Voortgangsrapport 2011

Voortgangsrapport 2011

R 1 INFORMATIE, DOCUMENTATIE, ADVIES ALGEMEEN Adviesvragen vanuit de overheid en vanuit het wetenschappelijk onderzoek werden opgevolgd, evenals vragen vanuit de pers. Daarnaast voerde Sensoa een actief persbeleid, met 145 perscontacten, i.c. concrete vragen die ons werden gesteld vanuit de media. Zelf organiseerden wij selectief een aantal persconferenties om specifieke initiatieven bekend te maken, en verspreidden in totaal 14 persberichten. Voor meer informatie verwijzen wij naar Bijlage 1 bij dit Voortgangsrapport 2011. In het kader van het nieuwe beleidsplan had Sensoa al in 2010 de beslissing genomen om de publieksfunctie van het Sensoa Documentatiecentrum af te bouwen, de dienstverlening nog enkel te richten naar intermediairs en die te beperken tot de leermiddelenbank – een collectie didactische materialen om met jongeren rond relationele en seksuele vorming (RSV) te werken. De leermiddelenbank was vanaf 1 februari 2011 één dag per week, op woensdag, open voor (toekomstige) intermediairs en dat zowel op de locaties in Gent als in Antwerpen. Bezoekers konden er de collectie raadplegen en materialen ontlenen; op afspraak konden zij er ook terecht voor een advies op maat. Alle materialen van het voormalige documentatiecentrum die niet kaderden in RSV, waren sinds die datum niet langer toegankelijk voor het publiek. In april 2011 werden deze materialen verwijderd uit de publieke ruimte, zodat we de ruimte van de leermiddelenbank konden herinrichten, in functie van een betere, aangenamere toegankelijkheid voor het publiek. Vanaf februari 2011 hebben in totaal 850 bezoekers de leermiddelenbank geraadpleegd: 694 in Gent en 156 in Antwerpen. Er vonden 6 groepsbezoeken plaats, en 30 intermediairs ontvingen een uitvoerig advies op maat. Daarnaast was er de blog, die intermediairs op de hoogte bracht van nieuwe aanwinsten en relevante digitale materialen. De blog werd gemiddeld 2 maal per week geüpdatet en ontving 12.706 unieke bezoekers in 2011. Ten slotte zijn de eerste stappen naar een toekomstige, betere digitale ontsluiting van de materialen gezet. De collectie werd aangepast en heringedeeld . De materialen werden in een nieuwe database ingevoerd volgens een ontsluiting die aansluit bij de toekomstige website rond RSV voor intermediairs: www.seksuelevorming.be. In het kader van het nieuwe beleidsplan en de keuze voor een meer doorgedreven digitalisering van het informatieaanbod, besliste Sensoa om tegen eind oktober 2011 de werking van de Veilig Vrijen-lijn af te bouwen. Het was daarbij onze bedoeling om het aanbod van de Veilig Vrijenlijn te integreren in het aanbod van bestaande telefoondiensten. Daartoe lichtten we het afbouwscenario van de Veilig Vrijenlijn toe aan andere telefoondiensten. We nodigden de telefoondiensten uit om deel te nemen aan een vorming rond de thema's die aan bod komen bij de Veilig Vrijenlijn. Enkel de Holebifoon ging op dit aanbod in en kreeg twee vormingen rond de basisinfo en meest gestelde vragen over hiv en soa. Hierdoor werden hun vrijwilligers voorbereid om de meest gestelde hiv en soa vragen beknopt te beantwoorden. De vrijwilligers van de Veilig Vrijenlijn besloten allen om hun engagement te blijven opnemen tot aan de stopzetting. Zij beantwoordden in totaal 1.700 oproepen tijdens de permanentie-uren. In vergelijking met vorige jaren waren er net iets meer vragen over soa‟s (34%). Het merendeel van bellers had vragen over hiv (58%); 5% had nood aan informatie over anticonceptie. De informatie over al deze thema‟s kon vanaf 1 november 2011 teruggevonden op de nieuwe website www.seksualiteit.be. Sensoa bouwde in 2011 een nieuwe website voor volwassenen: www.seksualiteit.be. Dit kaderde in de strategie om naar een algemeen publiek vooral te focussen op het aanbieden van digitale informatie, en impliceerde onder meer dat de werking van de Veilig Vrijen Lijn werd afgebouwd en dat we de bestaande brochures over onder meer soa en anticonceptie niet langer bijdrukken. De naam van de site, www.seksualiteit.be, werd gekozen in overleg met interne en externe experts. We werkten mindmaps uit voor de verschillende thema‟s en stelden een auteursinstructie op voor het invoeren van inhoud op de site (schrijfstijl, vormgeving, selectiecriteria voor items op de site, volgorde van publicatie , overzichtsbeheer van publicaties,…). Daarnaast creëerden we „persona‟s‟ , concrete typologieën van de bezoekers van de site. Alle leden van het actieterrein kregen een opleiding rond schrijven voor het web. Onze plannen om feedback te verzamelen door leden van de doelgroep in groep samen te brengen, bleken uiteindelijk niet haalbaar. Daarom is beslist om feedback te verzamelen via een elektronische vragenlijst die begin 2012 wordt verstuurd. De ontvangen feedback zal meegenomen worden bij de verdere uitwerking van de site. [p. 2 van 20]

De officiële lancering van de nieuwe website is gepland voor 2012, maar de site zelf ging reeds live in november 2011, met informatie over de thema‟s van de Veilig Vrijen-lijn die op datzelfde ogenblik werd stopgezet. Meer bepaald bevat de site informatie over anticonceptie, soa en hiv en seksueel misbruik. Er is eveneens een rubriek voorzien voor ouders met informatie over de seksuele opvoeding van hun kinderen. Op de homepage werken we met een rubriek aangeraden artikels en een rubriek meest gelezen artikels. Door het uitblijven van een officiële lanceringscampagne, bleef het bezoekersaantal relatief beperkt: in de laatste twee maanden van 2011 bezochten zo‟n 14.000 mensen de site. In 2012 zal de site inhoudelijk verder worden uitgebouwd met onder meer informatie over het seksueel (dis)functioneren en over seksuele beleving. We zullen hiervoor samenwerken met de Vlaamse Vereniging voor Seksuologie (VVS). Voor de inhoudelijke uitbouw van de site wordt begin 2012 een groeipad uitgetekend. Sensoa werkte aan een coherente strategie en een nieuw technisch platform voor online communicatie, mede in functie van de vernieuwing van de corporate site www.sensoa.be en de integratie van de (deels nog te ontwikkelen) verschillende doelgroepsites. Met ondersteuning van een externe partner (dotProjects) analyseerden we de noden en behoeften van de actieterreinen op het vlak van websites en online activiteiten, met als uitgangspunt de doorgedreven digitalisering die Sensoa in de toekomst nastreeft. Op basis van deze audit werd gekozen voor Drupal, een betrouwbaar, flexibel en toekomstgericht open source platform dat door veel bedrijven wordt ondersteund. We schreven een offertevraag uit en legden die voor aan vijf webbureaus. Op basis van een voorstellings- en toelichtingsronde bij de offerte en op basis van hun technische, inhoudelijke en financiële voorstellen kozen we een webpartner (Krimson) om de eerste twee projecten (corporate site en de nieuwe site voor volwassenen) te realiseren. Daarnaast organiseerden we in 2011 ook een cursus 'Schrijven voor het web' voor interne medewerkers die nu en in de toekomst content voor de (nieuwe) sites zullen creëren. Deze cursus bood algemene schrijftips en concrete tips om inhoud en teksten te schrijven die aangepast zijn aan het medium. Er werd een concept en architectuur uitgewerkt voor de nieuwe corporate site. Om de herkenbaarheid tussen de verschillende sites te garanderen, werd een online huisstijl uitgewerkt en enkele aanvullende functionaliteiten die in de toekomst de gebruiksvriendelijkheid binnen en tussen de sites moet vergroten. Het concept en de architectuur van de nieuwe www.sensoa.be werden door Krimson technisch gerealiseerd. De content voor de site werd gecreëerd en in het platform ingevoerd door de medewerkers van Sensoa. www.sensoa.be en www.seksualiteit.be, onze eerste twee sites op het nieuwe Drupalplatform, gingen eind oktober 2011 live. Tegelijkertijd rolden we ook de tussenoplossing uit waardoor enkele 'oude onderdelen' van de vroegere Sensoa.be toch beschikbaar blijven, tot ook hiervoor in de loop van 2012 en 2013 nieuwe sites gebouwd worden: Levenmethiv.be, Seksuelevorming.be en SensoaInternationaal.be. In de loop van november 2011 gingen we actief aan het werk met de vernieuwde Sensoa.be en creëerden we nieuwe formulieren voor het opnemen van contact en het bestellen van materialen. De nieuwsrubriek werd up-to-date gehouden en we plaatsten relevante zaken uit de site in de kijker, naargelang de actualiteit. De doelstelling om de Sensoa-webmaster te ontlasten van het onderhoud van de site en om het werk, de verantwoordelijkheid en de mogelijkheid hiervan te delegeren naar de respectievelijke verantwoordelijken werd waargemaakt. Het team Onthaal en Logistiek staat in voor de distributie van alle materialen die Sensoa produceert – zowel informatiedragers (folders, posters, flyers, didactische materialen,…) als condooms die in het kader van preventieactiviteiten gratis worden aangeboden. In 2011 verwerkten we 907 bestellingen van de online shop; daarnaast ontvingen we 762 condoomaanvragen, en verspreidden we in totaal 82.475 condooms naar onder meer scholen en jongerenorganisaties. Ten slotte werden er, in het kader van Wereld Aids Dag, 60.000 rode lintjes verspreid via zo‟n 170 aanvragen. Naar aanleiding van Wereld Aids Dag 2011 organiseerde Sensoa een groot aantal acties die zichtbaarheid en mediaaandacht genereerden voor de preventie van hiv en voor solidariteit met mensen met hiv. Zo zorgde Sensoa voor de analyse van de nieuw bekendgemaakte hiv-cijfers en verstuurde hierover een persbericht dat ruime weerklank vond in de media. Sensoa was ook het aanspreekpunt voor de pers voor getuigenissen in de media van mensen met hiv. Nieuw in 2011 was de solidariteitsactie op facebook, waarbij Sensoa gebruikers aanspoorde om hun profielfoto aan te kleden met het rode lintje. Meer dan 2.000 facebookgebruikers gingen daarop in. Samen met Çavaria zette Sensoa holebi-organisaties en holebi-horeca aan om tijdens Take Care Week, de week voorafgaand aan 1 december, een solidariteitsinitiatief te nemen. Mensen met hiv konden op 1 december 2011 ook terecht op het speciale hiv-café, georganiseerd door Sensoa Positief. Sensoa internationaal zorgde voor een opgemerkte fototentoonstelling rond hiv in Rwanda in het Vlaams Parlement en werkte achter de schermen mee aan de hoorzitting

