PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
1
BEGROTING 2016 Voorwoord
Leeswijzer
Financiën
Programma 1 Ruimtelijke Ontwikkeling
Programma 2 Ruimtelijk Beheer
Programma 3 Sociaal domein
Programma 4 Bestuur en Dienstverlening
Algemene Dekkingsmiddelen
Paragraaf Lokale Heffingen
Paragraaf Financiering
Paragraaf Bedrijfsvoering
Paragraaf Duurzaamheid
FINANCIËLE BEGROTING
Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing
Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen
Paragraaf Verbonden partijen
Paragraaf Grondbeleid
BIJLAGEN
Specificaties financiële overzichten
Risicokaart
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
Inhoud BEGROTING 2016 Inhoud Voorwoord Leeswijzer Financiën Programma 1 Ruimtelijke ontwikkeling Programma 2 Ruimtelijk beheer Programma 3 Sociaal domein Programma 4 Bestuur en dienstverlening Algemene dekkingsmiddelen Paragraaf Lokale heffingen Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Paragraaf Financiering Paragraaf Bedrijfsvoering Paragraaf Verbonden partijen Paragraaf Grondbeleid Paragraaf Duurzaamheid FINANCIËLE BEGROTING BIJLAGEN Risicokaart Specificaties financiële overzichten
1 2 3 5 6 12 30 38 57 64 66 72 78 89 95 99 116 121 124 138 140 144
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
2
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
3
Voorwoord Met veel genoegen presenteert het college deze Programmabegroting, inclusief de meerjarenraming 2017 tot en met 2019, aan uw raad. In 2016 werken we verder aan de doelstellingen die zijn opgenomen in het collegeprogramma 2014-2018 “De kracht van de samenleving”. In deze Programmabegroting zijn al onze beleidsvoornemens voor 2016, en de jaren daarop, samengebracht en uitgewerkt. Wij vragen uw raad om een integrale afweging te maken en uw bevindingen als opdracht voor het jaar 2016 aan ons mee te geven. De raad geeft het college een opdracht mee, stelt de prestaties vast en bepaalt de budgetten voor de programma’s in 2016. De voornemens zijn geordend per programma. Een programma is een bundeling van plannen die op een zelfde thema zijn gericht. De raad kan met de beschikbaar komende tussentijdse rapportages, het te realiseren beleid volgen en bijsturen. Met het vaststellen van de Programmabegroting machtigt de raad het college om per programma de genoemde doelen te bereiken met de voor dat programma geraamde middelen. Het college mag verschuivingen binnen (het plafond van) de programma’s aanbrengen. Uiteraard met als doel de door de raad geformuleerde doelstellingen en beoogde maatschappelijke effecten te realiseren. Centraal in de programma’s zijn de antwoorden geformuleerd op de zogenaamde drie Wvragen: Wat willen we bereiken? (Wat zijn beoogde maatschappelijke effecten?) Wat gaan we daarvoor doen? Hoe willen we dit gaan bereiken? Wat mag het kosten? (Hoeveel geld zetten we hiervoor in?) De begroting 2016-2019 is meerjarig sluitend en biedt ruimte aan een aantal belangrijke ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld de verdere ontwikkeling van de taken rondom de Jeugdzorg, de Wmo en participatie. Ook is rekening gehouden met de nieuwbouw van onderwijsvoorzieningen, het gezamenlijk met bedrijven en inwoners ontwikkelen van duurzaamheid en de verdere uitbouw van natuur en recreatieve en toeristische voorzieningen. Al met al is ons college van mening dat de Programmabegroting voorziet in een evenwichtige verdeling van aandacht en middelen over de verschillende programma's en de prioriteitsstelling die in het debat met uw raad daarin is ontstaan. Toch is de komende periode ook voorzichtigheid geboden. Het is zaak onze financiële positie, die is verslechterd als gevolg van het tekort op de grondexploitatie Noordse Buurt, te laten stijgen naar een gezond niveau in de komende jaren. Daarnaast kennen we ook nog risico’s zoals in onze grondexploitaties waarin met name de verkoop van de duurdere kavels onzekerheden met zich mee brengt. Ook het verloop van de kosten in het Sociaal Domein kent nog veel onzekerheden. Goede monitoring en contractbeheer kan dit risico helpen te beheersen. Ons college ziet ernaar uit deze programmabegroting met uw raad te bespreken. De behandeling en besluitvorming in de raad zijn gepland in de openbare raadsvergadering van 12 november 2015.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
4
De behandeling en besluitvorming in de raad zijn gepland in de openbare raadsvergadering van 12 november 2015.
Nieuwveen, 6 oktober 2015, Burgemeester en wethouders van Nieuwkoop, de secretaris,
de burgemeester,
Mr. G.G.G. Slooters
F. Buijserd
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
5
Leeswijzer Begroting De begroting 2016-2019 die dit college aanbiedt aan de raad is, net als vorig jaar, voorzien van doorklikbare verwijzingen. De begroting is zodanig ingericht dat hij kan worden gelezen op een tablet en op een computer. De vormgeving is waar mogelijk aangepast. We gaan ervan uit dat u hiermee een prettig leesbaar document in handen heeft. Door middel van de buttons kunt u doorklikken naar andere onderdelen. Na ieder onderdeel (programma, paragraaf of overzicht), is een button geplaatst, zodat u weer terug kunt naar de inhoudsopgave en vervolgens kunt u een nieuw gewenst onderdeel inzien. Opbouw van de begroting De programmabegroting bestaat uit verschillende onderdelen die, in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), door het Rijk zijn vastgesteld. Het zijn de programma’s, de paragrafen en de financiële begroting. De programma-indeling is opgebouwd uit de volgende programma’s en thema’s: Programma 1 Ruimtelijke ontwikkeling - Thema Ruimtelijk beleid - Thema Grondzaken - Thema Economie, toerisme en natuur Programma 2 Ruimtelijk beheer - Thema Beheer openbare ruimte - Thema Milieu Programma 3 Sociaal domein - Thema Zorg en leefstijl - Thema Werk en inkomen - Thema Vrije tijd en cultuur - Thema Onderwijs en ontwikkeling Programma 4 Bestuur en dienstverlening - Thema Publiekszaken - Thema Algemeen en dagelijks bestuur - Thema Openbare orde en veiligheid Algemene dekkingsmiddelen In de programma’s leest u over de visie, de thema’s (met doorlopende doelstellingen, ontwikkelingen en beleidsvoornemens), de financiële onderbouwing (per thema) en prestatiegegevens/dashboard. Bij de beleidsvoornemens is met grijs aangegeven dat deze activiteiten ook in de begroting 2015 waren opgenomen. Lichtgroen betekent dat de activiteit is doorgeschoven naar een later jaar en lichtblauw betekent dat deze activiteiten niet eerder waren vermeld. Om aansluiting te houden bij het financieel systeem en fouten te voorkomen zijn de cijfers met een – teken een voordeel en cijfers zonder teken een nadeel. De paragrafen geven een dwarsdoorsnede van de begroting met betrekking tot programmaoverstijgende onderwerpen. De financiële begroting geeft een toelichting op de financiële positie van de gemeente Nieuwkoop en een meerjarig overzicht van baten en lasten. De investeringsplanning en een overzicht van de reserves en voorzieningen maken o.a. hier ook deel van uit. Als extra hebben we ‘Specificaties financiële overzichten’ toegevoegd. De ‘Specificaties financiële overzichten’ geven een detailuitwerking van de financiële overzichten die bij de programma’s zijn opgenomen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
6
Financiën Sluitende begroting, verslechtering financiële positie De begroting voor 2016 wordt gepresenteerd met een positief resultaat van € 291.000. Ook in meerjarenperspectief is de begroting sluitend. Zoals in het voorwoord al is opgemerkt, laat de financiële positie van de gemeente wel een verslechtering zien. De verwerking van de verliesvoorziening Noordse Buurt in de najaarsnota bracht de solvabiliteitsratio al omlaag van 47% naar 36%. In de programmabegroting zijn ook andere mutaties meegenomen en blijkt de ratio in 2015 zelfs lager (circa 33%), om in 2016 weer op 36% uit te komen. In deze begroting stelt ons college daarom voor om de solvabiliteitsratio in de komende jaren terug te tillen naar ten minste 40%, een niveau dat veilig boven de ‘oranje grens’ van de VNG ligt. Financiële ontwikkelingen In de begroting 2016-2019 zijn de uitgangspuntennotitie, de meicirculaire, de autonome ontwikkelingen, de bezuinigingen en het in de begroting voorziene nieuwe beleid verwerkt. Vertrekkend bij het laatste door u vastgestelde (meerjarige) begrotingssaldo (meicirculaire) komt het saldo van de programmabegroting 2016-2019 als volgt tot stand. Begrotingssaldo 1. Saldo begroting 2016-2019 na meicirculaire 2a. Autonome ontwikkelingen
2016
2017
2018
2019
-622
-67
900
758
-353
-54
18
-315
2b. Overige ontwikkelingen
-200
-495
-836
-519
3. Bezuinigingen
-218
-514
-644
-689
4. Nieuw beleid
1.102
907
807
757
-291
-223
245
-8
Begrotingssaldo 2016-2019
De totstandkoming van dit meerjarige saldo wordt hieronder per onderdeel toegelicht. 1. Saldo na meicirculaire 2015 Het uitgangspunt van de begroting is het meerjarige saldo naar aanleiding van de meicirculaire. Dit saldo hebben wij op 11 juni 2015 per brief aan uw raad te kennen gegeven. 2. Autonome ontwikkelingen en overige ontwikkelingen 2a. Autonome ontwikkelingen (statenwerk) De term 'statenwerk' verwijst naar de diverse staten waarmee in de gemeentelijke begroting wordt gewerkt. De staten waarin wijzigingen zijn aangebracht voorafgaand aan de begroting zijn de personeelsstaat, de activastaat, de kostenverdeelstaat en de staat van reserves en voorzieningen. De wijzigingen hebben betrekking op eerder genomen raadsbesluiten met meerjarige financiële gevolgen. Als onderdeel van de begroting legt ons college de financiële gevolgen van het statenwerk ter autorisatie aan uw raad voor. 2b. Overige ontwikkelingen In de begroting zijn ontwikkelingen verwerkt waar het college geen directe invloed op heeft. Deze ontwikkelingen zijn weliswaar nieuw, maar ze 'overkomen' de gemeente. De bedoelde ontwikkelingen en de financiële gevolgen ervan worden hieronder stuk voor stuk kort toegelicht. Op de programma's komen deze ontwikkelingen overigens ook terug. Als onderdeel DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
7
van de begroting legt ons college de financiële gevolgen van de overige ontwikkelingen ter autorisatie aan uw raad voor. Toelichting Overige ontwikkelingen 2b-1.Terugloop bijdrage grexen aan exploitaties.
2016
2017
2018
2019
0
18
255
295
2b-2. Leges en vergunningen.
-45
48
-311
-158
2b-3. Planvorming Paradijsweg .
100
0
0
0
2b-4. Inzameling afval Nea indexering.
31
31
31
31
2b-5. Inzameling kunststof kosten.
70
70
70
70
2b-6. Beheerplan riolering klein onderhoud.
40
40
40
40
2b-7. Inzameling kunststof baten.
-53
-53
-53
-53
2b-8. Bijstelling begroting ODWH.
-11
-11
-13
-22
0
35
35
35
242
242
242
242
50
50
50
50
33
33
33
33
-20
-20
-20
-20
32
32
32
34
2b-15. Decentralisatie Jeugd
-784
-1.092
-1.195
-1.190
2b-16. Decentralisatie Wmo nieuw
-135
-50
-18
-18
2b-17. Decentralisatie Participatie
-121
-192
-288
-347
50
0
0
0
34
34
34
34
16
16
16
16
2b-21. ICT kosten
187
140
140
140
2b-22 Aansluiting uitwijkcentra
-19
-19
-19
-19
2b-23. Vaste telefonie
-16
-16
-16
-16
2b-24 VHRM
-74
-75
-55
-55
2b-9. Vervoersvoorzieningen. 2b-10. DVO Alphen werk en inkomen. 2b-11. DVO Alphen uitvoering leerplicht. 2b-12. Publiekrechtelijke heffingen (scholen, sporthallen e.d.). 2b-13. Lagere energiekosten de Steupel. 2b-14. Structureel lagere inkomsten zwembad.
2b-18. Extra budget voor Participatie cf. Rijnstreek werkt 2b-19. GR Holland Rijnland i.v.m. nieuwe taken (woonruimteverdeling) 2b-20. Helpdesk
2b-25. Extra dividend Alliander
0
-310
0
0
2b-26. Positieve taakmutaties AU en technische correcties
177
144
150
273
2b-27. Wijziging 10jarig paspoort
20
20
20
68
0
385
0
0
-4
5
4
18
-200
-495
-836
-519
2b-28. Wijzigingen i.v.m. Individueel Keuze Budget (IKB) Diverse kleine mutaties Totaal overige begrotingsmutaties
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
8
Puntsgewijze toelichting 2b-1. De dalende activiteiten in de grexen zorgen voor een teruglopende behoefte aan eigen personeel. 2b-2. Op basis van een verwachte toename in de aanvragen nemen de legesinkomsten toe. 2b-3. De planvorming rondom de Paradijsweg natte kant heeft vertraging opgelopen omdat de provincie nadere uitwerking en detaillering tot op perceelniveau eist ten aanzien van stedenbouw en grondexploitatie. Dit kan niet binnen de door de provincie gestelde subsidie van € 190.000,- worden opgevangen. We verwachten dat de extra kosten tot een bedrag van € 100.000,- kunnen oplopen. 2b-4. De kosten voor inzameling van huishoudelijk afval wordt op grond van de multilaterale en dienstverleningsovereenkomst jaarlijks geïndexeerd volgens de NEA-index. Die is voor 2016 vastgesteld op 3%. 2b-5. De kosten voor inzameling van kunststof verpakkingsafval is sterk gestegen enerzijds vanwege de verdubbeling van de inzamelfrequenties en anderzijds de verantwoordelijkheid die de gemeente heeft gekregen voor het sorteren van het ingezameld verpakkingsafval. 2b-6. Uit het actuele beheerplan volgen hogere kosten 2b-7. Tegenover de hogere inzamelkosten staan hogere baten 2b-8. De actuele begroting van de Omgevingsdienst laat een lagere bijdrage zien 2b-9. De huidige kosten voor vervoer (rolstoelen, scootmobielen) zijn hoger dan de bedragen die in de begroting zijn opgenomen. De kosten zullen niet afnemen gezien de beperkte algemene vervoersvoorzieningen. 2b-10. De kosten van de DVO zijn gebaseerd op het klantenbestand per einde 2010. Inmiddels is het klantenbestand gestegen van 127 naar 225 klanten per 31 juli 2015. 2b-11. De DVO Leerplicht wordt vernieuwd en aangepast aan de bestaande regelingen en praktijksituatie voor de uitvoering van de Leerplichtwet. 2b-12. Gevolg van hogere heffingen waterschap en gemeente. 2b-13. Op basis van afrekeningen van vorige jaren blijkt het budget naar beneden te kunnen worden bijgesteld. 2b-14. Het college constateert dat het inkomstenniveau structureel lager ligt dan meerjarig begroot. 2b-15. Het uitgangspunt is dat de 3D taken binnen het budget kunnen worden uitgevoerd. 2b-16. De praktijk wijst uit dat de uitgaven lager uitvallen dan begroot. 2b-17. Het uitgangspunt is dat de 3D taken binnen het budget kunnen worden uitgevoerd. 2b-18. Dit is besloten in de beleidsnota 'Rijnstreek werkt'. De financiële gevolgen worden nu verwerkt. 2b-19. Begroting van Holland Rijnland wordt hier verwerkt. 2b-20. In 2015 is gekozen om het huidige AS/400 systeem niet te vervangen maar in contractvorm af te nemen bij een externe partij waarbij ook het beheer is geregeld. 2b-21. Als gevolg van de mogelijke uitbesteding van ICT-diensten worden ICT voorlopig gezocht in tijdelijke oplossingen. Ook zijn er hogere kosten voor software en automatisering o.a. voor de Wmo applicatie, het aantal benodigde Office licenties en toenemende eisen aan informatiebeveiliging en digitalisering. 2b-22. De wettelijke uitwijk is ondergebracht in de Private Cloud bij de leverancier van de burgerzaken applicatie. 2b-23. Door contractwijziging vallen de kosten lager uit. 2b-24. Betreft wijziging in de begroting van de GR veiligheidsregio. 2b-25. Extra dividenduitkering als gevolg van verkoop aandelen door Alliander. 2b-26. Betreft positieve taakmutaties die nog geclaimd moeten worden en technische correcties op de AU. 2b-27. Door invoering van het 10-jarig paspoort wordt de financiële afdracht aan het rijk verhoogd. In 2019 wordt het aantal uit te geven paspoorten gehalveerd. 2b-28. Conform BBV wordt eenmalig een stelpost opgenomen voor de vakantiegeldverplichtingen van medewerkers.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
9
3. Bezuinigingen In de aanloop naar de Uitgangspuntennota heeft een inventarisatie van bezuinigingsvoorstellen plaats gevonden. Medewerkers, bestuur en inwoners zijn in de gelegenheid gesteld om met voorstellen te komen. De binnengekomen voorstellen zijn beoordeeld op uitvoerbaarheid en effectiviteit. Het resultaat is een verzameling maatregelen die vooral de organisatie betreft. Als onderdeel van de begroting legt ons college de financiële gevolgen van de bezuinigingen ter autorisatie aan uw raad voor. Toelichting Bezuinigingen Afvoeren stelpost vergunningen (was bedoeld voor wet VTH) Bestemmingsplannen: budget adviezen Kostendekkend maken begraafrechten Zorgcoördinatie (valt nu onder sociaal team) Stelpost afbouw precario schrappen
2016
2017
2018
2019
-72
-229
-46
-46
0
-8
-8
-8
0
-5
-10
-15
-25
-25
-25
-25
-50
-100
-150
-150
-10
-10
-10
-10
-8
-8
-8
-8
-10
-10
-10
-10
0
0
-20
-20
Werkkleding buitendienst
-15
-15
-15
-15
Versobering onderhoud gemeentelijke gebouwen
0
-60
-60
-60
-15
-15
-15
-15
0
-18
-255
-295
-13
-11
-12
-12
-218
-514
-644
-689
Werving en selectie Fietsregeling afschaffen Contributies en abonnementen Streekarchief – andere samenwerkingsvorm
Printers Taakstellende bezuiniging i.v.m. terugloop grexen Diverse kleine bezuinigingen Totaal bezuinigingen
4. Nieuw beleid In de programmabegroting 2016-2019 is op verschillende terreinen nieuw beleid verwerkt. Ons college wil hierover graag het gesprek met uw raad voeren. Om het gesprek transparant en duidelijk te houden, zijn alle maatregelen die nieuw beleid betreffen op deze centrale plek bijeengebracht. Toelichting Nieuw beleid 4-1. Renterisico n.a.v. wijzigingen BBV. 4-2. Nieuwkoop: regionale uitstraling. 4-3. Uitvoering economische actieagenda.
2016
2017
2018
2019
300
250
200
150
95
0
0
0
0
50
0
0
4-4. Deelname Entente Florale.
100
0
0
0
4-5. Recreatieve voorzieningen .
50
50
50
50
50
50
50
50
345
345
345
345
4-6.Terugdraaien taakstellende bezuiniging sportaccommodaties . 4-7 Ophogen stelpost sociaal domein.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Toelichting Nieuw beleid
2016
2017
2018
2019
4-8. Kantinevoorziening.
30
30
30
30
4-9. Ondernemersloket .
12
12
12
12
120
120
120
120
1.102
907
807
757
4-10. Budget flankerend beleid Totaal nieuw beleid
10
Puntsgewijze toelichting 4-1. In de Uitgangspuntennotitie 2016 is de rekenrente verlaagd van 4% naar 2,5%. Dit is de rekenrente waarmee de activa en grondexploitaties worden belast. Bij de voorziene vernieuwing van het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) worden hier nog meer wijzigingen in verwacht. Waarschijnlijk mag vanaf de begroting 2017 niet meer met een rente worden gewerkt. Voor producten waar een integrale kostprijs geldt, wordt een uitzondering gemaakt. Voor de grondexploitaties geldt, dat alleen de rente over het Vreemd Vermogen mag worden gehanteerd. De betaalde rente ten opzichte van het totale vermogen bedraagt in 2017 1,11%, in 2018 0,93% en in 2019 1,01%. Gemiddeld genomen dus 1,5% lager dan de 2,5% waarmee in de begroting rekening is gehouden. Om dit nadeel op te vangen wordt een risicobuffer gevormd. De storting hierin loopt stapsgewijs af van € 300.000 tot € 150.000 in 2019. 4-2. Het ligt in de bedoeling om het dorp Nieuwkoop te laten uitgroeien tot een dorp met een regionale uitstraling, verbindingen en voorzieningenniveau. In 2016 zullen we met alle stakeholders de dialoog starten over de wijze waarop het beoogde doel en de hierop te ontwikkelen visie kan worden bewerkstelligt. Ten behoeve van de visievorming stellen we voor een bedrag van € 95.000 op te nemen dat kan worden aangewend voor enerzijds de inhuur van procesmatige expertise en anderzijds ten behoeve van het doen van eventueel onderzoek etc. 4-3. Voor de uitvoering van de economische actieagenda is € 50.000 beschikbaar. Na de vaststelling van de economische actieagenda (december 2015) zullen werkgroepen aan de slag gaan om met nadere voorstellen te komen. Voor 2017 wordt een zelfde bedrag gereserveerd dat kan worden aangewend afhankelijk van de succesvolle inzet van middelen en de voorstellen die zijn gedaan ten aanzien van de (eerste tranche) van € 50.000. Het is dus geen automatisme dat de tweede tranche van € 50.000 beschikbaar komt. 4-4. De stichting Entente Florale Nederland organiseert jaarlijks de nationale groencompetitie. De stichting heeft hiermee als doel om het brede belang van het groen der de aandacht te brengen van overheden, bedrijfsleven en burger. De groencompetitie is een uitstekend middel waarmee gemeenten zich kunnen profileren als groene gemeente. Het college heeft besloten om in 2016 mee te doen aan de groencompetitie. Deelname aan de groencompetitie vraagt de nodige extra inzet van menskracht, maar ook financiële middelen. Die inzet is nodig voor het uitzetten en ‘aankleden’ van de juryroute, het voorbereiden en organiseren van de keuringsdag en het maken van een promotieboek. Voorgesteld wordt voorlopig een incidenteel budget op te nemen in de begroting van € 100.000. 4-5. De gemeente heeft veel recreatieve voorzieningen in beheer. Het aantal voorzieningen is bovendien toegenomen met voorzieningen die zijn overgedragen door Holland Rijnland. Het betreft voorzieningen die voorheen door het Rijnstreekberaad zijn aangelegd ten behoeve van de ontwikkeling van regionale recreatieve netwerken. In het collegeprogramma is als uitgangspunt genomen dat de gemeente Nieuwkoop, als recreatiegemeente, moet zorgen voor toegankelijke voorzieningen die goed zijn onderhouden. Het opstellen van een beheerplan voor de recreatieve voorzieningen is als activiteit opgenomen voor 2016. Het beheerplan heeft tot doel inzicht te hebben in het aantal te
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
11
beheren voorzieningen en de kosten die gemoeid zijn met de instandhouding van die voorzieningen. Hoewel de structurele lasten die gemoeid zijn met het beheer van de recreatieve voorzieningen nog niet bekend zijn is het raadzaam nu al structureel een bedrag op te nemen in de begroting van € 50.000. 4-6. Het college kiest ervoor de taakstelling terug te draaien omdat deze niet uitvoerbaar wordt geacht 4-7. De bestaande stelpost is € 355.000. Uit zowel inhoudelijke als behoedzaamheidsoverwegingen wordt daar nu € 345.000 aan toegevoegd. Voorstellen over de inzet hiervan volgen. 4-8. Inwoners van de gemeente Nieuwkoop participeren optimaal naar eigen vermogen in de samenleving. De gemeente ondersteunt match baren en kansrijken, die niet op eigen kracht richting arbeidsmarkt kunnen. De gemeente vervult zelf een belangrijke voorbeeldfunctie als het gaat om het aanbieden van arbeid aan medewerkers met een beperking of grote afstand tot de arbeidsmarkt (Uit MSV onderdeel: Werk en inkomen). In 2014 is de gemeente gestart met een werkgelegenheidsproject “Werken in het groen”. Als vervolg hierop wordt een catering project geïntroduceerd. 4-9. Doorontwikkeling van het ondernemersloket bij publiekszaken 4-10. Zoals iedere werkgever heeft ook de gemeente Nieuwkoop te maken met situaties waarbij een werkgever-werknemer relatie flankerend beleid behoeft. Hiertoe wordt een structureel budget ingesteld van circa 1% ofwel € 120.000 jaarlijks. Voorgesteld wordt eventuele overschotten bij de jaarrekening te storten in de Reserve Frictiekosten Personeel. Samenvatting In het onderdeel 'financiën' wordt toegelicht welke maatregelen en ontwikkelingen hebben geleid tot het meerjarige saldo van de begroting 2016-2019. Vertrekkend bij het laatste saldo dat aan de raad kenbaar is gemaakt (saldo na de meicirculaire), worden eerst de autonome ontwikkelingen verwerkt. Deze bestaan uit het z.g. statenwerk en de overige autonome ontwikkelingen. Daarna volgt verwerking van de bezuinigingen die bij de uitgangspuntennotitie zijn 'opgehaald'. Ten slotte worden de financiële gevolgen van het in deze begroting voorgestelde nieuwe beleid uitgewerkt. Uiteindelijk ontstaat dan het meerjarig sluitende saldo waarmee de programmabegroting 2016-2019 wordt gepresenteerd.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
12
Programma 1 Ruimtelijke ontwikkeling In het programma bevinden zich de volgende thema’s: 1.1 Ruimtelijk beleid 1.2 Grondzaken 1.3 Economie, toerisme en natuur Visie De Structuurvisie Nieuwkoop 2040 is het fundament voor het ruimtelijk beleid, dat staat voor een ondernemend, groen en duurzaam Nieuwkoop. Zes jaar na de vaststelling is een aantal beleidsdoelstellingen opgepakt of verwezenlijkt. Maar bij een visie loopt de route naar de stip aan de horizon veelal anders dan vooraf gedacht. Zo ook in onze gemeente. Voorbeelden zijn de Noordse Buurt, Nieuw Amstel Oost en de woningmarkt. Gewijzigde omstandigheden en inzichten liggen hieraan ten grondslag. Met betrekking tot het kernenbeleid blijven we uitgaan van de eigen specifieke kracht en identiteit van elke kern. Dat geldt ook voor de A-kernen. Langeraar en Nieuwveen zijn sterk in zorgvoorziening, Ter Aar onderscheidt zich door de winkelvoorzieningen en Nieuwkoop kenmerkt zich door een breed voorzieningenniveau. De verdeling in A-, B- en C-kernen is nog altijd een goed beleidsuitgangspunt, waarbij de voorzieningen in de vier grote A-kernen, ook de inwoners van de B- en C-kernen bedienen. We blijven daarom onze woningbouwlocaties concentreren rondom de A-kernen en in mindere mate rondom de andere kernen. De kern Nieuwkoop met de Kaleidoscoop, zwembad De Wel, het Ashram College, de Brede School, de goede sportvoorzieningen, het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten, het compacte, historische centrum, de kroegen en restaurants en natuurlijk de plassen willen we laten uitgroeien tot een dorp met een regionale uitstraling en een bijbehorend voorzieningenniveau. De geografische verdeling van onze gemeente in een dynamische noordwestelijke zone, een agrarisch en open middengebied en een zuidoostelijke zone welke is gericht op natuur en extensieve recreatie, blijft een prima beleidsuitgangspunt. De Structuurvisie Nieuwkoop 2040 legt de lat hoog als het gaat om economische ontwikkeling met hieraan gekoppeld stevige ambities: groei van werkgelegenheid, modernisering, verduurzaming, herstructurering, transformatie, innovatie en verbreding. De drie belangrijkste pijlers van de lokale economie die deze ambities moeten waarmaken zijn de (bedrijven op de) bedrijventerreinen, de glastuinbouw en de recreatieve en toeristische sector. De economische crisis die goeddeels achter ons ligt, heeft de afgelopen jaren gezorgd voor een flinke rem op deze groeigedachte. Reden te meer om te blijven inzetten op werkgelegenheid en het bieden van ruimte voor passende ontwikkeling.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
13
1.1 Thema Ruimtelijk Beleid Doorlopende beleidsdoelstellingen Het is voor jongeren financieel en maatschappelijk mogelijk om in de gemeente Nieuwkoop te blijven wonen. Ouderen of hun mantelzorgers worden in de gelegenheid gesteld hun huisvesting passend te maken aan hun specifieke wensen. Ook mensen met een smalle beurs kunnen in Nieuwkoop wonen, hetzij als huurder, hetzij als koper. Een evenwichtige verdeling van sociale huurwoningen over de hele gemeente; ook in Nieuwveen, Zevenhoven en Noordeinde (Vestia problematiek). Een meer gevarieerd aanbod van huurwoningen, waarin ook huurwoningen uit het middensegment en het dure segment beschikbaar zijn. Een transparante belangenafwegingen in bestemmingsplanprocedures. Regelmatige herziening van bestemmingsplannen, zodat deze actueel blijven. We willen dat nieuwe woningbouwprojecten leefbaar zijn en worden gebouwd met voldoende openbare ruimte. Voldoende wil zeggen dat maximaal 60% van het gebied uitgeefbaar is en dat minimaal 40% beschikbaar is als openbare ruimte. Ontwikkelingen Omgevingswet (implementatie 2018) In 2018 wordt de omgevingswet een feit. Een van de zes nieuwe instrumenten die de nieuwe wet introduceert is de omgevingsvisie die in de plaats komt van de huidige Structuurvisie die wij thans kennen in de wet Ruimtelijke Ordening (Wro). Een omgevingsvisie is een politiek bestuurlijk instrument dat een integrale visie inhoudt voor de ontwikkeling van de fysieke leefomgeving voor de lange termijn. De omgevingsvisie heeft ook een breder bereik dan de huidige Structuurvisie en wordt voor de lange termijn vastgesteld. De te hanteren tijdshorizon is overigens niet voorgeschreven. Rijk en provincie krijgen de plicht om een omgevingsvisie op te stellen omdat het voor lagere overheden van belang is te weten wat het omgevingsbeleid op hoger niveau inhoudt. Het is nog niet duidelijk of ook gemeenten verplicht worden gesteld om een dergelijke visie vast te stellen. Met de implementatie van de wet gaan de bestemmingsplannen automatisch over naar omgevingsplannen maar elke gemeente moet wel werken aan één (of meerdere samenhangende) gebied dekkend(e) plan(nen) waarin ook andere regelgeving uit het fysieke domein (terrassen, reclame etc.) wordt ondergebracht. Vooralsnog is dit voor latere zorg. In Rijnstreekverband is het voornemen uitgesproken om voor de Rijnstreek een gezamenlijke omgevingsvisie op te stellen. Herijking Structuurvisie Nieuwkoop 2040 Reeds is aangegeven dat gewijzigde omstandigheden en inzichten er toe hebben geleid dat de route naar de stip aan de horizon soms anders loopt dan vooraf gedacht. Wij zien dit tevens als aanleiding om onze Structuurvisie Nieuwkoop 2040 in 2016 te herijken. Omdat onze Structuurvisie reeds onze ambities schetst voor de lange termijn en voor een groot aantal aspecten van de fysieke leefomgeving (verkeer en vervoer, water, milieu, natuur, landbouw, bedrijvigheid, wonen, recreatie, cultureel erfgoed etc.) wordt bezien of het mogelijk en zinvol is de te herijken Structuurvisie op te zetten als een omgevingsvisie. Zoals reeds aangegeven is de tijdshorizon niet voorgeschreven, en kunnen we die voor de omgevingsvisie stellen op 2040, gelijk aan die van onze Structuurvisie. Voordeel is dat er in de omgevingswet geen inhouds- of vormvereisten voor een omgevingsvisie zijn vastgelegd. Aan de vaststelling van een (gemeentelijke) omgevingsvisie hangt wel een uitgebreide voorbereidingsprocedure. Ten behoeve van de herijking zal per beleidsveld worden bezien welke ambities sinds 2009 zijn behaald en waar bijstelling van ambities gewenst of noodzakelijk is. We doen dit in samenspraak met de raad. Op basis hiervan verwachten we dat mogelijk één of twee thema’s DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
14
nadere beschouwing behoeven. Dit thema zal (of deze twee thema’s zullen) aan de hand van een participatietraject met inwoners, ondernemers en andere stakeholders nader worden beschouwd. Invoering kwaliteitscriteria De rijksoverheid werkt aan de invoering van kwaliteitscriteria (de wet VTH) waarbij inmiddels duidelijk is dat de door de minister doorgevoerde wijzigingen in het wetsvoorstel kunnen rekenen op steun. De VNG heeft een modelverordening opgesteld. Hierin hebben kwaliteitscriteria volgens het eerder gepresenteerde landelijk model (KPMG) nadrukkelijk een plek gekregen. Nu met het aangepaste wetsvoorstel lokaal beleidsvrijheid is ontstaan om af te wijken van het landelijk model, wordt met Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem op basis van de gesloten intentieovereenkomst tot samenwerken, geprobeerd te komen tot vaststelling van gelijke kwaliteitscriteria in alle drie de gemeenten en wordt bezien waar wij elkaar op specifieke deskundigheidsgebieden kunnen versterken. Januari 2016 willen we dit traject afronden. Al eerder was duidelijk dat onze gemeente (net als Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem) op dit moment niet voldoet aan de landelijk voorgestelde kwaliteitscriteria. Op het moment dat de invoeringsdatum (op zijn vroegst 1 juli 2016) en exacte inhoud van de wet definitief bekend zijn, zal de raad worden gevraagd of zij bereid is om af te wijken van het landelijk voorgestelde model en (op onderdelen) genoegen wil nemen met iets minder strenge kwaliteitscriteria. Diezelfde vraag zal aan de raden van Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem worden voorgelegd. Wetsvoorstel kwaliteitsborging voor het bouwen Een complicerende factor voor samenwerking met Alphen aan den Rijn en Kaag en Braasem is een (ander) voorstel van de minister om op bouwgebied meer aan de markt over te laten. Het gaat hierbij om het wetsvoorstel “kwaliteitsborging voor het bouwen”. Het wetsvoorstel houdt in dat voor nieuwe woningen, kleinere verbouwingen en seriematig onderhoud de bouwtechnische preventieve toets en het toezicht tijdens de uitvoering nagenoeg geheel wordt overgenomen door gecertificeerde marktpartijen. De gemeente mag dan nog alleen toetsen op het bestemmingsplan en (omgevings) veiligheid. Dit wetsvoorstel zal naar verwachting vanaf eind 2016 gefaseerd worden ingevoerd. Omdat een groot deel van de bouwactiviteit in onze gemeente bestaat uit nieuwe woningen, kleinere verbouwingen en seriematig onderhoud, zal implementatie van deze wet gevolgen hebben voor de legesinkomsten van onze gemeente. Ook personele consequenties kunnen niet uitblijven. Nieuwe Woonvisie Nieuwkoop In 2016 presenteren we de nieuwe Woonvisie. Deze Woonvisie stelt ons in staat om te kunnen inspelen op de actuele ontwikkelingen op de woningmarkt. Ook de drie corporaties in Nieuwkoop, Woningstichting Nieuwkoop, Woondiensten Aarwoude en Vestia, willen inzicht krijgen in de woningmarkt ontwikkelingen; onder andere ten behoeve van hun portefeuillebeleid. Samen willen gemeente en corporaties ook komen tot prestatieafspraken. Een gemeenschappelijk beeld van de woningmarkt helpt hierbij. Hiertoe is medio 2015 op verzoek van de gemeente en corporaties door Companen (advies voor woningmarkt en leefomgeving) een woningmarktanalyse opgesteld. Het onderzoek viel samen met nieuwe wetgeving, in de vorm van de Woningwet, die per 1 juli 2015 is vastgesteld. Daarin zijn nieuwe regels vastgesteld ten aanzien van passend toewijzen en (tijdelijke) verruiming van de inkomensdoelgroep. Deze regels sorteren effect op de behoefte in de verschillende huurprijsklassen. Met de nieuwe woningwet intensiveert de samenwerking tussen gemeenten en corporaties. Gemeenten kunnen in haar Woonvisie of volkshuisvestingsbeleid thema’s benoemen waarop de woningbouwcorporatie dient te presteren en de corporatie is met de invoering van de
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
15
nieuwe wet verplicht om gemeenten en huurdersorganisaties de jaarrekening, het jaarverslag, een volkshuisvestelijk verslag en een overzicht van voorgenomen werkzaamheden te overleggen. Ook moet de corporatie inzicht bieden in haar financiële mogelijkheden. Dit alles moet landen in verplicht op te stellen prestatieafspraken tussen gemeenten, corporaties en huurders. Alhoewel de kavelverkoop zoals aangegeven naar verwachting verloopt, past hier wel enige nuance. Voor veel potentiele kopers blijft de financiering lastig, de concurrentie van andere gemeenten neemt toe en we hebben nog een groot aantal kavels te verkopen over een periode van een fors aantal jaren. Het is dus lastig vooruit kijken. Resultaten uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst. Terugkijkend is wel duidelijk dat de huidige resultaten mede te danken zijn aan onze inspanningen op het gebied van marketing. Nieuwe (kader) nota Grondbeleid (zie ook 1.2 Grondzaken en paragraaf Grondbeleid) Het aangehaalde woningmarktonderzoek geeft een actueel beeld van de woningmarkt en maakt inzichtelijk aan welk type woningen er in de toekomst behoefte is. Op basis van dit actuele beeld van de bestaande beschikbare voorraad en de toekomstige behoefte wordt zichtbaar of er in de toekomst mogelijk fricties gaan ontstaan. De fricties komen naar voren door de confrontatie tussen vraag en aanbod. De specifieke woningmarktopgaven met betrekking tot wonen zal vervolgens moeten worden door vertaald in de programmering voor de nog te ontwikkelen woonwijken Buytewech Noord en Langeraar Noordwest. Mogelijk betekent dit bijstelling van de programmering waarmee nu in de betreffende grondexploitaties rekening wordt gehouden. De relatie tussen Structuurvisie (mogelijk wellicht omgevingsvisie), de Woonvisie en de nota Grondbeleid is hiermee nadrukkelijk aangetoond. Reden waarom we ervoor kiezen de drie documenten nagenoeg gelijktijdig te herijken / herschrijven.
Wijziging wetgeving Beschreven is waarom het wenselijk (eigen keuze) is om Structuurvisie, Woonvisie en nota Grondbeleid tegen het licht te houden. Maar er zijn ook externe aanleidingen (geen eigen keuze) die mogelijk vragen om bijstelling. De landelijke en provinciale wet- en regelgeving is bij voortduring aan verandering onderhevig. Zo is er een wijziging van het LIB (Luchthaven Indelings Besluit) aangekondigd die gevolgen kan hebben voor onze gemeente. Het is de vraag of de huidige 20 KE-contour en de hieraan gekoppelde beleidslijn wordt voorgezet. Bijvoorbeeld ten aanzien van binnenstedelijke transformatie. Nu is functiewijziging naar wonen wel mogelijk, maar blijft dit in de toekomst ook het geval? We volgen de ontwikkelingen nauwgezet en bundelen wanneer om onze reactie en zienswijzen wordt gevraagd waar mogelijk de krachten met andere gemeenten of de regio.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
16
Diverse ontwikkelingen in het centrum van Nieuwkoop Het is de bedoeling om het dorp Nieuwkoop te laten uitgroeien tot een dorp met een regionale uitstraling, verbindingen en voorzieningenniveau. De voorbereiding van diverse ontwikkelingen is reeds in gang gezet zoals de bouw van een nieuw Ashram College ter plaatse van het voormalige gemeentehuis en de herontwikkeling van Aar en Amstel tot circa 40 woningen voor ouderen. De raad heeft zich dit najaar georiënteerd op de ontwikkelingen die zich naar verwachting op “winkelaanbod en gedrag” zullen gaan voordoen. Er is een idee ontwikkeld voor het clusteren van de twee supermarkten in het centrum van het dorp. In 2016 willen we met alle betrokken stakeholders de dialoog starten over de wijze waarop het beoogde doel (een regionale uitstraling voor het dorp Nieuwkoop) kan worden bereikt. Status recreatiewoningen De provincie heeft afwijzend gereageerd op het verzoek van de gemeente met betrekking tot. wonen in de recreatieparken. Monumentenzorg Stappen zijn gezet om te komen tot nieuw monumentenbeleid en daarmee het behoud van het culturele erfgoed in Nieuwkoop. Zo heeft een vrijwillige adviescommissie de inventarisatie van de in Nieuwkoop aanwezige monumenten ter hand genomen. Het doel is om (uiteindelijk) een aantal panden aan te wijzen als (beoogd) gemeentelijk monument. Hieraan wordt gekoppeld een aangepaste erfgoedverordening en geactualiseerd subsidiebeleid.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Beleidsvoornemens Wat willen we bereiken? / Hoe willen we dat bereiken? / Wat gaan we doen? 2015 2016 2017 Activiteit Om jongeren voor Nieuwkoop te behouden bieden we ruimte. In de nieuwe woningbouwplannen komen een honderdtal zeer betaalbare woningen voor starters. Om jongeren voor Nieuwkoop te behouden onderzoeken we de haalbaarheid en betaalbaarheid van (al dan niet tijdelijke) erfpachtconstructies en bijzondere financieringsvormen met gemeentegarantie. Om mantelzorgers in staat te stellen tot zorg op maat staan we positief tegenover bijzondere nieuwe woonvormen (zoals kangoeroewoningen, verbouwen van bestaande gebouwen, meer-generatiewoningen, duplexwoningen). Indien nodig passen wij het beleid hierop aan. Voor goede toekomstbestendige huisvesting voor ouderen bevorderen we, waar mogelijk, de realisatie van WoonZorgZone voor ouderen aan de A.H. Kooistrastraat, hoek Muggenlaan in Nieuwveen. Ten behoeve van meer variatie in het huuraanbod onderzoeken we de vraag onder onze inwoners naar, en de mogelijkheden tot, de realisatie van huurwoningen in de vrije sector. We herijken de Woonvisie Nieuwkoop om te komen tot een dynamische Woonvisie waarin beleidsdoelen en instrumenten kunnen worden aangepast aan nieuwe inzichten, de markt, het aanbod en de vraag. Om tot een evenwichtig sociaal (bouw)programma te komen stellen we duurzame samenwerkingsafspraken met de corporaties op. De gemeente gaat samen met de betrokkenen werken aan de opstelling van een integraal plan voor het dorpscentrum Nieuwkoop. We betrekken hierin ook de huidige parkeersituatie in het dorpscentrum. Nieuwkoop actualiseert het bestemmingsplan NieuwveenZevenhoven (i.c.m. Noordeinde). Dit wordt uiterlijk oktober 2016 vastgesteld. Nieuwkoop actualiseert het bestemmingsplan Landelijk Gebied (inclusief MER procedure). Dit wordt juni 2016 vastgesteld. Behoud van het Nieuwkoops cultureel erfgoed door het aanwijzen van beoogde gemeentelijke monumenten, aanpassing van de erfgoedverordening en actualisering van het subsidiebeleid. Tevens implementatie archeologiebeleid. Tweejaarlijkse actualisatie bestemmingsplannen. Herijken Structuurvisie Nieuwkoop 2040; ombouw Structuurvisie tot omgevingsvisie.
2018
17
2019
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
18
1.2 Thema Grondzaken Doorlopende beleidsdoelstellingen Om snel en effectief op de veranderende wensen en behoeften van onze inwoners en de woningmarkt in te spelen zetten we het vraaggericht bouwen voort. Alle woningbouwprojecten, waarover besluitvorming heeft plaatsgevonden, voeren we uit conform de planning. Gronden die de gemeente in bezit heeft worden tenminste tegen marktconforme prijzen verkocht. We kunnen een uitzondering maken wanneer dit het maatschappelijk belang dient. Er worden geen gronden aangekocht ten behoeve van woningbouw. Bestemmingsplannen voor nieuwe gebiedsontwikkelingen zijn dynamisch en flexibel van opzet. Ontwikkelingen Opleving woningmarkt Nu er weer sprake is van economische groei lijkt de crisis achter ons te liggen. De export zal de komende jaren weer groeien en ondernemers zien weer mogelijkheden. Dat betekent nog niet dat er massaal personeel wordt aangenomen. Dat proces verloopt traag. Wel durven bedrijven weer te investeren en nu de koopkracht weer verbetert, geeft de consument ook weer geld uit. De crisis was het sterkst voelbaar op de woningmarkt. Op het dieptepunt zaten de huizen bijna 30 procent in de min. Gevolg was dat een op de drie huizen onder water kwam te staan. Nu zit de woningmarkt weer in de lift. Er worden weer meer huizen verkocht en de DNB verwacht dat de huizenprijzen zullen stijgen (in 2017 met 4%). De stijging van de huizenverkoop is deels te danken aan de historisch lage rente. Een gevolg van de stimuleringsmaatregelen van de Europese Centrale Bank waardoor de rente kunstmatig laag wordt gehouden. Maar het kan niet anders of de rente zal gaan stijgen. De verwachting is dat de rente geleidelijk met 0,5 tot 1% zal stijgen. In verhouding wellicht een forse stijging maar de rente voor een hypotheek 10 jaar vast blijft daarmee nog ruim onder de 5% rente uit 2008 toen er nog geen sprake was van een crisis. En de consument betaalt nu veel minder voor hetzelfde huis. Ofwel: een huis dat in 2008 nog € 250.000 kostte, kon (in 2014) worden gekocht voor € 203.000. De voorwaarden waaronder een hypotheek kan worden verkregen zijn wel nadrukkelijk aangescherpt. Voor het laatst per 1 juli 2015. Toen is de hoogte voor een hypotheek met een zogenaamde Nationale Hypotheekgarantie verlaagd naar € 245.000 (was € 265.000). Worden dan de bijkomende kosten, zoals die voor de notaris van het nieuwe NHG-bedrag afgetrokken, dan blijft maximaal € 231.132 over. Verder is per genoemde datum het percentage van het inkomen dat mag worden besteed aan een hypotheek naar beneden gebracht. Daardoor kan met hetzelfde inkomen 5 tot 10 procent minder worden geleend. Een derde aanscherping betreft het geleidelijk naar beneden brengen van de LTV (loan to value) limiet. De LTV van een hypotheek is de hypotheeksom gedeeld door de waarde van het onderpand. Per 1 januari 2015 is de LTV limiet wettelijk vastgesteld op 103%. Jaarlijks zal de limiet met 1%-punt dalen tot 100% in 2018. Bovengenoemde maatregelen impliceren dat kopers steeds meer eigen geld nodig hebben om de aanschaf van een woning te kunnen verwezenlijken.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
19
Maximaal maatschappelijk rendement in balans met noodzakelijk economisch rendement De afgelopen jaren is als reactie op de economische omstandigheden en de woningbouwcrisis veel energie gestoken in een nieuwe ontwikkelstrategie die we “uitnodigingsplanologie” zijn gaan noemen. De tijd dat de gemeente of een ontwikkelaar het programma dicteert ligt achter ons. Gezamenlijk optrekken met marktpartijen en inwoners, periodiek en pragmatisch naar de markt kijken en steeds gezamenlijk de vraag stellen hoe meer vraaggericht kan worden gebouwd, heeft de laatste jaren tot goede resultaten geleid. Nu de woningmarkt zich herstelt is het zaak niet terug te vallen in “oud gedrag” maar om juist door te blijven gaan op de ingeslagen weg en waar mogelijk verbeteringen door te voeren. Succesvolle ontwikkeling van de beoogde woningbouwlocaties De belangen met betrekking tot de ontwikkeling van de beoogde woningbouwlocaties zijn groot. In de eerste plaats voor onze eigen inwoners, die enerzijds specifiek op zoek zijn naar een woning in onze gemeente die voldoet aan hun wensen en past bij hun portemonnee en anderzijds er indirect baat bij hebben dat het inwonertal van onze gemeente minimaal op peil blijft. In de tweede plaats heeft de gemeente een groot financieel belang. Succesvolle verkoop van met name de kavels op de Verwondering en de Zuidhoek is (een van de) randvoorwaarden voor een financieel gezonde gemeente. De verkoop van kavels loopt op schema terwijl de verkoop en bouw van seriematige woningen (rijtjes woningen, 2^kappers) sneller gaat dan ingeschat. De verwachting is dat in 2016 nagenoeg alle woningen in Buytewech- Oost (Wijland – Vink Bouw), De Verwondering (De Beuk – Van Wengerden en Visser) en Ter Aar West (Thunnissen) worden opgeleverd. Met de woningbouw in Langeraar Oost / Vivero zal in 2016 worden gestart (CPO – Bolton). Alhoewel de kavelverkoop zoals aangegeven naar verwachting verloopt, past hier wel enige nuance. Voor veel potentiele kopers blijft de financiering lastig, de concurrentie van andere gemeenten neemt toe en we hebben nog een groot aantal kavels te verkopen over een periode van een fors aantal jaren. Het is dus lastig vooruit kijken. Resultaten uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst. Terugkijkend is wel duidelijk dat de huidige resultaten mede te danken zijn aan onze inspanningen op het gebied van marketing. Nieuwe (kader)nota Grondbeleid Reeds in de vorige paragraaf is de relatie tussen de nieuwe kadernota Grondbeleid, de Structuurvisie en de Woonvisie toegelicht. In 2016 wordt de nieuwe kadernota opgeleverd. Zie ook paragraaf Grondbeleid. Beleidsvoornemens Wat willen we bereiken? / Hoe willen we dat bereiken? / Wat gaan we doen? 2015 2016 2017 Activiteit Om een financieel gezonde grondpositie te houden, herijkt de gemeente de huidige kadernota tot nota Grondbeleid 2015-2018 Door ontwikkelen uitnodigingsplanologie
2018
2019
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
20
Planning projecten gemeente Nieuwkoop Project
2016
2017
2018
2019
2020
>2020
GZ13 Buytewech Oost
●●
●□
GZ15 Gemeentehuis Zevenhoven
●●
●●
●●
●□
GZ16 Zuidhoek
●●
●●
●●
●●
●●
●●
GZ26 Schoterhoek II (bedrijven)
●●
●●
●●
●□
GZ32 Langeraar Oost
●●
●●
●●
●●
●●
●●
GZ92 Ter Aar Vernieuwd Verbonden
●●
●●
●●
●□
GZ17 Noordse Buurt
●●
●●
●●
●●
●●
●●
GZ25 De Verwondering
●●
●●
●●
●●
●●
●●
GZ29 Buytewech Noord
○○
○○
●●
●●
●●
●●
GZ30 Langeraar Noordwest
○○
○○
○○
○○
○○
●●
GZ31 Ter Aar West
●●
●□
GZ90 Ter Aar Zuidoost
●●
●●
●□
○ = voorbereidingsfase (planvorming, bestemmingsplan etc.) ● = uitvoering (uitgifte gronden, aanleg infrastructuur etc.) □ = afsluiting van het project
Ieder jaar staat voor twee tijdsblokken van zes maanden. Een □ in het tweede deel van een jaar houdt in dat volgens planning in dat jaar alle woningen zijn gerealiseerd en het project kan worden afgesloten (exclusief de nazorgfase).
