VOORTGANGSRAPPORT
2012-2013
Foto: Robert Boons, 2012
vzw Forum voor Amateurkunsten Abrahamstraat 13 9000 Gent
2
Voortgangsrapport 2012 -2013
I
nhoud
Strategische doelstelling 1 Het Forum voor Amateurkunsten is een referentie op het vlak van kennis en informatie over amateurkunsten ................................................................................... p. 8 OD 1.1. Het Forum heeft een kennisgestuurde werking en dienstverlening ................................. p. 8 OD 1.2. Het Forum deelt opgedane kennis via interne en externe communicatiekanalen .......... p.14 Strategische doelstelling 2 De amateurkunstenorganisaties zijn onderling en samen met het Forum sterke partners voor elkaar .................................................................................................... p. 18 OD 2.1.Via het Forum is er gestructureerd overleg tussen de landelijke Amateurkunstenorganisaties ....................................................................................... p. 18 OD 2.2. Het Forum stelt zich dienstverlenend op ten aanzien van de sector................................ p.23 OD 2.3. Het Forum stimuleert kwaliteitszorg binnen de sector .................................................. p.26 OD 2.4. Het Forum is een professionele organisatie met een kwalitatieve werking ..................... p.28 Strategische doelstelling 3 De amateurkunstensector is een volwaardige partner in een stevig netwerk van aanverwante sectoren .................................................................................................. p.32 OD 3.1. Het Forum bouwt haar netwerk met aanverwante sectoren verder uit met het oog op samenwerking, kennisdeling en gemeenschappelijke visieontwikkeling ......................... p.32 Strategische doelstelling 4 De amateurkunstensector profileert zich als één herkenbaar en kwalitatief geheel ................... p.45 OD 4.1. Het Forum coördineert afstemming en samenwerking tussen de landelijk erkende amateurkunstenorganisaties ........................................................................................ p.45 OD 4.2. Het Forum draagt een wezenlijk steentje bij om te komen tot een duurzame en ecologische leefomgeving ............................................................................................. p.46
3
Voortgangsrapport 2012 -2013
Strategische doelstelling 5 De sector is op de hoogte, anticipeert en reageert op beleidsmaatregelen die amateurkunstenaars aanbelangen ............................................................................... p.49 OD 5.1. Het Forum is op de hoogte van het reilen en zeilen in de culturele sector door participatie aan diverse advies- en overlegorganen ...................................................... p.49 OD 5.2. Het Forum verdedigt de belangen van haar achterban op verschillende niveaus ............ p.50 OD 5.3. Het Forum onderhoudt een netwerk op lokaal niveau en stimuleert de gemeentes om een gevarieerd en degelijk amateurkunstenbeleid te voeren ................................... p.54 OD 5.4.Het Forum stimuleert extra repetitie- en ateliermogelijkheden voor amateurkunstenaars ..................................................................................................... p.58
Transversale doelstelling 1 Het diversiteitsdenken is inherent aan onze sector. Daarbij neemt het Forum een voorbeeld- en signaalfunctie op .................................................................................... p.61
4
Transversale doelstelling 2 De amateurkunstensector en het werkveld zijn bekend bij een zo breed en gediversifieerd mogelijk publiek ................................................................................... p.68
Voortgangsrapport 2012 -2013
I
nleiding
Amateurkunsten zitten in de lift. Het grootschalig onderzoek ‘Amateurkunsten in Beeld Gebracht’, waaruit blijkt dat één op drie Vlamingen regelmatig kunst beoefent, behoudt zijn actuele waarde. Amateurkunstbeoefening barst van diversiteit; kunst wordt beoefend van jong tot oud, in zeer diverse verbanden, alleen of in groep, gebruik makend van een verscheidenheid aan kunstvormen, over tal van kruisbestuivingen tot interdisciplinair werken... Amateurkunsten in Vlaanderen staan voor een enorm cultureel kapitaal dat erkenning verdient, van de amateurkunstenaars zelf, van de omgeving en van overheden en beleidsmakers op alle niveaus. Centrum voor Beeldexpressie, Creatief Schrijven, Danspunt, Koor&Stem, KUNSTWERKT, Muziekmozaïek, OPENDOEK, Poppunt en Vlamo: de negen amateurkunstenorganisaties (AK’s) die Vlaanderen rijk is nemen de hoofdrol in het stimuleren, ondersteunen en zichtbaar maken van de vele dynamische, artistieke praktijken uit het amateurkunstenveld. Zij geven elk een eigen invulling aan hun opdracht, die sterk gelinkt is aan de discipline waar ze voor staan. Highlights en evenementen binnen de disciplines alsook crossovers volgen elkaar in sneltempo op en getuigen van de dynamiek van de sector. Het Forum voor Amateurkunsten wil uitwisseling, samenwerking en samenhang tussen de AK’s stimuleren. Het Forum wil op vele terreinen een verbindende rol opnemen, wil amateurkunsten uitdragen, de belangen van de sector behartigen, expertise verder onderbouwen, aan visieontwikkeling doen, de brede en zeer diverse praktijken waar amateurkunsten voor staan benoemen en de maatschappelijke waarde ervan duiden.
Voortgangsrapport 2012 -2013
5
De Week van de Amateurkunsten (WAK) is dé manier bij uitstek om amateurkunsten bij een breed publiek in de picture te krijgen en betrokken stakeholders te engageren als ambassadeurs van amateurkunsten. De WAK kleurt dit jaar groen. Van 26 april tem 5 mei worden overal in Vlaanderen en Brussel activiteiten en evenementen opgezet rond het thema Natuurtalent.
Op het openingsfeest van de WAK op zaterdag 27 april 2013 in de Plantentuin van Universiteit Gent wordt door minister Joke Schauvliege de tweede winnaar van de Vlaamse Cultuurprijs voor Amateurkunsten bekend gemaakt. Een niet te missen evenement! Amateurkunst zit zo ruim verspreid dat we heel wat aanverwante sectoren raken. De vele raakvlakken met naburige sectoren maken dat we inzetten op stevige relaties, samenwerking, afstemming en uitwisseling. Kunsten, erfgoed, circus, jeugd, onderwijs, sociaal-cultureel volwassenenwerk, lokaal cultuurbeleid... vormen belangrijke terreinen waar we via diverse partnerships acties uitzetten over beleidsdomeinen heen. Een terugblik naar 2012 levert een rijk gevulde rapportage op. ‘Mijn Kunst Is Top’ bracht amateurkunst op ludieke wijze in de openbare omroep. Met ‘De Kunstzinnige Vingerafdruk van je Gemeente’ inspireerden we partners uit het lokaal cultuurbeleid om op amateurkunst in te zetten. In de publicatie SPEEL*GOED - die verder verspreid werd via workshops - wordt amateurkunst een tool om rond cultuureducatie aan de slag te gaan. De Week van de Amateurkunsten zette met het thema ‘Homemade’ heel Vlaanderen aan tot actieve kunstbeoefening. Een neerslag van al deze activiteiten lees je doorheen dit voortgangsrapport. In 2013 - het tweede jaar van de nieuwe beleidsperiode - werken we verder aan de strategische doelstellingen van de meerjarenplanning 2012-2016. We continueren wat op de rails staat en werken verder aan een stevige basis om in de komende jaren amateurkunsten verder op de kaart te zetten en nieuwe projecten te lanceren. In 2013 zetten we in op vele sporen. In opdracht van de Vlaamse overheid voert HIVA/KULeuven onderzoek naar verenigingsvormen binnen amateurkunsten ; de sector reflecteert mee over de onderzoeksvragen en werkt mee aan een ruim opgezette ledenbevraging. In samenwerking met Socius en De Ambrassade voeren we een onderzoek naar toekomstige maatschappelijke trends en ontwikkelingen die een invloed hebben op amateurkunst-, jeugdwerk- en sociaal-culturele praktijken. In 2013 lanceert het Forum haar engagementsverklaring etnisch-culturele diversiteit. Na gesprekken met de sector geven we aan hoe wij als steunpunt amateurkunstenaars en -verenigingen, de amateurkunstenorganisaties, partners, overheden en publieke opinie mee willen bespelen en laten bijdragen tot interculturaliteit. Amateurkunst in Vlaanderen kent een enorme diversiteit in disciplines en praktijken, in leeftijd, geslacht, achtergrond,... van beoefenaars, maar rond etnisch-culturele diversiteit ligt nog een grote uitdaging. We willen hier in de huidige beleidsperiode sterk op inzetten en in samenwerking met geknipte partners de sector warm maken voor actie op dit front. De nieuw samengestelde lokale gemeentebesturen willen we sensibiliseren rond de plek van amateurkunsten in het lokaal cultuurbeleid. ‘De Kunstzinnige Vingerafdruk van je Gemeente’ wordt aan alle nieuwe Schepenen van Cultuur bezorgd en we drukken op toegankelijke infrastructuur. Bijzondere aandacht gaat naar de stedelijke context. We gaan in overleg met Circa, Fameus en Zinnema om uitwisseling en afstemming binnen de grootsteden te realiseren.
6
We zetten in op internationale netwerking ; we willen expertise, ervaringen en bevindingen uit onderzoek delen met partners uit verschillende Europese landen. Amateo (European Network for Active Participation in Cultural Activities) vormt hiervoor het geschikte netwerk, met in augustus een congres rond het thema ‘The New Amateur’.
Voortgangsrapport 2012 -2013
Om onze doelstellingen waar te maken bogen we op een vernieuwd team. In 2012 verliet Kaat Peeters het Forum, sinds september neemt Bieke Vanlerberghe haar job over. Door het vertrek van Frauke Seynnaeve eind 2012 en de langdurige afwezigheid wegens ziekte van Liesbet Termont, zoeken we versterking. Begin 2013 worden twee nieuwe stafmedewerkers aangeworven. Daarnaast waren vele vrijwilligers en een aantal stagiairs actief in het Forum. Gaëlle Brackez, Rilke Broekaert en Eveline Masquelier liepen stage in 2012. De opbouw van dit document is overigens nieuw. Op vraag van de overheid schrijven we deze keer geen afzonderlijk werkingsverslag en een daarop volgend jaarplan, maar integreren we beide documenten in het zogenaamde voortgangsrapport. Dit rapport volgt de indeling en opbouw van het Jaarplan 2012. Handig eigenlijk, want op die manier zien lezers in één oogopslag wat het voorbije jaar is gerealiseerd en aansluitend hoe we in de nabije toekomst verder timmeren aan de weg.
7
Voortgangsrapport 2012 -2013
S
trategische doelstelling 1 Het Forum voor Amateurkunsten is een referentie op het vlak van kennis en informatie over amateurkunsten
OD 1.1. Het Forum heeft een kennisgestuurde werking en dienstverlening
Het Forum initieert, analyseert en ontsluit onderzoek omtrent actieve cultuurparticipatie REALISATIE 2012 1.1.1
Voor de tweede maal op rij werden thesisonderwerpen uit de sector verzameld en gebundeld overgemaakt aan de Wetenschapswinkel en 35 onderzoekers uit 8 verschillende universiteiten en hogescholen. Door proactief te handelen willen we thesisstudenten gericht inspireren en streven naar resultaten die er toe doen voor de sector.
8
In 2012 werden volgende onderzoeksvragen verspreid: • CRM-systeem en doelgroepenwerking (OPENDOEK) • Uitgaven en inkomsten van amateurtoneelgroepen (OPENDOEK) • De ontwikkeling van een merkenbeleid voor het steunpunt theater (OPENDOEK) • Kunsteducatie voor de disciplines fotografie, film en multimedia (Centrum voor Beeldexpressie) • Ontzuiling van het lokale amateurkunstenveld (Forum voor Amateurkunsten) Zowel voor de vragen van OPENDOEK als de vraag van het Centrum voor Beeldexpressie toonden studenten interesse. Onderzoek loopt. De resultaten worden in 2013 verwacht.
Voortgangsrapport 2012 -2013
In de zomer vonden constructieve gesprekken plaats tussen het Forum en Hilde Maelstaf van Artesishogeschool. In het kader van het opleidingsonderdeel ‘onderzoeksvaardigheden’ wordt gewerkt met een leeronderzoek. Een samenwerking met het Forum voor Amateurkunsten kon deze doelstelling helpen verwezenlijken. De centrale vraagstelling was gericht op het verkrijgen van inzicht over de wijze waarop de verenigingen voor amateurkunst de lokale (gemeentelijke) steun ervaren en over hun betrokkenheid in het beleid. Helaas is hier voor 2012 nog niets concreet uit de bus gekomen. Daarnaast werden eindwerken die betrekking hebben op amateurkunsten, een deeldiscipline of flankerende randvoorwaarden ontsloten via www.amateurkunsten.be/onderzoek. ACTIE 2013 1.1.1. Aangezien het gericht verspreiden (via de Wetenschapswinkel en eigen contacten aan hogescholen en universiteiten) van mogelijke thesisonderwerpen succesvol blijkt te zijn, herhaalt het Forum deze inspanningen. We vragen de negen amateurkunstenorganisaties rond welke onderwerpen zij graag studenten aan het werk zetten. Het Forum zelf zoekt studenten politieke en sociale wetenschappen die op zoek gaan naar de plaats van ‘amateurkunsten’ in de gemeentelijke meerjarenplannen. Verder onderzoekt het Forum op welke manier het hoger onderwijs ten dienste kan staan van de amateurkunstensector (bv. signaleren wanneer studenten een eindverhandeling maakten rond een aspect dat gelinkt is aan amateurkunsten). Relevante eindwerken krijgen een plaats op de website van het Forum.
REALISATIE 2012 1.1.2. Het Forum zette continu in op kennisvergaring. Dit door documentatie te verzamelen (bv. door de aankoop van interessante lectuur zoals ‘Niet de kers op de taart’ van Bart Caron, ‘De jeugd van tegenwoordig’ van Pedro De Bruyckere en ‘Amateur en professional in de beeldende kunst’ van o.a. Willem Elias) , deelname aan studiedagen (zie verder) en gesprekken met overheden, zowel op Vlaams, provinciaal als lokaal niveau. ACTIE 2013 1.1.2. Het Forum voor Amateurkunsten blijft inzetten op permanente kennisvergaring en ontsluiting. Dit zowel via studiedagen, gesprekken met partnerorganisaties of overheden, doornemen van relevant onderzoek, het uitbreiden van onze documentatiebank, enz.
REALISATIE 2012
Voortgangsrapport 2012 -2013
9
1.1.3. Het Forum hield haar contacten met de Universiteit Gent – vakgroep Sociologie ondermeer warm via contact met onderzoeker Dries Vanherwegen. Die werkte in 2012 verder aan een doctoraat rond ‘amateurkunsten als katalysator tot maatschappelijke participatie’. De specifieke focus op amateurkunsten die eigen was
aan de initiële onderzoeksvraag, is intussen wel afgezwakt, maar er blijft nog één relevant artikel omtrent de factoren die deelname aan amateurkunst beïnvloeden. Verder verdiept Dries Vanherwegen zich in onderzoek over kunst- en cultuureducatie. Wanneer hier interessante linken inzitten voor onze sector, worden we op de hoogte gehouden. ACTIE 2013 1.1.3. Het Forum blijft de werkzaamheden van Dries Vanherwegen (auteur ‘Amateurkunsten in Beeld Gebracht’) volgen. Eind 2013 komt de onderzoeker met de resultaten van zijn doctoraat naar buiten. Hoewel de specifieke focus op amateurkunst niet werd weerhouden maar vervangen door o.a. kunsteducatie kunnen hier bruikbare resultaten inzitten voor onze sector.
REALISATIE 2012 1.1.4. Begin april kregen we van het Agentschap Sociaal Cultureel Werk bericht dat het HIVA KULeuven, o.l.v. Caroline Gijselinckx, onderzoek zou starten naar (nieuwe) verenigingsvormen binnen amateurkunsten. Doel van dit onderzoek is meer zicht krijgen op hedendaagse amateurkunstenverenigingen, de wijze waarop ze evolueren en hoe ze ondersteund worden. We willen immers alert blijven voor wijzigende behoeftepatronen en fundamentele maatschappelijke veranderingen. De focus van het onderzoek ligt niet enkel op de klassieke vzw’s, maar ook feitelijke verenigingen, lossere (artistieke) samenwerkingsverbanden, ad hoc initiatieven, clubs, bands en startende verenigingen,… De zomer van 2012 stond vooral in het teken van literatuurstudie en documentanalyse. Vanaf het najaar werd de betrokkenheid van de amateurkunstenorganisaties en het Forum verhoogd. D.m.v. twee focusgroepbijeenkomsten kregen de vragenlijsten definitief vorm en werden de nodige contactgegevens om online te enquêteren verzameld. ACTIE 2013 1.1.4. Het Forum blijft enthousiaste partner in het onderzoek naar verenigingsvormen in amateurkunsten. Zo willen we een constructieve bijdrage leveren voor het finetunen van de onderzoeksvragen, mee de vragenlijsten wijd verspreiden en tussentijdse feedback geven. We kijken verwachtingsvol uit naar het eindrapport van dit onderzoek. Met het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk worden afspraken gemaakt over het bekend maken en verspreiden van de resultaten. Dit kan onder de vorm van een publicatie zijn, een informatiemoment en/of een persconferentie.
10
REALISATIE 2012 1.1.5. De behoefte aan Europese dataverzameling blijft. Tot op heden is er te weinig vergelijkbaar cijfermateriaal om zicht te krijgen op de omvang en impact van amateurkunsten in de omliggende landen.
Voortgangsrapport 2012 -2013
Deze vraag wordt ter harte genomen door Amateo. Tijdens het zomercongres in juni 2012 kregen zowel prof. John Lievens (UGent) als Andries van den Broek (Sociaal Cultureel Planbureau Nederland) een forum om het belang van onderzoek en vergelijkbaar cijfermateriaal uit de doeken te doen. De toehoorders konden reeds aangeven of in hun land al dan niet relevant onderzoek naar kunstbeoefening is gevoerd. Dit legde het fundament voor een tweede bijeenkomst in Novigrad. In een aparte werkgroep kwamen een viertal onderzoekers (waaronder John Lievens en Andries van den Broek) samen met als opzet: het stimuleren van vergelijkbaar kwantitatief onderzoek. Hiervoor Europese middelen vinden is geen sinecure aangezien Europa vooral inzet op zichtbare projecten. Kroatië zou wel met eigen middelen willen investeren in een nationaal representatief onderzoek naar analogie met Vlaanderen en Nederland. ACTIE 2013 1.1.5. Het Forum blijft pleitbezorger van pan-Europese dataverzameling. Met de medewerking van prof. John Lievens (B) en prof. Andries van den Broek (Nl), hoopt Amateo aan te zetten tot kwantitatief en representatief onderzoek dat vergelijkbare resultaten kan opleveren vanuit verschillende Europese landen. ‘Amateurkunsten in Beeld Gebracht’ blijft het inspirerende voorbeeld om te komen tot pan-Europees onderzoek. Samen met onze partners binnen het Amateo-netwerk onderzoeken of er Europese subsidies voor handen zijn of welke andere internationale fondsen kunnen worden aangewend om dit financieel mogelijk te maken.
Het Forum is een partner voor de overheid inzake gegevensverzameling REALISATIE 2012 1.1.6. Op het DOL van november 2012 werden de gevoeligheden omtrent gegevensverzameling, in aanwezigheid van Sarah Beernaert, aangekaart. Het is nl. geen evidentie om de gegevensverzamelingstabel accuraat in te vullen, vooral omdat de werking als dienstenorganisatie, eerder dan als ledenorganisatie, te weinig tot zijn recht komt in het huidige sjabloon. De sector meent dat cijfermateriaal belangrijk is, maar de gegevensverzameling moet bij voorkeur zowel voor de overheid als voor de eigen organisatie relevant zijn. Daarom is de sector vragende partij om het geheel te evalueren en bij te sturen. In 2012 houden de directeurs bij waar de tekortkomingen/moeilijkheden zich situeren en welke gegevens in het verzamelblad ontbreken. In overleg met het Agentschap zal in 2013 een werkgroep worden opgestart om te komen tot een geoptimaliseerde gegevensverzameling. ACTIE 2013
Voortgangsrapport 2012 -2013
11
1.1.6. Uit sectoroverleg is nog maar eens gebleken dat de huidige manier van gegevensverzameling onvoldoende aansluiting vindt bij de realiteit. De directeurs van
de amateurkunstenorganisaties werden begin 2012 gevraagd om de knelpunten in het gehanteerde verzamelblad te inventariseren. Op basis daarvan, en rekening houdende met de evoluties binnen aanverwante sectoren (bibliotheken, erfgoed, sociaal-cultureel werk) zal vanuit een werkgroep bestaande uit het Agentschap, het Forum en vertegenwoordigers uit de sector, hopelijk voor het einde van het werkjaar een bijgewerkt model worden voorgesteld.
REALISATIE 2012 1.1.7. Zie 1.1.6. ACTIE 2013 1.1.7. Zie 1.1.6.
Het Forum verzamelt kennis en doet aan visieontwikkeling, mede door beroep te doen op expertise van deskundigen REALISATIE 2012 1.1.8. Via diverse overlegplatformen en netwerkmomenten werd op verschillende terreinen rond een aantal thema’s informatie doorgesluisd naar de sector amateurkunsten, gingen we in overleg met partners, werden standpunten ontwikkeld en werd belangenbehartiging opgenomen. Het ISOC en de Verenigde Verenigingen zijn hiertoe ideale platformen om materie zoals (de implementatie van) nieuwe geluidnormwetgeving, e-vzw, wetgeving op overheidsopdrachten op te volgen en doorstroming te laten vinden naar de sector amateurkunsten. ACTIE 2013 1.1.8. In overlegplatformen en netwerkkanalen worden topics zoals regelgeving m.b.t. geluidsnormen, de e-vzw, de wetgeving op de overheidsopdrachten,... besproken, wordt aan visieontwikkeling gedaan en worden standpunten ingenomen in overleg met de sector.
REALISATIE 2012
12
1.1.9. De evoluties aangaande de Vlaamse Kwalificatiestructuur werden van dichtbij opgevolgd. Onder coördinatie van het Departement CJSM, werkte het Forum voor Amateurkunsten mee aan een beschrijving van de beroepencluster ‘cultuureducator’ en een competentieprofiel ‘begeleider van kunstbeoefenaars’. De vraag van de amateurkunstensector naar meer houvast dateert al van enkele jaren terug. In 2008 schoof de sector ‘valorisatie van de sociale component’ en ‘valorisatie van artistieke component van kunstbeoefening’ naar voor als speerpunten. Op die manier streven we naar meer erkenning voor de impact, troeven en eigenheid van amateurkunsten.
Voortgangsrapport 2012 -2013
Met de wetgeving omtrent de Vlaamse Kwalificatiestructuur (een raamwerk om profielen in te schalen), werd dit opnieuw hot topic. Een functieprofiel voor de begeleider van kunstbeoefenaars heeft een maatschappelijke relevantie en dit mag meer zichtbaar worden gemaakt. Op 6 maart werden Kaat en Elke als één van de stakeholders voor het eerst geïnterviewd door Tempera, het onderzoeksbureau aan wie de opdracht werd uitbesteed. Nadien gaven wij via verschillende klankbordgroepen (3x in het voorjaar van 2012) feedback op de werkdocumenten die Tempera voorbereidde. Op 5 november stelde Tempera haar onderzoeksresultaten voor aan de brede cultuureducatieve sector en belangstellenden uit het deeltijds kunstonderwijs. Het eerste luik beschrijft wie de cultuureducator is, en hoe die zich op bepaalde assen positioneert. Wie behoort tot eenzelfde beroepencluster en waar liggen de accentverschillen. Deel twee gaat dieper in op het competentieprofiel van een ‘begeleider van kunstbeoefenaars’ (denk bv. aan regisseurs, dirigenten, dans- of schrijfdocenten). Dit rapport, met helder geformuleerde competenties, is een interessante leidraad om vorming en opleiding bij te schaven of als aanknopingspunt voor het HR-beleid. Bovendien is het document een stevige basisreferentie om het competentieprofiel ‘begeleider van de kunstbeoefenaar’ in te schalen in de Vlaamse Kwalificatiestructuur. ACTIE 2013 1.1.8. Het was de expliciete wens van minister Schauvliege om met het document van Tempera verder aan de slag te gaan. De amateurkunstensector neemt zich voor werk te maken van de opmaak van een beroepskwalificatiedossier ‘begeleider kunstbeoefenaar(s)’. De procedure wordt in het voorjaar 2013 gestart. Op middellange termijn is het mogelijk dat onze sector ook haar schouders zet onder een beroepskwalificatieprofiel ‘kunstbeoefenaar’. De maatschappelijke relevantie van dit profiel is enorm ; belangrijk is wel dat een ruime beschrijving gehanteerd wordt. Of en hoe wij vanuit amateurkunsten dit profiel ontwikkelen is materie voor het sectoroverleg. Verder blijft het Forum de evoluties i.h.k.v. de Vlaamse Kwalificatiestructuur goed opvolgen. Ook de link met het decreet EVC (Eerder/Elders Verworven Competenties) wordt indachtig gehouden. We houden de sector op de hoogte van de ontwikkelingen rond het EVC-beleid en het mogelijks accrediteren van competenties n.a.v. het aankomend decreet.
