BEGROTING 2014 EN MEERJARENBEGROTING 2014 – 2017 Stichting Openbaar Primair Onderwijs Samen Tussen Amstel en IJ (STAIJ)
1
1. Inhoud 1.
Inhoud ............................................................................................................................................. 2
2.
Inleiding ........................................................................................................................................... 4
3.
Leeswijzer ........................................................................................................................................ 5
4.
Gegevens van de stichting ............................................................................................................... 6
5.
4.1.
Overzicht scholen .................................................................................................................... 6
4.2.
Organisatie en bestuur ............................................................................................................ 7
Koersplan & Meerjarenbegroting.................................................................................................... 9 5.1.
Beleidspunten vertaald ........................................................................................................... 9
5.2.
“Samen op weg naar een vitale leergemeenschap” ............................................................... 9
5.2.1.
Opleiden in School ........................................................................................................... 9
5.2.2.
Financiën ....................................................................................................................... 10
5.2.3.
Huisvesting en Facilitair ................................................................................................. 11
5.2.4.
Personeel ....................................................................................................................... 12
5.3.
Kwalitatief hoogwaardig en maatschappelijk betrokken onderwijs in Stadsdeel Oost ........ 12
5.4.
Samen oneindig veel leren! ................................................................................................... 13
5.5.
Samen op weg naar een digitale toekomst ........................................................................... 13
6.
Planning & Control Cyclus ............................................................................................................. 14
7.
Leerlingenprognose ....................................................................................................................... 16
8.
7.1.
Analyse leerlingenprognoses 2015-2025 .............................................................................. 17
7.2.
Analyse leerlingprognoses 2014-2016 .................................................................................. 19
7.3.
Analyse opbouw leerjaren STAIJ ........................................................................................... 20
7.4.
Conclusie ............................................................................................................................... 21
Personele bezetting ....................................................................................................................... 23
8.1 Opbouw personeelsbestand ........................................................................................................... 23 8.2 Mobiliteit ......................................................................................................................................... 25 8.3. Vervangingsfonds ........................................................................................................................... 25 8.4. Ziekteverzuim ................................................................................................................................. 26 8.5. Bevordering Arbeidsparticipatie Ouderen en Ouderschapsverlof ................................................. 26 8.6. Normjaartaak beleid....................................................................................................................... 26 8.7. Uitgangspunten formatie en de functiemix ................................................................................... 27 9. 2
Begroting 2014-2017 ..................................................................................................................... 28
9.1.
Begroting 2014 ...................................................................................................................... 28
9.2.
Meerjarenbegroting 2014-2017 ............................................................................................ 29
9.3.
Toelichting Begroting 2014 / Meerjarenbegroting 2014-2017 ............................................. 30
9.3.1.
Algemeen....................................................................................................................... 30
9.3.2.
Baten ............................................................................................................................. 30
9.3.3.
Lasten ............................................................................................................................ 31
9.4.
Investeringsbegroting 2014-2017 ......................................................................................... 32
9.5.
Liquiditeitsbegroting 2014-2017 ........................................................................................... 34
9.5.1. 9.6. 10.
Uitgangspunten liquiditeitsbegroting 2014-2017 ......................................................... 36
Vermogenspositie en reserves 2014-2017 ............................................................................ 37 Risicoanalyse 2014-2017 ........................................................................................................... 38
Bijlage A: Leerlingenprognose per school 2013-2016 ........................................................................... 40 Bijlage B: Verschuivingen / Keuzes Meerjarenbegroting 2013-2017 .................................................... 41
3
2. Inleiding Voor u ligt de begroting 2014 en de meerjarenbegroting 2014-2017 van de Stichting Openbaar Primair Onderwijs Samen Tussen Amstel en IJ (STAIJ). De meerjarenbegroting 2014-2017 staat niet op zichzelf maar vormt een onderdeel van de totale planning & control cyclus van onze organisatie. De basis van de begroting wordt gevormd door het Koersplan 2012-2015 van STAIJ. In dit Koersplan zijn de richting en de doelen van onze organisatie beschreven. De financiële begroting vormt het financiële kader waarbinnen deze doelen gerealiseerd moeten worden. Het begrotingsproces is een continu proces van meerjarenbegrotingen opstellen, periodiek de financiële voortgang volgen middels diverse rapportages, nieuwe inzichten opnemen en dit alles vertalen in de nieuwe meerjarenbegroting. Om te veel herhaling te voorkomen beschrijft dit rapport slechts op hoofdlijnen de doelen van het Koersplan. Als separaat onderdeel van dit document is de begroting 2014 opgenomen. Wij presenteren een begroting die sluit (€ + 140.000). Gelet op de voorgaande jaren waarin STAIJ een groot tekort boekte, zijn wij uitermate tevreden met dit resultaat. Door de ingrijpende reorganisatie die wij het afgelopen jaar hebben doorgevoerd, kiezen wij ervoor om het vermogen op korte termijn niet toe te laten nemen. Vanuit financieel oogpunt is dit weliswaar wenselijk, maar wij willen ook garant staan voor goed kwalitatief openbaar onderwijs in Amsterdam-Oost. Wij blijven het als onze belangrijkste uitdaging zien om de financiën op orde te krijgen en de kwaliteit op orde te houden. Door de enorme structurele besparing die in 2013 is bereikt (ruim € 1,5 miljoen) is het nu zaak om het proces van reorganisatie niet verder onder druk te zetten door het inboeken van extra besparingen. In de jaren na 2014 zien wij nog wel obstakels in het verschiet liggen om de begroting sluitend te krijgen. Dit heeft te maken met de structurele achteruitgang in leerling gewichten en de stopzetting van de JOOST subsidies (samen ruim € 800.000). Deze tegenvallers kunnen alleen opgevangen worden door de personele lasten in deze jaren verder naar beneden te brengen. In onze begroting houden wij geen rekening met de meevaller uit het Herfstakkoord van € 183,90 per leerling (voor STAIJ op jaarbasis € 1,1 miljoen). Deze incidente baat wordt in de Jaarrekening 2013 opgevoerd en wij wachten met belangstelling het politieke debat af of deze meevaller structureel van aard zal worden. Indien dit het geval zal zijn, kunnen wij dit bedrag benutten om enerzijds de structurele tegenvallers deels op te vangen en anderzijds het vermogen te laten groeien. De financiële positie van STAIJ blijft aandacht vragen en daarnaast blijft de politieke besluitvorming over de bekostiging van het primair onderwijs onzeker. Dit betekent dat wij ook in 2014 voorzichtig blijven opereren, zowel qua personele inzet als qua investeringen. In de reguliere kwartaalrapportages zullen wij verslag doen van de ontwikkelingen op deze onderdelen. Namens het bestuur van STAIJ, Amsterdam, 16 december 2013 Marianne Harten
René Rigter
Voorzitter bestuur
Algemeen Directeur
4
3. Leeswijzer Dit document bevat zowel de cijfers van de begroting 2014 als van de meerjarenbegroting 20142017. De basis wordt gevormd door de kaders van het Koersplan 2012-2015, die meerjarig is doorgetrokken. In hoofdstuk 5 wordt uitvoerig stil gestaan bij de financiële consequenties van de in het Koersplan afgesproken maatregelen. Voorafgaand worden in hoofdstuk 4 enkele algemene gegevens van onze stichting voor het voetlicht gebracht. In hoofdstuk 6 belichten wij de planning & control cyclus, die het uitgangspunt vormt voor ons beleid in de komende jaren. Vervolgens staat in hoofdstuk 7 een analyse van de leerling prognose centraal. Gelet op het feit dat bijna al onze inkomsten afhankelijk zijn van het aantal ingeschreven leerlingen, hebben wij een uitgebreide studie verricht naar de toekomstverwachtingen rond het aantal ingeschreven leerlingen. In hoofdstuk 8 wordt de personele bezetting in de komende jaren beschreven. Hierbij komen ook aspecten rond het ziekteverzuim en het eigen risicodragerschap, de regeling rond de Bevordering Arbeidsparticipatie Ouderen (BAPO) en de leeftijdsopbouw van ons personeelsbestand aan de orde. In hoofdstuk 9 passeren de financiële kengetallen de revue, uitgesplitst in de begroting 2014 en de meerjarenbegroting 2014-2017. Daarbij wordt uitgebreid aandacht besteed aan de investerings- en liquiditeitsbegroting en aan de vermogenspositie. Tot slot volgt in hoofdstuk 10 een risicoanalyse.
5
4. Gegevens van de stichting De Stichting voor Openbaar Primair Onderwijs Samen Tussen Amstel en IJ is opgericht op 1 januari 2008 en wordt statutair geleid door het bestuur. De bevoegdheden van de algemeen directeur worden in het managementstatuut geregeld. De samenstelling van het bestuur is als volgt: Mw. Drs. H.M. Harten Hr. Drs. T.J.J. Stok Hr. Drs. J.W.G. van der Wurff Hr. Drs. P.V. Hamaker Vacature sinds 16-11-2013
voorzitter secretaris penningmeester lid
Hr. Dr. R.B.M. Rigter is sinds 1 januari 2013 werkzaam als algemeen directeur.
4.1.
Overzicht scholen
Het bestuur van STAIJ had in 2013 het beheer over 20 scholen voor openbaar primair onderwijs op 21 locaties, gelegen in de gemeente Amsterdam, Stadsdeel Oost. Onder deze scholen bevindt zich de school voor nieuwkomersonderijs (de Bataviaschool), die administratief bij de J.P. Coen is ondergebracht. In totaal telt STAIJ 18 brinnummers.
School
6
Leerlingaantal per 1-10-2013
Groei Stabiel Dalend
Aldoende (18UR)
377
Groei
Beoordeling inspectie per 31-122013 basis
KBAtraject
Dapper (19AQ)
233
Dalend
basis
Nee
De Kaap (19AI)
141
Groei
basis
Nee
Kleine Kapitein (27YK)
274
Groei
basis
Nee
De Kraal (20ZH)
309
Groei
basis
Nee
Dalton De Meer (20YG)
452
Stabiel
basis
Nee
Pinksterbloem (20TV)
407
Stabiel
basis
Nee
Flevoparkschool (19CH)
294
Dalend
basis
Nee
Flevoparkschool (’t Gouden Ei)
123
Stabiel
basis
Ja
JP Coen (20ZG)
308*
Stabiel
basis
Nee
Laterna Magica (29UA)
500
Groei
basis
Nee
Linnaeus (20SJ)
225
Stabiel
basis
Nee
Nee
Olympus (27LT)
314
Dalend
basis
Ja
Steigereiland (28BA)
631
Groei
basis
Nee
e
617
Stabiel
basis
Nee
e
8 Montessori Zeeburg (22LE)
501
Stabiel
basis
Nee
SBO Het Spectrum (20WT)
145
Dalend
basis
Nee
MKC Zeeburgereiland (30PM)
27
Groei
-
Nee
Montessori De Amstel (30UP)
26
Groei
-
Nee
5.904
+ 2,6%
5 Montessorischool (20TV)
* Inclusief leerlingen zijinstromers Batavia
4.2.
