VRIJZINNIG CENTRUM DE HOEKSTEEN JAARPROGRAMMA

VRIJZINNIG CENTRUM DE HOEKSTEEN JAARPROGRAMMA

   

       

2015 - 2016

        Afdeling van Vrijzinnigen Nederland Adres: Rozenboomlaan 119, 2274 HK Voorburg                  Telefoon 070 386 34 13  Website: www.vrijzinnigcentrumdehoeksteen.nl 25 augustus 2015

INHOUDSOPGAVE

De beeldengroep op het voorblad Voorwoord Achtergrond en informatie Samenwerking AGENDA

pag. 2 pag. 3 pag. 4 pag. 5 pag. 6/7/8

PROGRAMMA IN VOORBURG Hoeksteenlezingen - Die Zauberflöte, Mozart en de zoektocht naar de 'steen der wijzen' - Arrogant - Jezus en de vijfde evangelist - Fonkelingen van de geest, de glasramen van Mark Chagall - Muzikale symboliek in passiemuziek -Wat is God? - Rijnlandse mystiek op straatniveau - Hommage aan de Katharen Zondagmiddagconcert, muziek van César Franck en Frank Martin met toelichting Tweede Hoeksteenzondagen OntMoeting Lees- en gesprekskringen - Den Haag e.o. in literatuur - Poëzie in donkere dagen - Kringavonden Rondje Filosofie - Gesprekskring Cicero over ouderdom - De leeskringen Grieks en Latijn En verder... - Nieuwjaarsbijeenkomst, Excursie en Viering Bevrijdingsdag - Theemiddag - De Contactgroep - Het Hoeksteenkoor

pag. 9 pag. 9/10 pag. 10/11 pag. 11 pag. 12 pag. 12 pag. 12/13 pag. 13 pag. 14 pag. 14/15 pag. 15 pag. 16 pag. 16 pag. 16 pag. 17 pag. 17 pag. 18 pag. 18 pag. 18 pag. 18/19

PROGRAMMA IN SASSENHEIM - Kerkdiensten en koffieochtenden - Lezing Vincent van Gogh als predikant - Lezing De katharen, de laatste gnostici

pag. 19 pag. 19 pag. 19

Colofon

pag. 20

De beeldengroep op het voorblad In het gebouw op de achtergrond vinden veel activiteiten plaats. De beeldjes ervoor vatten dat op een levendige manier samen: er wordt gewerkt, gemusiceerd en geluisterd. De figuren lijken zo het gebouw binnen te kunnen gaan, maar zijn in werkelijkheid rond de 17 cm hoog. De stoel is van de hand van Frans Kokshoorn, beeldend kunstenaar, geboren en getogen in Voorburg. Van de beide andere beeldjes zijn de makers momenteel niet te ach­ terhalen. -2-

VRIJZINNIG CENTRUM DE HOEKSTEEN     JAARPROGRAMMA 2015 -2016     VOORWOORD Met genoegen bieden wij u hierbij het jaarprogramma 2015-2016 van het Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen aan.   Naast de kerkdiensten, waaraan het Hoeksteenkoor op regelmatige basis medewerking verleent, zijn er in ons gebouw in Voorburg op acht zondagochtenden Hoeksteenlezingen, aanvang 10.30 uur. De onder­ werpen van deze lezingen zijn heel divers en liggen op religieus terrein of op het raakvlak van religie en cultuur. De tweede zondag van de maand is dit jaar vrijgekomen voor andere activiteiten. Vanaf de maand ok­ tober beginnen wij een proefjaar met alternatieve bijeenkomsten onder de naam Tweede Hoeksteenzondag. Aanvang 11.00 uur, eind ca.12.00 uur. Er is steeds gelegenheid om bij een kopje koffie of thee met elkaar van gedachten te wisselen. Daarnaast bieden we onder andere zondagmiddagconcerten,  poëziebijeenkomsten en  een excursie aan; in januari 2016 is er een nieuwjaarsbijeenkomst. Door de week worden er verscheidene gespreks- en leeskringen gehouden o.l.v. ds. Bezemer; ook worden de Griekse en Latijnse leeskringen voortgezet. OntMoeting geeft op de eerste donderdag van de maand gelegenheid tot gesprek en gezelligheid.   Actuele informatie over de activiteiten van het Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen vindt u in ons maandblad Stemmen uit het Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen - kortweg Stemmen - of op onze website www.vrijzinnigcentrumdehoeksteen.nl en voor wat de Hoeksteenlezingen betreft ook op de website www. cultuurpuntleidschendam-voorburg.nl. Verder verwijzen we u naar publicaties in de plaatselijke pers. Wij zien weer uit naar een inspirerend seizoen.   Met vriendelijke groet, het bestuur en de programmacommissie: Katrijne Bezemer, Gerty Hornman, Marijke van Proosdij en Wim Toes.

