Jaarverslag 2012
VOORWOORD INHOUDSOPGAVE Voorwoord
Directeur/bestuurder
3
Voorwoord
Raad van Toezicht
4
I
Bezoekers
5
II
Collectie
7
III
Tentoonstellingen
11
IV
Evenementen / Activiteiten
20
V
Educatie
26
VI
Marketing en PR
31
VII
Onderhoud
34
VIII
Samenwerking & Sponsoring
35
IX
Faciliteiten
37
X
Organisatie
38
Bijlage: Wijzigingen in de collectie 2012
2
VOORWOORD
1 februari 2013
Voorwoord van de directeur Vanwege de gemeentelijke bezuinigingen heeft Museum Gouda in 2012 afscheid genomen van Ewoud Mijnlieff, Harriët Immerzeel, Patricia Olsthoorn, Willem Hei en tevens van Ruth Horstmanhoff en Marina Kisman. Marleen van Lanen is, als educator, het team komen versterken. Met Marleen kwam ook Klaasje mee, een grappige gids voor kleuters, die 's nachts in een vaas in het museum slaapt. Twee nauw bij het museum betrokkenen zijn in 2012 overleden: Adrie van Eenennaam, energiek bestuurslid van het Catharina Gilde en Henc van Maarseveen, een dwars en grafisch kunstenaar uit Gouda die aan het museum in 2011 een mooie verzameling eigen werk schonk. Het aantal vrijwilligers is in 2012 flink gegroeid. Onder die vrijwilligers ook vijf nieuwe rondleiders. Zo kunnen we waarmaken dat we niet alleen veel objecten, maar ook veel verhalen hebben. Hoogtepunten in 2012 waren: Schetsen van Schoonheid, een van de mooiste tentoonstellingen in het 140-jarig bestaan van het museum, bezocht door 20.000 bezoekers. Onze band met de Sint-Janskerk is door deze tentoonstelling sterk verbeterd. De digitale Goudse Groeikaart: een film in 7 minuten over de groei van Gouda door de eeuwen heen. De productie is financieel mogelijk gemaakt door het Catharina Gilde. Aankoop van een beeld van Eveline van Duyl: de markante kop van Erasmus, geplaatst op een strijkplank. Erasmus krijgt steeds meer profiel in de promotie van Gouda als stad van tolerantie en gewetensvrijheid. Onthulling van de maquette van Gouda door burgemeester Milo Schoenmaker op 18 december. De reconstructie is mogelijk gemaakt door de participatie van 200 "aandeelhouders" in de binnenstad van Gouda. Per saldo gaat het goed met Museum Gouda. Het aantal bezoekers, het aantal bruiklenen, het aantal waardevolle schenkingen én het aantal partners vertoont een stijgende lijn. Gerard de Kleijn directeur bestuurder 1 februari 2013
3
Voorwoord van de Raad van Toezicht Met de toetreding van Lambert van der Bruggen, CEO ORTEC Consulting Group, was de Raad van Toezicht in 2012 weer compleet. De Raad van Toezicht is nu als volgt samengesteld: Jan Laan, voorzitter Anne-Marie van Berkel Geeta Bruin Ton Planken Lambert van der Bruggen De Raad van Toezicht kwam in 2012 viermaal bijeen. Vastgesteld zijn: Jaarrekening 2011 Begroting 2013 Onderwerpen van bespreking waren in 2012 onder meer: cao VRM imago audit i.v.m. de verlenging van de registratie erkend Museum Op 18 april bracht de Raad van Toezicht een inspirerend werkbezoek aan Dordrechts Museum. De Raad van Toezicht constateert dat Museum Gouda als culturele onderneming een succesvol 2012 achter de rug heeft. De financiën zijn op orde. De relatie met het Goudse gemeentebestuur en het Goudse bedrijfsleven is goed. De tentoonstellingen worden met grote zorg samengesteld. Het museum heeft zich een actieve positie in de Goudse samenleving verworven. De Raad van Toezicht spreekt nogmaals haar waardering uit over het in zeer korte tijd voorbereiden van de tentoonstelling Schetsen van Schoonheid zodat deze unieke tentoonstelling ook in 2012 kon doorlopen. Uit de vele activiteiten die in 2012 plaatsvonden wil de Raad nog de realisatie van de maquette van Gouda memoreren. Hiermede is de goede band met de Goudse samenleving verstevigd. Ook wil de Raad nog stilstaan bij het vertrek van personeel in verband met de financiële omstandigheden. Zij heeft de noodzakelijke, soms forse stappen die in deze genomen moesten worden, gevolgd. Tenslotte moet nog als bijzonderheid de plofkraak worden genoemd. Zeer evenwichtig zijn vanuit directie en medewerkers de gevolgen opgevangen. De Raad dankt alle medewerkers, vrijwilligers, vrienden, gildeleden voor de gezamenlijke inzet ten gunste van Museum Gouda. Jan Laan Voorzitter Raad van Toezicht
4
I
BEZOEKERS
Algemeen In 2012 heeft Museum Gouda 32.383 bezoekers ontvangen. Vergeleken met 2011 is dit een toename met bijna 2.800 bezoekers. De stijging is in overeenstemming met de uitgezette lijn in ons Meerjarenplan 2011-2015. Door de tentoonstelling Schetsen van Schoonheid hebben we de eerste vier maanden een groot aantal bezoekers mogen ontvangen (gemiddeld 3.603 per maand terwijl over het hele jaar het gemiddelde 2.698 per maand is). De opmerkelijkste verschillen in 2012 ten opzichte van 2011 zijn: Het aantal vol betalende bezoekers is met 30% gestegen tot ruim 5.500 bezoekers Het aantal bezoekers met een Museumkaart is opnieuw gestegen, deze keer met 38% tot ruim 14.000 bezoekers. Dit betekent dat ruim 43% van onze bezoekers in het bezit is van een museumkaart. Zowel het aantal jongeren tot 18 jaar als het schoolbezoek laat een lichte daling zien. Arrangementen In 2012 heeft Museum Gouda samen met verschillende organisaties enkele arrangementen samengesteld: Sint-Janskerk Samen met de Sint-Janskerk en het museumcafé is Museum Gouda in mei gestart met de verkoop van de combikaart. Deze geeft recht op toegang tot Museum Gouda, Sint-Janskerk en een kopje koffie/thee in het museumcafé. Een variant voor bezoekers met een museumkaart is ook beschikbaar. Het afgelopen jaar heeft Museum Gouda 658 combikaarten en 251 combikaarten voor bezoekers met een museumkaart verkocht. Daarnaast mochten we 340 bezoekers ontvangen die de combikaart bij de Sint-Janskerk hebben gekocht. Goudse Gidsen Gilde Het Goudse Gidsen Gilde, dat dit jaar is opgericht, heeft samen met Museum Gouda een stadswandeling met bezoek aan het museum samengesteld (“Van donkere sluis tot dolcel”). Sinds de onthulling van de stadsmaquette in december kunnen de stadsgidsen voorafgaand aan de stadswandeling een korte uitleg bij de stadsmaquette geven. De verwachting is dat deze samenwerking in 2013 verder uitgebouwd zal worden. Hotels Met een aantal hotels in Gouda en omgeving is overeengekomen dat zij in een arrangement met een bezoek aan Museum Gouda aanbieden. Een mooi voorbeeld is het Best Western Hotel, dat in augustus de deuren opende en waarvan we 371 gasten mochten verwelkomen.
5
Diversen Door samen te werken met organisaties als Mozaïek Wonen en Ortec was Museum Gouda gedurende een periode in 2012 voor bepaalde groepen vrij toegankelijk. Door de samenwerking met Mozaïek Wonen hebben in tweeëneenhalve maand 1.183 huurders ons museum bezocht.
6
II
COLLECTIE
Aanwinsten Museum Gouda heeft in het voorjaar van 2012 een kostbaar kussen uit 1788 verworven. Toen Willem Mauritz Swellengrebel (1760-1843) benoemd werd tot lid van het vroedschap van Gouda, nam hij zitting op dit kussen. In het conflict tussen patriotten en orangisten stond Swellengrebel aan de kant van de Oranjegezinden. Hij keerde zich als lid van de Goudse krijgsraad tegen het vrijkorps van De Lange van Wijngaerden en werd daarom tijdens de restauratie van het stadhouderlijk gezag in 1788 tot het vroedschap van Gouda benoemd. Het kussen wordt onderdeel van de Schatkamer die in 2013 zal worden ingericht. Sinds 1 mei 2012 prijkt de markante kop van Erasmus gemaakt door kunstenares Eveline van Duyl in Museum Gouda. Het beeld is geplaatst in de Grachtzaal, waar beroemde personages uit de geschiedenis van Gouda geportretteerd worden en waar ook de stadsmaquette eind 2012 een plek heeft gekregen. Tijdens de tentoonstelling SALON2012, met werk van vijftig kunstenaars uit Gouda en omstreken, kon het publiek stemmen op hun favoriete kunstwerk. Het kunstwerk ‘Ook Goudse jongens gaan dood’ van Suzan Schuttelaar is het meest geliefde kunstwerk van SALON2012 gebleken en daarom aangekocht door Museum Gouda. De Vereniging van Goudse Museumvrienden heeft ook twee werken aangekocht op de SALON2012: een sculptuur van Andrea Dogterom en een boek van Wilma van Ipenburg. Beide kunstwerken zijn in langdurig bruikleen gegeven aan Museum Gouda. Op 4 september heeft Museum Gouda het schilderij ‘Gezicht op het Stadhuis van Gouda’ van Johannes Bosboom aangekocht op een veiling van Christie’s Amsterdam. Het schilderij gaat deel uitmaken van de deelcollectie Haagse school In 2012 heeft Museum Gouda ook een schenking voor deze deelcollectie ontvangen: twee schilderijen van P.J.C. Gabriël. In november heeft Museum Gouda een bijzondere schenking gekregen van een aantal stukken van de Goudse Plateelbakkerij Zuid-Holland: een serie van vijf wandbordjes, een prachtige vaas uit 1920 en een gelegenheidsbord van 1947, dit alles geschilderd door de Goudse plateelschilder Dirk van der Starre. Van der Starre is vooral bekend geworden als een assistent van Henri Breetvelt (1864-1923), een van de belangrijkste schilders van de Zuid-Holland (periode 1916-1923). De serie wandbordjes, met afbeeldingen van de vijf stadspoorten van Gouda, moet rond 1910 door Van der Starre geschilderd zijn. Ze zijn waarschijnlijk nageschilderd van prenten, want de stadspoorten zijn afgebroken tussen 1843 en 1854. De vijf bordjes waren behoorlijk gehavend, maar konden gerestaureerd worden dankzij een donatie uit het restauratiefonds van de Goudse Museumvrienden.