13
Voortgangsrapport 2012 -2013
OD 1.2. Het Forum deelt opgedane kennis via interne en externe communicatiekanalen
Het Forum verleent advies aan kunstbeoefenaars, lokale besturen, provincies, ... Indien nodig wordt doorverwezen REALISATIE 2012 1.2.1. Bestaande subsidielijnen werden ontsloten via de website www.amateurkunsten.be/subsidiewijzer. Deze informatie werd regelmatig gecontroleerd en geactualiseerd. Het Forum ging ook proactief op zoek naar nieuwe subsidielijnen en -kanalen om ze via nieuwsbrieven (ForumFlash) en gerichte mailing te ontsluiten. Mehdi Maréchal lichtte o.a. subsidiëring vanuit het participatiedecreet toe op het sectoroverleg amateurkunsten. ACTIE 2013 1.2.1. We actualiseren de subsidiewijzer en houden de sector op de hoogte van (nieuwe) subsidiekanalen via het sectoroverleg en via de ForumFlash. O.a. subsidielijnen binnen sociale innovatie en creatieve industrieën en het aankomend programma Creative Europe 2014-2020 worden bekendgemaakt aan de sector.
REALISATIE 2012 1.2.2. Op vraag van één of meer amateurkunstenorganisaties schrijft het Forum voor Amateurkunsten kant en klare artikels die ze vrijblijvend kunnen opnemen in hun tijdschrift, nieuwsbrief of website. Over e-vzw of de wetgeving op de overheidsopdrachten werd niet onder de vorm van een artikel bericht. Het bestaan van de e-vzw (waardoor het mogelijk is om de oprichtingsakte voor een vzw elektronisch neer te leggen) werd onder de aandacht gebracht op de studiedag ‘Eigentijdse Hints om je Bestuur te Optimaliseren’ (zie 3.1.13). De wetgeving op de overheidsopdrachten werd reeds eerder onder de loep genomen tijdens het DOL van 18 oktober 2011. Toen bleek dat nieuwe Koninklijke Besluiten klaar zouden zijn medio 2012. In april werd onze sector op de hoogte gebracht van de wijzigingen. Midden december vond een volgend -langverwachtoverleg over concretisering van onze ondersteuningsvragen plaats met de verantwoordelijken van de Vlaamse overheid i.v.m. overheidsopdrachten. Het Forum kon hier helaas niet zelf aan participeren, maar bleef op de hoogte van de recente ontwikkelingen via de Verenigde Verenigingen.
14
Artikels die wel werden aangeleverd aan de sector zijn: ‘Als het iets meer mag zijn dan een éénmalige opstoot van groen bewustzijn’: een interview met Low Impact Man Steven Vromman over ecologie en duurzaamheid in relatie tot kunst en cultuur. Muziekmozaïek en Danspunt publiceerden dit artikel in hun tijdschrift. Het artikel ‘Een gemeente in transitie houdt haar amateurkunstenaars in beweging’ over inspraak in het lokaal cultuurbeleid (november 2011) werd nog in 2012 gepubliceerd in de tijdschriften van OPENDOEK en Vlamo.
Voortgangsrapport 2012 -2013
ACTIE 2013 1.2.2. We bekijken of de sector nood heeft aan overkoepelende thema-artikels die opgenomen kunnen worden in diverse tijdschriften of andere communicatiedragers. Eén ervan kan gaan over de onderzoeksresultaten rond amateurkunstenverenigingen. Een tweede artikel zal tot stand komen i.s.m. de erfgoedsector en gaat over de link tussen amateurkunsten en erfgoedexpertisecentra.
Het Forum onderhoudt een actuele website die de nodige informatie bevat over amateurkunsten (o.a. subsidies, rol lokale overheid, ...) REALISATIE 2012 1.2.3. De website werd inhoudelijk op punt gehouden met nieuws uit de brede sociaalculturele en kunstensector. We legden hierbij klemtonen die transversaal doorheen onze werking lopen: extra aandacht voor diversiteit, participatie, ecologie en het internationale verhaal. Op de website kregen ook onderzoek en publicaties van en betreffende de amateurkunstensector een centrale plek. Tevens ontsloten we goede praktijken uit de sector met betrekking tot dagonderwijs, DKO, diversiteit, jeugd en lokaal cultuurbeleid. Forummedewerkers Elke en Frauke nemen deze taak ter harte met ondersteuning van stagiairs. ACTIE 2013 1.2.3. De inhoud van de website wordt actueel gehouden en aangevuld met relevante items. De vorm van de website wordt vernieuwd. De structuur van de site wordt doorgelicht. Bedoeling is om de veelheid, verscheidenheid en kwaliteit van amateurkunsten ook op de website van het Forum in de kijker te brengen en om sterker te linken aan het aanbod van de sector. Verder evolueren we gradueel naar de implementatie van een nieuwe huisstijl, we ambiëren in september 2013 zowel op de website als in al onze communicatie met een nieuwe vormgeving aan de slag te gaan. Vertrekpunt is dat ook onze vormgeving de artistieke veelzijdigheid van de sector amateurkunsten verbeeldt.
Het Forum verwerkt en verspreidt vergaarde informatie via berichtgeving, o.m. via de ForumFlash REALISATIE 2012 1.2.4. Zoals voorzien ging onze elektronische nieuwsbrief, de ForumFlash, driewekelijks de deur uit, zowel intern (naar personeelsleden en bestuurders uit de sector) als extern (overige geïnteresseerden). In december werd de ForumFlash in een nieuwe template gestoken. Hierdoor oogt de nieuwsbrief frisser en overzichtelijker. ACTIE 2013
Voortgangsrapport 2012 -2013
15
1.2.4. We onderwerpen de ForumFlash aan een kritische evaluatie. Inhoud, vorm, hoeveelheid en frequentie worden doorgelicht. Vanaf september 2013 starten we met een format waarbij men online kan registreren om de nieuwsbrief te ontvangen. We stellen de ForumFlash open voor een ruimer geïnteresseerd publiek.
REALISATIE 2012 1.2.5. In 2012 kon het Forum voor het screenen van media en persberichten nog genieten van de gebruikersovereenkomst afgesloten met Mediargus in 2010. Het saldo van de prepaid account is bijna opgebruikt. We stellen vast dat de sector nauwelijks nog beroep doet op ons om via dit kanaal informatie op te vragen. Men kan immers zelf via het internet heel wat krantenartikelen bekijken. Bovendien moet het Forum aan Reprocopy een aanzienlijk jaarlijks bedrag betalen voor secundaire auteursrechten: het digitaal verspreiden van krantenartikelen. ACTIE 2013 1.2.5. Het Forum voor Amateurkunsten houdt er aan de sector nuttige informatie en relevante items uit de actualiteit te bezorgen via de ForumFlash.
Het Forum centraliseert en ontsluit opgedane kennis via de sectorale kennisdatabank (bv. perscontacten, sleutelfiguren diversiteit, sprekers/lesgevers, sponsors, ...) REALISATIE 2012 1.2.6. Er werd een denkoefening gestart over de achterliggende structuur van dergelijk intranet. De uitvoering liet echter nog wat op zich wachten. ACTIE 2013 1.2.6. Begin 2013 werd nagedacht over een de opbouw van de CRM (customer relationship management) en het intranet. Voor de CRM is het wenselijk te werken met groepen van geadresseerden die naargelang de boodschap gebundeld kunnen worden tot een verzendlijst. Het intranet zal twee essentiële onderdelen omvatten: adressenlijsten en documenten per vergadering/werkgroep (bv. DOL, diversiteit, enz...). De documenten zullen ook thematisch getagd worden zodat zoekacties makkelijker worden. Bedoeling is dat zowel medewerkers en bestuurders van het Forum voor Amateurkunsten als de negen amateurkunstenorganisaties hier toegang toe krijgen.
Het Forum organiseert studiedagen voor de sector waarbij onderzoeksresultaten worden belicht
16
REALISATIE 2012 1.2.7. De geplande studiedag in het najaar omtrent onderzoeksgegevens werd niet op touw gezet. Een aantal inhoudelijke kapstokken waren immers aan wijzingen onderhevig. Zo werd de timing van het onderzoek naar (nieuwe) verenigingsvormen binnen de amateurkunstensector bijgesteld. De resultaten van dit onderzoek zullen pas in juni 2013 worden bekend gemaakt. Bovendien werd het onderwerp van het doctoraat van Dries Vanherwegen bijgestuurd (zie 1.1.3) en een inhoudelijk interessante studiedag rond eindverhandelingen van studenten alleen zou niet sterk genoeg zijn geweest.
Voortgangsrapport 2012 -2013
‘Cultuureducatie in de amateurkunstensector. Een uitdieping van de beleidskeuzes en knelpunten in de samenwerking met het onderwijs’, van thesisstudente Rilke Broekaert kreeg wel de nodige aandacht via de website en via de ForumFlash van augustus 2012. ACTIE 2013 1.2.7. In overleg met de Vlaamse overheid (opdrachtgever van het onderzoek naar verenigingsvormen in amateurkunsten) organiseren we een studiedag waarin de onderzoeksresultaten van het HIVA-onderzoek centraal staan. Eventueel kan de dag inhoudelijk verder worden aangevuld met andere relevante onderzoeksresultaten (bv. van eindwerken, doctoraatsstudies of buitenlands onderzoek). Hierop wordt een relatief ruim publiek uitgenodigd. We denken bv. aan medewerkers uit de sector, organisaties uit aanverwante sectoren, deeltijds kunstonderwijs, vertegenwoordigers uit lokale besturen (o.a. grootsteden) enz.
Het Forum biedt geïnteresseerden praktijkvoorbeelden aan REALISATIE 2012 1.2.8. Via de website/praktijkbank en via presentaties (gastcolleges e.d.) ontsloot het Forum voor Amateurkunsten diverse praktijkvoorbeelden uit grote en kleine organisaties of gemeenten (zie ook 1.2.3.). Daarnaast werden praktijkvoorbeelden ook in de vorm van een online-publicatie ontsloten. De voorbije vier jaar bezocht het Forum voor Amateurkunsten bijna 50 gemeenten met als doel een screening van het lokaal amateurkunstenbeleid. Aan de deelnemers van de trajectbegeleiding (zie 5.3.1) werd na afloop gevraagd hoe het Forum zich kan blijven inzetten op het vlak van ondersteuning en advies. Zo bleek dat er onder meer blijvende nood is aan de verspreiding van best practices. Daarom sprokkelde het Forum in de zomer een reeks nieuwe voorbeelden bijeen en plaatste die online onder de titel ‘Met Verve – 32 nieuwe praktijkvoorbeelden lokaal uitgevoerd en goed bevonden’. De digitale brochure nodigt uit nieuwe casussen te ontdekken om inspiratie op te doen. ACTIE 2013 1.2.8. Het Forum herdenkt de manier waarop inspirerende praktijkvoorbeelden (rond DKO, diversiteit of lokaal cultuurbeleid) worden ontsloten. De input (tijdsinvestering) moet daarbij in verhouding staan tot de output en het gerealiseerde lezersbereik. De facebookpagina ‘amateurkunsten’ kan deels een nieuw publiek aanboren. Afhankelijk van het aantal goede voorbeelden dat rond ‘lokale amateurkunstenpraktijken’ is verzameld, wordt al dan niet een tweede editie van ‘Met Verve’ uitgebracht.
17
Voortgangsrapport 2012 -2013
S
trategische doelstelling 2 De amateurkunstenorganisaties zijn onderling en samen met het Forum sterke partners voor elkaar
OD 2.1. Via het Forum is er gestructureerd overleg tussen de landelijke Amateurkunstenorganisaties
Het Forum coördineert het sectoroverleg amateurkunsten (directeurenoverleg of DOL) REALISATIE 2012 2.1.1. Het sectoroverleg amateurkunsten is naar jaarlijkse gewoonte zo goed als maandelijks samengekomen. Dit op: 26 januari 2012 - 1 maart 2012 - 29 maart 2012 - 25 april 2012 17 juni 2012 - 25 oktober 2012 - 23 november 2012
18
Aanvullend ontmoetten de directeurs elkaar op 24 mei 2012 tijdens het personeelstreffen (zie 2.1.7). Van de zomermaanden augustus en september werd gebruik gemaakt om, in aanwezigheid van de nieuwe directeur, face-to-face gesprekken te voeren. Op de DOL-agenda werden o.a. deze items geagendeerd en besproken: Conclusies en aanbevelingen uit trajectbegeleiding voor AK-organisaties Mijn Kunst is Top Sectorcommunicatie Conceptnota cultuureducatie Week van de Amateurkunsten Uitreiking Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten Hervormingen deeltijds kunstonderwijs Onderzoek Bijzonder Fonds
Voortgangsrapport 2012 -2013
Overview beleidsplannen …
Voor een aantal actuele thema’s werden ook externen uitgenodigd, bv. Interne staatshervorming: Filip Libin (domeincoördinator Departement CJSM van de Vlaamse overheid) Vlaamse Kwalificatiestructuur: Karl Desloovere (AKOV – Departement onderwijs) Interculturaliteit: Mehdi Maréchal (Demos) Internationale context: Gaetan Poelman (Stafdienst Internationaal van het Departement) Festival van de Creativiteit: Nora Weytjens (Event manager, Flanders DC) … ACTIE 2013 2.1.1. Het sectoroverleg amateurkunsten fungeert ook in 2013 als centraal platform voor ontmoeting, uitwisseling, doorstroming van informatie vanuit overheden, visieontwikkeling, innemen van gezamenlijke standpunten,... gedragen door de negen amateurkunstenorganisaties. Het DOL komt ongeveer maandelijks samen (afhankelijk van de te bespreken inhoud een halve of een volledige dag). Op de agenda in 2013: Belangenbehartiging, o.a. amateurkunsten onder de aandacht brengen van de nieuw samengestelde lokale gemeentebesturen EVC-beleid Vlaamse Kwalificatiestructuur Interculturaliteit Internationale netwerking & contacten Amateo Uitwisseling rond de voortgangsrapporten 2012/2013 Doorlichten en aanpassen werkwijze (1) verzamelen kwantitatieve gegevens, (2) voortgangsrapportage en (3) tevredenheidsmeting gebruikers ; in nauw overleg met het Agentschap Uitwisseling m.b.t. personeelsbeleid Week van de Amateurkunsten Uitreiking Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten Uitstraling van de sector amateurkunsten, o.a. via aanwezigheid Boekenbeurs Projecten opgezet vanuit het Bijzonder Fonds voor Amateurkunsten Ontmoeting, uitwisseling en afstemming met Circa, Fameus & Zinnema Trefdag met de Vormingpluscentra ...
Het Forum brengt in haar statutaire organen de verschillende amateurkunstenorganisaties samen REALISATIE 2012
Voortgangsrapport 2012 -2013
19
2.1.2. Data bijeenkomst Raad van Bestuur: 8 maart 2012 - 24 mei 2012 - 4 juli 2012 - 18 oktober 2012 - 13 december 2012
De Algemene Vergadering kwam samen op: 15 maart 2012 Het bestuur stond in voor het aansturen en opvolgen van de werking van het Forum voor Amateurkunsten, (de opvolging van) een effectief en doorzichtig financieel beheer en beleid, voor de bespreking en goedkeuring van de Bijzonder Fonds projecten, voor beslissingen in sectoraangelegenheden (zoals de participatie in de trendstudie i.s.m. Socius en De Ambrassade), voor de samenstelling en ondersteuning van het team, ... Regelmatig werden in functie daarvan ook vanuit het Dagelijks Bestuur zaken opgenomen, zoals de aanwervingsprocedure voor een nieuwe directeur. ACTIE 2013 2.1.2. De Raad van Bestuur van het Forum vergadert minstens 3 keer per jaar. De Algemene Vergadering komt minimaal één keer samen. Op de agenda staan steeds de minimum vereiste agendapunten, maar evengoed inhoudelijke, financiële, personele en informatieve inhouden.
Het Forum organiseert intervisies en denktanken rond specifieke materies REALISATIE 2012 2.1.3. In 2012 kwam de sectorale intervisiegroep IT niet bijeen. ACTIE 2013 2.1.3. IT in de sector amateurkunsten wordt in de toekomst niet zozeer via intervisie opgevolgd. IT kan aan bod komen op het sectoroverleg, maar zit vooral in de individuele opvolging en ondersteuning van de AK’s. ICT-medewerker Filip Maes onderhoudt contacten met (de IT-verantwoordelijken van) de sector. Een continue helpdeskfunctie is niet realistisch ; wel wordt strategisch advies gegeven op het vlak van CMS, websites, databases,... en kan tijdelijk ondersteunend gewerkt worden om een nieuwe format op de rails te krijgen. Het Forum blijft ook een aantal websites hosten en voorziet serverruimte voor de sector.
REALISATIE 2012 2.1.4. Het Forum bracht sleutelfiguren samen rond diversiteit met als doel de amateurkunstenorganisaties nieuwe inzichten en contacten aan te reiken.
20
Op 25 oktober2012 werd een DOL gewijd aan het thema ‘interculturaliteit’. Het Forum koos hierbij voor een samenkomst op het Mestizo Arts Festival in Antwerpen. Tijdens dit overleg werden praktijkervaringen, sleutelfiguren, partnerorganisatie en kennis betreffende interculturaliteit uitgewisseld. Begin 2012 werd het project van OPENDOEK voor mensen in armoede ‘Mia Maakt Scène’ nader onder de loep genomen. Door langdurige afwezigheid van Liesbet Termont wegens ziekte kon dit project niet zo nauwgezet worden opgevolgd als Voortgangsrapport 2012 -2013
voorzien. Tijdens het Landjuweelfestival (begin november 2012) werd wel extra aandacht geschonken aan het project door een blogbericht op http://blog.amateurkunsten.be. In 2012 zette Koor&Stem sterk in op het thema dementie met het project ‘De stem van ons Geheugen’. Het Forum vroeg Koor&Stem om hun ervaringen hierover te delen met de rest van de sector. ACTIE 2013 2.1.4. Het Forum brengt sleutelfiguren samen rond diversiteit teneinde de amateurkunstenorganisaties nieuwe inzichten en contacten aan te reiken. In 2013 wordt het project van OPENDOEK voor mensen in armoede verder opgevolgd via participatie in de stuurgroep in het najaar van 2013. Er wordt voor gezorgd dat ervaringen vanuit dit 3-jarig project kunnen gedeeld worden zowel binnen de sector als daarbuiten. In 2014 zal het Forum mee de schouders zetten onder de realisatie van een publicatie die wordt uitgebracht ter afronding van Mia Maakt Scène.
REALISATIE 2012 2.1.5. Tijdens de zogenaamde zomergesprekken brachten we in kaart waar de noden omtrent intervisie liggen. Er is bv. vraag naar: tewerkstelling van freelancers het indienen van Europese projecten meer zicht op de inhoud van elkaars beleidsplannen tips voor een slagkrachtige organisatie samenwerking rond e-learning verhouding amateurkunsten t.a.v. Kunstendecreet uitwisseling rond de interne organisatie en personeelsaangelegenheden vervolg vorming door Sociare Een aantal van deze zaken werden reeds opgenomen in het kader van het sectoroverleg amateurkunsten (zie 2.1.1) ACTIE 2013 2.1.5
Zie 2.1.1. De amateurkunstenorganisaties geven zelf aan waarover ze deskundigen aan het woord willen horen en/of over welke thema’s kennisuitwisseling is gewenst.
Het Forum volgt op accurate wijze de samenwerkingsprojecten i.h.k.v. het Bijzonder Fonds op waarin meerdere amateurkunstenorganisaties participeren REALISATIE 2012 De aanvragen voor het Bijzonder Fonds werden op twee momenten ingediend en behandeld (indiendata projecten zijn jaarlijks 1 mei en 1 oktober).
Voortgangsrapport 2012 -2013
21
2.1.6
De Raad van Bestuur verleende haar goedkeuring aan 16 projecten die plaatsvonden vanaf de 2de jaarhelft 2012 en aan 11 projecten die werden opgestart in 2013 of doorliepen van het jaar voordien. Het Forum stond in voor de administratieve afhandeling van de dossiers volgens het reglement voor het Bijzonder Fonds. Over de aard en resultaten van deze samenwerkingsverbanden is op verschillende momenten gecommuniceerd: in de Raad van Bestuur, op het DOL, via de ForumFlash, via de website (vaak als good practices rond diversiteit bijvoorbeeld), maar ook via onze recent in het leven geroepen amateurkunstenblog (zie T2.2). In meerdere projecten hield het Forum in 2012 vinger aan de pols wat betreft het verloop van het project. Dit was het geval voor ‘Art Bokrijk’ de kunstbiënnale in Genk, maar ook voor de opstart van het Cubaproject ‘Vamonos’, een cross-disciplinaire uitwisseling tussen Vlaanderen, Nederland, Cuba en El Salvador en ‘En Avant, Marche!’, het fotoboek van Vlamo i.s.m. fotograaf Stephan Vanfleteren. ACTIE 2013 2.1.6
In 2013 heeft de Vlaamse overheid via het Bijzonder Fonds opnieuw 225.000 euro veil voor het uitwerken van gedegen samenwerkingsverbanden tussen de amateurkunstenorganisaties onderling en/of partners uit de professionele kunsten, het sociaal-cultureel werk, erfgoed, welzijn, jeugd, onderwijs, enz. Het Forum stimuleert de opzet van waardevolle samenwerkingsverbanden waarbij expertise, netwerken en doelgroepen worden gedeeld. Aanvraagdossiers voor in 2014 te realiseren projecten kunnen opnieuw op 1 mei en 1 oktober 2013 worden ingediend. Gedurende het jaar wordt nauwlettend aandacht besteed aan het afrekenen van de dossiers. De Vlaamse overheid krijgt ook inzage in de gerealiseerde projecten. In 2013 doet het Forum extra inspanningen om de Bijzonder Fondsprojecten ruim onder de aandacht te brengen. Dit door veelvuldig te communiceren via de ForumFlash en de amateurkunstenblog, maar eveneens door een grotere aanwezigheidspolitiek op deze activiteiten.
REALISATIE 2012
22
2.1.7
We organiseerden het personeelstreffen op donderdag 24 mei 2012 bij Verbeke Foundation. Er waren een zeventig mensen aanwezig. In de voormiddag hadden we Pedro De Bruyckere te gast. Pedro is pedagoog en onderzoeker aan de Arteveldehogeschool. Hij is een veelgevraagd spreker over jongeren en jongerencultuur. Samen met Bert Smits schreef hij het nieuwe ‘De Jeugd Is Tegenwoordig’ en ‘Is het nu generatie X, Y of Einstein?’. In het boek ‘De jeugd is tegenwoordig’ (2011) weerleggen Bert Smits en Pedro De Bruyckere een pak clichés die leven over de jeugd van tegenwoordig. Zijn ze lui en verwend? En kunnen ze geen seconde zonder hun iPod of gsm? En hoe kunnen we daar als organisaties op inspelen? Na een heerlijk koud buffet werden we rondgeleid op het domein van Verbeke Foundation. We sloten het personeelsfeest af met een drankje in het gras en in de zon, waarbij volop werd genetwerkt en (nieuwe) medewerkers uit de sector elkaar beter leerden kennen.
