9 0 0 JAARVERSLAG 2 G A L S R E V R A

JAARVERSLAG 20 09

Maatschappelijke zetel: 16, boulevard des Italiens, 75009 Parijs (Frankrijk) RCS Paris 662 042 449 Naamloze vennootschap met kapitaal van 2.369.363.528 euro www.bnpparibas.com

Ref. D4AR10.03

Tel: +33 1 40 14 45 46

JAARVERSLAG

Foto’s:

Momentopnamen:

ONTMOETINGEN MET ONZE MEDEWERKERS

NAAST ONZE KLANTEN

Het fotoagentschap La Company heeft ons begeleid bij de realisatie van dit Jaarverslag 2009. Drie fotografen, Grégoire Korganow, Jean-Érick Pasquier en Gérard Uféras, zijn de wereld rondgereisd om medewerkers van de groep te ontmoeten. Hartelijk dank aan hen en aan de teams die hen hebben ontvangen en geleid naar: Parijs, Lyon, Brussel, Londen, Rome, New York, Boston, Hongkong, Istanboel, Casablanca en Bahrein.

In 2009 is BNP Paribas, ondanks de moeilijke f inanciële contex t, z ijn es sent iële taak als bankier blijven vervullen, namelijk het financieren van de economie en de ontwikkeling van zijn klanten – particulieren, professionelen en ondernemingen. Dat engagement willen wij illustreren door enkele opmerkelijke momenten in de kijker te zetten waarin BNP Paribas actief aan de zijde staat van haar klanten overal ter wereld. De dertig “ Momentopnamen ” zijn heel uiteenlopend en ritmeren dit jaarverslag. Ze voeren ons van Europa naar de Verenigde Staten, over de Caraïben, de Maghreblanden en Azië. In de verhalen komen klanten aan het woord waarop we fier zijn en wordt er plaats geruimd voor uitzonderlijke deals en de werkwijzen die aan de basis van het succes van BNP Paribas lagen.

Concept en redactie Brand, Communications and Quality – BNP Paribas Advies, ontwerp en productie

Parijs Fotoverantwoording – Grégoire Korganow, Jean-Érick Pasquier en Gérard Utéras, Pascal Dolénieux, Corbis, Getty Images.

Coverfoto’s Voorplat (van links naar rechts en van boven naar beneden): BNP Paribas in Londen; BNP Paribas Securities Services in de Grands Moulins de Pantin; straat in Hongkong; BNP Paribas Investment Partners rue Bergère in Parijs; BNP Paribas Fortis in Brussel; straat in New York; straat in Londen; kantoor van BNL in Rome; brug in Istanboel; zicht op Rome; BNP Paribas in de Verenigde Arabische Emiraten. Achterplat (van boven naar beneden): BNP Paribas in Bahrein; kantoor van BNP Paribas in Lyon; BNP Paribas CIB in New York; BNP Paribas in Parijs.

INHOUD BERICHT VAN DE VOORZITTER EN DE CEO / 02-05 BNP PARIBAS VIERT ZIJN TIENJARIG BESTAAN / 06-07 BNP PARIBAS IN DE WERELD / 08-09 KERNCIJFERS / 10-11 HET EXECUTIVE COMMITTEE / 12-13 DE RAAD VAN BESTUUR EN BEZOLDIGINGEN / 14-17 BNP PARIBAS EN ZIJN AANDEELHOUDERS / 18-29 RETAIL BANKING / 30-57 RETAIL BANKING IN FRANKRIJK / 32-41 BNL BANCA COMMERCIALE / 42-47 BANCWEST / 48-49 NETWERK OPKOMENDE MARKTEN / 50-53 BNP PARIBAS PERSONAL FINANCE / 54-55 EQUIPMENT SOLUTIONS / 56-57

BNP PARIBAS FORTIS / 58-65 BGL BNP PARIBAS / 66 - 69 INVESTMENT SOLUTIONS / 70 -89 BNP PARIBAS INVESTMENT PARTNERS / 72-75 BNP PARIBAS ASSURANCE / 76-79 BNP PARIBAS WEALTH MANAGEMENT / 80-81 BNP PARIBAS PERSONAL INVESTORS / 82-83 BNP PARIBAS SECURITIES SERVICES / 84-87 BNP PARIBAS REAL ESTATE / 88-89

CORPORATE & INVESTMENT BANKING /90 -103 ADVISORY EN CAPITAL MARKETS / 92-99 STRUCTURED FINANCE / 99-103

KLÉPIERRE & BNP PARIBAS PRINCIPAL INVESTMENTS / 104 -109 INNOVATIE / 110-115 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN / 116 -157 DE HOUDING VAN DE GROEP / 118-125 HUMAN RESOURCES / 126-145 DE VERANKERING IN HET MAATSCHAPPELIJK WEEFSEL / 146-157 WOORDENLIJST / 158-167 JAARVERSLAG 2009 INHOUD 01

BERICHT VAN DE VOORZITTER EN DE CEO 2009, een jaar van structurering voor een bank ten dienste van haar klanten en de financiering van de economie

Sinds de zomer van 2007 heeft het wereldwijde financiële systeem de grootste crisis in meer dan 70 jaar doorgemaakt. Deze crisis heeft heel wat financiële instellingen, waarvan sommige al meer dan honderd jaar bestaan, met zich meegesleurd. Ook het vertrouwen van het publiek in het banksysteem werd ernstig geschaad. In alle landen moesten de Staat en de centrale banken inspringen. Soms, zoals in Frankrijk, was deze tussenkomst enkel bedoeld om de banken tijdelijk te voorzien van de financieringen die noodzakelijk waren om elk risico op een volledig opdrogen van kredieten te voorkomen. Maar in heel wat andere gevallen, zoals in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland, zag de Staat zich genoodzaakt om grote banken te ondersteunen zonder teruggave om een systeemcrisis te voorkomen. Een systeemcrisis kon gelukkig vermeden worden, maar de financiële crisis leidde wel tot een aanzienlijke verslechtering van de economische conjunctuur en tot een stijging van de werkloosheid, vooral in de Verenigde Staten en in Europa. Het ontwikkelingsmodel van BNP Paribas legt de nadruk op dienstverlening aan de klant en steunt sinds het begin op een evenwichtig aanbod van activiteiten, een strikt risicobeheer en een reëel aanpassingsvermogen. En precies dankzij dit model behoort BNP Paribas tot de weinige instellingen die winstgevend zijn gebleven tijdens de drie crisisboekjaren. Onze Groep hield goed stand en slaagde er zo niet alleen in om overal ter wereld haar marktaandeel te vergroten, maar ook om vorm te geven aan de Europese ambitie die deel uitmaakte van haar oorspronkelijke project. Tien jaar na zijn ontstaan, na een nooit geziene beursslag, heeft BNP Paribas door de overname van Fortis Bank en BGL

02

een van de weinige internationale operaties van deze periode uitgevoerd. De integratie ging vrijwel onmiddellijk van start en werd in heel wat domeinen die zichtbaar zijn voor de klant al met succes afgerond. Deze integratie gaat gepaard met een aanzienlijke wijziging qua omvang. BNP Paribas heeft op dit ogenblik meer dan 200.000 medewerkers verspreid over meer dan 80 landen en is daarmee uitgegroeid tot een grote Europese fi nanciële groep met vier thuismarkten: Frankrijk, Italië, België en Luxemburg. De Groep is stevig verankerd in deze landen en zet er haar belangrijkste missie voort: een partner zijn bij de uitvoering van de projecten van haar klanten, die zowel retailklanten, bedrijven als institutionelen zijn. Met de integratie van Fortis Bank en BGL wordt BNP Paribas de belangrijkste depositobank van de eurozone met een portefeuille van 450 miljard euro. Maar met een uniek netwerk van meer dan 100 Business Centres in meer dan 25 landen is BNP Paribas voortaan ook de grootste bank voor dienstverlening aan Europese bedrijven. In 2009 hebben de teams van de Groep BNP Paribas zich onafgebroken ingezet om de waarde en de mogelijkheden van het bedrijf opnieuw beter met elkaar in overeenstemming te brengen. En deze inspanningen werden beloond: de waarde van het aandeel op de beurs is in één jaar tijd bijna verdubbeld. Dankzij het vertrouwen van onze aandeelhouders werd de kapitaalverhoging van oktober 2009 een succes. Via deze ingreep kon de bank immers tegelijk de Franse Staat terugbetalen en zich opmaken voor de toekomst door haar kapitaal te versterken.

KERNCIJFERS 2009 NETTOWINST AANDEEL VAN DE GROEP

5,8

Een duidelijke heropleving van het resultaat

MILJARD EURO

NETTOBANKPRODUCT

40.191 MILJOEN EURO

BRUTOBEDRIJFSRESULTAAT

16.851 MILJOEN EURO

NETTORESULTAAT AANDEEL VAN DE GROEP

5.832

In een omgeving die wordt gekenmerkt door een nog steeds zwakke economische conjunctuur, zette BNP Paribas in 2009 een goede prestatie neer: een nettoresultaat (groepsaandeel) van 5.832 miljoen euro, een duidelijke opleving (+93%) in vergelijking met 2008. Op het vlak van Retail Banking werd BNP Paribas in 2009 geconfronteerd met de wereldwijde economische recessie. Maar toch verzetten alle teams in dit ongunstige klimaat ontzettend veel werk.

MILJOEN EURO

RENDEMENT OP EIGEN VERMOGEN

10,8% DIVIDEND PER AANDEEL

1,50* EURO

*Onder voorbehoud

van de goedkeuring door de Algemene Vergadering van 12 mei 2010.

Het Retail Banking-project, dat gericht is op de uitwisseling van de knowhow en de middelen van het wereldwijde retailnetwerk van de Groep, is op dit ogenblik operationeel. Dit project wordt nog versterkt door de overname van Fortis Bank en BGL. De effi ciënte organisatie van deze activiteiten is een sleutelfactor voor de succesvolle integratie van de medewerkers en de businessunits van deze beide dochterondernemingen. Ondanks de historische recessie in 2009 en de sterke stijging van de risicogerelateerde kosten, heeft Retail Banking in zijn geheel genomen goed standgehouden.

Niettegenstaande de moeilijke omstandigheden hebben de 31.000 medewerkers van Retail Banking in Frankrijk zich in 2009 bijzonder hard ingezet opdat BNP Paribas zijn engagement voor de fi nanciering van de Franse economie zou kunnen naleven: de uitstaande kredieten aan retailklanten zijn met 5,1% toegenomen ten opzichte van 2008, en voor de bedrijven noteren we een stijging met 3%. BNL heeft in 2009 zijn integratieplan afgerond en slaagde er ondanks de minder gunstige omstandigheden in om de drie jaar geleden vooropgestelde doelstellingen te overtreffen. Personal Finance heeft blijk gegeven van een groot reactievermogen en wist de stijging van de risicogerelateerde kosten volledig te compenseren door een stijging van het brutoresultaat. Voor BancWest en voor het Netwerk van de Opkomende Markten was het een bijzonder moeilijk boekjaar door de nog steeds bijzonder verzwakte Amerikaanse economie en door een zware recessie in Oekraïne.

JAARVERSLAG 2009 BERICHT VAN DE VOORZITTER EN DE CEO 03

De bijdrage van BNP Paribas Fortis en van BGL BNP Paribas aan het nettoresultaat aandeel van de Groep bedraagt 708 miljoen euro. Deze eerste belangrijke bijdrage gaat gepaard met een commerciële heropleving van alle activiteiten. Het retailnetwerk in België ziet de instroom van deposito’s en activa van zijn klanten weer toenemen. De nieuwe commerciële campagnes die in mei werden gelanceerd, zijn bijzonder goed onthaald bij het publiek. Het netwerk in Luxemburg kent een gematigde groei van de uitstaande kredieten en de deposito’s blijven er stabiel. Omdat zijn businessunits zo uitzonderlijk goed standhielden tijdens de crisis, nam Investment Solutions een nieuwe dimensie aan. Over het hele jaar 2009 bedroeg de netto-instroom van alle businessunits van Investment Solutions 25,5 miljard euro. Dat brengt het op jaarbasis berekende instroompercentage op 5,1% van het beheerd vermogen. Deze sterke netto-instroom illustreert de enorme aantrekkelijkheid van onze bank tijdens de fi nanciële crisis. De instroom ligt immers hoger dan in 2007 en bedraagt bijna twee en een halve keer die van 2008. Toen was BNP Paribas een van de heel zeldzame banken met een positieve netto-instroom.

04

In 2009 wist Corporate & Investment Banking (CIB) zijn activiteiten opnieuw winstgevend te maken. De normalisering en de verbetering van de markten hebben zeker een grote rol gespeeld. Maar het is dankzij de vooruitziendheid van de teams eind 2008 en begin 2009 dat CIB na de crisis opnieuw op een stevige basis van start is kunnen gaan. Vermindering van risicoposities, kostenbeheersing, heroriëntering van het productaanbod: het wereldwijde CIB-platform van BNP Paribas heeft in 2009 de nodige inspanningen gedaan om opnieuw een doorslaggevende bijdrage te leveren aan de winstgevendheid van de Groep. Die bijzonder mooie prestatie toont de kwaliteit en de diversiteit van het CIB-platform aan, de kracht van zijn klantgerichte bedrijfsmodel en zijn reactiesnelheid in zijn aanpassing aan een nieuwe marktomgeving. Hoewel BNP Paribas een van de banken is die de crisis het beste hebben doorstaan, hebben we beslist een leidende rol te spelen in de hervorming van het systeem van variabele bezoldiging van de marktoperatoren. Het doorgevoerde beleid van de Groep respecteert integraal de nieuwe nationale en internationale normen van de G20 en geeft een sterke wil tot matiging weer. Voor heel CIB wordt de bezoldigingsratio in verhouding tot de inkomsten van de business op 27,7% gebracht. Dat is een sterke daling in vergelijking met de vorige jaren, toen hij rond 40% zat.

‘Het feit dat de bank dicht bij haar klanten staat, vormde tijdens de crisis de sterkste schakel. Het vertrouwen van onze klanten is ons kostbaarste vermogen.’

De uitdagingen voor 2010 Een van de grote uitdagingen voor onze sector in 2010 is het herstellen van het zwaar door de crisis beschadigde imago van de banken. Alle banken, zelfs deze die weinig hinder ondervonden van de crisis, moeten lering trekken uit de crisis. Er moet een striktere regelgeving komen, maar zonder excessen die de banken zouden kunnen verhinderen om hun taak te vervullen ten dienste van de financiering van de economie. De banken moeten ook hun aandeelhouders, hun klanten, hun medewerkers en de burgermaatschappij overtuigen van het belang van hun bijdrage aan het herstel en de potentiële groei van de economie. Het model van BNP Paribas steunt sinds het begin op het evenwicht tussen drie kernactiviteiten die gericht zijn op de begeleiding van de reële economie: Retail Banking, Corporate & Investment Banking en Investment Solutions. In elk van deze activiteiten willen wij een strikt risico- en kostenbeleid blijven hanteren en permanent streven naar klantentevredenheid. Retail Banking vertegenwoordigt meer dan 18 miljard euro aan jaarlijkse inkomsten voor de Groep. De prioriteit voor het jaar 2010 is de verdere implementatie van het geïntegreerde model van deze business door gedeelde investeringen en uitwisseling van knowhow. Ons model voor Corporate & Investment Banking blijft meer dan ooit op de klant gericht. Na een bijzonder goed jaar 2009 wil CIB zijn leiderschap in Europa consolideren, selectief groeien in NoordAmerika en de snelle groei van de Aziatische markt benutten.

In 2010 zal Investment Solutions zijn ontwikkelingsstrategie voortzetten door cross-selling met de lokale netwerken en door de werving van nieuwe klanten. Ook het slagen van de integratie met Fortis Bank is in 2010 voor deze business van wezenlijk belang. Dit maakt immers niet alleen een aanzienlijke wijziging van omvang mogelijk wat vermogensbeheer en private banking betreft, maar ook de oprichting van een strategisch partnerschap voor verzekeringen en de versteviging van het platform en netwerk van de businessunit Securities Services. Ten slotte zal Investment Solutions zijn structuur op de Aziatische markten verder uitbouwen, om er een van de marktleiders in private banking en vermogensbeheer te worden. Het feit dat de bank dicht bij haar klanten staat, vormde tijdens de crisis de sterkste schakel. BNP Paribas is zich altijd blijven toespitsen op zijn oorspronkelijke activiteiten. En onze klanten zijn ons daarvoor dankbaar: hun vertrouwen is ons kostbaarste vermogen. Dit vertrouwen is geworteld in de kwaliteit van onze diensten en producten, maar ook in de enorme financiële soliditeit van BNP Paribas die sinds het begin van de crisis zijn eigen vermogen heeft weten te verdubbelen. Door ons als ‘challenger’ verder te blijven toespitsen op onze belangrijkste missie zal onze Groep koploper zijn in het behalen van commercieel succes, het heroveren van een positief beeld van de banksector en het creëren van waarde voor de aandeelhouders.

DE WAARDEN VAN DE GROEP VOORUITZIENDHEID — Snel situaties en ontwikkelingen beoordelen en kansen en risico’s identificeren — Efficiënt beslissingen nemen en acties ondernemen CREATIVITEIT — Nieuwe initiatieven en ideeën aanmoedigen — De initiatiefnemers onderscheiden ENGAGEMENT — Zich geheel in dienst stellen van de klanten en het collectieve succes — Blijk geven van voorbeeldig gedrag AMBITIE — Zin hebben in uitdagingen en leiderschap — De drang voelen om als team te winnen in een competitie waarin de klant de scheidsrechter is

JAARVERSLAG 2009 BERICHT VAN DE VOORZITTER EN DE CEO 05

BNP Paribas viert zijn tienjarig bestaan in 2009 Gedurende die tien jaar heeft BNP Paribas zich aangepast aan een veranderende omgeving: ze greep elke kans die zich voordeed, vaarde altijd op koers op strategisch vlak, zorgde voor een evenwichtige businessmix en bleef voortdurend alert voor risico’s en kosten.

19 9 9 – 1999- 2001 2002 2003 2004 2000 Fusie tussen BNP en Paribas na een lange beursstrijd. De Groep wordt de negende Europese bank qua beurswaarde en telt 80.000 medewerkers.

06

Op businessvlak verwerft BNP Paribas het volledige kapitaal van de Amerikaanse dochteronderneming BancWest en op tennisvlak wordt ze sponsor van de Davis Cup.

Versterkte positie in Retail Banking in de Maghreblanden met de opening van BNP Paribas El Djazaïr in Algerije, in de gespecialiseerde financiële diensten met de verwerving van Facet en Consors (dat Cortal komt versterken), en in de effectenbusinessunit met Cogent. In de VS wordt BancWest de vijfde algemene bank van Californië door de overname van United California Bank.

BNP Paribas splitst de functie van Voorzitter en CEO: Michel Pébereau wordt Voorzitter en Baudouin Prot wordt CEO.

Overname van Community First en Union Safe Deposit Bank in de VS. Integratie van Atis Real International en Abbey National France met BNP Paribas Real Estate.

In 2000 telde BNP Paribas 80.000 medewerkers en was de bank vooral sterk aanwezig in Frankrijk, hoewel ze toch al kantoren had in 80 landen. Vandaag is BNP Paribas de belangrijkste bank van de eurozone met vier thuismarkten en staat ze ook internationaal op het voorplan. De Groep telt nu meer dan 200.000 medewerkers. Die tien jaar werden gekenmerkt door gebeurtenissen die de Groep gevormd hebben tot een stevige onderneming met een menselijk gelaat.

–20 09 2005 2006 2007 2008 2009 Verwerving van 50% van TEB, de holdingmaatschappij die Türk Ekonomi Bankasi controleert, de tiende Turkse private bank. Overname van Commercial Federal in de VS. Participatie van 51% in het kapitaal van UkrSibbank, de derde Oekraïense bank qua activa. Participatie van 19,2% in het kapitaal van Nanjing City Commercial Bank, de achtste stedelijke handelsbank van China.

Met de overname van BNL, de zesde Italiaanse bank, opgericht in 1913, verwerft de Groep een toonaangevende plaats op Europees vlak. BNP Paribas heeft voortaan twee thuismarkten en telt 140.000 medewerkers.

De Groep creëert drie nieuwe merken: BNP Paribas Personal Investor (Cortal Consors, B*Capital en het partnerschap met Geojit in India), BNP Paribas Investment Partners (het vermogensbeheerplatform) en BNP Paribas Personal Finance (integratie tussen Cetelem en UCB).

BNP Paribas wordt uitgeroepen tot ‘Beste bank van het jaar 2008’ (‘Global Bank of the Year 2008’) door het tijdschrift The Banker, een publicatie van de Financial Times. De Groep is ook één van de zes door Standard & Poor’s best genoteerde banken ter wereld (AA).

BNP Paribas verwerft 75% van Fortis Bank en 25% van Fortis Insurance Belgium via Fortis Bank; en ook 66% van BGL in Luxemburg. Een belangrijke gebeurtenis die de positie van de Groep in Europa nog verder versterkt en haar vier thuismarkten oplevert: Frankrijk, Italië, België en Luxemburg. Eind december 2009 telde BNP Paribas meer dan 200.000 medewerkers.

JAARVERSLAG 2009 BNP PARIBAS VIERT ZIJN TIENJARIG BESTAAN IN 2009 07

BNP PARIBAS DICHT BIJ ZIJN KLANTEN IN EUROPA…

BNP Paribas is een Europese leider in bancaire en financiële diensten van wereldformaat en is volgens Standard & Poor’s een van de 6 meest solide banken ter wereld. De Groep is in heel Europa aanwezig via al haar businessunits waarbij Frankrijk, Italië, België en Luxemburg haar 4 thuismarkten zijn voor retailbankieren. Ze heeft één van de grootste internationale netwerken door haar aanwezigheid in meer dan 80 landen. BNP Paribas bekleedt sleutelposities in drie kernactiviteiten:

RETAIL BANKING INVESTMENT SOLUTIONS CORPORATE & INVESTMENT BANKING 08

…EN OVERAL TER WERELD

Meer dan

EUROPA

medewerkers

159.800

AFRIKA

medewerkers, van wie 64.600 in Frankrijk

medewerkers

Aanwezig in meer dan

AMERIKAANSE CONTINENT

MIDDEN-OOSTEN

landen

medewerkers

medewerkers

200.000 80

9.200

19.800

2.100

van wie 15.000 in Noord-Amerika 4.800 in Zuid-Amerika

AZIË

OCEANIË

medewerkers

medewerkers

10.100

700

JAARVERSLAG 2009 BNP PARIBAS IN DE WERELD 9

KERNCIJFERS

ACTIVITEITEN (IN MILJOEN EURO)

Totale Balans Deposito’s klanten Leningen en kredieten bij klanten Eigen vermogen van de Groep vóór toewijzing Internationale solvabiliteitsratio Tier 1-ratio

31 december 2008

31 december 2009

2.075.551 413.955 494.401 53.228 11,10% 7,80%

2.057.698 604.903 678.766 69.501 14,20% 10,10%

31 december 2008

31 december 2009

173.200 132.700

201.700 159.800

PERSONEEL Wereld Europa (m.i.v. Franse overzeese departementen en gebiedsdelen)

LANGETERMIJNRATINGS Standard & Poor’s

AA

negatieve vooruitzichten

rating bevestigd op 9 februari 2010

Moody’s

Aa2

stabiele vooruitzichten

rating herzien op 21 januari 2010

Fitch

AA

negatieve vooruitzichten

rating bevestigd op 9 juli 2009

10

Nettobankproduct (miljoen euro)

21.854 2005

2006

40.191

31.037

27.943

27.376

2007

2008

2009

Brutobedrijfsresultaat (miljoen euro)

8.485 2005

10.878 2006

16.851

12.273

8.976

2007

2009

2008

Nettoresultaat, groepsaandeel (miljoen euro)

7.308

5.852

7.822

5.832 3.021

2005

2006

2007

2008 2009

Nettowinst per aandeel* (euro)

7,81

6,77

8,25

5,20

2,99

2005

2006

2007

2008 2009

Rendement op eigen vermogen** (in %)

21,2

20,2

19,6 6,6

2005

2006

2007

* Aangepast aan de gevolgen

van de kapitaalverhoging met behoud van het voorkeursrecht in 2006 en 2009.

** Het rendement op eigen vermogen wordt

berekend als de verhouding van het nettoresultaat van het aandeel van de Groep (aangepast aan de rente op achtergestelde obligaties met onbepaalde duur gelijkgesteld met preferente aandelen uitgegeven door BNP Paribas SA en boekhoudkundig verwerkt als dividend) tot het gemiddelde eigen vermogen van de Groep aan het begin en einde van de betreffende periode (na de verdeling en zonder de achtergestelde effecten van onbepaalde duur gelijkgesteld met preferente aandelen uitgegeven door BNP Paribas SA).

10,8

2008 2009

Beurswaarde (miljard euro) (Bron: Bloomberg)

57,3 2005

76,9

67,2

66,2 27,6

2006

2007

2008 2009 JAARVERSLAG 2009 KERNCIJFERS 11

HET EXECUTIVE COMMITTEE U Y DE GALHA RO LENK IL V IS O G Ç IN N FRA FRENCH RETAIL BA HEAD OF

VE DEESNIDA OR ENT, PPEUTIVB IILLIIP PR EPH C VI V E V NIOR EXEC CER SE IAL OFFIC CHIEF FINANC

FRÉDÉRIC LA VENIR

HEAD OF GRO UP HUMAN RESO URCES

FABIO GALL IA

HEAD OF BN L BC

BACH N, TECHNOLOGY MOAFR IN AD ALA INFORMATIO HE L BA GLO SES AND PROCES

12

JACQUES D ’ESTAIS

HEAD OF IN VESTMENT

SOLUTIONS

BAUDOUIN PRO T

E APIASS AELADAOIFNCOPRPOARNAKTEING

CHIEF EXECUTIV E OFFICER

MICHEL KON CZATY

CHIEF RISK OFFICER

H TMENT B & INVES

URENT JEAN-LAAFÉ NN ATING OFFICER BHO IEF OPER C

GEORGES CHODRON CHIEF OPE D RATING O E COURCE FFICER L

N OHE LIANCE N CLAMOR JEA , AD OF COMP DINATOR NAGING DIRECT MA CONTROL COOR AND INTERNAL

JAARVERSLAG 2009 HET EXECUTIVE COMMITTEE 13

DE RAAD VAN BESTUUR MICHEL

PATRICK

PÉBEREAU

CLAUDE

AUGUSTE

(1)

(1)

Belangrijkste functie : Voorzitter van de Raad van Bestuur van BNP Paribas

Belangrijkste functie : Verantwoordelijke Technische Dienst

• Geboren op 23 januari 1942 • Begin- en einddatum van het mandaat: 13 mei 2009 – AVA 2012 • Datum eerste mandaat: 14 mei 1993 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2): 214.260 • Werkadres: 3, rue d’Antin 75002 Parijs, Frankrijk

• Geboren op 18 juni 1951 • Begin- en einddatum van het mandaat: verkozen door het kaderpersoneel van BNP Paribas voor 3 jaar op 22 januari 2009 • Datum eerste mandaat: 14 december 1993 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2): 36 • Werkadres: 20, avenue GeorgesPompidou 92300 Levallois-Perret, Frankrijk

Mandaten op 31 december 2009

(1)

Bestuurder: Lafarge, Compagnie de Saint-Gobain, Total, BNP Paribas (Zwitserland) SA, EADS NV (Nederland), Pargesa Holding SA (Zwitserland)

Belangrijkste functie : Erevoorzitter van Axa • Geboren op 29 juli 1935 • Begin- en einddatum van het mandaat: 13 mei 2009 – AVA 2012 • Datum eerste mandaat: 23 mei 2000 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2): 3.074 • Werkadres: 25, avenue Matignon, 75008 Parijs, Frankrijk Mandaten op 31 december 2009

BERGER (1)

(1)

Bestuurder: Axa Assurances Iard Mutuelle, Axa Assurances Vie Mutuelle

Voorzitter: IMS-Entreprendre pour la Cité, Institut Montaigne Lid: International Advisory Panel of Monetary Authority of Singapore

Voorzitter: Commissie Investeringsbank en Financiële Markten van de Fédération Bancaire Française, Directieraad van het Institut d’Études Politiques de Parijs, Raad van Toezicht van het Institut Aspen France, European Financial Round Table, Institut de l’Entreprise

SUZANNE

BEFFA (1)

Niet-stemgerechtigd bestuurder: Schneider Electric

Niet-stemgerechtigd bestuurder: Société Anonyme des Galeries Lafayette

Belangrijkste functie : Voorzitter van de Raad van Bestuur van de Compagnie de Saint-Gobain • Geboren op 11 augustus 1941 • Begin- en einddatum van het mandaat: 13 mei 2009 – AVA 2012 • Datum eerste mandaat: 22 oktober 1986 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2): 15.757 • Werkadres: « Les Miroirs » 18, avenue d’Alsace 92096 La Défense Cedex, Frankrijk Mandaten op 31 december 2009 (1) Vice-voorzitter van de Raad van Bestuur: BNP Paribas Voorzitter: Claude Bernard Participations Bestuurder: GDF SUEZ, Groupe Bruxelles Lambert (België), Saint-Gobain Corporation (Verenigde Staten) Lid van de Raad van Toezicht: Siemens AG (Duitsland), Le Monde SA, Le Monde & Partenaires Associés (SAS), Société Éditrice du Monde

Belangrijkste functie (1): Hoogleraar politieke wetenschappen aan het Massachusetts Institute of Technology, Cambridge, Massachusetts (USA) – Directeur van het MIT International Science and Technology Initiative (MISTI) • Geboren op 11 maart 1939 • Begin- en einddatum van het mandaat: 21 mei 2008 – AVA 2011 • Datum eerste mandaat: 8 maart 2007 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2) : 850 • Werkadres: 30, Wadsworth Street, E53-451, Cambridge, MA 02139-4307, Verenigde Staten Mandaten op 31 december 2009

(1)

Lid: Amerikaanse academie van kunst en wetenschap Gast-onderzoeker en lid: Executive Committee van het Center for European Studies aan de Universiteit van Harvard

(1) De cursief gedrukte mandaten maken geen deel uit van de bepalingen van de wet nr. 2001-401 van 15 mei 2001 betreffende de cumul van mandaten. (2) op 31 december 2009.

14

BÉBÉAR

Lid van de Raad van Toezicht: Vivendi

Lid van de Raad van Toezicht: Axa, Banque Marocaine pour le Commerce et l’Industrie (Marokko)

Lid: Académie des sciences morales et politiques, Executive Committee van het Mouvement des Entreprises de France, Haut Conseil de l’Éducation, Institut International d’Études Bancaires, International Advisory Panel van de Monetary Authority of Singapore, International Capital Markets Advisory Committee van de Federal Reserve Bank of New York, International Business Leaders’ Advisory Council for the Mayor of Shanghai (IBLAC)

JEAN-LOUIS

JEAN-MARIE

FRANÇOIS

ALAIN

GIANNO

GRAPPOTTE

JOLY

Belangrijkste functie (1): Commercieel assistent • Geboren op 7 september 1952 • Begin- en einddatum van het mandaat: verkozen door het kaderpersoneel van BNP Paribas voor 3 jaar op 5 februari 2009 • Datum eerste mandaat: 15 maart 2004 (M. Jean-Marie Gianno had een mandaat als bezoldigd bestuurder bij de Banque Nationale de Parijs van 1993 tot 1999) • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2): 10 • Werkadres: 21, avenue Jean-Médecin 06000 Nice, Frankrijk Mandaten op 31 december 2009 (1) Lid: Comité des Établissements de Crédit et des Entreprises d’Investissements (CECEI), Europese denktank “Confrontation”

Belangrijkste functie (1): Erevoorzitter van Legrand, Bestuurder van vennootschappen • Geboren op 21 april 1936 • Begin- en einddatum van het mandaat: 21 mei 2008 – AVA 2011 • Datum eerste mandaat: 4 mei 1999 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2): 2.869 • Werkadres: 128, avenue de-Lattre-de-Tassigny 87045 Limoges, Frankrijk Mandaten op 31 december 2009

(1)

Bestuurder: Legrand, Legrand Frankrijk Lid van de Raad van Toezicht: Michelin

DENIS

JEAN-FRANÇOIS

KESSLER (1)

Belangrijkste functie : Bestuurder van Air Liquide • Geboren op 18 april 1938 • Begin- en einddatum van het mandaat: 23 mei 2006 – AVA 2009 • Datum eerste mandaat: 28 juni 1995 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2) : 3.143 • Werkadres: 75, quai d’Orsay 75007 Parijs, Frankrijk

Het mandaat van de heer Alain JOLY is beëindigd na de Algemene Vergadering van 13 mei 2009

LEPETIT (1)

Belangrijkste functie : Algemeen directeur van Scor SE

Belangrijkste functie (1): Voorzitter van de Conseil national de la comptabilité

• Geboren op 25 maart 1952 • Begin- en einddatum van het mandaat: 13 mei 2009 – AVA 2012 • Datum eerste mandaat: 23 mei 2000 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2): 2.269 • Werkadres: 1, avenue du Général-deGaulle 92074 La Défense Cedex, Frankrijk

• Geboren op 21 juni 1942 • Begin- en einddatum van het mandaat: 21 mei 2008 – AVA 2011 • Datum eerste mandaat: 5 mei 2004 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2) : 8.461 • Werkadres: 30, boulevard Diderot 75572 Parijs Cedex 12, Frankrijk

Mandaten op 31 december 2009 (1)

Mandaten op 31 december 2009 (1)

Bestuurder: Bolloré, Dassault Aviation, Fonds Stratégique d’Investissement, Invesco Ltd (Verenigde Staten)

Bestuurder: Smart Trade Technologies SA, Shan SA

Lid van de Raad van Toezicht: Yam Invest NV (Nederland) Niet-stemgerechtigd bestuurder: Financière Acofi SA, Gimar Finance & Cie SCA

Lid: Raad van QFCRA – Qatar Financial Center Regulatory Authority – (Doha), Collège de l’Autorité des Marchés Financiers, Conseil de normalisation des comptes publics

Lid: Commission Économique de la Nation, Conseil Économique et Social, Raad van Bestuur van de Association de Genève, Raad van de Fondation pour la Recherche Médicale, Comité des Entreprises d’Assurance, Beleidsraad van het Europees Verzekeringscomité Voorzitter: Reinsurance Advisory Board, Global Reinsurance Forum, Raad van Bestuur van Siècle

(1) De cursief gedrukte mandaten maken geen deel uit van de bepalingen van de wet nr. 2001-401 van 15 mei 2001 betreffende de cumul van mandaten. (2) op 31 december 2009.

JAARVERSLAG 2009 DE RAAD VAN BESTUUR 15

LAURENCE

HÉLÈNE

PARISOT

BAUDOUIN

PLOIX (1)

Belangrijkste functie : Vice-voorzitter van de Raad van Bestuur van Ifop SA • Geboren op 31 augustus 1959 • Begin- en einddatum van het mandaat: 13 mei 2009 – AVA 2012 • Datum eerste mandaat: 23 mei 2006 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2) : 360 • Werkadres: 6-8, rue Eugène-Oudiné 75013 Parijs, Frankrijk Mandaten op 31 december 2009

(1)

Voorzitter: Mouvement des Entreprises de France (MEDEF) Bestuurder: Coface SA Lid van de Raad van Toezicht: Michelin

Nietstemgerechtigde bestuurders MICHEL

TILMANT Belangrijkste functie (1): Managing Director van de vennootschap Strafi n, sprl

PROT (1)

Belangrijkste functie : Voorzitter van Pechel Industries SAS en Pechel Industries Partenaires SAS • Geboren op 25 september 1944 • Begin- en einddatum van het mandaat: 21 mei 2008 – AVA 2011 • Datum eerste mandaat: 21 maart 2003 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2): 1.557 • Werkadres: 162, rue du Faubourg Saint-Honoré, 75008 Parijs, Frankrijk Mandaten op 31 december 2009 (1)

SCHWEITZER WEBER-REY (1)

Belangrijkste functie : CEO van BNP Paribas • Geboren op 24 mei 1951 • Begin- en einddatum van het mandaat: 21 mei 2008 – AVA 2011 • Datum eerste mandaat: 7 maart 2000 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2): 137.211 • Werkadres: 3, rue d’Antin 75002 Parijs, Frankrijk Mandaten op 31 december 2009

Belangrijkste functie (1) : Voorzitter van de Raad van Bestuur van Renault

Belangrijkste functie (1) : Vennoot bij Clifford Chance, Frankfurt

• Geboren op 8 juli 1942 • Begin- en einddatum van het mandaat: 15 mei 2007 – AVA 2010 • Datum eerste mandaat: 14 december 1993 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2): 6.825 • Werkadres: 8-10, avenue Émile-Zola 92109 Boulogne-Billancourt Cedex, Frankrijk

• Geboren op 18 november 1957 • Begin- en einddatum van het mandaat: 21 mei 2008 – AVA 2011 • Datum eerste mandaat: 21 mei 2008 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2): 1.100 • Werkadres: Mainzer Landstrasse 46 D 60325 – Frankfurtam-Main, Duitsland

(1)

Bestuurder: Accor, Pinault-PrintempsRedoute, Veolia Environnement, Erbé SA (België), Pargesa Holding SA (Zwitserland)

Mandaten op 31 december 2009

(1)

Voorzitter van de Raad van Bestuur: AstraZeneca Plc (Groot-Brittannië)

Voorzitter: Fédération Bancaire Française, van september 2009 tot augustus 2010

Voorzitter van de Raad van Toezicht: Le Monde & Partenaires Associés (SAS), Le Monde SA , Société Éditrice du Monde

Permanente vertegenwoordiger: Pechel Industries Partenaires in Ypso Holding (Luxemburg)

Lid: Executive Committee van de Fédération Bancaire Française

Bestuurder: L’Oréal, Veolia Environnement, AB Volvo (Zweden)

Lid van de Raad van Toezicht: Publicis Groupe

Voorzitter: Haute Autorité de lutte contre les discriminations et pour l’égalité (Halde)

Zaakvoerder: Hélène Ploix SARL, Hélène Marie Joseph SARL, Sorepe Société Civile

Lid van het Raadgevend Comité: Banque de France, Allianz (Duitsland)

Lid: Investeringscomité van het Pensioenfonds van het personeel van de Verenigde Naties

Lid van de Raad: Fondation Nationale des Sciences Politiques, Institut Français des Relations Internationales, Musée du Quai Branly

Mandaten op 31 december 2009

(1)

Lid: Raadgevende groep in verband met corporate governance en het vennootschapsrecht van de Europese Commissie, Groep van deskundigen “Removing Obstacles to Cross-Border Investments” van de Europese Commissie, Groep van deskundigen ad hoc “Ad Hoc Group of Corporate Governance Experts for the Financial Services Area” van de Europese Commissie, Regeringscommissie over de Duitse Wetgeving in verband met corporate governance

Andere vennootschappelijke mandatarissen JEAN-LAURENT

BONNAFÉ (1)

Belangrijkste functie : Chief Operating Officer van BNP Paribas

• Geboren op 21 juli 1952 • Begindatum van het mandaat: 4 november 2009

EMIEL

Mandaten op 31 december 2009 (1)

VAN BROEKHOVEN

Voorzitter : Directiecomité en Executive Committee van BNP Paribas Fortis

Belangrijkste functie (1): Economist, Ereprofessor van de Universiteit van Antwerpen

16

DANIELA

Bestuurder: Lafarge, Ferring SA (Zwitserland), Completel NV (Nederland), Institut Français des Administrateurs

• Geboren op 14 juli 1961 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2) : 14.495 • Werkadres: 3, rue d’Antin 75002 Parijs-Frankrijk

• Geboren op 30 april 1941 • Begindatum van het mandaat: 4 november 2009

LOUIS

Chief Executive Officer: BNP Paribas Fortis Bestuurder: Carrefour, BNP Paribas Personal Finance, Banca Nazionale del Lavoro (Italië), BancWest Corporation, Bank of the West

GEORGES

CHODRON DE COURCEL Belangrijkste functie (1): Chief Operating Officer van BNP Paribas

• Geboren op 20 mei 1950 • Aantal BNP Paribas aandelen in bezit (2): 69.384 • Werkadres: 3, rue d’Antin 75002 Parijs, Frankrijk Mandaten op 31 december 2009 (1) Voorzitter: Compagnie d’Investissement de Parijs SAS, Financière BNP Paribas SAS, BNP Paribas (Suisse) SA

Vice-Voorzitter : Fortis Bank NV (België) Bestuurder: Alstom, Bouygues, Société Foncière, Financière et de Participations SA, Nexans, Erbé SA (België), Groupe Bruxelles Lambert (België), Scor Holding (Zwitserland) AG (Zwitserland), Scor Global Life Rückversicherung Schweiz AG (Zwitserland), Scor Zwitserland AG (Zwitserland), Verner Investissements SAS Lid van de Raad van Toezicht: Lagardère SCA Niet-stemgerechtigd bestuurder: Exane, Safran, Scor SE

(1) De cursief gedrukte mandaten maken geen deel uit van de bepalingen van de wet nr. 2001-401 van 15 mei 2001 betreffende de cumul van mandaten. (2) op 31 december 2009.

Bezoldiging Bezoldiging verschuldigd aan de vennootschappelijke mandatarissen voor het boekjaar 2009

Bezoldiging voor het jaar 2009 in euro’s

Vast

Michel PÉBEREAU Voorzitter van de Raad van Bestuur 2009 (2008)

700.000 (700.000)

(6)

Baudouin PROT Chief Executive Officer 2009 (2008)

950.000 (945.833)

(6)

Georges CHODRON de COURCEL Chief Operating Officer 2009 (2008)

600.000 (595.833)

(6)

563.172 (166.667)

(6)

Jean-Laurent BONNAFÉ Chief Operating Officer 2009 (2008) (5) Totale bezoldiging verschuldigd aan de vennootschappelijke mandatarissen van de Groep voor 2009 (in 2008)

Bezoldiging (1)

Variabel

Zitpenningen(3)

Voordelen in natura (4)

Totale bezoldiging

29.728 (29.728)

3.598 (1.671)

733.326 (731.399)

90.318 (118.907)

5.212 (5.064)

1.045.530 (1.069.804)

112.302 (117.628)

4.273 (4.370)

716.575 (717.831)

51.638 (18.958)

3.329 (1.445)

618.139 (187.070)

(2)

-

-

-

-

3.113.570 (2.706.104)

(1) Bezoldiging betaald in 2009. (2) Variabele bezoldiging verschuldigd voor 2008 respectievelijk 2009. (3) De Voorzitter van de Raad van Bestuur en de Chief Executive Officer ontvangen geen zitpenningen bij andere bedrijven van de Groep dan bij BNP Paribas SA en bij Erbé voor de Chief Executive Officer. Zitpenningen voor de Chief Executive Officer bij Erbé worden in mindering gebracht van zijn variabele bezoldiging. Georges Chodron de Courcel ontvangt zitpenningen als bestuurder bij BNP Paribas Suisse, Erbé en BNP Paribas Fortis. Deze zitpenningen worden in mindering gebracht van zijn variabele bezoldiging. Jean-Laurent Bonnafé ontvangt zitpenningen als bestuurder bij BNL en BNP Paribas Fortis. Omwille van zijn uitvoerende mandaten bij BNP Paribas Fortis, worden de zitpenningen die hij als bestuurder ontvangt niet in mindering gebracht van zijn variabele bezoldiging. Maar de zitpenningen die Jean-Laurent Bonnafé als bestuurder ontvangt bij BNL worden wel in mindering gebracht van zijn variabele bezoldiging. (4) De Voorzitter van de Raad van Bestuur, de Chief Executive Officer en de Chief Operating Officers hebben elk een bedrijfswagen en een gsm. (5) Voor de periode van 1 september tot 31 december 2008. (6) Op de datum van goedkeuring door de AMF van het ‘Document de référence 2009’, had de Raad van Bestuur van BNP Paribas de variabele bezoldiging voor vennootschappelijke mandatarissen in 2009 nog niet vastgelegd. De beslissing van de Raad van Bestuur zal te zijner tijd worden opgenomen in een geactualiseerde versie van het ‘Document de référence’ en van dit verslag.

Bezoldiging van de bestuurders — De externe bestuurders van de Groep ontvangen geen enkele andere vergoeding dan hun zitpenningen (2). — Het bedrag van de individuele zitpenningen toegekend aan de leden van de Raad bleef onveranderd ten opzichte van 2005, zijnde 29.728 euro, waarvan 14.864 euro (de helft) vast en 1.061,71 euro per zitting. De Voorzitter van de Raad van Bestuur ontvangt in die hoedanigheid geen bijkomende zitpenning. De leden van de Raad die in het buitenland wonen krijgen, als vergoeding voor hun bijkomende kosten, anderhalve keer het vast gedeelte van de zitpenning.

— Het bedrag van de zitpenningen toegekend aan de leden van de comités bleef ook gelijk aan het niveau van 2005, ofwel 5.946 euro, waarvan 2.973 euro voor het vaste gedeelte en 495,50 euro per zitting. De Voorzitters van de comités Financiële rekeningen, Interne Controle, Risicobeheer en Compliance ontvangen een vast gedeelte van 15.000 euro en een variabel deel van 1.239 euro per zitting. De Voorzitters van het Comité voor Deugdelijk Bestuur en voor Benoemingen en het Bezoldigingscomité ontvangen een vast gedeelte van 2.973 euro en een variabel gedeelte van 1.239 euro per zitting.

(1)

— Op grond van de bovenstaande bepalingen, heeft de Raad besloten om aan de leden van de Raad van Bestuur een bedrag toe te kennen van 532.509 euro in 2009 in plaats van 523.724 euro in 2008. De algemene vergoeding die vastgesteld werd door de Algemene Vergadering op 18 mei 2005 bedroeg 780.000 euro.

(1) Code AFEP-MEDEF inzake deugdelijk bestuur (punt 18). (2) Bestuurders werkzaam voor de Groep: Patrick Auguste, Jean-Marie Gianno, Michel Pébereau, Baudouin Prot.

JAARVERSLAG 2009 DE RAAD VAN BESTUUR 17

BNP PARIBAS EN ZIJN AANDEELHOUDERS Het maatschappelijk kapitaal O p 31 december 20 0 8 bedroeg het kapitaal van BNP Paribas SA 1.823.540.634 euro. Het bestaat uit 911.770.317 aandelen (de wijzigingen die zich voordeden gedurende de vorige boekjaren worden vermeld in het gedeelte ‘Evolutie van het kapitaal’ – noot 6a – van het Document de référence). In 2009 werd het aantal gewone aandelen die het maatschappelijk kapitaal vormen, beïnvloed door de volgende zes transacties: — Creatie van 1.098.0 06 aandelen door intekeningen in het kader van optieplannen; — Uitgifte van 9.000.000 effecten in het kader van de kapitaalverhoging voorbehouden aan de werknemers; — Creatie van 21.420.254 effecten als gevolg van de optie die werd aangeboden aan de aandeelhouders om het dividend van het boekjaar 2008 te betalen in BNP Paribas-aandelen; — Creatie van 133.435.603 aandelen als vergoeding voor de inbreng van effecten van Fortis Bank NV en BGL; — Kapitaalvermindering door vernietiging van 219.294 aandelen;

18

— Kapitaalverhoging door creatie van 107.650.488 gewone aandelen om 187.224.669 preferente aandelen te kunnen kopen die uitgegeven werden op 31 maart 2009 ten gunste van de Staat in het kader van de tweede schijf van het Franse plan voor de ondersteuning van de economische groei; de preferente aandelen werden vernietigd op 26 november 2009. O p 31 d ecem b er 2 0 0 9 b ed roeg het kapitaal van BNP Paribas dus 2.368.310.748 euro bestaande uit 1.184.155.374 aandelen met een nominale waarde van elk twee euro (1). Deze aandelen, die volledig zijn volgestort, zijn aandelen op naam of aandelen aan toonder, naar keuze van de titularis, onder voorbehoud van de wettelijke bepalingen die van kracht zijn. Er bestaat geen enkel dubbel stemrecht en ook geen enkele beperking op het uitoefenen van het stemrecht, noch een recht op een verhoogd dividend dat gekoppeld is aan deze roerende waarden.

(1) Sinds het einde van het maatschappelijk boekjaar, werden 1.126.390 aandelen gecreëerd door intekeningen in het kader van optieplannen. Zo bedroeg het kapitaal van BNP Paribas op 21 januari 2010 2.370.563.528 euro bestaande uit 1.185.281.764 aandelen met een nominale waarde van elk twee euro.

Evolutie van het aandeelhouderschap Gedurende de 3 laatste jaren, evolueerde het kapitaalbezit van de bank op de volgende wijze:

31/12/07 AANDEELHOUDERS

Aantal aandelen (in miljoenen)

FPIM(*) Axa

53,56

Groothertogdom Luxemburg Werknemers - waarvan GBF van de Groep - waarvan rechtstreeks bezit Sociale mandatarissen Effecten die de Groep in handen heeft (**) Individuele aandeelhouders Institutionele beleggers - Europese - Niet-Europese (waaronder ‘Maatschappelijk Verantwoorde Beleggers’) Andere en niet-geïdentificeerde TOTAAL

31/12/08

% van % van Aantal het het aandelen kapitaal stemrecht (in miljoenen)

5,9%

6,0%

53,08

31/12/09

% van % van Aantal het het aandelen kapitaal stemrecht (in miljoenen)

5,8%

% van % van het het kapitaal stemrecht

5,9%

127,75 61,63

10,8% 5,2%

10,8% 5,2%

-

-

-

-

-

-

12,87

1,1%

1,1%

52,64 38,53 14,11 0,36

5,8% 4,2% 1,6% NS

5,9% 4,3% 1,6% NS

57,69 42,75 14,94 0,43

6,3% 4,7% 1,6% NS

6,4% 4,7% 1,7% NS

67,69 49,43 18,26 0,48

5,7% 4,2% 1,5% NS

5,8% 4,2% 1,6% NS

9,14

1,0%

5,46

0,6%

3,66

0,3%

-

57,00 717,40 516,54 200,86

6,3% 79,3% 57,1% 22,2%

6,4% 80,0% 57,6% 22,4%

64,36 717,75 484,10 233,65

7,1% 78,8% 53,1% 25,7%

7,1% 79,2% 53,4% 25,8%

63,63 780,17 486,61 293,56

5,4% 65,9% 41,1% 24,8%

5,4% 66,1% 41,2% 24,9%

(9,52)

(1,1%)

(1,1%)

(3,92)

(0,4%)

(0,4%)

(6,00)

(0,5%)

(0,5%)

15,16 905,26

1,7% 100%

1,7% 100%

13,00 911,77

1,4% 100%

1,4% 100%

66,27 1.184,15

5,6% 100%

5,6% 100%

(*) Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij: een naamloze vennootschap van openbaar nut die handelt voor rekening van de Belgische Staat. (**) Behalve positie marktenzaal.

SAMENSTELLING VAN HET AANDEELHOUDERSCHAP VAN BNP PARIBAS OP 31 DECEMBER 2009 (IN STEMRECHTEN)

1,1% Groothertogdom Luxemburg 5,2% Axa 5,4% Aandeelhouders 5,6% Andere en niet geïdentificeerd 5,8% Werknemers (waaronder GBF 4,2%, rechtstreeks bezit 1,6%)

10,8% FPIM 24,9% Niet-Europese instit. beleggers

Voor zover de vennootschap weet, bestaat er buiten de FPIM en Axa geen enkele aandeelhouder die meer dan 5% van het kapitaal of de stemrechten in handen heeft.

De Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM) werd aandeelhouder van BNP Paribas bij de integratie met Fortis Bank die tot stand kwam in de loop van 2009. Dat leidde gedurende dit boekjaar tot twee aangiften van drempeloverschrijding bij de Autorité des Marchés Financiers (AMF): — op 19 mei 2009 (informatie AMF nr. 209C0702) verklaarde de FPIM dat

41,2% Europese InstitutioneIe beleggers

zij de wettelijke drempels van 5% en 10% van het kapitaal of de stemrechten van BNP Paribas had overschreden, door de inbreng van 74,94% van Fortis Bank NV, vergoed door de uitgifte van 121.218.054 BNP Paribasaandelen die dan 9,83% bedroegen van het kapitaal en 11,59% van de stemrechten. Er werd meer bepaald gepreciseerd dat noch de Belgische

Staat, noch de FPIM, de controle over de bank wensten te verwerven. BNP Paribas heeft de AMF dezelfde dag op de hoogte gebracht (informatie AMF nr. 209C0724) van het afsluiten van een optiecontract tussen de Belgische Staat, de FPIM en Fortis NV, waardoor Fortis NV een aankoopoptie geniet op de 121.218.054 BNP Paribas-aandelen die zijn uitgegeven ter vergoeding van de inbreng van

JAARVERSLAG 2009 BNP PARIBAS EN ZIJN AANDEELHOUDERS 19

de FPIM, participaties die zij bezat in Fortis Bank met de mogelijkheid voor BNP Paribas om een substitutierecht op de betreffende aandelen uit te oefenen; — vervolgens verklaarde de FPIM op 4 december 2009 (informatie AMF nr. 209C1459), dat zij 10,8% van het kapitaal en de stemrechten van BNP Paribas in handen had; deze evolutie is voornamelijk het gevolg van: – de kapitaalverhoging met gewone aandelen uitgevoerd door BNP Paribas tussen 30 september en 13 oktober 2009; – de kapitaalvermindering die door de bank werd doorgevoerd door de vernietiging op 26 november van preferente aandelen die werden uitgeven op 31 maart 2009 ten gunste van de ‘Société de Prise de Participation de l’État’ (Franse participatiemaatschappij).

De aandelenmarkt Op de gecombineerde Algemene Vergadering van 23 mei 2000 waarin de aandeelhouders besloten tot de fusie tussen BNP en Paribas, werd het effect BNP omgedoopt tot BNP Paribas; de EuroclearFrance-code bleef toen onveranderd (13110). Vanaf 30 juni 2003 wordt het BNP Paribas-aandeel aangeduid met de ISIN-code (FR0000131104). Op 18 oktober 1993, de eerste beursnoteringsdag na de privatisering, werden de BNP-aandelen opgenomen in de officiële noteringen van de Beurs van Parijs met onmiddellijke vereffening (contantmarkt); op 25 oktober gingen zij over naar de maandelijkse vereffening (termijnmarkt). Sinds de veralgemening van de contantmarkt op 25 september 2000, is het BNP Paribasaandeel verkrijgbaar via de Dienst voor Uitgestelde Vereffening ( Service de Règlement Différé). Het effect wordt verhandeld op de Seaq International in Londen, op de beurs van Frankfurt en sinds 24 juli 2006 ook in Milaan op de MTA International. Daarnaast is er sinds de privatisering ook een ADR-programma (American Depositary Receipt) 144A

Ten slotte wordt gepreciseerd dat de Groep Axa en de Groep BNP Paribas de AMF er op 16 december 2005 van op de hoogte hebben gebracht (informatie AMF nr. 205C2221) dat er een overeenkomst is afgesloten die in het behoud van stabiele kruisparticipaties voorziet tussen de twee Groepen en wederzijdse aankoopopties bij wijziging van de controle van het kapitaal van één van beide.

KOERS VAN HET BNP PARIBAS-AANDEEL VAN 29 DECEMBER 2006 TOT 31 DECEMBER 2009 Vergelijking met de indexen DJ EUROSTOXX BANKS, DJ STOXX BANKS en CAC 40 (indexen gebaseerd op de aandelenkoers) Euro 100 90

BNP PARIBAS CAC 40 DJ STOXX BANK DJ EURO STOXX BANK

80

Bron: Datastream

70 60 50 40 30 20 10

20

31/12/09

31/10/09

31/08/09

30/06/09

3 0/04/09

28/02/09

31/12/08

31/10/08

31/08/08

30/06/08

30/04/08

28/02/08

31/12/07

31/10/07

31/08/07

30/06/07

30/04/07

28/02/07

29/12/06

0

‘Level 1’ actief in de Verenigde Staten. JP Morgan Chase treedt daarbij op als bewaarder (2 ADR’s vertegenwoordigen 1 BNP Paribas-aandeel). Om gemakkelijk toegankelijk te blijven voor de individuele aandeelhouders, werd de nominale waarde van het bankaandeel op 20 februari 2002 door twee gedeeld en vastgesteld op twee euro. BNP behoort tot de bedrijven die de CACindex vormen sinds 17 november 1993. Vanaf 1 november 1999 is BNP ook een onderdeel van de EuroStoxx50 en het bankeffect maakt ook deel uit van de korf van de Dow Jones Stoxx50 sinds 18 september 2000. Vanaf 2007 maakt BNP Paribas deel uit van de ‘Global Titans 50’-index die de 50 grootste bedrijven ter wereld groepeert. Het BNP Paribas-aandeel staat ten slotte ook in de voornaamste referentieindexen voor duurzame ontwikkeling: Aspi Eurozone, FTSE4Good (Global en Europe 50), DJ SI World en DJ SI Stoxx. Deze verschillende factoren zijn gunstig voor de liquiditeit en de waardering van het effect omdat het één van de noodzakelijke elementen vormt van alle portefeuilles en fondsen die geïndexeerd worden volgens deze indexen. — Van 29 december 2006 tot 31 december 2009, daalde de koers van het aandeel met 30,41%, te vergelijken met een daling van 28,97% voor de CAC 40, maar van 50,79% voor de DJEuroStoxxBanks (index van de bankwaarden in de eurozone) en 56,50% voor DJStoxxBanks (Europese bankwaarden). Nadat het een historisch recordniveau bereikt had van 91,60 euro in mei 2007, had het BNP Paribas-aandeel te lijden onder het veralgemeende wantrouwen tegenover financiële instellingen, dat veroorzaakt werd door de kredietcrisis rond de ‘subprimes’ in de Verenigde Staten. Doordat BNP Paribas echter veel minder werd blootgesteld aan deze financiële crisis in vergelijking met veel van zijn concurrenten, bleef het aandeel sterk presteren op de beursindexen tot oktober 2008. Van dan af heeft de afbrokkeling van de markten als gevolg van het faillissement van Lehman Brothers midden september 2008 een nadelige invloed gehad op de activiteiten van de Groep en bijgevolg ook op de beurskoers. De tot dan toe uiterst sterke prestaties van het aandeel in vergelijking met de bankindexen, werden grotendeels tenietgedaan eind 2008.

MAANDGEMIDDELDEN EN UITERSTE MAANDELIJKSE SLOTKOERSEN VAN HET BNP PARIBAS-AANDEEL SINDS JANUARI 2008* HOOGSTE LAAGSTE GEMIDDELDE Bron: Datastream.

80 70

67,66

66,41 66,58 59,72 58,25

60

61,67 58,38 59,30 57,99 59,13 44,72

53,86 53,50 53,96 55,92

50

55,30

43,94 45,86 47,12 35,67

40

38,85 28,77

30

28,00 25,41

58,15 50,87

56,56 54,26 Dec 09

56,25 50,77 Okt 09

Nov 09

56,27 50,63

47,38 39,12 Mei 09

Sept 09

39,32 31,98 Apr 09

57,34 50,14

33,53 21,12 Mrt 09

Aug 09

28,59 22,40 Feb 09

49,84 44,04

34,02 20,78 Jan 09

Juli 09

45,42 28,67 Dec 08

48,43 42,67

56,86 34,97 Nov 08

Jun 09

69,34 47,91

63,42 55,21 Aug 08

Okt 08

63,86 52,57 Juli 08

66,34 54,61

63,18 55,92 Jun 08

Sept 08

69,32 63,48 Mei 08

63,90

Apr 08 68,24

52,34

63,45 56,84 Feb 08

Mrt 08 62,81

71,65 60,95

10

Jan 08

20

(*) De koersen werden aangepast om rekening te houden met de verhoging van het kapitaal met behoud van het preferente voorkeursrecht, uitgevoerd tussen 30 september en 13 oktober 2009.

192,0 3.573 December

246,5 4.481 September

215,0 3.869

189,4 3.447 Augustus

November

166,2 3.406 Juli

338,1 Oktober 6.286

221,2 4.662 Juni

329,1 Mei 7.422

207,0 5.605

197,3 6.887 Maart

Bron: Euronext Parijs.

April

151,5 5.753

IN MILJOENEN EURO IN DUIZENDEN EFFECTEN

Februari

— De beurswaarde van BNP Paribas bedroeg 66,2 miljard euro op 31 december 2009, waardoor de onderneming op de vijfde plaats belandde in de rangschikking van de CAC 40-index (achtste plaats eind 2008); wat de vrij verhandelbare aandelen betreft, neemt BNP Paribas de derde plaats in op de markt van de Parijse index (zevende eind 2008). Gedurende dezelfde periode was BNP Paribas zesde op de DJ EuroStoxx50 voor vrij verhandelbare aandelen (negentiende het jaar voordien).

gereglementeerde markt ophieven. Daardoor ontstond een versoepeling met betrekking tot de plaatsen waar over transacties kan worden onderhandeld en werden de alternatieve methoden om effecten te verhandelen sterker: de multilaterale verhandelingssystemen (Multilateral Trading Facilities of MTF) en de ‘beleggingsondernemingen met systematische interne afhandeling’.

VERHANDELDE VOLUMES IN 2009 OP EURONEXT PARIJS (DAGELIJKS GEMIDDELDE)

265,4 9.464

Globaal gesproken daalde de waarde van het BNP Paribas-aandeel sinds het begin van de financiële crisis begin juli 2007 met 34,91%, of iets minder dan de CAC 40-index (-34,99%); de Europese bankindexen en die van de eurozone kelderden respectievelijk met 56,71% en 52,59%. Het BNP Paribas-aandeel heeft dus in deze periode de index van de eurozone met 17,68% overtroffen en die van de Europese banken met 21,8%.

— In 2009 bedroegen de dagelijkse t r a n s a ct i evo l u m e s gemiddeld 5.374.599 verhandelde ef fecten op Euronext Parijs, een daling met 22,5% in vergelijking met het jaar voordien (6.936.205 effecten per beursdag in 2008). Deze evolutie werd niet zozeer verklaard door een daling van de liquiditeit, maar door toepassing van de MiFID-richtlijnen (Markten van Financiële Instrumenten) die vanaf 1 november 2007 de regel van de orderconcentratie op een

Januari

Sinds begin 2009 is de trend echter volledig gekeerd. Het BNP Paribasaandeel (55,90 euro op 31 december 2009) werd met 90,14% opgewaardeerd in vergelijking met 31 december 2008 (29,40 euro), het is dus heel wat gunstiger geëvolueerd dan de CAC 40 (+22,32%) , of de DJEuroStoxxBanks (+48,92%) en DJStoxxBanks (+46,92%).

JAARVERSLAG 2009 BNP PARIBAS EN ZIJN AANDEELHOUDERS 21

BELANGRIJKSTE AANDEELHOUDERSINFORMATIE In euro

2005

2006

2007

2008

2009

Nettowinst per aandeel *

6,77

7,81

8,25

2,99

5,20

Netto-actief per aandeel *

44,51

48,40

50,93

45,68

51,9

Nettodividend per aandeel*

2,53

3,01

3,26

0,97

1,5 (3)

Uitkeringspercentage (4)

37,4

40,3

39,8

33,0

32,3 (3)

Hoogste (5)*

66,78

86,01

92,40

73,29

58,58

Laagste *

48,89

64,78

65,64

27,70

20,08

Einde periode*

65,91

80,33

72,13

29,40

55,90

4.715,23

5.541,76

5.614,08

3.217,97

3.936,33

(1)

(2)

Koers

(5)

CAC 40-index op 31 december

(1) Op basis van het gemiddelde aantal aandelen in omloop gedurende het boekjaar. (2) Vóór dividend. Boekhoudkundig netto-actief voor het aantal aandelen in omloop op het einde van de periode. (3) Onder voorbehoud van goedkeuring door de Algemene Vergadering van 12 mei 2010. (4) Dividend voorgesteld aan de Algemene Vergadering als percentage van de nettowinst per aandeel. (5) Opgetekend gedurende de zitting. * De elementen van de bovenstaande tabel werden aangepast om rekening te houden met de kapitaalverhogingen met behoud van het preferente voorkeursrecht uitgevoerd: — in maart 2006 (aanpassingscoëffi ciënt = 0,992235740050131); — van 30 september tot 13 oktober 2009 (aanpassingscoëffi ciënt = 0,971895).

De creatie van beurswaarde

DE RENDABILITEIT EN HET RENDEMENT

Bezitsduur

Totaal rendement voor de aandeelhouder (Total Shareholder Return - TSR): Uitgangspunten van de berekening: — Het dividend wordt opnieuw belegd in BNP-aandelen en dan in BNP Paribas-aandelen; het belastingkrediet van 50% is inbegrepen tot de opheffing van dit mechanisme in het begin van het boekjaar 2005; — Uitoefening van het voorkeursrecht bij de kapitaalverhogingen van maart 2006 en oktober 2009; — Het gaat om een brutorendement, voorafgaand aan iedere heffing en makelaarscommissie Resultaten van de berekening: In de tabel hiernaast staat, voor de verschillende vermelde looptijden, de totale rendabiliteit bij het bezit van een aandeel van BNP en vervolgens één van BNP Paribas, alsook het jaarlijkse actuariële rendementspercentage. De looptijden eindigen op 31 december 2009. 22

Beleggingsdatum

Historische Aantal aandelen openingskoers op het einde van Oorspronkelijke op de de berekeningsbelegging beleggingsperiode vermenigvuldigd datum (in euro) (31/12/2009) met

Jaarlijks actuarieel rendementspercentage

Sinds de privatisering

18/10/1993

36,59

3,75

x 5,73

+11,37%

16 jaar

03/01/1994

43,31

3,42

x 4,41

+ 9,72%

15 jaar

03/01/1995

37,20

3,35

x 5,04

+11,38%

14 jaar

02/01/1996

33,57

3,28

x 5,47

+12,90%

13 jaar

02/01/1997

30,40

3,19

x 5,86

+14,57%

12 jaar

02/01/1998

48,86

3,09

x 3,54

+11,09%

11 jaar

04/01/1999

73,05

3,03

x 2,32

+7,93%

Sinds de oprichting van BNP Paribas

01/09/1999

72,70

2,94

x 2,26

+8,22%

10 jaar

03/01/2000

92,00

2,94

x 1,79

+5,99%

9 jaar

02/01/2001

94,50

2,86

x 1,69

+6,03%

8 jaar

02/01/2002

100,40

2,77

x 1,54

+5,57%

7 jaar

02/01/2003

39,41

1,34

x 1,90

+9,62%

6 jaar

02/01/2004

49,70

1,29

x 1,45

+6,39%

5 jaar

03/01/2005

53,40

1,24

x 1,29

+5,30%

4 jaar

02/01/2006

68,45

1,19

x 0,97

-0,66%

3 jaar

02/01/2007

83,50

1,14

x 0,77

-8,55%

2 jaar

02/01/2008

74,06

1,10

x 0,83

-8,71%

1 jaar

02/01/2009

30,50

1,05

x 1,93

+93,27%

Hieronder stelt BNP Paribas twee vergelijkende metingen voor de creatie van aandeelhouderswaarde voor, met een duur overeenstemmend met een beleggingshorizon op lange/middellange termijn zoals het geval is bij het grootste deel van de individuele aandeelhouders.

Rendabiliteit over 5 jaar voor een belegging in BNP Paribas-aandelen aan de openingskoers van 3 januari 2005, namelijk 53,40 euro, vergeleken met die van een spaarboekje bij Caisse d’Epargne en met die van schatkistobligaties op middellange termijn. De creatie van aandeelhouderswaarde wordt hier beoordeeld door de belegging in BNP Paribas-aandelen voor die periode te vergelijken met twee ‘risicoloze’ beleggingen, het A-boekje van Caisse d’Epargne en de schatkistobligaties op middellange termijn.