7
In december schonk de Goudse kunstenares Carla Rodenburg een door haar geschilderd portret van Jan Schouten, directeur van de Stedelijke Musea Gouda van 1957 tot 1976. Het museum is zeer blij met deze schenking, omdat Jan Schouten als directeur veel voor het museum heeft betekend. In de loop van 2013 komt dit portret in de Schatkamer te hangen. Registratie Door de grote hoeveelheid werkzaamheden rondom tentoonstellingen en bijbehorende publicaties is er in 2012 weinig tijd geweest voor het wegwerken van achterstanden in de registratie. Aan de publieksversie van de collectie-database van Museum Gouda is in 2012 niet gewerkt. Het voornemen is om dit in 2014 uit te voeren. Na het koppelen van de digitale foto’s zal de database ook beschikbaar zijn voor het publiek via de website van het museum en via Goudanet. Behoud Als gevolg van de door de Gemeente Gouda opgelegde bezuinigingen gaat de deelname van Museum Gouda aan het gezamenlijke depot met het Streekarchief Midden-Holland en Streekarchief Rijnlands Midden niet door. Om de depotproblematiek van het museum binnen het huidige gebouw op te kunnen lossen, zijn in 2012 de bibliotheek en een werkkamer op de eerste verdieping ontruimd. Hier zal begin 2013 een open depot voor de deelcollectie Gouds Plateel worden gerealiseerd. Hiervoor is in 2012 de vloer van de bibliotheek verstevigd. Verder is er in samenwerking met PLOT gewerkt aan een ontwerp voor de Schatkamer. Deze combinatie van een open depot en een permanente presentatie van topstukken uit de collectie zal in 2013 in de Gasthuiszaal worden gerealiseerd. In 2012 konden verschillende schilderijen uit de collectie Haagse School worden gerestaureerd, waaronder de eerder genoemde aanwinsten van Bosboom en Gabriël. De restauratie van ruim 35 stukken Gouds Plateel was live te zien tijdens de Keramiekdagen op 17 en 18 mei 2012. Deze restauraties van onder andere stukken van Breetvelt en Colenbrander werden mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het restauratiefonds van de Vereniging van Goudse Museumvrienden. In de collectie van Museum Gouda bevindt zich een reliëf van Erasmus. Het is de enige, bewaard gebleven, beeltenis waarop is aangegeven dat Erasmus zich weliswaar Rotterdammer noemde, maar dat hij wel degelijk in Gouda is geboren. Omdat het kunstwerk in een slechte staat verkeerde, kon het niet permanent aan het publiek worden getoond. In 2012 is het beeld gerestaureerd door Patricia Ortiz van The Art Clinic, gesponsord door het Goudse bedrijf Ortec. De restauratie was tevens aanleiding om een dendrochronologisch onderzoek te laten uitvoeren door Stichting RING - Nederlands Centrum voor 8
Dendrochronologie. Hiervoor is een heel klein stukje van de houten onderplaat gehaald. Door dit monster onder een microscoop te bekijken, kon aan de hand van de jaarringen worden bepaald in welke tijd het hout gekapt is. Ruim 25 jaar geleden begon Museum Gouda met de restauratie van een aantal 16e eeuwse altaarstukken. Een voor een werden de altaarstukken aangepakt die indertijd de omwenteling van katholiek naar protestants in de Sint-Janskerk in 1572 hadden overleefd, elders bekend geworden onder de naam ‘Beeldenstorm’. De afgelopen jaren heeft het restauratiewerk om financiële redenen noodgedwongen stilgelegen. Van alle schilderijen moesten nog twee zijluiken worden gerestaureerd. Dankzij de verkoop van ‘The Schoolboys’ van Marlene Dumas in 2011 heeft Museum Gouda toch de kans dit project af te ronden. SRAL (Stichting Restauratie Atelier Limburg) heeft de opdracht gekregen om de twee zijpanelen van het Jozef-altaarstuk te restaureren. Het middenstuk, dat de vlucht van Jozef, Maria en Christus naar Egypte voorstelt, is al eerder gerestaureerd. In het najaar van 2012 was de restauratie live te zien in het restauratieatelier van het Bonnefantenmuseum te Maastricht. In de loop van het voorjaar van 2013 komen de gerestaureerde altaarstukken weer terug in Gouda, waar ze zullen herenigd worden met het middenpaneel. Plofkraak In de nacht van 20 op 21 maart heeft een plofkraak plaatsgevonden in Museum Gouda. Toegang tot het museum is geforceerd met een explosief. Stukken hout en metaal zijn dertig meter het museum in geslingerd en hebben twee schuttersstukken beschadigd. Omwonenden waarschuwden de politie, die binnen een minuut ter plekke was. De inbrekers waren er inmiddels al vandoor met een verguld zilveren monstrans uit 1662. Twee beschadigde schutterstukken in het Ruim zijn begin juni ter plekke gerestaureerd door Patricia Ortiz van The Art Clinic is samenwerking met restaurator Maria de la O Vareas Ruiz.
Ontzamelen Op 14 augustus 2012 is het deelcollectieplan hedendaagse kunst vastgesteld. Dit plan is een aanvulling op de bestaande collectieplannen ‘Het is (niet) alles Gouds wat er blinkt’ (2001) en ‘Het is steeds meer Goud(s) wat er blinkt’ (2008) en beschrijft de samenstelling, het verzamelbeleid en de criteria voor afstoting. Freelance medewerker Maurice Wery werkt aan het ontzamelen van kunstwerken die op basis van deze criteria niet meer binnen het collectieprofiel van Museum
9
Gouda passen. Hiertoe is de website www.museumgoudabiedtaan.nl ontwikkeld. De werken worden allereerst aangeboden aan musea in Nederland. Uitgangspunt is met gesloten beurs te ruilen voor werken die wel binnen het verzamelbeleid van het museum passen (collectiemobiliteit). Veiligheid In 2012 is het calamiteitenplan dat voorziet in de bedrijfshulpverlening bijgewerkt waar dat nodig was. Vrijwilligers Vrijwilligster Hélène Frederiks werkte in 2012 aan de beschrijvingen van prenten in het collectieregistratiesysteem Adlib. Ze heeft zich onder andere bezig gehouden met de in 2010 geschonken tekeningen van Cornelis Bosch. Vrijwilligster Barbara Walraven heeft verder gewerkt aan het invoeren van gegevens over de collectie Gouds Plateel in Adlib. Vrijwilliger Dick Bode heeft afgelopen jaar gewerkt aan een betere beschrijving en ontsluiting van het zogenaamde ‘Hageman-archief’, met documentatie over Gouds plateel. Vrijwilligers Gail Tetteroo en Frits Muller hebben de bibliotheek van het museum uitgedund. Daarnaast legde Frits Muller als huisfotograaf verschillende tentoonstellingen en activiteiten vast. Ook onderhoudt hij het adressenbestand van Museum Gouda. De inventarisboeken, waarin sinds de oprichting van het museum in 1874 de aanwinsten zijn bijgehouden, vormen een belangrijke bron van informatie over de herkomst van de collectie. Vrijwilliger Arie Thijs de Rek rondde in 2012 de digitalisering van inventarisboek 3 af en is daarna begonnen aan boek 2 (periode 1944-1956). Per september heeft hij hierbij hulp gekregen van Theo Liefaart, die de ‘Notulen der Commissie van advies voor de Stedelijke Musea’ van de periode 1949-1965 aan het invoeren is. Cees de Jong heeft naast zijn werkzaamheden voor de Technische Dienst ook de depotruimtes van het museum schoongehouden. Vrijwilliger Alex van Kwawegen, ook werkzaam bij de Technische Dienst, neemt sinds de zomer ook de maandelijkse ongediertecontrole voor zijn rekening. Paul Daelmans heeft, naast zijn werkzaamheden voor de Technische Dienst, het afgelopen jaar ook bijgedragen aan de conservering van diverse collectieonderdelen, bijvoorbeeld het poetsen van de zilveren voorwerpen in de stijlkamers, waaronder het fragiele Pièce de Milieu, een van de topstukken in de collectie van Museum Gouda. Goudanet Al sinds 2004 werken de Openbare Bibliotheek Gouda, het Streekarchief MiddenHolland en Museum Gouda (BAM) samen aan Goudanet. Dit is de digitale toegangspoort tot cultuurhistorisch Gouda. Door middel van een zoekmachine kan in de catalogi van deze drie instellingen worden gezocht. Ook wordt in zogenaamde ‘digitale dossiers’ context gegeven aan verschillende lokale thema’s. Kennis wordt verzameld en gedeeld, niet alleen door de deelnemende instellingen, maar ook door vele vrijwilligers en bezoekers van www.goudanet.nl. Museum Gouda beheert het digitale dossier over Gouds Plateel, waarin onder andere verhalen van oud-medewerkers van de plateelindustrie te vinden zijn. 10
III
TENTOONSTELLINGEN
