1 bk
E D N U JKSK
RI d e r b o u w D R A A r de on vo o EK O B D HAN
India
Bevolking en cultuur Op de wereld wonen bijna zeven miljard mensen. Dat zijn er veel, heel veel. Waar wonen ze en waarom wonen ze juist daar? Hoe snel groeit de bevolking? Waarom verhuizen mensen? Zomaar wat vragen, waar je in dit hoofdstuk een antwoord op kunt vinden.
Oriëntatie 1 India
2
24
Kern 2 Waar woont de bevolking? 3 De wereldbevolking groeit 4 Waarom verhuizen mensen? 5 Botsing van culturen
26 28 30 32
Onderzoek 6 Nederland
34
Afsluiting 7 Begrippen
36
oriëntatie India
1
India In India groeit de bevolking erg snel. Werk deze paragraaf door en ontdek dit boeiende land.
stap
1
CHINA
PAKIST AN
De kaart van India
India ligt in het werelddeel Azië. De hoofdstad van India is New Delhi. In het noorden ligt de Himalaya. Dit is het hoogste gebergte van de wereld. De rivier de Ganges begint in de Himalaya. Deze rivier is de heilige rivier voor de hindoes. De grootste godsdienst is het hindoeïsme. Vroeger waren de Engelsen hier de baas. Sinds 1947 is India onafhankelijk.
Delhi
HI M A L A N E P AY L A
MandawDelhi a G New Agraan
Bikaner
Jaipur Jaisalme r Pushkar Luni Udaipur
ge
s
INDIA
I N D I
N
Kolkata
A 0
400 km
Mumbai Golf van Bengalen Bangalore
0
400 km
SRI LANKA
Maak stap 1 in je werkboek op blz. 22.
stap
2
Beeld van India De trein heeft een kwartier vertraging. De reden? Er staat een koe op de rails! Dit kan zomaar gebeuren in India. In India is de koe een heilig dier. Het verkeer valt stil als een koe de straat oversteekt. India heeft meer dan één miljard inwoners. Veel mensen werken in de landbouw. De economie groeit hard, er komen nieuwe banen bij. Sommige mensen verdienen daardoor veel geld. Veel mensen zijn nog erg arm.
Maak stap 2 in je werkboek op blz. 22.
24
Hoofdstuk 2 Bevolking en cultuur
stap
3
India in de atlas Deze jongen heeft zijn bed op stenen gezet. Waarom? Het heeft hard geregend. India heeft een tropisch klimaat. Het is altijd warm en soms regent het hard. In de regenperiode valt het water met bakken uit de hemel. In drie maanden tijd valt er dan net zoveel regen als in één jaar in ons land.
Maak stap 3 in je werkboek op blz. 23.
stap
4
Om te leren
India is een land met heel veel mensen. Het gaat goed met de economie. Steeds meer grote bedrijven gaan naar India. Toch wonen hier ook veel arme mensen. Ze leven van minder dan 1 euro per dag. In India werken 65 miljoen kinderen elke dag. Ook heeft India een boeiende cultuur. De Taj Mahal is één van de mooiste monumenten ter wereld. Miljoenen toeristen bezoeken dit wereldwonder. Ga op ontdekkingstocht door dit boeiende India. Maak stap 4 in je werkboek op blz. 23.
25
kern India
2
Waar woont de bevolking? De bevolking is niet gelijk verdeeld over de wereld. In sommige gebieden wonen veel mensen, in andere gebieden weinig.
stap
1
Op de wereld zijn dichtbevolkte gebieden In India wonen meer dan één miljard mensen. Veel mensen wonen in de vallei van de Ganges. In de ochtend nemen mensen een bad in de heilige rivier. In dit vlakke, vruchtbare gebied is landbouw goed mogelijk. Ook zijn hier veel grote steden. Het gebied is dichtbevolkt. Ook in de kustvlakten wonen veel mensen.