[p. 3 van 20]

over hiv in de Senaat. Daarnaast zorgde Sensoa voor ondersteuning van acties van derden en werkte actief mee aan de bekendmaking ervan. Sensoa ondersteunde met een pak vrijwilligers de acties van Çavaria en van het Plate-Forme Prévention Sida waarbij rode lintjes in Vlaamse en Brusselse trein- en metrostations werden verdeeld onder de ochtendlijke pendelaars. Ook op de solidariteitsmars later die dag in Brussel was Sensoa sterk vertegenwoordigd. Deze werd afgesloten met de quiltspreiding in het Brusselse stadhuis, verzorgd door Sensoa. Sensoa was ook aanwezig op een herdenkingsmoment op 1 december in Casa Rosa in Gent en op het Wereld Aids Dagconcert ten voordele van Afrikaanse weeshuizen in zaal De Roma in Antwerpen. Sensoa zorgde verder ook voor bijdragen op het congres van Çavaria rond hiv en homomannen, het Wereld Aids Dagsymposium van het Instituut voor Tropische Geneeskunde en een preventiedebat van de Vlaamse Vereniging voor Sociologie. De bestaande informatiepakketten werden geactualiseerd en konden gratis gedownload worden via de Sensoa website. Sensoa verwerkte 170 aanvragen van (hoge)scholen en van externe organisaties naar materiaal en verspreidde, naast de al vermelde 60.000 lintjes, zo‟n 1.400 affiches, waaronder de nieuwe solidariteitsaffiche. JONGEREN (0 tot 25 jaar) In 2011 werden 10.350 exemplaren verspreid van TAG!, de publicatie bestemd voor pubers van 12 tot 15 jaar. Tegelijk werd nagedacht over de ontwikkeling van een nieuwe publicatie naar de doelgroep 15- tot 18-jarigen, ter vervanging van het Boekske vol Goesting (uit 2004), dat stilaan verouderd is, ook al verspreidden we er nog 16.500 exemplaren van in 2011. Sensoa heeft beslist te kiezen voor een publicatie die nauwer aansluit bij ons digitale aanbod, meer bepaald de website www.allesoverseks.be. De hoofdfocus van de nieuwe publicatie (werktitel: Link) zal niet langer liggen op het overbrengen van (veel) informatie, maar op het wegwijs maken van jongeren doorheen het bestaande aanbod op www.allesoverseks.be. De folder wordt zo een echte teaser die de lezers ervan naar de site verwijst. Het wordt een gratis publicatie die voornamelijk via intermediairs verspreid zal worden. Voor het productie is beslist een beroep te doen op een externe redacteur en een extern vormgevingsbureau. De eerste teksten zijn al geschreven in december 2011; in het voorjaar 2012 zullen we een keuze maken uit de creatieve voorstellen van de verschillende vormgevingsbureaus. Daarnaast is ook beslist om ook nog mee te werken aan publicaties van twee jongerenorganisaties, In Petto en Zindering, om zo op termijn meer jongeren via het jeugdwerk te bereiken. MANNEN DIE SEKS HEBBEN MET MANNEN Mannenseks.be, de gay site van Sensoa met informatie over veilig vrijen en seksuele gezondheid werd permanent onderhouden en stond zoals steeds centraal in de communicatie met de doelgroep. Zo kreeg onder meer de campagne „Gewoon Doen‟ een plaats op de website. De grote sfeerfoto‟s op de achterliggende pagina‟s werden aangepast en is er een button „„Word Vrijwilliger‟ geplaatst, om nieuwe vrijwilligers te werven voor de acties die Sensoa naar homomannen ontwikkelt in het kader van de preventie van hiv en soa‟s. De geplande doorlichting van de website, oorspronkelijk voorzien voor 2011, is verschoven naar 2012. Qua promotie werden 20.000 condoompochetten van Mannenseks besteld en geleverd en verzonden wij de affiche van Mannenseks.be midden januari opnieuw naar alle verenigingen en homohoreca. Verder werden er 100 t-shirts van Mannenseks gedrukt, om zo de aanwezigheid van onze medewerkers en vrijwilligers op evenementen en andere acties op het terrein extra te benadrukken. Verder verwezen wij in onze eigen uitgaven, maar ook in (web)artikels van andere aanbieders, telkens naar Mannenseks als referentiesite rond homoseksualiteit en veilige seks. In 2011 ontving Mannenseks 156.984 bezoekers, wat neerkomt op gemiddeld 13.000 bezoekers per maand of 430 per dag. Daarmee trok Mannenseks minder bezoekers dan verhoopt en werd het richtgetal van 500 bezoekers per dag niet gehaald. De impact van de aanpassing van de parameters van de Google-robot uit 2010 lijkt dus blijvend. Het blijft zoeken naar een moeilijk evenwicht als het aankomt op search engine optimalisation, voor een site met expliciete content zoals Mannenseks.be. We trachten hieraan te verhelpen bij het ombouwen van de site naar het nieuwe Drupal platform. „Recent onveilige seks gehad?‟, de folder over PEP en primo-infectie, werd opnieuw uitgegeven in een vernieuwde vormgeving in september 2011. Ook de mini-folder over Hepatitis C is herdrukt. Naar analogie met de basisfolder 'HIV: De feiten op een rijtje' werd een basisfolder ontwikkeld omtrent testen op hiv en soa. De teksten zijn geschreven in 2011; de folder zelf zal pas verschijnen in 2012. De basisfolder 'HIV: De feiten op een rijtje' werd door BCN vertaald en uitgegeven in het Spaanse en Catalaans. De folder werd intussen eveneens vertaald naar het Portugees en wordt uitgegeven in 2012.

[p. 4 van 20]

In het fetisj magazine Cerebral verschenen drie advertenties en redactionele bijdragen, in Gay Sex Bubbles (kalender van seksfeesten) verschenen vier advertenties en drie redactionele bijdragen. In het magazine Labels werden twee advertenties voor de campagne „Gewoon Doen‟ geplaatst. Ook in ZiZo en De Magneet verschenen artikels over thema‟s die verband houden met veilige seks. Verder verschenen nog advertenties en redactionele bijdragen in de programmaboekjes van de Belgian Pride (Brussel), Leather Pride en Antwerp Pride. Medewerkers van het actieterrein Homomannen namen deel aan twee congressen omtrent preventie voor mannen die seks hebben met mannen. Er was de 14de CHAPS-conferentie in Manchester (maart 2011) en de eerste editie van FEMP, een ambitieus initiatief van de Zweedse gezondheidsdienst. Beide congressen brachten inzichten uit recent onderzoek, en boden tevens de mogelijkheid om te netwerken met medewerkers van de verschillende Europese preventieorganisaties. In juli 2011 nam de beleidsmedewerker Homomannen deel aan een tweedaagse Europese expertmeeting, ingericht door het European Center of Disease Control (Stockholm). Bij deze gelegenheid werd het preventie-framework van het ECDC tegen het licht gehouden en werden goed practices gedeeld. In dit kader is een presentatie gegeven over de Sensoacampagne Live Positive uit 2010. MENSEN MET HIV In 2011 startte de productie van de doelgroepsite www.levenmethiv.be. De website richt zich in de eerste plaats tot mensen met hiv, maar ook naar hun omgeving en betrokken hulpverleners. De site zal op een laagdrempelige manier (Nederlandstalige) informatie aanbieden over het leven met hiv. De ontwikkeling kadert in de globale keuze van Sensoa om in te zetten op digitalisering en coherente online doelgroepcommunicatie. De noden en behoeften van de doelgroep werden in kaart gebracht en het concept werd ontwikkeld. Vervolgens werden het werkorganisatieplan en een gedetailleerde planning opgesteld. De boomstructuur voor de hoofdnavigatie (voor mensen met hiv) werd uitgewerkt en een blauwdruk van de website bepaalt de grote lijnen per (sub)rubriek. Wat betreft het creëren van inhoud, werden eerst de krijtlijnen voor de inhoudelijke invulling uitgezet. De bestaande informatie over de verschillende thema's werd gebundeld. De interne medewerkers die zullen fungeren als auteurs volgden een cursus rond schrijven voor het web. Ook werd een auteursinstructie ontwikkeld om het redactieproces te vergemakkelijken (o.m. taakverdeling, werkwijze, tekstindeling, schrijfstijl…). Daarnaast creëerden we “persona's”, d.i. concrete typologieën van de bezoekers van de site, die ook gebruikt worden voor de briefing aan het webbureau. Al in december 2011 werden een aantal webteksten geschreven. Voor de technische ontwikkeling werd het webbureau Krimson geselecteerd, op basis van de expertise in Drupal en de ervaring met seksualiteit.be en sensoa.be. De lancering van de site is voorzien voor 1 december 2012. De geplande productie van een Feiten & Cijfers, met actuele informatie over hiv, is tot nader order uitgesteld. Het hele concept zal opnieuw bekeken worden, in het kader van de ontwikkeling van de nieuwe website voor mensen met hiv. Sensoa produceerde, in een oplage van 4.000 exemplaren, de brochure „Bijsluiter‟, een publicatie die mensen met hiv aan de hand van getuigenissen wil ondersteunen bij het innemen van hiv-medicatie. De brochure werd gepromoot via onze verschillende kanalen en verspreid onder de netwerkpartners tijdens een persoonlijke ronde met toelichting. Ondertussen zijn eind 2011 al 1.200 exemplaren van het boekje verspreid. Daarnaast is er ook de mogelijkheid om de publicatie online te raadplegen of te downloaden. De publicatie „Over Leven met hiv‟ werd inhoudelijk herwerkt en in september 2011 herdrukt. Alle netwerkpartners werden op de hoogte gebracht dat de hernieuwde versies beschikbaar zijn. De nieuwe versie is eveneens te raadplegen en te downloaden op de website van Sensoa. In december 2011 werden de Franse en Engelse vertaling opgemaakt. In 2011 verschenen zoals gepland 4 edities van het magazine Sensoa Positief, dat verspreid wordt naar zo‟n 1.600 abonnees: mensen met hiv, hun omgeving, aids referentiecentra (ARC), ziekenhuizen, dokters, bedrijven, andere geïnteresseerden en partnerorganisaties. In elk nummer stond een ander thema centraal: angst en depressie (januari), vrouwen en hiv (april), hiv en ouder worden (juli) en ten slotte disclosure, het meedelen van de serostatus (oktober). Het databestand werd actueel gehouden. De redactieraad kwam 4 keer samen. KWETSBARE MIGRANTEN Het actieterrein kwetsbare migranten stelde een ideefiche op voor de ontwikkeling van een nieuw informatieaanbod rond seksuele gezondheid voor kwetsbare migranten. Het project kreeg de werktitel idriss.eu. Hierbij werd rekening gehouden met suggesties en opmerkingen die we verzamelden in de interviews ter voorbereiding van de Ronde Tafel ( zie verder)