-3-

ACHTERGROND EN INFORMATIE   Geschiedenis De Vereniging van Vrijzinnig Godsdienstigen, in de wandeling Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen ge­ noemd, is opgericht in 1906 en kwam voort uit de wens om op meer vrijzinnige wijze om te gaan met geloofsvraagstukken en religie dan in de kerken toentertijd gebruikelijk was. In 1944 heeft deze zich als ‘afdeling Voorburg’ aangesloten bij de vrijzinnige Nederlandse Protestanten Bond, nu Vrijzinnigen Nederland genaamd. Dit is een landelijke overkoepelende vereniging bestaande uit ruim vijftig merendeels kleine zelfstandige afdelingen die in verenigingsvorm georganiseerd zijn; info Vrijzinnigen Nederland: www.vrijzinnigen.nl. In september 2008 is het werkgebied van de in 1920 opgerichte afdeling Sassenheim/Lisse e.o. van Vrij­ zinnigen Nederland organisatorisch onder De Hoeksteen komen te vallen, waarmee deze een meer regi­ onale functie gekregen heeft.   Open en ondogmatisch In de loop der jaren hebben mensen van verschillende religieuze achtergrond de weg naar De Hoeksteen gevonden. Ook is de laatste jaren de belangstelling van mensen zonder kerkelijke achtergrond toegeno­ men. Het Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen wil op een open wijze omgaan met religie en levensvragen. Het vindt de individuele vrijheid en verantwoordelijkheid ook op religieus gebied voor een ieder van grote betekenis. Het wil aan elk mens ruimte bieden om tot een eigen levensvisie/Godsbeeld te komen en kent dan ook geen geloofsbelijdenis.   Vrijzinnig Christendom en meer Tijdens de zondagse kerkdiensten wordt veel aandacht gegeven aan het christendom – het Centrum stamt uit een vrijzinnig christelijke traditie – en aan het leven en de leer van Jezus van Nazareth. Maar er is tevens ruimte voor het religieus-humanisme en andere denkwijzen. Veel leden vinden hun inspiratie ook in de natuur en/of kunst- en cultuuruitingen zoals poëzie, schilder­ kunst en muziek.   In gesprek Het Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen wil een plaats bieden waar gemeenschappelijk tijd en aandacht aan het Hogere, God of de Bron van ons bestaan wordt gegeven. Tevens is het een plaats waar mensen op respectvolle wijze met elkaar omgaan en met elkaar zowel vreugdevolle als droevige tijden kunnen delen. Daarnaast kunnen mensen met elkaar in gesprek komen over levensvragen en religie, opdat een ieder zijn mening kan vormen en deze, als men dat wil, kan delen met anderen. Daarbij hoort ook het kennis nemen van andere visies dan de eigen. Naast kerkdiensten, lezingen, zondagmiddagconcerten, kringen en koffieochtenden biedt het: pastorale zorg en aandacht aan zijn leden via de voorganger van het Centrum en de contactgroep; voorts begeleiding van rouw-, trouw- en doopdiensten   Lid of vriend Om van het Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen lid of vriend te worden, kunt u zich wenden tot de secre­ taris, mw. G. Vallenduuk-Visser, tel. 0252 213 998, of [email protected], ook als u alleen ons blad Stemmen gratis wilt ontvangen. De benodigde informatie kunt u vinden op de website www. vrijzinnigcentrumdehoeksteen.nl. Kerkgebouw Het is mogelijk het kerkgebouw of delen daarvan per dagdeel te huren voor passende activiteiten. Voor informatie verwijzen we u naar dhr. J. Jager, tel. 06 206 175 39, of [email protected].  

-4-

SAMENWERKING   Bibliotheek aan de Vliet In januari 2012 is de samenwerking gestart met de Bibliotheek aan de Vliet, met locaties Leidschendam, Rijswijk, Stompwijk en Voorburg. Deze samenwerking houdt mede in dat over en weer aandacht wordt geschonken aan elkaars activiteiten op het gebied van cultuur, religie en muziek. In het seizoen 2015-2016 organiseert de Bibliotheek aan de Vliet in de locaties Rijswijk en Voorburg Lezingen met de Kerken, in samenwerking met de rooms-katholieke parochie, de protestantse gemeente in Rijswijk en het Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen in Voorburg. Op deze lezingen is iedereen welkom. Bibliotheek aan de Vliet, locatie Voorburg, Koningin Julianalaan 257. Voor meer informatie: www.bi­ bliotheekaandevliet.nl.                           Bibliotheek                  Bibliotheek                    Bibliotheek                  aan de Vliet                 aan de Vliet                   aan de Vliet                    Stompwijk              Leidschendam                        Rijswijk               foto Dick Jansen            Bibliotheek aan de Vliet                    Voorburg  foto Stonepark Interiorbuilders   Regio Rijnmond De Hoeksteen is onderdeel van de Regio Rijnmond van Vrijzinnigen Nederland, bestaande uit de afde­ lingen Brielle, Hardinxveld/Giessendam, Maassluis, Oud-Beijerland, Rotterdam, Schiedam, Tholen, Voorburg/Sassenheim en Wassenaar. Elk voorjaar organiseert een van de aangesloten afdelingen een Regiodag met een gevarieerd programma van lezingen en wandelingen in de omgeving. In 2016 is deze dag gepland op zondag 17 april, in Brielle.   De Vrijplaats Sinds 2012 wisselen het Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen en De Vrijplaats, voorheen Modern Beraad, te Den Haag programmagegevens uit. Zie voor meer informatie de link in onze website www.vrijzinnigcentrumdehoeksteen.nl.   Vocale en instrumentale muziek Op  het  muzikale  vlak   genieten  wij   de   ondersteuning  van  zangeres Julia Bronkhorst en dirigent Frits Muusse. Sinds 2011 zijn zij adviseur voor de vocale en instrumentale muziek en ondersteunen zij het bestuur bij de organisatie van concerten.     Vrijzinnige kerken Het Vrijzinnig Beraad is in 2015 weer opgestart. Het bestaat uit afgevaardigden van VVP Den Haag, Doopsgezinden Den Haag, Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen, Remonstranten Den Haag, Remonstranten Delft, NPB Wassenaar en het Apostolisch Ge­ nootschap Den Haag. Zij komen tweemaal per jaar bijeen voor overleg over gemeenschappelijke activiteiten. In de zomermaanden organiseert het Vrijzinnig Beraad een serie vrijzinnige zomerontmoetingen, in de regio Den Haag. De data en het programma worden aangekondigd in Stemmen en via onze website. Er zijn plannen om eens per twee jaar mee te doen met de kerkennacht die wordt georganiseerd in Den Haag en omgeving. U wordt in Stemmen hierover op de hoogte gehouden. -5-

 

AGENDA Alle activiteiten vinden plaats in ons gebouw, Rozenboomlaan 119 te Voorburg, tenzij anders vermeld. De bijeenkomsten en lezingen zijn toegankelijk voor iedereen. Voor de lezingen en concerten wordt entree geheven zoals in de toelichting vermeld. Deze vindt u na de agenda. Voor sommige kringen wordt aan deelnemers die geen lid of vriend van het Vrijzinnig Centrum zijn een bijdrage gevraagd.

SEPTEMBER 2015 do 3 zo 13 zo 27

10.30 u 10.00 u 10.30 u

OntMoeting PARKDIENST in Park Rusthoff, Sassenheim Kerkdienst, ds. K. Bezemer, m.m.v. het Hoeksteenkoor, opening van het nieuwe seizoen, aansluitend een gezamenlijke lunch

OKTOBER 2015 do 1 zo 4

10.30 u 10.30 u

di 6 zo 11 zo 11 di 13 zo 18 di 27 do 29

14.00 u 11.00 u 14.30 u 15.00 u 10.30 u 14.00 u 15.00 u

OntMoeting Hoeksteenlezing Mozart en de zoektocht naar de 'steen der wijzen', Die Zauberflöte, spreker Tjeu van den Berk Latijnse leeskring Start van de Tweede Hoeksteenzondag, met Wies Houweling; onderwerp: Pechvogel Zondagmiddagconcert, muziek van César Franck en Frank Martin met toelichting Kring Den Haag en omstreken in literatuur, o.l.v. ds. K. Bezemer Kerkdienst, ds. K. Bezemer, m.m.v. het Hoeksteenkoor Griekse leeskring Kring Poëzie in de donkere dagen, met maaltijd, o.l.v. ds. K. Bezemer

