JAARVERSLAG 2010 THUISBEGELEIDINGSDIENST SINT-LIEVENSPOORT vzw SINT-LIEVENSPOORTSTRAAT 220 9000 GENT
telefoon: 09 268.26.66 fax: 09 224.34.63 e-mail:
[email protected] website: www.thuisbegeleiding-slp.be
Erkenningen Erkenning thuisbegeleiding Erkenning minderjarigen Erkenning meerderjarigen Erkenning trajectbegeleiding Aard van doelgroep volgens erkenning Werkingsgebied
2497 1780 717 50 personen met een auditieve handicap Oost-Vlaanderen
Inhoudstafel I. Inleiding
3
II. Voorstelling Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort vzw
5
1. 2. 3. 4. 5.
Het wettelijk kader, missie, visie, waarden en objectieven van de dienst De opdrachten ‘opvoedingsbijstand’, ‘begeleiding’ en ‘trajectbegeleiding’ De doelgroep De erkenning Het personeel - Het subsidieerbaar personeel - De huidige equipe - Het organogram - Het takenpakket
III. Inhoudelijke evaluatie met statistisch overzicht van de begeleide gezinnen · · · · · · · ·
De erkenning thuisbegeleiding Deel 1: statistische gegevens met betrekking tot de aanmeldingen Deel 2: statistische gegevens met betrekking tot de totale populatie Deel 3: statistische gegevens met betrekking tot de afgeronde begeleidingen Deel 4: gezinsvariabelen Deel 5: bijkomende gegevens Deel 6: regionale spreiding van de begeleide gezinnen Deel 7: inhoudelijke evaluatie van de begeleidingen
5 8 8 10 11 11 12 13
16 16 16 19 23 24 26 28 29
IV. Verslag vanuit de groepswerking
46
V. Verslag van de werking van de adviescommissie
51
VI. Samenwerking met andere diensten
52
6.1 Intern overleg 6.2 Extern overleg
52 53
VII. Activiteiten in het kader van interne kwaliteitsbewaking, supervisie en gebruikersevaluatie 7.1. Interne kwaliteitsbewaking § Inleiding: kwaliteitszorg § Realisaties in 2010 inzake interne kwaliteitsbewaking § Planning voor 2011 inzake kwaliteitsbewaking 7.2. Supervisie, bijscholing en vorming, cursussen en opleidingen 7.3. Tevredenheidmeting cliënten
54 54 55 59 60 62
VIII. Zorgconsulentschap (PAB)
65
IX. Inkopen van thuisbegeleiding (PGB)
66
X. Trajectbegeleiding
67
XI. Besluit: knelpunten en uitdagingen
71
XII: Bijlage: kwaliteitsplanning 2011
73
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
-2-
I. INLEIDING De lezer vindt in dit jaarverslag wederom een schat aan informatie rond de inhoudelijke werking van de vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort in 2010. Een verplicht nummer voor de auteurs, maar tegelijk ook een goede gelegenheid om stil te staan en een stand van zaken op te maken, en evengoed om eens achter- en vooruit te blikken. Als eerste belangrijk gegeven voor 2010 vermelden wij dat zowel de vraag als ook het aanbod bij de doelgroep kinderen met een spraak-taalstoornis (verder benoemd met de term SLI, ‘Specific Language Impairment’) op kruissnelheid zijn gekomen. Het bekendmaken van dit aanbod aan verwijzers zoals het Centrum voor Ontwikkelingsstoornissen en de belangrijkste NOKrevalidatiecentra gaf snel aanleiding tot nieuwe aanmeldingen. Uit de dagelijkse begeleidingspraktijk blijkt een duidelijke nood aan gezinsondersteuning bij kinderen uit deze doelgroep. Twee thuisbegeleiders krijgen hierdoor uitgebreide gelegenheid tot verdieping van hun deskundigheid rond deze doelgroep. De dienst verleent ook haar volle medewerking aan het Vlaamse CORA-intervisie overleg rond SLI en de SLP-werkgroep die deskundigen rond deze doelgroep rond de tafel brengt. Intern werd de werkgroep SLI omgevormd tot een volwaardig doelgroepteam, waar plaats is voor informatie-uitwisseling, maar waar ook groepsgerichte initiatieven kunnen worden gepland en uitgewerkt. Dit biedt een forum aan medewerkers met als doel de kwaliteit van het begeleidingsaanbod te verhogen. Aan dit alles zit jammer genoeg een keerzijde: de bredere bekendmaking van het aanbod in OostVlaanderen heeft als gevolg dat het aantal nieuwe aanmeldingen bij de doelgroep SLI verder toeneemt en de wachtlijst bij minderjarigen steeds langer wordt. De lezer vindt verder in dit jaarverslag een inhoudelijke bespreking van het begeleidingsaanbod voor kinderen met SLI terug. Aangezien de doelgroep SLI raakvlakken vertoont met belendende doelgroepen zoals kinderen met ASS en kinderen met een verstandelijke beperking, gaf dit aanleiding tot een uitwisseling en afstemming met de respectievelijke collega-thuisbegeleidingsdiensten in Oost-Vlaanderen (vzw Tanderuis en vzw De Tandem). Bij deze contacten werd de onderlinge samenwerking op enkele punten verder verfijnd. De dienst poogde in 2010 om het intern overleg verder op punt te stellen. Concreet resulteerde dit in de opstart van het intakersoverleg. De intake betekent immers een cruciale stap in het contact tussen elke (potentiële) cliënt en de dienst, waar vraag- en aanbodverduidelijking, administratieve afhandeling en informatie rond wachtlijsten op de efficiëntst mogelijke wijze moeten worden behandeld. Opnieuw kende de dienst het afgelopen jaar een sterke interne dynamiek en een gezonde ambitie, wat zich vertaalt in een aantal verwezenlijkingen in het kader van het beleidsplan. Vermeldenswaard is de aanmaak van een werkpakket ‘visuele communicatie voor doof geworden personen’. Het pakket vormt een bijkomende module in het zich verbredende aanbod communicatiecursussen en kent in 2011 zijn vervolg. Rond het onderwerp ‘omgaan met grensoverschrijdend gedrag’ volgden alle thuisbegeleiders een collectieve vorming en werd een stappenplan ontwikkeld. Dit moet resulteren in het verwerven van de nodige kennis en vaardigheden om de eigen veiligheid in risicosituaties correct in te schatten en te hanteren.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
-3-
Binnen het Oost-Vlaams netwerk van zorgvoorzieningen voor dove en slechthorende volwassenen verleent de dienst haar actieve bijdrage aan 2 werkgroepen: enerzijds de uitbouw van een regionale toegankelijke en kwalitatieve geestelijke gezondheidszorg en anderzijds het uitwerken van een toegankelijke informatiedrager rond de beschikbare VAPH-zorg voor volwassenen. Thuisbegeleiding en trajectbegeleiding moeten hierdoor een betere bekendheid krijgen bij het ruime (doel)publiek. De dienst werkte mee aan de aanmaak van de DVD ‘Kijk, ik groei! Baby’s en ouders in ontwikkeling’. Het gaat om informatie rond de eerste drie levensjaren die toegankelijk gemaakt werd voor gebarentalige ouders via VGT-vertaling. Dit project werd mee ondersteund door Kind en Gezin, die de DVD verstuurde aan alle regiohuizen, waardoor alle gebarentalige ouders deze DVD gratis ontvangen. De dienst ziet zijn engagement in het samenwerkingsverband Trajectbegeleiding Oost-Vlaanderen beloond met een uitbreiding van erkenning voor trajectbegeleiding. De eerste vaststelling hierbij is dat de handicapspecifieke deskundigheid vanuit de dienst een grote meerwaarde betekent om trajectbegeleiding op een efficiënte en doelmatige wijze aan te bieden. Bij de toekomstige verdere uitbouw van trajectbegeleiding zal dit een belangrijk uitgangspunt blijven. Als traditionele afsluiter danken wij alle medewerkers van de dienst voor hun inzet en betrokkenheid, niet enkel voor de cliënt, maar ook ten aanzien van elkaar. Het is verbazingwekkend hoe we er met een relatief kleine equipe telkens opnieuw in slagen om bergen te verzetten, dus een pluim is hier helemaal op zijn plaats. Jan Magry Directeur 18 maart 2011
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
-4-
II. VOORSTELLING VAN DE DIENST II.1. Missie, visie en objectieven van de voorziening A. Missie van de voorziening De vzw Dienst Thuisbegeleiding voor Auditief Gehandicapten werd opgericht op 26 oktober 1988 (Belgisch Staatsblad 26.01.1989) en vormt een koepel-vzw bestaande uit het Revalidatiecentrum Sint-Lievenspoort, de Dienst voor Vroeg- en Thuisbegeleiding aan Gezinnen met Auditief Gehandicapten, het Provincialaat der Broeders van Liefde en de Dienst voor Vroeg- en Thuisbegeleiding van Kinderen en Jongeren met Gehoor-, Taal- of Spraakproblemen. De reglementering, de erkenning, de werking en het toezicht op de uitvoering van deze elementen van de diensten voor thuisbegeleiding behoort tot de bevoegdheid van de Vlaamse overheid en ressorteert onder de bevoegdheid van het gemeenschapsministerie voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Sinds 1991 neemt het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap (VFSIPH) deze taken waar in opdracht van de Vlaamse Gemeenschap. Met ingang van 2006 (door de herstructureringen in het kader van Beter Bestuurlijk Beleid) werd de naam van het VFSIPH gewijzigd naar het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). Het wettelijk kader voor thuisbegeleidingsdiensten wordt beschreven in de besluiten van de Vlaamse Executieve van 07.12.87, 07.02.90, 20.06.94, 17.12.96, 13.07.01, 18.07.03 en 15.12.06 de bijhorende omzendbrieven. De vereniging heeft als taak opvoedingsbijstand te verstrekken, door ambulante vroeg- en thuisbegeleiding te voorzien aan gezinnen met een auditief gehandicapt kind of volwassene. Zelfstandig wonende meerderjarige volwassenen die door de aard van hun handicap een beroep moeten doen op de handicapspecifieke kennis van de dienst en waarbij een dienst voor begeleid wonen niet aan de zorgvraag kan beantwoorden, kunnen door de dienst begeleid worden. Het Art 1,5° van het BVE verstaat onder opvoedingsbijstand het volgende: `de begeleiding van een gezin met een gehandicapt kind of met een gehandicapte volwassene, gericht op het aanvaarden van de handicap, op het omgaan met en/of opvoeden van de persoon met een handicap en op de toekomstgerichte oriëntering, waardoor de ontwikkeling wordt gestimuleerd en de gezinssituatie wordt ondersteund.'