[p. 5 van 20]

en met de mogelijkheden van Sensoa. We willen opteren voor een gedigitaliseerd aanbod waarbij intermediairs een centrale rol spelen. In plaats van algemene brochures te ontwikkelen, willen we zoeken naar tools die intermediairs toelaten informatie over een concreet onderwerp in de taal van de cliënt af te drukken of online samen met de cliënt te raadplegen. In een eerste fase willen we onderzoeken we of, hoe en op welke manier internet en digitale applicaties door intermediairs en migranten gebruikt kunnen worden om de toegang tot informatie te verbeteren. De oorspronkelijke planning werd aangepast om toe te laten eerst een partnerschap op te richten, financiering te vinden en een bevraging te organiseren bij de doelgroep en betrokken intermediairs. Concreet plannen we in 2012 de bevraging en het partnerschap te realiseren. De ontwikkeling van het concept en de voorbereiding van de productie is voorzien voor 2013, zodat de productie kan worden afgerond en de website gelanceerd eind 2014. We hebben intussen een toezegging per mail ontvangen van de Duitse Centrum voor gezondheidsvoorlichting, BzgA (BundesZentrale fur Gesundheitliche Aufklärung) voor een "substantiële financiële bijdrage" aan het project. Na overleg met de afdeling communicatie is beslist om de Russische versie van de brochure 'Uw seksuele gezondheid' helemaal opnieuw te laten vertalen. Hier en daar aanpassingen doen, zou zeer ingewikkeld zijn en de uniformiteit van de tekst in gevaar brengen. Er werden prijsoffertes opgevraagd en het bureau Littera Graphis werd uiteindelijk geselecteerd om zowel de vertaling, de opmaak als de begeleiding van de druk te doen. Doordat we opnieuw vragen kregen naar een Slovaakse en een Bulgaarse versie en het intussen duidelijk werd dat het nieuwe informatieaanbod ten vroegste pas in de loop van 2013 of later beschikbaar zou zijn, is in het kader van de tussentijdse begrotingscontrole een budgetverhoging aangevraagd om beide versies alsnog in 2011 te kunnen realiseren. Dat maakt dat er in 2011 uiteindelijk, naast de Russische, ook nog een Slovaakse en een Bulgaarse versie van de brochure 'Uw seksuele gezondheid' zijn gedrukt. Al deze brochures kunnen intermediairs gratis bestellen via de shop van Sensoa. Sensoa leverde eind juli 2011 een basislijst met de 25 meest courante termen rond het thema seksuele gezondheid aan de Centrale ondersteuningscel voor Sociaal Tolken en Vertalen van het Kruispunt Migratie en Integratie, als bijdrage aan hun online terminologielijst. Kruispunt Migratie en Integratie wil een terminologie-wikipedia maken voor de sociaal vertalers en tolken. Via zo‟n wiki zouden zij dan vertalingen kunnen suggereren voor een lijst van termen. Voorlopig staat dit project echter terug in de koelkast bij het Kruispunt Migratie en Integratie, wegens andere prioriteiten.

[p. 6 van 20]

R 2 METHODIEK- EN MATERIAALONTWIKKELING JONGEREN (0 tot 25 jaar) In het voorjaar 2011 is de laatste hand gelegd aan het Handboek RSV voor leerkrachten uit het secundair onderwijs. De publicatie ervan gebeurde in samenwerking met uitgeverij Garant, en de lancering van het Handboek RSV vond plaats op een studiedag voor een publiek van zo‟n 150 leerkrachten op 29 maart 2011, in de lokalen van het Departement Onderwijs in Brussel. Het handboek is beschikbaar in de boekhandel en via de Sensoa-shop. Via de shop zijn er eind 2011 reeds 348 exemplaren van het Handboek verkocht. GO!, het onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap,heeft via hun ankerpersonen gezondheidsbeleid het handboek geïntroduceerd in hun scholen. Dit jaar werd de productie van een fysieke “assemblagebank” voor didactische materialen verder voorbereid. Het concept is verder verfijnd en de te produceren tekeningen/materialen zijn geïnventariseerd. De definitieve briefing werd tot in detail uitgewerkt en verstuurd naar twee uitgeverijen (Plantyn en Abimo) en twee productiehuizen (Impressant+ en Centrum voor Informatieve Spelen). Er zijn offertes opgevraagd voor het produceren van de basismodule lichaam, voortplanting, seksuele beleving en uiterlijk. De kaderteksten jongeren (algemeen), seksueel grensoverschrijdend gedrag, anticonceptie en jongeren en nieuwe media zijn afgewerkt. Actuele cijfergegevens (Feiten en Cijfers) over abortus en over jongeren en seksualiteit zijn beschikbaar via de website. Het concept Goede Minnaars werd besproken in het licht van een herwerking en een uitbreiding van de doelgroep kinderen en jongeren tot 25 jaar. Er werd reeds een gedetailleerd voorstel uitgewerkt. Delen in bestaande en recente teksten werden aangeduid om in het concept verwerkt te worden. Er werd eveneens een studie gemaakt van recente preventiemodellen die de nieuwe ruggengraat van het concept kunnen worden. Het uitschrijven van de tekst zelf zal gebeuren in 2012. De methodiek van het Vlaggensysteem is verder geïmplementeerd: Opleidingen met de methodiek gaan in stijgende lijn. Er is een groep freelancers opgeleid en ondersteund om de toevloed aan vragen op te vangen; Er zijn artikels voor de vakpers geschreven en verschenen over de methodiek: Kiddo (kinderopvang), Zorgbreed, Welwijs Jeugdcriminaliteit, Alert, Choices (IPPF EN) en een artikel voor TORB (Tijdschrift voor Onderwijs en Onderwijsbeleid - te verschijnen in 2012); In samenwerking met de Nederlandse organisaties MOVISIE en Rutgers WPF was een plan opgevat over het verder ontwikkelen van de methodiek naar twee specifieke groepen: jongeren met een beperking en jongeren met een multiculturele achtergrond. Wat betreft jongeren met een beperking, is er een start gemaakt met het inventariseren van situaties die aanvullende adviezen behoeven. Er is een feedbackgroep geïnstalleerd en een lijst met mogelijke vlaggen opgesteld. De plannen voor een aanpassing van de methodiek naar jongeren met een multiculturele achtergrond zijn door onze Nederlandse partners uitgesteld naar een latere datum. Jeugdwerk: een aangepaste versie van de tekeningen en een handleiding werd in samenspraak met de stuurgroep Jeugd (Steunpunt Jeugd) uitgewerkt. De productie is gepland voor 2012. Daarnaast ontwierpen en pretestten we een online gids voor ouders, zodat zij het Vlaggensysteem kunnen toepassen in de dagelijkse omgang met hun kinderen. De ontwerpbrochure werd van feedback voorzien door 2 focusgroepen van ouders. De tekst werd geredigeerd en opgemaakt als een elektronische brochure, die gelanceerd werd op de Werelddag van de Seksuele Gezondheid op 4 september 2011. MOVISIE zorgt voor een aangepaste versie van de brochure voor Nederlandse ouders in 2012. Sensoa onderzocht op welke manier jongeren actief kunnen worden betrokken bij zijn werking naar jongeren (jongerenparticipatie). De beleidsmedewerker jongeren nam daarom deel aan verschillende events en conferenties. Daarnaast vervulde Sensoa een belangrijke rol bij het werven en het begeleiden van jongeren, met het oog op een actieve participatie van jongeren aan het Safe II onderzoek ( zie verder). Sensoa stuurde een jongere, Thomas Goyvaerts, als vertegenwoordiger naar de jaarlijkse algemene vergadering van het internationale netwerk van jongeren omtrent seksuele en reproductieve gezondheid en rechten, YSAFE. Daarnaast polsten we een groot aantal jongeren om lid

[p. 7 van 20]

te worden van de algemene vergadering van Sensoa – een voorwaarde die onze internationale koepel IPPF oplegt aan al zijn leden. Verder schreven we een vacature uit voor 3 vrijwillige reporters, jonger dan 25, voor de website allesoverseks.be. De selectiegesprekken zullen plaatsvinden in februari 2012. Er werd zoals steeds nauw samengewerkt met studenten om specifieke onderwerpen te laten bestuderen of educatief materiaal uit te werken. Dit jaar werden studenten gezocht om jongerenparticipatie in de werking van Sensoa te evalueren. Ook kregen journalisten in opleiding de kans om medewerkers van Sensoa te interviewen. Tot slot werd een overeenkomst afgesloten met In Petto om participatie van hun jongerenadviseurs in de werking van Sensoa mogelijk te maken. De poster met condoomtips werd herdrukt in een oplage van 2.000 exemplaren. In 2011 werden er 700 exemplaren van de affiche verstuurd. Er werden ook 4.800 pilvergeten-kaartjes (kaartjes in zakformaat waarop de vernieuwde pilvergeten-regel in schemavorm wordt uitgelegd) verspreid. Sensoa werkte, samen met de werkgroep „Over de grens‟, aan de ontwikkeling van een nieuwe educatieve tool over seksualiteit en seksueel grensoverschrijdend gedrag voor jongeren uit het secundair onderwijs, te gebruiken in lessen niet-confessionele zedenleer en godsdienst. In 2011 zijn we daartoe op zoek gegaan naar geschikt beeldmateriaal en is de productie van zowel de educatieve tool als de bijbehorende handleiding inhoudelijk voorbereid. De werkgroep, met medewerkers uit de leerprojecten voor jonge plegers en vormingswerkers, heeft een aantal filmfragmenten geselecteerd uit het aanbod van de Vlaamse Media Maatschappij (VMMa). Er werd een projectsubsidie voor 2012 ingediend bij het Instituut voor de Gelijkheid van Mannen en Vrouwen; eind 2011 ontvingen we bericht dat die ook is goedgekeurd. Er waren intussen onderhandelingen opgestart met VMMA en Playlane over de productie en distributie van het totale pakket; realisatie is voorzien voor 2012, op voorwaarde dat VMMa de beelden rechtenvrij kan aanbieden. De werkmap Goede Minnaars werd niet meer bijgedrukt, maar is sinds eind maart 2011 te downloaden op www.sensoa.be. Daarnaast bleven we de Wereld van Kina ondersteunen in het onderhoud en de actualisatie van de permanente tentoonstellingen Goede Minnaars en 'k Zag 2 beren. We blijven inhoudelijke ondersteuning bieden alsook hulp bij de promotie van publicaties van derden, zowel op vraag als proactief. Voor een overzicht verwijzen we naar Bijlage 1 bij de Voortgangsrapport 2011. MANNEN DIE SEKS HEBBEN MET MANNEN Omdat het draagvlak voor de geplande Bravo-campagne, die homomannen wou feliciteren met de volgehouden inspanningen in condoomgebruik en testgedrag omtrent hiv en soa, op korte tijd onvoldoende kon worden verzekerd, werd zij uiteindelijk niet uitgevoerd, en vervangen door de campagne „Gewoon Doen!‟. 'Gewoon Doen!' ging over condooms en dat het niet evident is om altijd condooms te gebruiken. Met een nieuw lief bijvoorbeeld, waar je compleet verliefd op bent. Of als je geen condoom bij hebt en je helemaal niet verwachtte dat je seks zou hebben die avond. In een stikdonkere darkroom of slaapkamer kunnen condooms wel wat onhandig zijn… Met deze campagne wilde Sensoa de norm van veilig vrijen bevestigen. De eenvoudige en licht humoristische boodschappen vormen een afwisseling op de genuanceerde en soms complexe boodschappen van de vorige campagne, Live Positive. Op Mannenseks.be werd bijkomend extra aandacht besteed aan situaties waarin het soms moeilijk is om condooms te gebruiken. Er werden 5 affiches (4 recto-verso, dus 9 campagnebeelden) ontwikkeld, die werden verspreid bij homohoreca en holebiverenigingen. De affichebeelden werden ook gebruikt voor bannering en advertenties. Daarnaast werden 20.000 condoompochetten van Gewoon Doen! besteld en geleverd. Deze dienden voor verspreiding tijdens evenementen en terreinacties, alsook verzending in fuifpakketten. Ook werden 6.000 stickers van „Gewoon Doen!‟ besteld en geleverd. Verder werd nog standmateriaal ontwikkeld (4 roll-up banners) en een zeildoek dat onder meer werd gebruikt voor de aankleding van de praalwagen van Sensoa tijdens de parade van de Belgian Pride. Eind maart 2011 werd de facebookpagina van Mannenseks.be opgestart. Daarvoor was er reeds een facebookpagina van Live Positive, die nog steeds bestaat. De Mannenseks-pagina werd door 218 personen „ge-liked’. Er waren 156 interacties (iemand die een post leuk vond, of een commentaar gaf of een post deelde). 866 bezoekers van facebook werden toegeleid naar Mannenseks.be. Eind juni 2011 werd voor het eerst een advertentie geplaatst op facebook. De werkwijze via facebook is nog in volle ontwikkeling. Er werden 4 banners aangemaakt van de „Gewoon Doen!‟-campagne, een beeld in vier formaten. Bij wijze van