NOVEMBER 2015 zo 1 do 5 zo 8 di 10

10.30 u 10.30 u 11.00 u 20.00 u

wo 11 di 17 zo 22

19.30 u 15.00 u 10.30 u

di 24

15.00 u

Hoeksteenlezing Arrogant, spreker Ronald Meester OntMoeting Tweede Hoeksteenzondag: Adventliederen door het Delftse koor Ars Vocalis Lezing Vincent van Gogh als predikant, spreker drs. K. Bezemer, Pancratiuskerk, Parochiecentrum, Sassenheim Algemene ledenvergadering Den Haag en omstreken in literatuur: De stille kracht-1, o.l.v. ds. K. Bezemer Kerkdienst, herdenking van de overledenen, ds. K. Bezemer, m.m.v. het Hoeksteenkoor Den Haag en omstreken in literatuur: De stille kracht-2, o.l.v. ds. K. Bezemer

-6-

 

DECEMBER 2015 do 3 zo 6 di 8 zo 13 vrij 25

10.30 u 10.30 u 14.00 u 14.30 u 10.30 u

OntMoeting Hoeksteenlezing De vijfde evangelist, spreker Fik Meijer Latijnse leeskring Adventviering Kerstdienst, ds. K. Bezemer, m.m.v. het Hoeksteenkoor

JANUARI 2016 zo 3 di 5 do 7 zo 10 do 21 zo 24 di 26

10.30 u 14.00 u 10.30 u 11.00 u 19.30 u 10.30 u 15.00 u

Nieuwjaarsbijeenkomst Griekse leeskring OntMoeting Tweede Hoeksteenzondag: Julia Bronkhorst met kinderen, muzikale voorbereiding Kringavond Rondje filosofie, o.l.v. drs. K. Bezemer Kerkdienst, ds. K. Bezemer Gesprekskring Cicero over de ouderdom , o.l.v. ds. K. Bezemer

FEBRUARI 2016 di 2 14.00 u Latijnse leeskring do 4 10.30 u OntMoeting zo 7 10.30 u Hoeksteenlezing Fonkelingen van de ziel: de glasramen van Chagall in Metz en Sarrebourg, spreker Ruud Bartlema do 11 15.00 u Kring Poëzie in de donkere dagen, met maaltijd, o.l.v. ds. K. Bezemer zo 14 11.00 u Tweede Hoeksteenzondag: Julia Bronkhorst met kinderen, muzikale voorbereiding di 23 15.00 u Gesprekskring Cicero over de ouderdom , o.l.v. ds. K. Bezemer zo 28 10.30 u Kerkdienst, ds. K. Bezemer, m.m.v. het Hoeksteenkoor

MAART 2016 di 1 do 3 zo 6 do 10 zo 13 di 15 do 24 vrij 25 zo 27

14.00 u 10.30 u 10.30 u 19.30 u 11.00 u 15.00 u 10.00 u 19.30 u 10.30 u

Griekse leeskring OntMoeting Hoeksteenlezing Muzikale symboliek in passiemuziek, spreker Aukelien van Hoytema Kringavond Rondje filosofie, o.l.v. drs. K. Bezemer Tweede Hoeksteenzondag: Julia Bronkhorst met kinderen, muzikale uitvoering Gesprekskring Cicero over de ouderdom, o.l.v. ds. K. Bezemer Avondmaal in Sassenheim Avondmaal in Voorburg Paasdienst, ds. K. Bezemer, m.m.v. het Hoeksteenkoor

-7-

 

APRIL 2016 zo 3 di 5 do 7 vr 8 zo 10 wo 13 zo 17 di 19

10.30 u 14.00 u 10.30 u

zo 24

10.30 u

11.00 u 19.30 u 20.00 u

Hoeksteenlezing Wat is God?, spreker Ton de Kok Latijnse leeskring OntMoeting o.v.b. Excursie; nadere informatie vindt u t.z.t. in Stemmen Tweede Hoeksteenzondag: drs. Harry Schram; met pianobegeleiding Ledenvergadering REGIODAG in Brielle Lezing De Katharen, de laatste gnostici, drs. K. Bezemer, Pancratiuskerk, Parochiecentrum, Sassenheim Kerkdienst, ds. K. Bezemer, m.m.v. het Hoeksteenkoor

MEI 2016 zo 1 di 3 do 5 zo 15

10.30 u 14.00 u 10.30 u 10.30 u

Hoeksteenlezing De Rijnlandse mystiek op 'straatniveau', spreker Leo de Jong Griekse leeskring Viering bevrijdingsdag Pinksterdienst, ds. K. Bezemer, m.m.v. het Hoeksteenkoor

JUNI 2016 do 2 zo 5 di 7 zo 12 zo 26

10.30 u 10.30 u 14.00 u 11.00 u 10.30 u

OntMoeting Hoeksteenlezing Hommage aan de katharen, spreker drs. K. Bezemer Latijnse leeskring Tweede Hoeksteenzondag: drs. Z. Albeda met 'Het Verhaal' Kerkdienst, gastpredikant mw. E. Kruyt, m.m.v. het Hoeksteenkoor

JULI 2016 di 5 do 7

14.00 u 10.30 u

Griekse leeskring OntMoeting

AUGUSTUS 2016 di 2 vrij 12

14.00 u 14.30 u

Latijnse leeskring Theemiddag

-8-

TOELICHTING BIJ DE ACTIVITEITEN   PROGRAMMA IN VOORBURG   HOEKSTEENLEZINGEN   DIE ZAUBERFLÖTE Mozart en de zoektocht naar de 'steen der wijzen'   Spreker Tjeu van den Berk Zondag 4 oktober 2015, 10.30 u Entree: € 7,00; Hoeksteenleden en –vrienden € 5,00; incl. koffie/thee   Die Zauberflöte, de laatste opera van Mozart, heeft vanaf de premiè­ re tot nu toe de gemoederen sterk beziggehouden. Veel mensen genie­ ten nog steeds van de muziek, maar wat het verhaal inhoudt, daarover zijn de meningen verdeeld. Tjeu van den Berk heeft een opmerkelijke bijdrage geleverd aan de ontsluiering van het operaverhaal. Hij geeft aan dat daarin het opus magnum (het 'grote werk') van de alchemisten wordt uitgebeeld. Op het einde van de achttiende eeuw deed de alchemie, als mystieke stroming, zich in Wenen nog sterk gelden, vooral in de geheime ge­ nootschappen zoals de vrijmetselarij. Voor Mozart en zijn broeders, die lid waren van de loge, was het een spiritualiteit die je via inwij­ dingsriten bewust laat worden van je duistere en lichtende krachten. 'Water' en 'Vuur' dienden een huwelijk aan te gaan. De alchemisten hebben steeds in allegorieën deze 'alchemische bruiloft' beschreven. Van den Berk toont aan dat de opera een dergelijke allegorie uitbeeldt, waarin de personages de verschillende 'stoffen' en hun transformaties symboliseren, op zoek naar de 'steen der wijzen'.   Tjeu van den Berk is theoloog en was werkzaam aan de Katholieke Universiteit te Utrecht. Hij heeft veel geschreven over het raakvlak tussen religie, psychologie, kunst en cultuur en is een veelgevraagd spreker. Van zijn hand verschenen onder andere: Die Zauberflöte, Mystagogie, Het mysterie van de hersenstam, Het numineuze, Eigenzinnig kunstzin­ nig en Het oude Egypte. Bakermat van het jonge christendom.

