Zorgplan
Zorgplan – SBO De Burcht
-1-
Inhoudsopgave 1. Inleiding Leeswijzer
4 4
2. Onze visie op zorg
5
3. Passend Onderwijs Schoolondersteuningsprofiel
5 6
4. SBO de Burcht onderdeel van expertise centrum RIBA
6
5. Instroom, doorstroom, uitstroom op de Burcht Oriëntatiegesprek Intakegesprek Plaatsing op De Burcht Doorstroom Terugplaatsing op een reguliere basisschool Uitstroom Verplichte eindtoets groep 8
7 7 7 7 7 7 8 8
6. Werken met eenduidige zorgroute Invoeren van eenduidige zorgroute Onderwijsbehoeften Cyclus van handelingsgericht werken met groepsplannen Groepsoverzichten Groepsplannen Zicht op de leerling Zorgleerling
9 9 10 10 11 11 12 12
7. Continuüm van zorg Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 Ondersteuning van de leerkracht Het zorgteam Extra zorg op De Burcht Coördinatoren en werkgroepen
13 13 14 14 15 15 16 16 18
8. Werken met leerlijnen en onderwijsarrangementen Uitstroomperspectief Leerlijnen Leerstofaanbod en leerrendementen Onderwijsarrangementen L arrangement L+ arrangement L- arrangement
19 19 19 20 20 21 21 22
Zorgplan – SBO De Burcht
-2-
P arrangement ZI arrangement Anderen uitstroomperspectieven
22 23 24
9. Ontwikkelingsperspectief Opstellen van het ontwikkelingsperspectief Vaststellen van het uitstroomperspectief
25 25 29
10. Registratie Dossier ParnasSys OntwikkelingsVolgModelVoor Jonge Kinderen Klassemap Weekplanning dagplanning Toetsen en observatie-instrumenten ZIEN Besprekingen
31 31 31 32 32 33 33 34 35
11. Zorgkalender Toets- en Groepsbespreking Leerlingbespreking SchoolOndersteuningsTeam (SOT) Samenwerking met Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Oudercontacten Rapporten Dyslexie screening Protocol leesproblemen en dyslexie voor sbo
35 35 36 36 37 37 38 38 40
12. Taakomschrijving Taakomschrijving directie m.b.t. zorg Taakomschrijving zorgteam m.b.t. zorg Taakomschrijving leerkracht m.b.t. zorg
41 41 41 43
Literatuur en bijlagen Overzicht zorgstructuur Gesprekspunten intake gesprek Instroomprotocol De Burcht Protocol terugplaatsing leerlingen naar basisschool Groepsplan Schema Stimulerende en Belemmerende factoren Continuüm van zorg Aanmeldingsformulier Leerlingbespreking en zorgplatform Zorgkalender Dyslexieonderzoeken
45 46 47 48 50 52 54 55 56 58 65
Zorgplan – SBO De Burcht
-3-
Inleiding Voor u ligt het zorgplan van SBO De Burcht. Het zorgplan is een werkdocument waarin beschreven is op welke manier SBO De Burcht vorm geeft aan de zorgverbreding. Het document is geschreven voor ouders, leerkrachten en bevoegd gezag. Leeswijzer Na het lezen van dit beleidsdocument zijn de volgende punten duidelijk: Wat de missie en visie van SBO De Burcht is Wat wij verstaan onder een zorgleerling Wat handelingsgericht werken voor SBO De Burcht inhoudt Hoe er gewerkt wordt met groepsoverzichten en groepsplannen Hoe SBO De Burcht het ontwikkelingsperspectief vaststelt Hoe de zorgkalender eruit ziet Hoe SBO De Burcht de ontwikkelingen van de kinderen stimuleert en begeleidt. In dit document staat de zorg voor de leerlingen centraal. Voor het realiseren van passend onderwijs binnen SBO De Burcht is een goede afstemming van het onderwijs op het ontwikkelingsperspectief en de specifieke onderwijsbehoeften van leerlingen cruciaal. Werken vanuit een ontwikkelingsperspectief levert in de school een belangrijke bijdrage aan het vergroten van de opbrengstgerichtheid van het onderwijs (kwaliteitszorg), het doelgericht plannen van het onderwijs aan leerlingen, het maken van beredeneerde keuzes in leerlijnen en onderwijsaanbod, een betere afstemming met ouders en leerling over wat de school wil bereiken en een goede overgang naar het voortgezet (speciaal) onderwijs. Voor alle leerlingen op De Burcht wordt een ontwikkelingsperspectief gemaakt. Vanaf een didactische leeftijd van 30 maanden wordt voor alle leerlingen van SBO De Burcht binnen het ontwikkelingsperspectief een verwacht uitstroomperspectief vastgesteld. Dit is na 3 jaar lees-, reken- en taalonderwijs (meestal eind groep 5) De school volgt of de leerling zich conform het ontwikkelingsperspectief ontwikkelt en maakt naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzes in het onderwijs- en leerstofaanbod, zodat de ontwikkeling van elke leerling optimaal gestimuleerd wordt.
Zorgplan – SBO De Burcht
-4-
2. Onze visie op zorg Uitgaande van de missie en visie zoals die is geformuleerd in het schoolplan is het uitgangspunt: “elke leerling is bijzonder en uniek”. Er wordt op SBO De Burcht onderwijs op maat geboden, passend bij de mogelijkheden van de leerling. Dit wordt gedaan door: De totale ontwikkeling van de leerling centraal te stellen en hierdoor de leerling optimaal voor te bereiden op de overgang naar het voortgezet onderwijs en volwaardige deelname aan de samenleving. Het stellen van hoge doelen: hierdoor wordt de leerling uitgedaagd zich te ontwikkelen in lijn met zijn persoonlijke mogelijkheden zoals beschreven in zijn ontwikkelingsperspectief. Het werken met onderwijsarrangementen waarin de concrete leerdoelen beschreven staan waar we binnen een afgesproken groepsplanperiode aan werken. Om deze leerdoelen te bereiken kijken we welke onderwijs- en ondersteuningsbehoefte de leerling heeft om deze doelen te kunnen halen. Het leren van leerlingen wordt gestimuleerd binnen een krachtige leeromgeving. Dit is een omgeving die afgestemd wordt op de mogelijkheden en behoeftes van onze leerlingen. Het didactisch klimaat is gericht op succeservaringen, dit wordt o.a. bereikt door het hebben van hoge verwachtingen en het stellen van ambitieuze doelen binnen de leerlijnen, zodat de leerling weet wat er van hem verwacht wordt en waar hij het voor doet. Leren wordt tot leven gebracht. Het onderwijsaanbod is breed en veelzijdig en o.a. gericht op het ontdekken en ontwikkelen van de talenten van de leerling. Het aanbod is gebaseerd op specifieke leerlijnen, waarin kennis van de doelgroep en inzichten omtrent leren zijn verwerkt. De kerndoelen Primair Onderwijs en de referentieniveaus taal en rekenen zijn hierbij streefdoelen. In ons basisaanbod worden doelen van 1F nagestreefd, bij het verdiept niveau de doelen van 1S. De tussendoelen en het leerstofaanbod worden afgeleid van het geschetste ontwikkeling- en uitstroomperspectief en de te verwachten leerrendementen. Er is gekozen voor handelingsgericht en opbrengstgericht werken. De volledige missie- en visietekst van het SBO is terug te vinden in het schoolplan. 3. Passend Onderwijs Per 1 augustus 2014 hebben de schoolbesturen zorgplicht. Dit houdt in dat zij verplicht worden een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die zich aanmelden bij een van de scholen van hun bestuur. Dit gebeurt in nauw overleg met school en ouders. In het nieuwe systeem melden ouders hun kind schriftelijk aan bij de reguliere basisschool van hun voorkeur. Daarbij geven zij aan dat hun kind extra begeleiding en/of ondersteuning nodig heeft. De school moet binnen 8 weken beslissen of een leerling wordt toegelaten. Als een school het kind niet kan toelaten, moet de school een passende onderwijsplek op een andere school zoeken. Dat kan een reguliere school zijn of een school voor speciaal Zorgplan – SBO De Burcht
-5-
(basis)onderwijs. Belangrijk daarbij is dat een goede balans wordt gevonden tussen de wensen van de ouders en de mogelijkheden van scholen en de ondersteuning die de leerling nodig heeft. School Ondersteunings Profiel Alle scholen van het Samenwerkingsverband RiBa hebben een schoolondersteuningsprofiel (SOP) opgesteld. Dit ondersteuningsprofiel sluit aan bij de Handelingsgerichte visie van het SWV en de scholen. De scholen geven aan welke kinderen zij kunnen opvangen. Als een basisschool aangeeft een leerling niet te kunnen plaatsen omdat ze deze leerling niet de goede zorg kunnen bieden, wordt binnen het SWV een school gezocht die aansluit bij de ondersteuning die een leerling nodig heeft om tot leren te kunnen komen. Dit kan een andere basisschool zijn, maar ook een school voor SBO of SO. 4. SBO de Burcht onderdeel van Expertise Centrum RIBA Als een leerling van een van de reguliere basisscholen van het samenwerkingsverband extra hulp of ondersteuning nodig heeft bij de ontwikkeling, wordt deze zorgleerling besproken in het School Ondersteunings Team (SOT) van de school. Ouders worden hier nauw bij betrokken en samen wordt gekeken naar een passende oplossing. Een van de oplossingen kan zijn dat de leerling ondersteuning nodig heeft op het SBO. De Burcht is de school voor SBO van het samenwerkingsverband. Het samenwerkingsverband geeft dan een toelaatbaarheidsverklaring af voor SBO en de leerling kan instromen op de Burcht. Het kan ook voorkomen dat een leerling op een basisschool vastloopt en de school handelingsverlegen is. De school heeft dan geen perspectief meer. Er wordt een groot overleg afgesproken waar alle betrokkenen en instanties die evt. bij kunnen dragen een nieuw perspectief voor uitgenodigd worden. Dit is een HIA-gesprek. HIA staat voor Handelingsgericht Intergraal Arrangeren. Met elkaar wordt gekeken naar de mogelijkheden en de hulpvragen van de leerling en wat deze leerling nodig heeft. Een uitkomst kan zijn dat de leerling de extra zorg van het SBO nodig heeft. Ook dan wordt een toelaatbaarheidsverklaring afgegeven en kan de leerling instromen op de Burcht. Er zijn vijf instroommomenten op SBO De Burcht: Begin van het schooljaar In de week na de herfstvakantie In de week na de kerstvakantie In de week na de voorjaarsvakantie In de week na de meivakantie In bijlage 1 vindt u een schematisch overzicht van de zorgstructuur van scholen van het SWV.
Zorgplan – SBO De Burcht
-6-
5. Instroom, doorstroom en uitstroom op de Burcht Oriëntatiegesprek Als ouders vanuit het basisonderwijs gesprekken hebben over de ontwikkeling van de leerling en er de vraag is of de leerling wel op de basisschool kan blijven, ontstaat er vaak de behoefte zich op de SBO school te gaan oriënteren. Ouders kunnen zich dan aanmelden voor een oriëntatiegesprek. Ze krijgen een eerste indruk van de school en een rondleiding en een gesprek van algemene aard. Van dit oriëntatiegesprek wordt geen verslag gemaakt, maar een aantekening voor intern gebruik als mogelijk toekomstige leerling. Intakegesprek Als de toelaatbaarheidsverklaring is afgegeven kunnen ouders hun kind aanmelden bij het SBO. Er vindt dan een intakegesprek plaats. Dit gesprek vindt plaatst met de directeur en de teamleider Zorg & Onderwijs van het SBO. In dit gesprek krijgen ouders de gelegenheid om van hun kind te vertellen waar de mogelijkheden of juist de moeilijkheden liggen, hun visie op de ontwikkeling en verwachtingen ten aanzien van de plaatsing binnen het SBO. Vanuit de school wordt verteld wat de werkwijze van de school is, wat ouders kunnen verwachten van het team van de school. Ook worden er een aantal praktische zaken besproken. In bijlage 2 is een lijst met gesprekspunten voor de intake opgenomen. Plaatsing op De Burcht Als een kind is aangemeld op De Burcht, volgt vanuit de basisschool de overdracht van het dossier. De betreffende ib-er maakt een dossieranalyse van het kind en is verantwoordelijk voor een zorgvuldige plaatsing en volgt het protocol instroom nieuwe leerlingen, zie bijlage 3 Doorstroom Wij streven ernaar om de kinderen niet 2 jaar in dezelfde groep te laten. Ze gaan in principe altijd over naar het volgende leerjaar. Groepen worden samengesteld naar leeftijd, gedrag en/of verhouding jongens en meisjes. Groepsverdeling en nummering komt overeen met het op de basisschool gehanteerde systeem van groepsnummering. Het niveau speelt hierbij minder een rol. Terugplaatsing op een reguliere basisschool Zodra het goed gaat op De Burcht komt de vraag bij ouders op “Kan mijn kind weer terug naar de gewone basisschool”. Dat is geen regel, maar het komt wel voor. De leerling heeft kennis gemaakt met de voordelen van het kleinschalige van de Burcht en de intensieve begeleiding op het niveau van de leerling. Als een leerling het niveau en tempo van de reguliere basisschool weer aan kan en als deze leerling sociaal- emotioneel weer stevig en weerbaar is zal in overleg met ouders besproken worden op welke manier de leerling weer in kan stromen in een reguliere groep. Dit kan de “oude” school zijn dan de leerling, maar kan ook een hele nieuwe school zijn. In alle gevallen willen we dit zorgvuldig laten verlopen. In bijlage 4 is het terugplaatsingsprotocol van de Burcht opgenomen. Zorgplan – SBO De Burcht
-7-
Uitstroom Leerlingen van de groepen 8 verlaten aan het einde schooljaar de school om door te stromen naar het voortgezet onderwijs. Soms gebeurt het dat kinderen vanuit groep 7 de stap naar het voortgezet onderwijs maken. Dit betreft leerlingen die in groep 7 al 12 jaar worden, die een jaar gedoubleerd hebben en waarvan de uitstroom praktijk onderwijs betreft. De overweging om deze kinderen vanuit groep 7 de overstap te laten maken naar het Voortgezet Onderwijs, wordt eind groep 6 met de ouders besproken. De beslissing wordt met ouders, na de eerste toetsweek in groep 7, zorgvuldig genomen. De reguliere schoolverlating vanuit de eindgroepen is vastgesteld in de infobrochure schoolverlaters en krijgen ouders van schoolverlaters aan het begin van het schooljaar. Deze informatiebrochure bevat de volgende onderdelen: Afname capaciteitenonderzoek/ IQ-bepaling: bij alle leerlingen van de eindgroepen wordt in november groepsgewijs de NIO (Nederlandse Intelligentietest voor onderwijsniveau) afgenomen. Indien noodzakelijk voor bepaling van het schooladvies wordt nader individueel psychologisch onderzoek afgenomen op het gebied van cognitieve capaciteiten en/of sociaal-emotionele ontwikkeling. Van de NIO en eventueel nader onderzoek vindt verslaglegging plaats. (van de NIO niet specifiek, alleen het profiel) Bespreken van een voorlopig eindadvies van de schoolverlaters: in november vindt dit gesprek plaats. Hier wordt een preadvies betreffende schoolverlating met ouders besproken. Het preadvies is gebaseerd op resultaat op NIO en de resultaten van 1e toetsweek. Afname didactische toetsen: in januari vindt de screening plaats voor de schoolverlaters met het Drempelonderzoek van 678 onderwijsadvisering. Dit zijn toetsen voor technisch lezen, begrijpend lezen, woordenschat, rekenen en spelling. Definitief eindadvies: Als alle onderzoeken in januari zijn afgerond, formuleert De Burcht (leerkrachten, ib-er, orthopedagoog en teamleider Zorg en Onderwijs) een definitief eindadvies. Dit wordt met ouders besproken. Opstellen Onderwijskundig rapport (OKR): In het onderwijskundig rapport wordt het advies voor vervolg onderwijs beschreven. Verder geeft de school in het OKR een relevant beeld van de ontwikkeling van de leerling. Met het ingevulde OKR kunnen ouders het kind aanmelden op een school voor voortgezet onderwijs. Verplichte eindtoets groep 8 Informatie vanuit de rijksoverheid geeft aan: Vanaf 2015 moeten alle leerlingen in groep 8 van het basisonderwijs verplicht een eindtoets maken. Deze eindtoets meet de kennis die leerlingen hebben op het gebied van taal en rekenen. Over een aantal jaren maken ook de leerlingen in het speciaal basisonderwijs en in het speciaal onderwijs een verplichte eindtoets. Scholen in het speciaal basisonderwijs en het speciaal onderwijs mogen nu al wel gebruikmaken van een eindtoets. De Burcht is zich aan het oriënteren op de verplichte eindtoets; welke geschikt is voor SBO en hoe we dit op de Burcht gaan invoeren.
Zorgplan – SBO De Burcht
-8-
6. Werken met eenduidige zorgroute Om passend onderwijs vorm te geven wordt er binnen het samenwerkingsverband RIBA gewerkt volgens de eenduidige zorgroute. Het groepsniveau, het schoolniveau en het bovenschoolniveau worden logisch aan elkaar gekoppeld. Iedereen spreekt in één taal: die van de onderwijsbehoeften. In de praktijk spreken we over HandelingsGerichtWerken (HGW). Invoeren van eenduidige zorgroute Met de eenduidige zorgroute wordt op groep-, school- en bovenschools niveau het onderwijs passend gemaakt aan de onderwijsbehoeften van alle leerlingen. De kern van de eenduidige zorgroute is de cyclus van handelingsgericht werken met groepsplannen. Hierin is proactief handelen het uitgangspunt. Ook op De Burcht werken we volgens de cyclus van HGW. Het centrale uitgangspunt bij eenduidige zorgroute is het denken en handelen vanuit onderwijsbehoeften. Een onderwijsbehoefte is dat wat een leerling nodig heeft om het volgende doel te bereiken. Het denken vanuit achterstanden en problemen maakt plaats voor pedagogisch optimisme: kijken naar kansen. Werken met eenduidige zorgroute betekent proactief handelen. In de groep werken de leerkrachten met groepsoverzichten en groepsplannen. Individuele handelingsplannen worden incidenteel opgesteld. Werken met groepsplannen betekent dat alle leerlingen aandacht verdienen, niet alleen de opvallende kinderen. Op schoolniveau betekent het dat de leerkracht/intern begeleider groepsbesprekingen organiseert en dat er een duidelijke lijn is naar de leerlingbespreking en/of het multidisciplinaire overleg. De eenduidige zorgroute houdt ook in dat er aansluiting is op de diensten en producten van externe hulpverleningsinstellingen, zoals jeugdzorg en schoolmaatschappelijk werk, op het onderwijs. De eenduidige zorgroute anticipeert hiermee op de onderwijs- en zorgarrangementen binnen het kader van passend onderwijs. Op SBO De Burcht wordt handelingsgericht gewerkt. Hierbij staan de volgende uitgangspunten centraal:
Ouders zijn een belangrijke partner. Leerstofaanbod in leerlijnen en tussendoelen en Onderwijsbehoeften van leerlingen staan centraal. Leerlingen verschillen, deze verschillen worden gerespecteerd. De aandacht richt zich niet op wat er mis is met de leerling (benoemen van kindkenmerken), maar op wat de leerling nodig heeft om bepaalde doelen te bereiken Proactief denken en handelen in plaats van (curatief) de zorg op 'uitvallers' richten. Een schoolse en bovenschoolse zorgstructuur, waarbij zoveel mogelijk recht gedaan wordt aan het omgaan met verschillen.