Oorspronkelijk kapitaal verhoogd met 29,4% Actuarieel rendementspercentage: 5,30% per jaar

WAARDE OP 31/12/2009 VAN EEN BELEGGING OP 01/01/2005 VAN 53,40 EURO

VERGELIJKING VAN DE VARIATIE OP 5 JAAR VAN EEN BELEGGING VAN 53,40 EURO

15,71

Waardebepaling op 31 december 2009: 1,2363 aandeel aan 55,90 euro, of 69,11 euro.

SPAARBOEKJE STAATSLENING BNP PARIBASAANDEEL

8,82

Uitoefening van de preferente voorkeursrechten bij de kapitaalverhoging van maart 2006 en oktober 2009.

7,33

Herbelegging van de dividenden

69,11

Oorspronkelijke belegging = 1 aandeel aan de openingskoers van 3 januari 2005, of 53,40 euro

Belegging van 53,40 euro op 1 januari 2005 in een staatslening op 5 jaar: Het interestpercentage bedraagt dan 3,0825% voor 5 jaar (BTAN, Bon du Trésor à Agio Normalisé – schatkistbon met gestandaardiseerd agio); op het einde van het jaar worden de geïnde interesten opnieuw belegd in een andere lening van dezelfde aard en met de volgende voorwaarden — 2,99393% (BTAN) in januari 2006 voor 4 jaar; — 3,89016% (BTAN) in januari 2007 voor 3 jaar; — 4,07272% (BTAN) in januari 2008 voor 2 jaar; — 3,049% in januari 2009 voor 1 jaar (Euribor). Na 5 jaar bedraagt deze belegging 62,22 euro; dat is dus een toename met 8,82 euro (+16,5%), of iets meer dan de helft van de stijging van 15,71 euro (+29,4%) van het BNP Paribas-aandeel gedurende dezelfde periode.

62,22

Berekeningshypothese

Storting van een bedrag van 53,40 euro op een spaarboekje bij Caisse d’Epargne op 1 januari 2005: De interest op de beleggingsdatum bedraagt 2,25% en werd teruggebracht tot 2% op 1 augustus 2005. Dan werd hij twee keer gewijzigd gedurende het boekjaar 2006: op 1 februari (2,25%) en op 1 augustus (2,75%), en nogmaals op 1 augustus 2007 (3%). Gedurende het boekjaar 2008 waren er ook twee interestwijzigingen van het percentage van het spaarboekje: op 1 februari (3,50%) en op 1 augustus (4%), terwijl er zich drie wijzigingen voordeden in 2009. Dan werd het percentage van het spaarboekje geleidelijk teruggebracht tot 2,50% op 1 februari, tot 1,75% op 1 mei en uiteindelijk tot 1,25% op 1 augustus. Op 31 december 2009 staat er een bedrag van 60,73 euro op de rekening. Dat is een stijging van 7,33 euro (+13,7%), of minder dan de helft van de stijging met 15,71 euro (+29,4%) van het BNP Paribasaandeel gedurende dezelfde periode.

60,73

Totale rendabiliteit voor de aandeelhouder met een aandelenpakket van BNP Paribas

SPAARBOEKJE STAATSLENING BNP PARIBASAANDEEL

JAARVERSLAG 2009 BNP PARIBAS EN ZIJN AANDEELHOUDERS 23

Communicatie met de aandeelhouders BNP Paribas wil aan al zijn aandeelhouders regelmatig nauwkeurige, homogene en kwalitatief hoogstaande informatie doorgeven die overeenstemt met de ‘best practices’ op de markten en de aanbevelingen van de beursautoriteiten. Een Investor Relations team informeert zowel de Franse als buitenlandse institutionele beleggers en financiële analisten over de strategie van de Groep, de duidelijke ontwikkelingen en natuurlijk de trimestrieel gepubliceerde resultaten. Voor 2010 bijvoorbeeld ziet de kalender er als volgt uit (1): — 17 februari 2010: publicatie van de jaarresultaten 2009; — 6 mei 2010: cijfers van het eerste trimester 2010; — 2 augustus 2010: publicatie van de resultaten van het eerste semester 2010; — 4 november 2010 : cijfers van het derde trimester en de eerste negen maanden van 2010. Er worden meerdere keren per jaar informatievergaderingen georganiseerd voor alle actoren op de markt en meer bepaald op het ogenblik dat de jaarresultaten en halfjaarresultaten gepubliceerd worden, maar ook ter gelegenheid van thematische bijeenkomsten, waarop de Algemene Directie de Groep BNP Paribas en haar strategie voorstelt. Er is ook een medewerker specifiek belast met de relaties met fondsen actief binnen maatschappelijk verantwoord ondernemen. Er staat een Shareholder Relations team klaar voor de ongeveer 590.000 individuele aandeelhouders van de bank (bron: TPI-studie (studie over de identifi ceerbare effecten aan toonder) van 31 december 2009). De aandeelhouders ontvangen net als de leden van de Cercle BNP Paribas (de aandeelhoudersvereniging van BNP Paribas), ieder semester een financiële nieuwsbrief met (1) Onder voorbehoud van latere wijzigingen.

24

De gids voor de aandeelhouder van BNP Paribas In deze gids wordt de kennis van de individuele belegger over de verwezenlijkingen van de bank en de evolutie van het aandeel verder uitgediept. De gids beoogt onze particuliere aandeelhouders een betere kennis en een diepgaander begrip te verschaffen van het economische milieu en de markten waarin BNP Paribas opereert. De gids is gewoon op aanvraag verkrijgbaar bij het team Individual Shareholder Relations en kan ook op de internetsite geraadpleegd en gedownload worden.

De Cercle BNP Paribas De Cercle BNP Paribas, die is opgericht in 1995, telt als leden 57.200 individuele aandeelhouders die minstens 200 effecten van de onderneming bezitten. Naast de financiële nieuwsbrieven, die ze drie keer per jaar ontvangen, krijgen zij ook nog drie keer per jaar ‘la Vie du Cercle’. Daarin worden ze uitgenodigd voor artistieke of culturele activiteiten waarin de bank betrokken is, en voor opleidingssessies over beursoperaties (technische en financiële analyse, het doorgeven van orders enzovoort), vermogensbeheer, warrants, maar ook economische activiteiten, in partnerschap met de bevoegde teams van de onderneming. Verder worden er vaak wetenschappelijke conferenties of bezoeken aan industriële sites georganiseerd. Die sessies vinden zowel plaats in de provincie als in de Parijse regio, in de week en in het weekend, om zo iedereen de kans te bieden eraan deel te nemen. In 2009 werden 370 initiatieven gelanceerd voor 14.275 deelnemers, wat een duidelijke illustratie is van het uitgebreide aanbod. Om deze diensten gemakkelijk toegankelijk te maken werd er een groen nummer (gratis oproep) gecreëerd: 0 800 666 777, dat ook een telefoonjournaal ‘BNP Paribas in aandelen’ met heel wat functionaliteiten bevat (beurskoersen, aandeelhoudersboekje, actualiteit en interviews). Op de internetsite www.cercleactionnaires.bnpparibas.com ten slotte, die specifiek toegankelijk is voor de aandeelhoudersvereniging van BNP Paribas, staan alle diensten en aanbiedingen voor de leden gegroepeerd.

de voornaamste ontwikkelingen van de Groep. Begin juli wordt er een samenvatting van de Algemene Vergadering verspreid. In de loop van het jaar worden de aandeelhouders uitgenodigd op ontmoetingen in verschillende Franse steden waar de Algemene Directie het beleid van de onderneming uiteenzet (bijvoorbeeld in 2009, in Nancy op 16 juni, in Lyon op 30 juni, in Bordeaux op 22 september en in Marseille op 20 oktober). De vertegenwoordigers van BNP Paribas kregen ook de kans om rechtstreeks van gedachten te wisselen met meer dan 1.000 mensen gedurende het ‘Salon Actionaria’ dat in Parijs plaatsvond op 20 en 21 november 2009. Op de internetsite van BNP Paribas (http://invest.bnpparibas.com), die beschikbaar is in het Frans, het Engels en grotendeels ook in het Italiaans, vindt u informatie over de Groep BNP Paribas, zoals persberichten, kerncijfers, de voorstelling van belangrijke evenementen enzovoort. U kunt er ook financiële documenten, zoals jaarverslagen en referentiedocumenten, downloaden. Bovendien kunt u alle publicaties van de Economische Studiedienst van BNP Paribas op de site raadplegen. De koers van het aandeel en een vergelijking van de evolutie ervan met die van enkele grote indexen staan permanent online en aan alle tools die al ter beschikking staan van de internetgebruikers werd een sofwarepakket toegevoegd waarmee het rendement kan worden berekend. Onder de rubriek ‘Aandeelhouders & Beleggers’ staan alle studies en presentaties over de activiteiten en strategie van BNP Paribas. Deze documentatie werd opgesteld voor alle actoren op de markt, van individuele aandeelhouder over institutionele belegger en vermogensbeheerder tot financieel analist. Er werd plaats gemaakt voor een rubriek ‘Aandeelhouder zijn’, die specifiek ontworpen is voor individuele beleggers en informatietoegangkelijkheid en

evenementenvoorstelling tot onderwerpen heeft. Ten slotte werd er ook een rubriek gewijd aan de Algemene Vergadering van de bank (met de toelatingsvoorwaarden, de manieren waarop het stemrecht kan worden uitgeoefend, een voorstelling van de resoluties, herhalingen van de tussenkomsten van de sociale mandatarissen, en praktische aspecten). Er is een video-opname beschikbaar van de Vergadering via de fi nanciële informatiesite van de bank. Om te voldoen aan de verwachtingen van de individuele aandeelhouders en de beleggers en om te beantwoorden aan de toenemende eisen voor transparantie en gereglementeerde informatie, zet BNP Paribas regelmatig nieuwe rubrieken online of verbetert de Groep de bestaande met meer inhoud (bijvoorbeeld het lexicon) en met nieuwe functionaliteiten. Op de financiële agenda staan de belangrijke data voor de toekomst (Algemene Vergadering, publicatie van de resultaten, ontmoetingen met de aandeelhouders enzovoort).

© Yves Denoyelle

Het Verbindingscomité van de aandeelhouders

Van bij zijn oprichting in het jaar 2000 wilde BNP Paribas een Verbindingscomité van de aandeelhouders in het leven roepen met als taak de bank te begeleiden bij haar communicatie met de individuele aandeelhouder. Ter gelegenheid van de Algemene Vergadering die de fusie goedkeurde gaf de Voorzitter van BNP Paribas het startschot voor de zoektocht naar kandidaten, wat einde 2000 leidde tot de oprichting van deze organisatie. Het Comité wordt voorgezeten door Michel Pébereau en telt 10 aandeelhouders die gekozen werden omwille van hun geografische en sociaal-economische representativiteit, samen met twee medewerkers of oud-medewerkers. Ieder lid wordt benoemd voor 3 jaar. Op het ogenblik van de vervanging van de le-

den, wordt er een oproep gelanceerd in de pers en/of in financiële documenten die door de bank gepubliceerd worden. Iedere aandeelhouder kan zijn kandidatuur stellen. In overeenstemming met de bepalingen van het Charter waartoe alle deelnemers zijn toegetreden en dat geldt als reglement van interne orde, zijn de leden van het Comité twee keer samengekomen in 2009: op 20 maart en 25 september. Daarnaast hebben zij ook deelgenomen aan de Algemene Vergadering en waren zij aanwezig op het Salon Actionaria. De belangrijkste thema’s die werden aangekaart, gingen onder andere over: — de kapitaalstructuur van BNP Paribas en de evolutie ervan, meer bepaald de component ‘particuliere beleggers’;

Op 1 januari 2010, bestond het Verbindingscomité uit: de heer Michel Pébereau, Voorzitter;

de heer André Laplanche, uit Cavaillon;

de heer Thierry de Vignet, uit de Dordogne;

de heer Franck Deleau, uit het departement Lot;

de heer Jean-Marie Laurent, uit het departement Oise;

de heer Nicolas Derely, uit de Parijse regio;

mevrouw Dyna Peter-Ott, uit Straatsburg;

mevrouw Odile UzanFernandes, personeelslid van BNP Paribas;

de heer Jean-Louis Dervin, uit Caen;

de heer Jean-Luc Robaux, uit Nancy;

de heer Jacques de Juvigny, uit de Elzas;

juffrouw Chantal Thiebaut, uit het departement Meurtheet-Moselle;

de heer Bernard Coupez, Ere-Voorzitter van de Aandeelhoudersvereniging van Werknemers, Gepensioneerde Werknemers en Voormalige Werknemers van de Groep BNP Paribas.

JAARVERSLAG 2009 BNP PARIBAS EN ZIJN AANDEELHOUDERS 25

Het dividend De Raad van Bestuur zal aan de Algemene Vergadering die plaatsvindt op 12 mei 2010 een dividend voorstellen van 1,50 euro per aandeel (een stijging met 55% in vergelijking met 2009). Als de Vergadering zich hier positief over uitspreekt, zal het knippen en het betalen van de coupon respectievelijk plaatsvinden op 19 mei en 15 juni 2010. Het totale bedrag van de voorgestelde winstuitkering bedraagt 1.778 miljoen euro, tegen 912,1 miljoen euro in 2009 (of een stijging met 94,9%). Het uitkeringspercentage is 32,3% (1).

3,26

3,01

EVOLUTIE VAN HET DIVIDEND (IN EURO PER AANDEEL)

1,50* 2009

0,97 2008

2007

2006

2005

2004

1,16

1,40

1,16

2002

2003

1,09

2001

0,85

2000

1999

1998

0,72

1,93

2,53

— de periodieke informatievoorziening in verband met de realisaties en de strategie van de onderneming; — de integratie met Fortis Bank; — het ‘Document de Référence’ en het Jaarverslag 2008; — de voorstellingen van de kwartaalcijfers; — de initiatieven genomen in het kader van de voorbereiding van de Algemene Vergadering; — de deelname van de bank aan het Salon Actionaria, waarbij bepaalde leden door hun aanwezigheid op onze stand de kans gegrepen hebben om de rol van de organisatie verder uit te leggen aan de bezoekers. De leden van het Comité hebben op 1 december in Brussel deelgenomen aan de ‘Investor Day’. Daar werd het industriële plan van BNP Paribas Fortis aan de markt voorgesteld.

De dividenden van de boekjaren 1998 tot 2008 werden aangepast, rekening houdend met: - De halvering van de nominale waarde van het aandeel op 20 februari 2002; - De kapitaalverhogingen met behoud van het preferente voorkeursrecht, uitgevoerd in maart 2006 en van 30 september tot 13 oktober 2009. * Onder voorbehoud van de goedkeuring van de Algemene Vergadering van 12 mei 2010.

De doelstelling van de Groep bestaat erin om het dividend te laten evolueren afhankelijk van de wijzigingen van de resultaten en de optimalisatie van het beheer van het beschikbare kapitaal. Verjaringstermijn van de dividenden: ieder dividend dat niet wordt opgeëist binnen de vijf jaar na de opeisbaarheid ervan, verjaart volgens de voorwaarden waarin de wet voorziet. De dividenden waarvan de betaling niet werd opgevraagd, worden doorgestort aan de Schatkist.

(1) Dividend voorgesteld aan de Algemene Vergadering als percentage van de nettowinst per aandeel. (2) Onder voorbehoud dat er vooraf (gratis) een ‘contract voor beursprestaties’ werd ondertekend.

26

Effecten op naam bij BNP Paribas Op 31 december 2009 waren er 32.495 aandeelhouders van BNP Paribas met effecten op naam.

Effect zuiver op naam De aandeelhouders met effecten die zuiver op naam zijn ingeschreven hebben de volgende voordelen: — systematisch ontvangen van alle informatieve documenten van de onderneming voor haar aandeelhouders; — een groen nummer (gratis nummer): 0 800 600 700 voor het doorgeven van orders (2) en voor alle inlichtingen; — bevoorrechte makelaarstarieven; — een specifieke en volledig beveiligde internetserver ‘GIS Nomi’ (http://gisnomi. bnpparibas.com), om de tegoeden in BNP Paribas-aandelen op naam en de evolutie van de bewegingen van hun rekening te raadplegen en om beursorders door te geven en op te volgen (2); — en natuurlijk gratis beheerrechten en automatische uitnodigingen voor de Algemene Vergaderingen, zonder dat er een deelnemingsattest moet worden opgesteld. Het bezit van effecten zuiver op naam is niet verenigbaar met het onderbrengen ervan in een aandelenspaarplan (ASP), rekening houdend met de reglementering en de procedures die daarvoor van toepassing zijn.

Beheerd effect op naam BNP Paribas breidt ook zijn aanbod van beheerde effecten op naam uit voor de institutionele aandeelhouders. Voor deze beleggerscategorie worden de belangrijkste voordelen van het effect aan toonder en het effect zuiver op naam gecombineerd: — behoud van volledige vrijheid van transacties en behoud van de gebruikelijke makelaars; — mogelijkheid om een unieke effectenrekening te hebben gekoppeld aan een geldrekening; — systematische, rechtstreekse uitnodiging om het stemrecht uit te oefenen en deel te nemen aan de Vergaderingen, zonder tussenkomst van tussenpersonen; — mogelijkheid om te stemmen via internet.

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders BNP Paribas heeft 2 Algemene Vergaderingen gehouden in 2009. — Op 27 maart vond na een eerste oproeping een Buitengewone Algemene Vergadering plaats voor de creatie van preferente aandelen die moesten worden uitgegeven ten gunste van de Staat in het kader van de tweede schijf van het Franse plan

voor de ondersteuning van de economische groei. De tekst van de resoluties en de video van de Vergadering zijn beschikbaar op de internetsite van BNP Paribas, waar de vergadering ook rechtstreeks werd uitgezonden. De samenstelling van het quorum en het resultaat van de stemming zijn de dag erna online gezet. Het quorum zag er als volgt uit:

SAMENSTELLING VAN HET QUORUM

Aanwezig Vertegenwoordigd Volmachten voor de Voorzitter Stemmen per brief TOTAAL

Aantal aandeelhouders 432 9 1.877 2.551 4.869

(%) 8,87% 0,18% 38,55% 52,39% 100%

Kapitaal zonder kruisparticipatie

Aantal aandelen 56.715.703 6.852 6.447.638 469.925.853 533.096.046

(%) 10,64% NS 1,21% 88,15% 100%

909.963.093

Quorum 58,58%

Alle resoluties die aan de aandeelhouders werden voorgesteld, zijn aangenomen.

GOEDKEURINGS PERCENTAGE (%)

RESULTATEN

Resolutie 1: Creatie van een nieuw soort aandelen bestaande uit preferente aandelen en bijbehorende wijziging van de statuten Resolutie 2: Uitgifte van preferente aandelen ten gunste van de Franse participatiemaatschappij Resolutie 3: Transacties voorbehouden voor de personen die zijn toegetreden tot het bedrijfsspaarplan Resolutie 4: Kapitaalverhoging door omzetting van reserves of winsten, emissiepremies of inbreng Resolutie 5: Volmachten voor formaliteiten

— Op 13 mei 2009 ging na een eerste oproeping de Gecombineerde Algemene Vergadering door van BNP Paribas. De tekst van de resoluties en de video van de Vergadering zijn beschikbaar op de internetsite van BNP Paribas, waarop de vergadering ook rechtstreeks werd uitgezonden. De samenstelling van het quorum en het resultaat van de

98,21% 97,72% 97,50% 98,39% 99,82%

stemming zijn de dag erna online gezet. Over deze vergadering verschenen ook artikels in de gespecialiseerde pers en er werd ook een specifieke brief met een samenvatting van de vergadering verstuurd naar de aandeelhouders.

JAARVERSLAG 2009 BNP PARIBAS EN ZIJN AANDEELHOUDERS 27

Het quorum zag er als volgt uit:

SAMENSTELLING VAN HET QUORUM

Aanwezig Vertegenwoordigd Volmachten voor de Voorzitter Stemmen per brief TOTAAL

Aantal aandeelhouders 1.664 58 5.972 3.347 11.041

Aantal gewone aandelen (zonder kruisparticipatie)

(%) 15,07% 0,53% 54,09% 30,31% 100%

Aantal aandelen 100.690.994 71.907 11.604.373 375.556.063 487.923.337

910.022.144

(%) 20,64% 0,01% 2,38% 76,97% 100% Quorum 53,62%

Alle resoluties die aan de aandeelhouders werden voorgesteld, zijn aangenomen.

GOEDKEURINGSPERCENTAGE (%)

RESULTATEN GEWONE VERGADERING Resolutie 1: Goedkeuring van de balans en van de geconsolideerde resultatenrekening van het boekjaar afgesloten op 31 december 2008 Resolutie 2: Goedkeuring van de balans en de maatschappelijke resultatenrekening van het boekjaar afgesloten op 31 december 2008 Resolutie 3: Aanwending van het resultaat en uitkering van het dividend Resolutie 4: Overeenkomsten en verbintenissen betreffende de artikelen L 225-38 en volgende van het Wetboek van Koophandel Resolutie 5: Aankoop van aandelen van de vennootschap Resolutie 6: Verlenging van het bestuursmandaat van de heer Claude Bébéar Resolutie 7: Verlenging van het bestuursmandaat van de heer Jean-Louis Beffa Resolutie 8: Verlenging van het bestuursmandaat van de heer Denis Kessler Resolutie 9: Verlenging van het bestuursmandaat van mevrouw Laurence Parisot Resolutie 10: Verlenging van het bestuursmandaat van de heer Michel Pébereau BUITENGEWONE VERGADERING Resolutie 11: Goedkeuring van de inbreng in natura van aandelen van de vennootschap Fortis Bank NV Resolutie 12: Goedkeuring van de inbreng in natura van aandelen van de vennootschap BGL SA Resolutie 13: Emissie van gewone aandelen ter vergoeding van de inbreng in niet genoteerde effecten tot maximaal 10% van het kapitaal Resolutie 14: Wijzigingen van de voorwaarden van aandelen B Resolutie 15: Kapitaalvermindering door vernietiging van aandelen Resolutie 16: Volmachten voor formaliteiten

De Algemene Vergadering van 2009 was voor BNP Paribas een gelegenheid om zijn betrokkenheid in duurzame ontwikkeling en zijn wens de verantwoordelijkheid op het gebied van maatschappelijk verantwoord en milieuvriendelijk ondernemen volledig op zich te nemen, te herbevestigen. De bank wil immers duurzame en terugkerende waarde creëren, een kwaliteitsgarantie waarbij niet enkel haar ‘traditionele’ partners zoals de aandeelhouders, de klanten en de medewerkers gerespecteerd worden, maar die ook rekening houdt met de samenleving 28

95,94% 96,01% 97,62% 92,75% 97,90% 97,02% 77,25% 75,19% 92,24% 94,09% 99,55% 99,54% 95,91% 99,62% 98,89% 99,74%

en de burgerlijke maatschappij in haar geheel. Het was dus belangrijk dat de teneur van onze Algemene Vergaderingen ook representatief was voor deze principes en waarden. Daarom werd in overleg met het Verbindingscomité van de aandeelhouders besloten dat er voor iedere aandeelhouder die aanwezig was of die zijn instructies via internet had doorgegeven een bedrag van 10 euro zou worden besteed aan het ‘Helping Hand’-programma voor projecten van medewerkers. Dat programma werd specifiek ontwikkeld door de BNP Paribas

Foundation om solidariteitsinitiatieven van algemeen belang aan te moedigen waarbij medewerkers van de bank persoonlijk en vrijwillig betrokken zijn. Op die manier werd 18.030 euro (waarvan 1.390 door de stemmen via internet) ingezameld. Dat is een aanvulling voor de al toegekende dotatie aan dit programma via BNP Paribas Foundation, dat zelf onder bescherming staat van de Fondation de France. Het totaalbedrag van de bijdragen van 2009 werd verdeeld over 62 projecten (34 in 2008), die allemaal werden opgestart door personeelsleden van de bank. De toegekende bedragen variëren volgens het belang en de kwaliteit van de dossiers en natuurlijk de mate waarin de medewerkers geëngageerd zijn. Door deze subsidies kunnen projecten worden uitgewerkt rond opvoeding, internationale samenwerking, gezondheid en handicaps, en de strijd tegen armoede en uitsluiting. Bij het oproepingsbericht voor de volgende Algemene Vergadering wordt trouwens systematisch een samenvatting gevoegd over het gebruik van de fondsen. De wijze waarop de Algemene Vergadering van BNP Paribas gehouden wordt, wordt bepaald in artikel 20 van de statuten van de vennootschap. De Gewone Algemene Vergadering (GAV) komt minstens één keer per jaar samen op vraag van de Raad van Bestuur en verenigt alle aandeelhouders. Er wordt beraadslaagd over een agenda die door de Raad van Bestuur wordt bepaald. De Buitengewone Algemene Vergadering (BAV) wordt bijeengeroepen telkens er beslissingen moeten genomen worden zoals een statutenwijziging en meer specifiek een kapitaalverhoging. De beslissingen moeten goedgekeurd worden met een tweederdemeerderheid van de aanwezige of vertegenwoordigde aandeelhouders. De Gecombineerde Algemene Vergadering (GAV) omvat de twee voorgaande (GAV en BAV) op dezelfde dag en met dezelfde oproeping. De volgende GAV van BNP Paribas vindt plaats op 12 mei 2010 (1).

Hoe worden de aandeelhouders op de hoogte gebracht? Voor de Gecombineerde Algemene Vergaderingen van de bank: — ontvangen de aandeelhouders met aandelen op naam automatisch, ongeacht het aantal aandelen, een volledig uitnodigingsdossier (met de agenda en de ontwerpresoluties) en een stembiljet; — worden de aandeelhouders met effecten aan toonder op de hoogte gebracht met een bericht in de pers, meer bepaald de financiële en de vermogenspers; daarnaast stuurt BNP Paribas veel meer uitnodigingen dan wettelijk vereist om een grote deelname te kunnen verzekeren. Zij stuurt: − oproepingsberichten en een stembiljet zodra iemand een bepaald aantal aandelen in bezit heeft (vastgesteld op 250 aandelen in 2009); al die documenten zijn vanzelfsprekend ook voor iedereen toegankelijk op de internetsite; − informatieve brieven over de manier waarop de Algemene Vergadering gehouden wordt en de deelnemingsvoorwaarden. In totaal zijn er dus bijna 64.000 aandeelhouders van de bank die dit jaar persoonlijk de nodige informatie gekregen hebben om effectief te kunnen deelnemen. Bovendien zijn de medewerkers in het kantorennet van BNP Paribas specifiek opgeleid om de nodige ondersteuning te bieden en de vereiste formaliteiten te vervullen.

Hoe kunnen zij deelnemen aan de Algemene Vergaderingen? Iedere aandeelhouder die zijn aandelen heeft laten inschrijven op een effectenrekening drie beursdagen voor de Vergadering, kan aan de Vergadering deelnemen, met als bijkomende voorwaarde voor de aandeelhouders ‘aan toonder’ dat zij een toelatingskaart of een deelnameattest moeten kunnen voorleggen.

Hoe kunnen ze stemmen? Als zij de Vergadering niet bijwonen, kunnen de aandeelhouders het formulier naar BNP Paribas terugsturen dat bij de oproeping gevoegd is. Aan de hand van dat document kunnen zij: — ofwel stemmen per brief; — of zich laten vertegenwoordigen door hun echtgenoot of een andere aandeelhouder, een natuurlijke persoon of rechtspersoon; — of volmacht geven aan de voorzitter van de vergadering of geen enkele naam van een mandataris opgeven.

Aangiftes van statutaire drempeloverschrijding Naast de wettelijke drempels en krachtens artikel 7 van de statuten moet iedere aandeelhouder die alleen of gezamenlijk optreedt en rechtstreeks of onrechtstreeks minstens 0,5% bezit van het kapitaal of de stemrechten van de vennootschap of een veelvoud van dat percentage dat minder bedraagt dan 5%, de vennootschap daarvan op de hoogte brengen per aangetekend schrijven met bewijs van ontvangst. Als hij meer dan 5% bezit, geldt de verplichte aangifte voorzien in de alinea hierboven voor fracties van 1% van het kapitaal of de stemrechten. De aangiftes vermeld in de twee alinea’s hierboven moeten ook gebeuren als de kapitaaldeelname daalt onder de hierboven vermelde drempels. Het niet-respecteren van de aangifte van deze drempels, zowel wettelijk als statutair, leidt tot het ontnemen van het stemrecht op aanvraag van één of meerdere aandeelhouders die samen minstens 2% van het kapitaal of de stemrechten van de vennootschap bezitten.

Als zij deelnemen aan de Vergadering krijgen de aandeelhouders of hun vertegenwoordigers het nodige stemmateriaal. BNP Paribas stemt namelijk elektronisch sinds de Algemene Vergadering van 13 mei 1998.

Sinds de vergadering van 28 mei 2004 wordt de aandeelhouders ook de mogelijkheid geboden om vóór de start van de Algemene Vergadering, alle documenten door te geven die nodig zijn voor hun deelname via de specifieke en beveiligde internetserver: http://gisproxy.bnpparibas.com.

(1) Onder voorbehoud van latere wijziging.

JAARVERSLAG 2009 BNP PARIBAS EN ZIJN AANDEELHOUDERS 29

RETAIL BANKING BNP Paribas heeft in 2009 45% van zijn inkomsten gerealiseerd via zijn activiteiten in retailbankieren. De bank is hierin internationaal zeer sterk aanwezig, met bijna 4.000 kantoren buiten Frankrijk – op een totaal van 6.000 (1) – en 250.000 contactpunten met klanten van de businessunits consumentenkrediet en financiering van uitrustingsgoederen voor ondernemingen. De retailactiviteiten van de Groep stellen in totaal ruim 119.000 personen (1) in 52 landen te werk, of 59% van het totale werknemersbestand.

Retail Banking omvat zowel de kantorennetten (in Frankrijk, Italië, de Verenigde Staten en de opkomende markten) als gespecialiseerde financiële diensten. Dat alles is geconcentreerd rond zes operationele entiteiten: — Retail Banking in Frankrijk, het kantorennetwerk in Frankrijk; — BNL bc, het kantorennet in Italië; — BancWest, het kantorennet in de Verenigde Staten; — De netwerken van de Opkomende Markten, in december 2009 omgedoopt tot Europa-Middellandse Zeegebied, het kantorennet in het Middellandse Zeegebied en Centraal- en Oost-Europa; — Personal Finance, dat de gespecialiseerde consumentenkredietactiviteiten en het vastgoedkrediet groepeert; — Equipment Solutions, dat zich bezig houdt met uitrustingsfinanciering van bedrijven (Arval, BNP Paribas Lease Group).

Begin 2009 heeft de Groep deze activiteiten ondergebracht in een overkoepelend geheel, BNP Paribas Retail Banking, met de volgende doelstellingen: — klanten de voordelen bieden van een echte mondiale speler; — industrialisering van de activiteiten, poolen van grote investeringen, en transfer van knowhow en innovatie tussen de banknetwerken en de gespecialiseerde businessunits voor consumentenkrediet en uitrustingsfinanciering van bedrijven; — ontwikkeling van de Groep in deze businessunits bevorderen, zowel door externe als door organische groei; — Ontwikkeling van kruisverkoop tussen enerzijds de netwerken en gespecialiseerde businessunits van Retail Banking en anderzijds de andere businessactiviteiten van BNP Paribas, Corporate & Investment Banking en Investment Solutions. Om de ontplooiing van BNP Paribas Retail Banking te begeleiden, werden centrale functies gecreëerd die hun expertise doorgeven aan de business-

units en belast zijn met multidisciplinaire activiteiten en projecten. Door deze nieuwe organisatie hebben de operationele entiteiten in 2009 hun uitwisselingen en hun gemeenschappelijke projecten sterk ontwikkeld, meer bepaald op initiatief van Distribution, Markets & Solutions (centrale functie belast met de commerciële ontwikkeling van Retail Banking), Wealth Management Networks (centrale functie belast met de ontwikkeling van Private Banking in de banknetwerken) en Retail Banking Information Systems. Er werden groepen opgericht waar medewerkers van alle operationele entiteiten deel van uitmaken. Zij bevorderen de uitwisseling van best practices en de verspreiding van de groepsmodellen, meer bepaald in verband met de multichannelorganisatie en Private Banking. In 2010 worden de activiteiten van Retail Banking in België en Luxemburg va n B N P Pa r i b a s Fo r t i s e n B GL BNP Paribas bij BNP Paribas Retail Banking gevoegd.

(1) Zonder Fortis Bank en BGL.

JAARVERSLAG 2009 RETAIL BANKING 31

RETAIL BANKING IN FRANKRIJK Retail Banking in Frankrijk (RBF) begeleidt alle klanten bij hun projecten. Het biedt aan de 6,5 miljoen particuliere klanten en privatebankingklanten, 565.000 professionelen en ondernemers en 22.000 ondernemingen en instellingen een uitgebreid gamma producten en diensten, gaande van een eenvoudige zichtrekening tot de meest ingewikkelde constructies op het vlak van financiering van ondernemingen of vermogensbeheer. Om nog dichter bij de klanten te staan, wordt het netwerk van Retail Banking in Frankrijk jaar na jaar verstevigd. Eind 2009 telde het 2.250 kantoren, waarvan er meer dan 1.300 uitgerust zijn met het ‘Ontvangst & Service’-concept’, en 5.400 bankautomaten. Voortaan past het dus nog beter in de multichannelorganisatie. Retail Banking in Frankrijk concentreert zich op regio’s met een sterk economisch groeipotentieel en heeft een marktaandeel van 18% (1) in Île-de-France (Parijs en grote omgeving). Kenmerkend is voorts de sterke aanwezigheid in de aantrekkelijkste particuliere klantensegmenten (‘Upper Affluent’) en een eersterangspositie op de ondernemingsmarkt met een penetratiegraad van 38% (2) in ondernemingen met meer dan 50 werknemers. De 31.000 medewerkers zijn vooral actief in het BNP Paribas-kantorennet, maar ook bij Banque de Bretagne, het factoringbedrijf BNP Paribas Factor, het groeikapitaalbedrijf BNP Paribas Développement en het telebewakingsbedrijf Protection 24. De rol van de adviseurs die in de kantoren werkzaam zijn, wordt verder versterkt om beter te voldoen aan de verwachtingen van de klant.

Het netwerk wordt gesegmenteerd op basis van het soort klant: — er zijn specifieke kantoren voor particulieren, zelfstandigen, beoefenaars van vrije beroepen en ondernemers; — 224 Private Banking Centres, het meest uitgebreide netwerk voor Private Banking in Frankrijk (3); — een uniek geheel van 27 Business Centres voor de corporate klanten, verspreid over het Franse grondgebied en twee supportafdelingen: SAE (Service d’Assistance Entreprise) en Cash Customer Services (CCS). Dat werd aangevuld met een Client Relations Centre (CRC) en backoffices die belast zijn met de verwerking van de transacties. Via drie platforms in Parijs, Orléans en Rijsel centraliseert het CRC de oproepen naar de kantoren en zorgt het voor de centrale verwerking van de e-mails die de klanten sturen. Door het integratieproces van alle informatiesystemen worden de backoffi ces geherstructureerd tot Production and Sales Support Branches die gespecialiseerd zijn volgens het transactietype. Eind 2009 stonden 63 productiecentra in voor de verwerking van de transacties.

Naast een ruimte voorzien voor sparen op bnpparibas.net (NetÉpargne), waar men informatie vindt en kan intekenen op spaarproducten en levensverzekeringen, zorgt een contactcentrum ‘Net Crédit Immo’ ervoor dat de aanvragen voor een vastgoedkrediet worden afgehandeld binnen de 48 uur. Daarnaast breidt Retail Banking in Frankrijk verder uit op het domein van Personal Banking dankzij een multichannelbenadering met automaten op kantoor, raadpleging en beheer van rekeningen via mobiel internet en sms, nieuwe diensten en leningen online en de oprichting van een onlinebank: NET Agence. (1) Marktonderzoek 2009 BNP Paribas RBF, percentage inwoners van Île-de-France grote klanten van BNP Paribas. (2) Marktonderzoek 2009 BNP Paribas RBF. (3) Interne bron.

32

De wil om de klanten meer te gaan begeleiden heeft sterk bijgedragen tot een stijging van het aantal contacten tussen de bank en haar klanten (over alle kanalen, meer dan 30 miljoen gekwalificeerde klantencontacten, of +9% in vergelijking met 2008). Dankzij de iets meer dan 6 miljoen afspraken op kantoor kon de vertrouwensrelatie met de adviseurs van het netwerk nog verstevigd worden. De kwaliteit en de individualisering van de begeleiding staat centraal in de commerciële relatie. Naast de intensivering van de diagnostische demarches, meer bepaald in verband met sparen en voorzorgsverzekeringen, werd de nadruk gelegd op de aanpassing van het commerciële antwoord op de individuele keuzes van de klant: alle kanalen worden ten dienste gesteld van de projecten en interesses van iedere klant. Retail Banking in Frankrijk heeft zich in het bijzonder ingezet om oplossingen aan te reiken voor bepaalde problemen of klanten: — de klanten in een moeilijke marktomgeving de kans bieden om hun vastgoedprojecten te concretiseren, was een prioriteit. De sterke daling van de rentevoeten van de vastgoedkredieten (van gemiddeld 5,10% in december 2008 tot 3,82% in december 2009) en de mobilisatie van alle distributiekanalen (6.000 fi nancieringen waarvan meer dan 80 % voor niet-klanten via het gespecialiseerde platform Net Crédit Immo) bood RBF de kans om zijn financieringsproductie met 4% te verhogen (11,1 miljard euro). Naast de steun bij de verwerving werd het globale dienstenaanbod (variabiliteit van de vervaltermijnen van het krediet, verzekeringen, hulp bij verhuizing, borg van jonge huurders) in de kijker gezet door een uitgebreide communicatiecampagne, ‘Le mois de la maison’ (De maand van het huis);

RBF heeft zijn algemeen tariefmatigingsbeleid duidelijk herbevestigd, waardoor de bank in alle streken van Frankrijk bij de goedkoopste netten behoort (CLCV-enquête van februari 2009). Verschillende initiatieven hebben de rol van BNP Paribas als geëngageerd lid van de samenleving bevestigd: — d o o r p a r t n e r te wo rd e n va n ‘Immeubles en fête’ (Feest in de gebouwen) ter gelegenheid van de tiende editie van het buurtfeest ‘Fête des Voisins’, de eerste burgerafspraak van Frankrijk, stelden onge-

veer 900 kantoren het ‘Café des Voisins’, een soort buurtcafé, voor. Dat zorgde voor geprivilegieerde uitwisselingsmomenten tussen de kantoren en de mensen uit hun wijk en droeg zo bij tot het sociale stedelijke dynamisme. — in het kader van Simplidons, de gratis giften aan acht organisaties en humanitaire partnerstichtingen, heeft BNP Paribas de inspanningen van zijn klanten verder aangezwengeld en het bedrag van de giften door nieuwe leden in de maand december verdubbeld. — de ISO 14001-certificering die in 2008 door de kantoren van het ‘Ontvangst en Service’- concept behaald werd, voor hun bijdrage tot de duurzame ontwikkeling, werd in 2009 uitgebreid tot de Private Banking Centres; in het totaal gaat het om een daling van het energieverbruik met 15% tegen 2011.

présente

BNP Paribas, SA au capital de 2 198 641 552 euros - Siège social : 16 bd des Italiens, 75009 Paris - 662 042 449 RCS Paris - Identifiant CE FR 76 662 042 449 - ORIAS n° 07022735 - Photo : Morgane Le Gall - réf. AF 09 MCQ 06/C

RBF bevestigt meer dan oo i t z ijn en g a g em ent tegenover de klanten in deze moeilijke periode

— het engagement van RBF voor jonge klanten, of zij nu stagiair, student of jonge werknemer zijn, werd verder uitgebouwd: de studiefinancieringen gingen met 9% vooruit in 2009 en meer dan 1.000 stagiairs gingen in op het aanbod dat zij kregen. Het geprogrammeerde spaaraanbod voor jonge werknemers werd aangemoedigd dankzij bijdragen van de bank waarvan 13.500 klanten konden genieten; — omdat RBF zijn klanten wil begeleiden op ieder ogenblik van hun leven, werpt het zich ook op als belangrijke partner voor de gepensioneerden: er werd een praktische pensioengids ter beschikking gesteld in de kantoren en op bnpparibas.net. Gepensioneerden kregen ook een geheel van producten en diensten aangeboden die inspelen op hun behoeften en hun eisen weerspiegelen op het vlak van vertrouwen en relaties (financiering, sparen, bescherming van de klant en zijn naasten, het vergemakkelijken van het dagelijkse leven); — in samenwerking met de banken van de Groep BNP Paribas in Marokko, Tunesië en Algerije, had RBF ook oog voor de specifieke noden van zijn klanten die sterk gehecht blijven aan hun land van oorsprong. Zo zorgde de bank voor een daling van de overschrijvingskosten via internet; het vergemakkelijken van de opening van ‘cross’-rekeningen; de ontwikkeling van een repatriëringsverzekering samen met Mondial Assistance zodat de teraardebestelling kan gebeuren in het land van herkomst en de familieleden kunnen worden begeleid; de oprichting van de eerste twee ‘Espace sans Frontières’ in de kantoren Barbès in Parijs en Canebière in Marseille.

TRAVAUX RÉNOVATION

ASSURANCE SURVEILLANCE

DÉMÉNAGEMENT INSTALLATION

NE FAITES PLUS UN PROJET SANS NOUS EN PARLER www.bnpparibas.net 040_060_CREDITIMMO_68374

1

12/05/09

A VK^ZkV dbbZcXZg 8

SOLUTIONS D’ÉPARGNE

COMPLÉMENTAIRE SANTÉ

SERVICES PRATIQUES

FINANCEMENT DE PROJETS

18:25:13

BNP Paribas, SA au capital de 2 526 774 896 euros - Siège social : 16 bd des Italiens, 75009 Paris - 662 042 449 RCS Paris - Identifiant CE FR 76 662 042 449 - ORIAS n° 07022735 - Photo : Nathaniel Goldberg - réf. AF 09 MCQ 15/A.

Particuliere klanten

Ne faites plus un projet retraite sans nous en parler www.bnpparibas.net

JAARVERSLAG 2009 RETAIL BANKING 33

Retail Banking in Frankrijk versnelt de ontwikkeling van zijn dienstenaanbod via internet en mobiel De multichannelbenadering die de klant de kans geeft om voortdurend te kiezen op welke manier hij contact wil met de bank en hem een uitgebreid arsenaal ter beschikking stelt van internet, telefoon en kantorennetwerk, werd bevestigd door de lancering van een versnellingsplan dat van BNP Paribas de leider in onlinebankieren wil maken tegen 2012, met als eerste vernieuwingen sinds dit jaar: — de opening van een volledig virtueel kantoor: NET Agence. Dat gaat op veroveringstocht bij de actieve internetgebruikers die op een andere manier van gedachten willen wisselen met hun adviseur. — het nieuwe aanbod van rekeningafschriften online kende heel wat bijval want er werden ongeveer 350.000 contracten ondertekend in 6 maanden. Samen met het rationaliseringsprogramma voor briefwisseling met klanten, konden wij zo, enkel al in 2009, het equivalent van 20 hectaren woud redden op één jaar tijd. — de volledig gedematerialiseerde intekening op producten en diensten die al gangbaar was voor bepaalde spaarproducten, werd uitgebreid tot de persoonlijke leningen en zal geleidelijk aan ingevoerd worden voor het grootste deel van het gamma; — de verhoogde veiligheid bij het betalen met een kaart via internet dankzij 3D Secure, een techniek die een doorgedreven identificatie mogelijk maakt via een uniek wachtwoord dat per sms wordt verstuurd. — Als eerste Franse bank die in de Apple Store wordt aangehaald vanaf april 2009, wil BNP Paribas zijn aanbod aanpassen aan de evoluerende verwachtingen van de klanten en zijn site bnpparibas.net dus ook toegankelijk maken via iPhone om zijn klanten de kans te bieden hun rekeningen gemakkelijker te beheren via hun gsm (raadpleging van saldo’s en transacties, toegang tot de beurs, uitvoering van kredietsimulaties, lokalisering van een BNP Paribas-kantoor of een geldautomaat van het Global Alliance-net in het buitenland).

34

NET Agence NET Agence is gelokaliseerd in Frankrijk en telt een tiental online bankadviseurs. Iedere klant beschikt over een eigen adviseur die hij kan bereiken per mail of op zijn rechtstreekse telefoonnummer. Dit kantoor is zes dagen op zeven open, van 8.00 tot 20.00 uur van maandag tot vrijdag en van 9.00 tot 18.00 uur op zaterdag. Buiten deze uren en tot 22.00 uur, worden de klanten doorverwezen naar het Client Relations Centre. Als zij dat wensen, kunnen de klanten via hun NET Agence-adviseur ook een afspraak maken met een adviseur in een echt kantoor om de sleutelprojecten in hun leven te bekijken. De klanten van NET Agence kunnen hun mening rechtstreeks kwijt op de site, de kwaliteit van de diensten beschrijven, suggesties doen, of gebruik maken van de kortingen waarover exclusief onderhandeld werd bij de handelspartners. De opening van een rekening bij NET Agence gebeurt via de rubriek ‘Devenir Client’ (Klant worden) op de site bnpparibas.net. In drie maanden tijd kreeg NET Agence 6.000 aanvragen om een rekening te openen.

Succesvolle commercialisering van het spaarboekje… BNP Paribas is succesvol omgesprongen met de uitdaging van het Livret A (spaarboekje). Dankzij de reservering die de klanten vanaf eind 2008 konden doen, werd de drempel van een miljoen gecommercialiseerde spaarboekjes via de kantoren en op bnpparibas.net al begin 2009 bereikt. In tegenstelling tot de markttrend, bleef het aantal intekeningen en stortingen gestaag toenemen gedurende het hele jaar. Op 31 december waren er 1.650.000 contracten met een uitstaand bedrag van 4,3 miljard euro.

…verbonden met het aanbod levensverzekeringen De aanbiedingen voor levensverzekeringen, die omgedoopt werd tot ‘A+1’, ‘A+2’ en ‘A+2009’ en samen met de intekening op een spaarboekje werden voorgesteld, gaven de intekenaars de kans hun mogelijkheden te verdubbelen om hun spaargeld te laten renderen, tegen een aantrekkelijke rentevoet. De instroom steeg tot 960 miljoen euro in 2009.

BNP Paribas/Lyon

De voortdurende aanpassing van het aanbod aan de verwachtingen van de klanten vergroot de commerciële dynamiek Met Aveilla, een nieuwe telehulpdienst zorgt BNP Paribas ervoor dat oudere personen, mensen die alleen zijn of zich in een kwetsbare situatie bevinden, gemakkelijker thuis kunnen blijven. Deze dienst is 7/7 dagen, 24/24 uur beschikbaar. Aveilla komt snel tussenbeide in een noodsituatie en geeft gebruikers zekerheid, morele steun en een sociale band. In 9 maanden tijd werden ongeveer 2.000 personen bekoord door de kwaliteit van deze dienst. Het nieuwe BNP Paribas Obsèquescontract (uitvaartverzekering) kwam tot stand rond twee formules: het garandeert de uitbetaling van een kapitaal bestemd om de begrafenis van de verzekerde te organiseren en/of te financieren. Het is uiterst soepel en modulair en wordt gekoppeld aan een ruim aanbod aan prestaties en verzekeringsdiensten. Dit product, dat inspeelt op de nood aan sereniteit en gemoedsrust, kende heel wat succes bij seniorklanten (ongeveer 30.000 contracten ondertekend in 8 maanden tijd). H et g a m m a va s t g o e d k re d i ete n werd aangevuld met twee nieuwe financieringstypes: — De aankoop-verkooplening met vaste rentevoet waardoor een nieuwe aankoop kan gefi nancierd worden vóór de doorverkoop van een onroerend goed en er een vaste maandelijkse afbetaling gegarandeerd wordt voor het volledige krediet.

— De renteloze lening voor duurzaam bouwen is een gereglementeerde lening voor de financiering van renovatiewerken om de energieprestaties van de woning te verbeteren. De dekkingsgraad van het contract BNP Paribas assurance des emprunteurs (verzekering van de kredietnemers) werd voor de vierde opeenvolgende keer bekroond met het Label d’Excellence van ‘Dossiers de l’Épargne’ (consumentenorganisatie gespecialiseerd in verzekeringen) en werd trouwens nog verbeterd: er is namelijk ook een optie ‘werkloosheid’ aan toegevoegd. Er werd ook een aanbod gelanceerd voor de groepering van consumentenkredieten waardoor de klanten hun terugbetalinglasten kunnen aanpassen. Dat kende veel bijval, want er werden ongeveer 11.000 fi nancieringen uitgewerkt in 2009, voor een bedrag van ongeveer 200 miljoen euro. In het kader van de veralgemeende commercialisering van het Livret A (spaarboekje) was BNP Paribas de enige bank die gelijktijdig ermee samenhangende levensverzekeringen aanbood, iets waar de klanten massaal achter staan. Op het gebied van financieel sparen en om in te spelen op de verwachtingen van klanten die op zoek waren naar zekerheid in een onzeker klimaat, werd ervoor gekozen om ook in 2009 regelmatig een beleggingsfonds te lanceren met gegarandeerd kapitaal (wat een instroom van bijna 1 miljard euro opleverde).

RBF versterkt zijn positie op de Franse markt aanzienlijk Voor het vierde opeenvolgende jaar, steeg het aantal particuliere rekeningen duidelijk in 2009 (+145.000 rekeningen), waardoor er al bijna 900.000 bijkwamen sinds 2005. Deze prestatie is het resultaat van de gerichte strategie van BNP Paribas, gebaseerd op: — de voortdurende aanpassing van het kantorennetwerk om de zones met potentieel maximaal te bewerken: in zes jaar tijd steeg het aantal kantoren met 170, terwijl er 160 vestigingen verplaatst werden en er bijna 1.000 kantoren gerenoveerd werden in het kader van het ‘Ontvangst en Service’-concept. Er werd trouwens een centraal programma voor ondersteuning en onderhoud uitgewerkt om de installaties waarvan de kantoren gebruik maken, op een duurzame manier verder te kunnen exploiteren. — de steeds duidelijker wordende inbreng van internet als kanaal om klanten te werven; herziening van de rubriek ‘Devenir Client’ (Klant worden) op bnparibas.net, die voortaan geruggensteund wordt door de adviseurs van het Client Relations Centre; opening van NET Agence; succes van het aanbod aan vastgoedkredieten op internet; — over het algemeen, het voluntaristisch beleid dat BNP Paribas volgt voor de vastgoedfinanciering en de partnerschappen aangeknoopt met de mensen die het beleid bepalen: bijna één nieuwe rekeningopening op vijf door een belangrijke klant was in 2009 het gevolg van de intekening op een vastgoedkrediet. — de voortzetting van een uiterst actief beleid voor jongeren, via heel wat lokale of nationale partners, een eigen commercieel netwerk dat steunt op verantwoordelijken voor de jongerenmarkt en een intense promotie van het aanbod. Zo zijn 180.000 jongeren van 18 tot 30 klant geworden van BNP Paribas in 2009. — een houding en een commercieel aanbod die moeten aanzetten tot groepering bij BNP Paribas van de bankdiensten voor de hele familie (aanbiedingen voor koppels, babyspaarboekje…).

Momentopname CONSOGLOBE

EEN NIEUW SOORT CONSUMPTIE DOEN ONTSTAAN De website ConsoGlobe ontstond op een mooie dag in 2005 uit een dubbel streven: persoonlijk en professioneel. “Enerzijds wilde ik een project lanceren in een activiteitensector waarin ik geloofde: ethiek, verantwoord consumeren en ecologie”, herinnert directeur Jean-Marie Boucher zich. “Anderzijds stelde ik vast dat de Fransen zich steeds meer bewust werden van de bioproblematiek, maar niet echt de middelen hadden om tot actie over te gaan.” Daarom heeft hij ConsoGloble opgericht, een site die de verkoop van bioproducten, praktische informatie en een gratis platform voor de uitwisseling van producten verenigt, en die sterke waarden verdedigt: “verantwoord consumeren tegenover overconsumptie, gemeenschapszin tegenover individualisme, kwaliteit tegenover kwantiteit”. Het was zijn manier om te pleiten voor een “nieuw soort consumptie”. In alle fasen van zijn project kon hij rekenen op de steun van Retail Banking in Frankrijk, zijn “belangrijkste en historische partner”, waarvan hij “de kwaliteit van de relaties en de soepelheid” roemt.

JAARVERSLAG 2009 RETAIL BANKING 35

In een moeilijke periode versterkt Private Banking zijn leiderspositie in Frankrijk en behaalde het opmerkelijke resultaten: 12.100 nieuwe klanten raakten in de ban van de kwalitatief hoogstaande service en adviesverstrekking en de nettoinstroom bedroeg 2,2 miljard euro. Eind december 2009 vertegenwoordigden 124.000 gezinnen (een stijging met 6% tegenover 2008), een beheerd vermogen van meer dan 63 miljard euro. BNP Paribas/Lyon

Zowel qua sparen als qua kredieten, steeg het marktaandeel van BNP Paribas in 2009: — gedeeltelijk door het succes van de commercialisering van het spaarboekje en ondanks de enorme val van de termijndeposito’s door de daling van de rentevoeten op korte termijn, steeg het totale uitstaande spaarbedrag op de balans (rekeningen, termijndeposito’s en boekjes) met ongeveer 2,9%, terwijl de algemene marktevolutie +1,9% bedroeg. — qua belegd spaargeld bedroeg de instroom voor levensverzekeringen bijna 8 miljard euro, of een verdere vooruitgang in vergelijking met de al sterke prestaties neergezet in 2008; het succes van de aanbiedingen op het eurofonds heeft duidelijk de afwachtende houding van de klanten tegenover unit-linked levensverzekeringen gecompenseerd. Het gaf BNP Paribas de kans om zijn marktaandeel te consolideren binnen de G11 (groepering van de belangrijkste bankverzekeraars op de markt); — het uitstaand bedrag aan vastgoedkredieten voor particulieren steeg met 7,1% op 31 december 2009, een vertaling van de sterke ontwikkeling van de productie binnen een weinig veelbelovende context; het marktaandeel van BNP Paribas steeg zo met 20 basispunten; — de begeleiding van de klantenprojecten heeft zich uitgebreid tot het consumentenkrediet; het aantal persoonlijke leningen nam met 10% toe, meer bepaald dankzij een stijging van 23% van de autofinancieringen. Er werd ook een duidelijke vooruitgang vastgesteld bij de commercialisering van verzekeringsproducten (+6% voor autoverzekeringen, +15% voor woonpolissen) en voorzorgsverzekeringsproducten (+67% voor de burgerlijke aansprakelijkheidsverzekeringen, zonder de kredietverzekeringen).

36

Professionele klanten en ondernemers In bijzonder moeilijke mark tomstandigheden heeft BNP Paribas zijn positie als bank van de reële economie verstevigd De aantrekkelijkheid van BNP Paribas is verbeterd. De bevestiging van een gezonde en rendabele bank, de toegenomen aanwezigheid van adviseurs ter plaatse en het aanbod van uitgebreide oplossingen hebben de aarzelende en potentiële klanten in hun vertrouwen gesterkt. — daarvan getuigen de 96.000 nieuwe zelfstandigen, beoefenaars van vrije beroepen en ondernemers die voor BNP Paribas gekozen hebben in 2009. Door deze inbreng stijgt dit segment met 2,6% in vergelijking met 2008, een jaar waarin BNP Paribas al een vooruitgang van 2,7% geregistreerd had voor deze klanten; — de inspanningen die gedaan werden om ook privé een relatie op te bouwen met de bedrijfsleiders van KMO’s, door meer bepaald de accountmanagers van de twee businessunits Professionals en Small Enterprises samen op een proactieve, innoverende en gecoördineerde wijze in te zetten, blijven vruchten afwerpen. Zo is het aantal bedrijfsleiders dat privé ook een relatie opgebouwd heeft met BNP Paribas met meer dan 2% gestegen in 2009 (meer dan 5% enkel voor Private Banking). De aangegane beloftes werden gerespecteerd dankzij een duidelijk geëngageerde begeleiding

Sterke initiatieven voor de financiering van de economie: — de voortzetting van een BNP Paribas Opendeuractie in april en mei 2009 waardoor 3.000 projecten gefi nancierd konden worden en de origineelste en meest innoverende ontwerpen in de kijker werden gezet; — het engagement van september 2009 om binnen 48 uur alle mensen die een project willen uitwerken te ontmoeten: ambachtslui, handelaars, bedrijfsleiders van KMO’s; — herbevestiging in oktober 2009 van de bereidheid om voertuigen aan heel aantrekkelijke en vereenvoudigde voorwaarden te fi nancieren. Voertuigen zijn immers de meest wijdverbreide activa onder de zelfstandigen, beoefenaars van vrije beroepen en ondernemers. De verantwoordelijkheid en solidariteit in het engagement van de bank vertaalde zich in 2009 in: — de consolidatie van de banden met het Frans agentschap dat helpt bij de oprichting van ondernemingen; — de sponsoring van de trofee voor de overname van ondernemingen georganiseerd door de ‘Association Cédants et Repreneurs d’Affaires’; — de ontwikkeling van een specifiek aanbod, samen met Adie (‘Association pour le droit à l’initiative économique’) dat toegang verleent tot het bankkrediet voor al wie zijn baan van morgen wil creëren; — de oprichting van een commercieel aanbod speciaal voor de ondernemer die op eigen kracht werkt.

Gedurende het hele jaar 2009 waren de teams duidelijk aanwezig bij de klanten, hebben zij hen begeleid en hun de kans geboden om gebruik te maken van de verschillende ondersteuningsplannen die door de overheid werden uitgewerkt: — talrijke tussenkomsten in het kader van het steunplan aan de economie, meer bepaald in partnerschap met de OSEO (het agentschap van de Franse overheid voor het midden- en kleinbedrijf) en de Siagi (‘Société de caution mutuelle de l’artisanat et des activités de proximité’ - deze instelling biedt garanties aan microbedrijven, doorgaans ambachts- of detailhandelsbedrijven); — de actieve deelname van BNP Paribas bij de invoering van de verschillende ondersteuningsprogramma’s voor landbouwers en voor mensen die actief zijn in de houtindustrie in Aquitaine en die het slachtoffers werden van de storm Klaus. Binnen die context heeft BNP Paribas besloten om een redelijk en aangepast tariefbeleid te voeren De bepalingen in verband met de zichtrekening werden gewijzigd, de gemiddelde stijging van de tarieven werd beperkt, de kosten bij geschillen, gedomicilieerde handelspapieren en opnemingen werden geplafonneerd. Vanaf 1 november 2009 werden de valutadata op uitgeschreven en overhandigde cheques, gedane en geinde stortingen en op de incassering van bankkaarten beperkt. De betalingen die gebeuren met debetkaarten met uitgestelde betaling zijn verschoven naar de eerste werkdag van de volgende maand.

Een duidelijke betrokkenheid in de begeleiding Vijf miljard voor 40.000 projecten: er werden 11.800 projecten voor een bedrag van 1.270 miljoen euro ingediend in het kader van deze actie (stand 31 december 2009). Tussen juni 2008 en juni 2009 werden 2.200 microkredietdossiers voor een bedrag van 6,6 miljoen euro gerealiseerd door BNP Paribas, in samenwerking met ‘Adie’ (Association pour le droit à l’initiative économique, een Franse organisatie die microkredieten verstrekt aan werkzoekenden die geen toegang hebben tot bankkredieten, opdat ze hun eigen onderneming en hun eigen baan zouden kunnen creëren). In 2009 hebben 3.200 zelfstandige ondernemers een rekeningcourant geopend.

Momentopname GUILLAUMIE HABITATION

DE LANGETERMIJNRELATIES OPWAARDEREN “Mijn vader was klant bij BNCI, en vervolgens bij BNP. En BNP Paribas is mijn eerste bankpartner. Wij hebben een relatie van wederzijds vertrouwen opgebouwd, en wij luisteren écht naar elkaar”, vertelt Jean-Claude Guillaumie, baas van Guillaumie Habitation, een onderneming die gespecialiseerd is in houtskeletbouw. Dit familiebedrijf is gepokt en gemazeld in het milieubewustzijn en heeft altijd een lengte voorsprong weten te bewaren. Het bewijs: het bedrijf kan nu al de eerste houten huizen leveren die voldoen aan de warmtevoorschriften vastgelegd door de ‘Grenelle de l’environnement’, die in 2012 van kracht zullen worden. Driedubbele muren, betonnen vloeren die plaats maken voor houten vloeren: de temperatuurbeheersing in de ‘Maisons Guillaumie’ zijn een enorme stap vooruit op het stuk van energiebesparing. De onderneming, die uitgerust is met een zeer krachtig productieapparaat, wil in haar installaties blijven investeren. “De financiering ervan zal worden toevertrouwd aan a bas Dat a spreekt sp ee vanzelf”, a e , BNP Paribas. preciseert de heer Guillaumie.

Om de transacties te beveiligen en gezien de stijgende ontwikkeling van de elektronische handel, werd de 3D Secureprocedure ontwikkeld, die een betere beveiliging garandeert van de verrichtingen. BNP Paribas bleef verder investeren in de vernieuwing van producten en andere distributiekanalen om te voldoen aan de verwachtingen van zijn klanten. De ontwikkeling van de mogelijkheden voor multichannelcontacten illustreert deze trend. Dat leidde tot de vernieuwing van de site www.bnpparibas.net/entrepros. Zo kunnen de businessunits en de gemeenschappen simulaties maken ongeacht hun persoonlijke of professionele status. Via een callcenter kunnen zij ook in contact komen met een adviseur die gespecialiseerd is in zelfstandigen, beoefenaars van vrije beroepen en ondernemers. JAARVERSLAG 2009 RETAIL BANKING G 37

Momentopname MINATEC

INNOVERENDE BEDRIJVEN DOEN ONTLUIKEN Bij Minatec in Grenoble doen ze meer dan zoeken… Ze vinden. In dit wetenschappelijke complex, dat in 2006 werd opgericht op initiatief van het Commissariaat voor Atoomenergie (CEA) en het Polytechnisch Instituut (INP) van Grenoble, “kruisen elke dag meer dan 4.000 ingenieurs en vorsers elkaar in het eerste Europese centrum voor toegepast onderzoek naar de technologieën van het zeer kleine”, legt directeur Jean-Charles Guibert uit. De doelstelling van deze vorsers? Nieuwe toepassingen uitvinden op alle gebieden: chemie, voedingsindustrie, gezondheid, textiel, cosmetiek, vervoer enzovoort. Retail Banking in Frankrijk is de historische partner van Minatec, vooral door kapitaal te verstrekken aan de start-ups die op de campus gedijen. De bank heeft zelfs drie kantoren op de site. “De teams van Retail Banking in Frankrijk zijn zeer bekwaam en perfect aangepast aan hun omgeving”, verzekert de heer Guibert. “Hier zijn oprichters van bedrijven vaak vorsers, die soms wantrouwig zijn omdat ze niet thuis zijn in de financiële wereld. Je moet hun vertrouwen weten te winnen. Maar Retail Banking in Frankrijk weet zeer goed hoe het een goede relatie met hen moet opbouwen”.

38

Op het einde van het jaar lanceerde de Groep ook kredietverstrekking aan zelfstandigen en beoefenaars van vrije beroepen via het net, wat een primeur is in de Franse bankwereld. Daarmee bewijst BNP Paribas eens te meer dat het de ambitie heeft om tegen 2012 de beste onlinebank te worden. De klanten hebben de mogelijkheid om online in te tekenen op een uitrustingskrediet van maximaal 21.500 euro, met een looptijd van 24 tot 60 maanden. Deze tool werd gelanceerd midden november en tegen eind december 2009 waren al meer dan 6.000 simulaties geregistreerd en werden heel wat dossiers uitgevoerd. Het systeem is eenvoudig: nadat de klant zich geïdentifi ceerd heeft, krijgt hij of zij vanaf de homepage toegang tot een geïndividualiseerd voorstel voor een beroepskrediet. Om hiervan gebruik te kunnen maken moet hij gewoon het krediet online aanvragen. Het contract wordt per post opgestuurd binnen de 48 uur en het geld wordt acht dagen later ter beschikking gesteld. Zo krijgt de klant onmiddellijk online een antwoord op zijn kredietaanvraag zonder dat hij bewijzen moet indienen, dossierkosten betalen of waarborgen leveren. Hij kan trouwens de verschillende stappen van dit kredietakkoord via elektronische post bekijken op www.bnpparibas.net/entrepros. voor het bankieren De telematicatools telematica op afstand van va BNP Paribas bieden diensten, met de mogesteeds meer d vanaf het net internationale lijkheid om van overschrijvingen te doen. oversch Wij zijn er ook in geslaagd om afschriften van de privérekede afsch onze zelfstandigen, ningen van v beoefenaars van vrije beroepen beoefen ondernemingen te demateriaen ondern een plaatsje te geven op liseren en e bnpparibas.net. bnppariba pp innovatievlak bood BNP Paribas Op innovat beoefenaars van zijn zelfstandigen, zelfstan en bedrijfsleiders de vrije beroepen beroep mogelijkheid om een aanvullende gezondheidsverzekering af te sluiten gezondheids voorwaarden. aan aantrekkelijke aantrekk

BNP Paribas heeft trouwens in samenwerking met de ‘Fédération française de la Franchise’ (Zelfstandig ondernemen binnen een netwerk) en de ‘Conseil du Commerce de France’ (brancheorganisatie voor de handel) actief deelgenomen aan onderzoek en ontwikkeling van commerciële activiteiten in Frankrijk.

Een duidelijke nabijheidspolitiek In de grote kantoren in stadscentra werden voor het eerst speciale ruimten gecreëerd om zelfstandigen, beoefenaars van vrije beroepen en ondernemers te ontvangen en te adviseren.

Ondernemingen en instellingen Business Centres staan steeds dichter bij hun klanten Door de toenemende specialisatie op het vlak van de klantenbehoeften heeft BNP Paribas zijn commerciële aanpak aangepast aan de marktsegmenten van de ondernemingen en de grote organisaties om Retail Banking in Frankrijk in dit klantensegment als leider te positioneren, gebruik makend van het uitgebreide aanbod van de hele Groep. Het hart van de organisatie bestaat uit 27 Business Centres verspreid over het Franse grondgebied die zich uitsluitend bezighouden met bedrijfsklanten, alsook een recent opgericht Business Centre voor grote ondernemingen. Voor opvolging van de topklanten zorgen relatiebeheerders in de regionale directies. Deze managers werken nauw samen met de Business Centres, het internationale netwerk en specialisten zodat zij hun klanten oplossingen op maat kunnen aanbieden. De organisatie wordt aangevuld met twee professionele supportafdelingen: SAE (Service d’Assistance Entreprise) en Cash Customer Services (CCS). Zij zorgen voor de dienst na verkoop aan de klanten.

De regionale marktenzalen In extreem volatiele marktomstandigheden hebben de zeven regionale marktenzalen grote en middelgrote ondernemingen, organisaties en instellingen zo goed mogelijk begeleid bij hun schuldenbeheer, de indekking tegen wisselkoersrisico’s en bevoorradingskosten voor grondstoffen. Zij gaven op die manier blijk van de inzet van het net voor dit klantensegment. De marktenzalen bieden ook het volledige gamma beleggingsproducten aan, van geldmarktfondsen (Instellingen voor Collectieve Beleggingen in Roerende Waarden) tot gestructureerde Euro Medium Term Notes (index-gerelateerd aan de aandelenmarkten, de rentemarkten, de wisselkoersmarkten enzovoort) om zo beleggingen te optimaliseren voor de volledige looptijd en de onderliggende waarde.