Voortgangsrapport 2012 -2013
ACTIE 2013 2.1.7
Op 23 mei 2013 nodigen we de personeelsleden uit de sector uit op het jaarlijks personeelstreffen. In de voormiddag is er sectoroverleg gepland met de directeurs. In de namiddag worden alle personeelsleden van de negen amateurkunstenorganisaties uitgenodigd voor een culturele agenda (bezoek aan een tentoonstelling) en vooral veel ruimte om informeel te netwerken.
REALISATIE 2012 2.1.8
Op 5 april organiseerden we in de Abrahamstraat een onthaalmoment voor nieuwe medewerkers uit de sector, dit om hen te informeren maar ook om hen contacten te laten leggen met andere nieuwkomers in de sector. Op het programma stond:
9u30 - 09.45 9.45 – 10.40 10.40 – 11.15 11.15 – 11.40 11.40 – 12.00 12.00 – 12.45 12.45 – 13.30
12.25 – 13.30
Kennismaking Decreet en onderzoeksresultaten onder de loep Belangrijkste opdrachten van het Forum voor 2012 Pauze met rondleiding Berg&co (burelen Forum en Danspunt) Voorstelling 9 AK’s met ‘wie is wie’ Speeddate met broodjeslunch Het Forum dagelijkse werking: Algemene coördinatie - - WAK en Boekenbeurs trajectbegeleidingen - Studiedagen en bijzonder fonds Diversiteit - IT-ondersteuning - Administratie en boekhouding Overlopen publicaties Forum
ACTIE 2013 2.1.8
Naar goede gewoonte wil het Forum voor Amateurkunsten de nieuwkomers en stagiairs in de sector een warm onthaal bieden. Op 21 maart worden gedurende een halve dag een 10-tal mensen ondergedompeld in het decreet, de opdracht en jaarplanning van het Forum voor Amateurkunsten, cijfers uit onderzoek, de samenhang binnen de sector en de Week van de Amateurkunsten. Er is ook voldoende ruimte om elkaar te leren kennen. Ook de twee nieuwe stafmedewerkers van het Forum kunnen mogelijks al aansluiten.
OD 2.2. Het Forum stelt zich dienstverlenend op ten aanzien van de sector
Het Forum verstrekt, waar nodig en haalbaar, advies of ondersteuning op maat aan de landelijke amateurkunstenorganisaties (bv. i.h.k.v. doelgroepenwerking, IT-bijstand)
23
Voortgangsrapport 2012 -2013
REALISATIE 2012 2.2.1
Rond IT deden meerdere amateurkunstenorganisaties regelmatig beroep op ICTmedewerker Filip Maes. Op vraag werd advies op maat gegeven en werd ondersteuning geboden bij het implementeren van nieuwe ICT-systemen, zoals voor de verspreiding van elektronische nieuwsbrief.
ACTIE 2013 2.2.1
Zie actie 2.1.3.
REALISATIE 2012 2.2.2
Het Forum stond de amateurkunstenorganisaties met raad en daad bij in het linken van projecten aan sleutelfiguren betreffende diversiteit. Hiervoor doet het Forum beroep op een netwerk van deskundigen. Het eerste contact voor een specifiek project kan zo vlot worden gelegd. Het Forum onderhield een contactenlijst met sleutelfiguren en partnerorganisaties binnen het interculturele veld: federaties van migrantenorganisaties, zelforganisaties, buurtwerkingen, enz. Deze werd bezorgd aan de projectmedewerkers met als doelstelling de eerste stap tot samenwerking te vergemakkelijken. Tijdens het ‘interculturele’ DOL op 25 oktober 2012 deed het Forum beroep op de expertise van Mehdi Marechal van Demos. Hij lichtte de dienstverlening van Demos m.b.t. interculturele initiatieven toe. Verschillende directeurs gaven aan hiervan gebruik te maken bij het uitschrijven en uitwerken van participatieprojecten.
ACTIE 2013 2.2.2
De contactlijst met sleutelfiguren en partnerorganisaties binnen het interculturele veld wordt verder aangevuld. Op termijn wordt deze gegevensdatabank voor de amateurkunstensector ontsloten via het intranet. Gebruikers van dit interne netwerk zullen de dynamische databank kunnen aanvullen zodat het een bruikbare tool wordt bij het opzetten van interculturele projecten.
EXTRA ACTIE 2013
24
2.2.2
Het Forum voor Amateurkunsten, Socius en De Ambrassade gaan gezamenlijk de uitdaging aan om een ‘geïnformeerde gok’ te doen naar de maatschappelijke trends en toekomstverwachtingen. Samen met IDEA Consult doorlopen de drie steunpunten een traject waarbij de impact van verschillende transitiegebieden die invloed zullen hebben op het werkveld in kaart worden gebracht in een wetenschappelijk onderbouwde trendstudie. Als tijdshorizon mikken we op 2025. Naast de steunpuntmedewerkers worden inhoudelijke experts, praktijkdeskundigen en medewerkers uit de betrokken sectoren op regelmatig basis betrokken. Na de experttafels en andere inspraakmomenten, sluit de studie af met een Conferentie ‘Future Fabuleux’. Hier worden de bevindingen aan de deelnemende sectoren en geïnteresseerden gepresenteerd. De conferentie (een mix van presentatie en reflectieworkshops) is het eindpunt van de samenwerking met IDEA Consult maar tegelijk het begin van de verwerking en vertaling van de resultaten naar de eigen sectoren. Voortgangsrapport 2012 -2013
Op basis van het eindrapport, visuals, fiches en ander werkmateriaal gaat het Forum voor Amateurkunsten in 2014 aan de slag om de verkregen input hapklaar te maken om mee te nemen in de beleidsplanningsfase die vooraf gaat aan de periode 20172021. Op die manier hoopt het Forum de nodige ondersteuning te bieden naar aanloop van de volgende beleidsperiode.
Het Forum neemt een dirigerende rol op i.h.k.v. de Bijzonder Fondsprojecten Zie 2.1.6
Het Forum zet de sector zoveel mogelijk in de kijker (zie transversale doelstelling 2: o.a. uitstraling amateurkunsten) REALISATIE 2012 2.2.3
Het Forum leverde de nodige inspanningen om de amateurkunstenorganisaties voortdurend onder de aandacht te houden. Steeds met de bedoeling hen zo goed mogelijk te vertegenwoordigen en de kwalitatieve uitstraling van de sector op de voorgrond te zetten. Dit gebeurde bij tal van overlegplatforms, gastcolleges, op studiedagen, publieksmomenten,… Denken we bv. aan de provinciale studiedagen ‘Lokaal Cultuurbeleid na de Ommezwaai’, de uitreiking van de Cultuurprijs Amateurkunsten, Cultuurforum2020, de Boekenbeurs, Trip Lokaal, Inspiratiedag van het DKO 121212, Mijn Kunst is Top, Festival van de Creativiteit,… Het Forum vertegenwoordigde de amateurkunstensector ook in de stuurgroep rond de Engagementsverklaring Interculturaliseren waar zij een voortrekkersrol opnam en de eerste aanzetten maakte om een actieplan interculturaliteit op te stellen. Het Forum maakte verder deel uit van het Transitienetwerk Cultuur en het Gentse transitienetwerk GREENTRACK. Binnen GREENTRACK gingen we als eerste amateurkunstenorganisatie het engagement aan om een steentje bij te dragen tot een duurzamer kunsten- en cultuurveld (zie verder).
ACTIE 2013 2.2.3
Het Forum levert de nodige inspanningen om de amateurkunstenorganisaties continu zo goed mogelijk te vertegenwoordigen en de kwalitatieve uitstraling van de organisaties te versterken. Dit gebeurt op overlegplatformen, bij gastcolleges, op studiedagen, publieksmomenten,... In 2013 wordt extra geïnvesteerd in een campagne rond de bekendmaking van de Week van de Amateurkunsten rond het thema Natuurtalent. De zichtbaarheid van de veelzijdigheid en kwaliteit van amateurkunstbeoefening in Vlaanderen willen we hiermee verhogen.
Voortgangsrapport 2012 -2013
25
Vanuit een samenwerking tussen VRT, CultuurNet Vlaanderen en het Agentschap wordt in de komende jaren geïnvesteerd in sectorgebonden Cultuursalons. Dit uitwisselingsmoment, gekoppeld aan een evenement binnen de sector, biedt de mogelijkheid om in onderlinge dialoog items naar voor te schuiven die mediaaandacht verdienen.
Het Forum geeft ondersteuning op vlak van organisatieontwikkeling en integrale kwaliteitszorg REALISATIE 2012 2.2.4
In 2012 werd eind maart tijdens het DOL een vormingsmoment ingericht omtrent enkele aspecten van personeelsbeleid. Meer bepaald lag de focus op arbeidsduur en deeltijdse arbeid (i.s.m. Sociare) en het voeren van evaluatie- en functioneringsgesprekken (i.s.m. VOCA).
ACTIE 2013 2.2.4
Kwaliteitszorg (o.a. tevredenheidsmeting gebruikers) wordt geagendeerd op het sectoroverleg amateurkunsten. Ondersteuningsvragen worden in kaart gebracht. Op vraag van de directeurs zal in 2013 meer worden ingezet op uitwisseling en het voorzien van input rond personeelsbeleid. Zaken zoals verloning binnen de sector, ondersteuning van medewerkers, VTO-beleid,... worden op het DOL geagendeerd. Vormingsvragen vanuit de sector worden zo veel mogelijk opgenomen. We brengen vormingsbehoeften in kaart en bieden vorming op maat aan waar mogelijk. In 2013 zal een vorming rond BTW worden ingericht.
OD 2.3. Het Forum stimuleert kwaliteitszorg binnen de sector
Het Forum versterkt de deskundigheid van haar medewerkers en die van de sector door vorming REALISATIE 2012 2.3.1
Binnen de personeelsploeg van het Forum werd aandacht besteed aan het VTObeleid.
Katrien was aanwezig op de Dag van de Cultuureducatie op 24 januari 2012 in de Singel. Het thema van de dag was ‘Wie ben ik? Opstand en Cultuur’. Katrien was op 27 februari 2012 aanwezig op de ‘Focusdag kunst- en cultuureducatie’ van Locus. Frauke dompelde zich onder in Excel en vergadertechnieken. Bovendien kreeg Frauke vorming rond ecologie, uitgaande van GREENTRACK. Elke volgde op 22 mei 2012 een cursus voor gevorderden over PowerPoint bij Cevora. Begin augustus volgde Elke een driedaagse opleiding spreken voor een groep bij Stichting Lodewijk De Raet. En plus, volgden Kaat en Elke een opfriscursus en verfijning van de cursus onderhandelen, gegeven door Expertacademie.
26
ACTIE 2013 2.3.1
In teamverband worden vormingsbehoeften in kaart gebracht en beslist wie welke vormingen zal volgen.
Voortgangsrapport 2012 -2013
De nieuwe beleidsmedewerkers die in de loop van 2013 het team versterken zullen vanuit het team ingewerkt en ondersteund worden. Zij krijgen ook een zicht op de reeds gevolgde vormingen van de medewerker, om relevante informatie te kunnen doornemen of om na te gaan rond welke items zij zich zelf willen bijscholen.
REALISATIE 2012 2.3.2
Op het personeelstreffen werd vorming ingericht voor de hele sector. De inhoudelijke behoeften hiervoor werden vooraf afgetoetst met de sector. Deze keer lag de nadruk op jeugdcultuur (zie ook actie 2.2.4). Zie ook 3.1.13: Studiedag i.s.m. Socius en Steunpunt Jeugd. Hierop waren medewerkers uit hele amateurkunstensector meer dan welkom.
ACTIE 2013 2.3.2
Op 10 oktober slaan Socius, De Ambrassade (voorheen: Steunpunt Jeugd) en het Forum voor Amateurkunsten opnieuw de handen in elkaar voor de realisatie van een studiedag. Doelpubliek zijn zowel medewerkers uit het sociaal-cultureel volwassenenwerk, jeugdwerk als de amateurkunstensector. Centraal thema: ‘Op zoek naar diversificatie van inkomstenbronnen’. Op vraag van de sector doet het Forum voor Amateurkunsten een eerste aanzet om interessante, kortlopende opleidingen en vormingsverstrekkers in kaart te brengen. Dit behoort tot het takenpakket van een nieuwe medewerker.
Het Forum ontsluit richtlijnen en sjablonen ten behoeve van de sector REALISATIE 2012 In 2012 werd hier geen concrete actie gepland. ACTIE 2013 Op vraag van het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk kan het Forum voor Amateurkunsten mee haar schouders zetten onder de zoektocht naar een meer beknopte, relevante en minder arbeidsintensieve voortgangsrapportage in de sector.
Het Forum licht haar voortgangsrapport jaarlijks toe en bespreekt ook andere actuele thema’s met het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen REALISATIE 2012 2.3.3
Voortgangsrapport 2012 -2013
27
Afgelopen jaar werd maar twee keer samen gezeten met het Agentschap SociaalCultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen. Dit om de werking van het Forum en beleidsevoluties die de amateurkunsten aanbelangen te bespreken. Deze bijeenkomsten gingen door op: 23 maart 2012 en 13 september 2012.
ACTIE 2013 2.3.3
Zowel vanuit het Agentschap als vanuit het Forum werd de intentie uitgesproken om wat vaker overleg te hebben. In 2013 wordt overlegd rond het voorgangsrapport, de opvolging van het hernieuwde decreet amateurkunsten, het onderzoek rond verenigingsvormen in amateurkunsten,...
OD 2.4. Het Forum is een professionele organisatie met een kwalitatieve werking
Het Forum voert een gezond personeelsbeleid REALISATIE 2012 2.4.1
In het voorjaar van 2012 voerde Kaat functionerings- en evaluatiegesprekken. Alle medewerkers ontvingen hiervan een schriftelijke neerslag. In september/oktober hield de nieuwe directeur met elk van de medewerkers een kennismakingsgesprek aan de hand van een leidraad. Dit met de bedoeling zicht te krijgen op de resultaatgebieden, taakinhoud, visies en beleving van elk van de medewerkers.
ACTIE 2013 2.4.1
In opvolging van de kennismakingsgesprekken van het najaar 2012 wordt begin 2013 opnieuw met elke medewerker een individueel gesprek gevoerd, waarin enerzijds teruggekoppeld wordt naar de inhoud van dit eerste gesprek, en anderzijds gepolst wordt naar de taakinhoud, planning, resultaatgebieden,... onder meer in functie van de uitbreiding van het team met twee nieuwe beleidsmedewerkers. In het najaar van 2013 wordt opnieuw een opvolggesprek gepland.
REALISATIE 2012 2.4.2
We engageerden in 2012 vrijwilligers voor verschillende evenementen en projecten.
28
WAK: Vrijwilligers hielpen met de verzending van het promotiemateriaal naar alle deelnemende gemeenten. Vrijwilligers verzorgden de receptie tijdens het openingsfeest van de WAK en de Uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten. We stelden een WAK-reportersploeg samen. Dit is een groep vrijwilligers die tijdens de WAK verschillende activiteiten bezoekt en hiervan verslag uitbrengt op de WAK-blog. Voor de WAK-inspiratiedag werden vrijwilligers geëngageerd om de deelnemerszakjes te vullen en om workshops te geven op de dag zelf. Mijn Kunst is Top: Voor dit evenement werden een veertigtal vrijwilligers ingezet. De taken van deze mensen waren zeer divers: parkeerwachters, permanentie bij workshops, onthaal, catering medewerkers, bewaken backstage, in- en uitladen... De vrijwilligers werden
Voortgangsrapport 2012 -2013
gezocht in de buurt van Destelheide waar het evenement plaatsvond. Hiervoor werden ook jeugdbewegingen aangesproken. Boekenbeurs: Ook de Boekenbeurs steunt op hulp van vrijwilligers. De bemanning van de stand gebeurde grotendeels door personeelsleden van het Forum voor Amateurkunsten en van de landelijke amateurkunstenorganisaties. Als er dan nog ‘gaten’ in de planning waren, werden die opgevuld met vrijwilligers. SPEEL*GOED: Voor het stempelen, vouwen en versturen van SPEEL*GOED-boekjes werden af en toe vrijwilligers ingezet. In het najaar organiseerden we verschillende SPEEL*GOED-workshops, ook hiervoor werden vrijwilligers ingezet. ACTIE 2013 2.4.2
Na positieve ervaringen met het werken met vrijwilligers op uiteenlopende activiteiten willen we verder inzetten op vrijwilligerswerk, en daartoe het voeren van een vrijwilligersbeleid. In 2013 worden voornamelijk vrijwilligers ingezet op de WAK, de amateurkunstenblog, de Boekenbeurs, workshops SPEEL*GOED en hulp bij praktische taken. Het Forum streeft naar duurzame contacten met vrijwilligers d.m.v. persoonlijk contact, bedankingen en uitnodigingen voor evenementen.
REALISATIE 2012 2.4.3
Van oktober 2011 tot april 2012 versterkte Gaëlle Brackez, onder de vorm van een vrijwillige stage, het team. Gaëlle koos bewust voor een praktijkervaring tijdens haar thesisjaar. Ze werd voornamelijk ingezet op de organisatie van het Mijn Kunst is Top evenement. Rilke Broekaert, studente cultuurwetenschappen UA, verdiepte zich in cultuureducatie binnen de amateurkunstensector. Naast de negen erkende amateurkunstenorganisaties, interviewde Rilke in het kader van haar opdracht het deeltijds kunstonderwijs, ACCE en CANON Cultuurcel. In juni 2012 diende ze haar masterscriptie in onder de titel ‘Cultuureducatie in de amateurkunstensector. Een uitdieping van de beleidskeuzes en knelpunten in de samenwerking met het onderwijs.’ Vier dagen in de week was Rilke bij ons op kantoor. Daar werkte ze niet alleen aan haar eindwerk, maar stond het team ook bij in de dagdagelijkse werking. In het najaar 2012 versterkte Evelien Masquelier ons team. Ze is studente tweede jaar aan de Hogeschool Gent en volgt de richting ‘Sociaal Cultureel Werk’. Evelien zal opnieuw bij ons stage lopen in het voorjaar van 2014.
ACTIE 2013 2.4.3
Voortgangsrapport 2012 -2013
29
Het Forum biedt de kans aan minstens één stagiair om praktijkervaring op te doen. In 2013 zullen we alvast met twee stagiairs samenwerken: Naomi Botte is studente derde jaar Sociaal-Cultureel Werk aan de Hogeschool Gent. In 2011 deed ze al eens stage bij het Forum. In haar bachelorproef neemt
ze het lokale amateurkunstenbeleid van Merelbeke onder de loep. De titel van haar werk luidt: ‘Hoe ervaren amateurkunstenaars in Merelbeke de ondersteuning van de gemeente na de trajectbegeleiding van het Forum voor Amateurkunsten?’ Sandrien Naert is derdejaarsstudente aan KHBO (Katholieke Hogeschool Oostende-Brugge). Ze studeert er ‘bedrijfsmanagement, specialisatie sport en cultuurmanagement’, met als keuzetraject cultuurmanagement. Zij zal vooral mee de WAK organiseren en coördineren. In dit kader werkt ze ook een managementcase uit, met als onderwerp ‘Het Forum voor Amateurkunsten kleurt buiten de lijntjes. Hoe professionele kunstenorganisaties betrekken bij de Week van de Amateurkunsten?’
Het Forum behoudt een financieel gezonde situatie REALISATIE 2012 2.4.4
Sinds begin 2012 wordt de boekhouding gevoerd door boekhoudkantoor Q-bus. Er werd dan ook regelmatig overleg gepleegd met boekhouder Louis Krijnen, de administratieve medewerker en de directeur van het Forum. De afhandeling van het boekjaar 2011 gebeurde nog door Ann Degline (medewerker van Socius die tot eind 2011 de boekhouding van het Forum voerde). De controle van de bedrijfsrevisor en de goedkeuring van de jaarrekeningen 2011 en begroting 2012 gebeurden ten gepaste tijde. De Raad van Bestuur stond verder in voor de opvolging van het financieel beheer van de organisatie, en kreeg daartoe meermaals een tussentijdse stand van zaken om bijsturingen mogelijk te maken.
ACTIE 2013 2.4.4
Er wordt een transparante, zorgvuldig bijgehouden boekhouding gevoerd, die aansluit bij het financieel beleid dat wordt uitgezet door het bestuur van het Forum voor Amateurkunsten. Via tussentijdse overzichten wordt de Raad van Bestuur op de hoogte gehouden van de financiële stand van zaken. De controle door de bedrijfsrevisor zal worden gefaciliteerd. De jaarrekening 2012 en de begroting 2013 worden ter goedkeuring voorgelegd aan de Algemene Vergadering.
Het Forum plant en evalueert haar werking op geregelde tijdstippen REALISATIE 2012
30
2.4.5
In teamverband wordt steeds de planning opgemaakt en worden acties, projecten en evenementen geëvalueerd. Daartoe kwam ook in 2012 het team ongeveer wekelijks samen (met uitzondering van vakantieperiodes en piekperiodes i.h.k.v. evenementen). Half november werd met het team een planningstweedaagse gehouden (daartoe zonderden we ons enkele dagen af in een rustige hoeve), waarin de werking uitvoerig werd besproken, waarin accenten voor de komende werkingsperiode en de grondslagen voor het jaarplan 2013 werden gelegd. Ook op de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering wordt de werking besproken en werd waar nodig ruimte gegeven voor evaluatie en bijsturing. Voortgangsrapport 2012 -2013
ACTIE 2013 2.4.5
Wekelijks (doorgaans op maandagvoormiddag, met uitzondering van vakantieperiodes en piekperiodes i.h.k.v. evenementen) wordt in teamverband gewerkt rond de planning van acties, projecten en evenementen. Ook de evaluatie van de gerealiseerde activiteiten gebeurt in teamoverleg. Evaluatie van specifieke acties of projecten kan ook gebeuren in overleg met partners of betrokkenen: Evaluatie van de participatie van de sector amateurkunsten aan de Boekenbeurs zal worden geëvalueerd in teamverband, op het DOL en in de stuurgroep rond de Boekenbeurs Evaluatie van de WAK gebeurt in teamverband, in de planningstweedaagse alsook in de WAK-werkgroep waar betrokkenen uit de sector mee vorm geven aan de WAK ... In het najaar van 2013 zal opnieuw een teamtweedaagse worden ingericht met het oog op het evalueren van de werking en het opmaken van het jaarplan 2014. Alsook om aan visieontwikkeling te doen en te reflecteren over langere termijnmissie en doelstellingen van het Forum voor Amateurkunsten.
Het Forum biedt een kwalitatieve werkplek REALISATIE 2012 2.4.6
Elke medewerker beschikt over een eigen en voldoende kwalitatieve werkplek. In 2012 werd hiertoe ook geïnvesteerd in bijkomende kantoorbenodigdheden (o.a. bureaustoelen, bureaulampen,...)
ACTIE 2013 2.4.6
Onder meer doordat in het voorjaar van 2013 gedurende een periode twee studenten tegelijk stage lopen willen we verder investeren in het realiseren van een kwalitatieve werkplek, zowel voor medewerkers als stagiairs (o.a. voorzien van extra bureaus). Voorts kunnen medewerkers steeds tekortkomingen signaleren of suggesties doen ter verbetering van de kwaliteit van de geboden werkplek. Deze zullen zo veel mogelijk worden opgenomen. De digitale databank of server waartoe alle medewerkers toegang hebben zal in 2013 worden geherstructureerd. In teamverband wordt een nieuwe structuur uitgewerkt en worden afspraken gemaakt om deze nieuwe structuur werkbaar te maken, alsook over het kwalitatief archiveren van vroegere documenten. Bedoeling is dat stagiairs en nieuwe medewerkers snel wegwijs raken in de veelheid aan informatie en werkdocumenten die op de server een plaats hebben.
