M a at s ch a p p e lijk jaar ver s lag 2 0 1 1
2
3
Voorwoord ‘Sociaal, duurzaam, veilig’: dat zijn voor de ANWB de toetsstenen waar tussen nu en 2020 alle ANWB-activiteiten aan moeten voldoen. Resulterend in een driedubbele ‘win’: voor de bijna vier miljoen ANWB-leden, de Nederlandse samenleving als geheel en de ANWB zelf. Deze uitgangspunten zijn vastgelegd in de ANWB Ambitie 20|20 die in 2011 met inbreng van tientallen medewerkers en leden (van de bondsraad) tot stand is gekomen. Niet nieuw, want al vanaf 1883 spelen deze begrippen voor de ANWB een belangrijke rol. En goed om te zien dat dit gedachtegoed anno 2011 nog steeds volop leeft. Sprekend voorbeeld van deze aanpak is het ‘elektrisch rijden’. De ANWB denkt dat het overschakelen op elektrische auto’s, motoren, scooters en fietsen kans van slagen heeft en op allerlei terreinen tot voordelen kan leiden: minder luchtvervuiling, minder geluidoverlast, minder afhankelijkheid van de steeds schaarser en duurder wordende fossiele brandstoffen en dus ook minder kosten. Bijna te mooi om waar te zijn. Uiteraard zijn er nog wel wat hobbels te nemen. Desondanks denken we dat we aan het begin staan van een spannende ontwikkeling die grote, positieve gevolgen kan hebben voor ons allen. Wat doen we hier zelf aan? We hebben een aantal elektrische voertuigen en oplaadpalen aangeschaft om ervaring op te doen. Op Schiphol hebben we zelfs de eerste e-wegenwacht rondrijden en we hebben duizenden mensen een proefrit in een elektrische auto aangeboden op evenementen en tijdens een winkeltour. Achter de schermen overleggen we in het ‘Formule E-Team’ met overheden, universiteiten, brancheorganisaties en NGO’s om eventuele barrières bij het elektrisch rijden weg te nemen. Is MVO dan alleen maar ‘elektrisch rijden’ en ‘duurzame mobiliteit’? Nee, natuurlijk niet. In dit maatschappelijk jaarverslag leest u alles over andere accenten op het gebied van MVO, zoals het invoeren van nieuwe leveringsvoorwaarden, het bouwen van een ‘datakubus’ om gegevens over onze MVO-prestaties beter te kunnen monitoren en analyseren en het doorlichten van onze inkoop in niet-westerse landen.
In 2012 zullen we onze activiteiten met betrekking tot ‘elektrisch rijden’ verder uitbouwen. Onder andere met het plaatsen van snellaadpalen waar onze leden en klanten ‘onderweg’ bij kunnen laden als ze stil dreigen te vallen, het aanbieden van korte proefritten en het verstrekken van zo betrouwbaar mogelijke informatie via anwb.nl en onze autoadviseurs. Naast ‘duurzame mobiliteit’ zullen we de komende jaren ook veel energie stoppen in het verbeteren van de verkeersveiligheid in Nederland en Europa, onder andere door het verzorgen van verkeerslessen op basisscholen door het verkeerseducatieprogramma Streetwise. Daarnaast gaan we ‘groenpleinen’ aanleggen in een aantal gemeenten, zodat jong en oud zich in een prettige omgeving dicht bij huis kunnen ontspannen. De belangrijkste stakeholders voor de ANWB zijn en blijven de leden. De komende jaren willen we proberen hun energie, ideeën, kennis en vaardigheden binnen onze vereniging nog meer tot hun recht te laten komen, onder het motto ‘Samen beter uit’. Want wat zou je niet voor elkaar kunnen krijgen als we er in slagen de kracht van vierenhalf miljoen mensen te bundelen? Als we dan geen dingen kunnen bewerkstellingen. Uiteraard blijven we daarnaast contact onderhouden met talloze organisaties in ons werkveld, ook de meer kritische organisaties. Gelet op de economische ontwikkelingen gaat de ANWB en haar dochterondernemingen spannende jaren tegemoet. Economisch zal het niet eenvoudig worden, ook niet voor de ANWB BV en haar dochterondernemingen. Een deel van onze medewerkers zal hiervan de directe gevolgen ondervinden in de vorm van reorganisaties, functiewijzigingen of andere veranderingen. Op sociaal terrein zal de grootste uitdaging zijn om met onze medewerkers tot de beste oplossingen te komen. In dit maatschappelijk jaarverslag hebben wij zoveel mogelijk onze prestaties en ambities uiteen gezet. Hoofdstuk twee gaat in op de belangrijkste prestaties van de ANWB, hoofdstuk drie op het profiel van de onderneming. Vervolgens wordt in Hoofdstuk vier het MVObeleid van de ANWB uiteengezet en de hoofdstukken vijf, zes en zeven verdiepen de drie belangrijkste peilers: sociaal, duurzaam en veilig. Hoofdstuk acht gaat ten slotte uitgebreid in op onze maatschappelijke betrokkenheid. Ik wens u veel plezier bij het lezen van dit verslag. Guido van Woerkom
Voorwoord
Inhoudsopgave
3
Hoofdstuk 1: MVO prestaties en doelstellingen
4
Hoofdstuk 2: Kerngegevens
6
Hoofdstuk 3: Profiel 3.1. De organisatie ANWB 3.2. Keten van de ANWB
2
8 9 11
Hoofdstuk 4: MVO binnen ANWB 4.1. Praten met stakeholders 4.2. MVO en bedrijfsstrategie 4.3. MVO en management 4.4. MVO per bedrijfsonderdeel 4.5. Monitoring en externe benchmarks 4.6. Dilemma’s
12 13 14 15 16 18 18
Hoofdstuk 5: Sociaal 5.1. Medewerkers 5.2. Het Nieuwe Werken en mobiliteit
20 21 22
Hoofdstuk 6: Duurzaam 6.1. Milieubeleid 6.2. MVO-gegevens 6.3 Klimaat, energieverbruik en CO2 6.4. Elektrische mobiliteit
24 25 25 25 27
Hoofdstuk 7: Veilig 7.1. Inkoopbeleid 7.2. Risicomanagement 7.3. ICT
30 31 33 33
Hoofdstuk 8: Maatschappelijk Betrokken Ondernemen 8.1. Sociaal 8.2. Duurzaam 8.3. Veilig
34 35 36 36
Hoofdstuk 9: Over dit verslag
38
Hoofdstuk 10: Assurance rapport
Begrippenlijst
Colofon
39
40 41
4
5
1 MVO prestaties en doelstellingen
Doelstelling 2011
Tabel 1: Maatschappelijke prestaties 2011 en doelstellingen 2012
Bewustzijn medewerkers
Doelstelling 2011
Resultaat 2011
Doel 2012
• Kwantitatieve verbetering door
•P apierverbruik (kg) structureel in kaart gebracht door leveranciers. De reductie (kg) voor ANWB BV ten opzichte van 2010 betrof 8% 1 •A nalyse keuze papiersoorten gestart met een extern onderzoek naar milieubelasting
• Keuze en test nieuwe papiersoort voor de Kampioen • I nterne verkenning naar mogelijkheden voor een digitale Kampioen •R eductie papierverbruik
Duurzaam Papier
reductie (kg) • Kwalitatieve verbetering door analyse keuze papiersoorten ANWB BV
Reductie CO2
• Een reductie van de CO2-voetafdruk van 3% t.o.v. vorig jaar • Ontwikkeling interne datamodule voor verzameling en consolidatie MVO-data
•D e CO2-voetafdruk betreft 62.729 ton • MVO-datamodule ontwikkeld en in gebruik genomen
• 3% reductie CO2-voetafdruk t.o.v. vorig jaar •K oppeling eerste operationele systemen aan MVO-datamodule
Afval
• Start plan ter optimalisatie van afvalmanagement ANWB BV
• Verbetering afvalmamagement gestart door start van traject voor keuze nieuwe afvalverwerker ANWB BV
• Verbeteren afvalscheiding op werkvloer hoofdkantoor •K euze nieuwe afvalverwerker ANWB BV
Klimaatcompensatie
• Invoeren groen gas en groene stroom voor groot deel panden • Toename van CO2-compensatie
• Groene gas en groene stroom via Greenchoice bij zo’n 75% van de panden •8 .424 ton CO2- compensatie van zakelijke inzet Wegenwacht, gasverbruik panden, ANWB test- en trainingscentrum en zakelijke vluchten reisdochters. De compensatie via GreenSeat is gestegen met 2,5%.
•A NWB Rijopleidingen biedt lessen klimaatneutraal aan •K wantificeren CO2-reductie als gevolg van ANWB initiatieven (bijv. bandenspanningspomp) • Compensatie 2011 continueren
•E r is 1 elektrische poolauto voor medewerkers •D e Showcase elektrisch rijden gestart met lancering anwb.nl/ elektrisch, de eerste elektrische wegenwachtwagen, 5.000 proefritten en de realisatie van 6 snellaadpalen bij wegenwachtstations •H et lespakket van ANWB rijopleidingen is toegevoegd met een les in een elektrische auto
•P echhulp uitbreiden naar elektrische auto’s en laadpalen •1 00.000 proefritten door leden / niet-leden •B ijdrage leveren aan ontwikkeling landelijk snellaadnetwerk
Elektrisch vervoer stimuleren
• Uitbreiding van poolauto’s voor medewerkers bij ANWB hoofdkantoor met elektrische auto’s • Start Showcase elektrisch rijden (proefritten, website en laadvoorzieningen) • Elektrische auto is optie voor leaserijders
Resultaat 2011
Doel 2012
Sociaal •6 keer per jaar met MVO-ambas- • M VO-ambassadeurs zijn maansadeurs samenkomen delijks bijeengekomen •4 0 medewerkers zijn MVO•2 6 medewerkers zijn MVOambassadeur ambassadeur
• Maandelijks met MVO-ambassadeurs samenkomen • 2 MVO-weken organiseren • Projecten voor ambassadeurs opzetten • 40 medewerkers zijn MVOambassadeur
Veilig Streetwise
•2 00.000 kinderen nemen deel aan Streetwise, verdeeld over 950 scholen
• 200.000 kinderen hebben deelgenomen aan Streetwise, verdeeld over 950 scholen
• 210.000 kinderen nemen deel aan Streetwise, verdeeld over 960 scholen • Online uitbreiding met platform ‘Kind en verkeersveiligheid’
Kinderfietsenplan
• Tweede pilot Kinderfietsen plan
•E en tweede pilot heeft plaats gevonden bij 4 asielzoekerscentra
• Landelijke uitrol Kinderfietsenplan • Bij tenminste 10 asielzoekerscentra het project uitvoeren
Verankering MVO in inkoopproces
•5 0% duurzaam inkopen door opname van MVO-criteria in algemene inkoopvoorwaarden en gunnings- en knock-out criteria •G edragscode voor leveranciers opstellen •A udit inkoop in verre landen uitvoeren
• MVO-criteria toegevoegd aan Algemene inkoopvoorwaarden en in gebruik • Gedragscode voor inkoop opgesteld en in gebruik • Audit inkoop in verre landen
• Oplevering herzien beleid omgang met inkoop in verre landen en samenwerking BSCI
Praten met stakeholders
•S takeholderdialogen organiseren
•E en multistakeholderdialoog ‘duurzame mobiliteit’ en een individueel stakeholderdialoog met NS, KLM en bondsraadleden hebben plaats gevonden
• Multistakeholderdialoog ‘duurzaam inkopen’ faciliteren • Stakeholderdialoog met ANWB reisdochters en twee individuele organisaties faciliteren
MBO-benchmark
Geen specifieke doelstellingen
• Verkenning naar mogelijke MBO-benchmarks
• Deelname aan Maatschappelijke Imago Monitor
MVO-benchmark
• Top-20 positie in de Transparantiebenchmark behalen
•2 010 41e plek behaald (2009:54) in de Transparantiebenchmark
• Top-5% positie behalen in de Transparantiebenchmark
Waarborg
Geen specifieke doelstellingen
•D uurzaamheid is belangrijk onderdeel van de Ambitie 20|20 • Verslaggeving conform GRI-C+
• MVO doelstellingen integreren in formats business cases en jaarplannen • Verslaggeving conform GRI-B+
Monitoring en verslaggeving
De reductie betreft enkel ANWB BV omdat het inzicht voor de dochterondernemingen onvolledig is. Bovendien betreft het papierverbruik van ANWB BV meer dan 95% van het totale papierverbruik. 1
6
7
2 Kerngegevens Tabel 2: Samenvatting kerngegevens ANWB ANWB Ledental vereniging (per 1 januari volgend jaar)
2011
2010
3.964.546
3.970.926
1,18
1,28
3,9
4,0
Dienstverlening Wegenwacht (aantal hulpverleningen x miljoen) Winkels (aantal transacties x miljoen) Contact Center (aantal telefoontjes x miljoen)
1,0
1,2
116,5
116,0
10.313
4.110
108
112
4
4
8
8
3,6
3,6
Sociaal
2011
2010
Aantal medewerkers (per 31-12 inclusief tijdelijk)
4.766
4.816
Aantal FTE (gem. over gehele jaar)
4.264
4.276
45%
46%
33%
43%
5,1%
4,7%
Anwb.nl (aantal bezoekers x miljoen) ANWB Vrijwilligers (aantal) ANWB en VVV/ANWB-winkels (aantal) Steunpunten ANWB Alarmcentrale (aantal) Producten Betaalde magazines (aantal) Kampioen (maandoplage per 31-12 in miljoenen)
Percentage vrouwelijke medewerkers 2 Percentage vrouwelijke managers (1e - 3e echelon) Ziekteverzuim
2
Duurzaam
2011
2010
Papierverbruik (ton) 2, 3
9.050
9.752
115.158
106.015
64.081
72.276
8.712
8.189
Energieverbruik (GJ) CO2-voetafdruk (ton CO2)
CO2-compensatie (ton CO2) Financieel
2011
2010
Netto-omzet (miljoen euro) 4
1.065
1.075
-0,9%
2,2%
7,1
18,2
Groei t.o.v. jaar ervoor 4 Bedrijfsresultaat (miljoen euro)
4
e gerapporteerde cijfers hebben betrekking op de ANWB B.V. D De gerapporteerde hoeveelheid is volledig voor ANWB, echter wij erkennen dat volledigheid voor papiercijfers moeilijk te waarborgen is 4 Voor meer informatieve over de financiële prestaties verwijzen wij naar de ANWB Jaarrekening 2011 2 3
8
9
3.1 De organisatie ANWB De ANWB is een vereniging van bijna 4 miljoen leden. Alle activiteiten van de ANWB worden in opdracht van de Vereniging uitgevoerd door ANWB BV en haar dochterondernemingen. Daarnaast is een deel van de beleggingen ondergebracht in de beleggingsinstelling ANWB Beleggingen BV. Alle aandelen van deze twee besloten vennootschappen worden gehouden door de Stichting Administratiekantoor (STAK). Bestuur van de ANWB Het bestuur van zowel ANWB BV als van de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (de Vereniging) wordt gevormd door de hoofddirectie. De hoofddirectie van ANWB BV wordt gecontroleerd door de raad van commissarissen en de hoofddirectie van de Vereniging door
de raad van toezicht. De Vereniging heeft ook een ledenvergadering, de bondsraad. Een afvaardiging hiervan vormt samen de raad van advies. Deze adviseert op haar beurt de raad van toezicht. De ledenvergadering bestaat uit ruim 100 bondsraadsleden die alle provincies vertegenwoordigen. Voor uitgebreide informatie over het bestuur verwijzen wij naar onze website. Activiteiten ANWB
De ANWB is actief in verschillende sectoren met een groot aantal verschillende producten en diensten (inclusief informatieverstrekking en beïnvloeding), soms onder ‘merknamen’ die ook een zelfstandige bekendheid genieten. Een aantal activiteiten wordt uitgevoerd door dochterondernemingen van ANWB BV. Wegenwacht®
Wie met een gerust gevoel wil rijden en reizen, is lid van de Wegenwacht. Sinds 1946 staan de hulpverleners van de ANWB 24 uur per dag klaar om leden met pech weer snel op weg te helpen.
