Arrondissem ent Tonge ren Provinc ie Lim burg
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN
Lokaal sociaal beleid Borgloon
2
LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN (LSBP) ( decreet van 03/03/2004 en de omzendbrief van 27/10/2004)
1. Wie coördineert in het kader van het lokaal sociaal beleid? In het decreet Lokaal Sociaal Beleid van 03/03/2004 wordt gesteld dat het lokale bestuur het lokaal sociale beleid moet coördineren. OCMW en stad moeten het geheel van de beleidsbepaling en acties op het gebied van lokaal sociaal beleid van henzelf én van andere actoren die actief zijn op het grondgebied, coördineren. Dit moet o.a. gebeuren via het maken van een overkoepelend strategisch meerjarenplan waarin op basis van een omgevingsanalyse en een gemeenschappelijke visie, strategische doelstellingen worden opgemaakt. Bij de opmaak worden ook de bevolking en de lokale actoren betrokken. Het lokale bestuur is als democratisch bestuur het politiek gelegitimeerde beleidsniveau dat het dichtst bij de burger staat. De lokale overheid moet mee garant staan voor de basisdienstverlening op het vlak van welzijn naar zijn burgers. Zij kan dit doen door zelf sociale dienst- en hulpverlening aan te bieden en / of door het gehele aanbod aan hulp- en dienstverlening te coördineren met het oog op meer efficiëntie en effectiviteit. Zowel meer efficiëntie als effectiviteit is vereist met het oog op het garanderen van de grondrechten voor alle burgers.
2. Welke elementen zitten vervat in het lokaal sociaal beleidsplan? • • • • •
omgevingsanalyse geïntegreerde visie op het lokale sociaal beleid meerjarenplanning taakverdeling en werkafspraken tussen stad en OCMW een beschrijving van de wijze waarop de bevolking en de lokale actoren betrokken worden bij de voorbereiding van dit beleidsplan
3
Lokaal sociaal beleid Borgloon
3. Wat is lokaal sociaal beleid? Onder lokaal sociaal beleid verstaan we het geheel van plannen en initiatieven die binnen de gemeente bestaan in de sociale sector. Het gaat dus zowel over dienstverlening van het OCMW als over dienstverlening van de stad en dienstverlening van andere lokale actoren. Bedoeling van dit beleid is dat al de dienstverlening die voor handen is binnen de sociale sector op elkaar wordt afgestemd. Op die manier kan de burger op een efficiëntere manier geholpen worden met het oog op het garanderen van de toegang van elke burger van Borgloon tot de rechten vastgelegd in de artikelen 23 en 24§3 van de Grondwet. Welke zijn deze rechten? • • • • • •
recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundige en juridische bijstand recht op een behoorlijke huisvesting recht op de bescherming van een gezond leefmilieu recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing recht op onderwijs
4. Samenwerking als rode draad Een effectief sociaal beleid vereist samenwerking tussen de lokale besturen, stad en OCMW, onderling en tussen het lokale bestuur en de actoren die actief zijn op het sociale werkveld. Deze samenwerking situeert zich op het niveau van beleid, voorzieningen en cliënt •
beleidsniveau: samenwerking en afstemming tussen stad en OCMW
Coördinatie op beleidsniveau heeft tot doel om te komen tot een beleid dat op een zo efficiënt mogelijke wijze, zo goed als mogelijk tegemoet komt aan de behoeften. Daar waar in de praktijk het beleid vaak vertrekt van het al aanwezige aanbod en de al aanwezige voorzieningen (aanbodgestuurde beleid), is de meerwaarde van een coördinatie op beleidsniveau dat wordt vertrokken van de vraag (vraaggestuurde beleid). Om het sociale beleid op termijn te kunnen coördineren zal men over de nodige informatie moeten beschikken en dus een aantal analyses moeten uitvoeren in het kader van het lokaal sociaal beleidsplan (intern en extern). •
voorzieningen – en cliëntniveau: via het concept Sociaal Huis