Het product- en dienstenaanbod van de hele Groep Retail Banking in Frankrijk ontwikkelt zijn commerciële acties voor ondernemingen, instellingen en grote organisaties door gebruik te maken van de kennis van alle businessunits van de Groep en door cross-selling te bevorderen: wisselkoers- en rentederivaten, internationale handelstransacties, gespecialiseerde financieringen (factoring, leasing en beheer van voertuigenparken van ondernemingen), private banking enzovoort. Het succes van deze gekruiste verkopen ligt in de dynamiek van het team dat ervoor moet zorgen dat de commerciële teams van de Business Centres en de gespecialiseerde businessunits van de Groep gecoördineerd werken en daarbij enkel oog hebben voor de belangen van de klanten.

De regionale marktenzalen werken nauw samen met de Business Centres en de businessunits van CIB en Investment Solutions. Zij zijn dus goed geplaatst om hun expertise ten dienste van hun klanten te stellen.

JAARVERSLAG 2009 RETAIL BANKING 39

BNP Paribas/Parijs

BNP Paribas Cash Management Cashmanagement is voor BNP Paribas een strategische ontwikkelingspijler in het hart van de relatie tussen onderneming en bank. Het jaar 2009 stond in het teken van de integratie met Fortis Bank. — BNP Paribas had al twee sterke thuismarkten: Frankrijk en Italië, en breidt zijn pan-Europees netwerk in België en Luxemburg uit dankzij de activiteiten van Fortis Bank. Meer dan 70 0 s pecia l i sten, waa ronder 30 0 correspondenten voor Cash Management in Europa en daarbuiten, luisteren naar de noden van de ondernemingen en begeleiden financieel beheerders. — Samen hebben BNP Paribas en BNP Paribas Fortis het grootste aantal klanten met een Swift-adres en beschikken ze over een uitzonderlijk sterk en innoverend SwiftNet in Europa, Azië en Noord-Amerika. — Op het vlak van producten is het SDD-platform (Sepa Direct Debit) bijzonder innovatief. BNP Paribas Cash Management blijft pionier voor e-BAM (electronic Bank Account Management), de overdracht van bestanden in XML-formaat en maakt gebruik van alle mogelijkheden van het internet, zoals de nieuwe generatie Flex Technology. In 2009 richtte de cashmanagementstrategie van BNP Paribas zich volledig op de begeleiding van klanten en op innovatie. In de praktijk leidde dat tot:

40

— succes bij het beantwoorden van de tenderaanvragen van onder andere Casino, Castorama en Air Liquide; — een versterk te leiderspositie op de Franse markt van de businesskredietkaarten; — een sprong van 40% voor e-commerce, een prioritaire ontwikkelingspijler van BNP Paribas, die de ondernemingen uit de sector ook op financieringsvlak wil begeleiden. Het volledige aanbod, Merc@net, omvat verschillende beveiligde betalingsmethoden (Paypal, Presto, winkelpasjes) en een uitgebreid aanbod voor rapportering en tools om het boekhoudkundig beheer te vergemakkelijken; — de creatie van een nieuw gamma corporate kaar ten die progressief worden uitgebreid tot Europa en de leiderspositie in Frankrijk bevestigen met meer dan 215.000 businesskredietkaarten; — de uitbreiding van de oplossingen om Etebac te vervangen (wordt niet meer gebruikt vanaf oktober 2011, betreft 90.000 ondernemingen) met, naast SwiftNet, twee nieuwe mogelijkheden: • Ebics, interbancair teletransmissiekanaal dat operationeel is sinds november 2009; • NetCash, online multibancaire multichanneloplossing. D eze t we e s y s te m e n wo rd e n a a n g ev u l d m et e e n i n n ove re n d e c o m m u n i c a t i eto o l : d e CashManagementBox ® ;

EEN OPMERKELIJKE TRANSACTIE STRUCTURED FINANCE VOOR ATALIAN: EEN TOONBEELD VAN DE COMPLEMENTARITEIT VAN DE BUSINESSUNITS VAN BNP PARIBAS VOOR DE KLANTEN VAN HET FRANSE NETWERK

BNP Paribas/Lyon

— de daadwerkelijke erkenning van de markt door de toekenning van vier TMI Awards voor Innovation & Excellence in Treasury Management: • ‘Best Bank Cash Management’ voor Zuid-Europa; • ‘Best Bank Financial Supply Chain’ voor Europa en Zuid-Europa; • ‘Best Bank Swift for Corporates’ voor Europa; — het succes van de derde editie van de Cash Management University, die intussen uitgegroeid is tot een niet te missen afspraak voor financieel beheerders: 150 klanten uit 17 landen kwamen samen om het te hebben over het thema ‘Succesvol liquiditeits- en risicomanagement in een veranderende wereld’ en werden daarbij geïnspireerd door 40 sprekers en heel wat getuigenissen van klanten. De vierde editie vindt plaats op 25 en 26 november 2010; — de creatie van een nieuw evenement, ‘Atelier Sibos’. In 2009 vond Sibos, de jaarlijkse vergadering van de gebruikersvereniging van Swift, plaats in Azië. Een duplexverbinding Parijs-Hongkong met een rechtstreekse rondetafelconferentie en getuigenissen van klanten bood de financieel beheerders de kans om de slagzin ‘Y être sans y aller’ (Er zijn zonder erheen te gaan) daadwerkelijk te beleven en Sibos en het Corporate Forum bij te wonen.

Naverkoopdienst In 2009 heeft Retail Banking in Frankrijk zijn productieafdeling verder gerationaliseerd, met de volgende resultaten: — de oprichting van een uniek nationaal platform voor desktoppublishing en de gelijktijdige lancering van de dematerialisatie van het drukwerk voor klanten; — de voortzetting van de outsourcingprojecten voor verwerking van cheques en archivering. De 63 Production and Sales Support Branches, die gegroepeerd zijn in 10 Production and Sales Support Groups, tellen 4.500 medewerkers op 31 december 2009. Door de nieuwe productiviteitswinst konden zij taken overnemen die vroeger werden uitgevoerd door de commerciële netwerken. Zo werden 280 medewerkers overgeplaatst van de frontoffices naar de backoffices. De Lean Six Sigma-methode wordt verder uitgewerkt. Sinds 2005 werden er 180 projecten opgezet die bijdroegen tot een verbetering van de productiviteit en de kwaliteit van de verwerking. De ISO 9001-certificering (versie 2000) van het backoffice Securities en het Electronic Publishing-platform werden vernieuwd.

De groep Atalian werd in 1944 in Parijs opgericht door de familie Julien onder de benaming ‘Technique Française de Nettoyage’ (TFN) en is vandaag uitgegroeid tot nummer twee in de schoonmaaksector in Frankrijk en een multiserviceleider in Europa. Onder leiding van zijn voorzitter Franck Julien (derde generatie), die de leiding van de groep in handen nam op het einde van de jaren 1990, werd de ontwikkeling van Atalian versneld door meer dan honderd overnames te doen om een omzetcijfer te halen van 500 miljoen euro in 2008. Door de aankoop van Veolia Propreté Nettoyage (VPN) en Eurogem, midden 2009, verdubbelde de omvang van de groep en bedroeg het pro forma omzetcijfer van het nieuwe geheel ongeveer 1 miljard euro. De groep telt 45.000 werknemers. BNP Paribas begeleidt Atalian al van bij de oprichting in zijn expansie. Door de inzet van de teams van het hoofdkantoor, die ondersteuning genieten van een relatiebeheerder die de coördinatie met de gespecialiseerde businessunits van de bank regelt, heeft BNP Paribas in de loop der jaren met Atalian een hechte vertrouwensrelatie opgebouwd. Daardoor kregen de teams van Structured Finance van de bank, in hun hoedanigheid van algemeen coördinator en Mandated Lead Arranger, het beheer in handen van de bankfinanciering van 225 miljoen euro die ter beschikking was gesteld voor deze overnames. BNP Paribas neemt trouwens deel aan deze mezzaninefinanciering die tot stand kwam via Euromezzanine. Bij deze gelegenheid kon BNP Paribas zijn rol als voorkeursbankier van de groep Atalian bevestigen. Voor dit energieke beleid gericht op externe groei heeft Franck Julien in 2009 de prijs voor de beste ondernemingsstrategie gekregen onder de hoge bescherming van Hervé Novelli, staatssecretaris voor KMO’s.

JAARVERSLAG 2009 RETAIL BANKING 41

BNL BANCA

COMMERCIALE BNL banca commerciale (BNL), de zesde grootste Italiaanse bankgroep wat totale activa betreft(1), is één van de voornaamste actoren van het Italiaanse bank- en financiewezen. Dat beschikt over financiële spelers met internationale uitstraling als gevolg van de concentratiebewegingen die zich de laatste jaren hebben voorgedaan in het Italiaanse bankenlandschap. BNL biedt zijn klanten een brede waaier van bank-, verzekerings- en fi nancieringsdiensten. Deze producten en diensten, van de traditioneelste tot de innovatiefste, richten zich specifiek op diverse marktsegmenten en beantwoorden aan alle noden van het aanzienlijke klantenbestand. Dat omvat: — ongeveer 2,5 miljoen particuliere klanten en meer dan 14.000 klanten van Private Banking (geteld per gezin); — meer dan 150.000 kleine ondernemingen (omzetcijfer van minder dan 5 miljoen euro); — meer dan 27.000 middelgrote en grote ondernemingen; — 16.000 openbare instellingen en verenigingen zonder winstoogmerk. Voor retail- en private banking is BNL toonaangevend in de markt voor kredietverlening (meer bepaald voor de kredieten voor residentieel vastgoed, met een marktaandeel van ongeveer 7% (2)), terwijl het ook zijn aandeel van de deposito’s kon consolideren (ongeveer 3,5% (2) en dus beduidend hoger dan de penetratiegraad op de markt in aantal kantoren (2,3%(2))). De banden van BNL met grote ondernemingen en lokale overheden zijn een andere troef voor de bank die in deze segmenten een marktaandeel

heeft van respectievelijk ongeveer 5% en 6%(3). Voor deze segmenten heeft zij zich gespecialiseerd in grensoverschrijdende betalingen, projectfi nanciering, structured finance en factoring (de gespecialiseerde dochter Ifi talia bekleedt in Italië de derde positie betreffende uitstaande kredieten (3)). BNL heeft een distributiemodel opgezet om het rechtstreeks contact met de klanten te intensiveren, de centrale rol en de fl exibiliteit van het verkoopnetwerk te versterken en de communicatie over het commercieel beleid rond innoverende zowel als traditionele producten te verbeteren. Het koos voor een multichannelbenadering en deelde daarbij het netwerk op in vijf regio’s (‘direzioni territoriali’ - regionale directies) met een specifieke structuur voor Retail & Private Banking enerzijds en de ondernemingsbank of Corporate Banking anderzijds: — 104 groepen van retailbankieren met ongeveer 810 kantoren; — 29 private banking centres; — 20 business centres met 52 kantoren die de portefeuilles beheren van KMO’s, grote ondernemingen en lokale overheden en de openbare sector. Verder telt Italië vijf volledig operationele Trade Centres. Zij bieden aan de

ondernemingen een platform van producten, diensten en oplossingen voor hun grensoverschrijdende activiteiten bovenop het internationale netwerk van BNP Paribas van 100 andere centra in 55 landen. Daarenboven begeleidt het netwerk van de Italian Desks de Italiaanse ondernemingen bij hun transacties in het buitenland en helpt het multinationale groepen bij hun rechtstreekse investeringen in Italië, waardoor de aanwezigheid in 11 landen, de meeste gelegen rond het Middellandse Zeebekken, gegarandeerd is. Het multichannelaanbod wordt zowel voor particulieren als voor ondernemingen aangevuld met meer dan 1.800 automatische loketten en 26.000 terminalverkooppunten en met bankdiensten aangeboden via telefoon en internet. De bank steunt verder op gespecialiseerde administratieve diensten op regionaal vlak die nauw samenwerken met het distributienetwerk. Zij werken aan de uitbouw van een model dat de klantentevredenheid wil verbeteren, zowel intern als extern, en kwalitatief hoogstaande en doeltreffende diensten wil garanderen die bijdragen tot de verbetering van het beheer van operationele risico’s. (1) Bron: Interne ramingen gebaseerd op de financiële informatie gepubliceerd op 30 september 2009. (2) Bron: Interne statistische gegevens van de Banca d’Italia op 30 september 2009. (3) Bron: Interne gegevens en Assifact op 30 september 2009.

42

Uitwerking van de strategie binnen een moeilijke context In 2008-2009 kende de Italiaanse economie de ernstigste recessie uit de afgelopen 60 jaar. Het lichte herstel dat werd vastgesteld in de tweede helft van 2009 kon de trend niettemin ombuigen zoals blijkt uit de positieve netto-instroom in het segment van de instellingen voor collectieve beleggingen in roerende waarden en de rebound van de kredietaanvragen door de gezinnen. Ondanks het ongunstige handelsklimaat van 2009, dat extra onder druk stond door de progressieve invoering van een striktere reglementering in de banksector, heeft BNL de voornaamste pijlers van zijn commercieel plan verder kunnen ontwikkelen en daarbij aangepaste ratio’s voor eigen vermogen behouden en zijn risicogewogen activa geoptimaliseerd: — Bevestiging van de voorziene groeiinvesteringen: • ontwikkeling en vernieuwing van het net; • versterking van de commerciële ondersteuning; • optimalisatie en verbetering van de IT-systemen; • opleiding, transfer en aanwerving via human resources.

Het merk wint terrein in Italië

BNL heeft in 2009 zijn eerste institutionele publiciteitscampagne gevoerd in Italië. Deze campagne wou de bekendheid van het merk BNP Paribas op lokaal vlak vergroten, en communiceren over het thema ‘BNL als onderdeel de belangrijkste Europese depositobankgroep’. Binnen een sombere economische en financiële context heeft BNL zich gepositioneerd als een uitgelezen partner die aan zijn klanten de nodige

— Compensatie van de verwachte daling van het nettobankproduct en de druk op de kwaliteit van de activa: • selectieve benadering va n het krediet en terugtrekking uit risicosectoren; • ontwikkeling van producten die recurrente commissies produceren door de kaart van cross-selling te trekken; • innoverende spaarproducten, vooral in de vermogensbeheersector; • strengere controle op de kwaliteit van de activa; • verbetering van de interne controle en van compliance binnen een context die meer aandacht besteed aan risico’s. — Focus op de verbetering van de operationele doeltreffendheid: • versterking van de backofficestructuren en de ondersteuning van de administratieve diensten; • nieuwe sociale plannen; • rationalisatie van de IT-platformen voor telecommunicatie en afstemming op de normen van de Groep BNP Paribas; • specifieke acties om de algemene administratieve kosten te drukken.

kracht en expertise kan voorleggen om hun projecten tot een goed einde te brengen. Deze inspanningen hebben hun vruchten afgeworpen. Op intern vlak leidde de campagne in de eerste plaats tot een grote motivering van alle medewerkers en het gevoel dat zij behoren tot een vooraanstaande Groep. Op extern vlak heeft zij bijgedragen tot een betere bekendheid van de merken BNL en BNP Paribas, die zelfs

Momentopname ANTINORI

DE INTERNATIONALE EXPANSIE VAN DE KLANTEN VERGEMAKKELIJKEN Antinori had kunnen rusten op de lauweren van haar zesentwintig generaties wijnbouwers, en zich tevreden stellen met het ontwikkelen van enkele uitgelezen Italiaanse wijnen in de heuvels van Toscane en Umbrië. Maar het bloed van dit familiebedrijf kruipt waar het niet gaan kan en in de jaren ’90 begon Antinori te investeren in de prestigieuze Californische wijngaarden van Napa Valley. Vandaag heeft Antinori – dat ook wijngaarden bezit in Malta, Hongarije en Chili – na verscheidene overnames in Californië “een dimensie, een potentieel, een geografische ligging, ideeën en buitengewone capaciteiten” waarmee het van zijn Californische merken Antica en Stag’s Leap “absolute referenties kan maken voor de productie van Napa Valley”, zo zeggen de bestuurders van het bedrijf. BNL, de traditionele bank van Antinori, “die één en al oor was voor het project”, heeft niet alleen de investering van haar klant voor een bedrag van 40 miljoen euro gefinancierd, maar heeft hem ook in contact gebracht met de gespecialiseerde teams van Bank of the West in Californië. “Zij begrepen onmiddellijk de strategie en het potentieel van de commerciële relatie met Antinori.”

op recordhoogten kwam (gemiddeld 37% in 2009 tegen 15% in 2006, met pieken tot 55% toen de campagne op haar hoogtepunt was). Algemeen gezien en ondanks een bijzonder moeilijk k jaar, hebben deze publiciteitsinspannin-gen de activiteiten verder ondersteund.

JAARVERSLAG 2009 RET RETAIL RETAI AILL BA BANKI BANKING NKIN NG 43

Momentopname BIANCAMANO

DE VERWERKING VAN AFVAL FINANCIEREN De hoeveelheid afval dat vandaag door bedrijven wordt geproduceerd, is enorm en blijft maar groeien. Toch wordt het, gelukkig maar, hoe langer hoe meer gesorteerd en gerecycleerd. De verwerking van dat afval, met respect voor de milieuwetgeving, is dus meer dan ooit cruciaal en bijgevolg in volle groei. In Italië heeft BNL de groep Biancamano een krediet van 60,5 miljoen euro verstrekt om, via het bedrijf Aimeri Ambiente, zijn belangrijkste concurrent Manutencoop Servizi Ambientali over te nemen. De integratie “heeft van Aimeri Ambiente de nummer één voor de afvalverwerking in Italië gemaakt”, aldus het management, terwijl het moederbedrijf Biancamano op dit moment “het enige beursgenoteerde bedrijf in Italië is actief in de sector van de afvalverwerking”. BNL, dat zijn klant begeleidt “doorheen alle stappen van het transactieproces”, maakte het verschil dankzij “de vertrouwensrelaties met de teams van de bank, alsook het professionalisme, de degelijkheid en de voorbereiding waarvan ze het bewijs hebben geleverd”.

Rome

44

Retail Banking en Private Banking

Tegen de achtergrond van de ongunstige factoren waarmee de retailactiviteiten te maken kregen, in het bijzonder de historisch lage rentevoeten, de achteruitgang van de kwaliteit van de activa, de impact van de inkrimping van het bruto binnenlands product op de kredietaanvragen en het verwachte beperkte herstel in activabeheer, heeft BNL zich in 2009 geconcentreerd op de volgende prioriteiten: — Stijging van het aantal zichtre keningen en verbetering van de klantentevredenheid: • transparant prijsaanbod om nieuwe klanten aan te trekken; • verbetering van de dienstverlening door de lancering van nieuwe on-

linebankdiensten en de invoering van automatische loketten met de laatste technologie, om de wachttijden in de kantoren te doen dalen; • daling van het aantal rekeningafsluitingen. — Verbetering van de kredietkwaliteit: • nieuwe organisatie met een afdeling kredieten voor particulieren die het kredietrisico moet beheren; • nieuwe invorderingsprocedures om gevoelige situaties te beheren. — Uitbouw van nieuwe advies- en beleggingsdiensten: • verbetering van analyse en evaluatie van risico en rendement van beleggingsportefeuilles van klanten; • aanpassing van het model aan een breder klantensegment en verbetering van de dienstverlening in het segment ‘Grote Vermogens’ — Uitwerking van een nieuwe ontwikkelings- en distributiestrategie voor beleggingsproducten: • vernieuwing van het productaanbod door het te vereenvoudigen en de toetredingskosten te beperken; • lancering van een nieuw fl exibel aanbod voor bankverzekeringen waarbij traditionele en unit-linked producten worden samenge voegd en met een grotere keuze aan beleggingscategorieën en risicoprofielen; • concentratie op ‘formula funds’ waarvan de prestaties samenhan-

gen met vooraf bepaalde objectieve criteria. — Voortzetting van de inspanningen om de distributiecapaciteiten te verbeteren: • opening van 50 nieuwe kantoren in 2009; • verbetering van het commercieel platform met de lancering van ‘gedeelde agenda’s’ betreffende de benoemingen in de commerciële entiteiten, de introductie van lijsten met aanbevolen producten en de invoering van een waarschuwingssysteem.

Voorbeelden van innovatie in communicatie en klantenbeheer Educare: een belangrijk initiatief in de Italiaanse banksector. Na het sluitingsuur van de kantoren organiseert het personeel van BNL voor de klanten praktische opleidingsseminars over financiële thema’s, die inspelen op hun specifieke vragen. Mortgage BNL 2 in 1: een innoverend product met een variabele rentevoet gedurende de eerste twee jaar en een vaste rentevoet nadien, of anders gezegd: een perfect huwelijk tussen de lage rentevoeten die nu van kracht zijn en zekerheid op lange termijn.

Private Banking: vanaf midden oktober werd voor het eerst in Italië een communicatiecampagne via diverse kanalen gelanceerd voor de activiteiten van Private Banking: ze werd zowel gevoerd in de pers (kranten en tijdschriften), in luchthavens, als online (reclameboodschappen) en wou op die manier beter de kerndoelgroep bereiken: klanten met grote internationale vermogens.

Versteviging van de online-aanwezigheid voor een open, specifieke en interactieve benadering van de klanten en potentiële klanten: - constante aanwezigheid van BNL en zijn producten en diensten op de grote platforms en zoekmachines; - opvolging van de commentaren en reacties online via blogs, forums en andere sociale netwerken.

JAARVERSLAG 2009 RETAIL BANKING 45

BNL

Corporate Banking Net als Retail Banking moest ook Corporate Banking afrekenen met de moeilijkheden die gepaard gaan met het economische crisisklimaat, zoals meer concurrentie bij financieringsactiviteiten, vooral dan wat de lokale overheden betreft, en het verstrengen van de operationele en administratieve reglementering. Dankzij een belangrijke commerciële inspanning is BNL er echter in geslaagd om zijn competitiviteit te verhogen en zijn positie op de binnenlandse markt te verstevigen: — Goedkeuring op grote schaal van tariferingmodellen in functie van het risico: • doeltreffendere toekenning van kapitaal; • bevestiging van de capaciteit om solvabele klanten te ondersteunen; • genereren van meer groei in inkomsten dan groei in het volume kredieten; • aangepast aanbod van oplossingen via een specifiek team om de achteruitgang van de kredietkwaliteit te beperken. — Cross-selling van producten met een toegevoegde waarde: • exploitatie van het potentieel van het nieuwe bedrijfsmodel met een specifiek ondersteuningsteam;

46

• duidelijke groei in de businessunits units die absoluut noodzakelijk zijn voor de strategie van de ondernemingen: gen: thesauriebeheer en handelskrediet, ediet, structured finance, fixed income (risicodekkingsderivaten); • cross-selling met de business CIB en Investment Solutions. — Aantrekken van nieuwe klanten: • gerichte commerciële acties om meer nieuwe klanten te werven dan vorig jaar. — Een grotere commerciële doeltreffendheid: • uitbouw van een nieuw Contact Centre voor ondernemingen; • toename van de netto-instroom bij Private Banking. — Focussen op de merkbekendheid: • ontplooiing van creatieve publiciteitscampagnes; • productie van een volledig gamma communicatieondersteuning; • ontwikkeling van de contacten met belangrijke klanten: betrokkenheid van het senior management van de bank door deelname aan specifieke seminaries en congressen.

Momentopname LAVANDERIA

KLAARSTAAN WANNEER HET MOEILIJK GAAT “De pijn verbijten en mijn activiteiten hervatten was niet makkelijk”, getuigt Corrado Giallonardo. Net als heel wat inwoners van de regio rond L’Aquila, in Italië, heeft hij naasten verloren bij de aardbeving die de streek in april 2009 trof. Van zijn kleine industriële wasserij bleef nauwelijks iets over. Zijn klanten waren hotels en restaurants, en de aardbeving heeft een brutaal einde gemaakt aan zijn activiteit. “Ik had toen twee zaken nodig: schuldherschikking en financiering om mijn installaties te moderniseren, zodat ik klaar zou zijn wanneer de economie er weer bovenop kwam.” BNL, dat heel wat klanten heeft in de regio rond L’Aquila, schoot te hulp. “Ik vond menselijke gesprekspartners, die vertrouwen hadden in mij en geloofden in mijn project ”, zegt hij. “Zij hebben oplossingen gevonden voor mijn aflossingen en gaven me de kans mijn activiteiten voor de komende maanden in alle rust te plannen.”

Momentopname EMPORIUM ARREDAMENTI

DE H HEROPLEVING VAN DE ECONOMIE STIM STIMULEREN Het bed Het He bedrijf Emporium Arredamenti van Alessandro Spaziani, v an Ale een schakel in ee e en essentiële ess d ep laa de plaatselijke economie, a dviisee en begeleidt oprichters adviseert v an bedrijven be van in het hotelwezen in n he et Italiaanse It het L’Aquila. In april 2 0 0 9 we 2009 werd het stadje getroffen d oor ee door een aardbeving waarbij h onder honderden doden vielen. H eel wa Heel wat van zijn klanten konden va an de ene dag op de andere van h un facturen fac hun niet meer betalen. “Al snel zat ik zonder liquide middele middelen, net op het moment dat mijn activiteit essentieel was voor de heropleving van de plaatse plaatselijke economie”, legt hij uit. BNL, zijn bank sinds 1993, heeft hem geholp geholpen en liet haar klanten, die zwaar g getroffen waren door de aardbe aardbeving, op hun eigen tempo en zond zonder druk terugbetalen. “Bij BNL kon ik altijd op begrip prof en professionalisme rekenen. Zij gaven gave me de financiële armslag om mijn activiteit verder en, en nieuwe kracht om te zette zetten, toekkomst aan te vatten.” de toekomst

Milaan

BNL

JAARVERSLAG 2009 RETAIL BANKING 47

BANCWEST BancWest Corporation bundelt de retailbankingactiviteiten van BNP Paribas in de Verenigde Staten. Het is de holding die ontstond uit de integratie tussen Bank of the West en First Hawaiian Bank, waarvan het kapitaal sinds 2001 volledig in handen van BNP Paribas is. BancWest ging verder met zijn acquisities en heeft in december 2005 ook de Commercial Federal Corporation verworven. Als retailbank stelt Bank of the West een zeer uitgebreid gamma van producten en diensten voor aan particulieren, zelfstandigen, beoefenaars van vrije beroepen en ondernemingen in 19 staten van de VS (Westen en Midwesten). De bank houdt ook sterke posities aan in bepaalde gespecialiseerde financieringsactiviteiten (financiering van boten, vrijetijdsvoertuigen, religieuze gemeenschappen, gesubsidieerde leningen voor KMO’s, landbouwfinancieringen) overal in de Verenigde Staten. Met een marktaandeel van bijna 40% wat deposito’s (1) betreft, is First Hawaiian Bank de grootste financiële instelling van de staat Hawaï, waar het zijn klanten – particulieren en ondernemingen – een brede waaier van diensten aanbiedt. De bank telt in het totaal 11.200 medewerkers, 752 kantoren en een balanstotaal van bijna 74 miljard dollar op 31 december 2009. BancWest heeft op dit ogenblik ongeveer 5 miljoen klantenrekeningen. In deposito’s staat de bank op de zevende plaats (1) van de commerciële banken van het Westen van de Verenigde Staten.

(1) Bron: SNL Financial, 30 juni 2009.

48

Actualiteit Nadat het BNP gedurende vier opeenvolgende trimesters daalde in de Verenigde Staten, begon het opnieuw te stijgen in het derde trimester van 2009, vooral onder impuls van het omvangrijke federale relanceplan en het bijzonder soepele monetaire beleid dat zich o.a. vertaalde in het behoud van de belangrijkste rentetarieven (Fed Funds) binnen de marge 0-0,25%. Toch bleef de werkgelegenheid het hele jaar verder achteruitgaan. De gezinsconsumptie en de ondernemingsinvesteringen bleven ook ter plaatse trappelen en de vastgoedprijzen leken zich eind 2009 te stabiliseren, na een ononderbroken val van vier jaar. Binnen die bijzonder onstabiele en slechte economische en financiële context, heeft BancWest voordeel gehaald uit zijn stevige financiële structuur en zijn veilige liquiditeitspositie om zich verder te ontwikkelen. Zo is het gemiddeld bedrag van uitstaande kredieten er met 2% op vooruitgegaan en is de instroom van klantendeposito’s sterk gestegen; er werd zelfs een groeipercentage met twee cijfers opgetekend. Ook de marges op de nieuwe kredieten zijn gestegen en de aanpassing van het risicoselectiebeleid werd voortgezet. Anderzijds werd er een kostenbesparingsplan uitgewerkt. Maar de eerste effecten daarvan werden in 2009 gedeeltelijk tenietgedaan door de stijging van de verzekeringspremies voor deposito’s. Deze werden met vijf vermenigvuldigd en door de toezichthouder aan de Amerikaanse banken opgelegd om een waarborgfonds te spijzen dat bezwaard werd door een verhoogd aantal schadeclaims. De kostenbesparing werd gerealiseerd zonder de aangegane investeringen in het commercieel aanbod, de distributiekanalen en de invorderingsmechanismen te onderbreken of te vertragen. Verder is de dienstverlening voor de tweede keer op rij in de prijzen gevallen omdat Bank of the West de eerste plaats behaalde voor klantentevredenheid in de rangschikking van de retailbanken van het Westen van de Verenigde Staten (1). De sterke, voortdurende achteruitgang van de vastgoedmarkten en de enorm snelle stijging van de werkloosheid, meer bepaald in Californië, hebben geleid tot een duidelijke verhoging van de kostprijs van het kredietrisico. Dat was echter lager dan bij de meeste andere spelers op de markt, maar gaf toch aanleiding tot waardeaanpassingen

Miami

van de beleggingsportefeuille: vandaar dat het resultaat van Bank of the West in 2009 een tekort vertoont. In Hawaï deed de crisis met enige vertraging haar intrede in vergelijking met het continent en, hoewel ze duidelijk toesloeg, bleek de impact ervan minder groot dan in de andere Amerikaanse staten. First Hawaiian Bank heeft dit jaar nog sterke commerciële prestaties neergezet en zo zijn leiderspositie in de archipel alle eer aangedaan. Gesterkt door deze dynamiek en dankzij de preventieve maatregelen die werden genomen met betrekking tot exploitatiekosten, risicoselectie en risicobeheer, kon First Hawaiian Bank een gunstig resultaat neerzetten dat dicht aanleunt bij het historische record van het jaar ervoor.

Honolulu

(1) Bron: JD Power & Associates.

JAARVERSLAG 2009 RETAIL BANKING 49

NETWERK OPKOMENDE MARKTEN De wijziging van de benaming ‘Netwerk Opkomende Markten’ in ‘Europa-Middellandse Zeegebied’ weerspiegelt de heroriëntering van de strategie van BNP Paribas in de landen met een hoog potentieel in Centraal- en Oost-Europa (een gebied met 80 miljoen inwoners), Turkije (76 miljoen inwoners) en het Middellandse Zeegebied (gebied met 160 miljoen inwoners).

BMCI/Casablanca

50

Europa-Middellandse Zeegebied (EMZ) opereert via een netwerk van 1.803 kantoren (waarvan 785 in Centraal- en OostEuropa, 347 in Turkije, 525 in het Middellandse Zeegebied, maar ook 77 in Afrika, 61 in de Franse overzeese departementen en gebiedsdelen en 8 in de Golfregio). De businessunit telt 5,1 miljoen particuliere klanten, zelfstandigen en beoefenaars van vrije beroepen en ondernemingen en 28.880 medewerkers. De integratie met BNP Paribas Fortis zorgde voor een duidelijke aanwezigheid in Polen en moet de aanwezigheid van de Groep in Turkije ook effectief versterken. EuropaMiddellandse Zeegebied is ook in Azië present via twee partnerschappen met lokale banken in China en Vietnam.

De nieuwe organisatie wil zich specifiek richten op regio’s met een hoog potentieel en de commerciële ontwikkeling versnellen en het beheer van het krediet- en liquiditeitsrisico verstevigen door de promotie van een multibusinessaanwezigheid in de gehele zone. De netwerken met een exponentieel groeiend aantal klanten vormen een uniek distributieplatform voor alle businessunits van de Groep: partnerschappen met Personal Finance, distributie van gestructureerde producten via CIB, integratie in het netwerk van Trade Centres van CIB, oprichting van een joint venture met Private Banking.

Momentopname TENESOL

HERNIEUWBARE ENERGIE ONTWIKKELEN

TEB/Istanboel

In crisistijd verder ontwikkelen en daarbij duidelijk rekening houden met risicobeheer Europa-Middellandse Zeegebied is werkzaam in verschillende landen die allemaal op een andere manier getroffen zijn door de financiële en economische crisis: — ernstige crisis in Oost-Europa, vooral in Oekraïne; — fi nanciële crisis en vastgoedcrisis in de Golfstaten; — economische crisis in Turkije met opnieuw groei in de tweede helft van het jaar; — groeivertragingen in de andere landen, meer bepaald die van het Middellandse Zeebekken, beschermd door de wisselkoerscontrole. In ieder land werden er aangepaste maatregelen genomen om de controle van de operationele risico’s en de kredietrisico’s te versterken, de kostenbasis aan te passen en verder toch commerciële successen te boeken en deposito’s te vergaren.

In Centraalen OostEuropa Gezien de ernstige crisis die Oekraïne treft, heeft UkrSibbank (USB) verregaande herstructureringen getroffen: bevriezing van de kredietproductie en definitieve stop van de kredietactiviteiten in deviezen aan particulieren. De inspanningen werden geconcen-treerd op de invorderingen met een volledige herstructurering van de werk-wijzen, een duidelijke versterking van de teams en het behoud van een com-mercieel beleid gericht op de vergaring van deposito’s. Ook de omvang van de bank en haarr kostenbasis werden aangepast, reke-ning houdend met de nieuwe econo-mische en fi nanciële context van hett land: opening van 23 kantoren, sluiting van 197 kantoren, vermindering van hett aantal personeelsleden met 1.344.

“BNP Paribas was zeer gemotiveerd om zijn aanwezigheid in de energiesector te versterken, en Tenesol was op zoek naar een financiële partner van enige omvang, om naar een hogere versnelling te schakelen”, vertelt Hervé La Touche, directeur van de afdeling Overzeese Gebieden bij Tenesol, een dochter van Total en EDF die gespecialiseerd is in fotovoltaïsche energie. Na langdurige besprekingen engageerde BNP Paribas zich voor de financiering van Tenesolzonnegeneratoren op Guadeloupe, op Martinique, in Frans-Guyana, op Réunion en op Mayotte. Beter nog: BNP Paribas heeft de krachten van Emerging Markets en CIB gebundeld om optimaal op de behoeften van de klant te kunnen inspelen. Met een overdonderend succes, als we deze laatste mogen geloven. “Ik, die bij wijze van spreken met beide voeten in het veld sta, had niet de indruk dat ik te maken had met gesprekspartners die geen voeling hadden met onze zeer operationele problematiek. De kwaliteit van de relatie die tot stand werd gebracht door het Structured Finance-team van CIB was een onbetwistbare troef.”

Op alle vlakken werden belangrijke in-spanningen op gebied van kostenbe-sparingen gedaan en die worden ook k nog voortgezet in 2010. Het aandeel van BNP Pariba s in UkrSibbank steeg van 51% tot 81% in juni 2009 en daaruit blijkt duidelijk de wil van de Groep om zich blijvend te vestigen in het land.

JAARVERSLAG 2009 RETAIL BANKING 51

Een nieuw kantoorconcept

Momentopname ENDA

MICROKREDIET ONDERSTEUNEN Niemand twijfelt nog aan de doeltreffendheid van het microkrediet, met zijn terugbetalingspercentages waarbij banken over de hele wereld bleek wegtrekken van afgunst. Dat is zeker zo in de landen waar de toegang tot financiële diensten moeilijk blijft. De ngo Enda Inter-Arabe, van Senegalese oorsprong en sinds 1990 gevestigd in Tunesië, begon in 1995 met microkrediet, eerst bescheiden, vervolgens op grote schaal. “Wij hebben vandaag 125.000 ‘actieve’ klanten – met een lopende lening – van wie 75% vrouwen. In vijftien jaar tijd hebben wij meer dan 300 miljoen dinar (160 miljoen euro) aan leningen toegekend, met een terugbetalingspercentage van 99%”, verklaren de leidinggevenden. Zeldzaam is dat Enda niet alleen leningen aanbiedt, maar ook begeleidingsdiensten – opleidingen, steun bij de commercialisering, advies, informatie- en discussiekringen, enzovoort. BNP Paribas heeft, via zijn plaatselijke dochter UBCI, deelgenomen aan de financiering van Enda, door de organisatie in totaal 7 miljoen dinar (3,7 miljoen euro) te lenen. “De dynamische teams van UBCI delen onze overtuiging over de echt sociale opdracht van Enda Inter-Arabe”, benadrukken de leidinggevenden.

TEB/Istanboel

In Turkije In het eerste semester heeft Türk Ekonomi Bankasi (TEB) snel gereageerd op de verslechterende context: bevriezing van de kredietproductie met een snelle vermindering van de balansgrootte, bevriezing van de investeringen (meer bepaald kantooropeningen), daling van het aantal werknemers, versnelling van de invorderingsmaatregelen om het risiconiveau onder controle te houden. Op het einde van het jaar kon TEB, dankde verbeterde economische en finanzij d ciële voorwaarden op lokaal vlak en oncië danks de sterke neerwaartse spiraal, zijn da nanciële activiteiten opnieuw lancefina ren, vooral dan in vastgoedkredieten. ren

TEB/Istanboel

52

Het LiBra-project in Oekraïne of UkrSibbank Express De banksector in Oekraïne steunt nog sterk op contant geld. De automatische biljettenverdelers beginnen zich nu maar pas te verspreiden en de eenvoudigste bankverrichtingen (zoals geld opnemen) nemen veel tijd in beslag aan het loket. Geïnspireerd op het ‘Ontvangst en Service’-concept in Frankrijk, wil het LiBra-project (Light Branch) een doeltreffend antwoord bieden op deze knelpunten. Zonder kassiers en loketten bieden de kantoren van UkrSibbank Express een beperkt maar volledig gamma van producten en snelle, geautomatiseerde verrichtingen volgens basisprocedures. Zo kan een klant al in minder dan een kwartier tijd een rekening met kaart openen met een eerste storting aan de automaat. Dankzij de selfserviceruimten zijn de UkrSibbank Express-kantoren 7 dagen op 7 open en kunnen ze ten volle profiteren van de groei van de stedelijke middenklasse in Oekraïne waarvoor zij voornamelijk bestemd zijn. Dit volkomen nieuwe concept in Oekraïne heeft een groot commercieel succes omdat UkrSibbank maandelijks meer dan tachtig nieuwe klanten aantrekt per kantoor. Er zijn al zes kantoren opgericht in Kiev. De relance van de Oekraïense economie die verwacht wordt in 2010, en de kracht ervan, zal het ontwikkelingstempo van het concept bepalen. Het TEBZip-project in Turkije Türk Ekonomi Bankasi heeft in Turkije een nieuw kantoormodel gelanceerd dat luistert naar de naam TEBZip. Deze kantoren, die kleiner zijn, en volledig gericht op dienstverlening, zijn 60% goedkoper dan de klassieke kantoren van het net. Het idee is dat van een aantrekkelijker en commerciëler kantoor dat gefocust is op de verkoop en aanleunt bij het Light Bank-concept dat al ontwikkeld werd door BNP Paribas in Frankrijk en Brazilië, met het verschil dat deze kantoren zich richten tot alle klanten van een klassiek kantoor, particulieren en ondernemingen. Doel ervan is proactiever op te treden en sneller nieuwe klanten te veroveren.

In de In het Middellandse andere regio’s Zeegebied Eu ro p a - M i d d e l l a n d s e Ze e g e b i e d heeft zijn investeringsinspanningen in deze zone voortgezet met de opening van 34 nieuwe kantoren en 54 nieuwe bankautomaten. In Libië werden de herstructureringsinspanningen verder uitgebouwd met de versterking van de risicoprocedures, de ontplooiing van de IT-systemen van BNP Paribas en de rekrutering van sleutelfiguren voor het kader. De partnerschappen met de andere businesses werden in de loop van 2009 versterkt, met meer bepaald: — de ontwikkeling van de synergieën met Personal Finance: er wordt een fusie doorgevoerd tussen de Cetelem-structuur en de retaibank in Algerije en in Egypte wordt een activiteit Personal Finance gelanceerd; — de uitbouw van partnerschappen met Private Banking in Marokko en Egypte; — in partnerschap met Retail Banking in Frankrijk, de ontwikkeling van een serviceaanbod voor Marokkanen die in het buitenland verblijven.

In de Golfregio werd het risicobeheer uitgebreid met een verminderde blootstelling in kritische domeinen. Desondanks bestaat er nog altijd een verhoogde risicogerelateerde kost. In Afrika hebben de businessunits het hoofd moeten bieden aan moeilijke situaties in Guinee en Madagascar, maar presteerden zij wel sterk in Ivoorkust. In Azië ten slotte, heeft de businessunit zijn deelname in de Vietnamese bank Orient Commercial Joint Stock Bank (OCB) verhoogd van 10 tot 15%. Bovendien nam de businessunit deel aan de ontwikkeling van zijn partner, de Bank of Nanjing, door uitbreiding van het netwerk in Sjanghai, Peking en heel wat steden van de zeer rijke streek Jiangsu.

BNP Paribas/Bahreïn

Een aangepaste structuur die rekening houdt met de geografische ligging van de markten van BNP Paribas Sinds december 2009 is de organisatie opgebouwd rond: — Drie kleinere regio’s die ook homogener zijn en allemaal onder leiding staan van een Regional Head/Uitvoerend Directeur: • Het Middellandse Zeegebied omvat Marokko, Algerije, Tunesië, Libië en Egypte. Ook Afrika valt onder het bestuur van deze regio. • Centraal- en Oost-Europa met Oekraïne, Polen en Rusland. Ook de participaties in Azië vallen onder het bestuur van deze regio. • Turkije. — Een aangepaste zone met, in 2010, de transfer van de Franse overzeese departementen en gebiedsdelen naar Retail Banking Frankrijk om een coherent geheel te vormen met de retailactiviteiten in Frankrijk. — Een sterkere governance. — Support- en controlefuncties met versterkte verantwoordelijkheid en middelen vooral op het vlak van Risk, Finance en Compliance. — De oprichting van businessunits voor ondernemingen en particulieren die de commerciële ontwikkeling moeten versnellen.

Momentopname ETA AFYON TAVUKCULUK

DE SPRONG WAGEN Vroeger was hij een Turkse eierboer die ervan droomde de grenzen van Anatolië over te steken om zijn eieren in het buitenland te verkopen. Maar hij wist niet echt hoe je dat aan boord moest leggen, en bleef zijn droom maar uitstellen. Tot op een dag een bankier van TEB aan zijn deur kwam kloppen. De man, die door de Groep was opgeleid tot consultant voor KMO’s, had geen enkele moeite om de ondernemer ervan te overtuigen de sprong te wagen. “Hij stelde een volledig rapport op over het potentieel van mijn onderneming voor de export. Hij deed me beseffen dat er geen reden was om bang te zijn, dat ik overheidssteun kon krijgen, dat er weinig papierwerk mee gemoeid was en dat het alleen maar positief kon uitdraaien”. En ja hoor: na een eerste testcontainer met bestemming Irak had het bedrijfje zo veel succes dat het voortaan actief is zowel in Turkije als over de hele wereld. “Dit is het soort diensten dat TEB zo radicaal anders maakt dan zijn concurrenten. Voor mij is TEB een echte gids, voor zowel mijn persoonlijke zaken als voor mijn onderneming”, zegt de ondernemer.

Polen, een nieuw land voor Europa-Middellandse Zeegebied Polen is één van de grootste interne markten van de Europese Unie (bijna 40 miljoen inwoners). Het blijft zijn economie ontwikkelen door zijn infrastructuur en de kwalificatie van de werknemers te verbeteren en door te zorgen voor diversificatie. Met een toename van het bruto binnenlands product van 1,7% in 2009 was Polen één van die zeldzame landen waarop de recessie geen vat had. De uitgesproken positie van Fortis Bank in Polen biedt BNP Paribas de kans om zich stevig verder te ontwikkelen op deze groeimarkt.

JAARVERSLAG 2009 RETAIL BANKING 53

BNP PARIBAS PERSONAL FINANCE Binnen de Groep BNP Paribas, is BNP Paribas Personal Finance via zijn consumentenkrediet- en vastgoedkredietactiviteiten dé specialist in financieringen aan particulieren. Met bijna 28.000 medewerkers in meer dan 30 landen en vier continenten is BNP Paribas Personal Finance trouwens nummer 1 in Frankrijk en Europa (1). BNP Paribas Personal Finance biedt een volledig gamma van consumentenkredieten, dat ofwel toegankelijk is op de verkoopplaats (winkel, automobielconcessiehouder) of via een tussenpersoon (makelaar, vastgoedmakelaar, promotor), of rechtstreeks via de Client Relations Centres (CRC) en internet. Verder heef t BNP Paribas Personal Finance van het partnerschap een volwaardige businessunit gemaakt, gebaseerd op zijn kennis om alle soorten kredieten en diensten aan te bieden die aangepast zijn aan de activiteit en de commerciële strategie van de partners. Zo is BNP Paribas Personal Fi-

nance een modelpartner voor boegbeelden uit de commerciële wereld, de dienstensector en de banken en verzekeringsmaatschappijen. Voor een verantwoorde groei Al meer dan vijftig jaar zet BNP Paribas Personal Finance zich in voor de ontwikkeling van Verantwoorde Kredietverstrekking®, via het commerciële merk Cetelem, dat werd opgericht in 1953. Volgens de Groep moet het consumentenkrediet duurzaam bijdragen tot de verbetering van de persoonlijke en sociale levenskwaliteit van de consument. Vanaf 2004 begon Cetelem

in Frankrijk te communiceren over zijn engagement, dat zich toespitst op vier belangrijke trends: - de strijd aanbinden tegen te zware schuldenlasten; - zoveel mogelijk mensen toegang verlenen tot krediet; - iedere klant op een flexibele manier begeleiden; - zorgen voor iedere klant met problemen. BNP Paribas Personal Finance stelt e e n i n f o r m a t i e d i e n s t ove r c o n s u m e n te n kre d i e t te r b e s c h i kki n g va n h e t p u b l i e k vi a d e we b s i te : http://www.moncreditresponsable.

(1) Bron: Jaarverslagen van consumentenkredietverschaffers.

54

Een jaar van consolidatie en optimalisering van de nieuwe organisatie De mondiale crisis en de stijgende risico’s, de moeilijkere toegang tot liquiditeiten en de daling van de kredietaanvragen hebben BNP Paribas Personal Finance ertoe gebracht om de evolutie van zijn businessmodel te versnellen. Er werden drie duidelijke strategische pijlers voor drie geografische zones uitgewerkt: in de opkomende landen buiten de eurozone was er het ‘PF Inside’-project. Doelstelling ervan is verdergezette ontwikkeling te garanderen steunend op BNP Paribas. In de industrielanden: het Industrialiseringsproject om de structuren te versterken door operationele doeltreffendheid en competitiviteit te verhogen. In Frankrijk: het Cetelem Banque-project om de klantentrouw te verhogen via de uitbreiding van het product- en dienstenaanbod. Aan deze transformatie werd tijdens het hele jaar 2009 gewerkt. Er werd vooral vooruitgang geboekt in verband met de integratie van de operationele eenheden in de Groep BNP Paribas in Algerije, Egypte, Oekraïne en Polen. Tegelijk sloot BNP Paribas Personal Finance twee uiterst belangrijke transacties af door de controle over te nemen van Findomestic in Italië en zijn positie te consolideren in Duitsland via een samenwerkingsakkoord met Commerzbank.

Een nieuwe start voor Findomestic in Italië BNP Paribas en Intesa Sanpaolo hebben een akkoord afgesloten over Findomestic, de maatschappij voor consumentenkrediet die tot dan voor 50% in handen was van beide groepen. Volgens de bepalingen van die overeenkomst, verbond de groep Intesa Sanpaolo zich ertoe om haar deelneming van 50% in twee keer te verkopen: — 25% ervan werd door BNP Paribas Personal Finance gekocht in december 2009; — de overige 25% zal tussen 2011 en 2013 overgedragen worden. Door de integratie van Findomestic zullen er synergieën kunnen ontstaan in Italië dat, naast Frankrijk, België en Luxemburg, één van de vier thuismarkten is van de Groep BNP Paribas in Europa.

TEB/Istanboel

Cetelem heeft een nieuwe kaap gerond in de ontwikkeling van Verantwoorde Kredietverstrekking® Consolidatie van de positie in Duitsland BNP Pariba s Personal Finance en Commerzbank, met het grootste netwerk voor Private Banking in Duitsland, hebben een belangrijk samenwerkingsakkoord ondertekend om gezamenlijk in de loop van 2010 het consumentenkrediet te ontwikkelen in Duitsland, de voornaamste fi nancieringsmarkt voor particulieren in continentaal Europa. Als exclusieve leverancier van het consumentenkrediet van Commerzbank zal de joint venture van bij de lancering met een team van 500 medewerkers in München en Duisburg en meer dan 2 miljard aan uitstaande financieringen, een volwaardige speler op het vlak van consumentenkrediet zijn. De joint venture zal de consumentenkredietactiviteiten verder uitwerken door middel van een multichannelbenadering via bijna 14.000 contactpunten voor de klanten: bankkantoren van Commerzbank, kantoren van de verzekeraar Allianz en fi nancieringen op de plaats van verkoop. De joint venture zal voor 50,1% in handen zijn van BNP Paribas Personal Finance en voor 49,9% van Commerzbank.

Cetelem heeft een nieuwe communicatiecampagne gelanceerd in verschillende media om het aanbod ‘Les prêts responsables Cetelem’ (De verantwoorde leningen van Cetelem) te leren kennen en heeft zo zijn positie als geëngageerde speler versterkt.

JAARVERSLAG 2009 RETAIL BANKING 55

EQUIPMENT SOLUTIONS

Equipment Solutions biedt ondernemingen, zelfstandigen en beoefenaars van vrije beroepen via een multichannelbenadering (direct sales, verkoop op verwijzing of via partnerschappen) een reeks leasingoplossingen aan, specifiek voor elke activamarkt, van financiering tot outsourcing van het wagenpark.

Equipment Solutions bestaat uit vier businessunits die internationaal georganiseerd zijn naargelang het soort activa en de leasingoplossingen: — particuliere voertuigen en lichte bedrijfsvoertuigen, beheerd door Arval, dat zich bezighoudt met leasing op lange termijn met diensten; — Technology Solutions (TS) dat de IT-, telecom- en kopieeruitrusting groepeert en gezamenlijk beheerd wordt door de teams van BNP Paribas Lease Group, gespecialiseerd in de finan-

Arval In 2009 kon Arval de impact van de crisis op zijn kredietrisico beperken en een goede commerciële dynamiek behouden. — Door de ondertekening van het partnerschap met Renault, werd de uitwerking van gemeenschappelijke innoverende oplossingen versneld in het kader van het project ‘Elektrisch voertuig’ dat voortvloeit uit de alliantie Renault-Nissan. Zo zal Arval, dat ervan overtuigd is dat elektrische voertuigen één van de oplossingen vormen voor de milieu- en energieproblemen, specifi eke leasingoffertes uitwerken die aangepast zijn aan deze nieuwe aandrijvingsmanier.

ciering van uitrustingsgoederen, en Arius, specialist in leasing en beheer van informaticaparken; — Equipment & Logistics Solutions (ELS) voor de leasing van bouw-, landbouw- en transportmaterieel, beheerd door de specialisten van BNP Paribas Lease Group; — Retail & Industry (RI) die de leasingoplossingen groepeert voor onroerende activa en medische en commerciële uitrustingen binnen BNP Paribas Lease Group. Ondanks de verzwakte economische en financiële context vertoonde de businessunit Equipment Solutions een goede commerciële dynamiek. Buiten het vastgoed is de businessunit Equipment Solutions de eerste van de Europese actoren zowel qua uitstaand bedrag als qua nieuwe productie (1) .

In 2009 ging de vloot van Arval er licht op vooruit (+1%/2008), ondanks de aanzienlijke daling van het aantal voertuigen dat in het verkeer werd gebracht (142.680 voertuigen of -32%/2008). Eind 2009 had Arval een totale vloot van 607.900 geleasede voertuigen terwijl het in totaal 681.500 voertuigen beheerde. In termen van geleasede voertuigen staat Arval op de eerste plaats in Frankrijk (2) en Italië, en op de tweede plaats in Europa (3) . BNP Paribas Lease Group op zijn beurt heeft 267.000 transacties uitgewerkt met een uitstaand bedrag van 20,2 miljard euro eind 2009. (1) Bron: Leaseurope 2008 gepubliceerd in september 2009. (2) Bron: Syndicat National des Loueurs Véhicules Longue Durée (SNLVLD) 2008 gepubliceerd in september 2009. (3) Interne bron.

— Lancering van Arval Analytics, een strategische online rapporteringstool die het de bedrijfsklanten mogelijk maakt om hun vloot continu te sturen. Zo kan de vlootbeheerder de evolutie van de TCO (Total Cost of Ownership of totale eigendomskost) en de CO2-emissie van zijn vloot opvolgen en controleren en hulp krijgen bij het nemen van beslissingen. — Lancering in het Verenigd Koninkrijk va n d e e e r s te ‘Tr u e C o s t o f Operations’ op de markt. Ontwikkeld in samenwerking met de universiteit van Buckingham, helpt deze tool de klanten van Arval om de kosten van hun voertuigenpark op een doeltref-

fende wijze te beheren en te beperken. Dit elektronisch model kreeg in 2009 de Fleet News Award als beste initiatief voor leasing op lange termijn. — Lancering in Spanje en Italië van een nieuwe internetapplicatie: Motor Trade, bestemd voor de doorverkoop aan de handelaars van voertuigen op het einde van de leasingperiode. Deze tool zal begin 2010 in Frankrijk en Duitsland worden ontplooid. — Arval heeft de CO2-uitstoot van zijn eigen voertuigen in alle landen volledig gecompenseerd.

De dienstverlening van Arval • Aankoop en financiering van lichte voertuigen onder de vorm van leasing op lange termijn • Advies voor een doeltreffender beheer van het park (kostenbeperking, milieu, het aan zich binden van de medewerkers enz.)

56

• Strategisch advies door het uitwerken van programma’s voor optimalisatie over meerdere jaren via tussenkomsten van Arval Consulting • Beheer van het onderhoud van de voertuigen met forfaitaire prijsformules of reële kosten • Beheer van de bijstand en van de vervangwagens

• Beheer van de verzekeringen en behandeling van de schadegevallen • Beheer van de tankkaarten • Rapportering over het beheer van het park • Terugkoop van het bestaande park

BNP Paribas Lease Group 20 09 was voor BNP Paribas as Lease Group een buitengewoon jaar ar op het gebied van partnerschappen, n, uitbreidingen en productlanceringen. en. — Buitengewoon jaar voor Technology Solutions, dat zes es nieuwe pan-Europese partnerschapschappen en meer dan 30 nationale ionale akkoorden ondertekende,, meer bepaald met Alcatel Lucent, ucent, SAP, Axa, AutoDesk, HR Access, ccess, en ook Cisco, Dassault Systems stems en Epson France. — Ondertekening door Equipment ment & Logistics Solutions in Duitsland and van een samenwerkingsaksakkoord met Ammann Group, up, een grote speler in de sector ctor van de bouw en de openbabare werken. Onder het labell A Finance voorziet deze samenenwerking in exclusieve toegang ang tot alle gesubsidieerde leasingproeasingprogramma’s van de constructeur. cteur. — Uitstekende prestaties voor vastgoedleasing in Frankrijk: dankzij de concurrentiële tarieven, de fi scale incentives en de enorme inzet van de commerciële teams werden er voor 353 miljoen euro contracten ondertekend en werd er voor 485 miljoen euro verhuurd. — Innoverende benadering op de markt van de kopieertoestellen, met het Full Print Plan waardoor de klant enkel een factuur ontvangt voor het effectieve gebruik van het kopieertoestel (facturering per kopie), en niet voor de gebruiksduur. — Lancering van Agrorental, in sa menwerking met de constructeur Same Deutz-Fahr, van het eerste leasingaanbod op lange termijn met ‘full service’ voor de landbouwsector, die het onderhoud en herstel van materiaal omvat. Zo kan de landbouwer zijn materiaalbudget onder controle houden en beschikt hij permanent over een tractor die optimaal werkt.

Momentopname M omen ntopname p H&A LOCATION

ANDERS DENKEN

Momentopname M omentopname COCA-COLA

HET ‘GROEPSEFFECT’ TEN DIENSTE VAN DE KLANT In mei 2009 wilde Coca-Cola Enterprises de leasingcontracten voor een groot deel van zijn wagenpark in Luxemburg en België verlengen. BNP Paribas Lease Group (BPLG) heeft nauw samengewerkt met Coca-Cola Enterprises en de leasingafdeling van Fortis – die net was gefuseerd met BNP Paribas – om in beide landen dezelfde voorwaarden en hetzelfde contractkader te bieden. Het daaruit voortvloeiende contract voor 61 vrachtwagens werd goed door de klant ontvangen en was gunstig voor BNP Paribas. “BNP Paribas heeft nauw samengewerkt met ons en onze leveranciers om de transactie zo eenvoudig mogelijk te maken, en wij wisten dat ze hun belofte zouden waarmaken”, aldus de multinational.

De aanbiedingen van BNP Paribas Lease Group • Verhuur met koopoptie (financieringshuur) • Financiële leasing en evolutieve leasing • Leasing met derdendienst • Krediet met gemiddelde looptijd • Verzekering van activa en personen

• Financieel beheer van de distributienetwerken • Merkenbeheer • Terugkoop van leasingcontracten en vorderingen • Leasing van onroerende activa

Voor industriële voertuigen: • Leasing op lange termijn met ‘full service’ • Beheer van de vloot • Terugkoop van het bestaande park • Opnieuw in de handel brengen van tweedehandsvoertuigen

Het idee hebben was voldoende. Met leasing kunnen auto’s, computers, machinewerktuigen worden gefinancierd. Waarom dan geen… wijntonnen? De oprichters van H&A Location zijn naar de wijngaarden van Bordeaux getrokken om hun idee te verkopen, en konden er op heel wat aandacht rekenen. “In ons slechts zesjarige bestaan hebben wij een omzet van 30 miljoen euro gerealiseerd, waardoor wij ons vandaag kunnen vestigen in de Bourgognestreek en in het buitenland. In Spanje bijvoorbeeld, waar wij een groot succes kenden”, aldus de gelukkige directeurs van H&A. BNP Paribas is vandaag de belangrijkste partner van de vennootschap: de bank financiert 70% van de uitstaande bedragen. Het is bovendien een dossier waarop BPLG en het banknetwerk nauw hebben samengewerkt, binnen een origineel partnerschap waar beide partijen als winnaar uitkomen: het kantoor heeft het product voorgesteld aan zijn klant en de risico’s gedeeld met BPLG. “De doeltreffendheid van de administratieve en commerciële diensten van BNP Paribas heeft ons zeer snel aangemoedigd om ons zakenvolume met de Groep op te voeren”, merkt H&A op.

De diensten van Arius • Leasingoplossingen: - hardware en software - Frankrijk en het buitenland • Dynamisch beheer van het informaticapark: - rekening houdend met de administratieve, financiële, technische en fysische dimensies

- onlinegegevensbeheer in realtime • Terugname van materiaal: - recyclage - naleving van de normen voor afvalverwerking van materiaal buiten gebruik

JAARVERSLAG 2009 RETAIL BANKING 57

In 2009 kende België de sterkste daling van de economische activiteit sinds de Tweede Wereldoorlog. Het dieptepunt werd bereikt aan het begin van het jaar, terwijl de financiële crisis nog steeds volop woedde. De situatie kon gestabiliseerd worden dankzij de doortastende tussenkomst van de overheid en tijdens het tweede kwartaal vertoonde de Belgische economie een groei die vergelijkbaar was met het herstel op internationaal niveau. BNP Paribas verwierf de controle over Fortis Bank op 12 mei 2009 en nam op 13 mei 2009 een belang van 74,93%. De Belgische Staat behoudt voortaan, via zijn participatie- en investeringsmaatschappij FPIM, een minderheidsbelang van 25% in Fortis Bank, en het resterende gedeelte is verspreid onder het publiek.

Doorheen deze hele wijziging van aandeelhouderschap zijn alle medewerkers van BNP Paribas Fortis zich 100% blijven inzetten om mee te werken aan de opbouw van een van de grootste groepen voor fi nanciëledienstverlening in de eurozone. Meer dan 1.000 integratieprojecten werden tot een goed einde gebracht onder leiding van een speciaal team dat uitsluitend belast is met de integratie. Er werden nieuwe procedures uitgewerkt op het vlak van corporate governance en er werden mechanismen ingevoerd om het vertrouwenskapitaal van BNP Paribas Fortis te herstellen en om de resultaten overal binnen het bedrijf te verbeteren. De maatregelen die getroffen werden, zijn onder meer: — de invoering van een nieuwe governance voor de benoeming van directieleden, een betere segmentatie van de activiteit en de integratie van het risicobeheer; — een verbetering van het risicoprofiel, met een verminderde blootstelling

aan risico’s en de normalisering van het liquiditeitsrisico en van de toegang tot financieringen; — een hernieuwde commerciële aantrekkingskracht van de handelsfranchise, zoals blijkt uit het herstel van de netto-instroom die het retailnetwerk realiseert bij de particuliere klanten, de stabilisering van de beheerde activa en het succes van de nieuwe merknamen en commerciele campagnes; — versterking van maatregelen voor meer operationele doeltreffendheid. In de tweede helft van 2009 werd de herstructurering van BNP Paribas Fortis gelanceerd rond vier kernactiviteiten: Retail & Private Banking, Corporate & Public Banking Belgium, Corporate & Investment Banking en Investment Solutions. Tegelijk gingen ook de merknaamwijzigingen van start voor belangrijke activiteiten in België, Polen en andere landen waar BNP Paribas Fortis actief is. Op verzekeringsvlak ging

BNP Paribas Fortis een strategisch partnerschap aan met de belangrijkste speler op de Belgische markt, AG Insurance, waarin het een belang heeft van 25%. Vanaf 2010 worden de activiteiten van BNP Paribas Fortis CIB en Investment Solutions samengevoegd met de activiteiten van BNP Paribas CIB en Investment Solutions. Netwerkactiviteiten, zoals Retail & Private Banking en Corporate & Public Banking Belgium, zullen een afzonderlijke operationele entiteit vormen. Al deze maatregelen zullen toelaten om tegen 2012 synergieën te creëren voor een geschatte waarde van 900 miljoen euro per jaar, waarvan 850 miljoen euro aan kostensynergieën qua organisatie, informatica, kantoorruimten, aankopen en HR. De inkrimping van het personeelsbestand zal voornamelijk gebeuren via natuurlijke en vrijwillige afvloeiing.

JAARVERSLAG 2009 BNP PARIBAS FORTIS 59

BNP Paribas Fortis/Brussel

Retail & Private Banking De afdeling Retail & Private Banking van BNP Paribas Fortis bekleedt een leidinggevende positie in België, met 9.700 medewerkers die 3,6 miljoen klanten bedienen (een derde van de Belgische bevolking). De 1.023 kantoren die opereren onder de merknaam BNP Paribas Fortis worden aangevuld met 322 franchises onder de merknaam Fintro en met 650 verkooppunten van de 50/50-joint venture met Bank van De Post. Een netwerk van 2.297 geldautomaten (opname en storting van contant geld) plus 1.217 non-cashtoestellen (bankoverschrijvingen) en 646 toestellen voor het afdrukken van bankafschriften, voorzieningen voor onlinebankieren (1,3 miljoen gebruikers) en telefonisch bankieren zijn verbonden met het platform Customer Relationship Management (CRM) van BNP Paribas Fortis. Op die manier kunnen alle systemen langs alle kanalen worden ontplooid. Het langetermijnpartnerschap met AG Insurance steunt op de distributiekracht van het retailnetwerk en op de bankverzekeringservaring die door de jaren heen werd opgebouwd. De economische omgeving waarin Retail Banking actief is, is sinds het begin van de crisis sterk veranderd. Tegelijkertijd blijft de concurrentie in

het Belgische banklandschap erg hard, met lage rentevoeten, een agressieve prijszetting op spaarproducten, veranderde verwachtingen van de klant en een overvloed aan nichebanken. Bij Retail Banking gingen de zaken in 2009 opnieuw beter na de zeer moeilijke tweede helft van 2008. De uitstroom van fondsen werd in april 2009 omgekeerd en de verbetering van de nettoinstroom (+3,2 miljard euro) bracht de netto-instroom voor het volledige jaar op 1,5 miljard euro. Dat was voornamelijk te danken aan het aanbod van BNP Paribas Fortis op spaarrekeningen en terugwinacties. Retail Banking komt zijn klanten tegemoet met een ‘multichannel’-distributiestrategie waarvan het Focus Project, dat in 2007 werd gelanceerd, de hoeksteen blijft. Focus combineert een gesegmenteerde benadering van de markt met een prestatiegerichte verkooporganisatie. Het kantorennetwerk is verspreid over 82 markten, die elk gemiddeld 12 kantoren omvatten. Kantoren die actief zijn op dezelfde markt werken nauw samen. De noden van de klant zijn daarbij de doorslaggevende factor. Alle competenties zijn beschikbaar voor klanten overal in het netwerk en aan alle retailklanten wordt dezelfde service aangeboden, ongeacht het kanaal waarlangs zij met de bank communiceren. Verder bouwend op de sterkte en steun van de Groep BNP Paribas streeft Retail Banking ernaar marktaandeel terug te winnen dat het tijdens de crisis is kwijtgespeeld, en de klantentevredenheid te verhogen door te investeren in medewerkers, distributiekanalen en vestigingen. De prioriteiten op lange termijn omvatten: — modernisering van het kantorennetwerk, waarbij het kantoor dienst doet als het enige lokale toegangspunt voor alle diensten, en dat nabijheid en deskundigheid combineert; — betere kennis van de klant en betere informatiedeling via CRM zodat het ‘multichannel’-model volledig kan worden toegepast; — tijd vrijmaken voor de adviserende rol en maximalisatie van persoonlijke contacten om de vertrouwensrelatie en een duurzame rendabiliteit te onderbouwen. Met 44 miljard euro aan beheerd vermogen (1), is het nieuwe Private Banking van BNP Paribas Fortis de grootste aanbie(1) Zonder BNP Paribas Wealth Management Belgium.