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
21
1.3 Thema Economie, Toerisme en Natuur Doorlopende beleidsdoelstellingen De gemeente zet in op duurzame werkgelegenheid en een goed ondernemersklimaat op basis van een economische agenda. We ondersteunen maatschappelijke initiatieven om werkzoekenden en zzp’ers aan werk te helpen. Om ondernemers de ruimte te geven om te ondernemen met zo min mogelijk overheidsbemoeienis, beperkingen en regels, zetten we onze activiteiten gericht op deregulering en de verlichting van financiële en administratieve lasten voort. We maken werken aan huis mogelijk. Continueren van het beleid m.b.t. het saneren en transformeren van de glastuinbouw in de transformatiegebieden in samenwerking met provincie en tuinders. De gemeente ondersteunt de recreatieve sector. Initiatieven van derden tot de ontwikkeling van (nieuwe) natuur (gebieden) en de ontwikkeling van landgoederen benadert de gemeente positief. Horecabestemmingen op toeristisch belangrijke plaatsen wil Nieuwkoop behouden Zo ook detailhandel in de winkelgebieden. De gemeente biedt ruimte voor complementaire ambulante handel en aan evenementen en themaparken op pleinen in de dorpen. We streven naar een goede balans tussen economie (werkgelegenheid, economie) en ecologie (onze prachtige natuur en ons fraaie landschap). Ontwikkelingen Triple Helix We gaan onderwijs, overheid en ondernemers met elkaar verbinden om daarmee kansen te bieden voor duurzame innovatie. Wij hanteren daarbij ook de economische beleidsvisie van het Actieve Groene Hart (AGH) als een uitgangspunt. Toekomstbestendige glastuinbouw De tuinbouwsector heeft het om verschillende redenen moeilijk. Krimp en faillissementen zijn actueler dan groei. Maar de potplantensector en de nicheteelt bieden kansen voor innovatieve toepassingen in teelt, energie en logistiek. Daarvoor blijft vakmanschap nodig om de (internationale) concurrentie het hoofd te bieden en kennis te behouden. Die kansen willen we benutten. In 2015 is daartoe de ruimtelijke visie Greenport Aalsmeer 2015-2025 vastgesteld. In de ruimtelijke visie staat beschreven waar de komende jaren (2015-2025) de beste kansen liggen voor de ontwikkeling van moderne en duurzame tuinbouwbedrijven. Hieraan wordt in Greenport verband een uitvoeringsprogramma gekoppeld. Recreatie en Toerisme De natuur en de recreatieve en toeristische voorzieningen zijn een trekpleister voor onze eigen inwoners én voor hen daar ver buiten. De komende jaren willen we die voorzieningen verder uitbouwen; door barrières te slechten, initiatieven te ondersteunen en door samen te werken met ondernemers, (regio)gemeenten en provincie. Daarnaast willen we de charmes en trekpleisters meer onder de aandacht brengen bij de inwoners van de Amsterdamse regio.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
22
Dit doet de gemeente door een belangrijke bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de Recreatieve Hoofdstructuur Groene Hart Zuid-Holland die er op is gericht de herkenbaarheid, bereikbaarheid, beleefbaarheid en gastvrijheid van het gebied te verbeteren. Duurzaamheidsagenda De gemeente Nieuwkoop heeft de ambitie om een duurzame gemeente te zijn, waarin niet alleen aandacht is voor het 'hier' en 'nu', maar ook voor het 'daar' en 'later'. Een ambitie die uitdagend is en een ambitie die de gemeente niet alleen kan waarmaken. Daarom is het belangrijk dit samen met bedrijven en inwoners van de gemeente op te pakken. Door gezamenlijk duurzaamheid optimaal te ontwikkelen, kan iedereen een steentje bijdragen aan een duurzame samenleving. Samenwerken en interactie, dat zijn de sleutelwoorden voor het in 2015 vastgestelde lokale actieprogramma, de duurzaamheidsagenda. Verwezen wordt naar de Duurzaamheidsparagraaf van deze programmabegroting. Beleidsvoornemens Wat willen we bereiken? / Hoe willen we dat bereiken? / Wat gaan we doen? Activiteit 2015 2016 2017
2018
2019
We zorgen voor een betere afstemming en meer integratie tussen de diverse overleggen en beleidsvelden (Greenport, LTO, VIC (Veenweide Informatie Centrum), Agenda Groene Hart, Agenda Veenweidegebied etc.). Uitgeven kavels Schoterhoek II. Afronden verkenning Bovenland Stimuleren van de werkgelegenheid op VMBO en MBO niveau, het innoveren van vakmanschap en het overbrengen van ervaring en kennis, via het Groen Onderwijs Centrum in Aalsmeer. Onderzoeken van een proeftuin ten bate van onderwijsstudenten op niveau van VMBO en MBO. Ondersteunen van nieuwe initiatieven en ideeën voor recreatieve ontwikkelingen zoals Bed & Breakfast, kamperen (ook voorzieningen voor campers) en overige recreatievormen (bij de boer). Stimuleren van de realisatie van een Doorsteek naar de Meije. Harmonisatie en digitaliseren van vaarvignetten Uitbreiden fiets-, wandel- en vaarroutes en verbeteren van de onderlinge aansluitingen. Uitbreiding van het aantal zwem- en vissteigers. Het opnieuw onder de aandacht brengen van de plannen rondom het recreatief toeristisch knooppunt “Aarweide” bij de provincie. Het ondersteunen van initiatieven die als doel hebben: behoud, en waar mogelijk, versterking van bestaande natuur-en landschapswaarden. Het bij de inwoners van de Amsterdamse regio onder de aandacht brengen van de verbinding via de Amstel met Amsterdam. De gemeente zet zich in voor kleinschalige ideeën op het gebied van recreatie zoals geformuleerd in het dorpsplan Woerdense Verlaat. Nieuwkoop werkt mee aan de verdere uitwerking van de visie en ideeën die zijn gepresenteerd in het ideeënboek
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Activiteit ‘Geerplas en Langeraarse plassen’ voor zover deze uitvoerbaar en betaalbaar zijn. Vaststelling van de beleidsvisie (toekomstperspectief) Programma Recreatie Groene Hart Zuid-Holland, het hieraan gekoppelde Uitvoeringsprogramma en uitvoering geven aan projecten uit het Uitvoeringsprogramma gelegen binnen de gemeentegrenzen van de Nieuwkoop (of in de Rijnstreek). Aanhaken bij de diverse Regionale initiatieven. Uitvoering duurzaamheidsagenda 2015-2018
2015
2016
2017
2018
23
2019
Rijnstreek
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
24
1.4 Financieel overzicht Lasten
Ruimtelijk b eleid Grondzaken Economie, Toerisme, Natuur Totaal lasten
Rekening 2014 3.954 32.052 568 36.574
Begroting 2015 2016 3.025 3.176 20.184 26.884 567 530 23.776 30.590
2017 2.656 30.217 565 33.438
Raming 2018 2.643 24.000 515 27.158
2019 2.643 20.119 511 23.272
Rekening 2014 2.59433.4787136.143-
Begroting 2015 2016 1.5131.38619.74325.568955621.35127.010-
2017 99228.8725629.920-
Raming 2018 1.14322.7575623.956-
2019 99021.5175622.564-
Rekening 2014 1.360 1.426498 431
Begroting 2015 2016 1.512 1.790 441 1.316 472 474 2.425 3.580
2017 1.664 1.345 509 3.517
Raming 2018 1.500 1.243 459 3.202
2019 1.652 1.399455 709
Baten
Ruimtelijk b eleid Grondzaken Economie, Toerisme, Natuur Totaal baten Saldo
Ruimtelijk b eleid Grondzaken Economie, Toerisme, Natuur Totaal saldo van lasten en baten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Saldo mutaties reserve Geraamd resultaat
15 6651380
937 22915 3.340
15 114 3.584
15 114 3.521
15 114 3.206
2.683 72.676 3.385
Naar specificaties financiële overzichten
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
25
1.5 Prestatiegegevens / dashboard
Dashboard Demografische ontwikkeling
Ontwikkeling inwoneraantal 27.200 27.100 27.000 26.900 26.800 26.700 26.600
26.500 2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Prognose ontwikkeling huishoudens 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000
Meerpersoons Eenpersoons
4.000 2.000 0
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
26
Dashboard Demografische ontwikkeling
Prognose ontwikkeling huishoudens naar leeftijd 14.000 12.000 Huishoudens leeftijd 85 - 94
10.000
Huishoudens leeftijd 75 - 84
8.000
Huishoudens leeftijd 65 - 74 Huishoudens leeftijd 55 - 64
6.000
Huishoudens leeftijd 45 - 54 Huishoudens leeftijd 35 - 44
4.000
Huishoudens leeftijd 25 - 34 Huishoudens leeftijd 15 - 24
2.000 0
Geboorte / Sterfte
Vestigers / Vertrekkers*
300
1000
250
800
200
600
150 400
100
200
50 0
0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Geboorte
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Sterfte
Vestigers
Vertrekkers
*) Let op: in verband met een systeemwisseling is het jaar 2010 niet helemaal juist.
Verhouding naar leeftijd vestigers en vertrekkers 2007-2014 90 jaar en ouder 80 - 90 jaar 70 - 80 jaar 60 - 70 jaar 50 - 60 jaar 40 - 50 jaar 30 - 40 jaar 20 - 30 jaar 10 - 20 jaar 0 - 10 jaar
% verhouding vertrekkers % verhouding vestigers
0%
10%
20%
30%
40%
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
27
Dashboard Demografische ontwikkeling
Relatieve bevolkingssamenstelling naar leeftijdscategorie
Jaar
Jonger dan 5 jaar
5 tot 10 jaar
10 tot 15 jaar
15 tot 20 jaar
20 tot 25 jaar
25 tot 45 jaar
45 tot 65 jaar
65 tot 80 jaar
80 jaar of ouder
2007
5,5%
6,7%
6,8%
7,0%
5,2%
25,5%
30,5%
10,4%
2,5%
2008
5,3%
6,7%
6,6%
7,0%
5,3%
30,9%
30,9%
10,8%
2,7%
2009
5,4%
6,2%
6,7%
7,1%
5,4%
30,9%
30,9%
11,3%
2,9%
2010
5,2%
6,0%
6,7%
6,9%
5,4%
31,4%
31,4%
11,9%
3,0%
2011
5,1%
5,9%
6,7%
6,6%
5,7%
31,3%
31,3%
12,6%
3,3%
2012
4,9%
5,7%
6,7%
6,5%
5,8%
31,1%
31,1%
13,6%
3,4%
2013
4,7%
5,5%
6,7%
6,3%
5,9%
31,4%
31,4%
14,2%
3,4%
2014
4,8%
5,5%
6,3%
6,3%
5,9%
31,5%
31,5%
14,9%
3,5%
-13%
-17%
-8%
-9%
14%
24%
3%
43%
40%
Relatieve ontwikkeling
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
28
Dashboard Wonen
Aantal woningen doelstelling en realisatie per woningtype en per project Woningtype Sociale huur
Realisatie Doelstelling Verkocht Doelstelling Doelstelling Doelstelling Doelstelling 2014 2015 2015* 2016 2017 2018 2019 -
-
0
-
14
3
8
Goedkoop
11
4
1
23
25
24
24
Middelduur
57
37
25
49
50
49
23
-
16
14
24
9
38
14
14
27
6
37
27
35
34
-
8
0
-
-
-
-
82
92
46
133
125
149
103
Duur Vrije kavel Appartement duur
Totaal Per project GZ03 Damstaete
Realisatie Doelstelling Verkocht Doelstelling Doelstelling Doelstelling Doelstelling 2014 2015 2015* 2016 2017 2018 2019 -
-
0
-
-
-
-
GZ13 Buytew ech Oost
41
31
29
27
30
-
-
GZ15 Gem.huis Z'hoven
0
1
0
1
2
-
-
GZ16 Zuidhoek
9
15
5
15
6
7
7
GZ19 Dorpcentr. 3e fase
-
-
0
1
-
-
-
GZ25 De Verw ondering
32
28
12
26
9
9
9
GZ29 Buytew ech Noord
-
-
0
-
-
31
31
GZ30 Langeraar NW
-
-
0
-
-
-
-
GZ31 Ter Aar West
-
-
0
27
27
26
-
GZ32 Langeraar Oost
-
13
0
32
32
32
32
GZ90 Ter Aar Zuid Oost
-
4
0
4
5
29
-
GZ92 Ter Aar Vern.Verb.
-
-
0
-
14
-
-
GZ93 Land van Koppen
-
-
0
-
-
15
24
82
92
46
133
125
149
103
Totaal
*) Verkocht 2015 is t/m 2e kw artaal 2015 op basis van kasstroom
Toelichting - De woningtypes zijn gebaseerd op de definitie die gehanteerd wordt in de grondexploitaties. - De doelstelling voor de begrotingsjaren is gebaseerd op het programma uit meest recente grondexploitaties. - Het aantal woningen verkocht per 2015 is op ijkmoment 2e kwartaal 2015.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
29
Dashboard Wonen
Startersleningen en budget (* € 1.000) W2013
W2014
Realisatie per 1 april 2015
Realisatie per 1 juli 2015
Aantal uitstaande leningen bij Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn)
15
23
24
24
Interesse getoond bij Nieuwkoop
11
15
1
3
4
13
1
0
€ 412.544
€ 370.780
€ 388.572
€ 388.572
€ 52.542
€ 149.655
€ 149.655
€ 149.655
€ 419.892
€ 539.843
€ 513.199
€ 526.094
Toegekend door Nieuwkoop op advies SVn Beschikbaar budget bij SVn Beschikbaar budget uit voorziening woonfonds Schuldrest van de uitstaande leningen bij SVn
Beschikbaar in 2016 Reserve Woondiensten Aarwoude
799
Voorziening Woonfonds (50%)
158
Reservering woning bouw
5.000
Totaal beschikbaar
5.957
Ontwikkeling leges omgevingsvergunningen (* € 1.000) 1.200 1.000 800 600 400 200 0 2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Kostendekkendheid bouwleges
2017
2018
2019
95%
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
30
Programma 2 Ruimtelijk beheer Dit programma bevat de volgende thema’s: 2.1 Beheer openbare ruimte 2.2 Milieu Visie De openbare ruimte is de woon- en leefomgeving van onze inwoners. De openbare ruimte geeft wijken en buurten identiteit en vormt een plek voor ontmoeting, interactie en sociale samenhang. Nieuwkoop is er van overtuigd dat een kwalitatief goed ingerichte en onderhouden woonomgeving bijdraagt aan het welzijn van de inwoners. Mensen blijven gezonder en voelen zich beter in een groene, veilige en schone woonomgeving. De gemeente vindt het belangrijk dat onze inwoners zich verbonden voelen met hun woonomgeving, zich hiervoor verantwoordelijk voelen en zelf ook een bijdrage leveren. Het komt de sociale samenhang binnen de wijken ten goede. Nieuwkoop staat dan ook open voor initiatieven van onze inwoners voor de inrichting en het beheer van de openbare ruimte. De openbare ruimte moet ook voor bezoekers, waaronder de recreanten, goed toegankelijk zijn. Wij willen een gemeente zijn waar mensen zich plezierig voelen en graag komen. Een openbare ruimte die er goed uit ziet en schoon is, draagt bij aan het aanzien van de wijk en daarmee aan het welzijn van de inwoners. Het is aangetoond dat zelfs de economische waarde van woningen hoger is wanneer er voldoende openbare ruimte is in de woonomgeving en de woonomgeving er goed uitziet. De gemeente vindt dat de openbare ruimte voor iedereen goed toegankelijk en begaanbaar moet zijn. Nu het aantal ouderen toeneemt, vraagt dit extra aandacht. Onze inwoners vinden verkeersveiligheid heel belangrijk. Dat is de afgelopen jaren meermalen gebleken. De gemeente ervaart een grote behoefte om de verkeersveiligheid van kwetsbare verkeersdeelnemers zoals fietsers en voetgangers te verbeteren. In de afgelopen jaren is al gekeken naar de directe schoolomgevingen, en in 2014 hebben wij alle fietsroutes beoordeeld op verkeersknelpunten. De belangrijkste verkeersknelpunten worden de komende jaren aangepakt. Ook de verkeerscirculatie wordt vooral vanwege doorgaand verkeer door de dorpskernen niet overal als veilig ervaren. Zo klagen veel inwoners over zwaar landbouwverkeer en vrachtverkeer in de kernen. Nieuwkoop wil dat het doorgaande verkeer om de gemeente heen gaat en blijft zich inzetten voor een betere doorstroming van het verkeer op de provinciale wegenstructuur. Uiteraard is daarbij ook de medewerking van andere gemeenten en provincies nodig. De gemeente heeft de ambitie om doorgaand (vracht)verkeer door de kernen in samenwerking met de buurgemeenten via innovatieve maatregelen zoals weeglussen te weren. Met betrekking tot het openbaar vervoer wil Nieuwkoop de huidige voorzieningen op peil houden en zo mogelijk uitbreiden. Bij verkeersveiligheid speelt het gedrag van de weggebruiker een grote rol. Het nemen van alleen fysieke maatregelen is niet altijd de beste oplossing. Het is noodzakelijk om ook in te spelen op het gedrag, bijvoorbeeld met verkeerseducatie. Het is fijn wanneer er in elke woonwijk voldoende parkeerplaatsen zijn. Met het toegenomen autobezit is dat helaas niet overal het geval. Uit onderzoek is gebleken dat het gelukkig op veel plaatsen meevalt met de parkeerdruk, maar in een aantal, vooral oudere wijken, is uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen gewenst. Een hoge parkeerdruk komt ook niet ten goede aan de leefbaarheid. In het centrum van de kern Nieuwkoop gaat het grote aantal parkeerplaatsen op het Reghthuysplein niet goed samen met de andere functies van het plein. Speelvoorzieningen in de kernen zijn veelal nog op oude leest geschoeid. Kleine speelplekken met enkele kleine speeltoestellen voor de jongste kinderen op buurtniveau en wat grotere DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
31
speelplekken met voorzieningen voor oudere kinderen op wijkniveau. Vaak zijn de speelvoorzieningen voor de wat oudere kinderen minder interessant en is er minder motivatie om buiten te spelen. Er is meer behoefte aan uitdagende en fantasie stimulerende voorzieningen. Dat betekent bijvoorbeeld de aanleg van meer uitdagende natuurlijke speelplekken. De gemeente vindt dat er ruimte moet worden gegeven aan de ambities zoals die zijn opgenomen in het in 2012 vastgestelde speelruimtebeleidsplan. Nieuwkoop heeft als natuurgemeente de recreant veel te bieden. Om te zorgen dat de recreanten hier graag komen, moeten de voorzieningen goed onderhouden zijn. Als gemeente hebben wij te maken met een groot aantal voorzieningen op fiets,- wandel- en vaarroutes die in het kader van regionale recreatienetwerken in het verleden zijn gerealiseerd. De komende jaren moet flink worden geïnvesteerd in onderhoud en vervanging van bestaande voorzieningen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
32
2.1 Thema Beheer Openbare Ruimte Doorlopende beleidsdoelstellingen Voorkomen van achterstallig onderhoud. De gemeente zorgt er voor dat het onderhoud van wegen en trottoirs in orde is, dat gebreken snel worden verholpen en probeert meldingen zo veel als mogelijk voor te zijn. Nieuwkoop voert het beheer van de openbare ruimte planmatig uit aan de hand van beheerplannen en beheerprogramma‘s. Beheerplannen worden periodiek geactualiseerd. De openbare ruimte moet zo goed als vrij zijn van zwerfvuil. De gemeente wil daar samen met de inwoners aan werken op basis van activiteiten en initiatieven. De gemeente zet zich in voor verdubbeling van de provinciale weg N207. Ook wil Nieuwkoop een betere aansluiting op de nieuwe N201 via de gemeente de Ronde Venen. Uitbreiden van het openbaar vervoer met een busverbinding vanuit en naar Bodegraven. De infrastructuur binnen de gemeente moet voldoen aan de inrichtingscriteria ‘duurzaam veilig’ van het CROW. Verbetermaatregelen worden meegenomen bij vernieuwing en reconstructies. Ook voor tijdelijke infrastructuur (zoals bouwwegen) is veiligheid een aandachtspunt. In nieuwe woningbouwprojecten moet in de ontwerpfase al rekening worden gehouden met voldoende parkeergelegenheid. In stand houden van aantrekkelijke kleine speelplekken op buurtniveau, conform het Speelruimtebeleidsplan (2012). Realiseren van gerichte voorzieningen voor de oudere jeugd, zoals outdoor fitness en street workout. Zorg voor aantrekkelijke recreatieve voorzieningen van goede kwaliteit en in een goede staat van onderhoud. Zorg voor bereikbaarheid van de recreatieve voorzieningen. Lokale ondernemers en organisaties ontwikkelen zelf initiatieven voor routeinformatie en locatieaanduiding voor hun eigen activiteiten. De gemeente heeft hierbij een ondersteunde en faciliterende rol. Zorg voor voldoende capaciteit op één of meer algemene begraafplaatsen. Op een begraafplaats moet, gezien het groeiende aantal crematies in onze gemeente, rekening worden gehouden met voorzieningen voor asbestemming. We willen dat de openbare ruimte vrij moet zijn van obstakels en dat looproutes drempelvrij moeten zijn. We gebruiken de ervaringsdeskundigheid Platform Senioren en Gehandicapten Nieuwkoop (PGSN) bij de ontwikkeling van een programma van eisen voor toegankelijkheid en wij houden in de ontwerpfase bij nieuwe projecten hier al rekening mee. Ontwikkelingen Openbare ruimte van ons allemaal De komende jaren stelt de gemeente minder financiële middelen beschikbaar voor het beheer van de openbare ruimte. Om toch de openbare ruimte op een kwalitatief goed niveau te kunnen beheren, zullen de inwoners zelf ook verantwoordelijkheid moeten nemen over de zorg voor hun woon- en leefomgeving. Onze rol als gemeente gaat daarom veranderen. De gemeente blijft een belangrijke rol spelen bij het uitvoeren van beheertaken, maar gaat zich daarnaast ook uitdrukkelijk richten op een meer ondersteunende en faciliterende rol. Inwoners kunnen in de vorm van zelfbeheer en participatie een bijdrage leveren bij zowel planvorming
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
33
als uitvoering. Dorpsraden hebben hierin een belangrijke rol. Zij vormen de grootste schakel tussen gemeente en inwoners. Via dorpsgericht werken kan hier in samenwerking met de dorpsraden structuur aan gegeven worden zonder de verantwoordelijkheid, vragen en belangen van het individu over te slaan. Kritisch op nieuwe taken Ook andere overheden en semi overheden hebben minder te besteden en overwegen hun beheertaken. Nieuwkoop herkent een trend waarbij de waterbeheerders en provincie pogen beheertaken over te dragen aan de gemeente, wanneer wordt geconcludeerd dat die taken geen direct verband houden met de kerntaken. Het gaat om het overdragen van het beheer van bruggen, sluizen, stuwen en wegen. De gemeente stelt zich terughoudend op tegenover het overnemen van taken van andere beheerders. Doelmatigheid en financiële consequenties en het belang voor onze inwoners zullen wij daarbij uitdrukkelijk betrekken. Vracht- en Landbouwverkeer De zorgen over het vracht- en landbouwverkeer is niet iets wat alleen in Nieuwkoop speelt. Ook regionaal heeft het de aandacht. In het voorjaar van 2015 is een regionaal overleg gestart met als doel knelpunten te inventariseren en met oplossingen en aanbevelingen te komen. De resultaten worden eind 2015 of begin 2016 verwacht. De uitkomsten betrekken wij bij de aanpak van de lokale problematiek, te beginnen bij het omleiden van het landbouwverkeer in Ter Aar. Chemische onkruidbestrijding Het toepassen van chemische onkruidbestrijding door overheden is al vele jaren een onderwerp van discussie. Onlangs heeft staatssecretaris Mansveld, met een aanvulling op de Tweede nota duurzame gewasbescherming, het gebruik van chemische onkruidbestrijding op verhardingen vanaf november 2015 verboden. De verwachting is dat vanaf 2018 het toepassen van chemische onkruidbestrijding in het openbaar groen niet meer is toegestaan. Het is noodzakelijk dat wij vooruitlopend op het verbod onderzoek doen naar alternatieve vormen van onkruidbestrijding. De afgelopen jaren heeft de gemeente het gebruik van chemische middelen al aanzienlijk teruggedrongen. Ook vanwege mogelijke gevolgen voor de gezondheid van onze medewerkers willen wij het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen beëindigen. Recreatieve voorzieningen Als recreatieve gemeente heeft Nieuwkoop een groot aantal recreatieve voorzieningen in beheer. Het gaat om afmeerplaatsen, steigers, kano-overdraagplaatsen, wandelroutes enz. Ook worden regionale kano- en wandelroutes, die in het verleden in Rijnstreekverband zijn aangelegd en nu in beheer zijn bij Holland Rijnland, vanwege het inkrimpen van de activiteiten van Holland Rijnland weer overgedragen aan de gemeente. Op dit moment ontbreekt nog het inzicht in het aantal voorzieningen. Zeker is wel dat de budgetten die op dit moment beschikbaar zijn, onvoldoende zijn voor het in stand houden van alle voorzieningen. Om het beheer vervolgens goed te organiseren, stellen wij een beheerplan op.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Beleidsvoornemens Wat willen we bereiken? / Hoe willen we dat bereiken? / Wat gaan we doen? 2015 2016 2017 Activiteit Actualiseren Speelruimtebeheerplan. Actualiseren beheerplan Nautisch- en vaarwegbeheer. Actualiseren beheerplan Wegen. Actualiseren beheerplan Gemeentelijke Gebouwen. Actualiseren beheerplan Openbare Verlichting. Inventarisatie van in de gemeente aanwezige recreatieve voorzieningen en het opstellen van beheerplan. Ontwikkelen en uitvoeren van zwerfvuilprojecten Nieuwkoop zorgt op de (doorgaande) routes in de openbare ruimte voor voldoende “rustpunten” in de vorm van bankjes door het plaatsen van extra parkbanken op wandelroutes. Weren van doorgaand vracht- en landbouwverkeer door de kernen en instellen omleidingsroutes. Onderzoeken van mogelijkheden om doorgaand regionaal vrachtverkeer te voorkomen bijv. met weeglussen. Overleg met de provincie Zuid-Holland over verbetering van de doorstroming op de N207. Overleg met de provincie Zuid-Holland en Noord-Holland over verbetering van de aansluiting op en de route naar de nieuwe N201. Onderzoek naar de mogelijkheden van een busverbinding vanuit Ter Aar via Nieuwkoop naar Bodegraven. Uitvoering van maatregelen t.b.v. de verkeersveiligheid van fietsroutes. Inzetten van verkeerseducatie naast fysieke maatregelen. Inzetten van snelheidsregistratie met Smileys. Strikte toepassing van de in het GVP vastgestelde parkeernormen, ook voor projecten van derden. Realisatie van extra parkeergelegenheid in gebieden met een te hoge parkeerdruk bij de uitvoering van groot onderhoud en herinrichtingen. Uitwerken van werkbare vormen van zelfbeheer door inwoners en de uitvoering van pilots. Uitwerken van de mogelijkheid van het inzetten van budgetten per kern voor inrichting en beheer van de openbare ruimte. Onderzoek naar locaties en realisatie van natuurlijke speelplekken voor de jeugd. Onderzoek naar locaties en realisatie van streetworkouts in de grotere kernen. Realisatie extra capaciteit algemene begraafplaatsen. Actualiseren beheerplan Waterpartijen. Opstellen Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan. Uitvoeren parkeerdrukonderzoek.
2018
34
2019
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
35
2.2 Thema Milieu Doorlopende beleidsdoelstellingen Een bijdrage leveren aan een leefbare omgeving voor al onze inwoners en aan een goede balans tussen mens, milieu en economie. De gemeente streeft naar minder verbruik van grondstoffen, minder energiegebruik, minder afval en uitstoot van schadelijke stoffen en meer hergebruik. Hergebruik van 75% van de totale stroom huishoudelijk afval in 2017. Realiseren van een kostenbesparing op de inzameling en verwerking van huishoudelijk afval en daarmee lagere lasten voor de inwoners. Beperking van hinder en overlast van bijvoorbeeld geluid en geur in de woonomgeving. Nieuwkoop wil zo min mogelijk negatieve effecten door de zonering rond Schiphol (LIB, 20 KE). Ontwikkelingen Van Afval naar Grondstof Met de nota „Van Afval naar Grondstof“ heeft de rijksoverheid de scheidingsdoelstellingen voor de inzameling van huishoudelijk afval flink aangescherpt. De doelstelling gaat van 60 naar 75%. In Nieuwkoop wordt op dit moment 57% van het afval gescheiden verwerkt. De nieuwe doelstelling vraagt een grondige herziening van de manier waarop de gemeente haar afvaltaak uitvoert. Wij beraden ons op alternatieve inzamelvormen en alternatieve tariefberekeningen. Het beschikken over een goed ingerichte Milieustraat (afvalbrengstation), centraal in de gemeente, draagt in belangrijke mate bij aan het behalen van de doelstellingen. Overlast van het vliegverkeer Toekomstige ontwikkelingen en mogelijke nieuwe luchthavenindelingsbesluiten (LIB), herziening van de 20 KE contour en ontwikkelingen in het kader van de Structuurvisie Mainport Amsterdam Schiphol Haarlemmermeer (SMASH), kunnen leiden tot toename van de overlast voor onze inwoners en tot verdere ruimtelijke beperkingen. De ontwikkelingen hebben om die reden onze bijzondere aandacht en zullen nauwgezet worden gevolgd. De gemeente Nieuwkoop zal onze bewonersvertegenwoordiging waar mogelijk in materiële en immateriële zin blijven ondersteunen. Tevens zet zij zich zoveel mogelijk in om meer geluidshinder boven de gemeente Nieuwkoop tegen te gaan. Beleidsvoornemens Wat willen we bereiken? / Hoe willen we dat bereiken? / Wat gaan we doen? 2015 2016 2017 Activiteit Opstellen van een afvalbeleidsplan en het onderzoeken van vormen van tariefdifferentiatie. Daar waar mogelijk invoeren van ondergrondse containers ter vervanging van minicontainers. Realisatie van een nieuw afvalbrengstation op bedrijventerrein Schoterhoek II. Actief inzetten in de overlegorganen rond de ontwikkeling van Schiphol (klankbordgroep LIB, BRS, ORS). Actualiseren Rioolbeheerplan. Intensiveren, dan wel opbouwen van relaties in het bestuurlijk krachtenveld Schiphol door proactief te anticiperen op de ontwikkelingen rondom Schiphol.
2018
2019
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Activiteit Stimuleren inbreng bewonersvertegenwoordiging / voldoende afstemming met bewonersvertegenwoordiging (voorheen CROS, straks ORS). Monitoren van de geluidmeetpunten in verband met nakoming van afspraken Alders-akkoord m.b.t. geluidbelasting door vliegverkeer in onze gemeente.
2015
2016
2017
2018
36
2019
2.3 Financieel overzicht Lasten
Milieu Beheer openb are ruimte Totaal lasten
Rekening 2014 5.844 8.067 13.911
Begroting 2015 2016 5.499 5.482 7.547 7.811 13.046 13.294
2017 5.499 7.770 13.269
Raming 2018 5.525 7.657 13.182
2019 5.506 7.655 13.161
Rekening 2014 5.0315075.538-
Begroting 2015 2016 5.1805.1594644645.6445.623-
2017 5.1883965.584-
Raming 2018 5.2224015.623-
2019 5.2164065.622-
Rekening 2014 813 7.560 8.373
Begroting 2015 2016 319 323 7.083 7.348 7.402 7.671
2017 311 7.374 7.686
Raming 2018 303 7.256 7.559
2019 290 7.250 7.539
Baten
Milieu Beheer openb are ruimte Totaal baten Saldo
Milieu Beheer openb are ruimte Totaal saldo van lasten en baten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Saldo mutaties reserve Geraamd resultaat
7017017.672
1411417.261
80807.591
80807.606
-
-
0 0 7.559
0 0 7.539
Naar specificaties financiële overzichten
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
37
2.4 Prestatiegegevens / dashboard
Klachten en meldingen
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Verkeer
150
150
153
158
172
143
Wegen
344
353
379
341
389
334
Kunstwerken
25
22
6
13
10
21
Openbare verlichting
481
606
414
364
439
361
Straatmeubilair
48
55
26
21
18
37
Gladheidbestrijding
173
177
7
26
16
8
Onkruidbestrijding
5
2
10
5
2
1
Inzameling huishoudelijk afval
483
470
823
702
712
695
Zwerfafval
29
38
33
25
40
46
Ongediertebestrijding
81
48
61
56
46
35
Kadavers
48
45
26
32
32
36
Riolering
492
466
258
170
189
314
Openbaar water
51
55
57
47
36
67
Openbaar groen
168
300
305
301
236
243
Speelvoorzieningen
34
36
22
26
25
16
Hondenpoep Totaal
19
15
34
53
15
12
2.631
2.838
2.614
2.340
2.377
2.369
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
38
Programma 3 Sociaal domein In het programma bevinden zich de volgende thema’s: 3.1 Zorg en Leefstijl 3.2 Werk en Inkomen 3.3 Vrije tijd en Cultuur 3.4 Onderwijs en Ontwikkeling Visie De visie is gebaseerd op de Maatschappelijke Structuurvisie 2040 “Nieuwkoop in Perspectief”. De Maatschappelijke Structuurvisie (MSV) beschrijft de lokale visie op het sociaal domein gebaseerd op 13 kernwaarden: Waarderen vrijwilligers en mantelzorgers; Iedereen doet mee; Maatwerk per individu; Levendige kernen; Stimuleren burgerinitiatieven; Vooruitgang door innovatie; Investeren in mensen; Aansluiten onderwijs en arbeidsmarkt; Versterken sociaal netwerk; Iedereen draagt verantwoordelijkheid; Multifunctionele voorzieningen; De gemeente verbindt; Samenleving als partner. Nieuw beleid in het sociaal domein wordt ontwikkeld in lijn met de MSV. De MSV bestaat uit twee delen. Deel één bestaat uit een visienota: dit is de toekomstvisie op het sociale domein vertaald naar dertien kernwaarden. De beschreven kernwaarden zijn robuust en tijdsonafhankelijk. In deel twee is het sociale domein verdeeld in vier thema’s: - Zorg en levensstijl - Werk en Inkomen - Vrije tijd en cultuur - Onderwijs en ontwikkeling In deel twee is per thema beschreven wat de gemeente wil bereiken en wat hiervoor moet gebeuren. Deze thema’s komen ook in de programmabegroting terug. De vertaalslag naar de uitvoering wordt gemaakt met behulp van een beknopte, actiegerichte werkagenda. De werkagenda heeft dezelfde looptijd als het Collegeprogramma. In deze periode worden ook onderwerpen toegevoegd bijvoorbeeld via “wijzijnNieuwkoop”, vanuit landelijke wetgeving of vanuit de raad. Vanaf 2015 voert de gemeente de nieuwe taken rond maatschappelijke ondersteuning, werk en inkomen en jeugdhulp uit. Technisch zijn deze veranderingen geregeld, maar de grote veranderopgave is een langdurig transitieproces naar een werkwijze die meer aansluit bij de behoeften van mensen, dus het aanbod afstemmen op de echte vraag of aansluiten bij initiatieven van mensen. Dat betekent ook dat we mensen meer aanspreken op hun interesses en talenten en minder op waar ze niet goed in zijn. In Nieuwkoop doen we dit onder de noemer ‘positieve gezondheid’. Dit veranderingsproces is nu in volle gang.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
39
Regionaal samenwerken Binnen het sociaal domein voert de gemeente veel taken samen met andere gemeenten uit. Deze samenwerking biedt de gemeente veel voordelen. Door gezamenlijk in te kopen kan een lagere prijs worden bedongen. Maar ook kan veel sterker worden ingezet op het transitieproces. Voorwaarde hiervoor is wel dat de gemeenten dezelfde uitgangspunten delen. Hierin zit een lastig dilemma aangezien alle gemeenteraden afzonderlijk besluiten nemen met betrekking tot het vaststellen van budgetten en verordeningen. Als de opvattingen van afzonderlijke gemeenten te ver uit elkaar lopen verdampt het voordeel van samenwerking. Daar staat tegenover dat het juist gaat om de verbondenheid met het hele lokale welzijns- en (basis) gezondheidsdomein. Het is belangrijk hierbij een goede balans te vinden tussen wat regionaal en lokaal wordt uitgevoerd. Lokale invulling Een aanleiding voor de decentralisaties was dat op lokaal niveau veel beter kan worden bedacht hoe de zorg binnen het sociaal domein kan worden georganiseerd. In 2016 willen we op een aantal punten de lokale aanpak verder uitwerken. Het gaat om het versterken van goed werkende lokale initiatieven en het oplossen van knelpunten die in onze gemeente spelen. Zoals versterking van het Sociaal Team en het CJG, verbetering coördinatie dementie en uitwerking van het thema Nieuwkoop werkt. Hiervoor is binnen de begroting een stelpost opgenomen van € 700.000. Eind 2015 bieden wij u een voorstel aan over de inzet van deze middelen voor 2016 en verder.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
40
3.1 Thema Zorg en Leefstijl Doorlopende beleidsdoelstellingen Iedere inwoner van Nieuwkoop kan op een goede manier zo zelfstandig mogelijk wonen en leven. Zorg en ondersteuning voor ouderen en andere kwetsbare groepen in onze Nieuwkoopse samenleving krijgt niet alleen aandacht binnen het sociale domein. Dwarsverbanden met de portefeuilles ruimtelijke ordening, ruimtelijk beheer en veiligheid worden gezocht en benut. De gemeente ondersteunt initiatieven voor preventieve gezondheidszorg. Zorg en ondersteuning worden goed georganiseerd. Om het bewustzijn van inwoners over hun eigen rol en mogelijkheden in het levensloopbestendig maken van hun woning en het vergroten van hun mogelijkheden om sociaal te participeren te stimuleren, stimuleert de gemeente projecten als Opplussen (toekomstbestendig maken van de eigen woning). Omdat iedere inwoner van Nieuwkoop op een goede manier zo zelfstandig mogelijk kan wonen en leven, wordt met woningbouwcorporaties over huisvesting van ouderen en het levensloopbestendig maken van woningen overlegd. Om zorg en ondersteuning goed te organiseren, stimuleert en faciliteert de gemeente maatschappelijke organisaties om hun vindbaarheid, bereikbaarheid, bekendheid en zichtbaarheid te vergroten met oog op de doelen die de gemeente wil bereiken. De totstandkoming van een breed beweeg- en sportaanbod van scholen, sportverenigingen en andere partners, voor alle leeftijden, wordt gestimuleerd. Indien er aanleiding is voor lokaal aanvullende maatregelen worden de mogelijkheden daarvoor beoordeeld. Het jeugdsportfonds en het jeugdcultuurfonds worden beter bekend gemaakt bij de intermediairs. Naar signalen vanuit organisaties en (groepen) burgers over wat er goed en niet goed gaat rond zorg en ondersteuning wordt goed geluisterd. De gemeente past haar inzet hierop aan. Burgers verdienen respect, de gemeente verwacht dat ook terug. Op het opzettelijk verstrekken van onjuiste informatie of misbruik van voorzieningen volgen sancties. De gemeente onderschrijft het regionale model voor de jeugdzorg en werkt dit in komende jaren verder uit. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), waarbinnen het Jeugd- en Gezinsteam opereert, vormt de spil van de uitvoering. De gemeente behoudt haar coördinerende rol ten opzichte van het CJG. In samenspraak met de lokale gezondheidsinstellingen ontwikkelt de gemeente nieuwe vormen van zorg en ondersteuning. De gemeente stimuleert en geeft zo nodig ondersteuning aan creatieve experimenten met nieuwe vormen van zorg en ondersteuning die passen bij de gedachte dat overheid, organisaties en burgers samen zorgen. Aanvullingen op bestaande voorbeelden als het Huiskamerproject Noorden en Klussendienst zijn welkom.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
41
Ontwikkelingen Veranderingen in het stelsel van de sociale zekerheid Door de vergrijzing komen er meer ouderen die gemiddeld meer zorg nodig hebben dan voorheen. Doordat medische behandelmogelijkheden steeds verder zijn toegenomen, neemt onze levensduur toe, maar ook het gemiddeld aantal jaren dat we leven met beperkingen. Een recenter verschijnsel is de toename van chronische ziekten die een relatie hebben met leefstijl, de zogenaamde welvaartsziekten. In Nederland wonen in vergelijking met andere landen veel mensen langdurig in een zorginstelling. De zorg voor jongeren is in de loop der jaren steeds complexer geworden door een uitbreiding van vraag, aanbod en regelgeving. Al deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat ons sociale verzekeringsstelsel voor zorg onhoudbaar wordt. Het Rijk heeft daarom verregaande maatregelen ingezet om tot een nieuw stelsel voor zorg en ondersteuning te komen. Decentralisatie van verantwoordelijkheden naar gemeenten is daarbij een belangrijk onderdeel. 2015 was het eerste jaar dat de jeugdhulp en de nieuwe Wmo-taken onder verantwoordelijkheid van de gemeente vielen. In eerste instantie ging het om een zo goed mogelijke overgang van het oude naar het nieuwe zorgstelsel. Vanaf 2016 komt meer en meer het accent te liggen op vernieuwing in de zorg. Budgetten Wmo De trend is dat de uitgaven Wmo dalen. Die trend is nog wel onzeker. Rondom de PGB en de WLZ is de koers van het Ministerie nog niet duidelijk en worden we geconfronteerd met veel tussentijdse veranderingen en financiële onzekerheden. De Jeugdwet Nieuwkoop organiseert de jeugdzorg ook in 2016 in samenwerking binnen Holland Rijnland. Het fundament van het jeugdstelsel wordt gevormd door de pedagogische gemeenschap, waarin burgers betrokken en bereid zijn om verantwoordelijkheid rond het opvoeden en opgroeien van kinderen te nemen. Daarnaast zijn er de basisvoorzieningen, waar vrijwel alle kinderen komen. Wanneer meer hulp nodig is dan waarin basisvoorzieningen voorzien, komen jeugd- en gezinsteams in beeld. De expertise van diverse soorten ambulante jeugdhulp uit het huidige stelsel wordt in deze teams samengevoegd. Bij ernstige problemen kan aanvullende specialistische expertise worden ingezet. Samenwerking volgens ‘1 gezin 1 plan 1 regisseur’ vormt de basis: de jeugdige en het gezin staan centraal in de ondersteuning van hulpverleners uit alle pijlers. Het jeugd- en gezinsteam is in Nieuwkoop onderdeel van het CJG. De ervaringen tijdens de proeftuin in 2014 en over het eerste deel van 2015 zijn positief. De werkwijze wordt daarom gecontinueerd en waar mogelijk verbeterd. De transitie van jeugdhulp is een langdurig proces en vormt ook in 2016 de leidraad voor verdere inrichting van de jeugdhulp. De uitgangspunten van de regionale jeugdvisie: ´Hart voor de Jeugd´ blijven onverkort van toepassing. Sociale participatie (nieuwe Wmo taken) De gedachte dat de gemeenten zorg dichtbij beter kunnen organiseren dan de overheid berust voor een deel op de aanname dat gemeenten dwarsverbanden kunnen leggen. Het bevorderen van de dwarsverbanden tussen zorg, welzijn en participatie staat daarbij voorop. Deze beweging heeft de gemeente onder meer ingezet door het gezamenlijk inkopen van de nieuwe Wmo taken begeleiding, dagbesteding en kortdurend verblijf in combinatie met de tegenprestatie uit de Participatiewet, onder de noemer „sociale participatie“. Het samenwerkingsverband Tom in de buurt doet alle inwoners die hier behoefte aan hebben een integraal ondersteuningsaanbod. Uitgangspunten hierbij zijn laagdrempelige ondersteuning in de buurt, waarbij inwoners meedoen in de samenleving en medemensen ontmoeten, waarbij de nadruk ligt op het talent van inwoners naast de eventuele beperkingen die zij hebben. 2016 staat in het teken van verder voort bouwen op deze ingezette lijn. Maar ook de dwarsverbanden die er zijn tussen de beschikbaarheid van geschikte woningen voor ouderen en/of mensen met handicaps, de bereikbaarheid van basisvoorzieningen, de
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
42
vroege inzet op welbevinden en het voorkomen van isolatie en eenzaamheid. In Nieuwkoop hebben we goede ervaringen opgedaan tijdens de pilot sociaal team, een tweedelijns casuïstieknetwerk van professionals betrokken bij zorg, welzijn en participatie. Mede door het sociaal team zijn de lijnen tussen de professionals korter geworden en kunnen zij sneller met elkaar afstemmen bij een ondersteuningsvraag van een inwoner. Het sociaal team wordt dan ook in 2016 structureel voortgezet. Beleidsvoornemens Wat willen we bereiken? / Hoe willen we dat bereiken? / Wat gaan we doen? 2015 2016 2017 Activiteit Om het vrijwilligerswerk te blijven stimuleren en faciliteren, herijken we het vrijwilligersbeleid zodat het nog beter aansluit bij visie en doelstellingen rond het sociaal domein. Om zorg en ondersteuning goed te organiseren herzien we het jeugd- en jongerenwerk, waarbij de mogelijkheid van jeugdwerk in eigen dienst van de gemeente nadrukkelijk wordt onderzocht. Om de effecten van het ingezette beleid te monitoren werkt de gemeente aan mogelijkheden om gebruik van voorzieningen betrouwbaar te prognosticeren. Er wordt een plan van aanpak voor de monitoring en prognosticering van zorggebruik opgesteld. Uitwerking van het thema positieve gezondheid. Samen met inwoners en organisaties creëren van voorwaarden die bijdragen aan een gezond en gelukkig leven in Nieuwkoop. Opstellen plan van aanpak in 2016 op basis waarvan de Raad de middelen uit de stelpost Sociaal Domein beschikbaar kan stellen.
