~
Gemeente
rt'
----:::>-
Aan de leden en duoburgerleden van de gemeenteraad van Bergen op Zoom
Uw kenmerk Uw brief Onderwerp:
l lllll llllll lllll llll llllll 111111111111111111111111111111111
Ons kenmerk Beh. door Afdeling
Externe veiligheid
U13-010294 J. Leenknecht Ruimtelijke Ontwikkeling, Beleidsatelier
Datum Doorkiesnr. Bijlage{n)
0164-277526 Signaleringskaart externe veiligheid
Geachte leden en duoburgerleden, Tijdens de raadscommissie Burger en Bestuur van 18 april 2013 is een presentatie gehouden over de regionale en gemeentelijke crisisbeheersing . Tijdens deze presentatie is de toezegging gedaan dat de raad geïnformeerd zou worden over externe veiligheidsrisico's. Inmiddels hebben wij de Beleidsvisie Externe Veiligheid 2013-2016 vastgesteld als toetsingskader voor ruimtelijke besluiten en besluiten over vergunningverlening . Dit zorgt voor een blijvend maatschappelijk aanvaardbare risicosituatie voor burgers in relatie tot activiteiten met gevaarlijke stoffen in de omgeving. Hieronder hebben we de belangrijkste punten van de beleidsvisie uiteengezet.
Inleiding Het beheersen van risico's die het gevolg zijn van de productie, de opslag, het gebruik en het transport van gevaarlijke stoffen noemen we externe veiligheid. Vanuit de verantwoordelijkheid om burgers een veilige leefomgeving te bieden en vanuit het besef dat risico's onvermijdelijk zijn, heeft de gemeente Bergen op Zoom besloten een heldere visie op te stellen over de omgang met externe veiligheid binnen de gemeentegrenzen. Het resultaat hiervan is de Beleidsvisie externe veiligheid 2013-2016. De doelstelling van de beleidsvisie is: 1. Inzicht geven in de aanwezige risico's 2. Invullen van de beleidsvrijheid; 3. Een gebiedsgerichte uitwerking; 4. Aanpak en organisatie, waarmee de ambities worden gerealiseerd. Twee begrippen spelen een belangrijke rol bij het beoordelen van risico's: plaatsgebonden risico en groepsrisico. De ambities van de gemeente zijn in de beleidsvisie vastgelegd aan de hand van deze begrippen. Plaatsgebonden risico wordt gedefinieerd als "de kans per jaar dat een persoon, die zich continu en onbeschermd op een bepaalde plaats bevindt, overlijdt als direct gevolg van een ongeval met gevaarlijke stoffen bij een risicovolle activiteit". Het groepsrisico is "de kans per jaar dat een groep personen van een bepaalde grootte (bijvoorbeeld 10, 100 of 1000 personen) tegelijk slachtoffer wordt van een ongeval met gevaarlijke stoffen". Deze twee begrippen beschrijven de mate van externe veiligheid van aanwezigen rondom een risicovolle activiteit. In de Kadernota Milieu en Duurzaamheid en 2010-2014 en de Kadernota Integrale Veiligheid 2012-2016 staat dat er wordt ingezet op risicobeheersing en het voorkomen van nieuwe saneringssituaties. Dit zijn belangrijke uitgangspunten voor het externe veiligheidsbeleid.