[p. 8 van 20]

experiment werd geopteerd voor een statische banner. Dynamische banners zijn de standaard op internet, maar kosten meer tijd om te maken. HOMOSAUNA'S - Het project om samen met Ex Aequo een gezamenlijk initiatief uit te werken naar bezoekers van homosauna‟s is opgestart. Bedoeling is een product uit te werken dat rekening houdt met de realiteit dat veel saunabezoekers niet in de mogelijkheid verkeren gedrukte materialen mee te nemen (gehuwde mannen, allochtonen). In Brussel en West-Vlaanderen treffen we bovendien een meertalig publiek. Een concept voor de campagne werd ontwikkeld en voorgelegd aan eigenaars van homosauna‟s. Deze bevraging loopt verder in 2012. Ex Aequo neemt de trekkersrol op zich voor dit project. Doordat hun vacatures voor een algemeen coördinator en een terreinwerker niet ingevuld raakten, maakte de organisatie een moeilijke periode door, wat resulteerde in achterstand in hun planning. Het project is opgestart om samen met Ex Aequo een gezamenlijk initiatief op maat uit te werken voor de club La Démence en zijn bezoekers. Het product houdt rekening met de meertaligheid van het publiek en sluit aan bij de clubcultuur. Daarom werd gekozen voor een aanpak waarbij een safe sex boodschap zonder woorden (condoomgebruik wordt getoond) wordt geïntegreerd in de graphics die geprojecteerd worden rond de dansvloer. De uitvoering van het project en de bevraging van bezoekers van de club omtrent de aanpak is voorzien voor 2012. Sensoa neemt de trekkersrol op zich voor dit project. TAKE CARE WEEK – Dit project in samenwerking met Çavaria vond voor de vierde keer plaats. Tijdens deze week, voorafgaand aan Wereld Aids Dag, werden met de steun van holebiverenigingen en homohoreca, tal van activiteiten georganiseerd die de aandacht vestigen op hiv en oproepen tot solidariteit met mensen met hiv. In 2011 namen er 20 homohorecazaken deel door gebruik te maken van het promotiemateriaal en zamelden ze samen in totaal zo‟n 1.000 Euro in via de Take Care Week spaarpotjes. Daarnaast organiseerden verschillende verenigingen activiteiten, zoals acties met lintjes aan treinstations of condooms in homohoreca. In Brussel zwom Sensoa mee met Swim 4 Life. Op deze activiteit was Sensoa tevens aanwezig met een stand. Ook op het slotfeest van Knitting Against Aids, georganiseerd door het Regenbooghuis, was Sensoa aanwezig. Op 1 december werd er in Brussel een solidariteitsactie gehouden samen met het Plate-forme Prévention Sida. Sensoa had er een stand in het Centraal Station, en verder nam Sensoa deel aan de stationsacties van Çavaria in Leuven, Sint Truiden, AntwerpenBerchem, Gent en Oostende. Er werden flyers verdeeld met uitleg over de actie (oproep voor solidariteit) en rode lintjes. MENSEN MET HIV In het kader van positieve preventie, finaliseerde Sensoa de herwerking en uitbreiding van de handleiding seksuele counseling van mannen die seks hebben met mannen (MSM) uit 2008. De hernieuwde handleiding richt zich niet langer uitsluitend tot MSM, maar heeft ook aandacht voor reproductieve thema‟s en culturele diversiteit. Deze handleiding seksuele counseling van mensen met hiv werd gerealiseerd in samenwerking met het Instituut voor Tropische Geneeskunde, en gedrukt eind 2011. De verspreiding en verdere implementatie naar alle aids referentiecentra (ARC‟s) en gespecialiseerde ziekenhuizen is voorzien voor 2012. In het kader van het Eurosupport 6-project, heeft Sensoa verder gewerkt aan de Training and Resource Package en in het najaar 2011 de verschillende onderdelen (trainer manual, implementation manual, intervention manual en reference guide) verder op elkaar afgestemd en de feedback verwerkt van de coördinerende partner (ITG). Voorts stond Sensoa in voor de informatiedoorstroming naar de projectpartners: er werden twee nieuwsbrieven opgemaakt en verspreid. Contacten met (potentiële) collaborative partners werden onderhouden. Taboe en stigma rond hiv/aids blijven maatschappelijk aanwezig. Er werd een nieuwe solidariteitsaffiche gemaakt die een breed publiek kan aanspreken. Het concept is gebaseerd op sociale netwerksites. De affiche werd verspreid naar alle netwerkpartners en kan ook nu nog besteld worden via de website van Sensoa. KWETSBARE MIGRANTEN Na de pretest van het voorlopige pakket in februari 2011, heeft het expertisecentrum kraamzorg 'Volle Maan' van Familiehulp Brussel een draaiboek geschreven en nieuw materiaal gezocht voor het vormingspakket. Er werd nog 5 maal samengekomen om het draaiboek te bespreken en waar nodig aan te passen. Sensoa hielp ook met het zoeken van materiaal en gaf tips over literatuur die bruikbaar is voor het draaiboek (o.a. uit de leermiddelenbank). Daarnaast is er

[p. 9 van 20]

één overleg geweest, samen met de coördinatoren van Sensoa en het expertisecentrum, om de verdere samenwerking in het subsidiedossier te bespreken.

R3 IMPLEMENTATIE EN DE ONDERSTEUNING VAN IMPLEMENTATIE Er is een ondersteuningsaanbod voor intermediairs bij opzet en uitvoering van door Sensoa ontwikkelde methodieken en materialen, via onder meer het open aanbod en de organisatie van een Training of Trainers (TOT) rond specifieke materialen, en bij de implementatie van gevalideerde concepten en methodieken die externen zelf ontwikkeld hebben. Tijdens de eerste helft van 2011 werd de ToT rond de ouderavonden gepland in functie van de overdracht ervan aan het Vormingscentrum voor Opvoeding en Kinderopvang (VCOK). Hierop waren 6 aanwezigen. Deze TOT werd een 2de maal aangeboden eind augustus 2011. Onze ouderavonden zijn nu volledig overgedragen aan VCOK. Sensoa sensibiliseert intermediairs en biedt coördinatie en coaching bij projecten en interventies die regio-overstijgend zijn en/of waarbij verschillende maatschappelijke sectoren betrokken zijn. Voor een overzicht verwijzen we naar de Bijlage 1 bij de Voortgangsrapport 2011. Alle nieuw ontwikkelde methodieken en materialen van Sensoa bevatten een implementatieplan. Om die implementatie te bevorderen, zijn relevante partnerorganisaties betrokken van bij de aanvang van het ontwikkelingsproces. Sensoa verstuurde in 2011 8 edities van de elektronische nieuwsbrief naar (gemiddeld) 3.300 abonnees. Eind 2011 schakelden we over naar een nieuw technisch platform voor het aanmaken en versturen van de nieuwsbrief (Mailchimp) en zorgden we voor een betere integratie van de inschrijfmogelijkheid via onze website(s). MANNEN DIE SEKS HEBBEN MET MANNEN SAFE SEX ZONE De evaluatie van Safe Sex Zone werd verwerkt tot een evaluatierapport, dat als basis diende voor de discussie over een vernieuwde werking van Safe Sex Zone. Sensoa onderhield ook in 2011 de contacten met alle homohorecazaken in Vlaanderen en Brussel uit en ontwikkelde met het project Safe Sex Zone een aanbod dat afgestemd is op hun noden en mogelijkheden. In 2011 hebben de preventiemedewerkers 40 homohorecazaken bezocht in Vlaanderen en Brussel, waarvan 12 nieuwe zaken. Sensoa ondersteunt de aanwezigheid van kwaliteitsvolle condooms en glijmiddel op waterbasis door een rol op te nemen als tussenpersoon bij de plaatsing van condoomautomaten en in de verkoop van aantrekkelijk geprijsde condooms en glijmiddel voor gratis verspreiding in de homosekshoreca. In 2011 werden 94.000 condooms verkocht aan de homohoreca voor gratis distributie onder de klanten, plus 79.000 zakjes glijmiddel op waterbasis. Er is een pool van vrijwilligers aangelegd en opgeleid, die in het kader van een meer actieve aanwezigheidspolitiek van Sensoa, ingezet worden voor preventieactiviteiten op evenementen, in homohoreca en op holebifuiven. In maart 2011 werd een rekruteringscampagne gestart, waarop 9 personen zich meldden als vaste vrijwilliger voor preventieacties. Sensoa biedt inrichters van holebifuiven en party-concepten preventiemateriaal aan. Bijkomende aandacht gaat naar de Brusselse inrichters van fuiven. In 2011 werden 20 preventiepakketten verstuurd naar inrichters van holebifuiven. Sensoa was opvallend aanwezig tijdens evenementen voor homomannen. Tijdens de Belgian Pride in Brussel (mei) werden 4.000 condooms en 1.000 stickers verdeeld met een ploeg van 30 vrijwilligers. Sensoa had tevens een druk bezochte stand aan het start- en eindpunt van de parade van de Pride. Tijdens de Antwerp Pride (laatste weekend van juni) hebben de preventiemedewerkers 2.000 condooms en 500 stickers verdeeld met een ploeg van 15 vrijwilligers. Sensoa was ook aanwezig op de Rainbowhappning in Oostende en de Pride in Brugge (mei), met een stand en vrijwilligers die condooms en glijmiddel uitdelen. Met Leatherpride (januari) was Sensoa aanwezig op de feestjes, waar 700 condooms werden uitgedeeld. Sensoa adverteerde in de programmamagazines en leverde ook een redactionele bijdrage. Naast de Pride-evenementen werden 14 terreinacties ingericht, in Antwerpen, Brussel en Hasselt. Deze acties bestonden uit het uitdelen van condoompochetten op fuiven, tijdens barrondes of andere feesten. Sensoa maakte een betrouwbare simulatie van de kostprijs van de gratis verspreiding van condooms en glijmiddel op waterbasis in de Vlaamse en Brusselse homosekshoreca. Voor Vlaanderen zou de kostprijs per jaar neerkomen op € 33.300; als daar ook nog Brussel en Wallonië worden aan toegevoegd, dat stijgt het kostenplaatje tot € 54.600. In se is dit een relatief klein bedrag (dat in realiteit overeenkomt met de jaarlijkse medicatiekost van vijf mensen met hiv), doch het is te groot voor Sensoa om te dragen binnen het huidige budget. Bovendien valt te verwachten dat in het eerste jaar