B. Visie en waarden van de voorziening De thuisbegeleidingdienst maakt deel uit van het samenwerkingsverband tussen Sint-Lievenspoort te Gent en Sint-Gregorius te Gentbrugge. De samenwerking en pedagogisch-inhoudelijke afstemming tussen beide dienstencentra met betrekking tot personen met een auditieve handicap worden respectievelijk geregeld in de documenten 'Samenwerkingsovereenkomst' en de 'Pedagogische Blauwdruk' sinds 16.01.1992. De genoemde pedagogische blauwdruk onderschrijft volgende uitgangspunten, die tegelijk bepalend zijn voor de visie van de thuisbegeleidingsdienst: § § § §
Een zo vroeg mogelijke begeleiding biedt de meeste kansen op een harmonische ontwikkeling van het auditief gehandicapte kind in zijn gezin. Dove kinderen en jongeren worden beschouwd als individuen met normale ontwikkelingscapaciteiten. Elk(e) kind/jongere met een auditieve handicap is uniek in zijn wezen en zijn problematische opvoedingssituatie. Elke persoon met een auditieve handicap heeft recht op een zelfstandige participatie aan de maatschappij.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
-5-
Verder worden vanuit de thuisbegeleidingsdienst volgende uitgangsprincipes onderschreven: §
§
§
§
§
§
§
§
De klemtoon in de thuisbegeleiding is de dienstverlening aan gezinnen met een jong auditief gehandicapt kind (0-3 jaar) als antwoord op een vroegtijdige diagnose vanuit diverse instanties zoals 'Kind & Gezin', revalidatiecentra, centra voor ontwikkelingsstoornissen, enz... Thuisbegeleiding vertrekt van het kind-in-het-gezin. Ruimer bekeken gaat het om het globale opvoedingsmilieu van het kind (grootouders, onthaalmoeder, kinderverzorgsters in het dagverblijf...). De persoon met een auditieve handicap wordt benaderd in zijn totaliteit, in het bijzonder in al zijn groeiaspecten zoals de sociaal-emotionele, de talig-communicatieve, de cognitieve en motorische ontwikkeling. Hierbinnen wordt de klemtoon gelegd op de communicatie- en talige ontwikkeling en meer bepaald op de specifieke opvoedings- en integratieproblemen die deze handicap met zich meebrengt. De basis van een goede begeleiding is een accurate diagnostiek (vaststellen van de aard en de graad van gehoorverlies, profiel van vaardigheden, aanwezigheid van bijkomende handicaps, differentiaaldiagnostiek autisme en aanverwante contactstoornissen). Deze diagnostiek heeft plaats in samenspraak met andere diensten. Elk(e) kind/jongere maakt deel uit van een gezin of primair basismilieu. Ouders zijn en blijven de eerste opvoedingsverantwoordelijken. Deze ouderparticipatie in het opvoedingsproces staat centraal: in het opvoedingsproces van het kind neemt het gezin een centrale plaats in. Door samenwerking kunnen ouders en begeleiders gezamenlijk geformuleerde doelstellingen makkelijker bereiken. Daarbij achten we het belangrijk de ouders te benaderen vanuit een partnerschapmodel, eerder dan een deskundigheidsmodel. Dit betekent onder meer dat het samenwerkingsmodel zodanig uitgebouwd moet zijn dat ouders hierin reëel kunnen participeren. Het partnerschapmodel houdt in dat de gebruiker op een respectvolle manier bejegend wordt. Dit betekent dat de gebruiker benaderd wordt met respect voor de integriteit van de persoon, de betrokkenheid van de gebruiker en met respect voor de privacy van de gebruiker Differentiatie: als antwoord op de zorgvragen van kind en omgeving vertrekken we vanuit een gedifferentieerde communicatie- en opvoedingsvisie waarbij rekening gehouden wordt met de ontwikkelingsmogelijkheden van het kind en de keuzes gemaakt door de ouders. Via een procesgerichte diagnostiek proberen we het pedagogisch aanbod zo risicovrij mogelijk te laten verlopen en zo vroeg mogelijk voorspellingen te doen rond de hantering van codes en methodes. De handelingsplanning vormt de vormelijke en inhoudelijke basis voor de begeleiding: gegevens uit de diagnostiek en verdere beeldvorming, de doelen die in samenspraak met het gezin en andere diensten worden bepaald, zijn sturende elementen voor de dienstverlening. Vanuit de zorgvraag van het auditief gehandicapte kind en zijn gezin dient de aanpak er op gericht te zijn ouders te stimuleren om -bijvoorbeeld door het aanleren van vaardighedenalles in het werk te stellen om zo vroeg mogelijk met het dove of slechthorende kind tot een optimale communicatie te komen. Alle (ontwikkelings-)kansen dienen optimaal worden benut.
Vanuit deze uitgangspunten luidt de algemene doelstelling dat het hele opvoedings- en onderwijsproces er moet op gericht zijn kinderen/jongeren tot harmonische personen te laten uitgroeien die zelfstandig kunnen denken en beslissingen nemen.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
-6-
Al het bovenstaande wordt als volgt in volgende slagzin geformuleerd: De dienst werkt vanuit een maatschappelijke opdracht. Wij ondersteunen het proces van ontwikkeling en emancipatie van elke dove en slechthorende persoon in en van zijn eigen omgeving.
