Jaarverslag 2013
Inburgering Gent Kom-Pas Gent vzw
Jaarverslag 2013
Kom-Pas in 2013
Inhoud Jaarverslag 2013 Voorwoord Visie en missie Taalbeleid Instroom en toeleiding Top 20 instroom Doorverwijzing via partnerorganisaties Aanmelding in Kom-Pas Gent vzw Contracten Diplomagelijkschakeling Loopbaanoriëntatie Aantal Inburgeringscontracten naar hoofdperspectief Maatschappelijke Oriëntatie Talen waarin MO gegeven werd Talen waarin getolkt werd Vrijstellingstoets Maatschappelijke Oriëntatie Inburgeringsattesten Inburgeringsattesten per doelgroeptype Netwerking Maatschappelijke Participatie -18 werking +18 werking Onderwijs Samenwerkingen Projecten Nederlands voor Anderstaligen Aantal contracten Nederlands voor Anderstaligen bij het Huis van het Nederlands Organogram Financiering Partners uit de Raad van Bestuur en/of de Algemene Vergadering Contact
4
5 6 7 8 9 10 11 13 15 17 18 19 19 19 21 23 23 24 24 24 25 26 28 29 32 33 34 35 37 39
Voorwoord Ook in 2013 heeft Kom-Pas Gent vzw zich ten volle ingezet om nieuwkomers een warm onthaal te bieden en hen te begeleiden in hun tocht om op een zelfstandige wijze actief te kunnen deelnemen aan het leven in Gent. De vooruitgang die we boeken is niet enkel het resultaat van onze organisatie en haar gedreven medewerkers maar kon enkel bereikt worden dankzij de samenwerking met vele individuen, vrijwilligers, organisaties, diensten, scholen, NT2-aanbodverstrekkers, de stad Gent en het OCMW, … De lijst is onuitputtelijk en wellicht vergeten we velen te vermelden. Maar de belangrijkste samenwerking vindt op het terrein plaats met de vele inburgeraars die zich inzetten om de kansen die het inburgeringstraject biedt te grijpen. Zij zijn het die de stap naar Gent gezet hebben, zij zijn het die een nieuw leven uitbouwen en bijdragen aan de verdere groei en ontwikkeling van de stad. Hiervoor spannen zij zich in om onze waarden en normen, de taal, de gewoonten en gebruiken eigen te maken. Helaas staan de geleverde inspanningen niet altijd garant voor een probleemloze integratie en worstelen velen met nog steeds gangbare discriminaties op bijvoorbeeld de arbeidsmarkt en de woningmarkt. Het werk naar een verdraagzaam Gent is reeds ver gevorderd maar nog niet helemaal voltooid. De krachten hiervoor zullen nog meer gebundeld moeten worden. En dit brengt ons bij de energie die we reeds investeerden in de ophanden zijnde hervorming, lees fusie, tussen diverse organisaties die actief zijn op het terrein van integratie, inburgering en sociaal tolken en vertalen. Samen zullen we in de toekomst, vanaf 2015, nog beter, efficiënter en effectiever kunnen werken aan een Gent dat nieuwkomers en Gentenaren met een migratieachtergrond nog meer echte kansen biedt en hun competenties aanwendt om de stad nog mooier en welvarender te maken. Nu we met 2014 het laatste jaar ingaan van de zelfstandige vzw Kom-Pas Gent wil ik een speciaal dankwoord uitspreken aan alle bestuurders en leden van de algemene vergadering die jarenlang trouw en belangeloos mee richting gaven en geven aan de werking. Zonder hen was Kom-Pas nooit uitgegroeid tot de werking die we vandaag zijn. Luc Baeckeland, Voorzitter
5
Visie en missie Kom-Pas Gent is een autonome vzw die haar acties hoofdzakelijk maar niet uitsluitend in Gent ontplooit. Samen met de cursisten bouwen we aan een open en solidaire samenleving waar iedereen positief omgaat met de rijkdom van diversiteit en die allen kansen biedt om een menswaardig leven uit te bouwen. Dit is een interactief proces waarin Kom-Pas Gent 4 domeinen centraal stelt: 1. Inburgeraars een kwalitatief inburgeringstraject aanbieden dat beantwoordt aan de Vlaamse wetgeving. 2. Bijdragen aan een noodzakelijk draagvlak om inburgering en integratie in twee richtingen gestalte te geven. Zowel van de inburgeraar naar de Belg toe, als omgekeerd. 3. Kritisch maatschappelijk reflecteren en handelen. 4. Elke persoon die zich aandient bij Kom-Pas Gent op een respectvolle manier onthalen en helpen om een antwoord te vinden op zijn vragen. Dat realiseren we samen met inburgeraars, mensen zonder wettig verblijf, organisaties en instellingen, autochtonen en allochtonen, minder- en meerderjarigen. Én door middel van: Een professionele, diverse en gemotiveerde personeelsploeg die ten dienst staat van alle inburgeraars. We streven ernaar de inburgeraar in zijn eigen taal te kunnen ontvangen en via permanente vorming en bijscholing van ons personeel, hem/haar adequaat te helpen of door te verwijzen. Beleidsbeïnvloedend werk naar de relevante beleidsinstanties toe. Daarbij beogen we in de eerste plaats de lokale en Vlaamse overheden maar ook de federale en Europese instellingen. Activiteiten om de maatschappelijke participatie van inburgeraars in alle geledingen van de samenleving te bevorderen. Maatschappelijk participeren houdt enerzijds in dat de inburgeraar op het vlak van werk, opleiding en onderwijs, welzijn, huisvesting en gezondheid én op sociaal- cultureel vlak zelfstandig kan optreden; anderzijds dat de betrokken instellingen hem gepast kunnen ontvangen.
