Zorgplan De Hoeksteen Algemeen De Hoeksteen is een school voor Praktijkonderwijs, een school voor Voortgezet Onderwijs voor jongeren waarvan niet verwacht mag worden dat zij in staat zijn een zogenaamde startkwalificatie te halen. De school wordt daardoor voornamelijk bezocht door leerlingen die moeite hebben met het leren van theoretische vaardigheden. Er zijn in een mensenleven gelukkig meer competenties die een belangrijke rol spelen. Elke jongere heeft zijn specifieke kwaliteiten, die in de omgang en de schoolgang ontdekt moeten worden. We willen het onderwijs zo veel mogelijk laten aansluiten bij de kwaliteiten van de leerling om ze daarin verder te laten ontwikkelen. Zo zijn onze leerlingen met hun specifieke kwaliteiten als inzet, werkhouding, handigheid en trouw onderscheidend ten opzichte van anderen. Het doel van ons onderwijs is de leerling voor te bereiden op een zelfstandig bestaan in de samenleving. We werken daarom aan de voorwaarden redzaamheid, arbeid en goed burgerschap (wonen, werken en vrije tijd). De leerlingenzorg is een belangrijk middel binnen onze school om hieraan vorm te geven. Leerlingenzorg begint bij de sfeer op school, een veilig en vertrouwd gevoel bij leerlingen vormen een voorwaardelijke basis voor de ontwikkeling. Hoe is het met de relatie tussen de docenten onderling, tussen docenten en leerlingen en tussen leerlingen onderling? Kan een leerling met zijn vragen terecht bij de school? Is er voldoende aandacht voor specifieke hulp- en onderwijsvragen van leerlingen? Wij vinden dat wij extra aandacht aan de leerlingenzorg moeten geven. Wij hebben een aantal voorzieningen en procedures waardoor wij een goede zorg kunnen bieden aan de leerlingen. De zorg begint eigenlijk al bij de directe omgang tussen mentoren en leerlingen, waar vanuit betrokkenheid een basis wordt gelegd voor een oprechte belangstelling voor elkaar. Met dit zorgplan willen we inzicht geven in de wijze waarop we vanuit deze betrokkenheid de leerlingenzorg op De Hoeksteen vorm en inhoud geven.
1
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
Hoofdstuk 1
Leerlingenzorg in het kort
De leerlingenzorg van onze school wordt voor een belangrijk deel bepaald door het zorgbeleid van het Samenwerkingsverband Voorgezet Onderwijs Noord Oost Overijssel waarin wij actief participeren. Het zorgplan van dit Samenwerkingsverband behoort dan ook tot de documenten die in aansluiting en aanvulling op dit zorgplan gelezen dienen te worden. Voor de aanmelding van leerlingen worden alle leerlingen in het basisonderwijs getest en onderzocht door het Expertisecentrum van het Samenwerkingsverband. Wanneer er vanuit deze gegevens sprake is van een mogelijke plaatsing binnen het Praktijkonderwijs, kunnen ouders hun kind aanmelden bij het Praktijkonderwijs. Vanaf het moment van de aanmelding van een nieuwe leerling op onze school begint eigenlijk de zorgbemoeienis van onze school. De school van herkomst vult een onderwijskundig rapport in met informatie over de leerling. Iedere leerling wordt besproken in de toelatingscommissie (kleine zorg commissie) van De Hoeksteen. We bekijken dan of de leerling op De Hoeksteen geplaatst kan worden en of de school in staat is de onderwijskundige vragen van de betreffende leerling te beantwoorden. Vervolgens wordt iedere leerling besproken in de PCL (Permanente Commissie Leerlingenzorg) van het Samenwerkingsverband VO NO-Overijssel. Met een positief advies van de PCL wordt de uiteindelijke beschikking voor Praktijkonderwijs aangevraagd bij de RVC (Regionale Verwijzings Commissie) in Zwolle. Gegevens van de toeleverende school van de aspirant leerling worden opgevraagd. Het gaat hierbij om pedagogische en didactische gegevens, testgegevens, een dyslexieverklaring, medische gegevens, een eventuele LGF-indicatie en andere bijzonderheden. Ouders van de toekomstige leerling worden op een voorlichtingsavond op de school op de hoogte gesteld van de mogelijkheden die de school biedt voor de ontwikkeling van de leerling en van de gewoontes en regels op De Hoeksteen. Overigens hebben ouders en toekomstige leerlingen al een indruk van onze school kunnen krijgen door de jaarlijkse “Open dag” of door de “praktijkochtenden voor SBO” te bezoeken, of zijn zij samen met kind individueel door de school geleid en hebben zij al een individueel voorlichtingsgesprek gehad. Er wordt van elke leerling een leerlingendossier aangelegd met gegevens uit het verleden. Ook de relevante gegevens van de periode die een leerling op onze school verblijft worden bijgehouden. De verantwoordelijkheid over het dossier berust bij de mentor van de leerling en bij het zorgteam. Wanneer een leerling in een groep wordt geplaatst krijgt hij een mentor toegewezen. De mentor houdt toezicht op het functioneren van de leerling op school en dient tevens als vraagbaak, aanspreekpunt en vertrouwenspersoon voor ouders en leerlingen. De mentor heeft de centrale plaats in het systeem van de leerlingenzorg. Zie voor een verdere omschrijving van het mentorraad hoofdstuk 3