C. Objectieven van de voorziening De dienst wil op lange en middellange termijn… Voor de doelgroep: § … een inclusieve samenleving mee helpen realiseren, waar elke persoon met een handicap een gelijkwaardige plaats inneemt en die voor ieder individu toegankelijk is § …openstaan voor nieuwe doelgroepen die aansluiten bij onze kernexpertise Voor de medewerkers: § … zo goed mogelijk het aanwezig potentieel, de individuele mogelijkheden en talenten van iedere thuisbegeleider aanwenden § …een optimaal welbevinden voor het personeel realiseren om zo kwaliteitsvolle hulpverlening te garanderen § …een dynamische en deskundige werking zijn die gedragen wordt door alle medewerkers van de thuisbegeleidingsdienst En als dienst: § ….innoverend zijn door in te spelen op de veranderingen binnen de samenleving, de technologische evoluties, nieuwe wetenschappelijke inzichten, … § … toonaangevend zijn, een referentiepunt zijn voor andere ambulante diensten in de sector van organisaties voor dove en slechthorende personen
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
-7-
II.2. De opdrachten: 'opvoedingsbijstand', ‘begeleiding’ en ‘trajectbegeleiding’ De diensten voor thuisbegeleiding zijn erkend om opvoedingsbijstand te verstrekken aan personen met een handicap. Het Art 1,5° van het BVE verstaat onder opvoedingsbijstand het volgende: `De begeleiding van een gezin met een gehandicapt kind of met een gehandicapte volwassene, gericht op het aanvaarden van de handicap, op het omgaan met en/of opvoeden van de persoon met een handicap en op de toekomstgerichte oriëntering, waardoor de ontwikkeling wordt gestimuleerd en de gezinssituatie wordt ondersteund.' Sinds het besluit van 13.07.01 van het BVE werd de opdracht van diensten thuisbegeleiding verruimd naar het ‘verstrekken van begeleiding aan zelfstandig wonende meerderjarige personen met een handicap die door de aard van hun handicap een beroep moeten doen op de handicapspecifieke kennis van de dienst en waarbij een dienst begeleid wonen niet aan de zorgvraag kan beantwoorden’. Het besluit van 20.06.08 voegt een nieuwe opdracht toe: ‘thuisbegeleidingsdiensten kunnen binnen het aantal begeleidingen waarvoor zij erkend zijn, trajectbegeleiding aanbieden: een vorm van procesbegeleiding waarbij een persoon en zijn direct betrokkenen actief bijgestaan worden in het verhelderen van hun ondersteuningsbehoeften en in het samenstellen, coördineren en opvolgen van een ondersteuningsplan dat aansluit bij de vastgestelde noden en dat de kwaliteit van hun leven verbetert’.
II.3 De doelgroep Het Art.1, 2° van het BVE verstaat onder personen met een handicap; 'de personen die de volle leeftijd van 65 jaar niet bereikt hebben en die verblijven bij natuurlijke personen die over hen het ouderlijk gezag uitoefenen of hen in rechte of in feite onder hun hoede hebben. Volgens het Art. 3, §2 kan de opvoedingsbijstand aan gezinnen met een gehandicapte volwassene verstrekt worden als zij in een probleemsituatie verkeren waardoor het gewone samenlevingspatroon van het gezin zodanig beïnvloed wordt dat een tijdelijke ondersteuning gewenst is. De doelgroep van de thuisbegeleidingsdienst zijn 'personen met een auditieve handicap'. We splitsen ze op naar verschillende sub-doelgroepen, omdat de begeleiding inhoudelijk enigszins verschillend wordt ingevuld. §
Gezinnen met een auditief gehandicapte baby of peuter (0 tot ongeveer 3 jaar): - Dove kinderen. - Slechthorende kinderen. - Dove en slechthorende kinderen met bijkomende handicap (bv mentale retardatie).
§
Gezinnen met auditief gehandicapte kleuters geïntegreerd in het normaal kleuteronderwijs (3 - 6 jaar). Het gaat om dove en slechthorende kinderen zonder bijkomende nevenstoornissen.
§
Gezinnen met een auditief gehandicapt kind (ouder dan 3 jaar), die gebruik maken van andere vormen van begeleiding vanuit het Vlaams Fonds (bijvoorbeeld semi-internaat), en in het kader van de flexibiliseringsbesluiten beroep doen op de dienst thuisbegeleiding.
§
Gezinnen met een meervoudig gehandicapte kleuter-/lager schoolkind, met auditieve handicap, opgevangen in het buitengewoon onderwijs, buiten het type 7 en die geen gebruik maken van opvoedingsbijstand vanuit de voorzieningen van het Vlaams Fonds en/of extramurale sessies vanuit revalidatiecentra erkend door het RIZIV.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
-8-
§
Kinderen, jongeren, volwassenen slechthorend of doof en geïntegreerd in het gewoon onderwijs: lagere school en secundair onderwijs, hoger en universitair onderwijs.
§
Auditief gehandicapte (jong)volwassenen die zich in een crisissituatie bevinden waardoor het evenwicht in het gezin tijdelijk verstoord is.
§
Horende kinderen van gehoorgestoorde ouders die omwille van de specifieke taalomstandigheden, de eventuele specifieke problemen op school, of in functie van contacten met de omgeving met betrekking met het kind, eventuele gedragsproblemen,... beroep doen op deskundige hulp.
§
Horende kinderen die omwille van specifieke problemen op vlak van onder meer spraak-en taalontwikkeling, ontwikkeling van mondmotorische functies (voedings- en/of slikproblemen), die meestal te kaderen zijn binnen een bredere ontwikkelingsproblematiek, beroep doen op begeleiding vanuit een dienst voor auditief gehandicapten.
§
Unilateraal gehoorgestoorde kinderen en kinderen met discrete gehoorverliezen die ten gevolge van de ALGO-screening-procedure op jonge leeftijd worden aangemeld.
§
Personen (kinderen, jongeren en volwassenen) met een verworven gehoorstoornis.
§ Zelfstandig wonende dove of slechthorende volwassenen. Deze doelgroepen kunnen in begeleiding worden opgenomen op voorwaarde dat zij over een erkenning voor thuisbegeleiding beschikken, afgeleverd door het Vlaams Fonds. In een beperkt aantal gevallen kunnen gezinnen worden begeleid zonder dat deze over een erkenning voor thuisbegeleiding beschikken in het kader van het artikel 19 van het decreet op thuisbegeleiding.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
-9-
II.4 De erkenning In het kader van het uitbreidingsbeleid 2010 verkreeg de dienst vanaf 1 maart 2010 een uitbreiding van 37 begeleidingen per jaar, wat de totale erkende capaciteit op 2497 thuisbegeleidingen per jaar brengt. Daarnaast werd ook de erkenning trajectbegeleiding uitgebreid tot 50 trajectbegeleidingen per jaar. Er werd op 25 maart 2010 een aanvraag tot verlenging van erkenning ingediend, waardoor de nieuwe termijn van erkenning zou lopen van 1 januari 2011 tot 31 december 2015. Met ingang van 15.12.06 werd het Besluit van de V.R. tot wijziging van het besluit van 17.12.1996 goedgekeurd, wat een aantal aanpassingen met zich meebracht inzake erkenning en subsidiëring van thuisbegeleidingsdiensten. We vermelden de voorwaarden tot erkenning zoals bepaald in de genoemde besluiten van de V.R. §
§ §
§
§
§
§ §
Art. 4§1: voor de diverse diensten wordt de programmatie bepaald door het Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een Handicap binnen de perken van de hiertoe op de begroting van het Fonds ingeschreven kredieten. Per provincie wordt ten minste voorzien in één dienst voor gezinnen met personen met een auditieve handicap. Het werkterrein van de dienst is de provincie Oost-Vlaanderen; occasioneel worden ook gezinnen buiten de provincie begeleid. Aan deze gezinnen worden steeds de adressen doorgegeven van de diensten die werkzaam zijn in de provincie van de woonplaats van het gezin. Deze aanmeldingen worden steeds vooraf besproken op het team. Art. 6§1: er dienen minstens 25 gezinnen begeleid te worden. Art. 8: het aantal begeleidingen, vermeld in de erkenningsbeslissing kan ambtshalve door het Vlaams Agentschap aangepast worden als blijkt dat de dienst gedurende twee opeenvolgende jaren ten minste 10 procent minder begeleidingen heeft verricht dan bepaald in de erkenning. Art. 11: behoudens voor wat betreft de begeleidingen bedoeld in Art. 19, mag de persoon met een handicap slechts door één krachtens de bepalingen van dit besluit erkende dienst begeleid worden. Art. 13§1: de dienst houdt een overzicht bij van het aantal verrichte begeleidingen per gezin. Dit overzicht wordt ondertekend door ouders of door hen die het hoederecht over de persoon met een handicap hebben. Per kalenderjaar mag het totale aantal begeleidingen gedeeld door het aantal begeleide gezinnen niet meer dan 25 bedragen. Art. 13§2: tenminste 75% van de begeleidingen dienen thuis of in het secundaire opvoedingsmilieu plaats te vinden. Onder het secundaire opvoedingsmilieu wordt begrepen elke setting, onderscheiden van het thuismilieu en van de school, die zich al dan niet beroepshalve richt op de begeleiding bij de totale ontwikkeling van de persoon met een handicap. Art. 14: de dienst mag geen begeleidingen weigeren op grond van ras, nationaliteit, geslacht, vermogenstoestand of geografische verwijdering van het te begeleiden gezin. Art. 19: voor iedere dienst mag hoogstens 20 procent van het in de erkenning vastgestelde maximum aantal subsidiabele begeleidingen verstrekt worden aan personen die niet voldoen aan de voorwaarden gesteld in de artikelen 3 en 11, of aan niet bij het Agentschap ingeschreven personen met een handicap met dien verstande dat per persoon en per jaar niet meer dan 12 in dit artikel bedoelde begeleidingen verstrekt mogen worden.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
- 10 -
Het besluit VR van 17.09.10 wijzigt de bepaling inzake Art. 19 wat de weg juridisch vrijmaakt naar een deelname aan de netwerken rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpverlening: §
Art. 19 §1: voor iedere dienst mag hoogstens 50 procent van de in de erkenning vastgestelde maximale aantal subsidiabele begeleidingen verstrekt worden aan personen die aan een van de volgende criteria beantwoorden: 1° ze voldoen niet aan de voorwaarden, vermeld in artikel 3 en 11, 2° ze zijn niet ingeschreven bij het agentschap en 3° ze maken gebruik van een door een dienst ter uitvoering van artikel 5 van het besluit van de VR betreffende de modulering en de netwerken rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpverlening en crisisjeugdhulpverlening in het raam van de integrale jeugdhulp, beschreven module jeugdhulpverlening die overeenkomstig het decreet van 7 mei 2004 betreffende de integrale jeugdhulp rechtstreeks toegankelijk is.