Kom-Pas Gent wil daarbij: Samenwerken met alle relevante personen en organisaties. Wanneer een organisatie één van bovengenoemde opdrachten als haar kerntaak beschouwt zal Kom-Pas Gent een aanvullende of toeleidende rol opnemen. Leiding nemen waar knelpunten ontstaan of niet wordt tegemoet gekomen aan behoeften, met als doel zelf oplossingen te formuleren of een andere organisatie daartoe aan te zetten. Gebruik maken van de beschikbare overleg- en samenwerkingsinstrumenten op lokaal, Vlaams, federaal en Europees niveau. Communiceren via de beschikbare communicatiemiddelen of, indien nodig, deze zelf ontwikkelen.
6
Taalbeleid In 2012 gingen een aantal brainstormsessies door rond elk domein van de visie en missie van Kom-Pas Gent vzw. Alle medewerkers werden hierin betrokken. Deze brainstormsessies leverden heel veel materiaal op waaruit in 2013 o.a. het taalbeleid is ontsproten en de invulling ervan. De nadruk werd gelegd op het samenstellen van een focusgroep en het uitschrijven van de visie- en missietekst. De vragen die deze groep wou beantwoorden waren: “Waar willen we op focussen met het taalbeleid en waar streven we naar?”. Aan de hand van een discussiegroep werd gepolst naar de accenten die de medewerkers wilden leggen en wat het taalbeleid volgens hen vooral moest omvatten. Dit project zal in 2014 verder vorm krijgen.
7
Aandacht: Alle cijfers uit dit jaarverslag hebben slechts betrekking op de maanden januari t.e.m. november van het betreffende jaar. Wegens problemen met de omschakeling naar een nieuwe kruispuntbank zijn de cijfers van de maanden december niet in dit jaarverslag opgenomen.
Instroom en toeleiding We hebben bij Kom-Pas Gent een grote verscheidenheid aan inburgeraars. Het gaat om nieuwkomers en oudkomers die in Gent wonen maar die uit het buitenland afkomstig zijn. Onder nieuwkomers verstaan we migranten die zich maar onlangs in België gevestigd hebben. Oudkomers zijn inburgeraars die al langer dan een jaar in België wonen. De inburgeraars zijn voornamelijk EU-burgers, gezinsherenigers, arbeidsmigranten, asielzoekers (enkel MO), en geregulariseerden. Ook Belgen die niet in België geboren zijn en van wie minstens één van de ouders niet in België geboren is, behoren tot de doelgroep. Binnen de doelgroep wordt een deel van de nieuwkomers verplicht om een inburgeringstraject te volgen. Nieuwkomers van buiten de EU en bedienaars van erkende erediensten behoren tot deze groep. Ook OCMW en VDAB kunnen hun cliënten vragen een inburgeringsprogramma te volgen. Andere groepen worden niet verplicht, maar hebben wel recht op een inburgeringstraject. Dat geldt onder meer voor alle EU-burgers en hun gezinsleden (behalve Belgen) en asielzoekers (enkel MO). Inburgeraars die om medische redenen geen traject kunnen volgen en nieuwkomers die 65 jaar of ouder zijn worden vrijgesteld van het inburgeringstraject. Inburgering voorziet een inspanningsverbintenis. Er is aan het einde van het traject dus geen eindtoets waarvoor men moet slagen. Van de inburgeraar wordt wel verwacht dat hij/zij tijdig start met het vormingsprogramma en minstens 80% aanwezig is in elk opleidingsonderdeel. Naast de jaarlijkse instroom van nieuwkomers die door de gemeente naar Kom-Pas Gent doorgestuurd worden, werft en ontvangt het onthaalbureau ook doorlopend oudkomers, m.a.w. mensen die al langer dan een jaar in België of Gent verblijven.
8
Top 20 Instroom In 2013 kwamen nieuwkomers vanuit 143 verschillende landen zich vestigen in Gent. De top 20 van die nationaliteiten verschilde lichtjes van de top 20 in 2012. Meer bepaald de Tsjechische Republiek, Hongarije, Albanië en Pakistan verdwenen uit de lijst en maakten plaats voor Marokko, Syrië en Rusland. Het grootste aantal nieuwkomers kwam nog steeds met grote voorsprong uit Bulgarije (712). Dit aantal is ongeveer gelijk gebleven in vergelijking met 2012 (707). We merken dat de grootste instroom nieuwkomers in Gent nog steeds uit landen komt die behoren tot de Europese Unie, waardoor zij niet verplicht worden tot het volgen van een inburgeringstraject. Dit bemoeilijkt vaak de toeleiding ervan naar ons onthaalbureau. Extra wervingsacties werden in 2013 ingezet om deze doelgroep beter te kunnen bereiken. Zo waren er elke dag mensen aanwezig op het loket burgerzaken van de Stad Gent. Nieuwkomers werden er aangesproken door één van onze medewerkers en er werd meer info gegeven over het aanbod van Kom-Pas Gent.
9
Doorverwijzing via Partnerorganisatie Naast de jaarlijkse instroom van nieuwkomers die door de gemeente naar Kom-Pas doorgestuurd worden, werft en ontvangt het onthaalbureau ook doorlopend oudkomers, m.a.w. mensen die al langer dan een jaar in België of Gent verblijven. Heel wat nieuwkomers vinden bovendien rechtstreeks hun weg naar Kom-Pas Gent. Volgens de cijfers kwam in 2013 ongeveer 1/3 van de aangemelde nieuwkomers via een doorverwijzing van het OCMW, Huis van het Nederlands, Sociale Huisvesting, VDAB of via een ex-inburgeraar.
