zorgplan s.w.v. Brevoordt 1

brinnummer bezoekadres postadres contactpersoon Telefoon e-mail

: : : : : :

27 FK Morsestraat 21 a postbus 391 dhr. A. Kreunen 0543-531708 [email protected]

website

: www.swvbrevoordt.nl

7101 JA Winterswijk 7100 AJ Winterswijk

zorgplan 2008-2009 s.w.v. Brevoordt

1

Inhoudsopgave

Hoofdstuk 1

Inleiding

Hoofdstuk 2

Functie van het zorgplan

Hoofdstuk 3

Overzicht van deelnemende besturen

Hoofdstuk 4

Overzicht van deelnemende scholen

Hoofdstuk 5

Actuele kengetallen

Hoofdstuk 6

Beleidsmatige bijstellingen/toevoegingen t.o.v. het vastgestelde strategisch beleidsplan

Hoofdstuk 7

Geplande activiteiten voor het schooljaar 2008-2009

Hoofdstuk 8 Hoofdstuk 9

De voorzieningen in het samenwerkingsverband De begroting

Bijlage 1

De lijst met namen leden bestuur, stuurgroep, PCL en medewerkers van het samenwerkingsverband

Bijlage 2

Een lijst met gebruikte afkortingen


2

Hoofdstuk 1

Inleiding Voor u ligt het Zorgplan van het samenwerkingsverband Brevoordt voor het schooljaar 20082009. Het is één van de twee documenten die richtinggevend zijn voor het uitgezette beleid binnen het samenwerkingsverband. Het andere document is het Strategisch Beleidsplan en in samenhang met elkaar sturen deze twee documenten op verdere ontwikkelingen in het samenwerkingsverband. Het nu voorliggende plan is sterk verbonden met de inhoud van het strategisch beleidsplan. In het hoofdstuk 7 staan een aantal activiteiten uitgewerkt, die allemaal voortkomen uit geformuleerde intenties in dat strategisch beleidsplan. In de inleiding van het afgelopen zorgplan schreef ik, dat gezien de hoeveelheid nieuwe ideeën die in activiteiten omgezet moesten worden, we een intensief jaar in zouden gaan. Niets bleek minder waar. Er lag zelfs zo veel, dat niet alle voornemens uitgevoerd konden worden. In hoofdstuk 7 van dit zorgplan is opnieuw aangehaakt bij de thema’s uit het Strategisch Beleidsplan en wordt aangegeven wat de vervolgacties zijn op een aantal fronten. Denk in onderwijsland op dit moment vooral niet dat je de tijd krijgt om ingezet beleid rustig tot op de werkvloer te implementeren. De beleidsimpulsen vanuit het ministerie volgen elkaar in een behoorlijk tempo op. Het nieuwste gedachtegoed vanuit Den Haag heet Passend Onderwijs. Een insteek die verder borduurt op het idee om zoveel mogelijk kinderen te laten profiteren van het rijke onderwijs- en pedagogische aanbod binnen het primair onderwijs. Een insteek die prima past binnen de actuele uitgezette lijnen van het samenwerkingsverband. Er komen nieuwe voorschriften, die we om moeten buigen naar kansen en mogelijkheden voor de door ons allen gedragen intenties van adaptief onderwijs. Na de bezoekronde vorig schooljaar op alle 46 scholen was de gedeelde conclusie, dat er binnen het samen-werkingsverband een grote mate van tevredenheid was, over het niveau en de kwaliteit van de samenwerking. Het mag nog wel eens benadrukt worden dat dat het resultaat is van een aantal factoren binnen het verband. Eén van die factoren is de grote mate van rust in de bestuurlijke aansturing van het verband. Door de gezamenlijke lijn van de schoolbesturen, kunnen we heel veel tijd steken in de praktijk van de scholen en kunnen we bezig zijn met dat waar het ons allemaal om gaat: kinderen met een vraagstelling. Wat dat betreft, geldt voor een samenwerkingsverband hetzelfde motto als voor elke school: zorg bij alles wat je doet, dat je volgens de kortst mogelijke lijn uitkomt bij het kind en de leerkracht. Met de wens, dat de nieuwe impulsen verder bijdragen tot verdieping vanuit de gezamenlijke visie, stap ik straks met veel vertrouwen en met veel plezier in mijn werk het nieuwe schooljaar in.

Ab Kreunen januari 2008


3

Hoofdstuk 2

De functie van het zorgplan EEN VAN DE 3 KERNDOCUMENTEN VAN HET SAMENWERKINGSVERBAND Binnen het samenwerkingsverband Het huidige strategisch beleidsplan is een vervolg op het Strategisch Beleidsplan en de jaarlijkse Zorgplannen uit de periode 2003-2007. Om alles overzichtelijk te houden, is gekozen om met ingang van 1-08-2007 te gaan werken met drie verschillende documenten, die elk voor een eigen deel plaats bieden aan reeds gerealiseerd en voorgenomen beleid. Deze drie documenten zijn de volgende: - het Strategisch Beleidsplan In dit plan staan de ontwikkelingsintenties voor een periode van 4 jaar - het Zorgplan Het zorgplan is het jaarlijks uit te brengen document, waarin de structuur, de plannen en de begroting voor het komende schooljaar staan uitgewerkt. - het Activiteitenplan Het Activiteitenplan is het document waarin het vastgestelde beleid van het samenwerkingsverband is verzameld. Steeds wanneer er een stukje beleid binnen het samenwerkingsverband verandert, wordt dat (nadat het gefiatteerd is) opgeslagen in het Activiteitenplan. In het strategisch beleidsplan en het zorgplan staan de beleidsvoornemens van het samenwerkingsverband formuleren. De beschrijving van de activiteiten staat nu nog in het Strategisch Beleidsplan 2003-2007. Het is de bedoeling om die inhoud op korte termijn te ordenen in het ‘nieuwe’ Activiteitenplan en ook om de inhoud op de website te gaan melden.

Functies van het Zorgplan Kwaliteitsdocument De weg om het beleid naar de toekomst vorm te geven is al ruime tijd geleden in geslagen en heeft geresulteerd in een Strategisch Beleidsplan met een looptijd van vier jaar. Het voorliggende Zorgplan regelt de insteken voor het komende schooljaar en de bekostiging daarvan. Het is het Zorgplan dat de korte termijn doelstellingen verankerd heeft, gezeefd uit het Strategisch beleidsplan

Planningsdocument Het proces van afspraken maken, controleren, evalueren, bijstellen tot nieuwe afspraken enz., gaat onveranderd door. Het zorgplan geeft de inzet aan voor het komende schooljaar. In de tweede helft van mei volgt een overzicht van de geplande acties voor het komende jaar gebaseerd op de (in april geëvalueerde) praktijkervaringen van het nu lopende schooljaar.


4

Verantwoordingsdocument Het Zorgplan is net als andere jaren het document dat de inzet van de middelen verantwoordt naar zowel alle instanties intern in het samenwerkingsverband als ook naar de inspectie en het ministerie. In het Zorgplan staat de bekostiging van het samenwerkingsverband uitgewerkt. Alle partijen in het verband krijgen zicht op de inkomsten en uitgaven als ook op de middelen die vrij gemaakt gaan worden ter intensivering van de hulp aan zorgleerlingen binnen de scholen van het verband. De procedure voor het vaststellen van het zorgplan is de volgende: - bespreking van het conceptplan in de stuurgroep van het samenwerkingsverband (december/januari ) - daarna wordt het plan (na het verwerken van de opmerkingen) besproken in het bestuur van het samenwerkingsverband (januari) - om vervolgens (begin februari) als voorgenomen besluit toegezonden te worden aan de verschillende schoolbesturen met het verzoek om in te stemmen en de de (g) m.r. daarin te kennen. - het Bestuur van het samenwerkingsverband stelt voor 1 april het Zorgplan vast, waarna het wordt opgestuurd naar alle besturen, scholen en de Inspectie.

Relatie tussen zorgplan, strategisch beleidsplan, schoolplan en schoolgids De in het Strategisch Beleidsplan en Zorgplan verwoorde en uitgewerkte doelstellingen moeten directe lijnen hebben naar de schoolplannen van de verschillende scholen. Het schoolplan is het document waarin elke school haar onderwijskundig beleid, personeelsbeleid en de inrichting van haar kwaliteitsbeleid beschrijft. Het Strategisch Beleidsplan en Zorgplan beïnvloeden het schoolbeleid op onderdelen en de schoolplannen en meerjarenplannen van de scholen dragen de bouwstenen aan voor het beleid op het niveau van het samenwerkingsverband. De samenhang tussen de schoolse en bovenschoolse documenten krijgt gestalte in de volgende afspraken: - de inhoudelijke lijn van het Strategisch Beleidsplan is het product van een aantal studiedagen in 2006/2007 met directies en intern begeleiders van alle scholen. - het zorgprofiel sluit aan bij het Strategisch Beleidsplan en geeft de actuele stand van zaken in de ontwikkeling op de school weer en de vervolgstappen die de school gepland heeft voor haar eigen ontwikkeling in de zorg. - de vervolgstappen zijn onderdeel van een jaarlijks bij te stellen meerjaren ontwikkelingsplan op elke school. Beide documenten zijn onderdeel van het schoolplan. - aan het eind van elk schooljaar (april) sturen de scholen hun evaluaties op van de geplande en uitgevoerde activiteiten van dat schooljaar. Deze evaluaties leveren de ingrediënten voor de planning op het niveau van het s.w.v. voor het daarop volgende schooljaar. - aan het begin van elk schooljaar vindt een evaluatiegesprek plaats over de gemaakte progressie en de planning voor dat schooljaar. - het jaarverslag vat de ontwikkelingen van het afgelopen schooljaar samen.