2018
2019
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
43
3.2 Thema Werk en Inkomen Doorlopende beleidsdoelstellingen De gemeente wil dat alle inwoners een fatsoenlijk bestaansniveau hebben. Het op elkaar laten aansluiten van werkgevers en (vak)onderwijs is belangrijk. Werkgevers worden hierbij betrokken. Hulp en bijstand voor minder weerbare inwoners worden ruimhartig ingezet, misbruik moet worden gestraft. Hulp kan bestaan uit advies, begeleiding en/of financiële steun. Uiteraard binnen de wettelijke kaders en de financiële mogelijkheden van de gemeente. De regelingen voor mensen die onder de minimumgrens leven worden gewaarborgd. Hulp en bijstand blijven bestaan. De inspanningen op het gebied van re-integratie richten zich op de vraag/behoefte van de werkgevers, vanuit het principe: de werkgever is de belangrijkste partner en vooral ook op de mensen die kansrijk c.q. bemiddelbaar zijn. Maatschappelijke initiatieven die er zijn voor de ondersteuning voor werkzoekenden en zzp'ers, zoals bijvoorbeeld coaching e.d., worden door de gemeente ondersteund. De inzet van de gemeente is om voor zoveel mogelijk mensen met een arbeidshandicap passend werk te zoeken, dan wel passende werkervaringsplaatsen om werkvaardigheden op te doen. Hiervoor wordt optimaal gebruik gemaakt van het Werkgeversservicepunt om werk (vacatures, werkervaringsplaatsen, leerplekken) op te sporen en dit te matchen met de werkzoekende. De gemeente vervult een belangrijke voorbeeldfunctie op de arbeidsmarkt als het gaat om het aanbieden van arbeid aan inwoners met een beperking of afstand tot de arbeidsmarkt. Ontwikkelingen Vakonderwijs als startkwalificatie Optimale kansen op de arbeidsmarkt beginnen in het onderwijs. Met VMBO + onderbouw HAVO onderwijs binnen onze gemeente en alle andere vormen op fietsafstand daarbuiten ligt er een goede basisvoorziening voor elke leerling. Op de arbeidsmarkt is in de toekomst naar verwachting veel vraag naar technisch geschoold personeel met een goede aansluiting op de praktijk. Op divers manieren proberen wij de verbinding tussen de arbeidsmarkt en onderwijs te versterken. De metaalvakschool vervult een rol als een plek waar opdrachten uit de bouwen metaalindustrie kunnen worden uitgevoerd door leerlingen van het vakonderwijs. In de tuinbouw maakt het door de Greenport opgerichte Groen Onderwijs Centrum eenzelfde verbinding met ondernemers in de tuinbouw op het gebied van opleiding, stages en leerwerkplekken. De Groene Hart Academie verbindt vraagstukken van ondernemers in het Groene Hart met leerprogramma’s van studenten uit het MBO-, HBO- en WO-onderwijs. Vanuit de agenda Nieuwkoop Werkt zoeken wij contact met werkgevers om naast regulier werk, ook stageplaatsen en leerwerkplekken aan te bieden voor werkzoekenden. Participatiewet Met de inwerkingtreding van de Participatiewet op 1 januari 2015 zijn de gemeenten ook verantwoordelijk geworden voor de arbeidsmarkttoeleiding van mensen die voor 1 januari 2015 onder de Wajong en Wsw zouden vallen. Dit betekent dat de gemeenten vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk zijn voor een grotere doelgroep. Het doel van de Participatiewet is zoveel mogelijk mensen, ook mensen met een arbeidsbeperking, aan het werk te helpen, bij voorkeur bij reguliere werkgevers. De wet geeft de gemeente een aantal nieuwe instrumenten om te zorgen dat mensen met een arbeidsbeperking een plek op de arbeidsmarkt kunnen vinden. De belangrijkste zijn loonkostensubsidie en beschut werk. Op naar werk voor arbeidsbeperkten De nieuwe wet gaat ervan uit dat mensen met een (arbeids)beperking veel meer op de reguliere arbeidsmarkt kunnen werken. Voor de SWA betekent de nieuwe wet dat er een forse DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
44
transformatie moet plaatsvinden om in te kunnen spelen op deze nieuwe ontwikkeling. Vanuit het Transformatieplan 2015-2019 zal de SWA sterk inzetten op detachering van de huidige medewerkers van de SWA. De expertise van de SWA op het gebied van begeleiding en bemiddeling willen wij blijven inzetten in de nieuwe organisatievorm. Daarom hebben wij binnen het beleidsplan Rijnstreek Werkt besloten een deel van de benodigde leerwerkplekken en het beschut werk bij de SWA onder te brengen. Het transformatieplan van de SWA houdt rekening met de beleidskeuzes van de gemeente. De omslag van productiebedrijf naar een mensontwikkelorganisatie en flexibele netwerkorganisatie ziet de gemeente als een forse transformatie, die zorgvuldig moet plaatsvinden. Op naar werk voor bijstandsgerechtigden De taken voor werk en inkomen, die zijn beschreven en vastgesteld in het beleidsplan Rijnstreek Werkt laat de gemeente op basis van een dienstverlenings-overeenkomst uitvoeren door Alphen aan den Rijn. Werkzoekenden die zich melden bij het Serviceplein in Alphen aan den Rijn nemen deel aan een workshop waarin voorlichting wordt gegeven over solliciteren, het schrijven van een CV en het zoeken naar vacatures. Ook kunnen zij terecht bij het mobiliteitscentrum voor hulp bij het schrijven van sollicitatiebrieven en het zoeken naar een passende baan. Mensen die nog niet direct klaar zijn voor de arbeidsmarkt krijgen een werkervaringsplaats of stage aangeboden. Het komend jaar zal de samenwerking met het UWV, commerciële spelers als uitzendbureaus en het speciaal onderwijs worden geïntensiveerd om de mensen optimaal aan (een route naar) werk te helpen. Het Werkgeversservicepunt is voor de gemeenten hét instrument om de werkgeversvraag c.q. de arbeidsmarkt vraag in beeld te brengen en een voorlichtingsrol te vervullen. Lokaal stimuleren en enthousiasmeren we via de agenda “Nieuwkoop werkt” en het ondernemersloket Nieuwkoopse werkgevers mensen kansen te geven op werk. Er is een groep mensen waarvan bij voorbaat al duidelijk is dat betaalde arbeid (nog) geen reële optie is. Meestal is er sprake van problemen op meerdere leefgebieden. Voor deze mensen zetten we sociale activering in. Voor sociale activering kunnen zeer uiteenlopende activiteiten en instrumenten worden ingezet. Deze zijn afhankelijk van de uitgangssituatie van de klant en het doel dat wordt afgesproken met de klant. Het voornaamste doel is dat de klant weer participeert in de samenleving. Ondersteuningsregelingen voor minima De gemeente Nieuwkoop kent een uitgebreid aanbod regelingen voor huishoudens met een laag inkomen. Voor 2016 blijft dit aanbod ongewijzigd. De gemeente kent de volgende regelingen: Individuele inkomenstoeslag Bijdrage voor indirecte schoolkosten, Computerregeling voor kinderen van 7 tot 18 jaar Regeling duurzame gebruiksgoederen Individuele bijzondere bijstand Jeugdsportfonds jeugdcultuurfonds Collectieve ziektekostenverzekering voor minima (waarbij ook gekozen kan worden voor een pakket dat specifiek is afgestemd op de behoefte van chronisch zieken en gehandicapten). In 2015 is bij de start van het nieuwe schooljaar begonnen met extra communicatie over het Jeugdsportfonds en het Jeugdcultuurfonds. Ook in de komende jaren zullen we dit blijven doen. Om van zorgverzekeraar te wisselen moet men uiterlijk op 31 december de oude zorgverzekering opgezegd hebben. Daarom gaan we steeds in het laatste kwartaal van het jaar extra aandacht besteden aan de communicatie en voorlichting over de collectieve zorgverzekering. DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
45
Om de voorlichting en communicatie zo effectief mogelijk vorm te geven is in de zomer van 2015 een (regionale) werkgroep gestart. Aan de overige regelingen zullen we met regelmaat aandacht blijven besteden via de gemeentelijke website en Nieuwkoop Nieuws. Hulp bij schulden Inwoners die in de schulden zitten en er zelf niet meer uitkomen kunnen een beroep doen op schuldhulpverlening. Hiervoor geldt geen inkomensgrens. Hulp aan (kleine) zelfstandigen Zelfstandigen die in de problemen zitten of dreigen te raken kunnen gratis gebruik maken het inloopspreekuur voor (kleine) zelfstandigen in het iFLOW ondernemingshuis in Alphen aan den Rijn. Het inloopspreekuur is gestart door Het Ondernemersklankbord (ervaren oudondernemers en vakspecialisten). Zo nodig kan de gemeente financiële ondersteuning bieden vanuit de bijstand besluit zelfstandigen. Ook de kleine zelfstandige met een minimum inkomen kan gebruik maken van de ondersteuningsregelingen voor minima. In Nieuwkoop Nieuws zullen we op de pagina ‘ondernemen in Nieuwkoop’ met regelmaat aandacht besteden aan het inloopspreekuur van Het Ondernemersklankbord. Beleidsvoornemens Wat willen we bereiken? / Hoe willen we dat bereiken? / Wat gaan we doen? 2015 2016 2017 Activiteit De gemeente biedt werkervaringsplaatsen aan HBO en WO afgestudeerden (die een binding hebben met onze gemeente) die moeite hebben om na hun afstuderen een betaalde baan te vinden vanwege gebrek aan werkervaring. Voor mensen waarvan bij voorbaat al duidelijk is dat regulier arbeid (nog) een brug te ver is zoekt de gemeente alternatieven voor betaald werk. Vrijwilligerswerk of vormen van dagbesteding zijn opties die hierbij punt van onderzoek zijn. Het ontwikkelen van een aanbod voor deze mensen maakt onderdeel uit van de transitie Wmo. In samenwerking met Alphen aan den Rijn is gestart met de pilot “Werken in het groen”. Mensen van de SWA kunnen hier worden gedetacheerd. Daarnaast bestaat de doelgroep uit inwoners die een bijstandsuitkering hebben. Er wordt hen leerwerkbaan met behoud van uitkering geboden van acht maanden (benodigde duur om het basisprogramma groenonderhoud te halen) met de intentie door te stromen naar een reguliere werkgever in het groen. De gemeente start in 2016 een programma onder de titel “Nieuwkoop werkt” om de lokale arbeidsmarkt beter in beeld te brengen en te ontsluiten. In het kader van de Participatiewet realiseren van beschut werk en garantiebanen i.s.m. de SWA en het werkbedrijf in Leiden. Screenen en activeren van het zittend bestand zoals is opgenomen in het beleidsplan Rijnstreek werkt. Transitie van de SWA van een productie gerichte organisatie naar een mensontwikkelbedrijf
2018
2019
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Activiteit Promotie minimaregelingen en verbetering gemeentelijke zorgverzekering.
2015
2016
2017
2018
46
2019
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
47
3.3 Thema Vrije tijd en Cultuur Doorlopende beleidsdoelstellingen De gemeente stimuleert contacten tussen sportclubs, scholen en buitenschoolse opvang. Evenementen, die de gezelligheid en onderlinge betrokkenheid bevorderen, worden, binnen de bestaande kaders, ruimhartig toegestaan. Op basis van de ondersteuningsvragen die de gemeente in het verenigingenloket krijgt wordt het beleid bijgesteld. De gemeente treedt actief in contact met vrijwilligers en nodigt ze uit om waar nodig met elkaar het gesprek aan te gaan. Aan de beheerders van alle sporthallen wordt gevraagd verantwoordelijkheid te dragen voor een rendabele bezettingsgraad. Ontwikkelingen Bewegen en sportdeelname hebben een positieve invloed op de gezondheid en het welbevinden van onze inwoners. Ook op het vlak van sociale contacten zijn sportieve - en verenigingsactiviteiten van grote waarde. Daarom wordt bij de heroriëntatie van het subsidiebeleid ook gekeken naar de positieve bijdrage die de (sport)verenigingen leveren voor de Nieuwkoopse samenleving. Daarnaast wordt het huidige sportbeleid geëvalueerd en waar nodig herzien. Inzet is de samenwerking tussen maatschappelijke organisaties en verenigingen te bevorderen en initiatieven vanuit de samenleving te ondersteunen en te stimuleren. Een mooi voorbeeld hiervan is een initiatief voor een beweegtuin in de kern Nieuwkoop. Inmiddels is de uitvoering van de regeling buurtsportcoach goed op gang gekomen. Daarbij is wel de conclusie geweest dat we niet het volledige bedrag kunnen besteden. Er is daarom aangegeven aan het Rijk dat we met ingang van 2016 gebruik willen maken van de 120% regeling in plaats van de 140% regeling. De rijksbijdrage is daarmee verlaagd net als de taakstelling voor het aantal fte’s. Beleidsvoornemens Wat willen we bereiken? / Hoe willen we dat bereiken? / Wat gaan we doen? 2015 2016 2017 Activiteit De gemeente werkt verder aan het Traject Binnensportaccommodaties, hierbij wordt gezocht naar een zo doelmatig en efficiënt mogelijke bedrijfsvoering van de sporthallen en het zwembad. Om de sport- en beweegdeelname van onze inwoners te stimuleren en iedereen een kans te geven actief bezig te zijn worden de pilots met verschillende buurtsportcoaches omgezet in structurele projecten. Het huidige sportbeleid 'Mee® Bewegen' wordt geëvalueerd en waar nodig herzien. In 2016 worden de velden van voetbalvereniging TAVV gedraaid en krijgt de club twee kunstgrasvelden. De verbetering van de Nieuwkoopse voetbalaccommodaties wordt hiermee afgerond.
2018
2019
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
48
3.4 Thema Onderwijs en Ontwikkeling Doorlopende beleidsdoelstellingen De gemeente kijkt bij de planvorming voor nieuwe onderwijsgebouwen nadrukkelijk naar de huisvesting van andere maatschappelijke organisaties in de kernen. De inzet van de gemeente is, om naast de reeds beschikbare gelden voldoende extra geld vrij te maken om de nieuwbouw van onderwijsvoorzieningen te kunnen financieren. In lijn met de nieuwe Wet Passend Onderwijs let de gemeente op de beschikbaarheid van een gedifferentieerd aanbod dat past bij de verschillende onderwijsbehoeften van kinderen. Zowel ‘gewone’ kinderen, als kinderen met leerproblemen én kinderen met een voorsprong hebben passend onderwijs nodig om zich optimaal te ontwikkelen. Jonge kinderen gaan zoveel mogelijk dicht bij huis naar peuterspeelzalen, kinderopvang en scholen van een goede kwaliteit. De gemeente vindt de functie en invloed van het activiteitenaanbod buiten schooltijden op de ontwikkeling van kinderen belangrijk en heeft ook oog voor diversiteit en kwaliteit van dit aanbod. Voor de oudere jeugd let de gemeente speciaal op de aansluiting van het beschikbare onderwijs op de lokale en regionale arbeidsmarkt. De gemeente zet zich, samen met het regionale Bondgenootschap Geletterdheid Holland Rijnland en in verbinding met lokale partners, in voor het bespreekbaar maken van laaggeletterdheid en voor een goed en toegankelijk aanbod van cursussen en ondersteuning voor mensen die een tweede kans om te leren lezen en schrijven verdienen. Ontwikkelingen Nieuwbouw onderwijsvoorzieningen In de gemeente Nieuwkoop zijn meerdere basisscholen zo oud dat het tijd is te starten met nieuwbouw. Bij nieuwbouw gaan we uit van het zoveel mogelijk integreren van functies rond onderwijs, peuterspeelzalen, kinderopvang, sociale activiteiten en zorgaanbod in één multifunctioneel gebouw. Als gemeente streven we naar één gebouw met een gezamenlijke pedagogische visie. Voor Ter Aar is een multifunctioneel onderwijsgebouw in ontwikkeling. Vervolgens starten we in de komende jaren in de kernen Zevenhoven, Langeraar en Nieuwveen met nieuwbouw van multifunctionele schoolgebouwen. Het schoolgebouw voor het voortgezet onderwijs in Nieuwkoop is aan vervanging toe. Op de plek van het voormalige gemeentehuis van de oude gemeente Nieuwkoop realiseert het Ashram College een nieuw schoolgebouw. Een leven lang kans om te leren Ook in onze regio zijn er mensen die in hun jeugd niet goed hebben leren lezen en schrijven. Laaggeletterdheid leidt tot een beperking van kansen op de arbeidsmarkt, tot sociale kwetsbaarheid en kan ook gezondheidsrisico’s opleveren. De gemeente neemt actief deel in het Bondgenootschap Geletterdheid Holland Rijnland en stimuleert en faciliteert lokale activiteiten met een oriëntatie op het terugdringen van laaggeletterdheid. We ontwikkelen een plan van aanpak t.b.v. terugdringing laaggeletterdheid. Peuteropvang De komende jaren gaan we het peuterspeelzaalwerk en de kinderopvang integreren naar peuteropvang. Door de betrokken partners wordt aan een plan van aanpak gewerkt om peuteropvang te realiseren. Bij de peuteropvang hebben werkende ouderen recht op kinderopvangtoeslag. Aandachtspunt is wel dat de peuteropvang toegankelijk en laagdrempelig beschikbaar blijft. De gemeente gaat onderzoeken welke vorm van subsidiëren hier aan bijdraagt.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
49
Onderwijszorgarrangementen Binnen Holland Rijnland is een werkgroep OZA (OnderwijsZorgArrangementen) bezig met de uitwerking van onderwijszorgarrangementen. Een onderwijs-zorgarrangement richt zich op een leerling met een onderwijs- en ondersteuningsbehoefte en diens omgeving, waarin regulier of speciaal onderwijs niet alleen kan voorzien. Doel is het realiseren van een ontwikkelingsperspectief, inclusief het bevorderen van de schoolloopbaan van de leerling, via een integrale aanpak op school, in de vrije tijd en thuis. Beleidsvoornemens Wat willen we bereiken? / Hoe willen we dat bereiken? / Wat gaan we doen? 2015 2016 2017 Activiteit Om te komen tot een nieuw multifunctioneel onderwijsgebouw wordt de planvorming m.b.t. het project Ter Aar Vernieuwd Verbonden voortgezet. Het is de bedoeling eind 2015 een besluit te nemen over de realisatie van de nieuwe school en andere functies binnen het gebouw. Verdere inhoudelijke ontwikkeling van de plannen in samenwerking met de betrokken schoolbesturen en organisaties. De gemeente ontwikkelt samen met het schoolbestuur een plan voor nieuwbouw van het Ashram College in Nieuwkoop. Besluitvorming over de locatie en beschikbare vergoeding onderwijshuisvesting in september 2015. De gemeente stimuleert het aanbod van leer/werkplekken, stageplaatsen en een voldoende aanbod voor de Beroeps Begeleidende Leerweg bij de lokale ondernemers. De gemeente neemt actief deel in het Bondgenootschap Geletterdheid Holland Rijnland en stimuleert en faciliteert lokale activiteiten met een oriëntatie op het terugdringen van laaggeletterdheid. We ontwikkelen een plan van aanpak t.b.v. terugdringing laaggeletterdheid. Met betrokken partners wordt gewerkt aan een plan van aanpak voor de peuteropvang. Uitwerking van het VVE-beleid met de betrokken partijen. Verkennen van onderwijszorgarrangementen.
2018
2019
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
50
3.5 Financieel overzicht Lasten
Zorg en leefstijl Werk en inkomen Vrije tijd en cultuur Onderwijs en ontwikkeling Totaal lasten
Rekening 2014 4.850 5.975 3.972 3.569 18.365
Begroting 2015 2016 7.148 7.634 5.810 5.750 3.229 3.375 8.804 7.633 24.991 24.392
2017 7.634 5.576 3.369 7.161 23.739
Raming 2018 7.634 5.462 3.355 6.977 23.429
2019 7.621 5.404 3.330 6.946 23.301
Rekening 2014 7434.7401.0359177.435-
Begroting 2015 2016 3653252.5942.3741.0711.0431861954.2173.937-
2017 3252.3741.0431953.937-
Raming 2018 3252.3741.0431953.937-
2019 3252.3741.0431953.937-
Rekening 2014 4.107 1.236 2.937 2.651 10.930
Begroting 2015 2016 6.782 7.308 3.216 3.376 2.158 2.332 8.618 7.439 20.775 20.455
2017 7.308 3.202 2.326 6.966 19.802
Raming 2018 7.308 3.089 2.312 6.783 19.492
2019 7.295 3.030 2.287 6.751 19.364
94 65155720.217
98 41531619.486
Baten
Zorg en leefstijl Werk en inkomen Vrije tijd en cultuur Onderwijs en ontwikkeling Totaal baten Saldo
Zorg en leefstijl Werk en inkomen Vrije tijd en cultuur Onderwijs en ontwikkeling Totaal saldo van lasten en baten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Saldo mutaties reserve Geraamd resultaat
906 1.20329810.633
93 41532220.133
98 41531719.175
98 41531719.047
Naar specificaties financiële overzichten
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
51
3.6 Prestatiegegevens / dashboard
Dashboard Onderwijs
Leerlingenaantallen gerealiseerd en prognoses basisonderwijs Leerlingenaantallen per school De Tamboerijn RK Basisschool St Antonius Basisschool St Nicolaas Johannes De Doperschool Aeresteyn Basisschool De Zevenhof Maranatha Basisschool De Rietkraag School voor RK BO PC Basisschool De Meent Basisschool de Vossenschans Basisschool de Fontein Het Kompas Basisschool De Zilveren Maan Totaal
Realisatie 2010 2011 2012 2013 2014 67 59 51 63 63 202 199 190 180 180 224 221 222 216 216 152 138 150 147 147 328 289 279 272 272 94 94 82 91 90 152 157 131 131 131 424 416 388 361 361 75 63 50 42 42 298 281 282 282 282 163 162 158 147 147 87 125 148 139 136 341 329 353 358 358 2607 2533 2484 2429 2425
Leerlingenaantallen per school De Tamboerijn RK Basisschool St Antonius Basisschool St Nicolaas Johannes De Doperschool Aeresteyn Basisschool De Zevenhof Maranatha Basisschool De Rietkraag School voor RK BO PC Basisschool De Meent Basisschool de Vossenschans Basisschool de Fontein Het Kompas Basisschool De Zilveren Maan Totaal
Prognose (Pronexus 2015) 2015 2016 2017 2018 2023 2028 2033 54 53 50 47 47 47 45 166 145 136 131 130 131 129 224 226 225 221 228 228 220 144 139 130 127 128 130 128 278 271 275 273 292 316 320 84 88 83 82 85 86 84 131 126 123 120 118 120 118 338 326 326 327 327 333 327 44 48 50 50 54 52 53 263 264 269 276 270 272 273 129 128 116 105 99 99 100 132 130 123 117 109 111 111 350 339 334 331 327 333 327 2337 2283 2240 2207 2214 2258 2235
Meldingen leer- en kwalificatieplicht Aantal
20112012
Leerlingen
#
20122013
20132014
%
#
%
166 4,4%
150
4,0%
#
%
per 1 sept 2014 Leerplicht (5-15 jarigen) Kwalificatieplicht (16-17 jarigen)
3.725 630
96
17%
70 11,1%
155 4,2% 124
20%
# = meldingen verzuim
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
52
Dashboard Onderwijs
Leerplicht
2012 2013
Kwalificatieplicht
2012 2013
2013 2014 Relatief verzuim
2013 2014 Relatief verzuim
- Signaal
56
64
- Signaal
33
78
- Luxe
12
20
- Luxe
0
2
2
0
Absoluut verzuim
1
3
- Volgen ander onderwijs
1
0
- Volgen ander onderwijs
5
12
- Vervangende leerplicht
0
0
- Trekkend bestaan
2
0
- Trekkend bestaan
6
4
- Andere gewichtige omstandigheden
0
0
- Andere gewichtige omstandigheden
0
0
Maatwerk contacten
29
29
Totaal
70
124
Absoluut verzuim Vrijstellingen
Vrijstellingen
Maatwerk contacten Totaal
73
67
150
155
Leerlingenvervoer Uitgaven Natura Onkostenvergoeding
W2014 427.065 52.975
B2015 425.350 75.000
B2016 425.350 75.000
Aantal Natura Onkostenvergoeding
105 58
85 62
85 62
Leerlingenaantallen Ashram college 440 430 420 410 400 390 380 370 360 350 340 2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2025
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
53
Dashboard Werk & Inkomen
Uitgaven participatie (*1.000) BUIG Participatie
W2014 2.539 354
B2015 2.888 134
B2016 2.617 174
Uitgaven Bijzondere bijstand en minimabeleid (*1.000) Bijzondere bijstand en minimabeleid
W2014 305
B2015 289
B2016 289
Kinderen die gebruik (kunnen) maken van: Jeugdsportfonds Jeugdcultuurfonds
2014 52 0
2015 75 10
2016 100 20
Aanmeldingen schuldhulpverlening Adviestrajecten Schuldhulptrajecten
2014 68 50
2015 70 54
2016 70 54
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
54
Dashboard Sport
Kostendekkendheid sporthallen 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% W2013 De Ringkant
W2014
B2015
B2016
De Vlijt
De Steupel
De Vlinder
Opbrengst zaalhuur 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 2011 De Ringkant
2012 De Vlijt
2013 De Steupel
2014 De Vlinder
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
55
Dashboard Sport
Kostendekkendheid zwembad 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% W2012
W2013
W2014
B2015
B2016
Kostendekkendheid Kostendekkendheid zonder toegerekende overhead
Inkomsten zwembad De Wel 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 W2010
W2011
W2012
W2013
W2014
B2015
B2016
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
56
Dashboard Sport
Toelichting dashboard Sport Ten aanzien van de sporthallen is, per hal, gekeken naar de inkomsten uit zaalverhuur en de mate van kostendekkendheid. De kostendekkendheid is uitgedrukt in het percentage van de kosten dat de inkomsten dekt. Ten aanzien van het zwembad zijn de gerealiseerde opbrengst en het kostendekkendheidspercentage gepresenteerd. De cijfers voor 2015 en 2016 zijn op basis van de begroting.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
57
Programma 4 Bestuur en dienstverlening In dit programma bevinden zich de volgende thema’s: 4.1 Publiekszaken 4.2 Bestuur (Algemeen en Dagelijks) 4.3 Openbare Orde en Veiligheid Visie De gemeente Nieuwkoop heeft uitgangspunten voor de dienstverlening geformuleerd. We vinden dat de dienstverlening klantgericht, toegankelijk, betrouwbaar en van goede kwaliteit moet zijn. Om deze dienstverlening mogelijk te maken werkt de gemeente volgens het click-call-face principe. De focus ligt daarbij op digitale dienstverlening, die ingezet wordt bij de levering van eenvoudige producten (click). Call verwijst naar het telefoongesprek dat gebruikt wordt voor de meer complexe vragen, waarbij de website niet het antwoord geeft, of als de burger een bepaalde medewerker nodig heeft. Is een persoonlijk gesprek nodig (face), dan wordt een afspraak gemaakt. Op deze manier zorgt de gemeente ervoor dat de burger niet hoeft te wachten en dat de burger een gesprek heeft met de juiste medewerker. Nieuwkoop is groot genoeg om zelfstandig te blijven en klein genoeg om aanspreekbaar en toegankelijk te zijn. Waar nodig zoeken we de samenwerking met andere gemeenten op of werken we in regionaal verband samen. Van buiten naar binnen. Een belangrijke ambitie van het collegeprogramma “De kracht van de samenleving” is om nog meer dan in hert verleden het initiatief van bewoners centraal te stellen. De gemeente wil ondersteunend en faciliterend zijn ten aanzien van initiatieven vanuit de gemeenschap. Zelfwerkzaamheid en eigen verantwoordelijkheid van de gemeenschap staan daarin centraal. Deze ambitie vraagt op een aantal aspecten om herbezien van processen en werkwijze binnen de raad, het college en de organisatie. Het vraagt om dienstverlening op maat en afgestemd op de vraag vanuit de samenleving en minder om het creëren van aanbod. Het principe van “buiten naar binnen” willen we parallel aan het nog verder verbeteren van de dienstverlening stap voor stap doorvoeren. Dorpsraden, belangengroepen, burgers, bedrijven en instellingen uit onze samenleving zijn daarbij belangrijke partners. Een veilige leefomgeving voor iedereen is en blijft één van onze centrale doelstellingen. In ons Integrale Veiligheidsbeleid maken wij daartoe gebruik van een scala aan maatregelen en instrumenten. Naast optimalisering van de inrichting van de openbare ruimte zijn inbraakpreventie, alcohol, drugs, overlast, kleine criminaliteit belangrijke speerpunten van ons veiligheidsbeleid. De periodieke Veiligheidsmonitor laat zien dat het objectieve en subjectieve veiligheidsgevoel zijn verbeterd. Wij zetten onze aanpak en het bestaande beleidspakket daarom onverminderd voort. Behalve intensivering waar mogelijk en nodig blijven wij uiteraard ook zoeken naar andere effectieve maatregelen om verdere verbeteringen te bereiken.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
58
4.1 Thema Publiekszaken Doorlopende beleidsdoelstellingen Voor zowel inwoners, ondernemers als verenigingen willen we goede dienstverlening. Dat betekent klantgericht, toegankelijk, betrouwbaar en van goede kwaliteit. Door gebruik te maken van nieuwe technieken en digitalisering vergroten we de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de dienstverlening. Voor degenen die niet-digivaardig of laaggeletterd zijn, behouden we het bestaande vangnet. Ontwikkelingen Programma digitaal De samenleving wordt digitaler. De burger gaat meer zelf doen en de overheid verandert van rol (van regisserend naar faciliterend). Diezelfde overheid werkt daarbij steeds meer samen met andere organisaties. Om goede producten en diensten te kunnen leveren wordt werken in ketens essentieel. De rijksoverheid heeft als visie op de dienstverlening door de overheid neergelegd: “Digitaal tenzij..” Daarmee pleit de rijksoverheid ervoor dat vanaf 2017 alle overheidsinstanties, waaronder gemeenten, hun schriftelijke contacten met de burger digitaal laten verlopen. Click, call, face sociaal domein Dit principe voeren we ook door in het sociaal domein, bijvoorbeeld door het opzetten en faciliteren van community `s (www.wijzijnnieuwkoop.nl), een digitale sociale kaart en relevante links op onze website (Click) . Hiermee worden eenvoudige doorverwijzingen en vragen afgevangen. Voor wat ingewikkeldere vragen kunnen inwoners tijdens openingstijden bellen met het CJG en/of Wmo loket (call). Indien nodig of bij de vraag om een individuele voorziening wordt er een afspraak gemaakt (face). Basisregistratie personen De Gemeentelijke Basisadministratie is opgegaan in de Basis Registratie Personen (BRP). De BRP bevat persoonsgegevens van zowel inwoners van Nederland als van degenen, die een relatie met de Nederlandse overheid heeft. De BRP is een digitale voorziening die plaats onafhankelijke en tijdsonafhankelijke dienstverlening mogelijk maakt. Vanwege de complexiteit is er vertraging in de bouw van de voorziening opgetreden. De verwachting is dat gemeenten in 2017-2018 kunnen aansluiten. Doorontwikkeling ondernemersloket Ter ondersteuning van de ondernemers in onze gemeente of diegenen die zich hier als ondernemer willen vestigen hebben we het voornemen om onze dienstverlening aan deze doelgroep efficiënter te laten verlopen en naar een hoger niveau te tillen. Het onderwerp is om die reden ook opgenomen op de economische uitvoeringsagenda. Om dit doel te bereiken wordt het bestaande ondernemersloket - wat zich op dit moment vooral bezig houdt met allerlei vormen van vergunningen - doorontwikkeld tot dé lokale ingang voor ondernemersvragen. Daarnaast blijft natuurlijk het Werkgevers Service Punt Rijnstreek voor arbeidsmarktvraagstukken een ingang voor de Nieuwkoopse ondernemers. Uiteraard zal ook bij het ondernemersloket de digitale dienstverlening een belangrijke plek innemen. Op dit moment wordt gewerkt aan een visie op deze doorontwikkeling. Hierbij worden zowel individuele ondernemers uit verschillende branches betrokken, alsook diverse belangen- en koepelorganisaties zoals het Actieve Groene Hart. Ook is het de bedoeling een digitale ondernemerspeiling (King) te houden. De resultaten hiervan worden gedeeld op waarstaatjegemeente.nl
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
59
In 2016 moet een vastgestelde visie nader worden uitgewerkt in een uitvoeringsplan. Om de activiteiten te bekostigen is structureel geld gereserveerd. Beleidsvoornemens Wat willen we bereiken? / Hoe willen we dat bereiken? / Wat gaan we doen? 2015 2016 2017 Activiteit Implementatie van het nieuwe dienstverleningsbeleid (raadsbesluit najaar 2014). Uitwerking van het tweejaarlijks klanttevredenheidsonderzoek, in overleg met de raad. Door ontwikkelen ondernemersloket
2018
2019
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
60
4.2 Thema Bestuur (Algemeen en Dagelijks) Doorlopende beleidsdoelstellingen Nieuwkoop blijft een sterke, zelfstandige en financieel gezonde gemeente. Nieuwkoop wil werk maken van bestuurlijke vernieuwing. Nieuwkoop gaat uit van behoud van zelfstandigheid. Waar nodig zoekt de gemeente de samenwerking met andere gemeenten op of werken we in regionaal verband samen. Dat doen wij met omliggende gemeenten in het Groene Hart of in Holland Rijnlandverband. Nieuwkoop bevestigt de herkenbaarheid en de eigen kernidentiteit van onze gemeente. De gemeente is toegankelijk, uitnodigend, staat dichtbij de burger, toont sterke betrokkenheid en heeft aanspreekbare bestuurders. Wij sluiten aan bij de wezenlijke behoeftes en problemen van mensen. We bedden in onze tijdplanning systematisch ruimte in voor alle betrokkenen. Sociaal maatschappelijke projecten worden multidisciplinair en in samenhang aangepakt. Nieuwkoop stimuleert maatschappelijke initiatieven door actieve inzet van het reeds bestaande budget. Nieuwkoop zet in op nog meer dan tot op heden van buiten naar binnen te werken. Ontwikkelingen Verkiezingen In 2016 zijn er geen verkiezingen gepland. Landelijke verkiezingen kunnen altijd aan de orde e zijn indien het kabinet valt binnen de termijn van vier jaar. In 2017 worden er 2 –kamer verkiezingen verwacht. In 2018 gemeenteraadsverkiezingen en verkiezingen voor het Europees parlement en in 2019 verkiezingen voor provinciale staten en de waterschappen. Beleidsvoornemens Wat willen we bereiken? / Hoe willen we dat bereiken? / Wat gaan we doen? 2015 2016 2017 Activiteit Het faciliteren van het tot stand komen van een dorpsplan voor en door inwoners van Ter Aar / Korteraar. Het faciliteren van het tot stand komen van een dorpsplan voor en door inwoners van Zevenhoven/Noordeinde. Het faciliteren van het tot stand komen van een dorpsplan voor en door inwoners van kern Nieuwkoop. Stimuleren van de oprichting van dorpsraden. Onderzoek naar de wenselijkheid, de mogelijkheden en de kosten van een postcodewijziging. Verkiezingen.
2018
2019
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
61
4.3 Thema Openbare Orde en Veiligheid Doorlopende beleidsdoelstellingen Een veilige leefomgeving voor iedereen tegen aanvaardbare kosten. De nabijheid van politie, brandweer en ambulance. Betrekken van de inwoners en de bedrijven bij de verbetering van de veiligheidsprestaties. Wij zetten ons in voor de aanpak van high impact crime (zoals inbraken, diefstal, vernielingen en overvallen), door gemeente- en politiecontroles en een vast aanspreekpunt zoals de wijkagent en veiligheidsspecialist. Stimuleren van inbraakpreventie, onder meer door een actieve inzet van het Keurmerk Veilig Wonen. Een Zero Tolerance beleid voor alle soorten van drugs, zowel voor handelaren als voor gelegenheden. Samen met de dorpsraden inhoud geven aan de bevordering van de veiligheid in de eigen woon- en leefomgeving. Zorgen voor een goede creatieve voorlichting, preventie en oplossingen met betrekking tot alcohol en drugs. Een goed voorbeeld hiervan is de ’kroegentocht` waar ouders voorlichting en informatie kregen. Zorgen voor een blijvend overleg tussen gemeente, horeca en de omwonenden. Bij elk nieuw of te evalueren beleid hebben wij oog voor het terugdringen van regels. Ontwikkelingen Samenwerking op het gebied van de brandweerzorg De Veiligheidsregio biedt nieuwe mogelijkheden voor de uitvoering van de brandweerzorg. Kernwoorden daarbij zijn ‘Meer, Anders, Minder’. Wat doen we, wat kan anders en hoe kan dat anders. Bij de vorming van de regionale brandweer is besloten om zowel ten aanzien van de hoogte van het budget van de regionale brandweer (Veiligheidsregio Hollands Midden = VRHM) als de verdeling van de kosten over de gemeenten uit te gaan van de Cebeon-norm zoals deze gold in 2009. In de afgelopen jaren is bij het opstellen van de begroting van de VRHM gewerkt conform deze afspraak. In 2016 wordt de Cebeon-norm herzien. De eerste berekeningen geven een verschuiving aan zowel landelijk als binnen de regio. Zowel door de VRHM als door de aangesloten gemeenten wordt bezien of de aangepaste Cebeon-norm ook in de toekomst een bruikbaar instrument is en zo ja wat de gevolgen hiervan zijn voor de VRHM en de aangesloten gemeenten. Bij het opstellen van de begroting van 2017 zal hier zeker aandacht aan worden besteed. Opkomst van de synthetische drugs Als het gaat om drugs maken wij ons zorgen over moderne synthetische drugs zoals GHB. In samenwerking met de GGD en de Brijderstichting proberen we de gevolgen te beheersen door in samenspraak met ouders, omgeving en betrokkenen te kijken naar passende maatregelen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Beleidsvoornemens Wat willen we bereiken? / Hoe willen we dat bereiken? / Wat gaan we doen? 2015 2016 2017 Activiteit Opzet van een wijkgerichte aanpak van het veiligheidsbeleid in samenwerking met de dorpsraden en overige relevante stakeholders. Terugdringen van regels en administratieve lasten bij evenementen, voor zover dit mogelijk is gezien de regionale afspraken en landelijke regels. Wij denken daarbij vooral aan de evenementen met weinig risico. Ook een betere begeleiding van de aanvrager biedt mogelijkheden daartoe. Dit moet leiden tot lagere tarieven voor evenementvergunningen (en aanverwante toestemmingen). Bevorderen van een veiliger leefomgeving door preventie en zorg voor niet-zelfredzamen in onze gemeente. Vergroten van zelfredzaamheid en preventie in meer afgelegen gebieden (waaronder de recreatieparken).
2018
62
2019
4.4 Financieel overzicht Lasten
Pub liekszaken Algemeen b estuur Dagelijks b estuur Openb are orde en veiligheid Saldo lasten
Rekening 2014 1.130 1.039 2.581 2.886 7.635
Begroting 2015 2016 1.197 1.232 1.068 918 2.472 2.595 3.062 2.583 7.798 7.327
2017 1.228 949 2.575 2.561 7.313
Raming 2018 1.228 1.004 2.587 2.555 7.374
2019 1.233 949 2.589 2.561 7.333
Rekening 2014 464030123617-
Begroting 2015 2016 4584477171529518-
2017 44771518-
Raming 2018 44771518-
2019 39071461-
Rekening 2014 666 1.039 2.551 2.762 7.018
Begroting 2015 2016 738 785 1.068 918 2.472 2.595 2.991 2.512 7.269 6.809
2017 781 949 2.575 2.490 6.795
Raming 2018 781 1.004 2.587 2.484 6.856
2019 843 949 2.589 2.490 6.871
Baten
Pub liekszaken Algemeen b estuur Dagelijks b estuur Openb are orde en veiligheid Saldo baten Saldo
Pub liekszaken Algemeen b estuur Dagelijks b estuur Openb are orde en veiligheid Totaal saldo van lasten en baten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Saldo mutaties reserve Geraamd resultaat
7.018
7.269
20206.789
20206.775
20206.836
20206.851
Naar specificaties financiële overzichten
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
63
4.5 Prestatiegegevens / dashboard
Dashboard kwaliteitshandvest
Activiteit
Norm
Vrije inloop geholpen binnen 15 minuten
100%
Afspraken geholpen binnen 5 minuten
100%
Telefoon beantwoorden binnen 30 seconden
100%
Terugbelnotities afgehandeld binnen 2 werkdagen
90%
Poststukken binnen 6 weken afgehandeld
92%
E-mails binnen 6 weken afgehandeld
92%
Ontvangstbevestiging binnen 1 werkdag
95%
Website 24 uur per dag beschikbaar
99,4%
Meldingen binnen 1 week afgehandeld
60%
Meldingen binnen 2 weken afgehandeld
95%
Klachten afgehandeld binnen 6 weken
100%
Omgevingsvergunningen binnen 8 weken
100%
Drank en horeca binnen 12 weken
100%
Evenementenvergunning A binnen 8 weken
100%
Evenementenvergunning BC binnen 13 weken
100%
Aanvragen rolstoelen binnen 8 weken
100%
Aanvragen vervoersvoorzieningen binnen 8 weken
100%
Aanvragen woningaanpassingen binnen 8 weken
100%
Aanvragen hulp bij huishouden binnen 6 weken
100%
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
64
Algemene dekkingsmiddelen Binnen de begroting bestaat er onderscheid tussen algemene dekkingsmiddelen en specifieke dekkingsmiddelen. De algemene dekkingsmiddelen onderscheiden zich van andere dekkingsmiddelen doordat zij vrij aan te wenden zijn. De besteding van deze inkomsten is niet aan een bepaald programma (doel) gebonden. De algemene dekkingsmiddelen vormen daarmee de dekkingsbron voor de netto lasten (saldo na bestemming) van de programma’s. Dekkingsmiddelen die samenhangen met een concreet beleidsveld staan opgenomen in de desbetreffende programma’s. Dat kunnen specifieke inkomsten zijn van het Rijk (bijvoorbeeld voor de uitvoering van de WWB, (Wet Werk en Bijstand), de opbrengst van grondverkoop, betalingen voor concrete gemeentelijke producten (ophalen afval, reisdocumenten enzovoorts). Deze (specifieke) dekkingsmiddelen verlagen de uitgaven op de betreffende programma’s in de begroting. Onder de algemene dekkingsmiddelen vallen de gemeentelijke belastingen, de algemene uitkering uit het gemeentefonds, opbrengsten uit dividend, overige winstuitkeringen en het saldo van de financieringsfunctie. Gemeentelijke belastingen Het totaal van de opbrengst van de gemeentelijke belastingen bedraagt in 2016 € 14.418.000 In de paragraaf lokale heffingen geven wij aan, welk beleid wij ten aanzien van de onroerend zaakbelastingen en overige heffingen voeren en welke ontwikkelingen er zijn op het gebied van gemeentelijke belastingen. Algemene uitkering uit het gemeentefonds De meicirculaire is financieel voor Nieuwkoop doorgerekend en verwerkt in de begroting. Geraamd wordt, dat onze gemeente in 2016 een bedrag van € 29.250.101 uit het Gemeentefonds zal ontvangen inclusief de integratie uitkering voor het Sociaal Domein. Overige winstuitkeringen De deelnemingen in Alliander, Cyclus, BNG zullen naar verwachting een bedrag van € 394.000 aan dividend opleveren. Onvoorzien De post onvoorzien is in de begroting geraamd op € 80.000. Dit bedrag is een vast bedrag per jaar gebaseerd op de Uitgangspuntennotitie 2016-2019.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
65
5.2 Financieel overzicht Lasten
Algemene dekkingsmiddelen Saldo kostenplaatsen Saldo lasten
Rekening 2014 1.241 14 1.255
Begroting 2015 2016 1.154 1.441 264 319 1.417 1.760
2017 1.643 104 1.747
Raming 2018 1.786 41 1.826
2019 1.736 1811.555
Rekening 2014 35.68335.683-
Begroting 2015 2016 42.16040.33742.16040.337-
2017 39.44039.440-
Raming 2018 38.51938.519-
2019 38.54138.541-
Rekening 2014 34.44214 34.429-
Begroting 2015 2016 41.00638.896264 319 40.74238.577-
2017 37.797104 37.693-
Raming 2018 36.73341 36.692-
2019 36.80518136.986-
6.759 4.5602.199 38.543-
1.013 93182 37.611-
255 93162 36.531-
249 93155 36.831-
Baten
Algemene dekkingsmiddelen Saldo kostenplaatsen Saldo baten Saldo
Algemene dekkingsmiddelen Saldo kostenplaatsen Totaal saldo van lasten en baten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Saldo mutaties reserve Geraamd resultaat
14.895 11.8293.066 31.363-
1.122 931190 38.387-
Naar specificaties financiële overzichten
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
66
Paragraaf Lokale heffingen Inleiding De paragraaf lokale heffingen bevat op basis van artikel 10 van het BBV ten minste: a. de geraamde inkomsten; b. het beleid ten aanzien van de lokale heffingen; c. een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen; d. een aanduiding van de lokale lastendruk; e. een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid. Aanvullend daarop is in de Financiële verordening gemeente Nieuwkoop 2012 (artikel 16) opgenomen dat het college verantwoordelijk is voor een actuele nota lokale heffingen, waarin verslag wordt gedaan van: -
de samenstelling van het pakket aan gemeentelijke belastingen en heffingen; de verdeling van de druk van de belastingen over de diverse bevolkingsgroepen en belanghebbenden; de kostendekkendheid van de heffingen; de druk van de lokale belastingen en heffingen; het kwijtscheldingsbeleid en het tarievenbeleid.
