VOORTGANGSRAPPORT 2008 - 2009 Voedselteams vzw
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
1
INHOUDSTAFEL
1. Verhouding van de gerealiseerde acties of activiteiten ten opzichte van 2. 3. 4. 5.
de in het decreet vermelde beoordelingselementen , p.3 Infofiche, p.15 Voortgangsrapport 2008- 2009, p.16 Overzichtslijst personeelsleden, p.52 Bijlagen
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
2
1. verhouding van de gerealiseerde acties of activiteiten ten opzichte van de in het decreet vermelde beoordelingselementen.
-
De knowhow en expertise van de beweging met betrekking tot het thema of het cluster; de wijze waarop die expertise verder wordt ontwikkeld. De wijze waarop de knowhow wordt ontsloten
Binnen de organisatie Voedselteams is een veelzijdige expertise aanwezig, zowel bij het personeel, de leden van de raad van Bestuur, als bij de vele honderden vrijwilligers. De producenten waar we mee samenwerken zijn eveneens een grote bron aan informatie, zowel voor het personeel als voor de voedselteamleden. Er wordt dan ook veel belang gehecht aan uitwisseling, zowel tussen de producenten onderling als tussen de teams en de producenten. Voedselteams wil deze kennis van de boeren en producenten borgen via artikels op de website en door dit te integreren in onze informatie avonden en activiteiten. Tevens zal er vanuit Voedselteams vanaf 2009 sterker gefocust worden op onze signaalfunctie als verdedigers van de kleinschalige landbouw en de korte keten. Hiervoor gaan we heel concrete voorbeelden uitwerken met cijfermateriaal die aantonen dat de korte keten en de duurzame landbouw niet enkel noodzakelijk zijn voor een duurzame ontwikkeling maar ook economisch rendabel is en voor veel boeren een manier om te overleven in het huidige macro – economische klimaat. De personeelsleden die bij Voedselteams werken worden geselecteerd op basis van hun affiniteit met landbouw, hun creativiteit en hun capaciteiten als socio- cultureel medewerker. Daarenboven moeten zij veel voeling hebben met het vrijwilligerswerk en mensen kunnen aanmoedigen en tegelijk een expert zijn om met boeren om te gaan en zich in hun leefwereld in leven. Geen eenvoudige opdracht. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er een vrij groot personeelsverloop is want de werkdruk is hoog en de taken zijn zeer divers en vereisen een grote flexibiliteit en permanente bijscholing. Telkens er iemand verdwijnt uit de organisatie, riskeer je een groot deel expertise kwijt te spelen. Om dit te vermijden nemen we een take out gesprek af en wordt aan het ontslagnemende personeelslid gevraagd een eindevaluatie te maken. We zijn nu ook begonnen met het uitschrijven van werkvoorschriften en procedures zodat we nieuwe, startende collega’s voldoende informatie kunnen bezorgen over de werking bij Voedselteams. Er is een diversiteit binnen het personeelsbestand: het ene personeelslid is bijvoorbeeld zelf producent geweest en nog steeds werkzaam als bio – consulent. Zijn kennis over de landbouwproblematiek, over duurzaamheid van de bedrijven, enz. is dus groot. Deze kennis wordt doorgegeven aan de andere collega’s tijdens interne vormingsmomenten op onze stafvergaderingen en wordt ingezet voor het uitwerken
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
3
van heel specifiek materiaal zoals het opstellen van een screeningsfiches voor onze bedrijven waar we mee samenwerken. Andere regioverantwoordelijken zijn vooral sterk in het bewegingswerk en opzetten van publieksacties. De personeelsleden krijgen ook de kans zich bij te scholen of deel te nemen aan studiedagen. De opgedane kennis wordt doorgegeven aan de andere personeelsleden of dient om nieuwe methodieken te ontwikkelen (bv via de cursus als lesgever bij Velt, of wordt ingezet voor het ondersteunen van de vrijwilligers (bv journalistieke ondersteuning van de redactie vrijwilligers) (zie ook actie 112) Deze ervaring en specifieke kennis wordt niet enkel in het personeelsteam uitgewisseld maar ook doorgegeven aan consumenten via de informatieavonden en op de vele bijeenkomsten met de leden en de producenten. Regelmatig brengen wij onze expertise in op studiedag en debatten of via voordrachten: Zie ook ACTIE 511 voor resultaten -
-
Deelname aan de ronde tafels voor de opmaak van het nieuwe Strategisch plan voor biologische landbouw, georganiseerd op vraag van het kabinet van Minister Peeters. deelname aan studiedag Landwijzer over overnameproblematiek voor boeren deelname aan studiereis naar Dronten (NL) met als thema Community Shared Agriculture Interview met studente UCL in het kader van een eindwerk over afzetmogelijkheden van geiten en afgeleide producten
Een van onze medewerkers was aanwezig op het jongerenkamp Via Campesina in Malmö en verzorgde daar ook een workshop. Vanuit deze internationale bijeenkomst zijn er in verschillende landen nationale initiatieven ontstaan. In België is dat Reclaim the Fields. De bedoeling is een informeel netwerk te bouwen van uitwisseling, om boeren die hun ervaringen inzake techniek en landbouwpolitiek willen delen, in contact te brengen met jonge, startende boeren. Daarnaast is het ook de bedoeling om acties uit te werken en om een partner te zijn in het organiseren 2 internationale jongerenkampen. Vanuit Voedselteams vzw wordt deze jonge groep opgevolgd en waar nodig ondersteund. Op het niveau van de voedselteams is er voor nieuwe leden een onthaalpakket ter beschikking. De groepsverantwoordelijken van de teams gebruiken dit onthaalpakket om aan de nieuwe leden uit te leggen waar Voedselteams voor staat. We besteden veel aandacht aan de ondersteuning en opleiding van onze vrijwilligers. Vooral de groepsverantwoordelijken zijn belangrijk omdat zij degene zijn die nieuwe leden voldoende informatie moeten geven en zo zorgen voor geëngageerde leden. Via een apart menu op onze site kunnen de leden ook heel wat materiaal downloaden (oa folders maar ook allerlei documenten die de vrijwilligers kunnen helpen bij hun taken)
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
4
We hebben diverse films in ons bezit over de landbouwproblematiek wereldwijd en over de voedingsindustrie. (Koe 80 heeft een probleem, Our Daily Bread, We feed the world,een film over Consumer Shared Agriculture: The real dirt on farmer John, Meat the Truth) Deze films kunnen door de voedselteams worden uitgeleend. Indien gewenst verzorgt Voedselteams vzw een nabespreking. De nieuwe website geeft veel informatie over de doelstellingen van Voedselteams. Er zijn diverse rubrieken die een ruim beeld schetsen van de beweging Voedselteams maar er is ook plaats voor interessante artikels en informatie over de thema’s waarrond Voedselteams werkt, achtergrondinformatie, nieuws uit de wereld, boekbesprekingen, campagnes,…. Als lid van de Vlaams Overleggroep Duurzame Ontwikkeling werkgroep Landbouw blijven we op de hoogte van de recente ontwikkelingen binnen landbouw op Vlaams, Europees en Wereldniveau. Indien we nood hebben aan bepaalde achtergrondinformatie kunnen we op VODO of op één van de lidorganisaties beroep doen. Ook met Landwijzer hebben we goede contacten. Via Bioforum volgen we de ontwikkelingen op van de biologische landbouw. We hechten veel belang aan de contacten tussen producenten en consumenten. Zij ontmoeten elkaar op jaarvergaderingen van de teams of via bedrijfsbezoeken. De producenten krijgen ondersteuning vanuit de vzw om een bedrijfsbezoek degelijk voor te bereiden met als doel op een begrijpbare manier te communiceren over de werking van hun bedrijf en over de situatie van de kleinschalige landbouwer. Over Voedselteams werden al diverse eindwerken en studies gepubliceerd. Deze worden bijgehouden op het hoofdkantoor en staan ter beschikking van studenten en andere geïnteresseerden. De meest recente scriptie handelt over een gevalstudie van een voedselteam en heeft als titel: “het ontwikkelingsdenken in een Noordelijke context, collectieve, lokale organisatie van consumptie: een publieke ruimte van nabijheid? “ We krijgen ook regelmatig vragen van boerengroepen of consumentenorganisaties uit het buitenland die een beroep willen doen op onze jarenlange ervaring en hier ter plekke komen kijken naar de praktijk of informatie vragen over onze aanpak. Boeren uit het Zuiden die in België zijn op uitnodiging van de ngo’s Vredeseilanden, Broederlijk Delen of Bevrijde Wereld gaan op bezoek bij een lokaal voedselteam en/of een producent. Voedselteams vzw heeft de boeken aangekocht van Dirk Barrez (Koe 80 heeft een probleem) en verspreidt deze verder. In 2007 -2008 liep een project (met de steun van de Nationale Loterij) genaamd: Ontwikkeling van het integratiemodel tussen producent-tewerkstellingsprojecten en instellingen uit de psychiatrie en terzake de rol van de consument. Onze vaststelling is dat er door onze producenten, tewerkstellingsinitiatieven en instellingen uit de psychiatrie die een rol spelen inzake de bio landbouw , of distributie schitterend werk geleverd wordt.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
5
· ·
Maar er zijn twee leemtes: er is geen wettelijk kader die de verhouding regelt tussen deze actoren er is weinig samenwerking terzake wat soms tot spanningen leidt. Het doel van het project is hieruit te leren en de elementen te halen die leiden tot een samenwerkingsmodel dat overdrachtelijk is naar andere situaties en het debat te openen dat moet leiden tot een regelgeving terzake. Ons verslag, waarin aanbevelingen staan, zal overhandigd worden aan de bevoegde instanties en hen aanzetten tot onderlinge dialoog.
-
De aanpak van diversiteit, met specifieke aandacht voor interculturaliteit;
In november 2008 organiseerden we een “Weet wat je eet-maal-tijd “. Deze ging door in het Lampeke, een buurtwerking in Leuven voor kansarmen. Op het programma stond een middag en avondmaal met producten van kleinschalige en duurzame boeren uit de regio, uitwisseling tussen het doelpubliek van het Lampeke en de leden van het voedselteam ’t Lampeke en een toelichting door Eddie Niesten van het CAG over de herkomst van de soep en de patatten. Dit kaderde in de week van de smaak. De dokter van het wijkcentrum kwam vertellen over de goede effecten van gezond eten. De “Weet wat je eet maaltijd” in buurtwerking ’t Lampeke heeft duurzame resultaten: het buurtcentrum is nu aangesloten als lid bij het voedselteam. Ze bestellen wekelijks brood en hoevezuivel, deels voor de broodmaaltijden maar ook voor hun doelpubliek. De bestellingen worden in het buurthuis dan verder verdeeld. Er wordt nog gezocht naar een oplossing om ook groenten aan te bieden, bijvoorbeeld via bulkverkoop. Dat is goedkoper dan via de vaste groentemanden. Voor het Wereldfeest te Leuven maken we samen een (die we laten maken bij Wonen en Werken, een sociaal tewerkstellingsproject) en worden er door het kookploegje van ’t Lampeke betaalbare seizoenshapjes bereid. In Antwerpen zijn we gestart, in navolging van het project in Leuven, met de duurzame studententas. Deze bevat groenten en fruit en heeft als doel studenten te motiveren om duurzamer en ook gezonder te eten en stil te staan bij de vraag waar hun voedsel vandaan komt. Dit project wordt gesubsidieerd door de provincie en we werken hiervoor samen met studentenkoepels en OCMW dienstencentra in Antwerpen. Er zijn momenteel 2 afhaalpunten voor de studenten in de dienstencentra. Op gebied van gender scoren we prima, bij de vele vrijwilligers die taken opnemen in de teams en in de Raad Van Bestuur zijn zowel vrouwen als mannen vertegenwoordigd. Er worden uitwisselingen georganiseerd met boeren uit het Zuiden die op bezoek zijn in ons land en bij de voedselteams op bezoek gaan en vertellen over hun situatie. Dit blijft een vaste waarde binnen onze werking. Met de producentengroep van Limburg hebben we afgesproken om in 2009 gedurende een volledig jaar een project uit Equador (van Vredeseilanden) te belichten. Er zal op regelmatige basis informatie over dit project worden verspreid zodat men de evoluties
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
6
kan volgen en Voedselteams zorgt voor het aantonen van de gelijkenissen van de problematiek van boeren in het zuiden en in het Boorden. Op gemeentelijk vlak betrekken wij bij de organisatie van een infovergadering veel lokale organisaties. Hierbij richten we ons niet alleen op de natuur en milieuorganisaties maar ook op bijvoorbeeld organisaties met als doelgroep senioren, vrouwen (Okra, Kav, Kwb,…) Senioren kunnen een belangrijke bijdrage leveren in het teamgebeuren, bijvoorbeeld door het opnemen van vrijwilligerstaken. In oktober 2008 zijn we gestart met een Plattelandsontwikkelingsproject (Leader +):et als doel het ontwikkelen van een streekeigen (Zuid-Hagelands) aanbod van verse basisvoeding, op wekelijkse basis en komende van duurzame boeren en tuinders. Hiervoor zal intensieve samenwerking gezocht worden gemeentebesturen en lokale actieve afdelingen van het verenigingsleven. Het project wil daar groepen opstarten en de inwoners en besturen van de regio activeren rond de Hagelandse voedselcultuur en nabije plattelandsbeleving Voedselteams werkt ook samen met arbeidszorgbedrijven. Via bezoeken aan deze bedrijven komen de voedselteamleden en de studenten in contact met deze specifieke doelgroep.