Jacob Obrechtlaan 4 4611 AR Bergen op Zoom E
[email protected]
Postbus 35 4600 AA Bergen op Zoom 1 www.bergenopzoom.nl
T140164 F (0164) 24 53 56 KvK 20169091
B nv BNG rek. nr. 28.50.00.942 B IBAN NL41BNGH 0285000942 B BIC: BNGHNL2G
Inzicht in de aanwezige risico's
In de bijlage bij deze brief is een afdruk van de signaleringskaart externe veiligheid bijgevoegd. Hierop zijn alle risicobronnen en kwetsbare objecten (kwetsbare objecten zijn bijvoorbeeld ziekenhuizen, scholen, kinderdagverblijven enz) binnen de gemeente opgenomen. Stationaire bronnen Stationaire bronnen zijn bedrijven en installaties waar het gebruik, de opslag of productie van gevaarlijke stoffen op een vaste plaats plaatsvindt. In de gemeente Bergen op Zoom bevinden zich 42 risicovolle bedrijven, maar er zijn geen knelpunten in relatie tot stationaire risicobronnen en wet- en regelgeving (saneringssituaties). In januari 2012 is een onderzoeksrapport verschenen over de consequenties van de RO-plannen van de gemeente Bergen op Zoom voor de hoogte van het groepsrisico. Uit deze analyse blijkt dat als de structuurvisie wordt gevolgd er geen knelpunten ontstaan. Het is een gemeentelijke taak er voor te zorgen dat er bij ruimtelijke ontwikkelingen geen nieuwe saneringssituaties ontstaan. Transportrisico's In de gemeente Bergen op Zoom vindt transport van gevaarlijke stoffen plaats door buisleidingen, over de weg, het spoor en het water. Het vervoer van gevaarlijke stoffen vindt plaats over rijkswegen, een provinciale weg en verschillende gemeentelijke wegen die vallen onder de routering vervoer gevaarlijke stoffen. Binnen de gemeentegrenzen liggen twee snelwegen. Het Basisnet Weg is een samenwerkingsverband tussen gemeenten, provincies, vervoerders, (petro)chemische industrie, wegbeheerder (RWS) en de ministeries van VROM en V&W. Bij Basisnet Weg gaat het om het vinden van een toekomstige en duurzame balans tussen het vervoer van gevaarlijke stoffen op het hoofdwegennet, de ruimtelijke ontwikkelingen daar omheen en de veiligheid van de burger. Het vervoer van gevaarlijke stoffen blijft mogelijk, maar er worden grenzen gesteld aan de risico's. Ten behoeve van het Basisnet Weg is voor de snelwegen een groepsrisicoberekening uitgevoerd waarbij is uitgegaan van de transportcijfers van het Basisnet Weg . Hieruit blijkt dat het groepsrisico voor deze wegvakken ruim onder de oriënterende waarde ligt en dus beperkt is. Binnen de gemeentegrenzen van Bergen op Zoom bevindt zich, naast de N259 die opgenomen is in het Basisnet Weg, de provinciale weg N289. Deze weg verbindt de aangelegde A4 met het eiland Tholen. De externe veiligheidsrisico's van deze weg zijn in november 2010 onderzocht in opdracht van de provincie. De resultaten hiervan zijn opgenomen in het rapport "externe veiligheid provinciale wegen". Uit de berekeningen is gebleken dat deze weg geen persoonsgebonden risico genereert en het groepsrisico gelegen is ver onder de oriënterende waarde . . Binnen de gemeente Bergen op Zoom is een route gevaarlijke stoffen vastgesteld. Hierin zijn naast de rijks- en provinciale wegen ook gemeentelijke wegen opgenomen: de Randweg Noord en de Randweg West, alle wegen van het industrieterrein Theodorushaven, en de Van Gorkumweg. Door de aanleg van A4 zal het transport van gevaarlijke stoffen zich nu niet meer afwikkelen over de N259 door de Kern Halsteren (over de Halsterseweg/Steenbergseweg). Dit betekent dat het transport van gevaarlijke stoffen van en naar het Industrieterrein Theodurushaven in zijn geheel over de Randweg Noord naar de A4 zal verlopen. Uit een inventarisatie van het vervoer van gevaarlijke stoffen over gemeentelijke