Alarmcentrale
De Alarmcentrale is sinds 1959 hét aanspreekpunt voor reizende leden van de ANWB. Onderweg in binnen- of buitenland kunnen zij bij de Alarmcentrale dag en nacht rekenen op professionele hulp en ondersteuning.
Belangenbehartiging
3 Profiel De Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB is een maatschappelijke vereniging die met een unieke mix van beïnvloedende en dienstverlenende activiteiten de onafhankelijkheid, keuzevrijheid en mobiliteit van burgers wil bevorderen. Tevens wil zij een bijdrage leveren aan een duurzame ontwikkeling van de samenleving. De meest bekende activiteiten van de ANWB zijn de Wegenwacht, Alarmcentrale en de ANWB-winkels. Het hoofdkantoor van de ANWB is gevestigd in Den Haag.
De ANWB komt bij politiek, overheid en bedrijfsleven op voor de belangen van leden. Met een combinatie van belangenbehartiging en dienstverlening maakt de ANWB het mensen mogelijk in vrijheid en met plezier te reizen en te bewegen.
Retail
Leden kunnen bij al hun activiteiten in de sfeer van vakantie, vrije tijd en mobiliteit hun voordeel doen met de betrouwbare informatie en de relevante producten en diensten van de ANWB. Het aanbod is langs 3 wegen bereikbaar: winkel, anwb.nl en contact center.
Media
De uitgeverij ANWB Media geeft een breed scala aan magazines, kaarten, boeken en gidsen uit en biedt steeds meer digitale media en mobiele diensten (apps) aan.
10
11
Reizen
Onder ANWB Reizen vallen inmiddels vijf touroperators: FOX, SNP, Pharos, Pin High en Travelhome. Daarnaast organiseren we speciale Ledenreizen en Kampeerreizen.
Verzekeringen
Op het gebied van mobiliteit en reizen, maar ook voor het woonhuis of rechtsbijstand heeft de ANWB verzekeringen. De verzekeringen worden aangeboden via internet, direct mail en in onze winkels. Dochteronderneming Unigarant verzorgt deze verzekeringen. Rechtshulp
ANWB-leden krijgen gratis juridisch advies op het gebied van verkeer, recreatie en toerisme, zowel telefonisch als online. Waardevol, gezien de problemen die kunnen ontstaan bij de koop, huur of reparatie van een auto, caravan of boot.
Rijopleidingen en trainingen
ANWB Rijopleidingen is een van de grootste rijscholen van Nederland met een cursus voor elk rijbewijs. Op het Test- en Trainingscentrum in Lelystad biedt de ANWB rijvaardigheidstrainingen aan.
Informatie- en adviesdiensten
Dagelijks voorziet ANWB Verkeersinformatie reizigers via verschillende media van actuele gegevens over files, openbaar vervoer en bijzondere weersomstandigheden. Daarnaast voorziet de ANWB haar leden van autoadvies en juridisch advies. Bewegwijzering
Ruim 115 jaar heeft de ANWB zorg gedragen voor de bewegwijzering in Nederland. Vanaf 2013 zal de coördinatie bij de rijksoverheid ondergebracht worden. Vanaf dan heeft de ANWB alleen nog een rol in de toeristische bewegwijzering en niet meer in de algemene bewegwijzering. Traumahelikopters
Met vier helikopters (en twee reservehelikopters) verzorgt ANWB Medical Air Assistance (MAA) de operatie van traumahelikopters voor de academische ziekenhuizen van Amsterdam, Rotterdam, Nijmegen en Groningen. Wanneer tijdwinst van levensbelang is, vervoeren de helikopters een Mobiel Medisch Team naar de ongevalslocatie.
Eind 2011 is het bedrijf Cruise Travel overgenomen. Cruise Travel is een gespecialiseerde leverancier van cruises over de hele wereld. De activiteiten sluiten goed aan bij de vakantieinteresse van ANWB-leden. Het assortiment wordt aangeboden via anwb.nl en de ANWB-winkels. Voor een compleet overzicht van alle kernactiviteiten en het organigram van de ANWB verwijzen wij naar onze website. 3.2 Keten van de ANWB Overzicht van de keten
Gezien de diversiteit aan bedrijfsactiviteiten is de ANWB actief in meerdere ketens en bij een breed scala aan toeleveranciers betrokken. Aan de inkoopkant betekent dit bijvoorbeeld dat voor de Wegenwacht wagens en kleding ingekocht worden, dat de Alarmcentrale pechhulp inkoopt voor ANWBleden die in het buitenland gestrand zijn en dat de afdeling Media papier inkoopt voor de productie van diverse magazines, kaarten, boeken en gidsen. Het grootste deel van de inkoop voor ANWB wordt centraal verzorgd door de afdeling inkoopmanagement. De ANWB dochterondernemingen hanteren hun eigen inkoopbeleid. De ANWB reisdochters verzorgen bijvoorbeeld zelfstandig de inkoop van lokaal vervoer, accommodaties en lokale begeleiding, dit soms via lokale agenten in verschillende landen over de gehele wereld. Daarnaast verzorgt dochterbedrijf Telstar Trading de inkoop van kleding en ‘special products’ voor het ANWB winkelkanaal. Meer over het inkoopbeleid van de ANWB staat beschreven in hoofdstuk 7.1. Ten aanzien van de afzetmarkt is het beeld eveneens divers. Zowel aan leden als aan niet-leden worden diensten en producten geleverd. Maar ook werkt de ANWB veel samen met zakelijke partners en NGO’s. De ANWB levert in deze gevallen producten en dienstverlening maar ook stelt zij kennis ter beschikking. Impact in de keten
De ANWB onderkent dat de impact die zij kan uitoefenen in de keten met name gezocht moet worden in haar unieke karakter als vereniging. De ANWB is primair een vereniging met als doel het behartigen van de belangen van haar leden op het gebied van recreatie, toerisme, verkeer en vervoer. Enerzijds door het aanbieden van producten en diensten, anderzijds door de mening en wensen van onze leden bij andere partijen onder de aandacht te brengen. Dit staat beschreven
in onze statuten: ANWB statuten: “De vereniging heeft ten doel het behartigen van de belangen van haar leden op het gebied van recreatie, toerisme, verkeer en vervoer, alles in de meest uitgebreide zin van het woord. Bij het behartigen van deze belangen zal zij zich waar mogelijk mede inspannen voor het behoud van de kwaliteit van het milieu, alsmede van landschappelijke en cultuurhistorische waarden.” (Artikel 3) “De vereniging zet zich met name in voor verbetering of handhaving van de bereikbaarheid, beschikbaarheid, leefbaarheid, betaalbaarheid, veiligheid, zekerheid en keuzevrijheid, bezien in hun onderlinge verband, ten aanzien van voorzieningen op het gebied van recreatie, toerisme, verkeer en vervoer, zowel op lokaal, regionaal, nationaal en internationaal niveau.” (Artikel 3a1) Door de belangen van haar leden te behartigen en hen te adviseren streeft de ANWB ernaar de negatieve impact van de keten op mens, milieu en samenleving te beperken. Enkele voorbeelden hiervan zijn het streven naar duurzame mobiliteit en het verbeteren van verkeersveiligheid, zoals verder uitgewerkt worden in dit verslag. Samenwerking in de keten
De ANWB werkt samen met buitenlandse zusterclubs binnen en buiten de kaders van twee overkoepelende verenigingen: ARC Europe (Europees) en de FIA (wereldwijd). De clubs komen regelmatig bij elkaar om kennis te delen en samen te werken. Deze samenwerking leidt tot efficiencyverbeteringen, strategieontwikkeling en productontwikkeling. Zo werkt de ANWB samen met ADAC (Duitsland), de OEAMTC (Oostenrijk), TSC (Zwitserland) en de AA (Engeland). Maar ook buiten Europa worden contacten onderhouden. Voornamelijk om krachten te bundelen bij mondiale ontwikkelingen. Internationale collega’s zijn de Global Mobility Alliance (GMA) en onze Amerikaanse (AAA) en Australische zusterclub (AA). Samen met deze clubs voert de ANWB ook tests uit op het gebied van voertuigen, onderdelen en toebehoren. ANWB participeert samen met een groot aantal Europese zusterclubs in het programma EuroTest, dat zich richt op verkeersveiligheid, mobiliteit en toerisme. Door jaarlijkse testen op dit gebied willen de clubs kennis nemen van de kwaliteit en waar nodig aandringen op verbetering.
12
13
4.1 Praten met stakeholders De ANWB kent vele stakeholders. Een overzicht van enkele belangrijke stakeholders: • (bondsraads)Leden • Medewerkers • Toeleveranciers • Zakelijke partners (m.u.v. toeleveranciers) • Niet-leden • Niet-zakelijke relaties op de terreinen mobiliteit en vrije tijd die voor de ANWB van belang zijn. Bijvoorbeeld overheden, brancheorganisaties, NGO’s en kennisinstellingen. Bovenstaand overzicht is opgebouwd op basis van relevantie. De leden zijn het meest relevant voor de ANWB omdat zij de basis zijn van ons bestaansrecht. Alle producten en diensten die de ANWB aanbiedt dragen bij aan hun belangen op het gebied van recreatie, toerisme, verkeer en vervoer. De overige stakeholders leveren allemaal een bijdrage aan het behartigen van deze ledenbelangen. De ANWB spant zich in om met al haar stakeholders goede relaties te onderhouden. Voor het identificeren van de stakeholders en het bepalen van hun relevantie is gebruik gemaakt van een stakeholderanalyse. Een dergelijke analyse bepaalt de relevantie van de verschillende stakeholders door het belang dat zij bij de ANWB hebben en de mate waarin zij de organisatie beïnvloeden. In dialoog met stakeholders
4 MVO binnen ANWB Op grond van haar statuten is de ANWB per definitie maatschappelijk betrokken. Zij opereert in het belang van haar leden en biedt hen producten en diensten. Waar noodzakelijk en mogelijk probeert zij de leemtes op te vullen die overheid en bedrijfsleven naar haar gevoel laten liggen. Door de omvang van de ANWB, in ledenaantal en assortiment aan producten en diensten, weet de ANWB hoe zij haar invloed kan laten gelden. Echter, dit maakt ook dat veel mensen hoge verwachtingen hebben van wat de ANWB kan doen voor mens en milieu. Men kent de ANWB grote invloed toe op haar achterban bij het vergroten van kennis over milieuzaken, het bevorderen van een positieve houding ten opzichte van voorstellen die bijvoorbeeld het milieu ten goede komen en zelfs het bevorderen van gedragsverandering.
Om zichzelf op MVO-gebied te verbeteren, wordt constant gepeild hoe de buitenwereld de ANWB beoordeelt. Er is constant dialoog over de prestaties en het beleid op het gebied van MVO. Hierin wordt gevraagd aan stakeholders hoe zij het MVO-beleid en de prestaties beoordelen en welke suggesties zij hebben ter verbetering. Om dit structureel vorm te geven, worden ieder jaar de volgende gesprekken gevoerd: • Gesprek met een afvaardiging van de ANWB Bondsraad • Twee individuele stakeholderdialogen met relevante organisaties of bedrijven • Multistakeholderdialoog over een specifiek onderwerp • Maandelijks overleg met MVO-ambassadeurs Ook kan de buitenwereld in alle gevallen bij de ANWB terecht met opmerkingen en klachten. Leden kunnen terecht op de website en bij het contact center. In 2011 is gekozen voor een individueel gesprek met de NS en KLM. Daarnaast is een groot deel van de medewerkers geraadpleegd tijdens één van de MVO-weken. Ook heeft ons jaarlijkse gesprek met de ANWB bondsraad plaatsgevonden.