-
De communicatie met het publiek, de aandacht voor de media
Hiervoor werden reeds verschillende dragers gerealiseerd: folders, flyers en 3 nieuwe attractieve stands. De folders worden ruim verspreid. De stands worden door de vzw en ook door lokale voedselteams gebruikt op publieksevenementen. De website werd volledig herwerkt zodat deze veel interactiever geworden is. We denken momenteel nog aan het ontwikkelen van een kookrubriek, tips voor bewaren van groenten en een forum. De inhoudelijke artikels van op onze site gaan meer systematisch aangeboden aan anderen ter publicatie. Samen met andere organisaties hebben we de Voedselvoetafdruk gerealiseerd, deze werd herwerkt in 2008. De Voedselvoetafdruk moet mensen ertoe aanzetten hun consumptiegedrag te meten en reikt tal van tips aan om duurzamer en vooral lokaler te consumeren. Opinieteksten of reacties op artikels die in de pers zijn geschreven realiseren we meestal samen met andere organisaties, dit heeft meer impact. Via de media verspreiden we onze boodschap: lokale en nationale krantenartikels, interview met Radio 2 over de studententassen , lokale TV die aanwezig is op de brunch naar aanleiding van de start van een nieuw team of op de openingen van depots. Er is begin 2009 een actie gepland rond Belgische biologische baktarwe. We hebben een producent bereid gevonden voor ons baktarwe in te zaaien. De bloem zal aangeboden worden aan de teams maar ook eenmalig op de markt. Wij kaderen dit in
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
7
een marktactie (ook gericht naar de pers) om de aandacht te vestigen op het feit dat deze teelt volledig verloren is gegaan en ons dagelijks brood gemaakt wordt met ingevoerd meel (lange keten). Deze actie wil aantonen dat de weg naar een duurzame landbouw veel kansen biedt. -
de wijze waarop het ruime publiek rechtstreeks of onrechtstreeks wordt benaderd, inclusief de inspanning om andere publieksgroepen aan te trekken
-
aanwezigheden op publieksevenementen, biomarkten, beurzen, personeelsleden van de vzw zelf of door de leden van de teams
-
de info -avonden die we zelf organiseren of waar we het handelingsmodel Voedselteams toelichten op vraag van andere organisaties.
-
de verspreiding van de film over Voedselteams.
-
Diverse filmvoorstellingen met nabespreking voor een ruim publiek in samenwerking met andere organisaties
-
de verspreiding en bekendmaking van de Voedselvoetafdruk
-
de bekendmaking van Voedselteams via websites van anderen
-
het inschakelen van lokale buurtwerking, scholen, kinderkribbes, universiteiten, hogescholen, dienstencentra
-
artikels en interviews in kranten en tijdschriften, radio en tv.
-
vorming van onze eigen leden en dan vooral de groepsverantwoordelijken, zodat zij het ideeëngoed zelf verder kunnen uitdragen.
-
educatief aanbod via o. a. Volkshogescholen, www.verlicht.be, Okra, Liberale Vrouwen,
-
in Antwerpen gaan we ons richten op de studenten en hen aanmoedigen tot een duurzamer consumptiepatroon.
-
In Leuven is er een samenwerking uitgebouwd met buurtwerking ’t Lampeke (zie ook hierboven)
-
de creativiteit, de diversiteit en de originaliteit van de gehanteerde methoden, evenals de effectiviteit ervan
-
De sterkte van voedselteams ligt vooral in het in beweging brengen van burgers om via het handelingsmodel “Voedselteams” daadwerkelijk bij te dragen tot de ondersteuning van kleinschalige landbouwbedrijven. Sensibilisatie (cognitieve component) en handelen (attitude component) staan hierbij niet los van elkaar. Vooraleer men tot handelen overgaat moet men over voldoende kennis beschikken. Dit zijn onze belangrijkste taken : informeren, sensibiliseren en motiveren. Dankzij het concrete handelingsmodel van Voedselteams kunnen wij
door
de
www.prettiggeleerd.be,
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
8
aan de consumenten ook een alternatief bieden. Dit alternatief situeert zich tegenover de grootschalige en door de globalisatie gestuurde landbouw -
Creativiteit komt vooral tot uiting in het model zelf: een groep consumenten stimuleert elkaar in groep tot duurzaam consumeren en Voedselteams biedt daar een kant en klaar model voor aan. Dit is ook een origineel model en het enige dat op deze manier wordt georganiseerd en ondersteund door een vzw. De groep moet ook in staat zijn om afspraken te maken, onderling en samen met de producenten. De ontwikkelde methodiek bij Voedselteams staat voor sociaal leren: de combinatie van sensibilisatie, concrete acties ondernemen en het zicht houden op de ruimere problematiek en theoretische achtergrond, sorteert effect. De problematiek van de voedselproductie op mondiaal vlak wordt aan de orde gesteld en er wordt aan bewustwording gewerkt in verband met een maatschappelijke belangrijke problematiek.
-
Consumenten en producenten worden bij elkaar gebracht: bedrijfsbezoeken, fietstochten, …. Dit wordt zowel door de producenten als de consumenten sterk gewaardeerd en zorgt voor veel meer begrip van de consumentenkant voor de producenten. Anderzijds stimuleert dit de producenten om, indien mogelijk, nog meer inspanningen te doen om duurzaam te werken.
-
Door in de provincies kernen te maken van lokale teams en producenten en deze kernen samen te brengen voor activiteiten en vergaderingen, krijgt de verbondenheid tussen de teams en een groep producenten nog een extra dimensie: de leden beseffen dat zij niet de enige zijn maar dat zij samen met andere teams deel uit maken van een beweging die daadwerkelijk acties onderneemt om de kleinschalige, duurzame landbouw te ondersteunen. Deze verbondenheid willen we zichtbaar maken via onze website waar de leden van Voedselteams een forum krijgen.
-
Het gebruik van elektrospelen op een stand, de ecologische Voedselvoetafdruk, de vormingsmodules en de nieuwe methodieken die toegepast worden op de kernvergaderingen , het plaatsen van educatieve instrumenten op de website
-
Om een ruimer publiek te kunnen aanspreken gaan we enkele laagdrempelige activiteiten uitwerken. Mogelijkheden zijn een sneukeltocht langs diverse bedrijven of een belevingsdag op een landbouwbedrijf. Voorwaarde is echter wel dat we voldoende producenten vinden die hier aan willen/kunnen meewerken.
-
in Vlaams Brabant is een project lopende binnen Plattelandsontwikkeling. We richten ons hierbij op het Hageland (Leader+) gebied. Doel van het project is om via nieuwe, nog te ontwikkelen methodieken de consumenten te bereiken en hen dichter bij de producent te brengen. Dit zou moeten leiden tot het opstarten van nieuwe teams in een regio waar we tot nu toe, met onze gebruikelijke werking, er niet in slagen de mensen te bereiken. De inwoners en besturen van de regio worden geactiveerd rond de Hagelandse voedselcultuur en nabije plattelandsbeleving. Wij gaan hiervoor samenwerken met externen zoals bijvoorbeeld het Centrum voor agrarische geschiedenis.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
9
-
de interne samenhang van het jaarplan en de realiteitswaarde ervan Het jaarplan is een concretisering van het beleidsplan. Elke doelstelling is duidelijk omschreven en de acties moeten leiden tot het bereiken van de doelstellingen. In het begin van het jaar worden duidelijke prioriteiten gesteld zonder echter het einddoel uit het oog te verliezen. Tussentijdse evaluaties zorgen ervoor dat alle acties de nodige aandacht krijgen. Niet te realiseren acties worden geschrapt. Er wordt telkens uitgelegd waarom ze niet realiseerbaar zijn. Nieuwe acties worden vanuit de dialectiek tussen de praktijk en de theorie toegevoegd indien die nodig zijn om in te spelen om recente evoluties. Na 4 jaar werken met dit beleidsplan merken we wel een nood aan een nieuwe benadering. Ons huidige beleidsplan is sterk gericht op het op punt stellen van ons handelingsmodel en de ondersteuning van de vrijwilligers en de producenten. Dit was ook absoluut noodzakelijk. Ondertussen zijn al heel wat acties gerealiseerd maar toch kunnen deze niet afgesloten worden. Veel van de acties uit ons beleidsplan hebben betrekking op het ondersteunen en in stand houden van het model. De teams blijven veel aandacht en ondersteuning vragen en de vzw blijft de teams en de producenten aanmoedigen tot engagement en betrokkenheid en het mee uitbouwen van een beweging van boeren en consumenten die samen de kleinschalige, duurzame landbouw op de kaart wil zetten. Dit vraagt echter een voortdurende inspanning van de vzw om de betrokkenheid van de leden te behouden of te verhogen. Vandaar dat we de meeste acties uit ons beleidsplan niet kunnen beschouwen als afgerond. Daarnaast groeit er echter vanuit de vzw het besef dat er ook andere manieren zijn, naast ons model van voedselteams, om het publiek te betrekken bij de problematiek van de kleinschalige boeren, het milieu, de economische afhankelijkheid. We hebben momenteel echter een groot tekort aan middelen en mensen om die andere pistes uit te werken. Dit weerhoudt ons echter niet om alert te blijven naar de ontwikkelingen in onze omgeving en te zoeken naar de verdere toekomstmogelijkheden van de vzw. Deze zoektocht heeft in elk geval al geleid tot een piste die nu verder zal onderzocht worden, namelijk het uitsplitsen van de werking van Voedselteams in 2 pijlers: één logistieke en één bewegingspijler. Het onderzoek moet duidelijk maken hoe de logistieke pijler binnen Voedselteams verder uitgebouwd moet worden zodat die efficiënt maar ook economisch rendabel is. Wij gaan een beroep doen op hogescholen of universiteiten om dit te onderzoeken. Tevens zijn we gestart met het herdefiniëren van onze missie die we ervaren als zijnde te beperkt. Er wordt aan gewerkt met de personeelsstaf, de RVB en het wordt in maart voorgelegd aan de Algemene Vergadering. De RVB heeft toegezegd om het personeel de nodige tijd en middelen te geven om de opmaak van het nieuwe beleidsplan grondig voor te bereiden en hier ook externe begeleiding voor in te schakelen.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
10
Een andere vaststelling wat betreft ons beleidsplan is, dat het is opgemaakt in drie aparte onderdelen: activering, sensibilisatie en educatie. We komen echter tot de vaststelling dat deze opdeling kunstmatig is en geen correcte weerslag is van onze werking. Educatie zit namelijk volgens ons als een rode draad doorheen onze werking. Bij het luik activering en sensibilisatie komt ook educatie aan bod en zelfs in hoge mate. Alle bijeenkomsten van de voedselteams, zeker als daar ook producenten aanwezig zijn, zijn een leermoment. De leden verruimen voortdurend hun kennis over de landbouwproblematiek, de Noord - Zuid verhoudingen en leren daarenboven om samen als groep verantwoordelijkheden op te nemen en te zorgen voor een goede groepswerking. Het is onze bedoeling om de mensen bewust te maken van de afhankelijkheidsstructuren waar ze dagdagelijks als consument mee te maken hebben. Door de via Voedselteams opgedane inzichten krijgen de leden meer vat op hun eigen bestaan en krijgen ze ook een methode aangereikt om als bewuste consument te handelen. Vanuit Voedselteams hechten we ook veel belang aan het engagement en de participatie van de leden want als voedselteamlid stopt het niet bij het louter aankopen van de producten. Voedselteamleden participeren binnen de organisatie en worden betrokken bij en aangemoedigd tot publieksacties. Zij zijn onze beste vertegenwoordigers om onze missie verder te verspreiden en ook andere mensen te overtuigen. Onze infovergaderingen, aanwezigheden op evenementen, activiteiten alsook onze website hebben eveneens een educatieve functie. Deze zijn dan meer gericht naar het ruimer publiek
-
de aard en de omvang van de educatieve activiteiten en de werkmaterialen,(zie ook hierboven)
-
de info -vergaderingen over Voedselteams zijn er vooral op gericht om consumenten een beter begrip bij te brengen van de situatie in de landbouw, zowel lokaal als internationaal. Een andere, duurzame manier van consumeren wordt aangebracht alsook een model. Zo blijft het niet bij educatie alleen maar kunnen de consumenten ook concreet tot handelen overgaan. Voedselteams gaat in op vragen van derden voor het geven van een infosessie over duurzame landbouw en hoe men dit kan stimuleren. Hiervoor hebben we op diverse websites onze infoavond laten opnemen (www.prettiggeleerd.be, www.verlicht.be, Vlaamse Liberale Vrouwen) Er zijn 5 vormingsmodules ter beschikking, die worden aangeboden via onder andere Vormingplus. We nemen deel aan de Biobabbels van Velt die door gemeenten worden georganiseerd Er werd een film gemaakt die duidelijk de visie en doelstellingen van Voedselteams weergeeft en die gebruikt wordt als promotie – maar ook als educatiemateriaal. De film is eveneens te bekijken op de website. Bedrijfsbezoeken worden aan de hand van een mal degelijk voorbereid door de producent samen met de regioverantwoordelijken, zodat de rondleidingen duidelijkere en meer toegankelijke informatie bieden aan de consumenten.
-
-
-
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
11
-
-
-
Er wordt een nieuwe methodiek toegepast bij de kernvergaderingen (producenten en consumenten) die er voor zorgt dat de vergaderingen inhoudelijk beter zijn maar ook dat meer leden bereikt worden doordat de avond aantrekkelijker is. Dit doen we door iedere keer aandacht te besteden aan een inhoudelijk thema dat op ludieke wijze wordt gebracht, door een kok uit te nodigen, via een korte filmvoorstelling met nabespreking of een spreker uit te nodigen. Andere methodieken worden nog gezocht. Er wordt meer aandacht besteedt aan het uitwerken van activiteiten voor meerdere voedselteams samen en die we dan ook openstellen voor het ruimere publiek. Er werd een screeningsfiche uitgewerkt. In 2009 wordt deze nog verfijnd en worden systematisch alle bedrijven waar Voedselteams mee samenwerkt gescreent. De fiches worden via de webwinkel verspreid met als doel dat de consumenten op een toegankelijke en begrijpbare manier kunnen vernemen hoe de bedrijven werken en welke inspanningen de producenten doen om duurzaam te produceren. We plannen voor 2009 werkdagen op de boerderij, ontmoetingsavonden op de bedrijven en bekijken hoe we de methodiek als ecologisch lesgever (die één van onze regioverantwoordelijken heeft gevolgd) kunnen inzetten. Mogelijk organiseren we activiteiten in het kader van de week van de smaak. de acties en campagnes (zie ook voortgangsrapport Actie 511) Voedselteams kiest er bewust voor samen met andere organisaties te werken aan campagnes. Er is al zo veel versnippering en overlapping en we zijn er van overtuigd dat we met gezamenlijke campagnes meer mensen bereiken. Het is wel uiterst belangrijk dat iedere organisatie in de grotere campagnes zijn eigen invalshoek kan inbrengen. Ook voor acties kiezen we zoveel mogelijk voor samenwerking met heel diverse organisaties:
-
Een “weet wat je eet” maaltijd voor kansarmen tijdens de week van de smaak Het stimuleren van studenten voor gezonde en duurzame voeding Organisatie van info – avonden met als thema landbouw wereldwijd en de voordelen van de korte keten voor zowel producent als consument Samenwerking met Fairtrade gemeenten en het opstarten van teams om het criterium 6 in te vullen dat de lokale landbouw moet ondersteunen Organisatie van diverse filmavonden in samenwerking met andere organisaties voor een ruim publiek Organisatie van diverse debatten Verspreiden en ondersteunen van de GGO campagne (Greenpeace en andere organisaties) en de “Eet lokaal, denk Globaal” campagne van Wervel. Er is begin 2009 een actie gepland rond Belgische biologische baktarwe. We hebben een producent bereid gevonden voor ons baktarwe in te zaaien. De bloem zal aangeboden worden aan de teams maar ook eenmalig op de markt. Wij kaderen dit in een actie (ook gericht naar de pers) om de aandacht te vestigen op het feit dat deze teelt volledig verloren is gegaan en ons dagelijks brood gemaakt wordt met ingevoerd meel (lange keten). Deze actie wil aantonen dat de weg naar een duurzame landbouw veel kansen biedt
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
12
-
de aandacht voor samenwerking en netwerkvorming met andere organisaties
Resultaten zie ook Actie 511 We hebben de voorbije jaren al veel energie gestoken in het uitbouwen van een netwerk en deelname aan campagnes. Voedselteams is ook een veelgevraagde partner. Het is voor ons telkens afwegen of we al dan niet een inbreng willen en kunnen doen. We voelen de noodzaak om duidelijk af te lijnen met welke partners we verder willen werken aan het uitbouwen van een netwerk. Dit netwerk lijkt ons noodzakelijk, er zijn diverse partners die werken rond duurzaamheid en voeding en die hebben allemaal hun eigen expertise. Wij wensen te bekijken hoe we deze expertises kunnen samenbrengen en de krachten bundelen in een samenwerkingsplatform rond landbouw, consumptie en duurzaamheid. Er zal wel al samengewerkt worden met de Jeugdbond voor Natuurstudie en Wervel voor de organisatie van hun duurzaam landbouwkamp.