5

Deze beleidscyclus is samengevat in onderstaand overzicht: vaststelling Zorgplan door het Bestuur

maart concept Zorgplan in vergadering Bestuur

concept Zorgplan in Stuurgroep

januari

december

oktober evaluatief gesprek en school-directeur s.w.v.

elke school evalueert haar activiteiten van het lopende jaar

april

mei

op basis van de schoolevaluaties bepaling van acties komend schooljaar in samenwerkingsverband + jaarplanning

september jaarverslag samenwerkingsverband

november

Over de relatie met de schoolgids zijn afspraken gemaakt.

Vaststelling Het Zorgplan is vastgesteld door het besturenoverleg, volgens de in het reglement van het samenwerkingsverband aangegeven procedure. Plaats : Handtekening voorzitter:

Datum : Secretaris:


6

Hoofdstuk 3

Het Bestuur Overzicht van de deelnemende schoolbesturen In het samenwerkingsverband participeren de volgende besturen: Reflexis Openbaar Onderwijs Stichting De Korenburg Stichting Delta Stichting Interconfessioneel Onderwijs Bredevoort Stichting Interconfessionele Samenwerkingsschool Meddo Stichting voor Katholiek Basisonderwijs Dinxperlo/Gendringen Stichting Katholiek Basisonderwijs Gelderland Stichting Primair Onderwijs Noord Oost Achterhoek (OPONOA) Stichting Openbaar Primair Onderwijs Winterswijk (SOPOW) Stichting Vrije Scholen Athena Stichting Accent; scholengroep christelijk onderwijs Achterhoek

De namen van de bestuursleden zijn opgenomen in bijlage 1. Samenstelling, werkwijze en vergaderfrequentie zijn uitgewerkt in de statuten van het samenwerkingsverband. Sinds de nieuwe start in het gefuseerde nieuwe samenwerkingsverband per 1-08-2005 zijn de volgende veranderingen van kracht: - het bestuur bestuurt volgens de uitgangspunten van Policy Governance - de directeur van het samenwerkingsverband Brevoordt is verantwoordelijk voor de uitvoering van het beleid - het bestuurskader regelt de afspraken die gemaakt zijn tussen bestuur en directeur - in het Activiteitenplan staan de bestuursvormen en taken beschreven


7

Hoofdstuk 4

Overzicht van de deelnemende scholen Basisscholen Reflexis Openbaar Onderwijs De Slinger

De Wegwijzer

Stichting Interconfessioneel Onderwijs Bredevoort ’t Bastion

Stichting Interconfessionele Samenwerkingsschool Meddo ’t Kempken

Stichting Primair Onderwijs Noord Oost Achterhoek ’t Palet

Stichting Openbaar Primair Onderwijs Winterswijk Bargerpaske De Kolibrie Miste/Corle Stegeman ’t Woold

De Schakel Kotten De Olm ’t Waliën

Stichting Vrije Scholen Athena De Esch

Stichting Accent scholengroep De Broekhof ‘t Möllenveld Barlo ’t Warmelink‘ Ds. van Dijkschool Maranathaschool De Knienenbult De Hoeksteen (Gendringen) De Hoeksteen (Groenlo) Pr. Willem Alexanderschool Julianaschool

Groen van Prinsterer De Klimop De Triangel t Welink De Höve Kon. Wilhelminaschool (Winterswijk) F.E. van Veldenschool De Bontebrugschool Kon. Wilhelminaschool (Varsseveld) Emmaschool

Stichting voor Katholiek Basisonderwijs Dinxperlo/Gendringen St. Liboriusschool

Stichting Katholiek Basisonderwijs Gelderland St. Jozefschool (Aalten) De Vlier

St. Jozefschool (Winterswijk)


8

Stichting Delta St. Ludgerusschool (Zwolle) De Watermolenschool

St. Willibrordusschool De Ni’je Veste

Speciale scholen voor basisonderwijs Stichting De Korenburg De Korenburg

Stichting Accent Kon. Julianaschool


9

Hoofdstuk 5

Actuele kengetallen Kengetallen van het samenwerkingsverband Het samenwerkingsverband Brevoordt hanteert twee deelbegrotingen wat betreft personele en materiële middelen. De getallen hieronder in kolom A zijn gebaseerd op de scholen uit het oude s.w.v. Aalten e.o. De getallen hieronder in kolom B zijn gebaseerd op de scholen in het oude s.w.v. Wintergroen

a.

Aantal scholen 2008/2009

a

aantal basisscholen

b

aantal speciale scholen voor basisonderwijs

c

totaal aantal scholen

b.

44 2 46

Leerlingenaantallen per 1-10-2007 deel A

deel B

totaal

3.497

3.998

7.495

80

136

216

a

aantal basisschoolleerlingen

b

aantal leerlingen op de speciale scholen voor basis ond.

c

totaal aantal leerlingen in het samenwerkingsverband

3.577

4.134

7.711

d

deelnamepercentage samenwerkingsverband *

2,24 %

3,29 %

2,77 %

e

aantal leerlingen volgens 2%-deelname criterium

72

83

155

deel A

deel B

totaal

c.

Leerlingenstromen

(de items C t/m J zijn gemeten over het schooljaar 2006-2007)

A

inkomend grensverkeer per 1-10-2007 (totaal aantal)**

2

0

2

B

uitgaand grensverkeer per 1-10-2007(totaal aantal) ***

0

1

1

C

verwijzingen bao-sbo binnen eigen verband

13

21

34

D

terugplaatsingen sbo-bao binnen eigen verband

0

0

0

E.

plaatsing van leerlingen op de sbo a.g.v. verhuizingen

2

3

5

F.

inkomend grensverkeer afgelopen schooljaar

0

0

0

G.

instroom sbo vanuit voorschoolse instellingen

6

6

12

I.

Instroom uit REC-school

0

2

2

0

0

0

J. * **

***

Bao-bao doorverwijzingen van leerlingen via de PCL

onder deelnamepercentage wordt verstaan het percentage leerlingen dat opgevangen wordt op de speciale school voor basisonderwijs ten opzichte van het totaal aantal leerlingen in het samenwerkingsverband onder inkomend grensverkeer wordt verstaan leerlingen uit(speciale) basisscholen uit een ander (aangrenzend) samenwerkingsverband, die opgevangen worden in de speciale school voor basisonderwijs in het eigen verband. Onder A het totaal van de leerlingen, onder F de leerlingen die het afgelopen schooljaar geplaatst zijn. onder uitgaand grensverkeer wordt verstaan de leerlingen uit het eigen samenwerkingsverband die een speciale school voor basisonderwijs bezoeken in een ander samenwerkingsverband


10

Hoofdstuk 6

Beleidsmatige bijstellingen/toevoegingen t.o.v. het vastgestelde Strategisch Beleidsplan Inleiding In het Strategisch Beleidsplan staan ver uitgewerkte lijnen, die dienen als richtlijn en leidraad voor de deelnemende scholen in het samenwerkingsverband. Dat plan is gefiatteerd en kent een looptijd van 4 jaar, synchroon aan de schoolplanperiode. Een periode van vier jaar is lang en het is zeer wel denkbaar, dat er tussentijds beleidsmatige bijstellingen gedaan moeten worden. Omdat het Strategisch Beleidsplan niet tussentijds bijgesteld wordt, worden de veranderingen en aanvullingen op dat plan hieronder aangegeven, zodat ook deze nieuwe items vallen onder door de besturen gefiatteerd beleid. De aanvullingen op het beleid worden per jaar weergegeven. De uitgewerkte onderdelen hebben natuurlijk een geldigheid over de genoemde schooljaren heen, tenzij een tijdelijkheid is aangegeven.

Beleidsmatige aanvullingen in het schooljaar 2008-2009 a) Thematische studiedagen In het schooljaar 2007-2008 is gestart met een tweetal studiemiddagen rond thema’s vanuit het Strategisch Beleidsplan. Hoewel oorspronkelijk werd ingezet op het declareren van de kosten naar de deelnemende scholen, werd lopende het schooljaar deze insteek gewijzigd. Vanuit vrijwel alle scholen is deelgenomen. De bekostiging van de studiedagen wordt per 1-08-2008 opgenomen in de begroting van het samenwerkingsverband en vanuit de gezamenlijke middelen bekostigd. b) Het onderwijskundig rapport Er is vanaf het schooljaar 2006-2007 gewerkt met het onderwijskundig rapport, zoals dat ontwikkeld is met de studenten van Schaersvoorde. Die periode wordt per 1-08-2008 afgesloten. Het product Onderwijskundig rapport wordt ondergebracht bij een professioneel automatiseringsbedrijf, A&M Impact in Doetinchem. Daarmee is (met een stuk aanpassing) de kwaliteit gewaarborgd, is een efficiënte helpdesk beschikbaar en kunnen aanpassingen sneller gerealiseerd worden. Om de financiële gevolgen van deze operatie te dekken wordt in de m.i. begroting een post Onderwijskundig Rapport opgenomen.