2
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
Om zo goed mogelijk te kunnen aansluiten bij de individuele mogelijkheden en ontwikkelingswensen van de leerling stellen we samen met de leerling een IOP (Individueel Ontwikkelings Plan) op. Daarnaast wordt het IOP gevuld met de vorderingen, bijzonderheden en resultaten die eveneens worden bijgehouden in het volgsysteem. Zo worden de ontwikkelingen op het gebied van theoretische vaardigheden en praktische vaardigheden gevolgd, maar ook andere competenties en relevante informatie over de persoonlijkheidsontwikkeling en de zorgbehoefte van de leerling worden bijgehouden. Drie keer per jaar heeft de leerling met de mentor een IOP-gesprek. De leerling bereidt het gesprek zelf voor. Tijdens het IOP-gesprek kijkt de leerling terug of de gestelde doelen zijn gehaald en/of waar nog verder aan gewerkt moet worden. Ook worden nieuwe doelen opgesteld. Op deze manier wordt de leerling gestimuleerd om na te denken over wat hij wil leren en zo actief betrokken bij zijn/haar eigen leerproces. In een driehoeks-gesprek van leerling-ouders-mentor presenteert de leerling zijn IOP aan de ouders/verzorgers. Als een leerling meer dan gemiddelde zorg nodig heeft, meldt de mentor hem aan bij het zorgteam. Het zorgteam bestaat uit de volgende personen: Psycholoog, Schoolmaatschappelijk werker, Schoolarts, Zorgcoördinator, Jeugdagent, Leerplichtambtenaar, Verslavingsconsulent en de directeur van de school. In een maandelijks overleg wordt bekeken wat de noodzakelijke of gewenste begeleiding van een, bij het zorgteam aangemelde, leerling is. Dat kan variëren van een huisbezoek van de schoolmaatschappelijk werker, of het starten van een training, of een verwijzing doen naar andere zorgvoorzieningen. Een aantal medewerkers heeft taken in het geven van een individuele- of groepstraining op het gebied van sociale vaardigheid, weerbaarheid, psycho-educatie, motorische remedial teaching en agressiebeheersing. Door leden van het zorgteam worden huisbezoeken afgelegd (schoolmaatschappelijk werker), worden psychologische herhalings– en afsluitingsonderzoeken gedaan (orthopedagoog) wordt medisch onderzoek verricht (schoolarts). De zorgcoördinator zorgt voor de onderlinge afstemming tussen de zorgteamleden en de communicatie van en naar de mentoren en andere docenten. Bovendien heeft het zorgteam een functie in de verslaglegging aan de overige schoolteamleden. Daarnaast adviseert en bemiddelt het in verwijzing en contactlegging naar hulpinstellingen en deskundigen, zoals het AMK, bureau Jeugdzorg, de GGZ en de Raad voor Kinderbescherming . Het team is daarnaast behulpzaam bij doorverwijzing naar andere onderwijsinstellingen en het aanvragen van extra voorzieningen zoals de LGF (Leerling Gebonden Financiering). Om de zorgprocedures en zorginterventies gestructureerd te laten verlopen, zijn de interventies en meetmomenten opgenomen in een jaarkalender. In het cursusjaar 2011-2012 worden deze jaarkalenders verder in de school uitgewerkt, zodat we de lijnen en procedures die in de afgelopen jaren zijn opgezet goed kunnen borgen (bijlage: jaarkalenders toets- en overlegmomenten)
3
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
Hoofdstuk 2
Aanmelding
De schoolloopbaan van een leerling op De Hoeksteen begint bij de aanmelding. De aanmelding van een nieuwe leerling gebeurt door de ouders (of gerechtigde verzorgers) via de toeleverende school en een enkele keer rechtstreeks door de ouders. De toelating is in een procedure (bijlage: Jaarkalender Toelating Leerlingen) beschreven. Hierin wordt in stappen beschreven welke acties worden ondernomen en door wie. Daarnaast wordt jaarlijks een tijdspad van deze momenten gemaakt. Hoofdpunten uit de procedure zijn: Open Dag, praktijkochtenden voor een kennismaking met het praktijkonderwijs. Aanmelding door de ouders of school. Bezoek op school, rondleiding en gesprek. Aanmeldingsformulier en Administratieve handelingen; ID en Ouderverklaring. Toelatingsonderzoek. Resultatenbespreking en advies van de PCL. Aanvraag beschikking bij de RVC. Informatie verzamelen. Voorlichtingsbijeenkomst.