[p. 10 van 20]

homomannen aan het hamsteren zullen slaan, voor gebruik thuis, waardoor de kosten tijdelijk hoger zullen uitvallen. Opvolging Rondetafel Gezondheidscrisis Homomannen Sensoa ondersteunde een aantal nieuwe initiatieven, naast de onderstaande samenwerkingsverbanden die in het kader van de Ronde Tafel zijn geïntensifieerd: Çavaria en Wel Jong Niet Hetero werken in een partnerschap omtrent de seksuele gezondheidsnoden van homomannen en -jongens. Er vonden 3 overlegvergaderingen plaats. Er werd samengewerkt met Çavaria in Take Care Week. Op de Belgian Pride in Brussel deelden Sensoa en Çavaria een opvallende stand. Çavaria richtte, met de ondersteuning van Sensoa, tijdens Take Care Week een interne studiedag in waarin het thema hiv verdiept werd, in functie van te ontwikkelen activiteiten. Sensoa werkte nauw samen met de Roze Huizen (Vlaanderen) en met het Regenbooghuis en Ex Aequo (Brussel) omtrent terreinwerking en homohoreca. Daarnaast werkte één preventiemedewerker elke maandag in Het Roze Huis (Antwerpen) en elke donderdag in Het Regenbooghuis (Brussel), en werkte zijn collega elke donderdag in Casa Rosa (Gent). Sensoa organiseerde 2 overlegmomenten met het Instituut voor Tropische Geneeskunde ITG Hiv & Aids Center en het Helpcenter-ITG en ondersteunt hen bij de ontwikkeling en uitvoering van activiteiten naar homomannen (o.m. nieuwe opties Testen Op Locatie, monitoring hepatitis C). Sensoa ondersteunde een bevraging van de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD). Sensoa zocht respondenten voor een focusgroepgesprek over druggebruik in de gay fetisjscene. Sensoa nam deel aan 4 overlegvergaderingen met de Dienst Toerisme van Stad Antwerpen en Antwerp Pride. Sensoa steunt samenwerking van homohoreca en draagt bij tot de ontwikkeling van een gay marketingplan van de Dienst Toerisme van de Stad Antwerpen. Er is een eerste planning opgemaakt voor de preventie van hiv en soa tijdens (maar ook voor en na) de World Outgames 2013 in Antwerpen. Sensoa nam ook regelmatig deel aan bijeenkomsten van Le Petit Marais (Brussel). De blog voor intermediairs en doelgroeporganisaties omtrent MSM en seksuele gezondheid, die oorspronkelijk voorzien was vanaf 1 oktober 2011, werd uiteindelijk geschrapt uit de planning. JONGEREN Sensoa startte met de voorbereiding van een nieuwe website over RSV voor intermediairs. Er is een concept ontwikkeld met een overzicht van noden en wensen voor het online aanbod aan leermiddelen en methodieken, vormingen,achtergrondinformatie en attendering over RSV. Er werd een algemene bevraging uitgevoerd bij vormingswerkers naar de eigen verwachtingen maar ook die van leerkrachten ten aanzien van een website over RSV. Er ligt eind 2011 een ontwerp en een planning voor die Sensoa moeten toelaten om bij de start van het schooljaar 20122013 een basisaanbod online te hebben. Verder werd de naam voor de nieuwe site vastgelegd: www.seksuelevorming.be. Onder deze domeinnaam is voorlopig relevante content over RSV uit de vroegere sensoa.be site gestript en op een overzichtelijke manier samengebracht. Op die manier blijft een online aanbod over RSV (leermiddelenbank, nieuws en blog, uitleg over RSV, …) gegarandeerd. De website Allesoverseks.be is geactualiseerd, onderhouden en dynamisch gehouden. Daartoe plaatsen we wekelijks drie nieuwsitems en drie nieuwe verhalen en om de twee weken een nieuwe poll en een nieuwe topic. Het forum wordt dagelijks gecontroleerd. Verder twitteren en facebooken we dagelijks vanop de Allesoverseks-account. Er werd ook nieuwe content aangemaakt in de vorm van 100 nieuwe vragen en antwoorden. Hierbij lag de focus op relaties, seks en internet, seksuele technieken en lichaamsbeeld. Er is met behulp van het externe bureau Boondoggle een mobiele versie ontwikkeld van de website www.allesoverseks.be. De 200 populairste vragen op de site zijn herwerkt naar de mobiele versie en staan online sinds februari 2011. M.allesoverseks.be werd in juni 2011 gelanceerd en gepromoot. Er werden hiervoor nieuwe beelden en een promotiefilmpje aangemaakt door Boondoggle. De beelden waren tijdens de zomermaanden te zien op posters op enkele Rock Werchter-campings, waar ook nog 10.000 Allesoverseks.be condooms werden verspreid. Ook een advertentie in Zap-magazine van Joetz, dat op de festivals verdeeld werd, en een banner en button op de Humo-site toonden de beelden. Het spotje werd viraal verspreid en was ondermeer op de Humo-site en de site van het radiostation MNM te zien. Verder was er nog een succesvolle facebookcampagne. In totaal kreeg Allesoverseks meer dan 1 miljoen unieke bezoekers (1.055.126 om precies te zijn) tijdens het jaar 2011, of gemiddeld 88 000 unieke bezoekers per maand. De persoonlijke vragen (gemiddeld 70 per maand) worden dagelijks gedispatched naar het netwerk van CAW's en JAC's. Dit netwerk e-vragen is één keer samengekomen in 2011. Op basis van de noden van de deelnemers is een training

[p. 11 van 20]

aangeboden rond de leefwereld van jongeren. Er verscheen een artikel over Allesoverseks en meerbepaald over de evragenservice in de publicatie „Niet alle smileys lachen. Onlinehulp in eerstelijnswelzijnswerk‟ (Arteveldehogeschool). De Week van de Lentekriebels vond plaats in de periode rond Valentijn (14 februari 2011) en had tot doel diverse actoren die betrokken zijn bij de relationele en seksuele vorming van kinderen en jongeren te sensibiliseren om RSVactiviteiten te organiseren. Thema in 2011 was „verliefdheid‟. Hiertoe werden een persbericht, mailings naar onderwijs en een opiniestuk uitgestuurd. Het materiaal uit het onderdeel 'verliefdheid' van de Werkmap Goede Minnaars kon gratis gedownload worden via de Sensoa website; in totaal werd het pakket 582 maal gedownload. In de loop van 2011 werd al de editie 2012 van de Week van de Lentekriebels voorbereid. Het thema werd bepaald (soa‟s), de activiteiten vastgelegd en een communicatieplan ontwikkeld. Op vraag van partners bood Sensoa diverse vormen van ondersteuning bij de ontwikkeling en implementatie van educatieve materialen (conceptontwikkeling, inhouden, uitwerking materialen, implementatie/distributie). Het kon daarbij gaan om het geven van feedback en advies, het aanleveren van inhouden of om de gezamenlijke ontwikkeling van producten. Verder bood Sensoa proactief ondersteuning aan stakeholders die educatieve materialen voor seksuele gezondheid ontwikkelen. In het voorjaar 2011 werkte Sensoa samen met Technopolis aan de vertaling van de tentoonstelling en het bijbehorend kinderboek „Le Zizi Sexuel‟. Deze interactieve tentoonstelling, „Ik ben op jou‟, voor kinderen vanaf 10 jaar was vanaf september 2011 te zien in Technopolis. Naast het ondersteunen van de vertaling, verzorgde Sensoa een opleiding voor de medewerkers van Technopolis en werd er feedback op de naam, de educatieve show en de leerkrachtenbundel gegeven. Op vraag van uitgeverij De eenhoorn en de auteur werd er inhoudelijke feedback geleverd op het in 2012 te verschijnen informatief boek „Puber tijd‟, voor kinderen vanaf 10 jaar. Sensoa participeerde actief in diverse netwerken. Zelf organiseerden wij bijeenkomsten van zowel het Forum Jongeren, Seks en Relaties als van de Werkgroep Relationele en Seksuele Vorming (RSV) De geplande bijeenkomst van het Forum in juni moest helaas worden afgelast wegens ziekte van de voorzitter, maar werd vervangen door een bijeenkomst eind augustus. Het forum biedt zoals altijd een platform voor debat over een bepaald thema, waarvoor 1 of meerdere experts worden uitgenodigd. De thema‟s die in 2011 werden besproken waren: tienerzwangerschap, condoomgebruik bij jongeren, gendergedifferentieerde programma‟s en prostitutie bij jongeren. In 2011 vond er drie vergaderingen plaats van de Werkgroep Relationele en Seksuele Vorming (RSV). Tijdens deze bijeenkomsten werden de samenwerkingsverbanden tussen de verschillende RSV-partners geëvalueerd en werd een nieuwe samenwerkingsrelatie uitgetekend. Deze vernieuwde samenwerkingsovereenkomsten gaan in vanaf januari 2012, 10 centra voor algemeen welzijnswerk (CAW) gaven reeds aan deze overeenkomsten aan te gaan. Verder werden de planningen van de diverse partners uitgewisseld en werd er feedback gegeven op voorgestelde materialen. Voorts organiseerden wij twee bijeenkomsten van de Feedbackgroep Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag, in het kader van de ontwikkeling van het Raamwerk Seksualiteit en Beleid. Daarnaast participeerden we aan de Commissie Gezondheid van de Vlaamse Onderwijsraad (VLOR) en aan het internationale netwerk van de WHO dat nieuwe standaarden voor RSV heeft uitgewerkt in opdracht van de Wereldgezondheidsorganisatie. In die bijeenkomst werd een implementatiestrategie voor een RSV-beleid besproken. Sensoa heeft ook deelgenomen aan twee bijeenkomsten van de werkgroep RSV vanuit het Vlaams Verbond voor het Katholiek Buitengewoon Onderwijs (VVKBuO). In dat overleg wisselen leerkrachten ervaringen en materialen uit. De producten van het BINSI-project -een project over veilig internet – die Sensoa de voorbije jaren had ontwikkeld in samenwerking met Child Focus- zijn verder geïmplementeerd en het thema zelf is geïntegreerd in het basisaanbod van Sensoa. Er is een samenwerkingsovereenkomst gesloten met Child Focus over de hosting van de zelftesten op Netlog, de methodiek „de Juiste Click‟ en de inhoud van „Clicksafe‟. E-cards, de methodiek die Sensoa had ontwikkeld voor het jeugdwerk, is verspreid en er is ook gepeild naar mogelijke interesse voor een eventuele herdruk. Sensoa is ook lid van de commissie die het nieuwe Europese project van Child Focus begeleidt; Chiild Focus zelf participeert aan de feedbackgroep Seksueel Grensoverschrijdend gedrag. In samenwerking met het Kinderrechtencommissariaat is het dossier jongeren, seks en de wet opgevolgd. Er is een publicatie verschenen, “Jongeren en seksualiteit. Het recht op seksuele gezondheid en ontwikkeling. Visie en Aanbevelingen”, die op 13 mei voorgesteld werd op een hoorzitting in het Vlaams Parlement. Naast parlementairen was ook het werkveld (beleidsverantwoordelijken) uitgenodigd. De argumenten en aanbevelingen uit het dossier vonden