31
Voortgangsrapport 2012 -2013
S
strategische doelstelling 3 De amateurkunstensector is een volwaardige partner in een stevig netwerk van aanverwante sectoren
OD 3.1. Het Forum bouwt haar netwerk met aanverwante sectoren verder uit met het oog op samenwerking, kennisdeling en gemeenschappelijke visieontwikkeling
Het Forum zet in op het verhaal van het erkennen van verworven competenties en culturele competenties zodat de amateurkunstenaar hier baat van ondervindt REALISATIE 2012 3.1.1
In opdracht van het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media en het Departement Onderwijs en Vorming werkte Tempera gedurende een half jaar aan een beschrijving van de beroepencluster 'cultuureducator’ en de opmaak van het competentieprofiel 'begeleider van kunstbeoefenaars’. Dit resulteerde in november in het eindrapport ‘Cultuureducator, een beroep met vele gezichten’. Op de voorstelling van de resultaten was het Forum met twee personen vertegenwoordigd. Tijdens de voormiddag debatteerden we mee over hoe dit competentieprofiel en de beroepencluster een inhoudelijke leidraad kunnen zijn voor vorming en opleiding en hoe dit document een referentiepunt kan zijn voor het personeelsbeleid binnen de amateurkunstenorganisaties. De link met de Vlaamse Kwalificatiestructuur en beroepskwalificatiedossiers was daarbij nooit ver weg.
32
Bij aanvang van het namiddaggedeelte lichtte Elke toe wat het belang is van deze voorzet voor de sector amateurkunsten (zie 1.1.9). Om tot dit eindresultaat te komen, werd in 2012 meermaals intensief voorbereidend overleg gepleegd. Eerst met het Departement Cultuur (o.l.v. Marijke Verdoodt), tot
Voortgangsrapport 2012 -2013
besloten werd de opdracht uit te besteden aan het onderzoeksbureau Tempera. De klankbordgroepen o.l.v. Tempera vonden plaats op: 29 maart 2012 - 16 mei 2012 - 15 juni 2012 ACTIE 2013 3.1.1
In 2013 wordt - in navolging van de uitwerking van het competentieprofiel cultuureducator door Tempera - binnen de amateurkunstensector nagedacht over welke beroepskwalificatiedossiers zullen worden uitgewerkt met het oog op een inschaling in de Vlaamse Kwalificatiestructuur. Voor het competentieprofiel ‘begeleider kunstbeoefenaar(s)’ zal vanuit het Forum voor Amateurkunsten vanaf maart voorbereidend werk worden geleverd opdat dit kwalificatiedossier kan worden afgetoetst binnen de eigen sector, alsook bij betrokken belendende sectoren met het oog op het indienen en kwalificeren ervan binnen de VKS-structuur. Wat betreft het competentieprofiel ‘kunstbeoefenaar’ wordt in het sectoroverleg amateurkunsten besproken en beslist of ook hiervoor vanuit het Forum een kwalificatiedossier wordt opgesteld. De nood en voordelen daarvan voor amateurkunstenaars worden hiertoe afgewogen. Afhankelijk van wat de sector amateurkunsten hieromtrent beslist wordt al dan niet een dossier ingediend. Voorts worden de ontwikkelingen binnen het EVC-beleid nauw opgevolgd en wordt aan visieontwikkeling gedaan m.b.t. het herkennen en erkennen van elders verworven competenties en de rol die we hierin kunnen opnemen binnen de amateurkunstensector. De sector kijkt uit naar een nieuw decreet EVC en zal hieromtrent doelgericht en op maat communiceren naar de achterban.
REALISATIE 2012 3.1.2
Zie 3.1.1.
ACTIE 2013 3.1.2
Zie 3.1.1.
REALISATIE 2012 3.1.3
Het Forum was voor de amateurkunstensector het aanspreekpunt voor ‘Oscar’, het portfolio instrument voor niet-formele en informele leerervaringen. Samen met Socius, De Ambrassade, maar ook FARO, de Vlaamse Scholierenkoepel en de Vereniging Vlaamse Jeugddiensten, stimuleren wij het gebruik van dit instrument voor het (h)erkennen van elders verworven competenties.
Voortgangsrapport 2012 -2013
33
Op dit ogenblik maken vier van de negen amateurkunstenorganisaties in meerdere en mindere mate gebruik van Oscar: Danspunt, Creatief schrijven, OPENDOEK en Koor&Stem.
In 2012 werden stappen gezet qua verdieping. De betrokken organisaties leerden hoe met Oscar om te gaan en samen met de Artesishogeschool werd een traject afgelegd om competenties nader te omschrijven. Het Forum voor Amateurkunsten verleent dan ook haar steun aan Oscar en verleent waar mogelijk ook financiële middelen om dit project extra groeikansen te geven. ACTIE 2013 3.1.3
Het is de bedoeling Oscar in 2013 verder te laten doorgroeien. In het licht van het EVC-traject (cfr. Decreet in opmaak omtrent erkennen van verworven competenties) zitten we goed met Oscar als werkinstrument. Een EVC-traject omvat immers 4 fasen: herkennen – documenteren – evalueren/beoordelen – erkennen/valideren van competenties. Vooral in fase 2 ‘documenteren’ vervult Oscar een relevante rol als portfolio instrument. Uiteraard is men binnen de beleidsdomein cultuur en jeugd zelf sterk overtuigd van de waarde van het informeel leren. De kennis van Oscar en het erkennen van elders verworven competenties op de arbeidsmarkt is echter nog geen evidentie. In het voorjaar van 2013 werkt de stuurgroep van Oscar, waar het Forum deel van uitmaakt, een communicatiestrategie uit voor Oscar. Tijdens de kick-off worden engagementen verdeeld en een verder plan van aanpak besproken. Uiteraard wordt dit verder gecommuniceerd naar alle amateurkunstenorganisaties. Eveneens peilen we naar de interesse van nog niet betrokken organisaties om mee in te stappen in het Oscar-verhaal.
Het Forum verdiept zich in de werking van volgende prioritaire sectoren zodat samenwerking vlotter verloopt: onderwijs, DKO, kunsteducatie, lokaal cultuurbeleid, professionele kunsten en erfgoed REALISATIE 2012 3.1.4
Het Forum volgt de ontwikkelingen rond de hervorming van het deeltijds kunstonderwijs net als Muziekmozaïek, Koor&Stem en Vlamo actief op. In de klankbordgroep hervorming deeltijds kunstonderwijs vertegenwoordigen Filip Verneert en Bieke de sector amateurkunsten.
34
Op 26 oktober 2012 stelde het Departement onderwijs haar eerste conceptnota ‘Kunst verandert’ voor. Onder de toehoorders was een ruime groep uit de amateurkunstensector aanwezig. Daaropvolgend werd op het DOL uitvoerig op de nota gereflecteerd en onze unanieme standpunten kregen officieel vorm in een overwegend positieve reactie. Idem dito voor de tweede conceptnota. Ook deze werd door de directeurs besproken en mondde uit in een gedragen neerslag. Kort samengevat is de amateurkunstensector heel blij dat het deeltijds kunstonderwijs en de amateurkunsten door de voorgestelde aanpak steeds meer toenadering tot elkaar vinden. Dit bleek reeds uit de vraag van OVSG. Hans Laureyn van de pedagogische begeleidingsdienst deeltijds kunstonderwijs vraagt onze expliciete medewerking voor Voortgangsrapport 2012 -2013
een nascholingsinitiatief m.b.t. competentieontwikkeling in het DKO. Men streeft immers naar ervaringsgericht kunstonderwijs met voldoende aansluiting met het sociaal-culturele veld waarin de amateurkunstensector een prominente speler is. De sector amateurkunsten betreurt dat in de tweede conceptnota al heel wat initiële voornemens werden afgezwakt. Het terugschroeven van de oriënterende fase, te weinig aandacht voor niet-middenklasse-leerlingen, de opnieuw sterkere tweedeling notenleer/bespelen instrument, het oprakelen van de receptieve muziekeducatie, de snelheid waarmee de aanpassingen zouden worden ingevoerd en het hoge prijskaartje dat aan dit alles gekoppeld is, stemt onze sector minder gelukkig. In december 2012 werd vanuit de sector amateurkunsten aan de leden van de klankbordgroep DKO en betrokkenen een visienota bezorgd, waarin de standpunten vanuit de sector amateurkunsten m.b.t. de hervorming van het DKO nog eens worden verduidelijkt. ACTIE 2013 3.1.4
Het Forum volgt de ontwikkelingen m.b.t. de hervorming van het DKO verder op, communiceert hierover naar de sector en verwoordt standpunten m.b.t. deze materie naar de omgeving. Het Forum verleent eveneens haar medewerking aan OVSG bij het organiseren van nascholingsinitiatieven van de Vlaamse regering in het kader van de hervorming van het deeltijds kunstonderwijs. Het DKO staat immers voor ingrijpende inhoudelijke vernieuwingen. Om de academies de kans te geven zich hierop voor te bereiden, richt de Vlaamse regering prioritaire nascholingsinitiatieven in. Voor DKO zijn drie thema’s bepaald. Eén ervan is ervaringsgericht kunstonderwijs waarbij voldoende aansluiting is met het socio-culturele veld, met amateurkunsten als prominente speler. Afhankelijk van de beslissing van het departement onderwijs (eind maart) over het al dan niet weerhouden en financieren van dit dossier, onderneemt het Forum voor Amateurkunsten, samen met de erkende amateurkunstenorganisaties, de nodige stappen om uitvoering te geven aan het pilootproject. OVSG diende een projectaanvraag in bij de Vlaamse Regering. Als dit project wordt goedgekeurd zal het Forum voor Amateurkunsten meestappen in een proces dat samenwerking met een tiental academies behelst. Vanuit de amateurkunstensector zal mee nagedacht worden over het aanbieden van alternatieve leercontexten voor DKO-studenten.
Het Forum bouwt haar contacten met sectoren op de snijlijn verder uit en onderhoudt bestaande netwerken REALISATIE 2012 3.1.5
Voortgangsrapport 2012 -2013
35
In het kader van de WAK werd opnieuw de wedstrijd Klassekunst georganiseerd. Op die manier proberen we actief in te zetten op een samenwerking met dagonderwijs. Met deze wedstrijd riepen we scholen en klassen op om te tonen wat ze in petto hebben tijdens de WAK. Er werden tal van mooie projecten ingediend. Een jury met deskundigen (uit het onderwijs, uit kunsteducatieorganisaties en van CANON Cultuurcel) koos zeven projecten uit die beloond werden met een educatief pakket.
De communicatie rond deze wedstrijd verliep o.a. via het tijdschrift Klasse, via de nieuwsbrief van CANON Cultuurcel en de nieuwsbrief van Dynamo. Kristien Druyts van CANON Cultuurcel (dynamo3) was te gast op de WAKinspiratiedag in december, om de samenwerking met scholen te promoten bij de WAK-coördinatoren. ACTIE 2013 3.1.5
Scholen zijn -vaak- op zoek naar zinvolle culturele activiteiten maar hebben soms te weinig zicht op de brede waaier aan mogelijkheden binnen het culturele veld. Vooral de rol van lokale amateurkunstenaars blijft dikwijls onderbelicht. Het Forum knoopt verkennende gesprekken aan met CANON Cultuurcel om te zien hoe dit potentieel beter benut worden? Klassekunst: Ook in 2013 vindt opnieuw de wedstrijd Klassekunst plaats. De wedstrijd werd aangepast: scholen dienen nog steeds kunstprojecten, activiteiten en events in, maar ze zijn niet meer gebonden aan de periode van de WAK. De voorwaarde is dat het om kunstprojecten gaat, op eender welk moment tijdens het schooljaar, maar er dienen amateurkunstenaars bij betrokken te worden. Er zetelt iemand van Dynamo3 in de jury van Klassekunst. Klassekunst 2013 wordt ook via de nieuwsbrieven van Dynamo, CANON Cultuurcel, Klasse en MOS verspreid. Verder worden alle onderwijskoepels aangeschreven, alsook de lerarenopleidingen (zodat de leerkrachten in spe die stage doen geprikkeld kunnen worden om met hun stageklas of –school te participeren). SPEEL*GOED We nemen contact op met musea zoals het Huis van Alijn, het Speelgoedmuseum en Bokrijk om te bekijken of er in het kader van SPEEL*GOED een samenwerking mogelijk is. Indien deze musea SPEEL*GOED oppikken en hierrond workshops of andere acties gaan ontwikkelen, worden de scholen via deze musea (opnieuw) in aanraking gebracht met SPEEL*GOED. Expertisenetwerken cultuureducatie (ENCE) Aangezien ENCE’s regionaal partners uit de sectoren cultuur, jeugd en onderwijs bij elkaar willen brengen, zullen we in de loop van 2013 contact met deze expertisenetwerken opnemen voor een wederzijdse kennismaking en informatie-uitwisseling. Op basis van deze informatie weegt het Forum voor Amateurkunsten af, welke rol zij hierin kan opnemen.
REALISATIE 2012
36
3.1.6
In 2012 werden verder goede contacten onderhouden met het deeltijds kunstonderwijs en waar mogelijk bruggen geslagen. Kaat (tot juni 2012) en Katrien (vanaf september 2012) hadden een zitje in de stuurgroep van de Dag van het DKO. Zo werd het deeltijds kunstonderwijs verschillende keren vermeld in de WAKinspiratiebrochure. Ook was het DKO vertegenwoordigd op de WAK-inspiratiedag (zie Voortgangsrapport 2012 -2013
verder). Hans De Volder (Verdi) en Philippe Boël (Codibel) kregen een plekje tijdens het panelgesprek. Het Forum voor Amateurkunsten bemande een stand op 121212, de ontmoetingsdag van het deeltijds kunstonderwijs. Hier waren 5.500 leerkrachten en directieleden uit het DKO aanwezig. Het Forum promootte er de WAK, SPEEL*GOED en de verschillende educatieve pakketten en publicaties uit de sector. ACTIE 2013 3.1.6
Katrien zal opnieuw deel uitmaken van de stuurgroep ‘Dag van het DKO’. In het WAK-inspiratieboekje krijgt het DKO een plek als mogelijke partner voor lokale WAK-coördinatoren. Directeurs en betrokken medewerkers uit het DKO worden opnieuw uitgenodigd naar de WAK-inspiratiedag. Zie 3.1.4
REALISATIE 2012 3.1.7
Kunsteducatie bleef hoog op de agenda staan. Dit uitte zich in verschillende acties. Katrien, Frauke en Kaat namen deel aan de Dag van de Cultuureducatie op 24 januari 2012 in de Singel. Het thema van de dag was ‘Wie ben ik? Opstand en Cultuur’. SPEEL*GOED werd verspreid via diverse kanalen. In het totaal zijn niet minder dan 10.500 exemplaren verspreid. De inspiratiegids bereikt zo’n 60% gezinspubliek, 20% onderwijsinstellingen, 10% jeugdbewegingen, 5% welzijnsorganisaties en 5% kunsteducatieve organisaties. Rilke Broekaert, studente cultuurwetenschappen UA, verdiepte zich in cultuureducatie binnen de amateurkunstensector. Ze verwerkte de resultaten uit haar onderzoek in een thesis (zie hoger).
ACTIE 2013 3.1.7
Kunsteducatie - en de activiteiten, netwerkmomenten en informatiedragers die partners errond realiseren - worden van nabij opgevolgd. Enerzijds willen we de amateurkunstensector hierin vertegenwoordigen en verder op de agenda krijgen. Anderzijds willen we vanuit amateurkunsten zelf actief inzetten op kunst- en cultuureducatie. Via de verdere verspreiding van de kunsteducatieve publicatie SPEEL*GOED – o.a. specifieke doelgroepen - willen we sensibiliserend werken rond kunsteducatie in de gezinscontext, het verenigingsleven en op school. Het Forum gaat na of we op een zinvolle manier workshops kunnen aanbieden voor kansengroepen. We gaan in overleg met het Departement over de aankomende nota ‘Doorgroeien in Cultuur’ (initiatief van ministers Smet en Schauvliege), en gaan na welke acties binnen het amateurkunstenveld hieraan gelinkt kunnen worden.
37
Voortgangsrapport 2012 -2013
In 2013 willen we als sector amateurkunsten graag nauwer betrokken worden bij de Kunstendag voor Kinderen, een initiatief van minister Schauvliege dat gerealiseerd wordt vanuit Kunsten & Erfgoed, dit jaar op zondag 17 november 2013. EXTRA REALISATIE 2012 Op vraag van Vlaams onderwijsminister Pascal Smet en in opdracht van CANON Cultuurcel, starten het HIVA en de VUB een onderzoek met de welluidende naam: ‘Cultuur in de Spiegel – Vlaanderen’. Dit onderzoeksproject loopt van juli 2012 tot februari 2016. Het is de bedoeling om een referentiekader te ontwikkelen voor cultuureducatie, dat geïmplementeerd kan worden in het formele kleuter-, lager en secundair onderwijs. In oktober 2012 kwam de klankbordgroep voor het eerst samen; in november gingen de expertenpanels van start. Elke is hierin onze vertegenwoordiger. EXTRA ACTIE 2013 Het onderzoek ‘Cultuur in de Spiegel’ krijgt verdere opvolging.
REALISATIE 2012 3.1.8
Een onrechtstreekse manier om voeling te houden met het lokale cultuurbeleid is de participatie van Elke aan de commissie van ‘Toneeltgemee’. Via dit initiatief van OPENDOEK kunnen lokale theatergroepen hun gemeente voordragen als kandidaat voor de begeerde titel. Met Toneeltgemee wil OPENDOEK steden en gemeenten in beeld brengen die op een systematische manier via het gemeentelijk beleid het amateurtheater op een goede manier ondersteunen. Door in deze commissie te zetelen krijgen we zicht op goede praktijken her en der in Vlaanderen. Zie OD 5.3.
ACTIE 2013 3.1.8
Zie OD 5.3. Elke zetelt opnieuw in de commissie van Toneeltgemee. De winnaar wordt bekend gemaakt tijdens het openingsfeest van de WAK.
REALISATIE 2012 3.1.9
Contacten met de professionele kunsten werden onderhouden via overleg met hun respectievelijke steunpunten.
38
Binnen het Transitienetwerk Cultuur en GREENTRACK kreeg het Forum de kans om op een (in)formele manier contacten met professionele kunstenorganisatie en hun steunpunten te onderhouden. Ook binnen de stuurgroep die in het leven geroepen werd voor de engagementsverklaring interculturaliseren overlegde en werkte het Forum samen
Voortgangsrapport 2012 -2013
met professionele kunstenorganisaties en hun steunpunten: BAM, VAF,… Dit teneinde samen een visie en aanpak betreffende interculturaliteit uit de denken. Katrien nam op informele wijze contact met enkele professionele kunsthuizen, naar aanleiding van een eventuele samenwerking tijdens de WAK. Dit initiatief zal verder uitgewerkt worden in 2013. ACTIE 2013 3.1.9
Er worden regelmatige contacten onderhouden met de steunpunten van de professionele kunsten. In het kader van de WAK wordt ook in de toekomst verder nagegaan of er een meer diepgaande samenwerking kan worden opgezet met professionele kunstenhuizen. We willen in 2013 nauwer betrokken worden in de Kunstendag voor Kinderen, een initiatief van minister Schauvliege gepland op zondag 17 november 2013. In de aanloop naar de verkiezingen van 2014 willen verschillende spelers uit de culturele sector samen het belang van cultuur in de kijker zetten. Onder het motto ‘Kunst is Overal’ wil men een breed publiek bewust maken van de onmisbaarheid van kunsten. Bieke volgt de stuurgroep op.
REALISATIE 2012 3.1.10 De link met erfgoed blijft tot het interesseveld van het Forum behoren aangezien de werking vaak op een snijlijn plaatsvindt. Forum en Faro In 2012 reikten het steunpunt amateurkunsten en het steunpunt voor onroerend erfgoed elkaar meer dan ooit de hand. In het voorjaar organiseerden we samen, met FOV als derde partner, een reeks studiedagen ‘Lokaal cultuurbeleid na de ommezwaai’. ‘Mix and match: tien tips voor een boeiend lokaal-sociaal-kapitaal’ was één van de programmaonderdelen. Hierbij kregen toehoorders tips om hun amateurkunstenaars en (erfgoed)verenigingen nog beter te ondersteunen (zie ook: 3.1.13). In navolging hiervan werden reeds aanzetten gegeven om een inspiratiebrochure op te maken waarbij verenigingen uit beide sectoren inspiratie vinden om meer over de bestaande muurtjes te durven kijken, maar even goed om lokale beleidsmakers te stimuleren om deze cross-overs vaker aan te grijpen. De good practices werden reeds verzameld, maar de verdere uitwerking liet nog even op zich wachten.
Voortgangsrapport 2012 -2013
39
Amateurkunsten en expertisecentra Eind 2011 erkende minster Schauvliege acht landelijke expertisecentra cultureel erfgoed die zich inzetten om, rond een bepaald thema, actoren in het veld te begeleiden. In 2012 kwam daar nog ééntje bij (Resonant). De doorstroming van kennis en expertise staat centraal. De expertisecentra staan niet alleen ten dienste van typische cultureel-erfgoedorganisaties, maar ook van erfgoedbeheerders die toevallig een collectie cultureel erfgoed bezitten. Daartoe behoren ondermeer de amateurkunstenorganisaties.
Op vraag van Het Firmament zaten de organisaties rond podiumkunsten (OPENDOEK en Danspunt) in september samen met het oog op een eerste kennismaking en brainstorm over wat deze erfgoedspeler en amateurkunstenorganisaties voor elkaar kunnen betekenen. Het Firmament kreeg nl. de opdracht om in een voorbereidend traject een gefundeerd beleid te ontwikkelen m.b.t. podiumkunstenerfgoed (theater/dans, zowel amateur als professioneel). In december werden de verwachtingen nog verfijnd. ACTIE 2013 3.1.10 Om erfgoed en amateurkunsten dichter bij elkaar te brengen neemt het Forum in 2013 drie concrete engagementen op t.a.v. de expertisecentra erfgoed.
Samen met OPENDOEK en Danspunt zullen we zetelen in de stuurgroep rond het pilootproject waarin de stad Mechelen als casus voor erfgoed in de podiumkunsten onder de loep wordt genomen, een project opgezet door Het Firmament.
In overleg bereiden het Forum en Tapis Plein (één van de exepertisecentra) een artikel voor over immaterieel erfgoed en de rol van amateurkunsten. Dit artikel kan worden opgenomen via de communicatiekanalen van onze sector.
Indien voldoende interesse vanuit de hele amateurkunstensector plannen we in 2013/2014 een kennismakingsronde tussen expertisecentra erfgoed en de amateurkunstensector. Dit met het oog op uitwisseling en afstemming.
Verder blijven we in contact met FARO (Gregory Vercauteren en Rob Belemans) om kennis te delen en projecten af te toetsen. Het Forum bekijkt ook welk rol ze kan spelen in PACKED vzw (digitale archivering erfgoed). Tussen Erfgoeddag en de Week van de Amateurkunsten is een goede wisselwerking. Aangezien beide evenementen in dezelfde periode plaatsvinden, ondersteunen we elkaar in de promotie en communicatie. We overwegen om een (online)inspiratiegids klaar te stomen waarbij de kruisbestuiving tussen amateurkunsten en immaterieel erfgoed centraal staat. Hiermee willen we cultuurbeleidscoördinatoren, maar ook erfgoedwerkers en amateurkunstenaars/verenigingen stimuleren elkaar vaker de hand te reiken. Diverse voorbeelden met uiteenlopende invalshoeken kunnen hierin een plaats krijgen.