Naast dit gesprek met ANWB-leden heeft het geplande panelonderzoek onder leden over MVO niet plaatsgevonden. Tot slot zijn twee multistakeholderdialogen gepland waarin naast het MVO-beleid specifiek wordt ingegaan op de onderwerpen ‘duurzame mobiliteit’ en ‘duurzaam inkopen’. De dialoog over ‘duurzame mobiliteit’ heeft in december 2011 plaatsgevonden, de dialoog over ‘duurzaam inkopen’ volgt in februari 2012. Verder zal in 2012 een multistakeholderdialoog georganiseerd worden met alle dochterondernemingen, onder andere Unigarant, Logicx en FOX Reizen. Een korte uitwerking van deze multistakeholderdialoog ‘duurzame mobiliteit’ en de gesprekken met de NS en KLM staan hieronder. KLM
De KLM geeft aan bijzonder verrast te zijn over de huidige activiteiten die de ANWB uitvoert op het gebied van MVO. De ANWB zou nadrukkelijker kunnen communiceren over de activiteiten rondom elektrische mobiliteit aangezien dat dicht bij de core business van de ANWB staat. KLM verwacht van de ANWB hierin een pioniersrol. NS
De NS en de ANWB hebben zeer veel raakvlakken. Beide bedrijven houden zich bezig met personenvervoer en vervoer is onlosmakelijk verbonden met energiegebruik en de uitstoot van broeikasgassen. Ook ervaart de NS net als de ANWB dat het nationale karakter van het bedrijf de verantwoordelijkheid voor de buitenwereld vergroot. Reizigers en ANWB-leden verwachten van de NS en ANWB dat zij hun verantwoordelijkheid nemen om te komen tot vermindering van de milieubelasting. Daarbij gaat het er om bewuste keuzes te stimuleren om tot duurzame mobiliteit te komen. ANWB en NS hebben in het dialoog dus vooral overeenkomsten gevonden en leren hierover van elkaar. Multistakeholderdialoog ‘duurzame mobiliteit’
Tijdens deze dialoog is met leden van de ANWB bondsraad, PostNL, Eneco en Stichting Natuur en Milieu gesproken over MVO en duurzame mobiliteit. De aanwezigen benadrukken dat een belangrijke maatschappelijke verantwoordelijkheid van de ANWB is dat zij zorgvuldig standpunten communiceert die zoveel mogelijk overeenkomen met de MVO-ambities. Een inconsequente keuze tast de betrouwbaarheid aan. De discussie rondom de verhoging van de maximale snelheid naar 130 km/h is hier een voorbeeld van (zie paragraaf 4.7). Op het gebied van duurzame mobiliteit wordt van de ANWB verwacht dat zij zich inzet voor het
14
15
Bedrijfsstrategie
Belangrijke nieuwe elementen in de Ambitie 20|20 zijn: het ‘win-win-win’model, de kracht van 4,5 miljoen leden en het sturen op relevante thema’s. De ANWB beoogt met al haar activiteiten waarde toe te voegen aan zowel de samenleving, haar leden als de organisatie zelf. Dit zogenaamde ‘win-win-win’-principe wordt nagestreefd door het nemen van een voortrekkersrol op de terreinen waar zij actief (wil zijn). Daar is een duidelijke focus voor nodig welke tot uiting komt in de keuze voor vier maatschappelijke thema’s binnen de Ambitie 20|20: duurzame mobiliteit, verkeersveiligheid, recreatie dichtbij en vangnet onderweg. Hier gaat de ANWB zich de komende jaren op concentreren met behulp van concrete en meetbare doelstellingen voor 2020 (Tabel 3).
De ANWB wil meer toegevoegde waarde bieden in het leven van leden en voor de maatschappij. Deze maatschappelijke relevantie staat centraal in de Visie 2009-2011 en wordt in de Ambitie 20|20 geconcretiseerd in ‘Samen beter uit’. De ANWB helpt haar leden als ze hulp nodig hebben, de ANWB helpt ze kiezen en komt voor ze op. Het assortiment producten en diensten van de ANWB is bedoeld om voor zoveel mogelijk leden reizen en bewegen makkelijker, veiliger en leuker te maken. Geïnspireerde medewerkers, verbonden leden en duurzaam rendement blijven hiervoor de bouwstenen.
De samenleving gaat ervan uit dat het bedrijfsleven zijn activiteiten op een verantwoorde wijze uitvoert. Dit geldt nog sterker voor de ANWB als maatschappelijke organisatie en vereniging. Het maatschappelijke karakter van de ANWB maakt dat de omgeving verwacht dat wij alles op een verantwoorde wijze doen. Dit brengt kansen en risico’s met zich mee. Veel van onze activiteiten zijn al maatschappelijk relevant, maar dat maakt ze niet automatisch maatschappelijk verantwoord. Voor de ANWB is een verantwoorde wijze: - Sociaal: Activiteiten zijn menselijk, betaalbaar en proactief - Duurzaam: Alle activiteiten zijn maatschappelijk verantwoord, hebben kwaliteit, leveren duurzaam financieel resultaat op, zijn schoon en niet ontwrichtend. - Veilig: Alle producten en diensten zijn vrij van risico’s, zowel aan de productiekant als aan de gebruikerskant
harmoniseren van overheden op dit vlak en het informeren van de leden op alle vlakken van mobiliteit (laadpalen, auto, brandstof etc.). Onderwerpen die al langere tijd, en wederom in de gesprekken van 2011, naar voren komen zijn duurzame mobiliteit, onze verantwoordelijkheid rondom papierverbruik en de inkoop in niet-westerse landen. Naast het feit dat deze onderwerpen een bijzondere plek in de Ambitie 20|20 hebben, wordt er ook expliciet aandacht aan besteed in dit verslag. 4.2 MVO en bedrijfsstrategie De ANWB heeft haar bedrijfsstrategie dit jaar geactualiseerd door het opstellen van de Ambitie 20|20, een plan dat is opgesteld door een grote groep medewerkers, samen met leden, bondsraadsleden en externe bedrijven. Met de Ambitie 20|20 wordt de huidige Visie 2009-2011 voortgezet.
Tabel 3: Doelstellingen Ambitie 20|20
• V erbonden medewerkers • 4 ,5 miljoen verbonden leden • M arktconform rendement Duurzame mobiliteit
In 2020 heeft de ANWB haar leden, de Nederlanders, overheden en bedrijfsleven gestimuleerd om bewuste keuzes te maken in duurzame mobiliteitsvormen en heeft deze gefaciliteerd.
Verkeersveiligheid
In 2020 wordt de ANWB gezien als de natuurlijke partner voor lokale en landelijke initiatieven voor persoonlijke veiligheid in het verkeer.
Recreatie dichtbij
In 2020 brengt de ANWB betrokken partijen (leden, overheden en organisaties) samen. Natuur en parken zijn weer aantrekkelijk.
Vangnet onderweg
In 2020 wordt de ANWB gezien als de complete ontzorger voor onderweg bij pech, schade en zorg.
MVO-beleid
Het maatschappelijke karakter is dus belegd in de gehele organisatie, zowel in de ANWB-statuten als in de bedrijfsstrategie voor de komende jaren, de Ambitie 20|20. Binnen deze kaders is ook een intern MVO-beleid ontwikkeld. We vinden het namelijk belangrijk dat onze maatschappelijke doelstellingen doorklinken in onze eigen bedrijfsvoering. Als onderdeel van dit beleid zijn een nieuwe visie en een strategie ontwikkeld. Ook zijn doelstellingen geformuleerd om de voortgang te bewaken. Het MVO-beleid zorgt ervoor dat de waarden ‘sociaal, duurzaam en veilig’ in de interne processen worden gewaarborgd, de prestaties worden gemonitord en waar wenselijk wordt bijgestuurd. Op die manier kunnen zichtbare en betekenisvolle stappen gezet worden die, net als de overige ANWBactiviteiten, waarde toevoegen aan de organisatie, de leden en de samenleving. Vanwege het grote aantal leden dat ANWB vertegenwoordigt, vindt zij het ook belangrijk om de kennis die zij heeft maatschappelijk in te zetten en de buitenwereld bewust te maken van maatschappelijke thema’s. De ANWB biedt op basisscholen bijvoorbeeld het verkeerseducatieprogramma Streetwise aan, zij ondersteunt de ‘dag van het park’ en maakt kinderen in asielzoekerscentra mobiel met het project ‘Kinderfietsenplan’. In dit hoofdstuk 8 worden op de gebieden sociaal, duurzaam en veilig meerdere MBO activiteiten besproken. ANWB heeft als doel gesteld om op het gebied van MBO tot de top-10 van het bedrijfsleven te behoren. Focus
De ANWB staat op de gebieden recreatie, toerisme, verkeer en vervoer in relatie tot de buitenwereld. Dat maakt het maatschappelijke speelveld waarop zij opereert enorm breed. In dit maatschappelijk jaarverslag wordt verantwoording afgelegd over het interne MVO-beleid en de prestaties van de ANWB. Ook worden thema’s behandeld, zoals duurzame mobiliteit en verkeersveiligheid die nauw samenhangen met de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de ANWB zoals verwoord in de Ambitie 20|20. In dit verslag is deze focus gelegd door een onderscheid te maken in ‘sociaal, duurzaam en veilig’. 4.3 MVO en management De hoofddirectie is zich zeer bewust van de maatschappelijke positie van de ANWB en de bijkomende maatschappelijke verantwoordelijkheid. Van een organisatie als de ANWB die
midden in de maatschappij staat verwacht de omgeving dat er goed wordt omgegaan met mens en milieu en dat de ANWB in sommige gevallen een voortrekkersrol inneemt. Ook wordt verwacht dat de ANWB op die thema’s die haar leden aan gaan een voortrekkersrol inneemt. drs. M. (Mirjam) Sijmons, directeur Leden en Marketing: “Ik kan me niet voorstellen dat ik zou willen werken bij een bedrijf waarbij het thema maatschappelijk verantwoord ondernemen en de concrete invulling daarvan niet op de agenda staat, het hoort bij verantwoordelijkheid nemen als organisatie voor de samenleving en de wereld waarin we leven en het brengt heel veel goeds” drs. F.J. (Frits) van Bruggen, directeur Hulpverlening en Verzekeren: “ANWB heeft een voorbeeld functie ten aanzien van MVO in Nederland. Het stimuleren van gebruik van elektrische auto’s, elektrische scooters en elektrische fietsen door ANWB is belangrijk. Verder vind ik het geweldig dat ANWB de natuur dichterbij de mensen brengt.” Maatschappelijke verantwoordelijkheid loopt als een rode draad door de organisatie en daarom legt de hoofddirectie de verantwoordelijkheid bij iedere medewerker en (lijn) manager. Iedere manager is aan te spreken op het verbeteren van de milieuprestaties van de afdeling. Sommige managers hebben een bijzondere taak. De manager Business Services is bijvoorbeeld eindverantwoordelijk voor het reduceren van de milieubelasting door gebouwen en apparatuur en poolauto’s. De manager Human Resource Management is verantwoordelijk voor het creëren van bewustzijn voor en het doorvoeren van initiatieven ten behoeve van het reduceren van de milieubelasting in het woon-werkverkeer. De ANWB-milieucoördinator is verantwoordelijk voor het monitoren van de milieuprestaties van de ANWB en medeverantwoordelijk voor het vormgeven van het milieubeleid en het initiëren van verbeteringen. Om dit te versterken neemt het onderwerp duurzaamheid in Ambitie 20|20 een zeer belangrijke rol in. Ook wordt in 2012 een eerste aanzet gedaan naar het verder beleggen van duurzaamheid in formats voor business cases en jaarplannen. Naast de verantwoordelijkheid van de gehele organisatie heeft de ANWB een MVO-team. Zij hebben als doel het MVObeleid en de MVO-prestaties naar een hoger niveau te tillen. Daarnaast signaleren zij de verbeterpunten in de organisatie op het gebied van MVO en ondersteunen waar nodig. De MVO manager rapporteert aan de directeur van de vereniging en deze naar de directeur Leden & Marketing.
16
17
Binnen de hoofddirectie beheert zij de portefeuille MVO. De MVO manager doet één keer per jaar verslag van de behaalde resultaten en plannen aan de hoofddirectie. Op basis daarvan stelt hij het MVO-beleid voor de komende periode vast en communiceren dit naar de managers in het 1e echelon. Geïntegreerd in de bedrijfsvisie wordt deze afgestemd met de Bondsraad en de Raad van Commissarissen. Beloningen hoofddirectie en hoger management
Bij de beloningen van hoofddirectie en hoger management hanteert de ANWB een vast en een variabel deel. Het percentage van het variabele deel wordt jaarlijks vastgesteld aan de hand van bepaalde vooraf gedefinieerde meetbare componenten. De beloningen zijn niet direct afhankelijk van de maatschappelijke resultaten. Echter, groei in maatschappelijke relevantie is een belangrijk onderdeel van de ANWB Visie 2009-2011 en ook Ambitie 20|20. Voor het realiseren hiervan is de gehele hoofddirectie verantwoordelijk. 4.4 MVO per bedrijfsonderdeel Van een aantal bedrijfsonderdelen en dochterondernemingen staan hieronder de MVO-activiteiten beschreven. Gezien het decentrale karakter van de ANWB geven de verschillende dochterondernemingen en bedrijfsonderdelen invulling aan hun eigen MVO-beleid binnen de overkoepelende bedrijfsvisie. Op de websites van de dochterondernemingen en bedrijfsonderdelen wordt hierover uitgebreid verslag gedaan. Hieronder is een selectie opgenomen. Wegenwacht
Jaarlijks verleent de Wegenwacht van de ANWB zo’n 1,2 miljoen (in 2011: 1.18 miljoen) keer pechhulp. In 90% van de gevallen kan het probleem ter plaatse verholpen worden. Om leden efficiënter te kunnen helpen en het aantal gereden kilometers te reduceren is de Wegenwacht in 2011 een aantal initiatieven gestart. Zo zijn ruim 20.000 klanten prima geholpen door direct aan de telefoon een technisch expert ondersteuning te laten bieden, bijvoorbeeld bij het beoordelen van oplichtende controlelampjes in de auto: geen wachttijd voor de klant, geen reisafstand voor de Wegenwacht. Daarnaast draagt de introductie van een multifunctioneel Wegenwachtvoertuig, dat zowel pechhulp kan verlenen als kan wegslepen, hieraan bij omdat er geen apart bergingsvoertuig meer hoeft te komen. Tot slot is in 2011 een Wegenwacht-app gelanceerd waarop korte instructiefilmpjes staan, bijvoorbeeld hoe je een lampje vervangt en uitleg over brandende lampjes op het dashboard.