Organisatie en bestuur
STAIJ kent een organisatiestructuur waarbij het bestuur eindverantwoordelijk is. Een groot deel van de taken van het bestuur zijn via het managementstatuut gedelegeerd aan de algemeen directeur, die periodiek verantwoording aflegt aan het bestuur. Als wettelijke toezichthouder treedt het Stadsdeel Oost op, waarbij het van belang is te noteren dat dit volgens de geldende statuten de voltallige stadsdeelraad is. De wettelijke toezichthouder moet de begroting en het jaarverslag, waar de jaarrekening een onderdeel van uitmaakt, vaststellen.
De Code Goed Bestuur in het Primair Onderwijs vormt de basis van de organisatiestructuur en werkwijze van STAIJ. Er is een scheiding aangebracht tussen de functies van bestuur en intern toezicht en die zijn opgenomen in de statuten en het managementstatuut. Het schoolbestuur en de toezichthouder hebben een set afspraken gemaakt over de verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden tussen de verschillende organen. Daarbij worden in beginsel de taken, 7
bevoegdheden en verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie belegd (op het niveau van de schooldirectie). Doel van de hantering van de Code Goed Bestuur is om op een efficiënte, effectieve en transparante wijze de beleidsdoelstellingen te realiseren. De algemeen directeur en het bestuur voeren minimaal één keer per maand met de toezichthouder overleg. In de komende beleidsperiode zal het bestuur zich oriënteren op de vraag of de huidige inrichting van het intern toezicht afdoende is of dat er op termijn op een andere wijze invulling aan gegeven dient te worden. Dit zal gebeuren volgens de grondbeginselen van de Code Goed Bestuur. Het doel is om de bestuurlijke transparantie zo optimaal mogelijk te houden. In dit traject zullen alle belanghebbenden een rol spelen. De verwachting is dat er een advies zal voorliggen medio 2014. STAIJ heeft een planning- en control cyclus geïmplementeerd, waarin beleidsvoornemens als de begrotingen en het Koersplan (strategisch beleidsplan) worden bewaakt met behulp van managementinformatie. Hiervoor verschijnen periodiek kwartaalrapportages. Sinds kort heeft het bestuur een auditcommissie in het leven geroepen, die zich richt op de interne controle en financiële processen . De horizontale verantwoording vindt plaats op schoolniveau, maar ook op bovenschools niveau via de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR). Bestuursleden zijn op afroep beschikbaar om vergaderingen van de GMR bij te wonen. Als principe hecht het bestuur er grote waarde aan om al onze stakeholders actief te betrekken bij deze verantwoording. De belangrijkste taak van het bestuur is het uitzetten van de beleidskaders waarbinnen de algemene directeur, in samenwerking met de directeuren van de scholen, het beleid verder dient te concretiseren. Regelmatig vindt er een toetsing plaats of de uitgezette acties tot het beoogde resultaat hebben geleid. Het bestuur belegt hiertoe maandelijks een vergadering met de algemene directeur. De agenda, notulen en de besluitenlijst van deze vergaderingen worden op de website van STAIJ geplaatst. Op 19 maart 2014 vinden er verkiezingen plaats voor de lokale overheid in Nederland. Op dat moment verdwijnen in Amsterdam de stadsdelen die vervangen worden door bestuurscommissies. Deze commissies worden verantwoordelijk voor de uitvoering van het beleid. Het beleid wordt vastgesteld door de centrale stad, hetgeen ook voor de portefeuille onderwijs en onderwijshuisvesting gaat gelden. Op dit moment is nog niet helder wat hiervan precies de consequenties zullen zijn voor de bestuurlijke organisatie van onze stichting. In ieder geval zal na 19 maart 2014 het Stadsdeel Oost niet meer als toezichthouder functioneren. In afwachting van een meer structurele oplossing zal deze taak worden overgenomen door de centrale stad.
8
5. Koersplan & Meerjarenbegroting In het najaar van 2013 is het “Koersplan Samen Tussen Amstel en IJ 2012-2015” geactualiseerd door de organisatie. Hierna is deze door het bestuur en de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) vastgesteld. In dit Koersplan worden de ambities van de organisatie voor de komende periode naar de samenleving helder gemaakt. Het Koersplan geeft het beleidskader weer waarin de koppeling gemaakt wordt met het primaire proces, het geven van hoogwaardig onderwijs, hoe de kwaliteit daarvan wordt getoetst en hoe de organisatie denkt in te spelen op zowel in- als externe ontwikkelingen. Het Koersplan heeft als centraal thema: “Samen leren voor het leven”. Vanuit een professionele cultuur, gericht op kwaliteit van het onderwijs en de eigen organisatie, zijn wij educatief ondernemend en willen wij met onze partners elke dag werken aan het leveren van kwalitatief goed onderwijs. Wat de organisatie daaronder verstaat wordt in het Koersplan uitgewerkt en wij verwijzen u naar dit document voor de gedetailleerde uitwerking daarvan. In het Koersplan worden de ambities vertaald naar concrete beleidsvoornemens. In deze meerjarenbegroting worden deze beleidsvoornemens verder vertaald in de financiële uitwerking daarvan over de komende jaren. Dit betekent dat als er investeringen nodig zijn om bepaalde speerpunten te realiseren deze in de meerjarenbegroting worden weergegeven. Hieruit blijkt hoe de organisatie denkt deze doelen te realiseren. Dit betekent dat de meerjarenbegroting ook een toetsend karakter heeft in de zin van hoe haalbaar de ambities zijn. Onderwerpen en beleidsvoornemens uit het Koersplan die vanuit de reguliere bekostiging worden bekostigd, passeren in dit hoofdstuk in principe niet de revue.
5.1.
Beleidspunten vertaald
Het centrale thema van het Koersplan is verder uitgewerkt in vier strategische doelstellingen. Deze doelstellingen vormen de leidraad voor de uitwerking van de meerjarenbegroting en de beleidsvoornemens die daaruit blijken. In dit gedeelte worden deze strategische doelstellingen per stuk aangehaald en wordt de concrete vertaling ervan op de begroting weergegeven.
5.2.
“Samen op weg naar een vitale leergemeenschap”
Onder deze strategische doelstelling gaan diverse onderwerpen schuil die hier apart worden behandeld. 5.2.1. Opleiden in School STAIJ is in Amsterdam een van de twee academische opleidingsscholen in het primair onderwijs. Door deze unieke positie kunnen wij niet alleen aandacht besteden aan de versterking van de opleidingen, maar ook aan het opzetten van een onderzoek matige houding bij onze werknemers en stagiaires. STAIJ versterkt de lerende organisatie en daartoe heeft zij met het “Opleiden in School” programma een krachtig instrument in handen. De kennis en expertise die daarmee is opgebouwd wil STAIJ de komende periode verder uitbouwen maar ook actiever inzetten om de vitale leergemeenschap vorm te geven. Daartoe is er in de begroting € 270.000 vrij gemaakt voor een periode van 3 jaar. Dit bedrag wordt bekostigd uit de subsidie die wij van het ministerie OC&W 9
ontvangen voor de academische opleidingsschool. Daarnaast denken we dat door te bouwen op onze eigen kracht en expertise binnen alle scholen we ook minder uitgeven aan de inhuur van externe expertise. Dit betreft een besparing van € 75.000 per jaar. In september 2013 heeft STAIJ een subsidieaanvraag ingediend voor de versterking van de samenwerking tussen de academische opleidingsschool en de lerarenopleidingen. Om deze aanvraag meer kans van slagen te geven, haken twee andere besturen voor openbaar primair onderwijs bij onze opleidingsschool aan. Het betreft de Stichting Openbaar Onderwijs Noord (SOON) en de Stichting Amsterdam West Binnen de Ring (AWBR). Ook deze stichtingen besteden aandacht aan het versterken van de opleidingen, maar zijn geen erkende academische opleidingsschool. Voor 1 januari 2014 horen wij of onze subsidieaanvraag is gehonoreerd. Hiermee is voor vier jaar een totaalbedrag van € 1,6 miljoen gemoeid, waarvan per jaar € 200.000 voor STAIJ bestemd zal zijn. Deze bedragen zijn niet in de meerjarenbegroting opgenomen. Naast het primaire proces van het geven van hoogwaardig onderwijs in Amsterdam Oost zijn er ook ondersteunende bedrijfsprocessen nodig die zorg dragen voor de randvoorwaarden zodat alle aandacht uit kan gaan naar het primaire proces. Dit betreft de processen ten behoeve van de eigen organisatie waarbij gedacht moet worden aan de financieel administratieve processen, huisvesting, facilitaire zaken als ook personeelszaken. 5.2.2. Financiën De afgelopen jaren heeft STAIJ structureel meer uitgegeven dan er inkomsten waren. Het gevolg daarvan is dat de reserves van de organisatie dusdanig verzwakt waren dat zonder ingrijpen er eind 2013 niet meer voldoende middelen waren om aan de verplichtingen te kunnen doen. Derhalve heeft het jaar 2013 in het teken gestaan van een herstelplan om terug te gaan naar een situatie van evenwicht, waarbij er net zoveel geld uitgegeven wordt als er ook aan inkomsten zijn. Met dit ingrijpen zijn we als organisatie nog niet gezond. We hebben immers bijna geen reserves meer waardoor we tegenvallers niet makkelijk kunnen opvangen en we ook geen buffer hebben om investeringen te kunnen plegen zoals we deze graag zouden doen. Als gevolg hiervan zal de periode 2014-2017 in het teken staan van een rustige opbouw naar een gezonde organisatie. Onder een gezonde organisatie verstaan wij in financiële termen dat we tenminste aan de kengetallen en normeringen van de PO-raad en de aanbevelingen van de commissie Don voldoen. Dit betekent dat er voldoende reserves zijn om aan onverwachte verplichtingen te kunnen voldoen zonder dat daar meteen ingegrepen moet worden in het primaire proces, zoals we dit het afgelopen jaar wel hebben moeten doen. Dit vertaalt zich in twee verschillende doelen. De eerste is dat we over voldoende liquiditeiten beschikken zodat we als organisatie onze rekeningen en salarissen kunnen betalen. De tweede is dat we ook over voldoende vermogen beschikken om op langere termijn de investeringen te kunnen plegen die wij wenselijk achten om onze doelstellingen te verwezenlijken. Ten aanzien van de liquiditeiten beschouwen wij een ratio van 1,0 als voldoende. Dit betekent dat we in staat zijn om onze korte termijn verplichtingen te kunnen voldoen en we ook nog voldoende geld beschikbaar hebben om onverwachte uitgaven te kunnen opvangen. Tot dat wij aan deze ratio voldoen worden meevallers, zowel structureel als eenmalig, gebruikt om de liquiditeiten op orde te krijgen. Wanneer we aan deze ratio voldoen zullen we de gelden besteden zoals in de reserveringsdoelen zijn geformuleerd. Daarbij blijven we, zoals we nu ook doen, een actief 10