Zorgplan – SBO De Burcht
-9-
Werken met groepsplannen, waarin gedifferentieerd onderwijs aan een groep wordt gepland. Wanneer leerlingen participeren in een gemengde groep, waarin recht gedaan wordt aan hun behoefte erbij te horen, worden betere resultaten gerealiseerd dan wanneer gewerkt wordt met individuele handelingsplannen. Eenduidigheid, transparantie en onderlinge afstemming voor allen die in school en bovenschools betrokken zijn bij de zorg aan leerlingen. Een werkbare, handelingsgerichte wijze om het onderwijsaanbod te registreren. Daarmee kan naar de ouders, collega's, de PCL of de inspectie verantwoording worden afgelegd.
Onderwijsbehoeften Onderwijsbehoeften vertellen wat een leerling nodig heeft om onderwijsdoelen te kunnen bereiken. Denk bijvoorbeeld aan herhaalde instructie, aan extra leertijd of aan uitdaging. Wat de kenmerken van een leerling ook zijn, er zijn voor hem altijd doelen te stellen en er zijn altijd onderwijsbehoeften te benoemen. Cyclus van handelingsgericht werken met groepsplannen Het benoemen van de onderwijsbehoeften is een van de zes stappen van de cyclus van handelingsgericht werken met groepsplannen. De cyclus wordt per vak- of vormingsgebied tenminste 3 keer per schooljaar doorlopen. De eerste stap is het 1. Evalueren verzamelen van gegevens. Dit groepsplan en 6. Uitvoeren van verzamelen het groepsplan. kunnen methodegebonden of nietgegevens in groepsoverzicht. methodegebonden toetsen zijn. Of observaties, informatie uit gesprekken met leerlingen of analyses van gemaakt werk. Aan het begin van het jaar is er met ouders 2. Signaleren van leerlingen met een:”vertel-me-je-kind-gesprek” met 5. Het groepsplan specifieke opstellen. onderwijsals doel de ouders aan het woord te behoeften laten over hun kind, zodat we de kinderen nog beter kunnen begrijpen. Als tweede stap selecteert de leerkracht op basis 4. Clusteren van van deze gegevens welke leerlingen 3. Het benoemen leerlingen met van de onderwijsvergelijkbare behoeften van specifieke onderwijsbehoeften onderwijsleerlingen. behoeften. hebben. Als derde stap benoemt de leerkracht deze onderwijsbehoeften. De eerste drie stappen worden genoteerd in het groepsoverzicht. Hiermee wordt in één oogopslag helder hoe de groep ‘er voor staat’. De vierde stap is het clusteren van leerlingen met gelijke onderwijsbehoeften. Hierdoor ontstaan er subgroepen. Ook één leerling kan een subgroep zijn. Bij het bepalen van de
Zorgplan – SBO De Burcht
- 10 -
onderwijsaanpak per subgroep wordt een afweging gemaakt tussen de onderwijsbehoeften en de mogelijkheden in de praktijk. Ten slotte stelt de leerkracht het groepsplan op. Dit beslaat een afgesproken periode. Elke leerling heeft binnen het werken met het groepsplan een plaats. Bij de uitvoering van het groepsplan, worden nieuwe gegevens verzameld die de basis zijn voor de volgende cyclus. De hierboven omschreven cyclus wordt tweemaal per jaar doorlopen. De eerste periode loopt tot aan de kerstvakantie en de tweede periode loopt tot aan de zomervakantie. Aan het eind van elke periode worden de leerlingen getoetst met methode onafhankelijke toetsen. Hiervoor gebruiken we CITO toetsen voor speciale leerlingen. Deze toetsweken zijn in januari en in juni. Dit noemen we de hoofdmetingen. (winter- en zomersignalering) Om gegevens die relevant zijn voor de ontwikkeling van de leerling op school worden verzameld in de groep. Dit doen we op het groepsoverzicht. Groepsoverzicht Op het groepsoverzicht verzamelt de leerkracht relevante gegevens van de leerlingen die van invloed zijn op de ontwikkeling van de leerlingen. Dit kunnen gegevens zijn verkregen uit observaties, informatie uit gesprekken met leerlingen of analyses van gemaakt werk. Aan het begin van het jaar is er een “vertel-me-je-kind-gesprek” met als doel de ouders aan het woord te laten over hun kind, zodat we de leerling nog beter kunnen begrijpen. Ook wordt het onderwijsarrangement genoemd en evt. relevante de resultaten en observaties van gemaakte toetsen genoemd. Op basis van deze gegevens beschrijft de leerkracht wat de specifieke onderwijsbehoeften van de leerlingen zijn. Vanuit de groepskaart in ParnasSys wordt in één oogopslag helder hoe de groep ‘er voor staat’. Het groepsoverzicht wordt gebruikt voor: Het maken van een nieuw groepsplan. Het signaleren van leerlingen die extra aandacht nodig hebben. Het clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften. Groepsplan Na het evalueren van het vorig groepsplan clustert de leerkracht leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften in maximaal drie groepen. Er wordt geclusterd via convergente differentiatie daarbij wordt rekening gehouden met de specifieke onderwijsbehoefte van de leerling. Er worden verschillende onderwijsarrangementen aangeboden. Het groepsplan is een werkdocument voor de leerkracht. In het groepsplan worden de doelen vanuit de leerlijn geformuleerd die voor de leerlingen worden nagestreefd (opbrengsten). De leraar omschrijft met welke materialen, middelen en leerstof hij/zij dat gaat doen en hoe dat er organisatorisch uitziet.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 11 -
Bij de evaluatie wordt bekeken of de gestelde doelen bereikt zijn, de geplande activiteiten afgerond en of de leerlingen geprofiteerd hebben van het onderwijsaanbod en aanpak. Ook reflecteert de leraar op het eigen handelen in het licht van de ondersteuningsbehoefte van de leerlingen/groep. In het groepsplan wordt de evaluatie opgenomen. Dan volgt een nieuwe planperiode, waarin de evaluatie gegevens weer meegenomen worden in de nieuwe periode en er weer nieuwe doelen gesteld worden passend bij de ontwikkelingsmogelijkheden van de leerling. Het groepsplan formulier is opgenomen als bijlage 5. N.B. voor technisch lezen werken wij met groepsplannen vanuit ParnasSys, de onderdelen blijven hetzelfde alleen het format is anders. Zicht op de leerling In het groepsoverzicht verzamelt de leerkracht relevante gegevens van de leerlingen die van invloed zijn op de ontwikkeling van de leerlingen. Soms is het moeilijk om goed zicht op de leerling te krijgen en gaat de ontwikkeling van de leerling niet volgens verwachting. Deze zorgleerling wordt dan verder besproken tijdens de leerlingbespreking. Om dan goed in beeld te krijgen wat juist sterke kanten van de leerling zijn en wat meehelpt bij zijn ontwikkeling (stimulerende factoren), maar ook wat nu juist niet meehelpt bij zijn ontwikkeling (belemmerende factoren) wordt het schema stimulerend-belemmerend ingevuld (STIBE-schema bijlage 6). Vanuit de basisschool wordt dit schema als overdracht gebruikt en past de leerkracht van de Burcht dit na 4 weken aan. Gaat de ontwikkeling van de leerling volgens verwachting en weet de leerkracht op welke manier deze leerling het best ontwikkelt, worden de relevante gegevens op het GO gebruikt. Op het moment dat er vragen zijn over de ontwikkeling en wordt de leerling verder besproken, (leerlingbespreking, aanvraag onderzoek etc.) wordt door de leerkracht het STIBE-schema ingevuld. Zorgleerling Een leerling is een zorgleerling: Als de didactische ontwikkeling trager verloopt dan het geschetste ontwikkelingsperspectief, ondanks voldoende planmatig geboden onderwijs in de klas. Als een leerling onvoldoende profiteert van het basisaanbod en/of aanpak en er sprake is van specifieke onderwijsbehoeften. Als aanpassing van het onderwijs niet leidt tot verbetering van de leerontwikkeling. Als de ondersteuningsbehoefte van de leerling onvoldoende kan worden afgestemd op de leerling-kenmerken of wanneer de uitgevoerde ondersteuningsbehoefte van de leerling onvoldoende effect oplevert voor wat betreft de leerontwikkeling of de sociaal emotionele ontwikkeling. Als factoren in de omgeving de ontwikkeling van de leerling belemmeren. Als er geen verklaring is voor een belemmerde ontwikkeling van de leerling.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 12 -
7. Continuüm van zorg In het continuüm van zorg wordt de zorg aan leerlingen en de daarbij behorende acties op 4 niveaus beschreven. Voor een verkorte weergave van het continuüm van zorg op De Burcht. Zie bijlage 7 Niveau 1: Goed onderwijs binnen de groep door de leerkracht De leerkracht is verantwoordelijk voor het geven van goed onderwijs in de groep. Onder goed onderwijs verstaan wij: het geven van onderwijs op zo’n manier dat alle kinderen hiervan profiteren. De leerrendementsverwachting die is uitgesproken in het ontwikkelingsperspectief is sturend voor het onderwijsaanbod in de groep. Gegevens die van belang zijn voor de ontwikkeling van de leerlingen zijn genoteerd in een groepsoverzicht en dit wordt vertaald in het groepsplan. Centrale vraag: wat heeft de leerling nodig om zich maximaal te kunnen ontwikkelen en hoe zorgt de leerkracht hiervoor. Hierbij is het onderwijsleerproces van groot belang. Het onderwijsleerproces bestaat uit: Leerstofaanbod in leerlijnen en tussendoelen De leerkracht moet kennis hebben welke leerstofdoelen een leerling moet beheersen om zich binnen zijn mogelijkheden te ontwikkelen. Leertijd Hoeveel tijd heeft een leerling nodig om zich dingen eigen te maken. Het kan zijn dat de ene leerling het snel oppakt en dat een andere leerling veel tijd, instructie en oefening nodig heeft voordat hij het doel bereikt heeft. Binnen de les moet de leerkracht kunnen omgaan met deze verschillen. Om nog meer tegemoet te komen aan de onderlinge verschillen staat bloktijd op het rooster. In deze tijd krijgen de leerlingen meer onderwijstijd voor het vak waar ze het voor nodig hebben. Dit kan instructie zijn, maar ook tijd voor extra oefening. Effectieve leertijd is ook of de geplande onderwijstijd wel optimaal gebruikt wordt: We streven naar zo min mogelijk uitval van lessen, door leswisselingen efficiënt te plannen en op tijd met de lessen te beginnen. Klassenmanagement Dit is de wijze waarop het reilen en zeilen in de groepen is georganiseerd. Welke regels zijn er binnen de groep, hoe heeft de leerkracht zijn les georganiseerd om de kinderen zoveel mogelijk in hun ondersteuningsbehoeften te voorzien. Hoe organiseert de leerkracht een zo maximaal mogelijke leeromgeving waar alle kinderen van profiteren. Didactisch handelen De leerkracht moet kennis hebben hoe de leerstof over te brengen op de leerlingen. Binnen een betekenisvolle, rijke leeromgeving leert een leerling beter. Pedagogisch handelen De leerlingen leren het best wanneer ze zich veilig en begrepen voelen. Welke leerling heeft wat nodig om zich veilig en begrepen te voelen. In het SBO komt een aantal onderwijsbehoeften van leerlingen overeen. Zo wordt het onderwijs in kleine stapjes aangeboden, hebben de leerlingen meer tijd nodig om zich dingen eigen te maken, is het van belang dat er een sfeer in de groep heerst waarin kinderen zich veilig voelen om
Zorgplan – SBO De Burcht
- 13 -
nieuwe dingen te durven leren. Deze algemene onderwijsbehoeften worden niet genoteerd. De specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van leerlingen worden echter genoemd in het OPP en zijn terug te vinden in het groepsoverzicht. Schoolklimaat De schoolcultuur is van invloed op alle activiteiten in het onderwijs. Het betreft de invloed van het gebouw en de omgeving tot en met de identiteit, houdingen en overtuigingen van mensen in de school. Het schoolklimaat loopt als een rode draad door de hele organisatie. Een gezond schoolklimaat is een klimaat waarin de leerlingen en de schoolmedewerkers zich prettig voelen en tot ontwikkeling komen.
Binnen de Burcht vormen klassenbezoek en intervisie op gebied van het onderwijsleerproces en vast onderdeel om met elkaar de kwaliteit te kunnen waarborgen. Niveau 2: Extra zorg binnen de groep door de leerkracht Dit geldt voor: Leerlingen die zich niet naar verwachting ontwikkelen. Als de ontwikkeling achterblijft, wordt gekeken of deze leerling met intensivering van het onderwijs toch dezelfde doelen kan behalen. Dit kan door uitbreiding van instructie- of oefentijd. Bijvoorbeeld door beredeneerd inzetten van bijv. bloktijd. Intensivering van het onderwijs kan ook door gebruik te maken van specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van deze leerling. Leerlingen die zich boven verwachting ontwikkelen. Dit zijn leerlingen die zich, met extra uitdagingen, boven de basisleerlijn ontwikkelen. Er worden afspraken gemaakt over extra leerdoelen binnen de geplande tijd. Dit kunnen verdiepende doelen zijn, dit kunnen ook andere activiteiten zijn. Door beredeneerd inzetten van lestijd kan ook gekeken worden of de leerling met minder leertijd de gestelde doelen kan halen en op die manier tijd “over” heeft voor vakken waar hij meer aandacht voor nodig heeft. Voor deze leerlingen zijn extra toetsmomenten opgenomen in de jaarcyclus. Dit noemen we tussensignalering (herfst- en lentesignalering) De vorige toets wordt nog een keer afgenomen om te kijken of de leerling t.o.v. de vorige periode vooruitgegaan is en evalueren we de extra aandacht die er de afgelopen periode geweest en maken we afspraken over de volgende periode. Niveau 3: Specifieke interventie door interne zorgspecialist Als een leerling zich ondanks intensief programma niet volgens verwachting ontwikkelt, wordt dit met ouders besproken en meldt de leerkracht deze leerling aan voor de leerlingbespreking. Aanmeldformulier leerlingbespreking/SOT is als bijlage 8 opgenomen. Dit kan zijn op gebied van: Didactische ontwikkeling/leren Werkhouding/concentratie/motivatie Gedrag/ sociaal-emotionele ontwikkeling
Zorgplan – SBO De Burcht
- 14 -
Bij deze bespreking wordt gekeken naar mogelijke oorzaken, specifieke onderwijsbehoeften en op welke manier het onderwijs hierop beter afgestemd kan worden. De bespreking vindt plaats tussen leerkracht, ib-er, waar nodig kan een interne specialist gevraagd worden om bij deze bespreking aanwezig te zijn. Deze leerlingen komen in aanmerking voor extra hulp met begeleiding van interne specialist. Vaak wordt hiervoor een individueel plan opgesteld. Het kan zijn dat extra onderzoek hiervoor nodig is. pedagogisch didactisch onderzoek door : ib-er onderzoek naar capaciteiten door: orthopedagoog extra hulp voor gedrag, rekenen, technisch lezen door: gedrag-, reken- of leesspecialist Uitvoering van dit zeer intensieve programma kan ook uitgevoerd worden binnen de groep of evt. door een assistent. Voor technisch lezen en gedrag zijn al interventie programma’s binnen De Burcht in gebruik. Voor rekenen zijn er wel mogelijkheden, maar dit is nog niet praktisch uitgewerkt. Op het gebied van taal/spelling is dit nog in ontwikkeling. Voor rekenen gaat de rekencoördinator dit schooljaar aan de slag om interventie voor rekenen op niveau 3 binnen de Burcht handen en voeten te geven. Niveau 4: Doorverwijzing naar externe specialist Als ondanks alle interventies binnen De Burcht de ontwikkeling van de leerling stagneert en de school handelingsverlegen is of als er vragen zijn over de ontwikkeling van de leerling, wordt de leerling, na overleg met ouders, besproken in het SchoolOndersteuningsTeam en evt. doorverwezen naar Externe specialist voor onderzoek en diagnostiek Externe specialist voor behandeling Extern zorgoverleg bij Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Aanvraag Preventief Ambulante Begeleiding bij het samenwerkingsverband Doorverwijzing naar logopedie, schoolarts, fysiotherapie, psychomotorische therapie e.a. Het SOT bestaat uit: teamleider Zorg en Onderwijs, orthopedagoog, ib-er, leerkracht, schoolmaatschappelijk werk, en wordt waar nodig aangevuld met schoolarts of jeugdverpleegkundige, logopedist en ambulant begeleider vanuit het SWV. Als deze problematiek de onderwijszorg van De Burcht overstijgt wordt de betreffende leerling doorverwezen naar een andere vorm van onderwijs. Ondersteuning van de leerkracht “Het is de leerkracht die het doet” is ons uitgangspunt. De leerkracht is in eerste instantie verantwoordelijk voor de leerlingen in de groep en is verantwoordelijk voor het geven van goed onderwijs. De leerkracht wordt hierbij ondersteund door de intern begeleider. De leerkracht bespreekt samen met de intern begeleider de ontwikkeling van de kinderen en van de groep. Ook komt de intern begeleider minimaal 3x per jaar in de groepen om door Zorgplan – SBO De Burcht
- 15 -
middel van observatie en nagesprek samen met de leerkracht het onderwijs verder te optimaliseren. Op het moment dat er vragen zijn die tijdens de ondersteuning niet beantwoord kunnen worden, meldt de leerkracht de leerling aan voor een leerlingbespreking. Aan elke leerkracht en intern begeleider is ook een directielid gekoppeld. In de besprekingen waarbij de directie aanwezig is gaat het vooral over het onderwijsleerproces in de groep. Het zorgteam Aan elke groep is een intern begeleider verbonden. Zij ondersteunt systematisch de leerkracht bij het uitvoeren van zijn taak volgens de zorgcyclus die we binnen de Burcht hebben. Samen met de andere ib-ers, de orthopedagoog en de teamleider Zorg & Onderwijs vormen ze het zorgteam van de Burcht. Het zorgteam maakt beleid op gebied van zorg en onderwijs, draagt zorg voor de juiste uitvoer van de zorgcyclus binnen de school, volgt de ontwikkelingen van de leerlingen en ondersteunt de leerkracht bij het uitvoeren van zijn taak. Op het moment dat een leerling op zorgniveau 3 is neemt ib-er verantwoordelijkheid voor de zorg van de leerling over van de leerkracht en volgt er in samenspraak een intensief traject van bijv. extra hulp, onderzoek, doorverwijzing. Extra zorg op De Burcht De zorg voor de leerling wordt in eerste instantie in de groep gegeven. Onze primaire taak is het geven van goed onderwijs aan de leerlingen zodat ze tot ontwikkeling komen. Het komt echter voor dat er leerlingen zijn die niet maximaal tot ontwikkeling komen, omdat er belemmerende factoren zijn. Bijv. kinderen die heel faalangstig zijn, of kinderen die motorische of communicatieve vaardigheden missen. Voor deze kinderen heeft De Burcht een aantal mensen in huis met specialistische vaardigheden.