wegen blijkt dat de grenswaarde van het plaatsgebonden risico en de oriënterende waarde voor het groepsrisico ter hoogte van de Randwegen benaderd worden. Er vinden op dit moment geen overschrijdingen plaats maar dit is wel een aandachtspunt. Begin juli 2010 is het Basisnet Spoor vastgesteld, het spoornetwerk voor het vervoer van gevaarlijke stoffen. Voor elk traject op het Basisnet is een zogeheten risicoplafond vastgesteld . Hiermee moeten niet alleen vervoerders van gevaarlijke stoffen rekening houden, maar bijvoorbeeld ook gemeenten die langs een traject van het Basisnet willen gaan bouwen. Uit de berekeningen is gebleken dat het spoor geen persoonsgebonden risico genereert. Voor groepsrisico ligt de situatie anders. Zonder de maatregelen uit basisnet zal in 2020 het groepsrisico in Bergen op Zoom zes keer boven de oriënterende waarde liggen. In basisnet zijn echter landelijke maatregelen afgesproken die de risico's van het goederenvervoer in Nederland beperken. Deze maatregelen zijn :
Seinen voorzien van ATBvv (een verbeterde automatische trein beïnvloeding); Herroutering; Veiligere treinsamenstelling; Langzamer rijden; Hotbox-detectie (automatisch opsporen van treindefecten). De maatregelen zorgen ervoor dat het groepsrisico onder de oriënterende waarde ligt. Over het Schelde-Rijn kanaal vindt over het algemeen in beperkte mate vervoer van gevaarlijke stoffen plaats. Het Schelde-Rijnkanaal is een vaarweg die alleen wordt gebruikt voor binnenvaartschepen. Bij deze vaarweg mag aan de rand van de vaarweg geen plaatsgebonden risicocontour ontstaan. Proefberekeningen hebben aangetoond dat het groepsrisico van de vaarweg ver beneden de oriënterende waarde ligt. De regelgeving met betrekking tot de risico's van buisleidingen is de laatste jaren sterk in ontwikkeling. De hiervoor te reserveren ruimte valt binnen de nu reeds bestaande buisleidingenstraat. Deze gronden zijn dan ook al bestemd voor de aanleg van buisleidingen. De buisleidingenstraat wordt beheerd door de Stichting buisleidingenstraat. Naast de buisleidingenstraat liggen er binnen de gemeente 18 hogedruk aardgasbuisleidingen. Hiervan liggen er twee binnen de buisleidingenstraat. Het overgrote deel van de leidingen wordt geëxploiteerd door de Nederlandse Gasunie B.V. Andere exploitanten in Bergen op Zoom zijn Enexis en Zebragasnetwerk B.V. Als laatste liggen binnen de gemeente twee buisleidingen die aardolieproducten transporteren. Het betreft een Defensie pijpleiding (DPO) en een buisleiding van Total. Er heeft een inventarisatie van de risico's plaatsgevonden. De inventarisatie heeft geen indicaties opgeleverd van persoonsgebonden of groepsrisico overschrijdingen.
Invullen van de beleidsvrijheid
De gemeente kan zelf een aantal keuzes maken over de acceptatie van risico's binnen de gemeentegrenzen. De gemeente heeft beleidsvrijheid bij het vastleggen wat onder (beperkt) kwetsbare objecten (bijvoorbeeld een ziekenhuis of school) wordt verstaan en heeft daarmee invloed op het al dan niet toelaten van deze objecten in de nabijheid van risicobronnen . De gemeente Bergen op Zoom wil zorgen voor een blijvend maatschappelijk aanvaardbare risicosituatie voor burgers in relatie tot activiteiten met gevaarlijke stoffen in de omgeving. De acceptatie van risico's wordt gestuurd door: de ambitie om een veilige woonomgeving te creëren voor de inwoners; de ambitie om vanuit een economisch en sociaal perspectief bedrijven voldoende kansen te bieden om zich als bedrijf in Bergen op Zoom te vestigen, een gezonde bedrijfsvoering te ontwikkelen en werkgelegenheid te creëren . Deze ambitie is voor verschillende gebiedstypen verder uitgewerkt.