-
Het engagement van vrijwilligers en bestuurders;
-
De Raad van Bestuur bestaat volledig uit vrijwilligers en is samengesteld uit leden, producenten en externen van bevriende organisaties
-
Elk voedselteam draait op verschillende vrijwilligers die verantwoordelijk zijn voor de werking van het team (depot, bestellen, financiën, onthaal van nieuwe leden, organiseren van activiteiten voor het team, promotie en bekendmaking) Deze vrijwilligers worden ondersteund door de organisatie Voedselteams.
-
Verder hebben we nog enkele vaste vrijwilligers: iemand voor de boekhouding, 2 vaste beheerders van de webwinkel, analisten, die de webwinkel verder helpen uitbouwen en testen, een redactieploeg voor onze website
-
We stimuleren de teams om reporters aan te stellen. Zij brengen artikelen en foto’s aan van acties of activiteiten die ze hebben ondernomen in hun team. Door die op de website te plaatsen willen we laten zien dat er in heel Vlaanderen consumenten actief zijn in het promoten van een ander en duurzamer consumptiegedrag.
-
De zorg voor professionaliteit en professionalisering;
In de mate van het mogelijke volgt het personeel interessante vormingen of studiedagen. (vormingsreeks Journalistiek (Fontys Hogeschool), Faciliteren van leren vanuit professioneel handelen (Socius), verwerven methodiek scetch “blik tomatensoep met balletjes” ism Mon Rosseels, deelname aan studiedag Landwijzer over overnameproblematiek voor boeren, deelname aan studiereis naar Dronten (NL) met als thema Community Shared Agriculture, volgen van opleiding Ecologische voeding bij Velt). Op onze stafvergaderingen brengen de
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
13
personeelsleden hun kennis over. We voorzien voor 2009 ook diverse interne vormingsmomenten voor het personeel.
-
We hebben in de loop van 2008 diverse evaluaties ingelast: in mei 2008: Analyse van de huidige werking van Voedselteams en van mogelijke pistes om te evolueren in september 2008: Inventarisatie per provincie van de sterktes, zwakten, kansen, bedreigingen Voorleggen van de conclusies van beide evaluatiemomenten aan de RVB Opmaak van een stappenplan in samenspraak met de RVB Voorstel voor onderzoek naar opsplitsing van Voedselteams in 2 aparte pijlers (distributie en beweging) wordt voorgelegd aan de AV van 2009 Het voortgangsrapport is de basis voor het opmaken van een document “opvolging jaarplan”. Hierin staan alle acties die we gepland hebben voor het lopende jaar. Bij elke actie werden verantwoordelijken aangeduid en deadlines vooropgesteld. Op elk teamoverleg (van de personeelsleden) wordt dit document overlopen en indien nodig bijgesteld. De resultaten worden voorgelegd aan de RVB, de personeelsleden brengen verslag uit van hun provinciale werking. Wat goed is in de werking moet worden uitgewerkt in procedures. Verbeterpunten moeten worden aangepakt. De organisatorische versterking van de vzw vereist echter een grote tijdsinvestering die met de huidige bezetting en complexiteit van de werking op het terrein niet toelaat dit ten volle uit te werken. Op termijn wordt er een intranet voorzien voor het personeel. Daar moeten uitgeschreven procedures worden bewaard, het uitgewerkte vormingsaanbod, een overzicht van mogelijke activiteiten, standaarddocumenten, enz. Eerst moet het beschikbare materiaal van de verschillende regioverantwoordelijken echter worden bijeengebracht. Hier werd mee gestart in 2008.
De begroting en de afrekening worden halfweg en op het einde van het jaar voorgelegd aan de RVB en goedgekeurd door de Algemene Vergadering. De begroting is in evenwicht. Er is een sociaal fonds aangelegd. Er wordt gezocht naar extra subsidies en inkomsten om ook andere initiatieven uit te werken zoals de studententassen en het uitbouwen van een nieuw netwerk in het Hageland. De subsidie als socio-culturele beweging volstaat namelijk niet om de werking verder goed uit te bouwen. Wij kunnen slecht 5 deeltijdse werknemers in dienst nemen terwijl onze werking zich uitstrekt over heel Vlaanderen. De werkdruk is dan ook zeer hoog bij het personeel.
Voedselteams wil zich vanaf 2009 meer profileren als de spreekbuis van de kleinschalige, duurzame boeren en de verdediger van de korte keten als antwoord op de steeds toenemende mondialisering met grote gevolgen voor zowel de consumenten (wiens keuzevrijheid wordt beperkt en gedomineerd door de wereldhandel) als voor de kleinere boerenbedrijven die volledig van de kaart worden geveegd.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
14
2. Infofiche VOEDSELTEAMS VZW BLIJDE INKOMSTSTRAAT 50 3000 LEUVEN 016/31 65 99 ,
[email protected], www.voedselteams.be Contactpersoon: Hilde Delbecque Rekeningnummer: 523- 0458051-92 Missie De vereniging Voedselteams ijvert voor een duurzame en eerlijke voedselpolitiek door het bevorderen van kleinschalige, duurzame land- en tuinbouw en het stimuleren van een streekgebonden economie. Daartoe begeleidt en ondersteunt Voedselteams sociale netwerken van solidaire consumenten en producenten. De consumenten in deze lokale voedselteams engageren zich om producten af te nemen bij boeren en tuinders uit hun buurt die streven naar een duurzame productie. Thema sensibilisatie / educatie koppelen aan een duurzaam handelingsmodel Voedselteams vzw is een organisatie die ijvert voor een duurzame en eerlijke voedselpolitiek door het bevorderen van kleinschalige duurzame landbouw en het stimuleren van een streekgebonden economie. Hiervoor doen we aan sensibilisatie over het thema, met als bedoeling mensen aan te zetten tot actie. Om de actie te vereenvoudigen bieden we mensen de kans om zich te organiseren in een voedselteam, waar men in groep elkaar stimuleert tot duurzaam consumeren. Het originele van Voedselteams is dat er sensibilisatie en educatie gekoppeld wordt aan actie: mensen krijgen een concreet handelingsperspectief aangeboden.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
15
3. Voortgangsrapport 2007 - 2008 Uitvoering acties door: C= Coördinator RV= Regioverantwoordelijke V = vrijwilliger ACTIVERING Doelstelling 1: Tegen eind 2007 loopt de praktische organisatie van bestellen, betalen en vervoer van producten binnen Voedselteams vlot en beheersbaar voor producent en consument.
Indicator: Registratie van het aantal klachten of probleemmeldingen over bestellingen en vervoer (van teams en producenten). Norm: aantal klachten daalt tussen 2004 en 2007. Resultaat: In principe is deze doelstelling eind 2007 afgewerkt. De concrete doelstelling en de daaruit voortvloeiende acties die hieronder staan lopen echter nog door. Als organisatie die zoveel beroep doet op vrijwilligers, vinden wij het cruciaal om deze vrijwilligers ook verder te ondersteunen. Tegelijk is de vzw zich ook meer en meer bewust van het feit dat het voedselteam model, zoals het is ontwikkeld, nood heeft aan een degelijke aanpak wat betreft de distributie. Daarom vinden wij het noodzakelijk dat de werking van Voedselteams op termijn opgedeeld wordt in 2 afzonderlijke pijlers. Eén van de pijlers is de distributie, dit omvat het volledige aspect van het bestelsysteem en het transport van de producten. De andere pijler is die van de beweging Voedselteams die zich verder specialiseert in de sensibilisatie en activering van een ruim publiek rond ons thema. De huidige personeelsleden van de vzw zijn vooral aangeworven omwille van hun capaciteiten voor het bewegingswerk maar worden dagdagelijks geconfronteerd met praktische problemen die onlosmakelijk verbonden zijn met het handelingsmodel dat is ontwikkeld. In eerste instantie zal nu onderzocht worden of en hoe we de huidige problematiek van de distributie binnen Voedselteams verder kunnen optimaliseren. In tweede instantie wordt er bekeken of we voor dit onderdeel van de werking iemand apart kunnen aanwerven die zich uitsluitend daarmee zal bezighouden. Omdat dit een complexe materie is en we binnen Voedselteams onvoldoende kennis hebben over de economische aspecten alsook de diverse wetgevingen ter zake, willen we voor het onderzoek een beroep doen op universiteiten of hogescholen.
Concrete Doelstelling 1.1: De vrijwilligers van Voedselteams worden ondersteund wat betreft hun praktisch organisatorisch werk.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
16
Indicator: Registratie van contacten met vrijwilligers, verslagen van bijeenkomsten. Norm: Minstens 1 contact per jaar met vrijwilligers.
Actie 111: Opstart van de teams in de webwinkel. De webwinkel moet ervoor zorgen dat de taken van de vrijwilligers in de teams minder belastend worden en dat de organisatie van de teams wordt geoptimaliseerd waardoor er gemakkelijker nieuwe mensen kunnen aangetrokken worden. Er zijn 2 vrijwilligers die de taak op zich genomen hebben om alle producenten in de webwinkel in te voeren en de teams en producenten te begeleiden bij het werken met de webwinkel. Per team is er begeleiding voorzien bij de opstart. De handleidingen voor de producenten, de leden en de bestel – en financieel – verantwoordelijken, worden regelmatig bijgewerkt en zijn te downloaden via de webwinkel. De communicatiestromen worden uitgewerkt. Resultaat 2008: - Ontwikkelen uitbreiding van het financieel luik die de opvolging van de rekeningen van het voedselteam zal optimaliseren: is in laatste testfase - Realiseren van het ledenluik : dit gedeelte moet het personeel van Voedselteams vzw toegang verschaffen tot de gegevens van de webwinkel. In de eerste plaats moet het ons mogelijk maken om op een gemakkelijke en gerichte manier per mail te kunnen communiceren met producenten, vrijwilligers in de teams en de leden zelf. Verder zal het ledenluik gebruikt worden om cijfers te kunnen opvragen, zoals onder andere het aantal leden en de evolutie van het aantal leden, aantal producenten waar we mee samenwerken, hun omzet enz. Omwille van heel wat technische problemen heeft de ontwikkeling van het ledenluik heel wat vertraging opgelopen, dit deel is dus nog niet klaar. - Resterende 10% van de teams ook via de webwinkel laten werken: er zijn nog enkele teams uit de provincie Antwerpen die nog niet met de webwinkel werken. Dit komt vooral omdat zij slechts met 1 producent werken en de behoefte aan automatisering dus niet zo groot is. - Opvangen van vragen van leden, vrijwilligers en producenten ivm de werking van de webwinkel en mogelijke verbeteringen. Voortgang 2009: -
de uitbreiding van het financieel luik zit in de laatste testfase en zal in 2009 ter beschikking staan van de vrijwilligers Ledenluik wordt afgewerkt en geïmplementeerd in 2009 Ondersteuning voor vrijwilligers, producenten en leden blijft. Er wordt onderzocht of er nood is aan een nieuwe webwinkel die beter is aangepast en minder kost aan onderhoud en verbeteringen implementeren.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
17
Actie 112: Er zijn regelmatig bijeenkomsten voor de vrijwilligers van de teams voor opleiding, om onderling uit te wisselen, …. De groepsverantwoordelijken (GV) worden elk jaar minstens 1 maal, per regio, uitgenodigd voor een uitwisselings – en vormingsmoment. Dit is een heel belangrijke functie binnen de teams, zij onthalen nieuwe leden en zorgen voor de groepsdynamiek. Er moet dus de nodige aandacht besteed worden aan opleiding en er is een sterke behoefte aan uitwisseling onder elkaar. Wij streven er ook naar om meerdere leden in de teams een taak te geven, zoals promotie en bekendmaking, en om voldoende roulatie te krijgen onder de vrijwilligers zodat iedereen een bijdrage levert.
Resultaat 2008 Bijeenkomsten Groepsverantwoordelijken: Dit wordt geïntegreerd in de regiovergaderingen. Hierop worden alle vrijwilligers en leden uitgenodigd en wordt steeds een deel van de avond voorzien voor uitwisseling en visievorming. Er werden 9 regiovergaderingen georganiseerd verspreid over Vlaanderen. Voortgang 2009: Voor 2009 voorzien we terug bijeenkomsten voor de vrijwilligers, ook voor de financieel en bestelverantwoordelijken, maar vooral voor de groepsverantwoordelijken. We presenteren dan onze nieuwe onthaalbrochure en leren hen aan hoe ze die kunnen gebruiken bij het onthaal van nieuwe leden.
