Jaarverslag 2013
Inhoud Voorwoord ............................................................................................................... 3 1.
Bestuur & Toezicht ....................................................................................... 4
2.
Politieke lobby & Belangenbehartiging ....................................................... 5 Inkomen......................................................................................................... 5 Gezondheid ................................................................................................... 7 Wonen en Mobiliteit ....................................................................................... 9 Participatie ................................................................................................... 10
3.
Communicatie en Marketing ...................................................................... 14
4.
De vereniging .............................................................................................. 18
5.
Bijlagen ....................................................................................................... 19 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant .................................. 20 Geconsolideerde jaarcijfers ......................................................................... 21 Kerngegevens ............................................................................................. 22
2
Voorwoord Voor u ligt een impressie van opnieuw een bewogen jaar, waarin we hard werkten om de vereniging ANBO verder te verstevigen. Onze democratie verder te verbeteren. Onze invloed en zichtbaarheid te vergroten – onder andere via ons spiksplinternieuwe magazine. En onze dienstverlening aan leden verder uit te breiden. Natuurlijk zorgden we ervoor dat ons ledental stabiel bleef. Een ongelofelijke prestatie in deze individualiserende wereld. Vereniging De gewenste directe verenigingsdemocratie werd in 2013 een feit: na de werving en selectie van ruim 50 kandidaten werden in juni 25 leden voor de nieuwe Ledenraad verkozen door onze eigen leden. Ook trad het landelijk bestuur terug, en is de eerste Raad van Toezicht geïnstalleerd. Verder zijn grote stappen gezet met de regionalisering: maar liefst vier regiokantoren openden hun deuren, onder leiding van vier regiocoördinatoren en drie regioadministrateurs. Lobby en invloed Twee belangrijke lobbyonderwerpen speelden de hoofdrol in 2013: de toekomst van het pensioenstelsel en de hervorming van de langdurige zorg. In beide thema’s is het niet alleen gelukt om tot op hoog niveau als deskundige geaccepteerd te worden, maar ook om een stempel te drukken op de (voorlopige) uitkomst van de discussies. Het scheiden van wonen en zorg, woonvoorzieningen en woningvoorraad, eigen bijdragen in de AWBZ en Wmo, veiligheid in en om de woning en de algehele doch volwaardige participatie via de diverse voorzieningen stonden als onderwerp hoog op de agenda. We organiseerden inspirerende, goedbezochte werkontbijten; de start van een reeks die de komende jaren wordt voortgezet. Zichtbaarheid, betaald en onbetaald Als een van de weinige belangenverenigingen in Nederland is het ons gelukt ons ledental te stabiliseren. Door de inzet van betaalde en onbetaalde publiciteit zijn we daarin geslaagd. We zijn groot en sterk met buitengewoon loyale leden. ANBO is bovendien de enige seniorenorganisatie, die zich niet alleen inzet voor de huidige, maar ook voor de toekomstige generatie senioren. Onze belangenbehartiging, onze collectieven met betrekking tot zorg en energie en natuurlijk onze Belastingservice bleken goede triggers voor een lidmaatschap. Opnieuw braken we records: 6.100 keer verscheen ANBO in de media, gebaseerd op maar liefst 280 nieuws- cq. persberichten. We ontvingen 676.128 unieke bezoekers op www.anbo.nl, een stijging van 43,2 procent ten opzichte van 2012. Onze huisstijl is ververst en verfrist. En we hebben een fantastisch nieuw magazine, dat bijzonder goed gewaardeerd wordt door onze leden. Ik ben trots op onze lerende organisatie en kijk met veel plezier uit naar het volgende jaar.
Liane den Haan Directeur-bestuurder ANBO 3
1. Bestuur & Toezicht ANBO wil haar achterban verder mobiliseren en de inbreng van de leden vergroten. Daarom is in 2012 gekozen voor een nieuw bestuursmodel, dat het beste recht doet aan een moderne, slagvaardige en democratische belangenorganisatie. Daarbij worden bestuurlijke en uitvoerende taken gescheiden. De nieuwe verenigingsdemocratie wordt vormgegeven door drie nieuwe organen, die op 4 juli 2013 geïnstalleerd zijn:
De Ledenraad is de opvolger van de Verenigingsraad; De Raad van Toezicht; De directeur-bestuurder.
Deze nieuwe verenigingsdemocratie is vastgelegd in nieuwe reglementen en statuten, die de Verenigingsraad al in november 2012 goedkeurde. Ledenraad De Ledenraad is de algemene vergadering van de vereniging. De raad stelt het meerjarenbeleidsplan vast, keurt de jaarrekening goed en stelt bijvoorbeeld de contributie vast. Het orgaan wordt direct door de ANBO-leden gekozen. De Ledenraad bestaat uit:
25 gekozen leden; Vivian Boelen, die als onafhankelijke voorzitter optreedt.