beleid voeren om op basis van de maandelijkse inzichten de liquiditeiten actief te plannen zodat we niet teveel aan liquiditeiten krijgen, maar deze actief in kunnen zetten om het primaire proces zo optimaal mogelijk te laten verlopen. Ten aanzien van het vermogen gaan wij uit van de door de Commissie-Don voorgeschreven normen. Helaas voldoen wij hier op dit moment nog niet aan, maar ondanks de financiële situatie waarin wij verkeren, laten wij het vermogen meerjarig licht toenemen. 5.2.3. Huisvesting en Facilitair Net als het financiële proces is huisvesting een middel om het primaire proces te ondersteunen. Sinds de verzelfstandiging in 2008 is er te lang onduidelijkheid geweest bij het Stadsdeel en STAIJ over de positie van de schoolgebouwen. STAIJ ziet zichzelf als onderwijsinstelling en heeft er mede daarom in 2013 opnieuw expliciet voor gekozen om geen juridisch eigenaar van de schoolgebouwen te worden. De juridische afwikkeling van deze keuze hopen wij samen met het Stadsdeel begin 2014 afgerond te hebben. De wetgeving rond de bekostiging voor gebruik en onderhoud aan gebouwen en bijvoorbeeld het medegebruik zijn complex, met als gevolg dat dit niet voor alle schoolgebouwen helder is geweest in het verleden. In 2013 is er bijzondere inzet geweest om deze onduidelijkheid weg te nemen en zijn wij er samen met het Stadsdeel in geslaagd de achterstanden in de dossiers in te lopen. Dit is ook financieel verwerkt en afgerond in 2013. In 2015 staat er wederom een wetswijziging op stapel, waarbij de bekostiging van de kosten van groot onderhoud voor de schoolgebouwen van de gemeente overgedragen wordt naar de schoolbesturen (doordecentralisatie). Het ziet er op dit moment naar uit dat deze inkomsten die de schoolbesturen daarvoor krijgen niet voldoende zullen zijn om het onderhoud structureel naar behoren te kunnen uitvoeren. De details van deze wetgeving zijn op dit moment echter nog niet afgerond. Om op deze wijziging voorbereid te zijn zullen wij als organisatie in de komende periode de zogeheten meerjaren onderhoudsbegroting (MJOB) opnieuw actualiseren, zodat we inzichtelijk hebben wat de huidige onderhoudstoestand van de schoolgebouwen is en wat de toekomstige onderhoudskosten zullen zijn. Deze MJOB zal dan ook dienen als onderbouwing voor de investeringsbegroting. Op dit ogenblik maakt STAIJ gebruik van een onderhoudsinvesteringsbudget gebaseerd op een ideaal complex, waarbij er elk jaar een vast bedrag voor onderhoud wordt begroot. Op termijn willen wij dit omzetten naar een begroting op basis van het MJOB per school. Dankzij de omvang van STAIJ kan het lonen om een aantal facilitaire diensten binnen een raamovereenkomst af te nemen. Dit zal zeker het geval zijn wanneer ook meer onderhoudswerkzaamheden onder beheer van het schoolbestuur gaan vallen. Diensten welke zich bij uitstek lenen voor raamovereenkomsten zijn bijvoorbeeld schoonmaak, kantoorbenodigdheden, maar ook energie. Dit kan leiden tot financiële besparingen maar ook tot een betere dienstverlening. Dit is een beleid dat STAIJ actief zal nastreven in de komende periode. Omdat het vaak enige tijd kan duren voordat de inventarisatie en realisatie tot stand zijn gebracht hebben we geen besparingen opgenomen in de begroting en zien wij dit met name een investering naar de toekomst toe. Ten aanzien van de ICT infrastructuur is het beleid van STAIJ de komende jaren om dit als een dienst te centraliseren en te standaardiseren. Dit betekent niet dat op organisatieniveau wordt bepaald hoe ICT wordt ingezet op de diverse scholen. Dat is aan iedere school om zelf te bepalen. Het betekent 11
wel dat indien een school investeringen wil plegen in ICT dat dit volgens een centraal en gestandaardiseerd beleid gaat. Dit is nodig om effectief en efficiënt ICT in te kunnen zetten waar we zoveel mogelijk waarde kunnen krijgen uit de investeringen die we in ICT plegen. Er is op diverse scholen de laatste jaren fors in digitale leermiddelen geïnvesteerd. Toch zijn er een aantal systemen verouderd en met de beëindiging van Windows XP in april 2014 dienen er noodzakelijke investeringen gedaan te worden. Naar schatting moeten komend kalenderjaar 300 computers vervangen worden die nu nog op Windows XP draaien. Vanwege de huidige financiële situatie zijn we niet in staat om de investeringen te plegen die wij wenselijk achten. Dit betekent dat we op basis van de noodzakelijkheid per geval besluiten of investeringen gepleegd kunnen worden. 5.2.4. Personeel De afgelopen jaren heeft STAIJ actief geïnvesteerd in personeel en de kwaliteit van het personeel. Het afgelopen jaar hebben we afscheid moeten nemen van een aantal personeelsleden om de uitgaven met de inkomsten in balans te brengen. Wij streven ernaar om het ziekteverzuim tot onder het landelijke gemiddelde terug te brengen. Door verschillende reorganisatiemaatregelen zal dit op korte termijn niet lukken, maar met onze nieuwe Arbodienst Arbobutler (sinds 1 februari 2013) zijn wij in gesprek om structurele maatregelen te nemen om het ziekteverzuim terug te brengen. Onlangs is een tevredenheidsenquête gehouden onder het personeel, en op grond van deze bevindingen wordt het contract met Arbobutler gecontinueerd. Met de verandering van het Vervangingsfonds en de bekostiging daarvan is het in de toekomst duurder naar mate er een hoger ziekteverzuim is. In de begroting is dit niet terug te vinden, daar we als beleidsdoelstelling hebben om de kosten als gevolg van het ziekteverzuim niet te laten stijgen. De kweekvijver voor directeuren en interne begeleiders heeft de afgelopen jaren een groep van kandidaten opgeleid die op dit moment op verschillende plekken zijn doorgestroomd. Op korte termijn leiden wij geen nieuwe kandidaten op omdat het aanbod de vraag overtreft.
5.3.
Kwalitatief hoogwaardig en maatschappelijk betrokken onderwijs in Stadsdeel Oost
In het Koersplan staan diverse kwalitatieve doelen geformuleerd. Deze laten zich naar de begroting vertalen in enkele projecten waar we geld voor reserveren en in sommige gevallen ook tot besparingen waardoor we efficiënter en effectiever de middelen die wij hebben kunnen omgaan. Om ParnasSys volledig in te zetten binnen onze organisatie hebben wij € 15.000 gereserveerd in de komende twee jaren om te zorgen dat we dit middel doeltreffend in kunnen zetten om onze doelstellingen te ondersteunen. De opbrengsten hiervan laten zich vooral vertalen in beter geïnformeerde ouders en verzorgers en dus ook in meer betrokkenheid bij het onderwijs van hun kinderen. We hopen met de inzet van dit middel ook de informatievastlegging in onze organisatie te stroomlijnen zodat dit minder tijd kost dan nu het geval is, waardoor er meer tijd overblijft om aan onderwijstaken te besteden. Voor de coördinatie van deze taak ontvangen wij in 2014 voor vier uur per week een subsidie van DMO om een beleidsmedewerker op het stafbureau in te zetten voor de uitrol van de ouderportaal van ParnasSys. In het primair onderwijs dient STAIJ als voorbeeld voor de andere besturen in Amsterdam en een stedelijke uitrol van de ouderportaal van ParnasSys (die in het voortgezet onderwijs al opgeld doet) ligt na een succesvolle implementatie bij STAIJ voor de hand. 12
5.4.
Samen oneindig veel leren!
De komende periode staat er een stelselwijziging voor de deur op het gebied van de levering van zorg op scholen, genaamd “Passend Onderwijs”. Deze wijziging zal op 1 augustus 2014 in werking treden. Dit zal ook de nodige aanpassingen en veranderingen met zich mee brengen en dit moeten we als organisatie goed begeleiden en aansturen. Niet alleen om de aan ons toevertrouwde zorg optimaal te blijven leveren, maar ook om te voorkomen dat we de zorg die we geven niet afdoende kunnen verantwoorden. Dit is noodzakelijk omdat de ontvangen bekostiging anders teruggevorderd kan worden. Uit de meerjarenbegroting van het nieuwe samenwerkingsverband blijkt dat het geld dat wij ontvangen voor het zorgbudget (inclusief gelden voor de rugzakken cluster 3 en 4) stijgt van € 900.000 in het huidige schooljaar naar bijna € 1,6 miljoen in het schooljaar 2016-1017. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat deze gelden ook bedoeld zijn voor de organisatie van de extra ondersteuning op de scholen (die nu betaald wordt door de bestaande samenwerkingsverbanden). Daarnaast dreigt onze school voor speciaal basisonderwijs (SBO) Het Spectrum met ingang van 1 augustus 2015 € 440.000 per jaar aan bekostiging te verliezen. Dit komt omdat de bekostiging vanaf 1 augustus 2014 niet meer wordt aangevuld tot 2% van het aantal leerlingen in het samenwerkingsverband. Aangezien het verwijzingspercentage naar Het Spectrum slechts 1,2% is, verliezen wij hierdoor structurele inkomsten. Wij zijn met het bestuur van het nieuwe samenwerkingsverband in gesprek om deze teruggang in inkomsten te verkleinen, omdat wij anders de twee bestaande kleine SBO locaties niet meer open kunnen houden. Voor het schooljaar 20142015 is reeds een overgangsmaatregel getroffen, waardoor de bekostiging nog voor één jaar wordt aangevuld tot 2%. In de meerjarenbegroting van STAIJ is rekening gehouden met bovenstaande mee- en tegenvallers, met uitzondering van de mogelijke tegenvaller bij Het Spectrum.
5.5.
Samen op weg naar een digitale toekomst
Nieuwe digitale leermiddelen, zoals tablets, geven de mogelijkheid om op een nieuwe manier lesstof aan te bieden aan kinderen. Dit zijn veranderingen die niet van de één op de andere dag gerealiseerd zijn en vaak ook nog experimenteel zijn. Binnen onze organisatie hebben wij de ambitie om innovatief, onderzoekend en lerend te zijn. Derhalve dat we de komende jaren ondanks te krappe financiële middelen € 30.000 per jaar uittrekken om op enkele scholen met nieuwe digitale lesmethoden te werken en daarvan te leren en deze kennis te delen met alle scholen binnen onze organisatie. Indien deze digitale lesmethoden effectief zijn gebleken en er op scholen beleid is ontwikkeld om dit in te zetten, zullen wij echter niet in staat zijn om dit op een grootschalige manier voor 2017 te implementeren gezien onze financiële situatie. Hierbij dient tevens opgemerkt te worden dat deze uitgaven de genoemde investeringen onder paragraaf 5.2.3. (vervanging computers met Windows XP) niet in de weg mogen staan.
13
6. Planning & Control Cyclus In deze paragraaf wordt kort de planning & control cyclus van onze organisatie weergegeven. Het is belangrijk om de samenhang daarin te begrijpen om de rol en het belang van deze meerjarenbegroting te kunnen plaatsen in het totaal van alle beleids- en verantwoordingsdocumenten.
Hierboven staat de planning & control cyclus schematisch weergeven. In het volgende gedeelte worden de onderdelen kort toegelicht. De basis van het planning & control proces wordt gevormd door het Koersplan 2012-2015 van STAIJ. In dit Koersplan zijn de richting en de doelen beschreven die onze organisatie wil realiseren. In hoofdstuk 5 is het Koersplan kort toegelicht en zijn de kwalitatieve doelen die daar beschreven zijn vertaald naar concrete financiële beleidsvoornemens waarop de meerjarenbegroting is gebaseerd. De meerjarenbegroting heeft een horizon van drie jaar en is een uiting en vertaling van het voorgenomen beleid. Onderdeel van de meerjarenbegroting is een investeringsbegroting alsmede een liquiditeitsbegroting die dezelfde tijdshorizon hebben. Het meerjaren bestuur formatieplan is geen onderdeel van de meerjarenbegroting maar de uitgangspunten van dit document zijn uiteraard wel vertaald en opgenomen in de meerjarenbegroting. In dit plan worden de bezetting en het beleid ten aanzien van personeel voor de komende periode weergegeven.
