Directie Inwoners
Ingekomen stuk D1 (PA 9 april 2008)
Beleid & Realisatie Beleidsrealisatie & verantwoording
Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen
Aan de gemeenteraad Nijmegen 2007 Openbare besluitenlijst van 18 december
Collegevergadering
no 47
Telefoon
(024) 329 90 00
Telefax
(024) 329 29 81
E-mail
[email protected]
Postadres Postbus 9105 6500 HG Nijmegen
Aanwezig: Voorzitter Wethouders
Th. de Graaf P. Depla, H. van Hooft sr., L. Scholten, H. Kunst, P. Lucassen, J. van der Meer P.uw Eringa Gemeentesecretaris Datum Datum brief Ons kenmerk Contactpersoon 18 maart 2008 L120/08.0006735 T. van Nieuwenhuijze A. Kuil Communicatie M. Sofovic Verslag Onderwerp
Aantal bijlagen
Reactie op GL-initiatiefvoorstel Hoogopgeleide migranten (en vluchtelingen): de beste weg naar een betere baan
Doorkiesnummer
329 2962
Geachte leden van de Aldus raad,vastgesteld in de vergadering van: Op 14 februari 2008 hebben wij het initiatiefvoorstel van GroenLinks Hoogopgeleide migranten (en vluchtelingen): de beste weg naar een betere baan ontvangen. U bespreekt deze initiatiefvoorstel tijdens de politieke avond van 26 maart 2008. Via deze brief brengen wij u op de hoogte van De voorzitter, De u secretaris, onze reactie op het initiatiefvoorstel. We verzoeken dit mee te nemen bij uw bespreking van het voorstel. Korte inhoud van het initiatiefvoorstel Met het voorstel beoogt de fractie van GroenLinks hoogopgeleide migranten en vluchtelingen een betere positie op de arbeidsmarkt te geven. Het blijkt dat vluchtelingen die in het land van herkomst hoog zijn opgeleid in Nederland óf van een uitkering leven óf ver beneden hun niveau aan het werk zijn. Het is essentieel om in Nederland een (aanvullende) studie te volgen om aan een (goede) baan te komen. Het verzoek is dan ook om de re-integratieverordening aan te passen, zodat het volgen van een studie voor langere tijd voor deze groep mogelijk wordt. Voorts is het verzoek om de groep hoogopgeleide vluchtelingen beter in beeld te krijgen, de gemeentelijke website voor deze doelgroep uit te breiden, 100 leerwerktrajecten te creëren en als gemeentelijke organisatie stages, leerwerktrajecten en werkervaringsplaatsen aan te bieden. Hierbij reageren we op het voorstel. We maken eerst een opmerking over de omvang van de doelgroep, vervolgens reageren we op ieder beslispunt afzonderlijk. Doelgroep Ten aanzien van de doelgroep willen wij ons beperken tot de hoogopgeleide vluchtelingen, omdat we juist willen investeren in mensen die elders hoog zijn opgeleid. Met name deze groep wordt geconfronteerd met de moeilijkheden betreffende de erkenning van de opleiding en de werkervaring die is opgedaan in het land van herkomst. www.nijmegen.nl
1
Gemeente Nijmegen Directie Inwoners Beleid & Realisatie Beleidsrealisatie & verantwoording
Vervolgvel
1
Voor deze doelgroep bekijken we specifiek wat nodig is om ze toe te leiden naar werk op het niveau van hun opleiding en/ of werkervaring. Wat we doen is heel divers, afhankelijk van de startsituatie, de competenties en vaardigheden van de persoon. Aan de hand daarvan wordt een plan opgesteld en wordt bijvoorbeeld een WO-studie aangeboden, of een training arbeidsmarktoriëntatie, of een werkervaringsbaan. Reactie op beslispunten In beeld brengen van de doelgroep. We zullen ons er op gaan richten om de hoogopgeleide vluchtelingen in beeld te brengen, zowel in kwantitatieve als in kwalitatieve zin. Om dat te bereiken zullen wij ook de intermediairs benaderen. Als eerste gaan we ons richten op de groep van 150 gepardonneerden waarvoor een burgemeestersverklaring is afgegeven (zie advies). In deze groep bevinden zich veel hoogopgeleide vluchtelingen zonder (veel) taalachterstanden. Deze groep is voor ons ook goed traceerbaar via bureau inburgering, V&NZG en COA. Website. Wij ondersteunen dit idee, maar wij raden u aan om eerst zicht te krijgen op de kosten van de opzet en beheer van een dergelijke gemeentelijke websitepagina. Re-integratieverordening. Wij gaan de verordening daarop