De Ledenraad komt twee keer per jaar bijeen en wordt om de vier jaar herkozen; de volgende verkiezing vindt in 2017 plaats. Raad van Toezicht Effectief toezicht houden op het bestuur, dat is de belangrijkste taak van de Raad van Toezicht. Zo moet de Raad van Toezicht alle strategische beslissingen van het bestuur goedkeuren. Per 4 juli 2013 trad de Raad van Toezicht in functie. Oprichting ‘Stichting ANBO Support’ De commerciële activiteiten van ANBO en de inkomsten daaruit nemen toe. Daarom heeft het landelijke bestuur op 4 juli 2013 de Stichting ANBO Support opgericht. In deze stichting wordt de btw-vrijstelling en vennootschapsbelasting veiliggesteld. De directeur-bestuurder en de Raad van Toezicht staan aan het roer – in dezelfde functie als bij de vereniging ANBO. Opzegging lidmaatschap FNV Per 31 december 2012 heeft ANBO het lidmaatschap van de FNV opgezegd. De visies en praktische invulling liepen uiteindelijk te ver uiteen. Wel is de ANBOdienstverlening aan FNV-leden tot en met 31 maart 2013 voortgezet.
4
2. Politieke lobby & Belangenbehartiging In de belangenbehartiging lag de nadruk in 2013 vooral op twee politieke trajecten, die sterk met elkaar verweven zijn: de aanpassing van de Wmo en de transitie van AWBZ naar WLZ. We reageerden, maar anticipeerden vooral op ontwikkelingen die onze achterban raken. De afdeling Belangenbehartiging voert in Den Haag de ANBO-lobby over de thema’s: inkomen; gezondheid; wonen; mobiliteit; participatie en internationale betrokkenheid. Daarnaast is in Brussel de internationale lobby voortgezet.
Inkomen AOW en samenwonen De Sociale Verzekeringsbank (SVB) kan AOW’ers die veel tijd samen doorbrengen, maar wel een eigen huis hebben, als ‘samenwonend’ zien. Met kans op een forse boete en een lagere AOW. Ook in 2013, na inmiddels acht jaar op het dossier actief te zijn geweest, lobbyde ANBO voor meer objectieve regels. 6.000 ANBO-leden ondersteunden een petitie die wij aan de Tweede Kamer hebben aangeboden. Met resultaat. Staatsecretaris Klijnsma heeft de regels voorjaar 2014 aangepast. Overbruggingsregeling AOW-inkomensgat De AOW-leeftijd ging per 1 januari 2013 versneld omhoog naar 65 jaar en één maand. Hierdoor konden mensen met een VUT-uitkering of prepensioen, die bij 65 jaar stoppen, in een inkomensgat terechtkomen. De overbruggingsregeling in het regeerakkoord hiervoor is dankzij een intensieve ANBO-lobby uitgebreid naar andere groepen vroeggepensioneerden. Aanvullende pensioenregelingen Ook in 2013 volgde ANBO de voorstellen voor nieuwe pensioenregelingen op de voet. We toetsten ze en lobbyden voor verbeterpunten. Bijvoorbeeld via persberichten, brieven, position papers en persoonlijke gesprekken met betrokken Eerste en Tweede Kamerleden, ambtenaren en organisaties. Twee omvangrijke voorstellen stonden centraal: de verlaging van het opbouwpercentage voor pensioenopbouw naar 1,75 procent. Mede dankzij de lobby is het voorstel niet door de Eerste Kamer gekomen; Nieuwe regels voor aanvullende pensioenen: ANBO is nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van dit voorstel, waarmee ons pensioenstelsel meer transparant wordt. 5
ANBO-ontbijten In 2013 zijn voor het eerst twee ANBO-ontbijten georganiseerd over de speerpunten van ons beleid. Doel van de bijeenkomsten is om samen met deskundigen, wetenschappers en politici van gedachten te wisselen over actuele, politieke issues. Op 26 maart 2013 vond het eerste ANBO Pensioenontbijt plaats, op 3 oktober 2013 gevolgd door het eerste ANBO Zorgontbijt plaats, beiden in Sociëteit De Witte in Den Haag. De ontbijten krijgen in 2014 hun vervolg. Medezeggenschap gepensioneerden In 2013 stonden twee ontwikkelingen centraal. Ten eerste de Wet versterking bestuur pensioenfondsen (Wvsb), waarvoor ANBO deelnam aan consultatieronden voor belanghebbende partijen. De Wvsb is op 1 juli 2014 in werking getreden. Ten tweede is ANBO doorgegaan met de uitrol van ANBO-vertegenwoordigers in deelnemersraden van pensioenfondsen. In 2013 zijn vijf ANBO-leden benoemd: één lid in Bedrijfstakpensioenfonds Schilders, één lid in Bedrijfstakpensioenfonds Schoonmaak en drie leden bij het ABP. In mei 2013 startten we de werving voor vertegenwoordiging in bedrijfstakpensioenfonds PNO Media. Ook is er gelobbyd bij grote pensioenfondsen, zoals PGGM. Het resultaat hiervan: nieuwe afspraken over samenwerking en communicatie naar deelnemers van de fondsen. Koopkracht De koopkracht van gepensioneerden is volgens het CBS in 2012 voor de derde keer op een rij gedaald; dit keer met 1,2 procent. Reden voor ANBO om de lobby over de koopkrachtverdeling in 2013 te intensiveren, met als insteek: een verdeling naar draagkracht en extra aandacht voor de zorgvraag bij ouderen. We hebben met diverse Kamerleden en beleidsambtenaren gesproken. En met succes: minister Asscher gaf in maart 2013 toe de koopkrachteffecten van een aantal (kwetsbare) doelgroepen te laten doorrekenen. Dit onderzoek verscheen in september, maar gaf een onjuist beeld van de inkomens- en vermogenspositie van senioren. Alleen al omdat het over de periode vóór 2010 ging. Daarom voert ANBO in 2014 zelf een koopkrachtonderzoek onder leden uit.