11

Hoofdstuk 7

Geplande activiteiten voor het schooljaar 2008-2009 Inleiding In het strategisch beleidsplan van het samenwerkingsverband staan de thema’s voor de periode van 2007-2011. Het oppakken van die thema’s kan worden gespreid over die periode van 4 jaar. Die spreiding geldt zowel voor het activeren van zo’n thema binnen het samenwerkingsverband, als voor het oppakken van een thema door een school. In onderstaande hoofdstukken staan de thema’s uit het strategisch beleidsplan, die per 1-082008 omgezet worden naar activiteiten. De inhoud van die activiteiten sluit aan bij de beschrijving van dat thema in het strategisch beleidsplan. In veel gevallen echter is de beschrijving hieronder als activiteit beknopt samengevat en wordt gemakkelijk doorverwezen naar het strategisch beleidsplan voor een verdere toelichting.

Activiteit 1 Handelingsgericht werken Handelingsgericht werken Handelingsgericht werken (vanaf nu hgw) is een samenhangende visie op de kwaliteit van de begeleiding en ondersteuning van kinderen, die extra aandacht binnen de zorg nodig hebben. Hgw neemt afstand van de traditionele benadering, die we kennen als “verklarende diagnostiek”. De verklarende diagnostiek kijkt wat eenzijdig naar kindkenmerken en probeert oorzaken op te sporen om van daaruit aanwijzingen te geven voor het handelen. Handelingsgericht werken is gebaseerd op het “interactieprincipe” tussen de leerling en de leraren en begeleiders. Het gaat niet alleen meer om kindkenmerken, maar vooral ook om de manier waarop men als leraar en als school daar mee om gaat. Onderwijsbehoeften van kinderen staan centraal (die worden dan ook goed in kaart gebracht), maar de belangrijkste vraag is of de leerkracht daaraan tegemoet kan komen in de situatie waarin hij of zij zich bevindt. Het gaat dus tevens om leerkrachtengedrag en invloeden uit de omgeving van het kind. Hgw is sterk praktijk gericht: wat kan de leerkracht doen om de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van de leerling te realiseren (met daarbij het mentale concept of “construct” van de leerkracht als aangrijpingspunt). En als dat niet lukt, wat kan dan de school of het samenwerkingsverband dan doen om extra steun te bieden. Het basale concept is uitgewerkt op een aantal niveaus: - de onderwijsbehoefte van het kind - het gedrag van de leraar - de schoolinterne steun van de intern begeleider - het zorgbeleid van de school (de directie) - de bovenschoolse ondersteuning vanuit het samenwerkingsverband - de wijze waarop het zorgplatform c.q. de P.C.L. functioneert Er wordt gewerkt vanuit een samenhangend geheel van verschillende actoren, die allemaal een eigen rol in het geheel spelen en dezelfde “taal” moeten spreken.

Voor het schooljaar 2008-2009 Voor het schooljaar 2008-2009 worden voor de verdere realisatie van dit thema de volgende activiteiten opgezet: - in het schooljaar 2007-2008 zijn een viertal scholen begonnen met het eerste jaar van de cursus H.G.W. Voor die scholen zal in 2008-2009 het tweede jaar van deze scholing ingevuld worden. zorgplan 2008-2009 s.w.v. Brevoordt

12

- vanuit de ronde schoolbezoeken in 2007/2008 is het overzicht gekomen van de deelname van de scholen aan deze cursus door de verschillende jaren heen. In het schooljaar 2008/2009 zal een tweede groep scholen aan deze cursus gaan starten.

De bekostiging Het financiële plaatje van dit scholingstraject is bekend en wordt bij inschrijving met de scholen besproken. Uitgangspunten daarbij zijn: - de scholing wordt betaald vanuit het budget nascholing van de participerende school - ondersteuning vanuit de externe begeleiding van het samenwerkingsverband komt uit de reguliere uren van de s.w.v. medewerkers - het samenwerkingsverband neemt ook in 2008-2009 een post in haar begroting op voor de scholing van de leden van de P.C.L. en verdere scholing van de externe begeleiders.

Activiteit 2 De doorgaande lijn tussen de voorschoolse instellingen en het primair onderwijs Vooraf In de afgelopen jaren is er steeds veel aandacht geweest voor het opzetten van een goed systeem om de zorg in beeld te brengen. Elke school beschikt over een goed leerlingvolgsysteem, waarmee leerlingen die extra aandacht vragen vroegtijdig in beeld komen en waarmee die leerlingen in hun verdere ontwikkeling goed gevolgd worden om de resultaten van de extra aandacht te meten. De gemeenschappelijk afspraken daarover liggen vast in het Activiteitenplan. Natuurlijk moet het signaleringssysteem onderhouden worden, maar als speerpunt binnen het strategisch beleid vraagt het verder geen specifiek innovatieve aandacht meer. Op één aandachtspunt na. Een punt waarbinnen de resultaten van een andere inspanning in de praktijk goed zichtbaar worden. De afgelopen jaren is de samenwerking met de voorschoolse instellingen in de gemeenten Winterswijk, Groenlo, Aalten en Dinxperlo op een meer dan voortreffelijke manier van de grond gekomen. Dat heeft geresulteerd in het opzetten van een goed systeem van zorg en een goed signaleringssysteem in de voorschoolse instellingen. Voor de instellingen binnen alle vier de genoemde gemeenten geldt, dat er gekozen is voor een kindvolgend registratiemodel dat aansluit bij de wijze waarop er in de eerste groepen van het onderwijs gekeken wordt naar kinderen. In de doorgaande lijn wordt nu gebruik gemaakt van één model en wel het ontwikkelingsvolgmodel van het Seminarium voor Orthopedagogiek. Binnen het beleid van het samenwerkingsverband is afgesproken, dat de basisscholen minimaal de zorgleerlingen in groep 1 en 2 in beeld brengen en houden door het invullen van dit model.

Voor het schooljaar 2008-2009 Om de doelstellingen te operationaliseren zullende volgende activiteiten opgezet worden: - het samenwerkingsverband biedt de komende drie jaar nog de cursus aan voor het ontwikkelingsvolgmodel voor kleuters, voor scholen die daar mee willen starten. Nieuwe leerkrachten kunnen hier ook meteen gebruik van maken. Het samenwerkingsverband heeft een samenwerking met het Seminarium voor Orthopedagogiek opgezet, waarbinnen één van de extern begeleiders de licentie heeft verkregen om alle cursussen rond het ontwikkelingsvolgmodel te mogen verzorgen. Cursussen voor collega’s, die voor de eerste zorgplan 2008-2009 s.w.v. Brevoordt

13

-

-

-

keer met het O.V.M. gaan werken, vallen onder de offertes van het Seminarium. Alle andere activiteiten rond het o.v.m. vallen onder de taak van de externe begeleiding en zijn dus gratis voor de deelnemende scholen en voorschoolse instellingen binnen het samenwerkingsverband scholen die al bekend zijn met het ontwikkelingsvolgmodel, maar hun kennis willen updaten kunnen worden geholpen door de beide extern begeleiders van het samenwerkingsverband. hetzelfde aanbod geldt voor scholen die aan de slag willen met de digitale verwerking van de geobserveerde leerlingen. In een betrekkelijk korte tijd kunnen de extern begeleiders de mogelijkheden en consequenties van de digitale versie met de collega’s in de groepen 1 en 2 verkennen. Vanuit de Werkgroep Het Jonge Kind binnen het samenwerkingsverband (waarbinnen de gemeenten Aalten en Winterswijk samen op gaan) wordt gewerkt aan een beleidsstuk waarin alle bestaande afspraken en beleid geherformuleerd worden. Doel van deze insteek is het beschrijven van de doorgaande lijn tussen de voorschoolse instellingen en het primair onderwijs, zoals dat een opdracht is binnen de kaders van Passend Onderwijs. Het is nog moeilijk te plannen, wanneer dit beleidsstuk gefiatteerd is, omdat hiervoor ook de besturen van de participerende instellingen en gemeenten hun oordeel moeten geven. Deze actie kent een breed gebied van actoren, omdat hier een van de thema’s van de Lokaal Educatieve Agenda’s van de gemeenten Aalten en Winterswijk integraal binnen de kaders van het samenwerkingsverband uitgewerkt wordt.

De bekostiging van deze activiteiten - voor de aangeboden cursussen gelden dezelfde voorwaarden als altijd: de kosten worden per deelnemer omgeslagen en in rekening gebracht bij de deelnemende scholen. - de andere activiteiten worden uitgevoerd binnen de taakuren van de medewerkers van het samenwerkingsverband

Activiteit 3

Het lezen

Vooraf Zoals in het strategisch beleidsplan is aangegeven, blijft lezen voor de komende vier jaren onverminderd veel aandacht krijgen en blijft dus een speerpunt binnen het beleid van het samenwerkingsverband. Dat houdt in, dat het beleid voor de komende vier jaar wat betreft lezen zal bestaan uit: - een continuering van een aantal inzetten uit de periode 2003-2007 - het verdiepen en verbreden van het aanbod binnen het samenwerkingsverband - het inzichtelijk maken van de stand van zaken wat betreft de leesresultaten in het samenwerkingsverband, het benoemen van de knelpunten en bezien of daar aanvullend beleid op moet worden geformuleerd. Zie activiteit 8 Het continueren van lezen als speerpunt Dat betekent, dat binnen het reeds lopende beleid de volgende activiteiten gecontinueerd worden: . de bovenbouwcursus dyslexieprotocol blijft de komende twee jaar in het aanbod van het samenwerkingsverband zitten. . de terugkommomenten voor de deelnemers in het schooljaar nadat de cursus gevolgd is blijft gelden als follow-up voor de cursus dyslexieprotocol. . de intervisiemomenten binnen de kwaliteitskringen met als thema implementatie dyslexieprotocol zullen de komende 3 jaar als activiteit aangeboden blijven worden zorgplan 2008-2009 s.w.v. Brevoordt

14

. de kennis rond lezen blijft natuurlijk aanwezig en beschikbaar vanuit de groep externe begeleiding van het samenwerkingsverband. . meewerken aan het onderzoeken of een leerling, die wat betreft zijn leesontwikkeling binnen de dyslexiecriteria valt, een dyslexieverklaring kan krijgen.