EXTRA REALISATIES 2012 M.B.T. NETWERKING BELENDENDE SECTOREN
40
3.1.10 De amateurkunstensector is een dynamische sector die geregeld over de eigen muurtjes heen kijkt en waar opportuun samenwerking opzet met partners die een eigen expertise, publiek en/of professionele omkadering kunnen inbrengen. Vanuit die optiek toonde het DOL interesse in de werking van Vormingplus. Eind december werden de koppen voor het eerst bij elkaar gestoken. Concrete acties worden in 2013 verwacht. Vanuit diverse hoeken is geregeld naar onze expertise gevraagd op vlak van jeugdcultuur. Aangezien 7 op 10 14- tot 17-jarigen in de vrije tijd kunst beoefent, en Voortgangsrapport 2012 -2013
dit item ook een aandachtspunt is in de trajectbegeleiding, kan het Forum voor Amateurkunsten hier een zinvolle bijdrage leveren. Dit gebeurde op verschillende tijdstippen en settings dit jaar. Op vraag van VVJ voor een bijeenkomst van jeugdwerkers en –consulenten (provincie Vlaams-Brabant). Op vraag van Meetjesman & Comeet en Ladda i.h.k.v. Wholehearted, een forum rond jeugdcultuur in Gent verzorgde Elke de sessie ‘jonge amateurkunstenaars en lokaal beleid’. Op vraag van het Agentschap Jeugd van de Vlaamse overheid i.f.v. hun Trip Lokaal in elke provincie van Vlaanderen. Daar ging het om de sessie ‘jeugdcultuur, van goedkoop tot duur’. ACTIE 2013 Het dichter bij elkaar brengen van de amateurkunstensector met de Vormingpluscentra zou in drie fases verlopen: Fase 1 = kennismaking. De amateurkunstensector stelt zich voor op een directeurenoverleg van Vormingplus-centra en vice versa. Fase 2 = Beide sectoren bezinnen zich over eerdere geslaagde samenwerkingsverbanden, verwachtingen van toekomstige samenwerkingsverbanden en kritische succesfactoren van een ontmoetingsdag. Fase 3 = ontmoetingsdag met klemtoon op uitwisseling good practices en veel tijd voor informele netwerking. Op vlak van jeugdcultuur nemen we niet zelf onmiddellijk actie, maar we staan open voor suggesties vanuit de jeugdsector.
Het Forum onderhoudt internationale contacten (o.a. met Nederland en Engeland i.h.k.v. de WAK en via Amateo) REALISATIE 2012 3.1.11 We onderhielden contacten met onze collega’s uit Engeland en Nederland m.b.t. een internationale WAK en het eventueel indienen van een Europees subsidiedossier hiervoor. Ook bleven we de evolutie van de WAK in Nederland op de voet volgen. Zie 5.2.6 (Congres Amateo in Londen). ACTIE 2013
Voortgangsrapport 2012 -2013
41
3.1.11 Het Forum voor Amateurkunsten onderhoudt nauwe contacten met Amateo. Begin 2013 krijgen we bezoek van Aled Rhys-Jones, nieuwe voorzitter van Amateo (European Network for Active Participation in Cultural Activities). Dit wordt een kennismaking met Bieke gelinkt aan een bezoek aan de tentoonstelling ‘En Avant, Marche!’ in het Huis van Alijn, waar ook enkele vertegenwoordigers uit de amateurkunstensector bij zullen zijn. Het Forum neemt verder deel aan de bestuursvergaderingen van Amateo. In mei is er een meeting in Hongarije. In augustus is er het Amateo-congres in Tsjechië, waar we hopen met een relatief grote
vertegenwoordiging uit Vlaanderen aanwezig te zijn. Het thema ‘The New Amateur’ dat de actuele vraag naar nieuwe, dynamische verbanden, internet communities, online art e.d. belicht - leunt nauw aan bij het onderzoek gevoerd door HIVA KULeuven dat in Vlaanderen op stapel staat. In voorbereiding van het Amateocongres werkt het Forum voor Amateurkunsten aan een Engelse vertaling van een verkorte versie van ‘Amateurkunsten in Beeld Gebracht’ en ‘Verenigingsvormen in amateurkunsten’. Vanaf 1 januari 2013 was het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) een feit. Het instituut komt voort uit een fusie van CultuurNetwerk Nederland en Kunstfactor en is gevestigd in Utrecht. Het Forum voor Amateurkunsten gaat een kennismakingsgesprek aan met coördinator Wies Rosenboom. We pleiten voor nauwere contacten tussen het LKCA en de Vlaamse amateurkunstenorganisaties en gaan onder meer na op welke manier zij met het thema infrastructuur omgaan. Daarnaast houden we contact met Tom de Rooij (Nederland) i.f.v. de Nederlandse Week van de Amateurkunsten alsook met Robin Simpson (UK) i.f.v. de Voluntary Arts Week, die mogelijks uitbreiding vindt naar verschillende Europese landen. We blijven de WAK in Nederland en Engeland verder volgen en bekijken de mogelijkheden om gezamenlijk een dossier in te dienen m.b.t. een internationale WAK.
Het Forum volgt de samenwerkingsprojecten met verwante sectoren, in het kader van het Bijzonder Fonds, op accurate wijze op REALISATIE 2012 3.1.12 Vanaf 2012 was het volgens het vernieuwde intern reglement Bijzonder Fonds mogelijk om niet alleen partnerships aan te gaan met de organisaties binnen de eigen amateurkunstensector, maar ook om samenwerking aan te gaan met belendende sectoren, zoals onderwijs, professionele kunsten, welzijn, enz. Uit evaluatie blijkt dat deze bijkomende piste veelvuldig wordt gebruikt. Zo werd in 75% van de gevallen (12 op 16 projecten – ronde 1 Bijzonder Fonds 2012) enkel samengewerkt met partners buiten de sector. In de 2de ronde werd in 60% van de gevallen (10 op 16 projecten) met externen samengewerkt; onderlinge samenwerkingsverbanden tussen amateurkunstenorganisaties en/of derden waren goed voor 40%. Zie ook 2.1.6. Tijdens de DOL-vergaderingen, maar vooral tijdens de informele momenten voor of na zo’n vergadering, wisselden de directeurs ervaringen uit over de samenwerking met verwante sectoren.
42
ACTIE 2013 3.1.12 N.a.v. de wijziging in het regelement Bijzonder Fonds blijft het Forum voor Amateurkunsten evalueren in welke mate er samenwerkingsverbanden worden aangegaan binnen en buiten de amateurkunstensector. We brengen ook in kaart in welke mate en welke bijzondere doelgroepen worden bereikt. Voortgangsrapport 2012 -2013
Bij gelegenheid (o.a. op het sectoroverleg) geven we de amateurkunstenorganisaties de gelegenheid uitgebreid te rapporteren over de realisatie van hun Bijzonder Fonds projecten indien hier elementen inzitten die voor collega-organisaties interessant kunnen zijn. Via verschillende kanalen (nieuwsbrief, sociale media,...) informeren we de sector en betrokkenen over nieuwe projecten. T.a.v. de overheid signaleren we geregeld interessante cases die naar voor geschoven kunnen worden als good practices.
Het Forum organiseert studiedagen rond relevante thema’s REALISATIE 2012 3.1.13 In 2012 werden, in samenwerking met FOV en FARO, vijf studiedagen (één per provincie) ingericht onder de titel ‘Lokaal cultuurbeleid na de ommezwaai. Bestuur en middenveld samen voor een sterk meerjarenplan’. Deze studiedagen vonden plaats in:
Oost-Vlaanderen, 31 januari Vlaams-Brabant, 7 februari Antwerpen, 9 februari West-Vlaanderen, 29 februari Limburg, 22 maart
Per provincie verzamelden we een gemengd publiek bestaande uit lokale cultuurprofessionals, schepenen, maar ook de professionals uit de eigen sectoren en vrijwilligers uit de eigen achterban. Ter illustratie: casus West-Vlaanderen Via presentaties, workshops en debat reikten we concrete handvaten aan om ook in het strategisch meerjarenplan voldoende aandacht te blijven houden voor amateurkunsten. De pamflet ‘Hoe moet het nu verder? Een veranderende context. Welke plaats krijgen amateurkunsten hierin?’, geschreven door het Forum voor Amateurkunsten, werd ook uitgedeeld aan aanwezige deelnemers.
Voortgangsrapport 2012 -2013
43
De ‘te onthouden lessen’ uit deze ontmoetingsdagen werden na afloop teruggekoppeld naar zowel LOCUS en VVSG als naar het Agentschap SociaalCultureel-Werk en het Kabinet. Het betrof onder meer: • De schepenen van cultuur zijn in een aantal gemeenten nog onvoldoende geïnformeerd over het verdwijnen van het cultuurbeleidsplan. • Ook bij het gemeentepersoneel staan stafmedewerkers nog onvoldoende stil bij de veranderingen die op komst zijn. • Cultuur zal hier en daar moeizaam in het meerjarenplan geraken. Veel hangt af van wie lokaal de pen vasthoudt.
•
Er blijft veel nood, vooral in kleine gemeenten, aan een concreet stappenplan om cultuur in dat meerjarenplan te integreren.
Om gemeenten, maar vooral de lokale middenvelders hierin verder te ondersteunen, werd na de rondgang veel aandacht besteed aan de nazorg via nieuwsbrieven en websites. Alle presentaties werden online gezet en er werd bijkomend werk gemaakt van een bundel onder de titel ‘Op zoek naar inspiratie voor jouw lokaal memorandum?’. In aanloop naar en tevens na afloop van de studiedagen riepen FOV, FARO en het Forum een nieuwsbrief in het leven. Deze heeft niet de ambitie om permanent te zijn, maar kwam er i.f.v. de belangrijke netwerkmomenten van het middenveld, (gemeente-)bestuurders en cultuurprofessionals. Om een vinger aan de pols te houden i.v.m. de interne staatshervormingen en BBC, blijft de nieuwsbrief zolang nodig verder bestaan. Een studiedag van heel ander formaat was deze i.s.m. Socius en Steunpunt Jeugd op 11 oktober 2012 in Antwerpen. ‘Eigentijdse Hints om je Bestuur te Optimaliseren’. Elke deelnemer kon kiezen uit twee sessies: • Alternatieve organisatievormen • Fondsenwerving • Financieel beheer • Maatschappelijk verantwoord ondernemen • Btw-problematiek De evaluatie van deze studiedag was overwegend positief. We trokken inhoudelijk goede sprekers aan, er was veel ruimte voor verdieping en vraagstelling, de workshops vormden samen één geheel, het ging om thema’s die er toe doen, er was voldoende tijd om te netwerken over de sectoren heen. Voor verbetering vatbaar: de communicatie en opkomst uit de eigen sector. ACTIE 2013 3.1.13 Op 17 oktober 2013 organiseren Socius, De Ambrassade en het Forum voor Amateurkunsten een studiedag pur sang over ‘alternatieve financieringsvormen’. Het doelpubliek komt uit drie sectoren. N.a.v. wetenschappelijk onderzoek participeert het Forum voor Amateurkunsten (in overleg met de betrokken partners) aan twee publieke momenten waarop de resultaten van het onderzoek bekend worden gemaakt. In chronologische volgorde gaat het om: Verenigingsvormen in Amateurkunsten (HIVA): oktober/november 2013 Trendstudie en toekomstverkenning: 6 december 2013 (duiding bij het onderzoek zelf: zie hoger)
44
Het Forum voor Amateurkunsten neemt vragen van collega-organisaties om input te geven aan ‘studiedagen’ steeds in overweging. Zo verlenen we o.a. onze medewerking aan het ‘Colloquium 40 jaar cultuurcentra’ van VVC.
Voortgangsrapport 2012 -2013
S
trategische doelstelling 4 De amateurkunstensector profileert zich als één herkenbaar en kwalitatief geheel
OD 4.1. Het Forum coördineert afstemming en samenwerking tussen de landelijk erkende amateurkunstenorganisaties
Het Forum overlegt regelmatig met de directeurs en bestuursleden van de landelijke erkende organisaties zodat we op dezelfde lijn blijven zitten Zie actie 2.1.1 en 2.1.2.
Het Forum houdt de vinger aan de pols en detecteert nieuwe behoeften door geregeld 1 op 1 gesprekken te houden. Hieruit vloeien mogelijks nieuwe gezamenlijke acties voort REALISATIE 2012 4.1.1
In de maand augustus vonden naar goede gewoonte face-to-face-gesprekken plaats tussen het Forum en de negen amateurkunstenorganisaties. Naast de bespreking van een aantal inhoudelijke thema’s (onderzoek door hogescholen, interculturaliteit, amateurkunstenreporters, evaluatie uitreiking amateurkunstenprijs, promotie sector, aanpak DOL, …), bood dit gesprek ruim de kans om in gesprek te gaan met de nieuwe directeur.
ACTIE 2013 Eind augustus/midden september plannen we opnieuw ‘zomergesprekken’ in om de vinger aan de pols te houden.
Voortgangsrapport 2012 -2013
45
4.1.1
OD 4.2. Het Forum draagt een wezenlijk steentje bij om te komen tot een duurzame en ecologische leefomgeving
Het Forum stimuleert om zoveel mogelijk zaken digitaal te laten verlopen en neemt hierin een voorbeeldfunctie op REALISATIE 2012 4.2.1
ICT-medewerker Filip riep een IT-overleg met vertegenwoordigers uit de sector samen. Verder werden voor de WAK en SPEEL*GOED de sociale mediakanalen volop benut. Het WAK-inspiratieboekje werd enkel digitaal verspreid (http://www.wak.be/inspiratieboekje) en niet gedrukt. WAK vind je verder op facebook, twitter en pinterest. SPEEL*GOED is actief op facebook en pinterest.
ACTIE 2013 4.2.1
In 2013 zetten we –naast de uitbouw van amateurkunsten.be- verder in op het gebruik van digitale communicatiemiddelen. Naast de amateurkunstenblog en de elektronische nieuwsbrief wordt een facebookpagina ‘amateurkunsten’ in het leven geroepen waarop er bericht wordt over sectorgerelateerde items. Door verdere digitalisering van de gevoerde communicatie wordt de hoeveelheid drukwerk onder controle gehouden.
Het Forum kiest consequent voor ecologische oplossingen REALISATIE 2012 4.2.2
Ecologie, als onderdeel van duurzaamheid, is een toetssteen binnen het team van het Forum. In haar dagelijks doen en laten besteedde het Forum afgelopen jaar bijzonder veel aandacht aan ecologie en duurzaamheid. Sinds 2012 wordt er 100% gerecycleerd papier met FSC-label en Der blaue engel-label aangekocht. In de omgang met drukwerk werd steeds een ‘groene reflex’ gemaakt: dubbelzijdig printen, vermijden om mails te printen, enz. In de omgang met energie tracht het Forum zuinig te zijn: verwarming op nachttarief, laptops en lichten zoveel mogelijk uit, enz.
46
Eveneens binnen de project- en evenementiële werking vormde ecologie een belangrijk criterium. Met het thema ‘Natuurtalent’ werden de WAK 2013 en de voorbereidingen ervan in een ‘groen’ kleedje gestoken. Het Forum ging hierbij voor een ‘low impact WAK’ en liet zich hierbij begeleiden door ‘low impact man’ Steven Vromman. De WAKcampagne werd gevoerd via gerecycleerde affiches, gedrukt in een oplage die fors lager ligt dat in 2011. Al het promomateriaal is online aangeboden zodat de gebruiker zelf reflecteert over het al dan niet afprinten ervan. Inhoudelijk legt de WAK 2013 de link met ‘natuur’, met name kunst en/in natuur. Als nationale coördinator van de WAK wil het Forum een voorbeeldfunctie vervullen en lokale WAK-coördinatoren en amateurkunstenaars inspireren om het eveneens over een ‘groene’ boeg te gooien. Het Forum ontwikkelde een WAKVoortgangsrapport 2012 -2013
inspiratiebrochure (http://www.wak.be/inspiratieboekje) met daarin tips om duurzaam te organiseren. Diverse aspecten komen hierin aan bod: afvalbeheer, catering, mobiliteit, promotie, enz. en een mooie bijdrage van Steven Vromman. Daarnaast haalt de brochure inspirerende voorbeelden aan om activiteiten in de natuur te organiseren. Het Forum organiseerde op dinsdag 11 december 2012 een inspiratiedag voor WAKcoördinatoren. Deze vond plaats bij Verbeke Foundation in Kemzeke (Stekene). Deelnemers werden ondergedompeld in een groen bad met op het programma: een keynote van Steven Vromman, eco-workshops, dansvoorstelling met minimale techniek, panelgesprek met ‘groene’ partners en een rondleiding bij Verbeke Foundation. Het Forum organiseerde een systeem van carpooling en openbaar vervoer om alle deelnemers op locatie te krijgen. Er werden geen papieren uitnodigingen verstuurd. De goodybag bevatte geen overbodig papierwerk. De deelnemers ontvingen een gerecycleerd notablokje. Catering was strikt vegetarisch en bereid met streekgebonden producten. Op de WAK-inspiratiedag waren een 40-tal WAK-coördinatoren, 10 panelsprekers + Steven Vromman en 8 artiesten (dansers) aanwezig. In 2012 tekende het Forum in voor het GREENTRACK-traject. GREENTRACK is een netwerk van Gentse kunsten- en cultuurorganisaties dat zich samen inzet voor een duurzamere kunsten- en cultuursector. Voortrekker is opnieuw Steven Vromman. Het Forum ondertekende het charter en werkt een actieplan uit om meer duurzaamheid in de praktijk te brengen. Tijdens bijeenkomsten en vormingsmomenten vergaarde het Forum kennis en expertise, die gedeeld worden met de sector. Het Forum laat zich beïnvloeden en inspireren door (vnl. professionele) organisaties die duurzaamheid verregaand implementeren binnen de werking en ijvert ernaar dit eveneens te realiseren. ACTIE 2013 4.2.2
Het Forum investeert als lid van GREENTRACK in een duurzame organisatieontwikkeling en maakt steeds de ecologische reflex bij het organiseren van evenementen, het uitgeven van publicaties en promomateriaal en in de dagelijkse werking.
Het Forum stimuleert de sector om gezamenlijk een visie uit te werken rond duurzaamheid en/of ecologie REALISATIE 2012 4.2.3
Het Forum volgde de intersectorale werkgroep eco-cultuur van nabij op. In 2012 betrof dit een drietal bijeenkomsten. Ervaringen hieruit worden, net als bij GREENTRACK, met de sector gedeeld ten einde een gezamenlijke visie uit te kunnen werken.
ACTIE 2013 In 2013 zorgt de ‘groene’ WAK voor de aanwezigheid van het thema ecologie in onze communicatie naar de sector toe. De negen amateurkunstenorganisaties doen een
Voortgangsrapport 2012 -2013
47
4.2.3
artistieke inbreng op het WAK-openingsfeest, waarin bijvoorbeeld muziek ‘unplugged’ wordt en beeldende kunst zich laat inspireren door de natuur. Verder worden diverse overlegplatforms en transitienetwerken gevolgd ; waar mogelijk worden linken gelegd met de amateurkunstenorganisaties. Het Forum wordt ook betrokken in het Transitienetwerk Cultuur.
NIEUWE ACTIE: Het Forum heeft oog voor innovatieve ideeën 4.2.3
Het Forum voor Amateurkunsten wordt lid van de Algemene Vergadering van de Sociale Innovatiefabriek vzw. Hierin zijn zowel bedrijven als middenveldorganisaties vertegenwoordigd. De innovatiefabriek, kortweg SIF genaamd, wil sociaal ondernemerschap en sociale innovatie ondersteunen en promoten. Het Forum wil aantonen dat ook de amateurkunstensector vernieuwende ideeën uitwerkt tot volwaardige projecten.
48
Voor alle sectoren in het verenigingsleven biedt de Sociale Innovatiefabriek een unieke kans om hun sociaal innovatieve ideeën of projecten verder uit te werken om ze vervolgens te verankeren in de maatschappij, de markt of de beleidsvoering.
Voortgangsrapport 2012 -2013
S
trategische doelstelling 5 De sector is op de hoogte, anticipeert en reageert op beleidsmaatregelen die amateurkunstenaars aanbelangen
OD 5.1. Het Forum is op de hoogte van het reilen en zeilen in de culturele sector door participatie aan diverse advies- en overlegorganen
Het Forum participeert aan het door het Agentschap ingerichte steunpuntenoverleg REALISATIE 2012 5.1.1
Het Forum nam actief deel aan het steunpuntenoverleg en benut de hier verkregen informatie in teamvergaderingen, DOL-vergaderingen en veranderingen van de statutaire organen. Informatie m.b.t. de stand van zaken van het nieuwe decreet op de amateurkunsten werd doorgegeven op het sectoroverleg en op de Raad van Bestuur.
ACTIE 2013 5.1.1
Het Forum neemt actief deel aan het steunpuntenoverleg. Het signaleert relevante zaken uit het werkveld en geeft verkregen informatie door in teamvergaderingen, het sectoroverleg amateurkunsten en bestuursvergaderingen.
49
Voortgangsrapport 2012 -2013
Het Forum zorgt voor een vertegenwoordiging in zoveel mogelijk relevante advies- en overlegorganen, waaronder SARC en ISOC REALISATIE 2012 5.1.2
Het Forum nam actief deel aan de vergaderingen van de SARC Sectorraad SociaalCultureel Werk, het ISOC (Intersectoraal Overleg Cultuur) en de Verenigde Verenigingen. Het Forum nam ook deel aan diverse overlegorganen en klankbordgroepen zoals de klankbordgroep DKO, de klankbordgroep Cultuur in de Spiegel, ...
ACTIE 2013 5.1.2
In 2013 volgt het Forum verder tal van advies- en overlegorganen op, in functie van het bijdragen tot gemeenschappelijke visie en realisaties, het uitdragen van amateurkunsten en het behartigen van de belangen van de sector.
OD 5.2. Het Forum verdedigt de belangen van haar achterban op verschillende niveaus
Het Forum volgt de relevante Vlaamse regelgeving op REALISATIE 2012 5.2.1
Het Forum onderhield contacten met het Kabinet van de minister bevoegd voor Cultuur, het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk en het Departement CJSM en met andere relevante overheidspartners. Afgelopen werkjaar vonden twee gesprekken plaats met het Agentschap Sociaalcultureel volwassenenwerk. Het eerste gesprek (23 maart) focuste vooral op het Jaarplan 2012 en de bestuurlijke beleidscyclus. Het tweede gesprek (13 september) was een kennismakingsgesprek, waarin Sarah Beernaert en Bart Van Put toelichting gaven bij de werking en hun rol binnen het Agentschap. Op 8 november vond naar aanleiding van de directeurswissel een kennismakingsgesprek plaats met minister Schauvliege op het Kabinet. Ook binnen overlegplatformen als de SARC Sectorraad SCW en de Verenigde Verenigingen worden contacten onderhouden. Zowel minister Schauvliege als minister Smet voerden na de installatie van de nieuwe raden een gesprek over agenda en beleid met de strategische adviesraad.
ACTIE 2013 Via gestructureerd contact met het Kabinet van de minister bevoegd voor cultuur, met het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen, met het Kabinet van de minister voor Jeugd, via geregeld contact met het departement CJSM en via bv. het opvolgen van commissievergaderingen (vb. Commissie Cultuur in het Vlaams Parlement) en het onderhouden van contact met leden van de parlementaire commissie cultuur, houdt het Forum voldoende vinger aan de pols om zodoende de belangen van de sector te behartigen.
50
5.2.1
Voortgangsrapport 2012 -2013
REALISATIE 2012 5.2.2
Het Forum trok veelvoudig aan de mouw van de Vlaamse overheid om de gevraagde wijzigingen aan het amateurkunstendecreet te realiseren. Uiteindelijk werd dit proces al eind 2010 in gang gezet en heerst er grote consensus binnen de sector. We kregen het signaal dat de decreetswijziging de nodige stappen aan het doorlopen is. De nieuwe vertraging is voornamelijk te wijten aan het afstemmen van ons decreet met de wijzigingen die het gevolg zijn van de interne staatshervorming.
ACTIE 2013 5.2.2
Het Forum ziet erop toe dat de reeds lang aangekondigde decreetswijziging in 2013 effectief een feit is.