14
Vanuit de meerjarenbegroting en het meerjaren bestuur formatieplan worden de jaarbegroting en het bestuur formatieplan opgesteld. Deze bevat meer detail, zowel in financieel als beleidsmatig opzicht, omdat het een periode van één jaar betreft. Daarnaast dient het als instrument om te meten en te sturen op de voorgenomen doelen. Per kwartaal worden er managementrapportages opgesteld die een combinatie zijn van kwalitatieve aspecten als ook de financiële onderdelen. Deze dienen als sturing maar ook als interne verantwoording. Als laatste is er de jaarrekening en het jaarverslag waarin op stichtingsniveau verantwoording wordt gegeven over het gevoerde beleid en de resultaten daarvan. Basis voor al deze documenten vormen de schoolbegrotingen. De meerjarenbegroting is dus een document dat een uiting is van beleidsvoornemens en dusdanig vertaald in financiële doelen zodat deze als sturingsinstrument kan worden gebruikt. Het dient dus niet primair om verantwoording over af te leggen. Een stichting voor primair onderwijs als STAIJ moet zich jaarlijks verantwoorden middels een jaarverslag en een jaarrekening. Deze jaarrekening dient te worden opgesteld per kalenderjaar. Ook de begroting moet daarom worden opgesteld per kalenderjaar. Een school werkt echter in schooljaren. Personeelsformatieplannen worden per schooljaar gemaakt en ook de meeste bekostiging wordt per schooljaar vastgesteld. Deze zullen dus vertaald moeten worden naar kalenderjaren om aan te sluiten op de begroting en jaarrekening cyclus. Dit is ook in deze meerjarenbegroting gedaan. STAIJ heeft er bewust voor gekozen om geen aparte begroting te maken afgestemd op schooljaren.
15
7. Leerlingenprognose Binnen het onderwijs staat het kind centraal. Niet alleen in de klas, maar ook als het gaat om de financiën. Het bedrag dat een school krijgt van het Ministerie van OCW om onderwijs te kunnen geven, is direct gerelateerd aan het aantal kinderen. Met dit bedrag kunnen leerkrachten worden aangesteld, boeken worden aangeschaft, scholen worden schoongemaakt etc.. Aantal leerlingen x bedrag per leerling (gemiddeld bijna € 5.500 per leerling). De financiering van het primair onderwijs is gebaseerd op het aantal leerlingen of leerling categorieën per school. Jaarlijks wordt op 1 oktober het aantal leerlingen geteld. In april van het jaar daarop volgend stelt het Ministerie van OCW de bedragen per leerling vast. Het aantal leerlingen x het bedrag per leerling bepaalt de hoogte van de financiering voor het komende schooljaar. Dit wordt ook wel lumpsum financiering genoemd. Uitzondering hierop betreft het bedrag voor de materiële instandhouding. Dit bedrag wordt namelijk per kalenderjaar vastgesteld. Omdat het aantal leerlingen bepalend is voor bijna 90% van de totale inkomsten van STAIJ, is het voor de begroting van belang om een goede prognose op te stellen van het aantal leerlingen in de komende jaren. Vanaf de oprichting van STAIJ stelt iedere schooldirecteur zelf een meerjaren leerlingen prognose op. De basis voor de prognose vormt het aantal aanwezige leerlingen. Bekend is wanneer deze leerlingen zullen uitstromen na groep 8. Instroom in groep 1 is deels bekend op basis van inschrijving en kan verder worden ingeschat op basis van gemeentelijke geboortecijfers en ervaringscijfers. Zij- instroom en zij- uitstroom (bijvoorbeeld verhuizing) is lastiger in te schatten. In oktober 2012 hebben de schooldirecteuren een leerling prognose opgesteld voor de peildata 1-102013 t/m 1-10-2016. In oktober 2013 is het aantal leerlingen vastgesteld en kan deze worden vergeleken met de prognose van januari. Onlangs is, op basis van de nieuwste inzichten, opnieuw een meerjaren prognose opgesteld. Zo vormt dit een continu proces. Naast de inzichten op schoolniveau wordt op stichtingsniveau ook naar de leerlingenprognose gekeken. Daarbij hebben we dit jaar ook actief gebruik gemaakt van gegevens van het Centraal Bureau van de Statistiek als ook van de gemeente Amsterdam (Dienst O+S). Met deze gegevens toetsen we de prognose en passen we deze aan indien noodzakelijk. Een voorbeeld hiervan is de trend van de afgelopen jaren dat het bouwvolume in ons Stadsdeel flink is achtergebleven met eerdere ramingen en dus als zodanig er minder woningen bij zijn gekomen waarin zich nieuwe gezinnen kunnen huisvesten. Cruciaal voor de analyse is in hoeverre de collega schoolbesturen zich in ons Stadsdeel manifesteren. Tegenover de 18 scholen die onder onze stichting vallen, tellen alle andere besturen een gelijk aantal scholen. Door de sluiting van de Louise de Coligny school per 1 augustus 2014 (behorend bij AMOS) daalt dit aantal tot 17. Dergelijke ontwikkelingen kunnen een positief effect geven op ons leerlingenaantal. De hier bedoelde scholen behoren tot AMOS (7), ASKO (5), algemeen bijzonder (3), KBA Nieuw West (1), islamitisch (1) en een eenpitter. Deze scholen zijn gevestigd in de wijken IJburg, inclusief Zeeburgereiland (6), Oostelijk Havengebied (2), Indische Buurt (4), Watergraafsmeer, inclusief Overamstel (3) en Oud-Oost (3). Hieruit blijkt al dat de concurrentie op IJburg het grootst is.
16
7.1.
Analyse leerlingenprognoses 2015-2025
Zoals eerder aangegeven verzorgt STAIJ het openbaar onderwijs in het Stadsdeel Oost. Dit Stadsdeel is flink in beweging en zal de komende jaren ook nog groeien als geheel. Deze groei is echter niet in elke wijk gelijk. In sommige wijken zal het aantal kinderen afnemen terwijl deze in andere wijken zal toenemen. Daarnaast is de groei ook niet gelijk verdeeld over de jaren in de toekomst. In sommige wijken zijn er nu veel 4-12 jarigen, maar komen er minder kinderen bij op termijn, terwijl dit weer in andere wijken anders is. Het is van belang om hier ook een goed beeld van te hebben zodat we tijdig kunnen inspelen op deze ontwikkeling en wij in staat blijven om goed kwalitatief onderwijs aan te bieden in de wijk.
Leerlingontwikkeling per wijk 2010 - 2025 (O&S) 2.000 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 -
2010
2011
2012
2013
2015
2020
2025
Deze prognose is op basis van de gegevens uit het Integraal Huisvestingsplan van het Stadsdeel Oost (versie 2013) en de Dienst O&S van de gemeente Amsterdam. Hieruit blijkt dat in de wijken Oost en de Watergraafsmeer sprake is van een gestage groei. In Zeeburgereiland en Overamstel is ook sprake van groei, maar deze is groter. Het probleem in deze wijken is echter dat de groei traag op gang komt vanwege het geringe aantal nieuwbouwwoningen. In de Indische buurt is er sprake van stabiliteit. In het Oostelijke Havengebied en IJburg is er sprake van een ongelijke verdeling van het aantal kinderen. In de komende jaren is daar nog sprake van een groei, maar de aanwas van jonge kinderen in deze wijken loopt snel terug en dit zal zelfs tot krimp leiden na 2015. Overigens betekenen de prognoses per wijk niet één op één dat er meer of minder leerlingen naar de in die wijk gelegen scholen gaan. Dit is mede afhankelijk van de kwaliteit van een school, maar ook
17
van de behoefte van ouders om hun kinderen naar een school te brengen die in een andere wijk gelegen is. Het bovenstaande overzicht is reeds vertaald naar het aantal leerlingen van STAIJ. In de bijlage treft u het overzicht aan van alle leerlingen per wijk. Het verschil tussen de twee overzichten zit hem in het aandeel van de leerlingen dat bij STAIJ scholen onderwijs volgt. In sommige wijken, zoals IJburg, heeft STAIJ een lager aandeel van de totale kinderen. Dit is in dit geval gunstiger daar de teruggang in aantallen leerlingen minder doorwerkt in de STAIJ scholen. In het onderstaande overzicht is per wijk de prognose weergegeven per aantallen leerlingen met daarnaast ook het percentage van het aantal leerlingen dat onderwijs volgt bij STAIJ ten opzichte van alle leerlingen in de wijk.
18
2013
2015
Wijk
Totaal
Prognose Aandeel
2020
Oost Watergraafsmeer Indische Buurt Oostelijke havengebied IJburg 1 Zeeburgereiland Overamstel Spectrum Totaal
1.692 1.069 602 898 1.445 27 26 145
1.774 1.180 676 884 1.380 32 74 -
5.904
6.000
2025
Prognose
Aandeel
Prognose
Aandeel
86% 49% 48% 43% 38% 100% 100% 0%
1.862 1.232 649 796 1.205 289 246 -
86% 49% 48% 44% 38% 100% 100% 0%
1.831 1.206 606 724 1.040 576 324 -
87% 49% 47% 44% 37% 100% 100% 0%
51%
6.279
56%
6.307
56%
7.2.
Analyse leerlingprognoses 2014-2016
Zoals elk jaar zijn er ook op schoolniveau leerling prognoses opgesteld. Deze zijn op basis van de bestaande aanmeldingen op school en de ervaringscijfers van de schooldirecties. In de bijlage treft u deze per school aan voor de periode 2013 tot en met 2016. Onderstaand overzicht is wederom per wijk weergegeven om de vergelijking met de cijfers vanuit de dienst O&S mogelijk te maken.
Prognose leerlingaantallen per wijk (STAIJ) 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 -
2010
2011
2012
2013
2014 Prognose
2015 Prognose
2016 Prognose
Uit deze grafiek valt dezelfde trend op te maken als vanuit de gegevens van de dienst O&S. In de wijk IJburg is er een afvlakkende groei te zien tot en met 2016. Dit is in lijn met de gegevens vanuit de dienst O&S. Daar deze laatste gegevens verder kijken, tot 2025, en de gegevens vanuit STAIJ niet verder gaan dan 2016 is de verwachte daling niet te zien in dit overzicht. Wat wel opvalt is dat in de Watergraafsmeer en de Indische Buurt geen groei wordt verwacht, terwijl de gegevens van O&S juist wel een groei laten zien. Voor IJburg en het Oostelijk havengebied wordt er daarentegen meer groei verwacht dan de gegevens van O&S laten zien. Oost, Zeeburgereiland en Overamstel laten een groei zien die overeenkomt met de gegevens van O&S. In de onderstaande tabel worden de STAIJ prognoses weergegeven met in de laatste kolom het verschil tussen de prognose 2015 van STAIJ en de prognose vanuit de dienst O&S.