Maak stap 1 in je werkboek op blz. 24.
stap
2
Op de wereld zijn dunbevolkte gebieden
Hoog in de bergen leiden de mensen een arm bestaan. De tent beschermt tegen de wind en de neerslag. Het is hier zo rotsig en koud dat er bijna niets wil groeien. Op de hoge toppen van de Himalaya wonen geen mensen. Het is te koud en de lucht is te ijl. In dit gebergte zijn hoge pieken en dalen. Het is moeilijk toegankelijk. Er wonen weinig mensen. Het gebied is dunbevolkt.
Maak stap 2 in je werkboek op blz. 24.
26
Hoofdstuk 2 Bevolking en cultuur
Wereld
stap
3
Waar woont de bevolking op de wereld?
Op de wereld is de bevolking niet gelijk verdeeld. Kijk maar op de kaart. India is een dichtbevolkt gebied, Nederland ook. Er zijn ook dunbevolkte gebieden. Woestijnen zijn dunbevolkt. De Sahara is een woestijn. Er wonen weinig mensen. Op de wereld wonen meer mensen in de stad dan op het platteland.
Bevolkingsdichtheid van de aarde in 2006
60º N.B.
Atlantische Oceaan
30º N.B. Kreeftskeerkring
Grote Oceaan
Evenaar
0º
Grote Oceaan Indische Oceaan
Steenbokskeerkring 30º Z.B. één stip = 100 000 mensen
60º 150º W.L.
120º W.L.
90º W.L.
60º W.L.
30º W.L.
0º
30º O .L.
60º O .L.
90º O .L.
120º O .L.
150º O .L.
180º
Maak stap 3 in je werkboek op blz. 25.
stap
4
Om te leren
In sommige gebieden wonen veel mensen dicht op elkaar. In andere gebieden wonen weinig mensen. Daar zijn goede redenen voor. Waar woon jij? In India leven meer dan één miljard mensen. De mensen zijn niet gelijk over het land verdeeld. In India zijn: • dichtbevolkte gebieden (bijvoorbeeld de Gangesvallei). • dunbevolkte gebieden (bijvoorbeeld de Himalaya). Ook op de wereld zijn dichtbevolkte en dunbevolkte gebieden.
Dichtbevolkte gebieden • Vlakke gebieden • Gebieden met vruchtbare bodems voor landbouw • Gebieden met een aantrekkelijk klimaat • Gebieden met belangrijke grondstoffen
Begrippen • In sommige gebieden wonen heel veel mensen. Dit zijn dichtbevolkte gebieden. • In andere gebieden wonen weinig mensen. Deze gebieden zijn dunbevolkt. Maak stap 4 in je werkboek op blz. 25.
Dunbevolkte gebieden • Hooggebergte met steile pieken en diepe dalen • Erg droge gebieden • Erg koude gebieden • Gebieden met moeilijk toegankelijke oerwouden 27
kern India
3
De wereldbevolking groeit In arme landen groeit de bevolking snel, in rijke landen langzaam. Ontdek in deze paragraaf de verschillen in bevolkingsgroei op de wereld.
stap
1
Bevolkingsgroei in arme landen Elke seconde worden op de wereld vier kinderen geboren. Elke seconde sterven er twee mensen. Per seconde komen er dus eigenlijk twee mensen bij op de wereld. Tel langzaam tot tien. Nu zijn er alweer twintig mensen meer op aarde. De wereld heeft dus een geboorteoverschot. De wereldbevolking groeit. In India groeit de bevolking het snelst. De mensen moeten allemaal eten, naar school of werk vinden. Dat geeft problemen, kijk maar naar de foto!
stap
2
x miljard
Maak stap 1 in je werkboek op blz. 26.
Bevolkingsgroei in rijke landen
De bevolking op de wereld wordt ook steeds ouder. Vooral in de rijke landen stijgt de levensverwachting. Maar oude mensen krijgen geen kinderen. Daardoor worden er minder kinderen geboren. Oude mensen gaan ook eerder dood dan jonge mensen. Het aantal sterfgevallen neemt toe. Soms ontstaat zelfs een sterfteoverschot.