Vertaling van het bovenstaande naar het onderstaande: 1. Algemeen beleidskader 2. Overzicht belastingen en heffingen 3. Beleid lokale heffingen per belastingsoort 4. Geraamde inkomsten 5. Lokale woonlastendruk en regionale vergelijking 6. Kwijtscheldingsbeleid 1. Algemeen beleidskader Collegeprogramma 2014-2018 Er zijn kostendekkende tarieven voor de Afvalstoffenheffing en de Rioolheffing. De OZB stijgt met maximaal het inflatiepercentage. Uitgangspuntennotitie 2016-2019 Inflatie: in de begroting 2015 werd uitgegaan van een inflatiepercentage van 1%. Bij de Uitgangspuntennotitie 2016-2019 is voorgesteld om voor de programmabegroting uit te gaan van een prijsontwikkeling 0%. Dit is gebaseerd op het geprognosticeerd inflatiepercentage voor 2016 van 0,9% en een correctie van -1,1% voor 2015. Areaaluitbreiding: Zowel aan de kostenkant als de inkomstenkant van de begroting houden wij in 2016 rekening met groei vanwege areaaluitbreiding. 2. Overzicht belastingen en heffingen De gemeentelijke heffingen zijn te onderscheiden in belastingen en overige publiekrechtelijke heffingen. Belastingen De Gemeentewet somt de belastingen, die een gemeente mag heffen, limitatief op. De gemeente Nieuwkoop heeft ervoor gekozen niet alle belastingen te benutten.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Tabel: Belastingen in gemeente Nieuwkoop In Nieuwkoop geheven belastingen Onroerende zaakbelastingen Belasting op roerende woon- en bedrijfsruimten Afvalstoffenheffing Rioolheffing Baatbelasting Forensenbelasting Niet-ingezetenen belasting Parkeerbelasting Hondenbelasting Reclamebelasting Precariobelasting Toeristenbelasting
Wel
67
Niet
X X X X X X X X X X X X
Overige publiekrechtelijke heffingen (rechten) Op grond van artikel 229 van de Gemeentewet kan de gemeenteraad rechten heffen voor door de gemeente geleverde diensten en producten. Dit zijn heffingen die eenzijdig door de gemeente worden opgelegd. Voor deze categorie bepaalt artikel 229b Gemeentewet, dat de te hanteren tarieven maximaal 100% kostendekkend mogen zijn. De wet geeft voor de mogelijke rechten geen limitatieve opsomming. Nieuwkoop kent de volgende rechten: afvalstoffenheffing rioolrechten; begraafplaatsrechten; leges burgerzaken/bevolking; bouwleges; marktgelden; overige leges. 3. Beleid lokale heffingen (belastingen en overige publiekrechtelijke heffingen) Onroerende zaakbelastingen (OZB) Algemeen uitgangspunt bij de onroerende zaakbelastingen is een jaarlijkse indexering van het tarief met het voor het nieuwe belastingjaar verwachte gecorrigeerde inflatiepercentage (voor 2016: 0%). De uitgavenkant van de begroting houdt bij ongewijzigd bestaand beleid gelijke tred met de inkomstenkant. De gemeente hanteert een gedifferentieerd tarief tussen woningen en niet-woningen om de lastendruk bij inwoners te kunnen matigen. Bij de vaststelling van de nieuwe OZB-tarieven/-percentages houden wij rekening met de verwachte waardeverandering van het onroerend goed. Met andere woorden: bij een gemiddelde WOZ-waardedaling gaat het nieuwe tarief omhoog om dezelfde OZB-opbrengst te realiseren, en bij een gemiddelde WOZ-waardestijging gaat het nieuwe tarief omlaag om dezelfde OZB-opbrengst te realiseren. De belastingopbrengst kan ook fluctueren door wijzigingen van het bestand (nieuwbouw, uitbreiding/verbouwingen, sloop, verminderingen n.a.v. bezwaar- en beroepschriften, splitsingen en samenvoegingen van WOZ-objecten etc.). De limitering van OZB-tarieven is per 1 januari 2008 afgeschaft. Het kabinet heeft wel het voorbehoud gemaakt dat de opbrengststijging voor de OZB landelijk beperkt moest blijven. Daartoe is een macronorm ingesteld die de maximale landelijke opbrengststijging voor een bepaald jaar aangeeft. De macronorm voor 2015 was 3% terwijl de macro-opbrengst van de onroerende zaakbelasting in 2015 stijgt met 4,17%. Er is nog geen macronorm voor 2016 bepaald. In september 2015 vindt tijdens het Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen (Bofv) DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
68
besluitvorming plaats over de vaststelling van de macronorm voor 2016 en de overschrijding van de norm in 2015. In de septembercirculaire van het gemeentefonds wordt hier nader op ingegaan. Het overschrijden van de macronorm heeft tot nu geen consequenties gehad voor individuele gemeenten. In 2013 is de macronorm verlaagd met de overschrijding van de norm in 2012. Belasting op roerende woon- en bedrijfsruimten De gemeenteraad heeft besloten om met ingang van 2010 belasting op roerende woon- en bedrijfsruimten te heffen. Deze belasting is bedoeld om eigenaren en gebruikers van roerende ruimten in een vergelijkbare heffing als de OZB te betrekken. Daarom zijn de regels voor het waarderen van roerende ruimten gelijk aan de regels voor het waarderen van onroerende ruimten. Wettelijk is bepaald dat de tarieven gelijk moeten zijn aan die van de OZB. Forensenbelasting Deze belasting wordt geheven van personen die niet in Nieuwkoop hun hoofdverblijf hebben, maar er wel tenminste 90 dagen per jaar een woning ter beschikking hebben. Met ingang van 2010 heeft de gemeenteraad besloten de heffingsgrondslag te wijzigen in een staffel van de WOZ waarde in combinatie met een vast tarief. Precariobelasting De gemeente Nieuwkoop heft precariobelasting ter zake van het hebben van voorwerpen op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond, meer specifiek; leidingen, kabels en buizen. Op verzoek van de Tweede Kamer heeft de minister van BZK in 2011 een wetsvoorstel uitgewerkt dat regelt dat nutsbedrijven geen precariobelasting meer hoeven te betalen voor hun netwerken. Over dit concept wetsvoorstel heeft de Raad van State in september 2012 advies uitgebracht. Naar aanleiding daarvan heeft de minister besloten meer tijd te nemen om te studeren op reële alternatieven. Hierbij wordt gedacht aan een regeling voor nutsleidingen die vergelijkbaar is met de wettelijke gedoogplicht voor telecomkabels. Op dit moment wordt nog steeds nagedacht over de inhoud van een voorstel aan de minister en is er nog geen wetsvoorstel ingediend. Overige belastingen Ook bij de overige belastingen hanteren wij de hiervoor genoemde beleidslijn. Dit houdt in: een jaarlijkse indexering van het tarief met het verwachte gecorrigeerde inflatiepercentage (voor 2016: 0%); het al dan niet extra verhogen of verlagen van deze tarieven is een zaak van integrale afweging in het kader van (de actualisering van) het financieel meerjarenperspectief. Overige publiekrechtelijke heffingen Voor de overige publiekrechtelijke heffingen geldt dat wij deze in principe uitsluitend corrigeren met het gecorrigeerde inflatiepercentage (in 2016; 0%). Een uitzondering vormt de riool- en afvalstoffenheffing, begraafplaatsrechten (zie hierna) en de wettelijk vastgestelde tarieven. Afvalstoffenheffing Voor de afvalstoffenheffing geldt het principe dat de vervuiler betaalt. Op grond van dit principe hanteren wij een differentiatie in tarieven tussen eenpersoons- en meerpersoonshuishoudens. De bestendige beleidslijn is dat het tarief van een eenpersoonshuishouden 70% bedraagt van het tarief van een meerpersoonshuishouden. Het uitgangspunt is dat de tarieven volledig kostendekkend zijn. In 2013 tot en met 2015 is de voorziening (voorheen reserve) afvalstoffenheffing met € 866.000 afgebouwd tot ongeveer € 100.000. Vanaf de begroting 2016 is uitgegaan van 100% kostendekkendheid. Zoals verwacht moet het tarief ten opzichte van de begroting 2015 daardoor aanzienlijk stijgen, het gaat om een bedrag van ongeveer € 190.000. Dat is gelijk aan DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
69
circa 8% op het tarief. Dit komt voor het grootste gedeelte doordat de egalisatievoorziening niet meer kan worden aangesproken. Ook de invoering van de afvalbelasting en de indexering van de kosten van afvalbewerking leiden tot een hoger tarief. Rioolheffing Het principe dat “de vervuiler betaalt” resulteert er bij de rioolheffing in dat de gemeente Nieuwkoop dit recht heft bij de gebruiker en niet bij de eigenaar van een onroerende zaak. Het uitgangspunt is dat de tarieven volledig kostendekkend zijn. In december 2014 is het gemeentelijk rioleringsplan voor de periode 2015-2019 vastgesteld. Daarbij is besloten om het tarief naast de jaarlijkse inflatiecorrectie met jaarlijks structureel 1,23% te verhogen. Door verlaging van de rente is er ruimte om de inkomsten in de begroting 2016-2019 te verlagen met het bedrag van de stijging van de opbrengsten afvalstoffenheffing van € 190.000. Hierdoor is de totale stijging van de woonlasten voor de inwoners van Nieuwkoop beperkt. Percentage kostendekkendheid (x € 1.000) Omschrijving
Rioolrechten
Afvalstoffenheffing
Directe kosten
598
2.232
Doorbelaste uren
408
289
Kapitaallasten
653
30
Storting in voorziening
472
0
0
-368
168
464
Totaal kosten
2.299
2.647
Heffingen en rechten
-2112
-2.647
-187
0
Totaal opbrengsten
-2.299
-2.647
Kostendekkendheid
100%
100%
Diverse opbrengsten BTW
Onttrekking uit voorziening (i.v.m. kostendekkendheid)
Begraafplaatsrechten In vervolg op de 5% extra verhoging van vorig jaar wordt dit jaar een volgende stap gezet om kostendekkendheid van de tarieven te bereiken. Daarnaast wordt rekening gehouden met een extra verhoging van de tarieven als gevolg van het raadsvoorstel uitbreiding begraafplaats Nieuwkoop welk 17 september 2015 door de raad is vastgesteld. Uitvoering belastingtaken Met ingang van 1 januari 2012 zijn de uitvoering van de WOZ en de heffing en inning van belastingen uitbesteed aan SVHW. Ook de uitvoering van het kwijtscheldingsbeleid is aan SVHW uitbesteed. Het belastingbeleid en de belastingverordeningen (inclusief de tarieven) stelt de gemeente Nieuwkoop vast. De uitvoering van de incidentele heffingen zijn niet ondergebracht bij SVHW. Deze eenmalige belastingen worden opgelegd door de betrokken afdelingen. 4. Geraamde inkomsten 2016 Het volgende overzicht geeft een totaalbeeld van de in de begroting 2016 geraamde inkomsten uit lokale heffingen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Omschrijving
Geraamd 2016 x € 1.000
% van het totaal
-4.543 -1.530 -1.020 -7.093 -25 -2.112 -2.648 -4.785
31.5% 10.6% 7.1% 49.2% 0.2% 14.6% 18.4% 33.2%
-739 -124 -94 -957
5.1% 0.9% 0.6% 6.6%
-1.016 -268 -133 -32 -95 -39 -1.583 -14.418
7.0% 1.9% 0.9% 0.2% 0.7% 0.3% 11.0% 100%
Woonlastennota: OZB Eigenaren woningen: OZB Eigenaren niet-woningen: OZB Gebruikers niet-woningen: Totaal OZB Belasting op roerende woon- en bedrijfsruimten Rioolheffing Afvalstoffenheffing Totaal overige woonlastennota Overige belastingen: Precariobelasting Forensenbelasting Hondenbelasting Totaal overige belastingen Overige publiekrechtelijke heffingen Bouwleges Leges burgerzaken Begraafplaatsrechten Marktgelden en standplaatsvergoedingen Leges kabels en leidingen Leges overig Totaal inkomsten
70
5. Lokale woonlastendruk en regionale vergelijking Algemeen Via de woonlastenberekening is één generieke indicatie gegeven voor de lastendruk in Nieuwkoop, zonder verdere verfijning. In hoeverre de feitelijke woonlasten van individuen hier in gunstige of ongunstige zin van afwijken hangt in algemene zin af van de volgende factoren: één- of meerpersoonshuishouden; eigenaar – huurder; waarde van de woning; wel of geen kwijtschelding. In de onderstaande tabel geven wij de ontwikkeling van de woonlasten weer; wij gaan uit van de volgende situatie: een gemiddelde WOZ-waarde van een woning in 2015 en verder: € 285.000; meerpersoonshuishouden; jaarlijkse inflatiecorrectie van 0%. Ontwikkeling van de woonlasten OZB Rioolheffing* Afvalstoffenheffing Totale woonlasten Stijging woonlasten t.o.v. 2015
2015 € 434,91 € 198,00 € 241,20 € 874,11
2016 € 434,91 € 181,84 € 259,60 € 876,35
2017 € 434,91 € 184,08 € 259,60 € 878,59
2018 € 434,91 € 186,34 € 259,60 € 880,85
2019 € 434,91 € 188,63 € 259,60 € 883,14
0.3%
0.5%
0.8%
1%
De ontwikkeling van de opbrengsten, inclusief begrotingswijzigingen/exclusief areaaluitbreiding, ziet er als volgt uit: DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Ontwikkeling van de opbrengsten van huishoudens (x € 1.000) 2015 2016 OZB Rioolheffing Afvalstoffenheffing Totale woonlasten Stijging t.o.v. 2015
-4.443 -2.370 -2.412 -9.025
-4.543 -2.061 -2.647 -9.251
2017 -4.543 -2.089 -2.647 -9.279
2018 -4.543 -2.116 -2.647 -9.306
2019 -4.543 -2.116 -2.647 -9.306
2.5%
2.8%
3.1%
3.1%
71
Regionale vergelijking woonlastendruk In onderstaande tabel is ter informatie een vergelijking weergegeven tussen de tarieven van Nieuwkoop en de andere gemeenten in de Rijnstreek. Nadrukkelijk tekenen wij hierbij aan dat voorzichtigheid nodig is in het trekken van conclusies naar aanleiding van deze vergelijking. Immers, er zijn diverse factoren die een genuanceerder beeld rechtvaardigen. Zo kunnen bijvoorbeeld het voorzieningenniveau, de ambities van een gemeente etc., een ander licht werpen op deze nogal ‘platte’ vergelijking. Tarieven 2015 van Nieuwkoop en vergelijkbare gemeenten Percentage Bedrag AfvalOZB OZB stoffen (x € 1.000) heffing Alphen a/d Rijn 0,1209 345 266 Nieuwkoop 0,1526 435 241 Kaag en Braassem 0,1251 357 292 Bodegraven-Reeuwijk 0,1489 424 286 Gemiddeld 0,1369 390 271
Rioolheffing 203 198 307 357 266
Totaal woonlasten 814 874 956 1.067 928
Bron: COELO Atlas van de lokale lasten 2015 (www.coelo.nl). Uitgangspunten zijn een WOZwaarde woning van € 285.000 en een gezinssamenstelling als meerpersoonshuishouden. 6. Kwijtscheldingsbeleid In de beleidsregels voor kwijtscheldingen van de gemeente Nieuwkoop is onder andere geregeld dat: kwijtschelding van opgelegde heffingen kan worden verleend voor afvalstoffenheffing en rioolheffing; in afwijking van artikel 16, eerste lid van de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990, het percentage voor de berekening van de kosten van bestaan wordt vastgelegd op 100%; kwijtschelding ook kan worden verleend aan natuurlijke personen die een bedrijf of zelfstandig beroep uitoefenen. Verder is in deze beleidsregels de mogelijkheid opgenomen voor geautomatiseerde (meerjarige) kwijtschelding. Wij laten de geautomatiseerde kwijtscheldingtoets uitvoeren door het inlichtingenbureau. Dit bureau is opgericht door het ministerie van SZW en de VNG en combineert diverse bestanden. Met deze toets is eenvoudig vast te stellen of iemands inkomen en vermogen zijn veranderd ten opzichte van het voorgaande jaar. Zijn deze gelijk gebleven, dan kan direct opnieuw kwijtschelding worden verleend. De burger hoeft dan dus niet zelf opnieuw kwijtschelding aan te vragen. De uitvoering van het kwijtscheldingsbeleid is uitbesteed aan SVHW en maakt ook onderdeel uit van de dienstverleningsovereenkomst (DVO). Over het jaar 2014 is € 90.000 aan opgelegde heffingen kwijtgescholden. Voor 2015 is dat medio augustus € 80.000. In de begroting 2016 is rekening gehouden met € 67.000.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
72
Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing Algemeen De gemeente voert een groot aantal taken uit. Aan de uitvoering van die taken zijn risico’s verbonden. De weerstandscapaciteit is bedoeld om deze risico’s op te vangen. De risico’s worden geïdentificeerd en daar waar mogelijk worden de ontwikkelingen met een financieel risico gekwantificeerd. Vervolgens wordt de benodigde weerstandscapaciteit afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt de ratio van het weerstandsvermogen. Beschikbare weerstandscapaciteit Ratio weerstandsvermogen = Benodigde weerstandscapaciteit Voor de gemeenteraad is het weerstandsvermogen van belang. Een sluitende begroting impliceert weliswaar dat er evenwicht is tussen de uitgaven en inkomsten, maar ook dat er eigenlijk geen ruimte is voor tegenvallers. Een buffer is daarom wenselijk. Om het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen is vastgesteld welke ratio we nastreven. We beogen een weerstandsvermogen dat tenminste voldoende is. Dat komt neer op een ratio weerstandsvermogen tussen de 1,0 en 1,4. Integraal risicomanagement In de nota weerstandsvermogen en risicobeheersing, vastgesteld in 2013, staat dat we integraal risicomanagement toepassen. In de begroting 2016 vinden conform deze nota onderstaande activiteiten plaats: Activiteit -
In kaart brengen risico’s en inschalen/ kwantificeren risico’s. Benodigde weerstandscapaciteit berekenen op basis van gekwantificeerde risico’s.
Inventarisatie risico’s In deze paragraaf zijn een aantal risico’s weergegeven van gebeurtenissen die potentieel het grootste effect hebben op de gemeente Nieuwkoop. 1. Algemene uitkering; 2. Decentralisaties; 3. Grondexploitaties; 4. Verbonden partijen; 5. Opgegeven risico’s. 1) Algemene uitkering De afgelopen jaren is het groot onderhoud van het gemeentefonds uitgevoerd. Met ingang van 2016 worden de uitkomsten van de tweede fase van het groot onderhoud ingevoerd. De invoering heeft gevolgen voor de hoogte van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Op 23 maart 2015 is een adviesaanvraag uitgebracht met een verdeelvoorstel. De adviezen van VNG en de Riv hierover hebben geleid tot aanpassing voor het subcluster Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing (VHROSV). De nieuwe verdeling voor dit onderdeel zal in 2016 slechts gedeeltelijk (33%) worden ingevoerd en er is besloten tot aanvullend onderzoek. De verwerking van de uitkomsten van het aanvullende onderzoek wordt meegenomen in de meicirculaire 2016. 2) Decentralisaties Een belangrijk thema waarover het Rijk en de VNG tot vlak voor de verschijning van de meicirculaire 2015 frequent en intensief overleg hebben gevoerd betreft de financiën van de
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
73
decentralisaties. Op 29 mei 2015 hebben het Rijk en de VNG een pakket afspraken gemaakt. Gemeenten hebben in het licht van de decentralisaties een grote opgave. Voor 2016 en latere jaren stelt het Rijk per saldo een meerjarig stabiel budget beschikbaar, waarmee gemeenten adequaat in staat zijn hun wettelijke taken en de transformatie uit te voeren, met inachtneming van de gemeentefonds-systematiek. De integratie-uitkering Sociaal domein wordt zoals aangekondigd in de decembercirculaire 2014 verlaagd in verband met de zogenaamde Wlz-indiceerbaren. Daarnaast worden met ingang van 2016 de objectieve verdeelmodellen Wmo 2015 en jeugd toegepast. Vanwege de optredende herverdeeleffecten worden zowel voor de Wmo 2015 als voor jeugd ingroeipaden gehanteerd, om te bereiken dat een gemeente noch bij de Wmo 2015 noch bij jeugd als gevolg van de herverdeling meer dan € 15 per inwoner per jaar nadeel ondervindt. Taak Wmo nieuw Jeugd Participatie Wsw Totaal
2016 -3.030.636 -4.436.015 -124.298 -1.417.186 -9.008.135
2017 -3.200.925 -3.931.952 -114.219 -1.302.986 -8.550.081
2018 -3.135.583 -3.754.448 -107.079 -1.196.952 -8.194.062
2019 -3.115.398 -3.759.492 -126.859 -1.118.791 -8.120.539
Het uitgangspunt is dat de taken binnen het budget kunnen worden uitgevoerd. Echter voor participatie is in 2016 een extra bedrag (€ 50.000) beschikbaar gesteld ten behoeve van het zittend bestand cf. besluitvorming (Rijnstreek werkt 2015-2016). 3) Verbonden partijen De gemeente is belast met een groot aantal taken. Een deel van de gemeentelijke taken wordt door andere organisaties uitgevoerd. Dit gebeurt via een gemeenschappelijke regeling, een overeenkomst met een andere overheid, een overheidsbedrijf of andere partijen. In de paragraaf verbonden partijen hebben wij nadere informatie per verbonden partij weergegeven. Omdat gemeentelijke taken, bevoegdheden en financiën zijn overgedragen loopt de gemeente risico dat indien een verbonden partij niet binnen haar budget blijft, de gemeente deze kosten moet opvangen. Deze financiële risico’s kunnen worden opgevangen door de reserve Verbonden partijen (€ 803.000). Tevens is er een bedrag van € 100.000 opgenomen in de risicokaart ten laste van het weerstandsvermogen. 4) Grondexploitaties Grondexploitaties kennen potentiële risico’s. Zo is de kans van slagen van een grondexploitatie in grote mate afhankelijk van de markt, zoals het ontwikkelen van woningen in een op dat moment slecht segment, of is er onzekerheid over de kosten van bodemsanering. Voor alle lopende grondexploitatieprojecten is een risicoanalyse opgezet, deze risico’s zijn gewogen en via een kansberekening in de post onvoorzien meegenomen in de grondexploitatie. Op basis van een kans * effect berekening bedraagt het risico op de grondexploitaties € 9,7 mln. Via de post onvoorzien is hiervan € 5,6 mln. afgedekt in de grondexploitaties. Er resteert een risico van € 4,2 mln. Dat bedrag hoeft niet in zijn geheel uit het weerstandsvermogen te worden afgedekt, omdat een deel van de grondexploitaties een positief saldo heeft. Er resteert een onafgedekt geïnventariseerd risico van € 2,5 mln. Naast de risico’s die geïnventariseerd zijn binnen de projecten is ook een algemeen risico berekend op basis van 10% van de boekwaarde gecorrigeerd met de reeds voorziene verliezen en de hiervoor genoemde risico’s. Dit leidt tot een additioneel risico van € 6,1 mln. Bovenop de risico’s die kunnen worden opgevangen in de grondexploitaties wordt daarom bij de beoordeling van het weerstandsvermogen rekening gehouden met een risico van € 8,6 mln. ten aanzien van de grondexploitaties.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
74
5) Opgegeven risico’s (zonder dekking) Alle risico’s > € 50.000, waarvoor geen dekking is voorzien, zijn gekwantificeerd. Dit resulteert in een risico van € 16.230.000 Categorie
Gebeurtenis / Situatie (bedragen * 1.000 euro)
Risicobedrag 2016
Programma
Bedrijfsproces Afwijken van inkoop en aanbestedingsbeleid Financieel Niet voorziene / extra verlaging algemene uitkering i.v.m. recessie
250 Bedrijfsvoering
Renteontwikkeling
250 Bedrijfsvoering
Faillissement Vestia
250 Bedrijfsvoering
4.000 Bedrijfsvoering
Uitval technische voorzieningen door onvoorziene omstandigheden
500 Bedrijfsvoering
Informatiebeveiligingsincident
500 Bedrijfsvoering
Kosten en claims na ramp
500 Bedrijfsvoering
Niet in aanmerking komen voor compensatieregeling Participatiewet
550 Sociaal Domein
Risico's participatie zoals SWA
100 Sociaal Domein
Risico's Jeugdwet
400 Sociaal Domein 330 Dekkingsmiddelen
Herziening rente n.a.v. BBV Risico grondexploitaties
8.600 Ruimtelijke ontwikkeling 16.230
Totaal Risicokaart > 50.000
Inventarisatie weerstandscapaciteit De gemeente Nieuwkoop gebruikt in eerste instantie de incidentele weerstandscapaciteit om zowel incidentele als structurele tegenvallers te dekken. Mochten zich gedurende een jaar structurele tegenvallers voordoen, zonder dat daar meevallers tegenover staan, dan mogen deze eerst incidenteel worden afgedekt door middel van de incidentele weerstandscapaciteit. Vervolgens wordt hiervoor bij de eerstvolgende begroting structurele dekking gezocht. Lukt dit niet dan mag de structurele weerstandscapaciteit als dekkingsmiddel worden ingezet. Incidentele weerstandscapaciteit Wij hebben de totale incidentele weerstandscapaciteit, conform de vastgestelde nota weerstandsvermogen en risicobeheersing als volgt berekend: Omschrijving (bedragen * 1.000 euro) Algemene reserve vrij dekkingsmiddel*) Algemene reserve vrij besteedbaar*) Opbrengst aandelen Nuon Energy*) Reserve weerstandsvermogen*)
2016
2017
2018
3.301 8.507 13.537
2.551 8.487 13.537
2.250 660
3.000 660
452
467
Decentrale arbeidsvoorwaarden*)
21
Wmo*) Landschaps Ontwikkelings Plan*)
Renteschommelfonds*) Recreatie en Toerisme*)
Verbonden Partijen*) Monumentenzorg*)
2019
2.551 8.467 13.537 3.000
2.551 11.115 13.537 3.000
660
660
482
497
21
21
21
50
50
50
50
30
19
8
1
803
803
803
803
51
51
51
51
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Omschrijving (bedragen * 1.000 euro)
2016
Incidenteel weerstandsvermogen ultimo
2017
29.662
2018
29.646
75
2019
29.630
32.286
*) Verwachte eindstand per 31 december boekjaar.
De gemeente Nieuwkoop heeft in 2016 € 29.662.000 incidentele weerstandscapaciteit. Structurele weerstandscapaciteit De totale structurele weerstandscapaciteit is als volgt te berekenen: Omschrijving (bedragen* 1.000 euro) Saldo meerjarenbegroting (indien positief) Onvoorzien Structureel weerstandsvermogen
2016
2017
2018
2019
291 80
223 80
0 80
8 80
371
303
80
88
Saldo meerjarenbegroting De begroting 2016-2019 is meerjarig positief. Daarom tellen wij het saldo voor deze mee voor de berekening van de structurele weerstandscapaciteit. Onvoorzien Omdat wij elk jaar in de begroting op basis van de voorschriften een bedrag voor onvoorzien opnemen, rekenen wij deze post ook mee bij de structurele weerstandscapaciteit. Weerstandsvermogen Conform de nota Weerstandsvermogen en risicomanagement stellen wij ook wordt in de begroting 2016 de ratio vast op basis van de gekwantificeerde risico’s. De benodigde weerstandcapaciteit voor 2016 op basis van de gekwantificeerde risico’s > € 50.000, wordt afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit leidt dit tot een ratio weerstandsvermogen van 1.9. Ratio weerstandsvermogen =
Beschikbare weerstandscapaciteit € 30.033 Benodigde weerstandscapaciteit
€ 16.230
= 1.9
De gemeente Nieuwkoop streeft een ratio na die tenminste ligt tussen de 1,0 en 1,4. Er is een wijziging van het BBV waardoor met ingang van de programmabegroting 2016 een set financiële kengetallen opgenomen moeten worden in de paragraaf weerstandsvermogen en risicomanagement. Omschrijving Netto schuldquote Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Solvabiliteitsratio Structurele exploitatieruimte Belastingcapaciteit Grondexploitatie Netto schuld per inwoner
2014 79.31%
2015 86.52%
2016 79.44%
32.51% 46.08% 2.12% 0,99% 86,10% 1.026
32.97% 33.28% 4.47% 0,99% 69.07% 897
36.06% 36.50% 1.13% 0,97% 60.52% 1.027
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
76
Toelichting: Netto schuldquote Kengetal dat een indicatie geeft van de hoogte van de schuld. Daarmee kan een oordeel worden gevormd in hoeverre het inkomen van de gemeente toereikend is om de schuldverplichtingen te voldoen. De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. Het percentage komt tot stand door de aangetrokken gelden minus de uitgezette gelden te delen door de jaarinkomsten. Bij een netto schuldquote hoger dan 130% van de inkomsten is sprake van een hoge schuld. Goed bekeken springt het licht al bij een percentage boven de 100% op oranje. Het overzicht financiële kengetallen financiële positie van de VNG per 31 december 2013 geeft een netto schuldquote voor Nieuwkoop aan van 31 %. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Bij dit kengetal worden de doorgeleende gelden van de financiële activa gecorrigeerd op de netto schuldquote. Solvabiliteitsratio Kengetal dat weergeeft in hoeverre het totaal van de activa is gefinancierd vanuit het eigen vermogen. De ratio wordt berekend door het Eigen Vermogen (de reserves) te delen door het balanstotaal. In de Handreiking Houdbare Gemeentefinanciën (VNG 2013, blz. 25) wordt een stoplichtmodel gehanteerd: Rood: een solvabiliteitsratio kleiner dan 20% geeft 'rood licht'; Oranje: bij een solvabiliteitsratio tussen 20% en 30% 'springt het licht op oranje'; Groen: Het licht van de VNG kent alleen rood en oranje. Voor het gemak wordt aangenomen dat een ratio van boven de 30% 'groen licht' geeft. Volgens het model van de VNG kent de gemeente Nieuwkoop een zeer gezonde (want ver boven de 30% liggende) solvabiliteit. Het overzicht financiële kengetallen financiële positie van de VNG per 31 december 2013 geeft een solvabiliteitsratio schuldquote voor Nieuwkoop aan van 61 %. Structurele exploitatieruimte Het financiële kengetal "structurele exploitatieruimte" geeft aan hoe groot de structurele vrije ruimte binnen de begroting/jaarrekening is, afgezet tegen de inkomsten. Als norm voor gezond begrotingsevenwicht kan gehanteerd worden 0,6 % van de algemene dekkingsmiddelen. We zetten de structurele ratio af tegen de hiervoor genoemde 0,6 %. Belastingcapaciteit De belastingcapaciteit geeft inzicht hoe de belastingdruk in de gemeente zich verhoudt ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Omdat er geen wettelijke begrenzing aan het tarief en de stijging van de OZB is, wordt vergeleken met de norm voor artikel 12. Deze norm ligt op 120% van het gewogen landelijk gemiddelde met betrekking tot het OZB-tarief. Grondexploitatie Kengetal dat een indicatie geeft van de hoogte van de voorraad bouwgrond en de stand van het onderhanden werk bouwgrondexploitatie. De balanswaarde hiervan minus de voorzieningen voor negatieve grondexploitaties wordt gedeeld door de jaarinkomsten om tot deze ratio te komen. De hoogte van dit kengetal geeft aan wat het terugverdienrisico is op de grondexploitaties ten opzichte van de totale inkomsten van de gemeente. Er is geen norm om dit af te meten. Een hoge voorraadquote kan een reden zijn voor een tijdelijk hoge netto schuldquote. Het overzicht financiële kengetallen financiële positie van de VNG per 31 december 2013 geeft een quote voor Nieuwkoop aan van 78 %.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
77
Netto schuld per inwoner Een andere maat voor de financiële gezondheid van een gemeente is de netto schuld per inwoner. Waar de “debt ratio/het solvabiliteitsratio” alleen een financieel gegeven is dat geen rekening houdt met de grootte van de gemeente geeft de “schuld per inwoner” dit verband wel aan. Dit is eenvoudig de langlopende schuld van de gemeente gedeeld door het aantal inwoners. Dit kengetal geeft weer de netto schuld per inwoner. Het overzicht financiële kengetallen financiële positie van de VNG per 31 december 2013 geeft een netto schuld per inwoner voor Nieuwkoop aan van € 1.024.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
78
Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Algemeen Een groot gedeelte van de openbare ruimte in Nederland is in beheer bij gemeenten. In de openbare ruimte, waarin een grote verscheidenheid aan activiteiten plaatsvindt, bevinden zich verschillende soorten kapitaalgoederen: • Infrastructuur (bijvoorbeeld wegen, riolering, civiele kunstwerken); • Voorzieningen (bijvoorbeeld groen, verlichting); • Gemeentelijke gebouwen en objecten. De jaarlijkse lasten die gemoeid zijn met het beheer van de kapitaalgoederen vormen een belangrijk en groot deel van de gemeentelijke begroting. De gemeenteraad stelt, in het kader van zijn kader stellende en contolerende taak, uitgangspunten vast die de basis vormen voor het opstellen en/of actualiseren van de in de paragraaf ‘onderhoud kapitaalgoederen’ beschreven beheerplannen. Voor het onderhoud van de openbare ruimte zijn afzonderlijke onderhoudsplannen opgesteld voor de verschillende kapitaalgoederen in de openbare ruimte. De kosten voor regulier en jaarlijks terugkerend onderhoud worden voorzien binnen de exploitatiebegroting. De kosten voor periodiek groot onderhoud, rehabilitaties (wegen) en vervangingen (kunstwerken, riolering, speelvoorzieningen, etc.) worden bekostigd uit een voorziening. De voorziening wordt gevoed via een storting ten laste van de exploitatiebegroting. Overzicht beheerplannen Naam Vastgesteld in
Riolering Wegen Gebouwen en Objecten Groenvoorziening Speelvoorzieningen Nautisch beheer Civiele Kunstwerken Openbare verlichting Waterpartijen Begraafplaatsen
2014 2012 2013 2015 2010 2012 2014 2014 2015 n.v.t.
Actualisatie in
2019 2016 2017 2020 2015 2016 2019 2018 2019 n.v.t.
Geplande storting in de voorziening voor 2015 (x € 1000) 284 1.883 200 n.v.t. 105* 15 337* 183** 172 n.v.t.
* Actualiseren beheerplannen vindt momenteel plaats. Nieuwe storting nog niet (definitief) bekend. ** 2016, 2017, 2018 extra storting 80.000 uit de reserve Duurzaamheid.
Het onderhoud van de kapitaalgoederen is gebaseerd op actuele beheerplannen waarbij is uitgegaan van duurzame instandhouding en er geen sprake is van achterstallig onderhoud. Beheerplan wegen De gemeenteraad heeft het integraal Beheerplan wegen 2012-2015 op 26 april 2012 vastgesteld. In het kader van bezuinigingen heeft het college op 22 februari 2011 besloten de storting in de voorziening te verlagen met € 100.000 in 2013 en € 200.000 in 2014 en verder. In het nieuwe beheerplan is deze voorgestelde verlaging van de storting verwerkt. Met het vaststellen van het beheerplan met bijbehorend bestedingsplan zijn er voldoende middelen (1,9 miljoen gemiddeld per jaar) beschikbaar voor het groot onderhoud en de rehabilitatiekosten. De dekking is gegarandeerd tot en met 2028 waarna op basis van de huidige inzichten de voorziening langzaam terugloopt.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
79
In het tweede kwartaal van 2016 actualiseren we het beheerplan wegen. Bij het definitief bepalen van de storting in het beheerplan zullen we vanaf 2017 rekening moeten houden met extra bezuinigingen vanwege de financiering Beheerplan civiele kunstwerken, namelijk: -€ 75.000 verlaging stelpost noodreparaties; -€ 25.000 verlaging regulier en klein onderhoud wegen. Het uitvoeringsplan voor het onderhoud van de wegen voor de middellange termijn (2012 tot en met 2015), is mede op basis van een globale inspectie tot stand gekomen. Vervolgens is een integraal plan opgesteld waarbij ook externe factoren die van invloed zijn, zoals woningbouwprojecten of infrastructurele en waterstaatkundige werken van derden, betrokken bij de planvorming. Ook worden de wegwerkzaamheden bij voorkeur gecombineerd met de aanpak van andere kapitaalgoederen zoals: groenvoorzieningen, riolering en openbare verlichting. Het beheerplan is er op gericht de staat van de wegen op het vastgestelde onderhoudsniveau te houden. Dit is CROW kwaliteitsniveau B (sober en doelmatig) en bij winkelcentra en bejaardencentra kwaliteitsniveau A (goed). In het beheerplan zijn daarom niet opgenomen: - Verkeersmaatregelen (bijvoorbeeld duurzaam veilig 30, 60 zones, extra parkeren), - Reconstructies (in de regel met herinrichtingsplannen). Kwaliteitsniveau B is gericht op een sobere en doelmatige weginrichting. De onderhoudsmaatregelen zijn in hoofdlijnen gericht op veiligheid en duurzame instandhouding. In de cijfermatige onderbouwing is voor het onderhoud van de wegen voor de langere termijn rekening gehouden met gebieden waar herinrichtingen plaatsvinden of zijn gepland of waar dijklichamen moeten worden opgehoogd. De Hoogheemraadschappen (Rijnland, Amstel Gooi en Vecht en Stichtse Rijnlanden) zijn bezig met het toetsen van waterkeringen aan de “veiligheidsnorm”. Hierbij wordt getoetst op de aspecten “hoogte” en “sterkte/stabiliteit”. Hieruit volgt dat het dijklichaam langs de Nieuwkoopse plassen (Hogedijk) en de Noordse Dorpsweg niet voldoen aan de veiligheidsnorm. Dit geldt ook voor de Woudse Dijk in Langeraar en het Landlustpad tussen Langeraar en Ter Aar. De gemeente Nieuwkoop anticipeert op deze informatie door het onderhoud van de wegen op deze dijken zo veel mogelijk af te stemmen op de onderhoudsstrategie (kadeverbetering) van de waterschappen. Onderhandelingen met het Hoogheemraadschap van Rijnland over de kostenverdeling van de werkzaamheden Hogedijk Nieuwkoop/Noorden, de Woudse Dijk en het Landlustpad zijn inmiddels afgerond. Vanwege bezuinigingen zijn de plannen voor de Hogedijk Nieuwkoop/Noorden versoberd en uitgesteld naar 2015. In het tweede kwartaal van 2016 worden de werkzaamheden naar verwachting afgerond. Het Hoogheemraadschap van Rijnland heeft inmiddels zijn methode van toetsing van “hoogte” en “sterkte/stabiliteit” aangepast. Dit vindt nu plaats op basis van assetmanagement, waarbij er een afweging wordt gemaakt tussen maatschappelijk belang, het effect van de maatregelen en de kosten. De gemeente zal hierdoor in de toekomst meer zelf het initiatief moeten nemen om aan te tonen dat het versterken van een dijk noodzakelijk is in het kader van duurzaam wegonderhoud. De rehabilitatie van de Voorweg en het vernieuwen van woonstraten in de kern Ter Aar, omgeving Bornstraat zijn inmiddels afgerond. Het vernieuwen van de woonstraten van de omgeving Schoterpark in Nieuwveen ronden we naar verwachting in het eerste kwartaal van 2016 af. Een deel van de kern Langeraar, de herinrichting van de Aardamseweg en de hiervoor beschreven dijkverbeteringen zijn de speerpunten in het programma voor groot onderhoud en rehabilitaties 2015-2016. De reconstructie Noordse Dorpsweg was in afwachting van de ontwikkelingen in de Noordse Buurt uitgesteld naar 2015. Inmiddels zijn de voorbereidingen en onderhandelingen voor de reconstructie van de Noordse Dorpsweg gestart. De werkzaamheden voeren we DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
80
gecombineerd uit met Waternet, de uitvoeringsorganisatie van het Hoogheemraadschap Amstel Gooi en Vecht. De werkzaamheden worden integraal uitgevoerd met de kadeverbetering van het hoogheemraadschap. Vooralsnog is de planning er op gericht de werkzaamheden in het eerste kwartaal 2016 te starten. In 2013 is er door een langdurige droogteperiode scheurvorming opgetreden in de Jonge Zevenhovenseweg, Achterweg en mogelijk ook Blokland. Voor de veiligheid moesten met spoed herstelmaatregelen worden getroffen en is er een onderzoek naar de oorzaak opgestart. In 2013 is hiervoor circa € 230.000 uitgeven. Vanaf 2014 zijn hier nog kosten van extra onderzoeken bijgekomen en is er een kostenraming gemaakt voor het herstel van de weg. De totale kosten (inclusief uitgevoerde herstelmaatregelen) zijn geschat op circa € 900.000. Er is een voorziening getroffen bij de jaarrekening 2013 van € 678.000. Momenteel is nog niet duidelijk wie aansprakelijk is voor de gevolgschade van de droogteperiode. Het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht is wel voor de schade aansprakelijk gesteld. De uitslag van het onderzoek biedt mogelijk uitsluitsel over deze aansprakelijkstelling. Naar verwachting kan het herstel van de weg in de eerste helft van 2016 worden uitgevoerd. Een deel van het groot onderhoud wordt ingepland aan de hand van een weginspectie. In het beheerplan is structureel budget beschikbaar, berekend aan de hand van CROW normeringen. Naar aanleiding van de weginspectie in oktober 2014 is een plan van aanpak opgesteld. Deze inspectie is de basis voor het asfaltprogramma en een programma voor elementverhardingen 2015-2016. Het programma voor groot onderhoud en rehabilitaties is voor deze planperiode al wel bekend. De inspectie geeft een globaal inzicht voor de daaropvolgende planperiode. Groot onderhoud wegen Asfaltprogramma. incl. teerhoudend
gepland
afgerond
uitgesteld
ja
Programma elementenverh.
ja
Dorpsstraat Nieuwveen
Woonstraten Zevenhoven
2012
2014
Omgeving Molenstraat 1ste fase Woonstraten omgeving. Schoterpark
2012
2013
2014
2016
Woonkern Langeraar
2015
2016
Rehabilitatie wegen
gepland
afgerond
Voorweg Provincie ZH
2013
2015
Kosten verleggen K&L Voorweg
2013
2015
Bijdrage HHSR Grechtkade
2012
2013
Hertog Albrechtstraat
2013
2014
Jonge Zevenhovenseweg
2011
2011
Langeraarseweg
2013
2013
Herinrichting Aardamseweg
2013
Fietspad Langeaarsew Noord
2013
2014
Fietspad Prolkade
2014
2015
Fietspad Meijepad
2012
Ophogen dijklichamen
2015
in uitvoering
Verleggen fietspad Grecht
2015
2015
Hoge dijk Nieuwkoop
2014
in uitvoering
Achterweg (deel)
2014
uitgesteld
Noordse Dorpsweg
2015
2016
uitgesteld
2018
2016
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
81
In het tweede kwartaal van 2016 actualiseren we het beheerplan wegen. Bij het actualiseren zullen we met een groot aantal maatschappelijke wensen rekening moeten houden, zoals: -
maatregelen plan verkeersveilige fietsroutes; maatregelen verkeersveiligheidsplan Ter Aar West.
Verbreed gemeentelijk rioleringsplan De Wet Milieubeheer verplicht gemeenten een gemeentelijk rioleringsplan (GRP) vast te stellen en regelmatig te actualiseren. Met deze verplichting wordt de continuïteit en kwaliteit van de rioleringszorg gewaarborgd. Het “Verbreed gemeentelijk rioleringsplan “ is in 2014 opnieuw vastgesteld voor de periode 2014 t/m 2019 (GRPIV). Dit plan speelt in op de nieuwe wetgeving en zaken die spelen op het gebied van riolering zoals: - de Wet Verankering en Bekostiging gemeentelijke Watertaken (per 1 januari 2008 in werking); - de zorgplicht grond en hemelwater; - de Kaderrichtlijn water; - de Stedelijke Wateropgave; - het afkoppelen verharde oppervlakten; - het Bestuursakkoord waterketen. Het nieuwe GRP bevat in hoofdlijnen een evaluatie van de afgelopen planperiode en een planning van de vervangingsmaatregelen voor de riolering. Hiermee wordt bedoeld het vervangen van pompinstallaties (pompen en elektrische installaties), druk- en vacuümriolering en vrijvervalriolering. De investeringen voor vervangingen worden, in tegenstelling tot de andere in deze paragraaf beschreven kapitaalgoederen, afgeschreven. De afschrijvingstermijnen die worden gehanteerd, zijn afgestemd op de technische levensduur. Op basis van ervaring is de te verwachte levensduur voor vrijvervalriolering in het vorige GRP al bijgesteld van 30 of 50 jaar naar 60 jaar of 75 jaar. Er wordt een tweetal nieuwe elementen in het nieuwe GRPIV geïntroduceerd: 1. In 2013 is een Basis Rioleringsplan (BRP) opgesteld. Het BRP omvat een hydraulische systeemanalyse, welke inzicht geeft in de capaciteit en het functioneren van het rioolsysteem. Uiteindelijk moet afvalwater snel genoeg kunnen worden afgevoerd en moet water op straat zoveel mogelijk worden vermeden. Het rioolstelsel moet voldoende capaciteit hebben om al het afvalwater van bestaande en nieuwe huishoudens te kunnen verwerken. In hoofdlijnen wordt gerekend over een periode tot en met 2040. De berekeningen wijzen uit dat het systeem blijvend kan voldoen als bij herinrichtingen en renovaties voldoende aandacht wordt besteed aan het afkoppelen van hemelwater van bestaande gemengde rioolstelsels. Maatregelen die uit het BRP voortkomen zijn in het GRPIV opgenomen. Uit de analyse van het Hoogheemraadschap van Rijnland moet nog vast komen te staan of extra maatregelen noodzakelijk zijn. De andere twee waterschappen (Stichtse Rijnlanden en Amstel Gooi en Vecht) hebben aangegeven dat op grond van het BRP geen acties nodig zijn. 2. De gemeente heeft bij de provincie Zuid-Holland opnieuw ontheffing aangevraagd voor de ongezuiverde lozingen in het buitengebied. Deze ontheffing is verleend. Twee panden worden alsnog aangesloten op de riolering en zijn in het GRPIV opgenomen, inclusief de kapitaallasten voor vervanging. Momenteel wordt een aantal woonboten in het Nieuwkoopse plassengebied gecontroleerd op aanwezige afvalwatervoorzieningen. Wij bepalen in overleg met het Hoogheemraadschap van Rijnland of er een aanvullende ontheffing bij de provincie wordt aangevraagd.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Vervangingen Riolering Vrijvervalriolering Vrijvervalriolering omg. Bornstraat Vacuümriolering Voorweg Hoofdgemalen Bouwkundig Simon van Capelweg-druk Simon van Capelweg-vacuüm Renovatie hoofdgemalen Minigemalen Mechanisch/elektrisch Pompunits 2014
gepland
afgerond
2014
2015
2012
2015
2012 2012
in voorbereiding in voorbereiding
2014
2015
Investeringen Stelpost hemelwater/grondwater 2015 Stelpost hemelwater/grondwater 2016 Stelpost hemelwater/grondwater 2017 Stelpost hemelwater/grondwater 2018 Stelpost hemelwater/grondwater 2019
gepland 2015 2016 2017 2018 2019
afgerond 2016
uitgesteld
Vervangingen Vrijvervalriolering 2015 (omg. Bornstraat) Minigemalen 2015 Hoofdgemalen 2015
gepland 2015 2015 2015
afgerond 2015 2015 2015
uitgesteld
Vrijvervalriolering 2016 Minigemalen 2016 Hoofdgemalen 2016 Vrijvervalriolering 2017 Minigemalen 2017 Hoofdgemalen 2017 Vrijvervalriolering 2018 Minigemalen 2018 Hoofdgemalen 2018 Vrijvervalriolering 2019 Minigemalen 2019 Hoofdgemalen 2019
82
uitgesteld
uitloop naar 2016
2016 2016 2016 2017 2017 2017 2018 2018 2018 2019 2019 2019
N.B. Stand van zaken augustus 2015
Beheerplan kunstwerken In 2015 is het beheerplan kunstwerken geactualiseerd. Het beheerplan omvat civieltechnische objecten zoals bruggen, tunnels, duikers en dergelijke. Het uitgangspunt in het beheerplan is om kunstwerken op onderhoudsniveau B (basis) te onderhouden. Voor de actualisatie zijn alle kunstwerken door twee externe expertise bureaus geïnventariseerd. Een bureau voor de vaste kunstwerken en een bureau voor de vier beweegbare bruggen. Hierdoor is een goed beeld van de actuele onderhoudstoestand ontstaan. Omdat het beheer van de elektrisch mechanisch beweegbare bruggen van de voormalige gemeente Ter Aar van de provincie Zuid-Holland is overgenomen, is er veel meer accent komen te liggen op de verschillende (wettelijke) inspecties van deze bruggen. Ook de inspectie van de overige kunstwerken volgens de C.U.R. richtlijnen is veel omvangrijker dan de globale inspectie die als input diende voor het vorige beheerplan. Er is nu een volledig beeld DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
83
van al het benodigde groot onderhoud, inclusief vervangingen en het regulier en klein onderhoud. Het gevolg is wel dat het programma voor groot onderhoud en vervangingen voor de komende vijf jaar omvangrijker is dan voorheen. De provincie Zuid-Holland heeft het onderhoud van de beweegbare bruggen opnieuw aanbesteed. De onderhoudskosten vallen significant hoger uit. Op advies van de provincie heeft de gemeente besloten het onderhoud in eigen beheer te gaan voeren. In september 2015 is als laatste ook de bediening van de Hoekse Aarbrug aangepast. Alle wijzigingen zijn verwerkt in het geactualiseerde beheerplan. Groot onderhoud vaste kunstwerken Bijdrage aan HHRijnland duiker Kerkweg, Ter Aar Bijdrage aan HHRijnland duiker Zevenhovensweg nabij nr. 8 / 15, Ter Aar Bijdrage aan HHRijnland duiker Achtienkavelseweg, Ter Aar Brug Rietveen, Ter Aar
gepland
afgerond
2015
2015
2015
2015
2015
2015
2015
2015
Twee duikers J. Zevenhovenseweg, Zevenhoven
2015
Groot onderhoud Kwakelbrug, Nieuwkoop
2014
Brug Paradijsweg nr. 46, Papenveer
2016
Brug Paradijsweg nr. 66, Papenveer
2017
Brug Kwakelbrug, Nieuwkoop
2018
Brug Paradijsweg nr. 32, Papenveer
2018
Technische inspectie
2018
Nadere inspectie
2019
Groot onderhoud el. mech. bruggen
gepland
uitgesteld
2015
afgerond
uitgesteld
Hoekse Aarbrug Gehele constructie, gewapend beton
2015
Rijbanen, asfalt
2015
Voegovergangen, rij-ijzers
2015
Val, conservering
2015
Bovenbouw, conservering Grote Brug
2015
Gehele constructie, gewapend beton
2015
Paradijsbrug Gehele constructie, gewapend beton
2015
Grote Brug Val, conservering
2016
Bovenbouw, conservering
2016
Aandrijving Paradijsbrug
2016
Val, conservering
2016
Val
2016
Bovenbouw, conservering
2016
Aandrijving Hoekse Aarbrug, Grote Brug, Paradijsbrug, Westveensebrug Inspectie en risico-inventarisatie
2016
2018
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Regulier en klein onderhoud Onttrekking aan de voorziening voor regulier en klein onderhoud
gepland
afgerond
jaarlijks
jaarlijks
84
uitgesteld
N.B. Stand van zaken augustus 2015
Beheerplan waterpartijen In 2014 is het beheerplan waterpartijen geactualiseerd. Het beheerplan omvat een evaluatie van de vorige planperiode, voortzetting van het baggerprogramma in een cyclus van 10 tot 15 jaar, het regulier onderhoud (schonen) van watergangen en het onderhoud en de vervanging van beschoeiingen. In de planperiode is het baggeren van ca. 98.650 m3 bagger ingepland en het vervangen van ca. 15.000 m beschoeiing. De kosten voor het baggeren wordt sterk bepaald door de mate van verontreiniging van de baggerspecie en de wijze waarop baggerspecie mag worden verwerkt. Vanaf 1 januari 2008 wordt gesproken over baggerspecie die verspreidbaar is over het land (schoon), of te gebruiken is op industrieterreinen of niet verspreidbaar is (vervuild). In de praktijk betekent deze maatregel dat er minder baggerspecie verwerkt mag worden in het gemeentelijk baggerdepot. De gevolgen van deze beleidswijziging zijn verwerkt in het beheerplan. Het baggerdepot aan de Electronweg in Nieuwkoop, heeft momenteel een definitieve bestemming. Indien mogelijk wordt het baggerdepot voor waterschappen in het gebied om niet beschikbaar gesteld. Hiermee worden hogere afvoerkosten voor bagger uit watergangen die niet op de kant kan worden gezet, maar waar wij wel ontvangst plichtig voor zijn, voorkomen. De baggerprogramma’s van de waterschappen brengen daardoor kosten met zich mee. Die kosten maken overigens geen onderdeel uit van het nu geldende beheerplan. Naast de verantwoordelijkheid van de gemeente (sloten op diepte houden) zijn de waterschappen primair verantwoordelijk voor een goede waterhuishouding. De waterschappen hebben als één van de hoofdtaken het zorgen voor “droge voeten”. Het regelmatig baggeren is hierbij een belangrijke maatregel. Op 1 oktober 2012 is een subsidieverordening vastgesteld. Via deze subsidieverordening ontvangen de gemeenten een bijdrage voor de meerkosten van de verwijdering van verontreinigde niet verspreidbare baggerspecie. De bijdrage bestaat uit een vergoeding van 60% voor de kosten van transport en stort van de baggerspecie. Dit uitgangspunt wordt in het beheerplan aangehouden voor het planmatig baggeren van sloten en waterpartijen op korte en langere termijn. Groot onderhoud
gepland
afgerond
Baggerplan 2015 t/m 2019
2015
In uitvoering
Verwerking bagger in baggerdepot Actualiseren gedragscode Flora en Faunawet
2015
In uitvoering
2015
2015
Vervangen beschoeiingen 2014
2014
2015
Vervangen beschoeiingen 2015
2015
Vervangen beschoeiingen 2016
2016
Vervangen beschoeiingen 2017
2017
Vervangen beschoeiingen 2018
2018
Vervangen beschoeiingen 2018
2019
uitgesteld
N.B. Stand van zaken augustus 2015
Beheerplan nautisch beheer De gemeente is voor een aantal gebieden belast met het vaarwegbeheer en het nautisch beheer. Het beheer omvat het bevaarbaar houden van vaarwegen, het beheer van voorzieningen en het vaststellen en kenbaar maken van de geldende vaarregels.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
85
In 2012 is het beheerplan nautisch- en vaarwegbeheer 2012-2015 opgesteld. De bekostiging van het reguliere beheer loopt via de exploitatie en het beheer van het groot onderhoud en vervangingen via de Voorziening nautisch beheer. De opbrengsten die de gemeente heeft uit de verkoop van vaarvergunningen worden o.a. ingezet voor het dagelijks beheer. Vanuit de nieuwe Waterwet heeft de provincie Zuid-Holland de opdracht en de verplichting om het vaarweg- en nautisch beheer opnieuw te verdelen. het gevolg hiervan is dat de gemeente Nieuwkoop naar verwachting geen financiële bijdrage meer hoeft te leveren aan de bediening en het onderhoud van de Slikkendammersluis en de Ziendesluis in het Nieuwkoopse plassengebied. De besparing wordt vooralsnog ingezet voor het digitaliseren van het vaarvergunningensysteem. Nautisch beheer
gepland
afgerond
Gebodsbord + plaatsing
2012
2012
Vervangen aanmeerpalen vrije aanleg Meijepad Vervangen steigerconstructie wandelgebied Nieuwkoop
2014
Vaarweg beheer Remmingswerk Kwakelsebrug
uitgesteld 2016
2016 gepland 2012
afgerond 2014
Remmingswerk brug Kadewetering (Hollande Kade nr 6) Remmingswerk brug De Meije (jachthaven Bunnik) Elektrische bediening particuliere bruggen
2012
2014
Aanpassen bediening brug de Meije (jachthaven Bunnik) Groot onderhoud loswal
uitgesteld
2013
in uitvoering
2015
In uitvoering
2013
In uitvoering
2016
N.B. Stand van zaken augustus 2015
Beheerplan openbare verlichting In december 2014 heeft de gemeenteraad het nieuwe beheerplan Openbare Verlichting voor de periode 2014 t/m 2018 vastgesteld. Het beheerplan beschrijft de beleidsuitgangspunten en bevat een concreet meerjarig beleids- en beheerplan. Het doel van dit plan is het stellen van kaders voor de uitvoering van het gemeentelijk openbare verlichtingsbeleid. Het verlichtingsareaal van de gemeente Nieuwkoop is op dit moment „bij de tijd“. De gemeente past bij vervanging hedendaagse energie-efficiënte verlichting toe en op basis van levensduur is het areaal niet verouderd. In de komende beleidsperiode komt een substantieel deel van het areaal, op basis van de economische levensduur, in aanmerking voor vervanging. Op het gebied van de verlichtingskwaliteit scoort de gemeente heel goed. Er wordt op veel plaatsen zelfs meer verlicht dan werd voorgeschreven in de NPR richtlijn die tot en met 2011 van toepassing was. Ook met de huidige richtlijn voor de openbare verlichting (ROVL 2011) en landelijke vastgestelde energiedoelstellingen zijn er mogelijkheden om met minder licht verantwoord te verlichten. De gemeente streeft in de komende beleidsperiode de volgende doelen na: duurzaam verlichten, doelmatig verlichten en de installatiekwaliteit goed op peil houden. De belangrijkste nieuwe beleidsuitgangspunten zijn: Bij vervangingen worden energie-efficiënte led-armaturen toegepast met een lichtkleur die de sociale- of verkeersveiligheid verbeteren. In de nachtelijke uren worden deze gedimd;
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
86
Om het areaal op peil te houden, plannen we de vervangingen van masten en armaturen in op basis van de economische levensduur; Wij verlichten in de openbare ruimte, alleen wanneer de verkeersveiligheid en sociale veiligheid dit vragen. Wij passen bij vervanging of nieuwbouw het verlichtingsniveau aan welke minimaal is benodigd conform de ROVL-2011 richtlijn.