60

BNP Paribas Fortis

Sponsoring RSC Anderlecht BNP Paribas Fortis heeft zijn sponsoringovereenkomst met voetbalclub RSC Anderlecht verlengd tot het seizoen 2013-2014. De bank sponsort de club al sinds 1981. RSC Anderlecht en BNP Paribas Fortis delen niet alleen dezelfde waarden, zoals teamgeest, ambitie en engagement, maar zetten zich ook samen in voor initiatieven ten behoeve van zieke kinderen en sociaal achtergestelde milieus.

der van privatebankingdiensten op de Belgische markt. De huidige reorganisatie van Private Banking leidt tot een verbeterde dienstverlening aan de klant dankzij de geïntegreerde samenwerking met Retail Banking, en zorgt voor een nieuwe klantensegmentatie. Individuele klanten met activa van meer dan 250.000 euro komen nu in aanmerking voor diensten van Private Banking, waardoor een bredere klantenbasis ontstaat. Een uitgebreid netwerk van 35 Private Banking Centres die in 2010 en 2011 de deuren zullen openen, zal de toegang tot dienstverlening op maat faciliteren voor de 65.000 klanten in dit segment. Wealth Management bedient een duizendtal klanten met activa van meer dan 4 miljoen euro. Deze klanten maken gebruik van een servicemodel voor vermogensbeheer dat speciaal voor hen in het leven werd geroepen en hebben toegang tot het internationale netwerk van de Groep BNP Paribas. Ze worden voornamelijk bediend via twee Wealth Management Centres, één in Antwerpen en één in Brussel. De belangrijkste commerciële hoogtepunten van Retail & Private Banking voor 2009 zijn: — ‘James — Direct Personal Banking’, een dienst die klanten buiten de normale kantooruren toegang geeft tot een personal banker via telefoon, e-mail en webcam. ‘James’ richt zich tot rijke klanten die op zoek zijn naar flexibiliteit in het tijdstip en de manier om met hun bank communiceren. — BNP Paribas Fortis is de grootste bank voor het jeugdsegment in België, een markt waar de concurrentie op het scherp van de snee wordt gevoerd. Om de concurrentie voor te blijven heeft de bank ‘Mine Pack’ gelanceerd. Dat is een rekeningpakket voor jonge mensen waarin een elektronische nieuwsbrief, een magazine, en toegang tot de vernieuwde website Mine.be zitten. — De grootschalige reclamecampagne ‘Een miljard euro’ werd op 1 juni 2009 in België gelanceerd. Ze richtte zich tot zelfstandigen, ambachtslui en handelaars. — De lancering van het nieuwe BNP Paribas Private Banking op 10 december 2009 ging gepaard met een groots opgezette mediacampagne en met een nieuwe website, brochures en evenementen.

Momentopname KRAUTZ

INNOVATIE BEVORDEREN Momenteel verloopt het goederentransport grotendeels per vrachtwagen, en volgens alle onderzoeken zal die situatie de volgende decennia aanhouden. Een doeltreffender en milieuvriendelijker wegtransport is dus een absolute noodzaak, stelde de Belgische onderneming Krautz en daarom heeft zij een methode ontwikkeld die het koeltransport radicaal verandert. “In tegenstelling tot de traditionele methoden zorgt Triple Cooler voor een perfect homogene temperatuur over het hele voertuig, dankzij een systeem dat omgevingslucht absorbeert, afkoelt en terugstuurt in de vrachtwagen”, verklaart CEO Tamer Can. Triple Cooler verbruikt minder energie dan de traditionele methoden en dankzij het meervoudige ventilatiesysteem kan de temperatuur op verschillende punten van dezelfde lading verschillen. Op die manier kunnen producten die gewoonlijk afzonderlijk vervoerd worden, nu samen getransporteerd worden. Een oplossing voor het dagelijkse fileleed! BNP Paribas Fortis begeleidt en financiert de ontwikkeling van Krautz. “Hun teams zijn heel commercieel. Het zijn volwaardige partners, die nadenken en echt met ons samenwerken om het beste uit onze projecten te halen”, verklaart Tamer Can.

JAARVERSLAG 2009 BNP P PA PARIB PARIBAS RIBAS RIB AS S FORTIS FORTIS 61

Momentopname AQUAFIN

AFVALWATERVERWERKING FINANCIEREN De duurzame en milieuverantwoordelijke toegang van de bevolking tot zuiver water tegen een redelijke prijs is één van de uitdagingen in de 21ste eeuw. Het Vlaams Gewest had dit twintig jaar geleden al begrepen en richtte daarom in 1990 het bedrijf Aquafin op, gespecialiseerd in waterbehandeling. Deze volledig geïntegreerde onderneming staat onder toezicht van het Milieuagentschap van het Vlaams Gewest en respecteert uit dien hoofde de uiterst strenge Vlaamse en Europese milieureglementen. Het is een “privébedrijf dat ten dienste staat van het gewest, van bij het ontwerp tot de exploitatie van de infrastructuur, waarbij het ook de bouw en de financiering voor zijn rekening neemt”, verduidelijken de bedrijfsleiders. In 2009 was BNP Paribas Fortis de enige partner van Aquafin bij de plaatsing van obligatie-emissies voor een bedrag van 150 miljoen euro. “Een uitstekende kennis van de marktpraktijken, de beschikbaarheid van de retailteams van BNP Paribas Fortis en aantrekkelijke prijzen maakten het verschil”, benadrukt Aquafin.

BNP Paribas Fortis

Corporate & Public Bank Belgium De business Corporate & Public Bank van BNP Paribas in België biedt een allesomvattend gamma van lokale en internationale financiële diensten aan Belgische ondernemingen, overheidsinstellingen en plaatselijke overheden. Met 457 grote bedrijfsklanten en 34.100 ‘midcap’-klanten is Corporate & Public Banking de marktleider in deze categorieën (1) , en een belangrijke speler in Public Banking (1.300 klanten). Het aanbod omvat binnenlandse bankproducten, gespecialiseerde financiële competenties, en effecten-, verzekerings- en vastgoeddiensten. De competeties omvatten gespecialiseerde vaardigheden zoals handelsdiensten, cashmanagement, factoring en leasing, en ook M&A- en kapitaalmarkten. Een centraal team van meer dan 60 corporate bankers, 200 relatiebeheerders in 24 Business Centres, en specialisten, zorgen ervoor dat BNP Paribas Fortis dicht bij de markt blijft. Dit team,

62

dat geïntegreerd is in het Europese netwerk van Business Centres dat beheerd wordt binnen Corporate & Investment Banking, stelt BNP Paribas Fortis in staat om zijn Belgische klanten, plaatselijk en in het buitenland, een eengemaakt commercieel beheer te bieden.

(1) Bron: interne gegevens en gegevens NBB

Brussel

Momentopname ELIA

ZUIVERE ENERGIE STEUNEN

Corporate & Investment Banking De Belgische tak van Corporate & Investment Banking (CIB) biedt zijn klanten toegang tot het uitgebreide CIBproducten- en dienstengamma van de Groep BNP Paribas. Op internationaal vlak stelt het Belgische CIB zijn deskundige kennis ter beschikking van de CIBbusinessunits van BNP Paribas, omdat zijn netwerk gekoppeld is aan dat van BNP Paribas binnen de pan-Europese structuur. In de businessunit Fixed Income bedienen de teams van Global Markets voornamelijk Belgische klanten en klanten van Corporate & Transaction Banking Europe (uitgezonderd de verhandeling van complexe producten of van zeer omvangrijke geldstromen). Ze bedienen alle Belgische klanten in de businessunits Fixed Income en Equity Derivatives omdat de plaatselijke commerciële teams toegang hebben tot het volledige productengamma van de Groep BNP Paribas. Structured Finance groepeert de activiteiten van

Corporate Acquisition Finance, Export Finance en Project Finance. Een regionaal platform voor CIB bedient klanten in de Benelux, Noord- en Centraal-Europa (met inbegrip van Griekenland) en Turkije. Ook de teams die de financiering van publiek-private partnerships voor heel Europa beheren, doen een beroep op de deskundige kennis van BNP Paribas Fortis op dit gebied. Qua handelskredieten en cashmanagement zorgen competence centres voor de productontwikkeling, vooral dan voor de creatie van producten en voor de verstrekking van technische en commerciële ondersteuning. Corporate & Transaction Banking Europe (CTBE) doet tegelijk beroep op het CIB-netwerk van BNP Paribas en op dat van BNP Paribas Fortis. CTBE is aanwezig in 16 Europese landen met meer dan 30 Business Centres (naast de lokale retailnetwerken).

Wanneer we het licht aansteken of de computer aanzetten, vergeten we vaak dat die elektriciteit, voor zij bij ons thuis raakt, al een lange weg heeft afgelegd, vaak van het ene naar het andere land. In België is de groep Elia eigenaar van bijna alle hoogspanningslijnen in het land. Zij verzekert “op een transparante manier het transport van elektriciteit naar de plaatselijke distributeurs en grote industrieën.” Elia speelt ook “een essentiële sleutelrol tussen Frankrijk – de belangrijkste uitvoerder van elektriciteit in Europa – en de markten in het noorden van het continent ”, preciseren de bedrijfsleiders die zich inzetten voor “de ontwikkeling van een betrouwbare, doeltreffende en milieuvriendelijke Europese elektriciteitsmarkt.” Toen Elia vorig jaar besloot benchmark-obligaties te plaatsen voor 1 miljard euro, behoorden BNP Paribas en BNP Paribas Fortis tot de bankpartners van de netbeheerder en zorgden zij ook voor de marketing en de organisatie van roadshows. BNP Paribas Fortis, dat al geruime tijd partner is van Elia, werd meer bepaald gekozen “om zijn betrouwbaarheid en flexibiliteit, zijn concurrentiële prijzen, zijn internationale stempel en zijn professionalisme”.

JAARVERSLAG 2009 BNP PARIBAS FORTIS 63

Momentopname FLUXYS

ZICH INZETTEN VOOR DE ENERGIE VAN MORGEN Van alle fossiele brandstoffen is aardgas de meest ecologische. Ook het transport ervan via ondergrondse leidingen is uiterst milieuvriendelijk. Het is dus geen toeval dat het verbruik ervan de komende jaren verder zal toenemen. Fluxys, de onafhankelijke beheerder van de transport-, transit- en opslaginfrastructuur voor aardgas in België is volgens zijn bedrijfsleiders op dit moment “één van de belangrijkste gasknooppunten over de Europese grenzen heen”. In 2009 overtuigde BNP Paribas Fortis de Belgische groep – die 2,8 miljard euro in haar infrastructuur wil investeren tegen 2017 – om obligaties uit te geven voor particuliere klanten. Het succes was zo groot dat het streefcijfer van 350 miljoen euro in twee dagen werd bereikt. “Het sterke kantorennet van BNP Paribas Fortis – de enige bookrunner voor deze transactie – het professionalisme, de steun en constructieve aanpak van hun teams waren doorslaggevend”, merkt Fluxys op. Na een samenwerking van enkele decennia apprecieert de Belgische groep ook “de betrouwbaarheid van de bankiers van BNP Paribas Fortis, in goede maar ook – en dat is nog veel waardevoller – in kwade tijden”.

Investment Solutions Fortis Investments, de vermogensbeheerder van BNP Paribas Fortis, had op 31 december 2009 een beheerd vermogen van 161 miljard euro. De business realiseert ongeveer 65% van zijn inkomsten bij derde klanten. Fortis Investments heeft een wereldwijde aanwezigheid, met verkoopkantoren en 40 gespecialiseerde beleggingscentra in Europa, de Verenigde Staten en Azië. Als klantgedreven organisatie biedt het internationale beleggingsoplossingen, terwijl het voldoet aan de vereisten en behoeften van plaatselijke beleggers, zowel institutionele als wholesale-/retailbeleggers. Als gediversifieerde vermogensbeheerder geeft de oplossingsgerichte benadering van Fortis Investments zijn teams de vrijheid en de middelen om ideeën en kansen te onderzoeken op elke markt en in elke activaklasse. Enkele belangrijke ontwikkelingen in 2009: — de kosten daalden dankzij synergieen voortvloeiend uit de consolidatie van ABN AMRO Asset Management; — de transfer van alle 256 voormalige ABN AMRO-fondsen en -mandaten (die 55 miljard euro waard zijn) naar het platform van Fortis Investments werd voltooid; — lancering van 93 nieuwe fondsen en mandaten; — de star t van de integratie met BNP Paribas Investment Partners zal de klanten een zestigtal gespecialiseerde beleggingsmogelijkheden opleveren en het BNP Paribas Fortis mogelijk maken plaatselijke diensten te verlenen aan klanten in 45 landen, en — Fortis Investments en BNP Paribas Investment Partners hebben hun eerste fonds onder de twee merknamen gelanceerd, specifiek voor klanten in Nederland. Het BNP Paribas Convertible Bond Fund bracht tijdens de intekentermijn 82,9 miljoen euro bij elkaar. Fortis Investments zal in 2010 zijn naam veranderen in BNP Paribas Investment Partners, na de juridische fusie met deze entiteit, die plaatsvindt tijdens de eerste helft van 2010.

64

BNP Paribas Fortis in Polen In Polen is BNP Paribas Fortis een universele bank die spaar- en beleggingsproducten en leningen verstrekt aan particuliere klanten, en geïntegreerde oplossingen aan ondernemingen om hun activiteiten op de lokale en internationale markten te financieren. De bank heeft meer dan 400.000 klanten, die bediend worden door 2.600 medewerkers. De bank staat op de elfde plaats van de banken in Polen. Voor BNP Paribas Fortis werd het jaar gedomineerd door de gelijktijdige juridische en operationele fusie met Dominet Bank, die eind juli met succes werd afgerond. De klanten van de nieuwe bank kunnen basisbanktransacties uitvoeren in elk van de 270 kantoren. 39 daarvan bieden ook spaar- en beleggingsproducten voor kleine en middelgrote ondernemingen aan. De bedrijfsklanten worden bediend door 8 Business Centres. BNP Paribas Fortis heeft ook zijn benadering tot rekeningpakketten voor retail- en KMO-klanten herzien. Voor retailklanten werden er nieuwe, eenvoudige pakketten met de naam S, M, L en XL op de markt gebracht. Naast standaarddiensten biedt elk pakket aanvullende oplossingen, zoals een spaarrekening met dagelijkse rentekapitalisatie.

Fortis Bank in Turkije

Momentopname HAMON

DE MILIEUTECHNOLOGIE BEVORDEREN Hamon, een Belgisch bedrijf dat al meer dan 100 jaar bestaat, levert nu de allerlaatste ‘milieutechnologische snufjes’ aan de grootste internationale spelers op de energiemarkt, om hun installaties op een milieuvriendelijke wijze te optimaliseren: koelsystemen, schouwen, warmtewisselaars en luchtzuiveringsinstallaties. Als wereldleider met bijna 1.000 ingenieurs in dienst over heel de wereld, deed Hamon in 2009 een beroep op BNP Paribas Fortis om zijn schuld op de bankmarkt te herfinancieren. Dat leidde tot een gesyndiceerd krediet van 275 miljoen euro. BNP Paribas Fortis werd gekozen als coördinator en lead manager van de transactie “vooral om zijn ervaring, maar ook omdat het de bankpartner bij uitstek is van Hamon,” preciseren de bedrijfsleiders. “BNP Paribas Fortis heeft ons altijd begeleid, zelfs in de moeilijkste omstandigheden. Door het vertrouwen, het begrip en de wederzijdse kennis gebaseerd op onze jarenlange samenwerking kunnen hun teams ons oplossingen bieden die perfect afgestemd zijn op onze behoeftes.”

BNP Paribas Fortis is in Turkije actief via Fortis Bank Turkije, waarvan het met 94,11% van de aandelen de grootste aandeelhouder is. Het aanbod van Retail Banking bestaat uit debet- en kredietkaarten, persoonlijke leningen en beleggings- en verzekeringsproducten die verspreid worden via 297 kantoren en via internet- en telefoonbankieren. Bankdiensten aan ondernemingen omvatten internationale handelsfi nancieringen, vermogensbeheer en cashmanagement, kredietdiensten, factoring en leasing. De bank biedt KMO’s ook verscheidene beleggingsdiensten via haar afdelingen voor commercieel bankieren en bankieren voor kleine bedrijven. In moeilijke economische omstandigheden is Fortis Bank in Turkije er in 2009 in geslaagd het hele jaar door sterke commerciële prestaties neer te zetten. De bank bleef krediet verstrekken, zowel aan particulieren als aan bedrijven, zij het in een langzamer tempo – in overeenstemming met de vraag – terwijl ze het risico nauwlettend d in de gaten hield. De marktactiviteiten profiteerden van dalende rentevoeten. Het vergaren van deposito’s was een voortdurend aandachtspunt, dat bijvoorbeeld leidde tot de e verwerving van 100.000 nieuwe e klanten van wie het loon wordtt betaald op rekeningen van Fortiss Bank in Turkije. Er werd een nieuwe e categorie van kredietkaarten n gelanceerd, specifiek voor rijke e klanten. Er werden efficiëntere e en klantvriendelijkere procedures es ingevoerd. Zo werd het aantal al geldautomaten verhoogd en n werd de mogelijkheid gecreëerd rd om kredietkaar tapplicaties te verwerken via BlackBerry ®.

Momentopname DELHAIZE GROEP

KRACHTEN BUNDELEN VOOR EEN BETERE KLANTTEVREDENHEID Eendracht maakt macht. Het gesyndiceerde doorlopende krediet van 500 miljoen dollar dat door BNP Paribas Fortis voor de Amerikaanse activiteiten van Delhaize Groep - de Belgische multinationale distributiegroep - werd aangestuurd, is een van de vele voorbeelden van de voordelen van de fusie tussen BNP Paribas en Fortis Bank. De twee groepen, die allebei voor Delhaize Groep werkten, konden afzonderlijk geen aanspraak maken op een leidersrol bij de distributeur. Maar dankzij de integratie kon BNP Paribas Fortis profiteren van het nabuurschap van Fortis bij de grote Belgische klanten en de expertise in syndicaatvorming van BNP Paribas in New York. En zo werd het co-leadmanager en co-bookrunner van de deal. Delhaize Groep “dat zijn klanten een groot assortiment van kwaliteitsproducten en -diensten kan aanbieden tegen de beste prijzen en een aankoopervaring heeft die past bij de plaatselijke gewoontes”, is op zijn beurt opgetogen over de “lange samenwerking met een bank die haar specifiek karakter weet te behouden en toch gebruik kan maken van een groep met een krachtig internationaal netwerk”.

JAARVERSLAG 2009 BNP PARIBAS FORTIS 65

Het jaar 2009 werd gekenmerkt door de wil van alle betrokken partijen om de toenadering tussen BGL en BNP Paribas tot een goed einde te brengen. O p 13 m e i 2 0 0 9 we rd d e Gro e p BNP Paribas meerderheidsaandeelhouder van BGL door haar direct en indirect meerderheidsbelang van 65,96% in het kapitaal. De Luxemburgse staat blijft een significant aandeelhouder van de bank met een belang van 34% in het kapitaal. Op 21 september 2009 wijzigde de bank haar naam in BGL BNP Paribas en bevestigde daarmee het engagement van beide partners om samen hun beste troeven ten dienste te stellen van de

klanten en van de Luxemburgse economie. Ze doen dat door tegelijkertijd te steunen op de diepe verankering van BGL en op de soliditeit en de internationale bekendheid van BNP Paribas. Op 25 november 2009 keurde de Raad van Bestuur van BGL BNP Paribas het industrieel plan van BNP Paribas voor Luxemburg goed, dat aansluit bij het globaal industrieel plan van de Groep. De integratie zal eind 2010 vorm krijgen door de opname van BNP Paribas Luxemburg in BGL BNP Paribas.

BGL BNP Paribas bekleedt een leidinggevende positie op zijn thuismarkt (eerste plaats voor zakelijke klanten en KMO’s met 36% marktaandeel en tweede plaats voor particuliere klanten met 16% marktaandeel). Ondertussen breidt het zijn actieradius uit naar de omliggende regio, die de grensgebieden van Luxemburg met België, Frankrijk en Duitsland omvat.

JAARVERSLAG 2009 BGL BNP PARIBAS 67

In 2009 was BGL BNP Paribas georganiseerd in 3 businesses Retail Banking Via zijn netwerk van 37 kantoren biedt Retail Banking financiële diensten aan aan retailklanten, onder wie particulieren, zelfstandigen, beoefenaars van vrije beroepen en kleine ondernemingen. Retail Banking past een gedifferentieerde klantenbenadering toe om zijn gamma van diensten en advies te optimaliseren op alle gebieden: dagelijks bankieren, sparen, beleggen, kredieten en verzekeringen.

68

Private Banking & Asset Management De businessunit Private Banking levert geïntegreerde oplossingen voor het beheer van activa en passiva voor vermogende particulieren, zowel ingezetenen als niet-ingezetenen. Deze klanten met hoog potentieel genieten een dienstverlening in verschillende talen en krijgen een ruim internationaal assortiment van aangepaste bankproducten en –diensten aangeboden, waaronder vermogensstructurering, investeringen, trust- en corporate diensten, vastgoedbeheer en verzekeringen.

Momentopname NIEUWE KREDIETEN

NIEUWE FINANCIËLE PRODUCTEN OP DE MARKT BRENGEN Wereldprimeur voor BGL BNP Paribas in 2009: de Luxemburgse bank deed haar intrede op de markt van de ‘borrowing base’-kredieten. In het Groothertogdom is de bank de enige leverancier van deze dienst, die erin bestaat een geïndividualiseerde oplossing te bieden om het bedrijfskapitaal van een onderneming te financieren door een kredietlijn met een variabel bedrag toe te kennen, die enkel gewaarborgd wordt door kortetermijnactiva. Voor de deal die in de zomer werd ondertekend bijvoorbeeld “vormde de stock het onderpand voor de kredietlijn”, aldus de bank. Bovendien was het een mooi voorbeeld van een succesvolle grensoverschrijdende samenwerking. De transactie werd uitgevoerd in Luxemburg, maar er waren ook teams uit Duitsland, België en Frankrijk bij betrokken. “Een perfect voorbeeld van de voordelen voor een klant die toegang heeft tot een internationaal netwerk en de gebundelde competenties van een groep die in alle uithoeken van de wereld gevestigd is”, verklaart men bij BGL BNP Paribas.

Merchant Banking Merchant Banking biedt een uitgebreid gamma van bankproducten en financiële diensten die inspelen op de behoeften van grote, multinationale bedrijven en institutionele klanten, inclusief beleggingsfondsen, een domein waarin Luxemburg bijzonder actief is en waarvoor het land ook bekend staat. De Groep BNP Paribas wordt de belangrijkste werkgever in de financiele sector en de tweede belangrijkste privéwerkgever. Het industrieel plan heeft de ambitie om BGL BNP Paribas te laten uitgroeien tot een van de belangrijkste spelers op de plaatselijke markt, de vierde thuismarkt van de Groep. Wat particuliere klanten betreft, zal dit project BGL BNP Paribas toelaten om dankzij de deskundige kennis van BNP Paribas het klantenrelatiebeheer te verbeteren en het productaanbod uit te breiden. Door een uitwisseling van ‘best practices’ en door aanzienlijke investeringen in opleiding, productaanbod en tools zal de bank op een effi ciëntere en snellere manier kunnen inspelen op de behoeften van de klant. Met betrekking tot vermogende particuliere klanten zal het bedrijfsmodel voor Private Banking van BNP Paribas afgestemd zijn op de specifieke behoeften van de plaatselijke markt. Verspreid over heel het land zullen een aantal ‘Wealth Management Centres’ worden opgericht. Door de krachten te bundelen van BGL BNP Paribas en van de businessunit Wealth Management van de Groep

BNP Paribas, zal een veel sterkere commerciële benadering kunnen worden gehanteerd. Voor bedrijfsklanten voorziet het industrieel plan de oprichting van één enkele organisatie die in en vanuit Luxemburg ten dienste zal staan van zowel Luxemburgse als internationale bedrijven. Er komt een speciaal team ‘Middelgrote Ondernemingen’ dat specifieke diensten zal aanbieden aan de overheidssector en semioverheidssector en de sector van de vastgoedontwikkeling. De Marktenzaal blijft een complete en uitgebreide productportefeuille aanbieden via een professionele infrastructuur en tegen interessante prijzen. Klanten krijgen ook directe toegang tot de gespecialiseerde vaardigheden van de Groep BNP Paribas. Ook op het vlak van Corporate & Investment Banking zal de klant een beroep kunnen doen op alle deskundige kennis van het internationaal netwerk van BNP Paribas. Door de specifieke eigenschappen te promoten van Luxemburg als financieel centrum binnen de Groep, kunnen nieuwe ontwikkelingsmogelijkheden onderzocht worden. BGL BNP Paribas biedt toegang tot het volledige productaanbod en het volledige Europese netwerk van Business Centres van de Groep en verstevigt hierdoor zijn positie als bevoorrechte partner van bedrijven.

Momentopname AUTOFESTIVAL

HET LEVEN VAN KLANTEN VEREENVOUDIGEN Het verkopen van autoleningen op een ogenblik dat de automobielindustrie en de economie in een diep dal zitten, was zeker geen uitgemaakte zaak. Maar dat was wel buiten de vastberadenheid gerekend van BGL BNP Paribas dat stevig had ingezet op het Autofestival, het Luxemburgse autosalon dat altijd aan het begin van het jaar plaatsvindt. Naast de zeer aantrekkelijke lage tarieven, deed BGL BNP Paribas er alles aan om het leven van de leners te vereenvoudigen. “Bepaalde kantoren bleven tijdens het salon op zaterdag en zondag open. Wij hebben een speciaal telefoonnummer gecreëerd waar potentiële klanten met hun vragen terecht konden bij gespecialiseerde raadgevers en onmiddellijk een antwoord kregen en we hebben ook onze internetsite gemobiliseerd. Hiermee zijn we de eerste bank op de markt waar een krediet kan worden aangevraagd via verschillende kanalen”, legt de bank uit. Het resultaat nam alvast een loopje met de crisis en heeft alle verwachtingen ruimschoots overtroffen: het aantal gevalideerde contracten steeg tussen 2008 en 2009 namelijk met 41%.

JAARVERSLAG 2009 BGL BNP PARIBAS 69

INVE STME NT

SOLU TIONS Investment Solutions biedt een uniek gamma van oplossingen die inspelen op de behoeften van zowel institutionele beleggers, bedrijven als particuliere beleggers: — vermogensbeheer (BNP Paribas Investment Partners); — verzekeringen (BNP Paribas Assurance); — private banking (BNP Paribas Wealth Management); — onlinesparen en -makelaardij (BNP Paribas Personal Investors); — effecten (BNP Paribas Securities Services); — vastgoed (BNP Paribas Real Estate).

In 2009 nemen alle businessunits van Investment Solutions een toonaangevende positie in op hun markt. Ze zijn vertegenwoordigd in 61 landen en tellen in totaal bijna 26.000 medewerkers van meer dan 70 verschillende nationaliteiten. De internationale ontwikkeling van Investment Solutions zet zich voor-

namelijk in Europa, Azië, Latijns-Amerika en het Midden-Oosten voort met nieuwe vestigingen, overnames, joint ventures of partnerschapovereenkomsten. De specialisten van Investment Solutions hanteren een klant- en toekomstgerichte aanpak en stellen voortdurend producten en diensten voor die het best

voldoen aan de verwachtingen van de klant op het vlak van transparantie, prestaties en veiligheid en die op het hoogste niveau van duurzame ontwikkeling liggen.

JAARVERSLAG 2009 INVESTMENT SOLUTIONS 71

BNP PARIBAS INVESTMENT PARTNERS Investment Partners groepeert alle competenties van de businessunit Asset Management van BNP Paribas. Met een uniek platform, dat eenvoudig en onmiddellijk toegang biedt tot een brede waaier van gespecialiseerde partners, is BNP Paribas Investment Partners één van de grote spelers op het vlak van vermogensbeheer in Europa (1). Op 31 december 2009 bedroeg het beheerd vermogen 357 miljard euro (2) , waarvan bijna de helft beheerd wordt voor rekening van institutionele beleggers. Rekening houdend met het beheerd vermogen van Fortis Investments stijgt dit tot een bedrag van 518 miljard euro(2) aan beheerd vermogen, waardoor BNP Paribas Investment Partners de vijfde grootste Europese vermogensbeheerder is. BNP Paribas Investment Partners stelt 2.400 professionals te werk die zich inzetten voor klanten in meer dan 70 landen en die samen meer dan een halve eeuw ervaring kunnen voorleggen op het vlak van vermogensbeheer. De activiteiten van BNP Paribas Investment

Partners kenden de voorbije tien jaar een permanente groei, die gekenmerkt werd door doelgerichte overnames en de oprichting van joint ventures. Deze sterke ontwikkeling steunt op een duidelijke strategie van specialisatie op verschillende gebieden en een partnerschapfilosofie die BNP Paribas Investment Partners toelaat om zijn product- en dienstenaanbod permanent uit te breiden, met de steun van vermogensbeheerders die beschikken over deskundigheid binnen hun domein.

BNP Paribas Investment Partners is aanwezig in de grootste financiële centra ter wereld, met inbegrip van Parijs, Londen, New York, Tokio en Hongkong. Het beschikt ook over een uitstekende kennis van zaken van de nieuwe markten dankzij zijn teams in Brazilië, Zuid-Korea, China, India, Marokko, Turkije en Saoedi-Arabië. Met 430 relatiebeheerders in 34 landen beschikt BNP Paribas Investment Partners over een plaatselijke aanwezigheid waardoor het letterlijk en figuurlijk dicht bij zijn klanten staat.

(1) Bron: klassement Watson Wyatt eind 2008, ‘World’s 500 largest Asset Managers’. (2) Inclusief assets under advisory.

72

Momentopname ERAFP

VERANTWOORD BELEGGEN BEVORDEREN

FundQuest/Boston

Een model dat duurzaam rendement mogelijk maakt Het economisch klimaat is minder ongunstig dan in 2008, maar blijft niettemin onzeker. Binnen deze context levert het model van BNP Paribas Investment Partners nog steeds het bewijs van zijn soliditeit en van zijn vermogen om herhaalde bevredigende resultaten neer te zetten. Het geleidelijke herstel van de financiele markten na de financiële crisis van 2008 deed de waarde van het beheerd vermogen toenemen. Bovendien is de netto-instroom opnieuw duidelijk positief. BNP Paribas Investment Partners wist zich daarom te plaatsen als vierde in de rangschikking van beheerders van open-end beleggingsfondsen in Europa (1). De geldfondsen bleven goede resultaten opleveren. Sinds het tweede kwartaal zijn de beleggers geleidelijk aan teruggekeerd naar de activaklassen op lange termijn, met in het bijzonder internationale aandelen,

obligaties en converteerbare obligaties, gestructureerde producten en indexfondsen. Ook voor alternatief beheer nam de interesse opnieuw toe met een positieve instroom bij vooral deviezen, hedgefondsen, private equity en infrastructuur. Door de combinatie van een diepgaande kennis en een breed gamma van producten die zijn afgestemd op verschillende soorten klanten kunnen inkomsten gegenereerd worden uit diverse bronnen.

Weinigen weten het, maar bijna 4,6 miljoen Franse ambtenaren betalen voor hun aanvullend pensioen bijdragen aan een fonds dat wordt beheerd door het ERAFP, wat staat voor Établissement de Retraite Additionnelle de la Fonction Publique (de ‘Instelling voor het aanvullend pensioen van het openbaar ambt’). Voor Philippe Desfossés, de directeur van de instelling, “gaan beleggingen die worden gedaan met als enige criterium een zo groot mogelijk financieel rendement, voorbij aan de sociale en economische gevolgen en aan de gevolgen voor het leefmilieu.” Op die manier beleggen is gevaarlijk, want “de waarde van beleggingen is afhankelijk van de duurzaamheid ervan op lange termijn. Door ze te onderwerpen aan een analyse die niets met het financiële aspect te maken heeft, evalueert men niet alleen beter de risico’s, maar identificeert men ook de sectoren als de ondernemingen die de vectoren voor de groei van morgen zullen zijn”. Daarom heeft hij, sinds de oprichting van de instelling in 2005, beslist dat alle beleggingen zouden worden gedaan volgens een beleid van maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB), dat op vijf waarden steunt: “de bescherming van het leefmilieu, deugdelijk bestuur en transparantie, respect voor de rechtsstaat en de rechten van de mens, sociale vooruitgang en sociale democratie”. BNP Paribas Asset Management was, “met zijn ervaring op het stuk van MVB-beheer”, één van de bedrijven die door het ERAFP werd gekozen om zijn aandelenportefeuille van de eurozone te beheren. “Het doet me veel plezier dat een belangrijke speler als BNP Paribas Asset Management ervoor heeft gekozen deskundigheid op te doen op het gebied van MVB”, aldus Philippe Desfossés.

BNP Paribas/Parijs

(1) Bron: Feri februari 2010.

JAARVERSLAG 2009 INVESTMENT SOLUTIONS 73

FundQuest/Boston

Ontwikkelingen: drie nieuwe partnerschappen — In Chili : BancoEstado SA Administradora General de Fondos, strategisch partnerschap met Banco del Estado de Chile, belangrijkste speler op de markt van vermogensbeheer dankzij zijn distributie- en retailnetwerk. — Fund Channel: verwerving van een belang van 49,96% van het kapitaal van dit logistiek platform voor distributie van fondsen met Crédit Agricole Asset Management (CAAM) om samen een van de belangrijk-

ste spelers te worden op het vlak van diensten aan distributeurs van beleggingsfondsen. — Samenwerkingsovereenkomst met Northern Lights Ventures, LLC, een onafhankelijke maatschappij voor kapitaalsinvestering die gespecialiseerd is in de sector van het vermogensbeheer. De bedoeling van dit partnerschap is het opsporen van maatschappijen voor institutioneel vermogensbeheer, voornamelijk in de Verenigde Staten, maar ook in Azië en Europa, om hierin te investeren en de groei te ondersteunen.

BNP Paribas Investment Partners door het tijdschrift Global Investor uitgeroepen tot Beste Europese Vermogensbeheerder van het jaar 2009 Deze prestigieuze prijs is een erkenning voor ‘de marktpositie en de reputatie van het bedrijf en van zijn belangrijkste directie- en bestuursleden, de kwaliteit en de vernieuwing van de bedrijfsstrategie tijdens het jaar en de prestaties van verschillende producten, die het bewijs zijn van een duidelijk engagement voor uitmuntendheid in de dienstverlening aan de klant’.

74

Twee kwaliteitslabels voor maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB) — Novethic, het onderzoekscentrum naar MVB, kende zijn label toe aan 3 fondsen van BNP Paribas Investment Partners. Dit label moedigt de transparantie aan van processen voor vermogensbeheer en de samenstelling van MVBfondsen en wil een eenvoudig herkenningsteken zijn voor particuliere spaarders. — Het Finansol-label, het enige label voor solidair sparen in Frankrijk, werd toegekend aan 3 solidaire fondsen, waaronder 2 fondsen voor loonsparen. Dankzij deze labels kan BNP Paribas Investment Partners zich profileren als een van de meest dynamische aanbieders van oplossingen voor duurzaam en verantwoord beleggen.

BNP Paribas/Parijs

BNP Paribas/Parijs

Een zeer ruim aanbod van producten en diensten dat steunt op: — erkende competenties: • fundamenteel beheer (BNP Paribas Asset Management); • beheer van internationale vastrentende producten (FFTW); • beheer van milieufond sen (Impax); • alternatieve strategieën (Fauchier Pa r t n e r s , Fr i d s o n I nve s t m e nt Advisors, Malbec Partners); • va l uta b e h e e r (Ove r l a y A s s et Management); • p r i va te e q u i t y ( B N P Pa r i b a s Private Equity, Antin Infrastructure Partners); • multimanagerfondsen (FundQuest). — teams die zich gespecialiseerd hebben in bepaalde categorieën van beleggers: • Wealth Management (CamGestion, B N P Pa riba s - d i scretiona i r vermogensbeheer); • l a n g ete r m i j n s p a re n e n p e n sioensparen (BNP Paribas Épargne & Retraite Entreprises).

— entiteiten die pionierswerk verrichten op de nieuwe markten: • Latijns-Amerika (BNP Paribas Asset Management Brasil, BNP Paribas Asset Management Argentina en BancoEstado Administradora General de Fondos in Chili); • China (SYWG BNP Paribas Asset Management); • India (Sundaram BNP Paribas Asset Management); • Zuid-Korea (Shinhan BNP Paribas ITMC); • Turkije (TEB Asset Management); • Marokko (BMCI Gestion); • Saoedi-Arabië (SAIB BNP Paribas Asset Management). — In samenwerking met BNP Paribas CIB: een compleet aanbod van trackers (ETF’s) onder de merknaam EasyETF.

Nieuwe vestiging: rue Bergère 14 in Parijs In mei hebben de Franse teams van BNP Paribas Investment Partners die gevestigd waren op vier verschillende locaties, gezamenlijk hun intrek genomen in het gebouw aan de rue Bergère 14 in Parijs. Meer dan 1.400 medewerkers werken voortaan in dit historische gebouw van de Groep BNP Paribas dat gerestaureerd werd volgens de normen voor Haute Qualité Environnementale (HQE, de Franse benaming voor ecologische architectuur) die milieucriteria integreren in de verschillende levensfasen van een gebouw (ontwerp, afbraak, bouw en werking).

JAARVERSLAG 2009 INVESTMENT SOLUTIONS 75

BNP PARIBAS ASSURANCE BNP Paribas Assurance ontwerpt producten en diensten op het vlak van sparen en verzekeringen en brengt deze op de markt onder twee merknamen: — BNP Paribas voor de producten die verdeeld worden door het kantorennetwerk van BNP Paribas in Frankrijk; — Cardif voor de andere netwerken en distributiepartners, zowel in als buiten Frankrijk. BNP Paribas Assurance bekleedt sterke posities op drie continenten (Europa, Azië, Latijns-Amerika). BNP Paribas Assurance behoort tot de 15 grootste verzekeringsmaatschappijen in Europa (1) en is wereldleider op het vlak van kredietnemersverzekeringen (1). Een gediversifieerd bedrijfsmodel BNP Paribas Assurance heef t partnerovereenkomsten met 35 van de 100 grootste banken ter wereld en tal van financiële instellingen waaronder instellingen voor consumentenkrediet, kredietdochters van autoconstructeurs en van grootwinkelbedrijven. Drie grote distributiekanalen – het retailnetwerk van BNP Paribas; – banken, financiële instellingen en grootwinkelbedrijven; – alternatieve kanalen: grote makelaars, netwerken voor onafhankelijke adviseurs voor vermogensbeheer of internet.

Een sterke partnerschapcultuur De kracht en het specifieke karakter van BNP Paribas Assurance steunen in de eerste plaats op zijn vermogen om: – producten op maat te ontwikkelen die voldoen aan de behoeften van de verschillende partners; – een belangrijk winstcentrum te vormen voor zijn partners; – te voldoen aan de vereisten van zijn klanten op het vlak van kwaliteit van de dienstverlening en transparantie door middel van zijn ‘Customer Centric Program’.

Engagement en verantwoordelijkheid Op het vlak van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen engageert BNP Paribas Assurance zich op tal van domeinen. Het ondersteunt de economische en sociale ontwikkeling van de landen waarin het gevestigd is en heeft zichzelf tot doel gesteld om zijn uitstoot van broeikasgassen met 10% te verminderen. Het past ook de criteria voor maatschappelijk verantwoord beleggen toe bij het nemen van beleggingsbeslissingen en streeft naar diversiteit (het verkreeg het diversiteitslabel ‘Egalité Hommes/Femmes’ voor de gelijkheid tussen mannen en vrouwen).

(1) Bron: intern onderzoek op grond van de informatie die gepubliceerd wordt door de concurrentie.

76

BNP Paribas/Parijs

Actueel Een duidelijke heropleving De gerealiseerde omzet eind december bedraagt 20,7 miljard euro (rekening houdend met 100% BNL Vita, tegenover 49% in 2008) en is daarmee +28% gestegen ten opzichte van 2008 (+22% via een vergelijkbare methode). — In Frankrijk bedroeg de instroom 12,1 miljard euro en vertoont daarmee een stijging van +19% tegenover 2008. Dankzij dit cijfer van geboekte premies ligt de omzetgroei van BNP Paribas Assurance hoger dan deze van de markt van de verzekeringen in Frankrijk (+12% ten opzichte van 2008 (1)). — Op internationaal vlak heef t BNP Paribas Assurance zijn aanwezigheid versterkt in Europa, Azië en in

BNL/Rome

Latijns-Amerika. De omzet bedraagt 8,6 miljard euro, een stijging van +45% ten opzichte van 2008. — Wereldwijd vertoont de spaaractiviteit met een omzet van 17 miljard euro een stijging van +34% ten opzichte van 2008. Dit boekjaar werd voornamelijk gekenmerkt door een herdimensionering van het netwerk aan de periferie en door een sterkere concentratie op regio’s en activiteiten met een sterk potentieel. Zo zette BNP Paribas Assurance zijn spaaractiviteiten stop in Japan, Thailand en in Groot-Brittannië. Tegelijk ontwikkelde BNP Paribas Assurance zich ook door een groter belang te nemen in joint ventures met grote distributienetwerken in Azië. Bovendien versterkte het ook zijn activiteit in Luxemburg en in Italië. — De verzekeringsactiviteit vertoont met een omzet van 3,7 miljard euro een stijging van +8% ten opzichte van 2008.

Door de verwerving van twee maatschappijen in het Verenigd Koninkrijk in 2008 en van een van de marktleiders op het vlak van bankverzekeringen in Italië, samen met Fortis, en de oprichting van een joint venture in Vietnam wist BNP Paribas Assurance zijn knowhow uit te breiden.

(1) Bron: FFSA.

JAARVERSLAG 2009 INVESTMENT SOLUTIONS 77

Om de nieuwe ontwikkelingen tot een goed einde te brengen, heeft BNP Paribas Assurance een nieuwe structuur ingevoerd rond zijn drie grote distributiekanalen

Vo o r d e a ct i v i te i t s p a re n h e ef t BNP Paribas Assurance een nauwere band aangeknoopt met zijn partners door de oprichting van joint ventures met Taiwan Cooperative Bank en door zijn belang in het kapitaal van de gemeenschappelijke dochteronderneming met Shinhan Bank in Zuid-Korea van 50% naar 85% te verhogen.

Het retailnetwerk van BNP Paribas Dit kanaal omvat alle retailnetwerken van BNP Paribas (in Frankrijk, Italië, België, Turkije, Oekraïne en Luxemburg). Voor 2009 bedraagt de omzet van dit kanaal 12,5 miljard euro, een stijging van 43% ten opzichte van 2008 (1). In Frankrijk behaalde de retailbank voor de activiteit sparen een omzet van 8,1 miljard euro en steeg hiermee +12% ten opzichte van 2008. Deze groei is te danken aan de dynamische commerciële aanpak die aangepast was aan de fi nanciële crisis. Ondanks een vertraging op de kredietmarkt, zette de ontwikkeling van de activiteiten op het vlak van voorzorg zich door: de omzet van de voorzorgsverzekeringen van het netwerk in Frankrijk steeg met +13% ten opzichte van 2008. In Italië leverde het distributienetwerk van BNL met een bruto-instroom van spaargelden van 3,1 miljard euro een sterke bijdrage aan de omzet van BNP Paribas Assurance.

Alternatieve kanalen Dit zijn grote makelaars, netwerken voor onafhankelijke vermogensbeheeradviseurs of internet. De omzet van dit kanaal bedraagt eind december 2009 3,2 miljard euro, waarvan 3 miljard euro voor sparen en 0,2 miljard euro voor de voorzorgsverzekeringen. In Frankrijk steeg de omzet die gerealiseerd werd door onafhankelijke vermogensbeheeradviseurs met +13% ten opzichte van 2008. De instroom bedraagt meer dan 700 miljoen euro. BNP Paribas Assurance slaagde er bovendien in om een goede positie te verwerven op de markt voor collectief pensioensparen door de ondertekening van grote contracten met een totale instroom van meer dan 1,2 miljard euro.

Banken, financiële instellingen en grootwinkelbedrijven Het kanaal ‘Partnerschappen’ omvat het geheel van banken (buiten BNP Paribas), financiële instellingen (maatschappijen voor consumentenkrediet, kredietdochters van autoconstructeurs) en grootwinkelbedrijven, waarmee BNP Paribas Assurance partnerschapovereenkomsten heeft afgesloten. De omzet van dit kanaal bedraagt einde december 2009 4,9 miljard euro, waarvan 2,1 miljard euro voor sparen en 2,8 miljard euro voor de voorzorgsverzekeringen. Dit kanaal realiseert 77% van de omzet voor verzekeringen van BNP Paribas Assurance. Wat ver zekeringen betref t, heef t BNP Paribas Assurance zijn schadeverzekeringsactiviteiten in Italië uitgebreid door de partnerschapovereenkomst met Ubi Assicurazioni. In Vietnam richtte het een joint venture op met Vietcombank en Seabank. 78

(1) +25% met behoud van BNL Vita op 49%.

Momentopname CESKA SPORITELNA

KLANTEN HELPEN WEER AAN HET WERK TE GAAN Een verzekering hebben die je hypotheekaflossingen betaalt wanneer je je werk kwijtspeelt is goed. Snel een nieuwe baan vinden is nog beter. De dochteronderneming van Cardif in de Tsjechische Republiek en de Tsjechische bank Ceska Sporitelna begrijpen dit allebei. In september 2009 sloegen ze dan ook de handen in elkaar om hun werkloze klanten met een verzekering concrete bijstand te bieden om hen weer aan het werk te helpen. “De hulp die via dit maatschappelijk verantwoorde initiatief wordt geboden, omvat advies over het schrijven van cv’s en begeleidende brieven, tips voor sollicitatiegesprekken, en de toevoeging van de klant aan de database van een arbeidsbureau”, legt het hoofd van het ‘Back to Work’-initiatief bij Ceska Sporitelna uit. Dankzij Pojistovna Cardif Pro Vita, “de langetermijnpartner van de bank voor de bescherming van leners tegen inkomensverlies,” kon Ceska Sporitelna “in een recordtijd verscheidene verzekeringsproducten introduceren dankzij zijn innovatieve, flexibele benadering.” Cardif heeft vergelijkbare initiatieven gesponsord in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Chili.

M Á V I D … Á L R Á D E M nového zaměstnání E Ž Ů M O P co dělat při hledání aneb

BNP Paribas/New York

BNP Paribas/Parijs

Hoogtepunten Ondertekening van het akkoord voor de aankoop van Dexia Épargne Pension en de overname van Ubi Assicurazioni In Frankrijk heeft BNP Paribas Assurance een akkoord ondertekend voor de overname van Dexia Épargne Pension, de derde grootste speler op de markt van de partnerschappen tussen banken in Frankrijk, om het distributienetwerk te verstevigen en om de competenties in pensioensparen te vergroten. In Italië verwierf BNP Paribas Assurance samen met Fortis een belang van 50% plus één aandeel in Ubi Assicurazioni, een van de marktleiders in bancaire schadeverzekeringen. Deze operatie biedt een mogelijkheid om de niet-levensverzekeringsactiviteiten in Italië te ontwikkelen. Twee nieuwe joint ventures in Azië In Taiwan heeft BNP Paribas Assurance een joint venture opgericht met Taiwan Cooperative Bank (TCB), de tweede grootste bank van Taiwan, voor de verkoop van spaar- en voorzorgsproducten via het netwerk van 300 kantoren van TCB.

In Vietnam heeft BNP Paribas Assurance zich op de markt gelanceerd met de oprichting van VCLI, een verzekeringsmaatschappij die een joint venture is tussen BNP Paribas Assurance, Vietcombank, de grootste bank in Vietnam, en Seabank, een bank die zich specifi ek toelegt op het KMO-segment. Cardif brengt een honderdtal Europese partners samen in Parijs Tijdens de derde editie van haar Europees symposium in november bracht Cardif in Parijs een honderdtal partners – banken en financiële instellingen – samen. Onder het thema ‘Bancassurance: it’s time to invent a new client relationship’ werden standpunten en ideeën uitgewisseld rond onderwerpen die beslissend zijn voor de ontwikkeling van deze activiteit. Op het symposium waren een aantal vooraanstaande sprekers aanwezig, zoals de economist Jean-Hervé Lorenzi, Bernard Spitz, de voorzitter van de Fédération Française des Sociétés d’Assurances, professor Avinash Persaud, internationaal deskundige op het vlak

van risicobeheer, en Michel Pébereau, voorzitter van BNP Paribas. Maatschappelijk verantwoord beleggen: lancering van drie fondsen in Frankrijk In het kader van zijn beleid voor maatschappelijk verantwoord ondernemen stelt BNP Paribas Assurance zijn klanten in zijn levensverzekeringscontracten de keuze voor uit drie fondsen voor maatschappelijk verantwoord beleggen die de nadruk leggen op maatschappelijke en milieuthema’s. Ondersteuning van de ontwikkeling van microverzekeringen overal ter wereld BNP Paribas Assurance verleent in het kader van zijn partnerschap met State Bank of India al ondersteuning aan de ontwikkeling van microverzekeringen in India. Nu is de maatschappij ook aandeelhouder geworden van PlaNet Guarantee, de dochteronderneming van PlaNet Finance die zich specifiek toelegt op de ontwikkeling van microverzekeringen.

JAARVERSLAG 2009 INVESTMENT SOLUTIONS 79

BNP PARIBAS WEALTH

MANAGEMENT BNP Paribas Wealth Management beheert alle activiteiten van Private Banking binnen BNP Paribas. Via een globale benadering van de relatie met de klant biedt de activiteit Wealth Management een specifieke klantendoelgroep de zekerheid deel uit te maken van een solide bankgroep van wereldformaat die beschikt over de mogelijkheid tot het aanbieden van vernieuwende en gesofi stikeerde producten en diensten. BNP Paribas Wealth Management stelt een aanbod voor van producten en diensten met een sterke meerwaarde die precies afgestemd zijn op de behoeften en verwachtingen van de veeleisende klanten. Dit aanbod omvat: — diensten op het vlak van vermogensengineering: vermogensplanning, advies over het bezit van activa; — financiële diensten: advies over de toekenning van activa, de keuze van beleggingsproducten, effecten, discretionair beheer; — advies door deskundigen met specifieke kennis op het vlak van kunst, vastgoed, liefdadigheid. De activiteit Wealth Management is opgesplitst in twee entiteiten, Wealth Management Networks (WMN) en Wealth Management International (WMI). Wealth Management Networks begeleidt de ontwikkeling van de privatebankingactiviteiten in de landen waar de Groep een retailklantenbestand heeft. Wealth Management International beoogt de verdere ontwikkeling van de activiteiten op de andere markten waar de Groep een klantenbasis van grote particuliere beleggers heeft. WMI wil zijn posities verstevigen door nauwe samenwerking met CIB, en via partnerschappen of overnames. Wealth Management International en Wealth Management Networks kunnen een beroep doen op de deskundige kennis op het vlak van beleggingen en portefeuillebeheer van de internationale en multidisciplinaire teams van professionals van BNP Paribas Wealth Management. Deze afdeling kan voor haar diensten een beroep doen op alle andere businessunits binnen de Groep (Investment Partners, Securities Services, Verzekeringen, Corporate Finance, Fixed Income, Equity Derivatives enzovoort) en op een selectie van externe leveranciers van producten en diensten.

Om hun capaciteit te verstevigen om de grootste wereldwijde vermogens bij te staan met advies kunnen Wealth Management International en Wealth Management Networks bovendien een beroep doen op een ‘Key Clients’-team dat belast is met de wereldwijde bediening van dit segment. Met een totaal beheerd vermogen van 163 miljard euro eind 2009 en meer dan 4.500 professionals in meer dan 30 landen staat BNP Paribas Wealth Management zesde op de wereldranglijst en vierde in de West-Europese rangschikking voor Private Banking (1). In Frankrijk is BNP Paribas Wealth Management nummer één (1) met een beheerd vermogen van 63 miljard euro. Het uitgebreide netwerk bestaat uit 224 locaties voor Private Banking die het volledige territorium dekken en een speciale vermogensbeheerafdeling voor klanten met een vermogen van meer dan vijf miljoen euro (project voor regionale vermogensbeheerafdelingen in ontwikkeling). De overname van Fortis Bank zorgt bovendien voor 44 miljard euro extra aan beheerd vermogen via Private Banking (2) waardoor BNP Paribas Wealth Management zijn positie als nummer 1 in de eurozone nog versterkt. (1) Bron: klassement Euromoney 2010. (2) Exclusief Fortis en BGL Personal Banking.

80

Meer zichtbaarheid voor de activiteit In het moeilijke marktklimaat van 2009, vooral tijdens het tweede semester, moest Wealth Management snel zijn model aanpassen en zijn strategische koers bepalen: — invoering van het WMN-model in de verschillende internationale geografische regio’s; — focus op de WMI-sites/markten met een kritieke omvang en aantrekkelijke groeimogelijkheden; — voortzetting van het beleid van strikte risico- en kostenbeheersing

Ontwikkeling van producten en diensten — versterking van het aanbod, vooral op het vlak van vermogensplanning, vastgoed en kredieten; — creëren van een vernieuwende aanpak voor portefeuillesamenstelling met de mogelijkheid tot het herschikken van de beleggingen op grond van drie thema’s: dynamische beleggingen, marktopportuniteiten en kapitaalbehoud op lange termijn; — behoud van de uitstaande activa onder discretionair beheer, door aanpassing van het aanbod en meer flexibiliteit bij de samenstelling van de portefeuilles; — handhaven van een afdoend transactieniveau (aandelen, obligaties, gestructureerde producten), vooral voor vastrentende producten; — verder ontwikkelen van de activiteiten van de Fondation de l’Orangerie die gesticht werd in 2008 en die zich specifiek richt tot particuliere klanten om hen te helpen bij de realisatie van hun eigen liefdadigheidsprojecten.

Ontwikkeling van de klantenbasis en de markten — verdere segmentatie van de klantenbasis door middel van Coverage Teams of door de ontwikkeling van strategische segmenten (Key Clients, Business Owners, Financial Intermediaries); — aanhoudende klanten- en fondsenwerving in Frankrijk, Italië en Azië; — ontwikkeling van de overeenkomsten voor ‘client referencing’ met CIB, voornamelijk met Corporate Finance; — voortzetting van de inspanningen om de klantentevredenheid te verhogen door rekening te houden met de verwachtingen ‘na de crisis’;

— accentverlegging bij de activiteit Wealth Management International: verstevigen van de dekking op de meest dynamische markten (Groot-China, ZuidoostAzië, India, het Midden-Oosten, Rusland en Brazilië), de eind september aangekondigde sluiting van de vestigingen in Panama en op de Bahama’s als gevolg van de nieuwe koers die bepaald werd tijdens de vergaderingen van de G20.

Voortzetting van de investeringen in operationele doeltreffendheid — oprichting van een IT Competence Centre in Singapore, dat alle WMI-sites zal bedienen; — invoering op nieuwe locaties van de tool voor berekening van prestaties, rapportering en beheer van activa; — start van een wereldwijde herziening van de tools en processen met betrekking tot Retail Banking om te komen tot een optimalisering van de informaticamiddelen bij de operationele entiteiten van Wealth Management Networks.

Voortzetting van de dynamiek van winstgevende groei In de loop van 2009 zette BNP Paribas Wealth Management zijn actieve strategie voort van organische ontwikkeling en doelgerichte overnames. In Europa ging BNP Paribas Wealth Management International een strategisch partnerschap aan met Insinger de Beaufort dat gepaard ging met het nemen van een belang van 58% in het kapitaal van Insinger op 9 april 2009. Op die manier kon Wealth Management International zijn positie verstevigen op de binnenlandse Nederlandse markt en bij de internationale klantenbasis in Londen. Daarnaast ondertekende Wealth Management International in juli 2009 ook een partnerschapovereenkomst met de Piraeus bank in Griekenland voor de ontwikkeling van de activiteiten op het vlak van Wealth Management voor de Griekse klanten. Binnen Wealth Management Networks werden in 2009 diverse nieuwe entiteiten voor Private Banking opgericht, vooral in Duitsland, via een partnerschap met Cortal Consors, in Marokko met BMCI en in België met BNP Paribas Fortis, naar het model Wealth Management Networks dat een groot succes kent in Frankrijk en in Italië.

Momentopname PASCUAL

MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID BEVORDEREN Als je één van de grootste voedingsbedrijven in Spanje bent, zijn voeding en gezond eten geen loze woorden. Daarom heeft de familie Pascual, die aan de leiding van het gelijknamige bedrijf staat, het Tomás Pascual Nutrition and Health Institute opgericht. “Dat is een nonprofitorganisatie die ernaar streeft het bewustzijn bij de bevolking over deze belangrijke kwesties te stimuleren”, leggen de managers uit. De familie gelooft rotsvast in het motto “Een gezonde geest in een gezond lichaam” en heeft ook het Human Values Research Centre (CIVSEM) opgericht om het menselijke welzijn op persoonlijk, sociaal en professioneel niveau te ontwikkelen. Deze twee liefdadigheidsorganisaties zullen binnenkort onder één stichting worden verenigd, en Wealth Management International (WMI) zal “zijn advies en diensten aanbieden om daarbij te helpen”, voegt de familie daaraan toe.

JAARVERSLAG 2009 INVESTMENT SOLUTIONS 81

BNP PARIBAS PERSONAL INVESTORS

BNP Paribas Personal Investors wil particuliere klanten onafhankelijk financieel advies geven en hun een brede waaier van beleggingsdiensten aanbieden. Deze businessunit bundelt de krachten van drie belangrijke spelers: — Cortal Consors, nummer 1 voor onlinesparen en -makelaardij voor particulieren in Europa (1), biedt beleggingsadvies op maat en online tradingdiensten aan in Duitsland, Frankrijk en Spanje. Cortal Consors stelt zijn ervaring op het vlak van financieel advies ter beschikking van zijn klanten via diverse kanalen (internet, telefoon en ‘face-to-face’). Het brede aanbod van producten en diensten omvat oplossingen voor beleggen op korte termijn, Instellingen voor Collectieve Beleggingen in Effecten (ICBE’s) en levensverzekeringsproducten. Cortal Consors werkt voor haar onlinemakelaarsdiensten met een geavanceerde technologie. — B*capital is een beleggingsmaatschappij die zich gespecialiseerd heeft in advies op maat met betrekking tot effecten en afgeleide instrumenten, raadgevend beheer en discretionair beheer voor vermogende klanten. Ze biedt haar klanten directe toegang tot alle markten, financiële analyses en diensten op het vlak van portefeuilleadvies en -beheer in het kader van een bevoorrechte begeleiding. B*capital is meerderheidsaandeelhouder van de beleggingsmaatschappij Portzamparc;

— Geojit BNP Paribas is een van de belangrijkste makelaars voor particuliere beleggers in India. Geojit biedt makelaarsdiensten voor aandelen, afgeleide instrumenten en producten voor financieel sparen (fondsen en levensverzekeringen) via telefoon, internet en een netwerk van meer dan 500 kantoren. Geojit BNP Paribas is ook aanwezig in de Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi-Arabië, Oman, Bahrein en Koeweit, waar het zich vooral richt tot niet ingezetene Indische klanten. — In Luxemburg en in Singapore biedt BNP Paribas Personal Investors in een open architectuur hoogstaande producten en diensten voor internationale klanten en expats. — Op 31 december 2009 had BNP Paribas Personal Investors (2) 1,31 miljoen klanten met een beheerd vermogen van 28,3 miljard euro, dat verspreid is over 38% beursactiva, 37% spaarproducten of ICBE’s en 25% liquiditeiten. BNP Paribas Personal Investors telt 3.800 medewerkers. BNP Paribas Personal Investors wil zijn positie verstevigen als marktleider in Europa en op de opkomende markten die een sterk potentieel vertegenwoordigen op het vlak van sparen. (1) Bron: intern onderzoek op grond van de informatie die gepubliceerd wordt door de concurrentie. (2) Met Geojit op 34,33%.

Strategische ontwikkeling BNP Paribas verstevigt zijn positie in India Na de verhoging tot 34,33% in april 2009 van zijn belang in het kapitaal van Geojit BNP Paribas Financial Services Ltd, een van de belangrijkste makelaars in India, is BNP Paribas hoofdaandeelhouder van Geojit, dat naar aanleiding hiervan zijn naam wijzigde in Geojit BNP Paribas. De lancering van deze nieuwe merknaam werd ondersteund door een grootscheepse reclamecampagne en de 500 kantoren van Geojit dragen voortaan de kleuren van BNP Paribas. 82

Integratie tussen B*capital en de beleggingsmaatschappij Portzamparc In januari 20 0 9 ver wier f B*capital 51% van het kapitaal van de beleggingsmaatschappij Portzamparc. Dankzij de knowhow van Portzamparc op het vlak van effecten ‘Small & Midcaps’ en van ‘financial engineering’ bij bedrijven kan B*capital zijn aanbod aanvullen. BNP Paribas Personal Investors lanceert in Azië diensten voor klanten met een sterk spaarpotentieel In Singapore biedt BNP Paribas Personal Investors de Aziatische en Europese klanten die gevestigd zijn in Azië een uitgebreid gamma van beleggingsoplossingen.

Vernieuwing Cortal Consors Frankrijk bekroond voor zijn vernieuwend product ‘online-aankoop van fysiek goud’ Cortal Consors Frankrijk is de eerste onlinemakelaar die in Frankrijk de mogelijkheid biedt om via zijn website www.cortalconsors.fr fysiek goud te kopen in de vorm van Napoleons of staven. Voor dit initiatief ontving de onlinemakelaar de Prix de l’Innovation 2009 – Grand Public tijdens het Forum de l’Investissement in Parijs.

Cortal Consors Spanje wordt mobiel Cortal Consors Spanje lanceert een toepassing voor iPhone waarmee de klant onmiddellijk toegang krijgt tot de aandelenmarkten, afgeleide instrumenten en trading-toepassingen. Cortal Consors en B*capital lanceren CFD’s (Contracts for Difference) In Frankrijk breiden Cortal Consors en B*capital hun aanbod van afgeleide producten uit en bieden hun actiefste klanten toegang tot meer dan 6.000 CFD-aandelen op 22 internationale beurslocaties en tot meer dan 150 deviezenparen (Forex). In Duitsland is Cortal Consors de eerste onlinebank die via Contrex (eerste Europese beurs voor CFD’s) CFD-trading aanbiedt op een gereglementeerde markt. Geojit BNP Paribas stelt institutionele makelaarsdiensten voor BNP Paribas Securities India Ltd, de joint venture tussen Geojit BNP Paribas en BNP Paribas voor institutionele makelaarsdiensten, is de eerste makelaar in India die zijn institutionele klanten volledige en directe toegang geeft tot de National Stock Exchange of India.

Momentopname

Maatschappelijk en ecologisch verantwoord ondernemen

GOODPLANET

VERANTWOORDE BELEGGERS KRIJGEN VOORRANG

Cortal Consors stichtend lid van GoodPlanet Samen met BNP Paribas en Lombard Odier is Cortal Consors een van de stichtende leden van de Stichting GoodPlanet. Investir Utile, voor nuttig en verantwoord beleggen Via Investir Utile, dat gelanceerd werd in december 2009, kunnen klanten beleggen in een selectie van fondsen via Cortal Consors of van aandelen via B*capital; de hierbij gegenereerde transactiekosten worden overgemaakt aan de vereniging GoodPlanet voor de financiering van een milieuproject. In Luxemburg lanceerde BNP Paribas Personal Investors Green World 95%, een certificaat uitgegeven door BNP Paribas waarmee kan worden belegd in bedrijven die kiezen voor een ecologische aanpak. 1% van de opgenomen bedragen wordt overgemaakt aan GoodPlanet.

Vandaag kan beleggen in een aandelen- of fondsenportefeuille hand in hand gaan met maatschappelijk verantwoord handelen. Dat heeft Cortal Consors bewezen met zijn vijfde operatie ‘Nuttig beleggen’. Gedurende 15 dagen genoten de klanten die hun orders voor een selectie van twaalf fondsen doorgaven, van verminderde instapkosten. De instapkosten werden bijgepast door Cortal Consors zelf en door de beheersvennootschappen die als partner aan het project meewerkten, en overgemaakt aan de stichting van Yann Arthus-Bertrand, GoodPlanet, om een milieuproject in India te financieren. “Ik vond het concept interessant voor mezelf, maar ook voor het project dat we financieren”, aldus Frédéric Sandei. “Het geeft beleggen een andere betekenis. Ik heb het gevoel dat iedereen bij deze operatie wint. En als ik op welke manier dan ook kan bijdragen aan de concrete uitvoering van een nuttig project, dan ben ik heel blij”, zegt hij.

Onderscheidingen Cortal Consors Duitsland verkozen tot 2de beste onlinemakelaar in 2009 Cortal Consors Duitsland werd verkozen tot tweede onlinemakelaar van 2009 en behield zijn eerste plaats in de categorieën Day-Trader en Future Broker (bron: internetsite brokerwahl.de). Cortal Consors Duitsland werd door het Deutsche Institut für Service-Qualität verkozen tot 2de ‘direct bank’ in Duitsland. Cortal Consors, beste onlinemakelaar volgens het tijdschrift MoneyWeek De lezers van MoneyWeek hebben Cortal Consors verkozen tot beste onlinemakelaar voor de transparantie van zijn tarieven, het uitgebreide productaanbod, de prestaties van de software Active Trader, de gratis opleidingen en onlinedemonstraties. JAARVERSLAG 2009 INVESTMENT SOLUTIONS 83

BNP PARIBAS SECURITIES SERVICES BNP Paribas Securities Services is een van de klassen overal ter wereld. BNP Paribas belangrijkste dienstverleners op de effectenSecurities Services biedt ook oplossingen markt in de wereld en de grootste bank voor op het vlak van uitbesteding van de mid(1) bewaring van effecten in Europa . In 2009 dle- en backofficeactiviteiten; steeg het aantal activa in bewaring met — institutionele beleggers (vermogensbe+20% ten opzichte van 2008, tot 4.021 miljard heerders, alternatieve fondsen, staatseuro en het aantal beheerde activa steeg fondsen, verzekeringsmaatschappijen, met +29% tot 728 miljard euro. pensioenfondsen, distributeurs en proHet aantal verwerkte transacties daalde motoren van fondsen) beschikken over echter met -7% tot 49,6 miljoen door een een uitgebreid dienstenpakket voor de algemene daling van de activiteit op de administratie van fondsen: ondersteufinanciële markten. ning bij de distributie, transferagent, deBNP Paribas Securities Services stelt aan alle positobank en trustee, comptabiliteit van spelers van de beleggingscyclus – sell-side, de fondsen, uitbesteding van middleofbuy-side en uitgevers – geïntegreerde en fice, prestatie- en risicometing; vernieuwende oplossingen voor: — emittenten (initiatiefnemers voor een — voor financieel bemiddelaars (banken, emissie, lead arrangers en bedrijven) brokers-dealers, zakenbanken, markthebben toegang tot een breed pakinfrastructuren) worden oplossingen op ket van oplossingen, waaronder admaat uitgewerkt voor clearing, settleministratieve diensten, effectisering ment-levering en wereldwijde bewaring en het beheer van aandelenoptie- en van alle onshore en offshore aandelenpersoneelsaandelenplannen.

(1) Cijfers van BNP Paribas Securities Services op 31 december 2009 voor de activa in bewaring; tabellen van globalcustody.net voor de activa in bewaring bij de concurrentie, op 20 januari 2010.

84

Verdere internationale uitbreiding BNP Paribas Securities Services heeft zijn commerciële strategie voortgezet in 2009, ondanks een ongunstige conjunctuur die gekenmerkt werd door sectorvertraging, lage rentevoeten en dalende transactievolumes. De business heeft zijn positie in Europa en zijn internationale aanwezigheid versterkt, vooral in Azië, maar ook in het Midden-Oosten en Amerika. BNP

Paribas Securities Services is voortaan actief in 28 landen, 37 vestigingen en op 100 markten. Profiterend van zijn activiteiten in India en Singapore begon BNP Paribas Securities Services met de clearing van afgeleide producten op de beurs van Mumbai, waardoor het belangrijke mandaten binnenhaalde over de hele wereld. Daarnaast kreeg het ook een banklicentie in Hongkong. BNP Paribas Securities Services heeft ook

zijn bedrijfsmodel ‘Follow the Sun’ versterkt zodat klanten voortaan op ieder ogenblik en overal ter wereld toegang krijgen tot het dienstenpakket. En ten slotte werden ook nieuwe kantoren geopend in Marokko (samenwerkingscontract met BMCI).