Maak stap 2 in je werkboek op blz. 26.
28
12 10 8 6 4 2 0 1750
1800
1850
arme landen rijke landen
1900
1950
2000
2050
2100
jaar
Hoofdstuk 2 Bevolking en cultuur
Wereld
stap
3
Bevolkingsgroei in kaart
In arme landen is vaak een geboorteoverschot. De bevolking is er jong. In rijke landen is de bevolking ouder. De bevolking groeit niet meer zo snel. Soms is er zelfs een sterfteoverschot. Ook in landen met oorlog of hongersnood zie je vaak een sterfteoverschot. In het zuiden van Afrika is een sterfteoverschot door de ziekte aids. Er sterven veel mensen. De levensverwachting daalt.
Geboorteoverschot minder dan 10
30 of meer
10 - 30
Sterfteoverschot
Maak stap 3 in je werkboek op blz. 26.
stap
4
Om te leren
De wereldbevolking groeit snel. Er worden veel meer mensen geboren dan dat er sterven. Jij zal in de toekomst met steeds meer mensen op de wereld wonen. De bevolkingsgroei is niet overal gelijk. 1 In arme landen: • worden veel kinderen geboren. • sterven minder mensen door een betere gezondheidszorg. • is het aantal geboorten hoger dan het aantal sterfgevallen. Er is een geboorteoverschot. De bevolking groeit snel. 2 In rijke landen: • worden de mensen ouder, de levensverwachting stijgt. Daardoor: • daalt het aantal geboorten. • stijgt het aantal sterfgevallen.
Soms sterven er zelfs meer mensen dan dat er geboren worden. Er ontstaat dan een sterfteoverschot. De bevolking blijft gelijk of neemt zelfs af. Ook in landen met oorlog of hongersnood zie je vaak een sterfteoverschot.
Begrippen • In arme landen worden veel kinderen geboren en neemt de sterfte af. Arme landen hebben vaak een geboorteoverschot. • In rijke landen worden de mensen ouder, de levensverwachting stijgt. Soms ontstaat zelfs een sterfteoverschot. Maak stap 4 in je werkboek op blz. 27
29
kern India
4
Waarom verhuizen mensen? Soms laten mensen alles achter en verhuizen naar het buitenland. Waarom doen ze dat? Werk deze paragraaf door en je weet het antwoord.
stap
1
Verhuizen doe je niet zomaar … Mijn moeder heeft een hotel in Goa aan de kust. Ik spreek goed Engels, dat heb ik geleerd van de gasten. En natuurlijk weet ik alles van werken in een hotel. Morgen vlieg ik naar Dubai om daar in een nieuw hotel te werken. Ik kan in Dubai twee keer zoveel geld verdienen.
Maak stap 1 in je werkboek op blz. 28.
stap
2
Aantrekking en afstoting
De bovenste foto is gemaakt in Sudan. Dit is een land in Afrika. Mensen zijn op de vlucht voor de oorlog. Ze hebben alles achter gelaten. Sudan is een afstotingsgebied. De onderste foto ziet er heel anders uit. Zou je hier niet graag willen wonen? Een lekker klimaat, een zwembad … Dit is een aantrekkingsgebied.
Maak stap 2 in je werkboek op blz. 28.
30
Hoofdstuk 2 Bevolking en cultuur
Wereld
stap
3
+
+
0
0
–
–
Bron: CIA-factbook
Bron: CIA-factbook
Emigratie en immigratie
In sommige gebieden willen de mensen graag wonen. Het zijn gebieden met veel pluspunten. Veel mensen komen het land in. Vooral in rijke landen is veel immigratie. Kijk maar naar de kaart.