Inburgeraars met een eerste aanmelding in 2013 en met een doorverwijzing via:
10
OCMW
HvN
Sociale Huisvesting
VDAB
117
216
17
34
ex-inburgeraar 31
Aanmelding in Kom-Pas Gent vzw In 2013 hebben 1410 nieuwkomers zich aangemeld in Kom-Pas Gent. Slechts 478 onder hen waren verplicht tot het volgen van een inburgeringstraject terwijl 882 rechthebbenden waren. Dit geeft de duidelijke tendens weer van het groter aantal rechthebbenden dat we sinds kort bereiken dankzij onze wervingsacties. 145 personen die zich aangemeld hadden behoorden niet tot onze doelgroep of het was onduidelijk.
11
Aantal aanmeldingen in Kom-Pas Gent vzw
2012
2013
1600 1360
1410
1400
1200 882
1000 800
638 584
600
478
400 138
145
200 0 rechthebbend
12
verplicht
geen doelgroep
totaal
Contracten
Tijdens een intake wordt een onderzoek gedaan naar de individuele noden van elke inburgeraar. De huidige situatie wordt eerst in kaart gebracht. Wat brengt de inburgeraar mee aan onderwijs- en werkervaring? Aan leerbehoeften en competenties? Diploma’s? Moet hij of zij doorverwezen worden naar het Huis van het Nederlands? Welk vormingsprogramma kan de inburgeraar volgen? Op welk niveau en wanneer? Is er kinderopvang of een toeleiding naar onderwijs voor de kinderen nodig? Wat zijn de perspectieven van de inburgeraar? De trajectbegeleiders van Kom-Pas Gent namen in 2013 ongeveer 1410 intakes af. Dit aantal is lichtjes gestegen ten opzichte van 2012. Sommige inburgeraars zijn hooggeschoold, andere analfabeet. Er zijn er die al een tijdje werken, andere die graag willen werken maar herschoold moeten worden. Nog andere willen zich op sociaal of cultureel vlak inzetten in hun nieuwe stad of gaan studeren. De noden en mogelijkheden zijn voor elke inburgeraar anders en zo ook de drempels. In navolging van vorige jaren worden, door de verminderde instroom, steeds minder contracten ondertekend door nieuwkomers die verplicht zijn een inburgeringstraject te volgen (497). In 2013 hebben we dan ook heel wat moeite gedaan om rechthebbende inburgeraars te bereiken en dat heeft duidelijk zijn vruchten afgeworpen. Maar liefst 784 inburgeraars uit deze doelgroep hebben toen bij ons een inburgeringscontract ondertekend. Ondanks de dalende instroom van verplichte inburgeraars is het totaal van ondertekende contracten dus gestegen (1379) ten opzichte van 2012 (1261).
13
Aantal ondertekende contracten
2012
2013
1261
1400
1200 1000
784 800
530
666 497
600
400
65
200
98
0
recht
14
verplicht
onbepaald
totaal
1379
Diplomagelijkschakeling Een aantal oud- en nieuwkomers beschikt over diploma’s die ze in hun land van herkomst behaald hebben. Kom-Pas Gent kan voor zowel inburgeraars als niet-inburgeraars de aanvraag voor diplomagelijkschakeling helpen organiseren, mede dankzij het Stedenfonds. Inburgeraars die houder zijn van een buitenlands diploma worden begeleid in alle stappen die noodzakelijk zijn om een dossier in te dienen bij de bevoegde administratie. Er werden in 2013 binnen het kader van de werking diplomagelijkschakeling voor Inburgering 166 dossiers opgestart voor 133 personen. Soms kan er gekozen worden om meer dan één procedure op te starten afhankelijk van de procedure waar er initieel het meeste nood aan is. Anders dan de doelgroep van het fonds Inburgering bestaat de doelgroep van het Stedenfonds uit nietinburgeraars die houder zijn van een buitenlands diploma (ex-cursisten, cliënten van sociale organisaties in Gent: OCMW, Infopunt Migratie/Integratie, CAW,….). Het totaal aantal geziene personen in 2013 die hun diploma lieten gelijkschakelen door het Stedenfonds was 138, zij zorgden allemaal samen voor 168 dossiers. Dit is een daling in vergelijking met 2012 waar 183 personen hun diploma lieten gelijkschakelen en daarvoor 234 dossiers opstartten. Sinds september 2013 is de dienstverlening van Naric betalend. Om inburgeraars een blijvende laagdrempelige ondersteuning te kunnen bieden heeft Kom-Pas Gent in 2013 gepleit om diplomagelijkschakeling niet betalend te maken. Als gevolg van dit beleidsbeïnvloedend werk is onder meer de doelgroep van de inburgeraars vrijgesteld van deze kosten.
15
Diplomagelijkschakeling gefinancierd door het Stedenfonds en Inburgering
personen dossiers 234
250 200
183
168 138
150
166
156 123
133
100 50 0 stedenfonds 2012
16
stedenfonds 2013
inburgering 2012
inburgering 2013
Loopbaanoriëntatie Binnen het inburgeringstraject kiezen inburgeraars voor een bepaald perspectief waarvoor ze na het behalen van hun inburgeringsattest verdere stappen zullen zetten. Loopbaanoriëntatie richt zich op deze perspectieven. Inburgeraars met een professioneel perspectief stromen door naar de VDAB waar ze verder begeleid worden richting arbeidsmarkt. Zij die eerst nog willen studeren, kiezen voor een educatief perspectief. Inburgeraars die zich maatschappelijk of sociaal willen engageren kiezen voor een sociaal perspectief (Maatschappelijke Participatie). Trajectbegeleiders (TB) en leerkrachten Maatschappelijke Oriëntatie (MO) moeten voor elke inburgeraar tot een goede afstemming komen, waarbij de loopbaanoriëntatie als een rode draad doorheen het inburgeringstraject loopt. Vanuit Inburgering Gent wordt er nauw samengewerkt met VIA EDUCATIE Oost-Vlaanderen voor de invulling van educatieve perspectieven. VIA EDUCATIE is een Intermediaire Instantie waar nieuwkomers meer informatie kunnen krijgen en begeleid worden i.v.m. hun studieloopbaan. Inburgering Gent stond in voor de screening van geïnteresseerden, het informeren over het aanbod, het stimuleren van de deelname, het aanbieden van de infrastructuur en de opvolging via Trajectbegeleiding. Naar individuele ondersteuning toe zijn in samenwerking met het Huis van het Nederlands de mogelijkheden voor kinderopvang uitgebreid, waardoor er minder lang moet gewacht worden om met het vormingsprogramma te starten.