Een verdiepend en verbredend aanbod Voortbordurend op de basis, die met de implementatie van het dyslexieprotocol is gelegd, is het zaak om nu te kijken waar een verdieping van het aanbod voor technisch lezen kan worden opgenomen. Tevens wordt vanuit veld nadrukkelijk gevraagd om ook te zoeken naar een verbreding van het aanbod. In de aanpak tot dusver heeft nadrukkelijk het technisch lezen centraal gestaan. Verbreding betekent, dat de verbinding gelegd gaat worden met het vak begrijpend lezen. Dat leidt voor het schooljaar 2008-2009 tot de volgende activiteiten - het blijven aanbieden van de aanpak van het HARD project in het aanbod van het samenwerkingsverband. - het beschikbaar blijven houden van de kennis rond de leesontwikkeling in de groep externe begeleiders van het samenwerkingsverband - het continueren van de dyslexiecursus voor de bovenbouw - het blijven aanbieden van kwaliteitskringen met als thema ‘leesontwikkeling”. De bekostiging Gelijk aan alle aangeboden cursussen geldt ook hier een verrekening van de gemaakte kosten per deelnemer ten laste van de nascholingsbudgetten per school.

Activiteit 4

Het rekenen

De inhoud van het aanbod voor de 100-structuur De aanpak zal bestaan uit het programma “Met Sprongen Vooruit’ , ontwikkeld binnen het Freudenthal instituut in Utrecht. Het programma kent de volgende karakteristiek: . het is methode onafhankelijk . kent een zeer sterke praktijkinvulling . doelgroep is de leerkracht en de intern begeleider . sluit goed aan bij het idee van meervoudige intelligentie, benadert het inoefenen van de 100-structuur vanuit verschillende invalshoeken . geeft nadrukkelijk invulling aan het idee, dat een geautomatiseerde 100-structuur basaal is voor het oppakken van de verdere rekenvaardigheden De inzet Het programma wordt opgenomen in het scholingsaanbod vanuit het samenwerkingsverband, dat elk schooljaar in april naar de scholen gaat. Het al dan niet intekenen is een schoolverantwoordelijkheid. De bekostiging Gelijk aan alle aangeboden cursussen geldt ook hier een verrekening van de gemaakte kosten per deelnemer ten laste van de nascholingsbudgetten per school.


15

Activiteit 5 De sociaal-emotionele ontwikkeling Vooraf Ook dit thema was en blijft speerpunt binnen het beleid van de komende vier jaren . In de invulling van dat beleid zitten twee aspecten: continuering van reeds lopende activiteiten en het opzetten van een aantal nieuwe activiteiten. Doorlopende activiteiten Uit de huidige insteken blijven de volgende mogelijkheden voor de komende vier jaar binnen het aanbod vanuit het samenwerkingsverband staan: Taakspel. De opzet staat in het document ‘Het Activiteitenplan’. ondersteuning van leerkrachten inzake gedragsproblemen door externe begeleiding en schoolmaatschappelijk werkende een scholingsaanbod voor de invoering van het ontw. volgmodel voor het volgen en in beeld brengen van de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. het organiseren van kwaliteitskringen voor leerkrachten over dit onderwerp. De opzet van bovengenoemde activiteiten staat uitgewerkt in het document ‘Het Activiteitenplan’. Nieuwe activiteiten

a)

De leerkracht centraal In de opzet van het strategisch beleidsplan wordt als uitgangspunt bij heel veel activiteiten gekozen om de leerkracht de centrale rol te geven als het gaat om het invoeren van veranderingen. De rol van leerkrachten in de interactie met kinderen is van groot belang. Daarom komt het samenwerkingsverband met een aanbod, dat in gaat op de rol en de attitude van de leerkracht in relatie tot ervaren gedragsproblemen. Vanuit een pilot in het schooljaar 2006-2007 wordt een aanbod ontwikkeld voor de scholen in het samenwerkingsverband. Ten tijde van het schrijven van dit zorgplan, is de pilot nog niet afgerond. Binnen de huidige stand van zaken kan aan onderstaande invulling gedacht worden, met daarbij de restrictie, dat voortschrijdende ervaringen tot bijstellingen kunnen leiden. Het project ‘de leerkracht centraal’. In het aanbod vanuit samenwerkingsverband voor dit project zitten de volgende stappen: . na aanvraag vanuit de school een zorgvuldige intake. Het resultaat daarvan moet zijn: - een aantoonbaar draagvlak binnen directie, ib en de leerkracht(-en)/ team. - het opzetten van het traject, dat past bij de vraag en de mogelijkheden van de school . een ronde assesments per leerkracht gekoppeld aan video-opnames . het inrichten van een stuurgroep als procesbegeleider . een ronde besprekingen van video-opnames per leerkracht . een tweede ronde besprekingen van video-opnames per leerkracht . twee studiemiddagen voor de overdracht van het theoretisch model . een evaluatiemoment om te terug te kijken en te bezien welke vervolgstappen gedaan moeten worden.


16

Voor het schooljaar 2008-2009 Binnen het kader van het Strategisch Beleidsplan staat het inrichten van bovengenoemd aanbod. Gezien de hoeveelheid nieuwe impulsen die naar het scholenveld opgezet moesten worden, is de uitwerking van deze activiteit verschoven naar 2008. Zodra het aanbod voor dit item klaar is, zullen de scholen er over aangeschreven worden. Gestreefd wordt naar de volgende opzet in de tijd: . in maart 2008 is er een inventarisatie geweest, waarbij gekeken is of en zo ja hoeveel scholen er in het schooljaar 2008-2009 willen starten met het project ‘De leerkracht

centraal’. . als dat een cluster startende scholen heeft opgeleverd, dan zijn er in de maand mei contacten geweest om met elkaar te overleggen, hoe dat traject ingericht moet worden. Daarbij gelden de kaders zoals vastgelegd in het strategisch beleidsplan. . als er een groep scholen start, dan heeft het samenwerkingsverband de voorbereidende werkzaamheden om te komen met een scholingsaanbod en -traject afgerond. De bekostiging De bekostiging van de cursussen, zijn voor de aanvragende school. Het samenwerkingsverband bekijkt of er uit de reguliere uren van het samenwerkingsverband ondersteuning geboden kan worden.

b)

Het organiseren van intervisiebijeenkomsten en bijeenkomsten met als doel kennisoverdracht w.b.gedragsmatige vraagstellingen Het organiseren van intervisiebijeenkomsten voor leerkrachten (kwaliteitskringen) rond het thema gedrag blijft een gecontinueerde activiteit. De opzet hiervoor staat uitgewerkt in het document ‘Het Activiteitenplan’.

Kennisoverdracht Het organiseren van bijeenkomsten voor het overdragen van kennis is een activiteit die voortborduurt op de gedachte van het aanbieden van nascholing. Het uitbreiden van het aanbod in de richting van thema gedrag is een uitbreiding in onderwerpen. Het is een punt van aandacht binnen elke hieronder genoemde activiteit, dat het aanbod strookt met de geformuleerde basisvisie binnen het samenwerkingsverband.

De opzet Voor het schooljaar 2008-2009 wordt ingestoken op : het organiseren van themagerichte informatieve bijeenkomsten na schooltijd Onderwerpen voor deze bijeenkomsten zijn . het kind met autistisch gedrag . het kind met pddnos . het kind met oppositioneel gedrag . het angstige (depressieve) kind Er zullen in het schooljaar van 2008-2009 twee thema bijeenkomsten worden aangeboden. De thema’s zullen worden aangegeven in de jaarplanning en in het overzicht van de scholingsbijeenkomsten en –mogelijkheden. Aan het eind van dat schooljaar zal worden geïnventariseerd of er voldoende deelnemers zijn voor een verdiepingstraject of voor een cursus, die het schooljaar daarop zal worden aangeboden. Zowel de themabijeenkomsten als de verdiepingstrajecten en de cursus kennen een begrenzing in het aantal deelnemers. Daar waar nodig (overtekening) zal geprobeerd worden om een themabijeenkomst voor een tweede of derde keer te organiseren. In alle gevallen zullen de geplande bijeenkomsten worden meegenomen in de jaarplanning zorgplan 2008-2009 s.w.v. Brevoordt

17

van het samenwerkingsverband.

De financiering van deze bijeenkomsten Zowel de verdiepingstrajecten als de cursussen kennen een deelnemersprijs, die gedeclareerd worden bij de scholen van waaruit de deelnemers komen. Voor het organiseren van de thematische bijeenkomsten wordt een bedrag opgenomen in de begroting van het samenwerkingsverband.

c)

Een netwerk van (vaardigheids-)trainingen op lokaal- of verbandsniveau voor kinderen met een lichte gedragsmatige vraagstelling Er is in het samenwerkingsverband nadrukkelijk een behoefte geformuleerd, om (vaardigheids-)trainingen te organiseren voor kinderen met een lichte gedragsmatige hulpvraag. Een hulpvraag, die de verwachting rechtvaardigt, dat er met naar rato lichte een laagfrequente ondersteuning effectief geholpen kan worden.