Actie 113: Vanaf 2004 heeft de Regioverantwoordelijke (RV) regelmatig individueel contact met de vrijwilligers ifv. de praktische werking van de teams. De regioverantwoordelijke onderhoudt de contacten met de vrijwilligers, ondersteunt waar nodig en houdt opvolgfiches bij van alle teams. Resultaat 2008: Teams hebben nog steeds ondersteuning en opvolging nodig. De vragen naar ondersteuning zijn zeer divers: materiaal voor ledenwerving, aanvragen voor hulp bij het organiseren van de jaarvergaderingen, vragen over producten/producenten, problemen om de vrijwilligerstaken ingevuld te krijgen. Er gaat dan ook relatief veel tijd van het personeel naar ondersteuning van de teams. Vooral de teams die al langer bestaan en die op routine draaien moeten door de regioverantwoordelijken soms grondig gereorganiseerd worden zodat er een nieuwe dynamiek kan ontstaan. Voortgang 2009: De regioverantwoordelijke onderhoudt de contacten met de vrijwilligers, ondersteunt waar nodig en houdt opvolgfiches bij van alle teams
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
18
Concrete Doelstelling 1.2: Tegen eind 2007 is er een duurzame oplossing voor de knelpunten wat betreft vervoer Indicator: Evaluatie met teams en producenten vanaf januari (2006) 2007. Norm: 80% van de knelpunten zijn opgelost tegen eind (2006) 2007.
Actie 122: Deze actie werd afgerond eind 2007 en wordt verder gezet via actie 123. Actie 123: Vanaf eind 2007 wordt het plan gradueel uitgevoerd. Resultaat 2008: Oost- Vlaanderen: het plan werd geëvalueerd en bijgestuurd. Antwerpen: er worden nog steeds gesprekken gevoerd om het transport in Antwerpen en omgeving efficiënter te maken maar vooral om op die manier nieuwe producenten erbij te kunnen betrekken zodat er aan de Antwerpse teams een ruimer aanbod kan gedaan worden dan enkel groenten en fruit. Dit zal leiden tot een toename van het aantal teams. Voortgang 2009: Onderzoek opstarten om distributie professioneel verder uit te bouwen, los van het bewegingswerk.
Doelstelling 2: Tegen eind 2006 is er een vlotte informatiedoorstroming van de teams naar het secretariaat en omgekeerd. Indicator: Evaluatie van de communicatiedoorstroming met de teams eind 2006 (op een vergadering per regio en via contacten met de teams). Norm: 80 % van de teams is tevreden tegen eind 2006.
Concrete Doelstelling 2.1: De regioverantwoordelijke heeft regelmatig contact met de teams i.f.v. de informatiedoorstroming.
Actie 211: De regioverantwoordelijke heeft elk jaar minstens 1 contact met de lokale teams naar aanleiding van de jaarvergadering.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
19
De contacten met de vrijwilligers uit de teams worden bijgehouden, bij elk contact wordt geïnformeerd naar het reilen en zeilen in het team en de opvolgfiches van de teams worden aangevuld. (RV) Resultaat 2008: Over het algemeen nemen de teams zelf contact op met de regioverantwoordelijke naar aanleiding van hun jaarvergadering. Indien dit niet gebeurt neemt de regioverantwoordelijke het initiatief. Heel frequent zijn er dan ook nog telefonische contacten met het team om hun verslag te bespreken en eventuele knelpunten aan te pakken of oplossingen voor te stellen in geval van problemen. Voortgang 2009: We blijven contacten onderhouden met de teams en de teams opvolgen. Het is vooral belangrijk om extra aandacht te besteden aan die teams die zelf geen contact nemen met de vzw. Dit kan er namelijk op wijzen dat het team dreigt stil te vallen en dan proberen we dit te heractiveren. Wij ondersteunen hen dan om acties te ondernemen om nieuwe leden te werven en bieden hen daarvoor ook het nodige materiaal aan.
Actie 212: De regioverantwoordelijke bezoekt elk team minstens om de drie jaar. Elk voedselteam houdt jaarlijks een vergadering om het reilen en zeilen van het team te bespreken. Er worden dan afspraken gemaakt, de werking wordt geëvalueerd, er wordt gepeild naar interesse voor activiteiten met het team. De regioverantwoordelijke maakt een inventaris op van de jaarvergaderingen van de teams en contacteert hen vooraf in verband met het bijwonen van de jaarvergadering. De aanwezigheid van de producenten wordt aangemoedigd en minstens 1 derde van de teams wordt bezocht door de RV. We zoeken nieuwe methodieken om te komen tot verdieping van de visie en de basisprincipes van Voedselteams. Resultaat 2008: Aantal jaarvergaderingen in aanwezigheid van de RV Provincie Aantal jaarvergaderingen Aantal aanwezigen Oost-Vlaanderen 15 182 West-Vlaanderen 7 70 Antwerpen 4 41 Vlaams Brabant 8 114 Limburg 1 7 Indien de regioverantwoordelijke aanwezig is op de jaarvergadering wordt er steeds even dieper ingegaan op een thema dat verband houdt met de situatie van boeren zowel hier als in het Zuiden. Ook de evolutie van de Europese landbouwpolitiek is een onderwerp van gesprek. Er werd gezocht naar andere formules om de jaarvergaderingen te optimaliseren. Bij teams die historisch al lang bestaan en geen ontmoetingscultuur hebben opgebouwd,
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
20
is er niet altijd veel behoefte aan een samenkomst en is er bijgevolg ook niet zo veel contact meer met de producenten. Voor de producenten is het ook niet evident om naar alle jaarvergaderingen van de teams te gaan want dat is te tijdsintensief. In Vlaams Brabant werd er een activiteit georganiseerd voor alle teams uit Kessel-Lo. Deze werd inhoudelijk gestoffeerd en er was een mogelijkheid om met enkele van de producenten te praten over hun bedrijf. De opkomst was goed (30 aanwezigen) en deze formule zal dan ook herhaald worden in de andere regio’s. Voortgang 2009: Er wordt verder gewerkt zoals in 2008. We proberen enkele nieuwe methodieken uit, zoals bv de scetch van Vuile Mong over een blik tomaten waar de hele wereld in zit. Er wordt over gewaakt om zoveel mogelijk de producenten te betrekken bij deze samenkomsten want deze ontmoetingsmomenten zijn bijzonder leerrijk voor de consumenten.
Concrete Doelstelling 2.2: Tegen juni (2005) 2006 is er een intern communicatieplan dat vastlegt wie welke informatie krijgt in welke vorm en dat kanalen creëert voor de communicatie van de basis naar regioverantwoordelijken en secretariaat en omgekeerd. Het plan is tot stand gekomen in overleg met alle betrokkenen. Actie 221: De coördinator maakt een intern communicatieplan en bespreekt het met alle betrokkenen. De nota die opgemaakt werd in 2005 moet herwerkt worden doordat het in gebruik nemen van de webwinkel bijzonder interessante communicatiemogelijkheden creëert. Er werd, samen met een vrijwilliger, een totaalconcept uitgewerkt. De huidige, statische website zal vervangen worden door een interactieve. Via de webwinkel, waar al onze leden wekelijks inloggen om hun bestellingen door te geven, kunnen we rechtstreeks met hen communiceren d.m.v. nieuwsbrieven, artikels, tips, oproepen tot deelname aan activiteiten, vormingen, enz. Er komt ook een deel voor uitwisseling tussen de teams, o.a een receptenrubriek De webwinkel moet ons in staat stellen steeds over actuele gegevens te beschikken van onze leden. Hiervoor moet het ledenluik worden afgewerkt (C, V) 1ste trimester Verder uitwerken totaalconcept Definiëren en uitwerken diverse rubrieken website (C,V)
2de trimester Afwerken nieuwe interactieve website Introductie bij de Leden (C, V, RV)
3de trimester Min. Maandelijkse Nieuwsflash Oproep bij de leden voor participatie C, Rv)
4de trimester Evaluatie nieuwe Website
(C, RV, V)
Resultaat 2008: • De website werd gelanceerd op 6 december. Het beoogde publiek is tweeledig: enerzijds de eigen leden voor wie de site een instrument is als Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
21
toegang tot de webwinkel, als platform voor de bekendmaking van activiteiten en andere berichten, als toegang tot info over de producenten. Anderzijds wil de site een bron van achtergrondinfo zijn en een toegangspoort tot de teams voor niet-leden. • De website heeft ook een functie binnen de beweging voor een duurzame landbouw: met analyse, opinie, en (oproepen tot) activering Er werd een oproep gedaan naar de teams om reporters aan te stellen en ons teksten en foto’s te bezorgen van hun activiteiten. Deze worden dan op de website geplaatst en zijn een voorbeeld voor andere teams maar eveneens tonen ze het bewegingsaspect van Voedselteams. Er is ook gezocht naar een redactieploeg van vrijwilligers. Voortgang 2009: De redactieploeg is gevormd. Nu worden de nodige afspraken gemaakt om vlot te kunnen werken en worden de taken verdeeld. We zoeken in elke regio ook een reporter die een tweetal keer per jaar een interview wil afnemen met een producent. Hiervoor wordt een kader opgesteld. Nieuwe mogelijkheden en functionaliteiten worden onderzocht: een fotorol, een culinaire rubriek, een forum ….
Doelstelling 3: Vanaf 2005 is er een geregeld contact tussen leden/teams en producenten. Indicator: Registratie van de contacten tussen de teams en de producenten. Inventaris van de nieuwsbrieven. Norm: 60% van de teams heeft minstens 1 jaarlijks contact met 60% van zijn producenten tegen 2006. 50% van de producenten geeft minstens 2 maal per jaar actuele info aan de klanten.
Concrete Doelstelling 3.1: Vanaf 2005 is er minstens 1 maal per jaar een fysiek contact tussen de leden en de land -of tuinbouwers van wie ze afnemen: via een bedrijfsbezoek, op een vergadering. Actie 311: Vanaf 2005 worden er per regio verschillende kernen gevormd van teams en producenten die gezamenlijk aan activiteiten deelnemen. De kernen zijn gevormd in 2005. Elk jaar wordt er per regio door de regioverantwoordelijken minstens 1 activiteit georganiseerd die de consumenten uit de teams en de producenten bij elkaar brengt. (RV) Resultaat 2008 Oost- en West Vlaanderen bedrijfsbezoekendag: 3 bedrijven openden hun deuren, er werd een uitwisseling georganiseerd tussen oudere teams en pas opgestarte. Er werd afgesloten met een BBQ (70 deelnemers)
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
22
3 thema avonden over duurzaamheid in Limburg (29 deelnemers) en een bedankdag voor de vrijwilligers die doorging bij één van de bedrijven (45 deelnemers) Kernvergadering Gent (30 deelnemers) Kernvergadering Mechelse teams (8 deelnemers) Kernvergadering teams Kessel-Lo (30 deelnemers)
Voor de kinderen wordt op de Bedrijfsbezoekdag een apart programma voorzien.
Voortgang 2009 : Oplijsten en uitschrijven in draaiboeken van alle activiteiten die tot nu toe al werden georganiseerd in de diverse provincies. Zo willen we komen tot een ruim aanbod waar de diverse regioverantwoordelijken kunnen uit putten. Voor Limburg staan er al 7 ontmoetingsavonden op het programma die telkens doorgaan bij een van de betrokken producenten. Mogelijke andere vormen worden onderzocht: snuffeldagen, belevingsdagen bij de boer, sneukeltocht,.. In eerste instantie zijn deze gericht naar de leden maar het is de bedoeling om daar ook een ruimer publiek bij te betrekken. Actie 312 (werd geschrapt in 2005): Tegen eind 2005 werken lokale teams samen om bedrijfsbezoeken aan producenten te plannen. Zoals aangegeven in ons jaarverslag 2005 is onze ervaring dat de teams niet zover zijn om gezamenlijk bedrijfsbezoeken te organiseren. Dit blijft een initiatief van de
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
23
regioverantwoordelijken maar de lokale teams worden wel betrokken bij de praktische uitwerking. Actie 313: Producenten kunnen een beroep doen op ondersteuning bij het organiseren van bedrijfsbezoeken. (RV) Eind 2005 werd een module uitgewerkt die de producenten helpt zich degelijk voor te bereiden op een bedrijfsbezoek. Op die manier zal de informatie die een producent aan de consumenten verstrekt tijdens een rondleiding inhoudelijk beter afgestemd zijn op het publiek. De regioverantwoordelijken bereiden de bedrijfsbezoeken voor met de producenten en maken hiervoor gebruik van de module. Resultaat 2008: Bedrijfsbezoekdag in Ieper : 70 aanwezigen. Op deze bedrijfsbezoekdag kon men drie bedrijven bezoeken. Op elk bedrijf konden de aanwezigen uitleg krijgen over de werking van het bedrijf of zelf de handen uit de mouwen steken. Er was eveneens een aangepast kinderprogramma voorzien. De dag werd feestelijk afgesloten met een BBQ. Sneukeltocht in Stekene: 90 aanwezigen (dit werd georganiseerd ism verschillende lokale verenigingen en het doelpubliek was heel ruim. Heel wat producenten hebben zelf een jaarlijkse open bedrijfsdag. Wij maken die steeds bekend bij de leden en zijn, indien mogelijk, zelf ook aanwezig met een stand van Voedselteams. Voortgang 2009: We laten deze actie samen vallen met actie 311 omdat beide acties hetzelfde doel hebben namelijk de uitwisseling tussen de boeren en de consumenten stimuleren, dit draagt bij tot een beter begrip van de consumenten over de moeilijke situatie waar veel van onze kleinschalige boeren zich in bevinden en bevordert het engagement dat men wil opnemen om deze boeren te ondersteunen. Indien producenten zelf een bedrijfsbezoek willen organiseren, kunnen zij nog steeds beroep doen op de RV’s voor ondersteuning en bekendmaking.
Actie 321: Producenten krijgen ondersteuning voor hun communicatie met de klanten ( bijv. in de vorm van een format voor een nieuwsbrief, uitwisseling tussen producenten). Rondvraag in 2005 bij de producenten leert ons dat de meeste producenten (80%) regelmatig een nieuwsbrief verspreiden. Rondvraag bij de leden van de lokale teams laat blijken dat dit ook zeer gewaardeerd wordt. De leden ontvangen wel liever een briefje van de producent via hun bestelling dan een elektronische nieuwsbrief. We streven naar 1 producentenoverleg per regio, per jaar. Tijdens dit overleg wordt gepeild naar de communicatie met de teams en naar de noden van de producenten om hen hierin bij te staan. (RV)
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
24
Resultaat 2008: De producenten maken nog steeds regelmatig nieuwsbrieven, sommige doen dit zelfs wekelijks, anderen maandelijks. Zij geven niet aan dat ze hiervoor ondersteuning nodig hebben. In Oost-Vlaanderen, Antwerpen en Limburg is er een producentenoverleg doorgegaan. Regelmatig krijgen de regioverantwoordelijken wel vragen van de producenten om hen te helpen in hun communicatie naar de teams. Dit gaat meestal over praktische zaken. Voortgang 2009: - Producentenoverleg organiseren in de verschillende provincies, communicatie met de teams is een agendapunt. - Via de webwinkel kunnen de producenten nu ook de mailadressen opvragen van de verantwoordelijken in de teams en op die manier de juiste informatie bij de juiste personen krijgen. - via de website en de rubriek Van het erf wordt er regelmatig een producent in de kijker gesteld - indien daar nood aan is worden de producenten geholpen met een format voor een nieuwsbrief
Actie 322: (schrappen) Op de website van Voedselteams is een ruimte voorzien voor communicatie tussen producenten en leden.