BNP Paribas/Parijs

Henderson Global Investors kiest BNP Paribas Securities Services Henderson Global Investors heeft voor BNP Paribas Securities Services gekozen als exclusieve dienstenleverancier voor de transacties en daaraan gekoppelde bankdiensten voor nagenoeg al zijn activaklassen. BNP Paribas Securities Services heeft voor dit bedrijf een strategisch exploitatiemodel ontwikkeld dat uniek is in zijn soort om de toekomstige groei te ondersteunen. Daarnaast beheert BNP Paribas Securities Services de integratie van de activa die afkomstig zijn uit de buyout van New Star Asset Management. Deze operatie steunt op een langdurige relatie met een van de belangrijkste onafhankelijke vermogensbeheerders ter wereld.

JAARVERSLAG 2009 INVESTMENT SOLUTIONS 85

BNP Paribas/Parijs

Anticiperen op, en zich aanpassen aan een wijzigend klimaat Hoewel BNP Paribas Securities Services al beschikt over het compleetste productaanbod in Europa, aarzelde het niet om nieuwe oplossingen voor te stellen die de klant steeds beter helpen om het hoofd te bieden aan de uitdagingen van het moment. AlphaSuite bijvoorbeeld richt zich tot vermogensbeheerders en steunt op vier belangrijke pijlers: bescherming van de beleggingen, effectenservice, prestatiemeting en uitstippeling van een optimale strategie. BNP Paribas Securities Services lanceerde ook MasterSuite, een service voor pensioenfondsen die werd uitgewerkt om de beleggingen te beschermen, portefeuilles te beoordelen, de risico’s te sturen en prestaties te verhogen. Beide oplossingen bieden realtime-informatie en een complete reeks verslagen in een

perfect beveiligde omgeving via het internetportaal. BNP Paribas Securities Services heeft bewezen dat het in staat is om oplossingen te ontwikkelen die afgestemd zijn op de specifieke behoeften van de klant door met ConvergEx een overeenkomst te sluiten voor de lancering van een dienst voor veranderingsmanagement. Deze dienst laat houders van activa en andere fondsbeheerders toe om hun effectenportefeuilles te herstructureren in geval van geografische herschikking, een wijziging van portefeuillebeheerder of belegging in nieuwe fondsen. De basis voor deze verbeteringen is vernieuwing. Zo biedt BNP Paribas Securities Services een dienst voor elektronische bijeenroeping die bedrijven toelaat om op een efficiëntere en milieuvriendelijke manier (papierbesparing) te communiceren met hun in het register ingeschreven aandeelhouders.

BNP Paribas/Parijs

86

Exclusief agent voor Investment Technology Group Investment Technology Group heeft aan BNP Paribas Securities Services een mandaat toegekend van exclusief agent voor clearing en settlement van zijn huidige en toekomstige activiteiten in Europa. Dit mandaat omvat zowel de plaatselijke clearing en bewaring van effecten als het wereldwijd bewaren. Deze diensten worden direct geleverd op 22 locaties en omvat de clearing op acht alternatieve handelsplatforms (MTF). Deze ‘sell-side’-operatie betekent een echt keerpunt: het is immers de eerste keer dat een unieke dienst tegelijk verkocht wordt op alle locaties, zowel oude als nieuwe.

Een mandaat van Suez Environnement Suez Environnement heeft BNP Paribas Securities Services gekozen als beheerder van zijn plan voor toekenning van gratis aandelen aan personeelsleden en van zijn aandelenoptieplan. Suez Environnement koos voor BNP Paribas Securities Services omwille van de kwaliteit van zijn Global Employee Custody Services en zijn pan-Europees aanbod. Deze operatie verstevigt de eersterangspositie van BNP Paribas Securities Services bij bedrijven in de CAC 40.

BNP Paribas/Grands Moulins de Pantin

Maatschappelijk verantwoord ondernemen In het kader van zijn engagement voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, heeft BNP Paribas Securities Services zijn eindejaarsgeschenken vervangen door een gift aan het Pasteur Instituut ten behoeve van de wereldwijde campagne voor de strijd tegen infectieziekten die in een aantal landen gevoerd wordt. Daarnaast is BNP Paribas Securities Services ook begonnen met de verhuizing naar de nieuwe internationale zetel in de Grands Moulins de Pantin, een oude maalderij die gerenoveerd werd in overeenstemming met de strengste milieunormen.

Permanente zorg voor uitmuntendheid BNP Paribas Securities Services werd in 2009 met verschillende prijzen onderscheiden, ondanks de grote concurrentie. Het kreeg van het ICFA de titel van ‘Beste Europees ICBE-beheerder van het jaar’ en van ‘Beste bewaarder van het jaar – Frankrijk’ en werd onderscheiden als ‘Beste fondsbeheerder van het jaar in Europa’. Daarnaast is BNP Paribas Securities Services voor Global Finance de ‘Best Sub-Custodian for Western Europe’ (Beste sub-bewaarder van West-Europa), een onderscheiding die wordt toegekend op basis van criteria zoals kwaliteit van de dienstverlening, technologische platforms, Business Continuity-plannen en de kennis van plaatselijke reglementering en gebruiken.

Momentopname

GRANDS MOULINS DE PANTIN

DE INTERNE COMPETENTIES BENUTTEN Wanneer de competenties in het hart van de Groep zitten, waarom zouden we er dan geen gebruik van maken? BNP Paribas Securities Services had een nieuw hoofdkantoor nodig. BNP Paribas Real Estate (BNPP RE) heeft voor BNP Paribas Securities Services een zeldzame parel gevonden, een uitzonderlijke locatie en een architecturaal juweeltje: de ‘Grands Moulins de Pantin’. “BNPP RE is in talrijke fasen van het project als bemiddelaar opgetreden”, benadrukt BNP Paribas Securities Services. Verkennend onderzoek, grond, architecten, financiering en uitvoering van de werken, specifieke behoeften qua veiligheid, zoeken naar investeerders, voorbereiding van het huurcontract enzovoort. Vervolgens bracht BNP Paribas Securities Services alle gebruikers samen, zodat iedereen zijn mening kwijt kon over het ontwerp en de inrichting van de ruimtes. De resultaten van deze inspraakronde vormden “een leidraad bij de keuzes van het ontwerp van de kantoorlagen, de scheidingswanden en de meubelen”. Na werkzaamheden die drie jaar in beslag namen en een voorbeeldige renovatie toevertrouwd aan het architectenbureau Reichen & Robert Associés, zijn de teams van BNP Paribas Securities Services dan verhuisd naar de 50.000 vierkante meter ultramoderne kantoren, die een HQE-milieucertificaat (Haute Qualité Environnementale) kregen. “En dat alles binnen de vooropgestelde termijnen en budgetten.” Wie doet beter? JAARVERSLAG 2009 INVESTMENT SOLUTIONS 87

BNP PARIBAS REAL ESTATE Met zijn 3.300 medewerkers is BNP Paribas Real Estate nummer 1 in advies over bedrijfsvastgoed (1) in Europa en een van de grootste spelers op de residentiële vastgoedmarkt in Frankrijk. BNP Paribas Real Estate biedt een uniek en veelzijdig aanbod, zowel door de geografische dekking als door de verscheidenheid van de voorgestelde businessunits. BNP Paribas Real Estate richt zich tot een gediversifieerde clientèle van bedrijven, beleggers, lagere overheden, promotoren en particuliere klanten. Internationaal netwerk Op het vlak van bedrijfsvastgoed kan BNP Paribas Real Estate zijn klanten begeleiden in 28 landen:

—

—

Veertien landen via zijn directe vestigingen: Abu Dhabi, Duitsland, Bahrein, België, Dubai, Spanje, Frankrijk, India, Ierland, Italië, Jersey, Luxemburg, Verenigd Koninkrijk en Roemenië;

Veertien andere landen dankzij zijn ‘allianties’ met lokale partners. In de sector van het residentieel vastgoed is BNP Paribas Real Estate voornamelijk actief in Frankrijk.

Veelzijdig vastgoedaanbod op zes aanvullende vakgebieden Vastgoedpromotie in Frankrijk en Italië BNP Paribas Immobilier is een van de grootste vastgoedpromotoren in Frankrijk en nummer 1 op het gebied van bedrijfsvastgoed (2) . Transacties Binnen de sector bedrijfsvastgoed verkoopt BNP Paribas Real Estate kantoren, activiteitslokalen, handelspanden enzovoort. (nr. 1 in Frankrijk, Duitsland en Luxemburg (3)). Wat residentieel vastgoed betreft, zorgt het Franse netwerk van BNP Paribas Real Estate voor de verkoop van nieuwe woningen die gebouwd worden door de eigen bouwpromotor. Advies Binnen de sector van het bedrijfsvastgoed geeft BNP Paribas Real Estate zijn klanten advies over de uitwerking van hun vastgoedprojecten, het ontwerp en de uitvoering van de werkruimten, de optimalisering van hun vastgoedpatrimonium enzovoort.

Waarderingen BNP Paribas Real Estate beoordeelt alle soorten vastgoed (kantoren, handelspanden, hotels, opslagruimten, terreinen enz.) volgens de internationale normen die zijn vastgelegd door de ‘Standards Board’ van de ‘International Valuation Standards Committee’ (IVSC) en de ‘Royal Institution of Chartered Surveyors (RICS) Red Book’. Property Management Op het vlak van bedrijfsvastgoed beheert BNP Paribas Real Estate Property Management 28,5 miljoen m2, vastgoed, waarvan meer dan 16 miljoen m2 in Frankrijk, waar het marktleider is (4), net als in België en Luxemburg (5) . Wat residentieel vastgoed betreft, beheert BNP Paribas Real Estate 5.800 kavels binnen het segment Serviceflats. Investment Management In Frankrijk, Italië, het Verenigd Koninkrijk en België beheert deze activiteit 10 miljard euro aan vastgoedactiva. In Frankrijk is BNP Paribas REIM een van de grootste beheerders van burgerlijke vennootschappen voor onroerende beleggingen.

(1) Bron: Property Week – juni 2009. (2) Bron: Classement des Promoteurs (rangschikking vastgoedpromotoren) gepubliceerd door Innovapresse in juni 2009. (3) Interne bron. (4) Euromoney – september 2009. (5) Expertise – november 2009.

88

Met succes naar één merknaam De financiële en economische crisis bleef in 2009 een weerslag hebben op de markten van het bedrijfsvastgoed. De beleggingsvolumes daalden in Europa met 41%, terwijl de geplaatste oppervlakten daalden met 28% ten opzichte van 2008. De Franse markt voor residentieel vastgoed echter vertoonde uiteindelijk een stijging van 35% in Frankrijk, dankzij de fiscale stimuleringsmaatregelen Scellier en Bouvard. In deze context heeft BNP Paribas Real Estate eens te meer bewezen dat het beschikt over de nodige weerstand en reactievermogen: — op het vlak van de promotie van residentieel vastgoed heeft de vennootschap haar plannen laten varen voor de bouw van 1.000 woningen, opnieuw onderhandeld over de grondbelasting, en haar producten herzien in het licht van de nieuwe marktomstandigheden. Ze heeft in het bijzonder een nieuw product ontwikkeld: vakantieverblijven voor zakelijke gasten onder de merknaam HiPark. Door deze strategie puurde BNP Paribas Real Estate voordeel uit de heropleving van de markt en wist het zijn omzet te verdubbelen binnen de activiteit huisvesting. — voor de promotie van kantoorruimten heeft de vennootschap kunnen inspelen op nieuwe producten tegen een aantrekkelijkere en beter op de markt afgestemde prijs. Sommige van deze producten konden geplaatst worden tegen het einde van het jaar, voornamelijk binnen Duitse fondsen. — wat de transactie van kantoren betreft, het domein dat het meest te lijden had onder de crisis, zijn de teams erin geslaagd om een aantal grootscheepse transacties af te sluiten zoals de verkoop van 70.000 m2 kantoorruimte in Montrouge en de verhuur van 72.000 m2 in de Silberturm-toren in Frankfurt. Een sterk punt van het model zijn ook de quasi-recurrente honoraria afkomstig uit de activiteiten van Investment Management, Property Management, Valuation en Consulting. Deze vier domeinen waren samen goed voor bijna de helft van de omzet voor 2009 van BNP Paribas Real Estate. De vastgoedportefeuille die beheerd wordt door Property Management is met 10% gestegen (+2,6 miljoen m2).

Twee ambitieuze operaties voor BNP Paribas BNP Paribas/Parijs

2009 werd ook gekenmerkt door de overstap naar de enige merknaam BNP Paribas Real Estate die vanuit commercieel oogpunt een geweldige troef is. Het geeft immers duidelijk de veelzijdigheid weer van het vastgoedaanbod (dat tot dan toe voorgesteld werd onder verschillende merknamen) en laat alle businessunits profiteren van de internationale bekendheid van de naam BNP Paribas. In 2009 werd ook vooruitgang geboekt op twee strategische terreinen: — de afbakening van het dienstenaanbod — het uittekenen van de nieuwe commerciele structuur die in 2010 wordt ingevoerd op grond van drie belangrijke pijlers: • het land: vastgoed blijft in de eerste plaats een ‘nabijheids’-activiteit. • de businessunit: elke activiteit moet op Europees niveau georganiseerd worden om aan de klanten dezelfde kwaliteit van dienstverlening te bieden. • de multidisciplinaire dimensie die gevormd wordt door drie diensten die onmisbaar zijn voor het begeleiden van klanten op lange termijn: - de informaticatool voor opvolging van de klantrelatie; - de afdeling Research, die de verschillende vastgoedmarkten analyseert (balans en vooruitzichten) ; - en het commercieel team Clients Solutions, dat zorgt voor de opvolging van grote klanten.

De teams voor de promotie van bedrijfsvastgoed van BNP Paribas Real Estate hebben in 2009 meer dan 250.000 m2 kantoorruimte geleverd. Hiertoe behoorden twee ambitieuze en omvangrijke herstructureringsoperaties voor BNP Paribas: — De rue Bergère 14, in het negende arrondissement van Parijs: hoofdzetel BNP Paribas Investment Partners (32.000 m2). — De Grands Moulins de Pantin: zetel van BNP Paribas Securities Services (46.500 m2).

Deze beide operaties met het label Haute Qualité Environnementale (HQE) ontvingen een onderscheiding. Het gebouw aan de rue Bergère kreeg de Trophée Constructeo die georganiseerd werd door de krant le Moniteur, en de Grands Moulins de Pantin werd door de Fédération Nationale des Promoteurs onderscheiden met de ‘Pyramide de Vermeil’.

BNP Paribas/Parijs

BMCI/Casablanca

JAARVERSLAG 2009 INVESTMENT SOLUTIONS 89

CORPORATE

& INVESTMENT

B A N K I N G Voor Corporate & Investment Banking was 2009 een jaar vol contrasten. De hele sector, en ook de klanten, werden aan het begin van het jaar geconfronteerd met veel onzekerheid, met kapitaalmarkten die bijna tot stilstand kwamen en met een razendsnelle stijging van de liquiditeits-, krediet- en kapitaalkosten. De risico’s waren hoog bij alle activa, zonder onderscheid, en de reglementering voerde de druk steeds hoger op.

Tegen het einde van het eerste kwartaal van 2009 kwam er stilaan verbetering en tegen het einde van het jaar was de toestand op de markten weer normaal. Er was een heropleving van de activiteit op de kapitaalmarkten: de rentemarkten en in het bijzonder de obligatiemarkten waren bijzonder actief, terwijl de aandelenmarkten, waar de activiteit iets minder dynamisch was, zich herstelden tegen het einde van het jaar. De vraag naar ‘fl ow’-producten bleef het hele jaar toenemen en tijdens het derde kwartaal steeg ook de vraag naar gestructureerde producten met kapitaalgarantie. Klanten keerden terug naar de Equity Capital Markets (ECM) voor de financiering van hun activiteit en in de Finance-businessunits daalden de liquiditeitskosten en was kapitaal minder schaars.

In het licht van deze wijzigende marktomstandigheden, handelde BNP Paribas Corporate & Investment Banking (BNP Paribas CIB) met zijn kenmerkende flexibiliteit en gaf het eens te meer blijk van zijn standvastigheid en veerkracht. BNP Paribas CIB wist zijn strategieën op het vlak van kapitaal-, liquiditeiten- en risicobeheer aan te passen, de marktrisico’s nauwlettend op te volgen, zijn blootstelling gevoelig te verminderen en zijn structuur waar en wanneer nodig aan te passen. Dankzij al deze factoren is BNP Paribas CIB erin geslaagd om een sprong voorwaarts te maken door een hoge omzet te realiseren, zijn marktaandeel te vergroten en heel wat prestigieuze prijzen en rangschikkingen te behalen in verschillende businessunits.

BNP Paribas CIB dankt zij succes vooral aan zijn evenwichtig bedrijfsmodel dat gemakkelijk kan worden aangepast aan zijn activiteit op de kapitaalmarkten en aan zijn solide financieringsplatform in bepaalde expertisedomeinen. Een ander sleutelelement voor de opmerkelijke prestaties van BNP Paribas CIB in 2009: een klantgerichte aanpak ongeacht de economische sector. De 13.000 klanten van BNP Paribas CIB, bedrijven en instellingen, stonden altijd centraal in het bedrijfsmodel. BNP Paribas CIB heef t meer dan 16.000 medewerkers in meer dan vijftig landen, die zich allemaal tot doel gesteld hadden om de klanten de hoogstaande producten en diensten te leveren die ze nodig hadden om stand te houden in de woelige omstandigheden van het jaar 2009.

JAARVERSLAG 2009 CORPORATE & INVESTMENT BANKING 91

BNP Paribas/Londen

BNP Paribas/New York

Advisory en Capital Markets Fixed Income De businessunit Fixed Income van BNP Paribas CIB kende in 2009 een snelle groei, waardoor het zijn bekendheid kon vergroten en zijn marktaandeel wist uit te breiden in al zijn activiteiten. De groei weerspiegelt twee grote trends. De behoefte aan financiering blijft een grote bezorgdheid voor zowel de bedrijven, de overheidssector (overheden en centrale banken) als de fi nanciële instellingen. Binnen deze context hebben de teams van Fixed Income hun leiderschap op de primaire kapitaalmarkten verstevigd door emittenten en beleggers hun kennis en vaardigheden ter beschikking te stellen bij de interpretatie van markttrends en de aanpassing aan de nieuwe omstandigheden. Op de tweede plaats slaagde de businessunit Fixed Income erin om zijn aanbod op de secundaire markten aan te passen en zo rekening 92

BNP Paribas/Hong Kong

te houden met de wijzigende behoeften van zijn klanten op het vlak van liquiditeit en eenvoudigere en transparante producten. Dit leidde meteen ook tot een vergroting van het marktaandeel. Onbetwist leiderschap op Debt Capital Markets In 2009 verlegde BNP Paribas CIB de grenzen van de internationale Debt Capital Markets (DCM) . De DCM teams van BNP Paribas CIB slaagden erin om emittenten uit de overheidssector doorheen de ingrijpende veranderingen op de markten te loodsen. Zij hielpen financiële instellingen met hun behoefte aan herfinanciering door hen advies te geven op het vlak van timing, droegen bij tot de heropening van de markt voor uitgiften door internationale bedrijven in Europa, het Midden-Oosten en Afrika (EMEA) en detecteerden investeringsbehoeften. Hierdoor bevestigden ze hun plaats als wereldleider door kritische analyse te koppelen aan uitstekend advies en naadloze uitvoering. De obligatiemarkt van de eurozone is een van de grootste internationale obligatiemarkten. In 2009 domineerde

BNP Paribas CIB de markt voor uitgifte in euro in alle segmenten en landen door de plaatsing in de markt van de belangrijkste transacties. Of het nu gaat om uitgiften door grote bedrijven, financiële instellingen of de overheidssector (supranationale leningen, schuldemissies van staten, agentschappen of regio’s), BNP Paribas CIB is voor transacties in euro koploper in de rangschikking van Thomson Reuters. BNP Paribas CIB heeft zijn expansie ook voortgezet buiten de euromarkten. De markt van de bedrijfsobligaties is hiervan het mooiste voorbeeld: in 2009 was er een aanzienlijke toename van het volume van de transacties die door BNP Paribas CIB voor grote bedrijfsemittenten uitgevoerd werden in US dollar, Brits pond, Zwitserse frank en Japanse yen. BNP Paribas CIB heeft regelmatig zijn marktaandeel vergroot in tal van andere grote sectoren: financiële en overheidsinstellingen overal ter wereld zijn de eerste om de ongeëvenaarde vaardigheid te erkennen van BNP Paribas CIB om oplossingen voor te stellen en om liquiditeit op te sporen op de internationale obligatiemarkten.

e onzekerOndanks de heid en de e ex treme marktvolatiliteit teit die voor bedrijfsemittenten enten het hele jaar 2009 aanhield, nhield, leidde BNP Paribas CIB de meest opmerkelijke bedrijfsuitgiften in dollar, yen, n, Zwitserse frank, Brits pond, en n uiteraard, euro. BNP Paribas CIB is toegetreden tot de markt van uitgiften in dollar via mandaten daten voor toonaangevende bedrijven jven als British Petroleum (tweemaal), Roche, AB InBev, Telecom Italia, Sky, Anglo American, WPP, France Télécom en tenslotte EDF, waarvoor dit de eerste obligatie-uitgifte in dollar was. In de belangrijkste Europese valuta’s (EUR, GBP en CHF), beschikt BNP Paribas CIB over het grootste marktaandeel met bijna 11% van alle ‘investment-grade corporate’ uitgiften per volume (bron: Thomson Reuters 2009) – wat het bewijs levert van de stevigheid van haar multivalutafranchise. Ook op de binnenlandse Amerikaanse markt wist BNP Paribas CIB zich te onderscheiden in tal van transacties, voornamelijk met betrekking tot uitgevers van blue chips, zoals Time Warner Cable, Boeing, Comcast en Coca-Cola Enterprises.

Momentopname ROLLS-ROYCE

OPVALLEN IN DE MASSA Toen autofabrikant Rolls-Royce besloot een uitgifte van een obligatie op tien jaar voor GBP 500 miljoen te lanceren, schreef hij, zoals het hoort, een aanbesteding uit bij de banken. Het was de eerste keer sinds 2004 dat RollsRoyce naar de obligatiemarkt was gekomen en BNP Paribas gooide zich met overgave in de strijd. Na een eerste selectie werd een shortlist van negen gegadigden opgesteld, van wie er uiteindelijk drie werden geselecteerd. BNP Paribas was er één van. De bank kreeg de opdracht om “meer specifiek de roadshow voor beleggers te organiseren, die werd geleid door twee teams”, aldus een senior manager bij Rolls-Royce. Hij voegt er nog aan toe dat de Fixed Income-teams van CIB werden geselecteerd “op basis van hun uitstekende presentatie, maar ook omdat ze niet bang waren om een origineel, onafhankelijk standpunt uit te drukken. Uiteindelijk werd de deal perfect uitgevoerd”, zegt hij tevreden.

Aanpassing p ga aan de nieuwe omgeving g g van va ons aanbod secundaire markten op p de secund De krediet- en rentemarkten en de markt hebben in 2009 een van de valutahandel valutah ondergaan. De klangrondige wijziging wijzig in het bijzonder de ten van Fixed Income, I verwachten van institutionele beleggers, b hun bank kritieke kritie omvang, stabiliteit, en van eenvoudige en transeen aanbod v en oplossingen voor parante producten produ risicobeheer. In vergelijking met een groot aantal van bevond BNP Paribas zijn concurrenten concurren CIB zich in een ee uitstekende positie om beheersen en om haar klande crisis te be ten te helpen helpe deze op een efficiënte doorstaan. In een volatiel en wijze te do klimaat met een grote ononzeker k gerustheid over tegenpartijrisico, gerusthe bood BN BNP Paribas CIB zijn klanten voordeel dat het een van de het voo hoogste hoogs kredietratings van alle grote internationale banken kon in uitstekende bewezen voorleggen, naast n permanent betrouwbaar leresultaten als p verancier van cashproducten en rente-, valutaderivaten. krediet- en valu BNP Paribas CIB C is zich bewust van de uitdagingen en e mogelijkheden die deze omgeving beleggers te bieden nieuwe omge heeft. Daarom heeft het zijn aanbod gronom zo beter te kunnen inspedig gewijzigd o len op de uiteenlopende behoeften van de klanten. Het platform voor cashproducten en eenvoudige afgeleide producten werd uitgebreid om te voldoen aan de toenemende vraag bij de beleggers. De commerciële teams die zich specifiek bezighouden met institutionele beleggers werden versterkt in alle regio’s en de strategie werd tot de essentie teruggebracht om aanzienlijke beleggingsstromen aan te trekken uit eenvoudige producten. De activiteit bij institutionele klanten is aanzienlijk gestegen dankzij het werk van het Institutional Relationship Management (IRM)-team, dat optreedt als schakel tussen BNP Paribas CIB en institutionele beleggers, maar ook dankzij de actieve prospectiecampagne die gevoerd werd door de commerciële teams van Fixed Income. Tussen december 2008 en december 2009 zijn de activiteiten van BNP Paribas CIB op het vlak van valutahandel, rente en kredieten aanzienlijk gestegen. Tijdens diezelfde periode kenden ook de activiteitenvolumes op de markt van het primaire krediet en voor eenvoudige producten op de secundaire markten een sterke groei.

JAARVERSLAG 2009 CORPORATE & INVESTMENT BANKING 93

Liquiditeit bieden op de rentemarkten In een jaar gedomineerd door eenvoudige renteproducten en een normalisatie van de markt, slaagde BNP Paribas CIB erin om een leiderspositie te verwerven op de renteproductenmarkt. Dankzij de doelbewuste uitbreiding van de klantenbasis en de sterke rangschikking binnen Debt Capital Market (DCM), namen de volumes van eenvoudige renteproducten in 2009 met meer dan 25% toe. Om te voldoen aan de toenemende vraag bij de beleggers heeft de businessunit Fixed Income zijn aanbod van cashproducten en eenvoudige afgeleide producten aanzienlijk uitgebreid. De groei van de franchise was vooral opmerkelijk in Noord-Amerika, waar BNP Paribas CIB is uitgegroeid tot een grote speler voor cashproducten en rentederivaten in USD. Het valutaplatform ontwikkelen en vervolledigen BNP Paribas CIB bleef tijdens het hele jaar 2009 aanwezig op de valutamarkten en heeft zijn aanbod op het vlak van valutahandel aangepast om te voldoen aan de diverse behoeften van de klanten. Twee belangrijke gebeurtenissen illustreren deze heroriëntering: in juni 2009 verwierf BNP Paribas CIB de intellectuele eigendomsrechten op de ‘Forex Prime Brokerage’-activiteiten (prime brokerage op de markt van de valutahandel) van AIG. Deze overname levert BNP Paribas CIB niet alleen de deskundige kennis op van een van de meest vermaarde teams voor Forex Prime Brokerage in de sector, maar ook een compleet platform voor Forex Prime Brokerage, gaande van frontoffice tot backoffice. In november 2009 lanceerde BNP Paribas CIB zijn nieuwe elektronisch tradingplatform BNP Paribas FX eTrader. Dit platform laat toe om het bestaande e-commerce-aanbod voor valutahandel te verbeteren en biedt een consistente en competitieve prijsstelling en toegang tot diepgaande marktliquiditeit voor locotransacties, forwardtransacties en valutaswaps. Dankzij zijn engagement om het aanbod op het vlak van valutahandel uit te breiden, zijn hoge kredietrating en de stevigheid van zijn wereldwijd platform voor distributie van valutaproducten slaagde BNP Paribas CIB erin om zijn franchise verder te ontwikkelen bij ratinggevoelige tegenpartijen zoals centrale banken en pensioenfondsen. Als gevolg daarvan kon BNP Paribas zijn marktaandeel 94

BNP Paribas/New York

aanzienlijk verhogen: in het klassement Euromoney FX Poll, steeg BNP Paribas CIB van de zeventiende plaats in 2006 naar de tiende plaats in 2009. Marktleider in Risk Management De financiële crisis heeft de risicobeheercriteria en -methoden gewijzigd. De essentiële behoeften van bedrijven, zoals herfinanciering of afdekking, zijn nog belangrijker geworden. Binnen deze context bleef BNP Paribas CIB vernieuwende en relevante oplossingen aanbieden om zijn klanten te helpen het hoofd te bieden aan de uitdagingen op het vlak van risicobeheer waarmee ze in hun dagelijkse activiteiten gecon-

fronteerd worden. BNP Paribas CIB ging nog een stap verder door het uitwerken van oplossingen voor risicobeheer binnen een crisiscontext. Die pakken de specifieke problemen als gevolg van de financiële crisis aan en helpen de klanten in te spelen op mogelijkheden die ontstaan door deze marktverschuivingen. Dankzij zijn bewezen kennis in structurering en producten kan BNP Paribas CIB oplossingen op maat uitwerken voor alle activaklassen, naast geïntegreerde oplossingen voor kapitaal- en risicobeheer die voldoen aan de behoeften van zijn klanten en die afgestemd zijn op de marktomstandigheden.

BNP Paribas/Bahreïn

Momentopname HEIDELBERGCEMENT

ONZE DESKUNDIGHEID TEN DIENSTE DE KLANT

BNP Paribas/Parijs

Corporate Finance Na een slecht eerste kwartaal kenden de aandelenmarkten vanaf begin maart een indrukwekkende opleving die het vertrouwen bij de beleggers en de risicohonger opnieuw aanwakkerde. Tegelijk was er bij de grote bedrijven en financiële instellingen een duidelijke behoefte aan kapitaal, waardoor ze opnieuw hun toevlucht namen tot uitgiftes met voorkeurrecht, kapitaalverhogingen, uitgiftes van converteerbare obligaties enzovoort. BNP Paribas was als bookrunner betrokken bij tal van kapitaalverhogingen met voorkeurrechten in Europa, waaronder HSBC (12,8 miljard Brits pond), Gas Natural (3,5 miljard euro), Lafarge (1,5 miljard euro), Axa (2,1 miljard euro). In de sector van de bouwmaterialen verwierf BNP Paribas een zeer groot marktaandeel dankzij zijn eersterangsrol in de belangrijkste kapitaalverhogingen met voorkeurrecht (HeidelbergCement, Lafarge, CRH, Holcim, Cemex, Cementos Portland). Deze transacties benadrukken het vermogen van BNP Paribas CIB om omvangrijke transacties over te nemen dankzij zijn balans, zijn uitstekende rating en de kwaliteit van zijn dochteronderneming voor aandelenmakelaardij, Exane BNP Paribas, die op de vijfde plaats staat in de rangschikking van pan-Europese aandelenverkoop (bron: Thomson Extel 2009).

In Europa kende de markt van ‘equity-linked’-transacties een groei van 79,8% ( bron: Thomson Reuters ). Op deze bijzonder dynamische markt profileerde BNP Paribas zich als leider door zijn tussenkomst als bookrunner van 19 transacties in 7 verschillende landen (Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, België, Zwitserland, Duitsland, Noorwegen en Spanje). Tot de belangrijkste uitgiftes tes behoren: de omwisselbare obligatiess KfW in aandelen Deutsche Post AG G (750 miljoen euro, Duitsland), omwissselbare obligaties Eurazeo in aandelen en Danone (700 miljoen euro, Frankrijk), k), omwisselbare obligaties Cable & Wireless (230 miljoen euro, Verenigd gd Koninkrijk), converteerbare obligaties es REC (320 miljoen euro, Noorwegen), n), ongedekte converteerbare senioroblibligaties UCB (500 miljoen euro, België), ë), converteerbare obligaties Clariant ant (300 miljoen Zwitserse frank, Zwitserland). d). Wat beursintroducties betreft, vertoononde de markt tegen het einde van het jaar een licht herstel en BNP Paribas bas CIB trad op als bookrunner en als coleadmanager van de grootste beursinsintroductie op Euronext Parijs sinds 2007 007 (CFAO, 927 miljoen euro).

Wanneer transacties op de kapitaalmarkt in de miljarden euro’s lopen, is er voor amateurs geen plaats. Wat klanten willen is grote deskundigheid en onwankelbare steun. Toen de Duitse cementreus HeidelbergCement dan ook besliste een aandelenuitgifte te lanceren op het ogenblik dat zijn belangrijkste aandeelhouders uitverkoop hielden aan institutionele beleggers, koos het bedrijf de beste banken uit voor ruggensteun. BNP Paribas stond op de lijst als de cobookrunner voor de deal, en “speelde een belangrijke rol in ons succes door ons te helpen de beste structuur en beleggingsstrategie te vinden,” merkt Dr. Näger, CFO bij HeidelbergCement, op. “Daarnaast waren het krachtige distributienetwerk van BNP Paribas en de grote bekwaamheid van de bank om beleggers aan te trekken, een duidelijke troef tijdens de plaatsingsfase”, voegt hij daar nog aan toe.

JAARVERSLAG 2009 CORPORATE & INVESTMENT BANKING 95

De primaire aandelenmarkten in Azië vertoonden een aanzienlijke heropleving, vooral tijdens de tweede helft van 2009, en 2009 wordt beschouwd als een overgangsjaar. De beleggers zijn door het steeds groter wordende aanbod voorzichtiger en selectiever geworden op de markt van de beursintroducties en blijven de voorkeur geven aan sectorgerichte strategieën. BNP Paribas was betrokken bij drie grote transacties in drie Aziatische landen en leverde daarmee het bewijs van zijn geografi sche diversifi catie en zijn vermogen om grote transacties te begeleiden: — in Korea : kapitaalverhoging met vo o r ke u r re c hte n va n S h i n h a n Financial Group (947 miljoen USD) – co-leadmanager en joint underwriter; prijs voor de ‘Best Secondary Offering 2009’ toegekend door het tijdschrift The Asset Triple A. — in Singapore: kapitaalverhoging van K-Reit met voorkeurrechten (440 miljoen USD) – enige bookrunner, leadmanager, underwriter en fi nancieel adviseur. — in Hongkong: beursintroductie Sands China (2,5 miljard USD) – joint bookrunner en co-leadmanager. De economische crisis had een grote weerslag op de Advisory-businessunit in 2009: in Europa daalden de fusiesovernames met 45% ten opzichte van 2008 en zakten daarmee tot het laagste niveau sinds 2003 ( bron: Thomson

Reuters). In Azië (zonder Japan) tekende zich een vergelijkbare trend af met een daling van 18,2% van het volume van aangekondigde transacties. In deze bijzonder moeilijke omstandigheden slaagde BNP Paribas CIB erin om zijn leiderschap te bevestigen op de adviesmarkt in Frankrijk. De bank heeft ook haar Europese expansie voortgezet, vooral door grensoverschrijdende transacties. De belangrijkste zijn: — Adviseur BNP Paribas voor de overname van Fortis Bank; — Adviseur CNCE voor de fusie met Banque Fédéra le des Ba nques Populaires om samen de tweede grootste bankgroep te vormen op de Franse markt; — Adviseur Vivendi voor de verwerving van GVT (Brazilië); — Adviseur Alstom voor de verwerving, samen met Schneider Electric, van Areva T&D; — Adviseur Alleanza voor de inte gratie van de verzekeringsactiviteiten van Alleanza (voor 50,3% in handen van Generali) en van Toro Assicurazioni (voor 100% in handen van Generali); — Adviseur CNP Assurances voor de oprichting van een joint venture voor levensverzekeringen met Barclays in Zuid-Europa; — Adviseur van Pernod Ricard bij de verkoop van de activiteit Wild Turkey Bourbon aan Campari;

Sterkere internationale aanwezigheid in internationale transacties in de energie- en grondstoffensector met eersteklas operatoren

Joint bookrunner en co-leadmanager van de beursintroductie van Sands China Ltd (2,5 USD) Sands China is de grootste ontwikkelaar, eigenaar en uitbater van geïntegreerde casino’s en hotelcomplexen in Macau. Na zijn beursintroductie is Sands China het grootste casinobedrijf in Azië met een beurswaarde van 10,8 miljard Amerikaanse dollar. De beursintroductie van Sands China is de grootste die ooit binnen de wereldwijde casino-industrie gerealiseerd werd, en het is de derde grootste introductie op de beurs van Hongkong in 2009 en de grootste beursgenoteerde spin-off in Hongkong sinds 2002. De beursintroductie bestond uit een internationale tranche van 90% die ongeveer twee keer gedekt was, voornamelijk aangestuurd door de vraag naar intekening door long-only Amerikaanse en Aziatische beleggers.

BNP Paribas CIB trad op als adviseur voor de Addax & Oryx Group, een onafhankelijk en volledig geïntegreerd petroleumbedrijf met een omzet van meer dan 11,5 miljard Amerikaanse dollar, bij het tenderbod door Sinopec, de belangrijkste Chinese producent en leverancier van olie- en petrochemische producten, op Addax Petroleum (voor ongeveer 35% in handen van Addax & Oryx). Dit internationale bedrijf is voornamelijk in West-Afrika en het Midden-Oosten actief in de ontginning en productie van olie en gas. De hoofdzetel is gevestigd in Genève en het bedrijf is genoteerd op de beurzen van Londen en Toronto.

BNP Paribas/Londen

96

— Adviseur van Enexis bij de verkoop van Enexis High Voltage Grid aan Tennet. BNP Paribas CIB vervulde ook een sleutelrol in twee grote internationale deals, die zijn doorbraak illustreren op het vlak van grote en strategische internationale transacties: adviseur van Addax & Oryx bij de verwerving van Addax Petroleum door Sinopec (China) en adviseur van Wisco (China) bij de transactie met MMX, de Braziliaanse producent van ijzererts en ruwijzer. Als ander voorbeeld van de sterke vraag van China naar natuurlijke hulpbronnen trad BNP Paribas CIB op als adviseur voor het Chinese overheidsbedrijf CRCC en de Tongling Group bij hun tenderbod van 680 miljoen Canadese dollar op het op TSX/ Nyse genoteerde Coriente Resources. In Azië trad BNP Paribas CIB op als adviseur voor Wings Group bij de overdracht van zijn volledige belang van 90% in Bank Ekonomi (Indonesië) aan HSBC Asia Pacifi c voor een bedrag van 614 miljoen Amerikaanse dollar. BNP Paribas CIB wist hiermee zijn leiderspositie te verstevigen op het vlak van bankgerelateerde fusies-overnames in deze regio. In Latijns-Amerika heeft BNP Paribas CIB Colinversiones SA (Colombia) advies gegeven bij de verwerving van een belang van 63,8% in Empresa de Energia del Pacifico SA (Colombia) van Gas Natural SDG SA (Spanje).

Global Equities and Commodity Derivatives (GECD) De aandelenmarkten begonnen opnieuw hun normale activiteitenniveau te vertonen vanaf de lente van 2009, waardoor de inkomsten van BNP Paribas CIB de rest van het jaar stabieler werden. Als reactie op de onrust op de markten, die begon eind 2007 en die aanhield tot begin 2009, is GECD overgestapt op een bedrijfsmodel gericht op gecontroleerde groei, waarbij het zijn strategische richting zeer nauwlettend opvolgde en zich permanent aanpaste aan het nieuwe marktklimaat. Dankzij het daadkrachtige beleid voor het verminderen van de risico’s en het nemen van efficiënte beleidsbeslissingen slaagde GECD erin om vol vertrouwen voortgang te boeken. In tegenstelling tot heel wat concurrenten was de businessunit Equity Derivatives van BNP Paribas in staat om voor zijn klanten een brede waaier van activiteiten te behouden en om tegelijk deze activiteiten af te stemmen op de evolutie van de vraag van de klanten. Trading voor rekening van de klant behaalde goede resultaten dankzij de geleidelijke verbetering van de marktomstandigheden tegen het einde van het eerste kwartaal en dankzij de belangrijke maatregelen die getroffen werden op het vlak van ‘de-risking’. Bij de ‘flow’producten voor rekening van de klant wist het team van Equity Derivatives zijn posities goed te beheren door actieve trading en door een vermindering van de marktrisico’s ten opzichte van de voorgaande jaren. Het risicobeheer van portefeuilles van gestructureerde producten werd verfijnd om beter te kunnen inspelen op de nieuwe marktomstandigheden en -risico’s. Hierdoor vertoonden deze portefeuilles een aanzienlijk hogere opbrengst, wat het bewijs levert voor de vakkennis van het team van Equity Derivatives van BNP Paribas CIB. Om te voldoen aan de toenemende vraag van particuliere klanten naar eenvoudige gestructureerde producten heeft BNP Paribas CIB op grond van zijn eigen indexen een aantal nieuwe, minder volatiele producten met kapitaalgarantie ontwikkeld. Deze strategieën, waaraan een lager risico gekoppeld is dan aan de traditionele oplossingen van voor de crisis, bieden de klant een bescherming tegen emittentenrisico. De cash management franchise blijft zich ontwikkelen: de vraag van institutionele

BNP Paribas/Londen

beleggers blijft stabiel en BNP Paribas CIB slaagde erin om dit klantensegment nog verder uit te breiden. De wereldwijde groei van de franchise voor ‘prime brokerage’ van BNP Paribas CIB begon in 2008 en zette zich voort in 2009 in het kader van de versteviging van de infrastructuur voor risicobeheer. In Azië werd BNP Paribas CIB geconfronteerd met een moeilijk klimaat met een daling van de vraag naar ‘fl ow’producten door private banken en een strengere reglementering door de plaatselijke overheden. Dit werd echter goedgemaakt door de groei van de ‘flow’-activiteiten en van converteerbare obligaties. De permanente inspanningen om de cross-selling te verhogen en JAARVERSLAG 2009 CORPORATE & INVESTMENT BANKING 97

BNP Paribas/New York

Momentopname XTO

DESKUNDIGHEID IN DERIVATEN CULTIVEREN XTO, de vooraanstaande aardgasproducent in de VS, wilde zowel “zijn blootstelling aan schommelingen van de grondstoffenprijzen verminderen als zijn beschikbare cashflow vergroten,” leggen de managers van het bedrijf uit. BNP Paribas deed zijn stevige reputatie op het stuk van derivaten alle eer aan: het Global Equities and Commodity Derivativesteam van de bank werkte een speciale financiële regeling uit waarmee het bedrijf een gedeelte van zijn schuld vooruit kon betalen. “BNP Paribas was gedurende verscheidene jaren een belangrijke bondgenoot, van toen we net met ons bedrijf gestart waren tot onze huidige positie als marktleider. Wij hebben altijd vertrouwen gehad in de bank om ons zo doeltreffend mogelijk te ondersteunen. Daarbij heeft ze altijd rekening gehouden met onze specifieke behoeften.”

98

een hefboomeffec hefboomeffect te creëren binnen hebben geleid alle Aziatische platforms plat tot een verruiming van tot synergieën en to het productaanbod van BNP Paribas CIB. Daardoor slaagde BNP Paribas CIB erin om efficiënter te werken en zo een betere marktdekking te realiseren. In Europa hebben de Equity-activiteiten voordeel kunnen halen uit de uitstekende positionering van BNP Paribas CIB om zijn aanwezigheid te verstevigen bij zowel de retailklanten als institutionele klanten. BNP Paribas CIB heeft samen met beleggers gezocht naar manieren om in te spelen op nieuwe beleggingsmogelijkheden. Het werkte een aantal nieuwe oplossingen uit, zoals het aanbieden van kwantitatieve strategieën via Harewood Asset Management. In Amerika leidden de stabiele prestaties van de businessunit Equity en een permanente klantfocus tot het aantrekken van heel wat nieuwe klanten op het vlak van financiering en ‘flow’-producten. Dankzij zijn deskundige kennis van eigen indexen en kwantitatieve strategieën wist BNP Paribas CIB zijn activiteiten uit te breiden binnen de retailnetwerken en pensioenfondsen en zo zijn marktpenetratie in Latijns-Amerika te vergroten. De businessunit Commodity Derivatives werd gekenmerkt door een verdere groei van de omzet en een expansie van de klantfranchise ten opzichte van 2008. BNP Paribas CIB versterkt immers voortdurend zijn aanwezigheid en merk-

bekendheid en weet zich steeds beter te positioneren op de grondstoffenmarkt. De volumes van de over-the-counter activiteiten van de Commodity Investors Group aan het begin van het jaar waren eerder zwak. Maar na een geleidelijke verbetering bereikten deze een hoog niveau tegen eind 2009. BNP Paribas CIB sloot een aantal omvangrijke transacties af met institutionele klanten, privébanken en retailnetwerken. Qua hedgingactiviteiten voor bedrijven met het oog op risicobeheer, blijft BNP Paribas CIB zich onderscheiden op de oliemarkten, de markt voor CO2-emissies en de markten voor Amerikaans aardgas. BNP Paribas CIB heeft geïnvesteerd in het samenstellen van Europese teams voor aardgas, elektriciteit, steenkool, basismetalen, edelmetalen en ‘soft commodities’ en zag deze inspanningen beloond met een stijging van de activiteit. De activiteit Structured Corporate Solutions hield goed stand ondanks de moeilijkere omstandigheden op het vlak van leningen en kredieten tijdens het eerste semester. Dit werd gecompenseerd door hedgeherstructureringen en de monetisering van portefeuilles. De inkomsten uit Commodity Futures vertoonden een sterke groei dankzij het toenemend aantal klanten en de voorkeur voor beursgenoteerde afgeleide instrumenten boven OTC-producten. De inkomsten uit fondsbeheer daalden echter als gevolg van de rentedaling.

In Azië nam de concurrentie op de markt voor grondstoffenderivaten toe door de lancering van marketingactiviteiten door andere banken en tradingmaatschappijen. In Europa heeft de businessunit Commodity Derivatives een zeer sterke positie dankzij de leningscapaciteit van BNP Paribas CIB voor de financiering van internationale handel en gestructureerde financiering en dankzij zijn uitstekende corporate hedgingfranchise, vooral op de oliemarkten en de markten voor CO2-emissies. In Amerika legt BNP Paribas de nadruk op de ontwikkeling van fysieke capaciteiten op het vlak van aardgas en elektriciteit en vertoonde het voor de hele regio een aanhoudende groei van zijn hedgingactiviteiten voor olie, aardgas en metalen.

BNP Paribas/Hong Kong

Structured Finance Ondanks een bijzonder moeilijk jaar heeft het bedrijfsmodel van BNP Paribas CIB voor de businessunit Structured Finance wereldwijd goede resultaten opgeleverd in alle activiteiten en platforms. Daardoor kon deze businessunit zich snel herstellen. BNP Paribas CIB heeft in 2009 een groot aantal transacties afgerond, waardoor het heeft bijgedragen aan de financiering van de economie in zowel Frankrijk als in de rest van de wereld. De internationale financiële markten kenden een ongeziene volatiliteit in 2009, een jaar dat gekenmerkt werd door de scherpste prijszetting sinds decennia op de kredietmarkt en door een zeer beperkte marktliquiditeit gekoppeld aan hoge liquiditeitskosten. Binnen deze ongunstige context profileerde de activiteit Structured Finance van BNP Paribas CIB zich als leider op de financieringsmarkten, ongeacht de geografische regio’s, sectoren of klassen van kredietnemers. De teams van Structured Finance gaven verstandig advies aan klanten die geconfronteerd werden met ernstige beperkingen op het vlak van liquiditeit en ze werkten oplossingen uit voor herfinanciering in moeilijke omstandigheden.

BNP Paribas CIB behoorde in 2009 tot de beste Europese banken op het vlak van wereldwijde gesyndiceerde leningen en sloot dat jaar transacties af in 42 landen. In de EMEA-regio was de bank gemandateerd voor het beheer van 160 transacties voor een totaalbedrag van meer dan 32 miljard euro. Het team Structured Finance van BNP Paribas CIB heeft de voorbije jaren constant goede resultaten behaald en wist door zijn volume en door het aantal transacties in bepaalde regio’s zijn marktaandeel te vergroten en als bookrunner op te klimmen in de rangschikking. Deze resultaten getuigen niet alleen van een versterkte aanwezigheid van BNP Paribas CIB Structured Finance op de markt van gesyndiceerde leningen, maar de aan CIB toegekende mandaten voor het opzetten van transacties, ongeacht de marktomstandigheden illustreren ook duidelijk het vertrouwen in de bank. Met zijn vele specifieke productteams kan BNP Paribas CIB Structured Finance een geïntegreerd dienstenpakket aanbieden in alle productcategorieën: financiering van acquisities, transportfinanciering, exportfinanciering, financiering van de energie- en grondstoffensector, financiering van financiële instellingen, leveraged finance, financiering van de media- en telecommunicatiesector, projectfinanciering, vastgoedfinanciering en financiering van internationale handel.

JAARVERSLAG 2009 CORPORATE & INVESTMENT BANKING 99

BNP Paribas/Hong Kong

BNP Paribas/New York

De businessunit Structured Finance van BNP Paribas CIB heeft een pioniersrol gespeeld door oplossingen aan te bieden aan grote Europese bedrijven die nood hadden aan herfinanciering doordat leningen kwamen te vervallen. BNP Paribas CIB Structured Finance was een van de eerste banken om ‘Forward Start Facilities’ toe te kennen die herfi nanciering mogelijk maken zonder het risico van een onmiddellijke daling van de beschikbare liquiditeiten zoals bij een traditionele herfinanciering. BNP Paribas CIB Structured Finance ontwikkelde ook eersteklas oplossingen voor leningnemers die de voorkeur geven aan het wijzigen van de leningsvoorwaarden en het verlengen van de looptijd. In Energy & Commodity Finance was BNP Paribas CIB de voorbije 30 jaar regelmatig betrokken bij een groot aantal transacties. De recente onrust

Financiering van een windmolenpark in Ethiopië

100

in deze sector heeft de leiderspositie van BNP Paribas CIB verstevigd, waardoor het zijn klanten kon helpen met de herstructurering van enkele van de meest delicate kredietsituaties ooit. BNP Paribas CIB bleef gedurende het hele jaar zijn activiteiten verder ontwikkelen en een verdere omzetgroei realiseren. De teams van Corporate Acquisition Finance hebben dit jaar slechts een beperkt aantal transacties afgesloten, waaronder echter enkele bijzonder omvangrijke transacties voor grote bedrijven, en een toenemend aantal ‘club deals’ (kredieten toegekend door meerdere banken op basis van gelijkaardige voorwaarden en condities). Ondanks de aanzienlijke daling van de marktvolumes heeft BNP Paribas CIB toch een beslissende rol gespeeld in alle grote transacties die gericht waren op het

Het team van Structured Finance rondde een financiering af van 130 miljoen euro, die gewaarborgd was door Coface, met een looptijd van 11,5 jaar. Daarnaast trad het ook op als enige gemandateerde leadmanager en facility agent voor een voorwaardelijke lening op 5 jaar die aan Ethiopian Electricity Power Corporation was toegekend voor de financiering van het windmolenpark van 120 megawatt in Ashegoda. De bank werd in mei 2008 bij deze transactie betrokken en sindsdien begeleidt BNP Paribas de groep Vergnet, een Frans bedrijf dat actief is in de windmolensector, bij zijn offerte voor levering en installatie van windturbines. Dit EPC-contract (Engineering, Procurement &

aantrekken van ‘vers geld’ met het oog op acquisities. BNP Paribas behoorde ook tot de weinige banken die in staat waren om acquisities te financieren tijdens de crisis: Centrica (900 miljoen Brits pond), WPP (1,25 miljard Brits pond), Gas Natural (19 miljard euro). In Project Finance neemt BNP Paribas CIB een dominante positie in, zoals blijkt uit de opmerkelijke transacties waarbij de bank betrokken was. Toonaangevend op het vlak van adviesverlening, structurering en syndicering bood het team van Project Finance zijn klanten creatieve oplossingen om zich snel te kunnen aanpassen aan de wijzigende marktomstandigheden. Het team paste de structuren aan om tegemoet te komen aan de vraag van banken naar kortere looptijden voor de leningen, maar ook om herfinanciering te stimuleren en de liquiditeitsbronnen

Construction) voor de verkoop en installatie van 120 GEV HP windturbines van 1 megawatt over een periode van drie jaar, waarvan de eerste 30 moeten worden geleverd in 2010, zal resulteren in het grootste windmolenpark in Subsaharisch Afrika. Dit contract is in overeenstemming met het energiebeleid van de Ethiopische regering, die als antwoord op de snelle binnenlandse groei overweegt om elektriciteit uit te voeren naar de buurlanden. Dit is niet alleen het grootste contract dat door Vergnet ondertekend werd, maar ook het grootste contract dat ooit werd afgesloten tussen Frankrijk en Ethiopië.

Momentopname MATIÈRE

EEN STAP VOORUITKIJKEN EN -BLIJVEN “BNP Paribas was de enige bank die in 2007 geloofde in het project van Matière om het Unibridge®-concept internationaal te ontwikkelen”, zo herinnert zich Philippe Matière, voorzitter en CEO van de gelijknamige groep voor civieltechnische werken. Hij voegt daaraan toe: “Wij waren in die tijd niet eens klant bij de bank, maar BNP Paribas ondersteunde ons met een financieringskrediet voor een project van 150 miljoen euro in de Filippijnen”. Dat bleek een goede beslissing. Unibridge®, een revolutionair concept in modulaire, gemakkelijk te assembleren stalen bruggen, was immers de perfecte oplossing voor de behoeften op het gebied van infrastructuurontwikkeling in de Filippijnen. “Toen andere, vergelijkbare projecten in de Filippijnen zich aandienden, klopten wij uiteraard opnieuw aan bij BNP Paribas. De bank was ondertussen onze voorkeurspartner geworden.” De Groep werd dan ook aangesteld als leadmanager voor het financieren van twee nieuwe contracten die Matière in de Filippijnen in de wacht sleepte. Het bedrijf mocht nog eens 418 Unibridges® en 70 Unibridge Marine Applications® leveren, voor een totaalbedrag van EUR 254 miljoen. De heer Matière benadrukte ook het “perfecte teamwerk tussen zijn dagelijkse relatiebeheerder en de vertegenwoordiger van BNP Paribas in Manila. Zonder deze twee zeer professionele mensen zouden de zaken nooit zo vlot zijn gegaan!”, zegt hij.

Een CO2-neutraal seminar De businessunit Structured Finance organiseerde in november in Évian (Frankrijk) het eerste CO 2 -neutrale seminar van BNP Paribas. Tijdens dit seminar ontmoetten 110 topkaderleden van Structured Finance van overal ter wereld elkaar om de vooruitzichten en uitdagingen binnen de sector te bespreken, en de doelstellingen voor de komende jaren af te bakenen. Als compensatie voor de CO 2 -emissies tijdens het seminarie gaat BNP Paribas emissiekredieten kopen van het Youngduk-windmolenpark in Korea dat operationeel is sinds mei 2005 en dat geregistreerd werd als Clean Development Mechanism-project. De bank koos voor dit project omdat het de uitstoot werkelijk vermindert dankzij zijn ‘zero emission’technologie. Dit windmolenpark, waarvoor BNP Paribas CIB in 2004 optrad als gemandateerd lead arranger bij een transactie voor projectfinanciering, maakt gebruik van Vestaswindturbines voor een totale productiecapaciteit van 39,6 megawatt. Het is het eerste windmolenpark dat commercieel wordt uitgebaat in Korea en de eerste ‘limitedrecourse’-financiering voor een volledig nieuw project in Korea waarbij een buitenlandse bank optreedt als arranger en leidende bank.

te diversifiëren om zo zijn klanten de best mogelijke voorwaarden te kunnen bieden. Project Finance was in alle sectoren en regio’s bijzonder actief als adviseur en/of beheerder van baanbrekende transacties, zoals het publiek-privaat partnerschap voor de R1-expressweg in Slowakije (1,016 miljard euro). Deze transactie was de eerste ‘soft’-financiering op middellange termijn (‘mini-perm’) op de markt. Andere transacties: Al Qatrana (334 miljoen Amerikaanse dollar), TCI Sanmar (672 miljoen Amerikaanse dollar). Ook in Media & Telecom Finance was er in 2009 een heropleving van de activiteit. BNP Paribas sloot binnen de sector van de telecommunicatie meer leningen af dan om het even welke andere bank in Europa. Tot de meest in het oog springende transacties waarbij BNP Paribas optrad als leadmanager behoren de ‘Forward Start’-herfi nanciering ter waarde van 2 miljard Amerikaanse dollar die werd toegekend aan Qatar Telecom, en een hoogrentende obligatie van 350 miljoen Brits pond voor Virgin Media, die meteen de heropening betekende van de ‘high yield’-markt in Brits pond. BNP Paribas werd hiervoor door het tijdschrift Telecom Finance onderscheiden als ‘EMEA Loan and Bond House of the Year’ van 2009. Binnen de activiteit Leveraged Finance, was BNP Paribas CIB een van de leiders op het vlak van herstructurering (de bank kreeg voor haar transactie met de Monier Group van het tijdschrift Acquisition Monthly de prijs voor ‘Restructuring Deal of the Year’). 2009 was een mooi jaar voor Export Finance, waarin BNP Paribas CIB zijn aanwezigheid wist te versterken door een aantal delicate transacties af te sluiten en door nieuwe markten aan te boren. BNP Paribas CIB sloot transacties af in landen waar de bank tot op dat ogenblik nog volledig afwezig was, zoals Ethiopië. Export Finance beperkt zich niet langer tot de opkomende markten en kent een steeds groter aantal spelers. Met 70 transacties in 2009, voor een totaalbedrag van 11,8 miljard Amerikaanse dollar (een stijging van 118% ten opzichte van 2008 met 58 transacties voor een totaalbedrag van 5,4 miljard Amerikaanse dollar) staat BNP Paribas CIB op de eerste plaats in het klassement van Dealogic van lead arrangers met mandaten voor alle door Export Credit Agency gewaar-

JAARVERSLAG 2009 CORPORATE & INVESTMENT BANKING 101

van 1,3 miljard Amerikaanse dollar van een boorinstallatie voor Petrobras, en de uitgifte van een converteerbare obligatie voor Seadrill het bewijs dat BNP Paribas CIB in staat is om in een moeilijk klimaat baanbrekende transacties te ondernemen en te structureren. In de luchtvaartsector financierde BNP Paribas CIB de eerste geleverde A380. Daarnaast structureerde en distribueerde het ook de eerste Eximbondfi nancieringen. Door de samenstelling van een specifiek Capital Marketsfonds heeft BNP Paribas CIB ook bijgedragen tot de opening van nieuwe liquiditeitsbronnen voor de financiering in de luchtvaartsector.

BNP Paribas/New York

borgde leningen. Rekening houdend met de bijzonder moeilijke omstandigheden in 2009 is dit een bijzondere prestatie die voor het derde opeenvolgende jaar de positie bevestigt van BNP Paribas CIB als onbetwist wereldwijd marktleider binnen de sector van de exportfinanciering. 2009 was een recordjaar voor Transport Finance. Dit blijkt uit de vele prijzen die BNP Paribas CIB op dit vlak in de wacht wist te slepen: ‘Aircraft Finance House of the Year’ (Jane’s Transport Finance), ‘Ship Financier of the Year’ (Lloyd’s List); wereldwijde nr. 1 voor Japanse leasing en exportkredieten in de luchtvaartsector (Air Finance Journal ). In een periode waarin deze sectoren op het dieptepunt van hun cyclus zaten, wist de bank haar leiderspositie in deze activiteiten te verstevigen dankzij haar solide portefeuille, haar vermogen om klanten oplossingen op maat te bieden, en haar betrokkenheid bij de economie. In de scheepvaartsector leverden de financiering ter waarde 102

Global Trade Solutions (GTS) was de speerpunt voor de internationale expansie van Global Transaction Banking. Er werden sterke resultaten behaald in de Verenigde Staten, Latijns-Amerika, Italië, India, Hongkong en China. De activiteit International Cash Management kende heel wat concurrentie. Toch slaagden de teams erin om hun posities bij de bedrijven te verstevigen dankzij een systematische aanpak op de nieuwe Europese markten. International Cash Management wist ook hier en daar door te breken in India. De businessunit Structured Finance behoudt zijn leiderspositie voor zijn steun aan de economie en doordat het zich aanpast aan de beperkingen van de klant en aan de fi nancieringsbehoeften in Europa, Azië en Amerika. Nu de toestand op de markt stilaan weer normaal wordt, is de businessunit Structured Finance van BNP Paribas CIB goed geplaatst om zijn internationale expansie voort te zetten en om zijn dienstverlening aan de klant steeds verder te verbeteren.

Onderscheidingen en rangschikkingen 2009 Fixed Income — Belangrijkste bookrunner voor uitgifte van obligaties uitgedrukt in euro (Thomson Reuters 2009) en Top 10-bookrunner voor uitgifte van obligaties op de internationale markten (Thomson Reuters 2009) — ‘Euro Bond House’ en ‘Swiss Franc Bond House of the Year’ ( IFR 2009 )

Structured Finance — Belangrijkste wereldwijd gemandateerd lead arranger voor door Export Credit Agency gewaarborgde internationale handelsfinancieringen ( Dealogic 2009) — Belangrijkste bookrunner en gemandateerd lead arranger voor gesyndiceerde leningen in de regio Europa, MiddenOosten en Afrika (EMEA), op basis van volume en aantal transacties ( Dealogic 2009) — Prijs voor uitmuntendheid op het vlak van Renewable Energy ( Energy Business, dec. 2009) — ‘Best Global Infrastructure & Project Finance House’ ( Euromoney 2009) — Belangrijkste bookrunner en gemandateerd lead arranger voor overnamefinancieringen in de regio Europa, MiddenOosten en Afrika (EMEA), op basis van volume en aantal transacties ( Dealogic 2009)

Corporate Finance — Tweede belangrijkste bookrunner voor alle equitylinked-uitgiften op de primaire Europese markten ( Dealogic en Bloomberg 2009) — Negende bookrunner voor alle uitgiften op de Europese primaire markten ( Dealogic 2009) — ‘EMOA Equity Issue of the Year’: EUR 4,43 Billion HeidelbergCement Equity Offering’ ( IFR 2009) — Eerste plaats Fusiesovernames in Frankrijk, volledig afgesloten transacties, (Thomson Reuters 2009) — Tiende plaats Fusiesovernames in Europa, aangekondigde transacties, (Thomson Reuters 2009) — Tweede plaats Fusiesovernames in LatijnsAmerika, volledig afgesloten transacties, (Thomson Reuters 2009) — ‘France M&A Adviser of the Year’ (Acquisitions Monthly 2009)

Derivaten — ‘Equity Derivatives House of the Year’ (Risk 2009) — ‘Currency Derivatives House of the Year’ (AsiaRisk 2009) — ‘Best Structured Products House Asia’ (The Asset Asia 2009) — ‘Derivatives House of the Year Asia’ (The Asset Asia 2009) — ‘Index Innovation of the Year’ (Structured Products Americas 2009)

Een onmisbare Europese partner voor klanten overal ter wereld Binnen alle businessunits en geografische platforms is BNP Paribas CIB sterker dan ooit uit de crisis gekomen. Het is vastberaden om deze kracht te benutten om binnen een aantal specifieke domeinen en regio’s uit te groeien tot een van de grootste spelers op het vlak van Corporate & Investment Banking. Europa is de voorkeursregio van BNP Paribas CIB. Het beschikt er over een wereldwijd erkend financieringsplatform en een onbetwiste positie op de kapitaalmarkten en markten van afgeleide producten. De bank heeft in Europa al een dynamische franchise op het vlak van adviesverlening en door de komst van Fortis Bank zal ze haar Europese leiderspositie nog verder kunnen verstevigen dankzij twee nieuwe thuismarkten en een dicht Europees netwerk voor Commercial Banking. Het is de ambitie van BNP Paribas CIB om deze leiderspositie binnen de belangrijkste markt van de Groep nog verder te verstevigen en te bevestigen, vooral in bedrijfsobligaties in euro en diverse financieringsvormen, en het wil ook zijn adviesverlening uitbreiden in de grote Europese landen. Daarnaast wil BNP Paribas ook zijn activiteiten Structured Finance en Global Equities and Commodity Derivatives verder verstevigen en zijn nieuwe troeven op het vlak van Commercial Banking ten volle benutten. Ten slotte zal BNP Paribas CIB de Groep helpen om zijn geïntegreerd bedrijfsmodel verder te ontplooien om in te spelen op alle mogelijkheden die de Europese markt te bieden heeft. In Noord-Amerika wil BNP Paribas zijn selectieve groeistrategie voortzetten. BNP Paribas CIB beschikt in de Verenigde Staten al over een gevestigde franchise en een opmerkelijke leiderspositie binnen de markt voor Energy & Commodity Finance. De bank heeft met succes de Amerikaanse ‘Prime Brokerage’activiteiten geïntegreerd, waardoor ze haar platforms binnen dit domein verder heeft kunnen verstevigen. Binnen

de businessunit Fixed Income is tijdenss het voorbije jaar het Amerikaanse markttaandeel van de bank aanzienlijk gesteegen. In Noord-Amerika wil BNP Paribass CIB zijn distributiecapaciteiten en zijn n ‘real money’-franchise binnen de activi-teiten Fixed Income en Equity Derivativess vergroten en een stevig platform voor or Investment Banking ontwikkelen op grond d van zijn gevestigde franchise in de enerrgie- en grondstoffensector in deze regio. o. BNP Paribas gaat zijn marktaandeel binnnen de activiteit Prime Brokerage verrder ontwikkelen om zo uit te groeien tot ot een van de belangrijkste dienstverleners rs voor hedgefondsen en institutionele e beleggers. Ook op de Aziatische markt is BNP Paribass CIB sinds lang aanwezig met een groot ot aantal sterke punten. Zo beschikt de bank k over drie krachtige regionale platformss in Hongkong, Singapore en Japan, een n sterke franchise bij bedrijfsklanten en een n steeds grotere aanwezigheid bij instituti-onele beleggers. Dankzij haar vakkenniss is de bank een onbetwiste leider in finannciering van de energie- en grondstoff fensector, export- en projectfinanciering en afgeleide producten. Om te kunnen inspelen op de snelle groei in Azië heeft BNP Paribas CIB een aantal doelstellingen vooropgesteld: koploper blijven in Structured Finance; een leiderspositie ontwikkelen in Fixed Income; de activiteiten Investment Banking verder uitbreiden door fusies-overnames op de primaire aandelenmarkten en Debt Capital Markets; de klantenbasis uitbreiden op het vlak van ‘flow’-producten en tot slot zorgen voor een versteviging van de franchise en een verhoging van de distributiecapaciteit bij institutionele beleggers. Afgezien van deze strategie, heeft de bank één belangrijke doelstelling: ze wil een partner zijn voor haar klanten door hun oplossingen te bieden die hun interesses, projecten en activiteiten ondersteunen.

Momentopname AIR FRANCE-KLM

EEN ONGEËVENAARDE REPUTATIE Wat is prettiger voor een bank dan te weten dat ze een ongeëvenaarde reputatie heeft op een specifiek gebied? BNP Paribas maakte deel uit van de pool van banken die door de holding Air France-KLM werden samengebracht voor de uitgifte van een obligatielening van EUR 700 miljoen met een looptijd van zeven jaar. Dat was een primeur voor de holding. De eerdere uitgiften van de groep waren immers in 2006 en 2007 gedaan door haar dochteronderneming Air France. BNP Paribas werd geselecteerd “omdat de reputatie van de teams en de staat van dienst van de bank van haar de best mogelijke keuze maakte voor deze deal”, zegt Sophie Bouvard, hoofd van de afdeling middellangeen langetermijnfinanciering bij Air France-KLM. Eraan toevoegend: “De steun van BNP Paribas was van onschatbare waarde, zowel upstream, via de geïnformeerde aanbevelingen die werden gedaan door onze adviesbank en haar gespecialiseerde teams, als tijdens de deal, via haar bijdrage tot het plaatsen van de obligatie”.