6
Gezondheid ANBO wil dat senioren hun leven zelf kunnen invullen - ook als ze een lichamelijke beperking of een chronische ziekte hebben. Zorg en ondersteuning moeten daarom voor iedereen toegankelijk en betaalbaar zijn, en aansluiten op de zorgvraag. Zo lang mogelijk zelfstandig wonen helpt bovendien om langer actief mee te kunnen doen aan de maatschappij. Kernboodschappen van de lobby:
Stimuleren van eigen initiatieven tegen ‘verschraling’ van de AWBZ-zorg. Kwaliteit van zorg, financiering en betere betaalbaarheid staan centraal; Eigen regie is de basis van de zorgverlening, waarbij ICT een steeds belangrijkere rol speelt; ‘Ontschotting’ van de AWBZ, Wmo en Zvw. Kortom, meer samenhang in het zorgaanbod; Financiering van zorgaanbieders op gezondheidswinst; Meer samenwerking tussen de decentraliserende AWBZ-terreinen en de Wmo;
Langdurige zorg (hervorming Wmo en AWBZ) In de lobby zijn in het voorjaar 2013 alternatieve voorstellen voor de hervormingsvoorstellen in de langdurige zorg ontwikkeld. Deze bood ANBO - samen met een aantal andere partijen in juni 2013 aan de bewindspersonen en Tweede Kamerleden aan. Verder nam ANBO deel een Tweede Kamerhoorzitting over de hervorming van de langdurige zorg. Ook deden we mee aan een consultatieronde van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport (VWS) over de Wmo 2015. Daarnaast voerde directeur-bestuurder Liane den Haan in 2013 veel gesprekken met staatssecretaris Van Rijn en zijn ambtenaren. De lobby werpt vruchten af: uit het wetsvoorstel Veranderingen in de Wmo, dat 14 januari 2014 bij de Tweede Kamer is ingediend, zijn verschillende door ANBO vastgestelde ‘pijnpunten’ weggehaald. Kwaliteitskader zorg De kwaliteit van leven en het welzijn van ouderen vormen de prioriteiten in betere, langdurige zorg. Langdurige zorg moet uitgaan van de behoefte van de cliënt, en niet van het aanbod van de zorgprofessional. Dat staat in het Europese Kwaliteitskader voor Langdurige Zorg, dat directeur-bestuurder Liane den Haan in februari 2013 overhandigde aan staatssecretaris Van Rijn van VWS. De staatssecretaris reageerde enthousiast op de aanbevelingen. Scheiden wonen en zorg Door het beperken van de toegang tot instellingszorg blijven mensen langer zelfstandig wonen. Nu is er een tekort van 84.000 seniorenwoningen, waarvan de helft ook geschikt zou moeten zijn voor zorg op afroep. Uit het ANBO7
ledenonderzoek van juli 2013 blijkt dat 87 procent van de senioren graag zelfstandig wil blijven wonen. Over dit onderwerp heeft ANBO diverse gesprekken gevoerd met zorgaanbieders en spraken wij op twee congressen: ‘Indicatiestelling AWBZ zorg’ en ‘Scheiden wonen en zorg’. We hielden hier een presentatie over de gevolgen van het scheiden van wonen en zorg. In september heeft ANBO tijdens een internationale workshop in Ankara een presentatie gegeven over de transitie van het Nederlandse zorgstelsel, waarbij financiering en zelfstandig wonen kernthema’s waren. E-health, VitaValley en Wehelpen.nl ANBO heeft zich in 2012 aangesloten bij VitaValley, een zorginnovatienetwerk dat de kwaliteit van leven van ouderen, chronisch zieken en gehandicapten wil verbeteren. Samen met een aantal zorgverzekeraars en maatschappelijke organisaties, startte VitaValley de website Wehelpen.nl: een onlinemarktplaats voor het vragen, aanbieden en organiseren van hulp. Ouderenmishandeling ANBO zet zich al jaren in om ouderenmishandeling te voorkomen. Zowel in Nederland als Europa, waar we deelnamen aan diverse projecten. Het onderwerp is dan ook opgenomen in het regeerakkoord, met een aanzienlijk bedrag tot en met 2014. Ook zijn we aangesloten bij het actieplan ‘Ouderen in veilige handen’. Dit omvat tien concrete acties om ouderenmishandeling tegen te gaan, zoals voorlichting. Zo maakte staatssecretaris Van Rijn van VWS in april 2013 de 35 voorlichters bekend, die zo’n 350 landelijke bijeenkomsten organiseren. Vanuit ANBO zijn er acht voorlichters aangesloten.