4
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
activiteiten hebben in het kader van de procedure voor de aanmelding nieuwe leerlingen: Activiteit:
Verantwoordelijkheid:
Wanneer:
Organiseren “Open dag”
directie, werkgroep open dag
januari
Organiseren “Praktijkochtenden” Contact met ouders van potentiële leerlingen
zorgcoördinator, directie zorgcoördinator, directie
februari/maart
Contact / voorlichting toeleverende scholen Bespreking kleine zorg commissie Bespreking in PCL Aanmelding bij RVC
zorgcoördinator, directie zorgcoördinator, directie, bouwcoördinator Zorgcoördinator orthopedagoog / zorgcoördinator
december - maart
LGF leerlingen
orthopedagoog verzamelt gegevens van de toeleverende school
LGF: besteding / vormgeving
directie, zorgcoördinator en orthopedagoog
Huisbezoek
schoolmaatschappelijk werker
5
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
mei/juni
Hoofdstuk 3
Het mentoraat
De basis van de leerlingenzorg ligt bij de groepsleerkracht van de leerling, die tevens mentor van de groep is. De mentor beheert de informatie over de leerling. Nieuwe informatie of initiatieven ten aanzien van een leerling lopen via de mentor. De mentor heeft een vertrouwensband met de leerling en is aanspreekpunt bij problemen. De mentor onderhoudt de contacten met de ouders of verzorgers en voert minimaal driemaal per jaar met elke leerling een IOP-gesprek. Ter ondersteuning van de mentor is er vrije inloop voor de mentor bij de zorgcoördinator en daarnaast op afspraak woensdagmorgen een pedagogisch spreekuur. De orthopedagoog is dan beschikbaar om met de groepsleerkracht mee te denken in de specifieke leerlingenzorg rond een leerling. In dat overleg kan ook bepaald worden dat een leerling besproken dient te worden in het zorgteam. Dat team komt elke maand bijeen. Wanneer het mogelijk is, woont de groepsleerkracht de bespreking van zijn/haar betreffende leerling bij. De mentor heeft regelmatig individuele coachingsgesprekjes met de leerling en vervult daarbij, naar mate de schoolloopbaan van de leerling vordert, steeds meer de rol van “coach”. De mentor heeft de zorg voor alle documenten en verslagen die in het leerlingvolgsysteem nodig zijn. Wanneer er bijzonderheden/omstandigheden zijn die voor de andere medewerkers ook van belang zijn informeert de mentor het team. Tweemaal per leerjaar vinden onder leiding van de zorgcoördinator PGB’s (pedagogische groepsbesprekingen) plaats. Ter voorbereiding op deze bespreking worden door de mentoren de individuele IOP’s, het groepsplan, signaleringslijsten en een groepssociogram ingebracht. Alle medewerkers die lesgeven aan de betreffende leerlingen worden voor de PGB’s uitgenodigd. Doel van deze bijeenkomsten is om door overeenstemming en betrokkenheid een gezamenlijke aanpak voor de individuele leerling te genereren. Indien noodzakelijk wordt hulp van anderen erbij betrokken. Ook houden we tweemaal per jaar voor elk leerjaar een DOG-bespreking (Diddactische en Organisatorische Groepsbespreking), de docenten hebben dan een intervisie over het didactisch handelen, klassenmanagement, orde en leeropbrengsten onder begeleiding van een onderwijskundige en de bouwcoördinator/IB-er. De mentor heeft ook de eerste verantwoordelijkheid voor de contacten met derden. We moeten dan denken aan de Ambulant Begeleider, begeleidende instanties en zorginstellingen. Omdat de mentor staat centraal in het bieden van zorg, wordt er veel van hem/haar gevraagd. Dat vraagt om versterking van de professionaliteit van de leerkracht/mentor; deze kan op verschillende manieren worden ondersteund. Op dit moment kunnen leerkrachten al gebruik maken van Video Interactie Begeleiding, van intervisies binnen het onder- respectievelijk bovenbouwteam, van ondersteuning door de IB-ers, zorgcoördinator en orthopedagoog. In voorkomende gevallen kan een coachingstraject met een onderwijskundige van buiten de school in gang worden gezet. Vanzelfsprekend zijn er faciliteiten voor medewerkers die in de vorm van een scholing of training hun repertoire op dit vlak willen verbreden of verdiepen; ook op de jaarlijkse studiedagen van het 6
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
team komen aspecten van deze thematiek regelmatig aan de orde.
Hoofdstuk 4
Het Zorgteam
Wanneer een leerling meer dan gemiddelde zorg nodig heeft, bijvoorbeeld vanwege sociaal-emotionele problematiek, meldt een docent, meestal de mentor, hem via de zorgcoördinator aan middels een formulier (bijlage) bij het zorgteam. Ook leden van het zorgteam kunnen een leerling inbrengen in het zorgteam. In een maandelijks overleg wordt bekeken wat de noodzakelijke of gewenste extra begeleiding van een leerling is. Dat kan variëren van het laten deelnemen aan training, het opstellen van een specifiek handelingsplan of tot verwijzing naar andere (externe) zorgvoorzieningen. Door leden van het zorgteam worden huisbezoeken afgelegd (schoolmaatschappelijk werker), worden psychologische herhalings– en afsluitingsonderzoeken gedaan (orthopedagoog) en wordt medisch onderzoek verricht (schoolarts). De zorgcoördinator zorgt voor de onderlinge afstemming tussen de zorgteamleden en de communicatie van en naar de mentoren en de andere docenten. De medewerkers van politie, leerplicht en Tactus-verslavingszorg kunnen vanuit hun positie vaak voor extra informatie of inzet zorgen. Bovendien heeft het zorgteam een functie in de verslaglegging en advisering van de overige schoolteamleden. Daarnaast adviseert en bemiddelt het in verwijzing en contactlegging naar hulpinstellingen en deskundigen, zoals het AMK, bureau Jeugdzorg, de GGZ of de Raad voor Kinderbescherming. Tenslotte is het behulpzaam bij doorverwijzing naar andere onderwijsinstellingen en het aanvragen van extra voorzieningen zoals de LGF. Het zorgteam op De Hoeksteen bestaat uit de volgende personen: Eduard Franken, zorgcoördinator Henk Kremer, directeur Els Lettink, schoolmaatschappelijk werker Frouwkje Mulder, orthopedagoog Hannah Nijboer-Pap, schoolarts Andy Veltink, leerplichtambtenaar (Gem.Hardenberg) Evert Komduur, Politie Hardenberg Marloes Leusink, Tactus Het zorgteam komt één maal per maand bijeen in volledige samenstelling en één keer in de twee weken in klein verband om bij het zorgteam aangemelde leerlingen te bespreken.