[p. 12 van 20]

ondertussen hun weg naar de pers en naar het geïnteresseerde middenveld. In 2011 heeft het Kinderrechtencommissariaat geen verder initiatief genomen in het dossier over een derdebetalersregeling voor jongeren. Een dergelijke regeling moet vermijden dat ouders ongewild, via de informatie die de mutualiteit hen verstrekt, op de hoogte worden gesteld van doktersconsultaties of labo-onderzoeken van hun kinderen. In samenwerking met de geïnteresseerde partners Ella en het International Center for Reproductive Health (ICRH) van de Universiteit Gent wilden we verkennen welke acties in 2012 of later genomen kunnen worden rond de benaming van het maagdenvlies. Sensoa polste de collega‟s van de Nederlandse zusterorganisatie, Rutgers WPF, om na te gaan in hoeverre zij als taalgenoten open staan voor een nieuwe benaming. Een eerste, verkennend overleg ging uiteindelijk niet door, gezien dit niet als een prioriteit werd opgenomen in de planning van 2012. We stelden, in samenspraak met verschillende sectoren, een raamwerk op dat organisaties kan helpen om een eigen beleid en visie uit te werken rond seksuele gezondheid. Een eerste ontwerp werd ruim verspreid en van feedback voorzien. De Feedbackgroep Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag gaf bruikbare opmerkingen en aanvullingen, en met Child Focus werden een aantal concrete werkafspraken gemaakt voor de verdere ontwikkeling. Op 24 november 2011 vond een tweede bijeenkomst van de feedbackgroep plaats, waar de herwerkte versie van het Raamwerk werd voorgesteld. De definitieve versie, die sectoroverschrijdend is, wordt gelanceerd in 2012. Tegelijk werd op vraag van een sectoroverschrijdende werkgroep Jeugd, Sport, Welzijn en Onderwijs, een voorstel geformuleerd voor het vertalen van het raamwerk naar diverse sectoren en werkvormen. Hierrond werd eind 2011 alvast een akkoord gesloten met het departement Welzijn, voor de vertaling naar 3 sectoren: de kinderopvang en de (semi-)residentiële en ambulante werkvormen van de integrale jeugdhulp. MENSEN MET HIV Extra ondersteuning werd voorzien voor en tijdens de uitzending van het VRT-programma “Hiv +”. Sensoa stond in voor de inhoudelijke ondersteuning van de programmamakers, zowel wat de selectie van programmathema's betreft, de rekrutering van kandidaten als de afgeleide website van het programma. De uitzendingen liepen vanaf 29 augustus 2011 op Eén. Sensoa heeft 8 weken lang extra avondpermanentie voorzien op maandagavond, onmiddellijk na de uitzending, en dubbele permanentie op dinsdag. In totaal registreerden we tussen september en december 59 vragen, expliciet naar aanleiding van dit programma. Sensoa exploreerde de mogelijkheden om met het beeldmateriaal van Hiv+ een nieuwe educatieve DVD te ontwikkelen, voor gebruik in onder meer het onderwijs. Dat idee bleek om een aantal (juridisch-technische) redenen niet haalbaar, maar beelden uit Hiv+ zullen wel geïntegreerd mogen worden de nieuwe website over leven met hiv, die we in 2012 ontwikkelen. KWETSBARE MIGRANTEN De plannen om, samen met een Task Force met een vijftal gemotiveerde medewerkers van onthaalbureaus, een plan op te stellen om voorlichting over seksuele gezondheid een meer prominente plaats te geven binnen de cursus maatschappelijke oriëntatie en het inburgeringsbeleid in het algemeen, hebben we voorgelegd aan de deelnemers van de Ronde Tafel (zie verder). Zowel de onthaalbureaus als het Kruispunt Migratie en Integratie vonden dit geen goede optie. Ze stelden voor om het thema op te nemen binnen de reeds bestaande overlegstructuren en het bestaande uitwisselingsen vormingsaanbod. Het is voor hen niet haalbaar en ook niet erg efficiënt om nog een extra overleg te creëren. Er is een overleg afgesproken met Kruispunt MI begin 2012 om deze samenwerking verder te plannen. Daarnaast werd op de Ronde Tafel afgesproken met het Agentschap voor Inburgering dat Sensoa betrokken zal worden bij de evaluatie van het bestaande lesaanbod en het creëren van het nieuwe curriculum. Deze afspraak werd in december bevestigd per mail en meer concreet zal Sensoa gecontacteerd worden door de personen aan wie deze evaluatie zal worden uitbesteed. RONDE TAFEL KWETSBARE MIGRANTEN - In samenwerking met het International Centre for Reproductive Health (ICRH, Universiteit Gent) en het HIVSAM-project van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITH) organiseerde Sensoa op 25 oktober 2011, iets later dan oorspronkelijk voorzien, een Ronde Tafel Kwetsbare Migranten en Seksuele Gezondheid waarop de belangrijkste stakeholders uit de migratiesector werden uitgenodigd. Bedoeling van de Ronde Tafel was om prioritaire actiepunten op te stellen om de toegang tot diensten voor en informatie over seksuele gezondheid voor kwetsbare migranten in Vlaanderen en Brussel te verbeteren. In samenwerking met bovenvermelde partners werd een voorbereidend dossier opgesteld. Dit dossier was gebaseerd op interviews met

[p. 13 van 20]

belangrijke stakeholders, een online bevraging bij andere stakeholders en een literatuuronderzoek. De bevraging van de stakeholders leverde zeer veel en zeer interessante informatie op. De Ronde Tafel werd uiteindelijk opgesplitst in drie werkgroepen die op hetzelfde moment plaatsvonden. Na deze afzonderlijke werkgroepen kwam iedereen samen voor een afsluitende plenair gedeelte. Daardoor konden in totaal zo'n 60 personen deelnemen, veel meer dan de oorspronkelijk geplande 20. Voor de drie thema's (opvang van asielzoekers, inburgering en reguliere dienstverlening) werden knelpunten opgelijst en concrete aanbevelingen en voorstellen geformuleerd. De belangrijkste conclusie van de Ronde Tafel is dat er nood is aan meer afstemming en coördinatie met betrekking tot toegang tot zorg en informatie inzake seksuele gezondheid voor kwetsbare migranten. Tegelijk stelden we op het einde van de dag vast dat het onderwerp zeer breed en divers is en de noden zeer uiteenlopend. Sensoa zal begin 2012 een initiatief nemen om tot meer afstemming en coördinatie te komen. Het voorbereidend dossier en het verslag kunnen gedownload worden van de dropbox-account van Sensoa: http://dl.dropbox.com/u/48833109/2011j083DossierRondeTafelKwetsbareMigranten.pdf http://dl.dropbox.com/u/48833109/2011j083VerslagRondetafelKwetsbareMigranten.pdf

[p. 14 van 20]