aanpassen. In de herijking van de re-integratieverordening, die we in het 2de kwartaal van 2008 ter besluitvorming aan u voorleggen, komen wij hierop terug. Zie verder advies. Leerwerktrajecten. Hiermee hebben we reeds positieve ervaringen bij lager opgeleiden en we willen er daarom ook gebruik van maken voor hoger opgeleiden. Gemeente als werkgever. Wij hebben als gemeente een stagecoördinator, die het initiatief ‘Niemand aan de kant’ vorm geeft. De stageplekken zijn niet specifiek voor hoger opgeleiden, maar we stellen ons ten doel om een aantal stageplaatsen voor hoger opgeleiden te creëren. In de richting van trainees en werkervaringsbanen zullen wij nader bekijken welke mogelijkheden er zijn. Er loopt op dit moment een traineeprogramma van de Stadsregio voor WO-ers. Wij zullen in een vervolgprogramma aandacht vragen voor onze doelgroep.Tot besluit gaat voor de medewerkers van de gemeente Nijmegen het ‘Huis van je toekomst’ van start in het kader van het nieuwe strategische personeelsbeleid. Daarin wordt de medewerkers de kans geboden om binnen de gemeente makkelijker en/ of sneller te kunnen doorstromen. We zullen allochtone collega’s hier nadrukkelijk toe stimuleren. Gezien het bovenstaande komen we tot het volgende advies bij uw voorstel: Wij geven u mee de doelgroep te beperken tot alleen de vluchtelingen en de overige migranten niet mee te nemen; Binnen de groep hoogopgeleide vluchtelingen lijkt de groep van 150 gepardonneerden ons de meest kansrijke groep om mee te beginnen, aangezien we deze groep goed in beeld hebben;
Het instrument van leerwerktrajecten lijkt ons kansrijk. Wel denken wij dat 100 leerwerktrajecten voor hoger opgeleiden te veel is, gezien www.nijmegen.nl
Gemeente Nijmegen Directie Inwoners Beleid & Realisatie Beleidsrealisatie & verantwoording
Vervolgvel
2
bijvoorbeeld de ervaringen met het project ‘re-integratie in kleur’. Als we de doelgroep beter in beeld hebben, kunnen we hier een betere inschatting van maken. Zoals al eerder aangegeven starten wij met het screenen van een groep van 150 personen. We adviseren dan ook om het aantal van 100 leerwerktrajecten in eerste instantie omlaag te brengen; Uw stelling dat de doelgroep onvoldoende bekend is, delen wij. In het kader van het voorbereidingstraject voor het participatiefonds, dat naar verwachting per 1 januari 2009 in werking gaat, voeren wij een doelgroepanalyse uit. De hoogopgeleide vluchtelingen nemen wij mee bij deze analyse; In de herijking van de re-integratieverordening zullen wij nader op het scholingsvraagstuk (en eerder verworven competenties, EVC) ingaan en bekijken hoe wij de verordening voor deze doelgroep kunnen verruimen. Op dit moment wordt al maatwerk geleverd, ook voor de hoogopgeleide vluchtelingen. In voorkomende gevallen is het zelfs mogelijk dat zij een studie aan de hogeschool of universiteit volgen met behoud van uitkering. Teneinde aan de wens van maatwerk te blijven voldoen, vinden we het belangrijk om te werken op basis van onderzoek en begeleiding die optimaal toegesneden is op de cliënt. Voorts zullen wij ons inzetten om de gehele doelgroep zo goed mogelijk in beeld te krijgen. Wij kunnen ons vinden in uw aanbevelingen over de gemeente als werkgever. Wij zullen onze aandacht extra vestigen op de doelgroep door het geven van informatie en bij de werving van personeel. Met vriendelijke groet, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester,
De Secretaris,
mr. Th. C. de Graaf
P. Eringa
www.nijmegen.nl
Initiatiefvoorstel aan de Raad:
“ Hoogopgeleide migranten(en vluchtelingen): de beste weg naar een betere baan”
Datum raadsvergadering 26 maart 2008 Nummer raadsvoorstel: 47/2008 Programma: Werk en inkomen en integratie Onderwerp:
Een impuls voor hoogopgeleide migranten in Nijmegen
1