Taalspecialist Binnen het Samenwerkingsverband is een logopedist als taalspecialist werkzaam. Eén dagdeel per week is zij werkzaam voor de Burcht. Ze werkt dan met kinderen die door hun spraaktaalachterstand moeilijkheden ondervinden bij het communiceren met anderen. Deze ondersteuning wordt ingezet op initiatief van de Burcht. Het komt echter ook voor dat kinderen logopedische hulp nodig hebben en worden doorverwezen naar logopedie. De logopedist werkt 1 dag per week vanuit haar eigen praktijk op de Burcht. Dit wordt bekostigd vanuit de basisziektekosten verzekering van de leerling. Voor aanmelding bij de logopedist is een verwijzing van de huisarts nodig. Na een intakegesprek en een spraaktaalonderzoek wordt een handelingsplan opgesteld in overleg met de ouders en de leerkracht. Aan ouders wordt de gelegenheid geboden om bij de logopedie aanwezig te zijn. Op deze manier blijft de mogelijkheid bestaan dat de leerling onder schooltijd naar logopedie kan in de voor de leerling vertrouwde omgeving.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 16 -
Individuele gesprekken o.b.v. gedragsspecialist Sommige kinderen kunnen op sociaal-emotioneel gebied een steuntje in de rug gebruiken om meer weerbaar te worden en beter zicht te krijgen op hun eigen rol in de omgang met anderen. Op De Burcht bestaat daarom de mogelijkheid tot het volgen van een individueel traject bij de gedragsspecialist, zij begeleidt een aantal kinderen in overleg met de leerkracht. Deze individuele trajecten richt zich vooral op de leerlingen van de groepen 7 en 8
Fysiotherapie Vorige jaren hield een fysiotherapie één dag praktijk op de Burcht. Omdat dit van de ziektekostenverzekeraar in heel veel gevallen niet meer mag is dit met ingang van 1 januari 2013 niet meer zo. De school kan nu nog wel advies geven/doorverwijzen naar een fysiotherapeut, maar ouders moeten hiervoor zelf actie ondernemen en met een verwijzingsbrief van de huisarts aanmelden bij een praktijk voor fysiotherapie. Fysiotherapie wordt nog wel vergoed vanuit de basis ziektekostenverzekering.
Psychomotorische therapie Vanaf 1 april 2012 houdt de PMT-er 1 dag per week zijn praktijk op De Burcht. Kinderen worden, op voorstel van De Burcht, doorverwezen. Hij is niet in dienst van De Burcht, maar houdt 1 dag per week praktijk in De Burcht. Op deze manier kunnen kinderen onder schooltijd behandeld worden en is er geen verlies van reistijd, maar ook geeft de PMT-er handelingsadviezen aan de leerkracht. De behandeling wordt bekostigd via de zorgverzekering van de leerling. Voor vergoeding is een aanvullende verzekering nodig.
Schoolmaatschappelijk werk Het kan zijn dat ouders vragen hebben rondom de opvoeding van hun zoon/dochter, soms in relatie tot school, maar veelal is het veel breder. In gesprekken met de leerkracht komen deze vragen dan naar boven. Via het CJG is er een schoolmaatschappelijk werker aan de school verbonden waarmee u dan contact mag opnemen om daar verder over door te gaan en om evt. de ouders en kinderen verder te begeleiden of door te verwijzen.
(Preventieve) Ambulante begeleiding vanuit het samenwerkingsverband (SWV) De Burcht is een onderdeel van het Samenwerkingsverband Riba. Als er voor een leerling een vraag is over de ontwikkeling van die leerling, kan De Burcht een beroep doen op extra zorg voor een leerling vanuit het SWV. Bijv. vragen of er iemand met de leerkracht mee kan kijken en met elkaar bespreken wat goed voor de leerling zou zijn. Dit noemen we preventieve ambulante begeleiding. Dit kunnen vragen zijn over een bepaald vakgebied, maar ook over gedrag of om mee te denken over een passende onderwijsplek. Soms is het echter nodig dat een leerling een aantal weken begeleiding krijgt van de
Zorgplan – SBO De Burcht
- 17 -
ambulant begeleider. Het aanvragen van (P)AB wordt altijd in overleg met ouders gedaan. Extra ondersteuning wordt per 5 maanden aan de school toegekend. Coördinatoren en werkgroepen Om de kwaliteit van zorg en onderwijs te kunnen blijven waarborgen werken we binnen de school met werkgroepen en coördinatoren. Elke leerkracht en klassenassistent maakt deel uit van een vakwerkgroep. Er zijn vakwerkgroepen voor taal, technisch lezen, rekenen, gedrag, wereldoriëntatie, motoriek en kunstzinnige vorming/techniek en social media. De werkgroepen komen regelmatig bij elkaar en waken over de kwaliteit van het onderwijs op hun vakgebied. Elk schooljaar stellen ze nieuwe doelen vast waaraan ze werken. Elke werkgroepvoorzitter heeft regelmatig overleg met een directielid en doet voorstellen voor verbetering. In het digitale schoolplan BOS is dit inhoudelijk uitgewerkt. Voor de vakken rekenen, lezen en gedrag is er een specialist binnen de school. Zij coördineren de vakwerkgroep en kunnen bijv. betrokken worden bij een leerling met zeer specifieke hulpvragen/ondersteuningsbehoeften binnen een vakgebied. (zie ook zorgniveau 3)
Gedragsspecialist Houdt zich bezig met het coördineren en maken van beleid van de Burcht samen met de werkgroep Sociaal Emotionele Ontwikkeling (SEO). De gedragsspecialist heeft ook individuele gesprekken/trainingen met leerlingen die een specifieke hulpvraag hebben. De gedragsspecialist kan ook gevraagd worden om leerkrachten te ondersteunen bij vragen rondom gedrag/ interactie tussen leerkracht en leerling. Dit kan zijn door observatie of d.m.v. school video interactie begeleiding.
Rekenspecialist Houdt zich bezig met coördineren en maken van beleid van de Burcht samen met de werkgroep rekenen. De rekenspecialist kan ook gevraagd worden om leerkrachten te ondersteunen bij vragen rondom het vakgebied rekenen. Dit kan zijn door gesprekken met de leerkracht, observatie in de groep of d.m.v. een onderzoek waaruit een handelingsplan volgt.
Leesspecialist Houdt zich bezig met coördineren en maken van beleid van de Burcht samen met de werkgroep lezen. De Leescoördinator kan ook gevraagd worden om leerkrachten te ondersteunen bij vragen rondom het vakgebied lezen. Dit kan zijn door gesprekken met de leerkracht, observatie in de groep of door middel van een onderzoek waaruit een handelingsplan volgt. Leerlingen die onvoldoende vorderingen maken worden door de leesspecialist gevolgd. Zij zorgt voor extra werk in de groep en als ouders meewerken ook voor thuis.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 18 -
8. Werken met uitstroomperspectief, leerlijnen en onderwijsarrangementen Uitstroomperspectief Op De Burcht leiden wij kinderen op voor het vervolgonderwijs. Er zijn verschillende vormen van vervolgonderwijs. Het uitstroomperspectief van kinderen van De Burcht is: VMBO basisberoepsgerichte leerweg met LeerWegOndersteuning (LWOO) Dit is voor leerlingen met een leerrendement tussen de 50 en 75%, en een IQ tussen de 75 en 120 65% van de leerlingen in groep 8 stroomt uit naar deze vorm van voortgezet onderwijs. Praktijkonderwijs Dit is voor leerlingen met een leerrendement tussen de 25 en 50% en een IQ tussen de 55 en 75 30% van de leerlingen in groep 8 stroomt uit naar deze vorm van voortgezet speciaal onderwijs. VMBO basiskader of gemengd theoretisch (meestal zonder LWOO) Dit is voor leerlingen met een leerrendement hoger dan 75% en een IQ hoger dan 90 5 % van de leerlingen in groep 8 stroomt uit naar deze vorm van voortgezet onderwijs. Soms stromen leerlingen uit Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO). Deze leerlingen kunnen door hun zeer specifieke onderwijsbehoefte niet doorstromen naar een reguliere school voor voortgezet onderwijs. Op de Burcht krijgen deze leerlingen al vaak extra ondersteuning en hebben deze ondersteuning ook nodig in de VO. Vanaf een didactische leeftijd van 30 (eind groep 5) wordt voor elke leerling een uitstroomperspectief bepaald. De school geeft op basis van de verzamelde gegevens aan welke uitstroombestemming in het voortgezet (speciaal) onderwijs wordt nagestreefd voor deze leerling. Dit wordt vastgelegd in het ontwikkelingsperspectief van de leerlingen (OPP) Leerlijnen Een leerlijn is een opbouw van realistische tussendoelen, passend bij de leeftijd van leerlingen, die elkaar logisch opvolgen en leiden naar een einddoel. Voor een goede doorstroom naar het vervolg onderwijs moeten deze einddoelen gelijk zijn aan de startdoelen voor voortgezet onderwijs. Voor rekenen en taal zijn die doelen beschreven in referentieniveaus. Leerlijnen beschrijven de inhoud van de doelen van de verschillende niveaus per jaar. Wanneer er inhoudelijk, op basis van een leerlijn, beschreven wordt wat er minimaal verwacht wordt van de leerlingen, worden leerroutes beschreven. Deze leerroutes leiden uiteindelijk naar een uitstroombestemming. Zo is er per uitstroombestemming /per leerjaar beschreven welke doelen de leerling moet behalen om op het verwachte eindniveau te komen. Een leerroute noemen wij onderwijsarrangementen.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 19 -
Leerstofaanbod en leerrendementen De leerlijn beschrijft de doelen die behaald moeten worden. De leerkracht zorgt ervoor dat het leerstofaanbod maximaal is zodat alle leerlingen in de gelegenheid worden gesteld om deze doelen ook te halen. Omdat de leerlingen niet allemaal precies hetzelfde leren op hetzelfde moment, zijn de leerrendementen op het moment dat ze gemeten worden ook niet allemaal precies hetzelfde. Daarvoor heeft De Burcht gekozen om de onderwijsarrangementen binnen de Burcht uit te drukken in bandbreedtes van leerrendementen. Als de leerling zich binnen deze bandbreedte ontwikkelt voldoet hij aan de verwachting. De leerlijn is nodig om de leerrendementen te kunnen meten en het onderwijs te kunnen plannen. Met een leerlijn kan iets verteld worden over het niveau van de leerlingen en kunnen de leerlingen toegewezen worden aan het juiste onderwijsarrangement. Het niveau van de leerlingen wordt uitgedrukt in leerrendementen. Het niveau van de leerling wordt altijd afgezet tegen het niveau van het gemiddelde basisschoolkind (= 100%) en dat vormt het leerrendement. De leerrendementen meten we met Niet-methodegebonden toetsen die aansluiten op de leerdoelen van de leerlijn. Om goede uitspraken te doen over het niveau van de leerlingen en ze in te delen in het juiste arrangement zijn de volgende onderdelen van belang: Een leerlijn Concrete tussendoelen op de leerlijn Een afspraak over wat voldoende, minimaal of goed is (standaard bandbreedte) Toetsen die dit zo objectief mogelijk kunnen meten Onderwijsarrangementen Elke methode die op De Burcht gebruikt wordt is gebaseerd op een leerlijn, maar vaak biedt deze methode te veel of juist te weinig aan. Deze methodes zijn gebaseerd op de leerlijn voor kinderen met een leerrendementsverwachting van 100%, zoals op een reguliere basisschool. Voor SBO De Burcht zijn deze doelen niet passend. Om zicht te hebben op welke concrete leerstof de leerlingen moeten beheersen voor het uitstroom niveau wat bij hen past, zijn wij dit jaar bezig om per vakgebied de leerstofdoelen te beschrijven op leerlijnkaarten per leerjaar. Uitgangspunt is uitstroomniveau VMBO-Basisberoepsgericht met LWOO, omdat het grootste deel van onze leerlingen op dit niveau uitstroomt. Dit noemen we ons basisarrangement. De doelen van dit arrangement worden weer gekoppeld aan o.a. de lessen van de methode en/of evt. aanvullend materiaal. In de groepen JRK t/m 5 werken we met de volgende arrangementen: Basisarrangement (B-arrangement). Met de leerstof die in het B-arrangement wordt aangeboden kan een leerling vanuit groep 8 minimaal uitstromen naar VMBO-BBL met LWOO. Voor dit arrangement worden de doelen van referentieniveau’s voor taal en rekenen 1F nagestreefd. Omdat dit niet voor ieder kind vanzelfsprekend is hebben we nog verder onderscheidt gemaakt in
Zorgplan – SBO De Burcht
- 20 -
Intensief arrangement (I-arrangement). Door middel van bijv. extra aandacht, instructie, materialen en/of onderwijstijd werken we aan behalen van dezelfde doelen als het B-arrangement.(1F) Verdiept arrangement (V-arrangement) Deze leerlingen behalen meer dan de gestelde doelen van het B-arrangement. Deze leerlingen krijgen extra stof aangeboden of werken in minder tijd aan dezelfde doelen als het B-arrangement. Voor dit arrangementen worden de referentie doelen van 1S nagestreefd
Vanaf groep 6 zijn de onderwijsarrangementen gekoppeld aan een uitstroomperspectief nl; L arrangement Dit arrangement is voor leerlingen die naar verwachting zullen uitstromen naar het VMBOBBL met LWOO. Dit wordt het L arrangement genoemd en er wordt gewerkt aan de doelen van referentieniveau 1F. Deze leerlingen: Behalen voor de vakken technisch lezen, begrijpend lezen, spelling en rekenen een leerrendement in een bandbreedte tussen de 50 en 75%. Voor leerlingen met dyslexie geldt dat er lagere leerrendementen gehaald worden voor de vakken technisch lezen en/of spelling. Hebben een IQ tussen de 75 en 90 Of hebben een IQ tussen de 90 en 120 en is er sprake van een problematiek, waardoor deze kinderen zeer specifieke onderwijsbehoeften hebben en zich daardoor beter in dit basisarrangement ontwikkelen. De leerlijn die bij het arrangement hoort is de basisleerlijn zoals die beschreven staat op de leerlijnkaarten met concrete tussendoelen waar de Burcht mee werkt. Per leerjaar is per vak beschreven aan welke tussendoelen dat leerjaar gewerkt wordt. Als de aangeboden leerstof ook behaald is aan het eind van het jaar, behaalt de leerling een leerrendement van 80%. L+ arrangement Dit arrangement is voor leerlingen die naar verwachting zullen uitstromen naar het VMBOBK of GT (evt. met LWOO). Dit wordt het Verdiepingsarrangement genoemd. Waar het kan wordt gewerkt aan de doelen voor referentieniveau 1S Deze leerlingen: Behalen voor de vakken Technisch Lezen, Begrijpend Lezen, Spelling en Rekenen een leerrendement >80%. Voor leerlingen met dyslexie geldt dat er lagere leerrendementen gehaald worden voor de vakken technisch lezen en/of spelling. Hebben een IQ > 80
Zorgplan – SBO De Burcht
- 21 -
De leerlijn die bij het arrangement hoort is de basisleerlijn zoals die beschreven staat op de leerlijnkaarten met concrete tussendoelen waar de Burcht mee werkt. Daarnaast worden er extra doelen gesteld en/of worden er afspraken gemaakt over dispensatie in leertijd voor bepaalde vakken ten behoeve van andere vakken. Per leerjaar is per vak op de leerlijnkaart beschreven aan welke extra doelen dat leerjaar gewerkt wordt. (dit is nog niet gerealiseerd. In de groepen wordt nu per leerling bekeken aan welke extra doelen er gewerkt wordt. In 2014 worden hier concrete afspraken over gemaakt die op de leerlijnkaarten vermeld worden) L- arrangement Dit arrangement is voor leerlingen die naar verwachting zullen uitstromen naar het VMBOBBL met LWOO, maar op dit moment nog onvoldoende leerrendement behalen. Door middel van extra aandacht, instructie en/of extra leertijd of materialen wordt gekeken of de leerling in staat is om hogere leerrendementen te behalen. Deze leerlingen: Behalen voor vakken Technisch Lezen, Begrijpend Lezen, Spelling en Rekenen een leerrendement in een bandbreedte tussen de 50 en 75%, maar voor één of meer van de vakken is het leerrendement tussen de 40 en 50% Hebben een IQ tussen de 75 en 90 Of hebben een IQ tussen de 90 en 120 en is er sprake van een problematiek, waardoor deze kinderen zeer specifieke onderwijsbehoeften hebben en zich daardoor beter in dit basisarrangement ontwikkelen. De leerlijn die bij het arrangement hoort is het L arrangement zoals die beschreven staat op de leerlijnkaarten met concrete tussendoelen waar de Burcht mee werkt. Per leerjaar is per vak beschreven aan welke tussendoelen dat leerjaar gewerkt wordt. Als de aangeboden leerstof ook behaald is aan het eind van het jaar, behaalt de leerling een leerrendement van 80%. P- arrangement Dit arrangement is voor leerlingen die naar verwachting zullen uitstromen naar het Praktijkonderwijs. Dit wordt het P-arrangement genoemd. De doelen van referentieniveau 1F zijn voor deze leerlingen niet haalbaar en hiervoor heeft Burcht leerlijn aangepast. Gestreefd wordt naar een leerrendement tussen de 25 en 50% Deze leerlingen: Behalen voor vakken Technisch Lezen, Begrijpend Lezen, Spelling en Rekenen een leerrendement <50%. Waarbij vooral de inzichtelijke vakken Rekenen en Begrijpend lezen van doorslaggevend belang zijn. Hebben een IQ <75
Zorgplan – SBO De Burcht
- 22 -
Bij IQ tussen de 75-80 kan doorverwezen worden naar VMBO, maar ook naar Praktijk onderwijs. Leerrendementen en specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van de betreffende leerling spelen in deze beslissing een belangrijke rol.