JAARVERSLAG 2009 CORPORATE & INVESTMENT BANKING 103

Klépierre Société d’Investissements Immobiliers Cotée (SIIC) is een grote vastgoedbeleggingsmaatschappij die zich gespecialiseerd heeft in winkelcentra en die genoteerd is in compartiment A van Euronext Parijs™. De maatschappij heeft

een constante ontwikkeling gekend met partnerschappen en acquisities in Italië (1999), Centraal-Europa (2004) en Scandinavië (2008). Het bedrijfsvermogen heeft op 31 december 2009 een waarde van 14,75 miljard euro.

BNP Paribas Principal Investments groepeert twee activiteiten: • BNP Paribas Capital • Beheer van Genoteerde Participaties en van Overheidsleningen

JAARVERSLAG 2009 KLÉPIERRE & BNP PARIBAS PRINCIPAL INVESTMENTS 105

KLÉPIERRE Klépierre is tegelijk eigenaar, beheerder en ontwikkelaar en biedt grote internationale merken een geïntegreerd pan-Europees platform dankzij de 274 winkelcentra die het bezit in dertien landen van continentaal Europa (Frankrijk, België, Noorwegen, Zweden, Denemarken, Italië, Griekenland, Spanje, Portugal, Polen, Hongarije, de Tsjechische Republiek en Slovakije). Dankzij zijn dochterondernemingen Ségécé en Steen & Strøm, respectievelijk de grootste beheerders van winkelcentra op het Europese vasteland en in Scandinavië, beheert Klépierre in totaal 374 winkelcentra. Klépierre begeleidt ook zijn huurders in winkels in de buitenwijken en stadscentra in Frankrijk via Klémurs (voor 84,1% dochteronderneming met SIIC-statuut, Sociétés d’Investissements Immobiliers Cotées), die in december 2006 gelanceerd werd op de beurs. Klépierre bezit en beheert ook een portefeuille van kantoorgebouwen, vooral in de belangrijkste zakenwijken van Parijs en nabije voorsteden (5,3% van het vermogen op 31 december 2009). Klépierre heeft 1.519 medewerkers (waarvan 961 buiten Frankrijk).

106

Blagnac: een regionaal centrum voor Toulouse (Frankrijk) La Gavia/Vallecas - Madrid

In een context van duidelijke consumptievertraging hield de omzet van de handelaars in de winkelcentra van Klépierre goed stand. De goede resultaten van de drie belangrijkste zones waar de Groep gevestigd is (Frankrijk, Scandinavië en Italië, die samen bijna driekwart van de huurders vertegenwoordigen) en van landen zoals Polen en de Tsjechische Republiek, vormden een tegengewicht voor de zwakkere prestaties in Spanje en Hongarije. Op 31 december 2009 was de bezettingsgraad van het patrimonium 97,3%. In 2009 rondde Klépierre heel wat uitbreidingen en vernieuwingen af van winkelcentra, voornamelijk in Frankrijk: feestelijke opening van het winkelcentrum Odysseum in Montpellier, uitbreiding van Toulouse-Blagnac en Nîmes Étoile. De Groep lanceerde ook een aantal andere initiatieven, met als meest prestigieuze projecten de bouw van een winkelgalerij midden in het station Paris Saint-Lazare in Parijs, en de voortzetting van de werken aan het toekomstige winkelcentrum Le Millénaire (Aubervilliers – Parijs). Door deze beide projecten is Klépierre een van de grootste bouwers van winkelcentra in Frankrijk voor de komende jaren. In oktober 2009 werd de eerste steen gelegd van het winkelcentrum Aqua Portimão in Portugal. Klépierre wist ook zijn strategische posities in Noord-Italië te verstevigen door zijn langdurig partnerschap met de distributiegroep Finiper, en in Scandinavië, dankzij de ontwikkeling van de centra Gulskogen en Metro in Noorwegen en Sollentuna en Marieberg in Zweden door Steen & Strøm.

In het totaal bedroegen de investeringen door de Groep bijna 623,4 miljoen euro. Naast zijn investeringsprogramma, is Klépierre ook overgegaan tot doelgerichte overdracht van voornamelijk kantoorgebouwen, minderheidsaandelen van winkelcentra of geïsoleerde activa met minder groeipotentieel, voor een totaalbedrag van 384 miljoen euro. Deze arbitrages illustreren de wil van de vennootschap om haar vastgoedportefeuille op een actieve manier te beheren.

In oktober 2008 opende Klépierre de uitbreiding van het winkelcentrum, waardoor de verkoopoppervlakte verdubbelde tot 118 winkels op 24.000 m². Klépierre investeerde 117 miljoen euro in dit project. Het centrum is gelegen in het midden van een van de aantrekkelijkste buitenwijken van Toulouse (tal van internationale bedrijven, koopkrachtige bevolking, nabijheid van de luchthaven, enzovoort). Het is voortaan het belangrijkste winkelcentrum van de agglomeratie.

DE KLÉPIERRE-GROEP IN EUROPA:

13 landen

1.519 14,7 medewerkers

miljard euro aan patrimonium

274

winkelcentra in bezit

374

Station Saint-Lazare: in het hart van de grootste winkelwijk van Frankrijk Dit project voor renovatie en modernisering van het station Parijs Saint-Lazaire is het resultaat van een samenwerking sinds 1996 tussen Klépierre en de SNCF en werd officieel geopend op 13 mei 2009. De opening van de 83 winkels is gepland voor het vierde kwartaal van 2011. De winkels kunnen genieten van een potentieel klantenbestand van 1,2 miljoen reizigers die dagelijks passeren in het station en van de nabijheid van de grootste winkel- en zakenwijk van Parijs. De geraamde investering door Klépierre bedraagt ongeveer 136 miljoen euro.

winkelcentra in beheer JAARVERSLAG 2009 KLÉPIERRE & BNP PARIBAS PRINCIPAL INVESTMENTS 107

BNP PARIBAS PRINCIPAL INVESTMENTS BNP Paribas Principal Investments groepeert de activiteiten van BNP Paribas Capital en van Beheer van Genoteerde Participaties en van Overheidsleningen.

BNP Paribas Capital BNP Paribas Capital beheert de portefeuille van niet-genoteerde en niet-bancaire participaties van de Groep BNP Paribas. Deze portefeuille heeft op 31 december 2009 een geschatte waarde van 2,8 miljard euro. De portefeuille is verdeeld in vier segmenten: — rechtstreekse strategische participaties; — rechtstreekse minderheidsparticipaties; — participaties in fondsen; — gezamenlijke beleggingen, samen met fondsen of institutionele beleggers.

108

INNO 110

VATIE Technologische ontwikkeling, globalisering, milieu… zoveel uitdagingen waarvoor particulieren en ondernemingen staan. Om hierop te kunnen inspelen heeft BNP Paribas de ambitie om voortdurend nieuwe ontwikkelingsbronnen aan te boren door nieuwe ideeën en initiatieven aan te moedigen. Daarom plaatst de Groep innovatie al jaren centraal in haar strategie. Innovatie biedt ons immers de kans om permanent het aanbod van producten en diensten van BNP Paribas voor zijn klanten te verbeteren, maar ook om innoverende oplossingen te vinden om het dagelijkse werk van de medewerkers te vergemakkelijken. Sinds 2007 heeft BNP Paribas dynamische stappen gezet om interne innovatie te bevorderen met het ‘Spirit of Innovation’-programma. Een van de krijtlijnen van de ‘Spirit of Innovation’ van BNP Paribas bestaat erin innovatie daadwerkelijk te erkennen via de jaarlijkse ‘Innovation Awards’. Deze prijzen stimuleren en belonen de creativiteit en de kennis van de medewerkers van de Groep en belonen alle mogelijke vormen van innovatie: - Corporate Innovation, die voortvloeit uit initiatieven genomen door medewerkers of teams met innovatie als vakgebied; - ‘Innov@ction’, afkomstig van suggesties van individuele medewerkers of groepen van medewerkers - ongeacht hun opdracht - om producten, diensten of procedures te verbeteren en bij te dragen tot de klantentevredenheid. JAARVERSLAG 2009 INNOVATIE 111

18 ‘Innovation Awards’ De editie 2009 van de ‘Innovation Awards’ bewijst eens te meer dat innovatie alomtegenwoordig is. Dit jaar werden er 18 prijzen overhandigd in 9 landen in de categorieën: ‘Sustainable Development’, ‘Brand’, ‘Process Performance’ ‘Managerial Approach to Promote Innovation’, ‘Products and Services’, ‘Re-Use’, ‘Customer Satisfaction’, ‘Employee Satisfaction’ en ‘Cross-selling’.

CATEGORIE ‘SUSTAINABLE DEVELOPMENT’

HET MILIEUCERTIFICAAT ISO 14001 VOOR ‘ONTVANGST & SERVICE’ — Retail Banking in Frankrijk BNP Paribas heeft het milieucertificaat ISO 14001 (1) gekregen voor zijn ‘Ontvangst & Service’-kantoormodel. Het is de eerste Franse bank die haar kantoormodel liet certificeren. Met zijn gezellige en functionele binneninrichting biedt het ‘Ontvangst & Service’-concept de klanten een grotere beschikbaarheid van de adviseurs, een beter onthaal dankzij toegewijde medewerkers, en een betere toegankelijkheid van de automaten (van 6.00 – 22.00 uur, 7d/7, in de meeste kantoren). (1) Het doel van ISO 14001, dat deel uitmaakt van de internationale ISO-normen, bestaat erin de ondernemingen te helpen om hun milieueffecten te beheersen binnen een bedrijfsvoering gericht op continue verbetering.

OPERATIE ‘SOUP KITCHEN’IN BULGARIJE

— kantoor van BNP Paribas in Sofia, Corporate and Investment Banking ‘Soup Kitchen’ in Bulgarije, een initiatief van de medewerkers van het kantoor van BNP Paribas in Sofia, biedt oude mensen en kansarmen gedurende de hele winter warme maaltijden aan.

CATEGORIE ‘BRAND’

CATEGORIE ‘PROCESS PERFORMANCE’

CATEGORIE ‘CROSS-SELLING’

EEN ECO-CAFÉ VOOR DE KANTOREN

— Retail Banking in Frankrijk Het concept Eco-Café bestaat uit een avond met 30 tot 50 personen (vrijwillige medewerkers, klanten en potentiële klanten), die van gedachten wisselen over een actueel economisch thema.

HET ‘FUTUREBANK INITIATIVE’

— Bank of the West, Retail Banking Het ‘FutureBank Initiative’ wil het operationele model van Retail Banking verbeteren via renovaties en technologische moderniseringen.

OPRICHTING VAN EEN GECENTRALISEERDE ONDERHANDELINGSTAFEL ‘BUY SIDE’

— BNP Paribas Fin’AMS, Investment Solutions De ‘buy side’-onderhandelingstafel van BNP Paribas Fin’ AMS (dochter van BNP Paribas SA, ten dienste van de ‘buy side’: beheersmaatschappijen, verzekeringsmaatschappijen, private banken) biedt via een open architectuur een directe toegang tot de markten voor alle soorten activa: aandelen, ‘trackers’, converteerbare, afgeleide en monetaire producten, obligaties, deviezen, gestructureerde producten en prolongaties op effecten. 112

CATEGORIE ‘MANAGERIAL APPROACH TO PROMOTE INNOVATION’

CATEGORIE ‘RE-USE’

CATEGORIE ‘EMPLOYEE SATISFACTION’

HET CREATIEVE CAFÉ EN DE INNOVATIECAMPUS

— TEB, Retail Banking Ontworpen door TEB werd het Creatieve Café uitgewerkt om medewerkers en klanten samen te brengen. Gedurende twee dagen wisselen zij van ideeën over precieze onderwerpen. Vijf sessies, met per sessie 100 klanten en 300 medewerkers, hebben geleid tot meer dan 4.000 ideeën waarvan er enkele al in de praktijk werden omgezet. De Innovatiecampus wil medewerkers en studenten samenbrengen. De sessies zijn creatief en ontspannend. Zij vinden plaats op de campussen en er worden deskundigen uit de academische wereld op uitgenodigd. Gedurende deze sessies worden jonge talenten ontdekt.

HET PROJECT LIBRA

— UkrSibbank, Retail Banking LiBra, of het ‘Light Branch’-netwerk van Retail Banking, is een project geïnspireerd door het ‘Ontvangst & Service’-concept van de kantoren van BNP Paribas in Frankrijk. Het werd gelanceerd door UkrSibbank in juni 2008. De UkrSibbank-kantoren bieden een gamma vereenvoudigde producten en basisprocedures zonder loketbedienden. Deze ‘light’ kantoren van UkrSibbank zijn de eerste kantoren met dit concept in Oekraïne. Het concept van snelle en geautomatiseerde verrichtingen (rekening openen met eerste storting op minder dan een kwartier) betekent een radicale ommezwaai.

HET NIEUWE INTRANET VAN DE GROEP, ECHO’NET V2

— BNP Paribas, Brand, Communications & Quality Echo’Net is het intranet van de Groep BNP Paribas. Het project Echo’Net V2 heeft dit intranet moderner, interactiever, soepeler en persoonlijker gemaakt.

TAALETENTJES

— BNP Paribas, Information Technology & Processes (ITP) BNP Paribas ITP koppelt het nuttige aan het aangename: gedurende de maaltijden spreken de medewerkers een andere taal en verbeteren zo hun taalniveau.

JAARVERSLAG 2009 INNOVATIE 113

CATEGORIE ‘CUSTOMER SATISFACTION’

ATTITUDE STAAT VOOR KWALITEIT

— BNP Paribas Assurance, Investment Solutions In 2008 heeft de afdeling ‘Spaarbeheer’ van BNP Paribas Assurance ‘Qualitude’ gelanceerd, een gestructureerd geheel van innoverende acties dat zich richt tot alle medewerkers, die er vrijwillig kunnen aan deelnemen.

DE OPWAARDERING VAN HET COMMERCIËLE GEBAAR — Retail Banking in Frankrijk Het kantoor te Feurs (regio Lyon) heeft het initiatief genomen om op documenten die naar klanten worden gestuurd duidelijk het bedrag of het percentage te vermelden van het commerciële gebaar dat wordt gemaakt. Zo zichtbaar gemaakt, kan BNP Paribas ten volle deze commerciële inspanningen valoriseren ter versterking van haar imago.

CATEGORIE ‘PRODUCTS AND SERVICES’

OVERNAME VAN BRITISH ENERGY DOOR EDF MET ‘NUCLEAR POWER NOTES’

— BNP Paribas Corporate Finance, Corporate & Investment Banking In 2008 was EDF bereid af te zien van de terugkoop van British Energy. De aandeelhouders waren immers van oordeel dat het bod dat zij gekregen hadden, niet voldoende hoog was. BNP Paribas Corporate Finance stelde EDF voor om zijn bod op British Energy te verhogen door het aan te vullen met ‘Nuclear Power Notes’. Door deze oplossing, die de aandeelhouders niet enkel betrok bij de markt van de energieprijzen, maar hen ook liet delen in het rendement van het kernenergiepark van British Energy, was EDF in staat om de overname te concretiseren.

‘HELPUCOVER’, EEN NIEUW DISTRIBUTIEKANAAL VOOR VERZEKERINGSPRODUCTEN

— BNP Paribas Assurance, Investment Solutions BNP Paribas Assurance heeft ‘helpucover.co.uk’ ontwikkeld, een site die potentiële klanten begeleidt bij hun verzekeringskeuze door hun een diagnose voor te stellen voor hun verzekeringsdekking.

HULP VOOR INNOVERENDE BEDRIJVEN

— Retail Banking in Frankrijk De afdeling ‘Ondernemingen’ van Retail Banking in Frankrijk heeft een aangepast, sterk presterend en concurrentieel aanbod uitgewerkt (complexe financieringen, mobilisatie belastingkrediet voor onderzoek enz.), om in te spelen op de specifieke behoeften van innoverende bedrijven.

114

sont

requis

QuickTime pour

décompre ™ et un visionner sseur cette image.

‘EDUCARE’: FINANCIËLE WORKSHOPS VOOR DE KLANTEN

— BNL bc, Retail Banking BNL stelt aan zijn klanten workshops voor om hen te helpen bij het nemen van financieel verstandige beslissingen en daarbij ten volle de tools te benutten die de bank hun ter beschikking stelt.

VERBETERING VAN HET KLANTENBINDINGPROGRAMMA ‘PRIORITY REWARDS’ — First Hawaiian Bank, Retail Banking In januari 2009 heeft First Hawaiian Bank een overeenkomst gesloten met de vennootschap BreakAway Loyalty Inc om een beloningsproces te ontwikkelen via de reserveringsbrowser voor reizen van Orbitz for Business. First Hawaiian is de eerste Hawaïaanse bank met een eigen Orbitz-pagina.

‘ORANGE MONEY’, EEN UITERST MOBIELE BANKPARTNER IN IVOORKUST

— BICICI, Retail Banking Banque Internationale pour le Commerce et l’Industrie de Côte d’Ivoire (BICICI) stelt, samen met Orange, ‘Orange Money’ voor. Met ‘Orange Money’ verandert de prepaidgsm in een echte elektronische portemonnee met overschrijvings- en betaalmogelijkheden. Ivoorkust is het eerste land dat ‘Orange Money’ ontwikkelt en ook het eerste West-Afrikaanse land dat een dienst voor mobiel bankieren aanbiedt. ‘Orange Money’ zal binnenkort ook beschikbaar zijn in andere landen zoals Senegal, Mali, Madagaskar of Egypte.

RECHTSTREEKSE UITGIFTE VAN CHIPKAARTEN IN DE WINKEL

— BNP Paribas Personal Finance, Retail Banking Findomestic, het merk dat Cetelem gebruikt in Italië, heeft een huisoplossing uitgewerkt om EMV-chipkaarten (Europay MasterCard Visa, internationale standaard van kredietkaart met chip) met meerdere applicaties onmiddellijk in de winkel uit te geven. Zo kan de chipkaart met twee applicaties geïndividualiseerd worden: een EMV-betalingapplicatie en een applicatie die het betalingssysteem linkt aan het getrouwheidsprogramma van de handelaar.

JAARVERSLAG 2009 INNOVATIE 115

MAATSCH

VERANT

ONDER BNP Paribas/Londen

116

APPELIJ K

WOORD

NEMEN Het volledige verslag over maatschappelijk verantwoord ondernemen bij BNP Paribas is beschikbaar in het Frans en Engels op de website van de Groep: www.bnpparibas.com (rubriek Sustainable development / Développement durable).

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 117

DE HOUDING VAN DE GROEP BNP Paribas/Lyon

Verantwoord ondernemen op basis van waarden en actieprincipes BNP Paribas’ houding tegenover duurzame ontwikkeling is geen gelegenheidshouding. De maatschappelijke, economische en ecologische verantwoordelijkheden van de Groep zijn immers geïntegreerd in haar bedrijfsplan

Vooruitziendheid

› Managementprincipes

en zijn gebaseerd op de waarden van de Groep – vooruitziendheid, creativiteit, engagement en ambitie – die het gedrag van iedereen verenigen in een gemeenschappelijke handelwijze.

Retail Banking

› Gedragscode Creativiteit

Engagement

Ambitie

Vier overkoepelende waarden

118

› HR-beheersregels › Gedragsregels tegenover klanten en leveranciers › Tien pijlers voor duurzaam ondernemen

Actieprincipes

Investment Solutions

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Corporate & Investment Banking Operationele procedures per business, businessunit en supportfunctie

Dagelijkse gedragingen en handelingen

BNP Paribas, een speler die zich engageert voor duurzame ontwikkeling BNP Paribas baseert zich op gerichte en coherente openbare verbintenissen. In 2009 werkte BNP Paribas actief mee aan tal van initiatieven: enerzijds aan initiatieven die specifiek waren voor de banksector, anderzijds aan initiatieven met een groter draagvlak. Op die manier droeg BNP Paribas bij tot de promotie van duurzame ontwikkeling op verschillende niveaus en op verschillende vlakken.

Algemene initiatieven In 2003 sloot BNP Paribas zich aan bij het Wereldpact van de Verenigde Naties. De tien basisbeginselen ervan werden essentieel voor de actieprincipes van de Groep en hebben haar operationele beslissingen beïnvloed. Toen de Groep haar jaarlijkse verslag over de vooruitgang voor het jaar 2009 publiceerde (Communication on Progress - COP) kon ze melden dat ze de ISO 14001-certificering voor het nieuwe ‘Ontvangst en Service’-kantoormodel had ontvangen. BNP Paribas draagt bij tot de werkzaamheden van het Observatoire sur la Responsabilité Sociétale des Entreprises (ORSE) (het Franse Waarnemingscentrum voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen), de Entreprise pour les Droits de l’Homme (EDH) - een verbond van Franse ondernemingen die zich ertoe verbinden de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens toe te passen - en de Entreprises pour

l’Environnement (EpE) - een verbond van Franse ondernemingen die zich inzetten voor de bescherming van het milieu en het stimuleren van duurzame ontwikkeling. De Groep was ook enkele jaren voorzitter van de Club voor Duurzame Ontwikkeling van de Association Nationale pour la Valorisation Interdisciplinaire de la recherche en sciences de l’homme et de la société auprès des Entreprises (ANVIE) - de Franse nationale vereniging voor interdisciplinair onderzoek naar mens en maatschappij bij bedrijven. BNP Paribas ontving de Alpha-prijs voor het ‘Beste Diversiteitsverslag 2009 in de categorie Gendergelijkheid’. De jury, samengesteld uit deskundigen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen, was van oordeel dat het Verslag van 2008 volledig voldeed aan het criterium van ‘kwalitatief hoogstaande informatie geven aan de betrokken partijen over het diversiteitsbeheer’.

Initiatieven eigen aan de financiële sector In 2008 nam BNP Paribas formeel de Equator Principles aan voor zijn projectfinancieringen. In de financiële sector vormen deze principes een referentie voor de identificatie, evaluatie en het beheer van de maatschappelijke en ecologische risico’s bij de financiering van projecten. Zowel de maatschappelijke als de ecologische criteria zijn gebaseerd op de prestatierichtlij-

nen van de International Finance Corporation en de Wereldbank. Bovendien trad BNP Paribas in 2009 toe tot het stuurcomité van de Equator Principles. Samen met de Institutional Investors Group on Climate Change (IIGCC) en het Carbon Disclosure Project zorgt BNP Paribas Asset Management ervoor dat er ook bij beleggingsbeslissingen rekening gehouden wordt met de klimaatsverandering. BNP Paribas Asset Management is ook stichtend lid van het Enhanced Analytics Initiative (EAI). Via deze vereniging geeft de Groep 5% van haar commissiegelden aan de ontwikkeling van analyses van initiativen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. BNP Paribas is ook betrokken bij de Britse vereniging Business in the Community (BITC) die meer dan 700 ondernemingen telt en het verantwoorde gedrag van ondernemingen in de maatschappij promoot. De betrokkenheid van de Groep blijkt ook uit haar engagement voor initiatieven die haar actieprincipes verrijken. Op internationaal niveau heeft BNP Paribas Investment Partners de Principes voor Duurzaam Beleggen (Principles for Responsible Investment – PRI) ondertekend, die onder de UNEP Finance-vlag gelanceerd werden. Deze principes helpen bedrijven de ecologische en maatschappelijke belangen en de problematiek rond deugdelijk bestuur beter te integreren in hun investeringsbeslissingen.

HET OPENBARE ENGAGEMENT VAN BNP PARIBAS Carbon Disclosure Project CIAN-charter voor Duurzaam Ondernemen Leercontractcharter Charter Bedrijfsengagement voor gelijke onderwijskansen

Wereld

Overeenkomst met AGEFIPH

Frankrijk Diversiteitscharter

Initiatieven eigen aan de financiële sector

Algemene initiatieven

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 119

Maatschappelijk verantwoord ondernemen afgestemd op de economische prestaties Een managementplicht Voor BNP Paribas is maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) geen vorm van liefdadigheid, maar een managementplicht om de onderneming, haar medewerkers en haar omgeving op één lijn te brengen in al haar dimensies: op economisch,

FundQuest/Boston

De klantenbasis uitbreiden en aan zich binden

maatschappelijk en ecologisch vlak. Het concept van maatschappelijk verantwoord ondernemen zorgt voor extra ambitie in de Groep: voor elke activiteit wordt immers rekening gehouden met de mogelijke invloed op de verschillende partners van de onderneming en op het milieu.

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen opnemen in de groeistrategie

De aandeelhoudersbasis uitbreiden en aan zich binden

Talenten aantrekken en medewerkers motiveren

De reputatie in de samenleving verstevigen

Deze benadering is gebaseerd op het systematisch in kaart brengen van de uitdagingen rond de maatschappelijke en ecologische gevolgen van alle activiteiten op alle betrokken partijen. Op die manier wordt een diagnose gesteld die de resultaten van zelfevaluaties van individuele entiteiten bevat, maar ook

1. 2. 3. 120

de resultaten van de analyses van de belangrijkste MVO-ratingbureaus en de andere betrokken partijen. Hieruit ontstaan actieprogramma’s per entiteit: business, businessunits, regio’s en supportfuncties. Op dit niveau krijgt de benadering haar operationele karakter. Elke nieuwe oriëntatie wordt goedgekeurd door het Executive Committee.

Actualisering van het schema met de uitdagingen en de diagnose

Zelfevaluaties

Integratie van externe evaluaties

5. 4.

Lancering van jaarlijkse actieprogramma’s

Systematische dekking van alle risicozones

Een bezielend en coördinerend multidisciplinair team

dit diverse gezelschap. Naast de rechtstreekse banden met alle managementniveaus, bezielt de MVO-delegatie een netwerk van 200 deskundigen uit alle businesses, businessunits, landen en supportfuncties van de Groep.

Zo nemen alle businessunits van de in meer dan 80 landen gevestigde Groep deel aan de actie. Een multidisciplinaire delegatie voor maatschappelijk verantwoord ondernemen coördineert

MVO-DELEGATIE: INTERACTIESCHEMA VAN DE GROEP

Chief Executive Officer (CEO)

Chief Operating Officer (COO)

Retail Banking

Group Compliance Reputatierisico

retailklanten

Investment Solutions (IS)

Group Human Resources (GHR)

Microfinanciering

Logistieke Ondersteuning en Sociale Verslagen

MVOdelegatie

IRS Eco Property Management

Gemeenschap voor Duurzame Ontwikkeling

Brand, Communications & Quality (BCQ)

Corporate & Institutional Banking (CIB)

MVO-integratie in internetcommunicatie

Projectfinanciering Sectorbeleid Carbon Finance Group Finance & Development (GFD)

Information Technology & Processes (ITP)

Investor Relations

Milieurapporten Beheersing van de rechtstreekse gevolgen

De MVO-benadering voor BNP Paribas CIB CIB beschikt over een specifieke organisatie om een MVO-beleid van formaat te kunnen voeren. Als multidisciplinair Competence Centre voor CIB wat milieu- en sociale kwesties betreft, stelt het MVO-team zijn expertise ter beschikking van de klanten en medewerkers. Bovendien ziet het erop toe dat de Equator

Principles worden gerespecteerd, en ontwikkelt het in overleg met de directie van CIB en de betrokken businessunits een sectorbeleid voor de gevoelige industriële filières. Het probeert ook een veralgemeende milieu- en maatschappelijke diagnose in te voeren in de evaluatiemethoden van transacties en klanten.

BNP Paribas/Londen

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 121

Het interne controlemechanisme De Groep beschikt over een uitgebreid intern controlesysteem waarvan alle componenten bijdragen tot de toepassing van het MVO-beleid, ongeacht of het gaat om permanente controles door operationele medewerkers en hun managers of periodieke auditcontroles. De afdeling ‘Inspection Générale’ en de multidisciplinaire MVO-delegatie hebben voor de hele Groep een MVO-auditmethodologie ontworpen, die sinds 2004 operationeel is. Deze auditmethodologie controleert of de richtlijnen in de entiteiten correct en

in overeenstemming met de criteria van het interne controlesysteem worden uitgevoerd. De integratie van het MVO-beleid van de Groep in de auditmethodologie wordt ook regelmatig gecontroleerd. De methodologie van de Groep werd in 2008 helemaal herbekeken en de referentiedocumenten en de methodologische richtlijnen werden volledig geactualiseerd. Er werd ook op een meer systematische manier rekening gehouden met de problematiek en de uitdagingen waarmee de entiteiten van de Groep in Frankrijk en in andere landen te maken krijgen.

HET INTERNE CONTROLEMECHANISME Waarden

Actieprincipes

Jaarlijkse prestatiebeoordelingen met een gedragscomponent

Permanente controles door operationele medewerkers en hun managers

BNP Paribas/Lyon

122

Operationele procedures per business en per businessunit

Periodieke auditcontroles

MVO

Een prestatie erkend door de MVO-ratingbureaus BNP Paribas is opgenomen in de belangrijkste referentie-indexen van duurzaam en verantwoord beleggen: DJSI World, DJSI Stoxx, Aspi Eurozone, FTSE4Good Global 100, FTSE4Good Europe 50 en Ethibel. Op wereldvlak is BNP Paribas één van de weinige banken die kunnen bogen op deze unanieme erkenning.

SAM In 2009 behoorde BNP Paribas voor het achtste opeenvolgende jaar tot de geselecteerde waarden in de twee Dow Jones-indexen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen: DJSI World en DJSI Stoxx. In 2009 was BNP Paribas de enige Franse bank die sinds 2002 ononderbroken voorkwam in de twee indexen, waardoor ze autoriteit geniet op de markt van duurzaam en verantwoord beleggen. De selectie van beursgenoteerde ondernemingen in de indexen gebeurt ieder jaar aan de hand van een vragenlijst die, voor de banksector in 2009, 94 vragen bevatte over economie, milieu en maatschappij. Het SAMratingbureau (SAM staat voor Sustainable Asset Management) duidt in elke sector het beste bedrijf aan. Slechts 250 bedrijven van de 2.500 beursgenoteerde ondernemingen staan in de DJSI World-index. Voor de banksector is BNP Paribas één van de 11 Europese banken die opgenomen is in de DJSI Stoxx-index.

In 2009 staat de Groep voor bijna alle bestudeerde aspecten ruim boven het gemiddelde. BNP Paribas kreeg een score van 73 (op 100), het sectorgemiddelde bedroeg 51. Sinds 2002 verbeterde deze notering gestaag, vooral op economisch vlak en op milieugebied. De aanwezigheid van BNP Paribas in de indexen die als referentie gelden voor het maatschappelijk verantwoord beleggen, is een erkenning van de initiatieven die de Groep neemt bij het maatschappelijk verantwoord ondernemen.

BMCI/Casablanca

SUSTAINABLE ASSET MANAGEMENT SCORE (OP 100) 51

2009

52

2008

2006

48

GEMIDDELDE VAN DE SECTOR (%) BNP PARIBAS (%) HOOGSTE NOTERING (%)

73

90

42

2004 71

68

62

84

89

2002 84

31

59

78

sustainability investing

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 123

BNP Paribas/Hong Kong

Vigeo Vigeo is een toonaangevend Europees MVO-ratingbureau. BNP Paribas staat goed genoteerd vooral wat human resources, milieu en mensenrechten betreft, maar ook voor de verankering

in het maatschappelijk weefsel. Door methodologische wijzigingen kan er niet vergeleken worden met de noteringen van de vorige jaren.

BNP Paribas is opgenomen in:

De index Aspi Eurozone® is samengesteld uit 120 genoteerde ondernemingen van de eurozone met de beste maatschappelijke en ecologische prestaties. De waarden worden geselecteerd op basis van de Vigeo-noteringen.

Ethibel Excellence Index® Europe is samengesteld uit 200 waarden van Europese genoteerde ondernemingen (uit Dj Stoxx 600 Europa) en Ethibel Excellence® Index Global bestaat uit genoteerde ondernemingen uit Europa, Noord-Amerika en Azië-Pacific (uit Dj Stoxx 1800). Gebaseerd op de Vigeo-ratings zijn dit bedrijven die boven het gemiddelde scoren op maatschappelijk vlak en op milieugebied en de ethische normen naleven die zijn opgelegd door de onafhankelijke organisatie Forum Ethibel.

Covalence De Ethical Quote van Covalence meet de ethische reputatie van multinationals aan de hand van persartikelen in de belangrijkste wereldmedia. In 2009 behoorde BNP Paribas tot één van de 10 grootste internationale banken. Dit was een duidelijke vooruitgang in een sector die sinds 2007 door de financiële

124

crisis een opmerkelijk imagoverlies heeft gekend. Op die manier verbetert de Groep haar positie in de financiële sector, maar haar ranking verbetert ook ongeacht de sector, want ze eindigde in 2009 74 ste op de 541 opgenomen ondernemingen.

Een dialoog met de betrokken partijen via verschillende communicatiekanalen Betrokken partij Aandeelhouders

Communicatiemedia — De voorbije twee jaar werden vergaderingen met de belangrijkste maatschappelijk verantwoorde beleggers georganiseerd in Finland, Zweden, Nederland, Zwitserland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk — Verbindingscomité van de aandeelhouders: mening over het ontwerpverslag over maatschappelijk verantwoord ondernemen — Dialoog van Investor Relations met managers en analisten — Ontwikkeling van een specifiek, periodiek communicatiemedium voor maatschappelijk verantwoorde beleggers — Halfjaarlijkse financiële informatiebrief — Notulen van de Algemene Vergadering — Ontmoetingen tussen aandeelhouders en de Algemene Directie in diverse Franse steden — Salon Actionaria — Publicatie van La Vie du Cercle, 3 maal per jaar, voor de leden van de Cercle BNP Paribas — Lezingen over kunst en wetenschap of rondleidingen op industrieterreinen — Groen Nummer (gratis nummer) 0800 666 777 en telefoonjournaal ‘BNP Paribas in aandelen’ — Internetsite BNP Paribas: http://invest.bnpparibas.com — Miniteldienst 3614: BNPPACTION — Samenwerking met de ‘Fédération Française des Clubs d’Investissement’ (Franse Federatie van Beleggingsclubs) — Advertenties in de pers met de presentatie van de resultaten

Medewerkers

— Meer dan 163.000 medewerkers geïnterviewd in 75 landen aan de hand van een enquête over het interne werkklimaat, de Global People Survey. — Europese ondernemingsraad — Groepscomité in Frankrijk — Gestructureerde dialoog met de vakbondsorganisaties — Ondernemingsraden aangepast aan de besluitvormingsniveaus voor BNP Paribas SA in Frankrijk — Mix City: groep van vrouwen uit het hoger kader — Intranet (Echo’Net) verklaart dagelijks de groepsstrategieën en -projecten aan 200.000 medewerkers — Operatie pandemische griep

Klanten en Leveranciers

— Permanente barometer voor klantentevredenheid — Cetelem-publicatie over de aanpak van verantwoorde kredietverstrekking en niet-commerciële site voor advies en praktische diensten: www.moncréditresponsable.com — Gids voor de toegankelijkheid van mensen met motorische beperkingen tot de kantoren en de automaten — Contacten met consumentenverenigingen – Specifieke contacten voor Retail Banking in Frankrijk en Cetelem — Gestructureerd mechanisme voor het behandelen van klachten van klanten in kantoren – De bemiddelaar

Maatschappij

— Overheid - Bedrijfsforum — Meer dan 1.300 partnerships aangegaan door de ‘dichtbij’-bank in Frankrijk, voornamelijk met onderwijsinstellingen — Er werden 124 lokale partnerships aangegaan, waarvan 41 in 2008, en in 2009 werden 207 microbedrijven opgericht met het ‘Projet Banlieues’ — Actief in de Club voor Duurzame Ontwikkeling van ANVIE — Deelname aan werkgroepen van ORSE, EpE, MEDEF, AFEP, FBF en Europlace — Creatie van een MVO-blog www.pourunmondequichange.com (www.forachangingworld.com) en een site ‘En Région’ waarop de initiatieven van de bank in Frankrijk voor haar klanten staan

Milieu

Sensibilisering van de medewerkers — Mobilisatie via de intranetsite, het personeelsblad Ambition en interne conventies — P’tit Mémo buro met milieuvriendelijke tips om op het werk toe te passen. Te raadplegen op het intranet van de Groep — Bevorderen van milieuvriendelijke publicaties (logo Imprim’Vert en Arval: uiteenzettingen over diverse thema’s die gevolgen hebben voor het milieu en over de innovatie in de autosector via de site: http://www.arval.fr/fre en via de site van het Observatoire du Véhicule (OVE): http://www.observatoire-vehicule-entreprise.com/fre/developpement — Gids voor een verantwoord gedrag bestemd voor de medewerkers en opgesteld door Arval — Specifieke opleiding voor teams in Parijs, New York en Singapore over de Equator Principles — Lancering van een carpoolsite op het intranet voor alle medewerkers van de Groep

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 125

HUMAN RESOURCES Evolutie van het personeelsbestand

(1)

Eind december 2009 omvatte het personeelsbestand van de Groep 201.740 NPPmedewerkers (NPP= Net Permanent Paid). Dat is een aangroei met 28.552 NPPpersoneelsleden in vergelijking met 31 december 2008. Deze evolutie wordt grotendeels verklaard door de verwerving van Fortis Bank en BGL die de Europese onderbouw van de Groep versterken. De verdeling van het personeelsbestand op wereldvlak ziet er als volgt uit:

VERDELING IN GEOGRAFISCHE ZONES 1% Midden-Oosten 2% Luxemburg 2% Zuid-Amerika

5% Afrika 5% Azië 7% Noord-Amerika 9% Italië 9% België 27% Europa (buiten de thuismarkten)

33% Frankrijk

(NS Oceanië)

VERDELING VOLGENS BUSINESSUNIT 3% Support- en controlefuncties van de Groep en andere 8% CIB 13% Investment Solutions 17% BNP Paribas Fortis BGL 59% Retail Banking : -Netwerk Opkomende Markten: 24% -BancWest: 9% -Personal Finance: 23% -Equipment Solutions: 6% -Retail Banking in Frankrijk: 27% -BNL bc: 11% -Centrale Entiteiten RB: NS

(1) Voor Human Resources bestaat de analysescope uit het totale beheerde personeelsbestand, in tegenstelling tot het geconsolideerde personeelsbestand, dat gelimiteerd is tot personeel dat werkt voor volledig of proportioneel geconsolideerde entiteiten, prorata berekend volgens het consolidatiepercentage van iedere dochteronderneming.

Geconsolideerd personeelsbestand Beheerd personeelsbestand

126

2002 87.685 92.488

2003 89.071 93.508

2004 94.892 99.433

2005 101.917 109.780

2006 132.507 141.911

2007 145.477 162.687

2008 154.069 173.188

2009 182.459 201.740

PERSONEELSBESTAND IN FRANKRIJK EN DAARBUITEN 2006 57.123 53.461 14.810 5.571 6.201 2.924 1.308 513 141.911

Frankrijk Europa (zonder Frankrijk) Noord-Amerika Azië Afrika Latijns-Amerika Midden-Oosten Oceanië TOTAAL

2007 64.080 62.473 15.046 8.833 6.692 3.287 1.700 576 162.687

2008 64.217 68.542 15.222 9.494 8.883 3.957 2.194 679 173.188

2009 64.635 95.201 14.984 10.143 9.205 4.801 2.096 675 201.740

Het personeelsbestand in Frankrijk bleef stabiel en vertegenwoordigt vanaf nu minder dan een derde van het personeelsbestand van de Groep. De integratie van Fortis Bank en BGL draagt rechtstreeks bij tot de stijging van het aantal personeelsleden in Europa. Het personeelsbestand in Oost-Europa zakte gevoelig door de omvang van de crisis op de lokale markten.

De leeftijdspiramide van de Groep De leeftijdspiramide van de Groep blijft globaal in evenwicht. Opvallend is het overwicht in de jongste leeftijdscategorie voor de meeste businessunits van de Groep en een groot aantal senioren voor het netwerk van Retail Banking in West-Europa (1).

LEEFTIJDSPIRAMIDE VAN DE GROEP – FYSIEK PERSONEELSBESTAND – DECEMBER 2009 VROUWEN: 105.718 - 53,13% MANNEN: 93.244 - 46,87% 1.500 1.975

+ 60 jaar 55 tot 59 50 tot 54 45 tot 49 40 tot 44 35 tot 39 19.086 30 tot 34 25 tot 29 20.987 - 25 jaar

9.875 11.344 10.700 10.690

7.932 10.206 11.104 11.077

13.601 15.631 14.732

14.635

9.191

4.696

(1) Statistieken december 2009 zonder TEB, Fundquest en Sahara Bank JSC.

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 127

De voornaamste uitdagingen van het HR-beheer Ondanks de crisis die de financiële wereld treft, behoort BNP Paribas op dit ogenblik tot de meest rendabele en solide bankgroepen. Dat blijkt uit het dagelijkse persoonlijke engagement van iedere medewerk(st)er in dienst van de ambities van de Groep. De diversiteit van BNP Paribas komt tot uiting in de businessunits, bijzondere verhalen, talen en culturen enz., en in het feit dat de medewerkers de waarden en de strategie van de Groep delen. Dit alles vormt een permanente uitdaging: de onderneming moet open staan voor ieders verwachtingen, vooruitziend kunnen optreden en haar HR-beleid en managementmethoden aanpassen. De voornaamste uitdagingen voor Human Resources binnen deze uiterst ontregelde context zijn: ontwikkeling en verandering begeleiden, valoriseren, aan zich binden, motiveren, bevorderen van diversiteit, en luisteren naar medewerkers.

De ontwikkeling en verandering begeleiden Door de aanzienlijke externe groei, is het totale personeelsbestand in vijf jaar tijd gestegen van 99.433 tot 201.740 NPPmedewerkers. Het personeelsbestand buiten Frankrijk groeide van 45.070 tot 137.105 gedurende dezelfde periode. Door deze evolutie moet Human Resources op twee belangrijke uitdagingen inspelen: — anticiperen op de evolutie van de werkgelegenheid door de voorziene gecumuleerde effecten van de organische groei, de productiviteitswinst en de leeftijdspiramide waardoor tot in 2020 en alleen al voor de moedermaatschappij van de Groep in Frankrijk jaarlijks gemiddeld ongeveer 1.100 personeelsleden met pensioen gaan; — de nodige hulpmiddelen vrijmaken niet enkel om de invulling van de vrijgekomen banen door natuurlijke afvloeiing te verzekeren, maar ook om de Groep de nodige zuurstof te geven 128

om zich verder te ontwikkelen en zijn externe groeidoelstellingen te kunnen realiseren. Door de steeds toenemende expertise die geëist wordt door de businessunits en de evolutie van de demografie van de Groep, wordt de identificatie van de juiste talenten en de middelen om ze vast te houden een belangrijke uitdaging voor het beheer van Human Resources. Dat veronderstelt een geëngageerde aanpassing van het werkgelegenheidsbeleid waarbij rekening gehouden wordt met de volledige populatie van de Groep zonder discriminatie op het gebied van leeftijd, geslacht of nationaliteit. De integratie met BNP Paribas Fortis blijft één van de grootste uitdagingen voor de volgende jaren. Dankzij de aanzienlijke inspanningen van meer dan 4.000 medewerkers kwam er een industrieel plan tot stand in minder dan 150 dagen. Vanuit zijn vier thuismarkten, Frankrijk, Italië, België en Luxemburg, kan BNP Paribas aan zijn Europese klanten de best aangepaste oplossingen voor hun situatie bieden. Het industrieel plan dat voorgelegd werd aan de investeerders, wordt geleidelijk aan ingevoerd gedurende de periode 2009-2011. De werkgelegenheid kwalitatief en kwantitatief aanpassen In het kader van de externe groei werden er twee soorten maatregelen uitgewerkt: mobiliteitsacties tussen de businessunits en de coördinatie van de externe rekrutering. Daarom werd er een speciale functie gecreëerd die zorgt voor de coördinatie van de werkgelegenheid tussen de businesses, businessunits en supporten controlefuncties. Er werd een aanpassingsplan uitgewerkt voor de werkgelegenheid in de businessunits van CIB in Frankrijk die het meest werden aangetast door de crisis. Het werd afgewerkt in 2009 en betrof ongeveer 200 personen. Voor de integratie met BNP Paribas Fortis wil de Groep, in overeenstemming met haar waarden en handelwijze, de integratieprincipes eerbiedigen waarbij respect voor mensen en culturen wordt gegarandeerd. Daarbij wordt voorrang gegeven aan de interne herpositionering van medewerkers als er bepaalde functies worden afgeschaft, het respecteren van de individuele en collectieve sociale verbintenissen en een gelijkwaardig benoemingsproces dat gebaseerd is op professionele overwegingen. Binnen die context worden alle hefbomen uitgewerkt die de herstructureringsprojec-

Direct gesprek Via een operatie die gelanceerd werd in oktober 2009 heeft de Groep de aanwervingen voor de kantoren van Retail Banking vernieuwd. Het concept ‘Direct gesprek’ werd dit jaar voor het eerst toegepast op vijf rekruteringsfora. Een originele en gezamenlijke aanpak van rekruteringsmanagers en de vereniging ‘Mozaïk RH’ bestond eruit om kandidaten uit de wijken te coachen voor ze werden uitgenodigd voor een gesprek.

Ace Manager: succes van de eerste editie en lancering van de tweede editie De eerste editie van dit onlinebedrijfsspel lokte 4.364 deelnemers (1.091 teams met vier studenten) uit 106 landen verspreid over 5 continenten. Meer dan 700.000 studenten uit de hele wereld kwamen in contact met het merk BNP Paribas gedurende de campustour en de promotie van het spel. De site ‘Ace Manager’ werd meer dan 200.000 bezocht sinds ze online werd gezet. De tweede versie ‘Ace Manager The Second Set’ werd gelanceerd in de doelcampussen van 26 landen. Het programma werd ontworpen met medewerkers van BNP Paribas en wil de studenten laten kennismaken met de drie kernactiviteiten van de Groep: Retail Banking, CIB en Investment Solutions. Ace Manager ontwikkelt de naambekendheid en de aantrekkelijkheid van BNP Paribas bij jongeren buiten Frankrijk en past perfect bij de ambitie van BNP Paribas om wereldwijd de favoriete werkgever voor afstuderende jongeren te worden.

Zorgen voor een rekrutering in lijn met de specificiteiten van de businessunits Binnen de uiterst verstoorde internationale economische en financiële context van 2009 heeft de Groep toch een aanzienlijk aantal mensen aangeworven met een

BNL/Rome

BNP Paribas, aantrekkelijk voor jongeren

FRANKRIJK BELANGRIJKSTE EUROPESE LANDEN BUITEN FRANKRIJK* REST VAN DE WERELD 30.000

25.000

20.000

15.000

10.000

2009

2008

2007

2006

5.000

2005

ten tot een goed einde kunnen brengen in overeenstemming met het sociaal pact van de Groep. Zo worden er in België 1.250 functies gecreëerd doordat de commerciële positie van de bank er wordt versterkt en er verschillende internationale Competence Centres worden opgericht. Verder zal de natuurlijke turnover in België en in de andere landen die betrokken zijn bij de integratie en dan vooral de andere thuismarkten, Frankrijk, Italië en Luxemburg, heroriënteringmogelijkheden bieden aan de medewerkers die hun functie zien verdwijnen door de voorziene reorganisatie in België. Daarom heeft de Groep aanzienlijke middelen voorzien voor de interne mobiliteit (mobiliteitscentra, opleidingsbudgetten, een begeleiding van de medewerkers die worden omgeschakeld enz.) en investeert ze in een beleid dat kiest voor mobiliteit in plaats van voor externe rekrutering. Bij BNL verliep de bijscholing van de personeelsleden in overleg met de lokale personeelsvertegenwoordigers. Gezien de doeltreffendheid van de vooruitstrevende beheertools in verband met de werkgelegenheid die sinds ongeveer 20 jaar aangewend worden in Frankrijk, breidt de Groep het gebruik ervan verder uit naar de andere Europese landen, vooral in Italië en België.

(*)GB, Italië, Rusland, Turkije, Oekraïne.

contract van onbepaalde duur; meer bepaald 14.549, waarvan 2.691 nieuwe contracten van onbepaalde duur in Frankrijk. In Frankrijk is de verdeling van de aanwervingen per profiel relatief stabiel in 2009, met 50% pas afgestudeerden. BNP Paribas SA nam 1.234 mensen in dienst met een stagecontract, waarvan 764 professionaliseringscontracten en 470 leercontracten. Ook dat niveau is tamelijk stabiel in vergelijking met 2008. Op 31 december hebben 1.539 jongeren een stagecontract in Frankrijk. Het aantal opdrachten ‘Volontariat International en Entreprise’ (VIE) (‘Internationaal Vrijwilligerswerk binnen een Onderneming’) bleef op hetzelfde peil als in 2008. In 2009 kregen 190 mensen een opdracht tegen 205 in 2008. Ongeveer 1.200 stagiaires liepen een stage op het einde van hun studieloopbaan. Nauwe banden met de scholen en de universiteiten De actieve betrekkingen met scholen en universiteiten werden voortgezet en de banden werden vooral aangehaald in Frankrijk en België; er werden heel wat originele initiatieven genomen voor de jongeren. Al die acties hebben de aantrekkelijkheid van de Groep voor strategische doelgroepen geconsolideerd of zelfs verbeterd.

In de enquête TNS Sofres 2009 die werd uitgevoerd bij derdejaarsstudenten van handelsscholen staat BNP Paribas voor het vierde jaar op rij op de eerste plaats op het vlak van spontane aantrekkelijkheid. Het staat op de zevende plaats bij de ingenieurs. TNS Sofres heeft 269 studenten ondervraagd uit 21 handelsscholen in Frankrijk via een persoonlijk gesprek. Uit de resultaten blijkt dat BNP Paribas ondanks de crisis en het huidige imago van de banksector toch de aantrekkelijkste toekomstige werkgever blijft van de afstuderende jongeren. De Groep voert het klassement aan van de werkgevers die spontaan aangehaald worden door de studenten als hen wordt gevraagd in welke onderneming zij zouden willen werken. Die voorkeur wordt verklaard door de mondiale dimensie van de Groep, de perspectieven op een internationale carrière, maar ook de goede arbeidsomstandigheden, de aantrekkelijke bezoldiging en het voortdurende opleidingsengagement.

De opleiding van de jongeren in de onderneming: een prioriteit In 2009 heeft BNP Paribas in Frankrijk meer dan 1.000 nieuwe alternerende banen gecreëerd waardoor de teller in de onderneming nu op 1.539 staat. Die jongeren bereiden zich voor op een diploma ‘bac +2’ tot ‘bac +5’ (bac = eindexamen middelbare school in Frankrijk). Zij krijgen een opleiding afgewisseld met beroepservaring in de toekomstige businessunits waardoor zij, zodra zij hun diploma hebben, operationeel kunnen worden ingezet. Dankzij deze opleidingen beschikt de onderneming over een kweekvijver met bevoorrechte aanwervingen van pas afgestudeerden waarvan zij het potentieel geëvalueerd heeft over een lange periode en die gevormd zijn in functie van haar businessunits en haar bedrijfscultuur. Het alternerend leren-werken is een sociale lift en integratiefactor en zorgt ervoor dat de jongeren al een loon ontvangen gedurende hun opleiding en dat de schoolkosten soms gedragen worden door de onderneming. Zo kunnen jongeren uit achtergestelde middens toegang krijgen tot een hoger opleidingsniveau en een baan.

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 129

BNL/Rome

De strijd aanbinden tegen discriminatie In 2008 werden er drie documenten opgesteld en verspreid: een deontologisch charter voor alle medewerkers van de Groep die een rol spelen in de rekruteringsprocedure met een methodologische gids voor individuele interviews en een rooster waardoor de beslissing die na het interview met de kandidaat genomen werd, kan geformaliseerd en gedocumenteerd worden. Dit jaar werd die praktische rekruteringsgids en het deontologische charter naar het Engels vertaald om op grotere schaal verspreid te kunnen worden. In 2009 werden de verbintenissen betreffende non-discriminatie – objectiviteit, transparantie en respect – doorgegeven aan de betrokken managers in de entiteiten. Dit werd in de praktijk omgezet door in alle businessunits voor de managers bewustmakingsessies rond het rekruteringsbeleid te organiseren en door een portaal ‘Recrutement’ te creëren op het intranet van de Groep, bestemd voor de medewerkers. De Groep heeft beslist om deel te nemen aan het experiment van het anonieme curriculum vitae en voert een studie uit om dit op te nemen in de rekruteringscampagne in Frankrijk. Om te garanderen dat iedere rekruteringsbeslissing gebaseerd is op de evaluatie van competenties en dat de evaluatie enkel stoelt op feitelijke, objectieve en professionele elementen, zorgen controlesystemen voor de traceerbaarheid, de kwaliteit en de conformiteit van de aanwervingprocessen.

Competenties van medewerkers en teams ontwikkelen Tegenover de opeenvolgende veranderingen van de businessunits, de arbeidsorganisatie en de arbeidsmarkt, vormen opleiding en ontwikkeling van competenties een essentiële tool om: — het prestatieniveau van de medewerkers op te krikken; — hun inzetbaarheid in de onderneming te verhogen; — hen te valoriseren en te binden aan het bedrijf; — de cultuur en de strategische boodschappen van de Groep over te brengen. Opleiding: een tool in dienst van de professionele doeltreffendheid Opleiding helpt iedereen om bepaalde professionele doelstellingen te bereiken en zijn ontwikkeling voor te bereiden. Opleiding biedt ook de mogelijkheid om de Groep en haar cultuur, haar omgeving en de reglementering die wordt opgelegd aan de bankactiviteiten, te leren kennen. De opleidingstools bevorderen ten slotte de kennisoverdracht van medewerkers onderling om zo de competenties te kunnen delen. Om doeltreffend te zijn worden de opleidingsacties opgenomen in een langetermijntraject en onderling gekoppeld. Het opleidingsaanbod van de Groep beantwoordt aan de hierboven vermelde doelstellingen. Het is opgebouwd door beroepsopleidingen in businessunits te associëren met multidisciplinaire opleidingen van de Groep om op die manier het delen van een cultuur en gemeenschappelijke actieprincipes te vergemakkelijken. Ter ondersteuning van dit opleidingsbeleid beschikt BNP Paribas over een belangrijk opleidings- en ontmoetingscentrum voor de medewerkers van de Groep. Het prestatieniveau van de medewerkers opkrikken De businessunitopleidingen dienen allereerst om de vakbekwaamheid en de expertise van de medewerkers in de businessunit te verhogen. Daarom moet

130

BNP Paribas Fortis/Brussel

iedere businessunit er bij de opstelling van het opleidingsplan voor zorgen dat het competentieniveau waarover een medewerker moet beschikken bij de uitoefening van zijn verantwoordelijkheden, behouden blijft. De opleidingsplannen worden ontworpen en ontwikkeld met de hulp van opleidingsspecialisten om de nieuwe leermodaliteiten optimaal te kunnen implementeren. Zo combineren de opleidingstrajecten traditionele opleidingssessies ter plaatse met e-learning; er worden ook tests afgenomen om de opleidingsaanpak te vervolledigen en zich zo de kennis eigen te maken. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de verwerving van meer multidisciplinaire competenties. Zo werd in Frankrijk nadruk gelegd op: — de beheersing van het Engels – de tool werd herwerkt in 2009 om een optimale gelijkvormigheid te garanderen tussen de noden geïdentificeerd aan de hand van een test en de opleidingen waarmee het vereiste niveau kan worden bereikt; — de professionele ontwikkeling – opleidingen in leidinggeven, projectbeheer, persoonlijke efficiëntie en operationeel management; gedurende die opleidingen probeert het opleidingscentrum

van de Groep daarenboven medewerkers uit verschillende hoeken bij elkaar te brengen. In 2009 hebben meer dan 1.800 mensen een dergelijke opleiding gevolgd in Louveciennes. Om de toegang tot deze opleidingen te vergemakkelijken werd er een catalogus gemaakt, Formad’hoc, waarin iedere medewerker het aanbod vindt dat het best past bij zijn noden. De inzetbaarheid van de medewerkers binnen de Groep ontwikkelen Om het hoofd te bieden aan de enorme wijzigingen die de bankindustrie op dit ogenblik doormaakt, werd prioriteit gegeven aan het vermogen van de medewerkers om van de ene businessunit over te schakelen naar de andere. Binnen die context werd er een begeleidingsprogramma opgezet voor de mobiliteit van de medewerkers in 2008, dat verder werd uitgewerkt in 2009 met de volgende doelstellingen: — een natuurlijk dynamische mobiliteit benutten, rekening houdend met de diepgaande en permanente evolutie van BNP Paribas; — de medewerkers voorbereiden op hun mobiliteitsstappen; — de reorganisatie begeleiden waarin mobiliteit gevraagd wordt; — de uitwisselingen en een betere kennis van de Groep bevorderen. — In 2009 namen meer dan 145 medewerkers deel aan 14 open sessies; zo kreeg de bank de kans om haar medewerkers gedurende deze mutatieperiode doeltreffend te begeleiden. Verder wou BNP Paribas in 2009 de toegang tot opleidingstools verbeteren door leertijd beschikbaar te stellen voor de medewerkers die er gebruik van kunnen maken. In het totaal konden de Franse medewerkers ongeveer 57.500 uur opleiding volgen om hun competenties verder uit te bouwen. De medewerkers verwelkomen en integreren De integratietools bieden de nieuwkomers de kans om BNP Paribas te ontdekken en hun nieuwe activiteit een plaats

Het opleidingscentrum van Louveciennes In een uitzonderlijk kader in de buurt van Parijs, is dit een echte ondernemingsuniversiteit die de competenties wil ontwikkelen en daarbij dienst wil doen als uitwisselingsplaats en overkoepelend kader. Hier komen de medewerkers van alle businessunits, alle landen en alle culturen op stage. In 2009 werden er meer dan 22.000 medewerkers verwelkomd die zowel deelnamen aan integratieseminars, businessunitopleidingen en multidisciplinaire opleidingen, als aan typische groepsevenementen. Verder werd de infrastructuur van het centrum aangepast waarbij het milieu werd gerespecteerd en rekening werd gehouden met een duurzame ontwikkelingslogica.

te geven tegenover het geheel van de businessunits. Deze opleidingen bieden de nieuwe medewerkers de gelegenheid om hun eerste relatienetwerk in de onderneming uit te bouwen. Op die manier voelen zij zich in de Groep opgenomen en wordt er een geheel van aanknopingspunten gecreëerd die gedeeld kunnen worden: waarden, actieprincipes en methodologie. De integratieopleidingen passen feilloos bij de andere tools voor de nieuwe medewerker: het onthaal door zijn manager en in de teams, het ontdekken van de arbeidsplaats en de omgeving waarin de businessunit werkt. In 2009 werd het integratietraject van de nieuwelingen herbekeken en opgedeeld in drie grote stappen: — eerste aanknopingspunten: de ontvangst van de medewerker door zijn manager en door Human Resources. Het spel ‘Starbank the Game’ werd ontwikkeld vanuit een originele aanpak om nieuwe technologieën te koppelen aan kennis van de Groep: het wordt ter beschikking gesteld van alle medewerkers wereldwijd en zorgt op een ludieke manier voor een duidelijk begrip van de bankactiviteiten; — professionalisering: op die manier neemt het aantal competenties toe op het ogenblik dat de medewerker zijn plaats inneemt in de businessunit en worden de actieprincipes van de Groep geassimileerd; — perspectieven: stellen de medewerker open voor de rest van de Groep en de andere medewerkers. Deze stap geeft de medewerker de kans om deel te nemen aan een integratieseminar om een strategische visie op de Groep te krijgen. Het integratietraject zorgt ervoor dat de nieuwe medewerkers ontvangen worden op een manier die aangepast is aan hun anciënniteit, rekening houdend met de businessunit waartoe zij behoren en de principes van de Groep. Dat is ideaal voor pas gediplomeerden want het vormt een echte brug tussen het einde van de universitaire opleiding en de eerste daadwerkelijke stappen in het beroepsleven.

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 131

De cultuur en de strategische boodschappen van de Groep overbrengen Een duidelijke ‘risicocultuur’ is een echte troef en een onmiskenbaar concurrentieel voordeel. De sterke ontwikkeling van de Groep gedurende de laatste vijf jaar en de crisis waarin wij ons bevinden hebben duidelijk gemaakt dat de risicocultuur van BNP Paribas in de Groep moest worden versterkt, bevorderd en vooral verspreid, rekening houdend met de specifieke omgeving voor de activiteiten.

De Risk Academy Om op pragmatische en aanpasbare manier te kunnen inspelen op deze behoefte heeft Group Risk Management samen met Group Human Resources in 2009 een project gelanceerd dat wordt ondersteund door het Executive Committee van de Groep: de Risk Academy. Dat project heeft drie doelstellingen: • de versterking en de voortdurende verspreiding van de risicocultuur en de risicocompetenties van de Groep waarborgen; • een brede en transparante visie bieden van het opleidingsaanbod inzake het risicobeheer doorheen de Groep; • een geheel van vaardigheden ontwikkelen.

BNP Paribas/Parijs

Valoriseren, binden en motiveren Binden door competitieve vergoedingen ■ De vergoedingen Het gerealiseerde werk, de competenties en het verantwoordelijkheidsniveau worden vergoed met een vast salaris dat gelijke tred houdt met de opgedane ervaring van de medewerker en de praktijken die vastgesteld werden voor iedere businessunit op de markt. De individuele en collectieve prestaties van het jaar bepalen de hoogte van de variabele bezoldiging. Die neemt verschillende vormen aan naargelang de businessunit. Voor de marktoperatoren is de variabele bezoldiging conform de principes van de G20, in overeenstemming met het besluit van het Ministerie van Economie en Financiën van 3 november 2009 en de beroepsnormen van de Franse Bankfederatie van 5 november 2009, wat er meer bepaald toe leidt dat: — de storting van minstens de helft van de variabele bezoldiging wordt uitgesteld met 3 jaar; — er een ‘malussysteem’ wordt opgezet waarbij de prestatievoorwaarden worden toegepast voor iedere uitgestelde betaling;

— alle uitgestelde bedragen worden geïndexeerd op basis van de resultaten van het BNP Paribas-aandeel, om de belangen van de begunstigden en de aandeelhouders op elkaar af te stemmen. Nieuwe praktijken voor de variabele bezoldiging van de marktoperatoren De crisis heeft de noodzaak in het licht gesteld om het systeem van variabele bezoldiging van de marktoperatoren grondig te hervormen. Hoewel BNP Paribas een van de banken is die de crisis het beste hebben doorstaan, hebben we beslist een leidende rol te spelen in deze hervorming. Het doorgevoerde beleid respecteert integraal de nieuwe nationale en internationale normen van de G20 en vertaalt een sterke wil tot matiging. In deze nieuwe omgeving wil de Groep de coherentie stimuleren die nodig is tussen het gedrag van de betrokken medewerkers en de langetermijndoelstellingen van de onderneming, vooral wat risico’s betreft. De enveloppe van de variabele bezoldigingen wordt bepaald, rekening houdend met alle lasten die een invloed hebben op de marktsegmenten van CIB, vooral de liquiditeitskosten, de risicogerelateerde kosten, de kosten van het gebruikte kapitaal en de uitzonderlijke belastingen.

Het geïndividualiseerde overzicht Meer dan 47.500 medewerkers in Frankrijk kregen thuis een nieuw document in de bus. Daarop staat een kort overzicht van alle elementen, al dan niet monetair, die de globale vergoeding vormen van iedere medewerker van de onderneming in het jaar 2008. Het overzicht wil iedereen een

132

eenvoudige en pedagogisch kijk geven op zijn persoonlijke situatie. Alle losse informatie wordt namelijk in één document samengebundeld. Het gepersonaliseerde overzicht zal voortaan ieder jaar verspreid worden binnen een scope die nog verder zal uitbreiden.

De manier waarop de individuele variabele vergoedingen worden berekend, omvat onder meer een onderzoek van de kwantitatieve en kwalitatieve prestaties van elkeen. De waardering van het individuele gedrag, de teamgeest, het respect voor de ethische en deontologische regels horen daar expliciet bij. De uitgestelde bezoldigingen zullen integraal worden onderworpen aan resultaatsvoorwaarden over verscheidene jaren, en geïndexeerd op het BNP Paribasaandeel, conform de wens van de Groep om een langetermijnvisie te stimuleren. Algemener steunt het bezoldigingsbeleid van de Groep op het beginsel van gelijkheid en transparantie wat meer bepaald vertaald wordt door: — een uniek wereldwijd jaarproces; — een strak overdrachtsysteem dat werkt in het kader van de op groepsniveau bepaalde richtlijnen; — een versterkte governance steunend op de bezoldigingscomités en voor de marktactiviteiten op de ComplianceRisk-Finance-comités. Een uitgebreid gamma sociale voordelen ■ Het aandeelhouderschap van de medewerkers De Groep heeft het aandeelhouderschap altijd bevorderd door de jaarlijkse kapitaalverhoging die wordt voorbehouden aan de medewerkers. Sinds de oprichting van de Groep BNP Paribas in 2000, biedt het plan voor mondiaal aandeelhouderschap de medewerkers de kans om aandeelhouder te worden van hun onderneming voor een minimale periode van vijf jaar en daarbij te genieten van een belastingvrijstelling en een werkgeversbijdrage. Sindsdien werden negen campagnes voorgesteld aan de medewerkers van de Groep.

■ Sparen en pensioen Via de werknemersspaarplannen kunnen de medewerkers een spaartegoed opbouwen en dan in het bijzonder voor hun pensioen; daarbij worden de plaatselijke sociale en fiscale stelsels geoptimaliseerd. Rekening houdend met de demografische evolutie in vele landen, beschouwt de Groep het pensioenvraagstuk als essentieel. Zo hebben enkele duizenden medewerkers in Frankrijk ingetekend op het collectieve pensioenspaarplan (Perco). Wanneer ze op pensioen gaan, zullen zij over hun spaarcenten beschikken onder de vorm van een rente of een kapitaal. Het bedrag van de werkgeversbijdragen dat in 2009 in het Perco gestort werd, bedraagt 3 miljoen euro. ■ De sociale bescherming De Groep heeft al een tijdje sociale dekkingsmechanismen uitgewerkt die de medewerkers een prima bescherming bieden. Die mechanismen werden geharmoniseerd om zo tot een betere cohesie te komen tussen systemen met sterk plaatselijke eigenheden. In de verschillende landen waar de Groep werkzaam is, spant ze zich in om de sociale dekking van de lokale medewerkers en hun familie te verzekeren zodat zij kunnen genieten van sociale stelsels die de kosten voor doktersraadplegingen en hospitalisatie dekken.

BNP Paribas/Lyon

Bruto bedrag

2004

2005

Door de bijdrage van de onderneming kan er via de werknemersspaarplannen een spaartegoed worden opgebouwd in fi scaal gunstige omstandigheden. De medewerkers kunnen het medium kiezen dat het beste bij hen past naargelang hun doelstellingen: fondsen in BNP Paribas-aandelen, in een korf aandelen, in obligaties of gewoonweg op een geblokkeerde zichtrekening. Het gamma beleggingen, dat werd voorgesteld in het bedrijfsspaarplan van de Groep, werd in 2009 uitgebreid met twee nieuwe solidaire en sociaal verantwoorde media.