ARROGANT Spreker Ronald Meester Zondag 1 november 2015, 10.30 u Entree: € 7,00; Hoeksteenleden en –vrienden € 5,00; incl. koffie/thee   De reikwijdte van wetenschap wordt doorgaans overschat. Weten­ schap is een fantastisch métier dat echter alleen maar aan betekenis wint wanneer haar grenzen helderder zijn. Zoals Ronald Meester zegt: “Ik pleit voor een realistischer beeld van wat wetenschap vermag. Dat leidt tot een gezondere samenleving waarin de levensbeschouwelijke kant van het leven de plaatst krijgt die haar toekomt. Ik zal dit niet alleen in abstracto beargumenteren, -9-

maar juist ook aan de hand van concrete voorbeelden uit de wiskun­ de, natuurkunde en evolutiebiologie. Ik hoop uiteindelijk uit te kunnen leggen dat wanneer wetenschap en levensbeschouwing elkaar tegen lijken te spreken, er sprake moet zijn van een verkeerde inter­ pretatie van minstens een van beide. Het is dan ook helemaal niet zo dat wetenschap een gevaar voor religie vormt. Uiteindelijk zijn ze tot elkaar veroordeeld, en kan een visie op de een niet zonder de ander bestaan.”   Ronald Meester (1963) is hoogleraar Wiskunde aan de Vrije Univer­ siteit van Amsterdam met als leeropdracht de waarschijnlijkheidsre­ kening. Naast zijn onderzoek in fundamentele wiskunde houdt hij zich ook bezig met toegepaste zaken zoals bijvoorbeeld de kansreke­ ning rond DNA databanken. Ook publiceert hij regelmatig over le­ vensbeschouwelijke vragen rond de waarde, betekenis en grenzen van de wetenschap. Hij heeft over dit onderwerp diverse boeken geschre­ ven, waaronder Het pseudoniem van God en Arrogant. Hij is daarnaast pianist en vervangend dirigent van de Leidse Studen­ ten Ekklesia. Ronald Meester is getrouwd en heeft vier dochters.   Deze lezing wordt georganiseerd in samenwerking met de Bibliotheek aan de Vliet en vindt plaats in Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen. JEZUS DE VIJFDE EVANGELIST Flavius Josephus Spreker Fik Meijer Zondag 6 december 2015, 10.30 u Entree: € 7,00; Hoeksteenleden en –vrienden € 5,00; incl. koffie/thee   Rond het jaar 30 zwierf de Joodse timmermanszoon Jezus van Naza­ ret predikend door Galilea. De evangeliën vertellen over zijn optre­ den, maar hebben nauwelijks iets te melden over de wereld waarin hij opereerde. De vele conflicten tussen Joden en Romeinen en tussen Joden onderling blijven onderbelicht. Om die woelige samenleving te leren kennen moeten we te rade gaan bij Flavius Josephus, de Joodse geschiedschrijver die enkele jaren na de kruisdood van Jezus in Jeru­ zalem werd geboren en na een spaak gelopen carrière terecht kwam in Rome. In zijn geschiedwerken biedt hij de politieke, sociale en economische achtergronden voor het doen en laten van Jezus. Niet zonder reden wordt hij wel de vijfde evangelist genoemd. Hij maakt het mogelijk Jezus, van wie hij in tien omstreden regels een korte karakteristiek geeft, te vergelijken met andere profeten, messiassen, zelfverklaarde koningen en wonderdoeners. In Jezus en de vijfde evangelist komt Jezus naar voren als een sociaal voelend man die in de diep verdeelde samenleving met zijn boodschap van het naderend koninkrijk van God velen aansprak maar ook velen van zich vervreemdde. Vele deelonderwerpen worden nader uitge­ werkt, zoals het waarheidsgehalte van de geboorteverhalen van Jezus, de rol van Maria van Magdala, de betekenis van exorcisme, het geweld in Getsemane, de kruisdood als ultieme bestraffing en de constructie van Jezus’ opstanding uit de dood. Enkele personen uit de evangeliën krijgen dankzij de toelichtende informatie van Josephus een andere inkleuring: Johannes de Doper, Pontius Pilatus, Barabbas, Judas Iskariot en Jezus’ broer Jakobus. - 10 -

  Fik Meijer is emeritus hoogleraar Oude Geschiedenis, hij is actief als vertaler en schrijver van geschiedkundige werken. De bekendste daarvan is de vertaling van het complete oeuvre van Flavius Josephus. Regelmatig is hij te horen in radio- en tv programma’s met als onder­ werp geschiedenis. Hij plaatst dan vaak actuele gebeurtenissen in een historische context.  

FONKELINGEN VAN DE GEEST De glasramen van Marc Chagall in Metz en Sarrebourg Spreker Ruud Bartlema Zondag 7 februari 2016, 10.30 u Entree: € 7,00; Hoeksteenleden en –vrienden € 5,00; incl. koffie/thee   De glasramen die de Franse schilder van Russische afkomst Marc Chagall maakte, getuigen stuk voor stuk van een grote geïnspireerd­ heid door de Bijbelse verhalen. Of het nu de ramen in de synagoge van het Hadassa-ziekenhuis in Jeruzalem zijn, -de twaalf zegeningen van Jacob-, of die in de kathe­ draal van Metz, Reims of Mainz, steeds opnieuw worden de mensen getroffen door de intense fonkeling van het gekleurde glas en de grote poëtische kracht waarmee Chagall de verhalen van de schepping, van Abraham, de aartsmoeders, Mozes en de psalmen van David uitbeeld­ de. Hier is een bevlogene te zien, die zich zelf geraakt wist door het Mysterie in het mensenbestaan en die daar op fenomenale wijze uit­ drukking aan gaf. In de lezing wordt aan de hand van afbeeldingen ingegaan op de glasramen van Chagall in de kathedraal van Metz, die hij als eerste van zijn monumentale werken in glas maakte van 1958 tot en met 1968 en die buitengewoon revolutionair zijn. Daar­ naast bekijken we het grootste glasraam dat Chagall maakte in de Chapelle des Cordeliers in Sarrebourg.   Ruud Bartlema is als beeldend kunstenaar en leraar joodse mystiek werkzaam in Soest.Voor zijn schilderkunst vormen poëzie en litera­ tuur een belangrijke bron van inspiratie. Hij geeft cursussen en lezingen aan de HOVO’s van Leiden en Am­ sterdam over het werk van Marc Chagall en leidt al jaren reizen naar o.a de glasramen van Chagall in Noord-Frankrijk en Duitsland.   Deze lezing wordt georganiseerd in samenwerking met de Bibliotheek aan de Vliet en vindt plaats in Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen.  