17
Aantal inburgeringscontracten naar hoofdperspectief Het aantal inburgeraars met een professioneel perspectief is gestegen t.o.v. 2012. In 2013 hadden we maar liefst 319 inburgeraars die voor dit perspectief kozen. Binnen de trajectbegeleiding worden er ook extra inspanningen gedaan om mensen te begeleiden naar een professioneel perspectief. Ook het aantal mensen dat koos voor het educatief of sociaal perspectief zijn in 2013 gestegen. Niet minder dan 351 inburgeraars kozen in 2013 voor het sociaal perspectief t.o.v. de 260 in 2012. Wat het educatief perspectief betreft stranden we op 34, niet veel meer dan het jaar ervoor. Als onthaalbureau gaan we er ook van uit dat iedereen een sociaal perspectief heeft en daarnaast waarschijnlijk ook een ander hoofdperspectief. Daarom stellen we onze activiteiten in het kader van LO Sociaal ook open naar iedereen. Binnen het educatief perspectief begeleidt en evalueert de organisatie Via Educatie de inschrijving in het Hoger Onderwijs.
1259
Aantal eerste inburgeringscontracten naar hoofdperspec ef 2012
2013
558
311
526 351
319 260
29 Professioneel perspectief (werkt)
18
1179
Professioneel Socio-cultureel perspectief perspectief (werkzoekend)
34
Educatief perspectief
21
29
Onbepaald
totaal
Maatschappelijke Oriëntatie In 2013 werd in totaal aan 807 cursisten in 10 talen les gegeven, dat is 1 taal minder dan in 2012. Daarvan bevond het grootste aantal cursisten (256) zich, net zoals in 2012, in een Engelstalige groep, gevolgd door de Turkstalige groep (143 cursisten). Verder behoren de groepen Bulgaars (128 cursisten), Arabisch (112 cursisten) en Nederlands (49 cursisten) ook nog tot de groepen die in 2013 het meest georganiseerd werden.
Talen waarin MO gegeven werd aantal cursisten aantal groepen 7 112 Arabisch Bulgaars 7 128 Engels 256 16 Frans 17 1 49 3 Nederlands 18 1 Pashtu 34 2 Pools 16 1 Slowaaks Spaans 34 2 9 143 Turks 807 49 Totaal
Talen waarin getolkt werd in 2013 Aantal cursisten Hindi/Urdu
8
Nepalees
7
Somali
17
Twi
13
19
Naast de vaste MO-talen werden in 2013 nog wat extra groepen opgestart om de stijgende wachtlijsten voor deze talen weg te werken. Dit was het geval voor Pashtu, Pools en Slovaaks. Het Onthaalbureau probeert ook zoveel mogelijk om Maatschappelijke Oriëntatie in het Nederlands te stimuleren. Cursisten met NT2-niveau 2.1 kunnen in dit MO-aanbod stappen. MO Nederlands omvat ook het aanbod MO in het Nederlands met tolken. In 2013 merkten wij heel sterk de verschuiving naar een meer aanwezige rechthebbende groep nieuwkomers wat ook een verschuiving in de talen Maatschappelijke Oriëntatie teweeg bracht. Er werd een groter aanbod Maatschappelijke Oriëntatie in het Bulgaars en het Pools voorzien terwijl er minder cursussen opgestart werden in het Frans, Turks en Russisch in vergelijking met de vorige jaren. Verder kwamen wij tegemoet aan de noden van een grote groep nieuwkomers afkomstig uit de probleemgebieden van Afghanistan door een groep Pashtu op te starten in het najaar. Voor hoger geschoolde groepen organiseerden we in 2013 regelmatig buitenschoolse opdrachten die de cursisten buiten de lesuren zelfstandig uitvoerden. Dit liet ons toe divers in te spelen op soms heel uiteenlopende vragen. Zo kon een inburgeraar die bijvoorbeeld geïnteresseerd is in de geschiedenis van Gent, extra inzoomen op dit onderwerp door het STAM te bezoeken. Anderzijds kan een inburgeraar die een zelfstandige zaak wil starten, een afspraak maken met een ondersteunende organisatie voor meer info. Deze taken tellen, indien positief geëvalueerd, mee in het totaal aantal lesuren.