7
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
Hoofdstuk 5
De zorginterventies
Er worden op De Hoeksteen diverse begeleidingstrajecten/trainingen gegeven die als doel hebben leerlingen die op de één of andere wijze behoefte hebben aan extra ondersteuning zo goed mogelijk te ondersteunen. Het gaat om begeleiding op het gebied van de leerontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling, zoals bijvoorbeeld leerlingen die moeite hebben op adequate wijze met anderen om te gaan, of die problemen hebben vanwege het feit dat ze gepest worden. Deze trainingen worden op school tijdens de lesuren gegeven door medewerkers die daarvoor taakuren hebben gekregen, door de onderwijsassistenten, door de logopedist of door medewerkers van externe instanties zoals MEE, een maatschappelijk werk instantie. Voor leerlingen die dat nodig hebben, vooral te bepalen door het zorgteam of in de PGB’s , staan de volgende zorginterventies ter beschikking: Logopedische ondersteuning De logopedist screent de leerlingen in de eerste twee maanden van het eerste leerjaar op mondelinge taalvaardigheid en eventuele spraakbelemmeringen. Zij traint leerlingen individueel of in klein groepsverband. In groepsverband gaat het hier om leerlingen die door geringe (mondelinge) taalvaardigheid ook op het gebied van sociale vaardigheid tegen beperkingen aanlopen. Leerlingen die bijzondere moeite hebben met mondelinge taalvaardigheid kunnen door de logopedist geholpen worden bij het voorbereiden van spreekbeurten of andere spreekopdrachten. Ondersteuning door de dyslexiecoach Van dyslexie kan sprake zijn als een leerling een ernstige achterstand heeft op het gebied van technisch lezen en/of spellen en als de leerling onvoldoende automatiseert in het lees/spellingsproces. De definitie ervan beperkt zich tot het niveau van technisch lezen en spellen op woordniveau. Problemen met begrijpen van schriftelijke taal hoeven niet het gevolg van dyslexie te zijn. Begrip en leesvaardigheid zijn echter wel van invloed op elkaar. Het is lastig om vooral in grensgebieden dyslexie te bepalen bij onze leerlingen omdat zij over het algemeen juist te maken hebben met een inzichtelijke problematiek. Verder verzorgt de logopedist de screening dyslexie, zij test leerlingen op het gebied van dyslexie en geeft adviezen aan betrokken docenten over het omgaan met deze problematiek. Bij de ontwikkeling van onze leerlingen kan dyslexie toch een rol spelen, hoewel vaardigheden in het praktijkonderwijs minder theoretisch van aard zijn, is het toch wenselijk enig inzicht te krijgen in de mate waarin dyslexie van invloed kan zijn op de ontwikkeling van een leerling. In de eerste twee maanden van het eerste schooljaar screent de logopedist de leerlingen op dyslexie. Na afloop van onderzoek meldt de dyslexiecoach de uitslagen van de test voor zover die wijzen in de richting van mogelijke dyslexie. Hij geeft daarbij adviezen over mogelijk aanpak en eventuele hulpmiddelen. De dyslexiecoach maakt de leerlingen vaardig in het gebruik van de hulpmiddelen als de leespen, het computerprogramma sprint-plus en de daisyspeler.