II.5 Het personeel 5.1 Het subsidieerbaar personeelskader Het besluit van de V.R. bepaalt de voorwaarden tot subsidiëring van het personeelskader: Art. 15§2: Aan een dienst die erkend is voor meer dan 1150 begeleidingen kan de volgende subsidie worden verleend: § Voor een eerste schijf van 350 begeleidingen één voltijds licentiaat uit een discipline behorende tot de psychologische en pedagogische wetenschappen met ten minste vijf jaar ervaring. De dienst kiest de volgende licentiaat in een discipline die het beste aangepast is aan de behoeften van de personen met een handicap die hij behandelt. § Pro rata van 400 extra erkende begeleidingen één voltijds personeelslid met een diploma van een richting sociaal of paramedisch hoger onderwijs buiten de universiteit of een diploma dat voldoet aan de kwalificatievereisten van opvoedend/begeleidend/verzorgend personeel. Verhoudingsgewijs kunnen deeltijdse personeelsleden worden gesubsidieerd. § Voor een dienst die voor meer dan 1150 begeleidingen is erkend, kan het extra begeleidend personeel voor één derde bestaan uit licentiaten. § Voor een dienst die voor meer dan 1150 begeleidingen is erkend, wordt de personeelsformatie uitgebreid met een coördinator, onder de volgende voorwaarde: een dienst erkend voor meer dan 2300 begeleidingen kan uitbreiden met 0.50 FTE coördinator. § Per schijf van 1000 begeleidingen, waarvoor de dienst is erkend, kan de dienst een subsidie ontvangen van 0,25 voltijds equivalent personeelslid met een diploma van hoger onderwijs buiten de universiteit en voor 0,25 voltijds equivalent personeel met een functie administratief klasse 2. § In het kader van de sociale maribel I, II, IV en V beschikt de dienst over bijkomend A2-personeel. § In het kader van de aanvraag tot de Vlaamse Ondersteunings Premie (VOP) ten gevolge van tewerkstelling van personen met een handicap, beschikt de dienst over bijkomende personeelsmiddelen.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
- 11 -
5.2 De huidige equipe Op basis van bovenstaande reglementering en beslissingen beschikt de dienst vanaf 1 maart 2010 over volgend personeelskader: -
20 uren coördinator 112 uren master in de psychologie / orthopedagogiek 143 uren begeleidend personeel bachelor 5 uren trajectbegeleider bachelor 20 uren administratie A1 20 uren administratie A2 35 uren sociale maribel + VIA-middelen VOP-middelen (recuperatie op 2 personeelsleden met een handicap)
Deze uren werden op datum van 31.12.2010 ingevuld door volgende personen: Directeur: - Magry Jan
20/40
Masters thuisbegeleiders: - Accou Ine (orthopedagoge) - Bobelijn Kelly (psychologe) - Cox Isabelle (psychologe) - Frouke Crucke (psychologe) - Magry Jan (psycholoog) - Rymen Leentje (orthopedagoge)
30/40 34/40 28/40 24/40 20/40 24/40
Bachelors thuisbegeleiders: - Baert Hilde - De Caigny Lore (logopediste) - De Clercq Serena (logopediste) - Goossens Astrid (maatschappelijk assistente) - Hinnion Vera (logopediste) - Pombreu Fabienne (logopediste) - Verstraete Rita (logopediste) - Verwaeren Eliane (logopediste)
20/40 16/40 38/40 24/40 20/40 25/40 20/40 16/40
Trajectbegeleidster: - Goossens Astrid
5/40
Administratie: - Debeir Anja - De Dobbelaere Chantal
10/40 30/40
Onderhoud: - Claus Carine
23/40
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
- 12 -
kwaliteitscoördinator
doelgroepcoördinator kinderen
personeelsdienst
boekhouding
cliëntenadministratie
vertrouwenspersoon
trajectbegeleider
thuisbegeleider jovo
intaker Jovo
thuisbegeleider kinderen
intaker kinderen
proceseigenaar kwaliteitsprocedure
5.3 Het organogram
doelgroepcoördinator jovo
directeur
financieel directeur
raad van bestuur
algemene vergadering
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
13
5.4 Het takenpakket Naargelang de specifieke kerntaak van de thuisbegeleider op de dienst, kunnen er voor de rechtstreekse cliënt-gezinsgerichte begeleidingen accentverschillen bestaan in de functieomschrijving. We onderscheiden volgende specifieke doelgroepen: vroegbegeleiding, integratiebegeleiding en begeleiding voor volwassenen. Deze doelgroepen vergen een geëigende zorg, met bijgevolg specifieke vereisten in het functieprofiel. 1. Rechtstreekse cliënt-gezinsgerichte activiteiten: Onderzoek en op punt stellen van de vraagstelling: -
-
-
-
Bij vroegbegeleiding betreft het onderzoek vooral observaties van het kind in het gezin (algemeen functioneren) met bijzondere klemtoon op observatie van de interacties ouder - kind. Hierbij maken we gebruik van video-opnames en observatie- en vragenlijsten. Dit proces van concretiseren gebeurt altijd in samenspraak en overleg met andere diensten en de ouders. Bij jongeren staan explorerende gesprekken met ouders en het kind zelf centraal. De totale ontwikkeling van het kind wordt geanalyseerd, om hieraan de juiste adviezen omtrent opvoedingsvaardigheden te koppelen. Vragenlijsten en observaties zijn ook hier een cruciaal gegeven. Tenslotte gebeurt ook dit onderzoek steeds in samenwerking met andere diensten. Bij volwassenen dient men zich te richten op de individuele hulpvraag. Hierbij ligt de nadruk voornamelijk op zelfstandig functioneren als persoon met een handicap. Op basis van informatie verkregen uit vragenlijsten en gesprekken klaart men de zorgvraag uit. Op basis van voorgaand onderzoek wordt het individuele begeleidingsplan opgesteld en tijdens de begeleiding steeds bijgestuurd, in samenspraak met ouders of cliënt.
Eigenlijke begeleidingen: Vroegbegeleiding: Dit zijn alle orthopedagogische, psychologische en therapeutische interventies t.a.v. het gezin. Deze bestaan o.a. uit: · Ondersteunende gesprekken t.a.v. verwerking handicap · Spel- en interactiemomenten met het kind, modeling pedagogisch spel, vertellend voorlezen, telkens met terugkoppeling aan ouders · Advisering o.a. rond gehoorsopvoeding, pakket Vlaamse Gebarentaal · Informatieve gesprekken o.a. over geluidmakend speelgoed, hulpmiddelen, Vlaams Agentschap Hierbij maken we gebruik van ons informatiepakket, ouderwerkboek en videomateriaal. Integratiebegeleiding: De orthopedagogische, psychologische en therapeutische interventies t.a.v. het gezin en bredere opvoedingscontext. Deze kunnen bestaan uit: · Begeleiding bij het omgaan en aanvaarding van de handicap · Ondersteuning van communicatie- en omgangsvaardigheden in het gezin, op school en in de vrije tijd, ondersteuning van de sociale integratie · Begeleiding bij de studie- en beroepsoriëntering · Opvoedingsondersteuning: modelling en informatieverstrekking omtrent pedagogische vaardigheden Er wordt hierbij gebruik gemaakt van materiaal uit de video-en bibliotheek op de dienst.