De leerlijn die bij dit arrangement hoort is de P-leerlijn zoals die beschreven gaat worden op de leerlijnkaarten met concrete tussendoelen waar de Burcht mee werkt. Op dit moment is dit nog niet voor alle vakken beschreven en maken we (als richtlijn) gebruik van de 50% leerlijn zoals Mariette van der Stap heeft beschreven. ZI- arrangement Dit arrangement is voor leerlingen die naar verwachting zullen uitstromen naar het Praktijkonderwijs. Bij deze leerlingen is sprake van internaliserende gedragsproblematiek en zeer specifieke onderwijsbehoeften op gebied van veiligheid, structuur, voorspelbaarheid, sociaal emotionele ontwikkeling. Didactisch groeien deze leerlingen binnen de Burcht en uitstroomperspectief is PrO. Uitgangspunten: - Deze kinderen zijn al opgevangen op de Burcht in de onderbouwgroep, maar om deze leerlingen goed onderwijs te kunnen bieden in de bovenbouw zijn er zeer specifieke aanpassingen nodig die aansluiten bij de onderwijsbehoeften van deze leerlingen en dit lukt niet meer in een reguliere SBO bovenbouw groep. - Onderwijs staat centraal. Burcht gaat uit van 50% leerlijn van Mariette van de Stap (met hier en daar verder gespecificeerd vanuit ZML leerlijnen). Methodes die op de Burcht gebruikelijk zijn worden ook in deze groep gebruikt. Doelen worden gekoppeld aan activiteiten (ADL) - Naast didactiek in basisvaardigheden is er extra aandacht voor - Sociale vaardigheid/spel en zelfredzaamheid - werkhouding/taakgedrag - psychomotoriek. - De map Wijzer Onderwijs Autisme van het CED wordt gebruikt als basis voor het onderwijs en de inrichting van deze groep. Deze gaan uit van duidelijkheid in: ruimte, tijd, activiteit en interactie. - Ouderbetrokkenheid is noodzakelijk. Elke periode zijn er begeleidingsgesprekken met ouders over het plan op school en hulp thuis bij inoefenen van de basisvaardigheden, maar ook over de ontwikkeling van het kind thuis en op school. (evt. in samenwerking met SMW) - Er wordt gewerkt vanuit Groepsplannen en Groepsoverzichten. Zoveel mogelijk een groepsgewijze aanpak met individuele verschillen. - 2x per jaar is er instroom mogelijk. Aan het begin van het jaar en na de kerstvakantie om rust, veiligheid en voorspelbaarheid te waarborgen. - Elk schooljaar wordt in gesprekken met ouders opnieuw afgewogen wat een goede vervolgstap is. Terug naar reguliere groep van SBO, in deze groep blijven of doorverwijzen
Zorgplan – SBO De Burcht
- 23 -
naar school voor (V)SO. - groepsgrootte is 10- 12 leerlingen. -voor leerlingen die in deze groep zitten wordt bij het SWV extra ondersteuning aangevraagd. Werkwijze: - elk kind heeft eigen werkplek die zo prikkelarm mogelijk is. - elk kind heeft zijn eigen kast waar alle spullen volgens vast volgorde zijn opgeborgen - Naast individuele activiteiten zijn er ook kring- en andere groepsactiviteiten - Het rooster is zoveel mogelijk elke dag gelijk. - In de ochtend staan de leervakken centraal. In de middag wordt er zoveel mogelijk thematisch gewerkt. - Er is een time-out plek die de kinderen zelf kunnen kiezen. - Er is ook een nadenkplek waar kinderen kortdurend (5 min) door leerkracht wordt geplaatst. - De kinderen gaan elke ochtend om 8.30 naar binnen en starten dan zelfstandig met werk uit hun startbak. De leerkracht gaat met elke leerling even individueel oefenen/automatiseren. - In de eerste pauze gaan de kinderen met andere kinderen naar buiten. In de tweede pauze hebben ze een eigen tijd en is er aandacht voor buitenspel. Andere uitstroomperspectieven Soms stromen leerlingen uit naar Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO). Deze leerlingen hebben vaak al extra ondersteuning op De Burcht vanuit het SWV en kunnen door hun zeer specifieke onderwijsbehoefte niet doorstromen naar een reguliere school voor voortgezet onderwijs. Leerlingen stromen dan uit naar Voortgezet onderwijs in Cluster 3 of 4. Als al eerder tijdens de loopbaan op de Burcht blijkt dat we een leerling niet de ondersteuning en het onderwijs kunnen bieden dat hij/zij nodig heeft, wordt in overleg met ouders gekeken naar een beter passende onderwijsplek voor de leerling. Dit is een heel proces. Maar dit resulteert uiteindelijk in een plek op één van de clusterscholen.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 24 -
9. Ontwikkelingsperspectief De inspectie voor het onderwijs definieert het ontwikkelingsperspectief als volgt: ‘De inschatting van de ontwikkelingsmogelijkheden van de leerling voor een bepaalde, langere periode. Het is gebaseerd op het verwachte uitstroomniveau van de leerling. Door het instroomniveau en het verwachte uitstroomniveau te verbinden ontstaat de prognose- of ontwikkelingslijn’(Clijsen, Pieterse, Spaans en Visser, 2009). Leerlingen met een SBO beschikking hebben specifieke onderwijsbehoeften. Binnen het SBO wordt planmatige zorg geboden. Elke leerling ontwikkelt zich op zijn eigen manier. Deze ontwikkeling wordt gevolgd en uitgewerkt in het ontwikkelingsperspectief. Het verwachte uitstroomniveau is het einddoel. Dit is verder uitgewerkt in tussendoelen. De school maakt daarmee inzichtelijk aan betrokkenen welke doelen op lange, middellange en korte termijn voor deze leerlijn worden nagestreefd. Het onderwijs wordt op deze manier planmatig ingezet. Daarbij staan 3 punten centraal: De school stelt bij plaatsing voor elke leerling een realistisch ontwikkelingsperspectief vast. De school leidt tussendoelen af van het ontwikkelingsperspectief waarmee de vorderingen van de leerlingen gevolgd kunnen worden. We stellen de tussendoelen per half jaar vast. De school volgt of de leerling zich ontwikkelt volgens het ontwikkelingsperspectief en maakt naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzes in het onderwijsaanbod. Opstellen van het ontwikkelingsperspectief (OPP) Verschillende factoren zijn van invloed op de ontwikkeling van de leerling. Om hier een goed beeld van te krijgen worden in het OPP die factoren in beeld gebracht. In het leerlingvolgsysteem ParnasSys vormen een aantal notities samen met de toetsgegevens en de gegevens van ZIEN! het OPP van de leerling. Het OPP bestaat uit de volgende onderdelen
Grafiek met leerrendementen OP SL schoolloopbaan van de leerling OP CM cognitieve mogelijkheden OP STI stimulerende factoren OP BE belemmerende factoren OP O&O onderwijs en ondersteuningsbehoeften OP TB toetsbespreking en evt. leerrendementsverwachting/ leerlijn OP UIT uitstroomperspectief (vanuit groep 6)
Om goed te weten op welke manier de leerling het best leert worden de Onderwijs- en ondersteuningsbehoeften (O&O) geformuleerd. Wat heeft de leerling nodig om zich zo optimaal mogelijk te kunnen ontwikkelen? Dit is de centrale vraag die je hierbij moet stellen. Het gaat hierbij om concreet beschreven maatregelen in gewenst onderwijsaanbod ten behoeve van het kind; organisatorische, didactische en/of pedagogische maatregelen.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 25 -
Een aantal jaar gebruikte de Burcht hier een apart formulier voor, maar door nieuwe mogelijkheden in ParnasSys zal het OPP voortaan op de groepskaart (GK) in ParnasSys worden gemaakt en wordt dit geïntegreerd met het groepsoverzicht (waar ook een apart formulier voor gebruikt werd). Op deze manier worden de mogelijkheden in ParnasSys beter benut en kost het de leerkracht minder werk. Via notities zullen de onderdelen voor OPP en GO in ParnasSys gemaakt worden. Notitiecategorieën die met OP beginnen zullen op het OPP als notitie bij de grafieken van de didactische ontwikkeling komen en vormen op die manier het OPP.
Grafiek met leerrendementen
De behaalde leerrendementen voor de vakken (TL, BL, SP en RE) worden in ParnasSys weergegeven in grafieken. In de grafieken ontstaat op deze manier een ontwikkelingslijn die bij de leerling past. A.d.h.v. de laatste 3 toetsen wordt de LRV van de leerling vastgesteld en ontstaat op deze manier een eigen leerlijn van de leerling. De LRV/ ontwikkelprognose wordt in ParnasSys gezet door ib-er .Deze leerlijn wordt weer gekoppeld aan een Onderwijsarrangement dat toewerkt naar een uitstroomniveau. Op de grafieken is het volgende te zien: 3 grijze lijnen: eerste lijn is 100%, 2e lijn is 75%, 3e lijn is 50% zwarte lijn: behaalde leerrendementen op CITO toetsen groene lijn: ontwikkelprognose vastgesteld tijdens toetsbespreking en in ParnasSys gezet door ib. gele lijn: 80% van de prognoselijn Het blad met grafieken is het eerste blad van OPP, daarna worden notities in OPP opgenomen die beginnen met OP. Dit bij elkaar vormt het Ontwikkelperspectief van de leerling.
OP SL
schoolloopbaan van de leerling
Als de leerling op school is, wordt er binnen 4 weken een notitie OP SL voor de leerling aangemaakt. In deze notitie wordt de schoolloopbaan; school van herkomst en groepsverloop vermeld.
OP CM
cognitieve mogelijkheden
Gegevens met betrekking tot cognitieve mogelijkheden zijn: * gediagnosticeerde stoornissen * evt. LGF (rugzak) met data van wanneer tot wanneer deze loopt * aantekening als leerling een dyslexie verklaring heeft. * evt. gebruik van medicatie voor deze stoornis wordt genoemd. In het gele venster “afkorting” wordt stoornis evt. al genoemd zodat je dit meteen op GK ziet. Als er tijdens een schooljaar een nieuw psychologisch onderzoek is gedaan, en waar dus nieuwe IQ cijfers uitkomen, of als er tijdens een schooljaar een dyslexieverklaring is afgegeven, een stoornis is gediagnosticeerd of een rugzak is aangevraagd, wordt dit tijdens het schooljaar bijgeschreven in dit gedeelte van het OPP-formulier. Het vorige IQ cijfer blijft
Zorgplan – SBO De Burcht
- 26 -
dat schooljaar op het OPP-formulier staan. Dit wordt gedaan door de orthopedagoog.
OP STI
stimulerende factoren
Welke aspecten van de leerling zijn positief en stimulerend. Welke zou je kunnen benutten bij het leren leren van de leerling? Relevante gegevens vanuit ouder-vertel-me-je-kind gesprek of uit dossier. Als leerlingen op Burcht komen worden de gegevens gehaald uit schema STIBE en opgenomen in de notities van de GK. Dit onderdeel heeft een overlap met het GO wat eerst werd ingevuld. Invulling/aanpassing van dit stukje gebeurt door de leerkracht aan begin van periode 1 en 2
OP BE
belemmerende factoren
Welke aspecten van de leerling zijn moeilijk en belemmerend voor de ontwikkeling van de leerling. Relevante gegevens vanuit ouder-vertel-me-je-kind gesprek of uit dossier. Als leerlingen op Burcht komen worden de gegevens gehaald uit schema STIBE en opgenomen in de notities van de GK. Dit onderdeel heeft een overlap met het GO wat eerst werd ingevuld. Invulling/aanpassing van dit stukje gebeurt door de leerkracht aan begin van periode 1 en 2
OP O&O onderwijs en ondersteuningsbehoeften
Hierin wordt beschreven hoe leert deze leerling het best leert en wat heeft de leerling nodig om optimaal tot leren te komen. Relevante gegevens vanuit ouder-vertel-me-je-kind gesprek of uit dossier. Als leerlingen op Burcht komen worden de gegevens gehaald uit schema STIBE en opgenomen in de notities van de GK. Wat heeft de leerling nodig om zich zo optimaal mogelijk te kunnen ontwikkelen? Dit is de centrale vraag die je je hierbij moet stellen. Het kwadrant is ingevuld en weten wat zijn/haar mogelijkheden zijn, wat stimulerende en belemmerende factoren voor dit kind zijn, hoe het functioneert sociaal-emotioneel en hoe hij didactisch presteert. Gegevens m.b.t. instructie- en onderwijsbehoefte staan ook beschreven op GO. Met welke ondersteuning en instructie kan het kind verder. Stel je zelf de volgende vragen: -
Dit kind heeft instructie nodig dat..... Dit kind heeft opdrachten nodig die.... Dit kind heeft leeractiviteiten nodigen die... Dit kind heeft feedback nodig dat... Dit kind heeft een leerkracht nodig die... Dit kind heeft groepsgenoten nodig die...
Het gaat hierbij om concreet beschreven maatregelen in gewenst onderwijsaanbod ten behoeve van het kind; organisatorische, didactische en/of pedagogische maatregelen. Bij het benoemen van de O&O behoeften maakt de leerkracht gebruik van de volgende informatie:
Zorgplan – SBO De Burcht
- 27 -
Analyses van de resultaten van de toetsen die de leerling gemaakt heeft. Analyses van het werk van de leerlingen tijdens de les. Gerichte observaties om zicht te krijgen op: - het gedrag en de prestaties van de leerling - de interactie tussen het gedrag, het kind en instructie en begeleiding van de leerkracht - het gedrag en de interactie in de groep Gesprekjes met de leerling om zicht te krijgen op - wat het kind goed vindt gaan en wat het kind minder goed vindt gaan en waarom - wat het kind wil leren - hoe het kind school, leren en de resultaten beleeft - waar het kind begeleiding en hulp bij nodig heeft Informatie van de ouders, bijvoorbeeld: wat thuis goed of minder goed gaat, welke suggesties de ouders hebben, welke aanpak effectief of minder effectief is.
Als de leerling nieuw op de Burcht komt, verder besproken wordt of als er nader onderzoek door externen gedaan wordt, wordt voor deze leerling de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften nader geanalyseerd. Voor deze leerling wordt dan een schema stimulerende en belemmerende factoren ingevuld. (zie bijlage 6). Dit schema is uitgebreider dan de notitie in ParnasSys
OP TB
toetsbespreking en evt. leerrendementsverwachting/ leerlijn
Na elke toetsweek worden de vorderingen van de leerling besproken n.a.v. de vastgestelde leerrendementsverwachting. De LRV wordt gekoppeld aan een Onderwijsarrangement (OA) voor de volgende vakken: technisch lezen (TL), begrijpend lezen (BL), spelling (SP) en rekenen (RE) Tijdens de toetsbespreking wordt gesproken of de leerling aan het OA voldoet. Na elke toetsweek wordt een evaluatie beschreven. Alle relevante leerlinggegevens komen aan bod. 1) Zijn er wijzigingen bij cognitieve mogelijkheden? 2) Wat zijn stimulerende en/of belemmerende factoren voor deze leerling? 3) Hoe functioneert het kind sociaal-emotioneel? 4) Welke vorderingen heeft het kind gemaakt op didactisch gebied; voldoet dit aan de verwachting? 5) Wat zijn concrete consequenties voor de ontwikkeling van deze leerling, het onderwijsaanbod en het handelen van de leerkracht. Afspraken hierover worden beschreven bij de evaluatie na elke toetsweek Bij de bespreking na de 2e toetsweek wordt de LRV waar nodig bijgesteld. Dit wordt gedaan door het gemiddelde van de laatste 3 toetsen te nemen en dit af te ronden naar een 5 of 10 daarboven. Op deze manier ontstaat er een eigen leerlijn van de leerling. Daarbij wordt ook besproken in welke Onderwijs Arrangement deze leerling komt. Voor de onderbouw is dit het B(asis), V(erdiept) of (I)ntensief arrangement. Vanaf groep 6 maken we onderscheid in uitstroomperspectief: P(raktijk), L vmbo BB evt. met
Zorgplan – SBO De Burcht
- 28 -
LWOO. L+ vmbo BK/GT evt. met LWOO. Sommige kinderen zitten in OA L- deze leerlingen hebben mogelijkheden om naar VMBO uit te stromen, maar ontwikkelen zich nog onder verwachting. Met extra inspanning wordt gewerkt met de leerlingen om ze toch op niveau voor VMBO te krijgen.
OP UIT
uitstroomperspectief (vanaf groep 6)
Verwacht jaar van schoolverlaten (schooljaar aangeven): Verwacht uitstroomniveau: Hier wordt het schooljaar beschreven wanneer de kinderen naar verwachting de school zullen gaan verlaten in groep 8; Dus bijv. 2012-2013 Verwacht uitstroomniveau: Bij de evaluatie van de LRV, tijdens leerlingbespreking 2, wordt vanaf groep 5 het verwachte uitstroomniveau vastgesteld. Dit wordt beschreven in termen van soort onderwijs. Dit kan zijn: * Praktijkonderwijs * Vmbo basisberoepsgericht met/zonder LWOO * Vmbo basiskader met/zonder LWOO * Vmbo gemengd theoretisch met/zonder LWOO * ander onderwijs denk hierbij aan clusterscholen, waar nodig wel met leerstroming Vaststellen van het uitstroomperspectief In de onderbouw t/m groep 5 is het nog niet met zekerheid te zeggen naar welke vorm van voortgezet onderwijs deze leerling zal uitstromen. Te veel factoren zijn nog variabel om daar al een vaste uitspraak over te doen, laat staan om dit te verbinden aan een beredeneerd leerstofaanbod op een bepaald niveau. Omdat de meeste leerlingen van De Burcht uitstromen naar VMBO BasisBeroepsgericht met LWOO, zal voor alle kinderen de leerstof aangeboden worden die nodig is om ook te kunnen uitstromen naar VMBO-BB met LWOO. Bij dit leerstof arrangement hoort de 75% leerlijn en de LeerRendementsVerwachting (LRV) tussen de 50-75%. Tot en met groep 5 is in principe het leerstof aanbod voor alle kinderen hetzelfde. Er worden wel andere accenten gelegd en de leerstof wordt op verschillende manieren aangeboden. Dit komt omdat de Onderwijs & Ondersteuning (O&O) behoeften van kinderen verschillen. De doelen waaraan gewerkt wordt zijn dezelfde, de verschillen zitten vooral in de manier waarop ze aangeboden worden. We werken met hoge verwachtingen van kinderen. Als het leerstof aanbod er niet geweest is, kunnen we ook van leerlingen niet verwachten dat ze een bepaald niveau halen. De beheersing van de leerstof kan per leerling uiteenlopen, maar de onderlinge verschillen zijn in de groepen 3 en 4 nog zo klein dat deze binnen de groep opgevangen kunnen worden. Na de eerste toetsweek in groep 5 wordt gekeken op welk niveau een leerling functioneert. Alle factoren worden hierin meegenomen. Er wordt gekeken welk arrangement het best bij de leerling past. Na de tweede toetsweek in groep 5 wordt het uitstroomperspectief van de leerlingen vastgesteld. Dit is het niveau waarop wij verwachten dat de leerling zal uitstromen. Dit
Zorgplan – SBO De Burcht
- 29 -
wordt met de ouders besproken. Dit vastgestelde uitstroomperspectief wordt jaarlijks geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Vanaf groep 6 volgen de leerlingen een arrangement behorend bij hun uitstroom verwachting. Bij een bepaald uitstroomniveau horen specifieke leerstofdoelen. Door terug te redeneren van de te beheersen leerstof eind groep 8 en de concrete leerstof over de jaren te verdelen en deze in concrete doelen te beschrijven ontstaat er een leerlijn. Die leerlijnen zijn onderwijsarrangementen beschreven naar aanbod en beheersing voor verschillende uitstroomniveaus. Ook hier werken we met hoge verwachtingen. Op het moment dat het uitstroomniveau afwijkt van onze basis (VMBO-BB met LWOO) heeft dit consequenties voor het leerstofaanbod. Bij kinderen voor wie het uitstroomperspectief Praktijkonderwijs geldt, zullen de doelen anders zijn. Er worden keuzes gemaakt in de te behalen doelen. Het doel is dat de leerlingen zich ontwikkelen binnen de bandbreedte van het uitstroomperspectief. Het kan voorkomen dat de leerling zich niet op alle gebieden conform het uitstroomprofiel ontwikkelt (denk hierbij aan een VMBO leerling met ernstige dyslexie). Er wordt dan goed gekeken naar wat het uitstroomperspectief van deze leerling zal zijn en wat de eisen precies zijn. Ook worden er dan keuzes gemaakt om bepaalde vakken extra aandacht te geven.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 30 -