Museum Gouda heeft in 2012 vier grote tentoonstellingen gerealiseerd: Wintertentoonstelling: Schetsen van Schoonheid Lentetentoonstelling: SALON2012 Zomertentoonstelling: Regina Herfsttentoonstelling: Pottenbakkers Tegelijkertijd waren er acht kleinere tentoonstellingen te zien. Schetsen van Schoonheid Gasthuiszaal, Grachtzaal en zaal 4, 23 november 2011– 9 april 2012 De ‘Goudse Glazen’ in de monumentale Sint-Janskerk zijn een wereldberoemde kunstschat. Nergens anders is een complete reeks glas-in-loodramen uit de zestiende eeuw bewaard gebleven. Hoewel verborgen voor het oog van het publiek, bewaart de kerk al ruim vier eeuwen een andere, minstens zo waardevolle schat: de reusachtige ontwerptekeningen voor de ramen. Het is uniek dat de ontwerpen, die even groot zijn als de glazen zelf, en de gebrandschilderde ramen samen zijn verenigd op de oorspronkelijke plek. De Goudse Glazen hebben hun bestaan te danken aan een verwoestende kerkbrand in 1552. In de daaropvolgende jaren werkten de kerkmeesters aan een groots plan voor de herbeglazing van de Sint-Janskerk. In een gedetailleerd programma omschreven zij de keuze van de voorstellingen voor de ramen en de locatie ervan in de kerk. De beglazing kwam tot stand in twee fasen: in de katholieke tijd voorafgaand aan de Opstand (tot 1572) en in de periode na overname van de kerk door de protestanten (1593-1604). De productie van een raam begon met een schets in zwart krijt of pen om de voorstelling in grote lijnen te bepalen. Daarna werkte Dirck Crabeth de compositie gedetailleerd uit op schaal, met vleeskleur en wassingen in inkt. Deze kleine ontwerptekening, ook wel een vidimus (Latijn voor ‘wij hebben gezien’) genoemd, werd voorgelegd aan de opdrachtgever ter goedkeuring en diende daarmee als contracttekening. Daarna tekende Dirck het ontwerp uit op ware grootte van het raam op lange stroken papier, het zogenoemde carton. Van 37 oude en 3 moderne ramen zijn de complete werktekeningen op schaal van uitvoering bewaard gebleven. Van 11 ramen werden in ‘Schetsen van Schoonheid’ delen van deze tekeningen getoond. De tentoonstelling werd op dinsdag 22 november 2011 geopend door Hare Majesteit Koningin Beatrix met eerst een bijeenkomst in het schip van de Sint Janskerk, waarbij Henk van Os een toelichting gaf. Op 9 april 2012 werd deze succesvolle tentoonstelling in aanwezigheid van alle betrokkenen afgesloten. 11
HENC Grote galerijzaal eerste verdieping, 15 november 2011 – 16 januari 2012 In 1960 richtte Henc van Maarseveen in Utrecht samen met collega-kunstenaars William Kuik en J.H. Moesman het Grafisch Gezelschap ‘de Luis’ op dat tot 1980 zou blijven bestaan. Naast het stimuleren van de grafische kunsten verwijst de naam ‘luis’ ook naar het feit dat men ‘een luis wilde zijn in de pels van de moderne kunst’, tegendraads waar het toen heersende stromingen betreft. Henc was zowel kunstenaar als hoogleraar, en kijkend naar de ruim veertig werken die in deze expositie worden getoond, is ook goed te zien dat er in bepaalde jaren minder grafiek voor handen was. Tegelijkertijd laat de periode vanaf 1991, toen hij 65 werd, een ware explosie zien aan nieuw werk op papier, niet alleen in hoeveelheid maar zeker ook in kwaliteit. Met recht kan van een tweede jeugd, misschien zelfs wel van een tweede leven gesproken worden. “Schuifgrafiek, schuifdrukken” vormen de kern, en dat is niet alleen het werken met gradaties van zwart, grijs (of misschien wel beter, minder zwart) en uiteindelijk vrijwel wit, maar zeker ook van bewegen van bepaalde vormen, patronen. Die worden niet zozeer verschoven als wel telkens opnieuw op korte afstand naast elkaar afgedrukt, iets minder zwart dan de voorafgaande druk. Zo ontstaat de suggestie van beweging, verschuiven van eenzelfde motief, eerst in diep zwart, eindigend bij bijna niets. Eigen collectie serviezen NV Plateelbakkerij Zuid-Holland, Gouda Catharinazaal, 9 december 2011 – 16 april 2012 In de afgelopen jaren heeft Museum Gouda een omvangrijke verzameling sieraardewerk opgebouwd, waarin alle grote Goudse plateelbakkerijen vertegenwoordigd zijn en die de periode van het begin in 1898 met de oprichting van de ‘Zuid-Holland’ tot aan het faillissement van de Zenith aardewerkfabriek in 1984 betreft. Hoewel de collectie ‘gebruiksaardewerk’ (serviesgoed) verre van compleet is, kon Museum Gouda toch vanuit de eigen verzameling enkele tientallen verschillende serviezen en uitvoeringen tonen. Terugblik 1972 – 2012. Veertig jaar Arie J. Bouter Catharinazaal, in samenwerking met Firma Van Drie, 26 april – 11 juni 2012 In mei 2012 was het veertig jaar geleden dat beeldend kunstenaar Arie J. Bouter (Gouda, 1942) zich vestigde in zijn atelier Achter de Kerk. Ter gelegenheid hiervan én van zijn zeventigste verjaardag vond een expositie van zijn werk 12
plaats op drie locaties: Museum Gouda, Kunststichting Firma van Drie in pand Roodbol en natuurlijk in zijn eigen werkplaats direct daarnaast. De inrichting van het gerestaureerde pandje dat Bouter tot werkplaats dient, is sober. Hij gebruikt een absoluut minimum aan gereedschap en heeft twee keramiekoventjes. Centraal staat de werkbank die hij vijftig jaar geleden reeds als goud- en zilversmid gebruikte. Toch is hier in de loop der jaren een indrukwekkend oeuvre tot stand gekomen, eerst fantasievolle objecten van uiteenlopende materialen, de laatste decennia vooral bestaande uit keramische torens van gebakken klei. De drie exposities vormen een waardig hoogtepunt van een kunstenaarscarrière van bijna vijfenveertig jaar. Na zijn praktijkopleiding goud- en zilversmid in de zaak van zijn ouders, besloot Bouter op zijn 26e kunstenaar te worden. Hij begon met schilderen, maar ging al snel over op metaalcollages: objecten van afvalmateriaal waarmee hij kritiek leverde op de spilzucht van de consumptiemaatschappij, vervuiling en overbevolking. Toen in Gouda cursuscentrum De Werkschuit werd opgericht, kreeg hij een aanstelling als docent. In die tijd distantieerde hij zich van veel collegakunstenaars, maakte geen gebruik van kunstenaarsregelingen en leidde een zeer sober bestaan met het geld dat hij als docent verdiende en met de verkoop van zijn beelden. In 1971 werd hem door de gemeente Gouda een eervolle vermelding voor beginnende kunstenaars toegekend. Dankzij zijn vakbekwaamheid kreeg hij ontheffing voor de eisen van onderwijsbevoegdheid en werd hij leraar op zijn vroegere LTS. Al vroeg lid van Kunstcentrum Burgvliet, ontwikkelde de jonge Bouter zijn kennis van en gevoel voor kunst. Hij ontdekte een sterke geestverwantschap met mensen als Jeroen Bosch en de surrealisten. Dat bleek ook duidelijk in de periode van de keramische eieren die hij vanaf 1977 maakte. In deze periode had hij veel succes maar na enige tijd kreeg hij behoefte aan nieuwe uitdagingen en een verdere ontwikkeling: hij ging als keramist vazen en kommen maken van zelf ingekleurde klei. Tijdens zijn reizen in Zuid-Europa maakte hij kennis met eeuwenoude architectuur. Deze maakte zo’n indruk op hem dat hij zelf torens begon te bouwen, in grootte variërend van 40 cm tot exemplaren van ruim twee meter. Bouter vergelijkt zijn werkplaats met een beeldend theater: passanten kunnen binnenkomen en een gesprek over het werk beginnen. De deur staat altijd open. De expositie ‘Terugblik’ toonde een representatief en uitgebreid overzicht van Bouters werk zoals dat door de afgelopen 40 jaar door hem is vervaardigd en verkocht, en voor deze gelegenheid door een groot aantal van zijn kopers in bruikleen is afgestaan.
13
SALON2012 Presentatie door gehele museum, periode 11 mei – 11 juni 2012 In Museum Gouda werden een maand lang op uiteenlopende locaties meer dan 100 kunstwerken tentoongesteld van de beste 50 kunstenaars uit de regio Gouda, de driejaarlijkse Salon. De selectie was gemaakt door een jury, samengesteld uit een vertegenwoordiging van Museum Gouda en de Firma Van Drie. Allerlei categorieën waren vertegenwoordigd: schilderijen, sculpturen, sieraden, werk op papier, fotografie, installaties, groot en klein formaat, uiteraard uitgevoerd in zeer verschillende materialen. In principe waren alle geëxposeerde werken voor het publiek te koop, de prijzen varieerden van € 150 tot € 7.000. Tijdens het eerste weekend van de tentoonstelling waren reeds diverse opties genomen op verschillende werken. Bezoekers konden stemmen op het kunstwerk van hun keuze. Op de laatste dag van de tentoonstelling werd in Museum Gouda het bekroonde werk met de meeste stemmen bekend gemaakt en toegevoegd aan de stadscollectie. Stemmentrekkers waren onder andere Suzan Schuttelaar, Ank van der Wal, Henrique van Putten, Mike van Buiten, Willem Hesseling en Carina Mathot. Wekelijks werden de stembussen geleegd om te bezien welk werk van welke kunstenaar de meeste stemmen trok. Het bleek uiteindelijk het grote schilderij ‘Echte Goudse jongens’ van Suzan Schuttelaar te zijn. Haar werk maakt vanaf 10 juni deel uit van de collectie van het museum. Presentatie werk eindexamen cursisten SBB keramiekopleiding, Gouda Catharinazaal, 16 juni – 27 augustus 2012 Na een driejarige (basis)opleiding aan de SBB Gouda, die met examen wordt afgesloten, hebben de geslaagde keramisten de mogelijkheid extra leerjaren te volgen. Handvormen, glazuren, draaien en zelfs een meesterklas draaien, geven de aankomend (zelfstandig) keramist de gelegenheid zich verder te verdiepen in bepaalde aspecten van de keramiek. Elk extra (leer)jaar wordt afgesloten met een examen alsmede een presentatie in het gebouw van de SBB Gouda aan de Winterdijk. Hoewel deze presentatie voor geïnteresseerd publiek vrij toegankelijk was gedurende enkele dagen, leek het SBB en Museum Gouda een goed idee om het werk van deze extra leergangen voortaan tijdens de zomermaanden ook in het Gouds museum te laten zien. Het museumpubliek kon gedurende langere tijd bekijken welke kwaliteit er aan de SBB, de enige professionele opleiding tot zelfstandig keramist in Nederland, wordt gerealiseerd.