Deze app is in 2011 ruim 150.000 keer gedownload. Bij de keuze van nieuwe voertuigen speelt het brandstofverbruik een rol en wordt de best mogelijke keuze gemaakt. Echter, de voertuigen moeten uiteraard geschikt zijn om goede pechhulp te verlenen en zullen dus aan allerlei specificaties moeten voldoen voor wat betreft laadruimte, laadgewicht en accucapaciteit. Dit maakt dat de keuze vrijwel zeker niet zal vallen op de meest zuinige auto’s die in Nederland verkrijgbaar zijn. Wel worden standaard alle nieuwe voertuigen van de Wegenwacht voorzien van een roetfilter. Ook is de inzet van de Wegenwacht voor de zakelijke markt net als voorgaande jaren in 2011 klimaatneutraal gemaakt door de CO2-uitstoot volledig te compenseren. Op het menselijke gebied is het belangrijk dat medewerkers van de wegenwacht in noodgevallen eerste medische hulp kunnen verlenen. Om die reden dienen zij allemaal een EHBOcursus te volgen wanneer zij in dienst komen. In 2011 is het eerste elektrische wegenwacht voertuig in bedrijf genomen. Het voertuig rijdt op Schiphol, waar jaarlijks bij zo’n 9.000 pechgevallen hulp wordt verleend. Daarnaast zijn in 2011 zes snellaadpalen geplaatst bij wegenwachtstations. Tot slot zal de Wegenwacht vanaf 2012 ook pechhulp gaan verlenen aan scootmobielen en (elektrische) fietsen. Alarmcentrale
ANWB-leden kunnen bij problemen in het buitenland een beroep doen op de Alarmcentrale van de ANWB. Net als klanten van verzekeringsmaatschappijen die de ANWB hebben ingehuurd. De hulpverlening ter plekke wordt mede gecoördineerd door medewerkers op een viertal steunpunten in Europa. Bij grote rampen en bij repatriëring van grote aantallen slachtoffers stuurt de Alarmcentrale eigen mensen naar het buitenland. De repatriëring met vrachtwagens van gestrande voertuigen, uit met name Europese landen, veroorzaakt extra CO2-uitstoot. In 2011 is extra aandacht besteed aan het logisch plannen en efficiënt inzetten van die vrachtwagens. Daarnaast proberen wij zoveel mogelijk gestrande voertuigen ter plekke te gerepareerd in plaats van te repatriëren naar Nederland. SNP Natuurreizen
Ook in 2011 heeft SNP haar DTO-beleid weer verder ingevuld. Door de plaatsing van zonnepanelen op het dak van haar duurzame kantoorpand is SNP in staat om meer dan een derde van haar stroomvoorziening zelf te produceren. Door
aanpassing aan ramen en verlichting is de doelstelling voor energieverbruik label-B ruimschoots gehaald. Ten aanzien van de heen- en terugreis naar de aangeboden bestemmingen werd in 2011 voor het eerst de mogelijkheid aangeboden om behalve de vliegreis ook de autoreis klimaatneutraal te maken. In 2011 maakten 285 klanten gebruik van deze mogelijkheid. Het aantal deelnemers dat hun vliegreis compenseerde in 2011 bleef stabiel op 819. In 2011 is SNP toegetreden tot een aantal internationale organisaties die duurzaam toerisme hoog in het vaandel hebben: TOFT (touroperators for Tigers) die de bescherming van de tijger in India als doelstelling heeft, de Rainforest Alliance ter bevordering van duurzaam toerisme in het regenwoud van Latijns-Amerika en de ATTA (Adventure Touroperator Trade Association), een internationale brancheorganisatie voor duurzame avontuurlijke touroperators. Tot slot werd een eerste klimaatneutrale winterreis in 2011 ontwikkeld en aangeboden. Pharos Reizen
Sinds 2011 biedt Pharos haar klanten aan om de CO2-uitstoot van hun autoreis te compenseren. Net als de andere reisdochters doet Pharos dit aan de hand van het GreenSeat programma van de Climate Neutral Group. Daarnaast drukt Pharos haar brochures op FSC-papier en is zij in 2011 overgestapt op groene energie van Greenchoice. Ook is de bestaande samenwerking met het Meva Fonds in 2011 gecontinueerd en zijn in 2011 de donaties van Pharos-klanten geschonken aan Stichting Bio. In 2012 zal Pharos een nieuw initiatief invoeren waarbij klanten die een GroenVakantie boeken ervoor kunnen kiezen de reisbescheiden digitaal te ontvangen, in plaats van per post. Dit wordt gestimuleerd door middel van een korting op de reissom. Unigarant
Eind 2011 verkreeg Unigarant het Keurmerk Klantgericht Verzekeren. Dit keurmerk, uitgegeven door de Stichting Toetsing Verzekeraars, garandeert een continue kwaliteit van dienstverlening en klantgerichtheid. Ook is aan de transparantie van de verzekeringen gewerkt. De polisvoorwaarden van de autoverzekering zijn in 2011 herschreven in eenvoudig Nederlands. De voorwaarden van andere verzekeringen volgen. Daarnaast zijn de activiteiten rondom online schade melden in 2011 uitgebreid voor de reis- en annuleringsverzekering. Dit reduceert zowel tijd als de belasting voor het milieu door minder gebruik te maken van papier.
Unigarant vindt sport en beweging belangrijk, voor de medewerkers en de omgeving. Met verschillende sportieve activiteiten stimuleert Unigarant haar medewerkers onder het motto ‘Unigarant brengt je in beweging’. Bij de uitvoering van haar sponsorbeleid is maatschappelijke betrokkenheid bij regionale (sport)evenementen een speerpunt. Daarnaast organiseert Unigarant bedrijfsfitness en is er de Unigarant Fietsregeling ter bevordering van het gebruik van de fiets in het woon-werkverkeer. Ook neemt Unigarant haar verantwoordelijkheid op het gebied van fraudebestrijding. De afdeling Speciale Zaken spoort verdachte claims op en handelt deze af. Uit een meting in 2010 van het Verbond van Verzekeraars scoort Unigarant op het hoogste niveau van fraudebewustzijn en bij het toekennen van Keurmerk Klantgericht Verzekeren was fraude een belangrijk thema. Hiermee draagt de afdeling Speciale Zaken bij aan beheersbare premies.
ANWB Test- en Trainingscentrum
In 2011 is er 210 ton CO2 gecompenseerd. Dit is vijftig procent meer dan het jaar daarvoor. In 2010 is een nieuw besturingssysteem geïmplementeerd met als doel 3500 kWh te realiseren door het vervangen van frequentieregelaars door softstarters, het verwijderen van IO-modulen en het vervangen van verwarmde sproeiers door niet verwarmde. In 2011 is hiermee ongeveer 3000 kWh bespaard waarmee de doelstelling bijna behaald is. Tevens is er opdracht gegeven om twee oplaadpunten voor elektrische auto’s te realiseren bij het test- en trainingscentrum. Deze zullen in 2012 gerealiseerd worden. Medical Air Assistance (MAA)
In 2011 zijn met de traumahelikopters 4.670 vluchten uitgevoerd, in 2010 waren dit er 4.430. De inzet resulteerde in 2.220 vlieguren met 6 helikopters. Hierbij is ruim 542.000 liter kerosine verbruikt. In 2010 was dat 449.000 liter.
18
19
4.5 Monitoring en externe benchmarks
4.6 Dilemma’s
Ontwikkeling MBO-monitor
Als een vereniging met bijna vier miljoen leden heeft de ANWB te maken met vele belangen. De ANWB tracht altijd met de belangen van al haar leden rekening te houden. In enkele gevallen zijn dilemma’s aan de orde en moet een keuze gemaakt worden tussen tegenstrijdige belangen. Er wordt te allen tijde zorgvuldig overwogen besluit genomen. Hieronder worden twee voorbeelden van dilemma’s genoemd. Voor deze dilemma’s is gekozen vanwege het feit dat wij deze vaak in gesprekken met stakeholders en zakelijke partners terug horen.
Omdat de ANWB een duidelijk onderscheid maakt tussen MVO en MBO worden de MBO-presentaties vanaf 2012 ook specifiek gemeten. Er zal een MBO-monitor gebruikt gaan worden ter aanvulling op de bestaande Transparantiebenchmark en de duurzaamheidsbarometer die de MVO-prestaties monitoren. Belangrijk criterium is dat deze MBO-monitor de prestatie niet alleen meet maar ook input geeft voor mogelijke verbetering. In 2011 is na een grondige verkenning van de mogelijkheden de keuze gemaakt voor de Maatschappelijke Imago Monitor. In februari 2012 zal de eerste meting plaats vinden. Deze monitor helpt te sturen op de doelstelling om op het gebied van MBO tot de top-10 van het bedrijfsleven te behoren. Transparantiebenchmark
Ieder jaar doet de ANWB mee met de Transparantiebenchmark. Het Maatschappelijk Jaarverslag 2010 is geëindigd op de 41e plek van de Transparantiebenchmark. Het is een stijging ten opzichte van de 54e plek van het Maatschappelijk Jaarverslag 2009. Deze stijgende lijn sluit aan bij de doelstelling om de transparantie ieder jaar te vergroten en op den duur tot de top 5% te behoren. In 2012 is de wens de maatschappelijke jaarverslaggeving zo verbeterd te hebben dat wederom een stijging richting de top-5% in de Transparantiebenchmark zichtbaar is. Corporate Governance
Voor informatie over corporate covernance en onze gedragscode verwijzen wij naar onze website. Klachten en klokkenluidersregeling
In het verlengde van de gedragscode heeft de de ANWB een ‘individueel klachtenreglement en klokkenluidersregeling’. In het geval van ongewenst gedrag of problemen zijn er vertrouwenspersonen waar medewerkers terecht kunnen. Vertrouwenspersonen worden benoemd door de hoofddirectie en de ondernemingsraad. Als een informele oplossing niet mogelijk is dan kan schriftelijk of mondeling een officiële klacht worden ingediend bij de klachtencommissie. Van de klokkenluidersregeling kan de medewerker gebruik maken als hij of zij binnen de organisatie een misstand constateert en dit aan het hogere management wil rapporteren.
Standpunt verhogen maximumsnelheid 130 km/h
De voorgenomen verhoging van de maximumsnelheid eind 2011 liet de ANWB-leden niet onberoerd. Voor een grote groep leden sluit de verhoging van de maximumsnelheid aan bij een gevoel van vrijheid en reistijdbaten. Een andere groep leden maakt zich echter grote zorgen over de gevolgen voor de verkeersveiligheid en het milieu. Dit is uit een onderzoek naar de mening van de leden over dit onderwerp gebleken. Wat betreft de ANWB mag de 130 km/u ingaan maar pas nadat passende maatregelen zijn getroffen die ervoor zorgen dat er geen negatieve effecten optreden op het gebied van verkeersveiligheid én luchtkwaliteit. ANWB: club van automobiliteit
Het feit dat ANWB actief is op het gebied van (auto)mobiliteit blijft echter een blokkade voor leden en niet-leden om de ANWB als duurzaam te ervaren. Het neemt de aandacht weg van de andere maatschappelijke initiatieven die de ANWB onderneemt, zoals een bijdrage aan verkeersveiligheid, natuur en milieu en bereikbaarheid. In gesprekken met zakelijke partners en tijdens stakeholderdialogen komt dit thema vaak aan bod en wordt nadrukkelijk besproken.
20
21
5.1 Medewerkers Sociaal
De ANWB streeft naar betrokken, trotse en geïnspireerde medewerkers. Dat is één van de doelstellingen van Visie 2009-2011. In de Ambitie 20|20 wordt dit voortgezet. Drie thema’s die de komende jaren centraal staan: A utonomie – het verlangen van de medewerkers om de regie te voeren over het eigen (werkzame) leven Z ingeving – De behoefte om iets te doen in dienst van een ‘groter goed’ dan de medewerker zelf M eesterschap – De drive om steeds beter te worden in iets dat er voor de medewerker toe doet
• • •
Ook gaat de ANWB mee in de veranderende arbeidsmarkt waarin flexibilisering van werk (balans werk-privé, flexwerken en zelfstandig ondernemen) belangrijk zijn. Hier sluit
de ANWB op aan door medewerkers te betrekken in de maatschappelijke doelstellingen en hen te stimuleren een bijdrage te leveren. Anderzijds biedt de ANWB een flexibele manier van werken, doorgroeimogelijkheden en diversiteit. Dit resulteert in een man-vrouw-verdeling onder medewerkers van 55-45. Een derde van de hogere managementfuncties (het 1e, 2e en 3e echelon) wordt ingevuld door een vrouw. De Raad van Commissarissen bestaat uit twee vrouwen en vier mannen. Cijfers
In 2011 waren bij de ANWB 4.766 mensen in dienst. De meeste mensen werken bij de Wegenwacht en ANWB Retail, 24% bij de Wegenwacht en 22% bij ANWB Retail. Het ziekteverzuim van ANWB in 2011 is 5,1%, dit betreft een stijging van 0.4 procentpunt ten opzichte van 2010. Dit ligt boven het gemiddelde percentage voor Nederland in 2011 (4,2%),
Tabel 4: Gegevens medewerkers ANWB
5
Sociaal
2011
2010
Aantal medewerkers (per 31-12 inclusief tijdelijk)
4.766
4.816
Aantal FTE (gem. over de maand december)
4.264
4.276
Percentage vrouwelijke medewerkers
45%
46%
Percentage vrouwelijke managers (1e – 3e echelon)5
33%
43%
Ziekteverzuim
5,1%
4,7%
5
De gerapporteerde cijfers hebben betrekking op ANWB BV
5 Sociaal De ANWB wil een goede werkgever zijn. Dat vertaalt zich onder andere in een prettige werksfeer en een bedrijfscultuur met aandacht voor de mens. Competenties zoals ondernemerschap, openheid, vertrouwen en samenwerking staan bij de ANWB hoog in het vaandel. Maar ook goede primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden en opleidingsmogelijkheden vinden we belangrijk.
volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
MVO-ambassadeurs
Binnen de ANWB zijn nu 26 medewerkers actief MVOambassadeur. Zij komen sinds 2011 maandelijks bij elkaar en delen bevindingen en ideeën met elkaar. Daarnaast worden zij geïnformeerd over relevante MVO-onderwerpen door experts uit de organisatie, zoals in 2011 de manager inkoop en de manager HRM. De doelstelling is dat het aantal MVOambassadeurs wordt uitgebreid naar veertig medewerkers. Vanwege het feit dat dit een forse groei betreft is deze doelstelling bijgesteld naar 30 in 2012. Daarnaast krijgen de MVO-ambassadeurs die dat wensen de mogelijkheid zelfstandig een project uit te voeren.