Voortgang 2009: We voorzien niet echt een ruimte voor communicatie op onze website. Wel willen we regelmatig (bv maandelijks) een producent belichten in een aparte rubriek.
Doelstelling 4: Vanaf 2005 is er een jaarlijkse stijging van het aantal voedselteamleden. Indicator : Registratie van het aantal leden van Voedselteams. Norm: aantal leden per team blijft constant of stijgt. Resultaat 2008: stijging van ong. 15% tov 2007
Concrete Doelstelling 4.1: Beschikbare plaatsen in lokale teams worden opgevuld. Actie 411: Kandidaat-leden worden doorverwezen naar lokale teams. (RV)
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
25
Kandidaat-leden die zich aanmelden via de website, telefonisch of via het invulformulier van de folder, worden systematisch doorverwezen naar bestaande teams, indien mogelijk. De Groepsverantwoordelijke van het team naar waar ze worden doorverwezen verzorgt het onthaal van het nieuwe lid. Zij beschikken hiervoor over een onthaalpakket. Via de webwinkel kunnen we opvolgen of deze personen ook effectief zijn aangesloten. In het geval er geen team actief is in de buurt van het kandidaat-lid, wordt er bekeken of er zich nog andere kandidaten gemeld hebben voor die bepaalde gemeente of buurt. De kandidaat-leden wordt gevraagd of ze mee willen helpen met de bekendmaking van Voedselteams zodat er mogelijk een nieuw team kan worden opgestart. (RV, eventueel vrijwilligers) Resultaat 2008: Aantal infovragen per mail en/of telefoon : Antwerpen : 278 Limburg: 72 Oost-Vlaanderen: 255 West-Vlaanderen: 81 Vlaams-Brabant: 265 We ontvingen in 2008 dubbel zoveel infovragen als in 2007. Dit heeft vooral te maken met persaandacht in diverse kranten en op de radio. Als gevolg van de grote toevloed van kandidaat leden zijn er diverse nieuwe teams gestart of in de opstartfase.
Voortgang 2009: Idem als 2008
Actie 412: Teams en vrijwilligers worden ondersteund om lokaal promotie te voeren voor Voedselteams en leden te werven. Er is een nota uitgewerkt die aan de teams wordt verspreid waarin allerlei tips staan om zelf aan promotie te doen. In die nota wordt ook vermeld welk materiaal er ter beschikking staat van de teams en hoe ze dit kunnen verkrijgen. De nota zal worden geactualiseerd en is , evenals het promotiemateriaal, ter beschikking via de website. Via de nieuwspagina van de website zal er regelmatig een oproep gedaan worden naar de teams om zelf ook promotie te voeren. In de teams zelf werden er vanaf 2007 ook promotieteams aangesteld. (RV, V)
Resultaat 2008 Er zijn 3 promostands die kunnen uitgeleend worden door de teams. Heel wat teams vragen folders aan of promomateriaal om leden te werven. Zij gebruiken dit materiaal op lokale activiteiten in hun eigen gemeente of op activiteiten die samen met andere organisaties worden georganiseerd zoals bijvoorbeeld een Wereldwinkel ontbijt.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
26
Een greep uit de aanvragen door teams: Voedselteams Peer: deelname aan lekkerbekkenmarkt Voedselteam St-Truiden: deelname aan Fiesta Mundo Voedselteam Beringen: deelname aan Week van het milieu Voedselteam Stekene : deelname aan sneukeltocht Voedselteam Meldert: Opendeur depot Voedselteam Rabot (Gent) deelname aan Gluren bij de buren Voedselteam Maldegem: stand op de Fair Trade Beurs Voedselteam Eeklo: opendeur depot en feestelijke opening Voedselteam Sint Gillis Waas: Oxfam kado beurs
Voortgang 2008: Via de nieuwe website zal er regelmatig een oproep gedaan worden naar de vrijwilligers van de teams om zelf ook acties te ondernemen ter promotie van Voedselteams. Er worden voorbeeld persartikels ter beschikking gesteld. De folder wordt herwerkt. Activiteiten van teams worden via de website in de kijker geplaatst, dit om de andere teams te motiveren om zelf ook deel te nemen aan lokale activiteiten
Concrete Doelstelling 4.2: Vanaf 2005 wordt er jaarlijks per regio minstens 1 nieuw team gestart. Actie 421: Vanaf 2005 wordt er systematisch prospectie gedaan in de regio’s voor plaatsen waar belangstelling is voor Voedselteams. (RV) Indien kandidaat-leden zich aanmelden en er geen team actief is in hun buurt, wordt door de regioverantwoordelijke onderzocht of er mogelijkheden zijn om daar een nieuw team op te starten. Eerste voorwaarde die moet vervuld zijn is een aanbod van producenten. Ofwel zijn deze reeds actief binnen Voedselteams ofwel moeten er nieuwe producenten gevonden worden. Tweede voorwaarde is dat er voldoende interesse is in de regio. Tegelijk worden er in de verschillende regio’s door de regioverantwoordelijken zones afgebakend waar er nog geen voedselteams zijn en wordt dan bekeken wat de mogelijkheden zijn. Bestaat er interesse, zijn er andere korte initiatieven in die regio, zijn er producenten in de buurt die willen meewerken? Verder wordt ook onderzocht of er reeds bestaande netwerken zijn die kunnen gecontacteerd worden en wordt er contact gezocht met de milieu – of duurzaamheidambtenaren van een gemeente of stad. Er wordt sinds 2005 meer gewerkt met kernen: als er producenten zijn gevonden, wordt er geprobeerd om rond deze groep van producenten, op korte tijd verschillende
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
27
teams op te starten. Dit is interessanter voor de producenten maar zorgt ook voor meer verbondenheid tussen deze teams. We zetten deze werkwijze verder.
Resultaat 2008: Gezien de opstart van enkele nieuwe teams in regio’s waar we tot nu toe nog niet actief waren, is er gezocht naar nieuwe producenten. In Regio Ieper zijn er 9 kandidaat boeren bezocht. Dat team is ondertussen gestart. Er is samengewerkt met de Fairtrade groep van Ieper om zoveel mogelijk mensen te sensibiliseren. Als gevolg van de vele aanvragen uit de provincie Antwerpen is ook daar volop contact gezocht met nieuwe producenten: in Retie, Wuustwezel, Voortkapel, Merksplas. Universiteiten, Hogescholen, studentenverenigingen en OCMW dienstencentra in Antwerpen werden gecontacteerd ivm de opstart van de studenten – groentetassen. In Brussel is er contact met diverse organisaties (Mandala, Boerengoed, Mayo Natura) In Zuid Hageland hebben we een Leader+ project lopen om te komen tot een nieuw, Hagelandse korte keten. Hier is ook een apart activeringsluik aan verbonden om consumenten en boeren met elkaar in contact te brengen. Voortgang 2008: Prospectie gepland in Kortrijk, Zelzate, regio Dender, regio Hageland, regio Herentals-Geel, regio Waasland, Regio Gent, Nevele, Assenede Stap 1: nieuwe producenten zoeken in deze regio’s die kunnen leveren aan de nog op te starten teams Stap 2: aanspreken mogelijke geïnteresseerde consumenten die reeds in ons bestand zitten Stap 3: contacten leggen met lokale netwerken/organisaties om initiatief bekend te maken en samen te werken voor de organisatie van een informatievergadering.
Actie 422: Waar belangstelling blijkt, wordt een infovergadering over Voedselteams georganiseerd. Na een inventaris van het aantal geïnteresseerden, bijkomende prospectie en promotie, organiseert de regioverantwoordelijke een informatievergadering. Resultaat 2008: Aantal georganiseerde informatievergaderingen: Provincie Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams Brabant
Aantal info’s 11 2 9 2 6
Aantal aanwezigen 98 43 91 24 83
Aantal nieuwe teams die hieruit voortvloeien en reeds zijn gestart: 9
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
28
Er staan nog verschillende teams klaar om op te starten in 2009 Voortgang 2009: We voorzien informatievergaderingen op die plaatsen waar de prospectie positief is uitgevallen. Voedselteams gaat ook in op vragen van andere organisaties om een informatieavond te geven.
Actie 423: Voedselteams werkt samen met andere organisaties om kandidaten te zoeken voor Voedselteams. De regioverantwoordelijken nemen contact met lokale organisaties (Wereldwinkels, Natuurpunt -afdelingen, buurtwerkingen en dienstencentra) en/of met milieu – of duurzaamheidambtenaren van de gemeente/of stad om hen te betrekken bij de bekendmaking van de info – vergadering. Resultaat 2008: Samenwerking met studentenkoepels en dienstencentra OCMW in Antwerpen, 1111-11, Oxfam Wereldwinkels, Velt, Landwijzer, Vredeseilanden, JNM, Bioforum, ngo Wereldsolidariteit, ngo Broederlijk Delen, ngo Bevrijde Wereld ,Groen, ACW Noorderkempen, Buurtwerking ‘t Lampeke Leuven, St Jozefinstituut Ternat, Multicultureel Festival Landbouw 2015, Jeugddienst Overpelt, Derde Wereldraad, Masereelfonds, KWB, Vereniging voor Expats in Brussel. Voortgang 2009: De regioverantwoordelijken nemen contact met lokale organisaties (Wereldwinkels, Natuurpunt -afdelingen, buurtwerkingen en dienstencentra, Fairtrade groepen, transitiegroepen…) en/of met milieu – of duurzaamheidambtenaren van de gemeente/of stad om hen te betrekken bij de bekendmaking van de info – vergadering. We nemen zeker ook al deel aan Trekkersdagen van de Fairtrade gemeenten.
SENSIBILISERING
Doelstelling 5: Vanaf 2005 sensibiliseren we een ruim publiek met betrekking tot duurzame consumptie van voeding en regionale economie. Indicator: Registratie van het aantal mensen dat we bereiken via diverse kanalen. Norm: Per jaar bereiken we 200.000 mensen. Resultaat: Deze norm is zeker bereikt via diverse krantenartikels en radio (zie bijlages)
Concrete Doelstelling 5.1: Vanaf 2005 participeert Voedselteams aan netwerken die aansluiten bij onze missie.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
29
Indicator: Aanwezigheid en inbreng op vergaderingen van netwerken. Deelname aan campagnes. Norm: Voedselteams participeert aan minstens 10 à 15 van de vergaderingen. Voedselteams organiseert minstens 1 activiteit in campagnes die aansluiten bij de missie. Actie 511: Voedselteams neemt als volwaardige partner deel aan campagnes die aansluiten bij onze missie. Opmerking: wij willen deze actie enigszins anders definiëren: Voedselteams neemt , in de mate van het mogelijke, als partner deel aan campagnes.”