14
In deze presentatie van het cursusjaar 2011/2102 kwam de diversiteit van de deelnemende keramisten mooi tot uitdrukking. Dit is precies de bedoeling van de extra leerjaren: ‘meer vakmanschap ontwikkelen, om te kunnen groeien naar een eigen stijl en vormentaal’. Tijdens de presentatie in het museum waren in principe ook alle geëxposeerde stukken te koop. Samenwerkingsproject ‘Kunstmaatjes in beeld’ 23 juni - 1 juli 2012. Op zaterdag 23 juni a.s. werd de expositieroute van het project Mijn Kunstmaatje en ik feestelijk geopend in de Sint Janskerk in Gouda. De route was het resultaat van creatieve ontmoetingen tussen kinderen met een verstandelijke beperking van ZMLK De Ark en 50 (amateur)kunstenaars. Geïnteresseerden konden een passe-partout halen bij de Sint-Janskerk of Museum Gouda en alle vijf de locaties, de Sint-Janskerk, Museum Gouda, het oude Stadhuis, Jeruzalemkapel en Gouda Studio’s, betreden. Van Rosario tot Ruimte. Kunstaardewerkfabriek Regina, Gouda (19171979) Grote en Kleine Gasthuiszaal, 1 juli – 29 oktober 2012 Het sieraardewerk, geproduceerd door de Kunstaardewerkfabriek Regina wordt door velen gezien als het mooiste dat de Goudse aardewerkindustrie in de 20ste eeuw heeft voortgebracht. Voortgekomen uit de traditie van de pijpenfabricage, ontstond de Regina rond 1916 vanuit het verlangen om ook sieraardewerk te gaan maken. Met de (gegoten) pijpen ging het minder en het succes van de Plateelbakkerij Zuid-Holland, opgericht in 1898, liet zien dat plateel (gedecoreerd aardewerk) wel toekomst had. De sluiting van de Haagsche Plateelbakkerij Rozenburg in 1916 vormde het begin van Regina. Zowel modellen als personeelsleden werden overgenomen van Rozenburg. Vanaf 1917 maakte Regina de eerste jaren glanzend, gedecoreerd sieraardewerk. Al gauw volgden ook mat geglazuurd sieraardewerk, voorzien van veelal florale decors die duidelijk als Gouds herkenbaar zijn, maar toch ook typisch Regina door het kleurgebruik, abstracte decors, hoogwaardige glazuren en vooral na 1945, moderne modellen en patronen. Bij deze tentoonstelling is de publicatie ‘Kunstaardewerkfabriek Regina, Gouda (19171979)’ verschenen. In dit 176 pagina’s tellende boek beschrijft auteur en verzamelaar Joop Nobel de geschiedenis van deze plateelfabriek, geïllustreerd met vele afbeeldingen in kleur. Ook zijn twee modellenboeken van de Kunstaardewerkfabriek Regina volledig gereproduceerd. Het boek bevat tevens een lijst met alle decors alsmede de personeelsleden. De uitgave van dit boek is financieel mogelijk gemaakt door de partner Bunnik & Salari.
15
Een verassend licht op Gouda: Bram Gebuys, fotografie zaal 4, 4 juli – 2 september 2012 Fotograaf Bram Gebuys heeft Gouda op een bijzondere manier in beeld gebracht. Zijn het foto’s en of zijn het toch schilderijen. Op zoek naar verdieping ontwikkelde kunstenaar-fotograaf Gebuys al experimenterend een techniek die de toeschouwer in een staat van geboeide verwarring brengt. Bram Gebuys is sinds 1975 actief als beroepsfotograaf, en als zodanig heeft hij onder meer gewerkt voor dagblad Rijn en Gouwe. In 1991 won hij de Eerste Prijs in één van de categorieën van de Zilveren Camera met zijn foto ‘Sprong naar de Vrijheid’. Na meer dan 25 jaar te hebben gewerkt als foto- en filmjournalist, houdt hij zich tegenwoordig steeds meer bezig met bijzondere foto- en filmreportages. Deze expositie gaf daarvan een boeiende impressie. In your face: schilderijen van Suzan Schuttelaar Regentessekamer, 20 juli – 1 oktober 2012 Onder het motto ‘Gezichten zo dichtbij dat ze kwetsbaar worden’ heeft Suzan Schuttelaar een kleine expositie ingericht rond de aankoop van ‘Echte Goudse jongens’ door Museum Gouda. Voor deze monumentale portretten uit 2012, geschilderd met acrylverf op katoen (canvas, 150 x 190 cm) heeft Suzan behalve zichzelf ook diverse modellen uit haar directe omgeving gerekruteerd. De fantasiewereld van Wim Jansen: een Reeuwijkse tekenaar in Gouda zaal 4, 6 september – 5 november 2012 Kunstenaar Wim Jansen woont en werkt al tientallen jaren in Reeuwijk. Hij is autodidact en kan fantastisch tekenen. Naast zijn surrealistische tekeningen, zijn er ook realistische tekeningen van weidevogels te zien. Al zijn werk spruit voort uit zijn creatieve brein dan wel uit zijn directe omgeving. De burgemeester van Bodegraven-Reeuwijk, de heer Van der Camp, heeft deze tentoonstelling, uiteraard in het bijzijn van de kunstenaar, op 6 september geopend. Vooral de inwoners uit Reeuwijk werden speciaal welkom geheten om het ‘gekke’ werk van hun dorpsgenoot te bewonderen. Tijdens de tentoonstelling kwam Wim Jansen vier maal naar het museum om een toelichting geven op zijn werk. Rood, geel en groen. Het aardewerk van de Pottenbakkers van Gouda (1570 – 1940) Catharinazaal, 22 september 2012 – 28 januari 2013 Vanaf het eind van de zestiende eeuw kwam in Gouda het pottenbakkersambacht tot ontwikkeling. In de straatjes van de binnenstad, met de westzijde van Raam als favoriete plek, werden werkplaatsen ingericht met inpandige ovens waar de 16
pottenbakkers het aardewerk voor dagelijks huis-, tuin- en keukengebruik vervaardigden. Het assortiment was breed: kook- en bakgerei, kannen, vergieten, koppen, kommen, komforen, po's, kinderspeelgoed en nog veel meer. Mede dankzij de inkomsten die men verkreeg voor het bakken van de tabakspijpen van de sterk toenemende kleipijpennijverheid, kon men meer dan drie eeuwen overleven. Gouda maakte een goed product en was samen met de pottenbakkers van Bergen op Zoom, Oosterhout en Friesland actief op de nationale aardewerkmarkt. Vanaf 1650 verdrongen deze vier centra de lokale collega's in andere Hollandse steden zoals Leiden, Delft, Amsterdam en Rotterdam. Naast het gebruikelijke roodbakkende gebruiksgoed legde Gouda zich vanouds toe op groen en geel aardewerk. Hiervoor werd speciale klei geïmporteerd uit OostFriesland, de zogenaamde witte aarde. Later werd vooral pijpaarde uit de omgeving van Keulen benut. Van het vroege aardewerk, dat wil zeggen van vóór 1800, is in Gouda nog betrekkelijk weinig bekend. Ovenafval en beerputten ontbreken vrijwel geheel in Gouda, maar niettemin is het aannemelijk dat de in Gouda gevonden potten ook hier gemaakt zijn. Dat geldt evenzeer voor een deel van de vondsten, met name het groene en gele goed, die zijn gevonden in Amsterdam, Rotterdam en Zeeland, plaatsen waarvan bekend is dat ze Gouds aardewerk kochten. Door de activiteiten van de Goudse stadsarcheoloog en de Archeologische Vereniging Golda alsmede bodemvondsten van elders, kon in deze expositie een beeld van de Goudse aardewerkproductie van die periode worden gegeven. Het meeste aardewerk dat in deze tentoonstelling werd getoond, dateert van de negentiende en twintigste eeuw. Een deel ervan betreft oud museumbezit en geschonken door bedrijven als Goedewaagen, Jonker en Prince, de belangrijkste Goudse fabrikanten. Mede dankzij bewaarde catalogi kunnen veel voorwerpen met zekerheid aan Gouda worden toegeschreven. Naast een keur van kannen, vergieten, kookpannen en ander dagelijks goed, waren er bijzondere waterfilters te zien, afkomstig van de firma Zwartjes. Verder was er uit de museale collectie een groot aantal negentiende eeuwse gipsvormen waarmee de pottenbakkers onder andere tulbandspannen, evenveeltjespannen en puddingvormen vervaardigden. Vooral met het laatstgenoemde artikel had Gouda veel succes, net als met de thee- en chocoladeketels en de theestoofjes die in een eindeloze variatie werden geproduceerd. Heel bijzonder was de aanwezigheid van een verzameling aardewerk, afkomstig uit het wrak van een schip dat omstreeks 1870 verging in de buurt van het huidige Lelystad. Het schip is in 1972 opgegraven door de Afdeling Scheepsarcheologie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De lading bestond uit steenkolen en een handelsvoorraad aardewerk, die zo duidelijk van Goudse makelij is, dat een deel ervan voor de duur van de tentoonstelling is teruggehaald naar Gouda. Eerder dan in de andere centra werd er in Gouda gemechaniseerd door de grotere fabrikanten Jonker en Prince, die elk in de negentiende eeuw een aantal pottenbakkerijen beheerden en schaalvergroting realiseerden. Hierdoor nam Gouda vanaf 1870 een voorsprong op de concurrentie.
17
In 1898 introduceerde Adrianus Jonker Kzn., mede-eigenaar van drie pottenbakkerijen, samen met Egbert Estie, afkomstig uit Purmerend, het plateel dat Gouda wereldwijd beroemd zou maken. Die bekendheid heeft het gewone pottenbakkersgoed decennia lang overschaduwd. Maar de Goudse plateelindustrie is onlosmakelijk verbonden met zowel het oude pottenbakkersambacht als met de tabakspijpenindustrie. Naast de firma Jonker hebben pijpenmakers Van der Want (Ivora, Regina, Zenith) en Goedewaagen dit nieuwe kunstaardewerk vormgegeven, met in hun kielzog vanaf 1920 tal van kleinere fabrikanten, voor een groot deel opgericht door oud-werknemers van de pottenbakkerijen en de nieuwe plateelfabrieken. Bij deze tentoonstelling verscheen de gelijknamige publicatie ‘De pottenbakkers van Gouda (1570-1940) en hun betekenis voor de Nederlandse keramiek.’ (Primavera Pers, Leiden). De auteurs Adri van der Meulen en Paul Smeele waren tevens verantwoordelijk voor de samenstelling en inrichting van de tentoonstelling. Carla Rodenberg zaal 4 en aangrenzende stijlkamers, 10 november 2012 – 7 januari 2013 Carla Rodenberg is een begrip. Daarom heette de tentoonstelling in Museum Gouda over haar werk eenvoudig ”Carla Rodenberg”. De tentoonstelling werd op 9 november geopend door de directeur van de Vereniging Rembrandt, Fusien Bijl de Vroe. Mevrouw Bijl de Vroe was als medewerker van de RVD destijds betrokken bij het portret van de Koningin en geldt als liefhebber van het werk van Carla Rodenberg. Zij heeft geadviseerd bij de inrichting van deze tentoonstelling, waarbij het accent ligt op haar vrije werk: portretten en bloemstillevens. Carla Rodenberg, nu bijna 50 jaar beeldend kunstenaar, volgde haar opleiding aan de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Haar werk is te zien in vele stadhuizen, universiteiten en paleizen van justitie in Nederland. Haar portret van Koningin Beatrix is weliswaar alom bekend, al weet lang niet iedereen dat dit portret van de hand van Carla Rodenberg is. Directeur Gerard de Kleijn: ’Museum Gouda maakt graag ruimte voor deze grande dame van de Goudse Kunsten. Zie het als een klein eerbetoon. Het werk van Carla Rodenberg past qua sfeer uitstekend in de stijlkamers van Museum Gouda. Haar portretten zijn enorm naturel en haar boeketten geuren van kleur en karakter.’ Naast de schilderijen van Carla Rodenberg waren er tevens zilveren objecten te zien van Gerard Bakker, in zilver gedreven siervazen en stukken zilverbestek in de vitrines.