Voor het groot onderhoud is een uitvoeringsplan opgesteld voor de periode 2014 t/m 2018. De gemeenteraad heeft de keuze gemaakt om in te zetten op het toepassen van LED-verlichting. Hiervoor is de komende vier jaar een extra storting in de voorziening van € 80.000 ter beschikking gesteld. Op basis van de ervaring die wordt opgedaan wordt de volgende beleidsperiode de afweging gemaakt of de ingeslagen weg wordt voortgezet. Onderstaand overzicht laat zien welke werkzaamheden in het beheerplan Openbare Verlichting 2014-2019 zijn gepland en wanneer deze zijn of worden uitgevoerd. Groot onderhoud
gepland
afgerond
Voorweg
2012
2015
2014
2014
2015
2015
2015
2015
2016
2016
2017
2017
2018
2018
uitgesteld
N.B. Stand van zaken augustus 2015
Groot onderhoud 2014 en 2015 is inmiddels aanbesteed. Hieruit blijkt dat de prijzen voor de LED-armaturen sneller dalen richting het geschatte prijsniveau in 2018. Dit vergroot de kans dat bij het actualiseren van het beheerplan in 2018 de ambitie om het areaal te verduurzamen voortgezet kan worden. Groenbeheerplan In 2015 is het groenbeheerplan naar verwachting geactualiseerd. Het geactualiseerde groenbeheerplan 2016 t/m 2020 omvat een voortzetting van de groenvisie uit het beheerplan 2009 t/m 2013. Er is beschreven wat de gemeente wenst uit te stralen met betrekking tot het openbaar groen en welke kwaliteit de gemeente wil nastreven. Uitgangspunten die bij nieuwe aanleg en renovaties worden gehanteerd zijn: - Openbaar groen dat het Groene Hart karakter van de gemeente versterkt; - Beplanting met een hogere seizoensbeleving; - Meer sier-, en natuurwaarden door bloem-, en vruchtdracht; - Beter en efficiënter te onderhouden groen. Voor de beheerniveaus zijn de volgende differentiaties opgenomen: - Kwaliteitsniveau B voor representatieve accentgebieden (winkelcentra, dorpsentrees, dorpspleinen, etc.); - Kwaliteitsniveau B voor de woonomgevingen; - Kwaliteitsniveau B voor de bedrijventerreinen en buitengebieden. Bij het opstellen van het beheerplan in 2009, is vastgesteld dat er een aanzienlijke achterstand bestond in het onderhoud. Op basis van een kwaliteitsbeschrijving (sterkte/zwakteanalyse) van het openbaar groen is een plan van aanpak opgesteld voor het wegwerken van het achterstallig onderhoud. Er is door de raad besloten extra budget met een omvang van € 1,2 miljoen beschikbaar te stellen door het vormen van een reserve, om in een periode van vijf jaar het achterstallig onderhoud weg te werken. In 2015 zijn de laatste werkzaamheden afgerond.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
87
Voor het actualiseren van het beheerplan is een kwaliteitsinspectie uitgevoerd. Hieruit blijkt dat er geen sprake meer is van achterstallig onderhoud in het openbaar groen. Op basis van het huidige beheerplan is de beschikbare formatie in de buitendienst (wijkbeheer groen) in relatie tot de gekozen onderhoudsniveaus lager dan noodzakelijk volgens de normcijfers. In het voortraject is besloten de raad voor te stellen het kwaliteitsniveau in de woongebieden te verlagen van A niveau naar B niveau. Hierdoor kunnen met gelijke personeelsbezetting de doelstellingen bereikt worden. Daarnaast levert dit in de exploitatiebegroting vanaf 2016 een bezuiniging van ca. € 18.000 op. Het beheer van het openbaar groen wordt uitgevoerd ten laste van de exploitatie. Beheerkosten lopen niet via een voorziening. Onderhoudsplannen gemeentelijke gebouwen Het beheerplan voor gebouwen voor de periode 2013 t/m 2022 is op 11 juli 2013 door de raad vastgesteld. Hiervan maken de onderhoudsplannen met betrekking tot de gemeentelijke gebouwen onderdeel uit. Uitgangspunt is het duurzaam in stand houden van de gebouwen. De panden zijn onderverdeeld in verschillende niveaus: Onderhoudsniveau A : Sober en doelmatig Onderhoudsniveau B : Gericht op conservering en behoud originele materialen, monumentale waarde Onderhoudsniveau C : Minimaal onderhoud, wind- en waterdicht houden Onderhoudsniveau D : Bescherming tegen vandalisme Onderhoudsniveau E : Representatief, keuze voor materialen van een hoogwaardige kwaliteit, afhankelijk van de ruimte In de periode 2008-2012 liep het meeste onderhoud via een voorziening. Een klein gedeelte werd uitgevoerd ten laste van de exploitatie. Met ingang van de periode 2013-2022 heeft er naar aanleiding van opmerkingen van de accountant een wijziging plaats gevonden. Het merendeel van het onderhoud komt nu ten laste van de exploitatie. De voorziening bevat uitsluitend de onderhoudsposten die niet jaarlijks terugkeren. Hierbij kan gedacht worden aan het vervangen van installaties, dakbedekking of bijvoorbeeld schilderwerkzaamheden. Jaarlijks worden de gebouwen geschouwd en de beheerplannen geactualiseerd door de medewerkers Gebouwenbeheer. Na vijf jaar worden de onderhoudsplannen ter actualisatie opnieuw aan de raad voorgelegd. Speelruimtebeheerplan In 2015 is naar verwachting het speelruimtebeheerplan geactualiseerd. Het beheerplan omvat alle aspecten die betrekking hebben op het beheer van openbare speelvoorzieningen, voor kinderen en jongeren van 0 tot en met 18 jaar. Een belangrijk uitgangspunt van het Speelruimtebeheerplan is het waarborgen van de veiligheid van speelvoorzieningen. Ook voorziet het beheerplan speelvoorzieningen in de tijdige vervanging van de speeltoestellen. Inspecties voorafgaande aan het opstellen van het beheerplan, hebben uitgewezen dat er sprake is van achterstallig onderhoud en achterstallige vervangingen. In het eerste kwartaal 2014 zijn de laatste geplande werkzaamheden uitgevoerd. Bij herinrichting van speelplekken is een goede afstemming tussen het aantal speeltoestellen, de leeftijd van de kinderen en het aantal kinderen per wijk een belangrijk uitgangspunt. Uiteraard is het draagvlak van de omwonenden in dit proces belangrijk. Initiatieven van bewoners, die passen binnen de beleidskaders uit het speelruimtebeheerplan, worden in overweging genomen. DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
88
Nieuwkoop heeft een speelruimtebeleidsplan. Na analyse van dit plan is blijkt dat er niet direct maatregelen in het speelruimtebeheerplan hoeven te worden opgenomen. Opm: op het moment van het opstellen van deze nota wordt het plan geactualiseerd. Het bestedingsplan is nog niet bekend. Er kan geen overzicht worden weergegeven. Begraafplaatsen/lijkbezorging Omdat er na 2015 een tekort aan graven dreigt te ontstaan zijn er capaciteitsberekeningen gemaakt en zijn aan de hand van diverse oplossingsvarianten voorstellen gedaan. In het voorjaar van 2013 is een eerste voorstel aan de raad voorgelegd en eind 2013 een uitwerking van een aantal varianten. De raad heeft echter geen besluit kunnen nemen en heeft het college opgedragen met een gewijzigd voorstel te komen. Dit voorstel wordt naar verwachting in het derde kwartaal van 2015 aan de raad aangeboden. Voor het beheer van de begraafplaatsen is nog geen beheerplan opgesteld. Ook is er geen voorziening waaruit het beheer wordt gefinancierd. In 2015 zijn wel een aantal processen gestroomlijnd zoals het vergunningstraject bij aanvraag van een grafmonument en het proces opgraven/herbegraven, wat voordelen beidt bij de uitvoering van het begraafplaatsenbeheer in 2016.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
89
Paragraaf Financiering De paragraaf financiering geeft inzicht in het (verwachte) risicoprofiel van de gemeente Nieuwkoop op het terrein van de treasury. In deze paragraaf gaan wij achtereenvolgens in op al bestaand beleid, het risicobeheer, de financieringsbehoefte, het renteresultaat, de ontwikkeling van de leningenportefeuille, onze rentevisie en tenslotte het EMU-saldo. Bestaand beleid In de Wet Financiering decentrale overheden (Wet Fido) zijn kaders gesteld voor een verantwoorde en prudente inrichting en uitvoering van de treasuryfunctie bij decentrale overheden. De Wet Fido verplicht de gemeente tot het opstellen van twee instrumenten op het gebied van treasury, te weten een treasurystatuut en een treasuryparagraaf. Het treasurystatuut is onderdeel van de Financiële verordening gemeente Nieuwkoop 2012. Het huidige treasurystatuut is van 1 januari 2015. In het treasurystatuut wordt de beleidsmatige infrastructuur van de treasuryfunctie vastgelegd in de vorm van uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten. Conform de Wet Fido wordt de paragraaf Financiering opgenomen in de begroting en de jaarrekening, waarin de specifieke beleidsvoornemens respectievelijk de uitvoering van het beleid op het gebied van treasury worden weergegeven. Risicobeheer Het risicobeheer is gericht op het beperken van financiële risico’s. In het treasurystatuut zijn richtlijnen en limieten opgenomen, die de basis vormen voor alle transacties op dit gebied. Daarnaast geeft de Wet Fido normen voor het beperken van risico’s. De belangrijkste risicocategorie is het renterisico, waarvan de kasgeldlimiet en de renterisiconorm belangrijke richtlijnen zijn om renterisico’s te beperken. De kasgeldlimiet heeft betrekking op leningen met een rentetypische looptijd tot één jaar en de renterisiconorm heeft betrekking op leningen met een rentetypische looptijd vanaf één jaar. Het doel van deze normen van de Wet Fido is te voorkomen dat bij herfinanciering van de leningen bij (aanzienlijk) hogere rente grote verschillen optreden in de hoogte van de rente die de gemeente moet betalen. De normen beperken de budgettaire risico's. Het niveau van de kasgeldlimiet is gelimiteerd op 8,5% van de begrote lasten. De renterisiconorm houdt in dat de jaarlijkse verplichte aflossingen en renteherzieningen niet meer dan 20% van het begrotingstotaal mogen bedragen. De norm beoogt een evenwichtige opbouw van de leningen in de tijd. De provincie toetst de kasgeldlimiet en de renterisiconorm uit hoofde van financieel toezicht. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is het wettelijk maximum aan leningen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar. De kasgeldlimiet staat de gemeente Nieuwkoop momenteel toe de financieringsbehoefte tot een bedrag van € 6.680.000 (2016) te dekken met kortlopende geldleningen. Zodra de verwachting is dat deze limiet langer dan twee kwartalen wordt overschreden wordt een langlopende geldlening aangetrokken. Gelet op de lagere rente voor kredietfaciliteiten maakt de gemeente zoveel mogelijk gebruik van de toegestane norm. De kasgeldlimiet is voor de jaren 2016-2019 als volgt te berekenen: Kasgeldlimiet (x € 1.000) 2016 2017 1 Lasten primitieve begroting per 1 januari 78.592 80.634 2 Begrotingswijzigingen 0 0 3 Begrote lasten 78.592 80.634 4 Maximaal toegestane kasgeldlimiet (8,5%) 6.680 6.854 5 Gemiddeld saldo vlottende korte schuld en 30.635 35.855 vlottende middelen 37.315 42.709 Overschot t.o.v. kasgeldlimiet
2018 73.337 0 73.337 6.234 27.523
2019 71.651 0 71.651 6.090 25.986
33.757
32.076
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
90
Renterisiconorm De renterisiconorm geeft het feitelijke renterisico weer op de door de gemeente aangetrokken langlopende geldleningen. Jaarlijks mogen de renterisico’s van renteherziening en herfinanciering niet hoger zijn dan 20% van het begrotingstotaal. Voor de periode 2016-2019 is voor Nieuwkoop de volgende ruimte onder de risiconorm te berekenen: Renterisiconorm (x € 1.000) 1 Renteherziening 2 Aflossingen 3 Renterisico (1+2) 4 Renterisiconorm (20% van begrotingstotaal) Ruimte onder renterisiconorm (4 - 3)
2016 0 5.431 5.431 15.718 10.287
2017 0 25.818 25.818 16.127 -9.691
2018 0 10.819 10.819 14.667 3.848
2019 0 10.069 10.069 14.330 4.261
De renterisiconorm wordt in 2017 overschreden door aflossing van een fixe-lening van 17 mln. Koersrisico De doelstelling van het koersrisicobeheer is: Het beheersen van de risico´s die voortvloeien uit de mogelijkheid dat de financiële activa van de gemeente in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen. De gemeente Nieuwkoop heeft een obligatiepakket van € 16 mln. Indien de gemeente de obligaties voor de einddatum van de obligaties verkoopt, dan loopt de gemeente een koersrisico. Bij aanschaf van de obligaties is daarom ook besloten om de obligaties tot aan de einddatum in portefeuille te houden. De obligaties vallen vrij in 2016 en 2017. De gemeente Nieuwkoop bezit de volgende aandelen: Deelneming Alliander Cyclus BNG Oasen Totaal
Aantal aandelen
Boekwaarde 1-1-2016 (x € 1.000)
673.371 40.303 36.348 29
48 282 75 5 410
Het risico dat de intrinsieke waarde van de aandelenportefeuille daalt tot onder de boekwaarde is verwaarloosbaar klein. Liquiditeitsrisico De doelstelling van het intern liquiditeitsbeheer is: Het beheersen van de risico´s van mogelijke wijzigingen in de liquiditeitsplanning en meerjaren investeringsplanning waardoor als gevolg daarvan de financieringskosten hoger kunnen uitvallen. De gemeente Nieuwkoop beschikt over een meerjarige liquiditeitsplanning. Er wordt gewerkt met een jaarplanning van de liquide middelen, waarbij per maand een prognose wordt afgegeven. Kredietrisico / Debiteurenrisico De doelstelling van het kredietrisicobeheer is: Het beheersen van de risico´s die voortvloeien uit de mogelijkheid van een waardedaling van de vorderingspositie als gevolg van het niet tijdig nakomen van de verplichtingen van de tegenpartij als gevolg van insolventie of deficit (niet in staat om schulden af te betalen).
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
91
De gemeente Nieuwkoop heeft zich garant gesteld voor diverse geldleningen van derden. Per 1-1-2016 is de situatie als volgt: Risico op borgstellingen (x € 1.000) a Totale volume van in de borgstelling betrokken geldleningen b Borgstelling gemeente Nieuwkoop Percentage (b/a)
1-1-2016 79.409 42.164 53%
Het totale bedrag van de door de gemeente verleende garantstellingen is aanzienlijk. De grootste borgstelling is afgegeven ten behoeve van leningen aan woningbouwverenigingen ad € 74 miljoen. Hiervan staat de gemeente Nieuwkoop garant voor 50%. Het betreft een tertiaire zekerheidstelling (achtervang na WSW), waardoor het risico voor de gemeente gering is. Het saldo van de door de gemeente Nieuwkoop verstrekte geldleningen is per 1-1-2016 als volgt: Kredietrisico op verstrekte gelden (x € 1.000) a Geldleningen ten behoeve van woningbouw b Geldlening t.b.v. verkoop aandelen Nuon c Overige geldleningen Totale volume van verstrekte geldleningen (a + b + c)
1-1-2016 4.084 0 862 4.946
De overige geldleningen betreffen leningen aan starters in het kader van huisvesting (€ 706.000) en sportverenigingen e.d. (€ 156.000). Bij deze laatste categorie leningen loopt de gemeente meer risico dat de lening niet wordt afgelost (en/of de verschuldigde rente niet wordt betaald). Schatkistbankieren In het 4e kwartaal van 2013 is schatkistbankieren voor decentrale overheden ingevoerd. Voor decentrale overheden betekent dit dat zij al hun overtollige middelen niet langer mogen aanhouden bij banken, maar dit moeten aanhouden in de schatkist bij het ministerie van Financiën. Gelden tot een drempelbedrag mogen buiten de schatkist worden gehouden. Dit drempelbedrag bedraagt 0,75% van het begrotingstotaal voor openbare lichamen met een begrotingstotaal kleiner dan € 500 miljoen. Voor Nieuwkoop bedraagt dit drempelbedrag in 2016 € 589.440. Op geld dat bij de schatkist in rekening-courant staat, wordt niet of nauwelijks rente vergoed. Ook de rente op deposito’s bij de schatkist is zeer laag. Dit betekent dat wanneer er een (tijdelijk) overschot aan liquide middelen ontstaat, de gemeente hier niet of nauwelijks rente voor ontvangt. Financieringsbehoefte Per 1 januari 2016 wordt rekening gehouden met een financieringsoverschot van meer dan € 30 miljoen. Dit is het verschil tussen de aanwezige vaste financieringsmiddelen zoals de opgenomen geldleningen, het eigen vermogen en de voorzieningen (totaal € 167 miljoen) en de boekwaarde van de investeringen en de te financieren grondexploitaties en voorraad (totaal € 136 miljoen). Financieringsbehoefte (x € 1.000) Vaste financieringsmiddelen: Reserves Voorzieningen Opgenomen leningen Totaal (a)
2016
2017
2018
2019
47.311 61.073 58.442 166.826
47.083 62.307 56.011 165.401
46.752 58.285 40.193 145.230
46.581 59.288 29.374 135.243
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Financieringsbehoefte (x € 1.000) Te financieren Vaste activa Grondexploitaties Overige voorraad Totaal (b) Financieringsoverschot (a-b)
2016
2017
2018
2019
41.505 91.882 2.804 136.191 30.635
37.891 88.851 2.804 129.546 35.855
38.221 76.682 2.804 117.707 27.523
37.560 68.894 2.804 109.258 25.985
92
De korte rente (rentetypische looptijd < 1 jaar) is in het algemeen lager dan de lange rente (rentetypische looptijd ≥ 1 jaar). Op grond van deze veronderstelling is het uitgangspunt om de financieringsbehoefte eerst te dekken met de maximaal toegestane kasgeldlimiet en de resterende behoefte te dekken met langlopende leningen. Met deze aanpak proberen wij de financieringskosten zo laag mogelijk te houden. Renteresultaat Het renteresultaat ontstaat als gevolg van een verschil tussen de gemiddelde vermogenskostenvoet (‘omslagrente’) en het gemiddelde rentepercentage waartegen de rentecomponent van de kapitaallasten is berekend. Omslagrente De omslagrente is voor de jaren 2016-2019 als volgt te berekenen: Omslagrente (bedragen x € 1.000) Rentelasten: Rente opgenomen geldleningen Bespaarde rente eigen financieringsmiddelen Rente/kosten vlottende financiering Totaal (a) Te financieren Vaste activa Grondexploitaties Overige voorraad Totaal (b) Omslagrente (a/b) Rentedekking
2016
2017
2018
2019
1.512 0 -526 986
1.295 0 -86 1.209
995 0 0 995
711 0 0 711
41.505 91.882 2.804 136.191 0,72% 2,65%
37.891 88.851 2.804 129.546 0,93% 2,49%
38.221 76.682 2.804 117.707 0,85% 2,48%
37.560 68.894 2.804 109.258 0,65% 2,48%
De omslagrente bedraagt voor 2016 0,72%. De rente die in de vorm van de rentecomponent van de kapitaallasten aan de producten is toegerekend bedraagt gemiddeld 2,65%. Het renteresultaat 2016 is als volgt te berekenen: (2,65% - 0,72%) * € 136 miljoen = € 2,6 miljoen. Dit resultaat is als saldo van de kostenplaats kapitaallasten terug te vinden. Renteresultaat Een vergelijking tussen de financieringslasten (rente) enerzijds en de dekking daarvan op de producten anderzijds laat voor 2016-2019 de volgende renteresultaten zien: Renteresultaat (x € 1.000) Rentelasten: Rente opgenomen geldleningen Bespaarde rente eigen financieringsmiddelen Rente/kosten vlottende financiering Totaal (a) Dekking rentelasten: Aan producten doorbelaste rente (b) Renteresultaat (b-a)
2016
2017
2018
2019
1.512 0 -526 986
1.295 0 -86 1.209
995 0 0 995
711 0 0 711
3.603 2.617
3.221 2.012
2.925 1.930
2.714 2.003
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
93
Vanaf 2016 is de rente die wordt doorbelast aan producten verlaagd naar 2,5% (rente op investeringen en grondexploitaties). In 2017 vallen de obligaties vrij. Vanaf dan komt de renteopbrengst op financieringsoverschot te vervallen. Op obligaties wordt ca. 3,27% rente ontvangen, op overschotten bij de schatkist wordt vrijwel geen rente ontvangen. Leningenportefeuille Het volume van de leningenportefeuille daalt naar verwachting van € 58,4 miljoen per begin 2016 naar € 19,3 miljoen per eind 2019 (zie onderstaande tabel leningenportefeuille). Leningenportefeuille (x € 1.000) Restantbedrag begin boekjaar Aflossingen Opname Restantbedrag einde boekjaar
2016 58.442 -5.431 3.000 56.011
2017 56.011 -25.818 10.000 40.193
2018 40.193 -10.819 0 29.374
2019 29.374 -10.069 0 19.305
De aflossingen betreffen allemaal reguliere aflossingen. In de jaren 2016-2019 vindt geen renteherziening plaats. De gemiddelde rente op de leningen bedraagt per 1-1-2016 2,85%. Rentevisie Renterisico’s bij het aantrekken en uitzetten van gelden worden beperkt door de overeen te komen rentepercentages bij deze transacties te baseren op een rentevisie. Onze rentevisie wordt o.a. gebaseerd op de rentevisie van de huisbankier. De korte rente is in het algemeen lager dan de lange rente. Op grond van deze veronderstelling is het uitgangspunt om de financieringsbehoefte eerst te dekken met de maximaal toegestane kasgeldlimiet en de resterende behoefte te dekken met langlopende leningen. Van deze looptijd kan worden afgeweken indien deze kan worden gekoppeld aan andere financiële posities. Met deze aanpak gaat de gemeente ervan uit dat – rekening houdend met ons risicoprofiel – de financieringskosten zo laag mogelijk zijn. Naar aanleiding van de nieuwe landelijke regels over het toerekenen van rente aan grondexploitaties in het kader van de Vennootschapsbelasting kan het slim zijn om projectfinanciering aan te trekken ondanks het feit dat er op dat moment geen noodzaak is om externe financiering aan te trekken. In dat geval mogen namelijk de werkelijke rentelasten worden toegerekend aan een grondexploitatie en blijft het overschot aan liquide middelen beschikbaar voor overige taken zoals bijvoorbeeld onderwijshuisvesting. Eén en ander is afhankelijk van de uiteindelijke regelgeving. We verwachten in het eerste halfjaar van 2016 meer inzicht in te hebben. Daarbij kunnen ook de consequenties van de actualisatie van de grondexploitaties per 2016 en de besluitvorming over het strategisch plan onderwijs en huisvesting op de liquiditeitsbehoefte worden betrokken. EMU-saldo Het zogenoemde EMU-saldo van de totale Nederlandse overheid (ook wel financieringstekort, het begrotingstekort van de totale collectieve sector) is al jaren negatief. Overschrijdt het EMUtekort in enig jaar de 3% van het BBP dan is een land verplicht maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat het tekort niet verder oploopt. Sinds het begin van de crisis in 2008 wordt de tekortnorm van 3% overschreden. Nederland moet het tekort beëindigen en weer binnen de 3% norm komen. Op 18 januari 2013 zijn in het Bestuurlijk overleg tussen VNG, IPO, UvW en het kabinet afspraken gemaakt over het verminderen van het begrotingstekort. De afgesproken tekortnorm is voor de medeoverheden gezamenlijk gedurende de periode 2013 tot en met 2015 gesteld op maximaal 0,5% van het BBP. Daarna wordt deze norm afgebouwd tot 0,3% van het BBP in 2016 en 0,2% in 2017, maar tegelijkertijd is afgesproken dat de norm voor deze 2 jaren nog niet hard is. Eind 2015 volgt een evaluatie aan de hand waarvan wordt bezien of de beoogde tekortnorm voor de jaren 2016 en 2017 verantwoord en mogelijk is.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
94
Om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van het EMU-saldo van gemeenten, moeten gemeenten met ingang van de begroting voor 2008 onder andere in hun begroting een prognose opnemen van hun eigen EMU-saldo. Voor Nieuwkoop ziet deze prognose er als volgt uit: EMU-saldo (x € 1.000) 1 Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (- = negatief) 2 Afschrijvingen ten laste van de exploitatie 3 Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie 4 Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd 5 Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4 6 Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voor zover niet op exploitatie verantwoord 7 Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan) 8 Baten bouwgrondexploitatie: baten voor zover transacties niet op exploitatie verantwoord 9 Lasten op balanspost voorzieningen voor zover deze transacties met derden betreffen 10 Lasten i.v.m. transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten 11 Verkoop van effecten: verwachte boekwinst op de exploitatie Berekend EMU-saldo (1 + 2 + 3 – 4 + 5 + 6 – 7 + 8 – 9 – 10 – 11)
2016 63
2017 -107
2018 -416
2019 2.503
1.923 4.299
1.861 4.248
1.891 4.055
1.655 4.044
2.394
2.193
1.230
1.517
0
0
0
0
0
0
0
0
13.793
5.766
7.429
19.290
19.121
14.928
17.134
48.047
2.965
2.942
2.952
2.899
0
0
0
0
0
0
0
0
6.254
10.029
11.053
32.543
De posten 2, 3, 5, 6 en 8 verkleinen het EMU-tekort en de posten 4, 7, 9, 10 en 11 vergroten het EMU-tekort. Het geprognosticeerde EMU-saldo over 2016 van de gemeente Nieuwkoop is positief. Dit verlaagt het landelijk EMU-tekort.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
95
Paragraaf Bedrijfsvoering Inleiding De paragraaf bedrijfsvoering heeft als functie de relatie te laten zien tussen aan de ene kant de inhoudelijke doelen die in de programma’s worden geformuleerd en aan de andere kant het beleid op het gebied van de bedrijfsvoering (dit betreft bijvoorbeeld financieel beleid, personeelsbeleid, informatiebeleid etc.). De bedoeling is dat zo concreet mogelijk wordt aangegeven aan welke specifieke eisen de bedrijfsvoering nu en in de toekomst moet voldoen om er redelijk zeker van te kunnen zijn dat de inhoudelijke doelen van de gemeente worden waargemaakt. Het begrip “bedrijfsvoering” staat in deze optiek voor de transformatie van middelen naar producten en diensten en omvat dus alle processen en daarmee het totale functioneren van de organisatie. Door middel van de paragraaf bedrijfsvoering heeft de raad uitdrukkelijk de mogelijkheid om behalve op de realisatie van maatschappelijke effecten, ook te sturen op relevante beheersmatige aspecten vanuit de bedrijfsvoering. In deze paragraaf bedrijfsvoering geven wij inzicht in de stand van zaken en de beleidsvoornemens ten aanzien van de bedrijfsvoering. In 2016 en verder blijven de 3 decentralisaties een belangrijk aandachtspunt. Vanuit bedrijfsvoeringsoptiek zijn dan met name elementen als control en sturen op kwaliteit en financiën belangrijk. Ook het aanhaken als organisatie bij de veranderende rol van de overheid ( operationaliseren van de kracht van de samenleving/van buiten naar binnen werken) speelt een belangrijke rol. Hierin moet oog zijn voor processen en de houding en competenties van onze medewerkers. Vanzelfsprekend blijven we ook in deze periode strak onze financiële gezondheid in de gaten houden. Visie op de organisatie De organisatie kenmerkt zich door een nuchtere en pragmatische instelling. De organisatiestructuur heeft duidelijke bevoegd- en verantwoordelijkheden. De organisatie is er niet voor zichzelf, maar voor het dienen van het Nieuwkoopse belang. Daarom past het niet om de gemeente te typeren als regiegemeente, of juist een eigen beheer gemeente. De wijze van organiseren is geen doel op zichzelf. We optimaliseren de organisatiestructuur via doorontwikkelingen. Het organogram per 1 januari 2016 ziet er als volgt uit:
Gemeentesecretaris/ Algemeen directeur Strategisch bestuursadviseur / regiocoördinator
Controller
Publiekszaken
Beheer Openbare Ruimte
Sociaal Domein & Veiligheid
Ruimtelijke Ontwikkeling & Grondbedrijf
Bedrijfsvoering
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
96
Personeel en organisatie In 2016 ligt de focus met name op: 1. Het concreet handen en voeten geven aan de in 2015 opgestelde organisatievisie „Met elkaar maken wij het verschil“. 2. Het ondersteunen van het van buiten naar binnen werken. 3. De modernisering van de arbeidsvoorwaarden (o.a. invoering van het Individueel Keuzebudget en het werken met het nieuwe hoofdstuk 3 van de Collectieve arbeidsvoorwaardenregeling die op 1 januari 2016 in werking treedt). Financiën Ook voor 2016 en verder zijn er veel vraagstukken die een financiële bijdrage van de gemeente vragen. De precieze aard en omvang hiervan is niet altijd direct bekend. Daarbij komt ook dat de ter beschikking staande middelen steeds verder onder druk staan. Het is daarom van belang om het financieel perspectief in beeld te hebben. Met input van burgers is een proces gestart om toe te werken naar een sluitende meerjarenbegroting. Belangrijk hierin is om een zuiver beeld te hebben van het financieel perspectief welk wordt gekenmerkt door een aantal onzekerheden ( financiële gevolgen van de drie decentralisaties, de kosten van onderwijshuisvesting, de herijking van het gemeentefonds, de gevolgen van de invoering van de Vennootschapsbelasting per 1 januari 2016 en de ontwikkeling van de plankosten bij de grondexploitaties). De voorbereidingen van de transitie die hoort bij de decentralisatieoperaties is gestart in het najaar 2014, maar de transformatie naar een andere manier van werken zal in de loop van 2015 en 2016 pas echt haar beslag krijgen. Ook financieel zijn de kaders hiervoor nog niet duidelijk. Aan de kostenkant hebben we te maken met niet altijd volledige en betrouwbare gegevens terwijl aan de batenkant, de Rijksbijdragen, ook veel ontwikkelingen plaatsvinden. Op gezette tijden wordt onderzocht of de uitkering aan de gemeenten nog steeds voldoet aan het uitgangspunt van kostenoriëntatie. Dit is voor het Rijk een budget neutrale operatie maar het levert verschuivingen op tussen gemeenten. Op dit moment loopt een tweede herverdelingsonderzoek. In 2016 zal dit herverdelingsonderzoek afgerond worden. Vanaf 1 januari 2016 vallen gemeenten onder de werking van de wet op de Vennootschapsbelasting (VpB). De planning is erop gericht uiterlijk in het najaar 2015 inzicht te hebben in de financiële consequenties van de VpB. De financiële gevolgen worden in de voorjaarsnota 2016 verwerkt. Planning en control Het planning en control instrumentarium ondersteunt het kiezen van, sturen op en verantwoorden van beleid en uitvoering. Het streven is om de planning en control instrumenten kwalitatief steeds te verbeteren zodat deze processen goed ondersteund worden. Dat doen we samen met de auditcommissie en de accountant. In het document Hoofdlijnen vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) van het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn de voornemens opgenomen om het BBV aan te passen. Deze aanpassingen komen voort uit de aanbevelingen van de adviescommissie Depla over de vernieuwing van het BBV. De adviezen van deze commissie hebben betrekking op een breed spectrum van onderwerpen met als rode draad het versterken van het horizontale sturing en verantwoording door de gemeenteraad. Verwacht wordt dat de aanpassingen van het BBV zoveel als mogelijk door de gemeenten moeten worden vertaald in de programmabegroting 2017.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
97
De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de begroting 2016 zijn: Inrichting van de begroting in uniforme taakvelden. Beleidsindicatoren. Toerekenen van overhead en rente. Stelsel van baten en lasten. Inrichting begroting in uniforme taakvelden Er wordt voorgeschreven dat de ramingen en realisatiecijfers worden ingedeeld aan de hand van uniforme eenheden, waaraan de baten en lasten moeten worden toegerekend. Waarschijnlijk zit hier een overlap met de huidige thema’s onder het niveau van de programma indeling. Waarschijnlijk hoeft de programma indeling daarom niet aangepast te worden, maar kan de indeling in thema’s wel wijzigen. Beleidsindicatoren Naast de uniforme taakvelden, worden er ook uniforme beleidsindicatoren voorgeschreven in het nieuwe BBV. De indicatoren worden opgenomen in de beleidsbegroting bij de programma’s en zijn relevant voor een nadere onderbouwing van het beleid. De nadruk zal komen te liggen op outcome indicatoren. Hier zit waarschijnlijk een overlap in met de dashboards die we maken voor de planning en control documenten. Toerekenen van overhead en rente In het nieuwe BBV wordt de overhead niet meer toegerekend aan de verschillende taakvelden in de begroting, maar het wordt centraal toegerekend aan een afzonderlijk taakveld. Hiermee vervalt de noodzaak van de kostentoerekening. Er komt ook een dergelijke systematiek voor de rentetoerekening. Waar integrale kostprijs nog wel een rol speelt en het niet mogen toerekenen van deze kosten direct leidt tot een tekort in de begroting wordt een uitzondering gemaakt. Daar mogen we waarschijnlijk wel rente en overhead toerekenen. Denk bijvoorbeeld aan de grondexploitaties en de kostendekkende producten. Stelsel van baten en lasten De belangrijkste wijziging in het stelsel van baten en lasten is dat de investeringen in de openbare ruimte vanaf 2017 moeten worden geactiveerd. Waar de gemeente Nieuwkoop in de jaren na de fusie er juist voor heeft gekozen om in lijn met het BBV te werken met onderhoudsvoorzieningen zal dit systeem weer moeten worden omgezet. Dit leidt de komende jaren tot een aanzienlijke verruiming van de begroting, omdat pas over tientallen jaren (afhankelijk van de afschrijvingstermijn) de volledige lasten drukken op de begroting. Naar verwachting zullen de wijzigingen in 2016 leiden tot een integrale bijstelling van de financiële beheers-verordening (ex. art. 212 GW) Informatievoorziening & Automatisering Voor het lokale bestuur is ICT steeds belangrijker. Een gemeente kan anno 2016 simpelweg niet meer functioneren zonder goed werkende ICT-voorzieningen en diensten. ICT is niet meer weg te denken in de bedrijfsvoering, dienstverlening en onze relaties tussen overheden, ketenpartners, burgers/ bedrijven en instellingen. Vast is komen te staan dat de huidige inrichting van de I&A voorziening (techniek en beheer) van gemeente Nieuwkoop niet is toegerust op toekomstige ontwikkelingen zoals de ondersteuning voor een 7x24 uur digitale dienstverlening, implementatie van wet- en regelgeving en alle noodzakelijke expertise t.b.v. informatieveiligheid. Daarom zijn we in 2014 gestart met een oriëntatie op de I&A organisatie. Verschillende scenario’s zijn onderzocht. Begin 2016 verwachten wij een voorstel aan de raad te kunnen voorleggen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
98
Dashboard P&O
P&O kengetallen Opleidingskosten als percentage van de loonsom Tijdelijk personeel als percentage van de loonsom Ziekteverzuimpercentage Streefpercentage ziekteverzuim Meldingsfrequentie ziekte verzuim Streefcijfer meldingsfrequentie ziekteverzuim
W2014
B2016
1,94 0,67 5,0 4,6 1,3 1,3
2 1,5 5.0 4,6 1,3 1,3
Toelichting Het verzuimpercentage wordt berekend door het aantal verzuimde kalenderdagen in een bepaalde periode te delen door het aantal beschikbare kalenderdagen in die periode. De meldingsfrequentie wordt gevonden door het aantal ziekmeldingen in een periode te delen door het gemiddeld aantal medewerkers in een periode. Deze uitkomst geeft aan hoe vaak medewerkers zich ziekmelden. Definitie Tijdelijk personeel als percentage van de loonsom Inhuur derden dat betaald wordt uit vacaturegelden of uit het inhuur budget van de Directie.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
99
Paragraaf Verbonden partijen Algemeen Volgens het BBV (Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten) bevat een programmabegroting een paragraaf verbonden partijen. De leidraad verbonden partijen van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het Interprovinciaal Overleg geeft de verschillende aspecten met betrekking tot verbonden partijen weer. Deze zijn in de begroting 2015 verwerkt. Definities Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk én financieel belang heeft. Een financieel belang is een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag dat niet verhaalbaar is als: 1. de verbonden partij failliet gaat of 2. het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat als de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Bij leningen en garantstellingen is dus geen sprake van een verbonden partij: de gemeente behoudt juridisch verhaal wanneer een partij failliet gaat. Ook bij exploitatiesubsidies is geen sprake van een verbonden partij: het gaat dan om overdrachten (subsidies). Een bestuurlijk belang is zeggenschap, of uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur of uit hoofde van stemrecht. Er is sprake van een ‘verbonden partij’ wanneer een wethouder, een raadslid of een ambtenaar van de gemeente namens de gemeente in het bestuur van de partij plaats neemt, of namens de gemeente stemt. Bij alleen een benoemingsrecht of een voordrachtrecht – de gemeente mag een bestuurder of commissaris in de organisatie benoemen of voordragen – is er strikt genomen geen sprake van een verbonden partij. Van belang bij verbonden partijen is ook de juridische verschijningsvorm. Er wordt onderscheid gemaakt tussen publiekrechtelijke – en privaatrechtelijke verbonden partijen. Bij publiekrechtelijke verbonden partijen gaat het vooral om gemeenschappelijke regelingen. Een gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam is de ‘zwaarste’ vorm: deze regeling heeft –als enige – rechtspersoonlijkheid, een Algemeen Bestuur (vertegenwoordigers van de deelnemende gemeenten) dat het Dagelijks Bestuur controleert. Deze vorm van gemeenschappelijke regelingen ontstaat in principe op vrijwillige basis, maar voor enkele specifieke taken is door de wetgever verplichte samenwerking opgelegd (regionale brandweer, Gemeenschappelijke Geneeskundige Dienst). Bij privaatrechtelijke verbonden partijen gaat het vooral om vennootschappen en stichtingen. Een vennootschap is een organisatievorm met als primair hoofddoel het realiseren van winst voor de eigenaars van de vennootschap. Deze organisatievorm heeft een Raad van Bestuur en, afhankelijk van wat daarover in de statuten is bepaald en van de omvang van de vennootschap, een Raad van Commissarissen. Een voorbeeld van dit soort verbonden partijen is een nutsvoorziening. Een stichting is een organisatie om een bepaald doel te verwezenlijken. Deze mag winst maken, maar de uitkering hiervan moet een ideële of sociale strekking hebben. Een stichting heeft een bestuur voor de dagelijkse leiding en kent een ideëel of sociaal doel. Beleidsregels Organisaties waarin de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft, kunnen een financieel risico vormen voor de gemeente.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
100
De gemeente Nieuwkoop heeft geen algemene beleidsregels vastgesteld over financiële en bestuurlijke deelname in organisaties. Voor deelname worden op dit moment de volgende beleidslijnen gevolgd. De gemeente staat positief tegenover deelnames, die jaarlijks per saldo resulteren in een financiële baat (bijvoorbeeld nutsbedrijven). De deelnames moeten zich begeven binnen de mogelijkheden die de wet (onder andere de Wet Fido) de gemeente daartoe biedt. De gemeente staat, mede gelet op de grootte van de gemeente, positief tegenover deelnames, die jaarlijks per saldo resulteren in een financiële last (zoals gemeenschappelijke regelingen). Voorwaarde voor deelname is dat gemeentelijke taken efficiënter en/of effectiever door de verbonden partij uitgevoerd kunnen worden dan door de gemeente zelf. Toelichting verbonden partijen Hierna volgt een toelichting op de met de gemeente verbonden partijen. Gekozen is voor de indeling gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en overige.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
101
GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING REGIONALE BRANDWEER EN GHOR HOLLANDS MIDDEN (PER 1 JANUARI 2006), VESTIGINGSPLAATS LEIDEN Het openbaar lichaam Regionale Brandweer en GHOR Hollands Midden heeft 19 gemeenten in haar werkgebied. De regio Hollands Midden heeft in totaal ongeveer 750.000 inwoners. Het openbaar lichaam heeft als doel de belangen te behartigen van de aan de regeling deelnemende gemeenten op het terrein van de brandweer, de geneeskundige hulpverlening bij zware ongevallen, rampen en de rampenbestrijding. Ook coördineert zij de inzet van bij zware ongevallen en rampen betrokken organisaties, instellingen en diensten. Actuele informatie
Financieel belang
Kerncijfers verbonden partij
Financieel risico
Bestuurlijke vertegenwoordiging Maakt onderdeel uit van programma
De regionale brandweer is per 1 januari 2011 volledig geregionaliseerd. De ontvlechting is inmiddels vormgegeven. Een actualiteit die nadrukkelijk speelt is dat de aan de gemeenschappelijke regeling deelnemende gemeenten zich zorgen maken of de Veiligheidsregio de aan haar opgelegde bezuinigingstaakstelling haalt. De hierop ondernomen acties zijn omschreven onder het kopje financieel risico. De bijdrage voor het programma brandweer voor 2016 is € 1.384.747. De overige programma’s (GMK, GHOR, Veiligheidsbureau en Oranje Kolom) die tot de gemeenschappelijke regeling behoren, vragen daarnaast nog om een bijdrage van € 81.991. x € 1.000 1-1-2016 31-12-2016 Eigen vermogen 6.882 6.065 Vreemd vermogen 1.088 824 Jaarresultaat 817 Beperkt. We lopen risico dat de inwonerbijdrage wordt verhoogd. De meerjarenramingen geven op dit moment geen aanleiding om verhoging van de inwonerbijdrage te verwachten. Verhoging van de inwonerbijdrage kan aan de orde zijn wanneer er bijvoorbeeld hogere kwaliteitseisen aan de brandweer worden gesteld of wanneer de brandweerorganisatie moet worden aangepast. Hiernaast loopt nog de opdracht om aan de Cebeon-norm te voldoen. De gemeente Nieuwkoop heeft op het moment dat de mogelijkheid zich aandiende zienswijzen in te dienen tegen de ontwerpprogrammabegroting 2016 geconstateerd dat er voor 2016 meer dan de opgelegde taakstelling bezuinigd wordt voor 2016. Om die reden is ingestemd met de begroting 2016. De bezuinigingen worden gehaald doordat de resultaten van het programma Meer Anders Minder van de Veiligheidsregio voor 2016 voor het eerst zijn verwerkt in de begroting. Portefeuillehouder Brandweer (lid van het Algemeen Bestuur). 4. Bestuur en dienstverlening
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
102
GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING SCHADESCHAP LUCHTHAVEN SCHIPHOL, VESTIGINGSPLAATS HOOFDDORP Het Schadeschap Luchthaven Schiphol is opgericht door de minister van Verkeer en Waterstaat – thans het ministerie van Infrastructuur en Milieu -, de provincie Noord-Holland, het Waterschap Groot-Haarlemmermeer en alle betrokken gemeenten. Het Schadeschap is bevoegd verzoeken voor schadevergoeding te behandelen voor en namens eerder genoemde deelnemers. Het Schadeschap biedt een garantie voor rechtsgelijkheid: gelijksoortige aanvragen worden op dezelfde manier behandeld en besluiten worden op dezelfde basis genomen. Actuele informatie
Financieel belang Financieel risico Bestuurlijke vertegenwoordiging Maakt onderdeel uit van programma
Het Schadeschap luchthaven Schiphol heeft de aangesloten gemeenten gevraagd te bezien of zij nog langer deel willen uitmaken van de gemeenschappelijke regeling. Dit in verband met afgehandelde verzoeken en verjaring. In verband met de uittreding van diverse deelnemers is aan de gemeente verzocht in te stemmen met het wijzigen van de gemeenschappelijke regeling, zodat deze regeling in overeenstemming is met de feitelijke situatie. De gemeente Nieuwkoop wil deel blijven uitmaken van het Schadeschap en heeft dat schriftelijk kenbaar gemaakt. De gemeente kan alsnog op elk gewenst moment besluiten de deelname aan het Schadeschap te beëindigen. Geen Laag (aan deelname zijn voor de gemeente geen kosten verbonden) De deelnemende gemeenten wijzen één lid en één plaatsvervangend lid aan voor het Algemeen Bestuur. 2. Ruimtelijk beheer
GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING REGIONALE DIENST OPENBARE GEZONDHEIDSZORG HOLLANDS MIDDEN, VESTIGINGSPLAATS LEIDEN. De Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg Hollands Midden (RDOG HM) voert voor de gemeente Nieuwkoop de taken van de Wet Publieke Gezondheidszorg en de jeugdgezondheidszorg uit. Daarnaast heeft de RDOG de verantwoordelijkheid voor de spoedeisende en overige ambulancezorg. Eveneens heeft de RDOG taken in het kader van de GHOR Hollands Midden. Actuele informatie Financieel belang
Kerncijfers verbonden partij / onderdeel Zuid-Holland Noord Financieel risico Bestuurlijke vertegenwoordiging
Maakt onderdeel uit
De RDOG geeft in haar begroting 2016 aan in 2016 bijna € 700.000 te bezuinigen. De deelnemende gemeenten dragen op basis van de begroting naar rato van het inwoneraantal bij aan de RDOG. Exclusief een aantal aanvullende diensten, huisvestingskosten en inclusief de bijdrage aan de GHOR betaalt Nieuwkoop € 843.400 in 2016.. x € 1.000 1-1-2016 31-12-2016 Eigen vermogen 5.411 5.595 Vreemd vermogen 10.742 9.821 Jaarresultaat 0 Beperkt (voor wat betreft de reguliere werkzaamheden). Wel is er een risico aanwezig dat de algemene reserve aangevuld moet worden. Het Algemeen Bestuur van de RDOG bestaat uit vertegenwoordigers (portefeuillehouders volksgezondheid en welzijn) van de 19 gemeenten uit het werkgebied. Het AB vergadert 3/4x per jaar. Het Dagelijks Bestuur bestaat uit zeven leden. 3. Sociaal domein
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
103
van programma
GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING STREEKARCHIEF RIJNLANDS MIDDEN, VESTIGINGSPLAATS ALPHEN A/D RIJN De gemeenten Kaag en Braassem, Nieuwkoop, en Alphen aan den Rijn hebben op het terrein van documentaire informatie een samenwerkingsverband. Het samenwerkingsverband kent drie resultaatgebieden: - Het Streekarchief Rijnlands Midden beheert de overgebrachte archiefbescheiden van de deelnemende gemeenten op een centrale plaats; - Het Streekarchief houdt toezicht op het beheer van de archiefbescheiden die nog niet zijn overgebracht; - Het Streekarchief onderneemt plaatselijk en regionaal activiteiten om de waarde van de bewaarde archiefbescheiden aan te tonen en het gebruik te stimuleren. Actuele informatie
Kerncijfers verbonden partij
Financieel belang
Voor de bewaring van de archiefbescheiden is een nieuw centraal depot in Alphen aan den Rijn samen met het Streekarchief Midden Holland gebouwd. Dit depot is in het najaar van 2014 in gebruik genomen. In 2015 wordt, in opdracht van de Archiefcommissie, onderzoek gedaan naar de toekomst en de frontofficelocatie van het Streekarchief. Medio 2015 zal de Archiefcommissie hierover een besluit nemen. De implementatie van dit besluit zal waarschijnlijk in 2016 volgen. x € 1.000 1-1-2016 31-12-2016 Eigen vermogen 0 0 Vreemd vermogen 0 0 Jaarresultaat 0 0 De verdeling van de kosten vindt plaats aan de hand van een bedrag per meter archief en per inwoner (voor de gemeente Nieuwkoop 578 meter). Voor 2016 is een bedrag van € 94.000 begroot.
