ZELFMANAGEMENT Ramon Daniëls Hogeschool Zuyd Jaarcongres Ergotherapie 24 november 2011
Er is iets gaande!
Er is iets gaande! Google combinatie zelfmanagement en zorg:
106.000 hits
Er is iets gaande! LandelijkActieprogrammaZelfmanagement
Er is iets gaande!
Meer mogelijkheden voor
zelfmanagement Gezondheid 2.0
Er is iets gaande! Regeerakkoord spreekt over
zelfmanagement. Het is hot. NCPF, 2011
Er is iets gaande! KNMG NPCF Zorgverzekeraars Nederland, V&VN CBO TNO
zelfmanagement stimuleren
En moet u daar iets mee? Jazeker, maar wat ? Wat is zelfmanagement? Waarom zelfmanagement? Hoe ondersteun je dat? Wat doet u al? Wat kunt u gaan doen?
Wat is het? Vermogen om te gaan met:
◦ Symptomen ◦ Behandeling ◦ Lichamelijke, psychische en sociale consequenties ◦ Leefstijlveranderingen LAZ, 2011
Drie vormen 1.
Medisch management
2.
Sociaal management
3.
Emotioneel management
Cliënt en cliëntsysteem Zelfmanagement bij psychische problemen
Omgaan met aandoening Optreden in crisissituaties Medicatie enigszins aanpassen Kennis zorg- en hulpaanbod Invloed op zorgbeslissingen
Trimbos, 2010
Zelfmanagement Zelfmanagement gaat over het leven Je kunt niet “niet-zelfmanagen”
Uitgangspunten Autonomie
en Eigen regie
Empowerment
Jedeloo&Leenders, 2010
Waarom? Individualiteit en autonomie Sterke groei cliënten Afname arbeidskracht zorg
CBO, 2011
Waarom? Zelfmanagement leidt tot:
◦ Verminderde zorgvraag ◦ Arbeidsbesparing TNO, 2010
Waarom? Preventieve Maatregelen
maatregelen
gericht op substitutie van zorg TNO, 2010
Waarom? Behoud
zelfstandigheid Onafhankelijkheid Motivatie Inzicht in ziekteproces Therapie-trouw NCPF, 2011
Hoe ondersteun je? Competenties Inzicht Doelen Strategieën Sociale omgeving inschakelen Monitoren Signaleren
LAZ
Hoe ondersteun je? 5 A Behavioral model
Achterhalen: actuele situatie, Adviseren: gezondheidsrisico’s en
voordelen verandering Afspreken: samen doelen stellen Assisteren: barrières, strategieën Arrangeren: vervolgafspraken, monitoren
Zorg uit Voorzorg-programma Achterhalen Adviseren Afspreken Assisteren Arrangeren
•Screening •Assessment •Analyse MDO •Vaststellen plan van aanpak •Uitvoeren plan van aanpak •Evaluatie en follow-up •Transtheoretisch model •Motivational Interviewing
Gedragsverandering Bewerkstelligde verandering
Actie
Voorbereiding
Behoud
Contemplatie
Terugval
Precontemplatie * Aangepast naar: Prochaska & DiClemente, 1986
Wat gebeurt er zoal? GROEPS-PROGRAMMA’S
Wat gebeurt er zoal? BOEKEN
Leven met nierschade: handboek voor preventie en zelfzorg
Wat gebeurt er zoal? WEBSITES ZELFMANAGEMENT
www.mijnzorgpagina.nl
Wat gebeurt er zoal? TECHNOLOGIE Zorg op afstand
Wat gebeurt er zoal?
Doet u het al? Ergotherapie is gericht op het mogelijk maken van het handelen, zodat participatie- het deelnemen aan het dagelijks en maatschappelijk levengerealiseerd wordt tbv gezondheid en welzijn. Beroepsprofiel, 2010
Doet u het al? Kern voor ergotherapie Sociaal (rol) management Participatie: rollen in het leven.
Doet u het al? 5 A Behav model Ergotherapie
Achterhalen
Samen vraag verhelderen
Adviseren
Assisteren
Samen oorzaken achterhalen Informeren over risico’s Samen doelen bepalen Informeren over strategieën (EBP) Uitgaan van mogelijkheden Samen actieplan opstellen Ondersteunen bij bereiken doelen
Arrangeren
Samen evalueren
Afspreken
Doet u het al? Voorsprong ergotherapeuten: Vraagverheldering
Doelbepaling Partnership
Uitgaan
van mogelijkheden Werken met omgeving
Doet u het genoeg? Ervaringen uit: Zorg uit Voorzorg Gezond Actief Ouder Worden Aandacht voor: Coaching Gedragsverandering Regie geven Follow-up
Wat nog meer doen? Interdisciplinaire samenwerking Informatievoorziening Ondersteuning vraagverheldering Ondersteuning opstellen doelen Technologie Preventie Zelfmanagement-vaardigheden
Wat nog meer doen? Client (systeem) Zelfmanagement-vaardigheden
Sociaal management
Zelfmanagement-vaardigheid Rol (MOHO) Heeft een goed zicht op de inhoud en verantwoordelijkheden die rollen met zich mee brengen. Kan met familie/vrienden/kennissen “onderhandelen” over realistische verwachtingen t.a.v. de rolvervulling.
Zelfmanagement-vaardigheid Fysieke omgeving (MOHO) Kan aangeven hoe de fysieke omgeving de uitvoer van activiteiten belemmert. Neemt initiatief tot een aanvraag voor hulpmiddelen.
Voortgang Onderzoek: Tools
vraagverheldering/doelbepaling
Effectiviteit
zelfmanagement
Kwetsbare
groepen
Voortgang Taken: Ergotherapeut Opleidingen Ergotherapie
Nederland
Concluderend Zelfmanagement: U
ja
doet al veel Maar mogelijk kan het: ◦ Explicieter ◦ Beter ◦ Uitgebreider Sla de handen ineen