Begeleiding volwassenen: Dit houdt in: de psychologische en sociaal-administratieve interventies ten aanzien van de volwassen cliënt. Deze kunnen inhouden: · Begeleiding bij het omgaan en accepteren van de (verworven) auditieve handicap · Ondersteuning bij het integratieproces in het gezin, familie, werk, buurt en vereniging · Advisering over gebruik van hulpmiddelen · Sociaal-administratieve ondersteuning · Coördinatie bij organiseren van mantelzorg en dienstverlening Voorbespreking m.b.t. het begeleidingsplan: aan de hand van ontwikkelings- en vragenlijsten wordt nagegaan welke zorgvragen het kind, de jongere of volwassene binnen specifieke domeinen stelt. Nabespreking m.b.t. het begeleidingsplan: bijsturing en evaluatie Groepsbegeleidingen (uitgewerkt onder de rubriek 'ouderwerking'). 2. Onrechtstreekse cliënt-gezinsgerichte activiteiten : §
§
Dossiervorming: - Onderzoeksverslagen. - Handelingsplannen. - Evaluatieverslagen. - Individueel gezinsgebonden administratief werk - Voorbereidend werk en nawerk : - Voorbereiding en verslaggeving achteraf m.b.t. oudervergaderingen - Analyse en observatie van bv. video-opnames van interactie tussen ouder en kind - Voorbereiding huisbezoek (bv. verzamelen prenten-materiaal, selectie boeken, voorbereiding programma bv. P.A.D., fotocopies allerlei bv. visuele voorstelling van de gebaren, enz.) Teamvergaderingen : Informeel werkoverleg of concreet team rond kind en gezin via het uitbouwen van het handelingsplan. Overleg met externe diensten waarmee intensief wordt samengewerkt bv. revalidatiecentrum en kinderdagverblijf. Komen onder meer aan bod : coördinatie, afspraken, doorspelen van informatie allerlei. 3.Cliënt-gezinsoverstijgende interventies : · · · · · ·
Intern overleg met de adviescommissie (zie V) en raad van beheer. Extern overleg met de overheid en andere thuisbegeleidingsdiensten (overlegplatform thuisbegeleidingsdiensten Oost-Vlaanderen, thuisbegeleidings-diensten auditief gehandicapten in Vlaanderen…). Uitdiepen literatuur Uitwerken basisteksten i.v.m. opvoeding van personen met een auditieve handicap. Vorming en bijscholing. Jaarverslag
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
15
III. INHOUDELIJKE EVALUATIE MET STATISTISCH OVERZICHT VAN DE BEGELEIDE CLIËNTEN DE ERKENNING THUISBEGELEIDING Aantal begeleidingen volgens erkenning Aard van doelgroep volgens erkenning Werkingsgebied
2497 personen met een auditieve handicap / kinderen met SLI Oost-Vlaanderen
DEEL1: STATISTISCHE GEGEVENS MET BETREKKING TOT DE AANMELDINGEN AANMELDINGEN AANTAL NIEUWE AANMELDINGEN (AUDITIEF / SLI) - ZONDER BEGELEIDING - MET BEGELEIDING AANTAL HERAANMELDINGEN (**) - ZONDER BEGELEIDING (*) - MET BEGELEIDING TOTAAL AANTAL AANMELDINGEN
54 (35/19) 26 28 5 (5/0) 1 4 59
(*) cliënten die: · enkel contact opnamen of na de intake werden doorverwezen · op de CRZ geregistreerd werden en wachten om in te stromen (**) cliënten die zich terug aanmelden na afronding, terwijl gedurende minstens drie maanden geen begeleidingen meer gepland of gewenst waren
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
16
Verwijzende instanties auditief VERWIJZERS CAR Sint-Lievenspoort Eigen initiatief Ander MPI ALD Reva Sint-Lievenspoort Huisarts MPI Sint-Lievenspoort BuBaO Sint-Lievenspoort Fevlado Ander revalidatiecentrum AHOSA CAW Kinderarts OCMW CLB Ziekenhuis Andere Totaal
AANTAL 10 8 3 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 5 40
PROCENTUEEL 25 % 20 % 7.5 % 5% 5% 2.5 % 2.5 % 2.5 % 2.5 % 2.5 % 2.5% 2.5 % 2.5 % 2.5 % 2.5 % 12.5 % 100.00%
AANTAL 7 7 2 1 1 1 19
PROCENTUEEL 36.8 % 36.8 % 10.5 % 5.2 % 5.2 % 5.2 % 100.00%
Verwijzende instanties SLI VERWIJZERS CAR Sint-Lievenspoort COS MPI Sint-Lievenspoort Andere thuisbegeleidingsdienst Privé-logopediste Kinder-en jeugdpsychiatrie Totaal
Aard van de verwijzer (volgens de criteria van het VAPH) AARD VERWIJZERS VOLGENS VAPH-MODALITEITEN NAAR DISCIPLINE MEDICI PARAMEDICI ANDERE PROFESSIONELEN MULTI-DISCIPLINAIR TEAM NIET PROFESSIONELEN RECHTSTREEKS TOTAAL MDT ERKEND MDT GEEN ERKEND MDT
AANTAL 3 3 8 34 3 8 59 25 34
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
PROC. 5% 5% 13.5 % 57.6 % 5% 13.5 % 100.00% 42.3 % 57.7 %
17
Aanmeldingsleeftijd nieuwe of opnieuw aangemelde gezinnen AANMELDINGSLEEFTIJD (*)
AANGEMELD AUDITIEF 6 2 1 3 0 3 3 3 2 1 6 4 4
- 6 MAANDEN 06 - 12 MAANDEN 12 - 24 MAANDEN 02 - 03 JAAR (**) 03- 04 JAAR 04 - 05 JAAR 05 - 06 JAAR 06 - 13 JAAR 14 - 20 JAAR 21 - 30 JAAR 31 - 40 JAAR 41 - 50 JAAR 51 JAAR EN OUDER
% 15 % 5 % 2.5 % 7.5 % 0 % 7.5 % 7.5 % 7.5 % 5% 2.5 % 15 % 10 % 10 %
AANGEMELD SLI 0 0 0 6 5 3 4 1 0 0 0 0 0
% 0% 0% 0% 31.5% 26.3% 15.7% 21% 5.2% 0% 0% 0% 0% 0%
(*) van alle personen die (her-) aangemeld werden in de loop van het jaar (**) te verstaan als van X jaar tot X jaar en 11 maanden Aanmeldingen personen geregistreerd op de CRZ en in overtal* op 31.12.2010
CRZ overtal Totaal
Minderjarig auditief 3
Minderjarig SLI 15 24 42
Meerderjarig auditief 13 15 28
Totaal 31 39 70
(*) overtal berekend op aantal geleverde prestaties boven erkenning gedeeld door factor 15
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
18
DEEL 2: STATISTISCHE GEGEVENS MET BETREKKING TOT DE TOTALE POPULATIE Populatiegegevens hoofdhandicap minderjarig HOOFDHANDICAP AUDITIEF
GRAAD OF AARD DOOF ZWAAR SLECHTHOREND MATIG SLECHTHOREND LICHT SLECHTHOREND UNILATERAAL DOOF UNILATER. SLECHTHOREND
SLI (SPRAAK-TAALSTOORNIS) ANDERE PROBLEMATIEKEN TOTAAL
AANTAL 36 14 23 1 3 5 23 0 105
Populatiegegevens hoofdhandicap meerderjarig HOOFDHANDICAP AUDITIEF
GRAAD OF AARD DOOF ZWAAR SLECHTHOREND MATIG SLECHTHOREND LICHT SLECHTHOREND UNILATERAAL DOOF UNILATER. SLECHTHOREND
SLI (SPRAAK-TAALSTOORNIS) ANDERE PROBLEMATIEKEN TOTAAL
AANTAL 53 12 7 2 0 1 0 1 76
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
19