De flexibele en geïndividualiseerde voorzorgsverzekering in Frankrijk Het fl exibele verzekeringstelsel van BNP Paribas, dat tot stand kwam via een ondernemingsovereenkomst, kent weinig gelijken onder de Franse ondernemingen. Het biedt de medewerker een doorgedreven garantie als hij moet stoppen met werken als gevolg van ziekte, invaliditeit en overlijden. Er wordt uitgegaan van een basisstelsel dat standaard wordt toegepast en waarbij iedereen de waarborgen kan individualiseren naargelang zijn persoonlijke of familiale situatie en daarbij een aangepaste bijkomende prestatie of garantieniveau kan kiezen: bijkomend kapitaal bij overlijden als gevolg van een ongeval, schoolgeldverzekering, tijdelijke rente voor overlevende echtgenoot, kapitaal in geval van overlijden van de echtgenoot. Die keuzes kunnen regelmatig aangepast worden.

Het Franse systeem voor winstdeling en deelneming

DEELNEMING EN WINSTDELING BNP PARIBAS SA (IN EURO) Voor de boekjaren

Spaarplannen voor werknemers in Frankrijk

2006

2007

148.701.874 186.076.788 227.719.000 232.530.560

2008

2009

84.879.969 181.349.984

Minimum bedrag per werknemer

2.945

3.772

4.696

4.728

1.738

3.782

Maximum bedrag per werknemer

10.020

10.689

12.732

12.800

4.641

10.128

De Groep wil het collectieve winstdelingssysteem optimaliseren afhankelijk van de resultaten en volgens de wettelijke, sociale en fi scale context van de entiteiten: deelneming en winstdeling in Frankrijk, ‘profi t sharing’plannen in heel wat andere landen.

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 133

Dynamisch loopbaanen mobiliteitsbeheer Acties gericht op loopbaanontwikkeling hebben geleid tot een verbetering van de manier waarop de loopbanen op verschillende vlakken beheerd worden: uitbreiding van de identifi catie van de kaderleden met hoog potentieel, integratie van de evaluatie van de managerprestaties bij deze identificatie en voorbereiding van de opvolging. Een loopbaanbeheer dat evoluties voorbereidt en begeleidt BNP Paribas werkte een loopbaanbeheerbeleid uit dat iedere medewerker de kans moet bieden om verder te groeien in het kader van een constructieve en coherente evolutie. De Groep investeert namelijk in verschillende doorlopende opleidingsprogramma’s die aangepast zijn aan het profiel en de verwachtingen van elke medewerker. Het loopbaanbeheer is in de eerste plaats gebaseerd op de regelmatige relatie van de medewerker met zijn manager. De HR-managers moeten deze relatie begeleiden en de loopbaan opvolging uitwerken. Een georganiseerde opvolging Een van de essentiële doelstellingen van de Groep voor het loopbaanbeheer bestaat eruit de toekomst voor te bereiden en de opvolging van de bedrijfsleiders op lange termijn te waarborgen. Daarom komen de opvolgingscomités regelmatig samen op alle niveaus, van de operationele rangen tot de leidinggevende kaderleden van de Groep, managers en HR-managers, om die kaderleden te ontdekken die in aanmerking kunnen komen voor de opvolging van de sleutelfuncties in de onderneming. In de managementfuncties die

de Groep openstelt kunnen hun talenten benut worden, wordt hun integratie in de Groep bevorderd en worden hun leiderschapscapaciteiten ontwikkeld. Voor de topmanagers worden deze opleidingen op groepsniveau gegeven in het centrum van Louveciennes: het gaat om de programma’s Prism en Nextep. De cultuur en de strategische boodschappen van de Groep uitdragen: het Talent Development Program Het Talent Development Program is voorbehouden voor medewerkers met sterke internationale capaciteiten. Het werd op een inspraakbevorderende wijze uitgewerkt met behulp van managers en HRmanagers uit de businesses en landen. Doelstelling: op middellange termijn de aflossing garanderen van de leidinggevende kaderleden en de groei van de Groep bevorderen. Het Talent Development Program biedt drie opleidingsprogramma’s: het ‘Leadership for Development’ programma dat in 2005 tot stand kwam in partnerschap met het ‘Collège de l’École polytechnique’. Het is gericht op ervaren hooggekwalificeerden en bevordert de leiderschapsbekwaamheden. Het loopt over twee sessies en telde 105 deelnemers in 2009. Er werden ook twee opleidingsprogramma’s voor jongere hooggekwalificeerden uitgewerkt in 2008: ‘Go to Lead’ werd aangeboden aan 117 medewerkers om hun capaciteiten te ontplooien om beter te kunnen samenwerken in een multiculturele werkomgeving waar verschillende vakgebieden aan bod komen. ‘Share to Lead’ is bestemd voor junior hooggekwalificeerden en werd gevolgd door 113 medewerkers om de uitdagingen van teamwerk beter te begrijpen en hun verbeteringspotentieel te identificeren.

HET LOOPBAANBEHEER Professioneel evaluatiegesprek

Medewerker

Human Resources

Manager Bezoldigingscomités - Opvolgingscomités

BNP Paribas/Londen

134

Loopbaangesprek

Prism- en Nextep-seminars De doelstellingen van deze programma’s sluiten nauw aan bij het loopbaanbeheer. Prism beoogt een gemeenschap van hoge kaderleden met sleutelfuncties te vormen en te bestendigen. Nextep wil het succes bevorderen van carrièrewissels met belangrijke implicaties. Op die manier wil de Groep zich ervan vergewissen dat het loopbaanbeheerbeleid wordt begeleidt en de voorwaarden worden geschept om hogere kaderleden de nodige competenties bij te brengen voor de ontwikkeling van de Groep. Vorig jaar hebben 127 mensen deelgenomen aan vier Prism-sessies voor sleutelfuncties. Tegelijk hebben kaderleden die substantiële nieuwe verantwoordelijkheden kregen het Nextep-seminarie gevolgd.

Anta Diagne Diack benoemd tot ‘Beste vrouwelijke manager’ in Senegal Mevrouw Anta Diagne Diack, vicedirecteur van BICIS, de dochteronderneming van BNP Paribas in Senegal, kreeg de titel ‘Beste vrouwelijke manager van 2008’ van de jury van de vijfde editie van de Cauris d’Or, op initiatief van de ‘Mouvement des Entreprises du Sénégal’ (MEDS - beweging van de Senegalese ondernemingen). De onderscheiding werd overhandigd op 9 mei 2009 tijdens een gala-avond. Toen zij de prijs ontving, drukte mevrouw Diack haar dankbaarheid uit: “Deze onderscheiding is een symbool. De keuze viel op een vrouwelijke manager om haar te belonen en aan te sporen om haar inspanningen in het beroepsleven en het persoonlijke leven voort te zetten. Naast de persoonlijke bekendheid verheug ik me op de positieve impact voor BICIS en BNP Paribas die mij de kans gaven om voor een dergelijke ‘challenge’ bekroond te worden.”

BNP Paribas/Londen

Een dynamische mobiliteit Voor BNP Paribas vormt mobiliteit een troef en een geprivilegieerd middel om het menselijk potentieel aan te passen aan de evolutie van de activiteiten. Dankzij mobiliteit kan iedereen zijn beroepservaringen uitbreiden en zijn carrière een boost geven. Er zijn verschillende vormen van mobiliteit die de evolutiemogelijkheden van de medewerkers naar andere businessunits bevorderen en hun de kans bieden om nieuwe competenties te verwerven: — functionele mobiliteit. Mobiliteit betekent niet noodzakelijk functiewijziging, maar soms ook professionele evolutie, d.w.z. vergroting van kennis of verantwoordelijkheden van de medewerker; — geografische mobiliteit. De medewerker verandert van stad of land in het geval van internationale mobiliteit; — mobiliteit binnen de Groep, of een verandering van juridische entiteit. Naast de talrijke kansen die worden geboden door de waaier van businessunits moet bij de mobiliteitskeuze ook rekening gehouden worden met de verwachtingen van de medewerkers en met een optimale benutting van hun verworven competenties. Daarom vormen de uit wi s selingen tu s sen medewerkers en managers de basis van het loopbaanbeheer, aan de

hand van het professionele evaluatiesysteem dat werd uitgewerkt in de Groep. Over het algemeen wordt de mobiliteit vergemakkelijkt door de omvang van de Groep, de diversiteit aan businessunits en de talrijke vestigingsplaatsen. Ondanks de impact van de crisis vonden in 2009 duizenden mutaties plaats. Er werd ook extra ondersteuning voor expats uitgewerkt om de internationale mobiliteit te vergemakkelijken: interculturele opleidingen, begeleiding van de echtgenoot bij het zoeken naar een baan, administratieve hulp enzovoort. Op dit ogenblik werken wij ook aan een publicatietool van de arbeidsplaatsen op het niveau van de Groep: E-jobs. Eind 2009 stonden er ongeveer duizend vacatures op E-jobs voor Frankrijk, Italië en Spanje. In alle grote landen en dan vooral in België, Frankrijk en Italië werd een actief mobiliteitsbeheersysteem uitgewerkt (specifieke teams en tools, opleidingen, informatie).

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 135

Diversiteit in al haar vormen bevorderen

Diversiteit qua afkomst

De laatste jaren werden de businessunits en de geografi sche vestigingen in snel tempo gediversifi eerd. De huidige structuur van de Groep weerspiegelt deze evolutie en vormt een evenwicht tussen de businessunits en de geografi sche zones.

De teams internationaal maken Door de uitbreiding van alle businessunits en de expansie van BNP Paribas nam het aantal medewerkers van de Groep op wereldvlak sinds 2000 altijd maar toe. Eind 2009 waren er meer dan 200.000 medewerkers in dienst. Parallel daarmee is het personeelsaandeel buiten Frankrijk in negen jaar tijd gestegen van 40,8% tot 67%. Om deze sterke internationale ontwikkeling te begeleiden wil BNP Paribas meer internationale managers in de leidinggevende teams introduceren zoals blijkt uit de benoeming van een niet-Fransman in het Executive Committee in 2008. Het aandeel niet-Fransen neemt stilaan toe en daardoor zijn de teams ook steeds meer internationaal getint. Het expatbeleid draagt bij tot de ontwikkeling van een internationale cultuur in de Groep en maakt de internationalisering van de teams gemakkelijker: expatkit, begeleidingsprogramma voor echtgenoten of echtgenotes van expats, interculturele opleidingen. In de

Bij BNP Paribas staat diversiteit centraal Met meer dan 200.000 medewerkers en meer dan 160 nationaliteiten uit meer dan 80 landen, maakt BNP Paribas van de diversiteit van haar teams een belangrijke troef om de bank voor een wereld in verandering te zijn en beter te presteren. De Groep is het aan zichzelf verplicht om een voorbeeldfunctie te vervullen op het gebied van maatschappelijke verantwoordelijkheid. BNP Paribas beschouwt de vermenging van profielen als een bron van creativiteit en doeltreffendheid, die als afspiegeling kan dienen van de maatschappij waarin de Groep actief is. Om een bank te zijn met het imago van een wereld in verandering kiest BNP Paribas resoluut voor diversiteit. Voor het diversiteitsbeleid van de Groep, dat gedragen wordt door de Algemene Directie en het Executive Committee, is de essentiële voorwaarde de afwezigheid van elke vorm van discriminatie. Dat is een gemeenschappelijk fundament voor de volledige Groep. Ieder land voert daarbij zijn eigen beleid rekening houdend met de juridische, culturele en contextuele eigenheden. BNP Paribas heeft zijn eerste diversiteitsbalans gepubliceerd in november 2009. Op die manier wou het de resultaten meten van de campagnes die sinds 2004 werden gevoerd in de onderneming. Daarbij worden indicatoren belicht voor iedere prioritaire en niet-exclusieve pijler van het diversiteitsbeleid van de Groep: diversiteit qua afkomst, beroepsgelijkheid tussen mannen en vrouwen, werk en integratie van personen met een handicap en leeftijdsdiversiteit. De ex terne communicatie ge beurt niet enkel via de internetsite: w w w. b n p p a r i b a s . c o m / d i v e r s i t é m a a r o o k v i a e e n ex te r n e b l o g : www.pourunmondequichange.com. 136

Verenigde Staten werd er een nieuw op l eid i ng s p rog ra m ma gecreëerd voor de impats. Zo kan de aandacht van deze medewerkers gevestigd worden op de culturele verschillen die een impact kunnen hebben op de manier waarop het werk, het management en de samenwerking worden aangepakt. De lokale banen dragen rechtstreeks bij tot de ontwikkeling van de landen waar BNP Paribas werkzaam is. Zo past de Groep zich op een natuurlijke manier aan de verschillende culturen en gemeenschappen aan, waardoor de lokale medewerkers (1) toegang krijgen tot functies met verantwoordelijkheid in de kantoren en filialen en zij carrière kunnen maken in de Groep. In 2008 werd er in testbusinessunits en testsupportfuncties een opleiding gegeven met als titel: ‘Diversiteitsbeheer: een uitdaging van formaat’ om de medewerkers van Human Resources te sensibiliseren. In 20 09 werd deze vorming uitgebreid tot de managers. In Frankrijk waren eind 2009 meer dan 1.200 medewerkers opgeleid.

AANDEEL VAN DE LOKALE MEDEWERKERS NAARGELANG DE GEOGRAFISCHE ZONE

NOORD-AMERIKA: 98,6% LATIJNS-AMERIKA: 98,7% AFRIKA: 98,5% FRANKRIJK: 99,7%

EUROPA: 99,3% MIDDEN-OOSTEN: 96,1% AZIË: 96,2% OCEANIË: 98,1%

(1) Medewerker die niet onder het expatstelsel valt.

Diversiteit: een reeks initiatieven over heel de wereld Meerdere landen grepen dit onderwerp aan. Denk maar aan de dochterondernemingen van BNP Paribas in New York die een krachtdadig beleid voeren en een Diversity Council hebben opgericht dat acties organiseert, zoals de Diversity Day op 28 oktober 2009 waarop het diversiteitsbeleid duidelijk in de kijker stond. In Bahrein staat de vrouw centraal in de initiatieven en de opleidingen betreffende diversiteit. In Londen heeft het Women’s Internal Network (WIN) het over de lancering van MixCity in Frankrijk. Fortis Bank in België werkt sinds de integratie actief aan de structurering van een diversiteitsbeleid aan de hand van audits en werkgroepen.

Het Diversiteitslabel in Frankrijk BNP Paribas is de eerste en de enige bank die in 2009 het Diversiteitslabel heeft gekregen. Daarmee worden acties erkend die werden gevoerd na de ondertekening van het Diversiteitscharter in 2004. Het beloont het actieve diversiteitsbeleid van BNP Paribas in Frankrijk. Dit ‘Esprit Diversité’-beleid is gebaseerd op 18 discriminatiecriteria die door de wet verboden zijn: geslacht, leeftijd, gezinssituatie, zwangerschap, fysiek voorkomen, familienaam, gezondheidstoestand, handicap, genetische kenmerken, zeden, seksuele geaardheid, politieke meningen, vakbondsactiviteiten en het al dan niet daadwerkelijk of verondersteld deel uitmaken van een bepaalde bevolkingsgroep, een natie, een ras of een godsdienst. Het label wordt toegekend na advies van een commissie waar vertegenwoordigers van de staat, vakbondsorganisaties van medewerkers, werkgevers en de Franse nationale vereniging van HR-managers in zetelen. Het speelt in op de wil van de Groep om een belangrijke rol te spelen bij de integratie, de gelijke kansen, het oprichten van een sociale band en de strijd tegen alle vormen van discriminatie.

BNP Paribas/Parijs

Acties in Frankrijk voor de zichtbare minderheden BNP Paribas organiseert in Frankrijk acties om de zelfcensuur van de zichtbare minderheden te beperken en de aangeworven profielen te diversifiëren. De Groep neemt deel aan rekruteringsfora gericht op zichtbare minderheden om de gelijke kansen te bevorderen en aan tewerkstellingsfora voor diversiteit in gevoelige zones: IMS, Africagora, AFIJ, Zéro Discrimination in Lyon, ‘Nos quartiers ont du talent’ met de Franse werkgeversorganisatie Medef enzovoort. In maart 2009 trok de trein voor tewerkstelling en gelijke kansen doorheen Frankrijk, een herhaling van de geslaagde rit in 2008. Dat bood de 10 partnerondernemingen van het evenement de kans om kandidaten te ontmoeten die geselecteerd werden door partners van de nationale tewerkstellingsdienst, lokale afvaardigingen, maar ook het verenigingsleven dat gemobiliseerd werd via het gelijkekansenvraagstuk. Dit jaar werkte BNP Paribas vooral rond diversiteit qua afkomst. Daarvan getuigt het grote evenement: ‘Tien jaar leven in SeineSaint-Denis’ waar 10 jaar aanwezigheid van de Groep in dit bijzonder dynamische departement gevierd werd, tijdens de inhuldiging van de ‘Grands Moulins de Pantin’. Acties in het voordeel van zichtbare minderheden verlopen via partnerschappen met verenigingen die ijveren voor de integratie. Deze partnerschappen worden beschreven in het hoofdstuk ‘Verankering in het sociale weefsel’ van dit Jaarverslag.

Beroepsgelijkheid tussen mannen en vrouwen In overeenstemming met de wettelijke bepalingen heeft BNP Paribas in 2004 besloten om de voorwaarden te onderzoeken die van toepassing zijn op het gelijkheidsbeginsel tussen mannen en vrouwen in de Groep. Ondanks een evenwichtige verdeling van het aantal medewerkers komen de vrouwen soms in botsing met het ‘glazen plafond’ dat verhindert dat zij boven een bepaald niveau kunnen doorstoten. Op basis van die vaststelling heeft de Groep er zich toe verbonden om de gelijke kansen en de gelijke behandeling van mannen en vrouwen in alle fasen van het beroepsleven en de toegang van de vrouwen tot kaderfuncties te bevorderen. Doelstelling 2012: 20% vrouwen in sleutelfuncties in de Groep Aangezien het gemengde karakter van de onderneming ook een troef is voor haar doeltreffendheid, heeft de CEO van de Groep zich vrijwillig tot een doelstelling verbonden: minstens 20% van de sleutelfuncties van de Groep zullen tegen eind 2012 ingenomen worden door vrouwen. Dat veronderstelt een specifieke en daadwerkelijke actie om minstens 100 bijkomende vrouwen toegang te geven tot sleutelfuncties. In Frankrijk stijgt het percentage vrouwen dat buiten classificatie bevorderd werd in de collectieve overeenkomst van de banken, of in de directiekaders voor de

FundQuest/Boston

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 137

Prijs voor het ‘Beste diversiteitsverslag 2009’ Ieder jaar worden op de ‘Rencontres internationales de la diversité’ (‘Internationale diversiteitsontmoetingen’) de CAC 40-ondernemingen bekroond om de manier waarop zij omgaan met diversiteit in hun verslagen over maatschappelijke verantwoordelijkheid. In 2009 is de vereniging ‘Les Défis de la diversité’ (‘De diversiteitsuitdagingen) samengesmolten met de Groep Alpha. Hun centrum Études & Prospective analyseert al vijf jaar de MVO-verslagen aan de hand van 33 indicatoren. Het jaarverslag 2008 van BNP Paribas slaagt er volledig in om kwalitatief hoogstaande informatie te geven aan geïnteresseerden in diversiteitsbeheer. De jury bestaat uit vaklui en universitairen gespecialiseerd in MVO en diversiteitsbeheer en heeft de Alphaprijs voor het ‘Beste diversiteitsverslag 2009 – Categorie gelijkheid tussen mannen en vrouwen’ toegekend aan BNP Paribas.

BNP Paribas/Bahreïn

dochterondernemingen die niet onder deze overeenkomst vallen, in vergelijking met de vorige jaren: 38% tegen 32% in 2008 en 28,5% in 2007. Bij BNP Paribas SA steeg het aantal vrouwelijke kaderleden gestaag gedurende de laatste jaren: het bedroeg 38,8% in 2005, 40,3% in 2006, 41,4% in 2007, 43,1% in 2008 en 44% in 2009 (zie het sociale luik van de Franse NRE-wet). BNP Paribas overtrof al in 2007 de doelstelling van 40% vrouwen in de kaderpopulatie die door het bankwezen voor 2010 bepaald was. BNP Paribas behaalde al eind 2009, één jaar sneller dan gepland zijn doelstelling van 44%. Italië heeft zich enorm ingespannen om het aandeel vrouwen te vergroten. Zo zijn er 37,9% vrouwelijke medewerkers in 2009 (tegen 31,3% in 2008). De vrouwen hebben er 26,6% van de kaderfuncties en 10,7% van de leidinggevende functies. De netwerken ter bevordering van beroepsgelijkheid tussen vrouwen en mannen In Frankrijk werd het MixCity-netwerk vernieuwd. Het vormt nu een vereniging: BNP Paribas MixCity. De ambitie blijft om een actief sociaal netwerk te worden dat een toegevoegde waarde geeft aan de onderneming en een actieve rol speelt op het vlak van de interne en externe diversiteit. De vereniging, die open staat voor alle vrouwelijke kaderleden van de Groep, wordt een ontmoetingsforum tussen le-

138

den van de vereniging, leidinggevende instanties van de Groep en vrouwenverenigingen in Frankrijk en daarbuiten. Ze stelt zich tot doel de spelregels voor beroepscarrièremogelijkheden te laten evolueren en het dagelijkse leven van vrouwelijke kaderleden te vergemakkelijken door maatregelen voor een betere combinatie beroeps- en privéleven voor te stellen. Er worden heel wat activiteiten georganiseerd: ontbijtsessies en lunches, sensibiliseringsworkshops en opleidingen en ontmoetingen met representatieve vrouwen en mannen die hun ervaringen delen (www.association-bnpparibas-mixcity.com). De internationale ontwikkeling van vrouwennetwerken was al begonnen in 2008, meer bepaald in Luxemburg. In 2009 hebben Groot-Brittannië (Women’s Internal Network) en Bahrein via de Golfregio hun MixCity gelanceerd. Er worden ook andere netwerken opgericht, meer bepaald in België en Spanje waar projecten op stapel staan. In Londen is het vrouwelijke netwerk gevormd rond een directiecomité van 25 vrouwen. Het focust op een ‘mentoring’-project en op campagnes om het aantal vrouwen dat solliciteert in zakenbanken te doen toenemen. Het ouderschap: pilootprojecten in Frankrijk Om de medewerkers te begeleiden bij

Het ondernemingsakkoord in Frankrijk BNP Paribas SA heeft in 2007 een ondernemingsakkoord voor onbepaalde duur getekend over de beroepsgelijkheid tussen vrouwen en mannen. Dat akkoord bouwt verder op het vorige dat in 2004 werd afgesloten voor drie jaar over hetzelfde thema. Het nieuwe akkoord bepaalt de principes die van toepassing zijn om gelijke kansen en gelijke behandeling in alle fasen van de beroepsloopbaan te respecteren en te ontwikkelen. Het legt ook de middelen vast om een evenwicht te bevorderen tussen beroepsloopbaan en persoonlijk leven, zoals een aanpassing van de lonen over drie jaar als er hierin verschillen worden vastgesteld tussen mannen en vrouwen op het vlak van niveau, opleiding, verantwoordelijkheid en beroepsdoeltreffendheid, zoals die blijken uit professionele evaluaties, competentie en ervaring. Hiervoor werd een enveloppe van 3 miljoen euro uitgetrokken en er werden inhaalbewegingen gemaakt in 2008 en 2009. De operatie zal vernieuwd worden in 2010.

BNP Paribas, CAC 40-leider voor de vertegenwoordiging van vrouwen in de Raad van Bestuur Uit een studie van het Observatorium over de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de ondernemingen, het Franse Instituut van de bestuurders en het European Professional Women’s Network-Parijs blijkt dat vrouwen 28,5% uitmaken van de Raad van Bestuur van BNP Paribas, waardoor de Groep aan de leiding staat van de CAC 40. Er zijn maar vier ondernemingen met raden van bestuur met meer dan 20% vrouwen.

De werkgelegenheid en de integratie van gehandicapten in Frankrijk De integratie van gehandicapten vormt een belangrijke uitdaging voor de maatschappelijke verantwoordelijkheid voor de Groep. Daarom besteedt de Groep er aandacht aan dat er steeds gehandicapten in de Groep blijven werken en probeert ze de doeltreffendheid van de aanwerving van medewerkers met een handicap te verbeteren.

BNP Paribas/Bahreïn

het ouderschap heeft de Groep uiteenlopende instrumenten en partnerschappen ontwikkeld: — het vaderschapsverlof van elf dagen wordt momenteel volledig vergoed voor alle medewerkers van BNP Paribas SA; zo wil de Groep de vaders ertoe aanzetten te investeren in de privésfeer. — bij BNP Paribas Securities Services en BNP Paribas Assurance worden crèches en kinderdagverblijven opgericht. BNP Paribas Assurance stelt een dertigtal opvangplaatsen voor kinderen ter beschikking van zijn medewerkers. Via een gespecialiseerde partner bieden deze dochterondernemingen op woensdag en gedurende de schoolvakanties ook plaatsen aan in vrijetijdscentra; — MixCity publiceert brochures voor de medewerkers: ‘Akkoord over de gelijkheid tussen mannen en vrouwen’ en ‘Moederschap of adoptie’; — de Groep heeft een partnerschap afgesloten met de Fédération des particuliers

employeurs (Federatie van particuliere ondernemers) van het Île-de-France (Fepem). Deze organisatie adviseert medewerkers van de Groep in Frankrijk over de formaliteiten rond kinderoppassen: aanwervingsformaliteiten, collectieve overeenkomsten, toelages van het kinderbijslagfonds en verlichting van de sociale en fiscale lasten; — de Groep werkte mee aan het opstellen van de gids ‘Het ouderschap promoten bij mannelijke medewerkers’ in samenwerking met het Observatoire sur la responsabilité sociétale des entreprises (Orse) gepubliceerd in november 2008. Er werden exemplaren uitgedeeld aan de medewerkers. Al deze initiatieven werden gunstig onthaald door de mannelijke en vrouwelijke medewerkers. In 20 09 trad de Groep toe tot het ‘Observatorium van het ouderschap’, een netwerk dat zoekt naar een evenwicht tussen het beroepsleven en het persoonlijk leven.

Gelijkheid tussen gehuwde De Hoge Raad en gemeenschappelijk belaste voor het Gezin medewerkers bij BNP Paribas SA De ‘Haut Conseil de Sinds 1 januari 2009 biedt BNP Paribas SA, in het kader van zijn verbintenis voor diversiteit en de promotie van het ouderschap, samenwonende koppels die gemeenschappelijk belast worden de kans om te genieten van dezelfde rechten als de gehuwde medewerkers wat de afwezigheid om familiale redenen betreft. Deze maatregel werd ingevoerd na de ondertekening van het charter van het ouderschap door BNP Paribas in 2008.

la Famille’ (HCF - De Hoge Raad voor het Gezin) die in Frankrijk werd bekrachtigd door de Ministerraad van 29 oktober 2008 en voorgezeten wordt door de Eerste Minister, versterkt zijn acties

voor gezinnen door de sociale, economische en demografische evolutie te evalueren. De raad omvat 52 vertegenwoordigers van de vereniging ter verdediging van de gezinsbelangen, de sociale partners,

Vervolg op het akkoord ter promotie van de tewerkstelling van gehandicapten ondertekend in 2008 Dit is het tweede jaar waarin het ondernemingsakkoord ‘Projet Handicap’ van kracht is dat in 2008 voor vier jaar ondertekend werd met de onderneming Agefiph, een organisme dat werkgeversbijdragen int. Dit jaar werd gekenmerkt door de bekrachtiging van aanwervingsbevorderende maatregelen zodat er tegen eind 2011 170 personen met een handicap in dienst worden genomen. Deze maatregel betreft allereerst gehandicapte kandidaten met een atypisch traject en allerlei ervaring, maar geen ervaring in de bankwereld. De maatregel wil hun integratie vergemakkelijken en de opbouw van opleidingsperiodes mogelijk maken die aangepast zijn aan hun traject. Om de operationele entiteiten een duwtje in de rug te geven worden de loonkosten voor de indienstneming van gehandicapten met een contract van onbepaalde duur/contract van bepaalde duur vanaf 1 juli 2009 gedurende een periode van twaalf maanden ten laste genomen van de afdeling Human Resources van de Groep. In Italië zal BNL zich beijveren om de medewerkers met een handicap van nabij te volgen en dan vooral bij hun carrièrebeheer en de aanpassing van de bureaus en de informatie. Zo werden 52 personen aangeworven met een

territoriale instanties, de sociale zekerheid en de staat en telt zeven leden die benoemd werden om hun vakkennis en hun ervaring. Zij werden voorgedragen door de minister voor gezinsaangelegenheden. Op 30 juli werd

de directrice van Human Resources van BNP Paribas Personal Finance door de minister voor gezinsaangelegenheden voorgedragen als lid. Zij zal dus ook deelnemen aan de werkzaamheden van de HCF.

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 139

handicap in 2009 waardoor het totale aantal personen met een handicap in de Italiaanse dochteronderneming nu 509 bedraagt. Het ‘Projet Handicap’ voert voortdurend acties om alle medewerkers te sensibiliseren en de toegankelijkheid en de werkomstandigheden te optimaliseren. Het verenigt de verschillende actoren en zoekt en brengt nieuwe partnerschappen tot stand. Werkzekerheid zal geoptimaliseerd worden door materiële en organisatorische ontwikkelingen en door het beroepstraject van de medewerkers te beveiligen. Er zal vaker een beroep gedaan worden op prestaties uit de sector van de mindervaliden. Ieder jaar gaat er in de lente een opvolgingscommissie door over het akkoord. BNP Paribas ontwikkelt al meer dan twintig jaar acties in het voordeel van personen met een handicap met meer bepaald de creatie van de instelling en diensten voor hulp bij het werk – Institut des Cent Arpents. Voorbeeldige realisaties Workshops die mensen bewust moeten maken van een handicap: het ‘Projet Handicap’ stelt reizende workshops voor die mensen bewust maken van auditieve en visuele handicaps en technologieën voorstellen die de onderneming helpen om de verschillen te integreren. Deze workshops worden gedurende verschillende maanden aangeboden in verschillende gebouwen van de Groep om de medewerkers op hun arbeidsplaats te ontmoeten. Bevordering van de rekrutering van mensen met een handicap: in de lente van 2009 heeft BNP Paribas in Frankrijk via de pers en op gespecialiseerde sites een communicatiecampagne gevoerd voor personen met een handicap, waarbij de Groep iedereen een baan wou aanbieden die past bij zijn persoonlijke competenties. De rekrutering van personen met een handicap bevorderen door ze aan te werven met een contract met onbepaalde duur of via deeltijds werk, sensibiliseringacties 140

lanceren, de arbeidsplaats aanpassen zodat men aan het werk kan blijven: allemaal prioriteiten waarvoor de Groep zich geëngageerd heeft. Opendeur voor gehandicapten: in november 2009 heeft BNP Paribas voor de derde keer op rij de deuren van het gebouw aan de Marché Saint-Honoré te Parijs geopend voor gehandicapten. Deze opendeurdagen gingen door gedurende de dertiende ‘Nationale Week voor de Werkgelegenheid van mensen met een handicap’ en wou informatie bieden over de businessunits van de Groep en cv’s verzamelen. Er waren heel wat medewerkers van BNP Paribas die iedere business vertegenwoordigden: Retail Banking, Investment Solutions, Corporate & Investment Banking, net als de support- en controlefuncties en de dochterondernemingen.

BNP Paribas Fortis/Brussel

Leeftijdsdiversiteit In het kader van de campagne rond diversiteit en beroepsgelijkheid werkt BNP Paribas een werkgelegenheidsbeleid uit dat ertoe moet bijdragen om de duur van het beroepsleven van zijn medewerkers te verlengen. Bij BNP Paribas SA zijn de maatregelen om medewerkers op brugpensioen te laten vertrekken vanaf 2004 strenger geworden en afgeschaft vanaf 2006. Eind 2009 waren dan ook 20,5% van de medewerkers 55 jaar of ouder, tegen 10% eind 2003. Door de verlenging van de duur van het beroepsleven wil BNP Paribas carrièreperspectieven geven aan medewerkers die ouder zijn dan 45 jaar door de evolutie van hun competenties en verantwoordelijkheden te vergemakkelijken. Volgens de arbeidsovereenkomst per bedrijfstak over de niet-discriminatie naar leeftijd en de tewerkstelling van senioren van 9 juli 2008, heeft de onderneming zich ertoe verbonden om de gemiddelde leeftijd van de vertrekkers tegen 31 december 2012 te laten stijgen van 55 jaar naar 60 jaar. Zij heeft er zich ook toe verbonden om het beheer van het tweede deel van de carrière te bevorderen en een jaarverslag te maken over de werkgelegenheid van senioren. De onderneming garandeert het principe van gelijke toegang van de medewerkers tot de beroepsopleiding en tot het individuele recht op opleiding, ongeacht de leeftijd. Het seminar ‘Manager la diversité: un enjeu de performance’ dat werd uitgewerkt in 2008 maakt de managers bewust van de leeftijdsdiversiteit en drukt de wil uit om iedere vorm van leeftijdsgebonden discriminatie te bannen. Eind 2009 hebben de entiteiten van de Groep in Frankrijk, in overeenstemming met de reglementering, hun werkgelegenheidsbeleid van senior medewerkers bepaald. Het zal vanaf 2010 gedurende drie jaar worden toegepast. Het omvat een globale doelstelling om hen aan het werk te houden en het bevat ook tewerkstellingsbevorderende maatregelen voor senioren. Dit werkgelegenheidsbeleid past volledig in de algemene en daadkrachtige aanpak van niet-discriminatie en beroepsgelijkheid van de Groep.

Openstaan voor de medewerkers ‘ Het feit dat BNP Paribas ons vraagt om deel te nemen aan deze enquête toont dat de onderneming vooruit wil gaan. Dat geeft mij het gevoel dat ik in een onderneming werk die aandacht besteedt aan haar medewerkers.’ BNP Paribas/Bahreïn

De Global People Survey Global People Survey, een enquête voor vooruitgang In 2008 besloot BNP Paribas om jaarlijks een internationale enquête te houden, de Global People Survey. Die werd in 10 verschillende talen afgenomen bij 25.000 personen. De editie 2009 was heel wat grootschaliger en werd online uitgevoerd op basis van een vragenlijst in 17 talen met 80 opinievragen en 15 thema’s en een open vraag over de mogelijkheden tot verandering binnen de onderneming. Aan de hand van deze nieuwe editie kon het engagement van de groepsmedewerkers over de hele wereld gemeten worden, net als de perceptie van hun beroepservaringen, het beeld dat zij van de onderneming en het management hebben en hun voorstelling over het maatschappelijk verantwoord en milieuvriendelijk ondernemen van BNP Paribas. Deze tweede editie van de Global People Survey werd opnieuw uitgevoerd

samen met Towers Watson die de vragenlijst heeft geanalyseerd en de gegevens strikt anoniem en vertrouwelijk heeft behandeld. De vragenlijst werd in juni 2009 naar ongeveer 163.000 medewerkers uit 75 landen gestuurd. Door BNP Paribas Fortis erbij te betrekken, konden resultaten behaald worden die beter inzetbaar waren op operationeel vlak. Deze enquête was één van de eerste projecten die gezamenlijk met BNP Paribas Fortis werden uitgevoerd. Het totale deelnemingspercentage bedroeg 51% in 2009, of ongeveer 83.000 ingevulde vragenlijsten. Iedere activiteit, business, businessunit, support- en controlefunctie en land beschikt over zijn resultaten en over de mogelijkheid om ze te analyseren op basis van leeftijd, aantal jaren dienst enz. Op basis van deze schat aan gegevens kunnen vergelijkingen worden gemaakt tussen de entiteiten van de Groep en praktijkrichtlijnen uitgewisseld worden. Door de antwoorden jaar per jaar te vergelijken, kunnen er actiepistes worden opgezet voor de entiteiten van de Groep.

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 141

Een gids voor best practices op het vlak van maatschappelijk verantwoord en milieuvriendelijk ondernemen BNP Paribas Wealth Management (International Private Banking), voegt bij zijn acties op het vlak van maatschappelijk verantwoord en milieuvriendelijk ondernemen een gids voor best practices die werd opgesteld voor de medewerkers. Deze gids wijst de weg naar een ecologisch verantwoorde handelswijze binnen de Groep. Het is een praktische en ludieke gids in quizvorm met de nodige antwoorden om de praktijk ter zake van BNP Paribas Wealth Management beter te begrijpen.

Voortzetting van het psychologisch begeleidingsprogramma

BNP Paribas/Londen

De open vragen over de mogelijkheden tot verandering binnen de onderneming leverden 32.152 antwoorden op. Daarbij hebben de medewerkers niet enkel hun tevredenheid uitgedrukt omdat zij konden deelnemen aan een enquête op wereldvlak, maar ook hun verwachtingen genoteerd en zo een gedetailleerde analyse gemaakt van de uitdagingen die ons te wachten staan. De talrijke suggesties bleken uiterst waardevol bij het opstellen van de actieplannen voor de entiteiten van de Groep. Uit de globale resultaten van de enquête blijkt dat de medewerkers enorm sterk betrokken zijn bij de onderneming en vertrouwen hebben in de strategische keuzes van de bedrijfsleiders, ondanks het verstoorde economische klimaat. De medewerkers zijn van oordeel dat de Groep goed gepositioneerd is om de toekomstige uitdagingen aan te gaan. Wat het engagement van BNP Paribas voor de sociale en milieucomponenten betreft, blijkt dat de perceptie van de medewerkers nog verbetert in vergelijking met de enquête van 2008 en dat in de 142

vrije antwoorden bijkomende actiepunten aangebracht worden op lokaal vlak. Het maatschappelijk verantwoord en milieuvriendelijk ondernemen van de Groep blijft de tweede hefboom van het engagement van de medewerkers na leiderschap, de eerste mobilisatiefactor. Het belang dat wordt gehecht aan een stevige investering van de onderneming in maatschappelijk verantwoord en milieuvriendelijk ondernemen, vindt men overal terug in de Groep, ongeacht het activiteitenvlak, de business, de functie waartoe men behoort, de leeftijd, het hiërarchische niveau, het feit of men al dan niet manager is en of men al dan niet tot een bepaalde bevolkingsgroep behoort. Hetzelfde geldt voor BNP Paribas Fortis. Deze vaststelling en deze evoluties benadrukken in de huidige crisisperiode het contrast tussen de perceptie van de verantwoordelijkheid van de Groep door de medewerkers en de ongunstige commentaar van de media in Frankrijk over de banksector in het algemeen.

Deze dienst kwam tot stand in 2008 en helpt BNP Paribas in Frankrijk om slachtoffers en personen in shock, medewerkers, leveranciers of klanten te begeleiden bij een hold-up, agressie, gijzeling, zelfmoord op de werkplaats, aanslag, terroristische daad, instorting, brand, explosie of natuurramp. Er is 24/24 u en 7/7 dagen een hotline voor psychologische bijstand. De dienst kan door BNP Paribas SA en zijn dochterondernemingen ingeschakeld worden in Frankrijk en de Franse overzeese departementen en gebiedsdelen. Hij staat open voor alle medewerkers en dienstverleners die in de lokalen van de bank werken.

Корпоративный журнал BNP Paribas

4° квартал 2009 N°31

ОПРОС GLOBAL PEOPLE SURVEY ИННОВАЦИИ

Это образ мышления МНЕНИЕ

Что ждёт кредитноинвестиционные банки? ДУЭТ

От Дакара до Каира

Ambition31_russe bag.indd

1

Всё внимание на мнение сотрудников

10/11/09

18:12:47

De interne communicatie: een factor in maatschappelijk verantwoord ondernemen De interne communicatie heeft zich aangepast aan de toch wel bijzondere context van 2009, meer bepaald de systematisch ongunstige commentaar van de Franse media tegenover de banksector. Gedurende deze periode, die verstoord werd door de crisis, heeft BNP Paribas gezorgd voor een constante band met zijn medewerkers door boodschappen en informatiebrochures te verspreiden waarin de strategie van de onderneming werd verklaard. In 2009 werden heel wat acties bij alle medewerkers opgezet met verschillende ondersteunende middelen. Zo biedt Ambition, het interne magazine van de Groep dat verspreid wordt in het Frans, Engels, Italiaans, Nederlands en Russisch, de kans om beter in te spelen op de noden van de medewerkers door ze te helpen om de huidige toestand van BNP Paribas te volgen en de strategie beter te begrijpen. Starlight, het interne videojournaal dat zes minuten duurt, is gewijd aan de vernieuwingen bij BNP Paribas. Het wordt iedere maand online gezet op de intranetsite van de Groep in het Frans, Engels en Italiaans en vanaf 2009 ook in het Nederlands. De band met de medewerkers wordt ook aangehaald door een wekelijkse nieuwsbrief, de Flash Groupe, die de hoogtepunten van de week herneemt en beschikbaar is in 15 regio’s, een jaarjournaal en vooral de intranetsite Business to Employee, die een nieuwe look kreeg in 2008 en waarvan 104 miljoen pagina’s werden bekeken in 2009. De MVO-activiteiten worden via een maandelijkse nieuwsbrief verspreid die beschikbaar is op het intranet.

De gezondheid van de medewerkers beschermen Het gezondheidsbeleid van de Groep gaat verder dan zich aanpassen aan veranderingen in de wetgeving. De belangrijke uitdagingen zijn het voorkomen van risico’s en het begeleiden van medewerkers na arbeidsongeschiktheid. Het voorkomen van beroepsrisico’s Om ze te kunnen voorkomen moeten beroepsrisico’s eerst geïdentificeerd worden: agressie in de kantoren, spier- en skeletaandoeningen, slechte werking van klimaatregeling en ventilatie. Ter voorkoming werd er in 2006 een multidisciplinair team opgericht dat de competenties van alle deelnemers verzamelt en inzet in het net om het hoofd te bieden aan pathologieën die ontstaan door een combinatie van factoren. Deze benadering van de arbeidsomstandigheden brengt preventie op een hoger niveau en maakt collectieve actie mogelijk. In 2009 heeft het team dat belast was met de preventie van beroepsrisico’s zich gefocust op: — het unieke evaluatiedocument van de beroepsrisico’s (decreet van 5 november 2001); — de kwaliteit van de ventilatie en de klimaatregeling; — de verlichting, de werkvloer, de nieuwe technologieën (Wi-Fi); — de ergonomie van de arbeidsplaatsen ‘Zitten-rechtstaan’ van de kantoren met een ‘Ontvangst en Service’-concept; — de verbetering van de uitrusting op de telefoonplatforms van Rijsel en Parijs. De medische begeleiding van medewerkers die het slachtoffer werden van agressie en in het bijzonder die in de Parijse regio, kadert in een systeem dat tot stand

kwam in samenwerking met de medische spoeddiensten van Parijs en is sinds 2001 operationeel. De laatste jaren werd het geleidelijk aan verder uitgebouwd en de gunstige effecten ervan worden gemeten door de daling van het aantal verloven na een agressie, van de duur van die verloven en van het aantal mutaties wegens ongeschikt voor het werk. In 2009 werden 46 mensen medisch begeleid na een agressie en 5 mensen werden doorverwezen naar een gespecialiseerde raadpleging voor psychologische begeleiding. Voor Retail Banking in Frankrijk heeft de arbeidsgezondheidsdienst van BNP Paribas SA deelgenomen aan de werkGroep over de aanpak van agressie in het commerciële net om deze agressie te voorkomen en de betrokken medewerkers te begeleiden en te ondersteunen. Voor de preventie werd een attitude-opleiding uitgewerkt onder de vorm van rollenspellen, het uitwisselen van ervaringen rond de identificatie van mechanismen die leiden tot agressiviteit, de technieken om gespannen situaties te beheersen en het beheer van emoties (woede, vernedering…). In 2009 hebben ongeveer 2.300 mensen één van de seminars gevolgd. De begeleiding en de ondersteuning verlopen via hiërarchische begeleiding, een medische en psychologische begeleiding door de arbeidsgezondheidsdienst en, als er een doodsbedreiging werd geuit, het activeren van een psychologisch assistentieplatform en een administratieve en juridische begeleiding voor het aangeven van een arbeidsongeval, het indienen van een klacht of het opstellen van een proces-verbaal naargelang de ernst. Voor de preventie van de andere beroepsrisico’s worden

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 143

Het medisch observatorium voor stress, angst en depressie Gezien het aantal gevallen vormt stress, de tweede beroepspathologie na de spieren skeletaandoeningen, het voorwerp van een specifi eke tool uitgewerkt door het medisch observatorium voor stress, angst en depressies (L’observatoire médical du stress, de l’anxiété et de la dépression - Omsad) in samenwerking met het Institut français sur le stress (Ifas) te Parijs en Lyon. Bij het periodieke medische onderzoek, kan de medewerker aan het begin van het consult een anonieme en confi dentiële vragenlijst invullen die onmiddellijk door de arbeidsgeneesheer geanalyseerd en becommentarieerd wordt om een persoonlijke diagnose te kunnen stellen. Dan worden de gegevens door het onafhankelijke kabinet Ifas gecompileerd en verwerkt en worden de resultaten terugbezorgd aan BNP Paribas. Zij meten het stressniveau en lokaliseren de risicopopulatie om zo preventieve maatregelen te kunnen uitwerken. Eind 2009 hadden bijna 7.000 medewerkers de vragenlijst ingevuld. In 2009 werd de tool van het medisch observatorium voor stress, angst en depressie uitgebreid tot BNP Paribas Personal Finances en BNP Paribas Assurance.

De medewerkers bewust maken van reddende handelingen De communicatie bij een dringende levensbedreigende situatie op de arbeidsplaats werd opnieuw bekeken. Iedere medewerker van BNP Paribas SA heeft een memorandum gekregen met de handelingen die hij bij een urgentie gedurende de eerste minuten moet stellen. Op het intranet van de Groep werd een rubriek ‘dringende levensbedreigende situaties’ gecreëerd met een interactief diagram waardoor men kan kennismaken met zijn rol en zijn verantwoordelijkheden.

144

BNP Paribas/Londen

aangepaste maatregelen genomen: informatiecampagnes, opleiding, ontwerpergonomie, correctie-ergonomie en waarschuwingsprocedures. In 2009 bleef de Groep waakzaam in verband met de ergonomie van de arbeidsplaatsen: er werden 13 planstudies, 122 bezoeken ter plaatse en 8 studies van de arbeidsplaatsen uitgevoerd. De hoge gezamenlijke waakzaamheid van de gezondheidsdienst op het werk, de hiërarchie, de immobiliëndiensten, de ergonomie en de paritaire instanties is zeker niet vreemd aan het uiterst kleine aantal aangiften van spier- en skeletaandoeningen bij BNP Paribas SA. De problemen in verband met gezondheid De arbeidsgezondheidsdienst van BNP Paribas SA is al jarenlang begaan met het bevorderen van de gezondheid van de medewerkers. Bij hun jaarlijks bezoek begeleidt de arts de medewerkers op een geïndividualiseerde wijze in alle gezondheidsaspecten. De grootste risico’s, namelijk cardiovasculaire problemen, kanker, obesitas en tabak vormen ieder jaar het thema van sensibiliseringscampagnes, brochures en specifiek materiaal. Er waren ook talrijke andere initiatieven rond gezondheid in 2009. Een werkgroep met de operationele verantwoordelijken van Human Resources van alle business-, support- en controlefuncties, heeft de onderneming voorbereid op een eventuele pandemie via gezondheidsplannen en organisatorische maatregelen: aankoop van maskers, identificatie van hygiënische producten, communicatie over hygiënische maatregelen (zoals handenwassen) en het ophangen van affiches in de sanitaire ruimten. Er werden meer dan 3.960 griepvaccins toegediend. Er werd ook een continuïteitsplan voor de activiteiten uitgewerkt in geval van een AH1N1-grieppandemie. De preventieve cardiovasculaire actie van de dienst arbeidsgeneeskunde (PCV Métra) werd voortgezet door

opsporing van cardiovasculaire risicofactoren: cholesterol, hoge bloeddruk, tabakverslaving en stress. De betrokken medewerkers werden onderzocht in het Broussaisziekenhuis. De opsporing van coronaire aandoeningen met het oog op een vroegtijdige behandeling vertaalde zich in 226 uitgevoerde checkups en 5 check-ups in het ziekenhuis. De tabakverslaving van de medewerkers en hun gezin werd aangepakt met het ‘Allen Carr’ programma; in Île-deFrance namen er 635 personen aan deel. 47% van de deelnemers aan de tevredenheidenquête stopte met roken in 2008. Buiten de hoofdstad namen 73 personen deel aan de sessies in Arras, Dijon, Orléans, Chartres en Marseille. Op 6 november 2009 organiseerde Allen Carr een bijkomende gratis sessie voor de personen die eerst gestopt waren met roken en daarna hervallen. Vanaf nu wordt er ook een drukmeter geïnstalleerd in elke gezondheidsdienst op het werk om glaucoom te kunnen opsporen. Er wordt ook een diabetesscreening georganiseerd. De begeleiding van medewerkers na arbeidsongeschiktheid Net zoals bij preventie wordt de herplaatsing van medewerkers na een aantal maanden afwezigheid als gevolg van ziekte, samen bekeken door de gezondheidsdienst, de HR-managers en de hiërarchie. Rekening houdend met de voortdurende evolutie van de onderneming moet er bij de herplaatsing rekening gehouden worden met de veranderingen, moet de ongerustheid van de medewerkers worden weggenomen en moeten zij de tijd krijgen om nieuwe aanknopingspunten te vinden. In bepaalde gevallen begint de begeleiding met een bezoek aan de arbeidsgeneesheer voor het werk hernomen wordt, op initiatief van de werknemer, de behandelende arts of de raadgevende arts. Deze evaluatie biedt de

TEB/Istanboel

BNP Paribas/Londen

Beheer van Genoteerde Participaties en van Overheidsleningen Het Beheer van Genoteerde Participaties en van Overheidsleningen voert twee activiteiten uit. Deze bedrijfsunit heeft als doelstelling de activa op middellange termijn op te waarderen en onderscheidt zich dus duidelijk van een tradingactiviteit. Het Beheer van Genoteerde Participaties beheert de minderheidsparticipaties van BNP Paribas in beursgenoteerde ondernemingen. Het Beheer van Overheidsleningen heeft als opdracht de overheidsleningen in het kader van de Club van Londen te herstructureren en een portefeuille te beheren die bestaat uit overheidsschuldinstrumenten van opkomende markten (Brady bonds, Eurobonds en geherstructureerde kredieten).

JAARVERSLAG 2009 KLÉPIERRE & BNP PARIBAS PRINCIPAL INVESTMENTS 109

BNP Paribas/New York

arbeidsgeneesheer de kans om de herintrede voor te bereiden met de betrokken partijen, rekening houdend met de eventuele gevolgen of handicap die overblijven na de ziekte. Buiten Frankrijk spannen de entiteiten zich in om de preventie van gezondheidsrisico’s en de toegang tot de gezondheidszorg van medewerkers te optimaliseren, rekening houdend met de plaatselijke gezondheidsystemen. Zo zullen de medewerkers van UkrSibbank die bestraald werden als gevolg van de kernramp van Tsjernobyl een vergoeding en bijkomend verlof krijgen. Zij worden ook opgevolgd in het kader van de maatregelen die de Oekraïense overheid heeft uitgewerkt. BNP Paribas is actief lid van de vereniging ‘Sida Entreprises’ die de voornaamste Franse beleggers in Afrika groepeert. Zij wil op die manier bijdragen tot het verhelpen van de problemen rond preventie, gezondheidszorgtoegang en behandelingsopvolging die blijven bestaan ondanks de financiële hulp die geboden wordt aan de blootgestelde landen. BNP Paribas helpt bij de oprichting van platforms tussen de ondernemingen in de West-Afrikaanse landen waar de Groep aanwezig is via het netwerk van dochterondernemingen (BICI). Een sociaal hoogstaande dialoog in stand houden, een prioriteit voor ieder land met respect voor de waarden van de Groep ■ Frankrijk In 2009 is de Commissie voor Sociaal R e c h t, e e n n a t i o n a l e i n f o r m a tie- en onderhandelingsdienst van BNP Paribas SA, 37 keer samengekomen en heeft zij de ondertekening mogelijk gemaakt van 14 ondernemingsakkoorden. Bepaalde ervan verbeteren of verlengen de bestaande sociale mechanismen in het voordeel van de medewerkers en een doeltreffende sociale dialoog; andere versterken de

BNP Paribas/Lyon

aanwezigheid van personeelsvertegenwoordigers in bepaalde instanties. De financiële crisis leidde tot algemene ontevredenheid in Frankrijk en de mobilisatie van de vakbondspartners over thema’s zoals het behoud van werk, de koopkracht en de ongelijkheden op het sociale vlak en het loon. Ondanks dat klimaat werd de sociale dialoog bij BNP Paribas nooit verbroken. De nationaal georganiseerde sociale bewegingen hadden geen invloed op de voortzetting van de activiteiten. De verplichte salarisonderhandelingen die binnen deze bijzondere context werden aangegaan hebben geleid tot een overeenkomst die ondertekend werd met drie vakbondsorganisaties. Tweede hoogtepunt uit deze periode: in de loop van het jaar kwam de hervorming van de representatieve personeelsinstellingen tot stand, na de onderhandelingen die in 2008 gevoerd werden. Dat heeft geleid tot de hergroepering van de plaatselijke ondernemingscomités tot regionale ondernemingscomités waardoor het aantal centra van 100 naar 10 daalde. Ook de integratie van BNP Paribas Fortis leidde tot heel wat vergaderingen met de sociale partners. Gelijktijdig gingen ook heel wat commissies van sociaal recht door, meer bepaald over de hulp bij het woon-werkverkeer als gevolg van de wet over de financiering van de sociale zekerheid in 2009, de spaarregelingen voor medewerkers, de voorstelling van het gepersonaliseerde sociale overzicht en een verslag betreffende het Handicapakkoord. ■ Italië In 2009 werd gestart met belangrijke onderhandelingen en raadplegingsprocedures van de vakbondsorganisaties over de herstructurering van dochterondernemingen van BNP Paribas in Italië. Dat leidde tot de voorziene reorganisaties, waarbij het werkgelegenheidsniveau behouden bleef dankzij de synergieën die werden uitgewerkt met BNL.

Als resultaten van deze onderhandelingen kunnen wij een kaderovereenkomst aanhalen over de veiligheid van de bankkantoren en heel wat maatregelen betreffende classificaties, personeelsbestand, sociale bescherming en opleiding. ■ België Aansluitend bij de algemene bezorgdheid om de ontwikkeling van de onderneming en in een sfeer van wederzijds respect, hebben managers en personeelsverantwoordelijken de permanente dialoog voortgezet over de huidige sociale uitdagingen en daarbij gingen zij heel wat verder dan de officiële bijeenkomsten van de representatieve instanties. Dit transparante beleid heeft in het eerste semester geleid tot de opgemerkte steun van de vakbondsorganisaties van Fortis Bank voor de aankoop door BNP Paribas van Fortis Bank België en in het tweede semester tot de goedkeuring van het industrieel plan op de ondernemingsraad. In dit klimaat van vertrouwen werden een tiental nieuwe collectieve overeenkomsten op ondernemingsvlak afgesloten waarvan sommigen nodig waren omwille van het industrieel plan. Zij gingen over de indeling van de arbeidstijd, de werkzekerheid binnen een context van georganiseerde functionele mobiliteit, het financiële statuut van de medewerkers van het Belgische fi liaal van BNP Paribas na de transfer van de activiteiten naar BNP Paribas Fortis. ■ Luxemburg In het Groothertogdom Luxemburg werd het grootste gedeelte van de sociale dialoog gewijd aan de voorstelling en de validatie van het industriële integratieplan tussen BGL en BNP Paribas op 25 november 2009. Naast die overeenkomst werden er overeenkomsten ondertekend met de Minister van Tewerkstelling over de toelating om BGL-personeel ter beschikking te stellen van BNP Paribas Luxemburg. Met de vier grote vertegenwoordigde vakbonden uit de financiële sector werd gesproken over de verlenging in 2010 van de bepalingen in de collectieve overeenkomst voor de bankmedewerkers uit 2009.

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 145

DE VERANKERING IN HET MAATSCHAPPELIJK WEEFSEL BNP Paribas engageert zich voor microfinanciering Drie jaar na de lancering van zijn internationale microfi nancieringsactiviteiten zet BNP Paribas zijn engagement op dit vlak verder en focust daarbij in Frankrijk en in de ontwikkelingslanden op drie complementaire domeinen: — Financiering van internationale microfinancieringsinstellingen; — Microfinancieringsfondsen; — Vrijwilligerswerk via competenties.

Financiering van microfi nancieringsinstellingen Toen BNP Paribas de sleutelfactoren voor het succes van de microfinanciering analyseerde, bleken de microfinancieringsinstellingen onvervangbaar in hun rol als begeleider van startende bedrijfjes. Dat is één van de redenen waarom

BNP Paribas geen rechtstreekse microfinancieringsactiviteiten wil opzetten maar de meest professionele microfinancieringsinstellingen probeert te identifi ceren en hun ontwikkeling financiert in de landen waar de bank aanwezig is. De Groep heeft sinds 1993 een partnerschap ontwikkeld met de vereniging ADIE (‘Association pour le Droit à l’Initiative Economique’). Ze begeleidt deze vereniging bij het verlenen van microkredieten aan werklozen en leefloners die een eigen onderneming willen starten. Het partnerschap is gebaseerd op twee pijlers: het ter beschikking stellen van een kredietlijn van 8 miljoen euro en een toelage voor de werkingskosten van 380.000 euro per jaar. In 2009 werden 1.256 projecten gesteund met leningen van gemiddeld 2.885 euro en een looptijd van 18 maanden. Daarenboven steunt BNP Paribas sinds december 2007 FinanCités, een onderneming die investeert in kleine bedrijfjes en zich (gemiddeld na 5 jaar) terug laat uitkopen door de eigenaar van het bedrijfje. Deze onderneming financiert micro-ondernemingen in achtergestelde wijken en is een dochtermaatschappij van de groep PlaNet Finance. BNP Paribas heeft er zich toe verbonden

Micro-ondernemers ondersteund door Adie

146

om voor maximaal 1 miljoen euro in te tekenen op het kapitaal van FinanCités. Sinds BNP Paribas kapitaal heeft geinvesteerd, kon FinanCités met eigen middelen financieringen toestaan aan 13 nieuwe micro-ondernemingen uit die wijken voor een bedrag van 800.000 euro (gemiddeld bedrag van 50.000 euro per micro-onderneming). Sinds zijn oprichting in 2007 begeleidt FinanCités 34 kleine ondernemingen voor een totaalbedrag van 1,8 miljoen euro. Dankzij deze investeringen konden deze jonge bedrijfjes zich ontwikkelen in allerlei bedrijfssectoren zoals ethisch textiel, het online drukken van aankondigingen of het organiseren van huwelijksfeesten en zo bijdragen tot de dynamiek van de lokale economie en de creatie van banen in hun wijk. Ondanks de crisis heeft BNP Paribas zijn oorspronkelijk doel niet gewijzigd en tegen eind 2009 16 partners gefinancierd in 7 landen (Mexico, Marokko, Mali, Tunesië, Guinee, India, Indonesië). De uitstaande bedragen belopen 50 miljoen euro en zijn als volgt verdeeld: 57% in Afrika, 35% in Azië en 7% in Latijns-Amerika. Er zijn 315.000 begunstigden van wie 94% vrouwen. In totaal zijn meer dan één miljoen personen betrokken partij, met inbegrip van de gezinnen. De Groep past met de microfinancieringspartners de zes deontologische principes van het consortium van openbare geldschieters Consultative Group to Assist the Poor (CGAP) toe met betrekking tot klantenbescherming en transparantie: het voorkomen van een te zware schuldenlast, doorzichtigheid van de prijzen, aangepaste collectepraktijken, respectering van de ethische regels door het personeel van de microfinancieringsinstellingen, het in aanmerking nemen van

Vrijwilligerswerk via competenties

klachten en genoegdoeningen, en het beschermen van de klantgegevens. BNP Paribas ging partnerschappen aan met internationale microfinancieringsnetwerken zoals Solidarité Internationale pour le Développement et l’Investissement (SIDI), Horus, Grameen Foundation in de Verenigde Staten en PlaNet Finance. De doelstelling bestaat erin relaties aan te knopen met deze netwerken die dezelfde methodologie volgen als hun leden zowel op het vlak van risicocontrole als sociale impact. Microverzekering Door de microfinancieringsactiviteiten is BNP Paribas Assurance ook aandeelhouder geworden van PlaNet Guarantee, een dochter van PlaNet Finance. Deze laatste werd in 2007 opgericht en wil de microverzekering ontwikkelen bij de microfi nancieringsinstellingen. Van januari tot oktober 2009 werkte PlaNet Guarantee samen met 8 microfinancieringspartners uit 7 landen en verzekerde zij 125.000 micro-ondernemers. Zij ontwikkelde trouwens 10 onderzoeks- & ontwikkelingsprojecten in 12 landen.

De microfinancieringsfondsen De markt van investeringsvehikels in microfinanciering is in volle expansie en vertegenwoordigt 6,6 miljard dollar aan beheerd vermogen voor 103 investeringsvehikels. Er bestaat een honderdtal fondsen waarvan 25 commerciële. In het kader van zijn verantwoord beleggingsaanbod biedt BNP Paribas Wealth Management sinds 2005 aan zijn Franse en internationale klanten een microfinancieringsfonds aan waardoor ongeveer 8 miljoen micro-ontleners in meer dan 50 ontwikkelingslanden kunnen worden ondersteund. Begin 2009 heeft BNP Paribas Obli Etheis gelanceerd, zijn eerste gemeenschappelijk beleggingsfonds actief in microfinanciering. Obli Etheis investeert 5 tot 10% van zijn activa in een fonds voor microfinanciering en heeft het label Finansol gekregen van de gelijknamige organisatie voor solidaire financiering. Het gedeelte microfinanciering van het fonds, goed voor 3,7 miljoen euro, wordt belegd in een microfinancieringsfonds dat een impact heeft op meer dan 3.500 micro-ondernemers in de zuidelijke landen.

NGO Enda in Tunesië

Een initiatief van BNP Paribas in Indonesië In augustus 2009 heeft BNP Paribas een eerste microfinancieringslening toegestaan aan MBK Ventura, voor een bedrag van 1 miljoen dollar. Omdat BNP Paribas de vereniging niet wou opzadelen met het wisselkoersrisico, werd de lening uitgeschreven in de lokale munt. MBK Ventura is een microfinancieringsinstelling die opgericht werd in 2003 en kredieten verleent aan Indonesische gezinnen met een bescheiden inkomen zodat zij hun micro-ondernemingen kunnen financieren. In december 2007 stond MBK Ventura op de eerste plaats van de 1.300 instellingen voor microfinanciering met een referte van de Wereldbank (MixMarket) voor rendabiliteitcriteria, transparantie en deugdelijk bestuur. Tot de projecten voor 2010 van MBK Ventura hoort de lancering van een afdeling voor islamitische microfinanciering. Met de lening van BNP Paribas kunnen 10.000 gezinnen geholpen worden.

MBK Ventura in Indonesië

M icroFina nce Sa n s Frontières en JACadie, de twee vrijwilligersprojecten van BNP Paribas die van start gingen in 2007, begonnen vruchten af te werpen in 2008. Het vrijwilligerswerk via competenties ontwikkelde zich in het begin rond de vereniging ADIE via het Jacadieproject. Daarvoor kon het rekenen op de vereniging van oud-medewerkers van BNP Paribas (ADR), die 21.000 leden telt. Zo groeide de hulp aan ADIE in twee jaar tijd uit tot een honderdtal vrijwilligers in Frankrijk. In 18 maanden tijd werd contact opgenomen met 2.000 mensen, 500 lieten weten dat zij geïnteresseerd waren, 200 werden ontvangen en een honderdtal werd ingeschakeld als nieuwe vrijwilliger van ADIE. Aangemoedigd door BNP Paribas en de ADR, hebben de promotoren van het project het experiment laten evolueren en gestructureerd in een vereniging opgericht in november 2009. Deze vereniging, ‘Bénévolat de Compétences et Solidarité’ (BCS), richt zich niet enkel tot de gepensioneerden maar ook tot de actieve werknemers van BNP Paribas en heeft haar vrijwilligersaanbod uitgebreid; het gaat niet langer enkel over microfinanciering, maar ook over hulp aan kinderen en/of gehandicapten. Microfinance Sans Frontière (MFSF), dat technische bijstand verleent aan de microfinancieringsinstellingen in de opkomende landen, heeft meer dan 20 missies georganiseerd sinds de oprichting in 2007. Die missies werden ontwikkeld in partnerschap met de organisaties en netwerken zoals Sidi, Horus, Pamiga, Agroinvest of nog de Aga Khan Foundation. Op dit ogenblik hebben meer dan honderd vrijwilligers gemeld dat zij hun vaardigheden ten dienste willen stellen van MFSF. BNP Paribas Fortis heeft in 2009 contacten tot stand gebracht met MFSF die geleid hebben tot de toetreding van een vijftigtal nieuwe potentiële vrijwilligers. Gezien het toenemende succes, moest MFSF de organisatie structureren. Sinds december 2009 is MFSF dan ook een volwaardige organisatie met een werknemer die door de bank ter beschikking wordt gesteld. Daardoor zullen de activiteiten en de missies in het buitenland versneld verder kunnen worden ontplooid.

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 147

© Philippe Cibille © Philippe Cibille

Association des Femmes Relais te Aulnay-sous-Bois (Frankrijk)

Association Proxité te Saint-Denis (Frankrijk)

Het mecenaat bij BNP Paribas: een geheel van verbintenissen en waarden BNP Paribas spant zich heel concreet in om maatschappelijke verantwoordelijkheid en prestaties naast elkaar te laten bestaan; niet enkel in de dagelijkse activiteiten van zijn businessunits, maar ook in zijn mecenaatacties. Steeds meer medewerkers en landen waar de bank aanwezig is, sluiten zich aan bij deze acties, vooral op het vlak van solidariteit en gezondheid. BNP Paribas is als mecenas erkend om zijn steun aan de podiumkunsten en de jazzmuziek, de verspreiding en het behoud van het cultureel erfgoed en om zijn betrokkenheid bij onderzoekers en verenigingen die zich actief inzetten voor integratie, opvoeding en ontwikkeling. Het engagement van de Groep op het vlak van cultuur, solidariteit, gezondheid en milieu is niet nieuw: het steunt al 25 jaar op de stichting BNP Paribas Foundation, een historische speler van het bedrijfsmecenaat in Frankrijk.

148

Een coherent en overkoepelend mecenaatbeleid Het mecenaatbeleid van BNP Paribas wil coherent en overkoepelend zijn op wereldvlak. Het wordt gestuurd door de stichting BNP Paribas Foundation die de overkoepelende benaming ‘BNP Paribas Corporate Philanthropy’ gebruikt en de volgende doelstellingen heeft: — het mecenaatbeleid van de Groep uitstippelen en sturen; — een toezichthoudende, adviserende en regulerende rol spelen in het mecenaatbeleid dat binnen de andere Foundations en binnen de businesses, businessunits en landen van de Groep wordt uitgewerkt; — de coherentie van de interne en externe mededelingen over het gevoerde mecenaatbeleid van de Groep garanderen. De mecenaatprojecten binnen de Groep spelen zich allemaal af rond gemeenschappelijke belangen – door de aard van de projecten en de partners – zoals diversiteit, het nemen van risico’s, innovatie en ten slotte ook de capaciteit om projecten te begeleiden op lange termijn, eraan deel te nemen en te laten schitteren.