10. Registratie Dossier Het dossier van een leerling is te vinden in de afgesloten dossierkast in de zorgteamkamer. De dossiers kennen een vaste indeling. Iedere leerling heeft dus een eigen dossier. Het leerlingdossier bevat vertrouwelijke informatie met betrekking tot de leerling. Het dossier is door middel van gekleurde mappen geordend. De vaste medewerkers van De Burcht kunnen een dossier altijd inzien. Dossiers mogen de school niet uit. Ouders kunnen het dossier inzien na afspraak en onder begeleiding van de intern begeleider. We streven er naar de gegevens van de leerling, vanaf het moment dat hij op De Burcht zit, digitaal op te slaan in het leerlingvolgsysteem ParnasSys. Gegevens die we niet digitaal hebben of verslagen van externen worden in het papieren dossier bewaard blijven. Het dossier kent een vaste indeling Grijs 1 Inschrijving/intake/leerplicht Grijs 2 PCL-stukken/beschikking/herbeschikking/overdrachtsformulieren Cerise Verslagen van logo/fysio/ergo/sova Geel Handelingsplannen en voortgangsrapportage Groen Rugzakformulieren Blauw Nieuwe onderzoeken (medisch, psychologisch etc.) ParnasSys Met het leerlingvolgsysteem ParnasSys wordt systematisch de ontwikkeling van alle leerlingen op alle leer- er ontwikkelingsdomeinen gevolgd, verzameld, geanalyseerd en geregistreerd. Deze gegevens gebruiken we om ons handelen op de leerlingen af te stemmen. Bijna alle scholen van het SWV maken gebruik van dit leerlingvolgsysteem. Als een leerling op De Burcht komt worden de gegevens uit ParnasSys via een digitaal overdrachts dossier omgezet naar het leerlingvolgsysteem van De Burcht. Zo blijft de ontwikkelingslijn van de leerling ondoorbroken van groep 3 t/m groep 8. Op SBO De Burcht wordt gebruik gemaakt van het leerlingvolgsysteem ParnasSys. De gegevens die hierin zijn opgenomen zijn: gegevens school beheertabellen gegevens leerlingen gegevens medewerkers schoolloopbaan en groepen absentie leerlingentelling De leerlingkaart biedt het overzicht van alle gegevens van de leerling op één scherm. Je kunt eenvoudig doorklikken naar de andere tabbladen voor de details. In ParnasSys is ook de LRV van de leerling opgenomen, zodat ook bij de toetsgegevens duidelijk is of de leerling zich volgens verwachting ontwikkelt. Per leerling worden relevante gegevens in de vorm van vaste notities bijgehouden in
Zorgplan – SBO De Burcht
- 31 -
ParnasSys. Op de groepskaart staan al deze gegevens en vormen het groepsoverzicht van de betreffende groep, zodat in één oog op slag de relevante gegevens zichtbaar zijn. Ontwikkelingsvolgmodel voor jonge kinderen (OVMJK) In de kleutergroep wordt de ontwikkeling van de kinderen geregistreerd in het Ontwikkelingsvolgmodel. Dit is een observatiesysteem waarin allerlei aspecten van de kinderlijke ontwikkeling in de vorm van ontwikkelingslijnen met ontwikkelingsfasen per halfjaar zijn uitgewerkt. Het instrument wordt gebruikt in de dagelijkse opvang en onderwijsleersituaties bij verschillende activiteiten en in gevarieerde situaties. Op deze manier brengen we in kaart waar de kleuter in zijn/haar ontwikkeling is. Maar tegelijkertijd stellen we ook tussendoelen vast voor de komende periode (op korte termijn) om zo de einddoelen op lange termijn te kunnen halen. Wat moet de kleuter leren de komende periode en op welke manier lukt dit het best. Het doel van JRK is om kinderen zover te brengen dat ze een goede start in groep 3 kunnen maken. Het Ontwikkelingsvolgmodel voor de jonge kinderen is gericht op de volgende domeinen:
basale ontwikkelingsbehoeften speel- en werkgedrag (senso)motorische ontwikkeling zintuigelijke ontwikkeling spraak- en taal(denk)ontwikkeling wereldverkenning symboolverkenning
Voor elk kind wordt het OVMJK 2x per jaar, aan het eind van elke periode ingevuld. Deze gegevens worden, samen met de gegevens van toetsen, gebruikt om de doelen voor de nieuwe periode te plannen. Deze gegevens bij elkaar geven een goed beeld van de ontwikkeling van de leerling en worden tijdens de ouderavonden met de ouders besproken. Klassenmap In iedere groep is een KLASSENMAP aanwezig. Deze map omvat alle informatie met betrekking tot de dagelijkse gang van zaken in de groep. De leerkracht zorgt er voor dat de map up-to-date wordt gehouden. Deze klassenmap ligt op het bureau van de leerkracht en achter de tabbladen zit: 1) Gegevens van leerlingen - leerlingenlijst (naam, adres en telefoonnummer) - bijzonderheden van de leerlingen (bijv. medicijngebruik of individuele afspraken) - plattegronden (evt. ook van instructiegroepen) 2) Klassenregels - welke afspraken gelden binnen de groep.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 32 -
3) Weekplanning en logboek De meest recente planning en logboek zit voor in de map. 4) Groepsplannen en evt. individule plannen 5) Groepslijsten bijv. wie op de computer mag, cijfers van... etc. 6) Alle roosters 7) Invalplan 8) Ontruimingsplan Planning Vanuit het groepsplan maakt de leerkracht per week een weekplanning. Daarin wordt voor die week beschreven aan welke doelen gewerkt wordt en wordt dit gekoppeld aan lessen uit de methode. In de dagplanning wordt dagelijks het onderwijs gepland, geëvalueerd. Dit alles is terug te vinden in de klassenmap die op het bureau van de leerkracht ligt. Toetsen en observatie-instrumenten Er wordt systematisch getoetst en geobserveerd met behulp van toetsen en observatielijsten. Methodegebonden toetsen: de leerkracht neemt deze toetsen af na een periode van leerstofaanbod uit de methode (spelling, rekenen, begrijpend lezen). Ze volgen daarbij de instructies en de normering uit de handleiding. Na analyse van de toets vullen de leerkrachten groepsoverzichten in en bepalen welke leerlingen verdiepings- dan wel verrijkingslesstof nodig hebben. Niet-methodegebonden toetsen: Tweemaal per schooljaar ,tijdens de hoofdmeting in Januari en Juni, worden deze niet-methodegebonden toetsen van LOVS afgenomen. Ze zijn landelijk genormeerd en geven weer of de leerling voldoet aan het gemiddelde Nederlandse niveau voor het geldende leerjaar. De uitkomsten van de toetsen worden vertaald naar VaardigheidsScores, deze VS “meten” nauwkeurig te vorderingen van de leerling. Tijdens tussenmetingen in Oktober en Maart worden CITO toetsen nog een keer gemaakt voor leerlingen die zich niet volgens verwachting hebben ontwikkeld. Na een periode waarin zij extra ondersteuning in de groep hebben gekregen wordt de laatste toets nog een keer gemaakt om te zien of ze vooruitgegaan zijn. De volgende Niet-methodegebonden toetsen worden afgenomen: LOVS Taal voor kleuters LOVS Rekenen voor kleuters LOVS Technisch lezen (AVI en DMT) LOVS Rekenen en wiskunde voor speciale leerlingen LOVS Spelling voor speciale leerlingen LOVS Begrijpend lezen voor speciale leerlingen LOVS Luisteren in groep 3, 4 en 5 LOVS woordenschat toetsen
Zorgplan – SBO De Burcht
- 33 -
Voor begrijpend lezen, spelling en rekenen gebruiken wij CITO LOVS toetsen voor speciale leerlingen. Deze toetsen zijn te vergelijken met de reguliere LOVS toetsen. Deze toetsen zijn speciaal gemaakt voor leerlingen: met een vertraagde ontwikkeling met een beperkte aandachtspanne die sterke behoefte hebben aan structuur Waarom gebruiken wij de toetsen voor speciale leerlingen: - niveauverschil tussen de toetsen Midden en Eind waren te groot. Speciale leerlingen maken vaak minder grote vorderingen. Aanpassing: tussentoetsen gemaakt E3/M4, M4/E4 etc. - De taken zijn vaak te lang voor de leerlingen met beperkte aandachtspanne Aanpassing: kortere taken gemaakt of onderverdeeld in meerdere taken. Aanpassing: verschillende soorten vragen zijn geclusterd. Aanpassing: Instructie en voorbeelden zijn aangepast. Er zijn tusseninstructies. - Er zijn te veel afleidende elementen. De leerlingen raken afgeleid en zijn het overzicht kwijt. Aanpassing: sobere lay-out van de toetsen - Manier van rapporteren is onhandig bijv. altijd een E en je weet nog niet het echte niveau. Aanpassing: uitslag in Functioneringsniveau ZIEN! ZIEN! is een pedagogisch digitaal leerlingvolgsysteem dat de sociale competenties en de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen in kaart brengt en dat concrete handelingsadviezen geeft. Het is gericht op de cyclus van handelingsgericht werken. Het geeft ondersteuning en informatie van de fase van het signaleren tot en met de fase van het handelen. Het is mogelijk om zowel uitspraken te doen over het niveau van de individuele leerling als het niveau van de groep. De uitkomsten van ZIEN geven informatie over het welbevinden en betrokkenheid en de vaardigheden sociaal initiatief, sociale flexibiliteit, sociale autonomie, impulsbeheersing en inlevingsvermogen van de leerling en van de groep. ZIEN! wordt 2 keer per jaar ingevuld door de leerkrachten aan het begin van elke periode. Al deze gegevens worden in het groepsoverzicht en groepsplan verwerkt. En de uitkomsten van ZIEN! worden vermeld op het ontwikkelingsperspectief. De leerlingen van de groepen 7 en 8 vullen deze lijst ook zelf in op de computer. Gegevens van de leerkracht en van de leerlingen worden met elkaar vergeleken. Binnen de projectgroep SEO worden deze gegevens met elkaar besproken en volgt er een terugkoppeling naar het team. Er wordt een plan gemaakt hoe we deze gegevens kunnen gebruiken bij het inrichten van ons onderwijs. Besprekingen Alle registraties die worden gemaakt, hebben te maken met het goed kunnen volgen van de ontwikkeling van de leerlingen en basis van deze gegevens weer passende doelen te stellen
Zorgplan – SBO De Burcht
- 34 -
voor de komende periode. Op vastgestelde momenten zijn er besprekingen tussen groepsleerkracht en zorgteam of directie om de zorg in de groep met elkaar te evalueren en te monitoren. Als het nodig is worden er acties ondernomen om het onderwijs nog beter aan te passen aan de onderwijsbehoefte van de leerlingen. Al deze besprekingen zijn opgenomen in de zorgkalender van De Burcht. Op vastgestelde momenten wordt de ontwikkeling van de leerling ook met de ouders besproken. 11. Zorgkalender In de zorgkalender staan per week/per periode alle onderwerpen rondom zorg voor het hele schooljaar gepland. De complete zorgkalender is opgenomen in bijlage 9. Hieronder volgt uitleg over enkele onderwerpen van de zorgkalender. Toets- en Groepsbesprekingen De groepsbesprekingen vinden plaats volgens de planning op de zorgkalender. Aan het eind van elke periode is er een groepsbespreking. In deze bespreking staan de evaluatie van de groepsoverzichten en de groepsplannen centraal. Er zijn 2 groepsbesprekingen per jaar. Bij de besprekingen zijn de leerkrachten en de ib’er aanwezig. De leerkracht bereidt de bespreking voor door voor zichzelf een evaluatie te maken van het groepsoverzicht en het groepsplan. Het hele groepsgebeuren wordt besproken. Accenten kunnen per bespreking verschillen, omdat de bespreking zich vooral toespitst op dat waar de leerkracht vragen over heeft. Individuele leerlingen worden niet besproken. Alleen de afweging of een leerling in het juiste arrangement geplaatst is, kan aan de orde komen. Tijdens deze bespreking komen in ieder geval de volgende punten aan de orde: Inventariseren van vragen en bespreekpunten. Evaluatie: zijn de doelen behaald, zo ja of nee, wat is de verklaring hiervoor. Gegevens verzamelen: zijn alle gegevens volgens afspraak genoteerd, zijn de gegevens voldoende uitgebreid en gespecificeerd genoeg. Selecteren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, zijn de juiste leerlingen geselecteerd. Benoemen van specifieke onderwijsbehoeften: is de onderwijsbehoefte benoemd in relatie met de doelen. Clustering van leerlingen met gelijke onderwijsbehoeften: welke leerlingen worden geclusterd op grond van welke doelen/welke aanpak, komt de clustering in voldoende mate tegemoet aan onderwijsbehoefte. Maar ook reflectie op het eigen handelen van de leerkracht in het hele onderwijsleerproces: leertijd, klassenmanagement, didactisch handelen, pedagogisch handelen. Aanpassingen voor groepsoverzicht en groepsplan te maken evt. aanpassen van gestelde doelen/ambities. Wat heeft de leerkracht nodig om het werk in de groep goed te kunnen doen.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 35 -
Afspraken worden gemaakt voor groepsbezoek. Ib-er komt meekijken in de groep bij bijv. een ondersteuningsvraag van de leerkracht. Zijn er leerlingen die aangemeld worden voor de leerlingbespreking
Ouders worden hiervan niet op de hoogte gesteld. Dit is de basiszorg van de school. Tijdens een gedeelte van de bespreking is ook de teamleider Z&O aanwezig. De uitkomsten van de toetsen worden dan met elkaar besproken. Centrale vraag hierbij is of de leerlingen zich volgens verwachting ontwikkelen en wat consequenties zijn. Leerlingbespreking N.a.v. de groepsbespreking vindt de leerlingbespreking plaats. Hier worden individuele leerlingen besproken. Tijdens de groepsbespreking is het niet altijd eenvoudig om inzicht te krijgen in de specifieke onderwijsbehoeften van een kind. Er is sprake van een complexe situatie, bijvoorbeeld als een leerling herhaald onvoldoende profiteert van het groepsplan, als de leerkracht een structureel “werkprobleem” heeft of als er bij de leerling aanwijzingen zijn voor een ernstige problematiek of stoornis. In dergelijke gevallen wordt de leerlingen vanuit de groepsbespreking aangemeld voor de leerlingbespreking. Tijdens deze bespreking worden ook de leerlingen met een individueel plan besproken. Ib-er en leerkracht maken voor de leerlingbespreking een afspraak. Er worden afspraken gemaakt om voor de leerlingbespreking uit te zoeken wat nodig is om te weten tijdens de leerlingbespreking. Wat is de hulpvraag/ondersteuningsvraag voor de leerlingbespreking. Onder welke categorie valt de hulpvraag (sociaal-emotioneel, werkhouding, didactisch) Wat moet kan er al uitgezocht worden voor de leerlingbespreking en door wie Is er hulp van interne deskundige nodig (zo ja, wie). Deze wordt uitgenodigd voor (gedeelte van) de leerlingbespreking. Wat zijn stimulerende en belemmerende factoren die meespelen bij de ontwikkeling van de leerling. Leerkracht vult schema stimulerend-belemmerend in. (bijlage 9) Deze afspraken worden tijdens de groepsbespreking geformuleerd op het leerlingbesprekingformulier. (zie bijlage 10) SOT (school ondersteuningsteam) Op het moment dat de leerling onvoldoende profiteert van het aanbod in de groep en het niet lukt om voldoende zicht te krijgen op de specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van de leerling of hierop voldoende af te stemmen wordt deze leerling door de leerkracht in overleg met de ib-er aangemeld voor het SOT Het SOT kom 3x per jaar bijeen Het SOT van de Burcht is een intern overleg orgaan aangevuld met deskundigen vanuit de jeugdzorg. Er wordt een groot beroep gedaan op de aanwezige kennis en vaardigheden van de verschillende disciplines binnen de school. De leerkracht, de intern begeleider, de Zorgplan – SBO De Burcht
- 36 -
teamleider onderwijs en zorg, de orthopedagoog, de deskundige van jeugdzorg en de jeugdverpleegkundige zijn vertegenwoordigd in het SOT. De bespreking vindt plaats op zorgniveau 3 en is nog intern handelen binnen De Burcht, maar kan ook worden opgeschaald naar zorgniveau 4 en bespreken we welke externe expertise nodig is. De leerkracht meldt de leerling aan via het aanmeldformulier(zie bijlage 8) Als de leerling al besproken is tijdens de leerlingbespreking wordt dit formulier gebruikt met een aanvullend blad waarop beschreven staat waarom de leerling besproken wordt in het SOT en wat het gewenste resultaat is. Voorafgaand aan het SOT vindt altijd een gesprek met de ouders plaats en wordt gevraagd naar de visie van de ouders en hun ondersteuningsvragen. Het is wenselijk dat er ook een gesprek met de leerling zelf plaats vindt om beter zicht te krijgen op de hulpvragen. Op het SOT-formulier worden de ondersteuningsvragen vanuit leerkracht, leerling en ouders geformuleerd en ook de gewenste situatie beschreven. Doel van dit overleg is om weer nieuwe perspectieven te krijgen, waardoor we weer verder kunnen met deze leerling. Samenwerking met Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Als er zorgen zijn rondom een leerling die niet alleen school gerelateerd zijn, maar bijv. ook komen door zorgen in de thuissituatie, wordt contact opgenomen met het CJG. Ouders, medewerkers van het CJG en school kijken met elkaar wat nodig is om de zorgen rondom deze leerling zo veel mogelijk weg te nemen. Voorheen waren onderwijs en zorg 2 aparte dingen, maar op deze manier proberen onderwijs en jeugdzorg zoveel mogelijk samen te werken in het belang van de kinderen. Initiatief kan uitgaan van de school, maar ook vanuit CJG. Ouders zullen hierbij altijd betrokken worden. Oudercontacten In de zorgkalender zijn een viertal vaste oudercontacten opgenomen. De al eerder genoemde “vertel-me-je-kind-avond” (1) en de informatie avond(2) aan het begin van het schooljaar. N.a.v. de toetsen en het invullen van OVMJK is er een ouderavond in januari, aan het einde van periode 1 (3) en een ouderavond in juni, aan het eind van periode 2 (4) waar de ontwikkeling van de leerling besproken wordt aan de hand van het Ontwikkelingsperspectief. Als er vragen zijn over de ontwikkeling van een leerling of als er onderzoeken gedaan worden zijn de contacten tussen school en thuis frequenter. Op het moment dat er tussentijds vragen zijn is de leerkracht altijd het eerste aanspreekpunt voor de ouder. Voor groep 8 en de groep met zeer intensieve zorg zijn er andere periodes. Rapporten 2x per jaar krijgen de kinderen een rapport. Het rapport is een zogenaamd “bolletjesrapport” Er worden geen cijfers of toetsgegevens genoemd. Het rapport heeft als doel om de ontwikkeling van de leerling aan de hand van vaste punten in beeld te brengen.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 37 -
Hoe was de ontwikkeling van de leerling in de afgelopen tijd? De ontwikkeling van de leerling was in de afgelopen periode gering, voldoende of goed. Als er in de periode extra hulp geweest is, wordt dit beschreven door degene die extra hulp geboden heeft. Voor de leerling beschrijft de leerkracht altijd in een korte zin een motiverende boodschap. De rapporten krijgen de leerlingen eind januari en eind juni. Dyslexiescreening Tijdens de groeps/toetsbespreking eind groep 4 bekijkt het zorgteam in samenspraak met de leerkrachten de toetsresultaten van alle leerlingen uit deze groep op mogelijke aanwijzingen voor dyslexie. Als er aanwijzingen voor dyslexie zijn, krijgen deze leerlingen in groep 5 extra hulp voor lezen en spelling. Waar bestaat de screening uit: 1. Kijken naar de scores op de taalgebieden technisch lezen, spelling. Zijn deze extreem laag? 2. De scores vergelijken met de scores voor rekenen en begrijpend lezen. Zijn er grote verschillen tussen de technische vaardigheden van een leerling en de inzichtelijke vaardigheden. 3. Kijken naar het IQ. Is dit lager dan 70, dan mag er niet gesproken worden over dyslexie, maar is er sprake van een algeheel ontwikkelingsprobleem. De screening leidt tot één van de volgende uitspraken: 1. Geen vermoedens van dyslexie 2. Heeft een dyslexieverklaring. 3. Er is aanleiding tot het geven van extra hulp. (ook op andere leergebieden) 4. Komt niet in aanmerking voor een indicatie op grond van IQ gegevens. (IQ<70) Toelichting bij punt 3 Een degelijke dyslexieverklaring combineert meerdere kenmerken van de leerling en het probleem. Een van de criteria voor het afgeven van een dyslexieverklaring is de zogenaamde “didactische resistentie”. Dit houdt in dat de vorderingen op een bepaald vakgebied gering blijven ondanks een forse investering in de leerling. Fors betekent RT-matige hulp, 3 keer per week, minimaal 20 minuten boven op de instructie in de klas. Uiteraard wordt daarvoor een handelingsplan opgesteld en wordt getoetst. Om de didactische resistentie aan te tonen moet die extra hulp hebben plaatsgevonden voor minimaal 6 maanden. De Burcht gebruikt het interventieprogramma Connect voor extra hulp in kader van dyslexiescreening. Voor de kinderen in groep 3 en 4 is het werken met Connect al helemaal verwevenin het aanbod voor leeszwakke kinderen in de groep. Het Connectprogramma bestaat uit drie afzonderlijke delen, namelijk 'Connect Klanken en Letters', 'Connect Woordherkenning' en 'Connect Vloeiend Lezen'.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 38 -