Coördinatie op cliëntniveau heeft tot doel om tegemoet te komen aan de behoefte van afstemming van concrete hulp- en dienstverlening t.a.v. één cliënt. Sommige cliënten hebben te kampen met een zware en gediversifieerde problematiek en zijn gekend bij vele verschillende hulpverleners. In het belang van de cliënt is het noodzakelijk dat deze op de hoogte zijn van elkaar acties. Het werken vanuit een gedeelde analyse van het probleem laat toe om een omvattend hulpverleningsaanbod te ontwikkelen, waarin duidelijke taken en verantwoordelijkheden worden afgesproken. Coördinatie op cliëntniveau is dus coördinatie van individuele hulp- en dienstverlening en
Lokaal sociaal beleid Borgloon
4
behoort aldus tot de coördinatieopdracht die het OCMW is toegemeten via artikel 62 van de organieke wet betreffende de OCMW. Coördinatie op voorzieningenniveau heeft tot doel om via netwerkvorming te komen tot een vlotte uitwisseling van gegevens betreffende vraag en aanbod aan hulp- en dienstverlening waardoor burgers met hulpvragen vlugger geholpen kunnen worden en effectieve doorverwijzing wordt vergemakkelijkt. Bvb wie heeft er gegevens over beschikbare plaatsen in rusthuizen? Omvatten de gegevens naast de openbare ook particuliere voorzieningen? Hoe kan dit best georganiseerd worden? Over het 'Sociaal Huis' wordt gesteld dat de term nog teveel de noodzaak aan een gebouw oproept. Minister Vervotte ziet het sociale huis als een systeem waarbij tussen het OCMW, de stad en andere lokale partners afspraken gemaakt worden. M.a.w. het Sociaal Huis is een samenwerkingsverband tussen diverse partners. De doelstelling is dat de burger met zijn vraag op de juiste plaats terecht kan en zo snel mogelijk het juiste antwoord krijgt. Deze opvatting sluit aan bij de VVSG - benadering van het Sociaal Huis (zoals beschreven in de nota ‘Het sociaal huis binnen Lokaal Sociaal Beleid’) als een concept dat een aantal functies omvat en tot doel heeft de toegankelijkheid van de dienst- en hulpverlening te verhogen. Het Sociaal Huis heeft geen aparte juridische structuur. Artikel 10§2 van het decreet stelt dat er minimaal een gezamenlijk loket moet tot stand gebracht worden dat op een geïntegreerde wijze toegang verschaft tot de sociale dienstverlening van het lokale bestuur. Het loket kan theoretisch ingevuld worden als één fysiek loket en men doet dit best binnen het OCMW aangezien er voor de meerderheid van de individuele sociale dienstverlening beroep gedaan wordt op het OCMW. De sociale diensten van het OCMW zijn beter uitgerust qua personeel om de informatiefunctie, vraagverhelderingfunctie en doorverwijsfunctie adequaat in te vullen ( = taken die samenhangen met de loketfunctie) Het loket plaatsen binnen de stad is niet opportuun aangezien de verplichte taken die de stad opneemt op het gebied van individuele sociale dienstverlening zich situeren op het administratieve niveau bvb pensioenaanvragen, aanvragen integratietegemoetkoming gehandicapten In het Sociaal Huis zijn dan ook volgende diensten fysiek ingebed: dienst maatschappelijke dienstverlening OCMW ( sociale dienst, juridische dienst, poetsdienst, warme maaltijdenbedeling, MMC, voetverzorging, personenalarm) dienst sociale zaken stad Voor de administratieve regeling van het personeel in het Sociaal Huis gelden volgende afspraken: de personeelsleden worden door hun respectievelijke besturen ( stad of OCMW) afgevaardigd naar het Sociaal Huis en blijven vallen onder het gezag van hun bevoegde werkgever de personeelsleden in het Sociaal Huis werken onder de administratieve organisatie van het OCMW
Lokaal sociaal beleid Borgloon
In die zin wordt er best in het Sociaal Huis gewerkt rond: 1. volgende vier grote beleidsdomeinen: •
sociale tewerkstelling ==> coördinatie: OCMW = sociale dienst OCMW, Lokale Werkwinkel, VZW TEAM, CBO Maasland
•
huisvesting senioren en seniorenbeleid ==> coördinatie: OCMW = Bloesemhof, Avondrood, CV Tongershuis, Kleine Landeigendom, Sociaal Verhuurkantoor, VZW Toegankelijkheidsbureau, stedelijke adviesraad voor senioren
•
thuisverpleging en thuiszorg ==> coördinatie: OCMW = dienst warme maaltijdenbedeling, poetsdienst AV, (dienstenchequebedrijf), MMC, diensten gezin – en bejaardenhulp, VZW ISIS, Wit – Gele Kruis en de zelfstandige thuisverpleging, SIT
•
jongeren en kinderopvang ==> coördinatie: stad = stedelijke jeugddienst, buitenschoolse kinderopvang, VZW De Bambi's, Kind en Gezin, speelpleinwerking
2.