22
23
Great Place To Work
Het onderzoek Great Place To Work meet een goed werkklimaat aan de hand van drie, onderling gerelateerde werkrelaties: de relatie tussen medewerker en management, de relatie tussen medewerker en de organisatie en de relatie tussen medewerkers onderling. De ANWB streeft naar verbonden medewerkers in 2020. Dit is bereikt indien 80% van de medewerkers de ANWB ziet als een Great Place To Work (GPTW) en 100% van de afdelingen de meetmethode GPTW gebruikt.
5.2. Het Nieuwe Werken en mobiliteit Onder ‘Het Nieuwe Werken’ verstaat de ANWB plaats- en tijdsonafhankelijk werken. Zo is het voor medewerkers mogelijk om thuis te werken, eerder of later te beginnen en videoconferencing toe te passen in het geval van een vergadering. Het geeft medewerkers de mogelijkheid om werk en privé beter af te stemmen, met een hogere medewerkerstevredenheid en grotere vitaliteit als resultaat. Daarnaast draagt een dergelijke manier van werken bij aan de flexibiliteit van de organisatie en de verlaging van de CO2-voetafdruk. In 2011 zijn twee verdiepingen van het ANWB-hoofdkantoor volledig in de stijl van het ‘Nieuwe Werken’ ingericht. Aan welke voorwaarden het ontwerp moest voldoen heeft een projectgroep bestaand uit medewerkers uit verschillende disciplines zelf bepaald. Daarnaast heeft de ANWB in 2011 deelgenomen aan de Week van het Nieuwe Werken. Tijdens deze week zijn verschillende activiteiten georganiseerd met als doel flexibel werken te faciliteren. Er is bijvoorbeeld een ‘Park and bike’locatie ingericht en met het openbaar vervoer reizen was deze week kosteloos voor medewerkers die dit eens wilden ervaren. Woon-werkverkeer
De ANWB vindt het belangrijk dat haar medewerkers zo duurzaam mogelijk reizen. Dat betekent dat zij gestimuleerd worden om minder te reizen, bijvoorbeeld door Het Nieuwe Werken. Daarnaast stimuleert de ANWB medewerkers om de meest duurzame manier van reizen te kiezen wanneer zij onderweg gaan. Het kilometerreductieplan, de carpoolrege-
ling en het fietsenplan zijn voorbeelden van initiatieven die al enkele jaren bestaan en de keuze voor duurzaam reizen faciliteren. Daarnaast zijn in 2011, in samenwerking met een aantal andere grote bedrijven, de mogelijkheden van een mobiliteitsbudget in kaart gebracht. De resultaten daarvan zijn aangeboden aan de Staatssecretaris van Financiën. In 2012 wordt dit verder uitgewerkt. Verder zal in 2012 een multimodale reiskaart getest worden en wordt meegewerkt aan het opzetten van de Mobiliteitsindex. Deze activiteiten moeten ertoe bijdragen, dat bedrijven en medewerkers makkelijker en bewuster groene keuzes kunnen maken rondom mobiliteit.
24
25
6.1 Milieubeleid
besproken.
Milieudienst
Bij Retail is in 2011 240.000 kg afval verwerkt. Dit is 7,7% minder dan 260.000 kg in 2010. Bij de wegenwacht is in 2011 bijna 557.000 kg afval verwerkt. Dit is zo’n 30% minder dan in 2010. Dit komt met name doordat er veel minder accu’s zijn ingenomen. Bij de Wegenwacht wordt onder andere fout getankte brandstof verzameld en ter recycling aangeboden. In 2011 was dit 697.000 liter ten opzichte van 702.000 liter in 2010. Deze ingezamelde brandstof wordt gescheiden en schoongemaakt tot opnieuw bruikbare diesel en benzine. Oude autobanden en accu’s worden ter recycling bij gespecialiseerde verwerkingsbedrijven aangeboden, onder andere het bedrijf Siba.
Papier
6.2 MVO-gegevens
Door de milieucoördinator wordt nagedacht over maatregelen om het energieverbruik en afval te reduceren en het inademen van schadelijke stoffen te beperken. Bij aanschaf van nieuwe voertuigen wordt, binnen de huidige stand van techniek, gekozen voor een zo schoon mogelijke auto. In alle Wegenwachtauto’s zijn roetfilters ingebouwd. Daarnaast adviseren we onze leden op allerlei manieren over zuinig rijden, bijvoorbeeld met informatie over milieulabels, de top 10 zuinige auto’s etc. Voor medewerkers stimuleren we de keuze voor openbaar vervoer met financiële maatregelen. En ook zorgen de poolauto’s ervoor dat medewerkers voor een dienstreis eerder een van deze schone auto’s kiezen dan voor hun eigen auto. Het papiergebruik van het ANWB hoofdkantoor in 2011 bedraagt ruim 9.050 ton6, dit is zo’n 7% minder dan de gerapporteerde hoeveelheid (9.752 ton) in 2010. De doelstelling voor 2011 was betrouwbaar inzicht te verkrijgen in de hoeveelheid papierverbruik. Deze doelstelling is behaald door met leveranciers afspraken te maken over het vastleggen van het papierverbruik.
6 Duurzaam De ANWB erkent dat de mobiliteit en de vrijetijdsbesteding van haar bijna vier miljoen leden een aantal negatieve effecten heeft op het milieu en directe of indirecte invloed op mens, flora en fauna. Bij mobiliteit, vakantie en recreatie ontstaan grote hoeveelheden broeikasgas (CO2). In veel gevallen komt daar ook fijnstof (PM10) en stikstofoxide (NOx) vrij. Maar ook met onze dagelijkse bedrijfsvoering stoten we aardig wat CO2 uit. De ANWB voelt zich mede verantwoordelijk voor het tegengaan van beide effecten en wil daarbij graag het goede voorbeeld geven. Waar mogelijk proberen we de milieubelasting te voorkomen, te vergroenen en te compenseren.
In 2010 is een projectgroep gestart die tot doel heeft zowel kwalitatieve als kwantitatieve verbeteringen uit te werken voor het papiergebruik van de ANWB. In 2011 is zorgvuldige rapportage van papierverbruik gewaarborgd. Daarnaast is een onderzoek gestart waarin de duurzaamheid van de verschillende mogelijke papiersoorten in kaart gebracht wordt, volgens de LCA (Life Cycle Analysis) methode. In 2012 wordt op basis daarvan een keuze gemaakt voor de meest duurzame papiersoort, ook voor de Kampioen. Tot slot zal in 2012 een eerste verkenning gemaakt worden naar de mogelijkheid van het aanbieden van een digitale Kampioen, naast de reeds bestaande iKampioen. Afval
Op het ANWB hoofdkantoor is in 2011 238.000 kg afval verwerkt, dat is 1,2% minder ten opzichte van 2010 (241.000 kg). In 2012 wordt de keuze gemaakt voor een nieuwe afvalverwerkingsbedrijf. Hoofdzakelijk heeft dit tot doel de afvalverwerking transparanter en overzichtelijker te maken. Op de werkvloer kunnen medewerkers hun afval in 5 verschillende afvalbakken kwijt. Voor 2012 staat gepland om deze inzameling en scheiding op de werkvloer verder te optimaliseren. Daarnaast wordt als test een milieucorner ingericht waar medewerkers bijzonder afval van thuis kunnen achterlaten. De ANWB zorgt dan dat dit op een juiste manier verwerkt wordt. Vanwege de omvang wordt hieronder het afval van de Wegenwacht en Retail apart 6
Al enige tijd bestond de wens de MVO-gegevens op een centrale plek te documenteren en de CO2-voetafdruk op een automatische wijze te kunnen berekenen. Hiervoor is In 2011 gestart met de bouw van een datamodule. In dit systeem worden alle gegevens die een bijdrage leveren aan de CO2-voetafdruk van de ANWB verzameld en geconsolideerd naar de CO2-voetafdruk. Naast gecentraliseerde verzameling en documentatie zijn in het systeem de bronnen en berekeningen vastgelegd. De CO2-voetafdruk van 2011 is de eerste die deze datamodule geproduceerd heeft. Gedurende 2012 zullen verbeteringen doorgevoerd worden waardoor de CO2-voetafdruk over 2012 sneller en eenvoudiger berekend kan worden. Een voorbeeld is dat koppelingen gelegd zullen worden tussen de datamodule en operationele systemen. De emissiefactoren worden ieder jaar door Climate Neutral Group samengesteld en onderbouwd. Ook met veranderingen met terugwerkende kracht wordt rekening gehouden 6.3 Klimaat, energieverbruik en CO2 De ANWB wil relevant zijn op het gebied van mobiliteit en kent daardoor bedrijfsonderdelen met een forse CO2-voetafdruk. Dagelijks zitten ruim 1000 Wegenwachtauto’s op de weg, zijn de traumahelikopters van Medical Air Assistance in de lucht en voeren we repatriëringvluchten uit in opdracht van onze Alarmcentrale. Voor de ANWB is CO2-uitstoot onvermijdelijk. De ANWB voelt zich mede verantwoordelijk voor het tegengaan van beide effecten en wil daarbij graag het goede voorbeeld geven. Waar mogelijk proberen we de milieubelasting te voorkomen, te vergroenen en te compenseren. Daarom laat de ANWB sinds 2007 jaarlijks de CO2-voetafdruk meten en worden verbeteringen waar mogelijk doorgevoerd.
De gerapporteerde hoeveelheid is volledig voor ANWB, echter wij erkennen dat volledigheid voor papiercijfers moeilijk te waarborgen is
26
27
CO2-voetafdruk
Naast de ontwikkeling van de datamodule heeft de ANWB het afgelopen jaar grote stappen gezet in het nauwkeurig in kaart brengen van de CO2-emissies van de eigen bedrijfsvoering (scope 1 en 2) en in de keten (scope 3). Om het voor lezers mogelijk te maken om onze voortgang te monitoren ten opzichte van vorig jaar hebben we ervoor gekozen om voor de categorie zakelijk vervoer en de scope 3 emissies de uitstoot te rapporteren van enkel de ANWB BV. Op basis van fte’s is dit ruim tweederde van de organisatie. Voor de overige categorieën zijn de beschikbare cijfers voor de gehele organisatie gerapporteerd in 2010 en 2011. Voor volgend jaar streeft de ANWB wederom naar het behalen van 3% reductie van de CO2-emissies. Het is verder de ambitie van de ANWB om voor volgend jaar de CO2-emissies van de gehele organisatie te rapporteren. Klimaatcompensatie
De ANWB wil op den duur volledig klimaatneutraal opereren. De ANWB zal daartoe, waar technisch en financieel mogelijk, energie (gas, stroom, brandstof) besparen en daarmee haar CO2-voetafdruk terugbrengen met naar schatting gemiddeld 3% per jaar. Ook wordt gebruik gemaakt van groen gas en groene stroom, bijvoorbeeld op het hoofdkantoor. Tabel 5: CO2-voetafdruk ANWB 2010 en 2011 (in ton CO2)
GHG Scope Scope 1
Subcategorie Gas
Zakelijk vervoer6
2011
2010
1.677
3.041
10.545
8.312
Elektriciteit
7.219
9.349
Scope 3
Woon-werkverkeer6
4.519
4.438
427
314
32.098
37.891
7.596
8.931
64.081
72.276
6, 7
Papierverbruik6 Vluchten6 Totaal
7
In 2011 is een begin gemaakt met het verduurzamen van het energieverbruik in de gebouwen die bij de ANWB in eigen beheer zijn. Voor deze panden is waar mogelijk groene stroom en groen gas ingekocht.
Scope 2
Dienstreizen
6
Van de resterende (bruto) CO2-voetafdruk wordt een groeiend deel klimaatneutraal gemaakt door bij de Climate Neutral Group CO2-credits van VCS-niveau te kopen. In 2011 is 3.713 ton CO2 gecompenseerd. Dit gebeurt momenteel voor het gasverbruik van de gebouwen, de inzet van de Wegenwacht ten behoeve van zakelijke klanten, de hele bedrijfsvoering van het ANWB Test- en Trainingscentrum, de zakelijke vluchten van medewerkers en klanten van onze reisdochters. Vanaf 2012 zullen de rijlessen van ANWB Rijopleidingen klimaatneutraal aangeboden worden. Daarnaast daalt de CO2-voetafdruk van ANWB-leden door initiatieven van de ANWB, zoals het plaatsen van een bandenspanningspomp op het hoofdkantoor of het stimuleren van elektrisch rijden. Voor concrete initiatieven zal in 2012 een eerste aanzet gedaan worden met het kwantificeren van de bespaarde hoeveelheid CO2 als gevolg van ANWB initiatieven. Ook hebben onze klanten een totaal van 4.999 ton CO2 gecompenseerd.