20
We hechten in het bijzonder veel belang aan het positief afsluiten van alle georganiseerde Maatschappelijke Oriëntatie-groepen. Dit gebeurt steeds door het organiseren van een buffet waarbij elke cursist een specialiteit uit het land van herkomst meeneemt en iedereen samen aan tafel gaat. Ook in 2013 zorgde dit voor heel wat sfeervolle momenten waardoor de cursus nog waardevoller werd. In 2013 hebben we met het team Maatschappelijke Oriëntatie heel sterk ingezet op het concreter individueel opvolgen van de cursisten. Zo hebben we het evaluatiemiddel MO in proeffase uitgeprobeerd om nog meer te kunnen peilen naar de zelfredzaamheid van onze cursisten en hen coachend te begeleiden. Dit evaluatiemiddel zal in 2014 nog verder uitgewerkt en toegepast worden. Op teamniveau gingen we aan de slag met het persoonlijk en teamontwikkelingsplan voor de leerkrachten. Dit betekent dat zij zowel over zichzelf als over elkaar meer gingen reflecteren. Het team Maatschappelijke Oriëntatie is sinds 2013 teruggebracht tot een vast kernteam van slechts 6 leerkrachten, wat historisch laag is. Momenten en evenementen die zijn blijven hangen na 2013 waren onder andere de vorming coachend begeleiden die zeer positief onthaald werd. Daarnaast denken we ook graag terug aan de MOMO-dag, georganiseerd door het Kruispunt Migratie-Integratie, waarbij alle Maatschappelijke Oriëntatie-leerkrachten uit Vlaanderen samen kwamen en lesmethodieken bespraken. Deze uitwisseling blijkt altijd heel vruchtbaar te zijn.
Vrijstellingstoets Maatschappelijke Oriëntatie De vrijstellingstoets maatschappelijke oriëntatie werd in 2013 2 maal per week georganiseerd in Kom-Pas Gent. Dit gebeurt niet alleen voor eigen publiek uit Gent, maar ook voor nieuwkomers uit Oost- en West-Vlaanderen. De deelnemers aan de toets hadden zich reeds aangemeld of her-aangemeld in 2013 maar nog geen inburgeringscontract ondertekend. Het gaat hier om oud- of nieuwkomers die verplicht werden het inburgeringsprogramma te volgen (door Inburgering, Het OCMW of de VDAB). Indien de nieuwkomers slagen voor de test, krijgen zij een vrijstelling voor de cursus maatschappelijke oriëntatie. De test kan maximaal 1 keer afgelegd worden en dit in 1 van de volgende 4 talen: Nederlands, Frans, Engels of Duits. In 2013 namen 184 mensen hieraan deel. Er slaagden slechts 38 deelnemers. In het najaar van 2013 werd de toets geëvalueerd en werd onder meer de cesuur (percentage om te slagen) verlaagd.
21
Vrijstellingstoets Maatschappelijke Oriëntatie
2012
2013 184
200
179
180
146
160 140 120 100
93
86
80 60
38
40 20 0 Geslaagd
22
Niet geslaagd
Totaal
Inburgeringsattesten Inburgeraars die hun primaire traject volledig afronden, bekomen een inburgeringsattest. Het primaire traject duurt in veel gevallen langer dan een jaar. Soms worden de trajecten ook onderbroken door ziekte, zwangerschap of werk. Na afronding van het primaire traject kan gestart worden met het secundaire traject. Dit hangt mee af van het perspectief dat inburgeraars in hun primaire traject bepaalden. Inburgeraars met een professioneel perspectief worden aan de VDAB overgedragen om hun loopbaan (verder) vorm te geven. Degenen met een educatief perspectief stromen door naar diverse onderwijsinstellingen of beroepsopleidingen. Daarnaast kunnen inburgeraars, wanneer er geen al te grote financiële drempels of tijdstekorten zijn, hun niveau Nederlands verder bijschaven in het volwassenonderwijs.
Inburgeringsattesten per doelgroeptype In 2013 werden 853 inburgeringsattesten behaald. 479 daarvan werden behaald door cursisten die verplicht een inburgeringstraject volgden en 373 door rechthebbende inburgeraars. Net zoals bij de instroom merken we dat de nadruk vooral ligt op de stijging van rechthebbende inburgeraars. Het aantal cursisten dat verplicht een traject volgde en hun inburgeringsattest behaalde (479) is met een kleine 200 attesten gedaald t.o.v. 2012 (668) als gevolg van de dalende instroom.
Aantal inburgeringsa esten per doelgroeptype 993 2012
2013
853
668 479 325
373
1
0 Plicht
Recht
Onbepaald
Totaal
23
Netwerking Binnen het team Netwerking onderscheiden we de toeleidingen van minderjarige anderstalige nieuwkomers naar onderwijs, het versterken van de maatschappelijke participatie van anderstalige nieuwkomers en projectwerking.
Maatschappelijke Participatie Hierbij werden er 5 klemtonen gelegd: - Informeren in groep; - Individueel toeleiden naar vrijetijdsaanbod en aanbod maatschappelijke participatie; - Ondersteuning bij wegwerken financiële drempels; - Netwerking en uitwisseling van know-how met andere organisaties; - Partnerwerking. Maatschappelijke Participatie focust op drempelverlagend en emanciperend werken met de doelgroep. Dit deden wij op verschillende vlakken, nl: op het vlak van Nederlands, vrijetijdsbesteding, financiële ondersteuning en het uitbouwen van een persoonlijk netwerk voor de inburgeraars.
Enkele highlights: -18 werking Binnen de -18 jarigen werking werd in 2013 verder gewerkt aan een verhoogde deelname aan het vrijetijdsaanbod, o.a. via Dagje Planeet Gent en de website van Kom-Pas Gent. Dit zorgde voor een flinke stijging in het aantal toeleidingen van minderjarigen. Dagje Planeet Gent is een ervaringsgerichte dag rond vrijetijdsmogelijkheden in Gent voor OKAN-leerlingen. Aan de hand van de door hen gekozen workshops kunnen de leerlingen van de OKAN-klassen kennis maken met enkele vormen van ‘vrije tijd’ in Gent.