8
Wonen en Mobiliteit Het tekort aan geschikte seniorenwoningen is geraamd op 84.000. Een uitbreiding van 44.000 woningen per jaar tot 2021 is nodig om aan de vraag te voldoen. Door de wijzigingen bij het scheiden van wonen en zorg groeit de behoefte aan geschikte woningen verder, zo blijkt uit de Monitor Investeren voor de Toekomst 2012. Bovendien, door de veranderingen in de AWBZ en Wmo moeten ouderen ook langer thuis kunnen blijven wonen. Hierbij krijgen ze meer eigen regie. In de eerste helft van 2013 heeft ANBO haar visie op het woonthema dan ook aangepast, met als kernpunten:
Stimuleren van de doorstroming op de woningmarkt, onder andere via het ‘opplussen’ van bestaande woningen; Impuls geven voor de bouw van seniorenwoningen; Samenwerken op lokaal niveau: tussen seniorenorganisaties, zorgaanbieders, gemeenten en woningcorporaties; Wegnemen van belemmeringen, zoals gemeentelijke vergunningen, voor bijvoorbeeld mantelzorgwoningen.
In 2013 zijn verschillende gesprekken gevoerd met Tweede Kamerleden over het stimuleren van de woningmarkt. Actieplan ouderenhuisvesting Ook in 2013 heeft ANBO zich hard gemaakt voor het actieplan ouderenhuisvesting. ANBO stuurde een brief aan de Vaste Kamercommissie voor Wonen & Rijksdienst met punten van zorg. Eind november 2013 gaf minister Blok aan dat hij de ontwikkelingen op de voet volgt, maar pas na maart 2014 bekijkt of aanvullende actie noodzakelijk is. ANBO pleitte ervoor, net als de PvdA en 50Plus, om het actieplan wel opnieuw op te starten. Inkomensgrens sociale huurwoningen In november 2013 nam de Tweede Kamer de PvdA-motie aan om de inkomensgrens voor sociale huurwoningen van 34.000 euro te verhogen naar 38.000 euro. Volgens ANBO een tijdelijke oplossing. Wij blijven pleiten voor een betere doorstroming en meer geschikte woningen voor senioren. Met de nieuwe inkomensmaatregel worden scheefwonen en de lange wachtlijsten niet aangepakt.
9
Participatie 2013 is het laatste jaar waarin het participatiedossier een apart thema binnen ANBO vormde. Met ingang van 2014 haken de deelonderwerpen aan bij de overige lobbythema’s, zoals wonen en gezondheid.. ANBO staat al jaren voor volwaardige participatie tot op hoge leeftijd, en alle thema’s die wij aanpakken dragen bij aan dat doel. Leeftijdsdiscriminatie ANBO werkt al een aantal jaar tegen leeftijdsdiscriminatie in goederen en diensten, zoals verzekeringen. Zo weigert een derde van de autoverzekeraars senioren. Wij spraken hierover met een aantal verzekeraars. Ook lobbyden we weer op Europees niveau voor een wettelijk verbod op leeftijdsdiscriminatie bij levering van goederen en diensten. Het lobbyproces ligt momenteel stil, omdat bepaalde landen het verbod blokkeren. ANBO hoopt dat er na de Europese verkiezingen weer opnieuw over wordt gesproken. Arbeidsmarktparticipatie De werkloosheid onder senioren stijgt, berekende het CBS. Een oudere werkzoekende heeft ongeveer dertig procent kans om binnen een jaar weer aan het werk te zijn. ANBO pleit altijd voor een hogere arbeidsdeelname van senioren en gelijke kansen op de arbeidsmarkt. Ook willen we dat de faciliteiten voor omscholing verbeteren. Een greep uit de activiteiten:
We bespraken de effecten van het regeerakkoord op ouderen, onder andere met Tweede Kamerleden in voorbereiding op de begrotingsbesprekingen. Agendapunten waren bijvoorbeeld: de wijzigingen in het ontslagrecht en de WW, bezuinigingen in de re-integratiepunten van het UWV en doorwerken na het 65e jaar; Er is een projectvoorstel ‘Oud voor jong’ opgesteld. Doelstelling: het verbeteren van het imago van oudere werknemers. Dat wordt vanaf 2014 uitgevoerd; We hebben de lobby naar overheid, vakbonden , werkgeversorganisaties en STAR geïntensiveerd. Agendapunten waren onder andere: cao-afspraken en nieuwe wet- en regelgeving voor arbeidsparticipatie en ontslagrecht.
Mede dankzij de ANBO-lobby heeft de staatssecretaris aangekondigd dat er extra budget beschikbaar komt om de arbeidsmarktparticipatie van ouderen te verbeteren. Diversiteit Op 27 juni 2013 opende staatssecretaris Van Rijn het eerste symposium voor ‘roze’ ouderenzorg in woonzorgcentrum De Ingelanden. Na de Roze Loper vormde dit de volgende stap om het begrip voor HLBT-ouderen binnen zorgcentra onder de aandacht te brengen.