8
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
Remedial teaching individueel of in kleine groepjes Wanneer bij leerlingen extra aandacht nodig is voor het ontwikkelen van belangrijke vaardigheden als bijvoorbeeld klokkijken, geld-rekenen, telefoneren, woordenschat en sociale vaardigheden kunnen de mentoren een beroep doen op de onderwijsassistenten. Leerlingen kunnen dan in kleine groepjes oefenen aan elementaire vaardigheden. Training sociale weerbaarheid (uitgevoerd door MEE) Doel van deze training is de leerling inzicht te geven in hoe houding en gedrag in verschillende situaties zich manifesteren en wat het effect daarvan is. Er wordt gewerkt aan zelfvertrouwen en aan het onderhouden van contacten ook gericht op stage en werk. Verschillende praktijksituaties worden door middel van een kort rollenspel geoefend. Aan de orde komen o.a. houding, stem, oogcontact, denken over jezelf, opkomen voor jezelf, omgaan met kritiek, omgaan met boosheid, omgaan met gevoelens enz. Er is ruimte voor individuele aandacht en inbreng van de leerling zelf. De training wordt gegeven door medewerkers van MEE in kleine groepjes, gegeven in series van 10 bijeenkomsten. “Girls Talk” training / cursus voor weerbaarheid en seksualiteit Doel van deze training is meisjes weerbaar en bewust te maken in hun contact met jongens. Het betreft het gebied van dagelijkse contacten, relaties en seksualiteit. Bedoeld voor meisjes die beïnvloedbaar zijn, zich te weinig bewust zijn van de eigen positie in relaties of in de omgang met jongens. Deze training wordt extern gegeven door consulenten van MEE. De cursus wordt ook intern in een kleine groep gegeven door de schoolmaatschappelijk werker in samenwerking met medewerkers van school. Motorische remedial teaching Er zijn leerlingen die hinder ervaren van tekorten in de bewegingspatronen. De docent bewegingsonderwijs kan afwijkingen en /of tekorten constateren bij de leerlingen in de gymlessen. De docent heeft ruimte in zijn rooster om deze leerlingen individueel of in groepjes te begeleiden. Fitness /werken aan conditie / zelfverdediging De Hoeksteen beschikt binnen de school over een fitnessruimte. Leerlingen kunnen onder schooltijd werken aan hun conditie, een gezond lichaam werkt mee in de totaalontwikkeling van de leerling. Daarnaast kan een planmatige extra beweging vanwege het gewicht van leerlingen positief werken aan de gezondheid, leefstijl en gewoontevorming. Leerlingen van de onderbouw worden hierin begeleid door de docent bewegingsonderwijs. De oudere leerlingen mogen wanneer zij eraan toe zijn, zelfstandig werken in de fitnessruimte. Naast het werken aan de conditie geven wij zelfverdediging-lessen aan de meiden als bijdrage aan hun weerbaarheid.
9
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
Hartfocus Hartfocus wordt aangeboden via een externe deskundige. Spanning en/of stress belemmeren de ontwikkeling en het leren van/door de jongere. Door de inzet van hartfocus leren we leerlingen ontspannen. Leerlingen leren hun hartritme via een computerprogramma te beïnvloeden. Een positief hartritme versterkt het zelfvertrouwen en zorgt voor meer plezier bij het leren. Het geeft rust voor hen zelf, maar het komt ook ten goede aan de rust in de klas. De leerlingen kunnen worden aangemeld door de mentor via het zorgteam of de PGB. Inzet van de schoolmaatschappelijk werker De leerlingen van De Hoeksteen zijn als jeugdigen volop in ontwikkeling naar volwassenheid. In deze levensfase kan de wereld en het emotioneel welbevinden onder spanning staan. Leerlingen komen in allerlei situaties terecht waarbij ouders en/of docenten in eerste instantie niet de partners zijn met wie zij over hun problemen willen praten. De schoolmaatschappelijk werker houdt voor deze groep elke woensdag een vrij inloopspreekuur. Leerlingen kunnen met vragen bij haar terecht. Ook kan de schoolmaatschappelijk werker ingezet worden op verzoek van het zorgteam of vanuit de PGB’s. Daarnaast kan de schoolmaatschappelijk werker hulp bieden bij contacten met de ouders. Het eerste contact met ouders ligt bij de mentor, maar bij specifieke problemen of een specifieke hulpvraag kan het contact tijdelijk worden onderhouden door de schoolmaatschappelijk werker. Inzet van Psycho-educatie Eén van de docenten heeft vanaf dit schooljaar taakuren gekregen om psycho-educatie binnen de school te kunnen aanbieden. De psycho-educatie wordt gegeven aan de hand van de methode “Handleiding voor jezelf”. Het is een praktische methode voor psycho-educatie aan jongeren. En het is gericht op het ontwikkelen van het zelfbeeld, het leren herkennen van en leren omgaan met gevoelens, het inzicht geven in de dagelijkse gebeurtenissen, het leren zien van het eigen aandeel hierin, het zoeken naar oplossingen voor het probleem, het aanleren van nieuwe denkstrategieën en het geven van hulp bij het concreet uitvoeren van de gekozen oplossing. Inzet van de orthopedagoog/psycholoog Voor het geven van pedagogische- en orthodidactische begeleiding en/of behandeling aan en van probleemleerlingen maken wij gebruik van de diensten van een orthopedagoog vanuit het Expertisecentrum van het Samenwerkingsverband VO NO Overijssel. De orthopedagoog maakt deel uit van het zorgteam van De Hoeksteen, van daaruit voert deze de volgende taken uit: het voeren van voortgangsgesprekken of adviesgesprekken met docenten diagnostisch onderzoek ten behoeve van advisering, behandeling en of begeleiding, het aanvragen van beschikkingen voor extra hulp in school en begeleiding vanuit een clustervoorziening, het verzorgen van afsluitingsonderzoeken bij leerlingen die de school verlaten, het doen van schoolvorderingenonderzoek bij leerlingen, het opstellen van aanzetten voor handelingsplannen voor leerlingen met problemen en groepsplannen, het voeren van hulpverleningsgesprekken met leerlingen met problemen en de ouders daarvan, 10
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
het het het het
verzorgen van de ondersteuning en begeleiding aan en van leerlingen, docenten en ouders, leren signaleren, coachen, geven van voorlichting, training, scholing aan docenten, verwijzen en begeleiden van leerlingen met problemen naar externe instellingen voor hulpverlening, op peil houden van relevante psychologische gegevens in het leerlingendossier.