Een gebiedsgerichte uitwerking van het beleid met oplossingen die passen bij de gebiedskenmerken
Hieronder wordt de essentie van het gemeentelijk beleid per gebiedstype samengevat. Woonwijken In woonwijken verblijft een groot aantal mensen op een relatief beperkt oppervlak. Om burgers een zo veilig mogelijke woonomgeving te bieden worden in dit gebiedstype geen bedrijven toegelaten die een veiligheidsrisico voor de omgeving veroorzaken . De gemeente streeft er naar dat de oriëntatiewaarde van het groepsrisico niet wordt overschreden. Ook wordt er naar gestreefd dat er in principe geen nieuwe kwetsbare objecten met verminderd zelfredzame personen zoals kinderen, bejaarden en zieken binnen het invloedsgebied van een risicovol bedrijf of transportas worden gerealiseerd. Bij
bestaande kwetsbare objecten met verminderd zelfredzame personen binnen invloedsgebieden van risicobronnen wordt extra aandacht besteed aan risicocommunicatie. Buitengebied Omdat zich in het buitengebied aanzienlijk minder personen bevinden, hanteert de gemeente hier een enigszins soepeler beleid. Bestaande (agrarische) bedrijven met propaantanks die noodzakelijk zijn voor de bedrijfsvoering en waarvoor geen veiliger alternatieven bestaan, kunnen op de huidige locatie blijven. Voorwaarde is wel dat de risicocontouren niet verder groeien en zo mogelijk worden verkleind. Algemeen uitgangspunt is wel dat risicovolle bedrijven op bedrijventerreinen worden gevestigd. Nieuwe risicovolle bedrijven zullen daarom in het buitengebied niet worden toegestaan tenzij er zwaarwegende belangen zijn om ze wel toe te staan. Overige risicovolle bedrijven worden toegestaan tenzij er zwaarwegende belangen zijn om ze te weigeren. De gemeente streeft er naar dat de oriëntatiewaarde van het groepsrisico niet wordt overschreden. Ook wordt er naar gestreefd dat er geen nieuwe kwetsbare objecten met verminderd zelfredzame personen zoals kinderen, bejaarden en zieken binnen het invloedsgebied van een risicovol bedrijf of transportas worden gerealiseerd Bij bestaande kwetsbare objecten met verminderd zelfredzame personen binnen invloedsgebieden van risicobronnen wordt extra aandacht besteed aan risicocommunicatie. Bedrijventerreinen Voor de bestaande en nieuwe risicovolle bedrijven moet er binnen de gemeentegrenzen plaats blijven. Nieuwe risicovolle bedrijven worden echter uitsluitend toegelaten op de bedrijventerreinen Theodorushaven en Noordland. De gemeente streeft er naar dat de oriëntatiewaarde van het groepsrisico niet wordt overschreden. Ook wordt er naar gestreefd dat er geen nieuwe kwetsbare objecten met verminderd zelfredzame personen zoals kinderen, bejaarden en zieken binnen het invloedsgebied van een risicovol bedrijf of transportas worden gerealiseerd Bij bestaande kwetsbare objecten met verminderd zelfredzame personen binnen invloedsgebieden van risicobronnen wordt extra aandacht besteed aan risicocommunicatie. Gemengd gebied In gemengd gebied komen woonfuncties naast bedrijvigheid voor. Bestaande risicovolle bedrijven blijven toegestaan maar nieuwe risicobedrijven worden niet toegestaan tenzij er sprake is van zwaarwegende belangen. In de transformatiezone snelweg wordt een uitzondering gemaakt voor LPG tankstations. De gemeente beschouwt de oriëntatiewaarde van het groepsrisico als richtinggevend. Ook wordt er naar gestreefd dat er geen nieuwe kwetsbare objecten met verminderd zelfredzame personen zoals kinderen, bejaarden en zieken binnen het invloedsgebied van een risicovol bedrijf of transportas worden gerealiseerd Bij bestaande kwetsbare objecten met verminderd zelfredzame personen binnen invloedsgebieden van risicobronnen wordt extra aandacht besteed aan risicocommunicatie.
