' E ZO N D H E I D S C E NT R U M 7A NTVE L D
JAARVERSLAG
INHOUDSOPGAVE
ALGEMEEN
3
Voorwoord
3
Bestuur
4
KWALITEITSBELEID EN STRATEGIE
7
Het werkgebied
7
Missie, mogelijkheden en keuzen
7
Samenwerkende disciplines
8
Samenwerking met anderen
9
Samenwerking gezondheidscentra
10
Continuïteit in de zorg
11
Betrokkenheid van de financier
11
Externe kwaliteitsbeoordeling
11
KWALITEITSMANAGEMENT
13
Kwaliteitsbeleid
13
Organisatie, overleg en besluitvorming
13
Planning & Control
15
Deskundigheidsbevordering
16
Arbo-beleid
19
Materieel management
20
Automatisering
20
Financiën
20
MANAGEMENT VAN ZORGVERLENING
23
Huisartsen
23
Centrumassistenten
29
Praktijkondersteuners
30
Fysiotherapeuten
30
Assistenten fysiotherapie
32
Thuiszorg
32
Maatschappelijk werk
33
Eerstelijnspsychologen
33
Psychiaters
34
Verloskundigen
35
Multidisciplinair zorgaanbod
37
CLIËNTGERICHTHEID VAN DE ORGANISATIE
40
Algemeen
40
Bereikbaarheid en beschikbaarheid
40
Informatievoorziening
40
Cliëntenkrant
40
Cliëntenraad
40
Klachtenbehandeling
41
ONTWIKKELINGEN EN EVALUATIE VAN BELEID
43
Algemeen
43
Evaluatie geplande activiteiten 2006
43
Planning 2007
44
BIJLAGEN
2
34
Diëtisten
47
Bijlage I
Toelichting kwaliteitsbeleid en strategie
48
Bijlage II
Toelichting kwaliteitsmanagement
49
Bijlage III
Toelichting management van zorgverlening
54
ALGEMEEN
Voorwoord In dit jaarverslag treft u de resultaten aan van gezondheidscentrum Wantveld op het gebied van ontwikkelingen in het beleid, de organisatie en de zorg voor onze cliënten in 2006. In 2006 is veel aandacht en energie besteed aan het kwaliteitsbeleid, inclusief het kwaliteitssysteem. Uitgangspunt hierbij was het nieuwe HKZ Normstelsel Ketenkwaliteit, dat in hetzelfde jaar is vastgesteld. In 2006 is ook afgesproken dat de verdere vormgeving van de zorgprogramma’s gezamenlijk zal worden opgepakt door de gezondheidscentra Merenwijk, Stevenshof en Wantveld. Daartoe is de stuurgroep zorgprogrammering opgericht, bestaande uit vertegenwoordigers van de drie gezondheidscentra. In 2006 zijn de voorbereidingen getroffen om met de gezondheidscentra Stevenshof en Merenwijk te komen tot een geformaliseerd samenwerkingsverband. In dit verslag kunt u lezen hoe onze organisatie en medewerkers op deze en andere ontwikkelingen zijn ingesprongen. Ook in 2007 willen wij weer een positieve bijdrage leveren aan verbetering en behoud van de kwaliteit van zorg. Namens het bestuur en medewerkers, N. Weijermans manager
mei 2007
3
Bes tu ur Het gezondheidscentrum kent een bestuursmodel. Het bestuur is belast met het besturen van de stichting. Daartoe is een manager aangesteld die de gedelegeerde verantwoordelijkheid heeft gekregen van het bestuur. In feite functioneert het bestuur als een raad van toezicht. In 2007 zal deze werkwijze geformaliseerd worden in de statuten van de beheersstichting gezondheidscentrum Wantveld. Het bestuur heeft zijn taak in 2006 vooral inhoud gegeven door aandacht te besteden aan de randvoorwaarden voor de continuïteit van de organisatie, de kwaliteit in het functioneren van het toezicht, en de visie op de toekomst van gezondheidscentrum Wantveld. Hiertoe is het bestuur vijf keer bijeen geweest. Aan de vergaderingen is tevens deelgenomen door de manager. In deze vergaderingen heeft het bestuur aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: het jaarverslag 2005; de jaarrekening 2005; de begroting en plannen 2007; samenwerking gezondheidscentra Merenwijk, Stevenshof en Wantveld; huisvesting; een nieuw bestuurslid; en de nieuwe financieringsstructuur voor gezondheidscentra. In april is als nieuw bestuurslid de heer J. Stam benoemd. Op 31 december is de samenstelling van het bestuur als volgt: De heer E.J. Bonnike De heer E.G. de Kievit De heer D. Marbus De heer J. Stam Mevrouw A. Willemze De heer A.J. Lamping Een belangrijk onderwerp van het bestuur in 2006 is de samenwerking tussen de gezondheidscentra Merenwijk, Stevenshof en Wantveld.
4
Per maart 2006 bestaat er een personele unie van de directeur bij gezondheidscentrum Merenwijk, Stevenshof en Wantveld. Om eenheid in aansturing te realiseren, zijn voorbereidingen getroffen. In 2007 wordt een koepelstichting voor de drie gezondheidscentra gevormd. De voorzitters van de besturen/raad van toezicht hebben daartoe gezamenlijk overleg gevoerd. A.J. Lamping voorzitter bestuur
5
KWALITEITSBELEID EN STRATEGIE
HET WERKGEBIED Gezondheidscentrum Wantveld is een samenwerkingsverband van uiteenlopende hulpverleners op het gebied van zorg. Van huisartsen en maatschappelijk werkers tot diëtisten: zij zijn er voor heel Noordwijk. Van de bijna 25.000 inwoners zijn er zo’n 11.300 cliënt bij het gezondheidscentrum. Noordwijk lijkt in veel opzichten op andere gemeenten in Nederland. Bijvoorbeeld wat gemiddelde leeftijd betreft, of sociaal-economische positie. Wat Noordwijk bijzonder maakt, is de ligging aan zee. Vooral in de zomer betekent dat een grote toeloop van bezoekers. Ook op het gezondheidscentrum neemt het werk dan toe. MISSIE, MOGELIJKHEDEN EN KEUZEN In 2005 is het meerjarenbeleidsplan 2006-2010 opgesteld. De hierin geformuleerde doelstellingen geven de hoofdrichting aan waarin het gezondheidscentrum zich de komende jaren wil bewegen. Zowel voor medewerkers van de organisatie als voor andere betrokken partijen wordt zo duidelijk welke beleidskeuzen voor de komende jaren worden gemaakt. Op basis van dit meerjarenbeleidsplan worden jaarplannen uitgewerkt, met daarin activiteiten die per kalenderjaar gepland staan. Per discipline zullen deze vervolgens worden vastgelegd in managementcontracten. Missie Gezondheidscentrum Wantveld biedt de beste zorg dicht bij huis. Het gezondheidscentrum biedt allerlei vormen van zorg onder één dak. In nauwe onderlinge samenwerking en dicht bij de woonomgeving van cliënten. Op hun vraag en hun behoefte is de zorg afgestemd. De zorgverleners weten dus wat er van hen wordt verwacht. Het werk in het gezondheidscentrum is onder te verdelen in acute zorg, preventieve zorg, interventiezorg en chronische zorg. Per cliënt
7
stemmen de zorgverleners hun werkzaamheden op elkaar af. Ze hebben regelmatig overleg en verwijzen, wanneer nodig, naar elkaar. Zodoende ontstaat een duidelijke meerwaarde ten opzichte van zorg door afzonderlijke disciplines. Wachtlijsten komen dan ook bijna niet voor in het centrum. Deze zorg is ‘vraaggestuurd’, voor iedereen toegankelijk, voldoet kwalitatief minimaal aan de professionele maatstaven, is transparant en cliëntgericht. Het gezondheidscentrum voert een innovatief beleid en is aantrekkelijk voor medewerkers. De verschillende zorgverleners werken niet alleen onderling intensief samen, maar ook met zorgorganisaties in de regio. Daardoor wordt het mogelijk om cliënten gericht te helpen. Hun vraag en behoefte worden zo optimaal mogelijk afgestemd op voorzieningen in de nabije omgeving. SAMENWERKENDE DISCIPLINES Binnen het gezondheidscentrum werken verschillende disciplines samen. Daaronder vallen huisartsen, centrumassistenten, praktijkondersteuners, fysiotherapeuten, assistenten fysiotherapie, apothekers, wijkverpleegkundigen, maatschappelijk werkers, eerstelijnspsychologen, psychiaters, verloskundigen en diëtisten. De centrumassistenten, de praktijkondersteuners en de assistenten fysiotherapie zijn in loondienst van de beheersstichting van het gezondheidscentrum. De maatschap huisartsen en de maatschap fysiotherapie hebben een toetredingscontract met de stichting. Huurders binnen het gezondheidscentrum zijn de eerstelijnspsychologen, de psychiaters, de verloskundigen en de diëtisten. De apothekers, de wijkverpleegkundigen en de maatschappelijk werkers hebben hun standplaats buiten het gezondheidscentrum; belangrijke onderdelen van de zorg verrichten zij echter ook binnen de muren van het gezondheidscentrum. Hierover bestaan samenwerkingsafspraken.