19
Gebied Oost Watergraafsmeer Indische Buurt Oostelijke havengebied IJburg 1 Zeeburgereiland Overamstel Spectrum Totaal
2013
2014
2015
2016 2015-2015
Totaal
Prognose
Prognose
Prognose
1.692
1.744
1.788
1.798
14
1.069
1.070
1.075
1.075
-105
602
588
552
523
-124
898
929
961
981
77
1.445
1.470
1.490
1.490
110
27
36
55
75
23
26
50
80
110
6
145
135
125
125
-
5.904
6.022
6.126
6.177
1
Absoluut
Wat wel bijzonder is, is dat de prognose voor STAIJ als geheel nagenoeg overeenkomt met de prognose vanuit de dienst O&S. De verschillen zitten hem met name in enkele individuele scholen en wijken. Voor deze meerjarenbegroting hanteren wij de prognoses zoals opgesteld door de scholen en welke in de bijlage is bijgevoegd.
7.3.
Analyse opbouw leerjaren STAIJ
Om het leerlingenaantal op de korte termijn nauwkeuriger te voorspellen is het ook van belang te kijken naar de opbouw van het aantal leerlingen per leerjaar. Daaruit blijkt of de uitstroom van leerlingen naar het voortgezet onderwijs leidt tot een versnelde afname van het totaal aantal leerlingen. Onderstaande grafiek laat het aantal leerlingen per leerjaar zien voor STAIJ als geheel over de jaren 2010 tot en met 2013 (peildatum 1 oktober).
Opbouw STAIJ per leerjaar 900 850 800 750 700 650 600 550 500 1
2 STAIJ 2010
3
4 STAIJ 2011
5 STAIJ 2012
6
7
8
STAIJ 2013
De opbouw laat zien dat de verdeling niet evenwichtig is. Met andere woorden er stromen niet elk jaar evenveel leerlingen door naar het voortgezet onderwijs. Dit is het gevolg van de groei in het 20
aantal leerlingen in de afgelopen periode. In de hoogste groepen zitten ruim 150 leerlingen minder dan in de lagere groepen. Omdat de bekostiging voor leerlingen ouder dan 8 jaar minder is dan de bekostiging van leerlingen jonger dan 8 jaar, is de opbouw ook van belang voor de inkomsten van de scholen. Hieruit valt op te maken dat er sprake is van afnemende bekostiging in de komende jaren bij gelijk blijvend aantal leerlingen, omdat het grotere aantal jonge leerlingen zal doorstromen naar de groepen 5 en hoger en daarmee de inkomsten zullen teruglopen ten opzichte van de huidige opbouw. De huidige opbouw zegt ook iets over het aantal kinderen dat er dienen in te stromen in de lagere klassen om het totaal aantal kinderen gelijk te houden. Dit is wederom van belang voor de inkomsten van de scholen daar deze per leerling worden opgebouwd. In 2014 zullen er naar verwachting ongeveer 700 kinderen doorstromen naar het voortgezet onderwijs en daarmee dienen er ten minste 700 kinderen in te stromen om het totaal aantal leerlingen gelijk te houden. De klimmende opbouw van het aantal kinderen in leerjaar 1 heeft te maken met het feit dat kinderen gedurende het jaar instromen als ze de leeftijd van 4 jaar bereiken en niet per begin van het schooljaar.
7.4.
Conclusie
Zoals is op te maken uit de analyse heeft STAIJ nog steeds te maken met een lichte groei van het aantal leerlingen. Deze groei neemt echter af en in sommige wijken verandert deze na 2015 zelfs in een verwachte krimp van het aantal leerlingen. De overzichten zijn per wijk weergegeven omdat veel demografische ontwikkelingen ook per wijk plaatsvinden. De overzichten per school zijn in de bijlage opgenomen en laten zien dat dit per individuele school nog een ander beeld kan vertonen. De verwachte ontwikkelingen heeft gevolgen voor STAIJ op zowel het financiële vlak als ook voor het personeelsbeleid. Als eerste zullen we vanaf de begroting 2014 de zogeheten groei bekostiging niet meer in de begroting opnemen. Door een wijziging in de wet in 2010 wordt deze additionele bekostiging voor groeiende scholen niet meer per individuele school berekend, maar voor het geheel van de stichting. Dit is nadelig omdat krimp en groei elkaar opheffen en daarmee is er een grote kans dat we niet meer in aanmerking komen (groei in een jaar meer dan 3% + 13 leerlingen). Voor 2013 was daar nog een post van € 600.000,- opgenomen waar we in de komende periode niet meer van op aan kunnen. Daarnaast zullen bij sommige scholen het aantal leerlingen dat zich aanmeldt, afnemen door een beperkter aantal kinderen in de wijk. Dit betekent dat deze scholen ook het aantal klassen zullen moeten aanpassen. Op andere scholen is er juist sprake van groei en toename van het aantal klassen. Dit betekent ook een aanpassing van het aantal docenten per school. Als geheel voor STAIJ zal het de komende periode stabiel zijn, hetgeen betekent dat wij de positieve ervaringen met het verhogen van de interne mobiliteit nog verder willen verankeren in ons doen en laten zodat we deze schommelingen binnen onze eigen organisatie kunnen opvangen en invullen. Dit is mede daarom ook een strategisch beleidspunt in ons Koersplan. In de komende periode tot 2016 heeft STAIJ nog steeds te maken met een groei, terwijl veel andere scholen in Nederland met een flinke krimp te maken hebben. Dit is natuurlijk positief voor het onderwijs in Amsterdam Oost. Voor de periode na 2016 zullen we rekening moeten gaan houden met een situatie van lichte krimp. Dit is een uitdaging waar we de komende tijd een passend 21
antwoord op kunnen formuleren. Het bijsturen van de organisatie op deze ontwikkelingen vergt ook tijd willen wij dit zorgvuldig doen. Nu kunnen er in de komende vier jaren weer een hoop ontwikkelingen zijn die deze verwachtingen en prognoses zullen veranderen. Door deze analyse elk jaar op deze wijze op te zetten zijn we in staat om op tijd bij te sturen.
22
8. Personele bezetting
8.1 Opbouw personeelsbestand Gelet op onze financiële situatie is het van groot belang om ons personeelsbestand meerjarig te beoordelen. Bijgaand overzicht geeft inzicht in de leeftijdsopbouw van ons personeelsbestand op 1 januari 2014. Het betreft achtereenvolgens een uitsplitsing naar geslacht en naar leeftijd van de 561 personeelsleden die bij ons op 1 januari 2014 in dienst zijn. Totaal: Man
Vrouw
0-25
3
16
19
25-35
15
99
114
35-45
19
111
130
45-55
30
102
132
55-60
16
76
92
60-100
28
46
74
111
450
561
Totaal
120
Aantal
100 80 60
Man
40
Vrouw
20 0 0-25
25-35
35-45
45-55
55-60 60-100
Leeftijdsklasse
Dir
Oop
0-25
Totaal:
Op 1
18
25-35
2
8
104
35-45
9
12
109
45-55
9
39
84
55-60
9
16
67
60-100
6
17
51
35
93
433
Totaal:
23
19 114 130 132 92 74 561
Aantal
150 100 Dir
50
Oop Op
0 0-25
25-35
35-45
45-55
55-60 60-100
Leeftijdsklasse
Voor de periode die deze meerjarenbegroting beslaat, is het van belang om te analyseren hoeveel mensen in de leeftijdscategorie 60+ behoren. Het betreft 74 van de 561 personeelsleden (64 van 454 fte). In fte’s ziet ons personeelsbestand er op 1 januari 2014 als volgt uit: Man
Totaal:
Vrouw
0-25
2,1731
12,1793
14,3524
25-35
13,0287
81,7898
94,8185
35-45
16,0153
83,9464
99,9617
45-55
25,4946
78,3473
103,8419
55-60
15,2805
61,3887
76,6692
60-100
25,4197
39,0104
64,4301
97,4119 356,6619
454,0738
Totaal
Dir
Oop
0-25
Totaal:
Op
0,4000
13,9524
14,3524
25-35
2,0000
4,9206
87,8979
94,8185
35-45
8,1318
10,1898
81,6401
99,9617
45-55
9,0271
29,2515
65,5633
103,8419
55-60
8,8911
11,4697
56,3084
76,6692
60-100
6,0154
13,3730
45,0417
64,4301
34,0654
69,6046
350,4038
454,0738
Totaal:
24
Bijgaand overzicht geeft aan dat vooral in 2016 veel personeelsleden (25) de pensioengerechtigde leeftijd bereiken.
Aantal / Bruto factor
30 25 20 Stamnummers -Aantal
15 10 5 0
Leeftijd
In het kader van ons aannamebeleid en de verdiensten van opleiden in de school staan er verschillende talentvolle leerkrachten in de rij om onze organisatie te versterken. Gelet op bovenstaande cijfers kan hier de komende jaren invulling aan worden gegeven. Daarnaast biedt de uitstroom van een relatief grote groep collega’s de mogelijkheid om noodzakelijke besparingen te bereiken.
8.2 Mobiliteit Bij de start van het huidige schooljaar zijn 15 personeelsleden in het kader van de interne mobiliteit overgeplaatst. Dit was een voorwaarde om onze reorganisatie tot een succes te maken. Ook de komende jaren zien wij dat een aantal scholen een groeiende tendens kennen en een aantal scholen met een krimp te maken krijgt. De interne mobiliteit moet daarom hoog op de agenda blijven staan. Wij organiseren ieder jaar een scholenmarkt om de scholen onder het personeel kenbaar en zichtbaar te maken. Op 18 oktober jl. hebben wij een studiedag georganiseerd voor het personeel van de totale stichting, waarbij het thema was leren met en van elkaar. Ook dit initiatief bevordert de interne mobiliteit. Wij zijn er dan ook van overtuigd dat wij, net zoals het afgelopen jaar, op grotendeels vrijwillige basis de interne mobiliteit vorm kunnen geven.
8.3. Vervangingsfonds De premie voor het Vervangingsfonds wordt de komende jaren fors verhoogd. Dit betekent voor STAIJ een lastenverzwaring van tussen de € 200.000 en € 300.000 in 2014 (afhankelijk van de aanpassing van de rijksbijdrage). Oorzaak van de premiestijging is het feit dat steeds meer grote besturen eigen risicodrager worden. Eigen risicodrager betekent dat ziektevervangingen niet meer kosteloos weg geboekt kunnen worden op het Vervangingsfonds. Vervangingen moeten intern worden opgelost of de kosten van de vervangingen worden structureel in de boekhouding opgenomen. Daar tegenover staat dat de premie aan het Vervangingsfonds niet meer betaald hoeft te worden. Het komende jaar zal STAIJ een afweging maken of wij op korte of middellange termijn eigen risicodrager worden.
25
8.4. Ziekteverzuim Het ziekteverzuimpercentage van STAIJ bedroeg het afgelopen jaar 7,1%. Mede door de reorganisatie is dit cijfer in 2013 niet gedaald. Op 1 februari 2013 zijn wij qua Arbodienst overgestapt op Arbobutler. Deze samenwerking is onlangs geëvalueerd en alle partijen willen het contract continueren. Inzet zal zijn om het ziekteverzuimpercentage de komende jaren terug te brengen tot onder het landelijk gemiddelde (6,1%). In combinatie met de mogelijke keuze om eigen risicodrager te worden, is het van groot belang dat het ziekteverzuimpercentage gaat dalen. De komende periode zal STAIJ hiervoor de nodige maatregelen in gang zetten.