Betreft alleen de ANWB BV. Gebaseerd op zakelijk gedeclareerde auto- kilometers
Tabel 6: Kerncijfers duurzaam 2011
2010
Energieverbruik (GJ)
115.158
106.015
Papierverbruik (ton)
9.050
9.752
CO2 compensatie (ton CO2)
3.713
3.064
4.999
5.125
CO2 compensatie door klanten (ton CO2)
6.4 Elektrische mobiliteit De ANWB ziet elektrisch vervoer als een kansrijke en duurzame optie voor de komende decennia om comfortabel, schoon, stil en goedkoop van A naar B te komen. De ANWB heeft als doel leden, bedrijven en consumenten hier op voor te bereiden. Daarom breidt de ANWB haar activiteiten op het gebied van elektrisch rijden steeds verder uit. Tabel 7 geeft een overzicht van de resultaten en doelstellingen. Maatschappelijke issues
Behalve laten zien dat elektrisch rijden al goed mogelijk is in Nederland, wil de ANWB leden ook bewust maken van de positieve bijdrage aan milieu en maatschappij van elektrisch rijden. Volledig elektrische auto’s hebben zeer beperkte uitstoot van onder andere fijnstof, CO2 en stikstofoxiden wat de luchtkwaliteit daar een stuk verbetert. Dat betekent wel
dat elektrische auto’s tot doel hebben om met groene stroom gevoed te worden. Dit om een maximale verbetering te realiseren. Bovendien produceren elektromotoren nauwelijks geluid, anders dan benzine- en dieselmotoren. Aan de ene kant positief, geluidsoverlast is niet goed voor de gezondheid. Aan de andere kant is de geruisloosheid een belangrijk punt van discussie met betrekking tot verkeersveiligheid. Elektrisch rijden en ANWB leden
De ANWB wil zo veel mogelijk leden de gelegenheid bieden om het rijden in een elektrische auto zelf te ervaren. Uit onderzoek blijkt dat onbekend veelal ook onbemind maakt. En dat is zonde. In 2011 heeft de ANWB het elektrisch rijden dichterbij haar leden gebracht door het organiseren van gelegenheden voor proefrijden. Dat is in 2011 onder meer gebeurd op ANWB Live in Den Haag en Ecomobiel 2011 in Ahoy waarbij men allerlei vormen van elektrisch vervoer kon testen: diverse auto’s,
Tabel 7: Resultaat ANWB elektrische mobiliteit 2011 en doelstellingen 2012 Doelstelling 2011
Resultaat 2011
Doelstelling 2012
Mogelijk maken groei elektrisch rijden
• Partner van D-incert • Zitting in Formule-E team • Bijdrage aan uniformiteit in laden •G reen Deal (Formule E team) met Ministerie van Economische zaken
• Bijdrage leveren aan ontwikkeling snellaadnetwerk (+/- 50 in 2013) • Pechhulp uitbreiden naar elektrische auto’s en laadpalen
Verbetering informatievoorziening
• Realisatie anwb.nl/elektrisch •4 0.000 unieke views portal anwb.nl/eklektrisch • Sponsoring EV-Center Rotterdam • Sponsoring NEMO
• Partner van Shell Ecomarathon en deelname aan evenement • Ontwikkeling top 10 elektrische auto’s • Well to Wheel berekeningstool op ANWB.nl • Overzichten van oplaadpalen in NL en omringende landen op anwb.nl
Potentiële gebruikers kennis laten maken
•P roefrit 5000 leden •3 5 ANWB vrijwilligers als Elektrisch Ambassadeur •D eelname aan rally met elektrische auto’s •E lektrische lesauto bij ANWB Rijopleiding • L edencontact op onder andere ANWB Live, Ecomobiel
• 100.000 mensen maken een proefrit en praten mee over ontwikkeling EV in Nederland • Uitbreiding Elektrisch Ambassadeurs naar 100 • Iedereen die bij de ANWB zijn of haar rijbewijs haalt heeft minstens 1 uur in een EV gereden.
Voorbeeldrol ANWB
•E erste elektrische wegenwacht op Schiphol
• Uitbereiding van elektrische poolauto’s met 2 Opel Ampera’s • Oplaadpunten bij 2 winkels en andere ANWB kantoren
•E lektrisch plein (oplaadpunten auto’s en scooters) bij HK •O plaadpunten bij servicecentra en ANWB Test- en Trainingscentrum •1 elektrische poolauto voor medewerkers •R ealisatie netwerk van 6 snellaadpalen bij wegenwachtstations •E lektrische auto is optie voor leaserijders
28
29
fietsen en scooters. Ook heeft de ANWB in 2011, met haar ‘Doe het elektrisch toer’, bij ANWB-winkels in Almere, Nieuwegein, Ede, Rotterdam, Leeuwarden, Roermond en Eindhoven proefritten voor leden georganiseerd. Deze toer zal in 2012 voortgezet worden. In 2011 hebben ruim 5.000 leden een proefrit gemaakt. Het doel voor 2012 is dat 100.000 ANWB-leden het rijden in een elektrische auto ervaren hebben. Bovenstaande evenementen worden begeleid door ‘Elektrisch ambassadeurs’, een groep van 35 ANWB vrijwilligers die zijn opgeleid tot expert op het gebied van elektrische mobiliteit. De ‘Elektrische ambassadeurs’ zwengelen (online) discussies aan, verdiepen zich in de ontwikkelingen in de branche, begeleiden de proefritten en komen met ideeën en adviezen voor mogelijke nieuwe evenementen. Met behulp van de website van ANWB vrijwilligers zal deze groep naar verwachting uitbreiden in 2012. Tot slot doet één van de elektrische auto’s dienst als elektrische lesauto bij ANWB rijopleidingen. Hiermee wil de ANWB haar leerlingen voorbereiden op de toekomst. Dit gaat in op het onderdeel verkeersveiligheid. De ANWB wil beginnende automobilisten bewust maken dat weggebruikers anders reageren op een geruisloze auto. Laadinfrastructuur
Op het hoofdkantoor van de ANWB in Den Haag is een deel van het parkeerterrein ingericht voor het opladen van elektrische auto’s en scooters. Deels is dit voor eigen personeel en deels voor bezoekers. Op Schiphol is een oplaadpunt geplaatst bij de ANWB-vestiging. Dit laadpunt is voor de elektrische wegenwachtauto die daar in 2011 in gebruik is genomen. Ook bij het Technisch Expertise Centrum in Den Haag en bij het Test en Trainingscentrum in Lelystad zijn oplaadpunten geplaatst. In totaal heeft de ANWB 29 reguliere laadpunten waarvan er 21 geschikt zijn voor auto’s en acht voor scooters. Eind 2011 heeft de ANWB zes elektrische snellaadvoorzieningen gerealiseerd bij eigen wegenwachtstations in Badhoevendorp, Ypenburg, Naarden, Utrecht, Breda en Rhoon. In tegenstelling tot een reguliere laadpaal met een laadtijd van zo’n zes uur kan een snellader binnen 20 minuten de accu voor 80% weer opladen. Daarmee kunnen ANWB-leden en niet-leden die met een elektrische auto onderweg zijn en een bijna lege accu hebben, weer op weg worden geholpen. Hiermee neemt de ANWB een belangrijke belemmering weg bij het gebruik van de elektrische auto. De angst om te stranden (range anxiety) is een grote belemmering bij het uitrollen van elektrisch rijden.
ANWB rijdt elektrisch
Op dit ‘elektrisch plein’ bij het hoofdkantoor staan zes oplaadplaatsen voor auto’s en acht voor scooters. Het betreft hier reguliere (gestandaardiseerde) oplaadpunten, ideaal voor bijvoorbeeld woon-werkverkeer. Momenteel staan hier vier elektrische auto’s, waarvan drie auto’s als poolauto voor medewerkers en één als lesauto voor ANWB Rijopleidingen. Ze worden tussendoor ingezet bij evenementen. In 2012 worden hier nog minimaal twee auto’s aan toegevoegd. Gewerkt wordt aan een zelfvoorzienend fietsenhok (voorzien van zonnepanelen) met fietslaadpalen. Deze voorziening wordt begin 2012 in gebruik genomen en biedt plaats voor tien elektrische fietsen. Doelstellingen 2012
De ANWB vindt dat elektrisch rijden een belangrijke bijdrage kan leveren aan de verduurzaming van mobiliteit. De ontwikkeling van duurzame mobiliteit is daarom opgenomen in de Ambitie 20|20. De ANWB gaat hier op veel plekken in de organisatie aan bijdragen. In 2012 zal bijvoorbeeld een eerste stap gezet worden in de uitbreiding van de wegenwacht met onderhoud aan laadpalen. Het aantal laadpalen op eigen terrein zal uitgebreid worden. En daarnaast ondersteunen we de ontwikkeling van het reguliere- en snellaadnetwerk in de openbare ruimte. Ook wordt er gestart met de verkenning naar een de mogelijkheden om een gestrand elektrisch voertuig langs de weg weer op te laden.
30
31
7.1 Inkoopbeleid Om invulling te geven aan haar kernactiviteiten werkt ANWB samen met een groot aantal leveranciers. De ANWB koopt zowel in Nederland als in het buitenland in. Naast de goederen en diensten die binnen Nederland worden betrokken wordt o.a. intensief samengewerkt met internationale dienstverleners, vervoerders en zorgverleners. ANWB BV hanteert sinds 2008 een door de hoofddirectie vastgesteld inkoopbeleid en vaste inkoopprocedures8. Bij het opstellen van inkoopbeleid en procedures is onder andere gebruik gemaakt van kennis vanuit de Nederlandse Vereniging van Inkoopmanagement (NEVI). Het ANWB inkoopbeleid kent de volgende speerpunten: Transparantie en objectiviteit. Integriteit en betrouwbaarheid E erlijke en gelijke kansen voor alle partijen (non-discriminatie) Duurzaamheid en MVO Kostenbewust omgaan met besteding van (leden)geld. Focus op belang van de gehele ANWB op de lange termijn.
• • • • • •
7 Veilig
De afdeling Inkoopmanagement is binnen de ANWB BV verantwoordelijk voor het leveranciersselectieproces, de onderhandelingen, het contracteren en het leveranciersmanagement. De Tenderboard, samengesteld uit een vertegenwoordiging op directie niveau, bewaakt de procesgang van inkooptrajecten met een groot financieel belang of een grote impact. De dochterondernemingen, zoals de reisorganisaties, van de ANWB zijn verantwoordelijk voor hun eigen inkoopactiviteiten en hebben hun eigen inkoopvoorwaarden en -criteria. ANWB inkoopbeleid
De ANWB vindt het belangrijk om duurzaam in te kopen. Onder duurzaam inkopen verstaat de ANWB ‘het toepassen van milieucriteria en sociale criteria bij de inkoop van producten en diensten in alle fasen van het inkoopproces’. De ANWB wil dat al haar toeleveranciers zich houden aan (minimum) eisen op het gebied van arbeidsomstandigheden, werktijden, mensenrechten, kinderarbeid, corruptie en milieuvervuiling. Daarnaast wil de ANWB een eerlijke prijs betalen voor producten en diensten en wil de kosten daarvoor niet afwentelen op anderen. De ANWB vraagt van haar toeleveranciers in relatie tot hun personeel de mensenrechten te respecteren, kinderarbeid te vermijden, zich niet schuldig te maken aan
omkoping en corruptie en hun bedrijfsvoering zo milieuvriendelijk in te richten. De wens duurzaam in te kopen is sinds 2010 verankerd in het inkoopbeleid. In alle fases van het ANWB inkoopproces vanaf de Request for Information (RfI) nodigt ANWB potentiële toeleveranciers nadrukkelijk uit om inzage te geven in hun MVO-beleid en MVO-prestaties. Om op continue en uniforme wijze invulling te geven aan maatschappelijk verantwoord inkopen is in 2010 een plan geschreven ter verduurzaming van het inkoopproces. Het plan geeft weer hoe verduurzaming stapsgewijs ingevoerd kan worden met als uiteindelijk doel 100% duurzaam in te kopen. Aanpassing algemene inkoopvoorwaarden & gedragscode voor leveranciers
De ANWB hanteert algemene inkoopvoorwaarden en een gedragscode voor leveranciers. In 2011 zijn de algemene inkoopvoorwaarden aangepast met een aantal bepalingen m.b.t. maatschappelijk verantwoord ondernemen en milieu en schadelijke stoffen. Daarnaast is in 2011 een gedragscode voor leveranciers opgesteld. In deze gedragscode staat beschreven welke minimumeisen op het gebied van arbeidsomstandigheden, werktijden, mensenrechten, kinderarbeid, corruptie en milieuvervuiling ANWB hanteert en aan welke (internationale) conventies en richtlijnen ANWB zich conformeert. Tevens is beschreven hoe ANWB verwacht dat leveranciers op deze zelfde aspecten omgaan met hun toeleveranciers. Bij ieder nieuw contract wordt van leveranciers verwacht de gedragscode te ondertekenen. De inkoopvoorwaarden en gedragscode worden zowel intern als extern laagdrempelig gecommuniceerd, bijvoorbeeld via anwb.nl. Opstellen van knock-out criteria en gunning criteria
Vanaf begin 2011 worden in alle inkoopprocessen minimale eisen (knock-out criteria) met betrekking tot duurzaamheid toegepast. In alle tendertrajecten worden leveranciers verzocht naast prijs, logistiek, en andere kwaliteitsaspecten ook duurzaamheidscriteria aan te bieden. Deze worden vervolgens als zwaarwegende factor (gunningscriteria) meegenomen in de beoordelingsmatrix. Hierdoor worden leveranciers gedwongen om naast prijs ook op duurzaamheidsaspecten te concurreren. De Tenderboard bewaakt dat deze duurzaamheidscriteria inderdaad in de weging en besluitvorming worden meegenomen. Wanneer leveranciers op voorhand aangegeven zich niet aan onze eisen te kunnen houden wordt geen samenwerking aangegaan. Indien leveranciers zich gedurende de contractperiode niet aan de criteria voldoen wordt in eerste instantie met de leveranciers gesproken over bijsturing, wanneer dit niet werkt wordt de samenwerking beëindigd.
