Sponsoring en fondsenwerving Openbaar primair onderwijs Lochem
Maart 2007
Sponsoring en fondsenwerving in het Lochemse openbaar basisonderwijs Inleiding Sponsoring en fondswerving zijn veelbesproken onderwerpen. In de schoolgids, het schoolplan en in het “Algemeen Beleidsplan”, is er al het één en ander over de mogelijkheden en de voorwaarden geschreven. De scholen maken al jaren gebruik van gelden, diensten en materialen die worden aangeboden door derden. Als scholen denken aan een structurele aanpak, dan zal er een goed plan van aanpak moeten liggen (gebaseerd op een duidelijke visie), verzekert van een groot draagvlak en van continuïteit. Er moet eveneens rekening worden gehouden met de wettelijke kaders zoals aangegeven in het “Convenant Sponsoring” d.d. 13 februari 1997. Sponsoring krijgt veel aandacht, echter fondsenwerving, schenking en subsidie zijn voor scholen meestal belangrijker bronnen om extra bijdragen te genereren. Deze notitie geeft een antwoord op een aantal vragen: 1. Wat wordt verstaan onder sponsoring en fondsenwerving? 2. Wat kunnen de scholen met sponsoring en fondsenwerving bereiken? 3. Waar liggen de grenzen van aanvaardbaarheid? 4. Hoe pakken je deze sponsoring en fondsenwerving aan? 5. De voortgang? 6. Hoe verloopt de bekostiging? 7. Hoe is het traject? 1.
Wat wordt verstaan onder sponsoring en fondsenwerving? 1.1.
Sponsoring: Onder sponsoring wordt volgens een landelijk aanvaarde definitie verstaan: “geldelijke en/of materiële bijdragen, niet gebaseerd op de onderwijswetgeving en niet zijnde de ouder- of leerling-bijdragen, indien het bevoegde gezag hiermee verplichtingen op zich neemt waarmee de leerlingen in schoolverband ( bijvoorbeeld binnen de schooltijden, het overblijven daaronder begrepen,) worden geconfronteerd.” Vrij vertaald betekent dit dat de gever, van de ontvanger, diensten verwacht. Dit kan zowel binnen als buiten schooltijd zijn. Wat er precies van elkaar wordt verwacht wordt meestal vastgelegd in een sponsorovereenkomst. De ouders hebben via de medezeggenschapsraad een belangrijke stem in het aangaan van sponsorverplichtingen, vastgelegd in de artikelen 9 en 10 van de Wet op de medezeggenschapsraden 1992. (deze artikelen worden als bijlage 2 toegevoegd) Een model sponsorovereenkomst is toegevoegd als bijlage 3.
1.2.
Fondsenwerving: Is het geheel van activiteiten dat zich richt op het werven van vele (meestal kleine) giften.
1.3.
Schenking: Volgens het burgerlijke wetboek art. 7A:1703, is een schenking: “Een overeenkomst, waarbij de schenker, bij zijn leven, om niet en onherroepelijk enig goed afstaat, ten behoeve van de begiftigde, die hetzelve aanneemt.”
1.4.
Subsidie: Een subsidie is een gift van de overheid. Subsidies worden vaak gegeven onder of met bepaalde voorwaarden. Deze kunnen echter niet gezien worden als een tegenprestatie van de zin van het begrip sponsoring. Subsidie valt dus in deze zin onder het schenkingsbegrip.
Sponsering en fondswerving openbaar primair onderwijs Lochem
2
2. Wat kunnen de Lochemse scholen met sponsoring en fondsenwerving bereiken? De Lochemse openbare scholen achten sponsoring van belang, vanwege de wenselijkheid en de noodzaak om voor het bekostigen van onderwijs ondersteunende activiteiten, extra middelen te genereren. Vooral als de scholen het onderwijs en de directe schoolomgeving een extra impuls willen geven, ontbreken daar veelal de middelen of de diensten voor. Doordat de school zich financiële en materiele ruimte kan verschaffen, kan deze aantrekkelijker worden voor de kinderen, leerkrachten en ouders. De omgeving krijgt meer aandacht voor de school, waardoor de betrokkenheid wordt vergroot. Ook creëert de school zich extra kansen, om de visie en de missie van de school uit te dragen. De wenselijke relatie met de omgeving, kan worden onderstreept. 3. Waar liggen de grenzen van aanvaardbaarheid? Uitgangspunt voor sponsoring en fondsenwerving is dat het gaat om additionele middelen, die nooit de onafhankelijkheid of de integriteit van de school mogen aantasten. De basis voor goed en verzorgd onderwijs moet liggen in de reguliere financiering vanuit de overheden. Voorwaarde is dat het gaat om extra (kwaliteit) verhogende zaken, die kunnen rekenen op breed draagvlak van alle geledingen. 4. Algemene aanpak en opzet In deze notitie wordt uitgegaan van verschillende doelgroepen, die ieder op een eigen wijze benaderd moeten worden (zie hiervoor de uitwerking onder punt 7 van het tien- stappenplan).Er wordt uitgegaan van een “viersporen beleid”: sponsoring, schenking & donatie, fondsenwerving en subsidies. Tijdens de inspraakrondes, hebben de directies en de medezeggenschapsraden aangegeven de voordelen van sponsoring en fondsenwerving te onderschrijven. Er is de voorkeur uitgesproken voor een schoolspecifieke aanpak. Een algemeen kader wordt gezien als een goede optie, waarbij er gebruik wordt gemaakt van de op de scholen aanwezige kennis en protocollen. Het is belangrijk dat de school per activiteit, of dit eenmalig of structureel is, een goed uitgewerkt plan van aanpak maakt. Er dient goed te worden onderzocht welke mensen, of instanties er benaderd worden. Per school is één persoon (meestal de directeur) die sponsoring en fondsenwerving in zijn takenpakket krijgt en hierop aanspreekbaar is voor derden. De ouders, de medezeggenschapsraad en het personeel van de school moeten goed over de plannen worden geïnformeerd. Met klachten kunnen ouders in het uiterste geval terecht bij de klachtencommissie (voor de procedure wordt hier verwezen naar de klachtenregeling, die op elke school ter inzage ligt en onderdeel uitmaakt van het “Algemeen Beleidsplan” voor het Lochemse openbaar basisonderwijs). Het serieus nemen van de “schenkers” is vooral ook van belang evenals de nazorg (“Doe wat je belooft”). Het bestuur van het openbaar onderwijs zal de plannen eveneens moeten onderschrijven en zal daarom vroegtijdig in het traject worden gehoord.