Samenvatting: Er is in Nederland een krapte op de arbeidsmarkt. De Europese grenzen staat gretig open voor arbeidsmigranten en vooral voor hoger opgeleid talent. Maar we hebben veel eigen hoogopgeleid talent al in huis .Nederland heeft deze mensen nu broodnodig en investeren hierin zal in de toekomst snel terugverdiend zijn vooral in de zorgsector. Het kost de staat 120 000 euro voor de opleiding van een student geneeskunde over 7 jaar, het kost de staat maar 2.5 jaar en maar 30 000 euro om een buitenlandse arts de nodige (om) of bijscholing te bieden. In 2020 zouden we al een nijpend tekort van 20% aan artsen in Nederland kunnen hebben. In september 2006 hebben staatssecretaris van Hoofd (SZW) en de heer Spigt (VNG) een oproep gedaan aan gemeenten om soepel om te gaan met de re-integratie van hoogopgeleide vluchtelingen. Dit houdt in dat in de praktijk hoogopgeleide vluchtelingen een aantal jaren zou mogen studeren met behoud van hun uitkering om een duurzame uitstroom uit de uitkering te bevorderen. Deze bevoegdheid voor gemeenten om in individuele gevallen de ruimte te bieden aan vluchtelingen om eerst verder te studeren lag er al in de WWB maar er werd in gemeenten verschillend mee omgegaan. Sommige gemeenten hebben strikte beleidsregels waardoor deze optie niet optimaal benut werd. Ook zou er van deze strikte regels afgeweken kunnen worden onder de hardheidsclausule, maar dat gebeurde ook nauwelijks. Vandaar de oproep van de staatssecretaris. De UAF heeft ook in 2007 een hernieuwde oproep gedaan aan gemeenten om meer ruimte te creëren in hun re-integratieverordeningen. Dat met name omdat er in de verschillende gemeenten in het komende jaar veel pardonners zou instromen. In heel veel gemeenten heeft dat geleid tot raadsinitiatieven, vragen en oproepen aan de colleges om hier de ruimte voor te creëren. Ook in Nijmegen heeft Groenlinks toegezegd te kijken wat er voor mogelijkheden in Nijmegen kunnen zijn. Vooral voor de groep pardonners(ongeveer 300) maar ook voor migranten zou meer ruimte voor een duurzamer uitstroom naar betaald werk gecreëerd kunnen worden. Hoogopgeleide uitkeringsgerechtigden, maar ook nuggers,vooral hoogopgeleide vrouwen met een afhankelijke positie zonder een uitkering zouden kans op duurzame arbeidsparticipatie moeten krijgen. Er is al veel aandacht geweest voor deze doelgroepen, ook zijn er al veel initiatieven geweest, zelfs nog lopend. Maar er zijn een aantal knelpunten die een nieuwe impuls noodzakelijk maken. De 3 voornaamste knelpunten die wij met dit voorstel willen aanpakken zijn de onzichtbaarheid van de doelgroep, de strikte bepalingen van de re-integratieverordening en het tekort aan daadwerkelijke passende arbeidsplaatsen voor deze doelgroep. We willen met dit voorstel het college oproepen de doelgroep meer zichtbaar te maken, de re-integratieverordening op een aantal punten te versoepelen en om meer passende arbeidsplaatsen gerealiseerd te krijgen. We hopen daarmee een startimpuls te geven waardoor dit toptalent voor Nijmegen niet verloren hoeven te gaan. Voorstel om te besluiten: 1. Een nieuwe impuls aan de arbeidsparticipatie van hoogopgeleide migranten in Nijmegen te geven door : Het College op te roepen om: a) De doelgroep hoogopgeleide migranten beter in beeld te krijgen, daarvoor specifieke samenwerkingsafspraken voor het aanleveren van klanten en het bieden van ondersteuning te maken met onder andere de UAF, Vluchtelingenwerk, CWI, instellingen als Interlokaal, Sociale dienst. b) De gemeentelijke website uit te breiden met een specifieke pagina voor deze doelgroep, dat te dekken uit de inkomensdeel WWB. c) De re-integratieverordening zodanig structureel aan te passen zodat de doelgroep hoogopgeleide migranten een betere plaats op de arbeidsmarkt in Nijmegen kunnen innemen in de toekomst, d) Binnen 2 jaar tijd maximaal100 leerwerktrajecten, waarvan ongeveer het helft (50) voor pardonners, te creëren en te faciliteren in Nijmegen. Specifiek voor deze doelgroep de werving begeleiding en nazorg door een gemeentelijke re-integratiespecialist te laten uitvoeren, dat te dekken uit de werkdeel WWB. e) Als gemeentelijke organisatie het voorbeeld te geven door ook voor deze doelgroep meer stages, leerwerktrajecten of werkervaringplaatsen aan te bieden.