Aanpak en organisatie
De aanpak is gericht op het realiseren van de ambities door: 1. Het opheffen van onacceptabele risicoknelpunten . Bestaande risicovolle activiteiten worden getoetst aan de wettelijke normen en aan de eigen ambities; 2. Het voorkomen van nieuwe risicoknelpunten . Nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen waarbij de risico's tot een onacceptabel niveau leiden, worden voorkomen; 3. Het beheersen van bestaande geaccepteerde risicosituaties. Bestaande risicovolle activiteiten en (beperkt) kwetsbare objecten worden getoetst aan wettelijke regelgeving en aan de gemeentelijke ambities. Om op een gestructureerde en planmatige wijze uitvoering te geven aan de bovenstaande ambities en om de voortgang van de uitvoering te bewaken is een meerjaren-uitvoeringsprogramma EV-taken opgesteld. Dit uitvoeringsprogramma bevat acties en maatregelen die zijn voorzien van een planning. Deze acties kunnen onder andere betrekking hebben op het uitvoeren van nader onderzoek naar risicosituaties, het opbouwen van kennis of het treffen van organisatorische
maatregelen gericht op de verankering van EV-taken in de organisatie. Het uitvoeringsprogramma is thematisch opgebouwd volgens de kwaliteitscriteria van het provinciale Programma Brabant Veiliger. In het jaarlijks op te stellen milieujaarverslag wordt verantwoording afgelegd over de voortgang van de uitvoering. Wij hopen u hiermee voldoende over het externe veiligheidsbeleid te hebben geïnformeerd.
Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Bergen op Zoom,
Bijlage 3 Overzichtslijst risicovol Ie bed rijven
55
Bevi-inrichtingen
gemeente Bergen op Zoom (1/3) ligging
BRZO
LPG
'17) Obot b.v . (14) Mepavex Logistics b.v.
Van Koniinenburawea 40 Beraen oo Zoom Blankenweg 11, Bergen op Zoom
BT: Noordland BT: Noordland
(23) TNO Heimolen b.v.
Heimolen 24, Bergen op Zoom
BG: bos
(18) Pico Bello (doorzet 110 m 3/j)
Halsterseweg 318, Bergen op Zoom
BT: De Poort
(24) Total Selfservicestation Moermont (doorz. 999 m3/j) (2) BP tankstation Heijmans (doorzet 999 m 3/j) (30) Wouwse Tol Noord (doorzet 499 m 3/j)
Randweg Noord 10, Bergen op Zoom
BT: De Linie
Randweg West 1, Bergen op Zoom
BG: geledingszonde
Ruijtershoveweg 10, Bergen op Zoom
Transformatiezone snelweg
(7) Esso De Wouwse Tol (doorzet 999 m 3/j)
Rijksweg A58 1, Bergen op Zoom
rrransformatiezone snelweg
(22) Texaco de Schans (doorzet 999 m 3/j)
Steenbergseweg 6, Halsteren
(21) Tankstation Oscan b.v. (doorzet 499 m 3/j)
Van Konijnenburgweg 81, Bergen op Zoom
!Gemengde functie Gemengde functie
(16) J.E. Musters (17,7 m 3 )*
Heerlesebaan 8 Beroen op Zoom
BG : coulissen
(1) Akkermans Techniek b.v.
Lelyweg 15, Bergen op Zoom
BT: Theodorushaven
Ammoniak
(11) Lamb Weston/Meijer v.o.f.
Kade 10 Beroen op Zoom
BT: Theodorushaven
Vervoer
( 13) Markiezaat Container Terminal
Vierlinqhweq, loswal Theodorushaven
BT: Theodorushaven
(25) Van den Bosch Transporten b.v.
Van Konijnenburgweg 60 Bergen op Zoom
BT: Theodorushaven
Propaan
Opslag verpakte gevaarlijke stoffen
* De QRA dient te
worden uitgevoerd dan wel te worden geactualiseerd, gemeente Bergen op Zoom zal dit initiëren.