8
SAMENWERKING MET ANDEREN Zoals gezegd beperkt de samenwerking zich niet tot de disciplines binnen het gezondheidscentrum. Ook met organisaties van buiten wordt intensief samengewerkt. Dit is een belangrijke voorwaarde voor de continuïteit van kwalitatief hoogstaande zorg. Daartoe behoort ook het advies van specialisten uit de tweede lijn. Wanneer nodig, staan zij samen met de huisarts cliënten bij. Eventueel is daar nog een andere medewerker van het gezondheidscentrum bij aanwezig. Behalve deze consultatie is er gestructureerd extern overleg over de zorg van de cliënt. Zo hebben alle huisartsen en apothekers regelmatig contact. Ook bestaat er beleidsmatig overleg met externe instellingen. Al deze vormen van overeenstemming dragen ertoe bij dat het primaire proces, de zorg aan de cliënt, zo goed mogelijk is georganiseerd. Hieronder nog even op een rij: EXTERN OVERLEG Consultatie Consultatie orthopeed huisarts, fysiotherapeut en cliënt 1x per 2 maanden Consultatie dermatoloog huisarts en cliënt 1x per 2 maanden Consultatie tele-dermatologie continu Consultatie gynaecoloog huisarts en cliënt 1x per maand Consultatie geriater huisarts en cliënt 1x per maand Consultatie bedrijfsarts 1x per week bedrijfsarts ziet cliënt eenmalig Consultatie psychiater continu psychiater ziet cliënt 1-3 keer, evt. samen met huisarts
9
Extern inhoudelijk overleg HAGRO Noordwijk alle huisartsen Noordwijk FTO huisartsen, apothekers Noordwijk UHP overleg netwerk huisartsen en LUMC Fyranetwerk reuma reumatoloog, fysiotherapie LUMC, fysiotherapeuten 1e lijn Netwerk chronische pijn LUMC, Erasmus en fysiotherapeuten 1e lijn Extern beleidsmatig overleg Overleg vijf gezondheidscentra Overleg regionale zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid Overleg REOS
1x per 2 maanden 1x per 2 maanden 4x per jaar
4x per jaar 4x per jaar
4x per jaar 2x per jaar 4x per jaar
SAMENWERKING GEZONDHEIDSCENTRA De gezondheidscentra in de regio werken al geruime tijd samen. Vanaf 2003 bestaat er een personele unie van de directeur binnen Stevenshof en Wantveld. Dit heeft een positieve impuls gegeven om een aantal zaken gezamenlijk op te pakken en uit te voeren. Vanaf maart 2006 is er tevens een personele unie van de directeur met gezondheidscentrum Merenwijk. Bij het begin ervan is tevens afgesproken om te komen tot een geformaliseerd samenwerkingsverband van de drie gezondheidscentra. In 2006 zijn daartoe de voorbereidingen getroffen. De notaris heeft ondersteuning geboden bij de keuze van de vorm en de uitwerking. Het voorstel is om een stichting op te richten die als doel heeft het vervullen van managementtaken ten behoeve van de gezondheidscentra, naast het vervullen van ondersteunende taken. Op basis van de conceptstatuten en een toelichting
10
hebben besprekingen plaatsgevonden binnen de drie gezondheidscentra. In 2007 zal de nieuwe stichting worden opgericht. In 2006 heeft de samenwerking tussen de gezondheidscentra Merenwijk, Stevenshof en Wantveld een steviger vorm gekregen met de aanstelling van een gezamenlijke projectmedewerker kwaliteit. Ook werd een begin gemaakt met de gezamenlijke ontwikkeling van multidisciplinaire zorgprogramma’s. Er is een stuurgroep ‘zorgprogrammering’ gevormd, en huisartsen en fysiotherapeuten stemmen de inhoud van de zorg met elkaar af. CONTINUÏTEIT IN DE ZORG Met een ruime openstelling van het gezondheidscentrum is de continuïteit van de zorg verzekerd. Het gezondheidscentrum is voor bezoekers op werkdagen opengesteld. De fysiotherapie is bovendien ook op zaterdagochtend toegankelijk. De avond-, nacht- en weekenddiensten worden vanuit de centrale huisartsenpost in Voorhout (DDDB) verzorgd. BETROKKENHEID VAN DE FINANCIER Het regio-overleg tussen de regionale zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid en de gezondheidscentra uit Hoofddorp, Noordwijk en Leiden is ook in 2006 voortgezet. Belangrijke onderwerpen die in het overleg aan de orde zijn gekomen: actuele ontwikkelingen in de gezondheidscentra, de visie op geïntegreerde eerstelijnszorg, de verslaglegging vanuit de gezondheidscentra met prestatie-indicatoren, de financiering van gezondheidscentra door middel van de module geïntegreerde eerstelijnszorg, en contractering. EXTERNE KWALITEITSBEOORDELING In 2006 heeft de LVG samen met de NPCF en ARGO gewerkt aan de ontwikkeling van een methodiek voor kwaliteitstoetsing en kwaliteitsverbetering onder de titel ‘Eerstelijnszorg door Cliënten Bekeken’. Het gezondheidscentrum heeft zich aangemeld om te participeren in de 11
ontwikkeling en om de toetsing binnen het gezondheidscentrum te laten plaatsvinden. Helaas is er gekozen voor andere centra in het land. Binnen het centrum is afgesproken de toetsing wel in 2007 te laten plaatsvinden. In 2006 is de huisartsenpraktijk gevisiteerd in het kader van de NHGpraktijkaccreditatie. De resultaten van de cliëntenraadpleging uit 2005, de visitatie in maart 2006 en de verzamelde zorgindicatoren zijn besproken in een feedbackgesprek met de visitatoren in mei 2006. Aan de hand van deze resultaten is een aantal verbeteringen ingevoerd, zoals de aanschaf van papieren handdoekautomaten, klokken op alle spreekkamers, een nieuw hygiëneprotocol voor het schoonmaken en desinfecteren van zowel de onderzoekkamers als de behandelkamers. Voor de komende drie jaar zijn onderwerpen geïnventariseerd die voor verbetering vatbaar zijn. Voor 2007 zijn de eerste drie verbeterplannen op papier gezet. De daadwerkelijke accreditatie vindt begin 2007 plaats.
12
KWALITEITSMANAGEMENT
KWALITEITSBELEID ‘Van goed naar beter.’ Onder dat motto werkt gezondheidscentrum Wantveld permanent aan de kwaliteit van zorg. Het gezondheidscentrum voert een integraal kwaliteitsbeleid voor de gehele organisatie. Daarbinnen voeren de bedrijfsonderdelen een meer op de eigen beroepsgroep gericht kwaliteitsbeleid. Voor de huisartsenpraktijk is dit de NHG-praktijkaccreditatie, voor de fysiotherapiepraktijk de HKZcertificering. Het uitgangspunt bij het integrale kwaliteitsbeleid was het HKZbeoordelingsschema voor gezondheidscentra. Medio 2006 is deze vervangen door het HKZ-normstelsel ketenkwaliteit. In 2006 is bekeken welke consequenties het nieuwe HKZ-normstelsel had voor het gevoerde beleid voor het kwaliteitssysteem. De wijzigingen zijn met name gericht op het vastleggen van afspraken over ketenzorg. Deze zijn verwerkt in de multidisciplinaire zorgprogramma’s. Belangrijke resultaten in 2006 zijn de eerste ervaringen met het beschrijven van zorgprogramma’s. Daarnaast zijn er weer verscheidene procedures goedgekeurd door de stuurgroep kwaliteit en er zijn diverse werkafspraken beschreven. Al deze afspraken zijn te vinden op intranet. ORGANISATIE, OVERLEG EN BESLUITVORMING Het gezondheidscentrum heeft een zogeheten platte organisatiestructuur, met korte communicatielijnen. De medewerkers werken samen op basis van gelijkwaardigheid. Al enkele jaren geleden is gekozen voor een hoofd bij de centrumassistenten en een hoofd bij de assistenten fysiotherapie. Deze functie is van groot belang gebleken bij de afstemming tussen werkzaamheden in de praktijk van huisartsen en die van de fysiotherapie.
13
Het gezondheidscentrum heeft naast de manager ook een managementassistent. Deze draagt zorg voor de dagelijkse coördinatie, gedelegeerd door de manager. De financiële administratie van het gezondheidscentrum wordt verzorgd door de medewerker financiële administratie. Het gezondheidscentrum kent diverse overlegvormen. Deze kunnen worden onderscheiden in cliëntgebonden overleg en niet-cliëntgebonden overleg. Daarnaast bestaat er een duidelijke structuur waarin besluiten worden genomen. PLANNING & CONTROL In 2006 zijn er afspraken gemaakt over de zogenoemde planning & control-cyclus binnen de organisatie. Jaarlijks stellen de ‘bedrijfsonderdelen’ huisartsen en fysiotherapie een plan op voor het komende jaar. Dit plan heet een ‘managementcontract’ en heeft het karakter van een overeenkomst. Op die manier krijgen management en maatschappen heldere verwachtingen van elkaar. In het managementcontract zijn bijvoorbeeld de productieafspraken opgenomen en de financiële kaders vastgelegd. Gelijkwaardig daaraan zijn doelstellingen opgenomen met een meer kwalitatief karakter of op het gebied van innovatie. Dit maakt het managementcontract tot een integraal ‘sturingsinstrument’. Het contract komt tot stand in afstemming tussen maatschap en management. De bewaking van het contract ligt bij de maatschappen zelf. Het management bewaakt de voortgang van de contracten en stuurt zonodig bij – door het gestelde doel te bewaken of door prioriteiten te wijzigen als de soms snel veranderende omstandigheden daarom vragen. Per kwartaal komt managementinformatie beschikbaar in het beleidsoverleg. De informatie wordt gebruikt ter toetsing en bijsturing.