REALISATIE 2012 5.2.3
Het Forum volgde de ontwikkelingen aangaande de interne staatshervorming nauwlettend op. Op het DOL van januari kregen de directeurs een toelichting over de gewijzigde rol van het provinciale bestuursniveau. Ook op studiedagen zoals ‘Lokaal cultuurbeleid na de ommezwaai’ waarop personeelsleden uit de sector waren uitgenodigd, werd de nodige aandacht besteed aan deze evolutie. Via de ForumFlash waren er tussentijdse updates van de stand van zaken. Verder informeerden we ons via studiedagen (zoals ‘Jeugd, sport, cultuur en erfgoed: een ambitieuze vrijetijdscocktail. Vrijetijdsbeleid in de gemeentelijke meerjarenplanning’, een initiatief van o.a. VVSG, Locus, FARO, …), overleggroepen (SARC, de Verenigde Verenigingen, steunpuntenoverleg …) en terugkoppeling vanuit het Kabinet.
ACTIE 2013 5.2.3
·
Via de website Binnenlandse Zaken volgt het Forum voor Amateurkunsten de verdere ontwikkelingen i.v.m. de interne staatshervorming en planlastvermindering op. Via de ForumFlash communiceerden we reeds dat ‘gemeenschapsvorming, participatie van kansengroepen, ondersteuning van verenigingen en vrijwilligers en diversiteit in het culturele landschap, met focus op nieuwe verenigingsvormen, individuele kunstenaars en erfgoed prioriteiten voor het lokaal cultuurbeleid’ gaandeweg in de wetteksten vervangen werd door: ‘Bij de ontwikkeling van een kwalitatief en duurzaam lokaal cultuurbeleid zal de gemeente aandacht moeten besteden aan gemeenschapsvorming, cultuureducatie en het bereiken van kansengroepen.’
Voortgangsrapport 2012 -2013
51
Het Forum voor Amateurkunsten blijft alert voor de impact van het verdwijnen van de lokale cultuurbeleidsplannen i.f.v. gemeentelijke strategische meerjarenplannen. We proberen in 2014 te achterhalen in welke mate ‘amateurkunsten’ nog aan bod komen in de lokale beleidsdocumenten. Dit doen we door ofwel een student politieke wetenschappen en/of sociologie in te schakelen ofwel door het indienen van een parlementaire vraag.
Verder staan we ter beschikking van Kabinet en Agentschap voor het mee implementeren van het decreet betreffende de amateurkunsten, luik interne staatshervorming.
Het Forum stemt zoveel mogelijk af met de provinciale overheden REALISATIE 2012 5.2.4
In januari werd een intervisie ingericht tussen de landelijke amateurkunstenorganisaties en de provincies. Dit om te bespreken welke rol de provincies in de toekomst zullen opnemen voor de amateurkunstenaars en hoe de afstemming tussen provincies en amateurkunstenorganisaties zo optimaal mogelijk kan verlopen.
ACTIE 2013 5.2.4
In 2013 verlopen de geldstromen tussen provincie en amateurkunstenorganisaties voor het laatst via de gekende/rechtstreekse weg. We zien erop toe dat dit op een correcte manier gebeurt. Het Forum voor Amateurkunsten houdt in het oog dat amateurkunsten hoog op de politieke agenda blijven staan bij de provinciale overheden. Dit moet resulteren in de nodige beleidsaandacht voor amateurkunsten in de komende bestuursperiode.
Het Forum volgt de relevante federale regelgeving op en ageert indien nodig REALISATIE 2012 5.2.5
Ontwikkelingen rond e-vzw: zie 1.2.2. Bovendien werden stappen gezet in het dossier omtrent leenrecht. Vanuit het Kabinet van minister van Economie Johan Vande Lanotte werd gewerkt aan een nieuw Koninklijk Besluit rond leenrecht. Niet zonder gevolgen voor de amateurkunstensector in Vlaanderen, want het gaat om het innen van een vergoeding bij elke uitlening van een boek, cd, partituur,... In art. 5 van het KB worden instellingen opgesomd die vrijgesteld zijn van de vergoeding voor uitlening, namelijk onderwijs- en wetenschappelijke instellingen. Hier wilden we graag de sector amateurkunsten deze lijst zien vervolledigen. Ondanks ons schrijven vanuit de sector amateurkunsten, het advies van de SARC en een begeleidend schrijven van minister Schauvliege, werd deze toevoeging in het KB niet doorgevoerd.
ACTIE 2013 We houden het debat rond het leenrecht warm. Het Forum gaat na of er andere mogelijke pistes zijn die onze amateurkunstenorganisaties toelaten hun decretaal bepaalde opdracht als documentatiecentrum of een bibliotheekfunctie op te nemen zonder dat ze hiervoor aanzienlijke bijdragen dienen te betalen aan beheersvennootschappen.
52
5.2.5
Voortgangsrapport 2012 -2013
Het Forum onderneemt samen met actoren uit andere landen acties om amateurkunsten hoger op de Europese agenda te krijgen REALISATIE 2012 5.2.6
Binnen de bestuursvergaderingen van Amateo en op het Amateo Congres van juni 2012 in Londen werden Europese contacten aangehaald en praktijken uitgewisseld. Vanuit de Vlaamse amateurkunstensector was een sterke vertegenwoordiging op het congres aanwezig. In Londen werd overigens ook een sectoroverleg (DOL) gehouden waar onder meer een inhoudelijke uitwisseling rond de nieuw aangeleverde beleidsplannen 2012-2016 werd gehouden. Binnen Amateo (European Network for Active Participation in Cultural Activities) staat onderzoek centraal in de planning. In de maand oktober ging een bijeenkomst door in Novigrad waarbij een aantal onderzoekers (waaronder John Lievens van de TOR-onderzoeksgroep) de sporen uitzetten voor pan-Europees kwantitatief onderzoek rond de beoefening van amateurkunsten. Het grootschalig onderzoek in Vlaanderen dat inmiddels dateert van 2009 ‘Amateurkunsten in Beeld Gebracht’ werd hierbij als ambitieus voorbeeld naar voor geschoven. In 2013 en de volgende jaren wil men mogelijke pistes voor onderzoek verder nagaan. Aangezien Europese subsidies voor onderzoek weinig plausibel zijn, wordt binnen individuele landen (Tsjechië, Noorwegen, Slovenië...) nagegaan of er middelen beschikbaar zijn voor landelijk onderzoek, dat Europese vergelijkbare cijfers oplevert. In het najaar van 2012 kwam Europese netwerking eens uitvoeriger aan bod in het sectoroverleg amateurkunsten. De Europese contacten en netwerking die rond elk van de disciplines werden uitgebouwd werden gedeeld. Vanuit het Departement werd (door Gaetan Poelman) een toelichting gegeven bij de Nota Internationaal Cultuurbeleid van Vlaams minister Joke Schauvliege.
ACTIE 2013 5.2.6
Gezien de directeurswissel zullen in 2013 de banden met Amateo terug worden aangehaald. Begin 2013 komt voorzitter Aled Rhys-Jones op bezoek om kennis te maken en afspraken te maken in functie van verdere participatie vanuit het Forum in het Europees amateurkunstennetwerk. Binnen Amateo wil men enerzijds verder netwerken en nieuwe Europese landen betrekken. Anderzijds ligt de focus op onderzoek en wil men verder de mogelijkheden nagaan om tot vergelijkbaar kwantitatief onderzoek naar amateurkunstbeoefening binnen verschillende Europese landen te komen. Na ‘Amateurkunsten in Beeld Gebracht’ leeft er een grote interesse in de resultaten van het onderzoek naar verenigingsvormen binnen amateurkunsten in Vlaanderen, gevoerd door HIVA/KULeuven in opdracht van de Vlaamse overheid. Vlaanderen werkt ook inspirerend rond de Week van de Amateurkunsten, die inmiddels in verschillende landen loopt. Na onze editie ‘Natuurtalent’ 2013 willen we er een artikel aan wijden in de Amateo-newsletter.
Voortgangsrapport 2012 -2013
53
Waar mogelijk wordt vanuit het Forum voor Amateurkunsten actief geparticipeerd aan bestuursvergaderingen van Amateo. Afhankelijk van de locatie van de board
meetings wonen we de vergaderingen bij. Conference calls zijn een bruikbaar alternatief om te veel verplaatsingen te vermijden. In augustus 2013 is het Amateocongres rond ‘The New Amateur’ gepland. We trachten een delegatie van meerdere Vlaamse amateurkunstenorganisaties naar Tsjechië mee te krijgen met het oog op inspirerende uitwisselingen en ontmoetingen. We hopen op het congres vanuit Vlaanderen al de eerste resultaten te brengen vanuit het HIVA-onderzoek van de Vlaamse overheid naar verenigingsvormen in amateurkunsten. Binnen Vlaanderen worden contacten aangehouden met het Cultuurcontactpunt en het Departement om de ontwikkelingen rond het Internationaal Cultuurbeleid van de Vlaamse overheid nauw op te volgen. Van zodra wereldkundig zal het Creative Europe programma 2014-2020 ook binnen de sector amateurkunsten worden bekendgemaakt. Ook via Arts Flanders - en het overleg internationaal cultuurbeleid dat hieromtrent vanuit CultuurNet wordt opgezet - krijgt de sector amateurkunsten mee een plaats op de internationale culturele agenda.
OD 5.3. Het Forum onderhoudt een netwerk op lokaal niveau en stimuleert de gemeenten om een gevarieerd en degelijk amateurkunstenbeleid te voeren
Het Forum blijft het lokale beleid informeren over het belang van een goed amateurkunstenbeleid REALISATIE 2012 5.3.1
Het Forum bood opnieuw de kans aan maximaal 5 gemeenten om in te tekenen voor een lokale trajectbegeleiding amateurkunstenbeleid. Dit werd uitvoerig gecommuniceerd, zowel via onze eigen website en op diverse studiedagen, als via ezines of tijdschriften van bv. VVSG en Locus. In 2012 werden uiteindelijk 4 steden/gemeenten begeleid. Het gaat om: Antwerpen, Merksem, As en Beerse. De aanpak bleef dezelfde: een voorbereidende analyse, intakegesprek, schriftelijk rapport en de mogelijkheid tot verdere begeleiding. De stad Antwerpen vroeg bij wijze van natraject een begeleiding aan voor de bepaling van de missie van de werking Fameus. Fameus is een autonome organisatie in de grootstad Antwerpen die de beleving en de beoefening van alle amateurkunsten wil ontwikkelen, stimuleren en ondersteunen. Deze organisatie is ontstaan uit een fusie van meerdere werkingen en wilde haar missie opnieuw scherp stellen. Hierin bood het Forum de nodige begeleiding. Daarnaast werden per mail en telefoon nog andere gemeenten ondersteund. Bv. Sint-Niklaas (vraag naar subsidiereglementen), Zuienkerke (vraag naar ondersteuning in vergelijkbare gemeenten) en Brugge (centrale uitleendienst en subsidiereglementen).
54
ACTIE 2013 5.3.1
In 2013 is er opnieuw ruimte om 5 trajectbegeleidingen aan te bieden. Voor het voorjaar tekende Lokeren reeds in. Via de website, en via een persoonlijk schrijven
Voortgangsrapport 2012 -2013
naar elk van de 308 gemeenten wordt het aanbod van de trajectbegeleiding breed gepromoot.
REALISATIE 2012 5.3.2
Samen met FOV en FARO organiseerden we studiedagen die afgestemd zijn op het lokale beleid. Zie actie 3.1.13.
ACTIE 2013 5.3.2
Vaak worden cultuurprofessionals en amateurkunstenaars te weinig betrokken bij het uittekenen van het gemeentelijk meerjarenplan. Nochtans is dit dé leidraad voor de komende zes jaar. In overleg met FOV en FARO zette het Forum voor Amateurkunsten een driesporenbeleid op naar zowel lokale amateurkunstenaars (sociaal-culturele & erfgoed verenigingen), de nieuwe schepenen van cultuur als cultuurraden. •
•
•
Een begeleidende brief naar de schepenen van cultuur met daarbij een exemplaar van ‘De Kunstzinnige Vingerafdruk’ en ‘Amateurkunsten in Beeld Gebracht’. Via de negen landelijke amateurkunstenorganisaties per mail een modelbrief en een begeleidende mail, waarbij hun achterban wordt aangesproken. In deze mail worden amateurkunstenaars aangemoedigd om in gesprek te gaan met hun schepen van cultuur. Aan de voorzitters van de cultuurraad wordt een (andere) modelbrief bezorgd. Hierbij wordt opgeroepen om cultuur hoog op de agenda te houden en in dialoog te treden met hun schepen van cultuur.
Daarnaast gaat het Forum voor Amateurkunsten na in hoeverre de trajectbegeleiding past in het concept ‘Remediëring van adviesraden’. Dit project van de Verenigde Verenigingen en FOV richt zich tot lokale adviesraden allerhande. Om hun werking en impact te versterken, krijgen adviesraden die hierom vragen inhoudelijke en methodische handvaten aangereikt. Trajectbegeleiding kan daar één van zijn. Een meer algemene of net heel specifieke kennismaking met de amateurkunsten (via de AK’s) evenzeer.
Het Forum werkt verder op de bevindingen uit de trajectbegeleiding 2009-2011 REALISATIE 2012 5.3.3
Voortgangsrapport 2012 -2013
55
Begin 2012 verscheen ‘De Kunstzinnige Vingerafdruk van Je Gemeente. Inspiratiegids Lokaal Amateurkunstenbeleid’. De publicatie die ruim 120 pagina’s telt omvat 5 grote delen: Toelichting bij de opzet en werkwijze van trajectbegeleidingen Neerslag van de meest voorkomende bevindingen Blik op de huidige situatie in de bezochte gemeenten
Tips en aanbevelingen om de ondersteuning t.a.v. amateurkunstenaars bij te sturen Een overzicht van wat de landelijk erkende amateurkunstenorganisaties voor lokale besturen kunnen betekenen
In maart kregen alle 308 gemeenten (cultuurbeleidscoördinator of gemeentesecretaris) een exemplaar van de brochure toegestuurd met de vriendelijk uitnodiging hier (i.h.k.v. de opmaak van hun strategisch meerjarenplan) verder mee aan de slag te gaan. Tegen het einde van het jaar werden al meer dan 1.000 exemplaren gericht verspreid. De volledige inhoud is ook terug te vinden op onze website. Uit verschillende hoeken (eigen Raad van Bestuur, gemeentebesturen, collegasteunpunten en belangenbehartigers, … ) kregen we bemoedigende commentaren. ‘Dit is van bijzonder hoog professioneel niveau wat content betreft, en bovendien qua layout bijzonder goed leesbaar gemaakt. Ik ben ervan overtuigd dat dit een meerwaarde is voor de ganse sector en een zeer handig hulpmiddel, zeker en vooral om punten waar verbeterd kan worden te identificeren alsook mensen te inspireren met de aangehaalde voorbeelden in de blauwe kaders. Ik ben overtuigd dat een dergelijke professionele benadering en aanpak resulteert in meer aandacht voor de ganse sector. Schitterend!’ Eric Verschueren, voorzitter Vlamo artistieke commissie Blaaskapellen. Om op de ingeslagen weg verder te gaan, werden reeds in het najaar 2012 nieuwe praktijkvoorbeelden ontsloten (zie actie 1.2.8). Specifiek naar de sector toe werd een nota geschreven met vaststellingen en aanbevelingen vanuit de trajectbegeleiding. De nota omvatte meerdere onderdelen: Impact van de trajectbegeleiding lokaal amateurkunstenbeleid Extra bevindingen uit de trajectbegeleiding t.b.v. de amateurkunstenorganisaties Aanbevelingen voor de amateurkunstenorganisaties uit de trajectbegeleiding. Deze nota werd zowel op het sectoroverleg als in de Raad van Bestuur besproken. We merkten dat een aantal amateurkunstenorganisaties bij de opmaak van hun beleidsplannen rekening hielden met deze bevindingen. ACTIE 2013
56
5.3.3
‘De Kunstzinnige Vingerafdruk van Je Gemeente’ is in 2013 toe aan een tweede druk. Bij het begin van de nieuwe legislatuur ontvangen alle Schepenen van Cultuur een exemplaar van deze publicatie, samen met een uitgave van ‘Amateurkunsten in Beeld Gebracht’ en een begeleidend schrijven over het belang van de ondersteuning van amateurkunstenaars. Ook de voorzitters van de nieuw-samengestelde cultuurraden zullen dit boekenpakket ontvangen. Uit een rondvraag bij cultuurbeleidscoördinatoren bleek er nood te zijn aan de verspreiding van best practices. Het Forum verzamelt goede voorbeelden en weegt af
Voortgangsrapport 2012 -2013
of er voldoende materiaal is om een tweede online editie te lanceren van ‘Met Verve’- een reeks van lokale praktijkvoorbeelden die inspirerend kunnen werken. Elke volgt van nabij de studenten op van HoGent en de Artesishogeschool die respectievelijk een bachelorproef en werk voor het vak Praktijkonderzoek maken rond de ondersteuning van amateurkunstenaars, vanuit het perspectief van de kunstbeoefenaars zelf. Door deze invalshoek hoopt het Forum op bijkomende relevante informatie, bruikbaar als achtergrondkennis in de trajectbegeleiding.
Het Forum volgt de ontwikkelingen van de hervorming van het deeltijds kunstonderwijs van nabij op REALISATIE 2012 5.3.4
Zie 3.1.4.
ACTIE 2013 5.3.4
Zie 3.1.4.
Het Forum werkt samen met CultuurNet Vlaanderen een online tool uit waarmee gemeentes hun amateurkunstenaars kunnen detecteren, informeren en ondersteunen REALISATIE 2012 5.3.5
Voortbouwend op de trajectbegeleidingen (waarin lokale besturen adviezen meekrijgen rond het ondersteunen van niet-georganiseerde kunstenaars en het communiceren van hun ondersteuningsaanbod) groeide de idee om samen met CultuurNet te onderzoeken of hier een online tool aan gekoppeld kan worden die actieve cultuurparticipatie zichtbaar maakt. Ons uitgangspunt was drieledig: • Een plek creëren waar amateurkunstenaars zich spontaan kunnen aanmelden en hun werk bekend maken. Idealiter met link naar myspace/youtube, vi.be, … • Een platform creëren waar ‘programmatoren’ (gemeenten, cultuurcentra, adviesraden, verenigingen, buurtcomités …) kunnen zoeken naar ‘talent’. • Een gecentraliseerd informatiepunt waar amateurkunstenaars niet alleen meer te weten komen over het lokale ondersteuningsaanbod (uitleendienst, zaalverhuur, projectsubsidies, …) maar ook links vinden naar de subsidiewijzer van het Forum, de negen landelijke erkende steunpunten, nieuwtjes, enz.
Voortgangsrapport 2012 -2013
57
Om te zien of de idee levensvatbaar was en te polsen welke noden precies lokaal leven, werd een onlinebevraging opgestart die door niet minder dan 126 steden/gemeenten werd beantwoord. Hieruit werden de kansen voor bovenvermeld project, net als de bedreigingen gedestilleerd. Op vraag van Brussel, Antwerpen en Gent werden de bevindingen uit deze bevraging kort toegelicht op één van hun interstedelijke bijeenkomsten.
ACTIE 2013 5.3.5
In overleg met CultuurNet werd beslist om het concept van een online tool, waarmee gemeenten zicht krijgen op hun amateurkunstenaars, even on hold te zetten. Deze beslissing kwam er vanuit de overweging dat gemeenten niet warm lopen voor een extra (te betalen?) database en ook de middelen zowel bij het Forum als bij CultuurNet niet onmiddellijk voor handen zijn. Er is wel een reële kans dat actieve kunstbeoefening wordt meegenomen in andere, door CultuurNet te ontwikkelen pakketten. Denk maar aan een pakket rond onderwijs, UiTid of de lokale UiTdatabanken.
EXTRA ACTIE 2013 Het Forum besteedt graag weer meer aandacht aan de grootstedelijke context. We gaan in overleg met Circa, Fameus en Zinnema om uitwisseling en afstemming tussen hen onderling en de amateurkunstensector te realiseren. Hiertoe komen we ongeveer drie keer per jaar samen. Op 21 juni plant het Forum een meeting tussen de amateurkunstenorganisaties en vertegenwoordigers van Gent, Antwerpen en Brussel. Op de agenda staat: debat rond het begrip ‘amateurkunsten’ in de ruime betekenis van het woord en heel wat informele netwerking o.a. met hoog op kennisname van – grootstedelijke - concepten en formats.
OD 5.4. Het Forum stimuleert extra repetitie- en ateliermogelijkheden voor amateurkunstenaars
Het Forum werkt in 2012 nauw samen met vzw Repetitieruimtes die een publicatie finaliseert rond infrastructuur REALISATIE 2012 5.4.1
De geplande activiteiten van vzw Repetitieruimtes, waarmee sinds 2009 een intensieve samenwerking werd opgezet, werden door verminderde subsidies en het vertrek van de coördinator van vzw Repetitieruimtes gedwarsboomd. De verwachte publicatie waarin tips en werkmodellen rond de uitbouw en het beheer van repetitieruimtes worden vervat, werd door omstandigheden niet gerealiseerd vanuit vzw Repetitieruimtes. Ook al was het de bedoeling deze uit te brengen op de Boekenbeurs 2012.
ACTIE 2013
58
5.4.1
De publicatie rond infrastructuur zou er alsnog komen in 2013. De gesprekken met vzw Repetitieruimtes over de rol van het Forum zijn gepland in het voorjaar van 2013. Het zou de bedoeling zijn een publicatie te realiseren rond het bouwen en beheren van repetitieruimtes, nl. een praktische gids die een overzicht biedt van beschikbare repetitieruimtes en hun relevante parameters maar ook inzicht biedt in de noden op het vlak van infrastructuur voor de verschillende disciplines. Het Forum voor Amateurkunsten neemt dan de financiering van het drukwerk op zich en zet in op een ruime verspreiding en bekendmaking van de publicatie.
Voortgangsrapport 2012 -2013
Het Forum neemt per 2013 de databanken van www.repetitieruimtes.be en www.exporuimtes.be in beheer en zorgt ervoor dat deze zo goed mogelijk kunnen renderen voor de achterban van de landelijke amateurkunstenorganisaties REALISATIE 2012 – In 2012 werd hier geen concrete actie gepland. ACTIE 2013 5.4.2
De huidige database van www.repetitieruimtes.be wordt verder door het Forum gehost. We denken na over een zinvol vervolg rond verdere ontsluiting. Hiervoor treedt het Forum in overleg met stakeholders als de negen amateurkunstenorganisaties, de grootsteden als andere deskundigen. We traceren welke noden leven op vlak van infrastructuur en klaren uit wie welke rol op zich wil nemen in de opstart van een databank rond artistieke creatieruimtes. We proberen zicht te krijgen op het gebruik en de hardware van de infrastructuurdatabank die de stad Gent op touw zette.
Het Forum zet een traject op rond infrastructuur samen met cultuur- en gemeenschapscentra REALISATIE 2012 – In 2012 werd hier geen concrete actie gepland. ACTIE 2013 5.4.3
Het Forum voor Amateurkunsten en VVC zitten in 2013 samen rond de tafel om het facet infrastructuur amateurkunsten/cultuur- en gemeenschapscentra van naderbij te bekijken. Met Paul Sergier bekijken we de vraag hoe cultuurcentra hun deuren nog meer kunnen openstellen voor amateurkunsten(verenigingen). Naar aanloop van het Colloquium ‘40 jaar cultuur- en gemeenschapscentra’ overhandigt het Forum voor Amateurkunsten een wensenbrief in naam van de sector. In deze brief zijn niet alleen felicitaties vervat, maar eveneens wensen voor de nabije toekomst. Eén ervan is aandacht voor infrastructuur, aangepast aan de specifieke behoeften van de amateurkunstenaars.