56
Overige risicovolle inrichtingen Propaan
gemeente Bergen op Zoom {2/3)
(29) A.C.M. de Wit, 5 m 3 (10) Kampeercentrum Uit en Thuis b.v. 5 m '5) De Nieuwe Kloof b.v. 5 m 3 '12) Maneqe Molenzicht 2 x 3 5 m '19) Restaurant Le Bouleau 5 m '4) Chaletoark Vredenbura 3 m
Heimolen 56, Berqen op Zoom
BG BG
Zurenhoek 5 Bergen op Zoom
BG
Boslustwea 15a. Beraen op Zoom
BG
Bemmelenbera 16 Beraen op Zoom
BG
Vredenbura L Beraen op Zoom
BG
Kladde 3, Lepelstraat 3
3
3
3
'20) Snepvangers, 3 m 3
Oude Moerstraatsebaan 41, Beraen oo Zoom BT: De Linie BG Heinoort 1, Beraen op Zoom BG Huijbergsebaan 580 Beraen op Zoom
'8) Gerritsen 3 m 3 (26) J.C.F.M. van Tilburg, 3 m 3
Kleine Leeuwerik 36 Beraen op Zoom Zoomvlietweg 30a, Bergen op Zoom
BG
luider Kreekweg 2b, Halsteren
BG
'27) Voets b.v. 5 m
3
'15) Mts A. en C. van Wesel 3 m 3
(9) H. van Riet, 3 m (28) Willemse, 3 m
3
3
(3) C.A.A.M. Terheijden; 3,3 m 3 '40) Bruijs Jachtbouw b.v. · 4 .9 m 3 '36) Golf Wouwse Plantaae 5 m
3
BG
Zoomvlietweg 54, Bergen op Zoom
BG
Koestraatje 1, Halsteren
BG
Havendijk 14, Bergen op Zoom
WW
Zoomvlietweg 66, Bergen op Zoom
BG
De Boulevard Noord 45, Bergen op Zoom
BG
Ravelstraat. Beraen op Zoom Marconilaan 20, Bergen op Zoom
BT
Chloorbleekloog N14
(31) Zwembad De Schelp b.v .
Gasdruk-, meet- en regelstations CN2) N2
(6) Essent Netwerk b.v. (41) Gasreduceerstation (terrein Philip Morris)
BT
57
Provinciale Bevi/risicovolle inrichtingen BRZO
gemeente Bergen op Zoom (3/3) BT: TH
'39) Sabic Inovative Plastics b.v.
Plasticslaan 1 Beroen oo Zoom
'37) Nuplex Resins b.v .
Svnthesebaan L Beroen oo Zoom
BT: TH
Van Koniinenburqweq 84 Berqen oo Zoom
BT:TH
(38) Philip Morris b.v.
Marconilaan 20, Bergen op Zoom
BT
'34) Deponie Zuid NV (locatie De Kragge)
Moervaart 25, Bergen op Zoom
BG
Lelyweg 31, Bergen op Zoom
BT
Moervaart Bergen op Zoom
BT
'33) Crealis Nederland b.v.
Opslag verpakte gevaarlijke stoffen
Propaan
Zeer licht ontvlambare vloeistoffen 32) Caroill b.v.
Gasdruk-. meet- en regelstations (N2) N2
'35) Essent WKC Bergen op Zoom
BT: Bedrijventerrein BG: Buitengebied TF: Transformatiezone WW: Woonwijk Opmerking: De nummers corresponderen met de nummers op de signaleringskaart.
58
Legenda Kwetsbare objecten Inrichtingen Veiligheidsafstand PR10 - 6 Transportweg Transportweg Invloedsgebied (200mtr) Transport Spoorlijn Transport Spoorlijn Invloedsgebied (200mtr) Buisleiding Buisleidingen Invloedsgebied Invloedsgebieden Percelen
Formaat: A3 Schaal: 1:40.000 Datum: 10-aug-2012