18
‘Good Morning Baghdad !’ - Qassim Alsaedy en Brigitte Reuter Grote Gasthuiszaal, individuele werken door het gehele museum 18 november 2012 – 25 februari 2013 De wintertentoonstelling in Museum Gouda heette: ‘Good morning Baghdad!’. Het was een kleurrijke, mysterieuze tentoonstelling met werk van de van oorsprong Iraakse kunstenaar Qassim Alsaedy: schilderijen, werk op papier en keramische objecten. De officiële opening - voor genodigden - vond plaats op 25 november in aanwezigheid van de ambassadeur van Irak, Dr. Saad A.M. Ibrahim Al Ali. Museum Gouda heeft Qassim uitgenodigd de tentoonstelling samen te stellen en met zijn werk op het museumgebouw en de collectie te reageren. Qassim heeft dit gedaan, in samenwerking met keramiste Brigitte Reuter. Qassim is geboren in Irak (1949, Bagdad). De tekens, kleuren, sporen in zijn werk verwijzen naar die oosterse achtergrond. Het zijn weliswaar stenen signalen uit een andere cultuur, maar wonderwel passend bij de plavuizen vloeren en museummuren van Gouda. Een geheimzinnige harmonie. Hoewel er ook het nodige drama schuilgaat achter de kunstwerken, is de toonzetting optimistisch: Good morning!
Het werk van Qassim is over de hele wereld verspreid, onder zowel musea als particuliere verzamelaars. Onlangs ontving Qassim een uitnodiging van het Nationale Museum van Irak in Bagdad voor een solo tentoonstelling. Gouda is bijzonder vereerd deze wereldkunstenaar in de wintermaanden in haar midden te hebben gehad. Frank Welkenhuizen van de gelijknamige kunsthandel in Utrecht was verantwoordelijk voor de coördinatie alsmede de productie van het begeleidende boek dat naast een aantal teksten over het werk van Qassim ook een groot aantal afbeeldingen bevatte.
19
IV
EVENEMENTEN / ACTIVITEITEN
Het jaar 2012 stond bol van de activiteiten. Hoogtepunten waren: Crowdfunding voor de stadsmaquette Haringparty in de museumtuin Poëzienacht met zes stadsdichters Kaarsjesdag. Op alfabetische volgorde een overzicht van alle evenementen en activiteiten: Boekpresentatie Willem Hesseling Onder grote belangstelling is op 2 november 2012 het boek Kruiswegstaties (handschrift van liefde) gepresenteerd in Museum Gouda. Dit boek, met schilderijen van Willem Hesseling en gedichten van Hans Bouma, is ook te koop in de museumwinkel. Conservatoren Spreekuur Net als voorgaande jaren werd er iedere eerste dinsdag van de maand een spreekuur gehouden. Tijdens dit spreekuur konden bezoekers hun meegebrachte voorwerpen laten bekijken en beoordelen door de conservator. Daarnaast werden vele verzoeken om informatie afgehandeld buiten dit spreekuur. Crowdfunding voor stadsmaquette Op 17 april startte de campagne voor de financiering van de maquette met een bijeenkomst in de Gasthuiskapel door middel van Crowdfunding. Er moest 30.000 euro opgehaald worden om de financiering rond te krijgen. Toen de stichting Spoor het Kasteel kocht, de burgemeester het Stadhuis en de ABN AMRO het Catharina Gasthuis, begon het te lopen. Enkele maanden later telde de Stadsmaquette honderden aandeelhouders, die elk hun eigen pandje in de maquette op schaal hadden gekocht. Zelfs kinderen kochten bootjes en hondjes voor een tientje. Op 3 juli werden de kinder-aandeelhouders bijgepraat door projectleider Merel Keuper in het museum.
20
Cultureel programma bij de tentoonstelling Schetsen van Schoonheid Tijdens Schetsen van Schoonheid is er een veelheid aan extra activiteiten georganiseerd, zoals lezingen door o.a. Hette Abma en Ronald Plasterk, project Bevrijdingsglas i.s.m. de Firma Van Drie, zangworkshops door het Randstedelijk Zanginstituut, concerten oude muziek, demonstraties glas-in-lood, (familie)rondleidingen en diverse kinderactiviteiten. De tentoonstelling duurde tot en met 9 april 2012.
Lezing Ronald Plasterk in Het Ruim
Culturele Zondag concert Culturele Zondagen Gouda organiseerde op zondag 25 november een concert in Museum Gouda. Violiste Natasja van Doesburg en pianist Cees-Willem van Vliet brachten in de Gasthuiskapel een programma rondom de componist Robert Schumann. De Bezetting Speelt Naast de concerten in o.a. het Dordrechts Museum en Museum Boijmans van Beuningen verzorgde het 10-koppige kamermuziekensemble De Bezetting Speelt nu ook een serie van vijf concerten in Museum Gouda. Het eerst concert in de serie vond plaats op zondag 14 oktober 2012. Op 9 december 2012 speelden zij voor de tweede keer in de Gasthuiskapel. Goldapoortje Op 11 december 2012 – tijdens de traditionele Kaarsjesdag – werd de tentoonstelling Gouda ommuurd / de poorten van 'ter Gouw' van de archeologische Vereniging Golda geopend, in het Goldapoortje. Gouda bij kaarslicht (kaarsjesdag 2012) Gouda bij Kaarslicht 2012 was weer een succes. Op 11 december heeft Museum Gouda een kleine 3000 mensen ontvangen. De entree was deze dag gratis. Bezoekers werden opgewacht door een heuse Kerstman. Er waren optredens in de Gasthuiskapel, verhaal op zaal bij de tentoonstelling Rood, Geel en Groen en kraampjes in de museumtuin. 21
Goudse Keramiekdagen/Plateelkeurdag Op 17 en 18 mei waren de Goudse Keramiekdagen. Op Hemelvaartsdag 17 mei, weer zoals ieder jaar, vond de Plateelkeurdag plaats in de museumtuin. Keramiekspecialisten Johan Karelse, Nico van Eijk, Barbara Walraven, Dick Bode en Museum Gouda conservator Hans Vogels voorzagen de bezoekers van relevante informatie over hun meegebracht Gouds Plateel. Restaurator Hanne Friederichs restaureerde drie dagen ‘live’ in de Catharinazaal. Tijdens de keramiekdagen mochten kinderen in de museumtuin huizen kleien. Goudse haringparty Na het grote succes van de eerste Goudse Haringparty in 2011 vond op dinsdag 19 juni 2012 de tweede editie plaats. Om 16.30 uur opende Peter Jansen in de Sint-Janskerk, waarna Gerard de Kleijn kort iets vertelde over de te realiseren stadsmaquette. Daarna begaven ruim 280 bezoekers zich naar de Museumtuin om te genieten van muziek, een drankje en een hapje. Om 18.30 uur begon een zeer spannende Amerikaanse veiling van het eerste Haringvaatje. Door deze manier van veilen, die door de enthousiaste veilingmeester Dick Raat werd geleid, zorgden de Goudse ondernemers er gezamenlijk voor dat een recordbedrag van € 8.500 werd bereikt. Het veilingbedrag was dit jaar bestemd voor de stadsmaquette en de hoogste bieder, Natuursteenbedrijf Ben Overkamp, overhandigde de cheque aan directeur Gerard de Kleijn. Gouds Klarinet Ensemble Op initiatief van vrijwilliger Robert van Oel trad op zondagmiddag 11 november het Gouds Klarinet Ensemble op in de Gasthuiskapel van Museum Gouda. Museumbezoekers, vrienden van Museum Gouda en Museumkaarthouders kregen dit muzikale onthaal gratis aangeboden. Herinrichting Grachtzaal, onthulling Erasmus beeld De Grachtzaal is met eigen middelen heringericht. Hier wordt de 16e eeuw van Gouda gepresenteerd. Eye catcher is een aangekocht beeld van Erasmus, vervaardigd door beeldhouwer Eveline van Duyl. Dit beeld is op 1 mei officieel onthuld. Ook de gebroeders Crabeth, Coornhert en Gerard Leeu hebben een plek gekregen in de Grachtzaal. Multinational Ortec is partner geworden van de Grachtzaal. Lezing Erasmus Genootschap Op de verjaardag van Desiderius Erasmus, zondag 28 oktober, organiseerde het Erasmus Genootschap Gouda een lezing: Erasmus was tegen oorlog, maar…. Erasmusspecialist Jan van Herwaarden verzorgde deze lezing. Lezingen Museumvrienden Twee Vriendenlezingen (uit een cyclus van 3 – 1 vond plaats in 2011) waren geïnspireerd door drie kunstwerken over "Het Kind" die te bezichtigen zijn in Museum Gouda. Twee hoog aangeschreven deskundigen lieten hun licht schijnen over deze kunstwerken te weten: Dr. Jan Mens (21 maart) en Dr. Theo Veld (13 september). In 2013 worden de lezingen gebundeld in een brochure in de € 2 reeks.