15
Het managementcontract stelt management en maatschap in staat om elkaar aan te spreken op het behalen van de afgesproken doelstellingen en randvoorwaarden. Tevens ondersteunt het contract de disciplines bij de koersbepaling en het op koers houden van het team. DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING Algemeen Twee medewerkers hebben de herhalingscursus bedrijfshulpverlening gevolgd. Huisartsen In 2006 hebben de huisartsen het verplichte aantal van 40 nascholingspunten per persoon ruimschoots gehaald. Jaarlijks wordt door de Werkgroep Deskundigheidsbevordering Huisartsen een 2-daagse cursus georganiseerd voor alle huisartsen in de regio. Dit jaar waren de onderwerpen: gynaecologie, neurologie, diabetes mellitus en cardiovasculair risicomanagement. De huisartsenpost DDDB organiseert jaarlijks een verplichte reanimatiecursus. Hier hebben alle huisartsen aan meegedaan. Daarnaast zijn er cursussen gevolgd over acute benauwdheid, en TIA en CVA. Bij Boerhaave zijn postacademische onderwijscursussen gevolgd voor orthopedie, geriatrie, diagnostische strategieën, dermatologie, vorderingen en GGZ in de eerste lijn. Het jaarlijks NHG-congres, met dit jaar als titel ‘Tussen toen en toekomst’, is door vier huisartsen bezocht. Tijdens het FTO is in 2006 aandacht besteed aan cardiovasculair risicomanagement, nierinsufficiëntie, obesitas en overgewicht.
16
De huisartsenopleiders hebben terugkomdagen en themadagen gevolgd. De vaccinatie-arts heeft de terugkomdagen van de opleiding gevolgd en het Symposium Travel Alert gevolgd. De diabetes-huisarts heeft de ‘EASD Highlights Diabetes Mellitus’-cursus gevolgd. Alle huisartsen hebben de AESD-cursus op de praktijk gevolgd. Fysiotherapeuten De fysiotherapeuten hebben nascholing gevolgd op gebied van: algemene fysiotherapie, manuele therapie, haptotherapie, functionele morfologie, reumatische aandoeningen en cliënten met chronische pijn. Eén fysiotherapeut is begonnen met de driejarige opleiding tot geriatrisch fysiotherapeut aan het Paramedisch Instituut. Twee fysiotherapeuten zijn begonnen aan de opleiding Hoger Management van de Business School Nederland. Centrumassistenten Alle centrumassistenten hebben de AED cursus gevolgd. De assistentes, gespecialiseerd op het verrichten van longfunctieonderzoek, hebben een COPD voorlichtingsavond bezocht en één van de assistentes heeft een cursus longfunctieonderzoek gevolgd. Eén assistente heeft de basiscursus buitenlandse vaccinaties gevolgd en een assistent heeft de cursus financiële administratie Medicom Grafisch gevolgd. Ook in 2006 hebben de centrumassistenten onder leiding van één van de huisartsen NHG-telefoonkaarten besproken: kinderen met koorts, benauwdheid/pijn aan de borst, buikpijn, meningitis, anafylaxie, en diverse vragen naar aanleiding van triage. Assistenten fysiotherapie De assistenten fysiotherapie hebben bijscholing gekregen op het gebied van knie en rug. Deze bijscholing werd verzorgd door Technogym, een bedrijf bekend van de oefenapparaten in de oefenzaal. Verder heeft het hoofd van de fysiotherapie-assistenten de cursus leidinggeven voor beginnende hoofdassistenten gevolgd bij de LVG.
17
Eén van de assistentes heeft de opleiding gevolgd tot fitnesstrainer A, bij Fitvak. Praktijkondersteuners De praktijkondersteuners hebben in 2006 een insuline- en cardiovasculaire cursus gevolgd. Ook hebben zij deelgenomen aan een symposium over diabetes mellitus en een minisymposium over hartfalen. Verder hebben ze de cursus ‘EASD Highlights Diabetes Mellitus’ gevolgd. In maart 2006 hebben zij samen met een huisarts, de diëtist en de cliëntenraad een voorlichtingsavond over diabetes mellitus georganiseerd voor de cliënten van het gezondheidscentrum. ARBO-BELEID In navolging van de Arbo-wet is een preventiemedewerker aangewezen. De managementassistent voert deze taken uit. Zij draagt zorg voor een actuele Risico-inventarisatie en Evaluatie met bijbehorend plan van aanpak, evenals de uitvoer hiervan. Ook draagt zij zorg voor een goed ziektebeleid. Op basis van het plan van aanpak Risico-inventarisatie en Evaluatie zijn in 2006 zijn volgende resultaten te melden: • twee werknemers zijn op herhalingscursus bedrijfshulpverlener geweest; • een bedrijfshulpverlenersplan is opgesteld; • vluchtwegen en nooduitgangen zijn duidelijker aangegeven; • twee buitendeuren hebben een panieksluiting gekregen; • in augustus heeft een schoonmaakbedrijf het gehele gezondheidscentrum een grote schoonmaak gegeven; • in de lift is een luister-spreekverbinding gerealiseerd; • bij de opslag van schoonmaakmiddelen zijn veiligheidskaarten geplaatst; • aan de buitenzijde van het gebouw is een vaste vluchtbrandtrap aangebracht.
19
MATERIEEL MANAGEMENT Het gezondheidscentrum wordt langzamerhand te klein voor de huidige disciplines. Daarnaast is het streven om meer disciplines onder te brengen in het gezondheidscentrum, zodat cliënten voor alle zorg op één locatie terecht kunnen. In 2006 zijn gezondheidscentrum Wantveld en apotheek Aan Zee benaderd om aan te sluiten bij de ontwikkeling van voorzieningen bij het Bloemenbad. Met de projectontwikkelaar zijn het gezondheidscentrum en de apotheek tot een programma van ruimtelijke en technische eisen gekomen. Verschillende huisartsen en fysiotherapeuten waren daarbij betrokken. In 2007 zal het gezondheidscentrum op basis van de kostenbepaling een beslissing nemen over de haalbaarheid van deze mogelijke verhuizing. AUTOMATISERING Om het netwerk en de computers van het gezondheidscentrum goed te onderhouden, is het systeembeheer uitbesteed. Het beheer is daarmee in professionele handen en bespaart de medewerkers tijd. Op iedere werkplek is een intranetsite beschikbaar. Op deze site zijn onder meer alle documenten van het kwaliteitshandboek te vinden, cliëntenfolders en het personeelshandboek. In 2006 is in verband met de overgang naar een nieuwe versie van het Huisartsen Informatie Systeem (HIS) een deel van de computers in de huisartsenpraktijk vervangen. FINANCIËN Het gezondheidscentrum werkt zonder winstoogmerk en ontvangt subsidie volgens de Regeling Subsidie AWBZ en Ziekenfondswet. Het centrum voert daarom een behoudend financiële koers. De financiële situatie is gezond. De voornaamste inkomsten bestaan uit de omzet van de zorgverlening van de huisartsen en de fysiotherapie. Daarnaast ontvangt het gezondheidscentrum subsidie en zijn er inkomsten door verhuur van
20
ruimtes. De omzet van de zorgverlening was in 2006 hoger dan begroot door een omzettoename van de fysiotherapie en de huisartsen. De omzettoename van de huisartsen wordt verklaard door de nieuwe financieringsstructuur van de huisartsenzorg. De omzettoename van de fysiotherapie komt door een vergroting van de zorgproductie en de stijging van de tarieven. De voornaamste uitgaven van het gezondheidscentrum zijn personeelskosten, inclusief de afdracht van honoraria aan de maatschappen. Ook die zijn hoger dan begroot en lopen in pas met de extra omzet. De praktijkkosten zijn hoger dan begroot. In 2006 is veel extra geïnvesteerd in een aantal belangrijke projecten van het gezondheidscentrum. De belangrijkste daarvan zijn de ontwikkeling van zorgprogramma’s en de verdere vormgeving van het kwaliteitssysteem. Het gezondheidscentrum kent voor 2006 een positief resultaat, dat toegevoegd zal worden aan de zogeheten egalisatiereserve. Het opbouwen van deze buffer is belangrijk, omdat vanaf 2007 geen sprake meer zal zijn van een subsidieregeling. Voor 2007 en 2008 zal een afbouwregeling komen. Vanaf 2009 moeten organisaties zoals gezondheidscentrum Wantveld met de zorgverzekeraars komen tot afspraken over financiering van prestaties.