Bij Connect wordt op zeer directe wijze een verbinding gelegd tussen schrijven en lezen. Uit onderzoek is gebleken dat dit een positief effect heeft op het leren lezen. Connect is geen vervanging van de leesinstructie in de klas, maar een aanvullend interveniërend programma voor zwakke lezers. Het programma wordt uitgevoerd door een ondersteuner onder verantwoordelijkheid van een leerkracht. De leerling(en) werken drie keer per week in lessen van 20 minuten aan de instructietafel met het programma of buiten de groep met de remedial teacher. Connect is een zeer gestructureerd programma. Om het effect te maximaliseren dient het nauwkeurig nageleefd te worden. Het is belangrijk dat de leerkracht zich tijdens de uitvoering van het programma bewust is van drie pedagogische basisbehoeften van de leerling, namelijk relatie, competentie en autonomie. Voor de opbouw van een goede relatie met de leerling is het van belang dat de leerkracht een sfeer van veiligheid, genegenheid en enthousiasme creëert. Om tegemoet te komen aan de behoeften van autonomie schept de leerkracht ruimte voor de individuele inbreng van de leerling. De leerling kan bijvoorbeeld zelf leesteksten uitkiezen, of bij het samen lezen de tekst verdelen. Dit bevordert de motivatie en betrokkenheid van de leerling. Om de competentiebeleving van de leerling te versterken, is het opdoen van succeservaringen van belang. Een ander aandachtspunt is het werken in de zone van de naaste ontwikkeling. Dit houdt in dat er gewerkt wordt met taken op een niveau dat de leerling nog net niet zelfstandig aankan, maar onder begeleiding toch succesvol kan volbrengen. Op deze manier wordt het bereiken van een hoger niveau gestimuleerd. Als na een periode van een half jaar extra hulp de hardnekkigheid van het probleem is aangetoond (didactische resistentie), kan de leerling aangemeld worden voor diagnostiek en behandeling. Op dit moment gebeurt dit nog op De Burcht zelf. Zie bijlage 12 voor criteria aanvraag dyslexieonderzoek. Omdat diagnostiek en behandeling van ernstige, enkelvoudige dyslexie is opgenomen in de basisverzekering en dus vergoed wordt door de zorgverzekeraar (bij door de zorgverzekeraar aangeven onderzoeksbureaus) doet De Burcht alleen nog het voortraject van extra hulp. Daarna kunnen ouders hun kind aanmelden bij een door de zorgverzekeraar geselecteerd bureau voor de diagnostiek en evt. behandelingen. De Burcht heeft contacten met E-vizier. Zij verzorgen, na toestemming van ouders, de diagnostiek. Als er sprake is van dyslexie kan een medewerker van E-vizier op school de leerling behandelen. Hiervoor moeten ouders toestemming geven en is er een inspanningsverplichting voor ouders en school. Als er sprake is van comorbiditeit (er is meer dan alleen dyslexie, bijv. een leerling heeft ook PDD-NOS) kan de leerling aangemeld worden bij de leeskliniek voor gespecialiseerde behandeling. Dit is niet op de Burcht, maar in Rotterdam-ommoord
Protocol leesproblemen en dyslexie voor sbo Op de Burcht werken we volgens de stappen uit het protocol leesproblemen en dyslexie voor SBO (expertise centrum Nederlands, 2011). Naast de reguliere meetmomenten, zijn voor Zorgplan – SBO De Burcht
- 39 -
beginnende en zwakke lezers extra meetmomenten opgenomen om de leesontwikkeling goed te kunnen monitoren. In de groepen 3 en 4 wordt het leesproces van de leerlingen nauwkeurig gevolgd en krijgen de leerlingen binnen de groep extra aandacht voor het lezen als daar reden voor is. De Burcht werkt met 2 hoofdmeetmomenten voor alle leerlingen en nog extra tussen meetmomenten en extra interventie/aandacht voor leerlingen die zich niet volgens verwachting ontwikkelen.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 40 -
12. Taakomschrijving Om de zorg goed vorm te kunnen geven, is een duidelijke taakverdeling en taakomschrijving van belang. Taakomschrijving directie m.b.t. zorg (directeur en teamleider Zorg en Onderwijs) Beleidstaken en innovatie taken Ontwikkelen van beleid op kwaliteit van de zorgverbreding/ zorg. Kennis hebben en onderhouden van zorgverbreding / zorg (leer- en gedragsproblemen, externe hulpverlening, WSNS). Evalueren van het zorgbeleid op school samen met het zorgteam. Coördinerende taken Afstemmen van vraag en aanbod tussen school en externen op het gebied van de zorgverbreding. Coördineren van het collectief leren en het stimuleren van leren met en van elkaar, bijvoorbeeld door interventies en klassenconsultaties. Onderhouden van contact met de inspectie van het onderwijs. Beheren van het budget en de inzet van formatie m.b.t. het traject van leerling gebonden financiering. Bespreken van de analyse van de resultaten van het leerlingvolgsysteem op groeps- en schoolniveau met de intern begeleider. Begeleidende taken Voeren of bijwonen van gesprekken met ouders van zorgleerlingen. Onderhouden van contacten met externe instanties en personen. Observeren in de groep en het geven van feedback aan de leerkracht. Taakomschrijving Zorgteam (Teamleider Zorg en Onderwijs, Intern begeleiders, orthopedagoge) m.b.t. zorg De directie heeft de verantwoordelijkheid voor het zorgsysteem gedelegeerd aan het zorgteam. Bij knelpunten tussen leerkracht en intern begeleider op het terrein van de zorgverbreding, ontvangt de intern begeleider steun van de teamleider Zorg en Onderwijs en de directeur. De intern begeleiders hebben per 30 leerlingen een dagdeel voor de begeleiding. Er bestaan duidelijke afspraken t.a.v. de taken en verantwoordelijkheden van de intern begeleider, de directie en de leerkrachten op het terrein van de zorgverbreding. Er vindt wekelijks overleg plaats tussen de directie en de teamleider Z&O. Teamleider Z&O heeft twee wekelijks overleg met het zorgteam. Teamleider Z&O beschikt over een budget.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 41 -
Beleidstaken/innovatietaken Ontwikkelen van beleid m.b.t. de zorgverbreding. Ontwikkelen en stimuleren van onderwijskundige veranderingen op schoolniveau. Bijhouden en overdragen van kennis op vaardigheden m.b.t. zorgverbreding aan het team. Evalueren van het zorgbeleid op school samen met de directie. Participeren in onderwijskundig beleid met de directie. Deelnemen aan relevante netwerken op het terrein van interne begeleiding. Informeren van de directie op het zorgbeleid en voorstellen doen voor veranderingen. Coördinerende taken Organiseren en plannen van de leerlingenzorg. Signaleren van problemen rondom begeleiding van leerlingen op individueel niveau als ook op groepsniveau. Stimuleren van een planmatige aanpak van de leerlingenzorg in de school. Afstemmen van vraag en aanbod tussen school en externen op het gebied van de zorgverbreding. Dragen van verantwoordelijkheid voor het instrumentarium van de methodegebonden en methode onafhankelijke toetsen. Opstellen en bewaken van de zorgkalender. Coördineren van de afname van de toetsen van het leerlingvolgsysteem. Zorg dragen voor registratie en archiveren van deze gegevens in het leerling dossier. Met leerkrachten de resultaten van de toetsen van het leerlingvolgsysteem analyseren op individueel en groepsniveau. Analyseren van de resultaten van de toetsen van het leerlingvolgsysteem op schoolniveau. Bewaken en voorzitten van groeps- en leerlingbesprekingen met leerkrachten. Leiden van agendapunten m.b.t. zorgverbreding tijdens de teamvergaderingen. Aanvragen en coördineren van extern onderzoek en verwijzing naar cluster scholen. Onderhouden van contacten met externe instanties en personen inzake de ontwikkeling van de leerling. Voeren en bijwonen van gesprekken met ouders van zorgleerlingen. Bewaken en beheren van de leerlingdossiers. Beheren en up-to-date houden van de orthotheek. Multidisciplinair overleg: bijeenkomsten plannen, voorbereiden en verslagen maken. Coördinatie inzet school maatschappelijk werk. Coördinatie inzet R.T, Connectlezen, etc. Begeleidende taken Bespreken van de analyse van de resultaten van het leerlingvolgsysteem op individueel en groepsniveau met de leerkracht. Begeleiden van leerkrachten bij het geven van extra hulp aan zorgleerlingen.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 42 -
Uitvoeren van pedagogisch-didactisch onderzoek bij zorgleerlingen of leerkracht hierbij begeleiden Begeleiden van leerkrachten bij het opstellen, uitvoeren en evalueren van groepsplannen en evt. individuele handelingsplannen Begeleiden en adviseren van leerkrachten bij het ontwikkelen van leerkrachtvaardigheden m.b.t. de zorgleerlingen. Het verrichten van observaties op het gebied van de zorgverbreding in de groep en het geven van feedback aan de leerkracht.
Taakomschrijving leerkracht m.b.t. zorg Interpersoonlijke competentie professioneel omgaan met leer- en gedragsstoornissen bij individuele leerlingen. Pedagogische competentie Zorgen voor een veilig pedagogisch klimaat voor alle leerlingen. Planmatig volgen van de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. Signaleren van (gedrags)problemen bij leerlingen en hiervoor ondersteuning en begeleiding vragen. Op een juiste wijze werken met uitgestelde aandacht. Vakinhoudelijke en didactische competentie In staat om aantrekkelijke instructies op 3 niveaus te geven. Effectief inzetten van de instructietafel bij leerlingen die extra hulp nodig hebben. Kunnen toepassen van verschillende differentiatieprincipes (belangstelling, hoeveelheid, eisen, tempo en materiaal). Kennis hebben van de leerlijnen per vakgebied en in staat om te werken met eigen leerlijnen bij individuele leerlingen. Op de hoogte zijn van de inhoud en het juiste gebruik van het leerlingvolgsysteem. De resultaten op de methodegebonden toetsen analyseren en indien nodig het onderwijsaanbod daarop afstemmen. Met ondersteuning van de intern begeleider de resultaten van de toetsen van het leerlingvolgsysteem analyseren op individueel en groepsniveau. Opstellen, uitvoeren en evalueren van individuele ontwikkelingsperspectieven, groepsoverzichten en groepsplannen (eventueel met ondersteuning van de intern begeleider). Met ondersteuning van de intern begeleider pedagogisch-didactische onderzoeken uitvoeren bij zorgleerlingen. Geven van extra hulp binnen de groep. Gebruik maken van remediërende materialen uit de methode of orthotheek. Kennis hebben van en signaleren van leer- en gedragsproblemen. Kennis hebben van stoornissen/handicaps van leerlingen in de eigen groep.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 43 -
Organisatorische competentie Klassenmanagement toepassen en, indien nodig, afstemmen op de behoeften van zorgleerlingen. Gebruik maken van organisatievormen die aansluiten bij de behoeften van zorgleerlingen. De leerkracht is verantwoordelijk voor het up-to-date houden van de gegevens van zijn groep in zowel het leerlingvolgsysteem, de groepsmap en de individuele dossiers. Competentie in het samenwerken met collega’s In groep- en leerling besprekingen de ontwikkeling van leerlingen bespreken met de intern begeleider. Voorbereiden van groeps- en leerlingbesprekingen. Zicht houden op het effect van een individueel handelingsplan of groepsplan en de intern begeleider hierover vertellen. Gemakkelijk toegankelijke administratie en registratie van gegevens van leerlingen bijhouden t.b.v. een goede overdracht naar collega’s. Zorgen voor een geordende dossieropbouw van de leerling, Op constructieve wijze deelnemen aan intercollegiale consultatie, zoals intervisiebijeenkomsten en klassenconsultaties. Competentie in het samenwerken met de omgeving Op een open en constructieve manier de vorderingen van de leerling en diens welbevinden bespreken met ouders/verzorgers. Voeren van overleg met externe instanties en personen. Schriftelijk weergeven van gesprekken met ouders of externen als onderdeel van het leerling dossier. Zorg dragen dat ouders de gespreksverslagen en/of handelingsplannen ondertekenen voor akkoord. Competentie in reflectie en ontwikkeling In staat zijn de eigen gedragsstijl/aanpak m.b.t. zorgverbreding te wijzigen. Raadpleegt informatiebronnen en volgt nascholing om kennis en inzicht te krijgen in leeren gedragsstoornissen. Staat open voor en vraagt feedback aan collega’s over het eigen functioneren op gebied van de zorgverbreding.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 44 -
Literatuur Clijsen, A., Pieterse, E., Spaans, G. & Visser, J. (2009). Werken vanuit een ontwikkelingsperspectief in het speciaal basisonderwijs. Utrecht, Nederland: Drukkerij Twigt, Waddinxveen. Duiden en Doen; werken aan kerndoelen, referentieniveaus, leerstandaarden, leerlijnen, ontwikkelingsperspectieven, leerroutes, uitstroomniveaus en … enzovoorts, met leerresultaten als uitgangspunt. (2011) Versie voor SO met uitzondering van ZML en MG. Uitgave van Stichting Projecten Speciaal Onderwijs (voorheen WEC-raad) Hasselt, M. van, Ligtendag L., (2011) Resultaten tellen; opbrengstgericht en datagestuurd werken in de basisschool. Rotterdam, CED-groep Pameijer, N., Beukering, T. (2001). Handelingsgericht werken: handreiking voor de interne begeleider. Leuven, ACCO uitlevering Nederland: Culemborg, Centraal Boekhuis. Pameijer, N., Beukering, T. van, Lange S. de, (2009). Handelingsgericht werken: handreiking voor het schoolteam. Leuven, ACCO uitlevering Nederland: Culemborg, Centraal Boekhuis. Stap, van der M. (2010). Van kerndoel tot leerlijn. Amsterdam, Nederland: SWP, Amsterdam. Struiksma, C., Rurup L.,(2009) Focus op Feiten. Rotterdam. CED-groep
Zorgplan – SBO De Burcht
- 45 -
Bijlage 1 Overzicht zorgstructuur
Zorgplan – SBO De Burcht
- 46 -
Bijlage 2 Aandachtspunten bij Intake gesprek Voor een oriënterend gesprek/rondleiding komen ouders bij administratie die ze ontvangt en voorziet van informatie en rondleiding. Voor wie: Door: Wanneer:
Ouders van kinderen met een SBO-beschikking die willen aanmelden. Directie (Lisette en Petra) Op afspraak is er een gesprek van 45 min met aansluitend een rondleiding Informatiepakket: - evt. inschrijfpapieren school (kunnen al opgestuurd zijn) - info over schoolmelk - formulier privacy vragen - gedragsprotocol - schoolgids - jaarkalender Gesprekspunten: Ouders-vertel-me-kind Welke verwachtingen hebben ouders van Burcht Hoe gaat het op De Burcht - identiteit (wat houdt dit in, vieren van christelijke feestdagen, verwachten dat kinderen meedoen met bidden/zingen/Bijbelverhaal etc.) - stamgroepen/instructiegroepen - rooster - contact met leerkracht = eerste aanspreekpunt - contact/ouderavonden/huisbezoek - gym Zorg en onderwijs - zorgteam/groepsbespreking/leerlingbespreking - logopedie/fysiotherapie - leerverwachtingen/OPP/ uitstroom gedragsprotocol evt. onderzoeken Zakelijke gegevens - ouderbijdrage - vervoer - schoolmelk Hebben ouders nog vragen inschrijven/instroom datum/wennen datum afspreken/eerste schooldag Rondleiding
Zorgplan – SBO De Burcht
- 47 -
Bijlage 3
PROTOCOL INSTROOM NIEUWE LEERLINGEN
I. AANMELDING 1. Leerling heeft via SOT of HIA een toelaatbaarheidsverklaring voor sbo gekregen. 2. Ouders en De Burcht maken een afspraak voor een intakegesprek en rondleiding. Daarna kunnen zij hun kind in laten schrijven. Tevens wordt afgesproken wanneer de leerling een dagdeel mag komen wennen. 3. De administratieve aanmelding wordt door de administratrice van SBO De Burcht in gang gezet zodra ouders contact hebben opgenomen met De Burcht. 4. Het dossier wordt doorgegeven aan teamleider zorg. Dit gebeurt zoveel mogelijk ook digitaal. II. DOSSIERVORMING 5. De ib-er maakt een leerlingdossier aan. 6. De ib-er neemt het dossier door en stelt (in overleg met teamleider) plaatsing in een bepaalde groep voor. 7. Administratrice maakt leerling aan in ParnasSys en zorgt voor DOD vanuit basisschool en voert gegevens privacy etc. in. 8. Orthopedagoog maakt OPP aan met cognitieve gegevens en laatste didactische gegevens. Kijkt ook of DL in ParnasSys klopt. 9. Ib-ers vullen op het start OPP de O&O behoefte in en maken een start STIBE-schema. III. BEPALEN VAN DE INSTROOMGROEP 10. De ib-er geeft het PCL dossier door aan de betreffende groepsleerkrachten. De groepsleerkracht leest zich in. Bij twijfel over de te plaatsen groep worden meerdere collega’s in het besluit betrokken. Er wordt nu definitief besloten in welke groep de nieuwe leerling zal instromen. Eventueel wordt de leerling in ParnasSys in een andere groep ingevoerd. 11. De ib licht de administratie in over de instroomgroep. 12. Groepsleerkracht en ib-er spreken voor plaatsing het beschikbare dossier en het start OPP en start STIBE-schema door. Eerste afspraken worden gemaakt. 13. De IB licht andere betrokkenen in. De logopedist krijgt een kopie van het verslag i.v.m. screening en eventuele behandelingsvraag. Indien bezoek van smw is gewenst, ook de maatschappelijk werkende inschakelen. VI. KENNISMAKING & INTRODUCTIE 14. De leerling komt een dagdeel kennismaken/wennen met de nieuwe groep in de week voorafgaand aan plaatsing. 15. De nieuwe leerling wordt waar nodig getoetst door de ib-er. Dit gebeurt in de eerste week na plaatsing. 16. Plaatsing nieuwe leerling in de juiste instructiegroepen (binnen 1 week). 17. Ongeveer 4 weken na plaatsing observeert de ib-er de leerling kort in de groep. De observatie is bedoeld om een beeld te vormen van het functioneren van de leerling. Zorgplan – SBO De Burcht
- 48 -
VII. AFRONDING VAN INSTROOM 18. Binnen 2 weken neemt de leerkracht contact op met de ouders en maakt evt. een afspraak voor een huisbezoek/gesprek op school 19. De groepsleerkracht neemt telefonisch contact op met de RBO/SBO groepsleerkracht van de instroomleerling. Leerkracht noteert relevante gegevens uit dit gesprek op het groepsoverzicht. 20. Na de observatie wordt het functioneren van de leerling met de ib-er besproken. Wat zijn de O&O behoefte. Wat heeft de leerling nodig en hoe kan de leerkracht daar mee omgaan. Leerkracht maakt OPP voor nieuwe leerling. In nieuwe groepsoverzicht en groepsplan wordt de leerling opgenomen.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 49 -
Bijlage 4
PROTOCOL TERUGPLAATSING LEERLINGEN naar BAO I. MOGELIJKE TERUGPLAATSING NAAR BASISSCHOOL 1. Geïnitieerd vanuit ouders Soms willen ouders dat hun kind terug gaat naar de basisschool. Als de Burcht dit niet ondersteunt zal dit met ouders besproken worden. Ouders zijn wel vrij om contact op te nemen met een basisschool. Burcht zal in contact met evt. nieuwe basisschool noemen dat initiatief bij ouders vandaan komt en wat de reden is, maar ook dat Burcht geen reden ziet voor terugplaatsing. 2. Geïnitieerd vanuit Burcht - tijdens leerlingbespreking wordt door leerkracht, ib-er, orthopedagoog en teamleider de mogelijkheid besproken voor terugplaatsing van een leerling. Gekeken wordt naar: - cognitieve capaciteiten/mogelijkheden - gedrag 3. Als Burcht mogelijkheden ziet voor terugplaatsing wordt dit met ouders besproken. 4. Ouders gaan op zoek naar een basisschool naar hun keuze.