Het Forum zet een traject op rond infrastructuur met hogescholen en universiteiten REALISATIE 2012 – In 2012 werd hier geen concrete actie gepland. ACTIE 2013 5.4.4
Deze actie wordt verschoven naar 2014. In eerste instantie wachten we de resultaten af van het HIVA-onderzoek (zie 5.4.2) en gaan we (via een werkgroep of tijdens de zomergesprekken) na in hoeverre de amateurkunstenorganisaties hier zelf prioriteit aan willen geven.
59
Voortgangsrapport 2012 -2013
Het Forum participeert in het debat rond jeugdculturele zones, een initiatief van Demos, Vitamine C, JINT e.a. We zetelen in de stuurgroep voor een studiedag op 29 mei en blijven betrokken bij het natraject dat kan uitmonden in een publicatie.
Het Forum houdt infrastructuur als vast item in de trajectbegeleiding REALISATIE 2012 5.4.2
Zoals steeds werd bij de trajectbegeleidingen voor lokale besturen steeds aandacht besteed aan het belang van infrastructuur. Dit is één van de specifieke gespreksonderwerpen vanuit de vaststelling dat infrastructuur een heikel punt blijft in de lokale ondersteuning. Ook in de publicatie ‘De Kunstzinnige Vingerafdruk’ werd hier een apart hoofdstukje aan besteed. Bovendien waakte het Forum erover dat in het HIVA-onderzoek (zie 1.1.4) een aantal vragen zijn vervat in de enquête omtrent infrastructuur.
ACTIE 2013 Infrastructuur blijft continu een belangrijk item in de trajectbegeleiding. Bovendien nam het HIVA een reeks vragen op in de enquête voor ‘verenigingsvormen in de amateurkunsten’ die peilen naar de noden en behoeften van amateurkunstenaars op vlak van lokalengebruik. Op basis van deze onderzoeksresultaten, de bevindingen uit de trajectbegeleidingen (vervat in de publicatie ‘De Kunstzinnige Vingerafdruk’) en de neerslag van vzw Repetitieruimtes, zal het Forum op haar website meer gedetailleerde informatie ter beschikking stellen over feiten, belang en aandacht voor infrastructuur.
60
5.4.2
Voortgangsrapport 2012 -2013
TRANSVERSALE DOELSTELLINGEN
T
ransversale doelstelling 1 Het diversiteitsdenken is inherent aan onze sector. Daarbij neemt het Forum een voorbeeld- en signaalfunctie op
Het Forum neemt een signaal- en brugfunctie op REALISATIE 2012 T1.1
Het Forum ontsloot een database van sleutelfiguren en organisaties met expertise omtrent specifieke doelgroepen. Waar wenselijk signaleerde het Forum mogelijke samenwerkingsverbanden met experten om de activiteiten en dienstverlening van de sector verder ‘open te trekken’.
Voortgangsrapport 2012 -2013
61
In het voorjaar van 2012 werd Koor&Stem door het Forum voorgesteld aan Platformk in het kader van Enter-festival, een festival voor sociaal-artistieke piraterij. Deze ontmoeting legde de basis voor een duurzaam samenwerkingsverband tussen beide. ‘Double voie’ is een traject waarbij mensen met een beperking gecoacht worden in het ontwikkelen van hun eigen stem om samen te zingen. Binnen dit project wordt het talent van mensen versterkt, verbreed en verdiept door te experimenteren en toongelegenheden te bieden.
Het Forum was tevens zelf aanwezig op het Enter-festival met als doel het sociaalartistieke veld, haar organisaties, doelgroep en dynamiek beter te leren kennen. Nuttige contacten werden bezorgd aan projectmedewerkers van de negen amateurkunstenorganisaties, met oog op mogelijke samenwerkingen. Tijdens het DOL van 25 oktober werd expert Mehdi Marechal van Demos uitgenodigd betreffende interculturaliteit. Er werd nagegaan op welke manier Demos de amateurkunstenorganisaties kan ondersteunen bij het uitbouwen van een interculturele werking en aanbod. Organisaties als Muziekmozaïek, OPENDOEK en Koor&Stem gaven aan beroep te doen op Demos’ expertise. ACTIE 2013 T1.1
Het Forum houdt een lijst van sleutelfiguren en organisaties met expertise omtrent diversiteit en kansengroepen bij. De lijst wordt regelmatig geüpdate. Het Forum ondersteunt en begeleidt waar mogelijk samenwerkingsverbanden en –projecten, onder meer door amateurkunstenorganisaties in contact te brengen met deskundigen of sleutelfiguren uit de minderhedensector.
REALISATIE 2012 T1.2
Het Forum engageerde zich mee in het stappenplan van het Agentschap SociaalCultureel Werk aangaande de verhoogde participatie van mensen in kansarmoede. We volgden het project van OPENDOEK rond kansarmoede op. In het voorjaar van 2012 volgde Liesbet de stuurgroep van het project Mia maakt Scène. Mia maakt Scène biedt een langdurig theatertraject aan personen in armoede. Deelnemers worden gerekruteerd via het bestaande theatercollectief ‘De straatmussen’, via het OCMW en andere welzijnsorganisaties. Door afwezigheid van Liesbet werd het Forum niet langer vertegenwoordigd in de stuurgroep. Tussentijdse presentatiemomenten maken wel dat het Forum zicht houdt op het werkproces.
ACTIE 2013 T1.2
Het Forum engageert zich om zuurstof te geven aan projecten of maatregelen die aandacht geven aan kansengroepen binnen amateurkunsten. We verlenen steun aan initiatieven van overheden of partners die bijdragen tot een verhoogde participatie van mensen in kansarmoede. We volgen het meerjarig project ‘Mia Maakt Scène’ van OPENDOEK in 2013 (na wissel van stafmedewerker) terug op. In 2014 werken we mee aan het naar buiten brengen van het project, onder de vorm van een publicatie.
Het Forum inspireert de landelijke amateurkunstenorganisaties voor hun diversiteitswerking REALISATIE 2012
62
T1.3
Het Forum communiceerde reflectie- en inspiratiemomenten omtrent diversiteit. Zo waren er in 2012 onder meer verschillende praktijktafels rond diversiteit georganiseerd door Demos ; het ENTER-festival (maart) en het Mestizo Arts Festival (oktober). Het Forum nodigde de amateurkunstenorganisaties hier steevast op uit en Voortgangsrapport 2012 -2013
vertegenwoordigde er de amateurkunstensector. Verder geeft het extra aandacht aan initiatieven en evenement uit het interculturele veld via een vast item in de ForumFlash en een prominente plek op de homepage. Het Forum ontsloot good practices omtrent diversiteit via de website. Voor inspirerende voorbeelden buiten de amateurkunstensector verwijst het Forum door naar de website van het Kennisknooppunt Interculturaliseren (www.interculturaliseren.be). Het DOL van 25 oktober 2012 werd gekoppeld aan het Mestizo Arts Festival, een multidisciplinair kunstenfestival in Antwerpen met de focus op mix en stedelijkheid. Directeurs van de amateurkunstensector kregen er de kans om kennis te maken met kunstenaars van etnisch-cultureel diverse afkomst wiens habitat, situatie en inspiratie de stedelijke context is. Dit leidde tot interessante ideeën en plannen binnen de sector. Bedoeling van het DOL is steeds uitwisseling en overleg. Door een DOL aan het thema ‘interculturaliteit’ te koppelen, werden heel wat ervaringen, tips en concrete contacten, zinvol voor lopende en toekomstige projecten/trajecten, uitgewisseld. Het Forum zat i.h.k.v. de WAK samen met CultuurNet om te bekijken hoe de UiTpas (pas voor participatie van kansarmen) geïmplementeerd kan worden in de regio Aalst. ACTIE 2013 T1.3
Binnen het sectoroverleg amateurkunsten wordt tijd en ruimte gemaakt voor reflectie en uitwisseling rond diversiteit. Lopende trajecten en projecten uit de sector (onder andere Bijzonder Fonds projecten) kunnen worden toegelicht en kunnen inspirerend werken binnen de sector. In 2013 maakt de WAK een link met het pilootproject rond de UiTpas in Aalst, Haaltert, Lede en Erpe-Mere. We bieden tijdens de WAK in Aalst een workshop rond SPEEL*GOED aan, dit voor UiTpassers die 5 punten verzamelden op hun UiTpas. Bovendien kan men in ruil voor 10 UiTpunten kiezen uit drie gratis publicaties uit de sector. Het Forum zal workshops rond SPEEL*GOED, SPEEL*GOED-boekjes en diverse publicaties uit de sector aanbieden als return. Het Forum neemt zich voor relevante cases uit de trajectbegeleiding i.v.m. kansengroepen of diversiteit te signaleren aan Demos.
Het Forum engageert zich samen met de brede cultuursector voor het interculturaliseren REALISATIE 2012 T1.4
Voortgangsrapport 2012 -2013
63
Het Forum maakte deel uit van de stuurgroep rond de engagementsverklaring interculturaliteit. Deze wordt geleid door Pascal Verschuere van het Kennisknooppunt Interculturaliseren. Samen met steunpunten en belangenbehartigers van belendende sectoren, maar ook organisaties uit de lokale context, werkte het Forum mee aan de totstandkoming van de Engagementsverklaring. Het Forum speelde tevens een actieve rol in het uitdenken van een communicatiestrategie rond verspreiding van de engagementsverklaring.
Het Forum ondertekende de verklaring en stelde een eigen ontwerp-actieplan op betreffende interculturaliteit. Deze werd op het DOL van 25 oktober gepresenteerd aan de sector en onderworpen aan het kritische oog van Mehdi Marechal (Demos). EXTRA REALISATIE Vanuit onze werking m.b.t. het lokale bestuursniveau, engageerde het Forum voor Amateurkunsten zich om tijdens de trajectbegeleiding meer oog te hebben voor diversiteit (interculturaliteit en kansarmoede). Good practices zullen doorgespeeld worden aan Demos, steunpunt en onderzoekscentrum voor de sociaal-artistieke praktijk in Vlaanderen met focus op cultuurparticipatie van kansengroepen en diversiteit. ACTIE 2013 T1.4
In het voorjaar van 2013 zal de engagementsverklaring etnisch-culturele diversiteit ‘wereldkundig’ worden gemaakt. Het Forum fungeert als brug om de sector dichter bij de engagementsverklaring interculturaliteit te brengen. Met onze engagementsverklaring willen we inspireren en de negen amateurkunstenorganisaties stimuleren tot het reflecteren over en eventueel opstellen van een eigen actieplan. Voor de realisatie van de acties opgenomen in de engagementsverklaring ligt het zwaartepunt in het najaar van 2013 ; dan kan een nieuwe stafmedewerker hier uitvoering aan geven. Hiervoor zullen we beroep doen op enkele deskundigen met etnisch-culturele expertise of achtergrond.
Het Forum ontwikkelt een tool om het sociale aspect van de amateurkunstensector extra in de verf te zetten REALISATIE 2012 T1.5
Het Forum onderzocht de wenselijkheid van een tool om het sociale aspect van amateurkunsten in de verf te zetten, door gesprekken aan te knopen met diverse deskundigen. In 2012 zat het Forum samen het Demos om te onderzoeken waar mogelijke samenwerking binnen dit kader zit. Er werd besloten om de dienstverlening en het ondersteuningsaanbod rond diversiteit van Demos via verschillende kanalen verder bekend te maken binnen de sector. Dit gebeurde onder andere op het sectoroverleg amateurkunsten in het najaar van 2012.
ACTIE 2013 De sociale dimensie is inherent aan amateurkunsten. Als sector willen we hier aandacht aan geven en verder investeren in tools die dit in de verf zetten. In 2013 knopen we verder gesprekken aan met diverse deskundigen (waaronder Demos, het Minderhedenforum en het Netwerk Tegen Armoede). Het verspreiden van good practices –onder andere Bijzonder Fonds projecten- kan dit aspect mee in de kijker plaatsen. Bijvoorbeeld ‘De Stem van Ons Geheugen’ van Koor&Stem.
64
T1.5
Voortgangsrapport 2012 -2013
Het Forum ondersteunt de sector in haar jongerenwerking REALISATIE 2012 T1.6
Zie OD 3.1 Zie actie 3.1.5
ACTIE 2013 T1.6
Om de zichtbaarheid van onder meer kunsteducatieve pakketten uit de sector meer te promoten en activiteiten of evenementen gericht op een jongerenpubliek extra in de kijker te zetten, brengt een stagiair van het Forum voor Amateurkunsten het onderwijslandschap volledig in kaart. Het is vooral de bedoeling om beter zicht te krijgen op de verschillende communicatiekanalen die zij hanteren (bv. nieuwsbrieven naar leerkrachten/ouders/leerlingen, websites, tijdschriften, brochures, lerarenkaart enz...).
REALISATIE 2012 T1.7
We ijverden ervoor dat jeugdbewegingen activiteiten inplannen in het kader van de WAK. Hiertoe reikten we hen de publicatie SPEEL*GOED aan als inspiratiegids. Gratis boekjes werden verspreid via de koepels van FOS – Open Scouting en Scouts&Gidsen Vlaanderen. Ook via het Brusselse netwerk LASSO en Brusselse organisatie ‘A place to live’ voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren werden de boekjes verspreid.
ACTIE 2013 T1.7
Dit jaar nemen we geen concrete actie naar jeugdbewegingen toe.
REALISATIE 2012 T1.8
Op zondag 15 april 2012 organiseerden we het evenement Mijn Kunst is Top, gekoppeld aan het gelijknamige programma op Ketnet. Het Ketnetpubliek kon tijdens dit evenement verschillende kunstdisciplines zelf uittesten. Honderden enthousiaste kinderen trokken naar Destelheide. Op de Mijn Kunst is Top!-dag verwelkomden de organisatoren (Ketnet, Forum voor Amateurkunsten, CultuurNet en Destelheide) maar liefst 450 6- tot 12-jarigen, samen met hun ouders, broers en zussen. Op het menu stonden workshops voor schilderen, keramiek, karikatuurtekenen, percussie, basgitaar, fotografie, poëzie, animatiefilm, ballet, locking, volksdans, blaasmuziek, koorzang, twirling, theater, draailier en rap. Daarnaast was er ook een ‘open aanbod’, waarin kinderen zelf speelgoed maakten, een doe-website over de reeks hielpen klaarstomen, zelf een ‘installatie’ creëerden of naar verhalen konden luisteren. Ook de optredens van de jeugdfanfare uit Hoeleden en van de dansgroepen ‘Danswijzer’ en ‘Let’s Go Urban’ werden gesmaakt. De cultuureducatieve infomarkt, waar heel wat organisaties hun kunstaanbod voorstelden kende een constante stroom van bezoekers.
Voortgangsrapport 2012 -2013
65
Organisaties die werken met kinderen in armoede of kinderen met een etnischdiverse achtergrond wilden we extra kansen bieden om hun achterban via dit
evenement toe te leiden naar kunsteducatie. Aangezien we veel belangstelling hechten aan een diverse deelname en we er ons terdege bewust van zijn dat dit enkel kan bewerkstelligd worden door extra inspanningen, contacteerden we enkele maanden voor het evenement heel gericht diverse sleutelfiguren en –organisaties. Heel wat telefoongesprekken en mails gingen heen en weer. We merkten overal een groot enthousiasme. Diverse organisaties contacteerden gericht de gezinnen en kinderen die ze bereiken, namen het op in hun nieuwsbrief enz. Om er zeker van te zijn dat de ‘doelgroepkinderen’ aan hun favoriete workshops zouden kunnen deelnemen, kregen zij een voorinschrijvingskans. Vanaf 6 maart mochten zij hun favoriete workshops kiezen. De andere kinderen konden pas vanaf 20 maart inschrijven. Het werd een gezellige en uiterst geslaagde dag! ACTIE 2013 T1.8
In 2013 wordt geen vervolg voorzien op ‘Mijn Kunst Is Top’. We hopen dit in de komende jaren wel te realiseren. In 2014 –nieuwe legislatuur Vlaamse Regeringknopen we gesprekken aan om de haalbaarheid van een vervolg op dit succesvol project in te schatten.
REALISATIE 2012 T1.9
Op donderdag 19 april 2012 hadden Elke en Katrien een afspraak met Katia Segers. Katia is docent aan de vakgroep Communicatiewetenschappen van de VUB. Daarnaast doceert ze creatieve industrieën aan in de Master Cultuurmanagement van de Universiteit Antwerpen. We legden haar ons doel voor en informeerden hoe we dit het beste konden aan boord leggen. Beoogd doel: grondige communicatiescreening van bestaande communicatiekanalen door jongeren zelf. Dit moet resulteren in (vrijblijvende) aanbevelingen t.a.v. de amateurkunstenorganisaties. Katia Segers raadde ons aan om een dergelijke communicatiescreening als onderwerp in te dienen voor de masterproef van de studenten Cultuurmanagement van de UA. Dit deden we. Eén studente, Joke Mannaerts, vond dit een interessante casus en stelde voor om dit onderzoek te gaan voeren. Het onderwerp sloot echter niet voldoende aan bij de keuzes die ze maakte in haar opleiding. Bijgevolg koos ze een ander onderwerp voor haar masterproef. Momenteel meldden zich nog geen andere studenten aan.
ACTIE 2013 T1.9
Enkel indien wij een student hiertoe bereid vinden, gaan we verder op het vooropgestelde spoor.
Het Forum ondersteunt de sector bij een seniorenwerking
66
REALISATIE 2012 T1.10 Het Forum wou de amateurkunstenorganisaties eveneens een communicatiescreening door senioren aanbieden. M.a.w. in welke mate voelen
Voortgangsrapport 2012 -2013
senioren zich aangesproken door de communicatie van de organisaties? En welke aanbevelingen zouden senior consultants maken om de communicatie beter op de doelgroep af te stemmen? Dit spoor werd on hold gezet. De jongerenaanpak (zie T1.9) zou als pilootproject dienen. Aangezien dit niet van de grond raakte, werd ook actie T1.10 op een laag pitje zet. ACTIE 2013 T1.10 Zie T1.9 T1.11 N.a.v. de aankomende nota ‘Doorgroeien in Cultuur’ (vervolgnota van Ministers Smet en Schauvliege op ‘Groeien in Cultuur’) doen we een bevraging bij de diverse amateurkunstenorganisaties over hun cultuureducatief aanbod naar senioren.
67
Voortgangsrapport 2012 -2013
T
ransversale doelstelling 2 De amateurkunstensector en het werkveld zijn bekend bij een zo breed en gediversifieerd mogelijk publiek
Het Forum voert een zichtbare aanwezigheidspolitiek REALISATIE 2012 T2.1
Ten behoeve van de uitstraling van de sector was het Forum voor Amateurkunsten aanwezig op diverse publieke evenementen waar (potentieel) geïnteresseerden bereikt kunnen worden. In 2012 was het Forum aanwezig op de Cultuurmarkt in Gent, op het Festival van de Creativiteit in Turnhout en op 121212 (zie hoger) in Oostende. De dynamodagen werden helaas niet ingericht door CANON Cultuurcel in 2012. Net als in 2010 en 2011 was het Forum in 2012 present op de jaarlijkse Boekenbeurs. In een gezamenlijke stand bundelde het Forum alle publicaties en magazines uit de sector. Een stand, ingekleurd met extra activiteiten zoals optredens en een snelschetser, verhoogde de zichtbaarheid en aantrekkelijkheid van de sector. Op het Boekenverdiep organiseerde het Forum in overleg met enkele amateurkunstenorganisaties diverse workshops voor kinderen.
ACTIE 2013
68
T2.1
We zullen opnieuw zo veel mogelijk aanwezig zijn op sectorevents en belangrijke evenementen en beurzen uit de sector en belendede sectoren.
Voortgangsrapport 2012 -2013
Ook in 2013 zal het Forum aanwezig zijn op de Boekenbeurs. We zullen niet zozeer focussen op het verkoop van boeken en publicaties (dit is een middel, geen doel), we zetten in 2013 al onze pijlen in op bekendmaking van de sector en waar die voor staat. De uitstraling van amateurkunsten en de veelzijdigheid en kwaliteit ervan in beeld brengen is het doel. In dit kader wordt de stand herbekeken en zullen alle amateurkunstenorganisaties bij de organisatie en voorbereidingen betrokken worden, en dus niet meer alleen zij die over publicaties beschikken.
REALISATIE 2012 T2.2
We ontwikkelden nieuwe communicatiematerialen die het de sector mogelijk maken ook meer voor elkaar te communiceren. 2012 was een testjaar voor de amateurkunstenblog, die in september gelanceerd werd. Het Forum heeft enkele blogreporters die aanwezig zijn op activiteiten uit de sector en deze in beeld brengen op de blog. Sterke fotografen en vlotte pennen worden hiervoor gerekruteerd. Momenteel ligt de focus op Bijzondere Fonds projecten. De amateurkunstenblog is een tool om zichtbaarheid van de sector te verhogen, maar ook om wederzijdse erkenning binnen de sector te bevorderen. Via de blog houden we de vinger nauw aan de pols en blijven we op de hoogte van het reilen en zeilen van de sector. Elke organisatie ontving een kaartenmolentje met daarin de voorstellingskaartjes van de negen amateurkunstenorganisaties en van het Forum. Deze molentjes worden steeds meegenomen naar evenementen, activiteiten, projecten en beurzen. Op die manier wordt de sector amateurkunsten meer een ‘zichtbare en hechtere sector’. De molentjes werden door alle AK’s goed meegenomen en trokken steeds de aandacht van de aanwezigen. Eind 2012 werden nog vier extra molentjes aangekocht. Drie voor bij Circa, Zinnema en Fameus. Eentje dat ‘vliegend’ is en geplaats kan worden waar het op dat moment interessant is.
ACTIE 2013 T2.2
Het Forum voor Amateurkunsten voert een zichtbare en herkenbare communicatie, die amateurkunsten op een positieve manier in beeld brengt. Hiervoor worden eerdere communicatiekanalen verder uitgebouwd én worden nieuwe communicatiekanalen en -materialen ontwikkeld. De amateurkunstenblog wordt verder uitgebouwd. Er worden meer vrijwilligers/ reporters ingeschakeld die kort en beeldend verslag uitbrengen van diverse activiteiten uit de sector. Het forum voor Amateurkunsten zet verder in op het gebruik van sociale media. Naast de WAK- en Ooggetuige-pagina’s werken we een algemene facebookpagina ‘amateurkunsten’ uit die verbindend werkt en waarop er bericht wordt over sectorgerelateerde activiteiten, gebeurtenissen en relevante onderwerpen.
Voortgangsrapport 2012 -2013
69
De kaartenmolentjes worden vernieuwd; vanaf 2013 wordt met het format van een postkaart gewerkt. Voor elk van de 9 amateurkunstenorganisaties wordt een nieuw
kaartje ontwikkeld. Bedoeling blijft de bekendmaking van elkaars aanbod en het naar buiten treden als één geheel/sector. Er worden ook postkaartjes ontwikkeld als promotiemateriaal voor amateurkunsten. Diverse wenskaartjes zullen verkocht worden op de Boekenbeurs. Linnen zakjes met opdruk amateurkunsten zullen ruim verspreid worden.
Het Forum speelt in op grootschalige evenementen REALISATIE 2012 T2.3
Het Forum werkte mee aan de organisatie van het festival ‘Met Toeters en Bellen’ dat onder coördinatie van de Provincie Vlaams-Brabant op 28 april georganiseerd werd in Tienen. De organisatoren van ‘Met toeters en bellen’ raakten geïnspireerd door ons ‘Festival van de Amateurkunsten’ in mei 2010. We koppelden het WAK-openingsfeest en de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs voor Amateurkunsten aan dit evenement in Tienen. In de voormiddag werd de prijs uitgereikt en het startschot van de WAK werd gegeven. Dit alles gebeurde in zaal De Manège in Tienen. Na een korte maar stevige receptie werden de aanwezigen vervolgens door een kleurrijke murga meegenomen naar het centrum van Tienen, waar het bruiste van muzikaliteit en creativiteit. Verschillende amateurkunstenorganisaties waren bij het muzikale stadsfestival betrokken.