2
Inleiding Uit het onderzoek”De arbeidsmarktpositie van hoogopgeleide vluchtelingen” van Regioplan blijkt dat het totale aantal hoger opgeleide vluchtelingen in Nederland ongeveer 30 000 is, ongeveer 1/3 is werkloos en 2/3 werkt in Nederland ver beneden het niveau waarvoor ze in het land van herkomst zijn opgeleid. Het bleek essentieel om in Nederland een (aanvullende)studie te volgen om aan een baan te komen. Vrijwel alle vluchtelingen die werk hebben gevonden in het medische, onderwijs of technische sector hebben een aanvullende opleiding in Nederland gevolgd. Ondanks het kabinetsbeleid van 2001-2003”plan van aanpak hoogopgeleide vluchtelingen”, de oproep van de VNG in 2006, de oproep van staatssecretaris Van Hoof in 2006 en een oproep van de UAF in 2007 is de “beste weg naar duurzaam arbeid” voor hoogopgeleide migranten nog geen vanzelfsprekendheid. Veel hoogopgeleiden zijn in Nederland op de bijstand aangewezen. Zoals alle andere uitkeringsgerechtigden hebben ze de plicht om algemeen geaccepteerd arbeid te aanvaarden, ook als het ver beneden hun niveau ligt dat zij in het land van herkomst hebben opgebouwd. De WWB geeft de gemeente juist meer vrijheid om migranten met potentie een opleiding(schakelonderwijs of een verkorte hbo of WO opleiding te laten volgen.) Dat met behoud van hun uitkering zodat ze de kans krijgen door te groeien naar een duurzame baan die bij hun capaciteiten past. Totstandkoming van dit voorstel In juni 2005 presenteerde een student bedrijfscommunicatie van de RU een onderzoek die zij deed in opdracht van de ACA. Er staan zeer goede initiatieven en ideeën in om voor hoogopgeleide migranten in gemeenten een betere start op de arbeidsmarkt te creëren. Naar aanleiding van dit advies heeft de gemeente Nijmegen een 100 tal banen met behulp van de Industriële Kring voor hoogopgeleide migranten mogelijk gemaakt. De precieze toeleiding, successen en cijfers zijn niet voorhanden. Ook andere organisaties hebben al veel ondernomen om deze problematiek aan te pakken. Er is ook door het Interlokaal de MIK project gestart die heel succesvol lijkt te werken. Het zijn vooral banen voor hoogopgeleiden in de zorgsector. Dit project zou ook mogelijk uitgebreid kunnen worden naar andere sectoren. Er zijn 2 jobhunters actief in Nijmegen die hierin ook al een goede rol spelen. In 2007 is door de UAF weer een oproep aan de gemeenten gedaan om meer soepel om te gaan met de re-integratie van vluchtelingen en vooral de aankomende toegelaten pardonners in de gemeenten, onder ander door meer ruimte voor een langere studie toe te staan. Aan deze oproep heeft Groenlinks gehoor gegeven en toegezegd met een initiatiefvoorstel te komen. Eind 2007 werd ook bekend dat het college in het voorjaar met een herijking van de re-integratieverordening en beleid komt, dit voorstel kan er dus tijdig aansluiting bij vinden.
2. Doelstelling Het doel van deze initiatiefvoorstel is om drieledig een impuls te geven aan de verbetering van de arbeidsmarktpositie van hoogopgeleide migranten: 1) De doelgroep hoogopgeleide migranten beter in beeld te krijgen mede door afspraken te maken met instellingen omtrent de werving en ook door de uitbreiding van de gemeentelijke website met een pagina specifiek voor hoogopgeleide migranten en een gemeentelijke re-integratiespecialist het te laten aansturen 2) De re-integratieverordening structureel aan te passen voor deze doelgroep zodat het volgen van een studie voor een langer tijd mogelijk is en de re-integratie-instrumenten optimaal benut worden 3) maximaal 100 duurzame leerwerktrajecten voor deze doelgroep te creëren en een PGB als ondersteunend re-integratie-instrument structureel voor deze doelgroep mogelijk te maken Ad 1: Hoe kunnen wij de doelgroep beter in beeld krijgen? Onder hoogopgeleide migranten (doelgroep van dit voorstel) verstaan wij: migranten die hetzij als migranten(gezinsvormers, gezinsherenigers, arbeidsmigranten) hetzij als vluchtelingen naar Nederland zijn gekomen, vaak op latere leeftijd, met een hoge opleiding(hbo of WO) in het land van herkomst gestart of afgerond, hetzij met of zonder enige werkervaring in het land van herkomst. In de huidige WWB is het mogelijk om in de locale verordening een doelgroepenbeleid te voeren. Dat wil zeggen een aantal re-integratie-instrumenten specifiek voor een bepaalde doelgroep onder bepaalde vereisten in te zetten. Er is hierbij wel steeds sprake van individueel maatwerk en toetsing. Het is dus al lang mogelijk om voor de doelgroep hoogopgeleide migranten speciale beleidsregels te stellen om de re-integratietrajecten beter op maat aan te wenden. In individuele gevallen gebeurt het ook maar toch onvoldoende. Dat met name omdat er niet geregistreerd wordt op “vluchteling””migrant”of allochtoon bij het aanbod van trajecten. Hoogstens op land van herkomst. Dat bemoeilijkt het in beeld hebben van de doelgroep en de onderbouwing met cijfers van de knelpunten en