22
Live restauratie in Het Ruim Begin juni zijn de twee Schuttersstukken die door de plofkraak zijn beschadigd, gerestaureerd op zaal door Patricia Ortiz. De gestolen monstrans is niet teruggevonden, maar de schade aan de monumentale deur en de schade aan de 17e eeuwse schilderijen zijn uitgewist. Museumweekend Het museumweekend, ieder jaar georganiseerd door de Nederlandse Museumvereniging, vond dit jaar plaats op 14 en 15 april 2012. Museum Gouda was tijdens dit weekend gratis toegankelijk voor bezoekers. Om plaats de maken voor een open depot, is de museumbibliotheek opgeheven. Tijdens het museumweekend is van de gelegenheid gebruikt gemaakt de boeken tijdens een boekenmarkt aan te bieden. Dit was een groot succes: voor openingstijd stonden de bezoekers al voor de deur. In de Gasthuiskapel speelde Cees de Vlaming op een ouderwetse lier. Muziek in museumtuin Firma Van Drie organiseerde in de tweede museumtuin weer een aantal concerten op 6 mei, 3 juni, 1 juli, 5 augustus en 2 september. Nacht van de verwondering, Goudse Poeziënacht Zes stadsdichters, onder andere oud-stadsdichter Joost Zwagerman, traden op 27 oktober 2012 ’s avonds op in Museum Gouda. De dichters droegen in twee rondes in een eigen zaal van het museum voor. Beeldende kunst en poëzie versterken elkaar en ‘verwondert’. Speciaal voor deze avond hadden de dichters een gedicht geschreven bij een topstuk uit de collectie van Museum Gouda. Wethouder van cultuur Daphne Bergman verzorgde de opening. Marcel van den Tooren leidde de bezoekers door het museum, dat één avond het poëtisch centrum van Nederland was en Skinfiltr8er verzorgde de intermezzo's.
Joost Zwagerman (foto: Martin Oudshoorn)
23
Onthulling schilderij Goudse Stadhuis van Bosboom Museum Gouda heeft op 4 september op de veiling van Christie’s in Amsterdam een werk van Johannes Bosboom (1817- 1891) aangekocht. Op 30 oktober is het schilderij met het oude Stadhuis officieel onthuld door interim burgemeester Mans. Onthulling stadsmaquette 18 december 2012 De nieuwe burgemeester van Gouda heeft de stadsmaquette in aanwezigheid van honderden aandeelhouders onthuld. Henkjan Sprokholt als onderzoeker en Herbert Tomesen (Artitec) als bouwer hebben een enorme klus geklaard. Museum Gouda heeft er een grote publieksattractie bij. De bedoeling is dat de maquette zeker 10 jaar in de Grachtzaal opgesteld blijft staan. Ter ere van de maquette is een glossy over Gouda in 1562 uitgebracht. Alle aandeelhouders hebben in 2013 vrij toegang tot het museum om hun eigen pand in de historische context te kunnen aanschouwen. Open Monumenten Dag Tijdens Open Monumenten Dag (OMD) op 8 september 2012 (met als thema Groene Schatten) was het museum de gehele dag gratis toegankelijk. Het museum was in de route door Gouda opgenomen. Op 7 september was er in de tuin en in de Catharinazaal de zogenaamde Klassendag, georganiseerd door OMD. Op 8 september organiseerde Amateurkunst Gouda i.s.m. het Randstedelijk Zanginstituut ook de Korendag, waarbij er tussen 12.00 en 14.30 uur diverse koren hebben opgetreden in de Gasthuiskapel. Presentatie digitale groeikaart In aanwezigheid van het bestuur van het Catharina Gilde is de digitale groeikaart gepresenteerd: duizend jaar geschiedenis in 7 minuten. Alweer een nieuw element van het stadsmuseum, geheel gebaseerd op historisch kaartmateriaal. Het Catharina Gilde heeft de productie financieel mogelijk gemaakt. De film is gemaakt door Maps+Motion. Presentatie Leeu in Grachtzaal Op 24 mei presenteerde het Gouds Boek&DrukkersGilde zich in het museum om vijf eeuwen boekdrukkunst in Gouda te tonen. Boekdrukker Gerard Leeu wordt gerekend tot een van de grote zonen van Gouda. Dankzij een bruikleen van het Archief is er nu permanent een boekdrukwerk van Leeu in de Grachtzaal te zien. Tango d’oro De tango in de tuin werd in 2012 weer georganiseerd door Tango d’oro. Op 10 juni en 16 september vonden deze sfeervolle tango’s plaats in de museumtuin. Themarondleidingen Er zijn maandelijks rondleidingen georganiseerd waarbij steeds een ander thema centraal stond. De rondleidingen duurden een uur en werden verzorgd door een ervaren rondleider. Toelichting op het werk van Wim Jansen Op 8 september, 26 september, 6 oktober, 24 oktober was Reeuwijkenaar Wim Jansen in Museum Gouda voor een toelichting op zijn fantastisch tekenwerk.
24
Verhaal op zondag Een nieuwe serie met verhalen van Goudse dominees - omlijst door live muziek – die vertellen waarom een kunstwerk of voorwerp voor hen, en voor nu, een bron van inspiratie is. “Verhaal op zondag” was voor iedere museumbezoeker gratis toegankelijk. Zondag 4 november is het eerste verhaal verteld door dominee Trijnie Bouw. Het tweede verhaal is verzorgd op zondag 2 december 2012 door Kim Magnee.
25
V
EDUCATIE
In mei 2012 is Marleen van Lanen in dienst gekomen als medewerker educatie. Sindsdien is er een start gemaakt met de aankleding van de educatieve ruimte, is er nieuw materiaal ontwikkeld en zijn de contacten met scholen aangehaald. De volgende tentoonstellingen, activiteiten en programma’s hebben plaatsgevonden in 2012: Tentoonstellingen Schetsen van Schoonheid 23 nov 2011- 9 april 2012 Om de tentoonstelling “Schetsen van Schoonheid” te voorzien van een educatief pakket, is Sandra Overweg tijdelijk en parttime aangetrokken. Deze expositie is in 2012 door 825 basisschoolleerlingen en 276 leerlingen uit het voortgezet onderwijs bezocht. Er is een samenwerking aangegaan met Driestar Hogeschool. Pabostudenten van deze school traden op als rondleiders voor basisschoolleerlingen. Coornhert Gymnasium 20-26 april De samenwerking met het Coornhert Gymnasium is voortgezet en heeft weer geresulteerd in een fraaie tentoonstelling. Deze werd gemaakt door leerlingen uit de zesde klas met beeldende vorming in hun examenpakket. Ieder heeft op heel eigen wijze vormgegeven aan een aspect van het thema “Overleven”. Kunst voor Kids 11 mei-10 juni
Tijdens de Goudse Salontentoonstelling was er speciaal voor kinderen de tentoonstelling “Kunst voor Kids”. In Lokaal 9 van het museum was van iedere salonkunstenaar een kunstwerk te koop voor 25 euro. Als je jonger was dan 18 jaar kon je zo’n kunstwerk kopen. Toegang voor ouderen in Lokaal 9 was in die periode verboden. De kinderen mochten direct het gekochte kunstwerk mee naar huis nemen. Kunst voor Kids was een groot succes: maar liefst 41 kinderen kochten een kunstwerk.
26
Educatieve programma’s CKV-Kijkwijzer Er is een kijkwijzer gemaakt voor het vak CKV. Deze kijkwijzer helpt leerlingen met het actief bekijken en ervaren van de verschillende collecties van het museum. Door middel van achtergrondinformatie, vragen en opdrachten worden leerlingen aangespoord om goed na te denken over de mogelijke betekenissen van de kunstwerken. De open en gesloten vragen helpen de leerling bij het formuleren van een onderbouwde eigen mening. De leerlingen kijken en maken de vragen en opdrachten op eigen gelegenheid en in eigen tempo. De Kijkwijzer is gratis van de website te downloaden. Klaasje, wat zit er in je vaasje? Deze klassikale museumles voor kleutergroepen werd in 2012 ontwikkeld en gaat vanaf januari 2013 van start. Klaasje woont in een mooie oude vaas in het museum. Op school maken de kinderen middels een filmpje al kennis met Klaasje. In het museum ontmoeten ze hem in het echt. Klaasje vertelt dan dat hij gek is op verzamelen en nodigt de leerlingen uit om alle mooie dingen in het museum te gaan bekijken. Twee rondleiders nemen de kinderen mee langs de objecten. Naderhand vertellen de kinderen aan Klaasje wat ze allemaal gezien hebben. Zo maken de leerlingen spelenderwijs kennis met de collectie van Museum Gouda. De les duurt ongeveer een uur en is bestemd voor maximaal 32 leerlingen. Dierensafari De Dierensafari is een project waarin de kinderen op zoek gaan naar dieren in het museum. Hierbij leren ze dat dieren er in de kunst vaak anders uitzien dan in het echt. De kinderen leren het begrip ‘symboliek’ en wanneer een dier een symbolische betekenis heeft. Dit programma is gemaakt voor kinderen uit de groepen 3 tot en met 6 van het basisonderwijs, in de leeftijd 6 tot 9 jaar. Goudazoekers Goudazoekers is een cultuurhistorisch project voor de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs dat gaat over de rijke geschiedenis van de stad Gouda. In een openingsbijeenkomst krijgen leerlingen het verhaal te horen over de stad Gouda. Om poorter te mogen worden van deze stad met een zeer rijke geschiedenis moeten de leerlingen vier avonturen meemaken. Deze avonturen hebben de thema’s: rechtspraak en verdediging; handel en vervoer; religie en kunst; en zieken- en sociale zorg. In elk avontuur maken de leerlingen een tocht door de stad, waarbij ze kennis maken met de gebouwen en gebeurtenissen van vroeger. 27
Historische figuren maken de geschiedenis van de stad nog inzichtelijker. Bij de feestelijke slotbijeenkomst op 12,13,19 en 20 juni 2012 ontvingen ruim 200 leerlingen het poortersdiploma in de tuin van Museum Gouda. Goudazoekers was een samenwerkingsproject met de Openbare Bibliotheek Gouda, Streekarchief Midden Holland, Museum Gouda, het Historisch Platform en de Brede School Gouda. Moordspel Leerlingen van de brugklas gingen als rechercheurs op zoek naar gegevens omtrent een echt gebeurde Goudse moord (in de 17de en 18de eeuw). Daarbij maakten ze gebruik van alle zoekmogelijkheden die de bibliotheek, het archief en museum aan bezoekers te bieden hebben. Er waren vijf verschillende moorden en vijf verschillende groepen. Het spel startte met een filmpje over een waargebeurde moord. Daarna werkten de leerlingen zelfstandig en maakten ze opdrachten bij de drie instellingen. Na afloop kwamen de leerlingen weer bij elkaar in de bibliotheek en bekeken ze de afloop van ‘hun’ moord. Activiteiten Kindermuseum Ruim1op10 (voorjaar 2012) Museum Ruim1op10 is de op schaal (1op 10) nagebouwde maquette van Het Ruim van Museum Gouda. In dit schaalmodel konden kunstenaars experimenteren met verschillende beeldende technieken, fotografie en videoanimaties. Het Kindermuseum Ruim1op10 was een vervolg op dit project voor kinderen die geïnteresseerd zijn in kunst en die houden van tekenen, knutselen, fotograferen en experimenteren. Na een inspirerende tocht door Museum Gouda gingen kinderen aan het werk in de educatieve ruimte van het museum. Daar werkten ze samen met een kunstenaar aan een tentoonstelling en een digitale expositie. Deze expositie was dag en nacht toegankelijk via de website. Het geheel werd gecoördineerd en begeleid door Hanneke Hemmes en Maudy Brussel. Kinderworkshops Geel (13 en 20 mei) Kinderen uit groep 3, 4 en 5 gingen op zondag 13 en 20 mei onder leiding van kunstenares José Krijnen in het museum op zoek naar de kleur geel. Hierbij filosofeerden ze over vragen als: Wat is kleur? Kan een blinde weten wat geel is? En wat is écht geel dan? De inspiratie die de kinderen opdeden, hebben ze vertaald in verf op doek. De resultaten hiervan waren vanaf 28 mei te zien. Workshop middeleeuws boekje maken (16 mei) Op woensdag 16 mei konden kinderen onder leiding van kunstenares Wilma van Ipenburg gratis meedoen aan een workshop waarbij ze met diverse technieken een middeleeuws boekje maakten.