8.5. Bevordering Arbeidsparticipatie Ouderen en Ouderschapsverlof In de CAO Primair Onderwijs zijn bepalingen opgenomen ten aanzien van de Bevordering Arbeidsparticipatie Ouderen (BAPO) en het betaald en onbetaald opnemen van ouderschapsverlof. De BAPO-regeling kost STAIJ op dit moment € 1,1 miljoen op jaarbasis. Werknemers die BAPO opnemen moeten immers vervangen worden. Veel schoolbesturen zouden het toejuichen als deze regeling wordt afgebouwd of versoberd. Het op 52-jarige leeftijd opnemen van BAPO (maximaal 170 uur per jaar), respectievelijk een dubbele BAPO op 56-jarige leeftijd (maximaal 340 uur per jaar) is gelet op de afbouw van de FPU-regeling en het verhogen van de pensioengerechtigde leeftijd naar 67 jaar niet meer van deze tijd. Wij volgen de CAO-onderhandelingen op dit punt met grote interesse, omdat afbouw van deze regeling op termijn de nodige financiële ruimte zou genereren. In het kader van de BAPO-regeling en het ouderschapsverlof is het van belang om te benoemen dat STAIJ de spelregels uit de CAO strikter gaat naleven. Werknemers die van deze voorzieningen gebruik willen maken, moeten dit tijdig indienen (respectievelijk tien en acht weken voor de gewenste invoeringsdatum) en de schooldirecteur heeft het recht om vanwege zwaarwegende argumenten de aanvraag niet te honoreren. Een voorbeeld hiervan is dat door de aanvraag er tijdens een schooljaar een derde leerkracht voor de groep moet, hetgeen de kwaliteit van het onderwijs niet ten goede komt. Aanvragen die voor 1 mei binnen zijn voor het volgende schooljaar worden in principe altijd gehonoreerd.
8.6. Normjaartaak beleid STAIJ wil de spelregels rond de normjaartaak nader definiëren en in lijn brengen met de uitgangspunten van de CAO. Hiervoor richten wij ons op de invoeringsdatum van 1 augustus 2014. Dit betekent o.a. dat werknemers die BAPO opnemen geen recht meer hebben op compensatieverlof. Daarnaast krijgen fulltime werknemers het aanbod om bovenop het wettelijk aantal toegestane lesuren (930) extra uren les te geven, waardoor hun compensatieverlof vervalt. Bij het uitgangspunt van een lesrooster van 940 uur gaat het hier om tien uur op jaarbasis. Het mes snijdt aan twee kanten. De rust in de groep en daarmee de kwaliteit van het onderwijs is gebaat bij een vaste leerkracht. De leerkracht die extra voor de klas wordt ingezet, kan hiervoor compensatie krijgen door vermindering van het aantal taakuren. Dit is vastgelegd in de CAO. Invoering van deze maatregel kan een aanzienlijke besparing opleveren voor wat betreft de loonkosten. Bovendien willen wij de berekening van het precieze aantal lesuren nader definiëren. Indien een lesuur verzorgd wordt door een vakleerkracht en de reguliere leerkracht gebruikt deze tijd om bijvoorbeeld huiswerk na te kijken, telt dit lesuur niet langer mee bij de lesgevende taken.Over bovenstaande voorstellen moet de GMR zich nog uitspreken. 26
8.7. Uitgangspunten formatie en de functiemix In lijn met de vorige paragraaf hebben wij voorstellen ontwikkeld om nieuwe keuzes te maken bij de uitgangspunten van de formatie (ingangsdatum 1 augustus 2014). De formatie moet toebedeeld worden op grond wat een school nodig heeft (T) en niet waar ze recht op hebben (T-1). Met andere woorden het aantal leerlingen per 1 augustus bij aanvang van een schooljaar wordt leidend voor de formatietoekenning en niet het aantal leerlingen op grond van 1 oktober van het voorgaande schooljaar. Hier tegenover staat dat wij door de dalende leerlingenprognoses de groeiformatie als inkomstenbron in de begroting loslaten. Behalve de zwangerschapsvervangingen en het ouderschapsverlof wordt ook de BAPO op schoolniveau ingeboekt. Hierdoor wordt het personeel van een school zich meer bewust van het feit dat een extra aanvraag voor BAPO gevolgen kan hebben voor bijvoorbeeld de groepsgrootte of de inzet van ambulant personeel. De werkelijke inkomsten en uitgaven worden per school vastgesteld. Dit geldt ook voor de functiemix. Op dit moment varieert het aantal leerkrachten in een LB-schaal bij STAIJ tussen de 0% en 19% per school (Het Spectrum uitgezonderd, waar het percentage 100% is). Volgens de CAO moet dit aantal per brinnummer op 1 augustus 2014 minimaal 30% zijn. Veel besturen halen dit percentage niet. STAIJ stimuleert maatregelen om dit percentage te laten groeien, maar stelt daarbij wel als voorwaarde dat iedere afzonderlijke school hierover de beslissing moet nemen, uiteraard binnen de gestelde kaders. De vergoeding die wij voor de invoering van de functiemix ontvangen, zit in de reguliere lumpsum bekostiging die naar de scholen gaat. Een school kan zelf bepalen in hoeverre ze hier gebruik van maakt, maar kan ook andere keuzes maken waardoor de kwaliteit van het werk toeneemt, zoals kleinere klassen of meer ambulant personeel of onderwijsassistenten die de leerkrachten werk uit handen nemen. Wij zijn daarom van mening dat wij voor de functiemix geen extra gelden in de meerjarenbegroting hoeven op te nemen. Op schoolniveau en binnen de schoolformaties zal men tot deze keuzes moeten komen. Bovendien zal de ophoging van het aantal LB-functies naar minimaal 30% binnen nu en drie jaar (het betreft drie extra periodieken) in totaal € 500.000 kosten. Gelet op onze financiële situatie is dit onverantwoord om dit als uitgave in te boeken zonder op andere personele uitgaven binnen de school te bezuinigen.
27
9. Begroting 2014-2017 In dit hoofdstuk worden de financiële kengetallen gepresenteerd. Wij staan eerst stil bij de cijfers voor 2014 en vervolgens wordt een hoofdstuk gewijd aan de meerjarenbegroting 2014-2017. Vervolgens passeren de investeringsbegroting, de liquiditeitsbegroting en de vermogenspositie de revue.
9.1.
Begroting 2014 2014
2013
2013
2012
Begroot jaar
Begroot jaar
Forecast jaar
Realisatie jaar
Baten 3.1
Rijksbijdragen
30.908.846
31.359.630
32.445.074
30.966.634
3.2
Gemeentelijke bijdragen
1.674.902
1.467.927
1.903.533
3.040.620
3.5
Overige baten
1.396.314
859.733
504.127
1.285.551
33.980.062
33.687.290
34.852.734
35.292.805
28.403.391
28.540.667
28.098.500
30.107.856
855.579
943.000
895.706
957.555
Totaal baten:
Lasten 4.1
Personele lasten
4.2
Afschrijvingen
4.3
Huisvestingslasten
2.335.658
2.626.844
2.432.546
2.489.319
4.4
Overige lasten
2.276.911
2.347.889
2.359.037
3.055.349
5.1
Financiële baten en lasten
-31.902
-6.000
-3.500
-16.585
33.839.637
34.452.400
33.782.288
36.593.495
140.424
-765.110
1.070.446
-1.300.691
Totaal lasten:
Exploitatieresultaat: Frictiekosten
Resultaat ('-' = nadelig saldo; '+' = voordelig saldo)
28
140.424
-400.000 -1.165.110
1.070.446
-1.300.691
9.2.
Meerjarenbegroting 2014-2017
2014 Begroot jaar
2015 Begroot jaar
2016 Begroot jaar
2017 Begroot jaar
Baten 3.1
Rijksbijdragen
30.908.846
30.026.245
30.339.518
30.512.477
3.2
Gemeentelijke bijdragen
1.674.902
1.503.533
1.503.533
1.503.533
3.5
Overige baten
1.396.314
1.970.222
2.058.588
2.192.147
Totaal baten:
33.980.062
33.500.001
33.901.639
34.208.157
28.403.391
27.982.071
28.351.650
28.360.419
855.579
855.579
855.579
855.579
Lasten 4.1
Personele lasten
4.2
Afschrijvingen
4.3
Huisvestingslasten
2.335.658
2.389.503
2.361.787
2.394.969
4.4
Overige lasten
2.276.911
2.299.026
2.319.220
2.329.209
5.1
Financiële baten en lasten
-31.902
-31.902
-31.902
-31.902
33.839.637
33.494.277
33.856.333
33.908.274
140.424
5.724
45.306
299.883
Resultaat 140.424 ('-' = nadelig saldo; '+' = voordelig saldo)
5.724
45.306
299.883
Totaal lasten:
Exploitatieresultaat:
29
9.3.
Toelichting Begroting 2014 / Meerjarenbegroting 2014-2017
9.3.1. Algemeen De meerjarenbegroting is op basis van nieuw beleid en de meest actuele ontwikkelingen opgesteld. In de begroting van 2014 is rekening gehouden met de incidentele baten uit het Nationaal Onderwijsakkoord en eenmalige inkomsten van het Samenwerkingsverband Oost/Diemen. In de jaren 2014-2017 is rekening gehouden met oplopende loonkosten als gevolg van de vorming van nieuwe groepen (toename aantal leerlingen), structureel oplopende inkomsten passend onderwijs, dalende inkomsten uit de gewichten en een mogelijke afname van de gemeentelijke subsidies. Op basis van bovenstaande uitgangspunten komt de begroting over het jaar 2014 uit op € 140.000. Het resultaat in de jaren daarna loopt uiteen van € 5.700 in 2015, tot € 300.000 in 2017. In de cijfers is uitgegaan van ons huidige personeelsbestand van 454 fte’s. Eén jaar geleden bedroeg dit aantal 482 fte’s. Gelet op deze teruggang en de impact die dit heeft gehad op onze organisatie, gaan we komend jaar uit van een stabilisatie van ons personeelsbestand. Indien het Herfstakkoord niet structureel wordt, zijn wij genoodzaakt vanaf 2015 besparingen door te voeren in de personele lasten van hooguit € 1 miljoen (15 fte’s). In dit scenario bezuinigen wij in een zo laat mogelijk stadium op het primaire proces, dit in lijn met het in 2013 doorgevoerde reorganisatieplan. Met andere woorden, op het aantal leerkrachten en daarmee aantal klassen wordt in eerste instantie niet bezuinigd. Wel op ambulante tijd, die meestal ook gekoppeld is aan de leerlingengewichten en de JOOST-subsidie. Of de gemiddelde klassengrootte de komende jaren omhoog gaat, valt nog niet te voorspellen. Uitgangspunt is om dit zoveel mogelijk te voorkomen. In de begroting 2014 en meerjarenbegroting 2014-2017 is rekening gehouden met een voorzichtige groei van onze leerlingen naar 6.177 in 2017. 9.3.2. Baten Rijksbijdragen In de begroting 2014 is rekening gehouden met 7/12e deel van de extra middelen welke vanuit het Nationaal Onderwijsakkoord (€ 304.000) voor het schooljaar 2013-2014 beschikbaar zijn gesteld. Deze middelen zijn vooralsnog incidenteel. Vanaf het schooljaar 2014-2015 is rekening gehouden met een structurele daling (€ 400.000) van de rijksbijdragen als gevolg van de verwachte afname van de gewichtengelden. Als gevolg van de invoering van het passend onderwijs worden de lgf inkomsten vanaf het jaar 2015 niet meer onder de rijksbijdragen gepresenteerd maar onder de overige baten. Zij vallen dan onder de inkomsten vanuit het Samenwerkingsverband. Bij de berekening van de rijksbijdragen is rekening gehouden met de jaarlijkse fluctuatie van het aantal leerlingen. In tegenstelling tot voorgaande jaren komt STAIJ niet in aanmerking voor een extra groeibekostiging. Deze bekostiging wordt enkel toegekend bij een groei boven de 3%.