21
MANAGEMENT VAN ZORGVERLENING
Onder het dak van gezondheidscentrum Wantveld bevinden zich verschillende disciplines. Per discipline worden hieronder de belangrijkste ontwikkelingen in 2006 beschreven. HUISARTSEN Huisartsen zijn de poortwachters van de zorg. Via de huisarts kunnen cliënten worden verwezen naar andere disciplines in de eerste lijn. Zoals de fysiotherapeut, de psycholoog of de diëtist. De huisarts kan ook verwijzen naar specialisten in de tweede lijn. Zoals de cardioloog, de dermatoloog of de neuroloog. De huisartsenvoorziening van Wantveld werkt aan een betere gezondheid en een betere kwaliteit van leven. De woonomgeving van cliënten is daarbij het uitgangspunt. De geleverde zorg is van het hoogste niveau, gebaseerd op de medische wetenschap (‘evidence based’). Dit behelst alle geneeskundige zorg die volgens kwalitatief verantwoorde kaders in of vanuit het gezondheidscentrum kan worden geleverd. In de huisartsenpraktijk geldt een afsprakenspreekuur van tien minuten per cliënt. Iedere huisarts houdt per dag vier uur spreekuur. Daarnaast heeft iedere huisarts per dag dertig minuten telefonisch spreekuur. Tevens is er twee keer per dag een vijf-minutenspreekuur. Na evaluatie, eind 2005, is besloten om het vijf-minutenspreekuur voort te zetten. Alle betrokkenen, zowel huisartsen en centrumassistenten als cliënten, gaven aan erg tevreden te zijn. Over het algemeen wordt goed gebruik gemaakt van het vijf-minutenspreekuur. Herhaalrecepten kunnen dagelijks worden aangevraagd tussen 8.00 en 10.00 uur via het telefonisch keuzemenu. Aan de telefoon controleert de apotheker onder meer op ‘therapietrouw’, juistheid van de receptuur, interacties en bijwerkingen. Om 10.00 uur tekent de huisarts de recepten. Zonodig is er direct overleg tussen huisarts en apotheker.
23
Naast de basiszorg kent de huisartsenvoorziening ook aanvullende zorg. De verrichtingen in het kader van het aanvullend zorgaanbod (vasectomie, seksuologie, orthopedische injecties en reizigersadvies en -vaccinatie) zijn terug te vinden in Bijlage III, in de tabel ‘Aard en omvang verleende zorg’. Deze getallen betreffen de verrichtingen voor ingeschrevenen van de eigen huisartsenpraktijk. De huisartsen bieden deze verrichtingen ook aan voor cliënten buiten de huisartsenpraktijk. De huisartsenpraktijk is een kernpraktijk van het Registratienetwerk Universitaire Huisartsenpraktijken Leiden en omstreken (RNUH-LEO). Het registratienetwerk heeft in 2005 de zorgindicatoren voor de NHG-accreditatie uit het databestand verzameld voor alle deelnemende praktijken, zodat de praktijken onderling konden worden vergeleken. Ook in 2006 is dat weer gedaan. Een deel van deze zorgindicatoren is terug te vinden in Bijlage III in de tabellen Doelgroep chronische zorg en kwaliteitsindicatoren diabetes mellitus. De volledige gegevens zullen in juni gepubliceerd worden in het feedbackrapport 2006, RNUH-LEO. Het gezondheidscentrum besteedt ook aandacht aan vernieuwing en verjonging. Daarom is de huisartsenpraktijk tevens een opleidingspraktijk. Zes van de zeven huisartsen zijn geregistreerd als huisartsopleider. Per jaar worden verscheidene huisartsen opgeleid. Ook is er ruimte voor co-assistenten. In 2006 zijn vrijwel continu drie huisartsen in opleiding (AIO’s huisartsgeneeskunde) in de praktijk opgeleid. Er zijn twee co-assistenten opgeleid. Door kamergebrek konden er vanaf eind 2006 geen co-assistenten meer worden opgeleid. Ontwikkelingen die voor de huisartsen in 2006 van belang waren: • Het nieuwe zorgstelsel. Dit is per 1 januari 2006 van start gegaan. Dankzij de goede voorbereiding in 2005, en de enorme inzet van de praktijkassistenten, vooral in de eerste maanden van 2006, is dit zonder al te veel problemen verlopen. Voor de huisartsenpraktijk betekende dit in 2006 een tijdsinvestering van on-
24
•
•
•
•
geveer 0,4 fte centrumassistent gedurende het hele jaar, waarvan de eerste maanden veel meer en een extra tijdsinvestering voor de twee huisartsen die zich met de vergoedingen en de declaraties bezighouden. Nevenfuncties. Alle huisartsen hebben naast de cliëntenzorg ook nevenfuncties, zoals vermeld in het jaarverslag van 2005. In 2006 zijn er de volgende nevenfuncties bijgekomen: één huisarts is huisartsbegeleider geworden bij de huisartsenopleiding in Leiden voor twee dagen in de week, één huisarts is huisarts van De Vonk geworden, een klinisch behandelcentrum voor getraumatiseerde vluchtelingen. Gecertificeerd vaccinatiecentrum. Eén huisarts had in 2005 al de opleiding tot vaccinatie-arts gevolgd. In 2006 is de huisartsenpraktijk gecertificeerd als vaccinatiecentrum. Hiervoor moest aan een aantal voorwaarden voldaan worden; in samenwerking met de apotheek is dat gerealiseerd. Twee centrumassistenten, die hiervoor een cursus hebben gevolgd, geven reizigersadvies en bekijken met de cliënt welke vaccinaties en preventieve medicatie nodig is, in overleg met de vaccinatie-arts. De website zal hier in 2007 een belangrijkere rol bij gaan spelen. Medicom grafisch. In 2006 is de huisartsenpraktijk overgegaan op een nieuwe versie van het Huisartsen Informatie Systeem (HIS): van medicom classic naar medicom grafisch. Dat betekende een investering in nieuwe apparatuur en de nodige tijdsinvestering – voor alle medewerkers – om met de nieuwe versie te leren werken. De overgang is geleidelijk gegaan, waarbij het oude en het nieuwe systeem naast elkaar gebruikt kon worden om iedereen de gelegenheid te geven zich voor te bereiden. NHG-accreditatie (zie ook H1, onder ‘Externe kwaliteitsbeoordeling’). In het kader van de NHG-accreditatie zijn er in 2006 drie verbeterplannen geschreven: over herhaalreceptuur, visitetascontrole en COPD. Deze plannen zullen in 2007 worden uitgevoerd. Tevens is er een planning gemaakt voor de onderwerpen voor verbeterplannen voor 2008 en 2009. Per 1 januari 2007 is een 25
•
•
•
•
praktijkondersteuner aangenomen met specifieke deskundigheid op het gebied van astma en COPD. De daadwerkelijke accreditatie zal begin 2007 plaatsvinden, wanneer de verbeterplannen goedgekeurd zijn. AED. In 2006 heeft de huisartsenpraktijk een AED aangeschaft, een Automatische Externe Defibrillator. Alle medewerkers van de huisartsenpraktijk hebben met elkaar, op de praktijk een cursus gevolgd om met de AED te leren werken. De cursus zal (verplicht) elk jaar herhaald worden. In 2006 is de AED gelukkig niet nodig geweest. (BE)WEEG! In 2006 zijn de eerste twee cursussen (B E)WEEG! van start gegaan (zie ook H3, onder ‘Multidisciplinair zorgaanbod’). De cursus wordt georganiseerd door een van de praktijkondersteuners, samen met een van de huisartsen. De bedoeling is jaarlijks een of twee cursussen met tien tot twaalf cursisten te geven. Daarnaast is er, in het kader van het (BE)WEEG!-project een begin gemaakt met de organisatie van een beweegdag. Die zal in 2007 plaats vinden. Bloemenbad. Vier huisartsen hebben zich in 2006 actief beziggehouden met de mogelijke verhuizing van het gezondheidscentrum naar een nieuwbouwproject, het Bloemenbad. HIO. In het kwaliteitsjaarverslag van 2005 is melding gemaakt van het project ‘Huisartsgeneeskunde in ontwikkeling’. Het betreft een doorlopend project verdeeld over drie groepen. De projectgroep randvoorwaarden heeft zich in 2006 bezig gehouden met de veranderingen als gevolg van het nieuwe zorgstelsel, en daaruit voortvloeiend het wegvallen van de subsidieregeling. De projectgroep praktijkvoering heeft zich bezig gehouden met het genoemde Bloemenbad-project, met de verdere ontwikkeling van de triage, en met telefonische consulten door de centrumassistente. De projectgroep zorgprotocollen heeft zich bezig gehouden met de ontwikkeling van nieuwe protocollen en met de evaluatie van bestaande protocollen.