- 11 -

MUZIKALE SYMBOLIEK IN PASSIEMUZIEK Spreker Aukelien van Hoytema Zondag 6 maart 2016, 10.30 uur Entree: € 7,00; Hoeksteenleden en –vrienden € 5,00; incl. koffie/thee Aukelien van Hoytema met muziekvoorbeelden van cd,   Aukelien van Hoytema is musicoloog, presentatrice, zangeres en publicist.   WAT IS GOD Filosofen & schrijvers op zoek Spreker Ton de Kok Zondag 3 april 2016, 10.30 u Entree: € 7,00; Hoeksteenleden en –vrienden € 5,00; incl. koffie/thee   Ton de Kok behandelt in zijn boek de worsteling van achtentwintig filosofen en negen schrijvers, met het mysterie van het leven. Het eerste deel gaat over het denken van de filosofen en in het tweede deel beschrijft hij hoe schrijvers het denken van de filosofen in hun roman­ figuren vorm hebben gegeven; hoe zij geleden hebben onder de onop­ losbare vragen van het leven. Hij begint bij Xenophanes, met zijn:   ‘God is een cirkel’, en via Plato, Aristoteles, de godsbewijzen van Anselmus en Thomas van Aquino - ook allemaal behandeld met de leerlingen van 5VWO - scheert hij over Pascal, Spinoza, Leibniz en Kant en eindigt via Thomas Mann, Solzjenitsyn, Camus en anderen, bij Imre Kertész en Mulisch.   De loopbaan van Ton de Kok was een merkwaardige: officier van de mariniers, commando, Noorse skitroepen, slavist, inlichtingendienst, Tweede Kamerlid. Zijn Kamerlidmaatschap viel in de tijd van de perestrojka in Rusland. In de Kamer was hij de enige slavist en in het land der blinden was eenoog koning. Dat bracht hem o.a. in de orga­ nisatie ‘help de Russen de winter door’. Hij dineerde met Gorbatsjov, lunchte met Jeltsin en ging stiekem, de KGB van zich afschuddend, samen met wijlen Bart Tromp, bij Andrej Sacharov op bezoek.  Na zijn politieke loopbaan is hij het onderwijs ingegaan. Hij geeft nu les in de bovenbouw van het Fons Vitae Lyceum in Amsterdam.   Deze lezing wordt georganiseerd in samenwerking met de Bibliotheek aan de Vliet en vindt plaats in het Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen.

RIJNLANDSE MYSTIEK OP STRAATNIVEAU Spreker Leo Raph. A. de Jong o.p. Zondag 1 mei 2016, 10.30 u Entree: € 7,00; Hoeksteenleden en –vrienden € 5,00; incl. koffie/thee   Leo de Jong zal de aanwezigen kennis laten maken met - zoals hij dat noemt - “een grootse spirituele rivier in ons Vierstromenland van Rijn, Maas, IJssel en Schelde. En met ons eigen plaatsje erin, want het zit ook in onze genen.” Al tientallen jaren is hij geboeid door wat wij spiritualiteit en mystiek - 12 -

noemen. Hij wilde die moeilijke begrippen en wat ermee bedoeld wordt, toegankelijk maken voor ‘gewone mensen’- wat die laatste term dan ook mag betekenen. Hij noemde dat: het werken aan Mystiek-op-straatniveau. In dit proces kwam hij in aanraking met allerlei thema's, en dit gebeurde vaak vrij toevallig, als reactie op een vraag, of op iets, dat hij las. Zoals Leo de Jong vertelt: “De woorden spiritualiteit en mystiek klinken vaak erg zweverig. Toch is dat in werkelijkheid niet zo. ‘Spiritualiteit’ is: wat -  letterlijk - mij of ons bezielt. En in ‘mystiek’ - van het Griekse MUOO, dat   ‘Zwijgen; Geen woorden ervoor hebben’, betekent - gaat het over het besef en het ervaren van het grote Mysterie, dat de kern vormt van elke godsdienst. Het Mysterie, dat wij voor het gemak maar ‘God’ noemen. Hoe deze Werkelijkheid-voorbij-onze-werkelijkheid te be­ seffen en te benaderen: daarover gaat het in de mystiek. En er zijn vele leraren en leraressen geweest, ook in onze eigen westerse christe­ lijke cultuur, die op deze Weg gewezen hebben: Hadewych, Beatrijs van Nazareth, Eckhart, Suzo, Tauler, Ruusbroec, Etty Hillesum, Dag Hammarskjöld en anderen.”   Leo de Jong is geprofest als Dominicaan (1953) en in 1959 tot priester gewijd. Vanaf 1960 was hij lector in de theologie. In 1966 haalde hij zijn doctoraal in geschiedenis (Nijmegen) met als specialisatie: kerk­ geschiedenis. Hij volgde in 1993 een sabbatical study op het Institute for Culture and Creation Centered Spirituality (ICCS), Oakland, California en aanvullende studies over spiritualiteit en mystiek. De Jong heeft veel artikelen gepubliceerd en cursussen gegeven rond het thema Spiritualiteit en mystiek; mystiek-op-straatniveau, met name de Rijnlandse mystiek: Meister Eckhart o.p. Ook begeleidt hij internationale reizen, met als thema: ‘Op zoek naar de bronnen van onze Westeuropese Christelijke cultuur.’ Thans is hij werkzaam als pastor en als begeleider en inleider van het Leerhuis voor spiritualiteit te Rotterdam. HOMMAGE AAN DE KATHAREN Zondag 5 juni 2016; 10.30 u Spreker Katrijne Bezemer Entree: € 7,00: Hoeksteenleden en –vrienden € 5,00: incl. koffie/thee   De Katharen worden vaak de laatste gnostici in Europa genoemd. De Katharen, die tussen 1050-1350 vooral in Zuidwest-Frankrijk en Noord-Italië woonden, gingen uit van een dualistisch wereldbeeld; een goede God stond tegenover een kwade scheppergod, geest tegen­ over materie. Ze geloofden in reïncarnatie en gaven vrouwen een belangrijke plaats in hun geloofsgemeenschap. Ze streefden naar een zuiver leven waarvoor je je persoonlijk in kon zetten. Door de katho­ lieke kerk zijn de katharen veroordeeld en vervolgd. In de lezing wordt aan de hand van dia's verteld over hun geschiede­ nis, leefwijze en religieuze gebruiken. Ook luisteren we naar muziek en liederen die ontstaan zijn in hun tijd en omgeving.   Drs. Katrijne Bezemer is historicus en theoloog. Zij is werkzaam als voorganger bij Vrijzinnigen Nederland in Voorburg /Sassenheim en Zuid-Kennemerland. Haar interessegebieden zijn de gnosis en de mystiek.   - 13 -