Inzet van de zorgcoördinator Vanuit de gedachte dat alle leerlingen op een praktijkschool zorgleerling zijn, kiezen we ervoor om de zorg zoveel mogelijk in klassenverband vorm te geven. Naast de zorg in de klas is er vaak toch meer zorgbemoeienis noodzakelijk. Teneinde de zorgtaken zorgvuldig te coördineren en te beheren is er een zorgcoördinator aangesteld. De zorgcoördinator ondersteunt het primaire proces van docenten in de begeleiding van leerlingen. De zorgcoördinator verzamelt relevante informatie vanuit gesprekken met leerlingen, ouders, hulpverleners, overheid en docenten. En gebruikt en deelt deze kennis in personeelsvergaderingen, zorgteamvergaderingen, pedagogische groepsbesprekingen, pauzes en individuele contacten. De zorgcoördinator heeft een belangrijke functie binnen het zorgteam en voert van uit het zorgteam de volgende taken uit: het verzamelen van gegevens en informatie over leerlingen ten behoeve van het zorgteam, het verzorgen van de intake van nieuwe leerlingen, het incidenteel voeren van gesprekken met leerlingen die op de agenda van het zorgteam staan, het bemiddelen bij doorverwijzen van leerlingen naar andere onderwijsinstellingen in overleg met zorgteamleden en mentor, naar aanleiding van vragen vanuit het zorgteam of op verzoek van de ouders of hulpverleners die in het gezin werkzaam zijn, deelnemen aan gesprekken tussen ondersteuners en leerlingen met problemen en hun ouders, het terugkoppelen van de zorgteamgegevens naar de docenten door middel van een mondelinge toelichting op de personeelsvergadering volgend op de zorgteambespreking, draagt zorg voor de aanmelding van leerlingen door mentoren bij het zorgteam, onderhoudt, indien gewenst, de contacten tussen docenten en externe ondersteuners, voert de voortgangsgesprekken met ambulante begeleiders van clustervoorzieningen en de ouders van leerlingen met LGF, organiseert de PGB’s (pedagogische groepsbesprekingen) twee maal per leerjaar voor de mentoren en de betreffende lesgevende docenten, geeft sturing aan de peer mediation binnen de school, verzorgt de bemiddeling tussen leerlingen en mentoren/medewerkers in conflictsituaties.
11
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
Hoofdstuk 6
Zorg, in samenwerking met …..
Samenwerkingsverband VO NO-Overijssel De Hoeksteen werkt samen met de andere scholen voor VO in NO-Overijssel op het gebied van de leerlingenzorg in het Samenwerkingsverband VO NO-Overijssel. Het doel van deze samenwerking is de leerlingen van wie vastgesteld wordt dat extra zorg nodig is, deze zo gericht mogelijk te geven, om te voorkomen dat leerlingen een school voortijdig verlaten. De deelnemende scholen dragen zoveel als mogelijk de aanwezige kennis en deskundigheid op het gebied van orthopedagogiek en orthodidactiek aan elkaar over. De scholen in het Samenwerkingsverband hebben een gezamenlijk zorgplan opgesteld en hebben een Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) ingesteld die maandelijks overleg heeft. Het Zorgplan van het Samenwerkingsverband is op school aanwezig en in te zien. De deelnemende scholen aan het Samenwerkingsverband zijn: Vechtdal College , Hardenberg, Ommen en Dedemsvaart, Greijdunus College, Hardenberg, De Nieuwe Veste, Hardenberg Van der Capellen Scholengemeenschap, locatie De Zeven Linden, Dedemsvaart Praktijkschool De Maat, Ommen Praktijkschool De Hoeksteen , Hardenberg Cluster 3 School, De Boslust, Ommen Cluster 4 School, De Ambelt, Hardenberg Regio-omschrijving: NO-Overijssel omvat de gemeenten Hardenberg en Ommen. Verschillende scholen, met name de scholen voor Praktijkonderwijs hebben ook leerlingen vanuit een wijdere omgeving.