27
CENTRUMASSISTENTEN De centrumassistent is een belangrijk gezicht van het gezondheidscentrum. De functie is veelzijdig: van telefoonbehandeling en het te woord staan aan de balie, tot het verzorgen van recepten, laboratoriumhandelingen en medisch-technische handelingen in de behandelkamer. De centrumassistenten hebben een eigen telefonisch spreekuur voor het doorgeven van uitslagen van uitstrijkjes en het behandelen van urineweginfecties. Daarnaast verrichten de centrumassistenten kleine onderhoudswerkzaamheden. De door centrumassistenten afgehandelde telefonische consulten worden later op de dag (binnen twee uur) door een huisarts geautoriseerd. Een aantal centrumassistenten heeft zich gespecialiseerd op het gebied van de spirometrie, reizigersvaccinaties, doppler-onderzoek en 24-uurs bloeddrukmeting. De centrumassistenten leggen zich ook toe op administratieve taken. Zoals het uitdraaien van rekeningen en herinneringen, medische of huishoudelijke bestellingen, kasbeheer en het verwerken van mutaties. Door de invoering van het nieuwe zorgstelsel heeft de financiële administratie veel tijd gevergd; begin 2006 kostte dit 0,8 fte per week. Vanwege de hoge werkdruk en achterstallige administratieve werkzaamheden is er medio 2006 een nieuwe centrumassistente aangetrokken voor 0,6 fte. Eén centrumassistente (0,4 fte) is met zwangerschapsverlof gegaan. In 2006 is medicom grafisch geïnstalleerd. De overgang naar het nieuwe medicom heeft veel tijd en inspanning gevergd. De invoer van het archief in het Digitaal Medicom Archief (DMA) is nog niet geheel afgerond. Het is een langdurig karwei, maar de assistenten hopen het in 2007 af te ronden. Verder hebben de centrumassistenten zich verder ontwikkeld op het gebied van triage. Regelmatig zijn er ziektebeelden besproken met een huisarts. 29
PRAKTIJKONDERSTEUNERS De praktijkondersteuners verzorgen de spreekuren voor diabetes, hypertensie, astma en COPD (nog in ontwikkeling), en begeleiding bij stoppen met roken. Daarnaast verzorgen zij het preventiespreekuur en stellen cardiovasculaire risicoprofielen op. Op verzoek van de huisarts bezoeken zij cliënten thuis en overleggen met het Regionaal Indicatie Orgaan over zorg thuis of opname in een verzorgings- dan wel verpleeghuis. Tevens versturen zij de oproepen voor griepvaccinaties en uitstrijkjes. Jaarlijks stellen de praktijkondersteuners een cardiovasculair risicoprofiel op voor cliënten die protocollair worden gecontroleerd op diabetes of hypertensie. Sinds 2005 stellen zij het profiel ook op voor cliënten die niet bij hen onder controle zijn, maar toch een of meer risicofactoren van hart- en vaatziekten hebben. Over het algemeen worden deze cliënten door de huisarts verwezen. Daarnaast hebben de praktijkondersteuners, samen met gezondheidscentrum Stevenshof, het multidisciplinair programma (BE)WEEG! voor mensen met overgewicht opgesteld. In 2006 zijn er twee groepen van start gegaan. Sinds 2006 is het regionaal overleg begonnen met de praktijkondersteuners van gezondheidscentrum Merenwijk en Stevenshof. Ook is er twee keer per jaar overleg met de apotheek en de praktijkondersteuners van de andere huisartsenpraktijken van Noordwijk. FYSIOTHERAPEUTEN De fysiotherapeuten werken nauw samen met de huisartsen maar ook met de andere disciplines in het gezondheidscentrum, zoals de eerstelijnspsychologen. Bij de fysiotherapeuten draait alles om de bewegende mens. In de benadering van bewegingsproblematiek ligt het accent steeds meer
30
op adviseren, voorlichten en begeleiden; steeds minder op behandelen. Het stimuleren van zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid staat voorop. Participatie van cliënten in medische trainingsprogramma’s is dan ook de kernactiviteit van de praktijk. Voor zover van toepassing, vormen de KNGF-richtlijnen het uitgangspunt voor de therapie. Daarbij wordt ernaar gestreefd dat cliënten met specifieke aandoeningen zoveel mogelijk door gespecialiseerde fysiotherapeuten worden begeleid. Ook richten de fysiotherapeuten zich vanuit het medisch reïntegratiebedrijf Alegría op cliënten met arbeidsgerelateerde problemen, zowel fysieke als mentale. Een compleet ‘dienstenpakket’ wordt geboden op het gebied van preventie, diagnostiek en reïntegratie. Ontwikkelingen die voor de fysiotherapeuten in 2006 van belang waren: • Vanaf 1 januari 2006 zijn alle registerfysiotherapeuten in Nederland direct toegankelijk. In het voorjaar kwam het tot afstemming met de huisartsen over rapportage na screening en intake van cliënten die van de directe toegang gebruik maakten. • Ook in 2006 vormde het experiment vrije tarieven opnieuw voor een forse administratieve belasting. Contracten werden afgesloten met alle zorgverzekeraars in Nederland. Zorg & Zekerheid plaatst het gezondheidscentrum in de A-categorie. • Het IOF Wantveld (intercollegiaal overleg) besluit haar bijeenkomsten te continueren, ondanks het vervallen van de verplichting hiertoe voor de beroepsvereniging KNGF. In 2006 werden vijf bijeenkomsten georganiseerd over medical taping, chronische pijn en meetinstrumenten. • In 2006 is het overleg tussen fysiotherapiepraktijken van gezondheidscentrum Wantveld, Stevenshof en Merenwijk van start gegaan. Doel is om samen te werken aan onder meer kwaliteit, het
31
•
schrijven van protocollen en aan zorgprogramma’s. De bijeenkomsten vinden ongeveer vier keer per jaar plaats. Binnen de fysiotherapie wordt steeds meer waarde toegekend aan testen en meten. Manueel therapeuten meten al de stand en mobiliteit van de wervelkolom met behulp van de ‘spinal mouse’. De meerwaarde van de laxiteitsmeter voor de knie (Kneelax) en een verbeterde fietsergometer werden onderzocht.
ASSISTENTEN FYSIOTHERAPIE De assistent fysiotherapie legt zich toe op telefoonbehandeling, het te woord staan van cliënten aan de balie, administratieve taken zoals het invoeren van cliëntgegevens, het uitdraaien van rekeningen en herinneringen. Door de invoering van het nieuwe zorgstelsel, begin 2006, zijn de administratieve werkzaamheden flink toegenomen. De werkdruk voor alle assistenten is daardoor verhoogd. Assistenten die in de oefenzaal werkzaam zijn, begeleiden bovendien cliënten bij hun oefenschema en verrichten medisch-technische handelingen in de behandelkamer. Daarnaast zien ze toe op huishoudelijke bestellingen en verrichten kleine onderhoudswerkzaamheden. THUISZORG Thuiszorg voor cliënten die staan ingeschreven bij de huisartsen is in handen van stichting Valent RDB. Afstemming hierover heeft in 2006 plaatsgevonden in de vorm van zogeheten hometeams: bijeenkomsten van huisartsen, praktijkondersteuners, wijkverpleegkundigen en wijkziekenverzorgenden. Huisartsen overleggen daarin direct met de thuiszorgmedewerkers die bij cliënten thuis komen. Een verzoek om voorbehouden handelingen wordt ondersteund door een ‘uitvoeringsverzoek’. Huishoudelijke zorg en persoonlijke verzorging zijn in handen van de teams huishoudelijke verzorging. Gemiddeld telt de gemeente Noordwijk 130 zorgcliënten. De hun geleverde zorg varieert sterk. Soms volstaat een wondverzorging van één keer per week, soms is verscheidene keren per dag ondersteu-
32
ning nodig bij ADL-activiteiten. Hetzelfde geldt voor begeleiding en verpleging. MAATSCHAPPELIJK WERK Het algemeen maatschappelijk werk voor cliënten die staan ingeschreven bij de huisartsen is in handen van stichting Valent RDB. Afstemming hierover heeft in 2006 plaatsgevonden in het multidisciplinaire overleg (psychosociaal team). Cliëntgebonden overleg vindt plaats één keer per maand voorafgaand aan het psychosociaal team. EERSTELIJNSPSYCHOLOGEN Ook bij de eerstelijnspsychologen staat een optimale zorg voorop: geen lange wachttijden, vaste persoonlijke behandelaars, duidelijke afspraken, goede telefonische bereikbaarheid en tevreden cliënten. Om deze kwaliteit te waarborgen, is de werkwijze vastgelegd in een kwaliteitshandboek (model LVE, Landelijke Vereniging Eerstelijns Psychologen). De eerstelijnspsycholoog gaat in het eerste gesprek in op de klachten of problemen van de cliënt. Na de intake kan aanvullende diagnostiek nodig zijn om het probleem te verhelderen. Om een goede diagnose te stellen, is automatiseren een vereiste en zijn de mogelijkheden voor het bijhouden van elektronische dossiers, rapportages en gegevensverzameling uitgebreid. De behandeling door de eerstelijnspsycholoog zelf duurt gemiddeld zes sessies. De Praktijk Eerstelijns Psychologen Wantveld is gespecialiseerd in het behandelen van angsten, depressieve gevoelens, identiteitsproblemen, relatieproblemen, werkgerelateerde problematiek (spanningsklachten, burn-out) en kinderen en jeugdigen. Binnen het gezondheidscentrum is er regelmatig cliënt- en beleidsoverleg met de huisartsen, fysiotherapeuten en de andere disciplines. Buiten het gezondheidscentrum onderhouden de psychologen con33
tacten met de andere huisartsen in Noordwijk en omliggende gemeenten, evenals met tweedelijnsinstellingen als RIAGG en GGZ. De beroepsdeskundigheid wordt op peil gehouden door deelname aan inter- en supervisie bijeenkomsten, bij- en nascholing en congressen. PSYCHIATERS In het gezondheidscentrum werken drie psychiaters. Ze zijn onafhankelijk en voor iedereen toegankelijk. Alle cliënten met een verwijzing van de huisarts kunnen bij hen terecht. De psychiaters verrichten onderzoek, stellen een diagnose en geven behandeling. De behandelingen bestaan onder meer uit verschillende vormen van psychotherapie, ondersteunende begeleiding, conflicthantering en medicatie. Desgewenst staan de psychiaters de andere medewerkers van gezondheidscentrum bij met adviezen, zoals de huisartsen en de psychologen. Dat geldt in bepaalde gevallen ook voor de eerstelijnswerkers buiten het centrum, zoals huisartsen in de Bollenstreek en het maatschappelijk werk. Zodoende blijft cliënteninformatie in betrouwbare handen. VERLOSKUNDIGEN De verloskundigen vormen het belangrijkste onderdeel van de eerstelijnszorg voor zwangeren. Ze begeleiden bijna alle fysiologische zwangerschappen in Noordwijk en Noordwijkerhout. Zodra de zwangerschapstest positief is, kan de zwangere contact opnemen met de verloskundige. Zonder verwijzing van de huisarts kan een afspraak worden gemaakt voor een eerste controle. Die vindt nu al plaats vanaf acht weken zwangerschap. De verloskundigen begeleiden de zwangerschap, de bevalling en de kraamperiode. Ze begeleiden de bevalling thuis of desgewenst poliklinisch. Indien zich complicaties voordoen, verwijzen zij door naar de gynaecoloog. De verloskundigen hebben maandelijks overleg met de
34
gynaecologen om zwangeren, barenden en kraamvrouwen zo optimaal mogelijk te kunnen begeleiden. Ontwikkelingen die voor de verloskundigen in 2006 van belang waren: • In 2006 is de praktijkfolder uitgebreid met informatie over prenatale screening. De aanpassing heeft plaatsgevonden naar aanleiding van de ontwikkelingen op dit gebied. Informatie over de combinatietest en het Structureel Echoscopisch Onderzoek is toegevoegd. DIËTISTEN Gezonde voeding en een actievere leefwijze kunnen een grote gezondheidswinst opleveren. Een diëtist kan helpen om met voeding de gezondheid in eigen hand te nemen. Het doel van de begeleiding is een blijvende verandering van eet- en leefgewoonten. Sinds de praktijk in 2000 in het gezondheidscentrum is gekomen, is de werkdruk steeds hoger geworden. De hoeveelheid werk werd voor één persoon te veel. In september 2006 is de diëtistenpraktijk daarom versterkt met één diëtist. Beide diëtisten werken zelfstandig en hebben hun eigen cliënten. Bij langdurige afwezigheid is het mogelijk elkaars cliënten over te nemen. Ook tijdens vakanties is het nu makkelijker om continuïteit te bieden. De diëtisten namen in 2006 deel aan bijscholingen om de kwaliteit van werken te waarborgen. Ook werkten ze mee aan de cursus (BE)WEEG! Sinds 2006 wordt dieetadvisering voor vier uur per jaar vergoed in de basisverzekering. Dat is goed nieuws voor de cliënt. Voor de diëtist betekent het een toename van administratieve handelingen, omdat zij nu verplicht zijn rechtstreeks bij de zorgverzekeraar te declareren.