3
successen. Het is dus heel belangrijk dat de werving van deze doelgroep goed vorm krijgen en ook dat er een wijze van registratie plaatsvindt.. Het is dus niet bekend hoeveel en in behoud of deze doelgroep van de re-integratievoorzieningen gebruik heeft gemaakt en of het succesvol en effectief was ingezet. Zo ook het budget voor Nuggers, hoeveel hoogopgeleide migranten hebben gebruik gemaakt van deze 6000 euro om hun plaats op de arbeidsmarkt te verbeteren? Het is nodig het gebruik van de instrumenten voor deze doelgroep inzichtelijker te maken, pas hierna kan het juiste traject gekozen worden en kunnen succestrajecten eventueel uitgebouwd worden. Met deze cijfers is het dan mogelijk om een beter op maat gebaseerd re-integratie aanbod tot stand te brengen. Voorstellen om de doelgroep beter in beeld te krijgen: • Het uitbreiden van de gemeentelijke website met een specifieke pagina voor hoogopgeleide migranten als toptalent. Bij de lancering hiervan hoort ook een uitgebreide publiekscampagne, waarbij vooral de economische meerwaarde van deze doelgroep en de extra kwaliteiten centraal moeten staan. • De doelgroep kan zichzelf aanmelden bij de gemeente of op de website maar zou ook door de verschillende instanties waar ze wel in beeld zijn naar de gemeente toegeleid kunnen worden. • Het CWI, de sociale dienst en andere organisaties krijgen pertinent de taak deze doelgroep beter in beeld te krijgen mede door cliëntgegevens te registreren op deze doelgroep • Job support van de UAF,Emplooi en de Banenoffensief heeft veel(vluchtelingen) cliënten in beeld en zou die ook kunnen aanleveren, hier zou afspraken mee gemaakt kunnen worden • De doelgroep nuggers verdient extra aandacht, omdat ze vaak niet in beeld zijn omdat ze niet bij het CWI staan ingeschreven als werkzoekenden. Een andere toeleiding om voor een reintegratietraject in aanmerking te komen is dan nodig: bijvoorbeeld aanlevering door huiskamergroepen, interlokaal, IVC, Ouder en kindcentra, zelforganisaties. • Hoogopgeleide migranten zouden afzonderlijk als doelgroep vermeldt kunnen worden in de reintegratieverordening om te verzekeren dat de aandacht er structureel voor is.. Ook zou er een registratiesysteem bijgehouden moeten worden dat een soort volgsysteem kan zijn. Van het moment van “inschrijving”tot volledige uitstroom naar een duurzame arbeidsplaats wordt de klant dan gevolgd. In de nazorg is het belangrijk dat iemand ook tijdelijk gevolgd wordt op het werk zodat uitval of terugval voorkomen kan worden. Dit volgsysteem is onmisbaar om de instrumenten duurzaam te kunnen inzetten ook voor andere hoogopgeleiden. Wat heeft tot succesvolle duurzame arbeidparticipatie geleid? Deze instrumenten moeten dan met voorkeur worden ingezet voor anderen.
Ad 2: De re-integratieverordening moet dusdanig worden aangepast door het college om het volgende voor hoogopgeleide migranten mogelijk te maken •
•
Als eerste zouden hoogopgeleide migranten als afzonderlijke doelgroep in de reintegratieverordening kunnen worden opgenomen. Dat omdat deze groep expliciet meer aandacht nodig heeft maar ook omdat het helder moet zijn welke mogelijkheden ertoe behoren zodat de mogelijkheden optimaal benut kunnen worden. Het PGB als re-integratie-instrument zou(weer) mogelijk gemaakt moeten worden. Het PGB reintegratiebudget zou een nuttig instrument kunnen zijn om vooral Nuggers maar ook hoogopgeleiden de kans te geven een paar “kwaliteiten” binnen te halen alvorens zich op een arbeidsplaats te richten. Vooral de sollicitatietraining, oriëntatie in het werkveld en bijscholing(ook taalvaardigheid) kunnen hieronder vallen. Het is bekend dat er niet zo gemakkelijk een huwelijk tussen hoogopgeleide migranten en werkgevers tot stand komt. Dat heeft ook te maken met het feit dat er sprake is van weinig chemie tussen werkgevers en “etnische”sollicitanten. Dat blijkt uit een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau(januari 2008). Het SCP spreekt zelfs van discriminatie en dit terwijl werkgevers juist op zoek zijn naar allochtoon talent. Om het huwelijk dan ook werkelijk tot stand te laten komen tussen werkgevers en hoogopgeleid talent is meer investering in een andere kwaliteit dan werkervaring en taalniveau ook nodig: assertiviteit en het bewust zijn en het uitstralen van de eigen kwaliteiten(jezelf kunnen verkopen) zijn onmisbare eigenschappen. Dit zou bij een hierop gerichte sollicitatietraining eerst aan de hoogopgeleiden aangeboden moeten worden via een PGB verstrekking. Verder zou er ook een re-integratietraject toegevoegd kunnen worden dat gericht is op nazorg. Klanten die voor het eerst op een duurzame arbeidsplaats terecht komen zouden ook gevolgd moeten worden om uitval of terugval te voorkomen. Vaak is de eerste arbeidsplaats nog niet op het gewenste niveau en zal tussentijds nog meer scholing pas leiden tot een vervolg niveau. Het volgen van de klant is dan ook gewenst om ook de verdere stijging