Financieel risico Bestuurlijke vertegenwoordiging
Laag, kosten zijn bekend. De portefeuillehouder Bedrijfsvoering is vertegenwoordiger namens de gemeente Nieuwkoop in de Archiefcommissie.
Maakt onderdeel uit van
Bedrijfsvoering
GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING SOCIALE WERKVOORZIENING ALPHEN AAN DEN RIJN (SWA), VESTIGINGSPLAATS ALPHEN A/D RIJN De SWA biedt aangepaste werkgelegenheid aan inwoners van de gemeente Alphen aan den Rijn, Kaag en Braassem en Nieuwkoop, die behoren tot de doelgroep van de Wet sociale werkvoorziening en andere regelingen voor gesubsidieerde arbeid. De SWA is een bedrijf waarin ruim 600 medewerkers in verschillende disciplines werken. Aan de gemeenschappelijke regeling SWA zijn twee partijen verbonden, te weten de stichting SWA integratie en SWA Flex B.V.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Actuele informatie
Financieel belang
Kerncijfers verbonden partij
Financieel risico
104
Met de invoering van de Participatiewet per 1 januari 2015 is de instroom van SW-érs bij de SWA gestopt. Op 15 december 2014 is het transformatieplan 2015-2018 SWA vastgesteld door het dagelijks bestuur. Kernboodschap aan de SWA is het ombouwen van de huidige productieorganisatie naar een flexibele toekomstbestendige netwerkorganisatie met als doel het ontwikkelen van mensen. Uitgangspunt is dat mensen met een SW indicatie niet thuis komen te zitten. De gedachte is de huidige SWA te transformeren naar een flexibele netwerkorganisatie waar de bedrijfsmatige opzet getransformeerd wordt naar een mensontwikkelorganisatie. Kernpunten zijn van “binnen naar buiten”, afstoten van interne werksoorten, meer opbrengsten uit detacheringen en minder huisvestingslasten. Speerpunten zijn verder: maximale gemeentelijke sturing op budgetten, uitvoering van wettelijke taken (Participatiewet) en zoveel mogelijk mensen aan het werk tegen zo min mogelijke financiële kosten en risico’s voor de gemeenten. De inkomsten van de SWA bestaan uit de rijkssubsidie, de gemeentelijke bijdrage (geraamd op € 130.600 voor 2016), inkomsten voortkomend uit het productieproces en overige inkomsten. De rijkssubsidie is vanaf 2015 opgenomen in de integratie uitkering Sociaal Domein. Vanuit de gemeente Nieuwkoop zijn in 2015 59,1 SE werkzaam bij de SWA. Aan het eind van 2014 is de reserve van SWA in positieve zin gewijzigd ten opzichte van 2013. In 2016 is een overschot geraamd. Wanneer deze raming wordt gerealiseerd, wordt hiermee de reserve verder gevoed. Van 2016 tot en met 2018 wordt nog een positief resultaat verwacht. Na 2019 lopen de inkomsten aanzienlijk terug, maar de kosten niet. De belangrijkste oorzaak hiervan is de vermindering van de Rijksbijdrage. De hoge kosten voor het SWA bedrijfspand zullen zonder nieuwe maatregelen blijven drukken op de begroting. In april 2015 heeft de SWA de ontwerpbegroting 2016 aangeboden aan de raden. Ten tijde van het opstellen van de ontwerpbegroting 2016 was nog geen duidelijkheid over het al dan niet realiseren van beschut werk, de re-integratietaken van de gemeenten en de kosten huisvesting SWA. Het beleidsplan Rijnstreek werkt is op 21 mei 2015 vastgesteld door de gemeenteraad en heeft ook effecten op de taken, werkwijzen en bekostiging van de SWA. Ook het besluit van Alphen aan den Rijn met betrekking tot het al dan niet overnemen van de financiering en/of het pand Swaenendrift is van invloed op de ontwerpbegroting 2016. Bovenstaande heeft tot gevolg dat op de voorliggende ontwerpbegroting 2016 nog wijzigingen zullen komen. x € 1.000 1-1-2016 31-12-2016 Eigen vermogen 475 768 Vreemd vermogen 21.634 21.309 Jaarresultaat 293 Hoog. De invoering van de korting op de bijdrage per arbeidsplaats is ingegaan op 1 januari 2015. Omdat het weerstandsvermogen van SWA niet erg groot is levert dit grote risico’s op. Het belang van de gemeente Nieuwkoop in de SWA is circa 10%.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Bestuurlijke vertegenwoordiging
Maakt onderdeel uit van programma
105
De uitvoering van de WSW is voorbehouden aan het college. Daarom is binnen de gemeenschappelijke regeling geen raadsvertegenwoordiging opgenomen. De portefeuillehouder sociale zaken heeft zitting in zowel het Dagelijks- als het Algemeen Bestuur. 3. Sociaal domein
GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING OMGEVINGSDIENST WEST-HOLLAND ( ODWH ), VESTIGINGSPLAATS LEIDEN De ODWH behartigt de belangen op het gebied van milieu en van de milieubeleidsontwikkeling. De Omgevingsdienst staat voor het verbeteren en bewaken van de kwaliteit en veiligheid van de leefomgeving in Holland Rijnland. De Omgevingsdienst ontwikkelt ook regionaal milieubeleid, is regionaal loket voor alle milieuzaken, voert lokale- en regio brede milieutaken uit en geeft actief vorm aan ‘externe integratie’ van het milieubeleid door het inbrengen van milieuaspecten in andere beleidsvelden. Naast de gemeente Nieuwkoop werkt de Omgevingsdienst voor andere gemeenten en de provincie. Daarnaast voert de Omgevingsdienst de regionale milieutaken uit voor de regio Holland Rijnland. Sinds de omvorming tot Omgevingsdienst worden voor gemeenten, die daarvoor kiezen, ook andere taken dan milieutaken uitgevoerd. De Omgevingsdienst is een vraag gestuurde organisatie. In afwijking van andere verbonden partijen worden alleen de kosten van de geleverde producten in rekening gebracht bij de gemeente. Actuele informatie
Kerncijfers verbonden partij
Financieel belang
Financieel risico
Bestuurlijke vertegenwoordiging
In de algemene begroting 2016 van de Omgevingsdienst is de “Strijk” bezuiniging van 0.34% verwerkt. De werkzaamheden voor de gemeenten worden opgetekend in het werkplan 2016, dat in de tweede helft van 2015 door de Omgevingsdienst in afstemming met de gemeente wordt opgesteld. Alle taken worden ondergebracht in vier programma’s: Reguleren, Toezicht en handhaving, Advies en Organisatie en ontwikkeling. De focus voor 2016 ligt op het verder vervolmaken van de transparante informatievoorziening en gestandaardiseerde werkprocessen. De basis is in 2015 gelegd op het hanteren van een zaaktypencatalogus (ZTC) en een vernieuwde producten- en dienstencatalogus (PCD). Middels een track & tracé-systematiek kan inzage worden gegeven in de status van producten. x € 1.000 1-1-2016 31-12-2016 Eigen vermogen 1.137 1.372 Vreemd vermogen 0 0 Jaarresultaat 88 De kosten van de Omgevingsdienst worden gedekt uit de inkomsten van de met de gemeente afgesloten (meerjaren) contracten, in de vorm van een jaarlijks werkplan op gemeentelijk niveau, onderdeel van de begroting van de hele dienst. In de perspectiefnota zijn de gemeentelijke kosten voor de uitvoering van milieutaken door de Omgevingsdienst voor 2016, afgerond, € 732.000. Beperkt, onvoorziene werkzaamheden en autonome ontwikkelingen zijn niet absoluut uit te sluiten. Voor de financiële sturing is het criterium “budgetneutraal” leidend. Nog in te vullen bezuinigingen bij de Omgevingsdienst kunnen frictiekosten teweegbrengen. Algemeen Bestuur: 2 leden en 2 plaatsvervangende leden uit het college. Als leden zijn aangewezen de portefeuillehouder Milieu en de DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
Maakt onderdeel uit van programma
106
burgemeester. Het Dagelijks Bestuur bestaat uit vijf leden waarin Nieuwkoop wordt vertegenwoordigd door Kaag & Braassem. 2. Ruimtelijk beheer
GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING HOLLAND RIJNLAND, VESTIGINGSPLAATS LEIDEN Holland Rijnland is een vrijwillige, maar niet vrijblijvende samenwerking van en voor veertien gemeenten in het hart van de Randstad; tussen de sterk verstedelijkte regio’s Amsterdam, Rotterdam, Haaglanden en Utrecht. Deze gemeenten werken vanuit een gezamenlijke strategische visie op de verdere ontwikkeling van de regio om de kwaliteit van wonen, werken, ondernemen en recreëren van burgers, bedrijven en instellingen in het gebied te bevorderen. De regio Holland Rijnland telt ongeveer 530.000 inwoners, van wie iets minder dan de helft woont in de stedelijke kernen van Alphen aan den Rijn, Leiden en Katwijk. Het grootste deel van de inwoners woont dus in de meer landelijk gelegen kernen. Actuele informatie
Financieel belang
Kerncijfers verbonden partij
Financieel risico
In 2013 is onder de naam #Kracht 15 de discussie over de ‘positionering en profilering Holland Rijnland” gestart. Met de deelnemende gemeenten is gesproken over de toekomst van Holland Rijnland omdat de huidige samenwerkingsagenda grotendeels is gerealiseerd. Op 17 december 2014 heeft het Algemeen Bestuur op basis van het stuk Holland Rijnland 2015 Naar een flexibele samenwerking, de richtinggevende afspraken van 5 maart 2014 herbevestigd. Er is nog geen inhoudelijke agenda Holland Rijnland vastgesteld, waardoor een koppeling met de begroting 2016 moeilijk is te maken (zie hierna bij financieel belang). Aan deze inhoudelijke agenda wordt de komende periode hard gewerkt, onder andere door de organisatie van een college conferentie en een raadsconferentie. Er wordt uitvoering gegeven aan de gemaakte afspraken over de verlaging van de inwonerbijdrage met tenminste 25% en een substantieel bedrag voor cofinanciering. Verwacht wordt dat ten aanzien van de hosting van Holland Rijnland in het najaar 2015 een DVO kan worden afgesloten met één van de aanbieders. De begroting is op 24 juni 2015 vastgesteld door het AB. Op basis van de definitieve inhoudelijke agenda wordt een herziene begroting 2016 vastgesteld. Dan is ook sprake van een koppeling. Deze herziene begroting is in het najaar beschikbaar, rekening houdend met de wettelijke termijn van 8 weken die geldt voor de vaststelling door het AB. De bijdrage per inwoner bedraagt afgerond € 7,61 excl. de bijdrage voor de Tijdelijke Werkorganisatie Opdrachtgeverschap Jeugdhulp, incl. € 10.09. De bijdrage van Nieuwkoop aan Holland Rijnland is vanaf 2016 € 273.573 (incl. € 11.861 voor TWO). De netto bijdrage voor 2016 bedraagt € 232.643. Per saldo is de bijdrage van Nieuwkoop vanaf 2016 € 2.202 lager. Dit is inclusief de verhoging van de nieuwe taak in het kader van de Tijdelijke Werkorganisatie Opdrachtgeverschap jeugdhulp. x € 1.000 1-1-2016 31-12-2016 Eigen vermogen 1.608 1.126 Vreemd vermogen 1.655 1.548 Jaarresultaat 0 Beperkt.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Bestuurlijke vertegenwoordiging Maakt onderdeel uit van programma
107
Een portefeuillehouder en twee raadsleden zijn vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur. De aandachtsgebieden zijn verdeeld over de programma’s Ruimtelijke Agenda, Sociale Agenda en Woonruimteverdeling.
SAMENWERKINGSVERBAND VASTGOEDINFORMATIE, HEFFING EN WAARDEBEPALING (SVHW) De belangrijkste taak van SVHW is het heffen en innen van de belastingen van Nieuwkoop en 24 andere gemeenten in Zuid-Holland, het waterschap Hollandse Delta en de Regionale Afvalstoffen Dienst Hoeksche Waard. Daarnaast is SVHW verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ) voor de gemeente. Dit betekent dat SVHW de WOZ-waarde van alle onroerende zaken in Nieuwkoop vaststelt en daarover informatie verstrekt aan burgers en bedrijven. Actuele informatie
Financieel belang Kerncijfers verbonden partij
Financieel risico Bestuurlijke vertegenwoordiging Maakt onderdeel uit van programma
Per 1 januari 2012 neemt de gemeente Nieuwkoop deel aan de gemeenschappelijke regeling. Tevens is SVHW verantwoordelijk voor het beheer van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). SVHW is vrijgesteld van het financieel kader voor gemeenschappelijke regelingen waarbij een korting op de budgetten is afgesproken. Reden hiervan is dat de gemeente Nieuwkoop de enige deelnemer uit deze regio is aan deze gemeenschappelijke regeling. Het college is dan ook van mening dat er geen draagvlak is voor het toepassen van dit specifieke kader. Wel is aan SVHW gevraagd om te bepalen of een dergelijk kader wel van toegevoegde waarde kan zijn. De bijdrage voor 2016 is bruto begroot op € 232.000. x € 1.000 1-1-2016 31-12-2016 Eigen vermogen 423 423 Vreemd vermogen 1.937 1.865 Jaarresultaat 0 Beperkt. De portefeuillehouder Financiën is lid van het Algemeen Bestuur. Algemene Dekkingsmiddelen.
GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING GGZ SUBSIDIES, VESTIGINGSPLAATS LEIDEN Met de invoering van de Wmo zijn een aantal regelingen op het terrein van de geestelijke gezondheidszorg overgeheveld van de AWBZ naar de gemeenten. De gemeenten van Holland Rijnland hebben er voor gekozen de regionaal georganiseerde voorzieningen, regionaal in stand te houden. Daarom is een regeling opgesteld voor gezamenlijke jaarlijkse subsidies voor GGZ voorzieningen. De gemeente Leiden onderhoudt de subsidierelatie met de zorgaanbieders en int op basis van een bijdrage per inwoner de kosten bij de deelnemende gemeenten. Met de subsidies worden de voorzieningen Collectieve Preventie GGZ, Inloophuis Psychiatrie, GGZ Informatiepunt (in Leiden), ZON (Zorgvragersoverleg Noordelijk ZuidHolland) en Vriendendienst (maatjesproject voor psychiatrische patiënten) bekostigd. Deelname aan de voorziening Vriendendienst is binnen de regeling facultatief, de gemeente Nieuwkoop neemt hier wel deel aan. Actuele informatie
Vanaf 2015 komen de functies beschermd wonen en inloopfunctie GGZ onder de Wmo. De gemeente Leiden ontvangt als centrumgemeente het budget voor beschermd wonen en een klein deel van het budget voor de inloopfunctie GGZ. De rest van het budget voor de inloopfunctie GGZ gaat naar de regio gemeenten. DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
Financieel belang Financieel risico
Bestuurlijke vertegenwoordiging
Maakt onderdeel uit van programma
108
Deze functies hebben raakvlakken met de voorzieningen in de gemeenschappelijke regeling. De gemeente Leiden en de regiogemeenten in Holland Rijnland voeren overleg over de uitvoering van de functies in de regionale werkgroep OGGZ, binnen het 3D project van Holland Rijnland. In de werkgroep is gesproken over verbinding tussen de nieuwe functies en de gemeenschappelijke regeling GGZ, maar deze verbinding is nog niet tot stand gekomen. Voorlopig blijft de gemeenschappelijke regeling dus nog ongewijzigd. De werkgroep houdt zich nu vooral bezig met een nieuwe invulling van de inloopfunctie GGZ, ofwel regionaal ofwel lokaal. Nieuwkoop heeft in de regio al aangegeven zich te richten op een lokale invulling van de inloopfunctie. In de begroting 2015 is een bedrag van € 38.417 opgenomen. Beperkt, de gemeente Leiden onderhoudt de subsidieafspraken met zorgaanbieders en overlegt eerst met de regiogemeenten bij grote financiële afwijkingen. Er is geen apart bestuurlijk overleg voor de gemeenschappelijke regeling GGZ. Belangrijke zaken kunnen worden besproken in het portefeuillehouder-overleg sociale agenda van Holland Rijnland, waar de portefeuillehouder vanuit Nieuwkoop ook bij aanwezig is. 3. Sociaal domein
REGIOTAXI HOLLAND RIJNLAND De gemeente Nieuwkoop heeft zich voor de organisatie van het Collectief Vraagafhankelijk vervoer (CVV) aangesloten bij de Regiotaxi Holland Rijnland. Actuele informatie
Financieel belang Financieel risico Bestuurlijke vertegenwoordiging
Maakt onderdeel uit van programma
Vanaf 1 januari 2013 verzorgt de Regio taxi Holland Rijnland het collectief vraagafhankelijk vervoer in de Rijnstreek. Voorheen was dit ondergebracht bij de Stichting CVV Rijnstreek. Deze stichting is in 2014 door de deelnemende gemeenten opgeheven. De gemeente Nieuwkoop heeft de gemeente Alphen aan den Rijn gemachtigd de laatste financiële zaken rondom de opgeheven stichting af te wikkelen. Deze afwikkeling loopt nog. De gemeentelijke bijdrage 2016 is begroot op € 264.200. Beperkt. Twee wethouders, één met de portefeuille verkeer en de andere met de portefeuille zorg, zijn betrokken bij besluitvorming rondom het CVV via twee verschillende portefeuillehouder-overleggen binnen Holland Rijnland. Het gaat om het portefeuillehouder overleg Verkeer en Vervoer en het portefeuillehouder overleg Sociale Agenda. 3. Sociaal domein
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
109
STICHTING GBKN ZUID HOLLAND, VESTIGINGSPLAATS ROTTERDAM Op 13 december 2001 is de Stichting GBKN Zuid-Holland opgericht. De stichting GBKN ZuidHolland is een regionaal samenwerkingsverband dat samen met negen andere regionale stichtingen valt onder de Stichting Landelijk Samenwerkingsverband GBKN. De regionale stichting heeft tot doel de instandhouding, bij houding en exploitatie van de Grootschalige Basiskaart van Nederland voor Zuid-Holland. In de stichting wordt deel genomen door nutsbedrijven, gemeenten, waterschappen, telecombedrijven en het Kadaster. De stichting wordt bestuurd door een bestuur, waarvan het aantal leden gelijk is aan het aantal sectoren. De stichting kent de sectoren Gemeenten, Waterschappen, Kadaster, Telecom, Gas, Warmte en Elektriciteit, Water en Centrale antenne inrichting. De gemeente Nieuwkoop wordt vertegenwoordigd door de sector Gemeenten. Actuele informatie
Financieel belang
Financieel risico Bestuurlijke vertegenwoordiging Maakt onderdeel uit van
De rijksoverheid heeft besloten tot de ontwikkeling van een nieuwe topografische basis-set die door alle overheden moet worden gebruikt. De huidige grootschalige basiskaart voor Nederland (GBKN) komt daarmee te vervallen. De nieuwe Basiskaart Grootschalige Topografie (BGT) moet op 1 januari 2016 gereed zijn. Vanwege deze ontwikkeling bevinden ook de Stichting LSV GBKN en de daaronder ressorterende regionale stichtingen zich in een overgangsfase. Gedurende de transitiefase naar de BGT zal de GBKN worden uitgefaseerd. De huidige stichting wordt vervangen door een Gemeenschappelijk Samenwerkingsverband BGT. De gemeente Nieuwkoop heeft om te kunnen beschikken over de GBKN een abonnement op de levering van materiaal en de uitvoering van bewerkingen. Voor de verrekening van, door samenwerkende partijen uitgevoerde GBKN bij houdingswerkzaamheden zijn door het bestuur op basis van marktconformiteit verrekentarieven vastgesteld. Vanwege de transitie naar de BGT is het van belang dat de beschikbare middelen door de regionale GBKN-stichting wordt ingezet voor de levering van een bijgewerkt GBKN-bestand dat voldoet aan de specificaties en waarin actualiteitsachterstanden zijn weggewerkt. Laag Geen (lid), vertegenwoordiging via de sector Gemeenten. Bedrijfsvoering
STICHTING OPENBAAR PRIMAIR ONDERWIJS REGIO ALPHEN A/D RIJN (SOPORA), VESTIGINGSPLAATS ALPHEN AAN DEN RIJN De stichting Openbaar Primair Onderwijs regio Alphen aan den Rijn (SOPORA) is een organisatie voor primair onderwijs, opgericht voor het faciliteren van openbare basisscholen. Deze basisscholen hebben gezamenlijk locaties in de gemeenten Alphen aan den Rijn, Nieuwkoop, Zoeterwoude en Kaag en Braassem. SOPORA heeft als missie toegankelijk, inzichtelijk en toetsbaar kwalitatief goed onderwijs te bieden voor kinderen. Actuele informatie
Met de gemeentelijke herindeling van Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude met ingang van 1 januari 2014 veranderde de samenstelling van het GO van 6 deelnemers naar 4. De samenvoeging was reden om de stemverhouding opnieuw te bezien, waarbij Alphen aan den Rijn drie stemmen heeft gekregen en de overige drie gemeenten ieder één stem, een stemverhouding dus van 3-1-1-1. Vier regionale onderwijsorganisaties – stichting Katholiek Basisonderwijs Alphen aan den Rijn (SKBA), Stichting Katholiek DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
Financieel belang
Financieel risico
Bestuurlijke vertegenwoordiging
Maakt onderdeel uit van programma
110
Basisonderwijs De Veenplas, Stichting Openbaar Primair Onderwijs Regio Alphen aan den Rijn (SOPORA) en Stichting ProtestantsChristelijk Onderwijs de Woudse Venen – zijn een onderzoek gestart naar de mogelijkheden om de onderlinge samenwerking verder uit te bouwen. Hiermee willen zij de continuïteit van onderwijs voor de leerlingen waarborgen en zorgdragen voor duurzame en toekomstbestendige scholen in de regio. SKBA, De Veenplas, SOPORA en De Woudse Venen delen de ambitie om kwalitatief goed en toekomstbestendig onderwijs te geven en te blijven geven. Om die ambitie vorm te geven gaan zij de mogelijkheid verkennen om twee organisaties te vormen; één voor het niet-stedelijk gebied en één voor het stedelijk gebied. De fusie tussen de schoolbesturen brengt mogelijk een verandering met zich mee in de invulling van de gemeentelijke taak ten opzichte van het openbaar onderwijs. Eind 2015 of begin 2016 is dit onderwerp van gesprek in het GO. De financiering van de scholen komt rechtstreeks via de lumpsum systematiek vanuit het ministerie van onderwijs. Voor de huisvesting is op 1 januari 2015 de nieuwe wet ingegaan, die de verantwoordelijkheden voor het onderhoud van de schoolgebouwen bij de schoolbesturen legt. De gemeente heeft, volgens de Wet op het Primair Onderwijs, een verantwoordelijkheid voor het in stand houden van openbaar onderwijs. Het is lastig te bepalen welk financieel risico deze verantwoordelijkheid voor de gemeente inhoudt en hoe groot dat dan zou zijn. De portefeuillehouder onderwijs maakt deel uit van het gemeenschappelijk orgaan (GO). Hierin hebben de wethouders uit de 4 deelnemende gemeenten zitting. Het GO bewaakt 2 hoofdlijnen van de stichting: de toegankelijkheid van het openbaar onderwijs en een gezonde financiële positie. 3. Sociaal domein
VERENIGING VAN ZUID-HOLLANDSE GEMEENTEN, TE GOUDA De Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten (VZHG) werd op 26 juni 1923 opgericht als een zelfstandige vereniging van gemeenten op provinciale schaal. Alle Zuid-Hollandse gemeenten (65 per 1 januari 2014) zijn lid van de vereniging. De vereniging heeft als doel haar leden collectief en individueel bij te staan bij de vervulling van hun bestuurstaken. De VZHG is tevens een provinciale afdeling van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). De VZHG draagt Zuid-Hollandse vertegenwoordigers voor in landelijke (VNG) en provinciale commissies. Actuele informatie Financieel belang
Financieel risico Bestuurlijke vertegenwoordiging
Aan deze vereniging wordt contributie betaald, afhankelijk van het aantal inwoners. Gemeentelijke herindelingen hebben consequenties voor de inkomsten van de vereniging. Door het samenvoegen van kleine gemeenten tot grotere gemeenten worden minder contributieontvangsten gegenereerd. De afspraak is dat in geval van herindelingen een herindeling compensatie doorwerkt in het tarief. Voor 2016 is de contributie geraamd op € 1.700. Laag Lid van de vereniging
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Maakt onderdeel uit van programma
111
4. Bestuur en dienstverlening
NATIONALE POLITIE – REGIONALE EENHEID DEN HAAG, VESTIGINGSPLAATS DEN HAAG Vanaf 1 januari 2013 is de Nationale Politie een feit. Dit betekent dat het afzonderlijke politiekorps Hollands Midden heeft opgehouden te bestaan en nu onderdeel uitmaakt van de landelijke rechtspersoon Nationale Politie. Daarbinnen vormt het voormalige korps Hollands Midden samen met het vroegere korps Haaglanden de regionale eenheid Den Haag. In de huidige regionale eenheid is het district Rijn- en Veenstreek waar Nieuwkoop deel van uitmaakt, samengevoegd met het district Gouwe IJssel tot het nieuwe district Alphen aan den Rijn – Gouda. De regionale eenheid bestaat uit 29 gemeenten, het nieuwe district waar Nieuwkoop deel van uitmaakt bestaat uit 8 gemeenten. Actuele informatie
Financieel belang
Financieel risico Bestuurlijke vertegenwoordiging Maakt onderdeel uit van programma
Binnen de landelijke politie worden landelijke prioriteiten gesteld, die worden ingevuld door de regionale eenheden. Om de aansluiting met de lokale prioriteiten te realiseren zijn de gemeentelijke OOVambtenaren betrokken bij de totstandkoming van het regionale beleidsplan 2015-2018 van de regionale eenheid Den Haag. De gemeente Nieuwkoop maakt per 1 januari 2014 onderdeel uit van het verzorgingsgebied van het politiedistrict Alphen aan den Rijn-Gouda. In juni 2015 is de Kadernota Integrale Veiligheid (KIV) gemeentelijk herijkt. Aangezien het districtsjaarplan van de politie in wezen niet meer bestaat, is dit vervangen door het regionaal beleidsplan van de eenheid Den Haag, waarbij onder andere de gebiedsscan criminaliteit & overlast als basis voor input dient. Deze stukken dienden als onderlegger voor de KIV. Voor 2015 zijn er verder geen wijzigingen dan eerder aangegeven. De politieprioriteiten uit voorgaande jaren worden aangehouden aangezien deze ongewijzigd zijn. Deze liggen overigens in het verlengde van hetgeen landelijk is vastgesteld. Het gaat om de aanpak woninginbraken, overvallen, jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit, aanpak van hennepteelt en verkeersveiligheid. Gezamenlijk vormen deze beleidsstukken dus het kader voor het lokale veiligheidsbeleid 2015-2016. De regionale eenheid Den Haag is onderdeel van de Nationale politie en wordt centraal gefinancierd door het ministerie van Veiligheid en Justitie. Laag Portefeuillehouder politie (lid van het Algemeen Bestuur). 4. Bestuur en dienstverlening
BANK NEDERLANDSE GEMEENTEN, TE DEN HAAG De gemeente Nieuwkoop is aandeelhouder van de Bank Nederlandse Gemeenten, maar heeft geen afvaardiging in het bestuur. De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de inwoner.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Actuele informatie
112
De bank is een structuurvennootschap. De Staat is voor de helft aandeelhouder, de andere helft van de aandelen is in handen van gemeenten, provincies en een waterschap. Ieder jaar wordt door de bank dividend uitgekeerd. Door veranderde landelijke wetgeving moet het eigen vermogen van de BNG verder groeien. Dit wordt in de komende jaren opgebouwd door minder dividend uit te betalen aan de aandeelhouders. Verantwoording kerncijfers verbonden partijen. Verwachtingen rond groei en resultaat voor het jaar 2016 zijn met veel onzekerheden omgeven. Wanneer BNG Bank deze verwachtingen ter beschikking zou willen stellen, zou zij deze openbaar moeten maken. Gegeven de mogelijke gevolgen daarvan voor het bedrijf van de bank en in aanmerking genomen de mogelijke grote fluctuaties die zich in de resultaten kunnen voordoen, kan de bank het zich eenvoudig weg niet permitteren hiertoe over te gaan.
Kerncijfers verbonden partij
Financieel belang
Financieel risico Bestuurlijke vertegenwoordiging Maakt onderdeel uit van programma
BNG Bank zal in de jaarlijkse guidance voor het BBV die zij geeft voor het invullen van de relevante gegevens hierover een passage opnemen. De BNG adviseert de deelnemers op basis van de door hen gepubliceerde informatie zelf te bepalen welke cijfers over de BNG Bank opgenomen worden. Bij ongewijzigde regelgeving zal dit ook volgend jaar de reactie van de BNG zijn. Naar aanleiding van het voorgaande is er voor gekozen om de cijfers van 2014 op te nemen. x € 1.000 1-1-2014 31-12-2014 Eigen vermogen 3.430.000 3.582.000 Vreemd vermogen 7.753.000 923.000 Jaarresultaat 126.000 De gemeente Nieuwkoop bezit 36.348 aandelen met een boekwaarde van € 75.060. Het geraamde dividend in de gemeentebegroting bedraagt voor 2016 circa € 21.000. Die raming staat onder druk omdat decentrale overheden worden geconfronteerd met bezuinigingen en taakverzwaringen. Daarnaast heeft het schatkistbeleggen een negatief effect op het rendement van de middelen die tijdelijk overtollig zijn. Laag Stemrecht in het kader van aandeelhouderschap. Algemene dekkingsmiddelen
CYCLUS, VESTIGINGSPLAATS TE GOUDA Cyclus NV is een overheidsonderneming voor afvalbeheer en sinds enkele jaren ook het beheer van openbare ruimten voor gemeenten in de regio Midden-Holland en Rijnstreek. Cyclus is per 1 juli 2003 omgevormd naar een naamloze vennootschap. Cyclus heeft als doel op kostenefficiënte wijze afvaltaken uit te voeren. Per 1 januari 2010 zijn, naast de gemeente Nieuwkoop, de volgende gemeenten eigenaar van Cyclus: Alphen aan den Rijn, Bergambacht, Bodegraven-Reeuwijk, Gouda, Kaag en Braassem, Moordrecht, Nederlek, Zuidplas, Ouderkerk aan den IJssel, Schoonhoven, Vlist en Waddinxveen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Actuele informatie
Financieel belang
Kerncijfers verbonden partij
Financieel risico Bestuurlijke vertegenwoordiging Maakt onderdeel uit van programma
113
De twaalf deelnemende gemeenten hebben met Cyclus een multilaterale overeenkomst met betrekking tot de inzameling en verwerking van huishoudelijk afval. In 2012 heeft Nieuwkoop voor de periode 2013 t/m 2017 een dienstverleningsovereenkomst met Cyclus getekend voor de inzameling van gft-, en restafval en het beheer van de afvalbrengstations. De huidige organisatievorm van Cyclus is al enige tijd onderwerp van discussie, waarbij het de vraag is of het huidige business model voldoende aansluit bij de wijze waarop de gemeenten willen werken. In 2013 is een onderzoek ‘Strategie en Governance’ uitgevoerd door IPR Normag. Op basis van het onderzoek van verschillende businesspartnership modellen en een peiling onder de gemeenten, ligt er een voorstel om Cyclus te ontwikkelen naar een model van opdrachtgericht samenwerken. In 2014 is het model verder uitgewerkt, waarna in september 2014 het besluitvormingstraject start. Een belangrijk aandachtspunt voor de komende jaren is de positie van Cyclus als opdrachtnemer van overheidstaken, in het licht van het Europese aanbestedingsrecht. Op dit moment worden taken op grond van het alleenrecht gegund. Door wijziging van wetgeving is dit vanaf 2014 niet meer mogelijk, en zullen opdrachten op basis van de zogenaamde “quasi in house” constructie moeten worden gegund. Hiervoor is een organisatieverandering van Cyclus noodzakelijk. Ook de Wet op de Vennootschapsbelasting maakt het noodzakelijk te kijken naar het huidige business model. Ontevredenheid over de bedrijfsvoering van Cyclus en het huidige business model, is voor enkele gemeenten in de regio aanleiding geweest de multilaterale overeenkomst op te zeggen. Doel hiervan is opnieuw met Cyclus is gesprek te komen over verbetering van de overeenkomsten. Het financiële belang van de gemeente Nieuwkoop omvat 40.303 aandelen voor een totaalwaarde van circa € 282.000 (balanswaarde 11-2011). Conform de statutaire bepalingen betreffende resultaatverwerking, wordt dividend uitgekeerd. In 2015 is over 2014 is een dividend uitgekeerd van € 31.000. x € 1.000 1-1-2016 31-12-2016 Eigen vermogen 13.925 14.000 Vreemd vermogen 9.282 9.436 Jaarresultaat 800 Laag De gemeenten zijn bestuurlijk betrokken bij het bedrijf door vertegenwoordiging in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De gemeente heeft stemrecht als aandeelhouder. 2. Ruimtelijk beheer
ALLIANDER N.V., VESTIGINGSPLAATS ARNHEM Vanaf 1 juli 2009 is Alliander voortgekomen uit de juridische splitsing van voormalig Nuon. Nuon is het eerste grote energiebedrijf in Nederland dat is gesplitst in een netwerkbedrijf (Alliander) en een productie- en leveringsbedrijf (Nuon Energy N.V.). Deze splitsing was wettelijk pas vereist per 1 januari 2011. De onderneming bestaat onder meer uit de netbeheerders Liander en Endinet. Daarnaast levert Liandon diensten op het gebied van
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
114
aanleg en onderhoud van complexe energie-infrastructuren. Verder zijn er meerdere dochterondernemingen op het gebied van de energietransitie. Actuele informatie
Financieel belang
Kerncijfers verbonden partij *) Bron: Alliander N.V. Halfjaarbericht 2015, 29 juli 2015
Financieel risico Bestuurlijke vertegenwoordiging Maakt onderdeel uit van programma
De strategie van Alliander richt zich op drie pijlers: operatie, innovatie en groei, om de energievoorziening voor de stakeholders ook in de toekomst betrouwbaar en betaalbaar te houden en steeds duurzamer te laten worden. Vanuit de missie en visie zijn de volgende strategische uitgangspunten geformuleerd: 1. Voortdurend beter presteren op dienstverlening, leveringszekerheid en kosten; 2. Faciliteren van de verduurzaming van de energiemarkt, energienetten geschikt maken voor duurzame energiebronnen, ontwikkelen van innovatieve technieken en concepten; 3. Groeien om financiële verbeteringen en voldoende slagkracht te bereiken. Streven naar risicospreiding, aantrekkelijkheid voor stakeholders en leren van innovaties. Netwerkbedrijven Enexis en Alliander hebben in juli 2015 een koopen verkoopovereenkomst ondertekend voor de ruil van regionale netwerken. Deze ruil betreft de energienetwerken van Enexis in Friesland en de Noordoostpolder en die van Alliander in de regio Eindhoven en zuidoost Brabant (Endinet) per 1 januari 2016. Deze transactie betekent een extra incidentele dividendopbrengst in 2017 van € 310.000. De gemeente Nieuwkoop bezat voor de splitsing 673.371 aandelen in Nuon N.V. met een boekwaarde van € 171.000 op 1-1-2009. Van dit aandelenkapitaal is 27,8% = € 47.500 overgegaan naar het Netwerkbedrijf. Daarmee is het belang van de gemeente Nieuwkoop in Alliander N.V. ongeveer 0,5%. Er wordt jaarlijks een dividend uitgekeerd in het jaar volgend op het dienstjaar en is afhankelijk van de bedrijfsresultaten en de dividendpolitiek van de onderneming. De tarieven van Alliander staan onder toezicht van de energiekamer van de NMa. Deze worden per drie jaar bepaald. Vanaf 2014 is het dividend in de begroting voorzichtiger geraamd. Het bestaande dividend beleid (45% van het netto resultaat na belastingen wordt uitgekeerd) dat gold tot 1-1-2014, wordt voor de komende jaren voortgezet. x € 1.000 31-1-2014 30-06-2015* Eigen vermogen 3.579 3.607 Vreemd vermogen 4.093 4.012 Jaarresultaat 323 153 Laag Stemrecht in het kader van het aandeelhouderschap Algemene dekkingsmiddelen
NUON ENERGY N.V. Met ingang van 1 juli 2015 is er geen relatie meer met de Nuon. Per die datum wordt de laatste tranche van de aandelen incl. dividend over het eerste halfjaar uitgekeerd. Voor de begroting 2016 betekent dit dat het onderdeel Nuon in deze paragraaf komt te vervallen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
115
OASEN N.V. (VOORHEEN HYDRON), TE GOUDA Oasen N.V. is een structuurvennootschap. Nieuwkoop is met 32 andere gemeenten aandeelhouder in deze vennootschap. De vennootschap heeft ten doel de uitoefening van een publiek (drink)waterbedrijf. Hieronder valt de winning, productie, transport, verkoop en distributie van water. Het verzorgingsgebied telt ruim 750.000 inwoners. Actuele informatie
Financieel belang
Kerncijfers verbonden partij
Financieel risico Bestuurlijke vertegenwoordiging Maakt onderdeel uit van programma
Oasen is in 2013 gestart met een nieuw meerjarenplan “Beter dan Mogelijk”. Opvallend daarbij is de innovatie op het terrein van membraamtechnologie en de nieuwe waterkwaliteit die het bedrijf daarmee kan bereiken. Het aantal aandelen is gerelateerd aan het aantal inwoners per gemeente. De gemeente Nieuwkoop bezit 29 aandelen met een boekwaarde van € 5.445. Oasen keert geen dividend uit. x € 1.000 1-1-2016 31-12-2016 Eigen vermogen Gegevens niet Gegevens niet beschikbaar beschikbaar Vreemd vermogen idem idem Jaarresultaat idem idem Laag Stemrecht in het kader van het aandeelhouderschap Algemene dekkingsmiddelen
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
116
Paragraaf Grondbeleid Inleiding De paragraaf betreffende het grondbeleid bevat op basis van artikel 16 van het BBV ten minste: a) een visie op het grondbeleid in relatie tot de realisatie van de doelstellingen van de programma’s die zijn opgenomen in de begroting; b) een aanduiding van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert; c) een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie; d) een onderbouwing van de geraamde fondsvorming; e) de beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s van de grondzaken. Beleidskaders en visie Grondbeleid is geen doel op zich, maar een middel om maatschappelijke, financiële en ruimtelijke doelstellingen te verwezenlijken. Deze doelstellingen moeten helder zijn evenals de wijze van sturing, beheersing van risico’s en verantwoording. In 2010 is de kadernota Grondbeleid 2010-2014 door de gemeenteraad vastgesteld. Deze vormde het kader waarbinnen het ruimtelijk beleid, zowel ten aanzien van volkshuisvesting, economische ontwikkeling en openbare ruimte, als voor infrastructuur, recreatie en natuur, op een verantwoorde en transparante wijze vorm werd gegeven. In 2016 wordt (naar verwachting in maart/april) de nieuwe kadernota Grondbeleid ter besluitvorming voorgelegd aan de raad. Uitgangspunt blijft dat het grondbeleid een middel is om de ontwikkelingen uit de Structuurvisie Nieuwkoop 2040 mogelijk te maken. De basisgedachte daarbij is dat de gemeente bij grondontwikkeling streeft naar een evenwicht tussen markt, (financiële) risico’s en beschikbare personele capaciteit. Er zijn voor het Grondbedrijf op korte en middellange termijn een aantal ontwikkelingen gaande die de financiële huishouding rondom grondexploitatie zullen wijzigen. Het gaat om drietal ontwikkelingen die los staan van de inhoud of niet direct zijn te beïnvloeden vanuit een project. De accountantscontrole over de jaarrekening 2014 heeft de organisatie er onder andere op gewezen de bestemmingsreserve daadwerkelijk aan te wenden voor het geraamde tekort van de Noordse Buurt. Dit houdt in dat de huidige systematiek van toekomstige afdrachten vanuit de Sleutelprojecten ten gunste van de Noordse Buurt dient te worden verlaten. Deze wijziging heeft tot gevolg dat het begrip Sleutelprojecten niet meer zal bestaan en omgezet moeten worden naar normale grondexploitaties met een winst- c.q. verliesverrekening op het moment van afsluiten van de grondexploitatie. Een tweede ontwikkeling is de invoering van de Vennootschapsbelasting voor gemeenten. Deze zal per 1 januari 2016 een feit zijn. Dit betekent niet dat er direct een aangifte gedaan dient te worden want dat is pas met ingang 1 januari 2017. Ook zal voor deze datum nog een keuze gemaakt moeten worden voor de fiscale startbalans. Bij het schrijven van deze tekst is de exacte vorm en inhoud van de wet nog onderwerp van discussie tussen de Vereniging van Grondbedrijven, VNG en het ministerie van Financiën. Voorlopig is er alleen een consultatieversie als leidraad voor de gemeenten bekend als nadere duiding op de wetgeving. Er is nog geen definitieve handreiking voorhanden, maar zeker is wel dat het de nodige wijzigingen teweeg zal brengen. Een laatste ontwikkeling die genoemd moet worden is het voornemen tot aanscherping van de verslagleggingsregels rondom grondexploitaties. De commissie BBV (uitvoeringsorgaan met DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
117
als taak zorg te dragen voor het eenduidig uitvoeren en toepassen van het Besluit begroting en verantwoording) heeft op 10 juli jongstleden een aantal nieuwe regels opgesteld naar aanleiding van de ervaringen die de afgelopen jaren zijn opgedaan. Onder andere worden nadere regels gesteld aan:
maximale duur van grondexploitaties (10 jaar of korter is de standaard); kostentoerekening aan grondexploitaties moeten aansluiten aan de Bro rentetoerekening en disconteringsvoet; afschaffing van de classificatie NIEGG voor gronden. Voortaan op te nemen als materiële vaste activa; toerekening van rente en kosten kan alleen aan de grondexploitaties die in exploitatie zijn.