10
Gemeenteraadsverkiezingen In verband met de gemeenteraadsverkiezingen lanceerde ANBO het manifest ‘Geschikt voor álle leeftijden’, dat naar alle ANBO-afdelingen, netwerken en de raadsgriffiers van gemeenten is gestuurd. Het manifest behandelt dertien lokale voorzieningen die prioriteit vereisen: voor alle leeftijden, en senioren in het bijzonder. Voorzieningen die volgens ANBO optimaal verankerd moeten zijn in het lokale beleid. Onderzoek mantelzorg en hulp vragen Hoe kijken ouderen tegen mantelzorg aan? En wie vragen ze om hulp? Dit onderzocht de Nationale DenkTank 2013 in samenwerking met ANBO. Bijna de helft van de ouderen doet geen beroep op mantelzorg, omdat zij denken dat de familie te druk is om te helpen. Daarnaast zou 44 procent zich tot last voelen als zij hulp zouden ontvangen van de familie. Een op de vijf ouderen zou de kinderen niet om hulp vragen als dat nodig is. Op 9 december 2013 presenteerde de DenkTank haar resultaten aan minister Schippers van VWS. Internationaal In verband met de Europese parlementsverkiezingen heeft ANBO het contact met het Bureau Europees Parlement (BEP) in Nederland geïntensiveerd. Hierbij is een plan van aanpak voor de interne strategie en communicatie opgesteld. De voorbereidingen hebben we in samenwerking met AGE Platform Europa opgezet en krijgen in 2014 zijn beslag. Blijf Veilig Mobiel Ouderen en mensen met een beperking veilig aan het verkeer laten deelnemen. Dat is de doelstelling van het programma ‘Blijf Veilig Mobiel’, waarin tien landelijke belangenorganisaties onder leiding van ANBO samenwerken. Het recente project sluit goed aan op de komende veranderingen van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo): burgers moeten langer zelfstandig wonen en krijgen meer eigen regie over hun leven. Kortom, ook mobiliteit wordt steeds belangrijker.
Producten van Blijf Veilig Mobiel: Keuzewijzer scootmobiel en Keuzewijzer e-bike Blijf Veilig Mobiel ontwikkelde voor het eerst twee Keuzewijzers: de keuzewijzer scoormobiel (in samenwerking met Vilans), en de Keuzewijzer ebike, die in samenwerking met BOVAG en de Fietsersbond tot stand kwam.
11
Zebrachecks Blijf Veilig Mobiel ontwikkelde de ‘Zebracheck’, een handig hulpmiddel om de veiligheid en toegankelijkheid van een oversteekplaats te toetsen. De mobiliteitsambassadeurs van Blijf Veilig Mobiel, onder wie tien van ANBO, hebben ruim vijftig Zebrachecks en twintig meldingen gedaan. Verschillende lokale media berichtten over de checks, waaronder Omroep West.
Schema individueel mobiliteitsadvies Het ‘schema individueel mobiliteitsadvies’ biedt handvatten voor (betaalde en onbetaalde) zorgkrachten in hun contacten met senioren. Dankzij beter advies kunnen ouderen betere keuzes maken en langer mobiel blijven.
Seniorenproof wegontwerp In 2012 publiceerde ANBO al de brochures ‘Seniorenproof wegontwerp’ en ‘Seniorenproof wegontwerp Fietsers’. In 2013 brachten de ANBOmobiliteitsambassadeurs deze brochures bij verschillende gemeenten onder de aandacht. Ze lobbyden zo voor wegaanpassingen en beter onderhoud. Uitgangspunt is: wat goed is voor senioren, is goed voor iedereen. Naar aanleiding hiervan hebben diverse gemeenteambtenaren de uitgebreide ‘Publicatie Seniorenproof wegontwerp’ opgevraagd bij CROW, een onafhankelijke kennisorganisatie op het gebied van infrastructuur, openbare ruimte en verkeer & vervoer.
Homohetero-alliantie voor Ouderen Sinds 2008 is ANBO projectleider van de ‘Homohetero-alliantie voor Ouderen’. Dit project, gefinancierd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, wordt samen met het Consortium Roze 50+ uitgevoerd. Roze 50+ bestaat uit de vier belangrijkste organisaties voor ouderen en homoseksualiteit in Nederland: COC, MOVISIE, Vilans en natuurlijk ANBO. Het doel is om de leefsituatie, de gezondheid en het welzijn van Roze 50plussers te verbeteren. Daarom rust het programma op drie pijlers:
Zichtbaarheid; Empowerment van de doelgroep; Politieke lobby en het sluiten van homohetero-allianties.
Nieuwe website Roze 50+ ‘Roze’ ouderen hebben behoefte aan laagdrempelige, virtuele mogelijkheden om nieuwe contacten op te doen en ervaringen uit te wisselen. Daarom is in 2013 de website www.roze50plus.nl gerestyled. Naast actueel nieuws en een kennisbank biedt de site nu ook een besloten community, waar bezoekers actief aan kunnen deelnemen. Symposium ‘Roze Ouderenzorg’ In juni 2013 vond in Utrecht - Roze Stad 2013 - het symposium ‘Roze Ouderenzorg’ plaats. De opening werd verricht door staatssecretaris Van Rijn. Het evenement trok ruim honderd bezoekers. Thema’s waren de acceptatie van homoseksualiteit binnen de ouderenzorg en de inzet van Roze Lopers.