Meervoudige / bijkomende handicap of problematiek (minderjarig) MEERVOUDIGE OF BIJKOMENDE HANDICAPS MINDERJARIG HOOFDHANDICAP BIJKOMENDE STOORNIS Auditief Fysiek Auditief Visueel Auditief Verstandelijk Auditief Verstandelijk - fysiek Auditief Verstandelijk - autisme Auditief Andere (gedragsstoornis, cognitieve stoornis, ontw. vertr.) Totaal minderjarigen auditief meervoudig SLI Fysiek SLI Autisme SLI Verstandelijk SLI Algemene ontwikkelingsvertraging Totaal minderjarigen SLI meervoudig
AANTAL 9 2 4 5 2 3 25 (30,5 %) 2 1 2 2 7 (30,4 %)
Meervoudige / bijkomende handicap of problematiek (meerderjarig) MEERVOUDIGE OF BIJKOMENDE HANDICAPS MEERDERJARIG HOOFDHANDICAP BIJKOMENDE STOORNIS Auditief Visueel Auditief Fysiek Auditief Psychische handicap – gedragsstoornissen Auditief Verstandelijk Auditief Verstandelijk - fysiek Auditief Verstandelijk – psychisch/psychiatrisch Auditief Psychisch - ASS Auditief Spraak-taalstoornis Totaal Op meerderjarigen in begeleiding
AANTAL 3 4 10 7 3 3 1 1 32 (42,1 %)
Verdeling der geslachten (minderjarig) GESLACHT AANTAL
MANNELIJK 41
VROUWELIJK 41
MANNELIJK 17
VROUWELIJK 6
MANNELIJK 30
VROUWELIJK 46
Verdeling der geslachten (SLI) GESLACHT AANTAL Verdeling der geslachten (meerderjarig) GESLACHT AANTAL
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
20
Aanmeldingsleeftijd hele populatie AANMELDINGSLEEFTIJD 0 – 12 MAANDEN 12 - 24 MAANDEN 2 JAAR (*) 3 JAAR 4 JAAR 5 JAAR 06 - 13 JAAR 14 - 20 JAAR 21 - 30 JAAR 31 - 40 JAAR 41 - 50 JAAR 51 JAAR EN OUDER TOTAAL
AANTAL GEHOOR % 37 23.5% 9 5.7% 10 6.3% 3 1.9% 4 2.5% 4 2.5% 21 13.3% 14 8.9% 14 8.9% 9 5.7% 13 8.2% 19 12.1% 157
AANTAL SLI 1 0 2 3 2 5 5 0 0 0 1 0 24
% 4.1% 0% 8.3% 12.5% 8.3% 20.8% 20.8% 0% 0% 0% 4.1% 0%
(*) te verstaan als van 2 jaar tot 2 jaar en 11 maanden Begeleidingsactiviteiten in aantal cliënten CLIËNTEN IN BEGELEIDING CLIENTEN IN BEGELEIDING 2010 OVERGENOMEN VAN 2009 (HER-)AANGEMELD IN 2010 MET BEGEL. AFGEROND IN 2010 CLIËNT OVERLEDEN NOG IN BEGELEIDING OP 31.12.2010
MINDERJARIG 105 80 25 20 0 85
MEERDERJARIG 76 69 7 17 1 59
TOTAAL 181 149 32 37 1 144
Begeleidingsactiviteiten in gepresteerde begeleidingen BEGELEIDING MINDERJARIG DIRECTE BEGELEIDING THUISBEGELEIDER 1682 BEGELEIDING MIDDELS GROEPSAANBOD (*) 292 TOTAAL AANTAL BEGELEIDINGEN 1974
AUD
SLI
MEERDERJARIG 962 139 1101
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
TOTAAL 2644 431 3075
21
Artikel 19- niet gesubsidieerde begeleidingen REDEN VOOR OPNAME ONDER ARTIKEL 19
AANTAL BEGELEIDINGEN 139 7 68 77 8 20 0 319 4 18
AANTAL GEZINNEN CLIENTEN 50 1 10 9 1 3 0 74 1 4
2756
107
TOTAAL AAN TE GEVEN BEGELEIDINGEN
3057
177
TOTAAL GEPRESTEERDE BEGELEIDINGEN
3075
181
IN AFWACHTING VAN PEC-BESLISSING (*) ONDERSTEUNING DOOR ANDERE TB-DIENST ONDERSTEUNING DOOR ANDERE VOORZIENING VAPH NIET INSCHRIJFBAAR BIJ VAPH GEEN GOEDKEURING VAPH - GEWEIGERD GEEN VERLENGING GEVRAAGD GEEN AANVRAAG TOTAAL ARTIKEL 19 INGESCHREVEN VOOR 01.04.1992 BEGELEIDINGEN DIE NIET IN AANMERKING KOMEN (+ 12 begeleidingen onder art. 19) BEGELEIDINGEN VOLLEDIG CONFORM
(*) zoals gekend op 05.03 van het volgende jaar (**) te specifiëren
Plaats van de begeleiding PLAATS VAN BEGELEIDING AAN HUIS OP DE DIENST GROEPSCONTACT ELDERS TOTAAL AANTAL BEGELEIDINGEN
AANTAL 2428 72 431 144 3075
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
PROCENT 78.96 % 2.34 % 14.02 % 4.68 % 100.00%
22
DEEL 3. STATISTISCHE GEGEVENS MET BETREKKING TOT DE AFGERONDE BEGELEIDINGEN Duur van de afgeronde begeleiding DUUR VAN DE BEGELEIDING (*) Van start tot laatste contact MINDER DAN 6 MAANDEN 6 TOT 12 MAANDEN 12 TOT 24 MAANDEN 24 TOT 36 MAANDEN LANGER DAN 3 JAAR TOTAAL
AANTAL 3 4 9 7 15 36
(*) Gegevens gaan terug tot 1990
Reden van afronding REDEN VAN AFRONDING (*)
AANTAL GEZINNEN
ZONDER DOORVERWIJZING GEEN BEGELEIDING MEER NODIG: DOELSTELLING BEREIKT OVERLEDEN VERHUISD GEEN THUISBEGELEIDING MEER GEWENST EENMALIG CONTACT MET DOORVERWIJZING NAAR - ANDERE AMBULANTE VAPH DIENST - ANDERE TB TOTAAL AFGEROND
16 1 2 15 1 1 1 37
(*) afronding = er is geen begeleiding meer gepland; heraanmelding blijft uiteraard altijd mogelijk. Aantal begeleidingen bij afgeronde gezinnen AANTAL BEGELEIDINGEN OVER DE TOTALE DUUR VAN DE (AFGERONDE) BEGELEIDINGEN MINDER DAN 4 4 TOT 10 BEGELEIDINGEN 11 TOT 20 BEGELEIDINGEN 21 TOT 30 BEGELEIDINGEN 31 TOT 50 BEGELEIDINGEN 51 TOT 100 BEGELEIDINGEN MEER DAN 100 BEGELEIDINGEN
AANTAL GEZINNEN 2 6 6 1 10 10 3
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
23
DEEL 4. GEZINSVARIABELEN Gezinssamenstelling minderjarigen GEZINSSAMENSTELLING MINDERJARIGEN KERNGEZIN ÉÉN KIND 2 OUDERS TWEE KINDEREN DRIE KINDEREN MEER DAN 3 KINDEREN EENOUDERGEZIN VADER ÉÉN KIND TWEE KINDEREN DRIE KINDEREN MEER DAN 3 KINDEREN EENOUDERGEZIN MOEDER ÉÉN KIND TWEE KINDEREN DRIE KINDEREN MEER DAN 3 KINDEREN NIEUW SAMENGESTELD GEZIN ÉÉN KIND TWEE KINDEREN DRIE KINDEREN MEER DAN 3 KINDEREN PLEEGGEZIN INSTELLING ANDERE
AANTAL GEZINNEN 20 35 12 12 0 0 0 0 3 6 1 1 1 3 2 8 1 0 0
Gezinssamenstelling meerderjarigen GEZINSSAMENSTELLING MEERDERJARIGEN ONGEHUWD GEHUWD WETTELIJK GESCHEIDEN FEITELIJK GESCHEIDEN WEDUWE/WEDUWNAAR TOTAAL
AANTAL GEZINNEN MET MEER DAN ÉÉN KIND IN BEGELEIDING
AANTAL CLIËNTEN 38 23 10 1 4 76
% 50% 30.2% 13.1% 1.3% 5.2% 100%
4
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
24
Bijkomende ondersteuning minderjarigen BIJKOMENDE ONDERSTEUNING NAAST TB MINDERJARIGEN AARD ONDERSTEUNING AANTAL CLIENTEN GEEN 6 ANDERE THUISBEGELEIDINGSDIENST 1 BUITENGEWOON ONDERWIJS 50 GEINTEGREERD ONDERWIJS (GON) 17 PARAMEDISCH PRIVE 2 PARAMEDISCH REVALIDATIECENTRUM 89 MEDISCH PEDAGOGISCH INSTITUUT 39 KINDERDAGVERBLIJF - ONTHAALMOEDER 12 BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG 5 ANDERE ONDERSTEUNING 1 Bijkomende ondersteuning meerderjarigen BIJKOMENDE ONDERSTEUNING NAAST TB MEERDERJARIGEN AARD ONDERSTEUNING AANTAL CLIENTEN GEEN 36 GESPECIALISEERDE TRAJECTBEPALING (GTB) 7 BESCHUT WERKEN 9 BESCHERMD WONEN 1 PARAMEDISCH REVALIDATIE 6 BEGELEID WONEN 1 TEHUIS NIET WERKENDEN 3 PSYCHIATRIE 3 GEÏNTEGREERD ONDERWIJS (GON) 5 BUITENGEWOON ONDERWIJS 1 MPI 2 DAGCENTRUM 2 DGGZ 4 ANDERE ONDERSTEUNING 2