De komende maanden wordt bezien of welke gevolgen bovenstaande wijzigingen zullen hebben en welke maatregelen er op korte termijn (nog in 2015) of op de middellange langere termijn (na 1 januari 2016) nodig zijn om voor te sorteren op mogelijke positieve c.q. negatieve gevolgen. Nieuwe kadernota Grondbeleid De nieuwe kadernota bestaat uit twee delen; een algemeen deel en een specifiek deel. In het algemene deel is er aandacht voor actuele beleidskaders en regelgeving, vormen van grondbeleid en de beschikbare instrumenten voor het voeren van grondbeleid. In het specifieke deel wordt het beleid op het gebied van grondontwikkeling voor de komende jaren geformuleerd. Daarin zal ook worden beschreven waaraan het grondprijzenbeleid moet voldoen dat jaarlijks door het college in de eerste maand van het kalenderjaar wordt geactualiseerd en geformaliseerd. In dit deel wordt verder uitgewerkt hoe om te gaan met de reserves en voorzieningen die gerelateerd zijn aan grondbeleid. Tot slot wordt aangegeven welke stappen (in de vorm van actiepunten) nog gezet worden om tot een sluitend grondbeleid te komen. Woningmarkt Voor een beschrijving van de situatie op de woningmarkt wordt verwezen naar Programma 1 Ruimtelijke Ontwikkeling, par 1.2. Thema Grondzaken. Ontwikkelstrategie De markt vraagt om een verantwoorde sturing van de gemeente. Daarbij komt de essentiële maatschappelijke opgave dat wat we vandaag doen ook in de toekomst, haar waarde behoudt. Dit vraagt een gedegen visie op de woningbouwopgave in onze gemeente. Zoals reeds in Programma 1 Ruimtelijke Ontwikkeling, par 1.1. thema Ruimtelijk Beleid is toegelicht, wordt de maatschappelijke opgave met behulp van een marktonderzoek in beeld gebracht. Naast realistische uitgangspunten in de programmering van woningen vraagt dit om realistische uitgangspunten in de grondprijzen en een realistische en onderbouwde ontwikkelstrategie op basis van de marktconforme programma’s. Het op een overtuigende manier betrekken van marktpartijen en eindgebruikers bij onze plannen blijft een must. De inzet van de huidige strategie is en blijft om gezamenlijk met een ontwikkelende bouwer een woonwijk te ontwikkelen waarbij de consument vroegtijdig wordt betrokken in het proces. De gemeente gaat daarbij vrijblijvend in gesprek met de bouwer en bepaalt op basis van een open begroting de marktconforme grondprijs die is gerelateerd aan het type woning en aan de ligging hiervan. De bouwer ontwikkelt op zijn kosten en risico de diverse producten (woningen) en organiseert de verkoop. Pas bij voldoende verkoop neemt de aannemer de bouwrijpe grond af van de gemeente. Mocht de aannemer er niet in slagen voldoende woningen voor de eerste fase van het plan te verkopen, dan gaan gemeente en aannemer zonder kostenverrekening weer uit elkaar. Deze werkwijze is succesvol toegepast voor de projecten Ter Aar West, DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
118
Buytewech Oost, de Verwondering (Nieuw Venne II) en de eerste fase van Langeraar Oost (Vivero). Waarbij uiteraard de methode is doorontwikkeld aan de hand van de opgedane ervaringen. En deze doorontwikkeling zal gaande blijven. Leerpunten en ervaringen worden verwerkt en meegenomen bij de ontwikkeling van bijvoorbeeld het Land van Koppen (DrieKoppenLand) in Noorden. Marketing en promotie Wij staan voor de uitdaging om een groot aantal kavels te verkopen. Het gaat met name om de woningbouwprojecten Zuidhoek en De Verwondering maar ook om de kavels die in de andere projecten worden aangeboden zoals Langeraar Oost / Vivero. De doelgroep voor deze kavels zal veelal bovenlokaal / regionaal gezocht moeten worden. Dat kost tijd en energie en vereist onderscheidend vermogen van onze projecten. Om kopers te interesseren voor onze kavels is het noodzakelijk dat Nieuwkoop een positief imago opbouwt c.q. verder uitbouwt als woongemeente. Daarom wordt al vanaf 2013 op basis van een marketingcommunicatieplan gewerkt aan een gerichte gebiedspromotie en doelgroepenbenadering. Het kavelcentrum, gevestigd in het gemeentehuis in Nieuwveen, is onderdeel van de marketingaanpak. In 2015 is gestart met een oriëntatie van de marketingactiviteiten op de agglomeratie Amsterdam omdat daar de markt al verschijnselen van oververhitting vertoont. Verkoop kavels in eigen beheer De vrije kavels binnen de verschillende projecten verkopen wij als gemeente zelf. Het is de gemeente die vanuit een centraal aanspreekpunt contact onderhoudt met potentiële klanten, hen voorziet van informatie, na belt, bezoeken regelt aan de locatie, overeenkomsten stuurt etc. Dit gebeurt indien noodzakelijk ook buiten werktijden (en dus ook op zaterdag indien gewenst). We brengen de potentiële kopers ook in contact met het omgevingsloket voor een eerste toets van het desbetreffende bouwplan. Met andere woorden we nemen de koper bij de arm en ondersteunen daar waar nodig. Deze aanpak, waarbij de potentiële koper breed wordt geïnformeerd en begeleid, is zeer effectief gebleken. De goede dienstverlening, noodzakelijk om de potentiële kopers te verleiden tot het doen van de aankoop, wordt ook in hoge mate door de koper gewaardeerd. De kavelverkopen worden gemonitord door middel van een maandelijkse voortgangsrapportage met daarin opgenomen de daadwerkelijke verkopen, gesloten reserveringsovereenkomsten en voorlopige reserveringen (opties). Maandelijks wordt daarbij de relatie gelegd met de geplande verkopen in aantallen en geld voor dat lopende jaar. De maandelijkse rapportages worden besproken met de portefeuillehouder Financiën en de projectportefeuillehouders. De huidige markt leert ons de laatste tijd dat het iets minder moeite kost om kopers uiteindelijk zover te krijgen dat ze een handtekening onder de koopovereenkomst plaatsen. Maar de markt in het hoogste segment blijft uitdagend. Jaarlijks wordt daarom aan de hand van de geboekte verkoopresultaten bezien welke activiteiten op het gebied van marketing- en promotie noodzakelijk zijn. Deze activiteiten worden gebundeld in een middelenplan voor het betreffende kalenderjaar. Actualisatie van grondexploitaties Alle grondexploitaties worden, overeenkomstig hetgeen in de kadernota Grondbeleid 20102014 is vastgelegd, jaarlijks geactualiseerd. In deze actualisatie wordt gerapporteerd over het programma en de planning. Relevante ontwikkelingen worden benoemd. Na verloop van een kalenderjaar wordt de boekwaarde bijgewerkt. Dat is het moment om per project de balans op te maken. Alle grondexploitaties worden geactualiseerd. Tevens wordt per project de risicoanalyse vernieuwd. Deze jaarlijkse herziening wordt ter vaststelling voorgelegd aan de gemeenteraad. Na vaststelling vormen de geactualiseerde grondexploitaties het financiële kader voor de verdere uitvoering van elk project. Gronden die de gemeente in bezit heeft maar
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
119
nog niet in ontwikkeling zijn en of worden genomen, worden beheerd in het zogenaamde beheercomplex. Ook het beheercomplex wordt jaarlijks geactualiseerd. Resultaten projecten De volgende tabel geeft een overzicht van de verwachte resultaten per project zoals vastgesteld in de actualisatie per 1 januari 2015 en de verschillen op basis van 2,5% rentetoerekening. De kolom 2016 is dus niet de verwachting van de actualisatie per 1-1-2016. Het betreft het contant maken van de actualisatie van 2015 naar 2016, rekening houdend met 2,5%% rente en de wijziging in de verwerking van de Noordse Buurt en de sleutelprojecten. Tabel 1 Resultaat projecten netto contant per 1-1-2015 met 4% en per 1-1-2016 met 2,5% rekenrente (cijfers o.b.v. de actualisatie 2015)
Resultaten projecten
1-1-2015 bij 4%
1-1-2016 bij 2,5%
Verschil
GZ26
Schoterhoek II
- €1,9
-€ 2,3
-€ 0,4
GZ29
Buytewech Noord
€0
-€ 8.2
-€-8.2
GZ30
Langeraar Noordwest
€0
-€ 3.7
-€ 3.7
GZ31
Ter Aar West
€0
-€1,4
-€ 1.4
GZ93
Land van Koppen
€0
-€ 0,3
-€ 0,3
-€ 1,9
-€ 16.0
-€ 14,1
Resultaten projecten
Toelichting resultaten Het totale resultaat van de projecten neemt met € 14,1 mln. netto contant per 1-1-2016 toe omdat de rekenrente is aangepast van 4% naar 2,5% en de voormalige sleutelprojecten zijn berekend zonder afdrachten aan de Noordse Buurt. Toevoeging aan voorziening negatieve complexen Voor grondexploitaties met een verwacht negatief resultaat wordt direct een voorziening getroffen. Hiervoor is de Voorziening nadelige saldi grondexploitaties gevormd. Eventuele bijstelling van verwachte negatieve saldi leidt periodiek tot bijstelling (verhoging of verlaging) van de getroffen voorziening. De omvang wordt bepaald door de contante waarde van alle nadelige saldi van de grondexploitaties. Voor projecten met een meer negatief resultaat ten opzichte van vorig jaar moet een bedrag worden toegevoegd aan de voorziening negatieve complexen. Projecten met een minder negatief resultaat leiden tot een verlaging van de voorziening negatieve complexen. De totale voorziening bedroeg per 1 januari 2015 € 18,6 mln. Inmiddels is ook een voorziening voor de Noordse Buurt getroffen. Tabel 2 Voorziening nadelige saldi grondexploitaties per 1-1-2015 met 4% en per 1-1-2016 met 2,5% rekenrente (cijfers o.b.v. de actualisatie 2015)
Voorziening nadelige saldi grondexploitaties GZ13 GZ15 GZ16 GZ17 GZ25 GZ32 GZ92
Buytewech Oost Gemeentehuis Zevenhoven Zuidhoek en Meijepark Noordse Buurt* De verwondering Langeraar Oost Ter Aar Vernieuwd Verbonden Voorziening nadelige saldi grondexploitaties
1-1-2015 bij 4%
1-1-2016 bij 2,5%
Verschil
€ 4,3 € 0,6 € 9,4 € 0,0 € 3.2 € 0,9 € 0,3
€ 4,1 € 0,5 € 8,8 € 26,8 € 2,3 € 0,7 € 0,4
-€ 0,1 € 0,0 -€ 0,6 € 26,8 -€ 0,9 -€ 0,2 € 0,0
€ 18,6
€ 43,5
€ 24,9
Dit bedrag is inclusief het verwachte voordeel van Ter Aar Zuidoost ad € 1.85 mln.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
120
Resultaat en toekomstige ontwikkelingen Door verbeteringen van het te verwachten resultaat van de projecten Buytewech Noord en Langeraar Noordwest stijgt de totale bijdrage vanuit de woningbouw. In het overzicht is nu ook Land van Koppen opgenomen, dat een positieve bijdrage levert. Risicomethodiek Om de strategische koers van het grondbedrijf goed te borgen en het meerjarenperspectief waarheid te laten worden, zetten wij een instrument als risicomanagement in. De inzet van dit instrument monitort onderweg kritisch de financiële en inhoudelijke voortgang in de diverse grondexploitaties. Zo hebben we gezorgd voor een door de organisatie gedragen beleidskader voor professioneel risicomanagement. Elk project waarin bepaalde doelen zijn gesteld kent risico’s. In het geval van ruimtelijke ordeningsprojecten gaat het over risico’s zoals kostenoverschrijdingen, extra kosten, gederfde inkomsten of vertraging. Het doel van de risicoanalyse is het identificeren, waarderen en beheersen van projectrisico’s, zodat we inzicht krijgen in de waarschijnlijkheid van het berekende resultaat in de grondexploitatie. In juni 2011 heeft de gemeenteraad de eerste risicoanalyses voor alle grondexploitaties vastgesteld. Deze analyse wordt nu periodiek geactualiseerd als vast onderdeel van de jaarlijkse actualisatie. In de afzonderlijke grondexploitaties wordt in de post onvoorzien een financiële buffer opgenomen die de benoemde risico’s tot een afgesproken hoogte dekt. Parameters grondexploitatie Voor de actualisatie van de grondexploitaties per 1-1-2016 uit te gaan van de volgende parameters: Kostenstijging 2016 en verder: 2,25%; Opbrengststijging woningbouw: in 2016 1% en daarna in 2017 en verder 2%; Opbrengststijging bedrijfsterrein: in 2016 0%, in 2017-2018 1% en daarna in 2019 en verder 2%; Rente inkomsten en uitgaven: 2016 en verder 2,5%.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
121
Paragraaf Duurzaamheid De gemeente Nieuwkoop heeft de ambitie om een duurzame gemeente zijn. Een ambitie die uitdagend is. Een ambitie die de gemeente niet alleen kan waarmaken. Daarom is het belangrijk dit samen met bedrijven en de samenleving op te pakken. Door gezamenlijk duurzaamheid optimaal te ontwikkelen, kan iedereen een steentje bijdragen aan een duurzame samenleving. Wat is duurzaamheid? Duurzaamheid houdt in dat bij alle nieuwe ontwikkelingen, plannen en activiteiten zoeken naar een optimale balans tussen de sociale, ecologische en economische gevolgen daarvan, ofwel we wegen de consequenties voor ‘people’, ‘planet’ en ‘profit’ tegen elkaar af.. Duurzaamheid houdt ook solidariteit in. Solidariteit tussen huidige en toekomstige generaties. Onze huidige welvaart mag er niet toe leiden dat we onze kinderen met enorme problemen (zoals een vervuild milieu of grote financiële schulden) opzadelen. Duurzaamheidsagenda 2015-2018 De Duurzaamheidsagenda is de nota van de gemeente Nieuwkoop, waarin op een gestructureerde manier inzicht wordt gegeven in de stand van zaken en toekomstige activiteiten op het gebied van duurzaamheid. De agenda is bedoeld om partijen bij elkaar te brengen, bewustwording te creëren en om elkaar te inspireren. Met de agenda willen we een samenwerking tot stand brengen tussen gemeente, bedrijven en inwoners om meer resultaat te behalen op het gebied van duurzaamheid in ons streven naar een goede balans tussen economie en ecologie. Als gemeente zijn wij er van overtuigd dat samenwerking bij het behalen van duurzaamheidsdoelstellingen loont. Wij zien grote voordelen in een gezamenlijke aanpak met ons bedrijfsleven en onze inwoners. We werken daarbij van buiten naar binnen. Ten aanzien van duurzaamheid kiezen we dus heel bewust voor een werkwijze gericht op samenwerken tussen gemeente, bedrijfsleven en inwoners met als doel de gemeente te verduurzamen. De Duurzaamheidsagenda is een uitnodiging tot deze samenwerking. Het is belangrijk om in een vroeg stadium al deze samenwerking op te zoeken. Daarom is deze agenda ook opgesteld in medewerking van stichting DON (Duurzaam Ondernemen Nieuwkoop) en inwoners van de gemeente. Door samen te werken worden inzichten en kennis bijeen gebracht en de kracht van de samenleving aangewend. Op deze manier kan “people, planet en profit” op goede wijze toegepast worden en betere resultaten opleveren, dan wanneer de partijen dit thema alleen zouden toepassen. De Duurzaamheidsagenda is opgesteld aan de hand van de vier thema’s: energie, mobiliteit, afval en inkoop. Hetgeen niet wil zeggen dat we niet open staan voor andere thema’s en onderwerpen. Aan elk van de vier genoemde thema’s is in de agenda een hoofdstuk gewijd waarin de huidige situatie wordt toegelicht, geschetst wat de gemeente doet, wat ondernemers en wat inwoners kunnen doen en wat gezamenlijk kan worden opgepakt. Bij de rol van de gemeente wordt onderscheid gemaakt tussen de gemeente als bedrijf en de gemeente als beleidsmaker. Betrokken partijen Lokale ondernemers en inwoners zijn reeds genoemd. Deze twee partijen vormen de belangrijkste partners op het gebied van het duurzaamheidsbeleid. De gemeente kan een DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
122
aantal zaken regelen in verordeningen, maar de keus om het thema duurzaamheid optimaal te kunnen ontwikkelen ligt uiteindelijk in handen van de lokale ondernemers en de inwoners. Kennis uitwisselen en elkaar motiveren en stimuleren zijn daarbij de belangrijkste succesfactoren. Naast burgers en bedrijven vormen aanbieders van duurzame producten en/of diensten een belangrijke partij. Zij timmeren al hard aan de weg als het gaat om duurzaamheid. Door het aanbieden van duurzame producten en/of diensten zoals zonnepanelen, isolatie en dergelijke, hebben zij een belang bij het bewust maken van hun potentiële klanten. Tenslotte zoeken we als gemeente de samenwerking met gemeenten uit de regio en de provincie. De provincie heeft als hogere bestuurslaag kennis en invloed die kan worden uitgeoefend op het implementeren van duurzaamheid op verschillende beleidsterreinen. Borging Duurzaamheid binnen de organisatie Van de gemeente wordt een actieve rol verwacht op het gebied van duurzaamheid om in de samenwerking met het bedrijfsleen en inwoners te komen tot resultaten. Bewustwording, samenwerking en sturing zijn daarbij van groot belang. De gemeente geeft hier inhoud aan met haar gemeentelijke duurzaamheidsaanjager. Deze aanjager gaat op zoek naar de koplopers op het gebied van duurzaamheid, brengt die met elkaar in contact en ondersteunt hen zo mogelijk bij het realiseren van hun ambities. De duurzaamheidsaanjager heeft tevens de opdracht concrete resultaten te benoemen in de vorm van activiteiten en projecten. De duurzaamheidsaanjager werkt ook de zogenaamde duurzaamheidstoets uit waaraan alle relevante gemeentelijke worden getoetst. Deze toets is onderdeel van elk voorstel aan de raad. Daarmee kunnen vooraf de implicaties vanuit het oogpunt van duurzaamheid (van verschillende beleidsopties) kenbaar worden gemaakt aan de raad en kan hier achteraf aan worden getoetst. Duurzame schoolgebouwen Bij motie heeft de raad uitgesproken om de nieuwbouwplannen voor de nieuw te bouwen scholen in onze gemeente zo duurzaam mogelijk vorm te geven vanuit de overweging dat een duurzaam schoolgebouw past binnen onze visie op duurzaamheid en diverse onderzoeken aantonen dat er een relatie bestaat tussen een gezond binnenklimaat en de leerprestaties van leerlingen. In het strategisch plan onderwijshuisvesting primair onderwijs heeft de raad hiervoor een kader vastgesteld op de zogenaamde BREEAM score. BREEAM staat voor Building Research Establishment Environmental Assessment Method en is een instrument om integraal de duurzaamheid van nieuwe gebouwen te meten en te beoordelen. BREEAM.NL is afgeleid van het internationale BREEAM en wordt beheerd en ontwikkeld door de Dutch Green Building Council. Beschikbaar budget Ten behoeve van projecten en initiatieven in het kader van Duurzaamheid is er een reserve duurzaamheid ingesteld van € 450.000. Reeds is € 240.000 onttrokken voor duurzame openbare verlichting. (motie Duurzame Openbare Verlichting). Er blijft een vrij besteedbaar budget van € 210.000 over voor het ondersteunen van duurzame initiatieven (van gemeente, bedrijfsleven en inwoners) die de gemeente de moeite waard vindt om ook financieel te steunen. De duurzaamheidsaanjager zal richtlijnen opstellen op basis waarvan inzet van middelen uit de reserve kan worden getoetst. Inzet is om te investeren in ondersteuning en kennis (adviseurs) en niet in materiaal. Ten aanzien van de ambitie met betrekking tot “duurzame schoolgebouwen” wordt geen beroep gedaan op deze reserve.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
123
Monitoring en evaluatie In de begrotingscyclus zijn diverse momenten (voor- en najaarsnota, jaarrekening) waarin de raad kan worden geïnformeerd omtrent de behaalde resultaten. In de tweede helft van 2017 wordt de Duurzaamheidsagenda geëvalueerd.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
124
FINANCIËLE BEGROTING
Totaaloverzicht baten en lasten per programma
Totaal overzicht investeringsplan
Stand en verloop van voorzieningen
Arbeid gerelateerde kosten
Overzicht structurele reserves
Overzicht incidentele baten en lasten
Financieel overzicht bedrijfsvoering
Stand en verloop van reserves
Overzicht renteomslag 2015-2018
Overzicht begrote subsidies aan derden 2015
Gronden waarop de ramingen zijn gebaseerd
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
125
Totaaloverzicht baten en lasten per programma Lasten Rekening 2014 1 2 3 4 5
1 2 3 4 5
Begroting 2015 2016
2017
Raming 2018
2019
Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijk beheer Sociaal domein Bestuur en dienstverlening Algemene dekkingsmiddelen
36.574 13.911 18.365 7.635 1.255
23.776 13.046 24.991 7.798 1.417
30.590 13.294 24.392 7.327 1.760
33.438 13.269 23.739 7.313 1.747
27.158 13.182 23.429 7.374 1.826
23.272 13.161 23.301 7.333 1.555
Saldo voor bestemming
77.740
71.029
77.362
79.507
72.969
68.622
Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijk beheer Sociaal domein Bestuur en dienstverlening Algemene dekkingsmiddelen
15 906 14.895
937 94 6.759
15 93 1.122
15 98 1.013
15 98 255
2.683 98 249
Totaal mutaties reserves
15.815
7.790
1.229
1.127
368
3.029
Saldo na bestemming
93.556
78.820
78.592
80.634
73.337
71.651
-
Baten Rekening 2014 1 2 3 4 5
1 2 3 4 5
Begroting 2015 2016
2017
Raming 2018
2019
Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijk beheer Sociaal domein Bestuur en dienstverlening Algemene dekkingsmiddelen
36.1435.5387.43561735.683-
21.3515.6444.21752942.160-
27.0105.6233.93751840.337-
29.9205.5843.93751839.440-
23.9565.6233.93751838.519-
22.5645.6223.93746138.541-
Saldo voor bestemming
85.416-
73.901-
77.425-
79.400-
72.553-
71.125-
Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijk beheer Sociaal domein Bestuur en dienstverlening Algemene dekkingsmiddelen
667011.20311.829-
221416514.560-
118041520931-
118041520931-
110 4152093-
70 4152093-
Totaal mutaties reserves
13.799-
5.374-
1.457-
1.457-
539-
535-
Saldo na bestemming
99.215-
79.275-
78.883-
80.857-
73.092-
71.660-
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
126
Saldo Rekening 2014 1 2 3 4 5
1 2 3 4 5
Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijk beheer Sociaal domein Bestuur en dienstverlening Algemene dekkingsmiddelen
Begroting 2015 2016
2017
3.202 7.559 19.492 6.856 36.692-
2019
431 8.373 10.930 7.018 34.429-
2.425 7.402 20.775 7.269 40.742-
3.580 7.671 20.455 6.809 38.577-
Saldo voor bestemming
7.676-
2.871-
63-
107
416
2.503-
Ruimtelijke ontwikkeling Ruimtelijk beheer Sociaal domein Bestuur en dienstverlening Algemene dekkingsmiddelen
517012983.066
915 1415572.199
4 8032220190
4 803162082
4 0 31720162
2.676 0 31720155
Totaal mutaties reserves
2.016
2.416
228-
330-
171-
2.494
Saldo na bestemming
5.660-
291-
223-
245
455-
3.517 7.686 19.802 6.795 37.693-
Raming 2018
709 7.539 19.364 6.871 36.986-
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
8-
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
127
Overzicht structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves Programma 1 Ruimtelijke ontwikkeling
Omschrijving Structurele toevoeging Structurele onttrekking 2 Ruimtelijk beheer Structurele toevoeging Structurele onttrekking 3 Sociaal domein Structurele toevoeging Structurele onttrekking 4 Bestuur en dienstverlening Structurele toevoeging Structurele onttrekking 5 Algemene dekkingsmiddelen Structurele toevoeging Structurele onttrekking Saldo
2016 15 -11 0 0 93 -415 0 -20 272 -181 -248
2017 15 -11 0 0 98 -415 0 -20 263 -181 -250
2018 15 -11 0 0 98 -415 0 -20 255 -93 -171
2019 15 -7 0 0 98 -415 0 -20 249 -93 -174
Toelichting Programma 1 Ruimtelijke ontwikkeling De structurele toevoeging van € 15.000 aan de reserve betreft de jaarlijkse storting vanuit het product Natuur in de reserve Recreatie en Toerisme (voorheen reserve Nieuwkoops plassengebied). De onttrekking van € 11.000 aan de reserve LOP (LandschapsOntwikkelingsPlan) is bestemd voor de jaarlijkse dekking van kosten voor het product Landschap voor gebruik van o.a. wandelpaden, die in meerjarige overeenkomsten met landeigenaren worden afgesloten en overige LOP-activiteiten. Bij raadsbesluit van 17 juli 2014 (G14.0758) is vastgesteld dat de jaarlijkse onttrekking met € 4.000 verhoogd wordt tot € 11.000. Na 2019 wordt verwacht dat er niets meer in de reserve zit. Programma 3 Sociaal domein De structurele toevoeging van € 98.000 aan de reserve Onderwijshuisvesting betreft dekking voor de verwachte kapitaalslasten van toekomstige investeringen voor onderwijsgebouwen (renovatie en/of nieuwbouw). Dit betreft het verschil tussen de eerder geraamde toevoeging van de onderhoudsvoorziening en inkomsten die zijn weggevallen in verband met de verandering in de verdeling van de taken tussen de gemeente en de schoolbesturen. De structurele onttrekking betreft de dekking van de kapitaallasten voor Buytewech grond en school, School Noorden, Museum Ter Aar, Bibliotheek Ter Aar, De Dulen, De Vlinder en ’t Rakkertje. Programma 4 Bestuur en dienstverlening De onttrekking van € 20.000 aan de Algemene reserve betreft een 5 jarig budget (vanaf 2015) voor ondersteuning van burgerinitiatieven. Deze onttrekking is vastgesteld door de raad op 2 juli 2015 bij de besluitvorming over de resultaatbestemming bij de Jaarrekening 2014. Algemene dekkingsmiddelen De structurele toevoeging betreft € 26.000 aan de reserve Decentrale arbeidsvoorwaarden conform cao-regeling. Het overige betreft de rentelasten voor de reserve Huisvesting gemeente en de reserve Dekking kapitaallasten. De structurele onttrekking betreft € 26.000 van de reserve Decentrale arbeidsvoorwaarden conform cao-regeling. De overige onttrekking betreft de dekking van de kapitaalslasten voor het KCC en Schoterhoek.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
128
Overzicht incidentele baten en lasten Programma 1 Ruimtelijke ontwikkeling
Omschrijving Incidentele lasten Incidentele baten Incidentele toevoeging aan de reserves Incidentele onttrekking aan de reserves 2 Ruimtelijk beheer Incidentele lasten Incidentele baten Incidentele toevoeging aan de reserves Incidentele onttrekking aan de reserves 3 Sociaal domein Incidentele lasten Incidentele baten Incidentele toevoeging aan de reserves Incidentele onttrekking aan de reserves 4 Bestuur en dienstverlening Incidentele lasten Incidentele baten Incidentele toevoeging aan de reserves Incidentele onttrekking aan de reserves 5 Algemene dekkingsmiddelen Incidentele lasten Incidentele baten Incidentele toevoeging aan de reserves Incidentele onttrekking aan de reserves Saldo
2016 26.012 -25.630 0 0 50 0 0 -80 0 0 0 0 0 0 0 0 397 0 850 -750 849
2017 30.447 -28.742 0 0 0 0 0 -80 0 0 0 0 0 0 0 0 631 -310 750 -750 1.946
2018 24.284 -22.629 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 75 0 0 0 896 0 0 0 2.626
2019 20.371 -21.388 2.668 0 0 0 0 0 0 0 0 0 75 0 0 0 846 0 0 0 2.572
Begroting voor 2016 is materieel sluitend. 2016 Begrotingssaldo
-291.070
Begrotingssaldo incidenteel
848.835
Begrotingssaldo structureel
-1.139.906
De commissie BBV stelt: Voor het begrip incidenteel kan gedacht worden aan baten en lasten die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. Het is daarbij van belang dat het gaat om ‘eenmalige zaken’. Het zijn vooral de uitschieters die er echt toe doen. Bijvoorbeeld een eenmalige extra legesopbrengst vanwege een groot en bijzonder project, boekwinst bij de verkoop van tafelzilver of een winst dan wel verlies in het grondbedrijf. De opgenomen incidentele baten en lasten betreffen posten > € 25.000. Toelichting Programma 1, Ruimtelijke ontwikkelingen De incidentele lasten hebben betrekking op de bestedingen op de onderstaande productgroepen:
08
Wonen
09
Alle grondexploitaties
33
Grondgebied zaken, overig
34
Grondgebied zaken, derden
06
Economie
18
Natuur en landschap Totaal lasten
2016
2017
2018
2019
514
-
-
-
23.566
22.982
20.115
17.794
1.550
6.918
1.691
2.130
383
497
2.479
452
-
50
-
-
-
-
-
4-
26.012
30.447
24.284
20.371
08 De lasten in 2016 van € 319.000 hebben betrekking op kapitaallasten inzake de lening van Vestia. Deze lening wordt in 2016 afgelost. Daarnaast is er een incidenteel budget van € 95.000 opgenomen voor de regionale uitstraling van Nieuwkoop. En voor de Paradijsweg Natte Kant is een stelpost van € 100.000 opgenomen voor planvorming. 09 De bedragen betreffen hier de lasten van de grondexploitaties.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
129
33 De bedragen hier genoemd hebben betrekking op de producten Algemeen, Beleidsontwikkeling en Overige objecten over grondgebiedzaken. 34 De bedragen hebben betrekking op Ter Aar Vernieuwd Verbonden en Ter Aar Zuid Oost. 06 Het bedrag 2017 betreft een stelpost voor de uitvoering van de economische actieagenda. 18 Het bedrag in 2019 van € 4.000 heeft betrekking op lagere kosten in verband met het feit dat het uitvoeringsplan LOP 2014-2018 dan afgerond is en deze kosten niet meer nodig zijn. De incidentele baten hebben betrekking op de baten op onderstaande productgroepen: 2016 08
Wonen
09
Alle grondexploitaties
33
Grondgebied zaken, overig
34
Grondgebied zaken, derden Totaal baten
2017
2018
2019
319-
-
-
-
24.777-
22.982-
20.116-
17.795-
35-
5.263-
35-
3.142-
500-
497-
2.479-
452-
25.630-
28.742-
22.629-
21.388-
08 De baten in 2016 van € 319.000 hebben betrekking op de ontvangen rente inzake de lening van Vestia. Deze lening wordt in 2016 afgelost. 09 De bedragen betreffen hier de baten ten behoeve van de grondexploitaties. 33 De baten hier genoemd hebben betrekking op de producten Algemeen, Beleidsontwikkeling en Overige objecten inzake grondgebiedzaken. 34 De bedragen hebben betrekking op Ter Aar Vernieuwd Verbonden en Ter Aar Zuid Oost. De incidentele toevoegingen aan de reserve betreffen mutaties als gevolg van de actualisatie van de grondexploitaties per 1-1-2015. Programma 2, Ruimtelijk beheer De incidentele lasten betreffen de deelname aan Entente Florale. De incidentele onttrekking aan de Reserve Duurzaamheid van € 80.000 is voor dekking van de kosten voor LED verlichting. Programma 4, Bestuur en dienstverlening De incidentele lasten worden veroorzaakt door een extra storting in de voorziening wachtgelden wethouders in verband met vertrek van twee wethouders op basis van de Uitgangspuntennotitie van 2014-2017. Algemene dekkingsmiddelen Vanaf 2018 en 2019 is rekening gehouden met een stelpost van € 700.000 voor de kapitaallasten van nieuwe initiatieven op het gebied van onderwijshuisvesting. Vanaf 2016 is een stelpost opgenomen van € 300.000 aflopend naar € 150.000 in 2019 in verband met het renterisico als gevolg van wijzigingen in het BBV. In 2017 is een stelpost van € 385.000 opgenomen in verband met het Individueel Keuze Budget. De overige mutaties betreffen correcties op de kostenplaatsen. De incidentele baten in 2017 is extra dividend van Alliander als gevolg van het feit dat de netwerkbedrijven Enexis en Alliander in juli 2015 een koop- en verkoopovereenkomst hebben ondertekend voor de ruil van regionale netwerken.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
130
De incidentele toevoegingen aan de reserves betreffen: Reserve Storting in het renteschommelfonds
2016 100
2017 0
2018 0
2019 0
750
750
0
0
850
750
0
0
2016 750
2017 750
2018 0
2019 0
750
750
0
0
Storting in Weerstandsvermogen onttrokken aan Algemene reserve dekkingsmiddel
De incidentele onttrekkingen aan de reserves betreffen: Reserve Onttrekking aan Algemene reserve dekkingsmiddel t.b.v. Weerstandsvermogen
Totaaloverzicht investeringsplan Progr. E/M* Omschrijving investering 2 E Vrijvervalrioleringen 2 E Minigemalen 2 E Hoofdgemalen 2 E Stelpost Hemel/grondwater 2 E Rioolreiniger ROM 600 spuit 2 E Zoutstrooier Stratos 35-36 2 E Toro Grasmaaier 2 E Ransomes 2 E Hoofdgemaal bouwkundig 3 E Koolfilter in bypass, zwembad 3 E Ontwikkeling Brede school TA 3 E Bouw Aeresteijn 4 E Auto's T&H, 3 stuks 4 E Kennismanagement systeem 4 E Vervanging Kassasysteem 4 E BRIS kstpl E Vervanging bodeAuto kstpl E Vervanging keukenapparatuur kstpl E Iveco Daily , 2 stuks kstpl E Meubilair kstpl E Personeelsysteem kstpl E Vervanging I&A apparatuur 2016 (afs 2jr) kstpl E Vervanging I&A apparatuur 2016 (afs 3jr) kstpl E Vervanging I&A apparatuur 2018 (afs 4jr) kstpl E Vervanging I&A apparatuur 2018 (afs 7jr) Totaal (*€ 1.000)
B2016 B2017 B2018 B 2019 317 351 387 425 168 168 168 168 230 165 255 350 260 200 200 100 0 35 0 0 0 95 30 0 0 0 0 67 0 0 0 49 0 0 0 120 13 0 0 0 800 0 0 0 0 917 0 0 60 0 0 0 0 0 37 0 0 0 30 0 14 0 0 0 21 0 0 0 10 0 0 0 0 105 0 0 12 12 0 0 50 0 0 0 10 10 10 10 430 135 110 228 0 0 3 0 0 0 30 0 2.395 2.193 1.260 1.517
*) E/M = Investering met Economisch of Maatschappelijk nut
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
131
Stand en verloop van reserves Reserve omschrijving
Begin
2015 Toevoeging Rente Expl.
Onttrekk.
Eind
Begin
2016 Toevoeging Onttrekking Rente Expl.
Eind
R1 Algemene reserve dekkingsmiddel 4.801 R2 Algemene reserve vrij besteedbaar 4.849 R3 Weerstandsvermogen 750 R4 Renteschommelfonds 560 R5 Opbrengst aandelen Nuon Energy 31.391 R8 Recreatie en toerisme 302 R9 Decentrale arbeidsvoorwaarden 21 R10 Wmo 90 R12 Huisvesting gemeente 812 R14 LOP (LandschapsOntwikkelingsPlan) 52 R15 Woondiensten Aarwoude 799 R16 Verbonden Partijen 803 R18 Dekkingkapitaallasten 8.864 R19 Frictiekosten Personeel 123 R20 Monumentenzorg 51 Rxx Onderwijshuisvesting 827 Rxx Duurzaamheid Rxx Reservering woningbouw 5.000
1.478 32 355 -
2.954 750 135 26 436 8 914 450 -
750 753 17.854 26 40 159 19 517 123 80 -
4.051 8.527 1.500 560 13.537 437 21 50 1.121 41 799 803 8.701 51 1.741 370 5.000
4.051 8.527 1.500 560 13.537 437 21 50 1.121 41 799 803 8.701 51 1.741 370 5.000
28 218 -
750 100 15 26 93 -
750 20 26 155 11 415 80 -
3.301 8.507 2.250 660 13.537 452 21 50 993 30 799 803 8.504 51 1.834 290 5.000
TOTAAL RESERVES
1.865
5.673
25.982
47.311
47.311
246
984
1.457
47.083
Reserve omschrijving
65.755
Begin
2018 Toevoeging Onttrekking Rente Expl.
Begin
2.551 8.467 3.000 660 13.537 482 21 50 817 8 799 803 8.095 51 2.030 210 5.000
20 202 -
2.668 15 26 98 -
20 26 67 7 415 -
2.551 11.115 3.000 660 13.537 497 21 50 770 1 799 803 7.883 51 2.127 210 5.000
46.581
223
2.807
535
49.075
R1 Algemene reserve dekkingsmiddel 2.551 R2 Algemene reserve vrij besteedbaar 8.487 R3 Weerstandsvermogen 3.000 R4 Renteschommelfonds 660 R5 Opbrengst aandelen Nuon Energy 13.537 R8 Recreatie en toerisme 467 R9 Decentrale arbeidsvoorwaarden 21 R10 Wmo 50 R12 Huisvesting gemeente 863 R14 LOP (LandschapsOntwikkelingsPlan) 19 R15 Woondiensten Aarwoude 799 R16 Verbonden Partijen 803 R18 Dekkingkapitaallasten 8.302 R19 Frictiekosten Personeel R20 Monumentenzorg 51 Rxx Onderwijshuisvesting 1.932 Rxx Duurzaamheid 210 Rxx Reservering woningbouw 5.000
22 208 -
15 26 98 -
415 -
2.551 8.467 3.000 660 13.537 482 21 50 817 8 799 803 8.095 51 2.030 210 5.000
TOTAAL RESERVES
229
139
539
46.581
46.752
20 26 67 11
2019 Toevoeging Rente Expl.
Eind
Onttrekking
Eind
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
132
Stand en verloop van voorzieningen Voorziening omschrijving
Begin
2015 Toevoeging Ontrekking Rente Expl.
Eind
Begin
2016 Toevoeging Ontrekking Rente Expl.
Eind
V1 Wethouderspensioenen V3 Nadelige saldi grondexploitaties V4 Nalatenschap Aar en Amstel V5 Wachtgeld wethouders V6 Woonfonds V7 Personeel ISDR V8 Afgesloten grondexploitaties V9 Dubieuze debiteuren V11 Onderhoud gemeentelijke gebouwen V13 Speelvoorzieningen V14 Onderhoud Openbare Verlichting V15 Onderhoud wegen V16 Onderhoud civiele kunstwerken V17 Onderhoud waterpartijen en baggeren V18 Riolering V19 Nautisch- en vaarwegbeheer V21 Dubieuze Debiteuren Soza VZ negatieve sleutelprojecten VZ Egalisatie afvalstoffenheffing VZ Voorwegzone VZ Voormalig personeel
656 17.586 143 187 332 177 655 2.224 158 409 6.508 734 963 5.428 52 479 3.207
20 703 7 128
80 156 100 200 105 183 1.883 108 172 402 15 26.793
329 2.247 186 61 100 298 97 192 6.829 224 355 32 -
347 16.043 143 89 332 272 655 2.224 61 8 400 1.563 617 780 5.830 35 479 30.128
347 16.043 143 89 332 272 655 2.224 61 8 400 1.563 617 780 5.830 35 479 30.128 117 729 223
10 401 4 753 -
80 100 200 105 183 1.883 108 172 284 15 -
109 45 100 89 105 161 1.983 83 265 39 0 86
357 16.444 143 64 332 226 655 2.224 172 8 421 1.462 642 687 6.115 11 479 30.881 117 729 137
TOTAAL VOORZIENING
39.899
859
30.198
10.951
60.005
61.073
1.168
3.131
3.065
62.307
Voorziening omschrijving
Begin
2017 Toevoeging Onttrekking Rente Expl.
Eind
Begin
2018 Toevoeging Onttrekking Rente Expl.
Eind
V1 Wethouderspensioenen V3 Nadelige saldi grondexploitaties V4 Nalatenschap Aar en Amstel V5 Wachtgeld wethouders V6 Woonfonds V7 Personeel ISDR V8 Afgesloten grondexploitaties V9 Dubieuze debiteuren V11 Onderhoud gemeentelijke gebouwen V13 Speelvoorzieningen V14 Onderhoud Openbare Verlichting V15 Onderhoud wegen V16 Onderhoud civiele kunstwerken V17 Onderhoud waterpartijen en baggeren V18 Riolering V19 Nautisch- en vaarwegbeheer V21 Dubieuze Debiteuren Soza VZ negatieve sleutelprojecten VZ Egalisatie afvalstoffenheffing VZ Voorwegzone VZ Voormalig personeel
357 16.444 143 64 332 226 655 2.224 172 8 421 1.462 642 687 6.115 11 479 30.881 117 729 137
11 411 3 772 -
60 100 177 105 183 1.883 108 172 248 15 -
5.228 107 45 100 127 93 161 1.983 88 221 0 30 86
368 11.627 143 19 332 181 655 2.224 223 20 443 1.362 662 638 6.363 26 479 31.653 117 699 52
368 11.627 143 19 332 181 655 2.224 223 20 443 1.362 662 638 6.363 26 479 31.653 117 699 52
11 291 1 791 -
75 100 177 105 103 1.883 108 172 223 15 -
75 45 100 186 94 162 1.983 96 222 36 0 52
379 11.918 143 20 332 136 655 2.224 214 30 384 1.262 673 588 6.585 5 479 32.445 117 699 -
TOTAAL VOORZIENING
62.307
1.196
3.051
8.270
58.285
58.285
1.094
2.961
3.052
59.288
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
133
Overzicht renteomslag Renteomslag Jaar 2016
renteomslag:
0,72%
Te financieren
1 jan 2016
1 jan 2017
1 jan 2018
1 jan 2019
Vaste activa Grondexploitaties Overige voorraad
41.505.243 91.881.770 2.803.962
37.890.852 88.851.012 2.803.962
38.220.834 76.682.416 2.803.962
37.559.795 68.894.188 2.803.962
136.190.975
129.545.826
117.707.212
109.257.945
47.310.509 0 61.073.213 58.441.825
47.082.706 0 62.307.317 56.011.156
46.581.128 0 59.288.263 29.374.145 0 135.243.536
Totaal
(A)
Financieringsmiddelen Reserves Stelpost onttrekkingen nieuwe reserves Voorzieningen Opgenomen leningen Totaal
(B)
166.825.547
165.401.179
46.752.498 0 58.285.406 40.192.783 0 145.230.687
Financieringsoverschot
(A - B)
-30.634.572
-35.855.353
-27.523.474
-25.985.591
-15.685.000 -14.949.572
-13.785.000 -22.070.353
0 -27.523.474
0 -25.985.591
1.511.627 0 -570.855 0 45.000 985.772
1.294.972 0 -96.354 0 10.000 1.208.618
994.523 0 0 0 0 994.523
710.892 0 0 0 0 710.892
3.603.447
3.220.865
2.924.900
2.713.669
2.617.675
2.012.247
1.930.377
2.002.777
0 0
0 0
0 0
0 0
0 217.529 28.020 0 0 0 10.403 401.067 731.319 3.560 0 0 1.391.898
0 212.601 24.834 0 0 0 10.715 411.093 749.602 2.547 0 0 1.411.392
0 207.550 21.567 0 0 0 11.036 290.678 768.342 758 0 0 1.299.931
0 202.374 20.419 0 0 0 11.367 297.945 787.551 788 0 0 1.320.444
Waarvan obligaties Overige middelen Financieringskosten Rente opgenomen leningen Bespaarde rente over reserves en voorzieningen Rente kort geld obligaties (o.b.v. gemiddeld saldo) Rente kort geld (overig financieringsoverschot) Overige diensten Totaal (D) Doorbelaste rentelasten Aan producten
E
Voordelig renteresultaat
(E - D)
3%
Toelichting Bespaarde rente komt (via de baten en lasten) ten gunste van: - Exploitatie (de rente over de Algemene reserve Dekkingsmiddel) - Dekkingsmiddel ivm vervallen dividend NUON - Reserve R3 Weerstandvermogen (rente gaat naar AR) - Reserve 18 Dekking kapitaallasten - Reserve 20 Reserve huisvesting gemeente - Reserve 26 Sleutelprojecten - Reserve 6 Reserve verkoop Nuon aandelen, Rentevrij - Reserve Goedkope woningen (rente gaat naar Nuon rentevrij) - Voorziening weth pensioenen (3% rekenrente) - Voorziening nadelige saldo grondexploitaties (5%) - Voorziening nadelige saldi sleutelprojecten (4%) - Voorziening voormalig wethouders - In te zetten als dekkingsmiddel - Algemene reserve vrij besteedbaar Totaal
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
134
Overzicht begrote subsidies aan derden 2016 Programma Productgroep 1 Ruimtelijke ontwikkeling Toerisme Subtotaal 3 Sociaal domein Zorg en ondersteuning
Product Bevordering toerisme
2015
Maatschappelijke begeleiding en advies Vrijwilligerswerk Zorg Vreemdelingen Sociale participatie Volksgezondheid Openbare gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg Cultuur en Ontwikkeling Openbaar bibliotheekwerk Vormings- en ontwikkelingswerk Oudheidkunde en musea Monumenten Culturele en recreatieve voorzieningen Lokale voorzieningen onderwijs Onderwijsbegeleiding Voorzieningen onderwijs Onderwijs en Huisvesting Onderwijshuisvesting Sport Sportdeelname Zwembad Aarweide Sociaal-cultureel werk Ouderen Dierenbescherming Jeugd Jeugd- en Jongerenwerk Peuterspeelzalen
Subtotaal 4 Bestuur en dienstverlening Bestuurlijke samenwerking Subtotaal Eindtotaal
Bestuurlijke samenwerking
19 19 302 11 88 40 187 3 118 327 10 4 45 57 89 59 129 63 94 91 33 151 292 2.191 1 1 2.210
2016 19 19 297 11 93 40 0 13 63 325 10 4 45 57 89 59 129 63 94 91 33 151 292 1.957 1 1 1.977
2017 19 19 297 11 93 40 0 13 63 323 10 4 45 57 89 59 129 63 94 91 33 151 292 1.956 2 2 1.977
2018 19 19 297 11 93 40 0 13 63 321 10 4 45 57 89 59 129 63 94 91 33 151 292 1.954 1 1 1.973
2019 19 19 297 11 93 40 0 13 63 321 10 4 45 57 89 59 129 63 94 91 33 151 292 1.954 2 2 1.975
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
135
Arbeid gerelateerde kosten In het BBV (Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten) is bepaald dat in de financiële begroting aandacht wordt besteed aan de jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen. Voor een groot deel zijn deze kosten opgenomen in de exploitatie. Bijvoorbeeld de maandelijks opgebouwde verplichting aan het personeel om één keer per jaar het vakantiegeld uit te betalen en resterende vakantiedagen. Er is een voorziening ingesteld ter afdekking van de ingeschatte wachtgeldverplichting van oud-wethouders. Deze voorziening is incidenteel gevoed uit het jaarrekeningresultaat 2010. De hoogte van de voorziening is berekend op € 89.000 begin 2016.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
136
Gronden waarop de ramingen zijn gebaseerd In het volgende overzicht staan de belangrijkste uitgangspunten voor de meerjarenbegroting 2016-2019 weergegeven: Omschrijving
2016
2017
2018
2019
Aantal inwoners
27.136
27.218
27.307
27.935
Aantal woonruimtes
11.674
11.799
11.948
12.051
repressief mei circulaire 0%
repressief mei circulaire 0%
repressief mei circulaire 0%
repressief mei circulaire 0%
Prijsontwikkeling verbonden partijen
0,59%
0,59%
0,59%
0,59%
Bezuiniging verbonden partijen
0,34%
0,34%
0,34%
0,34%
Personeel / lonen
1,40%
1,40%
1,40%
1,40%
0%
0%
0%
0%
2,5%
2,5%
2,5%
2,5%
0%
0%
0%
0%
Rente aan grondexploitaties
2,5%
2,5%
2,5%
2,5%
Kapitaallasten
2,5%
2,5%
2,5%
2,5%
€ 80.000
€ 80.000
€ 80.000
€ 80.000
Vorm van toezicht Algemene uitkering Prijsontwikkeling gemeente
Personeel / werkgeverslasten Rente Bespaarde rente
Onvoorzien Betreft loon en prijsontwikkeling t.o.v. 2015
Toelichting Algemene uitkering Het belang van de meicirculaire is de afgelopen jaren sterk toegenomen, dalende accressen, groot onderhoud verdeelstelsel, financiering 3D-taken. Prijsontwikkeling gemeente Bij de begroting 2016 wordt uitgegaan van een prijsontwikkeling van 0. Dit is gebaseerd op het geprognosticeerd inflatiepercentage voor 2016 van 0.9% en een correctie van -1,1% voor 2015 voor de directe kosten en opbrengsten. Prijsontwikkeling verbonden partijen Gemeenten in het samenwerkingsgebied Hollands-Midden hebben afgesproken dat zij voorafgaande aan een nieuwe Programmabegrotingscyclus gezamenlijk afspraken maken over de financiële kaderstelling van gemeenschappelijke regelingen. De afspraken over de prijsontwikkeling van de Programmabegrotingen van de verbonden partijen zijn dit jaar herzien. Afgesproken is om voor 2016 taakstellend uit te gaan van een prijsontwikkeling van 0,25% (+ 0,34% taakstelling - 0,59% inflatie). Alle vier de organisaties hebben aangegeven dit te verwerken in hun begroting. De vastgestelde begroting van verbonden partijen vormen de input voor de begroting van Nieuwkoop. Personeel/lonen/werkgeverslasten De berekening van de verwachte loonkosten in de programmabegroting 2016 wordt gebaseerd op de berekening van de programmabegroting 2015. Deze gegevens worden bijgewerkt met de gevolgen van de meest actuele doorontwikkeling van de organisatie en de verwachte Caoafspraken. Voorgesteld wordt om met 1,4% loonstijging te rekenen. Specifieke informatie over de verwachte loonkostenstijging voor de overheid is nog niet voor handen. De stijging van de werkgeverslasten is geprognosticeerd op 0%. Daarnaast houden we rekening met de incidentele loonontwikkeling.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
137
Rente / kapitaallasten Sinds eind 2013 zijn gemeenten verplichte deelnemers aan schatkistbankieren. Overtollige middelen moeten in de schatkist worden aangehouden. De schatkist geeft niet tot nauwelijks rendement op deze middelen. Daarom zijn er geen inkomsten meer geraamd in de meerjarenbegroting. Tegelijkertijd is de rente op nieuwe leningen enorm laag. Op leningen van 30 jaar is het rentepercentage op dit moment rond de 1%. Het rendement op overtollige middelen is dus nihil, en de rente op leningen is enorm laag. Daarom is besloten om de rekenrente aan te passen naar 2,5%. Dat is nog aanzienlijk hoger dan de huidige rentestand, laat staan het rendement op overtollige middelen. Daar staat echter tegenover dat we ook rekening moeten houden met de rentelasten van nog lopende geldleningen. Daarnaast hopen we een duurzaam rentepercentage te kiezen, d.w.z. een rekenrente waar we een aantal jaar mee vooruit kunnen. Hoe de rente zich zal ontwikkelen is lastig in te schatten. Omdat er zulke fundamentele wijzigingen hebben plaatsgevonden kunnen we uit statistieken weinig leren. Verder moeten we in deze tijd ook rekening houden met het effect op het begrotingssaldo.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
BIJLAGEN Overzicht portefeuillehouders per productgroep
Risicokaart
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
138
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
139
Overzicht portefeuillehouders per productgroep Programm a 1
Thema
Produc tgroep
101
08 31 07 09 34 32 33 18 06 17 12 13 14 10 11 15 16 22 21 23 29 19 20 35 36 24 27 28 25 26 37 04 01 38 02 39 40 41 42 05 43 44 45 46 03 90 51 52 53 54 60 70
102
103
2
201
202
3
301
302
303
304
4
401 402 403
404
5 6
501 502 601 602 603 604 605 606
Productgroep naam
Portefeuillehouder
Wonen Monumenten en beeldkwaliteit Vergunningen en toezicht Grondexploitaties Exploitaties derden Beheercomplex Algemeen/beleidsontwikkeling Natuur en landschap Economie Toerisme Milieu Afvalverwijdering en -verwerking Riolering en waterzuivering Verkeer en vervoer Infrastructuur Openbaar water Groen en recreatieve voorzieningen Lijkbezorging Zorg en ondersteuning Volksgezondheid Sociaal-cultureel werk Inkomen Werkgelegenheid Vreemdelingen Volwasseneducatie Cultuur en Ontwikkeling Sport Zwembad Lokale voorzieningen onderwijs Onderwijs en Huisvesting Jeugd Dienstverlening Raad Verkiezingen College B&W Bestuurlijke samenwerking Communicatie Rechtsbescherming Dorpsgerichte activiteiten Brandweerzorg Rampenbestrijding Integrale Veiligheid Vergunningen (openbare orde en veiligheid) Toezicht & Handhaving (APV & andere wetten) Algemene dekkingsmiddelen Saldo kostenplaatsen Advies en ondersteuning Bedrijfsinformatie Facilitaire zaken Overhead Kostenplaatsen Centrale posten
A. Pietersen F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd G. Elkhuizen G. Veninga F. Buijserd G. Elkhuizen G. Elkhuizen G. Elkhuizen G. Elkhuizen G. Elkhuizen G. Elkhuizen G. Elkhuizen G. Elkhuizen A. Pietersen A. Pietersen A. Pietersen G. Veninga G. Veninga A. Pietersen A. Pietersen F. Buijserd G. Elkhuizen G. Elkhuizen A. Pietersen A. Pietersen A. Pietersen A. Pietersen F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd G. Elkhuizen F. Buijserd A. Pietersen F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd F. Buijserd
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
140
Risicokaart Gebeurtenis / Situatie
Mogelijke effect(en)
Beheersmaatregelen
Afwijken van inkoop en aanbestedingsbeleid. Geldnemers (verstrekte hypotheken, maatschappelijke instellingen zoals woningbouwverenigingen, sportverenigingen en instellingen voor bejaarden e.d.) kunnen niet voldoen hun financiële verplichtingen.
Claims, imagoschade en nietigverklaring. Niet terugbetalen lening / rente.
Niet voorziene / extra verlaging algemene uitkering i.v.m. recessie.
Begrotingsevenwicht wordt niet behaald / Exploitatietekort.
Renterisico n.a.v. BBV.
Mogelijk renteverlies.
Verlies op grondexploitaties.
Af moeten boeken van Algemene Reserve.