II. DOSSIERVORMING 5. Als terugplaatsing geïnitieerd wordt door de Burcht maakt de ib-er een dossier terugplaatsing aan. Vanuit leerlingbespreking komt kort verslag waarom Burcht denkt aan terugplaatsing, recente toetsgegevens en STIBE-schema en OKR van de Burcht waarin relevante gegevens (verzuim, gedrag etc.) worden vermeld, aangevuld met evt. aantekeningen vanuit ParnasSys. 6. Leerkracht vult recent STIBE-schema in. 7. Op verzoek van de basisschool stuurt de ib-er het dossier naar de school. 8. Als terugplaatsing geïnitieerd wordt vanuit ouders, neemt Burcht afwachtende houding aan. Op verzoek van basisschool geeft Burcht gegevens, als basisschool aangeeft kansen voor overstap te zien, gaat Burcht dossier in orde maken en volgt een overdrachtsgesprek.
III. OVERDRACHTSGESPREKKEN 9. De ib-er geeft het dossier aan ouders en nieuwe school. 10. Als basisschool zelf mogelijkheden ziet voor plaatsing wordt een afspraak gemaakt op de Burcht om evt. overdracht goed door te spreken. Aanwezig zijn: leerkracht en ib-er van de Burcht, ouders, ib-er en leerkracht van nieuwe school N.B. de kans van slagen moet hierbij wel >90%. (ten behoeve van de leerling) 11. Aan de hand van het dossier wordt de haalbaarheid van terugplaatsing besproken. * Wat zijn sterke kanten van de leerling * Wat heeft deze leerling nodig (cognitief, sociaal-emotioneel, gedrag) * Kan de nieuwe school dit bieden (waar liggen kansen en knelpunten) 12. Als tijdens dit gesprek terugplaatsing mogelijk lijkt worden er afspraken gemaakt over vervolg traject en termijn voor overstap (dit is per leerling, per school verschillend maar dient wel zorgvuldig te gebeuren) Ib-er van Burcht maakt van dit gesprek een verslag en stuurt dit naar ouders en nieuwe school. In dit verslag wordt punt 10 en 11 goed beschreven.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 50 -
VI. KENNISMAKING & INTRODUCTIE 13. De leerling gaat een dagdeel kennismaken/wennen met de nieuwe groep voorafgaand aan de plaatsing. (hoe dit wennen gaat is in overleg met ouders en nieuwe school, rekening houdend met de behoeften van de leerling) 14. Evt. ontbrekende gegevens voor overstap naar basisschool worden door Burcht in orde gemaakt (denk hierbij aan recente toetsgegevens, overdracht over methode/werkwijze etc.) 15. Na of tijdens de wenperiode hebben de leerkrachten van Burcht en basisschool onderling contact over hoe het gaat. 16. Na deze periode van wennen wordt er een besluit genomen tot wel/niet plaatsing op de nieuwe basisschool. Alle partijen; ouders, basisschool en Burcht moeten er vertrouwen in hebben. 17. Als besluit positief is wordt datum voor instroom definitief gemaakt. 18. Leerling neemt op feestelijke wijze afscheid op Burcht (leerkracht overlegt dit met ouders) VII. AFRONDING VAN INSTROOM 19. Leerling gaat op afgesproken moment starten op nieuwe school 20. Na 2 weken neemt de ib-er van de Burcht contact op met de ib-er van de basisschool en informeert hoe het gaat. 21. Als de basisschool aangeeft dat het goed gaat, wordt de overstap definitief en wordt de leerling op de nieuwe school ingeschreven en op de Burcht uitgeschreven. 22. DOD wordt naar basisschool gestuurd.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 51 -
Bijlage 5 Groepsplan Periode:
Groep:
Ontwikkelingsgebied:
Leerkracht:
Namen
Leerstof doelen = vanuit de leerlijn
Zorgplan – SBO De Burcht
Inhoud = vanuit de methode
Aanpak en Organisatie = hoe bereik je dit
- 52 -
Observaties/evaluatie
Aanpak per cluster van onderwijsbehoeften. Wie heeft wat nodig?: Vanuit toetsgegevens en observaties van vorige periode in volgende periode extra aandacht voor: (noem onderdelen en namen van kinderen)
Zorgplan – SBO De Burcht
Hoe ga ik na of dit werkt?
Observaties/ logboek:
- 53 -
Bijlage 6 stimulerende en belemmerende factoren Leerling Geboortedatum Groep Centrale problematiek Datum invulling Het kind: Gedrag, sociaal-emotionele ontwikkeling Het kind: werkhouding taakgedrag motivatie betrokkenheid Het kind: Cognitieve ontwikkeling Leeronwikkeling
Stimulerend +:
Belemmerend -: •
•
•
Onderwijs- / Ondersteuningsbehoeften •
•
Het kind: Zintuiglijke en lichamelijke ontwikkeling De leerkracht:
•
•
•
De leeromgeving de groep:
•
De leefomgeving Ouders, gezin vrije tijd:
Zorgplan – SBO De Burcht
- 54 -
Bijlage 7 Continuüm van zorg Zorgniveau Onderwijs Basiszorg t/m groep 5 0.75 leerlijn
Hulp op dit niveau Zorgniveau Niveau 1 Goed onderwijs in de groep
groep 6-8 uitstroom bepalen PrO : 0.50 leerlijn LWO: 0.75 leerlijn (1F) 75% vd leerlingen Intensief (drijfvermogen) - Leerlingen die met extra’s zich toch binnen hun LRV kunnen ontwikkelen -Leerlingen die onder verwachting ontwikkelen - Ref. niv. 1F
Verdieping Leerlingen die met extra uitdaging zich boven hun LRV zich ontwikkelen (100% aanbod) Uitstroom BK/GT: ref niv 1S
Zeer intensief (intern) Ondanks intensief programma ontwikkelt leerling niet volgens verwachting. Op gebied van: - Technisch lezen - Rekenen - Gedrag (- Spelling) Uitstroom PrO/VSO <0.50 leerlijn ref <1F Zeer intensief (extern) Als hardnekkigheid is vastgesteld voor: -Technisch lezen vergoede dyslexie of leeskliniek -gedrag aanmelding therapie
OPP is sturend in onderwijsaanbod. Gegevens zijn terug te zien op groepsoverzicht. Vandaaruit wordt groepsplan gemaakt voor basisgroep vanuit overeenkomstige O&Obehoeften.
GROEPSBESPREKING Niveau 2 Extra zorg in de groep door de groepsleerkracht
GROEPSBESPREKING/ LEERLINGBESPREKING
Niveau 2 Extra zorg in de groep door de groepsleerkracht
GROEPSBESPREKING/ LEERLINGBESPREKING
Niveau 3 Specifieke interventie (voor 1 vakgebied) ondersteund en/of uitgevoerd door zorgspecialst binnen de school ter ondersteuning van intensieve aanpak.
OnderwijsLeerProces *Leerstofaanbod in leerlijnen/tussendoelen * Klassenmanagement * Leertijd * Didactisch handelen * Pedagogische handelen * Schoolklimaat DOOR: leerkracht
REGIE: leerkracht OPP is sturend in onderwijsaanbod. Gegevens zijn terug te zien op groepsoverzicht. Vanuit groepsplan wordt gewerkt aan basisdoelen vanuit specifieke O&Obehoeften.
Intensivering van onderwijs door -uitbreiding van instructie- of oefentijd. Beredeneerd inzet van bijv. bloktijd. - gebruik maken van specifieke O&O-behoeften
REGIE:leerkracht COACHING: ib-er OPP is sturend in onderwijsaanbod. Gegevens zijn terug te zien op groepsoverzicht. Vanuit groepsplan wordt gewerkt aan basisdoelen vanuit specifieke O&Obehoeften.
DOOR: leerkracht
REGIE:leerkracht COACHING: ib-er Nader onderzoek is gewenst. Waarom stagneert ontwikkeling? Recistentie van probleem vaststellen door zeer intensief programma (3x per week 20 min extra hulp). Gewerkt wordt met individueel handelingsplan
DOOR: leerkracht
LEERLINGBESPREKING
Afspraken over extra leerdoelen binnen de geplande tijd. Dit kunnen hogere doelen zijn, kan ook heel andere activiteit zijn.
Leerlingen komen in aanmerking voor extra hulp buiten de groep door interne specialist - pedagogisch didactisch onderzoek DOOR: ib-er - onderzoek naar capaciteiten DOOR orthopedagoog -onderzoek en/of extra hulp voor gedrag, rekenen, technisch lezen DOOR: gedrags-, reken- of taalspecialist. Kan uitgevoerd worden door assistent.
REGIE: ib-er
Niveau 4 Diagnostiek en/of behandeling door zorginstituut
SOT
Doorverwijzing naar externe specialist is gewenst.
REGIE: ib-er in overleg met teamleider Z&O
-Externe diagnostiek -Externe behandeling -Bespreking in CJG -Aanmelding zorgloket Als Burcht handelingverlegen is volgt HIA/ voorverwijzing naar SO.
Bijlage 8
Aanmeldformulier leerlingbespreking/SOT d.d:____________________________________ Leerling: ________________________________ Groep: _________________________________ Leerkracht: _____________________________
Waarom wil je deze leerling juist nu bespreken? Relevante informatie uit voorgeschiedenis: Wat is er al gedaan eerder/ bij jou in de groep (evt. verwijzen naar IHP in ParnasSys of andere IHP’s bijvoegen.
Evt. deskundigen die er al bij betrokken zijn:
Graag Schema stimulerend-belemmerend bijvoegen.
Ik heb vragen op het gebied van (maak hierin een keuze) O gedrag/sociaal-emotioneel O Werkhouding/concentratie/motivatie O Ontwikkeling/leren Deze vragen wil ik graag bespreken:
Dit zou ik graag willen bereiken met deze bespreking: Hulpvraag van leerling , ouder en leerkracht Is dit besproken met ouders: Ja/Nee Zo ja… wat zeggen de ouders hierover
Zorgplan – SBO De Burcht
- 66 -
Conclusies/afspraken nav de leerlingbespreking:
Acties:
Zorgplan – SBO De Burcht
- 66 -
Bijlage 9 Zorgkalender SBO de Burcht 2015 – 2016
Zorgkalender SBO de Burcht 2015-2016 Versie mei 2015 PF
Tijd
Actie
Groep
Bijzonderheden
Week 1 24-08 Waarnemen & Gegevens verzamelen
Bij alle nieuwkomers groep 4-8: Voortgangstoets AVI Toetspakket Technisch Lezen Cito Drie Minuten Toets (DMT)
Groep 4 - 8
Gouden weken!
Spelling herhalen van regels
Week 2 31-08 Gouden weken!
PI-diktee versie A afnemen
Groep 4 - 8
1e oudergesprekken “Vertel mij je kind”
Groep Jrk-8
Week 3 07-09 Begrijpen Gouden weken!
Afronding overdracht
Groep Jrk-8
Week 4 Plannen
Invullen Zien!
Groep 3 – 8
(roostervrije dag)
Groepsplan 1 maken
Groep Jrk-8
Gouden weken!
IHP’s maken
Groep Jrk-8
Informatieavond 2e oudergesprekken
Groep Jrk-8
Benodigdheden
Periode 1 (24-08 t/m 18-12)
14-09
Zorgplan – SBO De Burcht
Afname individueel, niet door stamgroepleerkracht, maar door IB of toetser. Afname in groep 3 is mogelijk op indicatie van de groepsleerkracht De Avi-toetsen worden afgenomen tot het frustratieniveau is bereikt. Het hoogste beheersingsniveau wordt eveneens bepaald. (zie beschrijving afname leestoetsen) Omdat veel weggezakt wordt, wordt alles weer even opgefrist In stamgroep/ analyse op groepsniveau als start voor spellingonderwijs wordt PI diktee afgenomen. OVMJ-kind = wo 02-09 15 minuten gesprekken. Kan dan ook bespreken als je leerling aan wilt melden voor leerlingbespreking
Leerlingen worden adv OPP en GP door nieuwe leerkracht met ib-er besproken. Welke kinderen hebben extra aandacht nodig en op welke manier? (deze komen terug in groepsbespreking) en hij/zij geeft aan welke vragen/ puzzels er zijn mbt groep. Welke leerlingen komen op leerlingbespreking? Voor alle leerlingen wordt ZIEN ingevuld in een groepsoverzicht in ParnasSys Leerlingen van groep 5-8 vullen zelf ZIEN in Voor rekenen, spelling, begrijpend lezen, technisch lezen en SEO Voor andere vakken wordt een leerstofplanning gemaakt.
Dit gebeurt door alle lk die buiten de groep met kinderen werken (RT, SOVA, LOGO, LGF)
In ParnasSys
plenaire bijeenkomst over OPP of SEO(idee) in de groep bijeenkomst over groeps-, jaarplanning en ander zaken m.b.t. het groepsgebeuren.
17-09
- 66 -
Invullen in ParnasSys
Analyse op schoolniveau Invullen in ParnasSys
hoe registreren/brief naar ouders/ lijst met aandachtspunten voor collega’s OPP, groepsoverzicht en groepsplannen. Bespreking vindt plaats na schooltijd.
Week 5 21-09 Start periode 1 Uitvoeren Week 6 28-09
Week 7 + 8
05-10
Groepsplan 1 en ZIEN! klaar
Groepsbezoek
Voor rekenen, spelling, begrijpend lezen en technisch lezen.
Nav vragen kan ib-er gericht mee komen kijken met de LK om beter antwoord te hebben op vragen. In overleg met lk worden afspraken gemaakt.
STIBE en ZIEN gegevens en O&O behoefte op OPP controleren of onderwijsarrangementen kloppen Start bespreking met LK, IB en TL
Opstellen OPP 2015-2016
Groep Jrk-8
JRK bespreking
Groep 1-2
Di 29-09 kleuters vrij
Groepsplannen worden besproken en clustering vanuit O&O behoefte van leerlingen. Aandacht voor onderwijsarrangementen. Op welke manier wordt er gedifferentieerd. Opbrengsten DATA en afspraken mbt groepsplan, individuele leerlingen 15 minuten gesprekken. Kan dan ook bespreken als je leerling aan wilt melden voor leerlingbespreking
LK en IB
8-10 groep 5 vrij: SEO bespreking rooster volgt nog Leerlingen voor leerlingbespreking worden besproken met ouders op school of tijdens huisbezoek.
Evt. afnemen van spelling- en/of leestoetsen
Leerlingen aanmelden via aanmeldformulier. Moet met ouders besproken zijn. Met ib, ortho, TL O&O, en schoolarts. Leerlingen vanuit gegevens overdracht en vanuit verzamelen en begrijpen/ lln die eerder besproken zijn Leerlingen die zich niet volgens verwachting ontwikkelen.
Van te voren duidelijk vastgesteld bij afronding overdracht
SEO bespreking
Groep Jrk-8
Instroom nieuwe leerlingen Groep Jrk-8
Week 11 Week 12
02-11
09-11
16-11
leerlingbespreking 1
Week 10
hangen in ParnasSys.
Groepsbespreking
3e oudergesprekken “leerlingbespreking” Herfstvakantie Week 9 26-10
Groep Jrk-8
Toetsweek 1 Cito Rekenen voor speciale lln Cito Spellen voor speciale lln Cito Begr.lezen voor speciale lln Psychologisch eindonderzoek
Protocol instroom nieuwe leerlingen wordt gevolgd. aanmeldformulier onder schooltijd/ zoveel mogelijk in gymtijd/ anders vervanging door ib Aanvullen vorig formulier
Groep 8 + ZI Groep 8 + ZI Groep 8 + ZI
Volgens vastgesteld toetsrooster. Kijken welke kinderen toetsen vergroot krijgen/voorgelezen worden.
Gegevens van toetsen worden ingevuld in ParnasSys
Afname NIO (Ned. Intelligentietest voor Onderwijsniveau) Aanvang met invullen OKR’s Start invullen ontwikkelingslijnen
Toetsass. Zes78 in eigen groep dinsdag 10-11
OVMJK
schoolverlater s Groep JRK
Gegevens worden digitaal bijgehouden op OVMJK
Toetsbespreking
Groep 8 -ZI
Resultaten op leerling- en groepsniveau worden besproken. Analyse van resultaten en acties Met Teamleider zorg en ib
Groep 7/8 vrij 17-11 ZI bespreking d0 19-11 na schooltijd
Opstellen OPP
Groep 8
Opstellen OPP aanpassen LR, invullen soc-medische achtergrond en Soc-emot ontwikkeling. O&O behoefte en evaluatie 1e toetsweek.
OPP-formulier hangen in ParnasSys
Zorgplan – SBO De Burcht
- 66 -
4e oudergesprekken
OPP Ouderbesprekingen 24 en 25-11
digitaal ingevuld op OVM-web
Week 14
30-11
OVMJK (volledig)
Groep JRK
8 nav toetsen, OPP Bespreking groep 8 ook voorlopig eindadvies VO IHP bespreken/evalueren met ouders (geldt alleen voor leerlingen dit het betreft ook RT Bespreken met ouders van wie kinderen worden besproken tijdens komende leerlingbespreking of over wie je nog vragen hebt voor je groepsoverzicht Alle lijnen zijn ingevuld
Week 15
07-12
PI diktee versie B afnemen
Groep 4-8
Analyse op groepsniveau
Analyse op schoolniveau
Evaluatiegroepsplannen 1
Jrk-8
Scholen Info VO
schoolverlaters
In ParnasSys hangen. IB-er maken deze periode een voortgangsafspraak. Voorkeur 8 dec. Anders 10-12
Rapport maken
Jrk-8
Alle groepsplannen worden geëvalueerd vooral het OLP en rol van eigen handelen van LK. Wat ga je gebruiken voor periode 2 en wat ga je anders doen Informatie avond waarop VO-scholen zich presenteren Begin met rapport maken (anders is januari erg druk. Kinderen krijgen in januari rapport mee
Week 13
23-11
Groep 8- ZI
Week 16
14-12
Zorgplan – SBO De Burcht
- 66 -
Zorgen dat nieuwe leerlingen een rapportmap hebben
Tijd
Actie
Groep
Bijzonderheden
Benodigdheden
Instroom nieuwe leerlingen
Groep jrk-8
Evt.afnemen van spelling- en/of leestoetsen gebeurt in komende toetsweek
Wo Didactisch eindonderzoek Toetsweek 1 start op WOE!
Schoolverlate rs
Drempelonderzoek
Toetsweek 1/wintersignalering Cito Rekenen voor speciale lln Cito Spellen voor speciale lln Cito lezen voor speciale lln AVI/DMT periode 2 Cito luisteren Cito woordenschat
Groep 3-7 Groep 3-7 Groep 3-7 Groep 4-8 Groep 3-6 Groep 3-6
Cito Rekenen voor kleuters Cito Taal voor kleuters
Jrk M2 Jrk M2
Herh. Psych. eindonderzoek
Schoolverlaters
Groeps- en Leerlingbespreking
Schoolverlaters
Zilveren weken!