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
25
DEEL 5. BIJKOMENDE GEGEVENS Gemiddeld aantal begeleidingen per cliënt (gehele populatie) CLIËNTEN AANTAL PERCENT 0 TOT 3 JAAR 3 TOT 6 JAAR 6 TOT 18 JAAR + 18 JAAR TOTAAL
58 23 49 74 181
BEGELEIDINGEN AANTAL PERCENT
28.43 % 11.27 % 24.02 % 36.27 % 100.00%
1017 290 830 938 3075
33.07 % 9.43 % 26.99 % 30.5 % 100.00%
GEMIDDELD AANTAL BEGELEIDINGEN PER CLIËNT 17.53 12.61 16.94 12.68 15.07
Aantal begeleidingen per cliënt gehoor en SLI
0 TOT 3 JAAR 3 TOT 6 JAAR 6 TOT 18 JAAR + 18 JAAR TOTAAL
GEHOOR AANTAL PERCENT BEGELEIDINGEN 963 37.17 % 113 4.36 % 595 22.96 % 920 35.51 % 2591 100.00%
SLI AANTAL BEGELEIDINGEN 54 177 235 18 484
PERCENT
TOTAAL AANTAL BEGELEIDINGEN
11.16 % 36.57 % 48.55 % 3.72 % 100.00%
1017 290 830 938 3075
Gehoortoestand van de ouders (kinderen) GEHOOR TOESTAND OUDERS HOREND SH/DOOF
JONGER DAN 6 JAAR AANTAL PERCENT 50 87.7 % 7 12.3%
6 TOT 18 JAAR AANTAL PERCENT 42 87.5 % 6 12.5 %
Gehoortoestand van de partner (volwassenen) GEHOORTOESTAND PARTNER ZONDER PARTNER HOREND SLECHTHOREND DOOF TOTAAL MET PARTNER
AANTAL
PROCENT
46 14 9 7 30
60.5 % 18.4 % 11.8 % 9.2 % 100.00%
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
26
Oorzaak van de handicap minderjarigen: OORZAAK VAN DE HANDICAP Onbekend In onderzoek Erfelijk met syndroom Cytomegaal virus Erfelijk zonder syndroom Erfelijk door connexine-26 Neo-natale problemen Meningitis Rubella Oto-sclerose Andere Totaal
aantal 42 22 10 7 5 5 3 2 1 1 7 105
procentueel 40 % 20.9 % 9.5 % 6.6 % 4.7 % 4.7 % 2.8 % 1.9 % 0.9 % 0.9 % 6.6 % 100.00%
aantal 24 12 11 5 5 4 4 2 2 2 5 76
procentueel 31.6 % 15.8 % 14.5 % 6.6 % 6.6 % 5.3 % 5.3 % 2.6 % 2.6 % 2.6 % 6.6 % 100.00%
Oorzaak van de handicap meerderjarigen: OORZAAK VAN DE HANDICAP Onbekend Erfelijk zonder syndroom Erfelijk met syndroom Trauma Neo-natale problemen Medicatie Meningitis Rubella Infectie Cytomegaal virus Andere Totaal
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
27
DEEL 6: REGIONALE SPREIDING VAN DE BEGELEIDE GEZINNEN Oost-Vlaanderen Regio Gent Beervelde Bottelare De Pinte Deinze Destelbergen Desteldonk Drongen Eke Ertvelde Evergem Gavere Gent Gentbrugge Heusden Lochristi Melle Merelbeke Oostakker Sint-Martens-Latem Sleidinge Wachtebeke Wondelgem Zelzate Zwijnaarde Totaal regio
1 1 3 2 1 1 1 1 1 4 2 24 5 2 3 1 3 4 1 3 1 3 3 1 72 (45.28%) Regio Waasland
Belsele Eksaarde Kieldrecht Lokeren Sint-Niklaas Stekene Temse Totaal regio Regio Dendermonde Buggenhout Grembergen Hamme Laarne Lebbeke Schoonaarde Sint-Gillis Dendermonde Wetteren Zele Totaal regio Regio Meetjesland Aalter Adegem Assenede Bassevelde Bellem Boekhoute Eeklo Lovendegem Nevele Oosteeklo Vosselare
Waarschoot Totaal regio
1 19 (11.94%) Regio Oudenaarde
Astene Brakel Elsegem Herzele Kluisbergen Kruishoutem Nederename Oudenaarde Ouwegem Ronse Wortegem-Petegem Totaal regio
Regio Aalst Aalst Apppelterre-Eichem Borsbeke Denderleeuw Erpe-Mere Geraardsbergen Kerksken Lede Ninove Oordegem Vlierzele 1 Totaal regio 1 Totaal O-Vlaanderen 1 Antwerpen 4 Boom 7 Rumst 1 Totaal Antwerpen 2 Vlaams-Brabant 17 (10.69%) Galmaarden Halle 1 Hekelgem 1 Roosdaal 4 Totaal Vl. Brabant 3 West-Vlaanderen 1 Beveren-Leie 1 Deerlijk 2 Harelbeke 4 Kerkhove 3 Knokke-Heist 20 (12.57%) Kuurne Rumbeke 2 Sint-Kruis Brugge 1 Waregem 3 Wielsbeke 1 Totaal W-Vlaanderen 2 Henegouwen 1 Frasnes-les-Buissenal 4 Totaal Henegouwen 1 Zeeuws-Vlaanderen 1 Terneuzen 1 Totaal Z-Vlaanderen 1 Algemeen Totaal
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
1 1 1 1 2 1 1 1 1 2 1 13 (8.17%) 6 1 1 3 1 1 1 1 1 1 1 18 (11.32%) 159 3 1 4 1 1 1 1 4 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 11 1 1 2 2 181
28
DEEL 7: INHOUDELIJKE EVALUATIE VAN DE BEGELEIDINGEN De aanmeldingen In totaal 149 gezinnen werden overgenomen uit 2009 en 59 gezinnen werden aangemeld tijdens het werkjaar 2009. Hiervan werden 32 cliënten effectief in begeleiding genomen. Van de aangemelde gezinnen zijn er dus 27 gezinnen bij wie geen begeleiding is opgestart. Hierdoor werden gedurende 2010 in totaal 181 gezinnen begeleid. Bij 5 gezinnen gaat het om een heraanmelding. Bij 37 gezinnen werd de begeleiding afgerond zodat nog 144 gezinnen verder begeleid worden in 2011. Het totaal aantal aangemelde gezinnen (59) is duidelijk toegenomen in vergelijking met vorig jaar (44). Deze toename is volledig toe te schrijven aan het opstarten van de doelgroep kinderen met SLI. Ter vergelijking geven we een grafische voorstelling van het aantal aanmeldingen in de voorbije jaren. Grafiek 1: aantal aanmeldingen: totaal, auditief en SLI 70 59 60 55 50 40
45
44
42
totaal aantal aanmeldingen
41
aanmeldingen auditief 30
aanmeldingen SLI
20 10 0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
29
Grafiek 2: aanmeldingsleeftijd auditief
100% 90%
13
80% 70%
40%
10% 0%
15
12 15 Volwassenen
14 12
30% 20%
14
10
60% 50%
13
12
11
6
7
10
8
13
Kinderen en jongeren 5
10
8
8
11
9
Vroegbegeleiding Algo
18 8
We zien in grafiek 2 de volgende tendensen: Voor de doelgroep Algo blijkt het aantal jaarlijkse aanmeldingen zich te stabiliseren tussen de 7 en de 10. In 2010 waren er 8 aanmeldingen. De doelgroep kinderen tussen 1 en 6 jaar schommelt ook al sinds een 5- tal jaar rond de 11 aanmeldingen. In 2010 waren er 9 aanmeldingen. In de groep kinderen en jongeren tussen 6 en 18 jaar zien we opnieuw een relatief laag aantal: slechts 5, dit mag als een dieptepunt beschouwd worden voor de laatste 6 jaar, waar het gemiddelde rond de 10 zat. Het aantal minderjarigen geïntegreerd in het gewone onderwijs loopt duidelijk terug (zie verder). En tot slot zien we dat het aantal volwassenen (18+) hoger ligt dan het gemiddelde van de vorige jaren: 15, op een gemiddelde van 13.5. Nogmaals wordt ons vermoeden bevestigd dat bij de doelgroep auditief het jaarlijkse aantal aanmeldingen al enige tijd rond hetzelfde punt aan het stabiliseren is.