12
Roze Lopers De Roze Loper is hét certificaat voor homovriendelijke woon/zorginstellingen en de thuiszorg. Eind 2012 stond de teller op zestig toegekende Roze Lopers. In 2013 steeg het aantal naar negentig; 35 meer dan de aanvankelijke doelstelling. Een forse stijging, zeker omdat dit het eerste jaar was zonder financiering van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. 50PlusBeurs Wederom was Roze 50+ in 2013 met een stand aanwezig op de 50PlusBeurs. Tijdens deze editie werd voor het eerst het nieuwe energiecollectief Pink Energie gepromoot. Hiermee kunnen leden van Roze 50+ voor een aantrekkelijke prijs stroom afnemen. Ook dit jaar vonden met het beurspubliek weer bijzondere gesprekken plaats over homoseksuele senioren. En via de LHBT-quiz werden bezoekers op speelse wijze geïnformeerd over het thema ‘roze’ ouderen. Boekpublicatie ‘Stormachtig Stil’ Op 10 november 2013 vond in Den Haag de feestelijke boekpresentatie plaats van 'Stormachtig Stil, levensverhalen van roze ouderen'. Het boek kwam tot stand dankzij crowdfunding en financiële steun van onder andere Roze 50+. Schrijfster Eveline van de Putte tekende 27 levensverhalen op van oudere homoseksuele mannen, lesbische vrouwen, transgenders en biseksuelen. Hieraan deden ook vijf leden van ANBO mee. Onder de noemer ‘Stormachtig door het land’ volgt in 2014 een boektour langs diverse (Roze Loper-) zorginstellingen, waar de schrijfster een open dialoog met zorgprofessionals en bewoners aangaat. Ambassadeurs van Roze 50+ en ANBO Anders In 2013 steeg het aantal ambassadeurs van Roze 50+ naar 82. Een goede ontwikkeling, maar het werd steeds lastiger om deze groeiende, landelijke groep vrijwilligers te begeleiden. Daarom was 2013 het eerste jaar waarin het ambassadeursnetwerk in regio’s werkte. Er zijn nu zes regio’s: Noord, Noordwest, Oost, Midden, Zuidwest en Zuidoost. In elke regio functioneren twee Roze 50+ambassadeurs als ‘tandem’; zij vormen de link tussen de ambassadeurs in de regio en de projectmanagers van Roze 50+. In de pilotregio Noord sluit Roze 50+ aan bij de netwerkgroepen van ANBO Anders. In 2013 zijn drie klankbordsessies met hen gehouden; het voornemen is om dit jaarlijks te continueren. ANBO signaleert dat de aansturing overzichtelijker is geworden en de eigen verantwoordelijkheid van de leden toeneemt. Zo zijn er al diverse nieuwe lokale ‘roze’ evenementen georganiseerd.
13
3. Communicatie en Marketing Public relations ANBO heeft in 2013 sterk ingezet op zichtbaarheid, zowel reactief als proactief. Agendasettende activiteiten krijgen steeds meer vorm. Zo doen we maandelijks (meerdere) onderzoeken, met als doel onze visie en maatschappelijke overtuiging voor het voetlicht te brengen. Bovendien wachten we niet af, maar reageren we direct op signalen van stakeholders. Hiermee laten we zien dat we bovenop het beleid zitten, en sneller, slimmer en beter de belangen van onze leden kunnen behartigen. Positionering Met onze public relations kweken we begrip en interesse bij leden, niet-leden, politieke organisaties, media en aanverwante belangenbehartigers. We werken aan een toonaangevende, transparante, betrokken en innovatieve belangenorganisatie. Daarom komen we met oplossingen en moderne opvattingen: onze taakopvatting is breder dan de belangen van de huidige ouderen.
We plaatsten 280 nieuwsberichten (tegen 247 in 2012) op www.anbo.nl. De meeste van deze berichten zijn in meer of mindere mate (als persbericht) verspreid in de media. Ons profiel is sterk en onze reacties zijn snel;
We haalden 6.100 keer de media, terwijl dit in 2012 5.709 keer gebeurde. We hebben 690 volgers op Twitter; De gegevens om onze ANBI-status te behouden zijn geüpdatet. Dit gebeurde op verzoek van de Belastingdienst; Er is een teamlid aangenomen om regionale zichtbaarheid vorm te geven.
Interne Communicatie We hebben veel aandacht besteed aan interne en verenigingscommunicatie. Op basis van communicatie- en actieplannen zetten we gestructureerd vele middelen in. Bijeenkomsten, intranet, digitale nieuwsbrieven en speciale uitgaven ondersteunen zo de nieuwe manier van werken.