4
•
•
•
•
op de arbeidsladder mogelijk te maken. De huidige instrumenten worden vooral “vooraf” ingezet waardoor een langdurig traject onderweg naar de duurzame uitstroom vaak niet “volgehouden”wordt. De duur van een arbeidsgewenningplaats zou voor hoogopgeleide migranten langer dan het gestelde 3 maanden(bijvoorbeeld 6) kunnen zijn. Ook niet-uitkeringsgerechtigden zouden ervan gebruik moeten maken. Dat zijn bijvoorbeeld diegenen dat wel ergens beneden hun niveau algemeen geaccepteerde arbeid aanvaarden maar nu op hoger niveau willen toetreden. Nu zijn arbeidsgewenningplaatsen zowel als werkervaringplaatsen en brugbanen alleen bedoeld voor de doelgroep uitkeringsgerechtigden. Hierdoor wordt de kans voor hoogopgeleide migranten om van deze re-integratie-instrumenten gebruik te maken belemmerd. Vooral voor deze doelgroep die of nooit of juist heel laag geschoold werk heeft verricht zou een arbeidsgewenningplaats op een hoger niveau een goed middel zijn om te wennen aan de arbeidscultuur alvorens aan de echte duurzame arbeid op een hoger niveau begonnen wordt. Dit kan mogelijke uitval of terugval voorkomen. Het plafond voor nuggers zou inkomensafhankelijk gemaakt kunnen worden en voor de doelgroep hoogopgeleide migranten verhoogd kunnen worden tot een maximum van 9000 euro. Nu geld er voor alle nuggers een plafond van 6000 euro. Als deze voorziening inkomensafhankelijk worden ingezet is er meer ruimte voor hoogopgeleide migranten(vooral vrouwen) voor een degelijk betere start op de arbeidsmarkt. Hieronder zou ook kunnen vallen een vergoeding aan migranten waar de Gemeente niet verplicht is een inburgering aanbod aan te doen(voor vluchtelingen wel), zowel als andere bijscholingen, sollicitatietrainingen en leerwerk trajecten. “Eerst scholing dan arbeid”: De huidige regel is dat alleen 2 jaar scholing geboden worden aan iedereen. Voor hoogopgeleide migranten is dat vaak of bijna altijd een te kortte tijd. Vooral als men een niveau wil bereiken dat bijna gelijk is aan het niveau dat behaald is in het land van herkomst. Verder wordt scholing pas geboden als het vinden van algemeen geaccepteerde arbeid niet lukt. Ook dit zal moeten worden aangepast voor de doelgroep. Volgens de huidige verordening zal de plicht laaggeschoolde arbeid te aanvaarden prefereren boven het volgen van een studie ten einde op een hoger niveau de arbeidsmarkt te betreden. Scholing die gekozen wordt moet volgens de huidige regels het snelste leiden tot het beoogde doel. Voor hoogopgeleide migranten zal dit doel dan kunnen zijn ‘zoveel als mogelijk op hetzelfde niveau als in het land van herkomst binnen stromen”. Ook zou het mogelijk moeten zijn om een studie(bijvoorbeeld aan de universiteit) die was opgestart in het land van herkomst hier af te maken,omdat velen(vooral vluchtelingen) het land van herkomst niet op een geplande tijd verlieten en dan nog maar een klein deel van de studie niet hebben afgerond in het land van herkomst. De gemeente zou meer ruimte in de verordening kunnen creëren om voor langere tijd een studie te volgen, dus ruimte om meer dan 2 jaar tot een maximum van bijvoorbeeld 6 jaar een studie te volgen. De financiering ervan hoef niet per se door de gemeente plaatst te vinden, wel de ruimte ertoe. De UAF(jobsupport) zal kunnen helpen met het uitzetten van het traject en het vinden van financiering.(voor vluchtelingen dan). Bij de noodzaak tot een fulltime studie voor langere tijd zou ook de nodige sollicitatievrijstelling gegeven moeten worden. Veel studenten studeerden al onder de UAF voordat ze een(pardon)status kreeg,het beste zou zijn als ze ook in de gemeente waar ze de studie volgen ingeschreven kunnen worden en waar ze dan van de reintegratie instrumenten gebruik kunnen maken. Vooral vluchtelingen en met name pardonners moeten vaak verhuizen als gevolg van huisvestingsproblemen in gemeenten. We moeten wel in de gaten houden dat ze niet de dupe hiervan worden. Bijvoorbeeld dat een gestarte reintegratietraject afgebroken wordt als ze naar een andere gemeente moeten verhuizen. De nodige afstemming tussen huisvesting, studie en reïntegratie trajecten van de nieuwe pardonners met name is noodzakelijk. De verordening moet ook aangepast worden zodat het mogelijk is tijdelijke ontheffing te verlenen tot de acceptatie van algemeen geaccepteerde arbeid voor deze doelgroep. Dat bijvoorbeeld indien naar verwachting bij hoogopgeleide migranten een vervolgopleiding nodig is om op een hoger niveau op de arbeidsmarkt toe te treden. Ook voor deze doelgroep zou bekeken kunnen
worden om de definitie van algemeen geaccepteerde arbeid ruimer te formuleren zodat algemeen geaccepteerde arbeid voor hoogopgeleide migranten eerder inhoudt: “een functie die gelijk of net 1 niveau lager is dan de functie of opleiding die in het land van herkomst was verworven of bijna was voltooid.” Zou die functie niet meteen haalbaar zijn zou eerst naar de mogelijkheid van de volgen van een studie gekeken moeten worden alvorens er een plicht bestaat om op lager niveau een functie te aanvaarden.(“Opleiding First” beginsel)