volgende taakafspraken tussen OCMW en stad
2.A. Algemeen principe van taakverdeling De rol van het OCMW in de eerste welzijnslijn is zeer groot. Door zijn belangrijke rol in de individuele dienstverlening is het OCMW goed geplaatst om op lokaal niveau de sturende en stuwende kracht te zijn in het ondersteunen en uitbouwen van het lokale welzijn van alle inwoners van onze gemeente. Het OCMW is de instelling bij uitstek om samen met de gemeentelijke overheid te zorgen voor: • een samenhangend welzijnsbeleid naar de individuele hulpvrager • een efficiënte en goed uitgebouwde welzijnszorg naar de zorgbehoevende ouderen De individuele hulpverlening door het OCMW in overeenstemming met de bepalingen van artikel 57 tot en met 68bis van de organieke wet op het OCMW = • • • • •
De wet op het leefloon en de projecten van maatschappelijke integratie voor de cliënten jonger dan 25 jaar. De functie van beleidsadvisering (artikel 47§1) of signaalfunctie. De opvang van asielzoekers en de strikt noodzakelijke dienstverlening aan illegale vreemdelingen (artikel 57§2). De opvang van daklozen en de mogelijkheid van het referentieadres bij het OCMW (artikel 57bis). Het verlenen van nuttige raadgevingen en hulp bij het verwerven van wettelijke voorziene rechten en voordelen (artikel 60§2).
5
Lokaal sociaal beleid Borgloon
• • • • • • • • • • • • •
6
Het verlenen van materiële hulp zoals steun, aanvullende toelagen voor huur, voorschotten op sociale uitkeringen, verwarming, school … of bijpassingen tot een socio - vitaal minimum (artikel 60§3) Het verzekeren van psychosociale, morele of opvoedende begeleiding met steeds meer nadruk op budgetbeheer en budgetbegeleiding, schuldbemiddeling (artikel 60§4) waarvoor de inschakeling van een jurist noodzakelijk is. Het regulariseren van ziekteverzekering (artikel 60§5) De sociale tewerkstelling (via artikel 60§7), de inschakeling in sociale – economie initiatieven. De samenwerkingsverbanden met personen, inrichtingen of diensten (artikel 61). De coördinatie, overleg over individuele en collectieve behoeften zoals SEL, LOGO. De voogdij over kinderen (artikel 63). De terugvordering op het gebied van onderhoudsplicht (artikel 100bis). De adviescommissies minimale leveringen gas en elektriciteit (LAC). De bemiddeling bij echtscheiding en echtelijke problemen. Noodplan bij barre weersomstandigheden. Aanvragen en afhandeling van de Vlaamse zorgverzekering. Toelagen stookolie
De gemeente behartigt de meer algemene welzijnspolitiek.
7
Lokaal sociaal beleid Borgloon
2.B. Taakverdeling per beleidsterrein
BELEIDSTERREIN Sociale tewerkstelling: SINE + Artikel 60§7 Pensioenaanvragen Huisvesting bejaarden Huisvestingsbeleid bejaarden Seniorenbeleid Extramurale voorzieningen Thuisgezondheidszorg: ondersteunend Thuisverpleging: ondersteunend Voor- en naschoolse kinderopvang SEL / SIT Migranten, politiek vluchtelingen: integratiebeleid Migranten, politiek vluchtelingen: hulpverlening Crisisopvang en thuislozen Verslavingsbeleid: preventie Juridische informatie en begeleiding Ziekenzorg: ondersteunend
OCMW
STAD
8
Lokaal sociaal beleid Borgloon
5. Lokaal Sociaal beleidsplan • • • •
2005: opmaak en goedkeuring van het stappenplan 2006: opmaak van het LSBP voor 31/12/2007: goedkeuring van het LSBP door OCMW – raad en gemeenteraad met een tussentijdse evaluatie aan de hand van een sociale conjunctuurbarometer 2008 – 2014: looptijd LSBP Samenstelling stuurgroepen Afbakening taken OCMW en stadsbestuur Bestuursakkoord tussen Stad en OCMW Borgloon Planning opmaak Lokaal Sociaal Beleidsplan Omgevingsanalyse en infoverzameling Analyse en synthese van beide onderzoeken Invulling Sociaal Huis
juni 2005 januari 2006 februari 2006 tot augustus 2006 tot oktober 2006 januari 06 - december 06
Opmaak Lokaal Sociaal Beleidsplan Visie en actieplan
tot februari 2007
Goedkeuring door Lokaal Ambtelijk Managementteam Goedkeuring door Projectteam Lokaal Sociaal Beleid
februari 2007 maart 2007
Goedkeuring door Raad voor Maatschappelijk Welzijn Goedkeuring door Gemeenteraad
mei 2007 september 2007
Het goedgekeurde plan wordt ter kennisgeving overgemaakt aan de Vlaamse Regering.