Resultaat 2008: - VODO landbouwwerkgroep: samen met Velt, Vredeseilanden en Wervel werd een nota opgemaakt en bezorgd aan het Kabinet van Minister Peeters: “Voorstel voor maatregelen die bijdragen tot een meer duurzaam landbouwsysteem”. Deze nota werd persoonlijk door enkele afgevaardigden toegelicht aan het kabinet. Voor Voedselteams werd deze taak opgenomen door onze voorzitter Gert Engelen. - NBV: - deelname aan studiedag Duurzame voeding - Leuven: opvolgen Netwerk Duurzaam Consumeren Leuven. Voedselteams vzw motiveert dit netwerk om lokale en seizoensproducten te promoten. - In Leuven is er een stevige samenwerking uitgebouwd met Leuven Zuid en Leuven Noord met als gevolg de gezamenlijke organisatie van enkele debatten en filmavonden - Project “Voeten op Tafel”: lancering van dit project en de Groene Keuken wedstrijd (gericht op jongeren en scholen) - Campagne van Greenpeace: postkaartactie, artikels op de site, petitie gesteund - Campagne van Wervel: 2 maal verspreiding van de posters Denk globaal Eet lokaal en publicatie over Hoevezuivel - Deelname aan actie in Leuven op Boerenstrijddag - Diverse gesprekken met lokale groepen van EVA : aftasten in welke mate er samengewerkt kan worden. - Opmaak van Advies aan stadsbestuur Antwerpen over duurzame voeding: in samenwerking met Ava, Oxfam WW, Velt, Wervel, Bioforum en Vredeseilanden - Ondersteunen van Reclaim the fields: een informeel netwerk van boeren en jongeren dat is ontstaan na het jongerenkamp Via Campesina waar Voedselteams ook aanwezig was - Deelname aan Transitie groep in Leuven - Deelname aan voorbereiding Europees Forum thema Landbouw - Gezamenlijke publiekswerking rond duurzame landbouw op Mano Mundo - Deelname aan Congres Bioforum: (bio)landbouw versus klimaat - Deelname aan werkgroepen opmaak Strategisch plan voor biologische landbouw (kabinet Peeters, Boerenbond, Bioforum) - Uitwisseling tussen buitenlandse gast van Broederlijk delen en voedselteams
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
30
Voortgang 2009: We hebben de voorbije jaren al veel energie gestoken in het uitbouwen van een netwerk en deelname aan campagnes. Voedselteams is ook een veelgevraagde partner. Het is voor ons telkens afwegen of we al dan niet een inbreng willen en kunnen doen. We voelen de noodzaak om duidelijk af te lijnen met welke partners we verder willen werken aan het uitbouwen van een netwerk. Dit netwerk lijkt ons noodzakelijk, er zijn diverse partners die werken rond duurzaamheid en voeding en die hebben allemaal hun eigen expertise. Wij wensen te bekijken hoe we deze expertises kunnen samenbrengen en de krachten bundelen in een samenwerkingsplatform rond landbouw, consumptie en duurzaamheid. Er zal wel al samengewerkt worden met de Jeugdbond voor Natuurstudie en Wervel voor de organisatie van hun duurzaam landbouwkamp. Er is begin 2009 een actie gepland rond Belgische biologische baktarwe. We hebben een producent bereid gevonden voor ons baktarwe in te zaaien. De bloem zal aangeboden worden aan de teams maar ook eenmalig op de markt. Wij kaderen dit in een actie (ook gericht naar de pers) om de aandacht te vestigen op het feit dat deze teelt volledig verloren is gegaan en ons dagelijks brood gemaakt wordt met ingevoerd meel (lange keten). Deze actie wil aantonen dat de weg naar een duurzame landbouw veel kansen biedt. Actie 512: (schrappen) Voedselteams betrekt lokale organisaties bij Voedselteams-activiteiten Onze leden zijn de meest geschikte multiplicatoren. Zij worden gestimuleerd om, indien ze met hun lokaal team een activiteit organiseren (bv een brunch), ook andere lokale organisaties erbij te betrekken. De RV roepen daarvoor op maar het zijn uiteindelijk de teams die het al dan niet doen. We krijgen niet altijd feedback en is dus ook moeilijk te meten. Concrete Doelstelling 5.2: Vanaf 2005 wordt er een mix van communicatiemiddelen gebruikt om een breed publiek te sensibiliseren. Indicator: Registratie van het aantal ontvangers. Norm: 200.000 ontvangers van onze boodschap. Actie 521: (reeds uitgevoerd) Tegen maart 2005 is er en een extern communicatieplan klaar met omschrijving van doelgroepen, boodschap en dragers. Actie 522: Tegen juni 2005 zijn de diverse dragers uit het communicatieplan gerealiseerd. De dragers (folders, flyer, affiches) zijn gerealiseerd maar de website moest nog grondig herwerkt worden. (C, V)
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
31
Resultaat 2008: website is gelanceerd in december
Actie 523: Vanaf juni 2005 worden de dragers ruim verspreid of bekendgemaakt via media en publieksevenementen. (RV, C, V)
Resultaat 2008: zie ook resultaat actie 412 : lokale voedselteams die de folders verspreiden Folders worden ter beschikking gesteld via • • • • • • •
bibliotheken wereldwinkels natuurwinkels producenten eigen leden gemeenten en steden. op evenementen waar we aanwezig zijn met een stand
De website is bekend gemaakt bij andere organisaties die een link hebben naar Voedselteams (oa Biodichtbijhuis, Federale website Duurzame Ontwikkeling, Velt, Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
32
Provincies, Oivo, Ikbenverkocht, WWF, JNM, Memo, www.bewustverbruiken.org, www.wie-is-wie.be, www/observ.be, VLM, www.etenisweten.be, netonline, ..) De Fairtrade comités hebben alle een DVD over Voedselteams ter beschikking. Totaal aantal folders verdeeld: 3500 Jammer genoeg zijn de gegevens over het aantal bezoekers van onze vorige website verloren gegaan. In elk geval blijkt nu al dat sinds de lancering van onze nieuwe site, we veel meer bezoekers krijgen dan vroeger. Uit de cijfers sinds de start (6/12/08) leren we dat: • Er tussen de 400 en 500 bezoekers per dag zijn • Deze bezoekers gemiddeld een viertal pagina’s bezoeken, dus een brede interesse tonen • Meest bezocht zijn: de praktische info (drie van de vier knoppen bovenaan: depotadressen, vindt een team, de producenten) is het meeste bezocht, daarna de rubriek ‘nieuws uit de teams’ (kleinere berichten dus) • Deze ‘hits’ worden ook weerspiegeld in de zoektermen waarmee mensen de weg naar onze site vinden: voedselteams is zeer dominant (in allerlei schrijfwijzen), ook bio-groentepakket en bio groentepakket zitten nog in de top 20 van zoektermen •
Conclusies: niet-leden zoeken praktische info, kleine nieuwtjes trekken gemakkelijker bezoek dan grote verhalen, de interesse van bezoekers is redelijk breed
Voortgang 2009: Onze folders en flyers worden herwerkt. Er is een redactieploeg samengesteld van 2 personeelsleden en een zestal vrijwilligers. We bieden onze artikelen aan andere kanalen aan met een link naar onze site om ze zo ruimer te verspreiden (bv via Indymedia)
Actie 524: Vanaf 2005 nemen we deel aan beurzen of publieksevenementen waar plaats is voor onze boodschap. De regioverantwoordelijken beslissen op welke evenementen ze aanwezig zijn met een stand van Voedselteams. Er wordt getracht om onze vrijwilligers uit de lokale teams hierbij te betrekken. (RV) Heel wat teams lenen materiaal uit om, bij een lokaal evenement, aanwezig te kunnen zijn met een stand. (V) Er zal nieuw materiaal uitgewerkt worden en er wordt gezocht naar nieuwe methodieken om het publiek te kunnen bereiken maar ook een ander publiek aan te spreken. (C, RV)
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
33
Resultaat 2008: Wat betreft deelname van de lokale teams zelf aan publieksevenementen: zie ook actie 412. Regioverantwoordelijken namen deel aan : Trefdag van Markant (vrouwenwerking) in Scherpenheuvel: 100 pers Biodag veiling Brava in Kampenhout: 250pers Boerenmarkt Tremelo (mede- organisator): 150 pers. Oostmalle Beurs Broederlijk Delen: 120 pers. Beurs Broederlijk Delen in Oostmalle: 300 pers. Duurzaamheidsbeurs Evergem: 500 pers. Wereldfeest Leuven (samen met vrijwilligers) : 1500 pers. Ecomarkt Heverlee: 250 pers. Biodag voor de leerlingen van Sancta Maria te Leuven Duurzame week in Beerse Milieudag voor 4e middelbaar van St Jozefinstituut Ternat Multicultureel Festival Landbouw 2015
Stand op het Wereldfeest in Leuven
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
34
Voortgang 2009: idem als 2008 Voor het Wereldfeest in Leuven wordt er samengewerkt met het Buurthuis ’t Lampeke. Zij werken met kansarmen en in 2008 heeft Voedselteams al samen met hen een actie georganiseerd in het kader van de Week van de smaak. Voor het Wereldfeest maken we een gezamenlijke stand (die we laten maken bij Wonen en Werken, een tewerkstellingsproject) en worden er door het kookploegje van ’t Lampeke betaalbare seizoenshapjes bereid.
Concrete Doelstelling 5.3: Vanaf 2005 is Voedselteams regelmatig aanwezig in de media.
Indicator; aantal keren dat we in de pers verschijnen, bijhouden van artikels, interviews, vermeldingen Norm: we komen 6 maal per jaar met onze boodschap in de pers.
Onderstaande acties (531 en 532) worden geschrapt wegens grotendeels niet haalbaar. Als we de pers halen is dat meestal naar aanleiding van de start van een nieuw team. Opiniestukken halen enkel de pers als je met meerdere organisaties ondertekent. Naar aanleiding van enkele acties is dat vorig jaar wel gelukt, indien de gelegenheid zich voordoet gaan we hier zeker op in. Zelf media maken zullen we doen via onze website. Daar zullen korte artikels en nieuwsflashes geplaatst worden die onze website -bezoekers informeren over de situatie van de landbouw, over activiteiten en campagnes, …Deze artikels proberen we dan ook via andere kanalen ruimer te verspreiden. Actie 531 (schrappen) Voedselteams realiseert een communicatiewerkgroep die de media opvolgt inzake duurzame voedselconsumptie en – landbouw. 1e trimester De coördinator brengt de communicatiewerkgroep samen.
2e trimester Onderzoeken hoe we zelf media kunnen maken via krant, website, nieuwsflash, Indymedia.
3e trimester 4e trimester Samenwerking idem onderzoeken met andere organisaties. Uitwerken nieuwe concept
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
35
Actie 532 (schrappen) Voedselteams reageert op artikels in de pers inzake duurzame voedselconsumptie en – landbouw. Een mogelijkheid hiervoor biedt zich aan via Indymedia. Dit wordt eerst onderzocht, indien dit een goed forum is, zal er gebruik van gemaakt worden. Naar de kranten en radio toe zoeken we partners voor gezamenlijke reacties. Dit heeft meer impact. Actie 533 : Vanaf 2007 formuleert en communiceert Voedselteams standpunten met betrekking tot het beleid over materies die aansluiten bij onze missie. Dit gebeurt zo mogelijk met steun van aanverwante organisaties. Voedselteams probeert min 6 maal de pers te halen met onze boodschap. Resultaat 2008: - Verrekijker van de Vlaamse Milieumaatschappij - Laatste Nieuws januari - Kerk en Leven januari - De Standaard augustus - Melk en Honing herfst - Diverse artikels in de Biotheek - Interview Radio 2 nav Studententas in Antwerpen - Diverse artikels in de lokale pers nav start van een voedselteam Voortgang 2009: idem als 2008. We hebben vrijwilligers kunnen vinden voor onze redactiewerkgroep, zij krijgen ondersteuning en vorming. Vanaf 2009 wil Voedselteams zich meer toeleggen op artikels met een focus op de korte keten, de situatie van de landbouw hier maar ook in het Zuiden en dit alles onderbouwen en staven met concrete gegevens. Deze artikels komen in eerste instantie in onze 2 maandelijkse nieuwsbrief die ruim verspreid wordt. EDUCATIE
Doelstelling 6: Tegen eind 2009 hebben de leden van Voedselteams inzicht in de manier waarop de landbouwers die samenwerken met Voedselteams produceren; de manier waarop en in welke mate dat bijdraagt aan duurzame ontwikkeling. Indicator: bevraging van een steekproef van de leden. Norm: Als feed back vragen we aan de leden of de gevulgariseerde informatie over de bedrijven duidelijk is.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
36
Concrete Doelstelling 6.1: Medio 2005 is er een screeningsdocument beschikbaar per sector dat bedrijven screent op hun duurzaamheid
Actie 611: Begin 2005 is er duidelijkheid en eensgezindheid binnen de organisatie over de definitie van duurzaamheid en de aspecten die Voedselteams daarbij in beschouwing neemt. De termen zijn eenduidig en concreet omschreven. Actie 612 : Tegen juni 2005 zijn de algemene criteria bepaald om bedrijven te screenen op duurzaamheid. Dit is overlegd met producenten en leden. Actie 613: Tussen juni en oktober 2005 worden de criteria omgezet in screeningsdocumenten per sector. Dit gebeurt zoveel mogelijk met participatie van producenten en consumenten. Bovenstaande acties werden in 2005 uitgevoerd in samenwerking met het Steunpunt Duurzame Landbouw. (Stedula) Actie 614 (schrappen) Vanaf 2006 worden de instrumenten ter goedkeuring voorgelegd aan producenten en Leden. In maart wordt de duurzaamheid-ster toegelicht door Stedula aan een groep producenten en consumenten. Na de toelichting zal door de groep worden bekeken of de ster in de huidige vorm bruikbaar is of nog moet worden herwerkt. Eenmaal een definitief instrument voor handen is wordt er stilaan gestart met het screenen van de bedrijven. Bovenstaande actie wordt geschrapt. Stedula is eind 2007 opgedoekt. Er is slechts voor 1 soort bedrijf een volledige duurzaamheid-ster beschikbaar. We hebben deze bestudeerd en komen tot de conclusie dat de screening te uitgebreid is en dat het resultaat van de screening moeilijk vertaalbaar is naar consumenten toe. Actie 615: Vanaf 2007 worden alle bedrijven waarmee we samenwerken gescreend op duurzaamheidaspecten door middel van het uitgewerkte instrument. We kiezen er voor om zelf een eenvoudiger instrument uit te werken. Tegen eind 2007 zal er een instrument klaar zijn om de vlees en zuivelproducenten te screenen. Resultaat 2008: het screeningsinstrument is uitgewerkt. Het werd reeds aan diverse producenten en experten voorgelegd. In de loop van 2008 werd het instrument nog bijgestuurd.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
37
Voortgang 2009: Er moeten nog extra criteria voorzien worden voor verwerkers, zoals bakkers en vleesbereidingen. Actie 616: (Tegen eind 2007) Vanaf 2008) is er gevulgariseerde informatie over de bedrijven beschikbaar voor leden, teams en geïnteresseerde buitenstaanders, gedrukt en via de website van Voedselteams. Resultaat 2008 en voortgang 2009: alle bedrijven waar Voedselteams mee samenwerkt worden systematisch gescreend. Per bedrijf wordt ook een inleidende tekst voorzien met de historiek van het bedrijf . Aan producenten wordt gevraagd om bepaalde keuzes die ze maken toe te lichten, bijvoorbeeld waarom ze nog krachtvoer toedienen aan hun vee of waarom ze nog beperkt gebruik maken van sproeistoffen. Tevens wordt er gepeild naar hun toekomstplannen, welke evoluties zij nog zien om hun bedrijf te verduurzamen. Dit is uiteraard een proces en het is dan ook van belang om dit proces, samen met de leden van de voedselteams, op te volgen en hierover regelmatig te communiceren. Dit kan op de samenkomsten van de producenten met de teams waar zij aan leveren. Afgewerkte fiches worden ter beschikking gesteld via de webwinkel aan de voedselteamleden.
Doelstelling 7: Tegen eind 2009 kennen de leden van Voedselteams de grote lijnen van de missie en visie van Voedselteams met betrekking tot duurzame voedselconsumptie en lokale economie en beschikken over voldoende achtergrondinformatie om het ideeëngoed zelf uit te dragen. Indicator: Bevraging van en steekproef bij de leden. Norm: De steekproef toont aan dat de grote lijnen van de missie en visie van Voedselteams is gekend.
Concrete Doelstelling 7.1: De visie van Voedselteams wordt systematisch gecommuniceerd naar leden en kandidaat Leden.
Actie 711: Elk nieuw lid krijgt een onthaalpakket en een introductie door een groepsverantwoordelijke. Het onthaalpakket moet worden herwerkt en zal digitaal ter beschikking zijn voor de Groepsverantwoordelijken. (RV, V) Tijdens de jaarlijkse uitwisselingsmomenten van de groepsverantwoordelijken wordt er de nodige aandacht besteed aan het opfrissen van de visie en doelstellingen van Voedselteams. Voor het onthaal kan de groepsverantwoordelijke ook de video gebruiken die in 2005 is gerealiseerd en die zeer duidelijk de visie van Voedselteams
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
38
weergeeft. We voorzien ook opleidingsmomenten voor de GV’s. Het is uiterst belangrijk dat nieuwe leden een onthaal krijgen dat meer achtergrond verschaft en duidelijk maakt dat men als lid van een voedselteam niet gewoon een klant is die producten afneemt maar dat men zich engageert om de producenten te steunen en een engagement op te nemen binnen de beweging Voedselteams. Nieuwe teams en dus nieuwe groepsverantwoordelijken moeten uiteraard ook de nodige ondersteuning krijgen opdat zij het onthaal van nieuwe leden goed kunnen verzorgen. (RV) Resultaat 2008: het belichten van de visie en de doelstellingen van Voedselteams werd geïntegreerd in de reeds bestaande samenkomsten (jaar – en regiovergaderingen). Ook via de website kunnen leden en geïnteresseerden heel veel informatie vinden over onze doelstellingen. Voortgang 2008: het onthaalpakket wordt terug herwerkt, in het huidige staat te veel tekst wat het niet zo leesbaar maakt. We blijven de nodige aandacht besteden aan de ondersteuning van de groepsverantwoordelijken zodat zij het onthaal op een degelijke manier kunnen aanpakken.