Het inkoopbeleid geldt voor ANWB BV. De andere onderdelen van de ANWB, waaronder de dochterondernemingen, hanteren hun eigen inkoopbeleid. Zij kunnen dit inkoopbeleid wel als richtlijn gebruiken. Dit wordt in het eind van paragraaf 7.1 nader toegelicht.
8
32
33
Invoeren contract en leveranciersmanagement
Vanaf eind 2010 is gestart met de invoering van actief contract en leveranciersmanagement. In eerste instantie zijn alle lopende contracten geïnventariseerd en in een contractmanagement systeem ingebracht. In 2011 zijn de bestaande leveranciers ingedeeld in 4 categorieën en aan elke categorie zijn specifieke contract en leveranciersmanagement acties verbonden. Voor de categorieën A-leveranciers en -partners wordt in 2012 bewaking van de opvolging van duurzaamheidscriteria aan de activiteiten van het contract en leveranciersmanagement toegevoegd. Doelstellingen 2012
Op het gebied van ons inkoopbeleid zal in 2012 aandacht besteed worden aan de keuze voor een nieuwe afvalverwerkingsbedrijf, duurzame producten in het bedrijfsrestaurant en energiezuinige desktops en laptops. Daarnaast zal een verkenning gestart worden naar de mogelijkheden voor ‘publishing on demand’ wat ons papier en energieverbruik zal reduceren. Tot slot zullen de inkoopvoorwaarden en de gedragscode zowel intern als extern actiever gecommuniceerd worden. Telstar Trading
Een belangrijk deel van de inkoop van de ANWB wordt verzorgd door dochterbedrijf Telstar Trading. Dit bedrijf betrekt kleding en ‘special products’ uit onder andere China, Bangladesh en India. Hierbij spelen onderwerpen als mensenrechten en voorkoming van corruptie een centrale rol. Telstar kent binnen haar organisatie een Social Compliance Officer welke verantwoordelijk is voor het beleid met betrekking tot de gewenste sociale en milieuprestaties. Daarnaast is Telstar sinds 2007 aangesloten bij het Business Social Compliance Initiative (BSCI). Deze brancheonafhankelijke organisatie biedt een Code of Conduct en een monitoringsysteem voor het controleren en verbeteren van arbeidsomstandigheden in fabrieken. BSCI verenigt honderden bedrijven rond één gemeenschap-
pelijke gedragscode en ondersteunt hen bij hun inspanningen ter bevordering van een ethische toeleveringsketen. De BSCI-gedragscode steunt op de belangrijkste internationale verdragen ter bescherming van arbeidsrechten, met name de International Labour Organization (ILO)-conventies en -aanbevelingen. Alle aan BSCI deelnemende bedrijven verbinden zich ertoe deze code in hun toeleveringsketen toe te passen en ook van hun toeleveranciers wordt dit weer verwacht. Op dit moment is ruim 70% van het inkoopvolume van Telstar geaudit door BSCI. Deze BSCI-audits mogen uitsluitend worden uitgevoerd door onafhankelijke externe auditors, erkend door de internationale organisatie Social Accountability Accreditation Services (SAAS). De algemeen door BSCI gestelde doelstelling is 66%. Meer dan 70% is overigens complex vanwege het feit dat dit een groot aantal zeer kleine leveranciers betreft. Hier wordt in 2012 een plan van aanpak gemaakt om te borgen dat ook deze leveranciers gecertificeerd zijn. In 2011 is in opdracht van de hoofddirectie het gehele inkoopproces bij Telstar middels een audit getoetst. Op basis van de bevindingen wordt in 2012 een plan gepresenteerd waarin beschreven staat hoe wij als ANWB in de toekomst met inkoop in het buitenland om willen gaan. In principe geven we iedere toeleverancier de kans om te laten zien dat ze bereid zijn om mee te werken en te verbeteren waar nodig. Wordt dit structureel niet gedaan, dan zullen de orders stopgezet worden. Reisdochters
De reisdochters kopen zelf zaken in zoals vervoer, verblijf, lokale gidsen en andere essentiële onderdelen van pakketreizen. Wat betreft inkoop van andere producten of diensten kunnen zij zich aansluiten bij de centrale inkoop via de ANWB aansluiten (bijvoorbeeld voor groene stroom of standruimte op beurzen). Zij kunnen er echter ook voor kiezen deze zaken zelf in te kopen. Het grootste deel van de reisdochters heeft inmiddels een coördinator Duurzaam Toeristisch Ondernemen (DTO) binnen hun organisatie benoemd of hebben iemand
verantwoordelijk voor MVO gemaakt. Zij zijn, met hun directies, verantwoordelijk voor het ketenbeheer. De MVOmanager van de ANWB ondersteunt hen hierbij. 7.2 Risicomanagement De ANWB is een organisatie met zeer verschillende activiteiten die elk hun eigen specifieke risico’s kennen. Om de doelstellingen te kunnen behalen en de continuïteit van de organisatie te waarborgen, gaat veel aandacht uit naar de beheersing daarvan. De ANWB hanteert het COSO-ERM model als uitgangspunt voor haar risicomanagementsysteem. Voor de volledige achtergrond van hoe de ANWB omgaat met risico’s verwijzen we naar de ANWB Jaarrekening 2011. Deze is te vinden op de website. 7.3 ICT MVO-criteria zijn in samenspraak met inkoopmanagement in alle tenders op ICT gebied meegenomen (nieuwe datastorage, hardware, telecommunicatie, hosting, etc.). Ze hebben tot doel lager stroomverbruik, ethisch ondernemerschap, gebruik van duurzame materialen, verantwoorde afvoer van verouderde spullen te bewerkstelligen. In het kader van Het Nieuwe Werken hebben we een bijdrage geleverd aan het mogelijk maken van flex- en thuiswerken, door het leveren van laptops die hiervoor geschikt zijn waarbij medewerkers nu ook via hun thuis Wifi-netwerk kunnen werken. Dit leidt tot lagere CO2-uitstoot, minder files, betere balans werk/prive, etc.
34
35
8.1 Sociaal Maatschappelijke stages
De ANWB is een maatschappelijke organisatie die groeiend relevant wil zijn voor haar leden. In dat kader organiseert de ANWB maatschappelijke stages voor middelbare scholieren gericht op de kernactiviteiten recreatie, toerisme, verkeer en vervoer. In 2011 volgden 1500 middelbare scholieren een stage bij de ANWB. Tientallen natuurgebieden werden opgeknapt, er werd een golfdag georganiseerd voor basisschoolleerlingen en gewerkt aan de bestrijding van fietsendiefstal. In 2010 waren het ruim 1000 middelbare scholieren. ANWB Vrijwilligers
In 2011 waren meer dan 10.000 vrijwilligers actief in 45 projecten, waaronder de Dag van het Park, de accucheck van de Wegenwacht, verschillende fietsbelevingsonderzoeken, het verkeersveiligheidsprogramma Streetwise en de begeleiding van de maatschappelijke stages. Dit is een grote stijging ten opzichte van het jaar ervoor (ruim 4.000 vrijwilligers). Een belangrijke reden is de campagne ‘samen beter uit’, die in 2011 is uitgerold. In sommige gevallen helpen medewerkers ook een handje mee, bijvoorbeeld tijdens ANWB Live in september 2011. Betaalbaarheid van mobiliteit en bereikbaarheid
8 M aatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO)
Op het gebied van mobiliteit heeft de ANWB in 2011 de ANWB Autokoopservice gelanceerd naast de al bestaande ANWB Autoverkoopservice. Een dienst waarmee ANWB-leden via internet een nieuwe auto kunnen kopen. De dienst draagt bij aan keuzevrijheid en betaalbaarheid in het proces van de aankoop van een nieuwe auto. De site is in 2011 sinds de lancering al ruim 35.000 keer bezocht. Ook heeft de ANWB in 2011 haar top-10’s uitgebreid, eind 2011 is zelfs een top-10 elektrische auto’s verschenen. Een overzicht van de voor- en nadelen van verschillende elektrische auto’s. Daarnaast heeft de ANWB haar visie op mobiliteit in 2028 gepresenteerd, genaamd ‘Op weg naar 2028’. De visie beschrijft wat wij als maatschappelijke organisatie verwachten ontwikkelingen in de mobiliteit en welke rol we daarin voor ons zelf zien de komende jaren. Het Land van ANWB
Het Land van ANWB, gelanceerd in 2011, staat symbool voor een website vol uitjes in Nederland. Leden kunnen deze uitjes zelf toevoegen. In 2011 zijn 10.000 uitjes toegevoegd. De Dag van het Park heeft in 120.000 bezoekers getrokken, verdeelt over 100 parken in 53 gemeenten.
ANWB Groenpleinen
De ANWB vindt het belangrijk dat de natuur als recreatieplek toegankelijk blijft. Uit onderzoek blijkt dat er in de directe leefomgeving grote behoefte is aan groene plekken, zoals parken, plantsoenen en waterpartijen. Daarom heeft de ANWB besloten om te investeren in de ontwikkeling van stadsparken en groenpleinen. Het ANWB Groenplein moet een plek worden waar je samen naartoe gaat of afspreekt. Een plek die jong en oud samenbrengt om er hun vrije tijd door te brengen, om er te spelen, maar ook om in de openlucht te werken. Het Groenplein biedt ook scholen, verenigingen en bewoners het hele jaar door een plek waar zij eigen activiteiten kunnen organiseren. In 2010 is hier door medewerkers, leden en bondsraadsleden vorm aan gegeven. In 2012 zal het eerste Groenplein geopend worden. Omwonenden en andere belangstellenden kunnen op speciaal daarvoor ingerichte websites meedenken over de specifieke invulling. Fonds Slachtofferhulp
De ANWB biedt in samenwerking met Fonds Slachtofferhulp gratis de RijZeker-training en Defensive Driving Training aan mensen die betrokken zijn geweest bij een verkeersongeval. Met de aangeboden trainingen kunnen zij leren omgaan met onzekerheden en angsten. Deelnemers krijgen informatie over verkeersveiligheid, theorie-uitleg en maken samen met een rijcoach van ANWB Rijopleiding een rit in hun eigen omgeving. Samen beter de winter door
De winter komt eigenlijk altijd onverwacht en sommige mensen kunnen tijdens de winter wel wat extra hulp gebruiken. Daarom heeft de ANWB haar leden eind 2011 opgeroepen om elkaar én anderen te helpen om samen beter de winter door te komen. Vier initiatieven zijn in dit kader ontplooid: S trooizout: Voor alle ANWB-leden stond in de ANWB-winkels een gratis emmertje strooizout klaar waarmee zij hun eigen straatje of dat van iemand anders vrij van gladheid konden maken. A ccucheck: Eind oktober controleerden ANWB vrijwilligers samen met de Wegenwacht twee dagen lang accu’s bij IKEA-vestigingen en op Wegenwachtstations. S nowsteps: De ANWB heeft 5.000 paar snowsteps weggegeven aan mensen die zijn voorgedragen door ANWBleden. G ladheidsmelder: Leden en niet-leden kunnen elkaar voor gladheid waarschuwen via gladheidsmelder.nl of via Twitter met #gladheidsmelder.
• • • •
36
37
8.2 Duurzaam
bij het verder uitrollen van deze dienstverlening.