5e Oudergesprekken
Schoolverlaters
Week 19 Begrijpen
Invullen ZIEN
Groep 3 - 8
Periode 2 (04-01 t/m 08-07)
Week 17 04-01 Waarnemen & Gegevens verzamelen Zilveren weken!
Week 18
11-01
18-01
Zilveren weken!
Groep- en toetsbespreking
Groep Jrk-7
Groepsplan 2 maken
Groep Jrk-8
IHP’s maken
Groep Jrk-7
Groep Jrk - 7
Week 20 25-01 Groepsbezoek Plannen Zorgplan – SBO De Burcht
Volgens vastgesteld toetsrooster. Kijken welke kinderen toetsen vergroot krijgen/voorgelezen worden. Analyse van toetsen op groepsniveau jrk-7
Uitkomsten mailen naar zes78. Resultaten worden besproken. WO 6-1 did. eindonderzoek
Gegevens van toetsen worden ingevuld in ParnasSys
Analyse op schoolniveau
M.b.v. NDT (groepsgewijs) of WISCIII (individueel) door Gerda + evt NPVJ Alle leerlingen van groep 8 worden besproken en eindadvies VO-school wordt bepaald. Waar gaat aandacht naar uit in groepsplan periode 2 Eindadvies met ouders wordt besproken OKR’s worden zo mogelijk meegegeven Voor alle leerlingen wordt ZIEN ingevuld in groepsoverzicht in ParnasSys Leerlingen groep 5-8 vullen leerlingen ZIEN! in
14—01 (als nodig)
besprekingen di 12 jan na schooltijd 19-1 is gr 8 vrij voor maken van OKR 8 en 7/8 (Cees vervangt 7/8) 20 en 26 jan. PrO op 20 jan.
Groepen 3, 6a en 6/7 zijn vrij. Bespreken GO, GP en toetsen. Afspraken voor komende periode. LK is gespreksleider. TL O&O doet toets gedeelte Voor rekenen, spelling, technisch lezen, begrijpend lezen en gedrag. Dit gebeurt door alle lk die buiten de groep met kinderen werken (RT, SOVA, LOGO, LGF) Nav vragen kan ib-er gericht mee komen kijken met de LK om beter antwoord te hebben op
- 66 -
Vindt plaats onder schooltijd 18-1 bespr. 5 en 6/7 19-1 bespr. 2 na schooltijd 25 -1 bespr. 6a,6b; 4/5 na schooltijd 26-1 bespr 3,4; gr 1 na schooltijd
In ParnasSys
IB-er maakt afspraak nav bespreking
Week 21 01-02 Start periode2 Uitvoeren
OPP’s klaar
Groep jrk-8
Groepsplan 2 maken rapport 4e Oudergesprekken
Groep jrk-8 Groep jrk-8 JRK- 7
vragen. In overleg met lk worden afspraken gemaakt. Didactische gegevens en evaluatie na 1e toetsweek wordt ingevuld. In ParnaSsys hangen. Voor periode 2
Kinderen krijgen vrijdag rapport mee naar huis
Rapport inhangen in ParnasSys
JRK nav toetsen en 1e observatieronde OVM 8 nav toetsen en OPP Bespreking groep 8 ook voorlopig eindadvies VO IHP bespreken/evalueren met ouders (geldt alleen voor leerlingen dit het betreft ook RT, Logopedie. Bespreken met ouders van wie kinderen worden besproken tijdens komende leerlingbespreking of over wie je nog vragen hebt. Leerlingen aanmelden via aanmeldformulier. Moet met ouders besproken zijn. Met ib, ortho, TL O&O, en schoolarts Leerlingen vanuit gegevens verzamelen en begrijpen/ lln die eerder besproken zijn
OVM-lijnen en OPP
aanmeldformulier onder schooltijd/ zoveel mogelijk in gymtijd/ anders vervanging door ib Aanvullen vorig formulier
Week 22
08-02
Leerlingbespreking 2
Week 23 15-02 Voorjaarsvakantie Week 24 29-02 Week 25 07-03
Week 26
14-03
Week 27+28 Week 29
17-03
Instroom nieuwe leerlingen
Toetsweek 2 Cito Rekenen voor speciale lln Cito Spellen voor speciale lln Cito Begr. lezen voor speciale lln Cito Luisteren Cito Woordenschat
Groep ZI
Aanvraag dyslexie onderzoeken
Evt. afnemen van spelling- en/of leestoetsen
Periode extra hulp mbt lezen wordt geevalueerd en evt. aanvraag onderzoek dyslexie
28-03
Toetsbespreking
Zorgplan – SBO De Burcht
Groep ZI
Gegevens van toetsen worden ingevuld in ParnasSys
TL Z&O, RT en ORTHO
Intervisie/consultatie
Groep 6b vrij
Tussenevaluatie van leerlingen die zich niet volgens verwachting ontwikkelen. Met Teamleider zorg en ib
do 31-03 bespr. ZI na schooltijd
- 66 -
Tijd
Actie
Week 30
Groep
11-04
Week 32
Cito toets Kleur Cito toets Lichaam
Jrk Jrk
18-04
09-05
Instroom nieuwe leerlingen
OVMJK Week 34 Week 35
16-05 23-05
Week 36 30-05 Waarnemen & gegevens verzamelen
Kleuters van groep 1, nieuwe kleuters en kleuters die in groep 1 toets onvoldoende hebben gescoord.
Meivakantie Week 33
Benodigdheden
04-04
Week 31
Bijzonderheden
STUDIEWEEK Cito Avi Toetspakket Technisch Lezen Cito Drie Minuten Toets (DMT)
Groep JRK
Evt. afnemen van spelling- en/of leestoetsen
Start invullen ontwikkelingslijnen
Gegevens worden digitaal bijgehouden op OVMJK
Groep 3-8
Afname individueel, door toetser De Avi-toetsen worden afgenomen tot het frustratieniveau is bereikt. Het hoogste beheersingsniveau wordt eveneens bepaald. (zie beschrijving afname leestoetsen)
Gegevens invoeren in ParnasSys
OVMJK (volledig) Cito Rekenen voor kleuters Cito Taal voor kleuters
Groep JRK Jrk E2 Jrk E2
Alle lijnen zijn ingevuld
digitaal ingevuld op OVM-web
TOETSWEEK BEGINT WOENSDAG en loopt door tot volgende week WOENSDAG
Toetsweek 2/zomersignalering Cito Rekenen voor speciale lln Cito Spellen voor speciale lln Cito Begr lezen voor speciale lln CITO AVI en DMT Cito luisteren Cito woordenschat
3-7 Groep 3-7 Groep 3-7 Groep 4-7 Groep 3-7 Groep 3-6 Groep 3-6
Gegevens van toetsen worden ingevuld in ParnasSys
Zorgplan – SBO De Burcht
- 66 -
Week 37 Week 38
06-06 13-06
Toetsanalyse Toets/groepsbespreking & Vaststellen OPP en SEO En...
Dyslexiescreening
Groep Jrk-7 Groep Jrk-7
Richten ons op rekenen en spelling (dit jaar)
Groepen 4 + 4/5 vrij Bespreken groepsoverzicht en evalueren groepsplan. Lk is gespreksleider. TL O&O doet toetsgedeelte Vast stellen van LRV/ welke leerlingen extra zorg in de groep (herfstsignalering, IHP en leerlingbespreking)
alle leerlingen van groep 4 met het oog op aanwijzingen voor aanwezigheid van dyslexie bespreken (leerkracht, ib en orthopedagoog) Gesignaleerde leerlingen zal in het komend schooljaar een rt-traject worden aangeboden mbv CONNECT. ib-er draagt zorg voor dit traject. Als leerlingen voldoen aan norm (leesprotocol) om via zorgverzekeraar in aanmerking te komen voor diagnostiek dyslexie worden ze aangemeld bij CED. Uitstroomperspectief VO wordt vastgesteld in OPP
groepsoverzicht en groepsplan OPP formulieren Teamleider is waar kan aanwezig bij besprekingen toetsresultaten. Orthopedagoog is zoveel kan aanwezig bij besprekingen groepen 4,5,6,7 Toetsresultaten en OPP
Groep 4
Uitstroomperspectief bepalen Uitstroom vanuit groep 7
Groep 5 Groep 6
Toetsresultaten en OPP
Zijn er leerlingen die vanuit groep 7 zullen uitstromen. Dit zijn vaak leerlingen die al 12 jaar zijn en als uitstroom perspectief PRO hebben.
Opstellen OPP aanpassen LR, invullen soc-medische achtergrond en Soc-emot ontwikkeling. O&O behoefte en evaluatie 2e toetsweek. Jrk bespreekt OVM en toetsen Rapport + OPP en grafieken uitdraai ParnasSys gaan mee naar huis IHP’s met ouders evalueren
Toetsresultaten en OPP ma 13-6 bespr. 5 en 4/5 en 7 (van 7/8 na schooltijd) di 14-6 bespr 3, 4; gr 1 na schoolt di 21-6 bespr. Gr 2 na schooltijd wo 22-6 bespr. 6a, 6b en 6/7 OPP-formulier hangen in ParnaSys
Week 39
20-06
Opstellen OPP
Groep jrk-7
Week 40
27-06
Rapporten en 5e oudergesprekken
JRK-7
Week 41
04-07
Week 42
11-07
Evaluatie groepsplannen voor overdracht. VAKANTIE
AVI/DMT volgens Estafette, maar dat is vrij laat voor onze zorgcyclus; nog even goed plannen. Data worden overgenomen op jaarplanning.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 66 -
Tijd Week 29 Uitvoeren Week 30
Actie 13-04
Cito toets Kleur Cito toets Lichaam
Groep Jrk Jrk
18-05
Instroom nieuwe leerlingen
08-06
Week 36 + 37
15-06
Evt. afnemen van spelling- en/of leestoetsen
Groep 3-7
Afname individueel, door toetser De Avi-toetsen worden afgenomen tot het frustratieniveau is bereikt. Het hoogste beheersingsniveau wordt eveneens bepaald. (zie beschrijving afname leestoetsen)
OVMJK
Groep JRK
Start invullen ontwikkelingslijnen
25-05 (STUDIEWEEK!!!)
Week 35
Cito Avi Toetspakket Technisch Lezen Cito Drie Minuten Toets (DMT)
Week 33
Week 34 01-06 Waarnemen & gegevens verzamelen
Benodigdheden
Kleuters van groep 1, nieuwe kleuters en kleuters die in groep 1 toets onvoldoende hebben gescoord.
Do en vrij vrij hemelvaart
Week 32
20-04
Meivakantie Week 31 11-05
Bijzonderheden
OVMJK (volledig) Cito Rekenen voor kleuters Cito Taal voor kleuters
Groep JRK Jrk E1/E2 Jrk E1/E2
Toetsweek 2/zomersignalering Cito Rekenen voor speciale lln Cito Spellen voor speciale lln Cito Begr. lezen voor spec. lln Cito luisteren Cito woordenschat
3-7 Groep 3-7 Groep 3-7 Groep 4-7 Groep 3-5 Groep 3-5
Toetsanalyse
Groep Jrk-7
Toets/groepsbespreking & Vaststellen Uitstroom, leerlijn En...
Groep Jrk-7
Zorgplan – SBO De Burcht
Gegevens invoeren in ParnasSys
Gegevens worden digitaal bijgehouden op OVMJK
digitaal ingevuld op OVM-web
Gegevens van toetsen worden ingevuld in ParnasSys
Groepsniveau
Schoolniveau
Groepen 4 + 5/ 6 + 7 zijn vrij Bespreken groepsoverzicht en evalueren groepsplan. Lk is gespreksleider. TL O&O doet toetsgedeelte Vast stellen van LRV/ welke leerlingen extra zorg in de groep (herfstsignalering, IHP en leerlingbespreking)
GO en GP OPP formulieren Ma 15-06 bespr. Groep 6/7 en 7 di 16-6 bespr. 3 en 4
Alle lijnen zijn ingevuld
- 66 -
alle leerlingen van groep 4 met het oog op aanwijzingen voor aanwezigheid van dyslexie bespreken (leerkracht, ib en orthopedagoog) Gesignaleerde leerlingen zal in het komend schooljaar een rt-traject worden aangeboden mbv CONNECT. leescoordinator draagt zorg voor dit traject. Als leerlingen voldoen aan norm (leesprotocol) om via zorgverzekeraar in aanmerking te komen voor diagnostiek dyslexie worden ze aangemeld bij CED. Uitstroomperspectief VO wordt vastgesteld in OPP
di 23-06 bespr. 5 en 5/6 di 23-06 bespr. JRK (na schooltijd) Teamleider is aanwezig bij besprekingen toetsresultaten. Orthopedagoog is zoveel kan aanwezig bij besprekingen groepen 4,5,6,7 Toetsresultaten en OPP
Dyslexiescreening
Groep 4
Uitstroomperspectief bepalen Uitstroom vanuit groep 7
Groep 5 Groep 6
Toetsresultaten en OPP
Zijn er leerlingen die vanuit groep 7 zullen uitstromen. Dit zijn vaak leerlingen die al 12 jaar zijn en als uitstroom perspectief PRO hebben.
Toetsresultaten en OPP ma 22-6 bespr. 5 en 5/6 ma 29-6 bespr 6/7 en 7 di 23-6 bespr. JRK (na schooltijd) di 30-6 bespr. 3 en 4
JRK-7
Jrk bespreekt OVM en toetsen Rapport + OPP en grafieken gaan mee naar huis IHP’s met ouders evalueren Voor periode 1; OPSTI, OPBE, OPO&O, We/Seo, Re, Tl, BL/T, EH, BL ZORG DAT ALLE GEGEVENS KLOPPEN!! Gegevens TB met leerlijnen aanpassen
Week 38
29-06
Rapporten en 4e ronde oudergesprekken
Week 39
07-07
Aanpassen groepsoverzicht en groepsplan voor overdracht.
Week 40
13-07
VAKANTIE
AVI/DMT volgens Estafette in week van 2 feb en 29 juni (dit is vrij laat voor onze zorgcyclus, laat ze staan bij afgesproken toetsweken). Na leerstofpakket 1 en 3 worden VL&VL toetsen afgenomen. Observatietoets wordt afgenomen en verwerkt in rapport Uitnodiging voor info avond op ouder-vertel-me-je-kind avond IHP voor AB door leerkracht? Hoe bewaren van OPP of andere gegevens Aanschaf luisteren toets groep 6 Afspraken maken over afnemen welke toets wanneer
Zorgplan – SBO De Burcht
- 66 -
Bijlage 10 Dyslexieonderzoeken De volgende definitie van dyslexie wordt gehanteerd: ‘Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau.’ Aanvragen voor deze onderzoeken kunnen voortkomen uit zorgteamvergaderingen, leerlingbesprekingen en vragen van leerkrachten en ouders. Voorwaarden: 1.
Een aanvraag kan ingediend worden indien de leerling minstens 16 maanden leesonderwijs heeft gehad.
2.
De leerling moet minstens 6 maanden (of 3 handelingsplanperiodes van 8 weken) extra begeleiding hebben gekregen of leesgebied. Deze begeleiding moet tenminste 4 keer per week 30 minuten zijn geweest onder supervisie van een leerkracht en/of RT-er. De begeleiding mag niet klassikaal of in een grote groep hebben plaatsgevonden, maar wel in een groepje van miximaal 4 kinderen. Thuis oefenen kan alleen complementair. De remediëring moet taakgericht zijn, met name op woord-, letter- en zinsniveau, met gevarieerde oefenvormen en met duidelijke instructiemomenten.
3.
Bij de behandeling moet blijken dat het kind didactisch resistent is. Dit wordt gedefinieerd als een leerrendement van kleiner dan 75 procent.
4.
Het verloop van de behandeling is gedocumenteerd.
5.
Bij spelling gelden dezelfde eisen als bij lezen.
6.
In alle gevallen moet de ‘vragenlijst bij aanvraag dyslexie-onderzoek’ ingevuld worden.
7.
Bij een intelligentie lager dan 70 is mentale retardatie de primaire diagnose.
8.
Een intelligentieonderzoek is onderdeel van het dyslexieonderzoek. Een intelligentieonderzoek hoeft niet gedaan te worden als het vorige onderzoek niet ouder is dan 2 jaar. Als het onderzoek in groep 1 of 2 plaatsvond, moet altijd een nieuw onderzoek worden uitgevoerd.
9. Verschillende vormen van onderzoek: 1.
Onderkennende diagnostiek: er vindt alleen classificatie plaats. Er worden geen handelingsadviezen gegeven en geen dyslexieverklaring.
2.
Het volledige traject van onderkennende diagnose, verklarende diagnose en indicerende diagnose: het doel is om te komen tot een samenhangend beeld van de factoren die ten grondslag liggen aan de stoornis en richtlijnen geven voor de aanpak. Er kan indien gewenst ook een dyslexieverklaring worden afgegeven.
Onderkennende diagnose: Criterium van achterstand (Het vaardigheidsniveau van lezen op woordniveau en/of spelling ligt significant onder hetgeen van het individu, gegeven diens leeftijd en omstandigheden, gevraagd wordt.)
Zorgplan – SBO De Burcht
- 66 -
1.
Op de DMT, SVS of het PI-dictee scoort het kind E (geen D-scores).
2.
Bij de Brus (alleen bovenbouw) scoort het kind een standaardscore van 5 of lager.
3.
De intelligentie mag niet lager liggen dan 70. Het totaal en verbaal IQ mogen niet lager zijn dan 70.
Criterium van didactische resistentie (Het probleem in het aanleren en toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau blijft bestaan, ook wanneer voorzien wordt in adequate remediërende instructie en oefening.) 4.
Het leerrendement is ondanks de extra begeleiding lager dan 75 procent.
Verklarende diagnose: Dit wordt bekeken in het dyslexieonderzoek. Bijv.: 1.
dyslexie als specifieke leerstoornis
2.
dyslexie als specifieke taalstoornis
3.
erfelijkheid
Indicerende diagnose: Hierin worden richtlijnen geven voor de aanpak (bijvoorbeeld: corrigeren, remediëren, compenseren en dispenseren). Deze zijn gebaseerd op: 1.
de onderkennende en verklarende diagnose en de daarvan afgeleide pedagogisch-didactische behoeften m.b.t. lezen en spellen
2.
de analyse van de onderwijsbelemmeringen die het gevolg zijn van dyslexie
3.
eventuele comorbiditeit.
Procedure: 1.
De leerkrachten kunnen zelf zoveel mogelijk de onderkennende diagnose stellen. Als zij ervan overtuigd zijn dat het kind hiervoor in aanmerking komt, wordt het kind aangemeld voor verder onderzoek. De vragenlijst wordt ingevuld in samenwerking met de ouders en gegeven aan de orthopedagogen. Aan de vragenlijst wordt ook een toestemmingsverklaring toegevoegd, waarin ouders tekenen voor de analyse van de gegevens en het eventueel verrichten van onderzoek.
2.
De orthopedagogen analyseren de aangeleverde gegevens en besluiten of er nader onderzoek gewenst is. De leerkracht en ouders worden hierover ingelicht.
3.
Hierna wordt een onderzoeksdatum gepland en door ons telefonisch aan de ouders doorgegeven. Hierbij wordt de mogelijkheid geboden voor een voorgesprek.
4.
Ouders worden door ons telefonisch uitgenodigd voor het adviesgesprek. Het is verplicht dat een ib-er en een leerkracht van school hierbij aanwezig is. Ouders moeten hier wel toestemming voor geven.
5.
Naar aanleiding van het nagesprek wordt besloten tot het wel of niet afgeven van een dyslexieverklaring.
6.
Het complete dossier wordt bewaard in de dossierkast van de orthopedagoog op de SBO-school. Ook komt er een exemplaar is het officiële leerlingdossier.
Zorgplan – SBO De Burcht
- 66 -