Actie 712: Vanaf 2007 zal er op elke regionale vergadering met de leden ook een inhoudelijke discussie ingelast worden die te maken heeft met de visie van Voedselteams en de verschillende doelstellingen die we nastreven. (ecologisch, economisch en sociaal) Resultaat 2008 : Op de regiovergaderingen worden alle vrijwilligers en leden uitgenodigd en wordt steeds een deel van de avond voorzien voor uitwisseling en visievorming. Regiovergadering Waasland: 8 deelnemers Regiovergadering Gent: 17 deelnemers Regiovergadering West-Vlaanderen: 7 deelnemers. Regiovergaderingen Limburg: 29 deelnemers Regiovergadering Kessel-Lo: 30 deelnemers
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
39
Regiovergadering Oost-Vlaanderen
Voortgang 2009: idem (organisatie van regiovergaderingen) Vanaf 2008 voorzien we ook een jaarlijkse uitgebreide Algemene Vergadering waar we samen met onze leden ons beleid verder uit stippelen en de visie van Voedselteams bespreken. Deze evolutie is bijzonder positief en versterkt de identiteit van vzw Voedselteams.
Actie 712: (schrappen) In elke Voedselteams-krant komt minstens 1 concreet verhaal dat de visie van Voedselteams illustreert. De krant verschijnt 5 maal per jaar. De inhoud van de krant wordt bepaald door de staf (regioverantwoordelijken en coördinator). In de krant verschijnt een vervolgverhaal van een producent. Verder wordt er getracht steeds een artikel te publiceren dat een aspect van de landbouwproblematiek toelicht. Resultaat 2008: Er werd onderzocht in hoeverre de krant bij de leden gewaardeerd wordt. Hieruit blijkt dat de leden toch wel nog een maal per jaar een papieren krant wensen. Deze geeft een jaaroverzicht van het voorbije jaar en een vooruitblik op het lopende jaar. Deze krant wordt verdeeld na de Algemene Vergadering want het verslag van de inhoudelijke bespreking wordt ook in de krant opgenomen. De andere kranten worden dan vervangen door maandelijkse nieuwsbrieven via website en email. Er kan dan ook korter op de bal gespeeld worden en de nieuwsbrieven kunnen ruimer verspreid worden. Via de Voedselvoetafdruk op de website krijgen we namelijk heel wat vragen van niet – leden om via een elektronische nieuwsbrief op de hoogte te worden van onze activiteiten. (C, RV)
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
40
Voortgang 2009: idem. De eerste elektronische nieuwsbrief wordt voorzien voor maart 2009.
Concrete doelstelling 7.2: Tegen 2006 neemt 10% van onze leden deel aan educatieve activiteiten door ons of door hen georganiseerd.
Actie 721: Voedselteams maakt een aanbod aan educatieve activiteiten: tegen juni 2005 op regionaal vlak, tegen eind 2005 op lokaal vlak. Dit aanbod is gerealiseerd. Er wordt echter weinig gebruik van gemaakt. We zoeken naar andere activiteiten die het publiek aanspreken en wel educatief zijn maar niet meer in de bekende vorm van vormingsavonden. (C,RV) Actie 722: Vanaf 2005 nemen voedselteamleden deel aan regionale vergaderingen die vorming bieden over duurzame voedselconsumptie en regionale economie. We streven er naar om op elke kernvergadering minstens een half uur vorming te voorzien voor de leden, door de regioverantwoordelijke of door een externe. Resultaat 2008: Regiovergadering Waasland , Gent en Ieper: aandacht rond zorg- of boerenbedrijven Regio Limburg: 4 vormingsavonden (Bio versus gangbaar, Midden-Oosten problematiek, wanneer is een product duurzaam ) Voortgang 2009: Een van onze regioverantwoordelijke heeft een cursus gevolgd als lesgever van Velt. Hij zal rond de biobabbels een vorming uitwerken die per seizoen een ander thema belicht.
Actie 723: (schrappen) Vanaf 2005 organiseren een significant aantal lokale voedselteams educatieve activiteiten. Interessante vormingen van netwerkpartners worden geïnventariseerd en samen met onze eigen modules, verwerkt in een aanbod waar lokale teams zelf kunnen uit putten. Het aanbod is er en er zijn teams die er gebruik van maken maar wij zijn daar niet altijd van op de hoogte. Inventarisatie is dan ook zeer moeilijk.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
41
Actie 724: Vanaf 2006 organiseert Voedselteams een vormende algemene ledenactiviteit.
Resultaat 2008: 15 maart 2008 vond de eerste ruime AV plaats, er waren dertig leden aanwezig. Het grootste deel van de AV werd besteed aan een discussiemoment over de korte keten visie van Voedselteams met als invalshoek de dilemma’s inzake productenuitbreiding.. De teams kregen op een voorhand een discussietekst waarmee ze in hun eigen team het thema van de Algemene Vergadering konden voorbereiden. We kregen uit een dertigtal teams een verslag door van hun interne bespreking. Belangrijke conclusies van de AV , dit werd ook zo gepubliceerd in onze voedselteams-krant: De rode draad is en blijft COMMUNICATIE. Dit punt kwam overal terug. Men wil als voedselteamlid vooral “weten”. Onze slogan is dus blijkbaar wel goed gekozen, “weet wat je eet”. Wat wil men dan weten: - de problemen die een producent ondervindt, zowel wat betreft productie, concurrentie, bij de verwerking, bij de verkoop,… - de manier waarop geproduceerd wordt en waarom bepaalde keuzes worden gemaakt - indien er aangekocht wordt (bijvoorbeeld groenten maar ook veevoeders) van wie en waar? - De herkomst van grondstoffen
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
42
Voedselteams vzw ziet het als zijn taak om deze communicatie te stimuleren onder andere via het aanbieden van activiteiten om de consumenten en de producenten dichter bij elkaar te brengen. Een aantal punten, zo kwam uit de AV, waar nu aan moet gewerkt worden door Voedselteams vzw zijn: 1. Naar de producenten toe : • Producenten aansporen om duidelijk te communiceren over de oorsprong van de producten. • De verhouding van lokale en niet lokale producten in het aanbod onderzoeken. • Navraag doen over de gebruikte grondstoffen (bv bloem) en/of veevoeders. 2. Uitbreiden aanbod : • De Europese dimensie en het zoeken naar toeleveranciers met een korte keten visie op Europees vlak. 3. Band consument – producent: • Methodieken uitwerken om de band tussen producent en consument aan te zwengelen.
Voortgang 2009:
Ook in 2009 voorzien we terug een ruime Algemene Vergadering. Gezien we vanaf nu willen werken aan de opmaak van een nieuw beleidsplan, hebben we als thema gekozen: zaaien voor een latere oogst Onze vzw organiseert een netwerk van solidaire producenten en verbruikers via een uniek model: de Voedselteams. Maar er zijn ook andere manieren om samen te werken voor een kleinschalige en duurzame land- en tuinbouw. Moet Voedselteams haar missie herschrijven om in te zetten op meer verscheiden manieren van handelen? Zijn er ook andere groepen die we kunnen en willen activeren? Welke engagementen willen onze eigen leden opnemen?
Doelstelling 8: Vanaf 2006 participeren een tweehonderdtal mensen van buiten Voedselteams aan een educatief aanbod van Voedselteams over duurzame voedselconsumptie of regionale economie (of een aspect ervan).
Indicator: Registratie van het aantal aanwezigen op vormingsactiviteiten. Norm: tweehonderd mensen van buiten Voedselteams bereiken.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
43
Concrete Doelstelling 8.1: Begin 2006 hebben we een vormingsaanbod over duurzame voedselconsumptie ter beschikking van externe groepen dat we aanbieden via volkshogescholen en verenigingen.
Actie 811(schrappen): Vanaf 2005 geven we infosessies op plaatsen waar mogelijk een nieuw voedselteam van start kan gaan. Deze actie is gelijk aan Actie 422. Actie 812: Vanaf 2005 gaan we in de mate van het mogelijke in op vragen van externen voor vorming m.b.t. duurzame voedselconsumptie. ( C, RV) Het aanbod van Voedselteams wordt verspreid aan externe organisaties. Er wordt samengewerkt met Vormingplus, Eva, Oxfam Wereldwinkels, Netwerk Bewust Verbruiken. De activiteiten die we organiseren in onze kernen (bedrijfsbezoeken, ed.) worden ook opengesteld voor derden. Er zal samengewerkt worden met de universiteiten en hogescholen van Antwerpen om duurzame consumptie te promoten bij studenten. Resultaat 2008: - Deelname aan landbouwkamp in Zweden: organisatie van workshop (180 deelnemers) - Deelname Festival van de vrijheid ivm landbouw: Jardin Collective asbl Debut des haricots + debat (40 deelnemers) - Deelname aan Plattelandsacademie Landelijke Gilden : Regional Branding (100 deelnemers) - Gemeentelijke raden Bilzen, Riemst en Tongeren: Filmvoorstelling We feed the world + leiden van de nabespreking (50 deelnemers) - Voordracht ecologische voeding in Ecohuis Antwerpen (6 deelnemers) - Mede organisatie van actie rond industriële voedselproductie: filmvoorstelling Our Daily Bread + nabespreking + lancering website www.appelzien.be (280 deelnemers) - Infoavond “smullen hartig en gekruid van boeren uit Noord en Zuid: ism dienst Vrede en Ontwikkeling stad Ieper (30 deelnemers) - Debatavond: Kan korte keten de landbouw redden? Sprekers Dirk Barrez en Pat De Buck (25 deelnemers) - Organisatie van een “Weet wat je eet-maal-tijd “. Deze ging door in het Lampeke, een buurtwerking in Leuven voor kansarmen. Op het programma stond een middag en avondmaal met producten van kleinschalige en duurzame boeren uit de regio, uitwisseling tussen het doelpubliek van het Lampeke en de leden van het voedselteam ’t Lampeke en een toelichting door Eddie Niesten van het CAG over de herkomst van de soep en de patatten. Dit kaderde in de week van de smaak. De dokter van het wijkcentrum kwam vertellen over de goede effecten van gezond eten.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
44
Voortgang 2009: We gaan in de mate van het mogelijke in op vragen van externen. We organiseren activiteiten die een vormend karakter hebben en die openstaan voor onze eigen leden maar ook voor externen. We werken in elk geval al mee aan het duurzaam landbouwkamp van JNM en Wervel waar we een workshop gaan verzorgen. Ook op het kamp van Broederlijk Delen staat een workshop gepland. De “Weet wat je eet maaltijd” in buurtwerking’t Lampeke heeft duurzame resultaten: het buurtcentrum is nu aangesloten als lid bij het voedselteam. Ze bestellen wekelijks brood en hoevezuivel, deels voor de broodmaaltijden maar ook voor hun doelpubliek. De bestellingen worden in het buurthuis dan verder verdeeld. Er wordt nog gezocht naar een oplossing om ook groenten aan te bieden, bijvoorbeeld via bulkverkoop. Dat is goedkoper dan via de vaste groentemanden.
Jaarplan Organisatie, Mensen en Middelen 2005 Doelstelling 9: Tegen eind 2006 heeft Voedselteams een structurele financiering voor minstens 2 VTE. De financiering wordt voor minstens 20% met eigen middelen gerealiseerd. Indicator: Begroting en jaarlijkse afrekening. Norm: Voedselteams heeft een sluitend financieel plan. De jaarlijkse afrekening is batig. Actie 911: Uitbouwen financieel beleid. (C )
Resultaat 2008 - De afrekening was batig. Zoals voorzien gaat een deel van de winst naar het sociaal passief dat is aangelegd. Het andere deel wordt toegewezen aan het kapitaal en zal terug geïnvesteerd worden in de werking en in de webwinkel. - Project bij Nationale Loterij rond integratie zorg- en tewerkstellingsbedrijven en boeren, is goedgekeurd en loopt van maart 2007 tot eind februari 2008. - Lidgelden werden goed opgevolgd en gaan in stijgende lijn. - Project bij de Provincie Antwerpen rond de studententassen werd goedgekeurd. Het loopt tot en met mei 2009 - Er is eveneens een project ingediend bij de provincie Vlaams Brabant in het kader van het Leader+ gebied Zuid - Hageland. Daar zal een nieuw korte ketennetwerk worden opgericht, gekoppeld aan een activering- en bewegingsluik Voortgang 2009: - de begroting is opgemaakt en is in evenwicht. Wel worden er nog steeds extra middelen gezocht om meer ruimte te creëren. - Project Nationale Loterij wordt afgerekend
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
45
-
Subsidie Provincie Vlaams Brabant loopt door, in 2011 moet een nieuw provinciaal beleidsplan worden ingediend Er worden extra middelen vrijgemaakt uit de reserves voor professionele begeleiding bij de opmaak van ons nieuw beleidsplan.
Doelstelling 10: Opvolging en uitwerking beleidsplan. Indicator: Uitwerken van een methode voor de opvolging en bijsturing van het beleidsplan. Norm: Er wordt 2 maal per jaar een stand van zaken opgemaakt. Actie 101: Opvolging Beleidsplan De staf evalueert 2 maal per jaar de opvolging van het jaarplan. Hiervoor wordt de registratie naast het jaarplan gelegd om na te gaan of alle acties voldoende aandacht krijgen. Daarnaast is er permanente opvolging door het overlopen op elk personeelsoverleg van de acties die lopende zijn en/of nog op te starten. Deze evaluaties worden voorgelegd aan de Raad van Bestuur. Mogelijke knelpunten worden dan ook besproken en indien nodig wordt het jaarplan bijgestuurd. (C,RV)
Resultaat 2008: het voortgangsrapport is de basis voor het opmaken van een document “opvolging jaarplan”. Hierin staan alle acties die we gepland hebben voor het lopende jaar. Bij elke actie werden verantwoordelijken aangeduid en deadlines vooropgesteld. Op elk teamoverleg (van de personeelsleden) wordt dit document overlopen en indien nodig bijgesteld. De resultaten worden voorgelegd aan de RVB, de personeelsleden brengen verslag uit van hun provinciale werking.
Voortgang 2009: Idem Actie 102: Bijsturing beleidsplan.