Uit andere gebieden willen mensen graag vertrekken. Het zijn gebieden met minpunten. Mensen willen hier liever weg. In de arme landen is veel emigratie.
Maak stap 3 in je werkboek op blz. 28.
stap
4
Om te leren
Mensen verhuizen niet zomaar. Daar zijn vaak goede redenen voor. Jij zal in je leven ook zeker verhuizen! Overal op de wereld verhuizen mensen. Sommige mensen verhuizen naar een ander land. Mensen verhuizen niet zomaar naar het buitenland. Mensen verhuizen, bijvoorbeeld omdat ze: • meer geld kunnen verdienen (economische reden). • trouwen met iemand uit een ander land (sociale reden). • niet veilig zijn, ze vluchten (politieke reden). In sommige gebieden wonen mensen erg graag. Het gebied heeft veel pluspunten. Het is een aantrekkingsgebied.
In andere gebieden wonen mensen juist niet graag. Het gebied heeft veel minpunten, zoals oorlog of honger. Het is een afstotingsgebied. Bij emigratie gaan mensen uit een land weg. Ze verhuizen naar een ander land. Bij immigratie komen mensen een land in. Begrippen • Een rijk land is vaak een aantrekkingsgebied. • Mensen vestigen zich hier graag, er is immigratie. • In sommige arme landen wonen mensen niet graag. Het is een afstotingsgebied. • Mensen verlaten het land, er is veel emigratie. Maak stap 4 in je werkboek op blz. 29.
31
kern India
5
Botsing van culturen In India wonen hindoes, maar ook moslims en sikhs. Elke groep heeft zijn eigen gewoonten. Leven ze in India apart of samen?
stap
1
De cultuur van India
In India leven de Dalits, de onaanraakbaren. Op de foto zie je vier Dalits aan het werk. Zij dragen een lijk naar de verbrandingsplaats. Alleen de Dalits mogen dit werk doen. Voor de andere groepen is het onrein. Het vuile werk wordt dus opgeknapt door de Dalits. Net zoals de andere hindoes eten de Dalits geen vlees. Ze eten zeker geen koeienvlees. Ze leven hier op aarde om goed te doen. Daardoor word je in een volgend leven in een hogere kaste geboren. Zeker Dalits willen dit dolgraag! Dan hoeven ze het vuile werk niet meer te doen.
Maak stap 1 in je werkboek op blz. 30.
stap
2
Apart of samen In India zijn de meeste mensen hindoe. Maar in het noorden wonen ook veel moslims. Daar zijn de moslims soms in de meerderheid. Dit geeft spanningen, kijk maar naar de foto. Het huis is zwaar beschadigd. Twee moslims gijzelden hier dorpsbewoners. Later zijn de moslims neergeschoten door soldaten.
Maak stap 2 in je werkboek op blz. 30.
32
Hoofdstuk 2 Bevolking en cultuur
Wereld
stap
3
Een multicultureel land
Gandhi is misschien wel de beroemdste Indiër. Hij heeft veel acties gevoerd tegen onrecht. Onrecht moet je oplossen zonder geweld. Gandhi zei: ”Je kunt geen hand schudden met een gebalde vuist.” In 1947 wilde hij niet dat de moslims een eigen land kregen. Verschillende godsdiensten moeten in vrede met elkaar leven. India moet een land blijven met veel culturen.
Maak stap 3 in je werkboek op blz. 30.
stap
4
Om te leren
Een hindoe eet geen koe, een moslim eet geen varken. Misschien eet jij ook bepaalde dingen niet. Maar culturen kunnen wel goed naast elkaar leven. Cultuur heeft te maken met de manier waarop je leeft. Taal en godsdienst zijn daarbij belangrijk. Op de wereld zijn veel mensen verhuisd. Sommige mensen wonen al heel lang in een land. Dat zijn de autochtonen. Sommige mensen zijn in een ander land geboren, of hun ouders. Dat zijn de allochtonen. De nieuwe mensen nemen andere gewoonten mee. Hun cultuur verschilt.