12
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
Permanente Commissie Leerlingenzorg De PCL is de commissie waarin alle deelnemende scholen uit het Samenwerkingsverband een afgevaardigde uit het zorgteam hebben en die als doel heeft de leerlingenzorg van de verschillende scholen zowel als die van het Samenwerkingsverband te verbeteren. Zij beoordeelt tevens de aanvragen voor LWOO en Praktijkonderwijs en adviseert bij de aanvraag hiervoor de RVC (Regionale Verwijzings Commissie). Ook kunnen hier vragen en problemen worden ingebracht die zich kunnen voordoen bij de begeleiding van leerlingen op de verschillende scholen. De Hoeksteen wordt vertegenwoordigd in de PCL door de zorgcoördinator van de school. Regionale Verwijzings Commissie De RVC Voortgezet Onderwijs is een onafhankelijke commissie die beschikkingen tot toelaatbaarheid van leerlingen tot LWOO of Praktijkonderwijs (PRO) afgeeft. Dit wordt bepaald op basis van een door de scholen aangeleverd, en door de PCL goedgekeurd, onderwijskundig rapport en adviezen, en met behulp van landelijk vastgestelde procedures en indicatiecriteria. Het leerling-dossier wordt ter voorbereiding op een aanvraag voor indicatiestelling Praktijkonderwijs opgesteld door de school na overleg met de ouders. In het dossier wordt vermeld de leerachterstand van de leerling (DLE’s), het IQ van de leerling en indien nodig sociaal emotionele overwegingen. Schoolverzuim, Verzuimloket en leerplichtambtenaar De Hoeksteen heeft indien nodig rechtstreeks contact met de leerplichtambtenaren uit het verzorgingsgebied van de school. Het gaat hierbij om de gemeenten Hardenberg, Twenterand, Coevorden en Ommen. De leerplichtambtenaar van de gemeente Hardenberg maakt deel uit van het zorgteam van De Hoeksteen. Op school is een systeem van absentiemelding en -notering. Iedere morgen wordt een lijst gemaakt van leerlingen die niet op school zijn verschenen. De administratie controleert of er voor afwezigheid een geldige reden is gegeven en belt naar de ouders voor wie dit niet is gebeurd. Wanneer die ouders niet zijn te bereiken, geeft de administratie de naam van de afwezige door Aan de zijn mentor die op een later moment die dag gaat proberen contact te leggen met de verantwoordelijke opvoeders. De afwezigheid wordt als “geoorloofd” of “ongeoorloofd” genoteerd. Wanneer de afwezigheid vaker voorkomt en ongegrond is neemt de mentor contact op met de zorgcoördinator. Deze benadert de ouders opnieuw en waarschuwt hen in geval van ongeoorloofd verzuim dat er een melding wordt gemaakt bij het Verzuimloket (DUO). Wanneer er een verzuimmelding in het Verzuimloket is gedaan wordt automatisch de leerplichtambtenaar van de woongemeente van de leerling ingeschakeld. Er is rechtstreeks contact tussen de zorgcoördinator en de verschillende leerplichtambtenaren. Reden van contact kan bijvoorbeeld zijn dat de school zich zorgen maakt over de mate van ziekteverzuim van een leerling. Schoolverzuim is vaak een voorbode voor latere schooluitval. Een sluitend proces rond het melden en aanpakken van verzuim is een voorwaarde om schooluitval bij de bron aan te pakken. Gelukkig kent De Hoeksteen weinig ongeoorloofd verzuim en is er geen sprake van voortijdig schoolverlaten. 13
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
Rebound SWV VO NO-Overijssel Het Samenwerkingsverband VO NO-Overijssel heeft met middelen van het Ministerie, aangevuld met een eigen bijdrage vanuit het Zorgbudget, sinds 1-3-2006 een eigen Reboundvoorziening gerealiseerd. De gemeente Hardenberg stelt structureel subsidie beschikbaar voor de trajectbegeleiding. Leerlingen kunnen in principe 3 maanden op Rebound verblijven waarbij ze blijven ingeschreven op de verwijzende school. Rebound-plaatsing gebeurt met als leidend uitgangspunt: terugplaatsing naar de eigen school. We spreken over maatwerk. Afhankelijk van de zorgvraag en in goed overleg met de school van inschrijving en de ouders/verzorgers kan een leerling langere tijd verblijven binnen de Rebound. Er kunnen overwegingen zijn om de leerling naar een andere VO-school te schakelen , bijv. door de leerlingensetting, de docentensetting, het onderwijszorgaanbod in relatie tot deze specifieke leerling. De Rebound NO-Overijssel heeft de volgende functies: de feitelijke Rebound-functie: korttijdelijke opvang met als doel terugkeer naar de school van herkomst, Tussen het Samenwerkingsverband en De Ambelt is middels een overeenkomst overeengekomen dat de Rebound ook de voorziening voor de cluster-4-trajecten Op-de-Rails en Herstart is. De vestiging van De Ambelt in Hardenberg kan zich daardoor concentreren op de groep leerlingen die structurele opvang nodig heeft, de Rebound kent een diagnosefunctie. Dit houdt in dat er leerlingen geplaatst kunnen worden waarvan niet duidelijk is welk onderwijszorgarrangement het beste antwoord is op de ontwikkelingsvragen van de betreffende leerling. Het gaat om leerlingen waarvan wordt vastgesteld dat diagnostisch onderwijzen gedurende enige tijd een nuttige/noodzakelijke aanvulling is op andere diagnostische middelen. Samenwerking met Clusterscholen via de LGF De wet Leerling Gebonden Financiering uit 2003 geeft ouders de mogelijkheid om voor hun kind met handicap zelf een geschikte school te kiezen. Het gaat hierbij