ZONDAGMIDDAGCONCERT Muziek van César Franck en Frank Martin met toelichting Zondag 11 oktober 2015, 14.30 uur Aukelien van Hoytema m.m.v. Julia Bronkhorst e.a. Entree: € 7,00; Hoeksteenleden en –vrienden € 5,00; incl. koffie/thee   De gelijkheid van sterf- en geboortejaar (125 jaar geleden) en zelfs ook van de achter- en voornamen van resp.  César Franck (1822-1890) en Frank Martin (1890-1974) is aanleiding om hun beider muzikale nalatenschap te laten herleven. Aukelien zal hun betekenis voor de muziekgeschiedenis belichten. Julia zingt 3 liederen van Martin waarna Caroline Ansink een stuk voor fluit van hem speelt, beiden begeleid door Alina Konstantinova aan de piano. Van Franck wordt het bekende en ontroerende Panis Angelicus uitgevoerd door leerlingen van Julia. TWEEDE HOEKSTEENZONDAGEN De tweede zondag van de maand is dit jaar vrijgekomen voor andere activiteiten. Vanaf de maand oktober beginnen wij een proefjaar met alternatieve bijeenkomsten onder de naam Tweede Hoeksteenzon­ dag. Aanvang 11.00 uur, einde ca. 12.00 uur. Er is steeds gelegenheid om bij een kopje koffie of thee met elkaar van gedachten te wisselen. zondag 11 oktober 11.00 uur, Spreker Wies Houweling Vrijzinnigen Nederland Angrybirds of pechvogels Angrybirds is een spelletje over boze vogels die hun eieren terug willen. De kleine hongerige varkentjes in dit spel verbergen en be­ schermen de eieren om ze op te eten. De vogels blijven maar onver­ moeibaar doorgaan om de eieren terug te krijgen. Wij volwassenen en kinderen blijven het spelletje steeds weer spelen. Waarom? Willen we zo zijn in ons eigen leven? In ieder geval willen we echt geen pechvogel zijn. In deze tijd zijn we allemaal toch succesvol en gelukkig? Job, de mythische figuur in de bijbel was een klassieke pechvogel. De belangrijkste vraag is hoe gaan we om met pech? Of op z’n Engels ‘ Shit happens, deal with it?’ Dit is het thema van de bijeenkomst waarin ik met filmpjes en muziek het thema verder uitwerk met uiteraard gelegenheid tot uitwisseling van gedachten. zondag 8 november 11.00 uur, Maria's Rozen Het kamerkoor Ars Vocalis uit Delft zingt onder leiding van Rob Kaptein een a capella programma dat de adventstijd aankondigt. zondag 13 december 14.30 uur, Advent bijeenkomst Traditie getrouw vieren wij advent in de Hoeksteen. Er worden liede­ ren gezongen, gedichten voorgelezen, er is een overdenking en er wordt orgel en piano gespeeld door Henriek Dijkstra. Koffie/thee, frisdrank en wijn worden in de pauzes geschonken. zondag 10 januari 11.00 uur. Julia Bronkhorst met kinderen, een muzikale voorbereiding. zondag 14 februari 11.00 uur. Julia Bronkhorst met kinderen, een muzikale voorbereiding. zondag 13 maart 11.00 uur. Julia Bronkhorst met kinderen, uitvoering.

- 14 -

zondag 10 april 11.00 uur. Harry Schram, met pianobegeleiding (nadere informatie in Stemmen)             zondag 12 juni 11.00 uur. Drs. Z. Albeda  'Het Verhaal' (nadere informatie in Stemmen)

ONTMOETING Op elke eerste donderdag van de maand is er gelegenheid om beken­ den en onbekenden in de koffieruimte te ontmoeten. In plaats van ‘alleen te zijn tussen vele mensen’ geeft OntMoeting gelegenheid voor aanspraak, voor wie een luisterend oor zoekt of alleen maar even rust en stilte in de kerkzaal nodig heeft. U hoeft zich niet op te geven maar kunt zo binnenlopen.   De eerste datum is donderdag 3 september 2015, van 10.30-12.00 uur. Voor informatie: Marianne Geervliet, tel. 070 383 15 15 of mar. [email protected] LEES- EN GESPREKSKRINGEN   DEN HAAG EN OMSTREKEN IN LITERATUUR Dinsdagen 13 oktober, 17 november (1) en 24 november (2) 2015   Zowel dichters als schrijvers van romans hebben ofwel rond Den Haag gewoond of daarover geschreven. Veel Haagse en Voorburgse straten verwijzen naar deze bekende bewoners. Op 13 oktober geven we aandacht aan verschillende boeken, gedich­ ten en schrijvers uit de buurt en gaan daarover in gesprek. Op dinsdag 17 november en dinsdag 24 november besteden we de hele bijeenkomst aan De stille kracht van Louis Couperus.   Leiding: drs. K. Bezemer Tijd: 15.00-17.00 uur Kosten: geen     POËZIE IN DE DONKERE DAGEN Donderdag 29 oktober 2015 en donderdag 11 februari 2016   Twee bijeenkomsten in de donkere maanden van het jaar, waarop poëzie, muziek en gezelligheid centraal staan. We luisteren naar ge­ dichten en muziek en gaan met elkaar in gesprek. Aansluitend is er een eenvoudige maaltijd. Op donderdag 29 oktober 2015 is het thema van de bijeenkomst Thuis en op donderdag 11 februari Schoonheid. - 15 -