28
Workshop Suzan Schuttelaar (6 juni) Op woensdagmiddag 6 juni konden kinderen gratis meedoen aan een schilderworkshop van kunstenares Suzan Schuttelaar. De kinderen mochten het onderwerp zelf kiezen, zoals een stilleven of een zelfportret. De workshop werd gegeven in lokaal 9 van het museum en vond plaats in het kader van de Salon2012. Workshop Hélène Frederiks (16 oktober) Op dinsdag 16 oktober gaf vrijwilligster Hélène Frederiks een schilderworkshop voor kinderen. Het thema was “Zelfportret”. De workshop was toegankelijk voor kinderen van 8 tot 12 jaar. Klassedag (vrijdag 7 september) Voorafgaand aan de Open Monumentendag bezochten klassen van drie verschillende basisscholen Museum Gouda. Het thema van deze Klassedag was “Groen van toen”. De kinderen kregen een rondleiding door de museumtuin en maakten een speurtocht in lokaal 9. Daar moesten de kinderen verschillende florale motieven op Gouds plateel bij elkaar zoeken. Groene speurtocht Open Monumentendag zaterdag 8 september Open Monumentendag stond dit jaar in het teken van “Groen van toen.” Aansluitend bij dit thema konden kinderen voor 1 euro een speurtocht kopen, waarbij ze op zoek gingen naar de verschillende tinten groen in het museum. Slechts drie kinderen deden deze speurtocht. Maandelijkse inschrijfrondleidingen Vanaf september werd er maandelijks een rondleiding verzorgd waarop individuele bezoekers zich in konden schrijven. Iedere keer was er een ander thema, zoals de Arntzeniuscollectie of de Topstukken. De rondleidingen werden over het algemeen goed bezocht, vaak door mensen die meer dan een keer meededen. In de tweede helft van 2012 hebben ongeveer 130 mensen meegedaan aan een inschrijfrondleiding. Overig Aankleding educatieve ruimte Er is een begin gemaakt met de aankleding van zaal 9 als educatieve ruimte. Er liggen kleurplaten en kleurpotloden, enkele puzzels, verkleedkleren en er staan kunstwerken die kinderen vermoedelijk aanspreken. Op termijn zal deze ruimte nog verder aangekleed worden.
29
Presentatie boekje Op 21 november werd het boekje “Verrassende kunstontmoetingen met kinderen“ gepresenteerd in Museum Gouda. De schrijfster is Winnie Verbeek, docente beeldende vorming van Hogeschool Driestar. Doelgroep van het boekje is (toekomstige) leerkrachten die in een museum met kunst aan de slag gaan.
Werving nieuwe rondleiders Er zijn vijf nieuwe rondleiders aangenomen: Kiki Knegjens, Ryan Elting, Henk Hennekes, Marry van der Lugt en Erik Houwer. Zij gaan zowel educatieve projecten voor kinderen begeleiden als volwassenen rondleiden. Zij volgden diverse rondleidingen van onder meer Hans Vogels en van bestaande rondleiders. Ook de andere rondleiders konden met deze cursus hun kennis opfrissen. Cijfers In totaal namen ruim 2900 leerlingen in georganiseerd verband deel aan educatieve projecten: 1720 scholieren van het basisonderwijs, 1200 leerlingen uit het voortgezet onderwijs. In 2012 zijn er 80 rondleidingen voor volwassenen gegeven.
30
VI
MARKETING EN PR
In het jaarplan van 2012 formuleerden we 5 doelstellingen. Deze zijn alle vijf uitgevoerd: De huisstijl is aangepast De “Topstukken” zijn gepubliceerd De website is vernieuwd We hebben geadverteerd in de Nationale Museumladder We hebben samen met de Sint-Janskerk 1250 combitickets verkocht. Onderstaand een concreet overzicht in alfabetische volgorde: Acties Museum Gouda heeft meegewerkt aan diverse acties, waaronder de Goudse wafeltjesactie. Via Krant van Gouda is een ‘gratis koffie’ actie voor Reeuwijkenaren georganiseerd ten tijde van de tentoonstelling ‘de fantasiewereld van Wim Jansen’. Er waren diverse kortingsacties voor leden en bewoners van onze partners Rabobank, Mozaïek Wonen en Ortec. Ook is er samengewerkt met de openbare Bibliotheek: sinds vorig jaar krijgt men op vertoon van het lidmaatschap van de bibliotheek twee euro korting bij Museum Gouda. Er is een samenwerkingsverband aangegaan met drie Goudse restaurants: op vertoon van het entreebewijs van Museum Gouda krijgt men een korting op de rekening. Advertenties Naast de advertenties ten behoeve van Schetsen van Schoonheid, is er geadverteerd in o.a. het Cultureel Supplement van NRC. Ook hebben we een gratis pagina in het jaarboek JAART 2013. In de Krant van Gouda verscheen in 2012 driemaal een katern Museum Gouda van 4 pagina’s: de aankondiging van het Crowdfunding project, de Goudse Salon en de onthulling van de stadsmaquette. Brochures De trend werd gezet met de €2 brochure van de lezing van Henk van Os tijdens Schetsen van Schoonheid. Daarna volgde een brochure met de 5 lezingen die plaatsvonden ten tijde van deze tentoonstelling. In 2012 verscheen op 2 oktober de brochure Schutterstukken van stagiaire Lucas de Jong. Er is ook een €1 reeks verschenen, met brochures over Leeu, verdraagzaamheid (Folkert Anders) en een over de geschiedenis van het gebouw. Engelse brochure Op verzoek van velen is in 2012 de brochure van het museum in het Engels verschenen. Deze wordt zowel gebruikt voor museumbezoekers als voor externe wervingsacties.
31
Facebook Eind 2012 is er een Facebookpagina in gebruik genomen, waarop activiteiten vermeld worden; langzaam krijgen we steeds meer vrienden. Free publicity Bijna wekelijks is er een persbericht verschenen in de regionale kranten AD Groene Hart, Goudse Post en Krant van Gouda. Verder zijn we o.a. opgenomen in de Kidz Museumgidz en de Museumkalender 2013 van Becking & Blitz.
Huisstijl In 2012 is de oude voorraad enveloppen, briefpapier e.d. voor het grootste gedeelte opgemaakt. De nieuwe huisstijl voor Museum Gouda is ontworpen door het Gouds grafisch ontwerpbureau 3Megawatt. De schrijfwijze van museumgoudA is per 2012 gewijzigd in Museum Gouda. Nieuwsbrief De digitale nieuwsbrief van Museum Gouda is in 2012 totaal 8 keer verstuurd naar 750 geïnteresseerden. Op de homepagina van www.museumgouda.nl kan men zich opgeven voor de nieuwsbrief. Topstukken & Masterpieces Op 16 april 2012 ontving wethouder Cultuur, Daphne Bergman het eerste exemplaar van het nieuwe hoogtepuntenboekje van Museum Gouda. Het boekje ‘Topstukken’ omvat dertig van de meest waardevolle, interessante en mooiste voorwerpen uit de omvangrijke collectie van Museum Gouda. Eind 2012 verscheen de Engelse vertaling ‘Masterpieces’. Beide boekjes worden voor slechts € 10 in de museumwinkel verkocht. Trouwrapportages Op verzoek kunnen er in het museum trouwreportages plaatsvinden, hetgeen in 2012 ook weer veelvuldig is gebeurd. Veel bruidsparen maakten gebruik van de prachtige ambiance. In de museumtuin kan ook getrouwd worden. 32
Tweemaandposters Elke twee maanden is het evenementenprogramma van Museum Gouda regionaal verspreid door vrijwilliger Gilbert. Twitter Eind 2012 telden we zo’n 1600 volgers, 600 meer dan in 2011. Website Eind 2012 is de nieuwe website gelanceerd. De vormgeving was in handen van 3MegaWatt, de bouwer is Buro de Peper. Onder andere nieuw op de website: ‘de topstukkenkeuze van’, waarbij prominente Nederlanders zoals Alexander Pechtold en Joost Zwagerman hun mening geven over hun favoriete topstuk van Museum Gouda. De website van Museum Gouda werd in 2012 44.000 maal bezocht, waarvan 31.000 nieuwe bezoekers zijn.