Sponsering en fondswerving openbaar primair onderwijs Lochem
3
Als de school besluit tot (structurele) fondsenwerving en sponsoring wordt het tienstappenplan van het “Instituut voor Sponsoring en Fondsenwerving” gehanteerd: In 10 stappen naar (structurele) sponsoring en fondsenwerving: 1. Wat is de missie van onze school? Waar staan wij voor en aan welke doelen werken wij de komende jaren (zie hiervoor o.a. het schoolplan en het strategische beleidsplan) 2.
Voor welke doelen gaan we fondsen werven? Voor welke doelen of activiteiten vinden wij het verantwoord om andere inkomstenbronnen aan te boren en wat willen we daarmee precies bereiken? (per school een aantal doelen bepalen die voor ouders, bekenden of derden leuk zijn om aan bij te dragen, denk aan herkenbaarheid, iets voor de kinderen).
3.
Welke rol gaat de fondsenwerving spelen in het schoolbeleid? Hier onderscheiden we: a. kwaliteitsverbetering b. betere communicatie (meer naamsbekendheid, beter imago, grotere netwerken) c. interne ondersteuning, motivatie van het eigen team
4.
Wat vinden wij belangrijke uitgangspunten voor fondsenwerving? a. structurele werving b. structurele relaties c. wederzijds respect d. blijvende betrokkenheid (van de schoolleiding)
5. Met welk project gaan we op pad? Een goede uitgebreide project omschrijving is hiervoor onmisbaar. 6. Wat is onze beginsituatie? Hiervoor het volgende inventariseren: a. het draagvlak binnen de school b. het imago van de school c. de naamsbekendheid d. de contactuele eigenschappen van de directie e. het bestaande netwerk rond de school 7. Wie gaan we benaderen? Mogelijke doelgroepen zijn: Bestuur, directie, vaste- of tijdelijke leerkrachten, ondersteunend personeel, adviesorganen, ouders, naaste familie, buurt- & straatbewoners van leerlingen en/of de school, oud- leerlingen, welgestelden, winkeliers, leveranciers, serviceclubs, lokale bedrijven met belangen bij de doelgroep, eerdere lokale sponsors, verenigingen, fondsen, subsidieregelingen, enz. 8. Hoe reageren proefpersonen op ons projectvoorstel? Een eerste verkenning van de doelgroep via persoonlijke gesprekken, telefonische interviews of een systematisch onderzoek naar relevante fondsen en subsidiegevers. 9. Hoe gaan we het straks precies aanpakken? Hiervoor wordt per school (of per relevant project) een stappenplan opgezet volgens het SMART- principe: Specifiek, Meetbaar, Aanvaardbaar, Realistisch en Tijdgebonden. 10. Wat houdt ons nog tegen?
Sponsering en fondswerving openbaar primair onderwijs Lochem
4
5. Voortgang Het Bovenschools Management zal het initiatief nemen om te komen tot (structurele) sponsoring en fondsenwerving. Hiervoor zijn de volgende acties ondernomen: a. aanschaffen van de Cd-rom van de firma Butrade: “subsidie wizard” b. lidmaatschap van het instituut voor sponsoring en fondsenwerving c. bijwonen van diverse workshops en studiedagen over sponsoringbeleid d. het (her)schrijven van deze raamwerknotitie 6. Bekostiging Ter dekking van de aanloopkosten heeft het Bovenschools Management (tot 2004) maximaal ƒ1000, - (omgerekend ± € 455, -) per jaar vrijgemaakt uit het “Verzilveringbudget”. Scholen konden hierop een beroep doen, op basis van goed onderbouwde plannen (die van het directieberaad goedkeuring moeten verkrijgen). Daarnaast hebben de scholen vanuit eigen budgetten voor de (aanloop)kosten zorg gedragen.
Sponsering en fondswerving openbaar primair onderwijs Lochem
5