24
+18 werking Participatiemarkten In 2013 kwamen diverse Gentse organisaties hun vrijetijds- of sportaanbod voorstellen op onze participatiemarkten. Dit is een systeem à la “beurzen” waar deelnemers vrijblijvend kunnen kennis maken met een zeer ruim aanbod aan activiteiten en organisaties. Het geheel is zeer laagdrempelig: organisaties en deelnemers worden rechtsreeks met elkaar in contact gebracht en gebruiken hiervoor de cafetaria van Kom-Pas Gent. Bij de contacten die we hebben met de organisaties en clubs, maken we ook altijd tijd om de specifieke noden en drempels bij toeleidingen van nieuwkomers kort over te brengen.
25
Belg in de Klas
Specifieke vermelding verdient het project Belg in de Klas. Met dit initiatief wil Kom-Pas Gent inburgeraars en Belgen de kans bieden om mekaar daadwerkelijk te ontmoeten en een gesprek aan te gaan rond waarden, normen, gebruiken en gewoonten. De thema’s die hierbij als uitgangspunt aan bod komen zijn: religie, seksualiteit en relaties, opvoeding en kinderen en toekomstperspectieven. Deze ontmoetingen gebeuren steeds binnen het kader van een les Maatschappelijke Oriëntatie. Voor de uitwerking werden 2 sporen gevolgd. De afspraken met de 3 Gentse onderwijsinstellingen (Artevelde Hogeschool, Hogeschool Gent, VSPW) werden behouden. Daarnaast kozen we ervoor ook heterogene groepen ‘Belgen in de Klas’ te maken. We gingen dus op zoek naar individuen die het gesprek wilden aangaan met inburgeraars. In 2013 organiseerden we 9 ‘Belg in de Klas’-sessies voor individuen in de verschillende talengroepen. We hebben momenteel een poule van meer dan 80 mensen die meewerken aan deze sessies.
Vrijwilligers voor Vrijwilligers De „Vrijwilligers voor Vrijwilligers“ (VvV) zijn een groep vrijwilligers die samen met anderstalige nieuwkomers zoeken naar een plaats om als vrijwilliger aan de slag te gaan. Op die manier ontmoeten de nieuwkomers nieuwe mensen, kan het Nederlands in de praktijk worden verfijnd en maken zowel de organisaties als de nieuwkomers kennis met elkaar. In 2013 konden een 30-tal nieuwkomers starten met vrijwilligerswerk.
26
Onderwijs Alle minderjarigen op Belgisch grondgebied hebben recht op onderwijs en vallen bovendien onder de leerplicht, los van hun verblijfssituatie. Kom-Pas Gent leidt nieuwkomers die dit willen toe naar kleuter-, lager- en secundair onderwijs. We helpen hen bij het maken van een gerichte keuze en maken de nodige afspraken met de scholen om de toeleiding zo goed mogelijk te laten verlopen. Waar nodig zetten we in op specifieke acties zoals de organisatie van toekomstdagen waarop bijna 18-jarige nieuwkomers wegwijs worden gemaakt in de opties na OKAN. Hoewel er in 2013 veel minder minderjarigen toekwamen in Gent hebben er zich toch evenveel aangemeld bij Kom-Pas Gent. In 2013 meldden maar liefst 304 minderjarige anderstalige nieuwkomers zich aan. Dit resulteerde in 294 toeleidingstrajecten. We hielpen 123 kleuters aan een school, begeleidden 79 kinderen naar het lager onderwijs en 92 jongeren naar OKAN-scholen. Het grote aantal kinderen uit Ghana (11) en Pakistan (6) zijn de nieuwe tendens voor 2013.
Verschuivingen in nationaliteiten van AN van 5 tot 12 jaar 35
2012 2013
32
30
29
25 20 15 11
10
11
10
8
5
3
9
6
6
5
3
4
0 0 rije
Bu
a lg
se ak iek a ov bl Sl epu R
e
kij
r Tu
ië
an
st
an
b Al
Af
g
i an
na
n
ta
ha
G
is ak
P
27
Kom-Pas Gent neemt ook actief deel aan diverse overlegstructuren en werkgroepen zoals het LOP (Lokaal Overleg Platform basisonderwijs en secundair onderwijs), waar we ons inzetten voor de belangen van de doelgroep. Zo werd er bijvoorbeeld ook een netoverschrijdende intervisiedag georganiseerd tussen OKANleerkrachten en vervolgscholen in het secundair onderwijs.
Samenwerkingen Om onze doelstellingen te realiseren zetten wij diverse samenwerkingsverbanden op. Zo zijn er in 2013 enkele nieuwe samenwerkingen tot stand gekomen. Kom-Pas Gent diende bij Buckman een sponsordossier in. In het najaar van 2013 kregen we van dit bedrijf 8 laptops waarmee we computerles willen aanbieden aan inburgeraars. In februari 2014 zullen de eerste lessen starten. Een andere vruchtbare samenwerking kwam tot stand met de Opvoedingswinkel. Hun tentoonstelling “opvoeden samen aanpakken” was gedurende 5 dagen in november bij Kom-Pas Gent te bezichtigen. Op afgesproken momenten waren de medewerksters van de opvoedingswinkel ook aanwezig in Kom-Pas Gent om bezoekers (zowel MO- als NT2-cursisten) te begeleiden langs de tentoongestelde panelen. Daarnaast zetten wij graag nog eens de jarenlange goede samenwerkingen met bepaalde partners in de verf zoals met Roeland vzw, die jaarlijks 4 taalkampen voor minderjarige nieuwkomertjes in de gebouwen van Kom-Pas Gent vzw laten doorgaan, en met Dzjambo, een Gentse organisatie die interculturele ontmoetingen tussen nieuwkomers en Gentenaars bewerkstelligt.
28
Projecten In 2013 liepen een aantal projecten af en werden er een aantal nieuwe opgestart of goedgekeurd. Verder werkten we ook aan een nieuwe samenwerkingsovereenkomst met Stad Gent in het kader van het Stedenfonds.