  Leiding: drs. Katrijne Bezemer Tijd: 15.00-18.00 uur Deelname: € 5,00 per middag Gezien de organisatie van de maaltijd vragen we u zich minimaal een week van tevoren op te geven op de lijst in de kerk of via kbezemer@­ cistron.nl /071-5320438.   KRINGAVONDEN: RONDJE FILOSOFIE over geluk en vrijheid donderdag 21 januari en donderdag 10 maart 2016 Op twee donderdagavonden, maar los van elkaar te volgen, gaan we aan de hand van een korte filosofische tekst in op actuele levensvragen. De teksten worden op de avond uitgereikt. Ze zijn niet moeilijk te volgen en zeker niet alleen voor beroepsfilosofen. U bent hartelijk uitgenodigd om mee te denken en mee te praten.   Op donderdag 21 januari dompelen we ons via de visie van de filosoof P. Bruckner onder in het vraagstuk over het geluk en gelukkig zijn. Het blijkt dat het probleem van 't geluk is, dat het je ontglipt zodra je je ermee bezighoudt. In onze wereld hebben we “overal recht op behalve op het recht om niet gelukkig te zijn.” Op donderdag 10 maart bespreken we aan de hand van de filosoof C. Taylor De malaise van de moderniteit. Daaronder vallen het individu­ alisme met haar voors- en tegens, de techniek met de eventuele ont­ menselijking van de samenleving, en het verlies van vrijheden door.. ja waardoor eigenlijk?   Leiding: drs. Katrijne Bezemer Donderdag 21 januari 2016 en donderdag 10 maart 2016 Tijd: 19.30-21.30 uur Opgave is niet nodig. Kosten voor leden en vrienden van De Hoeksteen: geen; voor anderen  € 5,00   GESPREKSKRING VOORJAAR: CICERO OVER DE OUDERDOM Dinsdagen 26 januari, dinsdag 23 februari, dinsdag 15 maart 2016   In deze kring lezen en bespreken we het boek Over de ouderdom (De senectute) van Cicero in een bewerkte en Nederlandse vertaling. Marcus Tullius Cicero (106-43 v. Chr.), staatsman, advocaat en filo­ soof, schreef dit boek op verzoek van vrienden. Deze waren diep onder de indruk van Cicero's positieve geestesinstelling en opgewekte levens­ houding, 'hoewel hij al op leeftijd was'. Hoe deed hij dat? Cicero beantwoordt die vraag door in te gaan op de vier meest ge­ hoorde klachten over de ouderdom. Klachten die in onze tijd nog gelden. Deze bewerkte versie van Over de ouderdom is heel toegankelijk en helder geschreven en bestaat in zijn geheel uit 30 pagina's. Leiding: drs. Katrijne Bezemer Tijd: 15.00-16.45 uur Opgave: graag opgeven op de lijst in de kerk of via kbezemer@cistron. nl of 071-5320438 De teksten worden op de bijeenkomst uitgereikt. - 16 -

Kosten: voor leden en vrienden gratis, voor anderen € 15,00 voor de drie middagen     DE LEESKRINGEN GRIEKS EN LATIJN In deze twee vaste kringen lezen we sinds een aantal jaren Griekse en Latijnse teksten uit de Bijbel of andere bronnen uit vroegchristelijke of latere tijd. Diepgaande beheersing van Grieks of Latijn is niet vereist om met genoegen aan een of beide kring(en) te kunnen deel­ nemen. Deelnemers zijn geheel vrij in de mate van voorbereiding van de bijeenkomsten, waardoor deze in een ontspannen sfeer plaats vinden. Nieuwe deelnemers, vaak na decennia zonder klassieke talen, blijken er na korte tijd ‘weer in te komen’. Nederlandse vertalingen zijn steeds beschikbaar. In dit seizoen zetten we in de Griekse kring de lectuur voort van het apocriefe Oud-Testamentische boek Tobit, een boeiend verhaal dat een goed beeld geeft van de maatschappij in de voor-christelijke tijd. Diverse passages uit het verhaal hebben in de loop der jaren verschil­ lende kunstenaars geïnspireerd. De Latijnse kring gaat verder met het Evangelie van Marcus. Veel aandacht wordt besteed aan aspecten van de geschiedenis van taalgebruik en theologie, waarbij we de Bijbel en andere teksten voornamelijk beschouwen als waardevol cultuurgoed. Vaak wordt aan het begin van de bijeenkomst kort een Griekse resp. Latijnse zegswijze of inscriptie besproken waarvan de betekenis vaak lastig te doorgronden is, met de meestal interessante historische of literaire achtergrond daarvan. In het kader van de herdenking van de Slag bij Hastings in 1066, die de heerschappij van Willem de Veroveraar in Engeland inluidde, zal bij wijze van zomerintermezzo de slotbijeenkomst van de Latijnse kring gewijd zijn aan de Latijnse teksten op het Tapijt van Bayeux.   Nieuwe deelnemers van binnen of buiten de vereniging zijn welkom; van niet-leden of -vrienden wordt een vrije algemene bijdrage ge­ vraagd (voor bankrekening zie colofon). Kosten van tekstcopieën e. d. worden per bijeenkomst verrekend. De bijeenkomsten vinden plaats op dinsdagmiddag, aanvang 14.00 uur, roulerend bij een der leden in Voorburg of omliggende gemeen­ ten. Wij zijn inmiddels al op 11 augustus begonnen met Grieks.   Grieks: 27 oktober 2015, 5 januari, 1 maart, 3 mei en 5 juli 2016. Latijn: 6 oktober en 8 december 2015, 2 februari, 5 april, 7 juni en 2 augustus 2016. inl.: Ton Spruijt, tel. 070 347 28 07, e-mail [email protected].