R 4 EVALUATIE VAN INTERVENTIES Indien organisaties dat wensen, kunnen zij een beroep doen op ondersteuning door Sensoa bij de uitvoering van evaluaties van seksuele gezondheidsactiviteiten. In realiteit krijgen wij dergelijke vragen echter zelden of nooit. Wel is het zo dat alle nieuw ontwikkelde Sensoa-materialen en methodieken instrumenten bevatten om de toepassing ervan te kunnen evalueren. Alle vormingen en opleidingen van Sensoa, zowel in open aanbod als incompany, zijn geëvalueerd door zowel de deelnemers als de lesgevers. Deelnemers uit het open aanbod gaven een gemiddelde score van 8,3/10. Voor de incompany vormingen haalden we een gemiddelde score van 8,1/10. De aanvragers gaven daarmee aan tevreden tot heel tevreden te zijn over het verloop en de inhoud van de vorming(saanvraag). In het kader van Sexpert, een grootschalig onderzoek naar seksuele gezondheid en welzijn in Vlaanderen, onder leiding van Prof. Ann Buysse (Universiteit Gent), stond Sensoa in voor de organisatie van het valorisatiewerk. Bedoeling is om een goede uitwisseling van informatie te bewerkstelligen tussen de verschillende onderzoekers die aan het project meewerken en intermediairs die in Vlaanderen actief zijn op het terrein van de seksuele gezondheid. Op die manier fungeert Sensoa als scharnier tussen onderzoeksveld en intermediairs. De informatie uit het Sexpert-onderzoek zal Sensoa de noodzakelijke onderzoeksgegevens verstrekken om zijn activiteiten in de toekomst (nog) beter te onderbouwen. Er vond regelmatig overleg plaats tussen het team (onderzoekers en valorisatiemedewerkers) en de promotoren. Om de informatie tussen de onderzoekers en de intermediairs te bevorderen, werden gebruikersgroepen georganiseerd en periodieke nieuwsbrieven verstuurd. Daarnaast werd in 2011 ook een lezingenreeks georganiseerd. Sensoa werkte ook actief mee aan Sexpert II. Dit onderzoek richt zich naar personen van Marokkaanse en Turkse herkomst en naar holebi‟s. Voor de bevraging van personen van Marokkaanse en Turkse herkomst wordt gewerkt met allochtone interviewers. Sensoa bood actief ondersteuning bij de rekrutering en training van de allochtone interviewers. Ook leverde Sensoa inhoudelijke input bij het opstellen van de vragenlijst voor holebi‟s. Er is voorts gebruik gemaakt van het netwerk wetenschappelijk onderzoek om onderzoeksvraagstukken van Sensoa aan te kaarten. De samenwerking met de verschillende Wetenschapswinkels is verder gezet. De verantwoordelijke van het netwerk wetenschappers werft onderzoeksvragen uit de verschillende actieterreinen van Sensoa om aan te bieden aan de Wetenschapswinkels en aan de masteropleiding gezondheidspromotie van de Universiteit Gent. In de eerste jaarhelft van 2011 werden 4 reeds opgestarte samenwerkingen met studenten verder begeleid in het realiseren van hun masterproef. In de tweede jaarhelft werden nog 2 nieuwe begeleidingen opgestart. We begeleidden Ellen Slachmuylders bij haar onderzoek naar hoe RSV vormgegeven wordt in het Vlaamse onderwijs. Riet Rouvrois onderzocht dezelfde vraag, maar dan in de Brusselse context. We werkten hiervoor samen met CAW Mozaïek. Rouvrois besloot helaas haar onderzoek stop te zetten, maar de kans bestaat dat een andere studente haar werk verder zal zetten. Liesbet Vanneuville werkt aan een onderzoek over het niet-gebruik van anticonceptie bij laag opgeleiden. Tine Vandenberghe onderzoekt de bronnen die allochtone jongeren gebruiken, meer specifiek om bij te leren over relaties en seksualiteit. Anke Ooms rondde haar onderzoek af, dat handelde over de plaats die RSV krijgt in de lerarenopleiding. Tevens werd de begeleiding van Jolien Vos aan de Universiteit Gent opgestart. Zij zal in haar eindverhandeling nagaan hoe Vlaamse huisartsen, als verantwoordelijken voor het medisch dossier en vertrouwd met de hiv-problematiek, zich verhouden ten opzichte van het registreren van risicofactoren ten aanzien van hiv in het patiëntendossier. Tot slot startte een studente met een evaluatie van de website allesoverseks.be. Deze evaluatie bereidt een meer grootschalige evaluatie voor, die Sensoa in 2013 wil uitvoeren. Het Safe II onderzoeksproject - een project onder leiding van het bureau van het Europese Netwerk van IPPF dat gesubsidieerd wordt door de Europese Commissie – is verder ondersteund. In samenwerking met de Universiteit Gent is een kwalitatieve bevraging uitgevoerd bij Vlaamse jongeren die vóór de leeftijd van 15 jaar hun eerste seksuele ervaring hadden. Er zijn 24 jongeren bevraagd door jonge interviewers die door Sensoa getraind werden in kwalitatieve interviewtechnieken. Daarnaast organiseerden we 3 groepsgesprekken, waar in totaal 14 verschillende jongeren aan deelgenomen hebben. Zij voorzagen ons van nuttige reflecties op de uitspraken van de respondenten. Het onderzoeksrapport wordt in februari 2012 gepubliceerd.

[p. 15 van 20]

Sensoa werkte verder aan een dossier dat een stand van zaken van RSV in Vlaanderen geeft, en ook een aantal beleidsaanbevelingen formuleert. Er is beslist om dit dossier te kaderen in de voorbereiding van een strategische denkoefening omtrent RSV in 2012, en het te herwerken tot een SWOT-analyse over RSV in Vlaanderen. In 2012 zal het definitieve document beschikbaar zijn. De voorziene evaluatie van het Boekske Vol Goesting is niet uitgevoerd, mede doordat de beslissing is genomen om te kiezen voor een nieuwe publicatie voor jongeren (Link), die in 2012 gepubliceerd zal worden. De innoverende campagne Live Positive, over de betekenis van hiv in het leven van homomannen vandaag, werd geëvalueerd. 533 respondenten werden bevraagd, via een online enquête en met een vragenlijst in uitgaansgelegenheden voor homomannen. De doelgroep heeft de campagne opgemerkt: 80% van de respondenten gaf aan dat ze de campagne Live Positive op één of meerdere plaatsen had opgemerkt. De campagnematerialen werden vooral opgemerkt tijdens het uitgaan, op internet en/of via advertising in gay magazines. In vergelijking tot de hoge kostprijs en tijdsinvestering, leverde de televisieclip een relatief lage return op. De hoge participatie van de respondenten aan de holebi-subcultuur is tevens een indicatie dat de investering van Sensoa in terreinwerking niet onterecht is. Uit de antwoorden van de respondenten kunnen we concluderen dat de campagne Live Positive door de doelgroep geapprecieerd werd (mediaan beoordeling 7 op 10) en dat de campagneboodschappen begrepen werden. De kernboodschap van de campagne (er is veel hiv onder Vlaamse homo‟s) werd door 63% van de respondenten onthouden. We moeten echter rekening houden met een sterke bias bij deze gegevens, doordat Sensoa de evaluatie zelf uitvoerde. Het is verkieslijk dergelijke evaluaties in de toekomst te laten uitvoeren door een onafhankelijke onderzoeksinstelling. De resultaten van de evaluatie kan u lezen in Bijlage 2 bij dit Voortgangsrapport 2011. In opdracht van de Vlaamse Gemeenschapscommissie werden verdere voorbereidingen getroffen om een peiling uit te voeren naar de noden en behoeften van Brusselse huisartsen. Er wordt in kaart gebracht wat zij als nodig ervaren om als huisarts een bijdrage te kunnen leveren aan de preventie van soa en hiv bij mannen die seks hebben met mannen. Er is een vragenlijst opgesteld, die wordt verspreid onder Brusselse huisartsen in samenwerking met het Huis van de Gezondheid. De gegevens worden verwerkt in een rapport en overgemaakt aan de Vlaamse Gemeenschapscommissie in 2012. . Sensoa ondersteunde de uitvoering van de bevraging van de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD) omtrent druggebruik in de gay fetisj scene. De VAD-bevraging werd intussen afgerond. Sensoa organiseerde ter ondersteuning een focusgroepgesprek en bracht respondenten aan voor diepte-interviews. VAD presenteerde de conclusies in een gezamenlijk overleg en zorgde ook voor een rapport. In het najaar startten we met de voorbereiding voor een bevraging over de informatiebehoeften van personen die nieuw zijn in de fetisj scene.

[p. 16 van 20]

R 5 VORMING EN DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING SENSOA VORMING Er is een relevant aanbod van vormingen rond seksuele gezondheid, zowel in open aanbod als in-company, er verder biedt Sensoa ook consults ter opvolging of voorbereiding van een trainingstraject. Het aanbod is beter afgestemd op de actieterreinen van Sensoa en richt zich exclusief tot intermediairs. Als gevolg daarvan is het concept van de ouderavonden overgedragen aan het Vormingscentrum voor Opvoeding en Kinderopvang (VCOK). Ook enkele freelancers gingen mee over naar VCOK, om de avonden verder te begeleiden. We ondersteunden VCOK in deze overname tot eind juni 2011. De Trainingen of Trainers (ToT) die doorgingen in april en augustus, maakten deel uit van deze ondersteuning. Sensoa zelf organiseerde in het voorjaar 2011 nog 7 ouderavonden, waarmee we in totaal 352 deelnemers bereikten. Open aanbod: Over heel 2011 gingen er 17 opleidingen door (45 dagdelen), waarmee we 320 deelnemers bereikten. In totaal annuleerden we in 2011 15 geplande opleidingen. Met het open aanbod trekken we vooral deelnemers uit het onderwijs aan. Incompany: Over heel 2011 gingen er 128 vormingen (184 dagdelen) door, waarmee we 2.944 deelnemers bereikten. Ook hier is het onderwijs - ook meer en meer het buitengewoon onderwijs - de grootste afnemer. Ook voorzieningen uit de bijzondere jeugdzorg deden meermaals een beroep op Sensoa. De 7 ouderavonden die nog plaatsvonden tijdens het voorjaar 2011, staan als incompany vormingen geregistreerd. Training Of Trainers (ToT): Zoals al vermeld organiseerden we twee ToTs voor het VCOK, in het kader van de overdracht van de ouderavonden. In december 2011 organiseerden we een ToT rond RSV-thema‟s voor de jongerenorganisatie Zin-d‟erin(g). We sloten met hen een overeenkomst, zodat we voortaan hun medewerkers kunnen contacteren om als freelancer vormingen te geven over RSV en het Vlaggensysteem. Aan deze ToT namen 11 personen deel. Voor een volledige lijst van alle vormingen verwijzen we naar Bijlage 1 bij dit Voortgangsrapport 2011. De intentie om een overkoepelende trainershandleiding voor de freelancers uit te werken, is niet gerealiseerd en ook niet weerhouden als een prioriteit in de planning van 2012. De opportuniteit ervan zal opnieuw beoordeeld worden in het kader van de planning 2013. Sensoa besliste om niet langer zelf te investeren in begeleidende materialen bij het Erotisch Koffertje, maar het hele project, inclusief het ontwerp van handleiding, over te dragen aan VMG (Vorming voor mensen met een verstandelijke beperking) en aan de vzw Aditi, twee organisaties die zich richten tot volwassenen met een beperking – één van de groepen die door Sensoa niet langer als prioritair zijn benoemd in het nieuwe strategisch plan. Sensoa heeft, op basis van de ervaringen van het Idriss-project, een nieuwe vorming ontworpen voor intermediairs die werken met kwetsbare migranten om voorlichting over seksuele gezondheid te geven aan deze doelgroepen. De vorming heeft aandacht voor de moeilijkheden die zich voordoen bij de implementatie, niet in het minst omwille van de sociale druk en de gevoeligheid van het thema. Deze vorming is doorgegaan in het open aanbod van Sensoa onder de titel: „Allochtone nieuwkomers relationeel en seksueel voorlichten‟ op 28 februari 2011. We organiseerden op 29 maart 2011 in de lokalen van het departement onderwijs een druk bijgewoonde studiedag rond het nieuwe Handboek Relationele en Seksuele Vorming. Het Handboek RSV is opgezet als een handig, praktisch werkinstrument voor leraars ASO, TSO, KSO en BSO uit het secundair onderwijs om het thema te behandelen in hun lessen. Dit boek bevat de basisinformatie voor de inhouden van de lessen RSV voor eerste, tweede en derde graad, en refereert daarbij ook aan de nieuwe eindtermen. Op de studiedag mochten we 148 aanwezigen verwelkomen. Na de Ronde Tafel over kwetsbare migranten en seksuele gezondheid van 25 oktober 2011 werden de eerste afspraken gemaakt voor de netwerkdag van 2012. Er werd voorgesteld om deze te organiseren eind september 2012. De netwerkdag zal ook functioneren als een follow-up van de Ronde Tafel van 2011, om zodoende een breed platform van organisaties, individuele intermediairs en experts bij dit proces te betrekken.