om kinderen met een handicap, ziekte of gedragsstoornis. De keuze van de school kan een school voor speciaal onderwijs zijn. Maar zij kunnen ook kiezen voor een reguliere school. Deze keuze zal wel in het belang van de leerling moeten zijn en in goed overleg tussen ouders, toeleverende school en ontvangende school moeten worden gemaakt. Ouders kunnen voor de begeleiding en de inzet van extra middelen voor de leerling een budget, een Leerling Gebonden Financiering, aanvragen. Dit budget wordt een rugzak genoemd. De aanvraag van het rugzakje wordt gedaan bij een Commissie van Indicatiestelling. Het geld dat wordt toegekend wordt onder andere besteed aan de inzet van extra begeleiding door deskundigen vanuit de begeleidende school of intern, aanpassing en aanschaf van speciaal lesmateriaal of extra formatie. Op De Hoeksteen kunnen leerlingen met een handicap worden toegelaten mits de voorwaarden op school voldoende zijn om tot zodanig verantwoorde opvang te komen dat die ook in het belang van de leerling en de andere leerlingen is. Op De Hoeksteen hebben wij leerlingen met een LGF beschikking. Wij proberen in overleg met de ambulante begeleiding zoveel mogelijk één begeleider per cluster te krijgen zodat er niet verschillende begeleiders uit de zelfde clustersoort op school rondlopen. Voor de ambulante begeleiding vanuit cluster 4 is dat niet het geval. Wanneer er voor een leerling een LGF-beschikking is afgegeven, volgt op school een intake tussen de vertegenwoordiger van de clusterschool, de ouders en de zorgcoördinator van 14
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
De Hoeksteen. Vervolgens is er overleg tussen de toegewezen ambulant begeleider, de ouders en school en wordt er door de ambulant begeleider een plan van begeleiding gemaakt. Door de school wordt een aantekening in het IOP opgesteld waarin de verantwoording van de beschikbare financiële middelen en de inzet van die middelen wordt vastgelegd. De diensten van Ambulante Begeleiding geven naast de rechtstreekse begeleiding aan leerlingen ook voorlichting op teambijeenkomsten. Positieve neveneffecten kunnen zijn dat docenten (mentoren) beter op de hoogte raken van gebruikte methoden en de aanpak van deze groep leerlingen. De school raakt bekend met de trainingsmethoden die voorheen nog niet bekend waren in de school. MEE IJsseloevers We maken als school regelmatig gebruik van de diensten van MEE IJsseloevers in Ommen. Consulenten van MEE kunnen ondersteunend werken voor de thuissituatie en in de toeleiding naar arbeid, wanneer er begeleiding, indicatie of loondispensatie noodzakelijk is. We maken gebruik van de volgende diensten: dienstverlening/ hulpverlening/ advisering en informatieverstrekking aan jongeren (en hun ouders) met een beperking, trainingen en cursussen voor jongeren en volwassenen, begeleiding bij contacten met hulpverleners, bij indicatieaanvragen voor hulpvormen of therapieën waarvoor een indicatie noodzakelijk is, rechtstreeks contact over problemen in de thuissituatie, met betrekking tot vrije tijd, toekomstperspectief, vooronderzoek ten bate van Wajongaanvragen. Algemeen Maatschappelijk Werk De Hoeksteen heeft een eigen schoolmaatschappelijk werker vanuit Carinova die een halve dag per week op school werkzaam is. Zij heeft ook directe contacten met het algemeen maatschappelijk werk, zodat zij kan bemiddelen en doorverwijzen wanneer er voor een leerling of zijn thuisfront meer specifieke hulp nodig is. De schoolmaatschappelijk werker maakt deel uit van het zorgteam van De Hoeksteen. Advies- en Meldpunt Kindermishandeling. Het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) is de centrale instantie voor het vragen van advies over of het melden van kindermishandeling. Zij werkt nauw samen met de Raad voor Kinderbescherming. We werken met hen samen bij vermoeden en verwerking van bedreigende situaties van leerlingen.
15
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg
ATC Hardenberg Het arbeidstrainingscentrum (ATC) in Hardenberg is voor De Hoeksteen niet alleen werkplaats Productie. Het ATC verzorgt ook voor onze school - aan de hand van de MELBA - arbeidskundig onderzoek voor leerlingen, wanneer er belemmeringen zijn in de arbeidsvoorwaarden en/of -mogelijkheden. Het ATC verzorgt de opvang van leerlingen die vastlopen in de arbeidsparticipatie (stage). Vanuit de MELBA krijgt De Hoeksteen een overzicht van de arbeidsmogelijkheden van de leerling. Daarnaast biedt de MELBA handelingsadviezen om de stagebegeleiders en de mentoren te adviseren over de verdere begeleiding van de leerlingen in de transitie naar Arbeid. Nazorg Als een leerling een baan heeft gevonden of een vervolgopleiding gaat doen, kan hij/zij (of het bedrijf of de vervolgopleiding) gedurende een jaar bij problemen nog op school terecht voor hulp en ondersteuning. Deze nazorg vindt plaats op basis van een overeenkomst, die zowel door de werkgever als door de oud-leerling ondertekend wordt. Ook nazorg is een onderdeel van de projecten in het kader van ESF. In samenwerking met Deltion, Baalderborg en Mee biedt De Hoeksteen van oktober tot mei elke dinsdagavond avondschool waar oud-leerlingen kunnen komen met al hun vragen en waar zij ook nog extra cursussen kunnen volgen.
16
Zorgplan | PRO De Hoeksteen, Hardenberg