De aard van de trainingen In dit kader passen de volgende trainingen: sociale vaardigheidstraining - weerbaarheidstraining - psycho-educatie (weten, handelen en leiden)

De karakteristiek van de trainingen Deze trainingen kenmerken zich door de volgende aspecten: lage frequentie binnen het aanbod - het aanbod is specifiek voor een doelgroep - het aanbod is groepsgericht - wel criteria, geen indicatie - ouders en school worden actief betrokken bij de training

Het aanbod naar de school, kindnabij Gezien het karakter van het aanbod wordt gezocht naar een organisatie van deze trainingen zoveel mogelijk kindnabij. Dat betekent dat er voor een groep aangemelde kinderen gezocht gaat worden naar een centrale locatie . Dat kan zijn dat de training lokaal wordt georganiseerd, maar het aantal aanmeldingen kan er ook toe leiden dat er een plek moet worden gezocht binnen het samenwerkingsverband. Onderzocht moet worden of deze trainingen onder, dan wel aansluitend op de schooltijd kunnen worden gegeven.

De relatie met school en ouders Het is van groot belang, dat de inhoud en aanpak van deze trainingen gedeeld worden met en bekend zijn bij de leerkrachten die de kinderen doorverwijzen en de ouders van de kinderen. De in de training voorgestane aanpak moet, daar waar mogelijk, een vervolg krijgen in het gedrag en benadering van leerkrachten en ouders. Per training moet bekeken worden op welke manier deze overdracht gerealiseerd kan worden. Een speciaal punt van aandacht is de relatie met het signaleren van gedrag op school, de wijze waarop het aanbod aansluit op aspecten die gevonden en gesignaleerd worden a.h.v. het leerlingvolgsysteem voor de soc. em. ontwikkeling.


18

De organisatie Vanuit het samenwerkingsverband komt een aanbod waarin deze trainingen zijn opgenomen. In dat aanbod staat overzichtelijk: . een beschrijving van de doelgroep die gebaat is bij deze training. School moet ondersteuning kunnen krijgen in het uitzoeken of een leerling werkelijk baat heeft bij een voorgestelde training. . dat betekent een criteria omschrijving . de opzet van de cursus in aantallen keren ed. . een beschrijving van de voorgestane inhoudelijke aanpak . een opzet om te komen tot uitwisseling met school en ouders . de aanmeldingsprocedure . de wijze van bekostigen

Verzorgd door Per cursus moet worden bekeken wie deze aan kan bieden. Onderzocht moet worden of we daar in kunnen investeren, door iemand vanuit het samenwerkingsverband (= ook één of meerdere gemotiveerde collega’s uit één van de scholen) daarvoor op te laten leiden. Wat eveneens nog moet worden bekeken is op welke wijze we de leerlingbegeleiders van de IJsselgroep en mogelijk de orthopedagoog van het samenwerkingsverband in kunnen zetten (met name voor het beoordelen of de aanmelding past binnen de doelstelling van de training).

De financiering Een aspect binnen dit geheel dat nog verder uitgewerkt moet worden. Mogelijke bekostiging vanuit de aanmeldende school, met al dan niet een bijdrage van de ouders. Onderzocht moet worden, of er een beroep is te doen op zorgverzekeraars. Het opzetten van dit aanbod wordt gerealiseerd uit de taakuren van de medewerkers van het samenwerkingsverband. Voor het schooljaar 2008-2009 Binnen het kader van het Strategisch Beleidsplan staat het inrichten van bovengenoemd aanbod. Gezien de hoeveelheid nieuwe impulsen die naar het scholenveld opgezet moesten worden, is de uitwerking van deze activiteiten verschoven naar 2008. Zodra het aanbod voor dit item klaar is, zullen de scholen er over aangeschreven worden. Gestreefd wordt naar het aanbieden van deze mogelijkheden in het najaar van 2008.

d)

Taakspel en Opvoeden Zo Het aanbod voor het implementeren van Taakspel binnen school staat beschreven als vigerend beleid in het Activiteitenplan. Als aanvullende activiteit moet er nog een cursus komen waarmee ouders in het verlengde van de Taakspelactiviteiten op school geactiveerd worden. Die cursus is in den lande voorhanden onder de titel ‘Opvoeden, doe je zo’. Het is een doelstelling om die cursus vanuit het samenwerkingsverband aan te bieden, gekoppeld aan de scholen die met Taakspel aan de slag zijn of gaan. Bekeken moet worden in hoeverre ‘Opvoeden, doe je zo’. automatisch gekoppeld wordt aan de cursus Taakspel op school. Een andere optie is het aanbieden van de cursus ‘Opvoeden, doe je zo’ als aanvullend aanbod. Voor de inhoud van de cursus wordt contact opgenomen met Spectrum, een mogelijke uitvoering zou neergelegd kunnen worden bij de schoolmaatschappelijk werker binnen het samenwerkingsverband.


19

Voor 1-01-2008 heeft deze intentie inhoud gekregen en is als aanbod naar de scholen uitgebracht. Voor het schooljaar 2008-2009 De cursus ‘Opvoeden Zo’ zal vanaf april 2008 worden opgenomen in het nascholingsaanbod van het samenwerkingsverband. Zij zal worden verzorgd door de schoolmaatschappelijk werker en een van de extern begeleiders van het samenwerkingsverband. Op voorhand moet aangegeven worden, dat er een maximum zit aan de hoeveelheid cursussen, die in een schooljaar gestart kunnen worden.

De bekostiging van deze activiteit De kosten voor deze scholing vallen onder de uitvoerende taken van de externe begeleiding. Wat betreft de inzet van de schoolmaatschappelijk werker zijn er mogelijkheden zijn om uren voor deze cursus rechtstreeks te bekostigen vanuit de St. MEE.

e)

Het gesprek met de ouders In toenemende mate wordt het belangrijk om ouders te betrekken bij de ontwikkelingen van hun zoon of dochter. Ook binnen de beleidsvoornemens van Passend Onderwijs is er voor ouders een steeds actievere rol toegedicht. Veel scholen hebben al heel erg geïnvesteerd in het leggen van die oudercontacten en het informeren van ouders volgens vaste protocollaire lijnen. Eén van de knelpunten waar collega’s vaak tegen aanlopen is het voeren van het gesprek met ouders, zeker als er in dat gesprek ook nog eens een slecht nieuwsboodschap overgebracht moet worden. In het nascholingsaanbod van het samenwerkingsverband zit vanaf 1-08-2007 een cursus die dit thema bij de kop neemt en collega’s, die daar behoefte aan hebben, schoolt in het voeren van (slechtnieuws-) gesprekken met ouders. De condities om deel te nemen aan deze cursus, zijn dezelfde als voor de intekening op de andere cursussen binnen het samenwerkingsverband. De bekostiging Gelijk aan alle aangeboden cursussen geldt ook hier een verrekening van de gemaakte kosten per deelnemer ten laste van de nascholingsbudgetten per school.

Activiteit 6

Centrale observatie en diagnostiek voor jonge risico-kinderen

De aanpak Om dit thema te verkennen wordt een werkgroep gestart. De leden daarvoor zullen worden geworven uit de (speciale) scholen voor basisonderwijs in het samenwerkingsverband en de externe begeleiding van het samenwerkingsverband. De werkgroep krijgt als opdracht mee om bovengenoemde intentie te gaan verkennen en om te komen met een rapportage, waarin een aantal aanbevelingen staan voor het al dan niet invullen van dit thema. In de werkgroep zal worden bekeken, of ook collega’s uit de Regionale Expertise Centra gevraagd zullen worden deel te nemen. Als werkkader zal de samenvatting van de reacties uit de studiedag van 21 november aan de groep worden meegegeven.


20

Tijdspad De werkgroep komt voor de eerste keer bij elkaar in het najaar van 2007 en levert haar rapportage aan de stuurgroep van het samenwerkingsverband aan in de maand maart 2008. Voor het schooljaar 2008-2009 Ten tijde van het schrijven van dit Zorgplan is nog niet duidelijk wat de inhoud van deze ontwikkeling gaat worden. Zoals nu in te schatten is, wordt deze inhoud opgenomen binnen de kaders van Passend Onderwijs.