14
Huisstijl Op 21 maart 2013 hebben we de nieuwe huisstijl - logo en doorvertaling gepresenteerd.. Het huisstijlhandboek vormt de basis van ons huisstijlbeleid. Bij de huisstijloperatie hoorde ook een update van alle brochures en de signing in het pand. Verder kregen de regio’s op hun regiokantoren eigen briefpapier, banners en andere huisstijluitingen. Voor diverse regiokantoren hebben we voor verhuismateriaal of signing gezorgd. Ook bewaken we de nieuwe huisstijl nauwkeurig; afdelingen en regio’s worden consequent begeleid en waar nodig gecorrigeerd. Verder hebben we een mooie nieuwe corporate brochure geschreven en uitgedeeld. Arbeidsmarktcommunicatie In navolging van de huisstijloperatie ontwikkelden we nieuwe advertenties. Ook hebben we het personeelshandboek geredigeerd en een introductieprogramma geschreven voor nieuwe medewerkers en stagiairs. Projectcommunicatie Voor de projecten ‘Ouderen in veilige handen’, ‘Blijf Veilig Mobiel’ en ‘Roze ouderen’ onderhielden we volgens plan perscontacten en ontwikkelden we redactionele uitgaven. Voor het project ‘Kleurrijk ANBO’ hebben we vertalingen gemaakt van de ledenwerffolder in het Engels, Arabisch, Turks en Indonesisch. Marketing Als een van de weinige belangenverenigingen in Nederland zijn we erin geslaagd ons ledental te stabiliseren We zijn groot en sterk met buitengewoon loyale leden. ANBO is bovendien de enige seniorenorganisatie die zich niet alleen inzet voor de huidige, maar ook voor de toekomstige generatie senioren. De activiteiten van ANBO hebben zich vooral in 2013 vooral gericht op het vergroten van de naams-en taakbekendheid van ANBO, zowel online als offline. Daarbij zijn vele kansen om nieuwe leden te werven benut. Met de focus op ledenwerving, ontwikkelden we een groot aantal gesegmenteerde acties. ANBO-website Het computer- en internetgebruik is de laatste jaren enorm toegenomen. Het aantal 65- tot 75-jarigen dat in Nederland gebruik maakt van internet is sinds 2005 ruim verdubbeld. (bron: www.cbs.nl) Ook ANBO merkt deze verandering aan het aantal bezoeken aan de ANBO- website: Het aantal unieke bezoekers per maand steeg van 70.763 in januari naar 111.625 in december 2013. Een stijging van 57,74 procent; In heel 2013 zijn er 1.482.033 bezoeken aan de website geweest; Op 16 september 2013 is ANBO gestart met Google Grants: de Adwords voor goede doelen met een CBF-keurmerk of partijen met een ANBI-status, zoals ANBO (www.anbo.nl/anbi). Afdelingswebsites Nieuw beheersysteem Om de online zichtbaarheid van ANBO te optimaliseren, zijn we in 2013 gestart met de uitrol van een nieuwe techniek voor het beheer van afdelingswebsites. Na dertien jaar voldeed het oude systeem niet meer aan de eisen van de huidige tijd. Bovendien waren er veel klachten over het beheer.
15
Project ‘Nieuw jasje voor afdelingswebsites’ Niet alleen de techniek werd vernieuwd, maar ook de structuur, navigatie en vormgeving. Voor meer eenduidigheid - en professionaliteit – brachten we de afdelingswebsites in lijn met de stijl van de landelijke website. Voordelen nieuwe systeem In tegenstelling tot de oude situatie draaien alle afdelingswebsites nu op één geïntegreerd systeem. Zo krijgen onze (potentiële) leden meer inzicht in de samenhang van onze activiteiten, producten en diensten. Bovendien biedt het systeem kansen voor afdelingen en productontwikkeling. Zo heeft ‘het nieuwe jasje’ een centrale database. Hierin zijn alle landelijke en lokale voordeel- en kortingsitems opgeslagen. Zo kunnen bezoekers veel makkelijker zien wat ANBO landelijk en lokaal voor hen betekent. Afdelingen die geen eigen afdelingswebsite hebben of kunnen maken, krijgen een standaard singlepage-website. Zo zijn alle afdelingen toch online zichtbaar. Social media ANBO is zeer actief op social media sinds 2012. Naast het persaccount (@ANBO_pers) van ANBO op Twitter heeft ANBO het reguliere account @ANBO_Nederland in gebruik. Inmiddels zijn daar respectievelijk 630 en 1.239 volgers. Doel voor eind 2014 is om (minimaal) een verdubbeling te realiseren. Op Facebook hebben we inmiddels 3.163 fans, terwijl in januari 2012 de teller nog op zeshonderd fans stond. Doelstelling voor 31 december 2014 is om tienduizend fans binnen te halen. Daarnaast maken we een plan voor LinkedIn. Na Facebook zijn hierop de meeste 50-plussers actief. Momenteel heeft de ANBO-pagina 206 volgers. Voordeel & korting In het ANBO Magazine zijn 38 voordeel- en kortingsacties aangeboden aan leden. Dit gebeurde via de Ledenvoordeelpagina. In de ANBO Actie hebben we bijna honderd aanbiedingen geplaatst. Ook via de rubriek Voordeel & Korting op de website van ANBO zijn landelijk ongeveer dertig aanbiedingen gedaan. Bovendien steeg het aanbod van lokale aanbiedingen in 2013 enorm: op het moment van schrijven staan meer dan driehonderd aanbiedingen online. Ook hebben we een nieuwe rubriek geïntroduceerd: de boekrecensie. Deze wordt goed gelezen en genereert veel interactie met leden. ANBO Magazine Lezers geven het ANBO Magazine een gemiddeld rapportcijfer van 7,7, blijkt uit enquêtes. Begin 2013 is een nieuwe hoofdredacteur aangenomen. Haar taak is om het ANBO Magazine meer inhoud en ‘ANBO-gevoel’ te geven. ANBO Magazine vier, dat op 27 juni 2013 verscheen, was het laatste nummer in de oude vorm. Vanaf nummer vijf (verschijningsdatum: 29 augustus 2013) namen we de nieuwe bladformule en vormgeving in gebruik. Het vernieuwde magazine is zeer goed ontvangen: negen van de tien leden vindt de cover uitnodigend en de tekst van het binnenwerk goed leesbaar, blijkt uit lezersonderzoek
16
Evenementen Ook in 2013 organiseerden we in samenwerking met omroep MAX de ANBO MAX Goede Doelen Prijs. Ten opzichte van vorige jaren was de opzet iets compacter. Er streden vijf goede doelen binnen het thema dierenwelzijn om de felbegeerde prijs Goede Doel van het Jaar. De genomineerden en de winnaar kregen via de kanalen van MAX en ANBO exposure voor hun goede doelen. Vanaf 4 oktober 2013 kon het Nederlandse publiek stemmen, waarna op 2 december 2013 De Vlinderstichting de prijs kreeg toegekend. Dit gebeurde op televisie bij omroep MAX. De prijs werd uitgereikt door Liane den Haan.