ACTIE 2013 T2.3
Het Forum speelt in op grootschalige evenementen die zich binnen en buiten de sector aandienen. Zowel via bekendmaking, ondersteuning of het linken van eigen acties aan evenementen. Bijvoorbeeld de Kunstendag voor Kinderen, The Big Draw (KUNSTWERKT), ...
REALISATIE 2012
70
T2.4
Het Forum werkte mee aan de realisatie van het ‘Festival van de Creativiteit’ dat onder coördinatie van Flanders DC in november in Turnhout plaats vond. Ook hier werden de organisatoren geïnspireerd door ons festival. Het Forum faciliteerde overleg tussen Flanders DC en de negen amateurkunstenorganisaties. Nora van Flanders DC kwam het ‘Festival van de Creativiteit’ voorstellen tijdens een DOL. Verschillende amateurkunstenorganisaties namen uiteindelijk deel aan het Festival. Koor&Stem trok het hele festival op gang op vrijdagavond met ‘ready to sing groovy’, een meezingproject waarin pop- en rocksongs centraal staan. KUNSTWERKT verraste bezoekers met haar portrettenfabriek, waarbij twee kunstenaars wel erg originele portretten maakten van de bezoekers. Verder was er ook de unieke fotoketting van Centrum voor Beeldexpressie, heel toepasselijk opgehangen in de boeiende oude Brepols drukkerij. OPENDOEK en het Forum voor Amateurkunsten brachten creativiteit naar de kinderen in de Splichal Hall, met vertellingen en workshops SPEEL*GOED. En last but
Voortgangsrapport 2012 -2013
not least, ook ‘Let's go Urban’, winnaar van de allereerste Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten, was van de partij! ACTIE 2013 T2.4
Het Forum voor Amateurkunsten maakt deel uit van een stuurgroep onder de werktitel ‘Cultuurarme dag’. Hiermee wil cultureel Vlaanderen in aanloop naar de verkiezingen in het voorjaar van 2014 een signaal geven aan de burger dat cultuur vaak als evidentie wordt ervaren, maar dat als cultuur vanuit politieke hoek minder prioritair wordt bevonden, dit zijn gevolgen zou hebben voor het culturele aanbod in Vlaanderen. In aanloop naar de Vlaamse verkiezingen in mei 2014 wil de stuurgroep een krachtig signaal geven naar de brede bevolking en volgende inhoudelijke boodschap naar buiten brengen: kunst is overal en kunst is onmisbaar. Hoe het evenement er concreet zal uitzien is nog voer voor discussie, maar wellicht zal een krachtige mediacampagne hier deel van uitmaken.
Het Forum stimuleert media om aandacht te hebben voor amateurkunsten REALISATIE 2012 T2.5
Via gerichte persberichten brachten we de sector zo vaak mogelijk kwalitatief in de media. We bespeelden vooral de pers met de WAK en de allereerste uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten. En met resultaat! De WAK en de amateurkunstenprijs kregen redactionele aandacht via de volgende mediakanalen: VRT-journaal, Het Nieuwsblad online, De Morgen, Gazet van Antwerpen, De Standaard, Radio 1, Knack.be, Belga, Cobra.be, Kerk en Leven, lokale berichtgeving Voor en tijdens de WAK werd er ook een radiospot voor de WAK uitgezonden op Radio Nostalgie.
ACTIE 2013 T2.5
We grijpen de uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten, gekoppeld aan de opening van de WAK, opnieuw aan als hefboom om de pers te beroeren. Verder worden voor de WAK in 2013 extra persacties gepland (promospot op TV). We gaan ook langs bij de Centrale CultuurCel van de openbare omroep om de WAK bij de verschillende zenders van de openbare omroep in de kijker te plaatsen. Naast de WAK trachten we de pers te halen met de onderzoeksresultaten van het HIVA-onderzoek (zie hoger).
71
Voortgangsrapport 2012 -2013
REALISATIE 2012 T2.6
We maximaliseerden de kansen van het Ketnetprogramma ‘Mijn Kunst is Top’. Om dit programma gerealiseerd te krijgen, lobbyde het Forum van 2009 tot 2011. Uiteindelijk kwam er een reeks van 24 afleveringen van 7 minuten elk. Dagelijkse uitzending van een aflevering gebeurde op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag. De compilatie van deze afleveringen was voorzien op zaterdag. In totaal kwamen er 18 verschillende kunstdisciplines aan bod. Het Forum zorgde voor kant-en-klare communicatie die de organisaties konden overnemen op hun website of tijdschrift. De betrokken amateurkunstenorganisaties kregen ook de kans om het kindsterretje en bijhorende BV te interviewen. Een echte publicatie in de vorm van een boek kwam er niet. Samen met CultuurNet werd wel een website gemaakt i.f.v. Mijn Kunst is Top. Hiertoe werden alle mogelijke aanbieders van kunsteducatieve workshops of langer lopende reeksen aangemoedigd hun aanbod in te brengen in de CultuurNet databank. Zie T1.8.
ACTIE 2013 T2.6
We bekijken de mogelijkheden om een nieuwe reeks van ‘Mijn Kunst is Top’ te realiseren, samen met het Agentschap Jeugd, Ketnet, De Mensen en uiteraard de amateurkunstensector. Wellicht lukt dit niet meer binnen de huidige legislatuur. Een vervolg op ‘Mijn Kunst is Top’ is toekomstmuziek. Vanuit het Forum houden we voorlopig in elk geval de contacten warm.
Het Forum staat jaarlijks in voor de organisatie van een grootschalig publieksgericht evenement (WAK) REALISATIE 2012 T2.7
In 2012 werd voor de 17de keer sterk ingezet op de Week van de Amateurkunsten.
72
Enkele hoogtepunten:
1 op 2 gemeenten nam deel aan WAK 2012, met als thema HOMEMADE, en samen plaatsten ze meer dan 700 activiteiten op de kalender.
Het startmoment van de WAK in Tienen werd gekoppeld aan de Uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor amateurkunsten (zie verder).
De kalendergegevens werden ingevoerd op de website www.wak.be en verschenen via een dagelijkse export ook op www.uitinvlaanderen.be.
Meter van de WAK was Annabelle Van Nieuwenhuyse. Zij opende de WAK feestelijk in Tienen, en zat in de jury van twee wedstrijden, namelijk de fotowedstrijd en de wedstrijd ‘Campagnelied gezocht’.
Voortgangsrapport 2012 -2013
Nieuw dit jaar was de gedrukte programmabrochure, met daarin het aanbod van de WAK in Vlaanderen en Brussel. Met die brochure wordt duidelijk wat een groot evenement de WAK is en hoeveel kunstenaars en gemeenten er aan deelnemen. De brochure werd een dik maar handig boekje. Het werd verspreid via de deelnemende gemeenten (cultuurdiensten, bibliotheken, cultuurcentra....) en via Aeolus in de nietdeelnemende gemeenten. Daarnaast maakten we voor het eerst een WAK-radiospot. Die werd voor en tijdens de WAK uitgezonden op Radio Nostalgie en op Urgent.
Er werden verschillende wedstrijden gekoppeld aan de WAK: - Ooggetuige, de WAK-fotowedstrijd i.s.m. het Centrum voor Beeldexpressie, waarbij we fotografen opriepen om ‘Homemade’ in beeld te brengen. De wedstrijd verliep via facebook en kende veel bijval. - De wedstrijd ‘Campagnelied gezocht’ i.s.m. Jeugd en Muziek, Vlamo, Koor&Stem en Muziekmozaïek, waarbij we op zoek gingen naar een melodie voor ons campagnelied. Het lied werd ingeblikt door Annabelle en live gebracht op het openingsfeest van de WAK in Tienen. - De wedstrijd ‘Klassekunst’ waarbij we scholen en klassen opriepen om te tonen wat ze in petto hebben, dit tijdens de WAK.
Nieuw in 2012 was de WAK-reportersploeg. Dit was een groep van een vijftiental vrijwillige reporters die tijdens de WAK verschillende activiteiten bezochten en hierover verslag uitbrachten op de WAK-blog. We hielden een redactievergadering met deze reporters . Hier boden we hen twee workshops aan: ‘verslaggeving en reporterstechnieken’ (JAVI TV) en ‘Schrijven voor het web’ (Jeugdwerknet).
Ook het deeltijds kunstonderwijs haakte actief in op de WAK. In 2012 werden contacten onderhouden met Verdi en Codibel om de Dag van het DKO meer af te stemmen op de WAK. Dit resulteerde in een verwijzing naar de Dag van het DKO in het inspirerend WAK-boekje en op de WAK-website. Er werd geduid op de originele concepten, die in dit kader worden ontwikkeld en de inzetbaarheid hiervan tijdens de WAK.
Tijdens de WAK werden door het team zoveel mogelijk activiteiten bezocht. Er werd bij de WAK-coördinatoren en deelnemende kunstenaars gevraagd om foto’s en filmpjes door te sturen. Die werden dan na afloop van de WAK op de WAK-blog en facebookpagina geplaatst.
WAK 2012 genoot, samen met de uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten, heel wat persaandacht (zie T2.5).
De WAK 2013 werd voorbereid en gestart: - Het inspiratieboekje voor de WAK 2012 werd geschreven en in september digitaal verspreid. Daar waar de eerdere WAK-boekjes vooral praktische info bevatten werd het inspiratieboekje 2012 veel inhoudelijker en inspirerender opgevat. Wat kan je allemaal met ‘Natuurtalent’ doen? Welke invalshoeken heeft het thema? Veel inspirerende voorbeelden, interessante links en mogelijke acties werden opgenomen. Mogelijke samenwerkingsverbanden werden aangehaald, alsook de mogelijke koppeling tussen de WAK en andere evenementen of gebeurtenissen. Kortom niet te missen lectuur voor elke WAKker!
Voortgangsrapport 2012 -2013
73
-
-
-
Er werd een WAK-inspiratiedag voor WAK-coördinatoren georganiseerd bij Verbeke Foundation. Een veertigtal WAK-coördinatoren tekenden present. (programma zie p. 28). Het werd een geslaagde, inspirerende en boeiende dag. De fotowedstrijd werd, samen met het Centrum voor Beeldexpressie, opnieuw voorbereid. De wedstrijd zal opnieuw via facebook verlopen. Samen met KUNSTWERKT werd een nieuwe wedstrijd op poten gezet: Collage Récyclage, een collagewedstrijd waarbij kunstenaars uitgedaagd worden om met gerecycleerde materialen aan de slag te gaan. Verbeke Foundation engageerde zich als partner. Een nieuwe wedstrijd voor gemeenten zag het levenslicht: ‘de groenste WAK’. De eerste afspraken werden gemaakt en krijtlijnen voor deze wedstrijd werden uitgetekend. Low impact man Steven Vromman zal alvast in de jury zitten.
ACTIE 2013 T2.7
74
De WAK bestaat in 2013 reeds 18 jaar! Het thema van de WAK 2013 is Natuurtalent. De WAK 2013 wordt grondig voorbereid via contacten met lokale coördinatoren en kunstenaars. Er worden impulsen en inspiratie uitgestuurd via de WAKflitsen, de website www.wak.be. Communicatie en promotie: - Er wordt campagnemateriaal ontwikkeld en verspreid. - In 2013 zal opnieuw een ‘landelijke’ programmabrochure worden uitgebracht, weliswaar een ‘light’ versie, aangezien we met het thema Natuurtalent ook de ecologische voetafdruk van de WAK willen beperken. Het programma wordt verspreid via de deelnemende gemeenten en kunstenaars en via Aeolus in elke gemeente in Vlaanderen en Brussel. - Promotieteam: we richten een WAK-promoteam op dat op vrijdag 27 april in de grote NMBS-stations de pendelaars attent zal maken op het begin van de WAK - Via een team van vrijwillige WAK-reporters vergaren we extra informatie over de lokale WAK-activiteiten. - We maken een TV-spot voor de WAK, die uitgezonden wordt op de openbare omroep. Deze spot zal ook via andere kanalen verspreid en getoond worden (sociale media, cobra.be,...) - We brengen via VRT Cultuur de WAK in de aandacht van de openbare omroep en hopen dat de WAK of enkele activiteiten worden opgepikt door de media. - Er wordt een persdossier aangereikt. - De wedstrijden Klassekunst, Ooggetuige, Collage Récyclage en de groenste WAK worden wereldkundig gemaakt (zie T2.7).
Voortgangsrapport 2012 -2013
Het WAK-openingsfeest wordt opnieuw gekoppeld aan de Uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten. We creëren hiervoor een artistiek en sfeervol event: 'Geen Kruid Tegen Gewassen'. In een regie van Handelsreizigers in Ideeën en in samenspraak met het Forum voor Amateurkunsten trekt een select publiek naar de Plantentuin van Universiteit Gent. De WAK 2013 wordt grondig geëvalueerd WAK 2014 wordt voorbereid: - Het thema van de WAK 2014 wordt ‘De Groote Kunst’. Met dit thema leggen we de link naar de herdenkingen 100 jaar Groote Oorlog: wat betekent kunst voor soldaten en burgers in oorlogstijd, hoe heeft oorlog kunst beïnvloedt, en omgekeerd: hoe reageert kunst op oorlog? Maar we trekken het verder open: waarin is kunst groot(s)? Wat is ‘kunst met een grote K’ en wie is de grootste kunstenaar van Vlaanderen? - Het inspiratieboekje voor de WAK 2014 wordt geschreven en in september verspreid. Ook hier gaan we weer inhoudelijk en inspirerend te werk. - We organiseren opnieuw een WAK-inspiratiedag. Dit ontmoetings- en inspiratiemoment zal plaatsvinden op donderdag 14 november. - De vormgeving van de WAK wordt herbekeken en vernieuwd. - Er worden contacten gelegd en krijtlijnen getrokken voor samenwerkingen en partnerships. - We nemen contact op met enkele ‘grote kunsthuizen’ (theaterhuizen, concertzalen, musea,...) en bekijken samen met hen in welke mate en hoe deze huizen kunnen inspelen op de WAK. Hiermee kan de zichtbaarheid van de WAK verhogen en kunnen er nieuwe podium- en expositiekansen voor amateurkunstenaars gecreëerd worden. We hopen om enkele pilootprojecten op te starten en voor te bereiden voor de WAK 2014. - Er wordt een WAK-stuurgroep samengesteld, met geïnteresseerden uit de negen amateurkunstenorganisaties, alsook betrokkenen en deskundigen uit aanverwante sectoren. De stuurgroep zal een 3-tal keer per jaar samenkomen en wil op een dynamische manier nieuwe accenten leggen in de komende WAKedities.
75
Voortgangsrapport 2012 -2013
REALISATIE 2012 T2.8
Net als vorig jaar werd de WAK niet alleen in Vlaanderen en Brussel georganiseerd, maar ook in Nederland en de UK. Zweden organiseerde een Amateurkunstendag. Er is een aanzet gedaan voor een dossier over een internationale WAK. Met het vertrek van Kaat en de afwezigheid van Liesbet werd dit ‘work-in-progress’ doorgegeven aan onze collega’s uit UK. Zij zouden dit dossier vervolledigen en indienen, uiteraard in samenspraak met het Forum. In november werd beslist het dossier nog niet dit jaar in te dienen. Alle partijen zijn ervan overtuigd dat we meer kans maken met een doordacht, sterk en enthousiast dossier, en dat zagen we op korte termijn niet haalbaar.
ACTIE 2013 T2.8
We blijven de banden met onze collega-WAK-landen warm houden, we plannen een ontmoeting in 2013 om dit dossier verder te bespreken.
Het Forum ondersteunt de uitreiking van de amateurkunstenprijs en neemt de gelegenheid te baat om de kwaliteit van de sector in de kijker te plaatsen REALISATIE 2012 T2.9
In 2012 werd de allereerste Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten uitgereikt. Naar aanleiding hiervan zette de sector een groots evenement op touw op zaterdag 28 april. De WAK werd er ook officieel voor ‘geopend’ verklaard. Het werd een evenement waarop kwalitatieve stalen van alle kunstdisciplines door 350 man en de verzamelde pers fel gesmaakt werden (we haalden zelfs het VRTjournaal!) De regie lag in handen van vzw Sacred Places. Verder werkte het Forum voor Amateurkunsten nauw samen met CultuurNet Vlaanderen, het Departement CJSM, de Stad Tienen en de provincie Vlaams-Brabant.
76
Het evenement vond plaats in zaal de Manège van CC De Kruisboog te Tienen. We kozen voor deze locatie, gezien op die wijze het evenement kon gekoppeld worden aan het muzikaal erfgoedfeest ‘Met Toeters en Bellen’ dat door de provincie VlaamsBrabant diezelfde dag in Tienen werd georganiseerd.
Voortgangsrapport 2012 -2013
Terugblik naar het programma
In het 1-uur-durende spektakel kwamen volgende groepen aan bod: • • • • • • • • • • •
Kranenveld met ‘Verkneukelingskes’ en ‘Toneeltgemee’ Koninklijke Harmonie Sint-Hilarius Bierbeek ‘Murga Agrum!’ uit Heist-op-den-Berg L’Ame Buccale en ‘Halve Maan’ Elektronisch collectief ‘Nyam Komago’ Maud Van Hauwaert – Frappant TXT kinderkoor Kikoti uitTienen MailArtBooks VJ-set met livefotografie Annabelle Van Nieuwenhuyse gaf als meter van de WAK de aftrap … en uiteraard was de kers op de taart de uitreiking van deze debuutprijs voor amateurkunsten door minister Schauvliege.
Let’s Go Urban werd verdiend winnaar van deze eerste Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten. ACTIE 2013 T2.9
De uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten wordt ook dit jaar opnieuw gekoppeld aan het startmoment van de WAK. De prijsuitreiking maakt deel uit van een breder artistiek, sfeervol en crossdisciplinair event: ‘Geen Kruid Tegen Gewassen’. In een regie van Handelsreizigers in Ideeën en in samenspraak met het Forum voor Amateurkunsten trekt een select publiek naar de Plantentuin van Universiteit Gent. Waar mogelijk trekken we de ecologische kaart: de organisatoren gaan zorgzaam om met energie en materialen, organiseren bij mooi weer een picknick in het gras en selecteren artistieke interventies die refereren aan natuur-talent. Dit moment zal opnieuw worden aangegrepen als extra kans tot persaandacht voor de sector, de WAK en de laureaat.
Het Forum voert ten gepaste tijde een gerichte campagne om de zichtbaarheid van de sector te verhogen EXTRA REALISATIE 2012 T2.10 Hoewel niet voorzien was dat hierrond in 2012 actie zou worden ondernomen, werkten we gaandeweg toch een actie uit om de zichtbaarheid van amateurkunsten te verhogen.
Voortgangsrapport 2012 -2013
77
Elke amateurkunstenorganisatie ontving in de loop van het voorjaar een kaartenmolentje met daarin de voorstellingskaartjes van de negen amateurkunstenorganisaties en het Forum voor Amateurkunsten. Deze molentjes worden nog steeds meegenomen naar grote evenementen, activiteiten, projecten en beurzen. Op die manier wordt de sector amateurkunsten meer een ‘zichtbare en hechtere
sector’. De molentjes trekken steeds de aandacht van de aanwezigen. Eind 2012 werden nog vier extra molentjes aangekocht. Drie voor Circa, Zinnema en Fameus. Eentje dat ‘vliegend’ is en geplaats kan worden waar het op dat moment interessant is. In navolging van de geslaagde WAK-blog werd in september een amateurkunstenblog in het leven geroepen. Amateurkunstenreporters bezoeken activiteiten uit de sector (voornamelijk activiteiten in het kader van het Bijzonder Fonds) en brengen hierover verslag uit op de amateurkunstenblog. ACTIE 2013
78
T2.10 In 2013 wordt de Week van de Amateurkunsten extra belicht, met het doel over heel Vlaanderen en Brussel amateurkunst in de picture te brengen. Er komt een stevige campagne in de aanloop naar de WAK rond het thema Natuurtalent (zie actie T2.7), waarbij onder meer een TV-spotje op de openbare omroep komt. Dit met de bedoeling amateurkunsten een positieve en kwalitatieve uitstraling te geven.
Voortgangsrapport 2012 -2013
79
Voortgangsrapport 2012 -2013
80
TAAKVERDELING 2013 BIEKE VANLERBERGHE [100%] directeur
algemeen beleid & organisatiebeheer teamwerking ondersteuning amateurkunstensector belangenbehartiging advies- en overlegstructuren netwerking & vertegenwoordiging aansturen internationaal beleid adviescommissie internationale projecten amateurkunsten opvolging Raad van Bestuur/Algemene Vergadering
ELKE VERHAEGHE [100%] stafmedewerker beleid, onderzoek & belangenbehartiging
opvolging beleidsmaterie (interne staatshervorming,...) belangenbehartiging (parlementaire vragen, memorandum,...) opvolging belendende sectoren: lokaal cultuurbeleid, erfgoed, sociaalcultureel volwassenenwerk (o.a. Vormingplus) en jeugd trajectbegeleiding steden en gemeenten infrastructuurbeleid (databank creatie- en toonruimtes) onderzoek contacten hogescholen en universiteiten (eindwerken, doctoraten,...) opvolging en ondersteuning van de 3 grootstedelijke amateurkunstenspelers [overgangsperiode: inwerken nieuwe beleidsmedewerkers]
FILIP MAES [50%] stafmedewerker ICT
www.amateurkunsten.be (programmatie & design) intranet www.WAK.be serverbeheer ICT-advies amateurkunstensector
FRAUKE SEYNNAEVE [20% voorjaar 2013] projectmedewerker
medewerking WAK (wedstrijden en WAK-sponsorwerving) amateurkunstenblog [overgangsperiode: contactpersoon diversiteit & kansengroepen + inwerken nieuwe beleidsmedewerkers]
HILDE VAN MALDEREN [80%] administratief medewerker
administratie boekhouding personeelsbeheer lokalen & logistiek (o.a. Berg & Co)
Voortgangsrapport 2012 -2013
KATRIEN DE BRUYCKER [80%] stafmedewerker evenementen, WAK & cultuureducatie
evenementen promotie sector amateurkunsten (o.a. Boekenbeurs) Week van de Amateurkunsten WAK-blog internationale WAK opvolging belendende sectoren: cultuureducatie (o.a. Vitamine C), circus speel*goed (linken aan ruimer actiegebied cultuureducatie & finaliseren) Klassekunst
BENEDIKTE DE VOS vanaf 1 mei 2013 [80%] stafmedewerker communicatie & intern beleid
communicatie: inhoud website, inhoud intranet, ForumFlash, amateurkunstenblog, sociale media, e-mail adres
[email protected], ... pers & media ondersteuning intern beleid rapportering en planning Agentschap kwaliteitszorg studenten en stagiairs vrijwilligersbeleid VTO-beleid ondersteuning personeelsbeleid opvolging belendende sectoren: DKO, onderwijs (o.a. Cultuur in de Spiegel), jeugd
SYLVIA MATTHYS vanaf 1 juli 2013 [80%] stafmedewerker ondersteuning amateurkunstensector
opvolging en ondersteuning van de 9 amateurkunstenorganisaties opvolging sectoroverleg amateurkunsten opvolging registratie cijfergegevens sector personeelstreffen & onthaalmoment nieuwe medewerkers AK-sector visie- en expertiseontwikkeling amateurkunsten vorming voor de amateurkunstensector Bijzonder Fonds projectwerking amateurkunsten sponsorwerving & projectsubsidies competentiebeleid (Oscar ; Vlaamse kwalificatiestructuur ; EVC-beleid) sociaal/verantwoord/creatief ondernemen opvolging belendende sectoren: kunsten
BELEIDSMEDEWERKER najaar 2013 [80%] stafmedewerker diversiteit en internationaal beleid
diversiteit participatie van kansengroepen projectwerking diversiteit & kansengroepen internationaal beleid internationale netwerking & Amateo internationaal onderzoek opvolging belendende sectoren: participatie, welzijn, ecologie (Green Track & Transitienetwerk Cultuur)
81
Voortgangsrapport 2012 -2013