Resultaat 2008: We hebben in de loop van 2008 diverse evaluaties ingelast: - in mei 2008: Analyse van de huidige werking van Voedselteams en van mogelijke pistes om te evolueren - in september 2008: Inventarisatie per provincie van de sterktes, zwakten, kansen, bedreigingen - Voorleggen van de conclusies van beide evaluatiemomenten aan de RVB - Opmaak van een stappenplan in samenspraak met de RVB - Voorstel voor onderzoek naar opsplitsing van Voedselteams in 2 aparte pijlers (distributie en beweging) wordt voorgelegd aan de AV van 2009
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
46
Voortgang 2008: het beleidsplan wordt verder afgewerkt. Er wordt wel aangevoeld dat er nood is aan een nieuwe oriëntering. Het huidige beleidsplan was vrij intern opgesteld. Dit was ook nodig. Zoals aangegeven was bij het indienen van onze subsidieaanvraag als beweging, moest er de eerste jaren vooral gewerkt worden aan het verstevigen van de basis en het verder op punt zetten van het handelingsmodel. Dit heeft ons echter niet belet om reeds andere pistes uit te proberen (studententas bijvoorbeeld) maar ook om de evoluties in onze sector op te volgen. Voor 2009 gaan we dan ook stevig inzetten op het maken van een nieuw beleidsplan en er worden middelen vrijgemaakt voor professionele ondersteuning.
Doelstelling 11: Tegen eind 2005 heeft Voedselteams een personeelsbeleid met: duidelijke functieomschrijvingen, functioneringsgesprekken, evaluatieprocedures, deskundigheidsbevordering bij de medewerkers, aanwervingprocedures.
Indicator : tevredenheidsenquete bij de medewerkers. Norm: de medewerkers zijn voor 80 % tevreden.
Actie 111: Opmaken en uitwerken van een personeelsbeleid. ( C )
Resultaat 2008: een van onze anciens is uit dienst gegaan. Dit heeft steeds als gevolg dat een groot deel expertise verdwijnt. Om dit toch te beperken wordt er sinds vorig jaar aan werknemers die vertrekken, gevraagd om een eindverslag te maken en heeft er een uitstapgesprek plaats. Sinds september hebben we een nieuw personeelslid in dienst genomen ter vervanging. Daarnaast liep er vanaf september een stagiair mee, deze persoon zal, na een positief evaluatiegesprek, ook definitief in dienst genomen worden. Met de beide vaste krachten werd een functioneringsgesprek afgenomen. Voortgang 2009: Februari en juni: evaluatiegesprek met nieuwe werknemers voor einde proefperiode Najaar: functioneringsgesprekken In overleg met het Dagelijks Bestuur zal de coördinator het personeelsbeleid verfijnen en indien nodig het Arbeidsreglement aanpassen. Actie 112: Opsporen van vorming/studiewerk rond organisatieversterking. ( C ) Bij de functioneringsgesprekken wordt gepeild naar de vormingsbehoeften van het personeel. Interessante vormingen worden aangeboden. De medewerkers beschikken over 4 à 5 werkdagen om studiewerk te doen of vormingen te volgen in functie van het versterken van de organisatie. Resultaat 2008: in de mate van het mogelijke krijgen de werknemers de kans een vorming te volgen.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
47
Wim Merckx: - vormingsreeks Journalistiek (Fontys Hogeschool) - Faciliteren van leren vanuit professioneel handelen (Socius) - Verwerven methodiek scetch “blik tomatensoep met balletjes” ism Mon Rosseels Mark Pauwels: - deelname aan studiedag Landwijzer over overnameproblematiek voor boeren - deelname aan studiereis naar Dronten (NL) met als thema Community Shared Agriculture - volgen van opleiding Ecologische voeding bij Velt Voortgang 2009: er is een klein budget voorzien voor vorming voor het personeel. Vanuit VIVO is er een budget van 79,03 euro toegekend voor 2009.
Actie 113: Verzorgen van de werking van de vzw. Om de werking van de RVB te optimaliseren en meer expertise te verkrijgen werden criteria opgesteld en werd een procedure uitgewerkt voor de selectie van mogelijke kandidaten. Er wordt gestreefd naar een uitbreiding van zowel de RvB als de Algemene Vergadering. Dit om de leden (consumenten en producenten) meer inspraak te geven met als doel de structuren van de organisatie en de daarmee verbonden democratie te versterken. De coördinator is verantwoordelijk voor het in orde brengen en houden van alle nodige wettelijke verplichtingen, zoals verzekeringen, arbeidsreglement, statuten, aanpassen aan de nieuwe vzw - wetgeving, personeelsadministratie, vrijwilligerswetgeving,…. Voedselteams vzw is lid van Sociare (Socioculturele Wergeversfederatie), de coördinator volgt de bijeenkomsten op. Wij zijn eveneens lid van het FOV (Federatie van Organisaties voor Volksontwikkelingswerk) en de coördinator neemt regelmatig deel aan de bijeenkomsten van het FOV en Socius. Resultaat 2008: in de loop van 2008 is er 1 nieuw lid bijgekomen bij de Raad van Bestuur. Er hebben echter ook 2 leden hun ontslag aangeboden. Alle wettelijke verplichtingen zijn in orde. De coördinator heeft verschillende bijeenkomsten bijgewoond van het FOV zodat zij de evoluties binnen de sector en de decreetwijzigingen kon opvolgen. Voortgang 2009: - Verder opvolgen en in orde houden van de wettelijke verplichtingen. - Organisatie van een ruime Algemene Vergadering waarop van elk team 1 lid wordt uitgenodigd en de producenten. In functie hiervan moet de RVB onderzoeken hoe en of we onze statuten moeten aanpassen. - Opvolgen van de bijeenkomsten van het FOV.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
48
Actie 114: Loonadministratie en boekhouding verzekeren. De coördinator is verantwoordelijk voor de stipte opvolging van de personeelsadministratie en boekhouding. De boekhouding wordt gecontroleerd door een erkende boekhouder. Twee maal per jaar wordt , door het Dagelijks Bestuur, een begrotingscontrole voorgelegd aan de RVB. Resultaat 2008: Begrotingscontrole werd tweemaal voorgelegd aan de RVB. Voortgang 2009: idem als 2008
Doelstelling 12: 12: Doelstelling Voedselteams heeft nog voldoende ruimte in tijd voor de opbouw en versterking van de interne organisatie. Indicator: Opmaken van een IKZ – plan.(Integrale Kwaliteitszorg) Norm: IKZ plan is uitgewerkt en wordt toegepast. Actie 121: Er wordt systematisch aan kwaliteitszorg gewerkt. De coördinator is verantwoordelijk voor kwaliteitszorg. Afspraken die op de stafvergaderingen worden gemaakt worden opgenomen in een afsprakennota. Deze afsprakennota wordt na elke stafvergadering bijgewerkt. Activiteiten voor de voedselteams en vormingsmodules worden geëvalueerd en indien de evaluatie positief is, opgenomen in definitieve mallen of fiches. Processen, zoals de start van een team, prospectie, jaarvergaderingen,…komen, na een evaluatie, in werkmodules per thema. Indien bijsturing nodig is voor het verbeteren van systemen en werkmethodes, wordt hiervoor een project uitgewerkt. Er wordt onderzocht of we alle gemeenschappelijke werkdocumenten via intranet ter beschikking kunnen stellen aan het personeel. Resultaat 2008 De vormingsmallen zijn bijgewerkt. Nieuwe activiteiten die dit jaar zijn uitgeprobeerd worden nog uitgeschreven en doorgegeven aan de collega’s. Er is gestart met het uitschrijven van de processen in werkmodules. Voortgang 2009: Intranet wordt onderzocht. Vanaf 2009 voorzien we op elke stafvergadering een interne vorming, bijvoorbeeld over de screeningsfiches van de producenten. Indien een personeelslid een vorming heeft gevolgd of een studiedag, dan wordt daar op de eerstvolgende stafvergadering verslag over uitgebracht.
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
49
Actie 122: Er wordt een registratiesysteem uitgewerkt waarbij zoveel mogelijk relevante gegevens geregistreerd worden. Het registratiesysteem is uitgewerkt. Er wordt onderzocht of het kan ingepast worden in het totaalconcept van de te vernieuwen website (intranet-extranet). Het systeem wordt geëvalueerd en indien nodig, bijgestuurd. Resultaat 2008: het registratiesysteem wordt toegepast en goed bevonden. Voortgang 20098: registratie zal raadpleegbaar zijn via intranet als dat wordt ingevoerd. De coördinator maakt nog een handleiding voor het correct invullen van het registratieformulier Actie 123: Organisatie van min. 8 stafvergaderingen waar de werking en het functioneren van Voedselteams wordt besproken. De data van de stafvergaderingen worden in het begin van het werkjaar vastgelegd. De agenda wordt samengesteld met inspraak van alle medewerkers. Een vast agendapunten is een activiteitenverslag vanuit de verschillende regio’s. De uitnodiging met het agenda en het vorige stafverslag wordt op voorhand aan alle medewerkers bezorgd met vermelding van thema’s die bespreking of overleg vragen. Taken die voortvloeien uit de vergadering worden opgenomen in het verslag in een todo lijst. Deze lijst wordt elke vergadering overlopen en geëvalueerd. Tussendoor is er regelmatig teamoverleg via Skype.
Resultaat 2008 de stafvergaderingen hebben plaatsgehad. De to - do lijst wordt aangevuld en lopende taken worden afgewerkt. Er was regelmatig een tussentijds teamoverleg via Skype. Afspraken worden opgenomen in de afsprakennota. Voortgang 2008: alle teamvergaderingen zijn gepland (min 8). Indien nodig kan er een extra teamoverleg worden ingelast. Tussentijds is er Skype overleg.
Actie 124: De medewerkers hebben voldoende tijd om te werken aan het verbeteren of aanpassen van systemen die voedselteams hanteren. De versterking van de interne organisatie wordt eveneens voorzien. Er wordt een planning opgemaakt per functie. De prioriteiten in het jaarplan worden vastgelegd in functie van de beschikbare tijd. We stellen vast dat de werkdruk veel te hoog is voor het personeel en dat er dus te weinig tijd is om te werken aan de interne organisatie. Indien er middelen worden gevonden kan er aan het huidige personeel een uitbreiding worden toegestaan van het aantal beschikbare werkuren. Dit zal echter vooral in het kader van een specifiek project zijn.
Resultaat 2008: Ieder personeelslid heeft zijn eigen planning opgemaakt. Halfweg het jaar werden deze planningen geëvalueerd en indien nodig werd er bijgestuurd en werden er andere prioriteiten naar voor geschoven. Op het einde van het jaar is er een
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
50
jaarevaluatie doorgegaan. Deze is vooral in functie van de opmaak van een nieuw jaarplan. Sinds oktober heeft de vzw enkele uren per week sociale maribel ter beschikking. Deze extra uren werden verdeeld onder 2 van de vier personeelsleden. Voortgang 2009: er werd een nieuw jaarplan opgemaakt. Alle personeelsleden maken opnieuw hun persoonlijke planning. In die planning moeten de diverse taken uit het jaarplan worden opgenomen. De uren sociale maribel zijn toegekend.
Acties die buiten het jaarplan vallen: •
Er werd in 2007 een project ingediend voor samenwerking tussen zorgbedrijven en bio - boeren. Zorgbedrijven moeten uitgenodigd worden om samen met de lokale boeren samenwerkingsovereenkomsten op te stellen waarbij zij teelt of productieplannen gezamenlijk opzetten, zorgen dat de prijssetting gezamenlijk gebeurt en bekijken hoe zij gezamenlijk kunnen komen tot het bevoorraden van de markt. Dit moet leiden tot een strategie die de lokale economie bevordert en de familiale bedrijven ondersteunt.
Resultaat 2008: dit project was later gestart dan voorzien en liep verder tot eind juni 2008. Er wordt een verslag opgemaakt en een eindafrekening. Het verslag wordt overgemaakt aan de bevoegde instanties van zowel Landbouw als de Sociale Economie zodat er ook van overheidswege kan gewerkt aan het uitbouwen van een duurzame samenwerking. •
Leader+ project Zuid Hageland: is gestart in oktober 2008 en loopt tot september 2010. dit project stelt een halftijds personeelslid te werk.
Het project heeft drie doelen: 1
het ontwikkelen van een streekeigen (Zuid-Hagelands) aanbod van verse basisvoeding, op wekelijkse basis en komende van duurzame boeren en tuinders
2
het stimuleren tot en ondersteunen van de oprichting van tien Voedselteams: groepen van gezinnen die per buurt of gemeente zijn georganiseerd en die hun voeding (deels) aankopen bij de Hagelandse kring van lokale en duurzame boeren en tuinders
3
de inwoners en besturen van de regio activeren rond de Hagelandse voedselcultuur en nabije plattelandsbeleving
Voor het project werkt Voedselteams samen met drie vaste partners: boerderij De Brabander uit Kersbeek-Miskom - het Leuvense Centrum voor Agrarische
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
51
Geschiedenis - en Hartenboer, een samenwerkingsverband van duurzame Hagelandse boeren en producenten De uitvoering wordt mee mogelijk gemaakt door de steun van de provincie VlaamsBrabant, de Vlaamse Gemeenschap en de Europese Unie. Samen voeren ze het Leader+ programma 2007-2013 uit, een initiatief voor plattelandsontwikkeling en ondersteuning van nieuwe initiatieven op het platteland. Er zijn vijf Vlaamse Leader+ gebieden waaronder het Vlaams-Brabantse Hageland.
4. Overzichtslijst personeelsleden 2008 Delbecque Hilde
Coördinator Extra uren sociale maribel (van 01/01 tot 30/06 en van 01/09 tot 31/12) Pauwels Mark RV A’pen/Limburg Project Studententassen Antwerpen (van 01/06 tot 31/12) Extra uren sociale maribel (van 01/01 tot 30/06) De Buck Patrick (tot RV Oost –en W –Vlaanderen( vanaf 01/08 31/07/2008) brugpensioen) De Buck Patrick)(tot Project Integratie Zorgbedrijven 28/02/2008) Merckx Wim RV Vlaams/Brabant Merckx Wim (sinds Coördinator Leader + Zuid- Hageland 1/09) (waarvan 2u als sociale maribel) Tine Van Landegem RV Oost en West Vlaanderen (sinds 1/09) Totaal Brutoloon: Patronale RSZ:
V 19/38 20.372,26 V 4/38 M 19/38 20.592,23 M 6/38
M 19/38 15.662 V 5/38 M 19/38 19.080,29 M 19/38 V 19/38 4. 120,82
79.827,60 25031,23
5. Bijlagen In bijlage enkele krantenartikels en stukjes van op onze website
Voortgangsrapport 2008-2009 Voedselteams vzw
52