5
• Het doel van de toeleidingstrajecten wordt gesteld als zo snel mogelijke te begeleiden naar duurzaam reguliere arbeid. Voor hoogopgeleide migranten zal hier vooral het motto moeten zijn de effectiefste toeleiding naar het eigen niveau. Ook kan er sprake zijn van eerdere terugval naar de uitkering als er niet duurzaam in een langer traject was geïnvesteerd. Er is soms niet alleen een scholingstraject nodig maar ook een werkervaringsplaats of een aantal trainingen onder een PGB traject, dat maakt pas uiteindelijk de uitstroom ook duurzaam. Verder in de uitvoering: • Er zou gebruik gemaakt kunnen w orden van een samenloopbeschikking waarbij het inburgeringtraject en het reïntegratie traject in 1 beschikking op elkaar afgestemd worden. • De doelgroep zou de gelegenheid(recht) moeten krijgen om met behulp van een individuele reintegratieovereenkomst hun eigen traject vast te stellen • De gemeente zou over het algemeen bij deze doelgroep het volgen van een “schakeljaar”kunnen stimuleren
Ad 3: Welke voorstellen zijn er om meer duurzame(betere) arbeidsplaatsen te realiseren: •
•
•
•
•
• •
Zoveel als mogelijk zou bij de bestaande initiatieven aangesloten moeten worden, het wiel hoeft niet opnieuw te worden uitgevonden: De MIK project van het Interlokaal is hierbij een goed voorbeeld; het zou ook naar andere arbeidssectoren dan alleen de zorg uitgebreid kunnen worden zoals techniek en onderwijs Aansluiting kan worden gezocht bij het banenoffensief van vluchtelingwerk, ze kunnen voor de gemeente klanten begeleiden en ook bemiddelen naar werk en werkervaringsplaatsen bij werkgevers Aansluiting in het traject zal moeten worden gezocht met de UAF, vooral wat scholingskansen betreft voor vluchtelingen. Goede voorbeelden in andere gemeenten zijn ook na te volgen: Zo had gemeente Arnhem een aantal jaren gelden een project in het kader van de landelijke “Agenda voor de toekomst”. Hierbij was Arnhem en een aantal andere gemeenten pilot gemeente. Hierbij had de gemeente Arnhem bijvoorbeeld gekozen voor een meer persoonlijke benadering om deze doelgroep en werkgevers met elkaar in contact te laten komen, bekend maakt bemind. Zo heeft de gemeente bedrijfslunches georganiseerd voor een specifieke branche waar tijdens de doelgroep en de potentiële werkgevers elkaar ontmoetten. Er is ook gekozen voor een heel zakelijke benadering die goed aansloot. Het uitbreiden van de gemeentelijke website door de gemeente Nijmegen om zodoende werkgevers die op zoek zijn naar hoogopgeleid talent een goed overzicht te kunnen verschaffen. Zo kunnen alle werkzoekende hoogopgeleide migranten kijken wat er voor specifiek aanbod is voor hen maar kunnen ook werkgevers op deze site zoeken naar “hoogopgeleide migranten talent.” Vanuit het bedrijvenloket zou ook de startende onderneming voor deze doelgroep(vooral de nieuwe pardonners) beter gestimuleerd kunnen worden. De gemeente zou ook bewust voor deze doelgroep het startende ondernemerschap kunnen stimuleren. Dat door bijvoorbeeld hulp te bieden bij het ondernemersplan, financiering en huisvesting. Ook zou het een overweging kunnen zijn deze startende ondernemers vrij te stellen van gemeentelijke tax voor kleine ondernemers. De gemeente zou verder het goede voorbeeld kunnen geven om in het huidige P en O beleid meer plaatsen te creëren voor hoogopgeleiden migranten op een hoger functies. Ook meer stages aan de nieuwe pardonners zouden bijvoorbeeld aangeboden kunnen worden. Met de grote werkverschaffers in Nijmegen zouden convenanten afgesloten kunnen worden om meer leerwerk plaatsen te creëren. Vooral de ziekenhuizen en universiteit maar ook de MKB sector en HAN zijn goede “leerscholen”voor de hoogopgeleiden. De gemeente zou bij deze werkgevers bijvoorbeeld in totaal 30 leerwerktrajecten voor deze doelgroep kunnen realiseren. Ook met behulp van een loonkostensubsidie aan deze werkgevers zou de animo vergroot kunnen worden voor deze werkgevers om de hoogopgeleiden een kans te geven. In de convenanten zouden er afspraken gemaakt kunnen worden voor de werkgarantie van na bijvoorbeeld 1 jaar leerwerk traject. In 2006 is in de KAN met behulp van Minister Verhoeven 500 leerwerktrajecten in het leven geroepen. Een leerwerkloket is ook toen geopend, de gemeente Nijmegen heeft ook de intentieverklaring ondertekend. Dit initiatief had een looptijd tot maart 2007 en krijgt in 2008 ook een goed vervolg. (”6 miljoen euro voor 600 diploma’s”.) Mogelijk zou Nijmegen weer hierin een aantal plaatsen voor de doelgroep in dit initiatiefvoorstel
6
kunnen realiseren. Met name voor pardonners. Wat leerwerktrajecten bij de ziekenhuizen betreft zou verder gekeken kunnen worden naar het Rotterdamse Artsenproject.