Realise Eind februari 2013 liep ook het Europees project „Realise: making the most of our human capital by 2020” onder promoterschap van Kom-Pas Gent ten einde. Op lokaal vlak maakten we een website en een publicatie aan die hooggeschoolde anderstalige nieuwkomers moet helpen om meer inzicht te krijgen in hoe ze hun diploma beter kunnen valoriseren op de Vlaamse arbeidsmarkt en wie hen daarbij kan ondersteunen. We slaagden er ook in om het activeringsmiddel Artikel 60§7 van de OCMWwetgeving voor deze doelgroep beter bekend te maken bij potentiële werkgevers. Het project sloot af met een Europese conferentie en een eindpublicatie. De Europese conferentie vond plaats in Brussel, Committee of the Regions (CoR). Deze had tot doelstelling om het probleem van overkwalificatie van geschoolde nieuwkomers op de arbeidsmarkt op de politieke agenda te plaatsen en na te gaan welke acties er op lokaal, regionaal en Europees niveau konden geïmplementeerd worden om deze situatie om te keren. In totaal namen er meer dan 80 mensen deel uit 10 verschillende landen.
Kom-Pañía Kom-Pas Gent ging verder met het initiatief “Kom-Pas in je buurt”, waarbij het de link legde met bewoners in verschillende Gentse wijken om de werking voor te stellen. Deze activiteit had een feestelijke inkleding met muzikanten en hapjes. In 2013 werd “Kom-Pas in je buurt” georganiseerd in Dampoort, de Brugse Poort en Sluizeken-Tolhuis-Ham. De muzikanten die deelnamen aan “Kom-Pas in je buurt” werden later verenigd in een muziekgezelschap genaamd Kom-Pañía. Muzikant Piet van de Heuvel wou met ons samenwerken om zo de groep een duwtje in de rug te geven. Hij heeft er voor gezorgd dat alle muzikanten samen een hechte groep werden. Dit ensemble van muzikale inburgeraars kreeg vervolgens de kans om op diverse evenementen op te treden. Het wereldmuziekfestival Les Goûts de Gand is hier een mooi voorbeeld van. De muziekgroep kende doorheen het jaar steeds meer succes en stond in de zomer van 2013 ook op het Folkfestival Dranouter. Het hoogtepunt voor de groep kwam toen Kom-Pañía geboekt werd om in 2014 in concertzaal de Roma in Antwerpen op te treden. Aangezien Kom-Pañía op korte tijd heel wat kunnen bereiken heeft, zijn we van plan hier in 2014 verder mee aan de slag te gaan.
29
EIF ‚Actieonderzoek 16- tot 18-jarige nieuwkomers’ Kom-Pas Gent is de lokale partner in een EIF-project (Europees Integratie Fonds) voor het uitvoeren van een actieonderzoek m.b.t. de integrale aanpak van het opleidingstraject voor 16- tot 18-jarige nieuwkomers. Dit initiatief loopt gelijktijdig in de regio’s Gent, Antwerpen, Brussel en Turnhout. Het Steunpunt Diversiteit en Leren van de Universiteit Gent treedt op als projectpromotor. Bij de start werden de verschillende stakeholders bevraagd over de knelpunten bij 16- tot 18-jarige nieuwkomers rond onderwijs, vrije tijd, werk en welzijn. Op basis daarvan werden er verbeteracties opgesteld. In Gent ontplooien we een drieledige actie m.b.t. de verhoging van de participatie van de doelgroep aan het vrijetijdsaanbod.
30
Op het einde van 2013 werden al enkele acties opgestart. Deze acties zullen verder worden uitgewerkt in de loop van 2014, nl:
Het uitwerken van een informatiebrochure om ouders van 16- tot 18-jarige nieuwkomers te informeren omtrent het bestaande lokale aanbod, de meerwaarde van deelname aan vrijetijdsactiviteiten en de bestaande financiële tegemoetkomingen. De brochure wordt vertaald en verspreid via de MO-lessen, samenwerkingspartners, zelforganisaties en scholen.
Er wordt een promofilmpje gemaakt over vrijwilligerswerk voor jongeren uit de doelgroep, een informatieleaflet voor mogelijke gastorganisaties opgesteld en een draaiboek uitgewerkt voor toeleiders.
Het sensibiliseren van vrijetijdsaanbieders m.b.t. het deelnemersprofiel van anderstalige nieuwkomers. Vanuit het onthaalbureau wordt een publicatie uitgewerkt met ‘good practices’ en ‘tips & tricks’ over kwaliteitsvolle toeleiding, onthaal, communicatie en begeleiding van de doelgroep in vrijetijdsinitiatieven.
Het Salon van Kom-Pas In 2013 werd ’t Salon van Kom-Pas opgericht, een knusse zithoek geïntegreerd in de refter van Kom-Pas Gent. Cursisten kunnen er onder andere boeken “gemakkelijk lezen” in het Nederlands lenen of ze kunnen er hun oude boeken in om het even welke taal komen ruilen in onze ruilkast. Verder worden er maandelijks gratis activiteiten georganiseerd om op die manier niet alleen inburgeraars met elkaar in contact te laten komen, maar ook andere Gentenaars te verwelkomen in ons Salon. Zo proberen we de kloof tussen nieuwkomers en Gentenaars te verkleinen. In oktober 2013 vond een 3-daagse opening plaats met een tasje koffie en een stukje cake. De eerste activiteit vond plaats in november, iedereen die zich geroepen voelde kon deelnemen aan een yoga-sessie. In december sloten we 2013 af met een creatieve kunstworkshop die gegeven werd door studenten van Hogeschool Sint-Lucas.