30
Gemeentelijke bijdragen De opheffing van de stadsdelen geeft onzekerheid over de toekomstige hoogte van de subsidie JOOST van het Stadsdeel Oost. In de begroting van de gemeentelijke bijdragen wordt rekening gehouden met een terugloop aan subsidie inkomsten met maximaal € 400.000. Overige Baten De overige baten hebben betrekking op inkomsten uit verhuur, tussen schoolse opvang, detachering en inkomsten uit het Samenwerkingsverband. Zoals eerder vermeld, worden lgf inkomsten vanaf het jaar 2015 niet langer onder de rijksbijdragen gepresenteerd maar onder de overige baten. Deze gelden lopen net als de overige zorggelden vanaf het schooljaar 2014-2015 via het nieuwe Samenwerkingsverband Amsterdam/Diemen. De zorggelden vanuit het Samenwerkingsverband lopen tussen 2014 en 2017 op met € 400.000. Naast deze structurele toename is tevens sprake van een incidentele toename van deze middelen in 2014 met € 400.000 en in 2015 met € 100.000. Deze incidentele middelen komen voort uit een teruggave door het Samenwerkingsverband Oost/Diemen aan de deelnemende besturen van de in het verleden opgebouwde reserves. Dit Samenwerkingsverband wordt op 1 augustus 2014 opgeheven. LGF gelden voor cluster 2 leerlingen welke tot dusverre via de lgf bekostiging rechtsreeks aan STAIJ ter beschikking werden gesteld, lopen vanaf het schooljaar 2014-2015 via het speciaal onderwijs. Met deze scholen moet een contract worden gesloten om deze bedragen in rekening te kunnen brengen. Voorzichtigheidshalve is de helft van deze middelen opgenomen (€ 93.000 per jaar). De extra gelden uit het Herfstakkoord boeken wij niet structureel in, omdat hier door het Rijk nog geen beslissing over is genomen. 9.3.3. Lasten Personele Lasten Bij de personele lasten is rekening gehouden met oplopende loonkosten als gevolg van de groei van het aantal leerlingen. Loonkosten zijn op individueel niveau doorgerekend. Hierbij is rekening gehouden met zowel de periodieken als uittreding van pensioengerechtigde werknemers. Aangezien dit in de regel werknemers in de uitloop van hun schaal betreft, levert dit uitgaande van nieuwe werknemers met een gemiddelde inschaling een besparing op. Voor de jaren 2015-2017 is een structurele bezuiniging van € 1 miljoen in de loonkosten opgenomen. Deze extra bezuiniging is een direct gevolg van de verwachte afname aan gewichtengelden en gemeentelijke bijdragen. Of de bezuiniging daadwerkelijk moet worden toegepast, is afhankelijk van de mate waarin bovenstaande afnames plaatsvinden. Afschrijvingen De afschrijvingskosten voor 2014 zijn gebaseerd op bestaande activa en een maximale investeringsruimte van € 720.000. De maximale investeringsruimte is berekend op basis van de vrijvallende afschrijvingen. Afhankelijk van het type activa waarin wordt geïnvesteerd, valt de investeringsruimte hoger of lager uit. Op basis van de vrijvallende afschrijvingen bedraagt de maximale investeringsruimte € 605.000 in 2015, € 1.270.000 in 2016 en € 650.000 in 2017. Gelet op de liquiditeit zal de investeringsruimte in 31
2016 echter worden beperkt tot € 870.000. Huisvestingslasten De begroting van de huisvestingslasten over de jaren 2014-2017 is gebaseerd op contracten met leveranciers, het meerjaren onderhoudsplan en ervaringscijfers uit voorgaande jaren. De bezuiniging welke in 2013 op de huisvestingskosten heeft plaatsgevonden, wordt de komende jaren structureel doorgevoerd. Bij de berekening van de huisvestingskosten is rekening gehouden met een indexering op basis van de verwachte groei van het aantal leerlingen. Overige Lasten Ook de begroting van de overige lasten over de jaren 2014-2017 komt voort uit contracten met leveranciers en ervaringscijfers uit voorgaande jaren. De bezuiniging welke in 2013 ten opzichte van voorgaande jaren heeft plaatsgevonden, is ook in de jaren 2014-2017 doorgetrokken. Op basis van de verwachte groei van het aantal leerlingen heeft er een indexering op verwachte kosten plaatsgevonden. Uitgaande van een compensatie in de materiële bekostiging, is zowel op de huisvestings- als overige lasten, geen prijsindexering toegepast.
9.4.
Investeringsbegroting 2014-2017
Het afgelopen jaar heeft zoals eerder vermeld in het teken gestaan van het in evenwicht brengen van inkomsten en uitgaven. Dit is een zware inspanning geweest die nodig was om te voorkomen dat onze organisatie niet meer in staat zou zijn zelfstandig haar financiële verplichtingen na te komen. Als onderdeel van het Herstelplan 2013, is er een investeringsstop ingesteld. Dit betekent niet dat er geen investeringen meer worden gedaan. Maar het betekent wel dat elke investering, hoe klein ook, bekeken wordt en op basis van noodzaak en aanwezige financiële middelen er besloten wordt of de investering kan plaatsvinden. Dit is uiteraard geen situatie die wij voor de langere termijn wenselijk achten. Elke investeringsaanvraag heeft immers een doel. Voor de komende periode willen wij als organisatie een inventarisatie maken van alle middelen die er binnen onze organisatie aanwezig zijn zodat er een totaal overzicht ontstaat. Dit zal de basis vormen om samen met de investeringsverzoeken vanuit de scholen een vernieuwde investeringsbegroting per school op te stellen. Deze investeringsbegroting zal dus naast de leermiddelen ook de ICT investeringen bevatten die wij nodig achten om onze gezamenlijke strategische beleidsspeerpunten te realiseren. Ook zal deze een vernieuwde meerjaren onderhoudsbegroting bevatten ter voorbereiding op de wetswijziging die schoolbesturen verantwoordelijk maakt voor het onderhoud aan schoolgebouwen. De investeringsbegroting 2014-2017 die wij hier presenteren is nog op basis van de beleidsbeginselen uit 2012 en daarmee niet per school inzichtelijk.
32
Vrijval 2014
Vrijval 2015
gebouwen (40 jaar) meubilair (20 jaar) inventaris (15 jaar) leermethoden (8 jaar) Hardware en apparatuur (4 jaar)
€ € € € €
9.040 8.358 38.491 26.757
€ € € € €
Totale vrijval
€
82.646 €
Investeringsruimte 2014
gebouwen meubilair inventaris leermethoden Hardware en apparatuur
13.352 4.069 92.919
€ € € € €
110.341 €
Investeringsruimte 2015
€ € € € €
180.806 125.376 307.926 107.026
€
721.135 €
Correctie op basis liquiditeit
€
-
Totale investeringsruimte
€
721.135 €
33
Vrijval 2016
€ € € € €
€
200.282 32.554 371.677
Vrijval 2017
14.825 16.454 17.077 148.474
€ € € € €
-0 4.319 7.780 14.468 82.645
196.830 €
109.211
Investeringsruimte 2016
€ € € € €
296.496 246.812 136.618 593.897
Investeringsruimte 2017
€ € € € €
-1 86.372 116.702 115.744 330.579
604.513 €
1.273.823 €
649.394
-
€
-400.000 €
604.513 €
873.823 €
649.394
34
0
1.000.000
2.000.000
3.000.000
4.000.000
5.000.000
6.000.000
nov-13
4.438.205
dec-13
dec-13
4.526.205
88.000
4.438.205
4.438.205
88.000
88.000
3.673.000
3.761.000
jan-14
4.500.205
-26.000
4.526.205
4.526.205
-26.000
-26.000
3.247.000
3.221.000
jan-14
feb-14
4.973.205
473.000
4.500.205
4.500.205
473.000
473.000
2.572.000
3.045.000
feb-14
mrt-14
5.991.205
1.018.000
4.973.205
4.973.205
1.018.000
1.018.000
2.566.000
3.584.000
mrt-14
apr-14
6.707.205
716.000
5.991.205
5.991.205
716.000
716.000
2.563.000
3.279.000
apr-14
mei-14
5.820.205
-887.000
6.707.205
6.707.205
-887.000
-887.000
3.818.000
2.931.000
mei-14
jun-14
5.332.205
-488.000
5.820.205
5.820.205
-488.000
-488.000
3.593.000
3.105.000
jun-14
jul-14
jul-14
5.173.205
-159.000
5.332.205
5.332.205
-159.000
-159.000
3.108.000
2.949.000
aug-14
5.135.205
-38.000
5.173.205
5.173.205
-38.000
-38.000
2.379.000
2.341.000
aug-14
sep-14
5.754.205
619.000
5.135.205
5.135.205
619.000
619.000
2.777.000
3.396.000
sep-14
okt-14
5.500.205
-254.000
5.754.205
5.754.205
-254.000
-254.000
2.527.000
2.273.000
okt-14
nov-14
5.650.205
150.000
5.500.205
5.500.205
150.000
150.000
2.468.000
2.618.000
nov-14
N.B. In de liquiditeitsbegroting is rekening gehouden met de (grotendeels incidentele ) middellen uit het Nationaal Onderwijs- en Herfstakkoord, welke naar verwachting in december worden bijgeschreven.
€
Liquiditeitsbegroting 8.000.000 november 2013 t/m 7.000.000 december 2014
Li qui de mi ddel en ei nde ma a nd (begroot)
46.000
4.392.205
Li qui de mi ddel en begi n ma a nd
Muta ti es l i qui de mi ddel en
4.392.205
46.000
Muta ti e l i qui de mi ddel en
Tota a l ba nkrekeni ngen
46.000
Sa l do ontva ngs ten en ui tga ven
2.578.000
Ui tga ven
nov-13
2.624.000
Ontva ngs ten
dec-14
4.541.205
-1.109.000
5.650.205
5.650.205
-1.109.000
-1.109.000
3.574.000
2.465.000
dec-14
9.5. Liquiditeitsbegroting 2014-2017
Op de vorige pagina treft u de liquiditeitsbegroting aan op basis van de begroting 2014. Onderstaand is de liquiditeitsbegroting meerjarig doorgetrokken op basis van de in dit document gemaakte keuzes.