3. Financiën De doelgroep van dit voorstel is niet voldoende in beeld, ook is de grootte van deze doelgroep niet op voorhand vast te stellen of in te schatten. Dus is het in dit stadium niet mogelijk te zeggen wat de exacte kosten zal zijn van dit voorstel. Het is wel bekend dat er extra geld gaat van de kabinet naar gemeenten voor inburgering(460 miljoen voor leerwerk of duale trajecten) en pardonners(uitkeringen en arbeidsparticipatie), ook bleek er jaarlijks ruimte in het werkdeel te zijn die onbenut bleef. Ook wordt de re-integratieverordening herijkt en zal het dan pas helder zijn wat de mogelijke ruimte is. Het is een politieke keus om meer ruimte in de werkdeel voor deze doelgroep te maken/geven. Het is ook aan het college aan te geven welke instrumenten het meeste effect zullen opleveren in praktijk. Het college bepaald welke re-integratie-instrumenten wanneer ingezet zullen worden. De gemeenteraad kan alleen de nodige ruimte in de verordening voor deze doelgroep realiseren. Het college zou al in de uitwerking van de herijking met een aantal van deze voorstellen rekening kunnen houden.
Projectonderdeel
Budgetindicatie
Werving, selectie en begeleiding van de doelgroep door een gemeentelijke re-integratiespecialist
€ 13.500,-
Gemeentelijke website uitbreiden met een pagina voor hoogopgeleide migranten te dekken uit de inkomensdeel WWB
€ 12.500,-
Maximaal 100 leerwerktrajecten creëren en faciliteren voor hoogopgeleide migranten re-integratie trajecten zoals PGB, arbeidsgewenningplaatsen, werkervaringsplaatsen en scholing voor de doelgroep structureel inzetten te dekken uit de lopende bestaande Werk deel WWB Totaal bedrag (indicatief)
n.v.t
€ 25.500,-
4. Aanpak en uitvoering Dit initiatiefvoorstel zien wij als een opdracht aan het College om het voorstel verder uit te werken in overleg met mogelijke andere organisaties. We vragen ook het college om zoveel mogelijk zelf een doorrekening te maken van de verschillende opties. We vragen ook het college om bij de herijking van de re-integratie verordening dit voorstel mee te nemen. We vragen het College om direct na de besluitvorming in de Raad hiervan werk te maken.
5. Evaluatie We stellen voor dat het college in zijn herijkingvoorstel rond het reïntegratie verordening al met een paar experimentele voorstellen komt. Na 1 jaar zouden de ingezette trajecten en instrumenten geëvalueerd moeten worden. Indien nodig zal dan ook de nodige bijstelling en eventuele uitbreiding van geslaagde instrumenten overwogen kunnen worden. Het college zorgt dat de benodigde registratie en volgsysteem in werking worden gezet om deze evaluatie ook mogelijk te maken. De mogelijkheden voor deze doelgroep willen wij structureel regelen en jaarlijks in een evaluatie door het college van de voortgang op de hoogte gehouden worden. Uit cijfers zou dan jaarlijks moeten blijken welke instrumenten zijn ingezet, wat de successen en knelpunten waren en hoeveel duurzame uitstroom naar hogere functies gerealiseerd zijn. Met name voor de nieuwe doelgroep “ pardonners” vinden we het belangrijk de duurzame arbeidsparticipatie te monitoren.
7
6. Voorstel beslispunten: Een nieuwe impuls aan de arbeidsparticipatie van hoogopgeleide migranten in Nijmegen: Het College op te roepen om: a) De doelgroep hoogopgeleide migranten beter in beeld te krijgen, daarvoor specifieke samenwerkingsafspraken voor het aanleveren van klanten en het bieden van ondersteuning te maken met onder andere de UAF, Vluchtelingenwerk, CWI, instellingen als Interlokaal, Sociale dienst. b) De gemeentelijke website uit te breiden met een specifieke pagina voor deze doelgroep, dat te dekken uit de inkomensdeel WWB. c) De reïntegratie verordening zodanig structureel aan te passen zodat de doelgroep hoogopgeleide migranten een duurzamer(betere) plaats op de arbeidsmarkt in Nijmegen kan innemen in de toekomst. d) Binnen 2 jaar tijd maximaal 100 leerwerktrajecten, waarvan ongeveer de helft (50) voor pardonners te creëren en te faciliteren in Nijmegen specifiek voor deze doelgroep en de werving begeleiding en nazorg door een gemeentelijke re-integratiespecialist te laten uitvoeren, dat te dekken uit het werkdeel WWB. e) Als gemeentelijke organisatie het voorbeeld te geven door ook voor deze doelgroep meer stages, leerwerktrajecten of werkervaringplaatsen aan te bieden.
Nijmegen 13 februari 2008 Raadslid Frieda Willighagen-Brand(Groenlinks)
8