- 17 -

EN VERDER NIEUWJAARSBIJEENKOMST Zondag 3 januari 2016, 10.30 – 12.00 uur Een nieuw jaar wacht ons! We willen dit nieuwe jaar feestelijk inluiden. Iedereen is van harte welkom.   EXCURSIE Dit seizoen wordt er ook weer een excursie gepland, die zal zijn op vrijdag 8 april 2016. Informatie daarover volgt t.z.t. in Stemmen.   VIERING BEVRIJDINGSDAG Donderdag 5 mei 2016 We ontmoeten elkaar in De Hoeksteen voor een kopje koffie met toebehoren om deze bijzondere datum gezamenlijk te vieren. Er zal muziek en een kort programma zijn. Leiding: drs. K. Bezemer, opgave is niet nodig, iedereen is welkom.   THEEMIDDAG Vrijdag 12 augustus 2016 Eens per jaar wordt in de zomer een theemiddag georganiseerd, waarbij we elkaar kunnen ontmoeten en gezamenlijk kunnen genieten van meegebrachte lekkernijen. Aanvang 14.30 uur. Nadere informa­ tie volgt t.z.t. in Stemmen.   DE CONTACTGROEP Het pastoraat binnen De Hoeksteen wordt verzorgd door ds. Katrij­ ne Bezemer. Zij wordt daarin bijgestaan door een aantal vrijwilligers die de taak op zich genomen hebben om contact met de leden van onze vereniging te onderhouden. Het werk van de contactgroep wordt gecoördineerd door mw. Corrie Schippers. Wanneer u een bezoekje van een lid van deze contactgroep op prijs stelt, i.v.m. ziekte of gewoon voor de gezelligheid, kunt u haar bellen, tel. 079 321 21 95. De andere leden van de contactgroep zijn mw. Gerty Hornman, mw. Willemien De Kiefte, mw. Geerke Spruijt en mw. Henny van Win­ gerden. Het is overigens niet de bedoeling dat deze bezoeken in de plaats komen van de meer pastoraal gerichte contacten die ds. Bezemer met onze leden pleegt te hebben.   HET HOEKSTEENKOOR Het Hoeksteenkoor bestaat al sinds 1934. Het koor verleent regelma­ tig medewerking aan de kerkdiensten en treedt ook op bij bijzondere gelegenheden. Sinds 2012 is Frits Muusse dirigent. De repetities zijn elke woensdagmiddag van 14.00 tot 16.00 uur in het Vrijzinnig Centrum De Hoeksteen. Rozenboomlaan 119, Voorburg. Frits Muusse is naast dirigent van het Hoeksteenkoor ook violist in het Huygenskwartet en hij zingt in het Homus kwartet. Hij heeft al op jonge leeftijd gekozen voor de viool. Heel veel later, in de GGZ

- 18 -

boven: Corrie, Katrijne, Willemien onder: Gerty, Henny, Geerke

instelling waar hij op dat moment werkzaam was, richtte hij een personeelskoor op waarvan hij tot aan zijn pensioen dirigent was. Om zangers beter te kunnen coachen nam hij zangles bij Julia Bronkhorst. Tijdens de repetities in De Hoeksteen wordt intensief gewerkt in een ontspannen sfeer, waarbij altijd de vreugde van het muziek maken voorop staat. Wanneer u graag wilt komen zingen dan bent u van harte welkom. Het repertoire bevat naast uiteraard liederen in het Nederlands ook werken in het Engels, Duits, Frans, Russisch en Latijn. Wilt u meer informatie, of wilt u donateur worden, neemt u dan contact op met dhr. W. Toes, tel. 070 211 77 12, wim_toes@hotmail. com. BIJEENKOMSTEN IN SASSENHEIM Op zondag 13 september 2015 vindt de Parkdienst plaats waar alle kerken in Sassenheim aan meewerken. Deze wordt gehouden in Park Rusthoff. Kerkdiensten en koffieochtenden Regelmatig is er een koffieochtend of kerkelijke viering in Sassenheim. De data daarvan worden in onderling overleg afgesproken. Twee lezingen Als onderdeel van het Programma van Vorming en Toerusting zijn er twee lezingen in Sassenheim gepland:   VINCENT VAN GOGH ALS PREDIKANT dinsdag 10 november 2015 Voordat Vincent van Gogh zich geheel op het schilderen toelegde, wilde hij predikant worden. Hij werkte enige tijd als hulppredikant in Engeland en later onder de armen in de mijnstreek de Borinage in België. Hoewel Van Gogh later deze droom moest opgeven omdat men hem als predikant niet geschikt achtte, is hij in zijn schilderkunst 'predikant' gebleven of zelfs geworden! Hij had een visie op literatuur, muziek en schilderkunst die hij als uitingen van het goddelijke zag. In de lezing worden ook diverse schilderijen van Van Gogh besproken. Spreker: drs. Katrijne Bezemer Plaats: Pancratiuskerk, Parochiecentrum, Hoofdstraat 188, Sassenheim Tijd: 20.00-21.45 uur vrije toegang   DE KATHAREN, DE LAATSTE GNOSTICI  dinsdag 19 april 2016  Lezing met beeld en geluid De katharen waren een christelijke groepering die tussen 1050 en 1350 in grote delen van vooral Zuid-Frankrijk en Noord-Italië een tegen­ kerk vormden tegenover de Rooms-Katholieke Kerk. Ze verwierpen de meeste katholieke gebruiken en hadden diverse gezichtspunten die leken op die van het latere protestantisme. Maar ook hadden ze gnostische denkbeelden. Ze gingen uit van een dualistisch wereld­ beeld, geloofden in reïncarnatie en gaven vrouwen een belangrijke plaats in hun geloofsgemeenschap. Ze streefden naar een zuiver leven, waarvoor je je persoonlijk in kon zetten. Spreker: drs. Katrijne Bezemer Plaats: Pancratiuskerk, Parochiecentrum, Hoofdstraat 188, Sassenheim Tijd: 20.00 uur- 21.45 uur vrije toegang - 19 -

  www.editoo.nl

Indien onbestelbaar: Rozenboomlaan 119, 2274 HK Voorburg

VRIJZINNIG CENTRUM DE HOEKSTEEN

COLOFON

Voorganger: ds. K. Bezemer Adr. Van Ostadelaan 9 2343 EL Oegstgeest Tel.: 071 532 04 38 [email protected] Bestuur: Voorzitter S.J. van Proosdij Tel.: 070 386 86 85 [email protected]

Vicevoorzitter W. Toes Tel.: 06 522 61 467 [email protected]

Penningmeester Voorburg/Sassenheim/lisse e.o. mw. M.P.E. Geervliet- Struikenkamp Tel.: 070 383 15 15 [email protected]

Gebouw Verhuur Jan Jager Tel.: 06 206 175 39 [email protected]

Contactpersoon Sassenheim/Lisse e.o. mw. G. Vallenduuk-Visser Tel.: 0252-213 998 [email protected]

Eindredactie A.G. Spruijt Tel.: 070-347 28 07 [email protected]

Secretaris mw. G. Vallenduuk-Visser Tel.: 0252-213 998 [email protected]

Bestuurslid/contactpersoon ziekenhuisopname: mw. C. W. Schippers- de Jong Tel.: 079-321 21 95 [email protected]

website www.vrijzinnigcentrumdehoeksteen.nl

Bankrekening: NL 93 INGB 0000 137735 t.n.v. Vereniging Vrijzinnig Godsdienstigen Voorburg