35
MULTIDISCIPLINAIR ZORGAANBOD Naast de basiszorg per discipline biedt het gezondheidscentrum ook multidisciplinaire zorg. Soms is een klacht zo complex of veelvoorkomend, dat één discipline niet toereikend is. De onderlinge samenwerking van verschillende zorgverleners vormt dan ook een grote meerwaarde van het gezondheidscentrum. De komende jaren krijgt deze geïntegreerde manier van werken een vastere vorm. Afspraken worden dan vastgelegd in protocollen en procedures. Expliciet multidisciplinair Gezondheidscentrum Stevenshof en gezondheidscentrum Wantveld hebben samen een model ontwikkeld om de multidisciplinaire zorg verder vorm te geven en transparant te maken onder de noemer ‘expliciet multidisciplinair’. Aan de hand van dit negenstappenmodel zullen de verschillende disciplines afspraken maken over multidisciplinaire zorg. Zorgprogrammering In 2006 is afgesproken dat het verder vormgeven van de zorgprogramma’s een gezamenlijk project zal worden van de gezondheidscentra Merenwijk, Stevenshof en Wantveld. Daartoe is de stuurgroep zorgprogrammering opgericht, bestaande uit vertegenwoordigers van de drie centra. Afgesproken is dat de gezondheidscentra de volgende programma’s gezamenlijk zullen vormgeven: • Diabetes mellitus • COPD bij volwassenen • Klachten bewegingsapparaat • GGZ-problematiek • Chronische zorg voor ouderen • Hartfalen • Risicomanagement hart- en vaatziekten • Eenvoudige klachten bij niet-chronische problematiek
37
Elk zorgprogramma krijgt eenzelfde stramien, dat aansluit bij het HKZ-schema voor ketenzorg. Zo worden per zorgprogramma afspraken gemaakt over de doelgroep, de toegankelijkheid, de zorginhoud, de samenwerking en communicatie, en de zogeheten prestatieindicatoren. Cliënten met ggz-problematiek Zowel gezondheidscentrum Stevenshof als Wantveld is in 2006 verder gegaan met het vormgeven van het zorgprogramma voor cliënten met ggz-problematiek. Er zijn afspraken gemaakt over de doelgroep, de toegankelijkheid, de zorginhoud, de samenwerking en communicatie, en de prestatie-indicatoren. Dit alles is vastgelegd in een document dat alle disciplines onderschrijven. Begin 2007 zal dit document vastgesteld worden. Voorschrijfbeleid en medicatiebegeleiding De apothekers verzorgen de herhaalrecepten voor cliënten die staan ingeschreven bij de huisartsen in het gezondheidscentrum. Aan de telefoon controleert de apotheker onder meer op ‘therapietrouw’, juistheid van de receptuur, interacties en bijwerkingen. De huisarts tekent de recepten. Zonodig is er direct overleg tussen huisarts en apotheker. De apothekers hebben samen met de huisartsen in 2006 gekeken naar prescriptiecijfers van maagmiddelen en cholesterolverlagers, evenals naar de nierfunctie (voorkomen van nierschade en medicatiebewaking van cliënten met nierschade) en de kwaliteit van de behandeling met cholesterolverlagers bij cliënten met diabetes mellitus. (BE)WEEG! Onder het motto ‘meer bewegen, minder wegen’ hebben de gezondheidscentra Stevenshof en Wantveld samen het multidisciplinair programma (BE)WEEG! opgesteld. Het gaat om intensieve groepsbegeleiding voor mensen met overgewicht. In 2006 hebben in totaal zeventien cliënten meegedaan aan de cursus.
38
Arbocuratieve zorg Eind 2005 is het projectplan arbocuratieve zorg vastgesteld. Het doel van het project was om in 2006 te komen tot samenwerking met een bedrijfsarts in de eerste lijn. Voor de huisartsen bood dit de mogelijkheid om cliënten met arbeidsgerelateerde problematiek ter consultatie naar de (onafhankelijke) bedrijfsarts te verwijzen. De bedrijfsarts is één dagdeel per week in het centrum aanwezig, voor een eenmalig consult met daaraan gekoppeld een ‘terugrapportage’ met advies. Deze proef liep in september 2006 af. Omdat echter alle betrokkenen (ook de cliënten) de consultatie als zinvol waarderen, is de consultatiemogelijkheid voortgezet.
39
NISATIE
CLIËNTGERICHTHEID VAN DE ORGANISATIE
ALGEMEEN en ‘nummer’, In de gezondheidscentrum Wantveld zijn bezoekers geen ‘nummer’, de pelig en efficiënt. cliënt staat centraal. Daarom is de zorg laagdrempelig en efficiënt. jnen voor verwijDoor de samenwerking van zorgverleners zijn de lijnen voor verwijdracht van inforzing kort. Ook is er minder tijd nodig voor de overdracht van inforlle inwoners van matie. Het gezondheidscentrum biedt zorg aan alle inwoners van n bij de gemeenNoordwijk. Zodoende zijn de medewerkers betrokken bij de gemeen. Bovendien werte, ze kennen er de sterke en zwakke kanten ervan. Bovendien weres. ken ze samen met andere zorgverlenende organisaties.
BEREIKBAARHEID EN BESCHIKBAARHEID inimaal geopend Het gezondheidscentrum is vijf dagen per week minimaal geopend enddiensten worvan 8.00 tot 17.00 uur. De avond-, nacht- en weekenddiensten worDDDB) verzorgd. den vanuit de centrale huisartsenpost in Voorhout (DDDB) verzorgd. geopend. De afdeling fysiotherapie is ook op zaterdagochtend geopend.
INFORMATIEVOORZIENING matiepakket. Dat Nieuwe cliënten van de huisarts ontvangen een informatiepakket. Dat aart en de laatste bestaat minimaal uit de centrumfolder, de telefoonkaart en de laatste e huisarts krijgen cliëntenkrant. Bij het kennismakingsgesprek met de huisarts krijgen Systeem (HIS) cliënten en informatie over het Huisartsen Informatie Systeem (HIS) en over de privacy van persoonsgegevens.
CLIËNTENKRANT Daarin komen beDe cliëntenkrant is in 2006 twee keer verschenen. Daarin komen bean de orde. Doel halve de praktijkregels ook organisatorische zaken aan de orde. Doel e en de mogelijkervan is de cliënt bekend te maken met de werkwijze en de mogelijke krant personele heden van het gezondheidscentrum. Ook zijn in de krant personele ng te lezen. wijzigingen en korte stukjes over medische voorlichting te lezen.