[p. 17 van 20]

R 6 HET ONDERSTEUNEN VAN MENSEN MET HIV EN HUN INTERMEDIAIRS Sensoa verstrekt informatie en advies aan zowel intermediairs als individuele personen en organisaties. Via het onthaal, de telefonische permanentie en de mailbox [email protected] werden in 2011 583 vragen beantwoord, een aantal dat gevoelig hoger ligt dan de voorgaande jaren. We noteren een procentuele stijging van 20% ten opzichte van 2009 en 15% ten opzichte van 2008. Op deze manier fungeert Sensoa als adviesverstrekker en counselor en neemt een signaalfunctie op of verwijst door op maat (=begeleide doorverwijzing). In 20% van de gevallen ging het om individuele vragen van gespecialiseerde en reguliere intermediairs. 58% van deze vragen bereikte Sensoa Positief via de permanentie 078/151 100 en [email protected]. Een aanzienlijk deel (42%) van de vragen wordt gesteld via het Sensoa Onthaal of in rechtstreekse mails aan de medewerkers. Het blijkt hier voornamelijk om intermediairs of netwerkpartners te gaan die buiten de permanentiekanalen contact nemen. Verder tonen de registratiecijfers dat de gevoerde gesprekken voornamelijk gingen over leven met hiv in al zijn verschillende aspecten. Meer dan vorige jaren was een recente diagnose aanleiding om contact op te nemen met Sensoa. Er waren in 2011 opvallend minder vragen over reizen, wat vermoedelijk te maken heeft met de opheffing van de inreisbeperkingen voor de Verenigde Staten in 2010. Er werden 81 intakegesprekken gevoerd en 86 dossiers opgevolgd, waarvan 50 nieuw zijn aangemaakt. Aan de hand van de individuele casussen detecteert Sensoa noden die een breed maatschappelijk antwoord moeten krijgen. Zo werden in juni 2011 verschillende geanonimiseerde casussen verwerkt in de nota "Hiv en aids en de arbeidswereld". ACTIVITEITEN - Sensoa organiseert activiteiten voor mensen met hiv en hun directe omgeving, bij voorkeur in samenwerking met regionale partners. Een overzicht:

-

-

Aids Candlelight Memorial werd georganiseerd op 15 mei 2011 met als thema "Geraakt door hiv", een vrije hertaling van het overkoepelende thema "Touching Lives" van het Internationale Aids Candlelight Memorial. 100 personen woonden het namiddagprogramma bij in het congrescentrum Elzenveld te Antwerpen. De avondactiviteit kon rekenen op 130 aanwezigen.

-

2 lotgenotenweekends vonden plaats: Het eerste te Blankenberge van 25 tot 27 maart 2011. Er waren 22 deelnemers. De evaluatie van het weekend was unaniem zeer positief. Het open, warme en veilige klimaat bood de deelnemers de kans om zich volledig te kunnen uitspreken over alle aspecten van leven met hiv. Het tweede lotgenotenweekend van 7 tot 9 oktober, ook in Blankenberge, was een samenwerking met Hivsam (een project voor Afrikaanse migranten van het Instituut voor Tropische Geneeskunde). Er waren in totaal 45 deelnemers waarvan 30 personen die voor de eerste keer deelnamen. Het weekend werd unaniem als uitstekend geëvalueerd. De diversiteit onder de deelnemers werd ervaren als een echte meerwaarde.

-

Twee infoavonden vonden plaats in het najaar: op 27 oktober te Antwerpen (met sprekers uit o.a. Instituut Tropische Geneeskunde Antwerpen) met als thema "disclosure" en op 24 november te Gent (met sprekers uit UZ Gent) over "hiv en ouder worden". Verslagen van beide infoavonden zijn ter beschikking voor mensen met hiv en hun intermediairs.

-

Er vonden 24 ontmoetingsmomenten plaats (waaronder 10 hiv-cafés en 4 zomerbijeenkomsten) waarbij lot- en bondgenotencontact centraal stonden als middel van ondersteuning naar mensen die leven met hiv en hun omgeving.

-

4 activiteitenkalenders werden opgemaakt en verspreid via de website, het magazine positief en de aidsreferentiecentra (ARC's).

-

Het actieve profiel op Hivmix, met blog en kalender, kon rekenen op 653 bezoekers.

In 2011 konden al deze activiteiten een totaal van 1.819 bezoekers verwelkomen, waarvan 233 (16%) voor de eerste keer een activiteit van Sensoa meemaakten. Sensoa biedt mensen met hiv vrijwilligersondersteuning, beperkt in tijd en met duidelijke en haalbare doelstellingen (lot- en bondgenotencontacten). In 2011 waren er 188 individuele lotgenotencontacten en 17 langere begeleidingen. De 43 vrijwilligers werden actief bijgeschoold rond de thema's "angst" en "disclosure" en ondersteund in 85 supervisiegesprekken en 12 contactmomenten. 6 nieuwe kandidaat-vrijwilligers werden opgeleid en ingezet vanaf 15 juni. Op basis van de gevoerde functioneringsgesprekken met alle vrijwilligers werden bijsturingen gemaakt in de vrijwilligersopvolging.

[p. 18 van 20]

POSITIEVE PREVENTIE – Het thema positieve preventie en seksualiteit werd geïntegreerd in de gesprekken met cliënten en vrijwilligers. De handleiding seksuele counseling van mensen met hiv werd gefinaliseerd (zie materiaalontwikkeling). De geplande exploratie van de mogelijkheden om seksuele counseling maximaal te integreren in de reguliere werking van andere organisaties is nog niet gebeurd. Sensoa heeft expertise uitgewisseld met externe partners rond het thema positieve preventie en nam onder meer deel aan regionale overlegmomenten van een intervisiegroep van seksuologen. Ten slotte verspreidde Sensoa via een mailing de Franstalige hertaling en vertaling van de brochure 'seks en relaties na de hiv diagnose'. Het thema positieve preventie wordt ook geïntegreerd in de website-in-ontwikkeling levenmethiv.be , onder meer door een rubriek 'seks en relaties' in de hoofdnavigatie. Een systematisch overleg met het actieterrein homomannen werd opgestart en er werd geparticipeerd in het ontwikkelen van nieuwe materialen en thema‟s voor preventiecampagnes. Sensoa promootte het in praktijk brengen van de aanbevelingen over hiv op de werkvloer van de Wereldarbeidsorganisatie en bood vormingen aan rond dit thema. Een beleidsnota "Hiv en aids en de arbeidswereld" werd voorbereid; verspreiding naar de bevoegde overheden is voorzien voor 2012. "Hiv op de werkvloer" was in 2011 het thema in 15 van de 31 incompany vormingen die door Sensoa Positief zijn begeleid. Sensoa is lid van BREACH en nam om de twee maanden deel aan de bijeenkomsten van dit nieuwe netwerk. BREACH wil als bijeenkomst van de Belgische Aidslaboratoria en Aidsreferentiecentra in de eerste plaats de Belgische cohorte (de groep mensen met hiv die in België worden opgevolgd) verder optimaliseren en bestuderen en uiteindelijk bijdragen aan de verbetering van de kwaliteit van de zorgverstrekking. Ook wil BREACH op die manier bijdragen tot een beter gecoördineerd beleid in België. Sensoa was één van de sprekers op het symposium van 30 september 2011 in het museum M in Leuven. Beleidsmedewerker Sandra Van den Eynde verzorgde een bijdrage over de drempels voor het testen op soa. Sensoa is ook medeoprichter van de Working Group on Public Health in de schoot van BREACH. Concreet wordt binnen de werkgroep een congres voorbereid op 28-29 september 2012 over het verbeteren van de hiv-preventie in België. Ook andere doelstellingen willen we via BREACH realiseren. We willen BREACH om steun vragen bij het indienen van een dossier rond nevenwerkingen van hiv-medicatie en terugbetaling van specifieke behandelingen bij het RIZIV. We onderzoeken ook de mogelijkheid om via de BREACH-website specifieke informatie met gespecialiseerde intermediairs te delen. Sensoa ondersteunde en begeleidde een thesisstudente die in opdracht van Sensoa het thema disclosure heeft onderzocht. De eerste voorbereidingen voor een campagne rond disclosure in 2012 werden verdrongen door de plannen voor de nieuwe site voor mensen met hiv, als belangrijkste prioriteit voor 2012. Het thema disclosure zal uitgebreid aan bod komen op deze nieuwe website, onder meer door een rubriek 'praten over hiv' in de hoofdnavigatie. Sensoa Positief fungeerde als Meldpunt voor discriminatie of schending van privacy omwille van hiv/aids, via een samenwerkingsverband met het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding (CGKR). In het kader van die samenwerking zorgt Sensoa voor een opvolging ingeval er daadwerkelijk sprake is van discriminatie. De eerste tussenkomst bestaat daarbij uit het aanbieden van bemiddeling. In 2011 werden er 7 dossiers opgevolgd binnen het Meldpunt Discriminatie. Het gaat hier om typecasussen rond verzekering (1), hiv en arbeid (1), toegang tot zorg (2), schending van de privacy (2) en criminalisering (1). De dossiers rond verzekering, zorg en criminalisering worden (anoniem) meegenomen in de opbouw van dossiers met beleidsaanbevelingen rond deze thema's. Sensoa Positief organiseert tweemaal per jaar een zorgoverleg dat sociaal verpleegkundigen van onze netwerkpartners rond hiv samenbrengt. Dit zorgoverleg komt samen rond inhoudelijke thema‟s die door de deelnemers zelf worden gekozen. Rond deze gekozen thema‟s faciliteert Sensoa een uitwisseling. Verder worden gespecialiseerde intermediairs (ARC) jaarlijks bezocht om het aanbod van Sensoa naar mensen met hiv bekend te maken. Het eerste zorgoverleg van 2011 (april) had als thema "hiv en anderstaligen". Materialen en informatie werden uitgewisseld onder de 10 deelnemers. Het concept en de toekomstige inhoud van de website levenmethiv.be werden voorgesteld tijdens het tweede zorgoverleg van november. Het is de bedoeling dat hiv-gespecialiseerde intermediairs (hiv-artsen, sociaal verpleegkundigen…) het materiaal op de website zullen kunnen gebruiken, printen en meegeven

[p. 19 van 20]

tijdens hun gesprekken met cliënten. Het project werd op veel enthousiasme onthaald. Sensoa ijvert voor de rechten van chronisch zieken binnen het RIZIV (Participatie Observatorium), in samenwerking met het Vlaams Patiëntenplatform. Er is een actief contact onderhouden met het Vlaams Patiënten Platform. Sensoa heeft voorlopig geen verdere actie ondernomen rond het dossier van een mogelijke terugbetaling van seksuele counseling bij mensen met hiv.

[p. 20 van 20]