Actieve toetsing op bestedingen > €20.000 euro. Regelmatig monitoren van de kredietwaardigheid van de geldnemers aan de hand van bijv. de monitoring van de WSW als het gaat om woningbouwverenigingen (zie ook de website van de WSW, voor dit onderdeel is het risico laag, het Rijk en de gemeenten worden als laatste aangesproken) en periodiek de kredietwaardigheid van de overige geldnemers beoordelen. Heroverwegen beleid t.a.v. organisatiedoelen, kwaliteit en beleid van de organisatie. Opnemen stelpost in de begroting. Ontwikkelingen proactief blijven volgen. Deels als stelpost opgenomen. Ontwikkelingen proactief blijven volgen.
Renteontwikkeling.
Beoordelen aan de hand van berekeningen.
Faillissement Vestia.
Niet terugbetalen lening / rente.
Vergunningen van rechtswege Minder opbrengsten leges, verstrekt. precario, bouwvergunningen etc.
Risico’s Jeugdwet.
Hogere lasten gemeente.
Invoering wet kwaliteitsborging Verminderde bouwen. legesopbrengsten.
Monitoren van kredietbehoefte en kosten en reservepositie. Volgen ontwikkelingen en beoordelen controleverklaring. Deels negatieve effect opvangen door minder inzet personeel (minder kosten). Daarnaast aanpassen werkprocessen. Dekken uit stelpost / weerstandsvermogen. Dekking uit overige begroting.
Administratieverlichting, waardoor minder persoonsdocumenten nodig zijn.
Verminderde legesopbrengsten.
Dekking uit overige begroting.
Invoering wet vergunningverlening, toezicht en handhaving (wet VTH).
Hogere kosten i.v.m. toenemende kwaliteitscriteria.
Ondervangen door weerstandsvermogen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Gebeurtenis / Situatie
Mogelijke effect(en)
Beheersmaatregelen
Overschrijden wettelijke termijn vaststelling bestemmingsplan landelijk gebied. Ingelaste verkiezingen.
Mislopen legesopbrengsten over de maanden september t/m december.
Inzet voldoende ambtelijke capaciteit.
Extra kosten en inzet organisatie door ingelaste verkiezingen. Organisatie kan niet werken, imagoschade.
Dekken binnen de begroting of ondervangen door weerstandsvermogen. Uitwijkvoorziening voor primaire proces.
Uitval technische voorzieningen door onvoorziene omstandigheden. Informatiebeveiligingsincident. Diverse problemen met informatievoorziening intern en extern, imagoschade. Leveranciers kunnen Applicaties die niet optimaal producten voor genoemde functioneren, meerkosten. ontwikkelingen niet snel genoeg leveren. Archieven externe partners Diverse problemen met worden niet goed informatievoorziening intern bijgehouden. en extern, imagoschade. Niet voldoen aan archiefwetgeving. Burgers onnodig benadeeld Extra kosten door claims en door onvoldoende onderhoud inzet afhandeling juridische infrastructuur, riolering etc. procedures.
Burgers onnodig benadeeld door onrechtmatig toezicht, handhaving bouw en woningtoezicht, brandschade, ongeval en ramp. Kosten en claims na ramp.
Extra kosten door claims en inzet afhandeling juridische procedures.
Ontwikkeling als gevolg van groot onderhoud Algemene uitkering onderdeel groot onderhoud clusteronderdeel brandweer en rampenbestrijding (2016).
De grotere gemeenten ontvangen minder vergoeding en de plattelandsgemeenten worden duurder.
Burgers ondervinden schade aan woongenot door planologische wijzigingen. Risicoprofiel externe veiligheid.
Extra kosten en inzet door planschade verzoeken.
De gemeente kan voor kosten komen te staan na bijvoorbeeld een asbestbrand e.d.
Schadeclaim.
141
ICT infrastructuur bestendig maken tegen inbreuk van buitenaf, opleiden personeel. Op ICT-gebied handhaaft de gemeente Nieuwkoop haar ambitie als "middenmoter". Goede afspraken maken en verantwoordelijkheden vastleggen.
Uitvoeren van het onderhoud van de infrastructuur volgens CROW richtlijnen en uitvoeren inspecties en wegenschouw. Opleiden personeel, aanscherpen AO/IC w.o. 4ogenprincipe.
Aanscherpen procedures rampenorganisatie en regelmatig oefenen en ondervangen door weerstandsvermogen. Binnen de Veiligheidsregio vindt regelmatig afstemming plaats. (Ontwikkelingen kritisch blijven volgen). Dit onderwerp is ook een aandachtspunt van het Ambtelijk Governanceteam. Opvangen in de begroting of ondervangen door weerstandsvermogen.. Ondervangen door weerstandsvermogen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Gebeurtenis / Situatie
Mogelijke effect(en)
Beheersmaatregelen
Schade bij de uitvoering van civieltechnische werkzaamheden door de gemeente aan particuliere eigendommen. Uitvoering gladheidbestrijding niet conform de zorgplicht.
Schadeclaims.
Schadeclaims.
Kosten worden gedekt via de doorlopende CARverzekering. Opleiding en training van medewerkers. Actualiseren van het actieplan gladheidbestrijding. Opleiding en training van de medewerkers. Kosten worden gedekt via de doorlopende CAR-verzekering.
Verkeersongevallen en Schadeclaims. toename van verkeersslachtoffers, bij onjuiste verkeersmaatregelen.
Opleiding van medewerkers. Brede toetsing van verkeersplannen en verkeersbesluiten.
Verwijtbaar onvoldoende of achtergebleven onderhoud aan de infrastructuur.
Schadeclaims.
Onevenredige vorstschade aan wegen bij extreme winters.
Extra kosten aan onderhoud wegen.
Overstortingen en vuilemissies brengen volksgezondheidsrisico’s met zich mee. Wateroverlast in de woonomgeving vanwege storingen van de riolering.
Schadeclaims en herstelkosten.
Wateroverlast bij hevige regenval vanwege onvoldoende doorstroming of bergingscapaciteit. Bij storm kunnen bomen schade en letsel veroorzaken door takbreuk. Dit risico neemt toe door het achterwege blijven van de verplichte VTAinspecties en bij gebrekkig onderhoud. Schade of letsel door gebruik van speelvoorzieningen.
Schadeclaims en herstelkosten.
Jaarlijkse inspectie van de wegen en adequaat uitvoeren van klein onderhoud. Adequaat uitvoeren van onderhoud wegen volgens beheerplan en voorkomen van achterstallig onderhoud. Zorgdragen voor goed regulier beheer van de riolering en straatkolken. Storingen direct verhelpen. Zorgdragen voor goed regulier beheer van de riolering en straatkolken. Storingen direct verhelpen. Uitvoering regulier onderhoud waterpartijen. Tijdig uitvoeren baggerwerkzaamheden.
Minder bezoekers zwembad de Wel. Niet in aanmerking komen voor compensatie regeling Participatiewet bij
Schadeclaims en herstelkosten.
Schadeclaims.
Uitvoeren noodzakelijk onderhoud aan bomen. Uitvoeren VTA-inspecties.
Schadeclaims.
Uitvoeren jaarlijkse inspectie van alle speeltoestellen en uitvoeren kwartaalschouw. Gebreken aan speelvoorzieningen direct verhelpen.
Lagere opbrengst.
Opstellen marketingplan.
Hogere bijdrage gemeente.
Weerstandsvermogen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
142
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Gebeurtenis / Situatie overschrijding boven de 10% van het Buigbudget. Risico's participatie zoals SWA.
Mogelijke effect(en)
Beheersmaatregelen
Hogere bijdrage aan SWA door dreigend exploitatietekort.
Reserve verbonden partijen of weerstandsvermogen.
143
Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
144
Specificaties financiële overzichten Programma 1 Ruimtelijke ontwikkeling Financieel overzicht op productgroep niveau Lasten Rekening 2014
Begroting 2015
Raming
2016
2017
2018
2019
Ruimtelijk beleid
3.954
3.025
3.176
2.656
2.643
2.643
Vergunningen en toezicht
2.459
1.809
1.672
1.674
1.661
1.661
Wonen
1.439
1.213
1.504
982
982
982
56
3
-
-
-
-
Grondzaken
24.255
18.277
24.777
22.982
20.116
17.795
Alle grondexploitaties
24.255
18.277
24.777
22.982
20.116
17.795
Grondzaken
7.797
1.907
2.107
7.234
3.885
2.324
Grondgeb iedzaken
2.031
117
206
80
78
79
Grondgeb iedzaken, overig
5.230
1.422
1.401
6.657
1.328
1.793
Grondgeb iedzaken, derden
536
367
500
497
2.479
452
Economie, Toerisme, Natuur
568
567
530
565
515
511
Economie
314
263
278
313
263
263
Toerisme
125
70
136
136
136
136
Natuur en landschap
129
235
116
116
116
112
36.574
23.776
30.590
33.438
27.158
23.272
Monumenten en b eeldkwaliteit
Totaal lasten Baten
Rekening 2014
Begroting 2015
Raming
2016
2017
2018
2019
Ruimtelijk beleid
2.594-
1.513-
1.386-
992-
1.143-
990-
Vergunningen en toezicht
2.081-
1.094-
1.017-
942-
1.093-
940-
Wonen
513-
419-
369-
50-
50-
50-
Monumenten en b eeldkwaliteit
-
-
-
-
-
-
Grondzaken
24.255-
18.277-
24.777-
22.982-
20.116-
17.795-
Alle grondexploitaties
24.255-
18.277-
24.777-
22.982-
20.116-
17.795-
Grondzaken
9.223-
1.467-
791-
5.890-
2.642-
3.722-
Grondgeb iedzaken
1.333-
92-
206-
80-
78-
79-
Grondgeb iedzaken, overig
7.354-
521-
85-
5.313-
85-
3.192-
Grondgeb iedzaken, derden
536-
854-
500-
497-
2.479-
452-
Economie, Toerisme, Natuur
71-
95-
56-
56-
56-
56-
Economie
56-
Toerisme
5-
Natuur en landschap
9-
40-
36.143-
21.351-
Totaal baten
55-
56-
56-
56-
56-
-
-
-
-
-
-
-
-
27.010-
29.920-
23.956-
22.564-
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
145
Saldo Rekening 2014 Ruimtelijk beleid
Begroting 2015
Raming
2016
2017
2018
2019
1.360
1.512
1.790
1.664
1.500
1.652
Vergunningen en toezicht
378
715
655
732
568
720
Wonen
926
794
1.135
932
932
932
56
3
-
-
-
-
Monumenten en b eeldkwaliteit Grondzaken
-
0-
-
0-
-
0-
Alle grondexploitaties
-
0-
-
0-
-
0-
Grondzaken
1.426-
441
1.316
1.345
1.243
1.399-
698
26
-
-
-
-
Grondgeb iedzaken, overig
2.124-
901
1.316
1.345
1.243
1.399-
Grondgeb iedzaken, derden
-
487-
-
-
-
Economie, Toerisme, Natuur
498
472
474
509
459
455
Economie
258
208
222
257
207
207
Toerisme
120
70
136
136
136
136
Natuur en landschap
120
195
116
116
116
112
Totaal saldo van lasten en baten
431
2.425
3.580
3.517
3.202
709
Toevoeging reserves
15
937
15
15
15
2.683
Onttrekking reserves
66-
Saldo mutaties reserve
51-
Grondgeb iedzaken
Geraamd resultaat
380
Rekening 2014
22-
0
11-
11-
11-
915
4
4
4
2.676
3.340
3.584
3.521
3.206
3.385
Begroting
7-
Raming 2018
2019
Incidentele lasten
-
12.377
26.012
30.447
24.284
20.371
Incidentele baten
-
18.432-
25.630-
28.742-
22.629-
21.388-
Saldo
-
6.056-
382
1.705
1.655
1.017-
451
15
15
15
11-
11-
11-
7-
4
4
4
8
Structurele toevoeging aan de reserve
15
Structurele onttrekking aan de reserve
66-
Saldo
51-
2015
2016
2017
22429
15
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
146
Begrotingsmutaties per programma Programma 1 Ruimtelijke ontwikkeling A. Saldo begroting reeds besloten B. Voorjaarsnota C. Uitgangspuntennotitie
2016 3.640 79-
2017 3.720 83-
2018 3.745 57-
2019 3.745 57-
D. Meicirculaire, incl. corr. verkiezingen/saldo 2019
-
-
-
-
E. Actualisatie van het statenwerk Kostenverdeelstaat Actualiseren grextoerekening Actualiseren staat C Renteomslag/rente reserves & voorzieningen Kostendekkendheid Afval en Riool Staat van personeelslasten
4712175 -
32 119151 -
10911911 -
7811941 -
F. Overige begrotingsmutaties 2016 Autonoom o.b .v. nieuwe wetgeving Autonoom o.b .v. b estaande regelingen Bestaand b eleid, nieuwe activiteiten Nieuw b eleid, nieuwe activiteiten Technische b ezuinigingen Anders
70 5295 73100
14741 50 238-
37331856-
22516956-
Totaal
3.584
3.521
3.206
3.385
Toelichting F. Overige begrotingsmutaties 2016 Autonoom o.b.v. nieuwe wetgeving N.v.t. Autonoom o.b.v. bestaande regelingen Op basis van de actualisatie van de grondexploitaties per 1-1-2015 zijn de legesopbrengsten omgevingsvergunningen bijgesteld. De mutaties worden mede veroorzaakt door verschuivingen in woningbouwrealisatie. Bestaand beleid, nieuwe activiteiten N.v.t. Nieuw beleid, nieuwe activiteiten In 2016 wordt rekening gehouden met € 95.000 voor de regionale uitstraling van Nieuwkoop. In 2017 is een stelpost opgenomen voor de uitvoering van de economische actieagenda. Technische bezuinigingen De opgenomen bezuinigingen betreffen de volgende posten: 2016 Afvoeren stelpost vergunningen Verlagen budget adviezen voor bestemmingsplannen vanaf 2017 Lagere stortingen onderhoud gemeentelijke gebouwen vanaf 2017 Totaal
2017
2018
2019
-73.792 -228.718 -46.218 -46.218 -8.000
-8.000
-8.000
-1.554
-1.554
-1.554
-73.792 -238.272 -55.772 -55.772
Anders De planvorming rondom de Paradijsweg natte kant heeft vertraging opgelopen omdat de provincie nadere uitwerking en detaillering tot op perceelniveau eist ten aanzien van stedenbouw en grondexploitatie. Er is een stelpost van € 100.000 opgenomen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
147
Financieel overzicht op kostensoortniveau Kostensoort
2016
2017
2018
2019
Directe materiële kosten Directe materialen grondgebied zaken Directe personeelskosten Totaal doorbelastingskosten, waarvan: - Overhead en ondersteuning - Huisvesting en werkplek Kapitaallasten Stortingen in voorzieningen Overige posten (stelposten, rente, overige verrekeningen)
483 11.824 0 4.481 975 968 2.692 1.146
363 5.777 0 4.485 978 969 2.302 1.173
350 7.440 0 4.485 978 969 1.997 1.071
346 4.973 0 4.485 978 969 1.802 1.097
9.964
19.339
11.815
10.569
Totaal
30.590
33.438
27.158
23.272
Klik hier terug naar programma 1
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
148
Programma 2 Ruimtelijk beheer Financieel overzicht op productgroep niveau Lasten Rekening 2014
Begroting 2015
Raming
2016
2017
2018
2019
Milieu
5.844
5.499
5.482
5.499
5.525
Milieu
958
883
910
906
904
895
Afvalverwijdering en -verwerking
2.397
2.511
2.629
2.629
2.634
2.629
Riolering en Waterzuivering
2.489
2.104
1.944
1.964
1.987
1.982
Beheer openbare ruimte
8.067
7.547
7.811
7.770
7.657
7.655
Verkeer en vervoer Infrastructuur Openb aar water
5.506
412
265
410
410
411
411
4.489
4.157
4.333
4.339
4.256
4.259
425
384
399
399
399
399
2.515
2.494
2.449
2.401
2.371
2.372
Lijkb ezorging
226
247
220
221
219
214
Totaal lasten
13.911
13.046
13.294
13.269
13.182
13.161
Groen en recreatieve voorzieningen
Baten Rekening 2014
Begroting 2015
Raming
2016
2017
2018
2019
Milieu
5.031-
5.180-
5.159-
5.188-
5.222-
5.216-
Milieu
-
-
-
-
-
-
Afvalverwijdering en -verwerking
2.399-
2.928-
3.047-
3.048-
3.053-
3.048-
Riolering en Waterzuivering
2.632-
2.252-
2.112-
2.140-
2.168-
2.168-
507-
464-
464-
396-
401-
406-
66-
23-
23-
23-
23-
23-
147-
193-
193-
120-
120-
120-
Openb aar water
89-
69-
69-
69-
69-
69-
Groen en recreatieve voorzieningen
78-
46-
46-
46-
46-
46-
126-
133-
133-
138-
143-
148-
5.538-
5.644-
5.623-
5.584-
5.623-
5.622-
Beheer openbare ruimte Verkeer en vervoer Infrastructuur
Lijkb ezorging Totaal baten
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
149
Saldo Rekening 2014
Begroting 2015
Raming
2016
2017
2018
2019
Milieu
813
319
323
311
303
290
Milieu
958
883
910
906
904
895
2-
416-
419-
419-
420-
419-
143-
148-
168-
176-
181-
187-
Afvalverwijdering en -verwerking Riolering en Waterzuivering Beheer openbare ruimte
7.560
7.083
7.348
7.374
7.256
7.250
346
242
387
387
387
387
4.343
3.964
4.140
4.219
4.136
4.139
336
315
331
331
331
331
2.437
2.449
2.403
2.355
2.326
2.326
100
114
87
83
76
67
8.373
7.402
7.671
7.686
7.559
7.539
Toevoeging reserves
-
-
-
-
-
-
Onttrekking reserves
701-
141-
80-
80-
0
Saldo mutaties reserve
701-
141-
80-
80-
0
0
7.559
7.539
Verkeer en vervoer Infrastructuur Openb aar water Groen en recreatieve voorzieningen Lijkb ezorging Totaal saldo van lasten en baten
Geraamd resultaat
7.672
Rekening 2014
7.261
7.591
7.606
Begroting 2015
0
Raming
2016
2017
50
2018
2019
Incidentele lasten
-
-
Incidentele baten
-
-
Saldo
-
-
Structurele toevoeging aan de reserve
-
-
Structurele onttrekking aan de reserve
701-
61-
-
0
0
0
Saldo
701-
61-
-
0
0
0
50 -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Begrotingsmutaties per programma Programma 2 Ruimtelijk beheer A. Saldo begroting reeds besloten B. Voorjaarsnota C. Uitgangspuntennotitie
2016 7.335 36-
2017 7.411 38-
2018 7.379 41-
2019 7.379 41-
D. Meicirculaire, incl. corr. verkiezingen/saldo 2019
-
-
-
-
E. Actualisatie van het statenwerk Kostenverdeelstaat Actualiseren grextoerekening Actualiseren staat C Renteomslag/rente reserves & voorzieningen Kostendekkendheid Afval en Riool Staat van personeelslasten
30 280 22723-
27 280 23716-
23 279 23026-
17 280 20459-
F. Overige begrotingsmutaties 2016 Autonoom o.b .v. nieuwe wetgeving Autonoom o.b .v. b estaande regelingen Bestaand b eleid, nieuwe activiteiten Nieuw b eleid, nieuwe activiteiten Technische b ezuinigingen Anders
262 154 1 100 7
206 154 1 50 67
199 152 1 50 117
185 143 1 50 167
Totaal
7.591
7.606
7.559
7.539
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
150
Toelichting F. Overige begrotingsmutaties 2016 Autonoom o.b.v. nieuwe wetgeving N.v.t. Autonoom o.b.v. bestaande regelingen De begrotingsmutaties hebben voornamelijk betrekking op hogere inzamelings- en verwerkingskosten op het product afvalverwijdering en –verwerking (ca. € 76.000). Daarnaast is er sprake van hogere kosten als gevolg van areaaluitbreiding en NEA-indexering (ca. € 31.000). Tenslotte zijn de opbrengsten naar beneden bijgesteld door afname van vergoeding voor glas en papier en opgave mutaties van SVHW i.v.m. afvalstoffenheffing (ca. € 51.000). Tevens is de begroting van de Omgevingsdienst West-Holland naar beneden bijgesteld (€ 11.000 in 2016 en 2017, € 13.000 in 2018 en € 22.000 in 2019). De kosten voor het pontje “De Toegang” zijn nu opgenomen in de begroting Bestaand beleid, nieuwe activiteiten Deze mutatie betreft kosten voor het legen van afvalbakken in Meijepark en Reghthuijshaven. Nieuw beleid, nieuwe activiteiten De stichting Entente Florale Nederland organiseert jaarlijks de nationale groencompetitie. De stichting heeft hiermee als doel om het brede belang van het groen der de aandacht te brengen van overheden, bedrijfsleven en burger. De groencompetitie is een uitstekend middel waarmee gemeenten zich kunnen profileren als groene gemeente. Voor 2016 is een bedrag van € 50.000 opgenomen (en € 50.000 voor personele lasten). Het opstellen van een beheerplan voor de recreatieve voorzieningen is als activiteit opgenomen voor 2016. Het beheerplan heeft tot doel inzicht te hebben in het aantal te beheren voorzieningen en de kosten die gemoeid zijn met de instandhouding van die voorzieningen. Vooruitlopend is er structureel € 50.000 opgenomen. Technische bezuinigingen De opgenomen mutatie betreft het kostendekkend maken van de begraafrechten door hogere opbrengsten te genereren. Anders De stijging van kosten is het gevolg van areaaluitbreiding van verkeersborden. Financieel overzicht op kostensoortniveau Kostensoort
2016
2017
2018
2019
Directe materiële kosten Directe personeelskosten Totaal doorbelastingskosten, waarvan: - Overhead en ondersteuning - Huisvesting en werkplek Kapitaallasten Stortingen in voorzieningen Overige posten
5.692 0 4.035 670 744 810 2.757 0
5.651 0 4.035 670 744 864 2.720 0
5.630 0 4.049 670 744 889 2.614 0
5.621 0 4.049 670 744 916 2.576 0
13.294
13.269
13.182
13.161
Totaal
Klik hier terug naar programma 2
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
151
Programma 3 Sociaal domein Financieel overzicht op productgroep niveau Lasten Rekening 2014
Begroting 2015
Raming
2016
2017
2018
2019
Zorg en leefstijl
4.850
7.148
7.634
7.634
7.634
7.621
Zorg en ondersteuning
3.299
5.678
6.186
6.187
6.187
6.174
Volksgezondheid
1.326
1.165
1.113
1.113
1.113
1.113
225
305
335
334
334
334
Werk en inkomen
5.975
5.810
5.750
5.576
5.462
5.404
Inkomen
3.478
3.610
3.514
3.514
3.514
3.514
Werkgelegenheid
2.486
2.196
2.228
2.054
1.941
1.882
-
-
-
-
-
Sociaal-cultureel werk
Vreemdelingen
9
Volwasseneducatie
2
4
8
8
8
8
3.972
3.229
3.375
3.369
3.355
3.330
717
712
792
789
786
787
Sport
2.139
1.499
1.540
1.535
1.519
1.508
Zwemb ad
1.116
1.019
1.043
1.045
1.050
1.036
Onderwijs en ontwikkeling
3.569
8.804
7.633
7.161
6.977
6.946
Lokale voorzieningen onderwijs
1.035
1.037
1.095
1.096
1.096
1.096
Onderwijs en Huisvesting
1.693
1.348
1.318
1.347
1.340
1.304
841
6.420
5.220
4.718
4.541
4.546
18.365
24.991
24.392
23.739
23.429
23.301
Vrije tijd en cultuur Cultuur en Ontwikkeling
Jeugd Totaal lasten Baten
Rekening 2014
Begroting 2015
Raming
2016
2017
2018
2019
Zorg en leefstijl
743-
365-
325-
325-
325-
325-
Zorg en ondersteuning
723-
352-
312-
312-
312-
312-
Volksgezondheid
-
-
-
-
-
-
Sociaal-cultureel werk
20-
14-
14-
14-
14-
14-
Werk en inkomen
4.740-
2.594-
2.374-
2.374-
2.374-
2.374-
Inkomen
2.926-
2.594-
2.374-
2.374-
2.374-
2.374-
Werkgelegenheid
1.814-
-
-
-
-
-
Vreemdelingen
-
-
-
-
-
-
Volwasseneducatie
-
-
-
-
-
-
Vrije tijd en cultuur
1.035-
1.071-
1.043-
1.043-
1.043-
1.043-
Cultuur en Ontwikkeling
37-
37-
37-
37-
37-
37-
Sport
497-
493-
493-
493-
493-
493-
Zwemb ad
502-
541-
513-
513-
513-
513-
Onderwijs en ontwikkeling
917-
186-
195-
195-
195-
195-
45-
47-
47-
47-
47-
47-
847-
107-
115-
115-
115-
115-
25-
32-
32-
32-
32-
32-
7.435-
4.217-
3.937-
3.937-
3.937-
3.937-
Lokale voorzieningen onderwijs Onderwijs en Huisvesting Jeugd Totaal baten
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
152
Saldo Rekening 2014
Begroting 2015
Raming
2016
2017
2018
2019
Zorg en leefstijl
4.107
6.782
7.308
7.308
7.308
7.295
Zorg en ondersteuning
2.576
5.327
5.874
5.875
5.875
5.862
Volksgezondheid
1.326
1.165
1.113
1.113
1.113
1.113
205
291
321
320
320
320
Sociaal-cultureel werk Werk en inkomen
1.236
3.216
3.376
3.202
3.089
3.030
Inkomen
553
1.015
1.140
1.140
1.140
1.140
Werkgelegenheid
672
2.196
2.228
2.054
1.941
1.882
-
-
-
-
-
Vreemdelingen
9
Volwasseneducatie
2
4
8
8
8
8
2.937
2.158
2.332
2.326
2.312
2.287
680
674
754
751
749
749
1.642
1.006
1.047
1.042
1.026
1.014
615
478
531
532
537
524
Vrije tijd en cultuur Cultuur en Ontwikkeling Sport Zwemb ad Onderwijs en ontwikkeling
2.651
8.618
7.439
6.966
6.783
6.751
Lokale voorzieningen onderwijs
989
990
1.048
1.049
1.049
1.049
Onderwijs en Huisvesting
846
1.241
1.203
1.231
1.225
1.188
Jeugd
816
6.388
5.188
4.686
4.509
4.514
10.930
20.775
20.455
19.802
19.492
19.364
Toevoeging reserves
906
94
93
98
98
98
Onttrekking reserves
1.203-
651-
415-
415-
415-
415-
298-
557-
322-
316-
317-
317-
Totaal saldo van lasten en baten
Saldo mutaties reserve Geraamd resultaat
10.633
Rekening 2014
20.217
20.133
19.486
Begroting 2015
19.175
19.047
Raming
2016
2017
2018
2019
Incidentele lasten
-
-
-
-
-
-
Incidentele baten
-
-
-
-
-
-
Saldo
-
-
-
-
-
-
Structurele toevoeging aan de reserve
906
94
93
98
98
98
Structurele onttrekking aan de reserve
1.203-
606-
415-
415-
415-
415-
298-
512-
322-
316-
317-
317-
Saldo
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
153
Begrotingsmutaties per programma Programma 3 Sociaal domein A. Saldo begroting reeds besloten B. Voorjaarsnota C. Uitgangspuntennotitie
2016 19.956 142-
2017 19.629 139-
2018 19.571 213-
2019 19.571 213-
D. Meicirculaire, incl. corr. verkiezingen/saldo 2019
-
-
-
-
E. Actualisatie van het statenwerk Kostenverdeelstaat Actualiseren grextoerekening Actualiseren staat C Renteomslag/rente reserves & voorzieningen Kostendekkendheid Afval en Riool Staat van personeelslasten Kostendekkendheid Vaarvergunningen
216 270 8732 -
210 270 9232 -
203 270 10032 -
122 270 18132 -
F. Overige begrotingsmutaties 2016 Autonoom o.b .v. nieuwe wetgeving Autonoom o.b .v. b estaande regelingen Bestaand b eleid, nieuwe activiteiten Nieuw b eleid, nieuwe activiteiten Technische b ezuinigingen Anders
103 65810 780 254-
21496210 780 394-
3861.13410 780 394-
4331.18210 780 392-
Totaal
20.133
19.486
19.175
19.047
Toelichting F. Overige begrotingsmutaties 2016 Autonoom o.b.v. nieuwe wetgeving N.v.t. Autonoom o.b.v. bestaande regelingen Het beleid is om in principe niet meer uit te geven aan de decentralisaties dan dat er door het Rijk wordt verstrekt. Dat betekent dat de afname van de rijksbijdrage voor jeugd en participatie zijn doorgevoerd. Dat betekent voor Jeugd een verlaging van de kosten van € 784.000 in 2016 oplopend naar € 1.190.00 in 2019. De afname bij participatie zit met name in de verlaging van de bijdrage voor de Sociale Werkvoorziening, ook deze verlaging, van € 121.000 in 2016 naar € 347.000 in 2019, is opgenomen in de begroting. Daar staat tegenover dat de DVO met Alphen aan den Rijn m.b.t. werk en inkomen mogelijk € 241.700 meer gaat kosten. En de kosten voor de uitvoering van de leerplichttaak ook met € 49.500 omhoog gaan.. De kosten voor publiek-rechtelijke heffingen van scholen en sporthallen gaan met € 33.150 omhoog. Bestaand beleid, nieuwe activiteiten De nieuwe activiteiten betreffen de informatieavonden voor dementie en de inzet voor positieve psychologie. Nieuw beleid, nieuwe activiteiten Ten behoeve van het sociaal domein is een stelpost van € 700.000 opgenomen. Aan raad zal een voorstel worden voorgelegd voor de benutting daarvan.(De bestaande stelpost van € 355.000 bij dekkingsmiddelen is daar vrijgevallen). In 2014 is de gemeente gestart met een werkgelegenheidsproject “werken in het groen”. Als vervolg hierop wordt een catering project geïntroduceerd, hiervoor is structureel € 30.000 geraamd. De taakstellende bezuiniging voor sportaccommodaties is met € 50.000 verlaagd. Technische bezuinigingen De post ten behoeve van zorgcoördinatie kan verlaagd met € 25.000, vanaf 2017 zijn er lagere stortingen nodig i.v.m. versobering onderhoud gemeentelijke gebouwen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
154
Anders De kosten voor zwembad vallen € 32.000 hoger uit, vanwege structureel lagere inkomsten. Er is een post van € 4.000 opgenomen voor publieksprijzen voor sport, vrijwilligers en kunst. De kosten voor de RDOG zijn met € 40.000 verlaagd ten bate van JGZ/JGT en inzet positieve gezondheid. Financieel overzicht op kostensoortniveau Kostensoort Directe materiële kosten Directe personeelskosten Totaal doorbelastingskosten, waarvan: - Overhead en ondersteuning - Huisvesting en werkplek Kapitaallasten Stortingen in voorzieningen Overige posten (stelposten) Totaal
2016
2017
2018
2019
19.249
18.576
18.282
18.235
408
408
408
408
2.820
2.820
2.820
2.820
881
881
881
881
549
549
549
549
1.085
1.118
1.102
1.021
118
104
104
104
713
713
713
713
24.392
23.739
23.429
23.301
Klik hier terug naar programma 3
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
155
Programma 4 Bestuur en dienstverlening Financieel overzicht op productgroep niveau Lasten Rekening 2014
Begroting 2015
Raming
2016
2017
2018
2019
Publiekszaken
1.130
1.197
1.232
1.228
1.228
1.233
Dienstverlening
1.130
1.197
1.232
1.228
1.228
1.233
Algemeen bestuur
1.039
1.068
918
949
1.004
949
Raad
898
943
918
903
903
903
Verkiezingen
141
125
-
46
100
46
Dagelijks bestuur
2.581
2.472
2.595
2.575
2.587
2.589
College B&W
1.629
1.357
1.337
1.316
1.329
1.330
Bestuurlijke samenwerking
215
409
388
389
388
389
Communicatie
461
453
594
594
594
594
Rechtsb escherming
157
164
161
161
161
161
Dorpsgerichte activiteiten
119
89
115
115
115
115
Openbare orde en veiligheid
2.886
3.062
2.583
2.561
2.555
2.561
Brandweerzorg
1.484
1.480
1.387
1.360
1.360
1.360
Rampenb estrijding
345
469
398
404
398
404
Integrale Veiligheid
495
501
300
300
300
300
Vergunningen (openb are orde en veiligheid)
185
219
179
179
179
179
T&H (APV en b ijzondere wetten)
377
393
318
318
318
318
7.635
7.798
7.327
7.313
7.374
7.333
Saldo lasten Baten
Rekening 2014
Begroting 2015
Raming
2016
2017
2018
2019
Publiekszaken
464-
458-
447-
447-
447-
390-
Dienstverlening
464-
458-
447-
447-
447-
390-
0-
-
-
-
-
-
0-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Algemeen bestuur Raad Verkiezingen
-
Dagelijks bestuur
30-
-
-
-
-
-
College B&W
30-
-
-
-
-
-
Bestuurlijke samenwerking
-
-
-
-
-
-
Communicatie
-
-
-
-
-
-
Rechtsb escherming
-
-
-
-
-
-
Dorpsgerichte activiteiten
-
-
-
-
-
-
Openbare orde en veiligheid
123-
Brandweerzorg
71-
98-
71-
61-
71-
61-
71-
61-
71-
61-
61-
Rampenb estrijding
-
-
-
-
-
-
Integrale Veiligheid
-
-
-
-
-
-
Vergunningen (openb are orde en veiligheid) T&H (APV en b ijzondere wetten) Saldo baten
233617-
10-
10-
10-
10-
10-
-
-
-
-
-
529-
518-
518-
518-
461-
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
156
Saldo Rekening 2014
Begroting 2015
Raming
2016
2017
2018
2019
Publiekszaken
666
738
785
781
781
843
Dienstverlening
666
738
785
781
781
843
Algemeen bestuur
1.039
1.068
918
949
1.004
949
Raad
898
943
918
903
903
903
Verkiezingen
141
125
-
46
100
46
Dagelijks bestuur
2.551
2.472
2.595
2.575
2.587
2.589
College B&W
1.599
1.357
1.337
1.316
1.329
1.330
Bestuurlijke samenwerking
215
409
388
389
388
389
Communicatie
461
453
594
594
594
594
Rechtsb escherming
157
164
161
161
161
161
Dorpsgerichte activiteiten
119
89
115
115
115
115
Openbare orde en veiligheid
2.762
2.991
2.512
2.490
2.484
2.490
Brandweerzorg
1.386
1.419
1.327
1.299
1.299
1.299
Rampenb estrijding
345
469
398
404
398
404
Integrale Veiligheid
495
501
300
300
300
300
Vergunningen (openb are orde en veiligheid)
162
209
169
169
169
169
T&H (APV en b ijzondere wetten)
374
393
318
318
318
318
7.018
7.269
6.809
6.795
6.856
6.871
Toevoeging reserves
-
-
-
-
-
-
Onttrekking reserves
-
-
20-
20-
20-
20-
Saldo mutaties reserve
-
-
20-
20-
20-
20-
7.018
7.269
Totaal saldo van lasten en baten
Geraamd resultaat
Rekening 2014
6.789
6.775
Begroting 2015
6.836
6.851
Raming
2016
2017
2018
2019
Incidentele lasten
-
-
-
-
Incidentele baten
-
-
-
-
75
Saldo
-
-
-
-
Structurele toevoeging aan de reserve
-
-
-
Structurele onttrekking aan de reserve
-
-
20-
20-
20-
20-
Saldo
-
-
20-
20-
20-
20-
-
75 -
75
-
-
75 -
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
157
Begrotingsmutaties per programma Programma 4 Bestuur en dienstverlening A. Saldo begroting reeds besloten B. Voorjaarsnota C. Uitgangspuntennotitie
2016 7.154 6-
2017 7.140 6-
2018 7.104 6-
D. Meicirculaire, incl. corr. verkiezingen/saldo 2019
-
-
-
E. Actualisatie van het statenwerk Kostenverdeelstaat Actualiseren grextoerekening Actualiseren staat C Renteomslag/rente reserves & voorzieningen Kostendekkendheid Afval en Riool Staat van personeelslasten
3553001045-
3563001045-
28330063 45-
26830077 45-
417 7 34 12 569-
317 3 41 12 670-
20 17 3 45 12 650-
71 65 3 41 12 644-
F. Overige begrotingsmutaties 2016 Autonoom o.b .v. nieuwe wetgeving Autonoom o.b .v. b estaande regelingen Bestaand b eleid, nieuwe activiteiten Nieuw b eleid, nieuwe activiteiten Technische b ezuinigingen Anders Totaal
6.789
6.775
2019 7.104 649-
6.836
6.851
Toelichting F. Overige begrotingsmutaties 2016 Autonoom o.b.v. nieuwe wetgeving Vanwege de invoering van het 10 jarig paspoort zijn de inkomsten lager dan eerder begroot. Autonoom o.b.v. bestaande regelingen Deze kosten betreffen kleine mutaties voor raad, griffie en B&W met betrekking tot loonbetalingen. Bestaand beleid, nieuwe activiteiten De bijdrage aan Holland Rijnland is als gevolg van de nieuwe taken verhoogd met € 34.000. Ook zijn er meer kosten geraamd voor de vergoeding van stembureauleden. Nieuw beleid, nieuwe activiteiten Er is een bedrag van € 12.000 opgenomen ten behoeve van de doorontwikkeling van het ondernemersloket. Technische bezuinigingen Vanaf 2017 zijn er lagere stortingen nodig i.v.m. versobering onderhoud gemeentelijke gebouwen. ook zijn de publiekrechtelijke heffingen voor de Brandweer verlaagd. Anders Dit betreft met name budgetmutaties n.a.v. de begroting VHRM 2016 en verder.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
158
Financieel overzicht op kostensoortniveau Kostensoort
2016
2017
2018
2019
Directe materiële kosten Directe personeelskosten Totaal doorbelastingskosten, waarvan: - Overhead en ondersteuning - Huisvesting en werkplek Kapitaallasten Stortingen in voorzieningen
2.352 1.038 3.731 1.108 903 66 107
2.382 1.038 3.731 1.108 903 45 85
2.429 1.038 3.731 1.108 903 45 99
2.373 1.038 3.731 1.108 903 59 99
32
32
32
32
7.327
7.313
7.374
7.333
Overige posten (stelposten, soc. uitkeringen) Totaal
Klik hier terug naar programma 4
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
159
Algemene dekkingsmiddelen Financieel overzicht op productgroep niveau Lasten Rekening 2014
Begroting 2015
Raming
2016
2017
2018
2019
Algemene dekkingsmiddelen
1.241
1.154
1.441
1.643
1.786
1.736
Algemene dekkingsmiddelen
1.241
1.154
1.441
1.643
1.786
1.736
Saldo kostenplaatsen
14
264
319
104
41
181-
Saldo kostenplaatsen
14
264
319
104
41
181-
1.255
1.417
1.760
1.747
1.826
Saldo lasten
1.555
Baten Rekening
Begroting
Raming
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Algemene dekkingsmiddelen
35.683-
42.160-
40.337-
39.440-
38.519-
38.541-
Algemene dekkingsmiddelen
35.683-
42.160-
40.337-
39.440-
38.519-
38.541-
Saldo kostenplaatsen
-
-
-
-
-
-
Saldo kostenplaatsen
-
-
-
-
-
-
35.683-
42.160-
40.337-
39.440-
38.519-
38.541-
Saldo baten Saldo
Rekening
Begroting
Raming
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Algemene dekkingsmiddelen
34.442-
41.006-
38.896-
37.797-
36.733-
36.805-
Algemene dekkingsmiddelen
34.442-
41.006-
38.896-
37.797-
36.733-
36.805-
Saldo kostenplaatsen
14
264
319
104
41
181-
Saldo kostenplaatsen
14
264
319
104
41
181-
Totaal saldo van lasten en baten
34.429-
40.742-
38.577-
37.693-
Toevoeging reserves
14.895
6.759
1.122
1.013
Onttrekking reserves
11.829-
4.560-
931-
931-
3.066
2.199
190
82
31.363-
38.543-
Saldo mutaties reserve Geraamd resultaat
Rekening 2014
38.387-
37.611-
Begroting 2015
36.692255
36.986249
93162 36.531-
93155 36.831-
Raming
2016
2017
2018
2019
Incidentele lasten
-
-
397
631
896
Incidentele baten
-
-
-
310-
-
-
Saldo
-
-
397
321
896
846
255
249
Structurele toevoeging aan de reserve
14.895
373
272
263
Structurele onttrekking aan de reserve
11.829-
-
181-
181-
90
82
Saldo
3.066
373
93162
846
93155
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
160
Begrotingsmutaties per programma Algemene dekkingsmiddelen A. Saldo begroting reeds besloten B. Voorjaarsnota C. Uitgangspuntennotitie Technische richtlijnen Rente effecten Mutaties Algemene Uitkering
2016 38.21344 97 130 100 133-
2017 37.244109133130 130133-
D. Meicirculaire, incl. corr. verkiezingen/saldo 2019
373-
213-
11
82-
E. Actualisatie van het statenwerk Kostenverdeelstaat Actualiseren grextoerekening Actualiseren staat C Renteomslag/rente reserves & voorzieningen Kostendekkendheid Afval en Riool Staat van personeelslasten
239954599-
52136184 99-
80 19
22120281 99-
F. Overige begrotingsmutaties 2016 Autonoom o.b .v. nieuwe wetgeving Autonoom o.b .v. b estaande regelingen Bestaand b eleid, nieuwe activiteiten Nieuw b eleid, nieuwe activiteiten Technische b ezuinigingen Meicirculaire Anders
296 88100 470 55177 308-
140 385 399100 370 105144 355-
88100 320 155150 355-
65 88100 270 155201 263-
38.387-
37.611-
36.531-
36.831-
Totaal
2018 36.222238133130 130133-
159 9929-
2019 36.222238133130 130133-
Toelichting F. Overige begrotingsmutaties 2015 Autonoom o.b.v. nieuwe wetgeving Het Individueel Keuze Budget (IKB) voor medewerkers wordt in 2017 ingevoerd. In dat jaar kunnen medewerkers hun vakantiegeld per maand laten uitbetalen. Eenmalig betekent dit extra kosten van € 385.000 in 2017. Autonoom o.b.v. bestaande regelingen Belastingmutaties conform opgave SVHW geven per saldo € 21.000 hogere opbrengsten. Ook is een aanvullende subsidie voor buurtsportcoaches ontvangen van € 68.000. In 2017 wordt extra dividend van Alliander verwacht van € 310.000. Bestaand beleid, nieuwe activiteiten Dit betreft de kosten voor security incident management en digitalisering.
Nieuw beleid, nieuwe activiteiten Zoals iedere werkgever heeft ook de gemeente Nieuwkoop te maken met situaties waarbij een werkgever-werknemer relatie flankerend beleid behoeft. Hiertoe wordt een structureel budget ingesteld van circa 1% ofwel € 120.000 jaarlijks. Voorgesteld wordt eventuele overschotten bij de jaarrekening te storten in de Reserve Frictiekosten Personeel. De personele inzet voor Entente Florale is € 50.000 in 2016. Bij de voorziene vernieuwing van het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) worden met betrekking van de rekenrente nog wijzigingen in verwacht. In de BBV notitie Rapport Grondexploitaties, Voornemen tot herziening verslaggevingsregels grondexploitatie wordt aangegeven dat alleen de rente over het Vreemd Vermogen mag worden gehanteerd. I.v.m. dit risico is er een stelpost van € 300.000 aflopend naar € 150.000 opgenomen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
161
Technische bezuinigingen Dit betreft het terugdraaien van de afbouw van de precario. Het is nog onduidelijk of en wanneer het wetsvoorstel wordt ingediend. Meicirculaire Diverse positieve taakmutaties uit de meicirculaire zijn in de begroting verwerkt. Anders Met betrekking tot de toekomst van de I&A functie in Nieuwkoop zal de inzet van een teamleider I&A nog zeker in het eerste half jaar van 2016 doorlopen (€ 47.000) De bestaande stelpost voor het sociaal domein € 355.000 is vrijgevallen. Tevens heeft in 2019 nog een technische correctie plaatsgevonden. Financieel overzicht op kostensoortniveau Kostensoort Directe materiële kosten Directe personeelskosten Totaal doorbelastingskosten, waarvan: - Overhead en ondersteuning - Huisvesting en werkplek Kapitaallasten Stortingen in voorzieningen Overige posten (stelposten, rente) Totaal
2016
2017
2018
2019
239 0 372 88 112 109 100 939
239 0 158 2 76 10 100 1.240
239 0 95 3 83 10 100 1.383
239 0 -127 3 -139 10 100 1.333
1.760
1.747
1.826
1.555
Klik hier naar Algemene Dekkingsmiddelen
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
162
Financieel overzicht bedrijfsvoering Lasten
Advies en ondersteuning Bedrijfsinformatie Facilitaire zaken Overhead Kostenplaatsen Centrale posten Totaal lasten
Rekening 2014 1.945 669 3.732 2.822 20.507 120 29.796
Begroting 2015 2016 1.805 1.926 897 911 3.808 3.834 3.069 3.028 20.211 18.194 125 68 29.916 27.961
2017 1.917 912 3.770 3.028 17.096 68 26.790
Raming 2018 1.927 893 3.786 3.028 16.662 68 26.364
2019 1.917 893 3.574 3.028 16.215 68 25.695
Rekening 2014 1.9456693.7322.82220.50712029.796-
Begroting 2015 2016 1.8051.9268979113.8083.8343.0693.02820.21118.1941256829.91627.961-
2017 1.9179123.7703.02817.0966826.790-
Raming 2018 1.9278933.7863.02816.6626826.364-
2019 1.9178933.5743.02816.2156825.695-
Rekening 2014 00 00
Begroting 2015 2016 -
Baten
Advies en ondersteuning Bedrijfsinformatie Facilitaire zaken Overhead Kostenplaatsen Centrale posten Totaal baten Saldo
Advies en ondersteuning Bedrijfsinformatie Facilitaire zaken Overhead Kostenplaatsen Centrale posten Totaal saldo van lasten en baten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Saldo mutaties reserve Geraamd resultaat
0
-
2017 000
000 -
0-
-
0-
0-
Raming 2018 000 0 -
0-
2019 000 0 -
0
0
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
163
Begrotingsmutaties Bedrijfsvoering Bedrijfsvoering A. Saldo begroting reeds besloten B. Voorjaarsnota C. Uitgangspuntennotitie Indexering (inflatie kosten/opb rengsten)
2016 0 -
2017 0 -
2018 0-
2019 0-
D. Meicirculaire, incl. corr. verkiezingen/saldo 2019
-
-
-
-
E. Actualisatie van het statenwerk Kostenverdeelstaat Actualiseren grextoerekening Actualiseren staat C Renteomslag/rente reserves & voorzieningen Kostendekkendheid Afval en Riool Staat van personeelslasten
42 41 4143
84 78 3643
104 77138 43
113 145 7443
F. Overige begrotingsmutaties 2016 Autonoom o.b .v. nieuwe wetgeving Autonoom o.b .v. b estaande regelingen Bestaand b eleid, nieuwe activiteiten Nieuw b eleid, nieuwe activiteiten Technische b ezuinigingen Anders
425 5 1 607
845 5 1 1027
1045 5 1 1227
1135 6 1 1223-
0-
0-
Totaal
0
0
Toelichting F. Overige begrotingsmutaties 2015 Autonoom o.b.v. nieuwe wetgeving Dit betreft de aansluiting op Corv ten behoeve van de berichtenuitwisseling 3D. Autonoom o.b.v. bestaande regelingen Deze kosten betreffen met name hogere verzekeringskosten en lagere energiekosten op basis van een nieuw energiecontract. Bestaand beleid, nieuwe activiteiten Diverse mutaties met betrekking tot software en automatisering zoals lagere kosten voor vaste telefonie, aansluiting uitwijkcentra en kosten voor onderhoud hardware. Er zijn hogere kosten voor de helpdesk en software en automatiseringscontracten. Nieuw beleid, nieuwe activiteiten N.v.t. Technische bezuinigingen Verlaging van de kosten € 10.000 voor contributies en abonnementen, € 20.000 lagere kosten voor werving en selectie en decentrale arbeidsvoorwaarden, € 15.000 lagere kosten voor werkkleding en € 15.000 lagere kosten vanwege nieuw contract voor de printers. En vanaf 2017 € 42.000 lagere kosten i.v.m. versobering onderhoud gebouwen. Het streekarchief zal naar verwachting vanaf 2018 € 20.000 minder gaan kosten. Anders De kosten voor mobiele telefonie zullen naar verwachting € 7.000 stijgen, in 2019 is er geen medewerkers tevredenheidsonderzoek gepland waardoor de kosten € 10.000 lager uitvallen.
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019
164
Financieel overzicht op kostensoortniveau Kostensoort
2016
2017
2018
2019
Directe materiële kosten Directe personeelskosten Totaal doorbelastingskosten, waarvan: - Overhead en ondersteuning - Huisvesting en werkplek Kapitaallasten Stortingen in voorzieningen Overige posten (stelposten, rente, soc. uitkeringen)
2.973 11.502 6.357 3.020 93 764 49 6.316
2.847 11.368 6.357 3.020 93 743 43 5.432
2.829 11.297 6.343 3.020 93 772 43 5.079
2.820 11.297 6.343 3.020 93 560 43 4.632
Totaal
27.961
26.790
26.364
25.695
DE KRACHT VAN DE SAMENLEVING