CLIËNTENRAAD ngewijzigd gebleDe samenstelling van de cliëntenraad is in 2006 ongewijzigd geblenraad is twee keer ven. Tussen de manager en de leden van de cliëntenraad is twee keer avond gehouden overleg geweest. Op 2 maart is een voorlichtingsavond gehouden
40
40
over diabetes. De aankondiging en de avond zelf zijn door de cliëntenraad georganiseerd. De avond werd helaas zeer slecht bezocht. Gezien de geringe belangstelling voor de laatste twee voorlichtingsavonden is in gezamenlijk overleg besloten deze avonden in de toekomst niet meer te organiseren. Blijkbaar doen mensen tegenwoordig elders hun kennis op. De cliëntenraad is verder gekend in de jaarrekening, het jaarverslag 2005, de problemen van ruimtetekort en samenwerking met de gezondheidscentra Stevenshof en Merenwijk. KLACHTENBEHANDELING Het gezondheidscentrum kent vier manieren om klachten kenbaar te maken: direct bij de desbetreffende hulpverlener, bij de ombudsvrouw, bij de manager van het centrum, of bij de klachtencommissie Eerstelijnsgezondheidszorg Rijnland & Midden-Holland. In januari 2006 is de cliëntenfolder over de klachtenregeling aangepast op basis van de nieuwe regeling per 1 december 2005. De nieuwe folder ligt in de wachtkamers binnen het gezondheidscentrum. In 2005 hebben cliënten de ombudsvrouw niet benaderd voor klachten. Ook bij de klachtencommissie Eerstelijns Gezondheidszorg Rijnland & Midden-Holland zijn geen klachten over het gezondheidscentrum binnengekomen.
41
ONTWIKKELINGEN EN EVALUATIE VAN BELEID
ALGEMEEN Op basis van het strategisch beleidsplan van gezondheidscentrum Wantveld worden ieder jaar de prioriteiten voor het volgende jaar vastgesteld. Deze worden vertaald in concrete activiteiten en projecten. Halverwege ieder jaar wordt de balans opgemaakt. Dan worden de halfjaarcijfers tegen het licht gehouden, en wordt de stand van zaken van alle activiteiten en projecten doorgenomen. Van het gezondheidscentrum als geheel, maar ook van de afzonderlijke disciplines. In het kwaliteitsjaarverslag worden bij de disciplines de belangrijkste activiteiten van het afgelopen jaar weergegeven. In dit hoofdstuk worden de activiteiten besproken die centrumbreed zijn opgepakt. EVALUATIE GEPLANDE ACTIVITEITEN 2006 Kwaliteitssysteem In 2006 is veel aandacht en energie besteed aan het kwaliteitsbeleid, inclusief het kwaliteitssysteem. Uitgangspunt hierbij was het nieuwe HKZ-normstelsel Ketenkwaliteit. Multidisciplinair zorgaanbod In 2006 is afgesproken dat het verder vormgeven van de zorgprogramma’s een gezamenlijk project zal worden van de gezondheidscentra Merenwijk, Stevenshof en Wantveld. Daartoe is de stuurgroep zorgprogrammering opgericht, bestaande uit vertegenwoordigers van de drie centra. Samenwerking In 2006 zijn voorbereidingen getroffen om met de gezondheidscentra Stevenshof en Merenwijk te komen tot een geformaliseerd samenwerkingsverband. Daarnaast overlegt het gezondheidscentrum met REOS Zorg over samenwerking en afstemming.
43
Huisvesting Het gezondheidscentrum heeft behoefte aan uitbreiding. De ruimte is beperkt, bovendien zoeken de apotheek, het maatschappelijk werk en de thuiszorg onderdak in het centrum. In 2006 is verder onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van het gezondheidscentrum binnen het Bloemenbad-project. PLANNING 2007 Multidisciplinair zorgaanbod Afspraken over het multidisciplinair zorgaanbod zullen verder worden vastgelegd en toegepast. Afgesproken is dat de drie gezondheidscentra Merenwijk, Stevenshof en Wantveld dit gezamenlijk oppakken. Kwaliteitsbeleid Het is van belang dat de kwaliteit en de prestaties van het gezondheidscentrum transparant worden gemaakt. Van belang voor 2007 zijn het kwaliteitssysteem, de registratie en de evaluatie van (zorg)uitkomsten. De drie centra nemen deze taak zoveel mogelijk gezamenlijk op. Cliëntgerichte organisatie Op het gebied van cliëntgerichte organisatie wordt een aantal punten verder uitgewerkt. Daarnaast doet het gezondheidscentrum in 2007 mee aan een cliënttevredenheidsonderzoek. Nieuwe financieringsstructuur De nieuwe financieringsstructuur geeft allerlei veranderingen, die veel aandacht en aanpassingen van de organisatie vragen. De structuur wordt in 2007 verder uitgewerkt. Nieuw boekhoudsysteem In 2007 wordt een begin gemaakt met een nieuw boekhoudsysteem. Dit vraagt de nodige aandacht en voorbereidingen.
44
Samenwerking gezondheidscentra Ook in 2007 wordt onderzocht hoe de samenwerking tussen de centra verder vorm gegeven kan worden. Huisvesting gezondheidscentrum Het gezondheidscentrum heeft behoefte aan uitbreiding. De ruimte is beperkt, bovendien zoeken de apotheek en andere disciplines onderdak in het centrum. In 2007 zal verder gekeken worden naar de haalbaarheid van herhuisvesting van het gezondheidscentrum in het Bloemenbad-project. Beweegdag In juni 2007 zal het gezondheidscentrum een beweegdag organiseren.
45
BIJLAGEN
Bijlage I
Toelichting kwaliteitsbeleid en strategie
48
Bijlage II
Toelichting kwaliteitsmanagement
49
Bijlage III
Toelichting management van zorgverlening
54
47
BIJLAGE I
TOELICHTING KWALITEITSBELEID EN STRATEGIE
DISCIPLINES
AANTAL
FTE
MEDEWERKERS Beheersstichting Huisartsen
7
6,5
Centrumassistenten
9
6,7
Praktijkondersteuners
3
1,8
Fysiotherapie
10
6,8
Assistenten fysiotherapie
7
4,8
Interieurverzorging
2
0,9
Projectmedewerker kwaliteit
1
0,2
Financieel medewerker
1
0,6
Managementassistent
1
0,7
Manager
1
0,3
Samenwerkingspartners Wijkverpleegkundigen
6
Maatschappelijk werkers
3
Apothekers
4
Huurders Eerstelijnspsychologen
7
Psychiaters
3
Verloskundigen
4
Diëtisten
2
Totaal
48
71
BIJLAGE II
TOELICHTING KWALITEITSMANAGEMENT
ORGANIGRAM
Bestuur
Maatschap Huisartsen
Maatschap Fysiotherapie
Manager
Financieel medewerker
Managementassistent
Projectmedewerker Kwaliteit
Hoofd Centrumassistenten
Centrumassistenten
Praktijkondersteuners
Interieurverzorging
Hoofd Fysiotherapieassistenten
Interieurverzorging
Fysiotherapieassistenten
Hiërarchische relatie Functionele relatie
49
JAARCIJFERS 2006
2006
2005
Materiele vaste activa
383.853
412.362
Financiële vaste activa
67.375
67.373
Vlottende activa
368.091
634.297
Totaal activa
819.319
1.114.032
2006
2005
Eigen vermogen
128.855
89.551
Voorzieningen
134.697
118.658
Langlopende schulden
23.895
34.952
Kortlopende schulden
531.872
870.871
Totaal passiva
819.319
1.114.032
ACTIVA
PASSIVA
50
RESULTATENREKENING OVER HET BOEKJAAR 2006
REALISATIE
BEGROTING
REALISATIE
2006
2006
2005
1.969.489
BATEN Omzet zorgverlening
2.290.881
1.928.800
Subsidie
359.797
357.028
354.899
Overige bedrijfsopbrengsten
163.303
160.570
163.333
2.813.981
2.446.398
2.487.721
LASTEN Personeelskosten
2.003.473
1.817.457
1.840.864
Huisvestingskosten
412.927
362.300
366.226
Praktijkkosten
144.126
77.000
91.171
Organisatiekosten
192.662
159.250
175.183
21.489
18.000
11.424
2.774.677
2.434.007
2.484.868
39.304
12.391
2.853
Financieringskosten
RESULTAAT BOEKJAAR
51
INTERN OVERLEG
CLIËNTGEBONDEN OVERLEG Multidisciplinair overleg Huisartsen en praktijkondersteuners
1 x per week
Huisarts en fysiotherapeut
1 x per maand