33
VII
ONDERHOUD
Alle strikt noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden zijn in 2012 uitgevoerd. Een opsomming: Schoorsteen op dak boven oude keuken/lokaal 9: stucwerk vernieuwd, metaalwerk behandeld tegen roest. Oude keuken/lokaal 9: voegwerk in vloer op diverse plaatsen hersteld. Dakluik op kapel zinkwerk hersteld/gesoldeerd. Stoep voor Oosthaven 10: nieuwe tegel + voegwerk hersteld. Voordeur Oosthaven 10: gerestaureerd + geschilderd i.v.m. “plofkraak”. Binnendeur hersteld i.v.m. “plofkraak”. Hal voor muurwerk hersteld + geheel geschilderd i.v.m. “plofkraak”. Ruim muurwerk hersteld + geschilderd i.v.m. “plofkraak”. Buiten schilderwerk kantoorpand Molenwerf 5 Buiten schilderwerk Museum Molenwerfzijde bijgewerkt en waar nodig opnieuw geschilderd. Muurwerk binnenplaats bij oude keuken/lokaal 9: totaal geschilderd Luiken binnenplaats (toegang stoomketel) vernieuwd in iroko teak + geschilderd. Binnenschilderwerk Grachtzalen ramen/kozijnen totaal. Folie op ramen vervangen in de Grachtzalen. Nen 3140 elektra keuring + aanpassingen waar nodig. Waterontharder (Osmose installatie) kapel vervangen. Geluidgever Brandmeldinstallatie (Slowhoop) in kapel bijgeplaatst. Voormalige bibliotheek: balklaag aangepast aan nieuwe depotsituatie, verstevigd d.m.v. stalen profielen/balken en vloer totaal vervangen. Muurwerk + plinten geschilderd in voormalige bibliotheek. Verder zijn de gebruikelijke onderhoudscontracten uitgevoerd en de diverse keuringen gedaan. Het jaarplan voor onderhoud 2013 is doorgesproken met de gemeente Gouda en wordt grotendeels uitgevoerd in 2013.
34
VIII SAMENWERKING & SPONSORING Museum Gouda heeft ook in 2012 weer deelgenomen aan tal van professionele werkverbanden, waarvan de belangrijkste zijn: Nederlandse Museumvereniging Vereniging van Rijksmusea Adlib Gebruikersgroep Bovendien participeert Museum Gouda in een onderzoek van Helicon naar nieuwe methodes van klimaatmeting. In artistiek opzicht werkt Museum Gouda samen met: De “Binnenkrant” van museumkunstenaar Henri Boere Kunstenaarsvereniging Firma Van Drie Stadsdichter Klara Smeets Kindermuseum Ruim 1:10 Galeries van Arie Bouter, Menno Meijer, Arwin de Beer In cultuurhistorisch opzicht werkt Museum Gouda samen met: Historisch Platform Gouda Historische Vereniging Die Goude Archeologische Vereniging Golda Goudanet Erasmus Genootschap Gouda Gouds Boek & Drukkers Gilde In educatief opzicht werkt Museum Gouda samen met: BAM Brede school Driestar Educatief Coornhert Gymnasium Keramiekopleiding SBB Gouda In promotioneel opzicht werkt Museum Gouda samen met: Gemeentelijk platform stadspromotie Organisatieburo Grand Canyon & Tip (toeristisch informatiepunt) Best Western Hotel Gouda Sint-Janskerk Stichting Open Monumentendag Gouda Goudse Keramiek Dagen Gouda bij kaarslicht Op alle fronten is de samenwerking in 2012 verbeterd, ook waar die vroeger haperde. Samen met de Sint-Janskerk is de succesvolle tentoonstelling Schetsen van Schoonheid in 2012 afgerond. Samen met de Firma Van Drie is de SALON2012 georganiseerd. Samen met de stadsdichter is de Poëzienacht 2012 georganiseerd. Samen met Golda is in het Goldapoortje de tentoonstelling “Gouda Ommuurd” ingericht.
35
Goudse museumvrienden Museum Gouda prijst zich gelukkig met het bestaan van de Vereniging van Goudse Museumvrienden. De vereniging telt 500 vrienden. Het bestuur van de Vriendenvereniging heeft in 2012 besloten tot instelling van een Restauratiefonds. Hiermee worden restauraties van Gouds Plateel betaald. In de vriendenvitrines zijn in 2012 de volgende collecties te zien geweest: 9 mei t/m 12 augustus 2012: Boeken van handboekbindster en boekrestaurator Wilma van Ipenburg 23 augustus t/m 25 november 2012: Welkom op Lilliput Lane! miniatuurhuisjes uit de collectie van museumvrienden Marja en Willem Verwoerd 28 november 2012 t/m 3 maart 2013: Koppermaandagprenten uit de verzameling van Inez Meter Gouds Catharine Gilde De jaarlijkse Gildelezing werd in 2012 gehouden door drs. René Hoppenbrouwers, directeur van Stichting Restauratie Atelier Limburg. Hij vertelde zijn aandachtig gehoor over de restauratie van de Goudse zijpanelen van het altaarstuk, in 2012 voor het publiek te zien in het Bonnefantenmuseum in Maastricht. Het bestuur van het Catharina Gilde maakte in 2012 de productie van de digitale groeikaart mogelijk: 1000 jaar Gouda in 7 minuten. De film draait permanent in de Gasthuiszaal. Ook nam het bestuur in 2012 het initiatief om het Gilde uit te breiden met “Gezellen”, aspirant Gildeleden. Partners Museum Gouda telde in 2012 enkele “partners”, die een museumzaal geadopteerd hebben: Bunnik-Salari: Catharinazaal Mozaïek Wonen: Ruim Ortec: Grachtzaal Rabobank Gouwestreek: Zaal 4 Dankzij steun van het echtpaar Bunnik-Salari kon de catalogus bij de Regina tentoonstelling worden uitgegeven. Door de inzet van Mozaïek Wonen bezochten vele huurders van deze corporatie voor het eerst van hun leven Museum Gouda. Met steun van Ortec kon de schade aan schilderijen na de plofkraak in maart 2012 gerestaureerd worden. Via het netwerk van de Rabobank werd de tentoonstelling van Wim Jansen in Reeuwijk gepromoot.
36
IX
FACILITEITEN
Locatieverhuur In Museum Gouda zij twee ruimtes geschikt voor verhuur: De Gasthuiskapel voor een exclusieve receptie of ontvangst Het Ruim voor een lezing of exclusief diner Regelmatig worden de beide ruimtes samen verhuurd voor een lezing in de Gasthuiskapel en een borrel of een diner in het Ruim. Museumwinkel Het eerste volle jaar in de winkel aan de Oosthaven 9. De winkel wordt steeds professioneler. De enthousiaste vrijwilligers worden ook opgeleid om entreekaarten te verkopen en de bezoekers relevante informatie te geven. Er is een wisselvitrine waarin altijd werk ligt van twee firmanten van de Firma Van Drie. Boeken over de tentoonstellingen Regina, Qassim en het grof aardewerk van de pottenbakkers gaan grif over de toonbank. Ook de boeken over de cartons en de ‘Goudse glazen’ waren ten tijde van de tentoonstelling Schetsen van Schoonheid erg populair. De museumwinkel is ook te bezoeken zonder entreekaartje voor het museum; dus handig voor de aanschaf van een cadeautje op zondag! Museumcafé Het Museumcafé wordt geëxploiteerd door Sharon van Gastel en is de ideale locatie voor een kop koffie, een lunch of een Afternoon Tea. Door mond tot mondreclame krijgt het museumcafé steeds meer naamsbekendheid en het afgelopen jaar heeft er niet alleen een verschuiving plaatsgevonden wat betreft het marktsegment maar is er ook een kleine toename van het aantal gasten te zien. De verdeling is als volgt Toeristen Gasten uit Gouda en omgeving Ontvangsten en receptie
45% 25% 30%
37
X
ORGANISATIE
Algemeen De organisatie bestaat uit een team van vaste medewerkers, vrijwilligers en stagiaires, die met elkaar een hechte groep vormen en zich gezamenlijk inzetten om van het museum een succes te maken. In overleg met de personeelsvertegenwoordiging heeft Museum Gouda zich in 2012 aangesloten bij de CAO VRM. In 2012 heeft Museum Gouda het in 2011 vastgestelde vrijwilligersbeleid verder uitgewerkt en geprofessionaliseerd. Dit gebeurde onder meer door het volgen van cursussen en door deelname aan bijeenkomsten van het Vrijwilligers Informatie Punt van de gemeente Gouda door enkele medewerkers. Het afgelopen jaar hebben we weer veel nieuwe vrijwilligers mogen verwelkomen. Sommige vrijwilligers zijn niet alleen verbonden aan een bepaalde afdeling, maar zijn binnen het museum actief waar het nodig is. Daarnaast hebben verschillende vrijwilligers hun kennis van de Goudse geschiedenis en van de museumcollectie verdiept door de cursus Goudologie te volgen en door deelname aan interne rondleidingen. Medewerkers (per 31 december 2012) Carina Blokzijl Arno Groenendal Karien van Hooff Gerard de Kleijn Conny Lagerweij Marleen van Lanen Bettie de Mol - Terlouw Dick de Mol Jan Muijt Helma Terlouw - van den Bos Hans Vogels Julia Zwijnenburg
Vrijwilligers Eve Ahrens Gilbert van de Akker Folkert Anders Greet Bakkum Annie Balk Marleen Blok Dick Bode Jacolien Brak Ina Breeksema Iet van Bueren Barbara Bulk Paul Daelmans Manon Degenkamp Janny Duijnstee Ryan Elting Sander Enderink Maja Etman Hélène Frederiks Cor van Gelderen Gert Guyt
Begindatum
Einddatum
01-01-2012 01-03-2012 19-11-2012 01-05-2012
22-10-2012
01-12-2012 01-05-2012
25-09-2012
30-07-2012
38
Begindatum Henk Hennekes Heleen Hoogland Erik Houwer Tineke Hoving Cees de Jong Liesbeth de Jong Corry Jongebreur – Lugthart Kiki Knegjens Alex van Kwawegen Ruud van der Leest Theo Liefaart Imelda van der Linden Marry van der Lugt Irene Monté Frits Muller Jos Naus Marinella Nederlof Louis Niks Rob van Oel Bertha van Oort Elise van Oosten Enio Paes Dorien Pors Lily Raeven Arie Thijs de Rek André Rootinck Joop Schaap Marina Scheijgrond Irene Schinkel Hugo Scholten Saskia Serlé Mirjam Snijdewint Tiny Teekens Adrie Terlouw Gail Tetteroo Suris Toekoen Wytze Visser Barbara Walraven Leo Wartenbergh Pieter van der Wel Agaath Westerman Nienke Zuidema
Einddatum
20-09-2012 01-06-2012 20-09-2012 01-12-2012 20-09-2012 04-09-2012 20-09-2012
01-07-2012 01-06-2012 01-03-2012
20-01-2012
03-07-2012
01-05-2012 13-03-2012
13-06-2012
Stagiaires Lucas de Jong Merel Keuper
Maatschappelijke stagiaires Jelmer Jong Justin Kraan Charlane Newman
39