Activiteit 7

Het Jeugdzorg Advies Team

Een nascholingsaanbod voor de leerkrachten

-

-

-

Eén van de doelstellingen binnen de JAT-pilot is het verzorgen van een nascholingsaanbod naar leerkrachten waarbij het gaat om het nog beter herkennen van signalen van mishandelingen en andersoortige psycho-sociale problematiek in de kind- en gezinssituatie. Wat betreft die nascholing de volgende richtinggevers: het aanbod wordt verzorgd vanuit het samenwerkingsverband al dan niet met externe ondersteuners de scholing omhelst één studiedag of twee studiemiddagen de nascholing wordt bij voorkeur aangeboden op teamniveau elke cursusgroep kent een streefbezetting van tussen de 15 en 20 deelnemers. Voor een aanbod voor een groter team wordt er overlegd met de directie van de school. Om tot een financieel ‘rendabele’ groep te komen kunnen teams samengevoegd worden in het aanbod is er aandacht voor de volgende aspecten: . het aanbieden van het benodigde theoretisch kader (kennis hebben van signalen) . het doen van een aantal praktische oefeningen (aandacht voor signaleren als proces, wat doet het met jezelf, signaleren is subjectief, onbewuste observaties) . aanhaken bij de zorgstructuur op de school en het inbedden van de cursusinhoud in het beleid van de school de opbrengst van de cursus zal zijn: . een signalenchecklist . een stroomschema van de zorg . lijst met vragen aan een collega . sociale kaart met elementaire overzichten . wat- en- waar- signaleren lijst . (mogelijk) een dvd met daarop een aantal instructiemomenten

Voor het schooljaar 2008-2009 . Het cursusaanbod zoals hierboven omschreven is klaar en reeds het afgelopen schooljaar in praktijk gebracht. In het begin van het schooljaar 2008-2009 worden de schoolmaatschappelijk werker en een van de extern begeleiders geschoold in het geven van de cursus .Zij zorgen voor het verdere aanbod naar de scholen die zich hier de komende jaren op gaan inschrijven. . wat betreft de status van de Jeugdzorg Advies Teams geldt, dat per 1-08-2008 de projectstatus beëindigd zal gaan worden. Het J.A.T. wordt dan als een structurele voorziening ingebed in de structuur van onderwijs en jeugdzorg. . de ontwikkelingen binnen het J.A.T hebben tot dusver een redelijk goed lopende lijn wat betreft de intake en de samenwerking met Bureau Jeugdzorg. Doel voor het schooljaar 2008-2009 is om te komen tot een afstemming met de instellingen voor de geïndiceerde zorg. zorgplan 2008-2009 s.w.v. Brevoordt

21

De bekostiging . De cursus (die door alle scholen wordt gevolgd) wordt betaald uit de gemeenschappelijke middelen van het samenwerkingsverband. Omdat in het schooljaar 2008-2009 nog een beroep moet worden gedaan op de inzet van het Servicepunt Schoolmaatschappelijk Werk in Rotterdam, is een scholingspost opgenomen in de begroting van het samenwerkingsverband. . de bekostiging van het J.A.T. is de afgelopen schooljaren ook al opgenomen in de begroting van het samenwerkingsverband. Vanuit het s.w.v. Lichtenvoorde blijft de bijdrage de komende jaren gewoon staan. Omdat echter de subsidie van de provincie Gelderland per 1-08-2008 gaat stoppen, zullen er minder inkomsten binnenkomen. De verwachting is, dat de provincie meegaat in het verlegen van de subsidie tot 1-012009, vandaar dat er in de begroting van het samenwerkingsverband nog een deel van de subsidie voor het komend schooljaar is meegenomen.

Activiteit 8

Thematische studiedagen

Voor de komende vier jaren is met de scholen de afspraak gemaakt, dat er vanuit het samenwerkingsverband studiedagen georganiseerd zullen worden rond de centrale thema’s uit het Strategisch Beleidsplan.

Het kader Zonder te komen tot een uitwerking in detail worden de volgende aspecten rond het organiseren van die dagen opgenomen: . doelgroepen voor alle bijeenkomsten zijn de leerkrachten, de intern begeleiders en de directies . de thema’s corresponderen met de centrale thema’s uit dit strategisch beleidsplan t.w. lezen, sociaal emotionele ontwikkeling, rekenen en handelingsgericht werken. . de opzet bestaat uit het organiseren van één centrale, dan wel meerdere parallelle lezingen door deskundigen . het te vertellen verhaal moet synchroon lopen aan de beleidsintenties binnen het samenwerkingsverband, zoals verwoord in de beleidsplannen. Dat betekent, dat de doelstelling van deze dagen drie aspecten omhelst: het inhoud geven, delen en verdiepen van de strategische beleidsthema’s binnen enthousiasmerende en motiverende presentaties. . de organisatie kan zowel op (“vrije”) middagen, als op ochtenden, dan wel hele studiedagen. Per schooljaar en per thema zal dat worden bekeken in de stuurgroep van het samenwerkingsverband. Deze studiedag-activiteiten zijn altijd gepland in de jaarplanning van het samenwerkingsverband, zodat scholen daarmee rekening kunnen houden in hun eigen planning.

De thema’s voor 2008-2009 Gekozen is om de thema’s Passend Onderwijs en Gedrag centraal te stellen in dit schooljaar. De activiteit zal plaatsvinden op een woensdagmiddag in de maanden november 2008 en maart 2009. De bekostiging Vanwege het algemeen karakter van deze bijeenkomsten (voor alle scholen) is besloten om de kosten voor deze bijeenkomsten uit de algemene middelen te halen en op te nemen in de begroting van het samenwerkingsverband.


22

Activiteit 9

de Leesmonitor

Binnen het kader van het Strategisch Beleidsplan staat het inrichten van bovengenoemd aanbod. Gezien de hoeveelheid nieuwe impulsen die naar het scholenveld opgezet moesten worden, is de uitwerking van deze activiteit verschoven naar 2008. Zodra de inhoud van dit item klaar is, zullen de scholen er over aangeschreven worden. Zodra de leesmonitor opgezet is, zullen de uitkomsten en daaruit voortkomende overzichten worden meegenomen in het jaarverslag van het samenwerkingsverband. Het opzetten van deze monitor valt binnen de reguliere taakuren van de medewerkers van het samenwerkingsverband en wordt niet ondersteund door een specifiek budget.

Activiteit 10

Passend Onderwijs

Vooraf Het gedachtegoed rond “Passend Onderwijs’ is samen te vatten in de volgende items: . zorgplicht voor de schoolbesturen . het inrichten van doorlopende lijnen tussen de voorschoolse instellingen en het primair onderwijs . het inrichten van doorlopende lijnen tussen primair onderwijs en het voortgezet onderwijs . het centraliseren van een aantal indicatieorganen op regionaal niveau en streven naar een ontschotting van de verschillende onderliggende financieringsstromen.

Continuering van beleid Het beleidsterrein van Passend Onderwijs betekent voor het s.w.v. Brevoordt geen verandering in het vigerend beleid. Reeds jarenlang werken we met elkaar aan de verbreding van de zorg op alle participerende scholen. De huidige doelstellingen, die in zich hebben, dat steeds meer kinderen met een vraagstelling opgevangen worden binnen de scholen binnen het samenwerkingsverband, blijven onveranderd staan binnen het beleid van Passend Onderwijs. Ze worden er in aangescherpt en het wordt een verantwoordelijkheid van de scholen om aan te geven waar aangemelde leerlingen, die buiten de grenzen van het aanbod van de school vallen, wel het goede onderwijsaanbod kunnen ontvangen. Het samenwerkingsverband kan daar de rol in spelen, die op dit moment al verwoord is in het huidige beleid rond de P.C.L. inzake advisering, ondersteuning, bao-bao-verwijzing ed. Passend Onderwijs geeft een aantal heel nadrukkelijke impulsen aan het huidige beleid, die scholen aanzetten om met enige druk de strategieën te implementeren, die het mogelijk maken om op groepsniveau te kunnen differentiëren en om te kunnen gaan met verschillen tussen leerlingen. Vrijwel alle huidige insteken vanuit het samenwerkingsverband dienen deze doelen. Veel scholen zijn al ver met het invullen van de gedachte rond het aanbieden van kindgericht onderwijs. Er zal opnieuw flink geinvesteerd moeten worden in het organiseren van een nieuwe infrastructuur in de zorg. Een activiteit die past binnen de gesubsidieerde pilots die het ministerie daarvoor aanreikt.


23

Het oppakken van de nieuwe beleidskaders In het schooljaar 2007-2008 zijn er een aantal activiteiten gestart die toeleiden naar de invulling van Passend Onderwijs in ons deel van Nederland. Daartoe de volgende opsomming: - het samenwerkingsverband heeft op 6 oktober 2007 een studiedag gehad, waarin het eigen onderwijs in relatie tot Passend Onderwijs besproken werd. - de uitkomsten van die dag zijn in maart 2008 neergeslagen in een Koersplan Passend Onderwijs voor het s.w.v. Brevoordt. - de doorlopende lijn tussen de voorschoolse instellingen in het p.o. is een thema dat de afgelopen 10 jaar speerpunt is geweest binnen het verband. De fase waarin deze ontwikkeling zich nu bevindt, is borging van het ontwikkelde beleid in beleidsdocumenten. Zie daarvoor de beschrijving onder Activiteit 2 op blz. 13 van dit zorgplan. - ook met het voortgezet onderwijs in onze regio zijn de contacten uitgebreid en geïntensiveerd in het schooljaar 2007-2008. Er lopen op dit moment twee werkgroepen: . een praktijklijn met de zorgcoördinatoren van de drie v.o.scholen . een beleidsoverleg met de coördinatie van het v.o.samenwerkingsverband en het directieberaad binnen het samenwerkingsverband. - continuering van bestaande samenwerking rond onderwijskundig rapport en Jeugdzorg Advies Teams

Voor het schooljaar 2008-2009 Na een verkenning binnen de regio Achterhoek kan met een aantal partners worden ingestoken worden ingestoken op de uitgezette Pilots Passend Onderwijs. De doelstellingen daarbinnen zijn de verkenning van de mogelijkheden voor onze regio wat betreft het nieuwe beleidskader Passend Onderwijs.


24

Hoofdstuk 8

De voorzieningen in het samenwerkingsverband In het samenwerkingsverband Brevoordt functioneren ook in het schooljaar 2008-2009 een aantal voorzieningen die aangestuurd en bekostigd worden vanuit het samenwerkingsverband. In dit hoofdstuk worden die voorzieningen op een rij gezet. Voor de bekostiging van de verschillende deelgebieden wordt verwezen naar hoofdstuk 9, de begrotingsopzet. Voor de opzet, doelen, taken en inhoud wordt voor alle onderdelen verwezen naar het Activiteitenplan. In de onderstaande hoofdstukken zijn alleen de inhouden opgenomen die gewijzigd zijn t.o.v. het Strategisch beleidsplan.