Vrijwilligerspunt voor alle Gentenaars Voor 2014 werd het project „Vrijwilligerspunt Voor Alle Gentenaars“ goedgekeurd. Dit wordt gefinancierd door het Federaal Impulsfonds. De opzet is om op het einde van het werkjaar een organisatieplan te hebben uitgetekend voor dergelijke structuur. Op dat moment zal het initiatief worden overgedragen naar de meest geschikte uitvoeringspartner(s).
31
Nederlands voor anderstaligen Het Huis van het Nederlands Gent organiseert de samenwerking tussen alle aanbodverstrekkers ‘Nederlands als tweede taal’ (NT2) in het Gentse. Kom-Pas werkt nauw samen met het Huis van het Nederlands, de Gentse afdeling is gevestigd onder hetzelfde dak. Inburgeraars die een contract tekenen worden vervolgens bij het Huis van het Nederlands gericht doorverwezen naar een aanbod NT2 op hun maat. Het Huis formuleert hiervoor adviezen. De lessen Nederlands (NT2) worden gegeven door verschillende aanbieders uit het volwassenenonderwijs. Daarnaast differentiëren de onderwijsinstellingen naar niet-gealfabetiseerde, anders-gealfabetiseerde en gealfabetiseerde (Latijns schrift) cursisten. Tot slot zijn er verschillende richtgraden NT2 en wordt binnen die richtgraden gewerkt met groepen die sneller, trager of gemiddeld vorderen. Binnen het primaire inburgeringstraject moesten inburgeraars minstens richtgraad 1.1 behalen.
32
Aantal contracten Nederlands voor anderstaligen bij het huis van het Nederlands In 2013 gingen 1363 inburgeraars langs bij het Huis van het Nederlands voor het volgen van een cursus Nederlands op maat bij het Centrum voor Basiseducatie Leerpunt, CVO de Bargie of CVO het Perspectief. Dit aantal is lichtjes gedaald t.o.v. 2012 toen er 1442 cursisten Nederlands waren, verspreid over de verschillende scholen. 22 overige personen werden doorverwezen naar een andere instantie of vatten hun opleiding niet aan in 2013.
Richtgraad 1 Richtgraad 1- analfabeten Richtgraad 2 Richtgraad 3 Richtgraad 4 Geen Eindtotaal CBE Leerpunt
189
CVO De Bargie + Perspectief
675
55
244 423
20
1119
1 22
Totaal
1363
33
Organogram Kom-Pas Gent vzw bestond in december 2013 uit een 48-tal personeelsleden, vast of tijdelijk, voltijds of deeltijds in dienst. 11 leerkrachten maatschappelijke oriëntatie 18 trajectbegeleiders 5 netwerkers die rond onderwijs voor minderjarigen, loopbaanoriëntatie voor de volwassenen en maatschappelijke participatie voor jong en oud werken 3 onthaalbedienden en 2 medewerkers voor logistiek en onderhoud 7 personeelsleden die ondersteunend werken: personeelszaken en administratie, financiën en boekhouding, ITmedewerkers, gebouw en faciliteiten, kwaliteitszorg en communicatie 2 directieleden: een adjunct-directeur en een directeur
Raad van Bestuur Directeur
Adjunct-Directeur
HRM
Medewerker Onthaal en Faciliteiten
Onthaalmedewerkers Logistieke medewerkers
34
Stafmedewerker Personeel Stafmedewerker Financiën Stafmedewerker Organisatie Ondersteuning Stafmedewerker Kwaliteit en Preventie Communicatiemedewerker I.T.- medewerkers Administratief medewerker
Teamcoördinator TB
Teamcoördinator Netwerkers
Teamcoördinator MO
Netwerkers: Onderwijs -18 Maatschappelijke Participatie Werving Projectwerking
MOleerkrachten
Teamcoach TB
Personeelsmedewerker
Trajectbegeleiders Matrix ondersteuners
Financiering Kom-Pas Gent vzw krijgt subsidies van de Vlaamse overheid voor de realisatie van primaire inburgeringstrajecten op Gents grondgebied. Daarnaast krijgt onze vzw subsidies van het Stedenfonds om een meer uitgebreide werking rond de minderjarigen, de diplomavergelijking en maatschappelijke participatie mee op te nemen in haar taken. Inkomsten:
€ 2.852.303,43
Inburgering Stad Gent/Stedenfonds Andere
Uitgaven:
81% 4% 15%
€ 2.881.384,05
Personeel Onderhoud gebouw Verzekeringen Communicatie Afschrijvingen Andere werkingskosten
84% 0.04% 0,10% 1.40% 1.0% 13.46%
35
36
Partners uit de Raad van Bestuur en/of de Algemene Vergadering Kom-Pas Gent vzw is een organisatie die kan rekenen op haar leden en bestuurders. Deze leden die belangeloos Kom-Pas Gent mee aansturen zijn:
het Stedelijke Departement Onderwijs de Stedelijke Diensten Bevolking en Kunsten de Stedelijke Integratiedienst de Gezondheidsdienst het Stedelijke Lokaal Werkgelegenheidsbureau de VDAB Hogeschool Gent de Artevelde Hogeschool Universiteit Gent - Sociale agogiek Inburgering Oost-Vlaanderen het OCMW
Daarnaast kunnen wij ook rekenen op de steun van enkele bestuurders die ten individuele titel in onze bestuursorganen zetelen.
37
38
5
Contact Kongostraat 42, 9000 Gent Tel: 09/265.78.40 Fax: 09/265.78.49 E-mail:
[email protected] Website: www.kompasgent.be www.facebook.com/KomPasGent Openingsuren: maandag – vrijdag 9:00 – 11:30 13:00 – 16:30 maandagnamiddag gesloten ook gesloten tijdens de Gentse Feesten en de Kerstvakantie
5
39