In een gebied waar verschillende culturen bij elkaar wonen, kunnen de culturen: • dingen van elkaar overnemen. Zo ontstaat een multicultureel land. • juist ruzie met elkaar krijgen. Dan ontstaat een botsing van culturen.
Begrippen • Elke cultuur heeft zijn eigen taal en gewoonten. • De mensen die al lang hier wonen, zijn autochtonen. • De allochtonen hebben nieuwe dingen meegenomen. • Nederland is een multicultureel land geworden. Maak stap 4 in je werkboek op blz. 31.
33
onderzoek Nederland Indonesië
6
Nederland Laten we bij de Italiaan een pizza gaan eten. Luister naar de Marokkaanse rapper Ali B. Kijk naar een Bollywoodfilm of de film Shouf Shouf Habibi. Zeg doekoe, skotoe, nakken. Vijftig jaar geleden zou iedereen je stomverbaasd hebben aangekeken. Nu snapt bijna iedereen wat je bedoelt. Naar Nederland zijn veel verschillende groepen mensen verhuisd. Nederland is een multicultureel land geworden. Sommige Nederlanders vinden al die culturen leuk (bron 1 en 4). Op andere plekken leidt het tot botsingen (bron 2). Wat is jouw mening over buitenlanders of het sluiten van de grenzen? Maak de vragen in je werkboek op blz. 32.
bron 1 Op weg naar een multiculturele samenleving.
34
Hoofdstuk 2 Bevolking en cultuur
bron 3 Herkomst allochtonen in Nederland.
12,7%
32,5%
12,4%
11,5% 2,4% 3,6%
bron 2 Soms botsen culturen.
4,2%
10,5% 10,1%
Totaal aantal allochtonen 3.122.717 Indonesië
Ned. Antillen
Duitsland
België
Turkije
Verenigd Koninkrijk
Suriname
Overige landen
Marokko Bron: Grote Bosatlas
bron 4 Is Nederland multi-culti?
35
afsluiting
Begrippen De begrippen met een * staan in ‘stapje verder’. aantrekkingsgebied Een gebied waar je prettig woont en werkt. Het gebied heeft veel pluspunten.
dichtbevolkt Een gebied waar veel mensen wonen.
afstotingsgebied Een gebied waar je niet prettig woont en werkt. Het gebied heeft veel minpunten.
dunbevolkt Een gebied waar weinig mensen wonen, bijvoorbeeld een woestijn.
allochtoon Iemand die in een ander land geboren en opgegroeid is. En ook de kinderen daarvan.
emigratie Verhuizen naar een ander land.
autochtoon Iemand die in een land geboren en opgegroeid is. En ook zijn ouders. * bevolkingsdichtheid Gemiddelde aantal mensen per km2.
36
cultuur Heeft te maken met de manier waarop je leeft.
geboorteoverschot Het aantal geboorten is hoger dan het aantal sterfgevallen.
Hoofdstuk 2 Bevolking en cultuur
immigratie In een land komen om daar te gaan wonen.
* pullfactoren Pluspunten van een gebied. * pushfactoren Minpunten van een gebied.
remigratie
* remigratie Terugkeren naar het land van herkomst.
emigratie immigratie
sterfteoverschot Het aantal sterfgevallen is hoger dan het aantal geboorten. * leeftijdsgrafiek Grafiek die voor een bepaald gebied het aantal mannen en vrouwen en de leeftijdsopbouw laat zien.
6 10 8 % mannen
4
Piramidemodel 80+ 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 2 0 0 2
4
* vooroordeel Mensen praten elkaar na, het gaat niet om iets wat echt waar is.
8 10 6 % vrouwen
levensverwachting Gemiddeld aantal jaren dat je te leven hebt. * migratie Verhuizen van de ene woonplaats naar de andere. multicultureel Land waarin verschillende culturen samen leven.
37