De Permanente Commissie Leerlingenzorg De opzet blijft voor het schooljaar 2008-2009 zoals beschreven in het huidige beleid.

Het management van het samenwerkingsverband De opzet voor het functioneren van het management blijft voor het komend schooljaar ongewijzigd en dus conform het Activiteitenplan.

De bovenschoolse voorzieningen op het niveau van het samenwerkingsverband De hulpklassen Het beleid en de inzet van de hulpklassen in Winterswijk en Groenlo blijft voor het komend schooljaar ongewijzigd. Voor het geformuleerde beleid, zie Activiteitenplan. De externe begeleiding Het beleid en de inzet van de externe begeleiding van het samenwerkingsverband blijft voor het komend schooljaar ongewijzigd. Voor het geformuleerde beleid, zie Activiteitenplan. Binnen het strategisch beleidsplan zijn een aantal intenties opgenomen, die de opzet van de externe begeleiding in een verdere ontwikkeling beogen te brengen. Die verdere ontwikkeling is nauw gerelateerd aan de nieuwe landelijke beleidsimpuls vanuit Passend Onderwijs. Op het moment van schrijven van dit beleidsplan is nog niet duidelijk wanneer de kaders van dat nieuwe beleid beschikbaar komen voor het veld en hoe ze er precies uit gaan zien. De inzet van de orthopedagoog Geen voorgenomen wijzigingen t.o.v. bestaand beleid. Alle medewerkers van het samenwerkingsverband zijn afkomstig uit de participerende besturen. Het samenwerkingsverband vergoedt de brutosalariskosten van de uren die deze medewerkers voor het samenwerkingsverband maken.


25

Hoofdstuk 9

De begroting voor het schooljaar 2008-2009 Omdat in de fusieonderhandelingen is afgesproken dat de budgetten voor de komende termijn (5 jaar) gescheiden zullen blijven, is die scheiding in onderstaande uitwerking (voor het vierde jaar) opgenomen. Deel A sluit aan bij het voormalig samenwerkingsverband Aalten e.o., deel B bij het voormalig samenwerkings-verband Wintergroen. Binnen het kader van de lumpsum bekostiging is gekozen voor een evenredige vergoeding van de ingehuurde medewerkers. De nummers tussen haakjes verwijzen naar de uitwerking/toelichting op bijlage 3, die of toegevoegd of op te vragen is.

(1) (2) (3) (4) (5)

Deel B

Deel A

Reserves Algemene Reserve per 1-01-2008 (*) Bestemmingsreserve groeiform. spec. school v. basisonderw. Bestemmingsreserve klachtencommissie Bestemmingsreserve beleidsplan veelverwijzende scholen Bestemmingsreserve personele risico’s

€ 23.627 € 20.000 € 2.000 € € 10.000 Saldo per 1-01-2008 € 55.627

€ € € € € €

113.939 20.000 2.000 60.000 10.000 205.939

Totaal € 137.566 € 40.000 € 4.000 € 60.000 € 20.000 € 261.566

Samenvattend overzicht van de begroting 2008-2009 Deel A

Totaal Totaal Totaal Totaal

inkomsten samenwerkingsverband personele uitgaven s.w.v. uitgaven middelen m.i. samenwerkingsverband extra activiteiten zorgplan

€ € € € Saldo €

528.388 477.203 51.185 0

Deel B

€ € € € €

620.205 549.063 71.142 20.000 -20.000

Totaal € 1.148.593 € 1.026.266 € 122.327 € 20.000 € - 20.000

De het negatieve saldo komt ten laste van de bestemmingsreserve ‘beleid veelverwijzende scholen’ van het deelverband Wintergroen.

(*) de bedragen zijn nog niet nauwkeurig. Ten tijde van het schrijven van dit zorgplan was de afrekening van 2007 nog niet afgerond.


26

Deel A

Deel B

Totaal

€ 499.127 € 0 € 3.661 € 2.100 € 0

€ 570.635 € 16.120 € 4.183 € 2.400 € 0

€ 1.069.762 € 16.120 € 7.844 € 4.500 € 0

Totaal inkomsten personeel € 504.888

€ 593.338

€ 1.098.226

23.500

€ 26.867

€

Totaal inkomsten samenwerkingsverband € 528.388

€ 620.205

€ 1.148.593

Inkomsten samenwerkingsverband Personeel (6) Zorgbudget s.w.v. schooljaar 2008-2009 (8) Impulsregeling schoolmaatschappelijkwerk (9) provinciale subsidie JAT Oost Achterhoek (10) bijdrage swv Lichtenvoorde w.b. JAT (11) grensverkeer

Materieel (7) budget materiële instandhouding swv 2008

€

Deel A

Uitgaven personele middelen samenwerkingsverband (12) overdracht naar sbo >2% . zorgformatie boven de 2% . extra formatie tweede teldatum

€ €

30.400 77.400

subtotalen € 107.800 (13)

Deel B € €

201.400 96.750

50.367

Totaal € €

231.800 174.150

€ 298.150

€

405.950

de Permanente Commissie Leerlingenzorg € € € €

2.963 2.719 4.203 7.620

€ € € €

6.956 7.556 12.305 15.240

€ € € €

9.919 10.275 16.508 22.860

subtotalen €

17.505

€

42.057

€

59.562

€ €

26.639 3.099

€ €

30.444 3.542

€ €

57.083 6.641

subtotalen €

29.738

€

33.986

€

63.724

€

6.533

€

7.467

€

14.000

subtotalen €

6.533

€

7.467

€

14.000

8.000 9.000 28.403 15.488 13.516

25.177 34.682 32.461 17.701 4.626

114.647

€ € € € € €

33.177 43.682 60.864 33.189 18.142

74.407

€ € € € € €

189.054

€ 194.330

€

10.309

€

204.639

6.136 9.375

15.511

€ € €

11.505 17.578 29.083

. inhuren sbo-vertegenwoordiger . 3 vertegenwoordigers basisonderwijs . voorzitter . de orthopedagoog (IJsselgroep)

(14) management . directeur samenwerkingsverband . adjunct directeur

(15) administratie . secretariaat

(16) bovenschoolse zorg . hulpklasleerkracht/ext. beg. Winterswijk . hulpklasleerkracht/ex.beg. Groenlo . ext. begeleiders bovenbouw . ext. begeleiders onderbouw . orthopedagoog i.v.m. extra onderzoeken

€ € € € € subtotalen €

(17) overdracht naar basisscholen . inzet interne begeleiding ** (18) Jeugdzorg Advies Team Oost Gelderland . voorzitter . secretaresse

€ € subtotalen €

5.369 8.203

13.572

€ € €

. schoolmaatschappelijk werker

€

5.805

€

22.755

€

28.560

(20) Overstijgende personele kosten (Arbo ed.)

€

373

€

427

€

800

Subtotalen € 450.063

€

545.309

€

995.372

(19) Schoolmaatschappelijk werk


27

Subtotalen (21) Overdracht van middelen aan swv Doetinchem e.o. i.v.m. overgang 2 scholen per 1-08-2007

€ 450.063 € 27.140

€ €

545.309 0

€ €

€

€ €

3.754

549.063

€ €

1.026.266

51.185

€

71.142

€

122.327

Totaal uitgaven s.w.v. € 528.388

€

620.205

€

1.148.593

995.372 27.140

(22) Grensverkeer . ll’n op de sbo buiten het s.w.v.

0

Totaal personele uitgaven s.w.v € 477.203

(23) kosten materiële instandhouding

€

3.754

Aanvullende opmerkingen: ** de twee hier genoemde bedragen zijn de resterende euro’s op de begroting die beschikbaar komen voor inzet in de zorg in de basisscholen.


28

Uitgaven materiële instandhouding Deel A

Deel B

Totaal

Administratie . Kantoorbenodigdheden . Druk-/kopieerkosten . Porti . administratiekantoor . overige administratieve kosten

€ € € € €

233 1.167 653 933 233

€ € € € €

267 1.333 747 1.067 267

€ € € € €

500 2.500 1.400 2.000 500

Totaal administratieve kosten €

3.219

€

3.681

€

6.900

€ € € € € € € €

47 532 467 140 2.700 2.240 96 144

€ € € € € € € €

53 608 533 160 2.100 2.560 104 156

€ € € € € € € €

100 1.140 1.000 300 4.800 4.800 200 300

Totaal kosten management €

6.366

€

6.274

€

12.640

€ € €

300 2.880 192

€ € €

100 3.120 208

€ € €

400 6.000 400

Totaal kosten PCL €

3.372

€

3.428

€

6.800

€ € € €

240 480 1.200 144

€ € € €

260 520 1.400 156

€ € € €

500 1.000 2.600 300

Totaal kosten stuurgroep €

2.064

€

2.336

€

4.400

€

1.614

€

10.693

€

12.307

Management . administratieve materialen . Automatisering (w.o. afschrijving) . Huur kantoor . Telefoonkosten . Reiskosten . Conferenties/cursussen . Representatieve kosten . Overige kosten

Permanente Commissie Leerlingenzorg . Reiskosten . Conferenties/cursussen . Overige kosten

Stuurgroep . Reiskosten . Conferenties/cursussen . Participatievergoeding . Overige kosten

M.I. declaratie spec. school voor basisonderwijs

Bovenschoolse voorzieningen (hulpkl. en ext. beg. orth, en schoolm. w.) . Reiskosten . Conferenties/cursussen . Huur lokaliteiten Groenlo Winterswijk . Telefonie . Materialen (hulpklas en ext. beg.) . Druk- en kopieerkosten . het uitgeven van dyslexieverklaringen . onderwijsk. rapport . cursus vroegsignalering . Overige kosten