Hometeam (huisarts, praktijkondersteuner, wijkverpleegkundige)
1 x per week
Huisarts en maatschappelijk werk
1 x per 6 weken
Huisarts en psycholoog
1 x per maand
Psychosociaal team
1 x per 6 weken
Fysiotherapeut en psycholoog
1 x per week
NIET-CLIËNTGEBONDEN OVERLEG Mono-disciplinair Huisartsen
1 x per week
Centrumassistenten
1 x per maand
Fysiotherapeuten
1 x per week
Assistenten fysiotherapie
1 x per 6 weken
Bi-disciplinair Huisartsen en fysiotherapeuten
1 x per 6 maanden
Huisartsen en psychologen
1 x per 6 maanden
Huisarts en hoofd centrumassistenten
1 x per 2 weken
Huisarts en praktijkondersteuners
1 x per maand
Fysiotherapie en hoofd assistenten fysiotherapie
1 x per 8 weken
Manager en hoofd centrumassistenten
1 x per 2 weken
Manager en hoofd assistenten fysiotherapie
1 x per 2 weken
52
Multidisciplinair Kwaliteitsoverleg huisartsenpraktijk
1 x per 4 weken
BELEIDS- EN BESLUITVORMING Disciplineoverleg
1 x per 2 maanden
Beleidsoverleg
1 x per 6 weken
Bestuur
1 x per kwartaal
53
BIJLAGE III
TOELICHTING MANAGEMENT VAN ZORGVERLENING
CLIËNT- EN PRAKTIJKGEGEVENS
HUISARTSEN CLIËNTENPOPULATIE
2005
Leeftijdsopbouw cliënten
2006
aantal cliënten aantal cliënten
0-19
2.292
2.251
20-64
7.407
7.276
65+
1.725
1.774
11.424
11.301
% 15 jaar en jonger
15,9
16,2
% 65 jaar en ouder
15,1
15,7
totaal Leeftijdsopbouw % van het totaal
aantal overleden
96
aantal verhuisd
1.153
aantal nieuwe cliënten
535
aantal geboorten
115
Verhouding man/vrouw man
50%
50%
vrouw
50%
50%
Doelgroep Chronische zorg
2006
aantal per
aantal per
1.000 cliënten 1.000 cliënten 2005
2006
Diabetes mellitus totaal
453
37
40
In de huisartsenpraktijk in behandeling
373
30
33
Hart- en vaatziekten Hypertensie (K86, K87) COPD en astma
54
616
54
55
1.448
120
128
884
72
78
AARD EN OMVANG VERLEENDE ZORG Aantal consulten < 20 minuten Aantal consulten > 20 minuten Aantal visites < 20 minuten Aantal visites > 20 minuten Aantal telefonische consulten Aantal herhalingsrecepten
2005
2006
29.414
31.847
549
2.169
4.106
4.398
106
470
5.290
6.343
22.459
22.837
Aantal vaccinaties (reizigers)
281
342
Aantal uitstrijkjes i.h.k.v. prev. bevolkings-
427
429
Consulten seksuologie
17
20
Vasectomie
28
25
Orthopedische injecties
464
500
Kleine chirurgie
538
710
ECG
214
246
0
12
5,6
6,1
3,3
3,6
2005
2006
Totaal aantal deelcontacten
81.325
83.765
consulten of visites binnen kantooruren
48.459
50.622
door huisarts
60%
59%
door haio
14%
18%
door centrumassistent
17%
13%
onderzoek
E-mail consult Gemiddeld aantal contacten per ingeschreven cliënt Gemiddeld aantal consulten/visites per ingeschreven cliënt VERDELING DEELCONTACTEN NAAR MEDEWERKER
door praktijkondersteuner overig
8%
8%
<1%
<1%
55
INHOUD VAN DE GEREGISTREERDE ZORG DOOR PRAKTIJKONDERSTEUNERS
2005
2006
Aantal deelcontacten praktijkondersteuners (100%)
3.981
4.645
hypertensie, verhoogde bloeddruk
49%
52%
diabetes mellitus
33%
29%
2%
1%
-
3%
13%
8%
tabaksmisbruik COPD en astma preventie HVZ overige consulten/visites
56
VERWIJSCIJFERS Verwijzingen binnen de
aantal
eerste lijn
2006
Fysiotherapeut
aantal per
aantal per
1.000 cliënten 1.000 cliënten 2005
2006
1.190
139
105
Diëtist
253
16
22
Psycholoog
196
22
17
24
2
2
178
11
16
1.841
190
162
aantal per
aantal per
Mensendieck Consultatie specialist Totaal Verwijzingen naar de
aantal
tweede lijn
2006
1.000 cliënten 1.000 cliënten 2005
2006
Chirurgie
402
30,8
35,6
Oogheelkunde
343
24,2
30,3
Orthopedie
250
21,9
22,1
KNO
287
22,1
25,4
Interne geneeskunde
287
22,2
25,4
Gynaecologie
177
15,8
15,7
Dermatologie
203
17,8
18,0
Neurologie
202
19,5
17,9
Urologie
107
10,9
9,5
Cardiologie
154
13,0
13,6
Kindergeneeskunde
87
6,3
7,7
Plastische chirurgie
47
4,4
4,2
Longziekten Psychiatrie Totaal
69
5,4
6,1
128
10,3
11,3
2.743
224,6
242,8
57
KWALITEITSINDICATOREN DM
2005
2006
Herkennen - aantal cliënten met DM per 1.000 cliënten
36,9
40,3
96
92
94
87
95
94
57
74
Controles - % DM-cliënten met een gecontroleerde bloedsuiker d.m.v. glucosemeting (in ieder geval 1x per jaar) - % DM-cliënten met minstens 1 HbA1c - % DM-cliënten met gecontroleerde bloeddruk Uitkomst - % DM-cliënten met HbA1c onder de 7,0 - % DM-cliënten met HbA1c boven 8,5
6
4
- % DM-cliënten met RR goed *
88
93
- % DM-cliënten met RR binnen 150/85 **
73
74
*
goed is systolisch <141 (jonger dan 60) of <160 (60 jaar of ouder), diastolisch <91
** BRR binnen 150/85 is criterium volgens NHG-accreditatie
58
FYSIOTHERAPEUTEN CLIËNTENPOPULATIE Leeftijdsopbouw cliënten
2005
2006
aantal
aantal
behandelingen behandelingen
0-09
10
10-19
1.250
1.382
20-29
2.631
2.841
30-39
4.305
4.210
40-49
5.475
5.611
50-59
7.144
7.385
60-69
5.193
6.532
70-79
4.743
5.176
80-89
2.696
2.880
90+
378
169
33.815
36.196
man
35%
36%
vrouw
65%
64%
1.172
959
Totaal Verhouding man/vrouw
Verwijzers Huisartsen binnen het gezondheidscentrum Overige huisartsen Noordwijk
116
91
Ziekenhuizen
404
451
Diverse huisartsen
110
Directe toegankelijkheid
456
Overig
186
26
Totaal
1.878
2.093
59
AARD EN OMVANG GELEVERDE ZORG
2005
2006
Aantal reguliere zittingen: - in de praktijk
26.199
26.998
- intramuraal
3.207
2.985
- bij cliënt thuis
1.932
1.344
2.047
2.103
335
320
95
77
2005
2006
Aantal bijzondere zittingen: - manuele therapie - haptotherapie - consultaties
PSYCHOLOGEN CLIËNTENPOPULATIE Leeftijdsopbouw cliënten Leeftijd 0-10
7%
9%
11-20
20%
21%
21-30
15%
12%
31-40
22%
21%
41-50
20%
18%
51-60
12%
14%
4%
5%
man
40%
35%
vrouw
60%
65%
Huisartsen binnen het gezondheidscentrum
51%
59%
Huisartsen elders in Noordwijk
17%
12%
Huisartsen Noordwijkerhout/Voorhout
16%
21%
Overig
25%
18%
>60 Verhouding man/vrouw
Verwijzers
60
AARD EN OMVANG GELEVERDE ZORG
2005
2006
Aantal cliënten
501
593
2.559
3.358
5
5,5
2005
2006
Totaal aantal contacten Gemiddeld aantal contacten per behandeling
VERLOSKUNDIGEN CLIËNTENPOPULATIE Leeftijdsopbouw cliënten 0-19
2
3
20-29
126
91
30-39
202
186
40+ Totaal
20
12
350
292
Verwijzers Huisartsen
228
107
Eigen initiatief cliënt
70
144
Overig
52
41
AARD EN OMVANG GELEVERDE ZORG
2005
2006
Aantal volledige zorg
229
208
Aantal volledige postnatale zorg
96
129
Aantal prenatale zorg 0 t/m 14 weken
27
28
Aantal prenatale zorg 15 t/m 29 weken
19
17
Aantal prenatale zorg 0 tot na 29 weken vóór de bevalling
50
72
350
316
- bij volledige prenatale zorg
10
11
- bij volledige postnatale zorg
3
4
Aantal echoscopische onderzoeken Gemiddeld aantal contacten per cliënt
61
DIËTISTEN CLIËNTENPOPULATIE
2005
2006
Leeftijdsopbouw cliënten 0-19
28
21
20-64
201
182
65+
68
68
297
271
man
34%
38%
vrouw
66%
62%
Huisartsen binnen het gezondheidscentrum
60%
63%
Andere huisartsen Noordwijk
25%
24%
Overig
15%
13%
Totaal Verhouding man/vrouw
Verwijzers
AARD EN OMVANG GELEVERDE ZORG
2005
2006
Aantal contacten
1421
1.102
4,8
3,67
Gemiddeld aantal contacten per cliënt
62
0(, M !(<21'+(,'5&(16470"$168(/'224'9,-. " 4-$1 256 (.56L2741$/,56,(.056(4'$0 $4/,(5$66(4$0$46,1('(/(4&Q M L4712(1(..(447..(45224'9,-.(4+276
WANTVELD NS NOORDWIJK ^ POSTBUS AC NOORDWIJK 4 ^ & GEZONDHEIDSCENTRUM 7ANTVELD IS EEN SAMENWERKINGSVERBAND VAN HUISAR TSEN FYSIOTHERAPEUTEN APOTHEKERS WIJKVERPLEEGKUNDIGEN MAATSCHAPPELIJK WERKERS EERSTELIJNS PSYCHOLOGEN PSYCHIATERS VERLOSKUNDIGEN EN DIpTISTEN