17
4. De vereniging Begin 2013 is gestart met de uitrol van ANBO Anders: een nieuwe manier van werken. Opzet regio’s en netwerken In 2013 zijn de ANBO-gewesten opgedeeld in vijf regio’s: Noord, Noordwest, Midden, Zuidwest en Zuidoost, die nog in ontwikkeling is. Aan het roer van elke regio staat een regioteam, bestaande uit een regiocoördinator, een regioadministrateur en netwerkcoördinatoren. Elk team krijgt ondersteuning van een regiomedewerker (vanuit het plaatselijke regiokantoor) en de regioconsulenten (vanuit het verenigingsbureau in Woerden). De regionale planvorming moet goed gecoördineerd worden, waardoor de regio’s van elkaar kunnen leren en zo in ledental kunnen groeien. De nieuwe regio’s en werkwijzen verdienen hierin optimale begeleiding. Daarom is de ondersteuning vanuit het verenigingsbureau geïntensiveerd. Elke regio werkt aan deze thema’s:
Ondersteuning lokale afdelingen; Ledenwerving; Communicatie (webmasters, correspondenten); ANBO Academie; POL/Twinfield (penningmeesters).
Vrijwilligersdagen Wat zijn de belangrijkste taken van ANBO? En hoe zien we de toekomst? Deze vragen stonden tijdens de vrijwilligersdagen centraal. In elke regio organiseerde ANBO in december 2013 boottochten, waar leden ideeën uitwisselden over ANBO’s beleidsstrategie voor 2016-2020. Ook werden de deelnemers in het zonnetje gezet voor hun vrijwillige inzet. Volgens de deelnemers moet ANBO zich ook in de toekomst inzetten voor belangenbehartiging en intergenerationele onderwerpen. ANBO Academie Het scholingsprogramma ANBO Academie leidt vrijwilligers op een professionele wijze op. Om dit niveau te bereiken, ontving het project van 2009 - 2012 subsidie van het Fonds PGO. 2013 was het eerste jaar zonder subsidie, waarin we ANBO Academie verder ontwikkelden tot een scholingsprogramma met landelijke en regionale workshops. De ANBO Academie werkt met een landelijk programma en vijf regionale programma’s, die zo veel mogelijk gestandaardiseerd worden. Draaiboeken van cursussen, met handleidingen voor docenten, moeten een betere kwaliteit waarborgen.
18
5. Bijlagen
19
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
20
Geconsolideerde jaarcijfers
21
Kerngegevens Statutaire naam, vestigingsplaats en rechtsvorm ANBO statutair gevestigd te Woerden. Vereniging met volledige rechtsbevoegdheid. Houttuinlaan 3, 3447 GM Woerden. Opgericht op 6 december 1977 en ingeschreven Kamer van Koophandel onder nummer 40476442. Het verenigingsbureau van ANBO is gevestigd aan de Houttuinlaan 3, 3447 GM Woerden. De vereniging bestaat uit vier regio’s en twee gewesten en gemiddeld 440 afdelingen. Omschrijving doelstelling ANBO heeft ten doel volgens de ANBO Statuten en reglementen van november 2013: om in de ruimste zin op te komen voor de individuele en collectieve rechten, wensen en belangen van senioren en om hun materiële, immateriële, sociale en culturele positie te verbeteren, mede opdat zij hun plaats als volwaardige leden van de samenleving kunnen (blijven) innemen; om de belangen te behartigen van haar leden als belanghebbenden bij een pensioenfonds; om leeftijdsdiscriminatie tegen te gaan; Samenstelling bestuur en directie per 31 december 2013 Mw. N.L. (Liane) den Haan
Directeur-bestuurder (m.i.v. 4 juli 2013)
Mw. J.L. (Renske) van Kooij Mw. A.L. (Atie) Schipaanboord
adjunct-directeur Bedrijfsvoering adjunct-directeur Vereniging
Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2013 Dhr. M.F. (Rinus) Tazelaar Dhr. J.H.M. (Han) Nichting, Dhr.W.J.A. (Wim) van den Heuvel Mw. Y. (Yvonne) Hoogendijk Dhr. H.J. (Harry) Minkhorst.
voorzitter vicevoorzitter
Nevenactiviteiten directeur-bestuurder Voorzitter Raad van Commissarissen Stichting Fundis, lid Raad van Toezicht Vita Valley. Het bestuur wordt gehonoreerd binnen de kaders van de WNT
Personeel Op 31 december 2013 waren er 49 medewerkers in dienst bij het verenigingsbureau van ANBO en zeven medewerkers in de regio’s. Samen bezetten zij 47,17 fte’s. Op het verenigingsbureau werkten 43,06 fte. De beloning van medewerkers vindt plaats volgens de cao Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening 22