€ € € € € € € € € € €

3.080 5.133 96 500 200 960 3.500 4.667 200

€ € € € € € € € € € €

3.520 5.867 1.270 3.600 104 1.000 500 1.040 4.000 5.333 400

€ € € € € € € € € € €

6.600 11.000 1.270 3.600 200 1.500 700 2.000 7.500 10.000 600

Totaal kosten bovensch. voorz. €

18.336

€

26.634

€

44.970

€ € € €

4.667 1.867 467 7.001

€ € € €

5.333 2.133 533 7.999

€ € € €

10.000 4.000 1.000 15.000

€ € €

240 4.800 192

€ € €

260 5.200 208

€ € €

500 10.000 400

Totaal kosten netwerk int. beg. €

5.232

€

5.668

€

10.900

subtotalen €

47.204

€

66.713

Bovenschoolse studiedagen . Conferenties/cursussen . Huur lokaliteiten . Overige kosten

Netwerk Interne Begeleiding . Reiskosten . Conferenties/cursussen . Overige kosten


€ 113.917

29

subtotalen €

47.204

€

66.713

€ 113.917

€ € €

920 100 280

€ € €

1.080 100 320

€ € €

2.000 200 600

Totaal kosten bestuur €

1.300

€

1.500

€

2.800

€ € € € € € € € €

460 144 53 72 460 100 480 312 100

€ € € € € € € € €

540 156 57 78 540 100 520 338 100

€ € € € € € € € €

1.000 300 110 150 1.000 200 1.000 650 200

Totaal kosten J.A.T €

2.181

€

2.429

€

4.610

€

500

€

500

€

1.000

Totalen kosten materiële instandhouding, €

51.185

€

71.142

€ 122.327

€ € €

0

€ € €

20.000

€ € €

20.000

Totaal kosten activiteiten zorgplan €

0

€

20.000

€

20.000

Bestuur . Conferenties/cursussen . Representatieve kosten . Overige kosten

Jeugdzorg Advies Team . Conferenties/cursussen . afschrijving automatisatie . huur pc apparatuur . telefonie . reiskosten . Representatieve kosten . Kopieerkosten . porti . Overige kosten

Projecten . Toolbox Handelings gericht Werken

Andere activiteiten uit het zorgplan . beleidsplan veelverwijzende scholen . . ten laste van de (bestemmings-)reserves

Toelichting op de begroting In de onderhandelingen over de fusie is gekeken naar de financiële consequenties van het samengaan. Omdat de inzet van de middelen door een uiteenlopend deelnamepercentage van leerlingen op de speciale school voor basisonderwijs binnen de oude samenwerkingsverbanden substantieel verschilde, is gekozen voor het hanteren van twee deelbegroting naast elkaar. Het beleid is, dat zodra het verschil in deelnamepercentage 0,2% of kleiner is, er wordt overgegaan naar één begroting. Dat betekent, dat we blijven werken met een gesplitste begroting waarbij de indeling van scholen binnen de oude samenwerkingsverbanden de basis is en de lasten en lusten verdeeld worden over de scholen op basis van deze oude indeling. In veel gevallen is de verhouding van 7:8 (leerlingenaantallen als basis) toegepast.


30

Bijlage 1 De personele bezetting van de voorzieningen in het samenwerkingsverband in het schooljaar 2008-2009 De leden van het Bestuur Er zijn 10 schoolbesturen in het samenwerkingsverband, die elk een vertegenwoordiger afvaardigen naar het Bestuur.

Schoolbestuur

Bestuursvertegenwoordiger.

. St. Accent scholengroep . St. Delta . St. Interconfessioneel Onderwijs Bredevoort . St. Interconfessionele Samenwerkingsschool Meddo . St Kath. Basisonderwijs Gelderland . St. voor Kath. Onderwijs Dinxperlo/Gendringen . St. Openbaar Primair Onderwijs Winterswijk . St. Openbaar onderwijs N.O. Achterhoek . St. Reflexis Openbaar Onderwijs . St. Vrije Scholen Athena

dhr. P. Putman dhr. L.W.M. Hilhorst dhr, F. de Beukelaar dhr. A. Winkelhorst dhr. J. Stokvisch (secretaris) dhr. W.Roersch dhr. J. Bosch dhr. W. Roekevisch dhr. F. Stieber dhr. W. den Blanken

Het management van het samenwerkingsverband dhr. A. Kreunen mevr. M. van Asselt

directeur adjunct directeur

Het secretariaat van het samenwerkingsverband mevr. B. Geurkink mevr. C. Reesink

De leden van de Stuurgroep De stuurgroep bestaat uit een directievertegenwoordiger per schoolbestuur of gemeente die zijn of haar scholenachterban vertegenwoordigt.

Bestuur/gemeente/directieoverleg

directielid

. St. Openbaar Primair Onderwijs N.O. Achterhoek . St. Delta . St. Openbaar Primair Onderwijs Winterswijk . St Kath. Basisonderwijs Gelderland . St. Interconfessionele Samenwerkingsschool Meddo . St. Interconfessioneel Onderwijs Bredevoort . St. Vrije School Athena . St. De Korenburg . St. Accent scholengroep

mevr. W. van Uhm dhr. B. Bomers dhr. P. Schot dhr. E. Meijer dhr. R. Bouwman dhr. H. te Lindert dhr. W. den Blanken dhr. M. Vissers dhr. J. van der Horst mevr. H. van Schilt dhr. B. Smit dhr. H. Evers dhr. T. van Dijk dhr. N. Huntink mevr. M. van Asselt dhr. A. Kreunen

. St. Reflexis . St. Kath. Basisonderw. Dinxperlo/Gendringen . s.w.v. Brevoordt (plaatsverv. voorzitter) . s.w.v. Brevoordt (voorzitter) Het secretariaat wordt verzorgd door mevr. B. Geurkink


31

De leden van de Permanente Commissie Leerlingenzorg De Permanente Commissie Leerlingenzorg bestaat uit en viertal leden met stemrecht en een viertal adviseurs. Leden met stemrecht

naam:

vertegenwoordiger van

functie

dhr. A. Kreunen s.w.v. Brevoordt ) dhr. H. Vis vertegenwoordiger basisonderwijs Winterswijk mevr. T. Griesen vertegenwoordiger basisonderwijs Groenlo mevr. R. Tuente vertegenwoordiger basisonderwijs Aalten mevr. H. van Schilt vertegenwoordiger spec. school voor basisonderwijs dhr. M. Vissers of dhr. H. te Kronnie vertegenwoordiger spec. school voor basisonderwijs

voorzitter secretaris lid lid lid lid

Adviserende leden

naam:

discipline

mevr. A. Mostermans mevr. P. Vermegen mevr. J. Vaatstra mevr. N. van der Ingh mevr. S. Berkhout

GZ-psycholoog GZ-psycholoog jeugdarts (Groenlo) jeugdarts (Winterswijk) jeugdarts (Aalten)

IJsselgroep IJsselgroep GGD GGD GGD

De administratie wordt verzorgd door mevr. B. Geurkink en mevr. C. Reesink

De medewerkers in de bovenschoolse voorzieningen in het samenwerkingsverband -

hulpklas Winterswijk en externe begeleiding gr. 3 t/m 8 hulpklas Groenlo en externe begeleiding gr. 3 t/m 8 externe begeleider voor de groepen 3 t/m 8 externe begeleider voor de groepen 1-2/3 extern begeleider voor de groepen 3 t/m 8 extern begeleider voor de groepen 3 t/m 8 extern begeleider voor de groepen 3 t/m 8 extern begeleider voor de groepen 3-4 extern begeleider voor de groepen 1-2/3 orthopedagoog schoolmaatschappelijk werker

mevr. B. de Vos dhr. J. Rademaker mevr. J. te Brake mevr. K. Elburg mevr. M. Tanis mevr. A. Klumpenhouwer mevr. M. van Asselt mevr. R. Kappert mevr. I. Berendsen mevr. M. Jansen dhr. H. Kleinpenning


32

Bijlage 2

Lijst van gebruikte afkortingen G.O.A. W.S.N.S. P.C.L. s.w.v. e.o. o.b.d. G.G.D. D.C.K. M.K.D. s.ba.o. G.M.R. M.R. i.b. l.l. lk’n i.b.cluster R.T. W.E.C. R.E.C. W.P.O. V.M.B.O. V.O. P.A.B. l.v.s. fre C.F.I. m.i. J.A.T.

Gemeentelijk Onderwijs Achterstandenbeleid Weer Samen Naar School Permanente Commissie Leerlingenzorg samenwerkingsverband en omstreken onderwijsbegeleidingsdienst Gemeentelijke Gezondheids Dienst Dagcentrum voor kinderen Medisch KinderDagverblijf speciaal basisonderwijs Gemeenschappelijke MedezeggenschapsRaad Medezeggenschapsraad intern begeleider of de intern begeleiding leerling leerkrachten cluster (netwerkgroep) interne begeleiders Remedial Teacher Wet op de Expertise Centra Regionaal Expertise Centrum Wet Primair Onderwijs Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs Voortgezet Onderwijs Preventief Ambulante Begeleider leerlingvolgsysteem formatie rekeneenheid Centrale Financiële Instellingen materiele instandhouding Jeugdzorg Advies Team


33

zorgplan s.w.v. Brevoordt 1

Recommend Documents