Landschap, natuur en biodiversiteit
8.3 Veilig
Ook in 2011 heeft de ANWB getracht overheden en andere partijen te beïnvloeden om het landelijk gebied aantrekkelijker te maken voor wandelen, fietsen en andere vormen van vrijetijdsbesteding. Veel van de door de ANWB bepleite maatregelen hebben een positief effect op de biodiversiteit in Nederland, omdat de meerderheid van de recreanten een voorkeur heeft voor relatief kleinschalige landschappen waar de soortenrijkdom over het algemeen hoger is dan in grootschalige agrarische productielandschappen. In 2011 heeft de ANWB het concept ‘vrijetijdslandschappen’ ontwikkeld en geprobeerd steun te verwerven voor het realiseren ervan. In discussie over de toekomst van het IJmeer-Markermeer en de toekomst van de Afsluitdijk zoekt ANWB consequent naar oplossingen waar natuur en recreatie beide baat bij hebben. Samen met partijen als LTO, RECRON en Natuurmonumenten, alle ondertekenaars van het manifest ‘Natuur, landschap en economie in een vitaal platteland’, heeft de ANWB in 2011 overleg gevoerd met Rijk en provincies om de gevolgen van de bezuinigingen op natuur en landschap zoveel mogelijk te verzachten. Buitenleven natuur & erfgoedprijs
Buitenleven en het ANWB Fonds hebben in 2011 voor de tweede keer de Buitenleven Natuur & Erfgoedprijs uitgereikt. Een prijs die in het leven is geroepen om behoud en herstel van erfgoed te stimuleren. Al heel wat erfgoederen en natuurinitiatieven konden dankzij het ANWB Fonds hun droom verwezenlijken. Lezers van Buitenleven die een projectplan hebben ter behoud van de Nederlandse natuur of nationaal erfgoed kunnen meedingen naar het geldbedrag. De prijs is een geldbedrag van €15.000 waarmee het idee gerealiseerd kan worden. In 2011 won Kasteel Elsloo de Buitenleven Natuur & Erfgoedprijs, de winnaar is hard bezig het historische park in oude staat te herstellen. In 2012 wordt wederom de prijs uitgereikt. Bandenspanningpomp
In 2011 heeft ANWB de eerste duurzame bandenpomp van Stichting Band op Spanning geplaatst. De pomp werkt op zonne-energie, is gemaakt van biologische materialen en maakt onderscheid tussen warme en koude banden en zomer- en winterbanden. Het houden van banden op de juiste spanning is belangrijk voor zowel het milieu als de verkeersveiligheid. De pomp laat gebruikers tevens zien hoeveel zij besparen door hun banden op spanning te houden. De ANWB gaat in 2012 nog tien van deze bandenpompen plaatsen en de stichting steunen
ANWB Streetwise
ANWB Streetwise is een verkeerseducatieprogramma voor kinderen op de basisschool. Het programma bestaat sinds 2006 en is zowel voor ouders als scholen een hulp bij het verkeersvaardig maken van kinderen. Er zijn vier programma’s voor groep 1 tot en met groep 8 waarin kinderen verantwoord met verkeerssituaties leren omgaan. Met speciaal ontwikkelde lesmaterialen als elektro- en rijlesauto’s, zebrapaden, verkeerslichten en opblaasbare auto’s wordt de praktijk zo veel mogelijk nagebootst. Net als in 2010 hebben in 2011 ruim 200.000 kinderen deelgenomen aan het programma, verdeeld over 950 scholen. In 2012 is de doelstellling om te groeien naar 210.000 kinderen bij 960 scholen. Daarnaast willen we ANWB Streetwise op online gebied beter profileren als het visitekaartje op het gebied van kind en verkeersveiligheid. De doelgroep ouders willen we informatie verschaffen zodat zij en hun kinderen verkeersveilig deelnemen aan het verkeer zoals testen met kinderzitjes en tips voor een veilige fiets. Vanuit de scholen komt er steeds meer behoeften aan een uitbreiding van de praktische Streetwise dag. Hier spelen we op in door het aanbieden van een online lespakket toegespitst op het Streetwise onderdeel dat ze gevolgd hebben. Kinderfietsenplan
Het Kinderfietsenplan is een samenwerking tussen de ANWB, Unicef en Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). In 2011 zijn Rabobank Foundation en Stichting de Vrolijkheid toegetreden als partner. Het project heeft als doel de mobiliteit en verkeersveiligheid van kinderen die opgroeien in een asielzoekerscentrum te vergroten. Een fiets geeft kinderen de mogelijkheid om hun omgeving te verkennen, om naar een school buiten het asielzoekerscentrum te gaan, om vrienden te bezoeken en aan clubs deel te nemen. Gebruikelijke zaken die zonder fiets moeilijk te verwezenlijken zijn, zeker als het asielzoekerscentrum ver weg ligt van de bewoonde wereld. ANWB draagt zorg voor theorie- en praktijkles, fietssloten en promotie van het project . Als gevolg op de activiteiten in 2010 heeft in 2011 een tweede pilot plaatsgevonden bij vier locaties. Vanaf 2012 zal het project landelijk uitgerold worden. EuroTAP tunneltest
Honderdduizenden Nederlanders rijden ieder jaar weer door de duizenden tunnels die Europa rijk is. Er zijn maar weinig automobilisten die zich daarbij niet veilig voelen. En ze
hebben gelijk; gemiddeld genomen behoren tunnels tot de veiligste wegvakken. Er gebeuren dus gemiddeld minder ongelukken. Maar als er iets gebeurt zijn de gevolgen vaak extra groot. Om die reden testen de ANWB en haar zusterclubs jaarlijks tunnels in Europa in de EuroTAP tunneltest. Wegens financiële redenen heeft deze test in 2011 niet plaats gevonden. In 2012 wordt hij echter weer uitgevoerd. Oude lidmaatschappas ruilen voor verkeersveiligheid
De prolongatiecampagne van de ANWB stond in 2011 in het teken van verkeersveiligheid. En heeft haar leden gevraagd om te helpen kinderen veilig buiten te laten spelen. Miljoenen ANWB-leden krijgen in de komende maand hun nieuwe lidmaatschapskaart voor 2012 in de bus. In plaats van deze in de prullenbak te laten verdwijnen zijn leden opgeroepen deze in te leveren bij een van de ANWB-winkels. Het inleveren van de oude pas is beter voor het milieu, en voor iedere 100 ingeleverde passen doneert de ANWB één ‘Victor Veilig’ aan Veilig Verkeer Nederland. ANWB-leden ontvingen zelf een setje fietslampjes. De doelstelling is om 3300 ‘Victor Veiligs’ in Nederland te plaatsen.
38
39
9 O ver dit verslag
10 Assurance Rapport
Het Maatschappelijk Jaarverslag 2011 heeft als doel de stakeholders van de ANWB te informeren over de maatschappelijke prestaties en doelstellingen van de ANWB. Dit verslag vormt een aanvulling op de ANWB jaarrekening 2011. In aanvulling hierop brengen bedrijfsonderdelen en dochterondernemingen een separaat jaarverslag of jaarrekening uit, zoals bijvoorbeeld Reis- en Rechtshulp NV, Unigarant NV/UVM Verzekeringsmaatschappij NV, ANWB Fonds en ANWB Pensioenfonds. Daarnaast wordt elk jaar het ‘Jaaroverzicht ANWB Vereniging 2011’ opgesteld.
Externe assurance
Ook gedurende het jaar communiceert de ANWB over haar maatschappelijke activiteiten middels persberichten, woordvoering en haar website. Ook in dit Maatschappelijk jaarverslag zijn verwijzingen opgenomen naar de website voor aanvullende informatie.
Volledigheid gegevens
Afbakening en reikwijdte
Dit maatschappelijk jaarverslag heeft betrekking op het kalenderjaar 2011 en bestrijkt alle activiteiten waarover de ANWB volledige zeggenschap heeft, tenzij anders aangegeven. Dit betekent dat dit verslag zowel de ANWB BV bestrijkt als haar dochterondernemingen. Deelnemingen en gegevens ten aanzien van onderaannemers worden niet meegenomen in het verslag. Onder de ‘ANWB’ verstaan we in dit Maatschappelijk Jaarverslag 2011: K oninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (‘de vereniging’) A NWB BV 1 00% dochterondernemingen van de ANWB BV9
Met het maatschappelijk jaarverslag streeft de ANWB naar een getrouwe weergave van haar maatschappelijke inspanningen en impact. Om deze reden hebben wij dit jaar voor het eerst onze externe accountant gevraagd het maatschappelijke jaarverslag en de daarin weergegeven tekst en kwantitatieve informatie te beoordelen. Het volledige assurance rapport is in hoofdstuk 10 opgenomen. De externe accountant verstrekt ten aanzien van de realisatie van de opgenomen toekomstgerichte informatie in dit verslag geen zekerheid De gegevens voor dit verslag zijn waar mogelijk gemeten, waarbij de GRI-verslaggevingsrichtlijnen als uitgangspunt hebben gediend. Voor enkele indicatoren hebben wij schattingen moeten maken omdat geen betrouwbare gemeten gegevens beschikbaar waren. Als basis voor deze schattingen hebben we gemeten gegevens gebruikt. Zo is 33% van het energieverbruik van onze gebouwen gebaseerd op schattingen. Daarnaast is er een verschil tussen de CO2-voetafdruk over 2010 genoemd in het Maatschappelijk Jaarverslag 2011 en het Maatschappelijk Jaarverslag 2010. In 2011 is een MVO-datamodule in gebruik genomen en om vergelijkbaarheid te waarborgen is de CO2-voetafdruk over 2010 herberekend.
• • •
Leidraad opstellen verslaggeving
De ANWB gebruikt de Global Reporting Initiative (GRI) G3 rapportagerichtlijnen als richtsnoer voor haar maatschappelijke verslaglegging. Voor de bepaling van de op te nemen gegevens en de afbakening van het maatschappelijk jaarverslag is het GRI boundary protocol het vertrekpunt geweest. Hierbij is uitgegaan van rapportage van de voor de ANWB belangrijkste waarden. De ANWB rapporteert conform het GRI Application Level C+. Een volledig overzicht van alle GRI indicatoren en bijbehorende data is gepubliceerd op de website.
9
Unigarant, Reisdochters: Fox, SNP, Travel Home, Pharos, Pin High Golftravel, Cruise Travel. Logicx, Medical Air Assistance, ANWB Rijopleidingen.
Aan:
De hoofddirectie van de ANWB B.V.
Opdracht
Wij hebben het Maatschappelijk Jaarverslag 2011 (hierna: MVO-verslag 2011) van ANWB B.V. te Den Haag beoordeeld. Het bestuur van de ANWB B.V is verantwoordelijk voor het opstellen van het MVO-verslag, het stakeholdermanagement en de keuze van de onderwerpen in overeenstemming met de gehanteerde verslaggevingscriteria. Wij zijn verantwoordelijk voor het geven van een onafhankelijke conclusie over de informatie in het MVO-verslag 2011. Onze assurance-opdracht is gericht op het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid dat informatie in het MVO-verslag 2011 in alle van materieel belang zijnde opzichten een juiste en toereikende weergave is van het beleid, de bedrijfsvoering en de prestaties gedurende 2011. De werkzaamheden die worden verricht bij het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid zijn gericht op het vaststellen van de plausibiliteit van informatie en zijn geringer in diepgang dan die bij een assurance-opdracht gericht op het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid. De in het MVO-verslag opgenomen toekomstgerichte informatie maakt geen onderdeel uit van onze opdracht, dit geldt ook voor de opgenomen vergelijkende cijfers aangezien 2011 het eerste controlejaar is. De GRI-index 2011 (ANWB GRI-index 2011.pdf) zoals gepubliceerd op anwb.nl maakt een onlosmakelijk deel uit van het MVO-verslag 2011 en is hiermee onderdeel van onze opdracht. De overige verwijzigingen in het verslag (naar anwb.nl, externe websites en overige documenten) maken geen onderdeel uit van onze opdracht.
onder meer eisen voor de onafhankelijkheid van de assuranceteamleden en de kwaliteit van onze werkzaamheden. Wij hebben de door ons noodzakelijk geachte werkzaamheden verricht om een deugdelijke grondslag voor onze conclusie te verkrijgen. Onze belangrijkste werkzaamheden voor het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid waren: - het beoordelen van de aanvaardbaarheid van de gehanteerde grondslagen voor verslaggeving en de consistente toepassing ervan, alsmede van belangrijke schattingen en berekeningen, die bij het opmaken van het MVO-verslag 2011 zijn toegepast; - het verkrijgen van inzicht in de branche, de organisatie en haar meest relevante maatschappelijke issues; - het verkrijgen van inzicht in de opzet en het bestaan van de gebruikte systemen en gehanteerde methoden voor het verzamelen en verwerken van de gerapporteerde informatie, inclusief het consolidatieproces; - het beoordelen van de plausibiliteit van de informatie in het MVO-verslag 2011 van ANWB B.V. door middel van het uitvoeren van werkzaamheden met betrekking tot de onderbouwing van de informatie in het verslag voornamelijk door een combinatie van cijferanalyses en het inwinnen van inlichtingen. Daarbij zijn onder meer interviews gehouden met verantwoordelijke functionarissen en zijn relevante bedrijfs¬documenten opgevraagd en externe bronnen geraadpleegd; - het beoordelen van het algehele beeld van het MVO-verslag 2011 aan de hand van bovengenoemde criteria. Conclusie
Als toetsingscriteria hebben wij gehanteerd de ‘Sustainability Reporting Guidelines’ (G3) van Global Reporting Initiative, de handreiking maatschappelijke verslaggeving van de Raad voor de Jaarverslaggeving en het verslaggevingsbeleid van ANWB B.V.Een samenvatting is gegeven op de pagina 38 van het MVOverslag 2011. Wij zijn van mening dat deze criteria toereikend zijn voor het doel van onze assurance-opdracht.
Op grond van onze beoordelingswerkzaamheden komen wij tot de conclusie dat ons niets gebleken is op basis waarvan wij zouden moeten concluderen dat het MVO-verslag 2011 van ANWB B.V. niet in alle van materieel belang zijnde opzichten, een juiste en toereikende weergave is van het beleid, de bedrijfsvoering en de prestaties gedurende 2011, in overeenstemming met de richtlijnen van Global Reporting Initiative, de handreiking voor maatschappelijke verslaggeving van de Raad voor de Jaarverslaggeving en het beschreven verslaggevingsbeleid van ANWB B.V.
Werkzaamheden
Zwolle, 16 april 2012
Criteria
Wij hebben onze werkzaamheden verricht in overeenstemming met Nederlands recht waaronder Standaard 3410 ‘Assurance standaard inzake maatschappelijke verslagen’. Hierin staan
Ernst & Young Accountants LLP prof.dr. D.A. de Waard RA MA
40
41
Begrippenlijst ACTA ALC ARC ARO ATT BSCI CNG COSO-ERM DTO FSC FIA GHGP GRI MAA MVO MBO NGO STAK
Pechhulporganisatie voor Frankrijk ANWB Alarmcentrale ARC Europe SA (20% ANWB) ANWB Rijopleidingen ANWB Test- en Trainingscentrum Business Social Compliance Initiative (Telstar deelnemer) Climate Neutral Group, Klimaatneutraal Groep (partner klimaatcompensatie) Model voor risicomanagementsysteem Duurzaam Toeristisch Ondernemen (ANVR-programma voor touroperators) Papierkeurmerk Federation International d’Automobile Green House Gas Protocol Global Reporting Initiative Medical Air Assistance Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Niet-gouvermentele Organisatie Stichting Administratiekantoor ANWB
Colofon Dit document is vanaf april 2012 in pdf-formaat te vinden op anwb.nl (onder ‘Over ANWB’). Meer informatie over het MVO-beleid en de MVO-prestaties van de ANWB:
Marjolein Schouten, Adviseur MVO Telefoon: 088 269 8609 e-mail:
[email protected] Arjan de Bakker, manager MVO telefoon 088 269 7176 e-mail:
[email protected] Uitgave
Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB Wassenaarseweg 220 2596 EC ’s Gravenhage Postbus 93.200 2509 BA ’s Gravenhage telefoon 088 269 2222