Liquiditeitsbegroting 2015 - 2017
2015
2016
2017
30.026.245
30.339.518
30.512.477
Gemeentelijke bijdragen
1.503.533
1.503.533
1.503.533
Overige baten
2.002.124
2.090.490
2.224.049
Totaal ontvangsten:
33.531.903
33.933.541
34.240.059
Lonen en salarissen
26.403.254
26.757.364
26.766.238
6.267.346
6.275.293
6.318.360
605.000
870.000
650.000
33.275.600
33.902.657
33.734.598
256.303
30.885
505.462
Ontvangsten Rijksbijdragen
Crediteurenbetalingen Investeringen
Totaal uitgaven:
Saldo ontvangsten en uitgaven
35
9.5.1. Uitgangspunten liquiditeitsbegroting 2014-2017
Ontvangsten Rijksbijdragen De rijksbijdragen zijn gebaseerd op de exploitatiebegroting rekening houdend met het geldende betaalritme. Betaalritme Maandelijkse CFI verdeling Januari t/m juli: Augustus t/m december:
65,45% 34,55%
58,33% 41,67%
Verschil 7,12% -7,12%
Overige overheidsbijdragen en -subsidies De overige overheidsbijdragen en -subsidies zijn opgenomen conform beschikking of betaalhistorie. Overige baten De overige baten zijn enerzijds opgenomen conform declaratieproces STAIJ en anderzijds op basis van beschikking of betaalhistorie. Uitgaven Lonen en salarissen Uitbetalingen per maand betreffen de netto salarissen en afdrachten sociale lasten, waarbij de betaling van de loonheffing op basis van t+1 is. Tevens is rekening gehouden met de betaling van de CAO-verplichtingen zoals vakantiegeld, dag van de leraar en eindejaarsuitkering. Crediteurenbetalingen De crediteurenbetalingen zijn gebaseerd op de exploitatielast exclusief loonkosten en afschrijvingen, rekening houdend met seizoenpatroon waarbij de leerlinggebonden uitgaven in de maanden juni, juli en september zijn. Investeringen De uitgaven voor investeringen zijn gebaseerd op de meerjaren investeringsbegroting, waarbij rekening is gehouden met het seizoenpatroon waarbij in juni, juli en september de investeringen hoger zijn dan in andere maanden.
36
9.6.
Vermogenspositie en reserves 2014-2017
Eigen vermogen per 1 januari
2012
2013
2014
2015
2016
2017
actueel
prognose
prognose
prognose
prognose
prognose
4.682.718
3.382.027
4.452.027
4.592.451
4.598.175
4.643.481
-1.300.691
1.070.000
140.424
5.724
45.306
299.883
Eigen vermogen per 31 december
3.382.027
4.452.027
4.592.451
4.598.175
4.643.481
4.943.364
Liquiditeitspositie per 31 december
1.787.126
4.526.205
4.541.205
4.797.508
4.828.392
5.333.854
Resultaat
Uit bovenstaand overzicht blijkt dat onze vermogenspositie de komende jaren licht stijgt. Deze keuze is gemaakt om onze organisatie in een rustig tempo te laten voldoen aan de richtlijnen van de Commissie-Don. De bezuinigingen van het afgelopen jaar hebben een enorme impact gehad en continuering en borging van deze bezuiniging zal het eerste doel moeten zijn. Daarnaast is in de meerjarenbegroting de keuze gemaakt om vanaf 2015 € 1 miljoen structureel op personele lasten te bezuinigen. Eventuele verdere groei van de vermogenspositie komt in beeld indien de gelden uit het Herfstakkoord een structureel karakter krijgen. Daarnaast worden andere meevallers rechtstreeks aan het vermogen toegevoegd.
37
10.
Risicoanalyse 2014-2017
In de begroting 2014 en de meerjarenbegroting 2014-2017 hebben wij de tegenvallers zoveel mogelijk in kaart gebracht. Zo is de groei van het aantal leerlingen naar beneden toe bijgesteld en is de groeiformatie als inkomstenbron niet langer opgenomen (- € 600.000). Tevens is rekening gehouden met de teruggang in leerlingengewichten (€ 400.000 structureel) en de vermindering van de subsidie vanuit de lokale overheid (- € 400.000). Daarnaast is voor de zekerheid een bedrag opgenomen van € 400.000 per jaar voor het starten van nieuwe groepen op onze groeischolen. De gelden uit het Herfstakkoord (€ 1,1 miljoen per jaar) staan niet structureel ingeboekt. Wij gaan er met andere woorden vanuit dat de cijfers in de begroting niet zullen tegenvallen. Desalniettemin nemen wij een korte risicoparagraaf op van onderwerpen die nog onvoldoende aan bod zijn gekomen. Risico omschrijving 1. Leerlingaantallen wijken af van begroting. 2. Onduidelijkheid over de afspraken rond huisvesting door de centralisatie van onderwijs huisvesting. 3. Doordecentralisatie van kosten groot onderhoud.
4. Oprichting nieuwe scholen op Zeeburgereiland en Amstelkwartier. 5. Onduidelijkheid leegstandbeleid.
38
Consequentie van het optreden van het risico Gevolg is dat de baten lager zullen uitvallen.
Inschatting bedrag
Risico begroting
Mitigerende maatregel
Baten per leerling is gemiddeld € 5.540,=
Laag
Gevolg is dat er nog financiële onzekerheden zijn ten aanzien van de kosten van huisvesting.
Onbekend
Middel
Met ingang van het kalenderjaar 2015 worden de schoolbesturen zelf verantwoordelijk voor de kosten van het groot onderhoud. De daarvoor bestemde middelen worden vanaf die datum rechtstreeks overgemaakt naar het schoolbestuur. Nieuwe scholen. Uitgangspunt is voorfinanciering door Stadsdeel, maar praktijk kan weerbarstiger zijn. Leegstaande lokalen brengen ook kosten met zich mee, indien geen vergoeding
Onbekend
Middel
Nauwkeurig opvolgen en desgewenst ingrijpen in de exploitatie. Uitzoeken en in samenspraak met het Stadsdeel en de centrale stad heldere afspraken maken omtrent huisvesting. Actualiseren van het meerjaren onderhoudsplan voor de schoolgebouwen en reserveren van middelen.
Onbekend
Laag
Algemeen directeur houdt strikt toezicht op de gemaakte afspraken.
Onbekend
Middel
In overleg met Stadsdeel en centrale stad om oplossingen te
6. Verdere bezuinigingen van rijks -en lokale overheid.
7. Ontwikkelingen bij de invoering van “Passend onderwijs”.
8. Terugloop financiering SBO Het Spectrum.
39
wordt gegeven vanuit rijksoverheid. Gevolg is dat de opbrengsten zoals begroot minder zullen zijn waardoor de besparingen dienen toe te nemen. Voor de invoering van passend onderwijs zal het budget vanuit WSNS verhoogd worden. Het is niet bekend of dit afdoende zal zijn om de extra taken uit te voeren. Het Spectrum krijgt vanaf 1 augustus niet meer vergoed volgens de norm 2%, maar volgens het werkelijk aantal ingeschreven leerlingen.
zoeken. Onbekend
Laag
Snel reageren door bestuur en algemeen directeur als deze situatie zich voordoet.
Onbekend
Laag
Heldere afspraken maken op stedelijk niveau met andere Amsterdamse schoolbesturen. Plan van aanpak opstellen.
maximaal € 440.000 structureel vanaf 1 augustus 2015. Voor het schooljaar 20142015 hebben wij een overgangsmaatregel bewerkstelligd.
Hoog
Bestuurlijk overleg starten met als doel WSNS ervan te overtuigen dat voor openhouden van twee kleine locaties extra geld nodig is.
Bijlage A: Leerlingenprognose per school 2013-2016 STAIJ
Gebied Indische Buurt Oost Oost Oost Oostelijk havengebied Indische Buurt Oost Oost Watergraafsmeer Watergraafsmeer Watergraafsmeer Indische Buurt Indische Buurt Oost Oostelijk havengebied IJburg 1 Oostelijk havengebied IJburg 1 IJburg 1 Zeeburgereiland Over Amstel
2011
2012
2013
2014
2015
Totaal
Totaal
Totaal
Totaal
Prognose
Prognose
2016 2015-2015 Prognose
School
Vergelijk O&S data
20
18QN De Evenaar 18UR Aldoende
325
335
361
377
398
406
417
19AI De Kaap
110
118
129
141
153
161
160
19AQ De Dapper
305
292
267
233
226
212
189
104
110
123
123
122
119
19CH Flevopark
300
298
313
294
276
246
224
20SJ Linnaeus
252
236
211
225
235
240
250
20TV Pinksterbloem
379
391
401
407
407
410
422
20TW 5e Montessorischool
592
609
617
617
615
625
624
20WT Het Spectrum
159
149
156
145
135
125
125
20YG De Meer Dalton-School
477
459
473
452
455
450
451
62
60
60
60
19CH02 Gouden EI (flevopark 2)
20ZG01 Bataviaschool 20ZG Jan Pietersz Coen
248
253
329
246
252
246
239
20ZH De Kraal
310
293
293
309
325
359
360
22LE 8e Montessori Zeeburg
503
509
498
501
510
508
509
27LT Openbare Basisschool Olympus
388
421
348
314
280
250
250
27YK De Kleine Kapitein
173
215
253
274
296
331
353
28BA Steigereiland
512
567
609
631
640
640
640
29UA Laterna Magica
232
314
379
500
550
600
600
8
27
36
55
75
26
50
80
110
6.126
6.177
30PM IKC Zeeburgereiland 30UP Montessorischool de Amstel
Totalen
40
2010
5.285
5.563
5.755
5.904
6.022
-10 14 -54 3 -89 25 -25 -56 -49 -35 64 27 -80 47 52 138 23 6 1
Bijlage B: Verschuivingen / Keuzes Meerjarenbegroting 2013-2017 In onderstaand overzicht treft u een overzicht aan van de verschuivingen in de baten en lasten in de periode tot 2017. De achteruitgang in baten compenseren wij niet door het structureel inboeken van de inkomsten uit het Herfstakkoord. Een besluit hierover is immers nog niet genomen. Wij kiezen voor een structurele besparing op de personele lasten vanaf 2015 van € 1 miljoen. Deze besparing moet vooral buiten de klassen gevonden worden.
Groeibekostiging Incidentele bate NOA/Herfstakkoord Incidentele bate NOA/Herfstakkoord Incidentele bate WSNS Toename Baten WSNS (LGF +Zorg) Baten Cluster 2 Extra incidentele bate Besparing personele kosten Reservering nieuwe groepen Risico aanpassing gewichten Joost
2013
2014
2015
2016
2017
€ 650.000 € 1.058.000 € 126.667 € € € € -
€ € € 177.333 € 400.000 € € € -
€ € €
€ -400.000 € -166.667 € -166.667
€ € € € 100.000 € 257.000 € 93.822 € € 1.000.000 € -400.000 € -400.000 € -400.000
€ € € € € 446.000 € 93.822 € € 1.000.000 € -400.000 € -400.000 € -400.000
€ € € € € 579.000 € 93.822 € € 1.000.000 € -400.000 € -400.000 € -400.000
€ -156.000
€
€ 339.822
€ 472.822
-
€ 1.834.667
Verschil in middelen 2015 t.o.v. 2014 Verschil in middelen 2016 t.o.v. 2014 Verschil in middelen 2017 t.o.v. 2014 41
€ € €
406.822 495.822 628.822
250.822
Verschil in middelen 2015 t.o.v. 2014 € 406.822 Verschil in middelen 2016 t.o.v. 2015 € 89.000 Verschil in middelen 2017 t.o.v. 2016 € 133.000