© Romain Joly

Micro-ondernemer gesteund door Adie

BNP Paribas Foundation: een geconsolideerd bestuur BNP Paribas Foundation heeft zijn activiteiten de laatste jaren enorm ontwikkeld. De stichting heeft haar actieradius uitgebreid met nieuwe programma’s en haar uitstraling reikt verder dan de Franse grens. Bovendien heeft BNP Paribas Foundation een nieuw bestuur dat perfect past bij dit nieuwe elan. In januari 2009 werd Alain Papiasse - die verantwoordelijk is voor de business Corporate & Investment Banking (CIB) van de Groep - benoemd tot Voorzitter van BNP Paribas Foundation. Het uitvoerend comité, dat geherstructureerd werd en ruimere doelstellingen nastreeft, kwam twee keer samen in 2009.

Het bestaat uit vertegenwoordigers van de onderneming die samen het college van stichtende leden vormen, en een college van vier gekwalificeerde personen, vertegenwoordigers van de burgermaatschappij die gekozen werden om hun expertise (Jean-Laurent Casanova, Pascal Dreyer, Dominique Ferriot en Giacomo Scalisi). Iedere stuurgroep (cultuur/gezondheid/internationale solidariteit/milieu; het ‘Projet Banlieues’; het ‘Helping Hand Programme’ voor personeelsprojecten) kwam vorig jaar drie keer samen. In 2009 heeft BNP Paribas Foundation een budget van 3,5 miljoen euro geïnvesteerd om al deze programma’s te ondersteunen. Het budget wordt gelijkmatig verdeeld tussen de cultuurgerichte programma’s en de programma’s ter bevordering van de solidariteit en de gezondheid.

Een versterkt mecenaatsnetwerk Binnen BNP Paribas getuigt de oprichting van nieuwe stichtingen en de integratie van de Fortis Foundations van de wil om mecenaatacties van de Groep te ontwikkelen tot voordeel van de maatschappij, ook buiten Frankrijk. BNP Paribas Foundation geeft zijn expertise door aan deze stichtingen, meer bepaald als lid van hun raad van bestuur. Op dit ogenblik zijn er behalve BNP Paribas Foundation negen stichtingen actief in de Groep: BNL Foundation, BNP Paribas Switzerland Foundation, BNP Paribas Brasil Foundation, BMCI Foundation, Cetelem Foundation en de BNP Paribas Fortis Foundations in België, Frankrijk, Luxemburg en Polen. Allemaal mogelijkheden om het mecenaatbeleid van de Groep te verrijken, zonder het nog maar te hebben over de talrijke initiatieven die rechtstreeks ontwikkeld werden door de verschillende entiteiten van BNP Paribas in Frankrijk en het buitenland. Binnen die context heeft BNP Paribas Foundation zijn coördinerende rol in het netwerk verstevigd. In juni 2009 vond een eerste seminar plaats met de Europese mecenaatverantwoordelijken. Daar kwam een gezamenlijke visie op het mecenaat tot stand en werd gezorgd voor coherentie van de verbintenissen die iedereen was aangegaan. Er werden drie grote thema’s bepaald waarrond iedere businessunit en ieder land de mecenaatprogramma’s mag ontwikkelen naargelang de behoeften in de omgeving. In het kader van het sociale engagement worden in het bijzonder aangemoedigd: — opvoedings- en integratieprojecten en projecten om de levensomstandigheden van gehandicapten te verbeteren; — betrokkenheid van de medewerkers bij solidariteitsprojecten; — financiering van medische en wetenschappelijke onderzoeksprojecten. In het kader van het culturele engagement, wordt de nadruk gelegd op: — behoud en opwaardering van het patrimonium; — steun aan podiumkunstartiesten. In het kader van het milieu wordt aandacht besteed aan: — ondersteuning van wetenschappelijke initiatieven.

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 149

© Romain Joly

Afev (Schoolbegeleiding)

Sociaal engagement Het solidariteitsmecenaat neemt een bijzondere plaats in bij BNP Paribas, dat zich al verscheidene jaren inzet in de strijd tegen verschillende vormen van uitsluiting, of het nu gaat om ondersteuning van het microkrediet, integratie via opleiding of andere soorten verbintenissen die de medewerkers op zich hebben genomen. Door de integratie van de vroegere Fortis Foundations, die solidariteit sinds hun oprichting hoog in het vaandel hebben staan, wordt dit engagement prioritair voor de Groep.

Ondersteuningsprojecten voor opleiding, integratie en invaliditeit Frankrijk: ‘Projet Banlieues’ met drie jaar verlengd M et d e s te u n va n B N P Pa r i b a s Foundation en de mobilisatie van de business Retail Banking in Frankrijk begon BNP Paribas in 2006 aan een grootscheeps plan: het ‘Projet Banlieues’. Dit programma werd speciaal opgezet om te helpen bij het creëren van banen en sociale banden in de gevoelige wijken 150

en bij de schoolbegeleiding van kinderen in moeilijkheden. Het budget ervan bedroeg voor drie jaar 3 miljoen euro. Het project werd met drie jaar verlengd en zal zich van 2009 tot 2011 toespitsen op drie hoofdthema’s: — hulp bij het creëren van banen via het microkrediet samen met ADIE (Association pour le Droit à l’Initiative Economique); — schoolbegeleiding in de moei lijke stadswijken samen met AFEV (A s s o c i a t i o n d e l a F o n d a t i o n Etudiante pour la Ville); — ondersteuning van lokale projecten van algemeen nut die worden opgezet door wijkverenigingen. Het ‘Projet Banlieues’ steunt op de lange ervaring die BNP Paribas Foundation samen met diverse verenigingen voor solidariteit in de stedelijke omgeving sinds 15 jaar opdeed met ADIE en AFEV. In 2009 konden dankzij de hulp van BNP Paribas: — meer da n 2 07 m icro - onderne m i ngen word en opgericht d i e goed waren voor de creatie van 250 arbeidsplaatsen; — de acties van AFEV in de gevoelige stedelijke zones verder worden uitgebreid door meer dan 1.000 bijkomende studenten te mobiliseren en zo ongeveer 1.400 jongeren te begeleiden;

— 104 buurtprojecten (verlengingen inbegrepen) worden ondersteund die vooral gingen over thema’s in verband met opvoeding, beroepsintegratie, integratie via sport en cultuur en ten slotte ook met vorming. Een voorbeeld is de vereniging ‘Orchestre à l’école’ die ervoor zorgt dat alle kinderen op school daadwerkelijk muziek kunnen beoefenen; deze vereniging wordt gesteund door de stichting in het kader van het ‘Projet Banlieues’ en heeft zo een muziekklas kunnen openen in een lagere school in Pantin. — Ongeveer 950.000 euro aan ‘taxe d’apprentissage’ (een belasting die bedrijven betalen voor de financiering van de beroepsvoorbereidende vorming) wordt overgemaakt aan scholen in de gevoelige stedelijke zones. Marokko: ondersteuning van hersenverlamden Het uitvoerend comité van BNP Paribas Foundation staat samen met de BMCI Foundation – die in 20 08 door de Marokkaanse dochter van de bank werd gesticht – in voor de financiering van een opvoedingsproject voor mensen met hersenverlamming, dat wordt gedragen door de Marokkaanse Vereniging van hersenverlamden (Imoc). Deze vereniging werd opgericht in okto-

ber 2007 en zorgt voor de uitbouw van opvang- en verblijfscentra voor kinderen, adolescenten en volwassenen met hersenverlamming. In het kader van de ontplooiing van haar acties, wil de vereniging de eerste geïntegreerde pedagogische ontwikkelingseenheid oprichten voor 120 jongeren tussen 4 en 18 jaar en hun familie. Dit centrum met 11 klassen die ter beschikking gesteld worden door het ministerie van Nationale Opvoeding in de El Idrissi-school in Casablanca, zal de leerlingen zowel begeleiden op educatief als op medisch vlak. Het mecenaat van BNP Paribas zorgt voor de lancering van een modelklas.

Engagement van de medewerkers Uitbreiding van het ‘Helping Hand Programme’ in Frankrijk en in het buitenland Het ‘Helping Hand Programme’ ondersteunt projecten van algemeen nut die de medewerkers van BNP Paribas persoonlijk uitwerken. Dit programma biedt de kans om financiële steun en begeleiding te bieden aan verenigingen waarin medewerkers vrijwillig zijn betrokken. In 2009 werden drie sessies georganiseerd om kandidaten aan te trekken en dat was een echt succes: er werden 86 dossiers voorgesteld door medewerkers die als vrijwilliger meewerken in een vereniging. In totaal kregen 62 solidariteitsinitiatieven steun voor een totaalbedrag van 162.000 euro en dat voor de meest uiteenlopende projecten zoals: de organisatie van sportverblijven voor jongeren uit achtergestelde wijken, de aankoop van schoolmateriaal voor een school in Mali, de steun aan medische onderzoeksprojecten of de renovatie van een gespecialiseerd opvoedingscentrum voor gehandicapte kinderen in Tunesië. Een voorbeeld van een actie van het ‘Helping Hand Programme’, ondersteund door BNP Paribas Foundation in Frankrijk, is het project ‘L’éclairage de l’espoir’. Na een reis in Mali stichtte Koudiéji de vereniging Afrique Lémou om opvoedings- en

gezondheidsinitiatieven te ontwikkelen in arme Afrikaanse landen. Sindsdien zet zij zich volledig in om fondsen te werven en humanitaire projecten voor kinderen tot een goed einde te brengen. Geconfronteerd met hun dringende noden, besliste de vereniging om Malinese leerlingen te helpen. In het geïsoleerde dorp Kersignané, in het zuiden van het land, beschikt de school over geen enkele energiebron. De vereniging zal zorgen voor fotovoltaïsche verlichting: zo kunnen de kinderen ’s avonds inhaallessen en ondersteunende lessen volgen. Het project zal, in aanwezigheid van leden van Afrique Lémou, afgewerkt worden in juli 2010 met de installatie van zonnepanelen. In Zwitserland lanceert BNP Paribas voor de eerste keer in 2004 het ‘Helping Hand Programme’ voor personeelsprojecten. ‘Don du Chœur’, een vereniging waar Aurélie, 24 jaar, als vrijwilliger bij betrokken is, organiseert ieder jaar concerten waarmee hulpprojecten kunnen worden opgezet voor kinderen en voor hun opleiding in verschillende landen in Azië en Afrika. Dankzij de steun van BNP Paribas Switzerland Foundation in 2009 kon er een project van formaat tot stand komen: de bouw van een lagere school en waterputten voor 270 kinderen uit het dorp Ta Pen in Cambodja.

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 151

Een veelheid aan andere initiatieven Bank of the West en de financiële pedagogie Sinds 20 0 0 heef t de Amerikaanse dochtermaatschappij van de Groep zich er samen met de organisatie Operation HOPE Inc. (OHI) toe verbonden om een betere toegang te geven tot fi nanciële diensten en fi nanciële pedagogie te bevorderen in stedelijke zones waar weinig bankrekeninghouders zijn. Via dit partnerschap worden verschillende financiële pedagogische initiatieven ondersteund zoals Banking On Our Future (BOOF) voor leerlingen van 9 tot 18 jaar in Oakland, Los Angeles, Portland en Denver. Meer dan 190 vrijwilligers van Bank of the West hebben deelgenomen aan dit programma en ongeveer 900 uur opleiding gegeven aan zowat 5.600 leerlingen. De operatie HOPE Centers stelt speciale ruimtes ter beschikking waar gratis opleiding en financiële hulp wordt gegeven aan volwassenen, in het bijzonder bij professionele projecten of eigendomsverwerving. In het kader van de Operation HOPE wordt ook speciaal aandacht besteed bij de heropbouw van het fi nanciële leven van slachtoffers van natuurrampen.

152

BMCI Foundation Banque Marocaine pour le Commerce et l’Industrie (BMCI), de dochteronderneming van de Groep in Marokko, is bij het sociale en culturele mecenaatbeleid betrokken sinds het einde van de jaren ’90. BMCI Foundation werd daarvoor opgericht en heeft de wil onderstreept om bij te dragen tot de sociale en culturele ontwikkeling van Marokko in samenwerking met BNP Paribas Foundation. Wat het culturele luik betreft, steunt de stichting jonge talenten en programma’s voor de verspreiding van klassieke muziek, jazz of hedendaagse muziek. BMCI Foundation is een officiële partner van het Filharmonisch Orkest van Marokko en peter van de Internationale School voor Muziek en Dans van Casablanca, de internationale en nationale muziekwedstrijden van Marokko en Tanjazz, het jazzfestival van Tanger. De stichting valoriseert het literaire Marokkaanse patrimonium en bevordert de leesvaardigheid en de leesontwikkeling op zich door uitgaven voor kinderen te steunen en oude boeken opnieuw uit te geven. Zij is ook sponsor van de ‘Grand Prix des Jeunes Lecteurs de Casablanca’ en de ‘Grand Prix de la Nouvelle’, begeleidt artiesten en bevordert de hedendaagse artistieke expressie, de dans of de nieuwe circuskunsten. BMCI Foundation is lid

van het Comité de Soutien Permanent de la Fondation Mohammed V pour la Solidarité, de Fondation Mohammed VI pour la protection de l’environnement en stichtend lid van de Association Initiatives. Het sociale engagement van de stichting komt tot uiting in vier actiedomeinen: de integratie van mensen in moeilijkheden via een opleiding en artistieke activiteiten; de ondersteuning van gespecialiseerde verenigingen die gehandicapten in hun dagelijkse leven helpen; medisch onderzoek en hulp aan achtergestelde mensen met acties bij Marokkaanse onderzoekers; de ontwikkeling van projecten van BNP Paribasmedewerkers binnen de dochteronderneming in het kader van het ‘Helping Hand’-programma. Arval en zijn internationale netwerk De maatschappelijke verantwoordelijkheid van Arval komt tot uiting in zijn bereidheid om sociale uitsluiting te bestrijden en om samen met bevoegde partijen bij te dragen tot de integratie van mensen met een handicap in het sociale en professionele leven. De lokale vestigingen van Arval steunen verschillende organisaties, zoals de vereniging ELEPAP voor gehandicapte kinderen in Griekenland, de Jasnenkastichting in de Tsjechische Republiek, SOS Kinderdorpen in Duitsland, UNICEF in Polen of de Fondation Mohammed V in Marokko. BNP Paribas Egypte en de Egyptian Food Bank (EFB) BNP Paribas Egypte heeft in 2009 een partnerschap voor hongersnoodbestrijding opgezet met de Egyptian Food Bank, dat in 2008 door de Verenigde Naties bekroond werd. Zo zorgt de bank het hele jaar door voor de voedselbevoorrading van twee dorpen in OpperEgypte en heeft zij de educatie- en promotiecampagne ondersteund van de EFB op televisie en in verschillende andere media om voedselverspilling te bestrijden en giften aan te moedigen. Tijdens de ramadan wordt een vrijwilligersdag toegekend aan de bankbedienden die EFB willen helpen bij het inpakken van voedselproducten voor de armen. UBCI en SOS Kinderdorpen In het kader van het sociale mecenaat heeft UBCI, de dochteronderneming van BNP Paribas in Tunesië, voor het

SOS Kinderdorpen

Egyptian Food Bank

tweede jaar op rij de tekenwedstrijd gepatroneerd die georganiseerd wordt door SOS Kinderdorpen in de SOS dorpen Gammarth, Siliana en Mahrès. Dit jaar werd gekozen voor een milieuthema. De vereniging, die zorgt voor kinderen die gevaar lopen en geen steun van familie hebben, heeft voor de gelegenheid een jury samengeroepen bestaande uit schilders, vrijwilligers en medewerkers van de UBCI. Die jury moest de drie beste tekeningen selecteren in ieder dorp. De vereniging SOS Kinderdorpen krijgt in Algerije ook steun van BNP Paribas El Djazair en in Marokko van BMCI Foundation. BNP Paribas Wealth Management en Ateliers Sans Frontières BNP Paribas Wealth Management zet in 2009 zijn partnerschap voort met de vereniging Ateliers Sans Frontières, die minderbedeelden wil begeleiden naar een stabiele persoonlijke en professionele situatie. Door gerecycleerde informatica-uitrusting te schenken draagt de businessunit Wealth Management bij tot de ontwikkeling van de vereniging op het vlak van banencreatie voor maatschappelijk uitgesloten personen en uitrustingen voor allerhande educatieve projecten in de Maghreblanden en in Oost-Europa.

BNL helpt de slachtoffers in Aquila Op 9 juli 2009 werden BNP Paribas en BNL in Aquila, in aanwezigheid van talrijke prominenten, betrokken bij de inhuldiging van het project van de vereniging Arti e Spettacolo, Sale per lo Spettacolo. Het project Sale per lo Spettacolo, dat financieel ondersteund wordt door de banken, kwam tot stand na de aardbeving van 6 april 2009 in de Abruzzen die vooral Aquila trof. Ze maakte 299 dodelijke slachtoffers en duizenden gewonden en maakte ongeveer 18.000 personen dakloos. De financiële steun van BNP Paribas Foundation maakte het mogelijk om shows op te zetten en te presenteren, workshops te organiseren en de gezinnen in de kampen tegemoet te komen. Ook de artiesten kregen een bescheiden vergoeding. Doel van dit alles was de getroffen families op te beuren en de artiesten in de streek te ondersteunen.

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 153

Medisch onderzoek

Soup Kitchen in Sofi a

In Bulgarije: achtste editie van de ‘Soup Kitchen’ Dit project ging van start in de winter 2001-2002, op initiatief van het personeel van BNP Paribas SA, de dochteronderneming in Sofia, met steun van het gemeentebestuur van de stad. Iedere werkdag gedurende de winter, van december tot maart, worden er warme maaltijden bedeeld aan oude mensen en kansarmen. Terwijl dat er 150 waren toen het project in de verschillende wijken van Sofia van start ging, stond de operatie Soup Kitchen in de winter 2008-2009 in voor de dagelijkse bedeling van 1.750 maaltijden aan minderbedeelden via negen centra in Sofia en één in Varna. De medewerkers van BNP Paribas Personal Finance Bulgarije en van Cardif Bulgarije hebben dit seizoen voor het eerst ook hun duit in het zakje gedaan. De giften van de medewerkers zijn verdubbeld dankzij de tegenwaarde ingebracht door de bank en de inbreng van partners en klanten. In het Verenigd Koninkrijk: schoolondersteuning via het programma ‘Community & Charity’ Sinds 2001 lanceert BNP Paribas UK vrijwilligersprogramma’s voor de schoolont wikkeling van minderbedeelde leerlingen uit de lagere en middelbare scholen. Dat programma maakt deel 154

uit van het ‘UK Community and Charity Programme’ en vormt voor het personeel van Corporate & Investment Banking UK een uitstekende gelegenheid om regelmatig en rechtstreeks steun te verlenen aan kinderen die in de plaatselijke gemeenschap van Church Street leven. Deze straat ligt in de buurt van Harewood Avenue, waar de zetel van de bank gevestigd is, en behoort tot de 10% kansarmste arrondissementen van het Verenigd Koninkrijk. Van de vrijwilligers van BNP Paribas UK gaan er per week 52 gedurende anderhalf uur naar de lagere scholen om de leerlingen te helpen bij het leren lezen en rekenen.

BNP Paribas, 25 jaar mecenaat voor het medisch onderzoek Sinds zijn oprichting in 1984 begeleidt BNP Paribas Foundation onderzoekers en artsen die zowel werkzaam zijn op het gebied van het medisch onderzoek als de klinische toepassingen ervan. Door zich te baseren op de expertise van organismen die erkend zijn door de wetenschappelijke gemeenschap, steunt de stichting, vaak gedurende meerdere jaren, pas opgerichte teams, zowel in Frankrijk als in het buitenland. Zoveel merkwaardige avonturen die de Foundation begeleidt, zowel op menselijk, wetenschappelijk als medisch vlak. Sinds de start van dit programma kregen 19 onderzoeksteams en ongeveer 200 beursstudenten steun. Bepaalde businessunits en entiteiten van de Groep hebben er trouwens voor gekozen om zich hierbij aan te sluiten door mee acties met instituten te financieren: CIB met zijn Business Gifts’-programma dat samen met het Pasteurinstituut begeleid wordt of BNP Paribas Singapore dat een samenwerkingsprogramma financiert tussen Vietnamese en Singaporese artsen in het kader van het National Cancer Centre van Singapore. Team van professor Marc Lecuit, Groep ‘Micro-organismen en barrières van de gastheer’, Pasteurinstituut/ Team Avenir Unité Inserm 604 Met steun van BNP Paribas Foundation, werken Marc Lecuit en zijn team aan de studie en het ontcijferen van de actiemechanismen van pathogene micro-organismen (zoals de listeria monocytogenes-bacterie) bij het doorbreken van de ‘barrières van de gastheer’, die de organen of de vitale delen van het organisme beschermen tegen agressie van microorganismen. Bepaalde micro-organismen, zoals de listeria monocytogenes, zijn in staat om deze barrières te doorbreken. De daaruit volgende pathologieën zijn zeer ernstig: meningitis, bloedvergiftiging enzovoort. Daarenboven kunnen sommige micro-organismen één of meerdere organen of celtypes besmetten. Dat is meer bepaald het geval voor het hepatitis B-virus dat vooral de levercellen aantast of het rabiësvirus dat het centrale zenuwstelsel beschadigt. Marc Lecuit verwacht dat hij de kennis opgedaan aan de hand van de listeria monocytogenes- bacterie zal kunnen toepassen en aanpassen voor het bestuderen van andere ziekteverwekkers.

Vanessa Hayes, Cancer Genetic Group/Children’s Cancer Institute Australia (CCIA): studie van tumoraal DNA bij de Tasmaanse duivel om zo het kankeronderzoek bij de mens te bevorderen In 2009 verlengde BNP Paribas Foundation zijn initiële steun aan Vanessa Hayes door onderzoekswerk te financieren dat zij uitvoerde in samenwerking met het Children’s Cancer Institute. Dat onderzoek betreft de Tasmaanse duivel, een vleesetend buideldier van de staat Tasmanië in Australië. Sinds het einde van de jaren 1990, veroorzaakt een gezichtskanker veel sterfgevallen bij de duivels, zodat de overleving van deze diersoort op de helling komt te staan. Vanessa Hayes heeft het eerste laboratorium opgericht dat in staat is om de DNAsequentie van dit type kanker te bepalen. De volledige technologie gebruikt voor het bepalen van de sequentie is er gehuisvest. Zij onderzoekt daarbij de mechanismen die betrokken zijn bij deze uiterst agressieve en besmettelijke tumor die tot de dood leidt binnen de zes maanden en de helft van de soort heeft uitgeroeid op tien jaar tijd. Het vaststellen van de tumorale DNA-sequentie bij het besmette dier zou het onderzoek naar kanker bij de mens vooruit moeten helpen.

La Boudeuse

Engagement voor het milieu Steun voor de missie ‘TerreOcéan’ van ‘la Boudeuse’

1. De ploeg van Marc Lecuit 2. Vanessa Hayes 3. V. Hayes en de Tasmaanse duivel

en de waarschijnlijke stijging van de zeespiegel. Deze officiële missie (zij beschikt over een missieverklaring ondertekend door Jean-Louis Borloo, minister van Ecologie en Duurzame Ontwikkeling) loopt af in januari 2011. BNP Paribas Foundation is betrokken bij het wetenschappelijke luik van deze missie.

BNP Paribas is partner van de nieuwe wetenschappelijke missie ‘Terre-Océan’ van de driemaster la Boudeuse, die van start ging in oktober 2009. Dit project wil de belangrijkste milieuproblemen in verband met de oceanen bestuderen en dan meer bepaald de Stille Oceaan en de rivieren van Zuid-Amerika. Om deze nieuwe taak tot een goed einde te brengen bevinden zich aan boord van la Boudeuse een vijftiental wetenschappers die op sleeptouw genomen worden door Patrice Franceschi. In Zuid-Amerika zullen deze wetenschappers de impact op het milieu meten van de rubberexploitatie, de gevolgen van de uitbreiding van het georganiseerde toerisme op het Indiaanse territorium, de problemen die verband houden met kwikvervuiling van de rivieren door goudzoekers en ongecontroleerde urbanisatie. Ook zullen zij de biodiversiteit bestuderen. In de Stille Oceaan willen zij oplossingen bestuderen om de eilanden te beschermen die dreigen te verdwijnen door de klimaatopwarming JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 155

Gerestaureerd paneel van Jurriaan Andriessen

Boyakodah

Cultureel engagement Behoud en herwaardering van het patrimonium Amsterdam: een cofinanciering voor de restauratie van een belangrijk oeuvre Buiten Frankrijk verloopt de steun voor de restauratie van museumcollecties steeds vaker via cofinancieringen tussen BNP Paribas Foundation en de landen waarin BNP Paribas aanwezig is. Zo worden in het Museum Van Loon in Amsterdam zes panelen bewaard en tentoongesteld die gerestaureerd werden door een cofinanciering met BNP Paribas Nederland. Na minutieuze restauratiewerken, uitgevoerd onder de wetenschappelijke leiding van het Rijksmuseum van Amsterdam, kan dit geheel nu opnieuw bekeken worden door het publiek. Het werd gepresenteerd op de eerste monografische tentoonstelling gewijd aan Jurriaan 156

Andriessen (1742-1819), een gerenommeerd kunstenaar uit de achttiende eeuw. Deze schilderijen stellen landschappen voor geïnspireerd door Arcadië en Holland en vormden modieuze en decoratieve elementen die de weelderige Nederlandse woningen uit de achttiende eeuw versierden. Tentoonstelling Wild Thing in de Royal Academy of Arts in Londen Met de steun van BNP Paribas — die er mecenas en erelid van is — presenteert de Royal Academy of Arts van Londen een tentoonstelling die de evolutie schetst van de Britse beeldhouwkunst sinds het begin van de twintigste eeuw. Jacob Epstein, Henri Gaudier-Brzeska en Eric Gill zijn drie uitzonderlijke beeldhouwers, die door de Royal Academy samengebracht werden en het decennium 1905-1915 bepaald hebben. Op de tentoonstelling zijn meer dan negentig belangrijke werken, beeldhouwwerken, tekeningen en pastels te bekijken. Bij de spectaculairste denken wij aan de Rock Drill van Epstein, het revolutionaire Birds Erect van Gaudier-Brzeska en het controversiële beeldhouwwerk van Gill, Ecstasy.

Elizabeth Kontomanou, 17e Jazzfestival van Saint-Louis (in Senegal)

Creatieve ondersteuning Export van… jazz BNP Paribas is één van de weinige mecenassen die de jazz steunt, niet enkel in Frankrijk maar ook steeds meer in andere landen. 2009 werd gekenmerkt door een nieuw par tnerschap tussen BNP Paribas Foundation en het jazzfestival te SaintGermain-des-Prés, dat in mei voor de negende keer werd georganiseerd. Het ontdekken van jonge artiesten, originele ontmoetingen tussen gevestigde artiesten, concerten op onverwachte plaatsen, toegankelijk zijn voor zoveel mogelijk mensen: allemaal troeven waar het festival en BNP Paribas Foundation zich eensgezind rond verenigen. B a n q u e I nte r n a t i o n a l e p o u r l e Commerce et l’Industrie du Sénégal (BICIS), de dochteronderneming van BNP Paribas in Senegal, is al bijna tien jaar present op het jazzfestival van SaintLouis in Senegal en heeft zijn steun aan dit evenement versterkt in samenwerking met BNP Paribas Foundation. Deze samenwerking ging van start in 2008 en

bood BICIS de kans om topartiesten uit te nodigen die gesteund werden door de stichting, zoals de zangeres Elizabeth Kontomanou en het kwartet van de drummer Simon Goubert. Die topacts kregen zo de kans om Senegalese muzikanten te ontmoeten in het kader van de uitwisselingen georganiseerd door het festival. In het verlengde van de steunacties aan jazzartiesten van BNP Paribas Foundation sinds ongeveer tien jaar heeft BMCI Foundation (Banque Marocaine pour le Commerce et l’Industrie) voor het tweede jaar op rij, zijn steun toegezegd aan het festival Tanjazz, dat in juni 2009 plaats vond in Tanger. Moderne dans en circus de wereld rond Binnen het domein van de nieuwe circuskunsten en de choreografische expressie heeft BNP Paribas al heel wat jaren een stoutmoedig beleid gevoerd om de circusen dansgezelschappen ondersteuning te bieden op het vlak van creatie, verspreiding en samenwerking. In 2009 besloten drie partners te kiezen voor een internationaal avontuur op drie continenten.

De Franse choreograaf Abou Lagraa, artistiek directeur van de compagnie La Baraka, die sinds 2006 begeleid wordt door BNP Paribas Foundation, kreeg van het Algerijnse ministerie van Cultuur de opdracht om een mediterrane culturele brug te vormen tussen Frankrijk en Algerije. Gedurende heel 20 09 werden in Algerije meerdere evenementen georganiseerd als voorproefje voor dit project dat tegelijk werd gesteund door BNP Paribas El Djazaïr en BNP Paribas Foundation. Vanaf 2010, zal dit driejaarlijkse samenwerkingsprogramma tussen de twee landen leiden tot de oprichting van een hedendaags ensemble van 20 dansers binnen het Nationaal Algerijns Ballet en de creatie van een stuk met als titel Nya. Dat zal als Europese première voorgesteld worden op de internationale Biënnale van de Dans in Lyon. Voor regisseur Aurélien Bory, artistiek directeur van de Compagnie 111 en al zeven jaar partner van BNP Paribas Foundation, was 2009 het jaar van de bevestiging, meer bepaald met zijn voorstelling ‘les Sept Planches de la ruse’ (‘de zeven stukken van de puzzel’). Dit stuk, dat gecreëerd werd in Dalian in China, is het resultaat van een mooi samenwerkingsproject tussen de Franse regisseur en een vijftiental Chinese dansers en acrobaten van de opera van Dalian. De titel ‘les Sept Planches de la ruse’, is de letterlijke vertaling van het Chinese woord ‘Qi Qiao Ban’, dat populaire spel dat wij kennen als ‘Tangram’. Na een internationale tournee werd deze voorstelling gedurende de zomer 2009 triomfantelijk onthaald op haar Aziatische rondreis van Hongkong tot Singapore. In het kader van ‘La Saison de la France au Brésil’ heeft Georges Momboye, de Frans-Ivoriaanse choreograaf die door BNP Paribas wordt begeleid bij zijn hedendaagse creaties, met zijn voorstelling ‘Boyakodah’ heel wat Braziliaanse steden aangedaan, zoals Rio de Janeiro, Sao Paulo, Porto Alegre, Curitiba en Recife. Deze tournee werd mogelijk door de gezamenlijke actie van de BNP Paribas Foundations in Frankrijk en Brazilië en bood het Braziliaanse publiek de kans om intens emotionele ogenblikken te delen met de 35 musici en dansers van het Momboye-gezelschap.

JAARVERSLAG 2009 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN 157

WOORDENLIJST Aandeel

Een aandeel is een verhandelbaar effect dat door de aandeelhouder op rekening geboekt is bij de uitgevende vennootschap of bij een bevoegde tussenpersoon. Het vertegenwoordigt een deel van het kapitaal van een naamloze vennootschap of van een commanditaire vennootschap op aandelen. Sinds de dematerialisatie van roerende waarden worden de aandelen geboekt op een rekening van hun eigenaar, hetzij in de boeken van de vennootschap (‘op naam’), ofwel bij een bevoegde tussenpersoon (‘aan toonder’).

ABSA

Action à Bon de Souscription d’Action (aandeel met warrant).

Achtergestelde schuld

Een schuld wordt achtergesteld genoemd wanneer de terugbetaling ervan afhankelijk is van de eerste terugbetaling van de andere schuldeisers (bevoorrechte schuldeisers, nietbevoorrechte schuldeisers). In ruil voor de aanvaarding van dit bijkomende risico krijgen de achtergestelde schuldeisers een hogere rentevoet dan de andere schuldeisers.

ADIE

Association pour le Droit à l’Initiative Economique: een Franse organisatie die microkredieten verstrekt aan werkzoekenden die geen toegang hebben tot bankkredieten, opdat ze hun eigen onderneming en hun eigen baan zouden kunnen creëren.

ADP

Action à Dividende Prioritaire (Franse term voor bevoorrecht aandeel zonder stemrecht).

ADR (American Depositary Receipt)

Een verhandelbaar certificaat dat een of meer aandelen vertegenwoordigt, waarvan de nominale waarde in dollars uitgedrukt is en waarvan de interesten eveneens in dollars worden betaald; onder bepaalde voorwaarden biedt het een niet-Amerikaanse vennootschap de mogelijkheid op een Amerikaanse beurs genoteerd te zijn.

Afep

Association française des entreprises privées : Franse vereniging van privé-bedrijven.

Afgeleide producten

Financiële instrumenten die zijn afgeleid van een effect of een ‘onderliggende’ index die een makelaar in staat stellen transacties op de toekomst te realiseren om zich tegen de verschillen in te dekken of om er voordeel uit te halen.

AGEFIPH

Association de Gestion du Fonds pour l’Insertion des Personnes Handicapées: een algemeen fonds waarin alle bijdragen worden gestort van bedrijven die niet voldoen aan de wettelijke regeling om 6% mensen met een handicap tewerk te stellen.

AMF (Autorité des Marchés Financiers - Autoriteit Financiële Markten)

De AMF die werd opgericht door de wet Financiële Zekerheid van 17 juli 2003, is ontstaan uit de fusie van de COB (Commission des Opérations de Bourse) en de CMF (Conseil des Marchés Financiers). Haar taken bestaan uit de taken van die twee instellingen, nl. de reglementen van de financiële markten uitwerken, met name van de Effectenbeurzen, toezien op de bescherming van de spaartegoeden belegd in effecten, toezicht houden op de financiële informatie die aan de beleggers wordt verschaft, en ten slotte maatregelen voorstellen die ernaar streven om de goede werking van de markten, met name op internationaal vlak, te verbeteren. De wet vertrouwde ook twee namen taken toe aan de AFM: de regulering van financiële beleggingsadviseurs en de controle van ratingkantoren en financiële analisten.

158

ANVIE

Association Nationale pour la Valorisation Interdisciplinaire de la recherche en sciences de l’homme et de la société auprès des Entreprises: de Franse nationale vereniging voor interdisciplinair onderzoek naar mens en maatschappij bij bedrijven.

Arbitrage

Activiteit die erin bestaat voordeel te halen uit de waarderingsverschillen tussen twee financiële activa, bijvoorbeeld twee aandelen op het ogenblik van openbaar omwisselingsaanbod (OOA) of overnamebod (OBA). De arbitrageanten komen dus tussenbeide in deze context, in geval van een verschil tussen de koers van de doelgroep en de ‘prijs’ die is voorgesteld door de initiator van het bod.

ASP (Aandelenspaarplan)

Bestemd om de particulieren ertoe aan te zetten het deel van hun spaartegoeden dat in aandelen belegd is, uit te breiden. Dit beleggingsproduct, in aandelen van vennootschappen met zetel in een lidstaat van de EU, of in GBF’s die in aanmerking komen voor een aandelenspaarplan, is vrijgesteld van inkomsten- en meerwaardenbelasting indien er gedurende vijf jaar geen enkele opvraging wordt uitgevoerd; het blijft onderworpen aan de sociale heffingen. Het beleggingsplafond bedraagt 120.000 euro per natuurlijke persoon.

ATO

In aandelen terugbetaalbare obligatie.

B to B of B2B

Business to Business: transacties die worden uitgevoerd op het internet tussen twee ondernemingen.

B to C of B2C

Business to Consumer: op het internet, transacties tussen een onderneming en haar klanten.

B2E Portaal

Intranetsite die speciaal bedoeld is voor de medewerkers van de Groep. Op de startpagina vindt men een zoekmotor, links naar diensten en tal van informatie over het metier van de medewerker, het werkmilieu en zijn loopbaan bij de Groep.

Backoffice

Afdeling waar de transacties met betrekking tot het administratief beheer worden uitgevoerd.

BDDF

Banque de Détail en France. Retail Banking in Frankrijk.

Beleggingsclub

Burgerlijke vennootschap met variabel kapitaal, of in onverdeeldheid, die haar leden de kans biedt gezamenlijk een effectenportefeuille te beheren, waarbij het kapitaal initieel werd gestort en/of er regelmatig kapitaal wordt ingebracht. De clubs genieten een gunstig fi scaal regime betreffende de belasting van meerwaarden. Op verzoek verschaft de Fnaci (Fédération nationale des clubs d’investissement), gevestigd te 39, rue Cambon 75001 Paris, alle nodige inlichtingen voor de oprichting en de goede werking van de clubs.

Beurskapitalisatie

Waarde die door de Beurs aan een vennootschap wordt toegekend. Die waarde wordt verkregen door het aantal bestaande aandelen te vermenigvuldigen met de koers van het aandeel.

JAARVERSLAG 2009 WOORDENLIJST 159

BEVEK (Beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal)

Vennootschap, met een afzonderlijke rechtspersoonlijkheid, die tot doel heeft een collectieve effectenportefeuille te beheren voor rekening van haar aandeelhouders die elke dag op aandelen kunnen intekenen of die waarop ze hebben ingetekend, kunnen laten terugbetalen. BEVEK-aandelen zijn niet op de beurs genoteerd, maar hun reële waarde (liquidatiewaarde) verschilt elke dag in functie van de koers van de effecten die de portefeuille vormen.

Bewaarrecht

Vergoeding die de financiële tussenpersoon ontvangt voor het bewaren en beheren van de op rekening ingeschreven effecten. De bewaarrechten worden jaarlijks en van tevoren geïnd. Zij blijven verworven voor elk begonnen jaar; de effecten die in de loop van het jaar in bewaring worden gegeven, zijn vrijgesteld van bewaarrechten voor het lopende jaar.

Bluechip

Engelse term voor de aandelen met sterke kapitalisatie en sterke liquiditeit, d.w.z. die tijdens elke beurszitting aanleiding geven tot aanzienlijke transactievolumes.

BNL bc

Banca Nazionale del Lavoro, nu BNL banca commerciale.

Breuk van aandeel

Een breuk van aandeel is het verschil dat kan bestaan tussen het aantal aandelen dat een aandeelhouder bezit en het veelvoud dat het dichtste ligt bij het minimum aantal oude aandelen, om aan een fi nanciële operatie (omwisseling van effecten, inschrijvings- of toekenningsrecht) deel te nemen. Breuken van aandelen worden verhandeld per eenheid om het gewenste veelvoud te verkrijgen, ofwel worden de overeenstemmende aandelen verkocht bij het afsluiten van de operatie en betaald aan de rechthebbenden.

BSP (Bedrijfsspaarplan)

Dit is een collectief spaarplan dat de werknemer de kans biedt om, met behulp van zijn onderneming, een effectenportefeuille samen te stellen. De stortingen en interesten zijn vrijgesteld van inkomstenbelasting, op voorwaarde dat de rekening waarop ze gebeuren gedurende vijf jaar geblokkeerd blijft (en behalve specifieke gevallen van voortijdige opneming). Ze blijven wel onderworpen aan de sociale heffingen. Dat geldt ook voor de opbrengsten bij uittreding.

CECEI

Comité des Établissements de Crédit et des Entreprises d’Investissement: commissie van de Banque de France, voorgezeten door de Gouverneur, met als taak het toezicht op de goede werking van het Franse financiële en banksysteem.

CGW (Certificaat van gewaarborgde waarde)

Financieel instrument dat over het algemeen wordt uitgegeven in het kader van een integratie tussen twee vennootschappen (OBA/OOA)om de waarde van een onderliggend effect op een vooraf bepaald tijdstip te garanderen; het zorgt ervoor dat de aandeelhouder van de doelwitvennootschap een bedrag kan ontvangen dat gelijk is aan het verschil, indien dat positief is, tussen de prijs voorgesteld bij de OBA/OOA en een ‘referentiekoers’.

CIB

Corporate & Investment Banking. Kernactiviteit van BNP Paribas, bestaande uit adviesdiensten, activiteiten betreffende de kapitaalmarkten en financieringsactiviteiten.

CO (Converteerbare obligatie)

Een obligatie die, volgens vooraf bepaalde voorwaarden, omgezet kan worden in effecten die toegang verlenen tot het kapitaal van een vennootschap.

Cobranding

Vereniging van twee of meer merken voor de ontwikkeling en/of verhandeling van een product of een dienst.

Comité Consultatif des Actionnaires (Adviescommissie van Aandeelhouders)

Een aantal aandeelhouders (‘natuurlijke personen’) gekozen door bepaalde bedrijvenemittenten om hen advies te geven betreffende hun communicatiebeleid voor de individuele aandeelhouders. BNP Paribas richtte zijn koepelcomité van aandeelhouders op gedurende het eerste semester van 2000, op het moment van de fusie.

160

Coupon

De coupon vertegenwoordigt het recht van de eigenaar van een effect om een som te ontvangen die overeenstemt met de uitgekeerde opbrengst van dat effect voor een bepaald boekjaar.

DE

Deelnemingsbewijs.

Dekking

Waarborgsom die door een tussenpersoon wordt geëist om de op termijn uitgevoerde transacties door de klant te dekken. Die waarborg kan in speciën of in effecten worden gegeven. Voor de SRD (Service de Règlement Différé - Dienst voor uitgestelde vereffening) bijv. moet dat bedrag ten minste 20% bedragen in liquide middelen, schatkistbons of MFI’s (monetaire financiële instellingen), of zelfs 25% als het vertegenwoordigd wordt door beursgenoteerde obligaties, verhandelbare schuldinstrumenten of obligatie-ICBE’s. Dat percentage wordt opgetrokken tot 40% als de dekking uit beursgenoteerde aandelen bestaat, of uit ICBE’s die hoofdzakelijk in aandelen belegd zijn. In de praktijk wordt deze verhouding overgelaten aan de beoordeling van de financiële tussenpersoon. Hij kan die percentages verhogen volgens zijn eigen beoordeling en zelfs een volledige dekking van de aankoop vragen.

Deugdelijk bestuur (Corporate Governance)

Geheel van principes en aanbevelingen die moeten worden gevolgd door het management van een onderneming die een openbaar beroep op het spaarwezen doet.

Dilutie of kapitaalverwatering

Impact op de rechten verbonden aan het aandeel van een vennootschap, door uitgifte van effecten (naar aanleiding van een kapitaalverhoging, een fusie, een OOA, het uitoefenen van een warrant).

Dividend

Deel van de door de vennootschap gerealiseerde winst dat de algemene vergadering, op voorstel van de raad van bestuur, beslist uit te keren aan de aandeelhouders. Het vertegenwoordigt de opbrengst van het aandeel en het bedrag kan elk jaar variëren afhankelijk van de resultaten en het beleid van de vennootschap.

DPS (Voorkeurrecht)

Bij kapitaalverhogingen in speciën heeft iedere aandeelhouder een voorkeurrecht om in te tekenen op een aantal nieuwe aandelen in verhouding tot het aantal aandelen dat hij al bezit. Dat recht is verhandelbaar op de beurs. De wet biedt de vennootschappen de mogelijkheid om hun aandeelhouders, verenigd in algemene vergadering, te vragen af te zien van hun voorkeurrecht om de uitvoering van bepaalde transacties te vergemakkelijken of de toetreding van nieuwe aandeelhouders mogelijk te maken.

DSK-contracten

Dat zijn ‘contracten die hoofdzakelijk in aandelen belegd’ zijn, waarvan de activa voor ten minste 50% uit aandelen van de Europese Unie en gelijkgestelde effecten bestaat, en voor ten minste 5% uit risicobeleggingen.

EDH

Entreprise pour les Droits de l’Homme: een verbond van Franse ondernemingen die zich ertoe verbinden de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens toe te passen.

EONIA

Euro OverNight Index Average.

EpE

Entreprises pour l’Environnement: een verbond van Franse ondernemingen die zich inzetten voor de bescherming van het milieu en het stimuleren van duurzame ontwikkeling.

EUREX

Een derivatenbeurs.

EURIBOR (EURopean InterBank Offered Rate)

Meest verspreide rentetarief in de eurozone.

Euroclear

Ex-Sicovam: beheert de operaties inzake vereffening-levering van verhandelbare waarden.

JAARVERSLAG 2009 WOORDENLIJST 161

Euronext SA

Groepeert de transacties op de Beurzen van Parijs, Brussel en Amsterdam. In dat opzicht heeft deze vennootschap onder meer als taak het opstellen van de marktregels, het beslissen over het al dan niet toelaten van emittenten, alsook het beheren van alle technologieën die noodzakelijk zijn voor de goede werking van de noteringen.

Europlace

Als stichting van openbaar nut wil het Institut Europlace de Finance (EIF) het fundamenteel en toegepast onderzoek ontwikkelen over thema’s die relevant zijn voor financiële professionals

FBF

Fédération Bancaire Française : Franse Vereniging der Banken.

FPIM/SFPI

Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij/Société Fédérale de Participations et d’Investissement: naamloze vennootschap van openbaar nut die optreedt voor rekening van de Belgische Staat.

Free Cash Flow (vrije geldstroom)

Bruto zelffinancieringsmarge: geldstromen die beschikbaar zijn nadat de onmiddellijke financiële behoeften van de onderneming zijn voldaan.

Free float

Deel van het kapitaal van een vennootschap dat niet wordt gecontroleerd door de stabiele aandeelhouders, d.w.z. dat echt verhandelbaar is, en bijgevolg beschikbaar voor de investeerders, met uitsluiting bijvoorbeeld van de aandelen die in het bezit zijn van de Staat, een aandeelhouderspact, enzovoort. Vanaf 1 december 2003 deed de samenstelling van CAC 40 afstand van de weging van de waarden door kapitalisatie, ten voordele van de enige ‘free float’. Die evolutie werd ingegeven door een behoefte aan harmonie met de meeste wereldindexen die al op die manier functioneren, teneinde een grotere vergelijkbaarheid tussen sectoren en effecten te garanderen. Met 95% beschikt BNP Paribas over een van de hoogste free floats op de beurs van Parijs.

GBF (Gemeenschappelijk beleggingsfonds)

Gemeenschappelijke eigendom (zonder rechtspersoonlijkheid) van verhandelbare waarden en bedragen belegd op korte termijn. De GBF’s, net zoals de Beveks, zijn instrumenten voor collectief beheer van effecten. Doorgaans hebben zij een bescheidenere omvang, wat hun beheer soepeler maakt. Aangezien zij aan een minder dwingende reglementering zijn onderworpen, kunnen ze gespecialiseerder zijn. FCPE: Fonds Commun de Placement d’Entreprise (Gemeenschappelijk beleggingsfonds).

Genot

Recht om op een bepaalde datum een rente te ontvangen voor de geïnvesteerde kapitalen. Genotdatum van een aandeel: datum waarop de geldelijke rechten verbonden aan het aandeel (dividendgerechtigd) uitgeoefend kunnen worden. Genotdatum van een lening: datum waarop de lening rente opbrengt.

Hedge Fund

Engelse term die ‘dekkingsfonds’ betekent; gebruikt om een organisme aan te duiden waarvan de rol erin bestaat een marktrisico af te schermen. Beleggingsfonds dat een ‘alternatief’ of ‘gedecorreleerd’ beheer uitvoert om niet van de absolute prestatie van een activa te profiteren, maar van de relatieve prestatie ten opzichte van een ander. Dit maakt een dekking mogelijk tegen de absolute evoluties van de activa. Een Hedge Fund belegt niet in een aandeel maar in een arbitrage tussen een aandeel en zijn sector, of tussen een aandeel en de index, waardoor het vrijwel ongevoelig wordt voor de absolute evolutie van de aandelenmarkt.

IAS

International Accounting Standards (nieuwe internationale boekhoudkundige normen).

IET

Identificeerbaar Effect aan Toonder: stelt elke emittent van effecten in staat de identiteit van zijn aandeelhouders aan toonder te kennen, via een vraag aan Euroclear.

IFRS

International Financial Reporting Standards (internationale normen voor fi nanciële verslagen).

162

IFU (Imprimé Fiscal Unique)

Franse nominatieve aangifte die alle transacties van effecten en betalingen van roerende inkomsten bevat, uitgevoerd bij een en dezelfde betalende instelling, ten gunste van een en dezelfde begunstigde.

Inschrijvingsrecht

Recht om deel te nemen aan een kapitaalverhoging tegen vergoeding.

Institutionele beleggers

Financiële instellingen die, door hun aard of hun statuut, een deel van hun belegde fondsen moeten aanwenden in de vorm van roerende waarden. Bijvoorbeeld: verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen of deposito- en consignatiekassen.

Investment Solutions

Kernactiviteit van BNP Paribas met 6 metiers: vermogensbeheer, verzekeringen, private banking, effecten, vastgoed, en onlinesparen en -makelaardij.

ISIN-code

Nieuw identifi catienummer voor beursgenoteerde effecten, ter vervanging van de ‘Sicovam’ code (die intussen ‘Euroclear’ geworden is). Op 30 juni 2003 zag Euronext Paris af van zijn eigen identificatiesysteem voor effecten en schakelde over op de ISIN-code (International Securities Identification Number). Die omschakeling, die al door heel wat Europese financiële markten (Amsterdam, Brussel, Lissabon, Frankfurt, enz.) werd doorgevoerd, wil een unieke identiteit geven aan elk effect en zo de grensoverschrijdende transacties van de beleggers vergemakkelijken, in de eerste plaats door de harmonisatie binnen Euronext te versterken. De ISIN-code bestaat uit 12 karakters: 2 letters die het land van uitgifte aanduiden (FR voor Frankrijk, US voor de Verenigde Staten enz.) en 10 cijfers. De ISIN-code van BNP Paribas is FR0000131104.

Kapitaalverhoging

Een van de middelen om de eigen middelen van de vennootschap te doen toenemen. Een kapitaalverhoging wordt uitgevoerd ofwel door de verhoging van het bestaande aantal aandelen, ofwel door de uitgifte van nieuwe aandelen afkomstig van inschrijvingen in speciën, inbrengen in natura of winsten, reserves, uitgiftepremies of inbreng opgenomen in het kapitaal. Kapitaalverhogingen kunnen worden gerealiseerd met of zonder voorkeurrecht. Zij kunnen nieuwe aandeelhouders in staat stellen deel te nemen aan het kapitaal van de vennootschap. Zij moeten vooraf goedgekeurd zijn door een BAVA.

Koershandhaving

Wanneer een vennootschap de meerderheid van het kapitaal van een beursgenoteerde vennootschap verwerft, vereist de reglementering dat zij de minderheidsaandeelhouders gedurende vijftien opeenvolgende beursdagen de mogelijkheid biedt om hun effecten te verkopen tegen dezelfde voorwaarden als deze die de cedenten van het controleblok genoten hebben.

LBO

Een LBO, of Leveraged Buy Out, is de aankoop van aandelen van een onderneming met een zeer grote schuldenlast. Praktisch wordt een holding opgericht die schulden maakt om de doelwitvennootschap over te nemen. De holding betaalt de interesten van die schuld en betaalt die schuld terug dankzij de gewone of uitzonderlijke dividenden afkomstig van de overgenomen vennootschap.

Leveraged Finance

Financieringen met hefboomeffect.

LIFFE

London International Financial Futures & Options Exchanges. Londense optie- en termijnbeurs.

Liquidatie

Maandelijkse vervaldag waarop de operaties gerealiseerd met ‘Dienst voor uitgestelde vereffening’, aflopen (of worden verlengd). Die dag stemt overeen met de vijfde beursdag vóór de laatste beurszitting van de maand.

Liquiditeit

Voor een bepaald effect op de beurs komt dit overeen met de verhouding tussen het verhandelde volume aandelen en het totaal aantal aandelen van het kapitaal.

LME

London Metal Exchange. Londense metaalbeurs.

JAARVERSLAG 2009 WOORDENLIJST 163

M&A

Mergers & Acquisitions = Fusies & Acquisities.

Maatschappelijk kapitaal

Bedrag van de inbreng (in speciën of in natura) gedaan door de vennoten of de aandeelhouders van een vennootschap, en van de winsten, reserves, uitgiftepremies of inbreng opgenomen in het kapitaal. Het kapitaal kan worden verhoogd of verminderd tijdens de levensduur van de vennootschap.

Marktmaker/ Marktmakercontract

De marktmakercontracten werden in augustus 1992 door de SBF-Bourse de Paris gelanceerd. Het gaat om een partnerschap gesloten tussen de SBF (het huidige Euronext), een beursgenoteerde vennootschap en een financieel tussenpersoon (de ‘marktmaker’). Die laatste verbindt zich ertoe actief aanwezig te zijn op de markt door op elke zitting een minimum aantal transacties te garanderen om de liquiditeit van het effect te bevorderen. Marktmakercontracten hebben voornamelijk betrekking op de gemiddelde waarden.

MEDEF

Mouvement des Entreprises de France: het Verbond van Franse Ondernemingen.

Meerwaarde/ minwaarde

Positief/negatief verschil tussen de verkoopprijs van een aandeel en de prijs bij aankoop.

MONEP

Marché d’Options Négociables de Paris met een compartiment verhandelbare opties op de CAC 40 index en een afdeling verhandelbare opties op aandelen.

Nettowinst, aandeel van de Groep

Geconsolideerde nettowinst van de vennootschap, na aftrek van de winsten uit de minderheidsbelangen.

Nominaal (nominale waarde)

De nominale waarde van een aandeel is het evenredige deel van het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigd door dat aandeel.

Notering

Aan de hand van de notering kan de koers van een effect bepaald worden, d.w.z. de prijs ervan op de markt op een bepaald moment. Dat gebeurt op de continumarkt of op de fixingmarkt voor effecten met geringe liquiditeit. Continue notering registreert de hele dag lang (9u - 17.30u) een opeenvolging van prijzen. Het principe van deze markt berust op de uitvoering van de orders in real time en heeft als voordeel dat de marktevolutie van zeer nabij kan worden gevolgd.

NRE-wet

Loi sur les Nouvelles Regulations Economiques (wet op de nieuwe economische regulering). Deze wet van 2001 bevat een aantal regels voor de regulering van financiële zaken, concurrentie en ondernemen. Art. 116 van de wet verplicht beursgenoteerde ondernemingen informatie bekend te maken over de maatschappelijke en milieugebonden gegevens door hierover een verslag te publiceren.

OAT

Obligation Assimilable du Trésor. (Komt in België overeen met de lineaire obligatie - OLO).

OBA

Openbaar bod op aandelen.

OBIA

Openbaar bod tot inkoop van eigen aandelen.

Obligatie

Doorgaans vastrentend effect waarbij de emittent zich ertoe verbindt de aan de lener, op een bepaald later tijdstip, een vast bedrag te betalen, net als een reeks rentebetalingen hetzij halfjaarlijks, hetzij jaarlijks. De rentebetalingen kunnen variëren tijdens de duur van de obligatie.

OBSA

Obligation à Bon de Souscription d’Action (obligatie met aandelenwarrant).

OBSO

Obligation à Bon de Souscription d’Obligation (obligatie met obligatiewarrant).

164

OCEANE

Obligation Convertible En Actions Nouvelles ou Existantes (converteerbare obligatie).

OOA

Openbaar omwisselingsaanbod.

OPCVM (Organisme de Placement Collectif en Valeurs Mobilières - Instelling voor collectieve beleggingen in effecten - ICBE)

Soortnaam waarmee de Beveks en de gemeenschappelijke beleggingsfondsen (GBF) bedoeld worden, en die het beheer van effectenportefeuilles als doel hebben.

Openbaar bod

Een openbaar bod maakt het mogelijk de controle te nemen over beursgenoteerde vennootschappen (OBA of OOA) of, voor beursgenoteerde vennootschappen met een breed gecontroleerd aandeelhouderschap, de delisting (openbaar uitkoopbod en verplichte delisting) te vragen.

OPF

Offre à Prix Fixe. Aanbod tegen vaste prijs; nieuwe benaming voor OVA (openbaar verkoopaanbod).

Optie

Contract dat geldig is tot een vooraf bepaalde vervaldatum en dat het recht geeft (maar niet de verplichting) om, tegen onmiddellijke betaling van de optieprijs, in de toekomst een effect tegen een vooraf bepaalde prijs (uitoefenprijs) te kopen of te verkopen. De optie is de interventievector op de MONEP. Opties kunnen aankoopopties (call) of verkoopopties (put) zijn.

ORSE

Observatoire sur la Responsabilité Sociétale des Entreprises: het Franse Waarnemingscentrum voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.

OUB

Openbaar uitkoopbod - squeeze out.

OVA

Openbaar verkoopaanbod.

Overwaarde (of goodwill)

Ook ‘positief aanschaffingsverschil’: verschil tussen de aanschaffingsprijs van een onderneming en haar netto boekhoudkundig actief.

PER (Price Earning Ratio) - Koerswinstverhouding

Verhouding tussen de koers van het aandeel en de nettowinst per aandeel. Geeft aan hoeveel maal de nettowinst per aandeel de koers vertegenwoordigt. De aandeelhouder zal tevredener zijn naarmate de koers-winstverhouding hoger is.

Primaire markt

Financiële markt waarop effecten worden aangeboden bij de uitgifte ervan.

Prime Brokerage

Activiteit die erin bestaat aan de hedgefunds een uitgebreid dienstengamma te bieden: financiering, vereffening-levering van hun transacties, effectenbewaring, lening-ontlening van effecten, enzovoort.

Private Equity

Investering in aandelen van niet-beursgenoteerde vennootschappen.

JAARVERSLAG 2009 WOORDENLIJST 165

Quorum

Opdat een algemene vergadering geldig zou kunnen beraadslagen, moeten de aandeelhouders die een totaal minimum aantal aandelen bezitten (quorum), aanwezig of vertegenwoordigd zijn. Het quorum bedraagt: – voor een gewone algemene vergadering van aandeelhouders (AVA) bij de eerste bijeenroeping: 1/4 van de aandelen met stemrecht; – voor een AVA bij de tweede bijeenroeping: geen enkel quorum vereist; – voor een buitengewone algemene vergadering (BAVA) bij de eerste bijeenroeping: 1/3 van de aandelen met stemrecht; – voor een BAVA bij de tweede bijeenroeping: 1/4 van de aandelen met stemrecht; – voor een gemengde AVA: deze diverse quorums zijn vereist naargelang van de resoluties.

Rating/Ratingkantoren

De rating is de beoordeling van het risico op wanbetaling van een kredietnemer, met een directe invloed op het tarief waartegen die vennootschap fondsen zal kunnen verkrijgen. Wijzigingen in ratings hebben een niet te verwaarlozen invloed op de beurskoers. De belangrijkste ratingkantoren zijn Standard & Poor’s, Moody’s en Fitch-IBCA.

Relutie

Tegenovergestelde van dilutie; kapitaaloperatie (inkoop van aandelen, of uitgifte van kleiner aantal aandelen dan de stijging van de winsten ten gevolge van fusie of OOA bijvoorbeeld) waardoor de winst per aandeel toeneemt.

Rendement

Onmiddellijke indicator van de rentabiliteit van de belegging, uitgedrukt in percentage: voor aandelen is het de verhouding tussen het laatst uitgekeerde dividend en de laatste beurskoers.

Report (of prolongatie)

Beursoperatie op de markt met settlement op het einde van de maand waardoor het voor een opdrachtgever mogelijk is om zijn aankoop- of verkooppositie van een maandelijkse liquidatie tot de volgende maand uit te stellen.

Retail Banking

Retail Banking omvat Retail Banking in Frankrijk, BNL bc, BancWest, het netwerk van Europa-Middellandse Zeegebied, Personal Finance, Equipment Solutions.

ROE (Return On Equity)

Rentabiliteitsratio van de eigen middelen. Meet de verhouding tussen de geconsolideerde nettowinst van de Groep en de geconsolideerde eigen middelen behalve minderheidsbelangen.

Secundaire markt

Financiële markt waarop de effecten die al circuleren worden verhandeld.

SICOVAM

Société Interprofessionnelle pour la Compensation des Valeurs Mobilières (Frans bewaarinstituut voor effecten), veranderd in Euroclear France. Instelling belast met de vereffening van effecten tussen fi nanciële tussenpersonen, door het centraliseren van alle beurstransacties en het vergemakkelijken van de circulatie van effecten tussen aangesloten instellingen.

Sluitnota

Verslag dat een financieel tussenpersoon aan een klant richt na het plaatsen van een beursorder; dat document vermeldt de uitvoeringsvoorwaarden van het order.

Solvabiliteitsratio

Meet het vermogen van een onderneming om haar schulden op middellange en lange termijn te betalen.

Split

Engelse term voor de splitsing van de nominale waarde van een aandeel; die operatie wil vooral de liquiditeit van het effect verhogen en het toegankelijker maken voor de individuele aandeelhouders. De nominale waarde van het BNP Paribas aandeel werd op 20 februari 2002 gehalveerd en op twee euro vastgesteld.

SPVT

Spécialiste en Pension des Valeurs du Trésor. (Primary dealer van Franse staatsobligaties).

166

SRD (Service de Règlement Différé – Settlement op het einde van de maand)

Markt waarop de aandelen van de belangrijkste Franse en buitenlandse vennootschappen worden verhandeld. De aandelen of obligaties die met uitgestelde vereffening worden gekocht, worden bijgevolg op krediet betaald. Bij een dergelijke transactie moet de koper de prijs betalen en de verkoper de effecten leveren op de volgende vervaldag, tenzij de ene of de andere partij vraagt om de transactie tot de vervaldag van de volgende maand uit te stellen (‘report’).

Stemrecht

Stelt iedere aandeelhouder in staat om te stemmen of zich te laten vertegenwoordigen op een algemene vergadering.

TBB (Taux de Base Bancaire)

Basisrentevoet: belangrijkste referentievoet voor de vergoeding van leningen.

TMO

Taux Mensuel de rendement des emprunts Obligataires (Maandelijks rendementspercentage van obligatieleningen).

Toekenningsrecht

Recht om kosteloos deel te nemen aan een kapitaalverhoging (uitgevoerd bijvoorbeeld door opname van de reserves). Het recht is beursgenoteerd.

Trade Centre

Gespecialiseerd verkoopteam, opgericht door BNP Paribas om zijn zakelijke klanten internationaal bij te staan. De Trade Centers bieden importeurs en exporteurs een uniek concept met een uitgebreide reeks gepersonaliseerde diensten.

TSDI

Titre Subordonné à Durée Indéterminée - Achtergesteld effect van onbepaalde duur.

TSR

Total Shareholder Return - Totaal rendement voor aandeelhouders: rendement op belegd kapitaal, rekening houdend met de geïnde dividenden en de waardebepaling van een aandeel.

Volatiliteit

Omschrijft het gedrag van een beurs of van een roerende waarde waarbij de koersen grote en snelle schommelingen kennen.

Warrant

Autonoom of van een andere roerende waarde (aandeel, obligatie) geknipt effect, dat het recht geeft om in te schrijven op effecten (aandeel, obligatie).

Warrant-cedel

Roerende waarde die het recht biedt om verschillende ‘onderliggende’ supports (tarieven, indexen, deviezen, aandelen ) te kopen (call warrant) of te verkopen (put warrant) voor een bepaalde prijs (de ‘uitoefenprijs’) en tot een bepaalde datum (de ‘vervaldatum’). Die waarde, hoewel optioneel, kan niet ongedekt verkocht worden. De warrantcedel wordt uitgegeven door een financiële instelling die dienst doet als marktmaker.

Work flow

Technologie voor de automatisering van een proces voor de sequentiële overdracht van digitale documenten of bestanden tussen de personen die moeten tussenkomen bij de behandeling van het dossier.

Zelfcontrole

Percentage eigen kapitaal in het bezit van een vennootschap. De aandelen die de zelfcontrole vertegenwoordigen hebben geen stemrecht, krijgen geen dividend uitgekeerd en worden niet in aanmerking genomen voor de berekening van de winst per aandeel.

Zelffinanciering

Surplus dat de fi nanciering van investeringen mogelijk maakt zonder een beroep te moeten doen op externe middelen (kapitaalverhogingen, leningen enz.).

JAARVERSLAG 2009 WOORDENLIJST 167

UW PARTNERS Investor Relations en Financiële informatie Individuele aandeelhouders Groen nummer (Frankrijk) : 0 800 600 700 (voor aandeelhouders op naam*) E-mail: [email protected] Tel.: +33 (0)1 42 98 21 61 Financiële analisten en institutionele beleggers E-mail: [email protected] Tel.: +33 (0)1 40 14 63 58

Persrelaties E-mail: [email protected] Tel.: +33 (0)1 40 14 40 02 +33 (0)1 57 43 79 95

UW AFSPRAKEN IN 2010 Donderdag 6 mei Publicatie van de resultaten van het eerste kwartaal van 2010

Woensdag 12 mei Algemene Vergadering

Maandag 2 augustus Publicatie van de resultaten van het tweede kwartaal van 2010

Voor meer informatie, raadpleeg onze site: invest.bnpparibas.com. Abonneer u om financieel nieuws over de Groep te ontvangen: persberichten, publicatie van de resultaten, investor days, enzovoort.

* Onder voorbehoud van de voorafgaandelijke afsluiting van een (gratis) brokerage overeenkomst. ** Onder voorbehoud van latere wijziging. .

168

**

Foto’s:

Momentopnamen:

ONTMOETINGEN MET ONZE MEDEWERKERS

NAAST ONZE KLANTEN

Het fotoagentschap La Company heeft ons begeleid bij de realisatie van dit Jaarverslag 2009. Drie fotografen, Grégoire Korganow, Jean-Érick Pasquier en Gérard Uféras, zijn de wereld rondgereisd om medewerkers van de groep te ontmoeten. Hartelijk dank aan hen en aan de teams die hen hebben ontvangen en geleid naar: Parijs, Lyon, Brussel, Londen, Rome, New York, Boston, Hongkong, Istanboel, Casablanca en Bahrein.

In 2009 is BNP Paribas, ondanks de moeilijke f inanciële contex t, z ijn es sent iële taak als bankier blijven vervullen, namelijk het financieren van de economie en de ontwikkeling van zijn klanten – particulieren, professionelen en ondernemingen. Dat engagement willen wij illustreren door enkele opmerkelijke momenten in de kijker te zetten waarin BNP Paribas actief aan de zijde staat van haar klanten overal ter wereld. De dertig “ Momentopnamen ” zijn heel uiteenlopend en ritmeren dit jaarverslag. Ze voeren ons van Europa naar de Verenigde Staten, over de Caraïben, de Maghreblanden en Azië. In de verhalen komen klanten aan het woord waarop we fier zijn en wordt er plaats geruimd voor uitzonderlijke deals en de werkwijzen die aan de basis van het succes van BNP Paribas lagen.

Concept en redactie Brand, Communications and Quality – BNP Paribas Advies, ontwerp en productie

Parijs Fotoverantwoording – Grégoire Korganow, Jean-Érick Pasquier en Gérard Utéras, Pascal Dolénieux, Corbis, Getty Images.

Coverfoto’s Voorplat (van links naar rechts en van boven naar beneden): BNP Paribas in Londen; BNP Paribas Securities Services in de Grands Moulins de Pantin; straat in Hongkong; BNP Paribas Investment Partners rue Bergère in Parijs; BNP Paribas Fortis in Brussel; straat in New York; straat in Londen; kantoor van BNL in Rome; brug in Istanboel; zicht op Rome; BNP Paribas in de Verenigde Arabische Emiraten. Achterplat (van boven naar beneden): BNP Paribas in Bahrein; kantoor van BNP Paribas in Lyon; BNP Paribas CIB in New York; BNP Paribas in Parijs.

JAARVERSLAG 20 09

Maatschappelijke zetel: 16, boulevard des Italiens, 75009 Parijs (Frankrijk) RCS Paris 662 042 449 Naamloze vennootschap met kapitaal van 2.369.363.528 euro www.bnpparibas.com

Ref. D4AR10.03

Tel: +33 1 40 14 45 46

JAARVERSLAG