De verwijzende instanties Voor zowel de doelgroep auditief (32.5%) als SLI (36.8%) zien we de revalidatiecentra als belangrijkste verwijzer aangemerkt staan. Bij de doelgroep SLI springt het Centrum voor Ontwikkelingsstoornissen in het oog: 36.8% verwijzingen (dus evenveel als RC SLP). Bij de doelgroep auditief zien we dat 20% zich aanmeldt uit eigen beweging. Dit zijn voornamelijk de meerderjarige cliënten.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
30
De wachtlijstgegevens In het overzicht zien we het totaal van 31 cliënten dat op 31.12.2010 geregistreerd staat op de CRZ Oost-Vlaanderen. Hiervan zijn er 18 minderjarigen en 13 meerderjarigen. Van het totaal aantal minderjarigen zijn er 15 kinderen met een SLI-problematiek. Grafiek 3: aantal wachtende cliënten op CRZ 20
18
18 16 14
14
13
13
12 Minderjarigen
10
11
Meerderjarigen
8 8
6 4
5
2 2
0 2007
2008
2009
2010
Verder voegden we ook de overtallers toe: 39 cliënten, 24 minderjarigen en 15 meerderjarigen (volgens een berekening op het aantal per doelgroep erkende en reële gepresteerde aantal begeleidingen). Dit betekent een duidelijke toename in vergelijking met vorige jaren en kan voor een deel worden verklaard door een stijging aan begeleidingen verstrekt in groep (zie verder). Grafiek 4: overtallers in begeleiding 45 39
40 35 30 25
15
overtallers
25
20
21
19
10 5 0 2007
2008
2009
2010
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
31
Het geslacht De verdeling van de geslachten is bij minderjarigen auditief als volgt: 50% van het mannelijk geslacht en 50% van het vrouwelijk geslacht, een perfect gelijke verdeling. Dit in tegenstelling tot wat we gewoon zijn (mannelijk geslacht oververtegenwoordigd). Bij meerderjarigen auditief zien we het omgekeerde fenomeen: daar is het vrouwelijk geslacht sterker vertegenwoordigd: 60.52% tegenover 39.48% mannen. Mogelijk speelt hier het gegeven dat volwassen vrouwen zich sneller tot hulpverlening wenden dan mannen. Sinds 2009 registreren wij de populatiegegevens voor de doelgroep SLI afzonderlijk. Voor deze doelgroep blijven wij een zeer sterke vertegenwoordiging van het mannelijk geslacht zien: 73.19% jongens tegenover 26.81% meisjes (in de lijn van vorig jaar).
De stoornis Bij de groep minderjarigen vormt de groep dove cliënten de grootste: 34.28%, gevolgd door de matig slechthorende kinderen en jongeren: 21.9%, en daarna de kinderen met een ernstige slechthorendheid: 13.33%. De doelgroep kinderen met een taal-en spraakstoornis als hoofdhandicap neemt toe naar 21.9% (komende van 16.19 % in 2009 en 7% in 2008). Dit als gevolg van de beleidskeuze om het aanbod van thuisbegeleiding open te stellen naar deze doelgroep. Verder zien wij nog kleinere groepen: 7.4% kinderen met een unilaterale slechthorendheid of doofheid en de groep licht slechthorende minderjarigen: 0.9%. Grafiek 5: hoofdhandicap minderjarigen
23
36
8 1
23
14
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
32
Bij meerderjarige cliënten zien we andere verhoudingen: de groep dove cliënten is hier veel sterker vertegenwoordigd: 69.73% (2009: 67.56%), gevolgd door de groep zwaar slechthorende personen: 15.78% (2009: 20.27%) en matig slechthorenden: 9.21% (2009: 8.10%). Er lijkt overheen jaren een verschuiving te zien naar meer cliënten met een ernstig gehoorverlies. Daarnaast lijkt de nood aan ambulante ondersteuning als volwassene met een auditieve beperking toe te nemen met de ernst van het gehoorverlies. Personen met een unilateraal verlies of met een taal-of spraakstoornis zijn veel minder vertegenwoordigd: allebei 1.3%. Grafiek 6: hoofdhandicap meerderjarigen
7
2
11
12
53
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
33
Meervoudige handicap We registreren sinds 2005 de minderjarigen en meerderjarigen afzonderlijk op het item meervoudige handicap. Sinds 2010 gebeurt dit voor de minderjarigen apart voor de doelgroepen auditief en SLI. Bij de minderjarige dove en slechthorende cliënten zien we dat het aantal personen dat de auditieve beperking combineert met een andere beperking verder lijkt te stabiliseren: 30.5% op het totaal aantal dove en slechthorende minderjarigen (34% in 2009, 36% in 2008, 32% in 2007, 34% in 2006 en 33,3% in 2005). Bij deze groep komt de combinatie met een fysieke beperking het meeste voor (9), daarnaast zijn er 5 kinderen die een drievoudige beperking hebben auditief – fysiek – verstandelijk. 4 kinderen hebben een bijkomende verstandelijke beperking. Andere combinaties komen minder voor: 2 met visuele problematiek, 2 met verstandelijk en ASS en 3 kinderen kampen met andere bijkomende problemen (gedragsstoornis, cognitieve stoornis, ontwikkelingsvertraging). Grafiek 7: percentage minderjarigen meervoudige beperking 37 36
36 35 34
34
34
33 32
percentage meervoudige beperking
32
31 30 30
29 28 27
2006
2007
2008
2009
2010
Bij de minderjarigen met SLI als hoofdhandicap zien we juist dezelfde verhouding: 30.4% van deze kinderen heeft een gecombineerde problematiek. De combinaties: 2 kinderen hebben ook een fysieke beperking, 2 combineren met een verstandelijke beperking, 2 kinderen hebben een algemene ontwikkelingsvertraging en 1 combineert met ASS.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
34
Bij de meerderjarige cliënten zet de toename zich nog steeds verder tot 42.1%. In grafiek 8 hieronder wordt de toename mooi in beeld gebracht. De populatie volwassenen kenmerkt zich steeds meer als een intensief te begeleiden doelgroep. De afgrenzing met begeleid en beschermd wonen blijft hierdoor een belangrijk gegeven. Met de intakers werden dan ook afspraken gemaakt om reeds van bij de intake alle cliënten met een permanente en intensieve zorgvraag door te verwijzen naar het juiste ambulante ondersteuningsaanbod. Bij deze doelgroep komt de combinatie van doofheid/slechthorendheid met respectievelijk een verstandelijke beperking (7) en psychische/psychiatrische stoornissen het meeste voor (10). Daarnaast zien we een min of meer gelijke verdeling: 3 met bijkomende visuele handicap, 3 met drievoudige beperking verstandelijk – fysiek, 4 met fysieke beperking, 3 met verstandelijke en psychiatrische handicap. De combinatie met ASS komt minder voor (1). Grafiek 8: percentage meerderjarigen meervoudige beperking 45 42
40
41 37
35
38
30 25
percentage meervoudige beperking
26
20 15 10 5 0
2006
2007
2008
2009
2010
De etiologie We analyseren sinds 2008 de data voor minderjarigen en meerderjarigen afzonderlijk. Het belangrijkste verschil is vast te stellen in het aantal gevallen waarbij de oorzaak van het gehoorverlies onbekend is, bedraagt voor minderjarigen 40% tegenover 31.6% bij meerderjarigen. De meest voorkomende gekende oorzaak blijft erfelijkheid: 18.9% bij minderjarigen en 30.3% bij meerderjarigen. Bij minderjarigen gaat het om 50% met syndromale oorsprong en 50% zonder syndromale oorsprong. Bij meerderjarigen is dit 52% niet-syndromaal en 48% syndromaal. We zien dus telkens ongeveer een gelijke verdeling. Bij de erfelijk bepaalde doofheden vonden we bij de minderjarigen 6.6% met een connexine-26 mutatie als oorsprong, bij de meerderjarigen was dat 0%. Dit cijfer wijzigt niet sterk overheen de tijd (2009: 4.76%, 2008: 8%, 2007: 5.5%, 2006: 4.5%). Het verschil tussen minderjarigen en meerderjarigen als gevolg van de genetische diagnostiek laat zich hier wel zien.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
35
Bij minderjarigen is 20.90% van de cliënten nog in onderzoek voor wat betreft de etiologie. Bij meerderjarigen is momenteel niemand in onderzoek naar de oorzaak. Bij de verworven oorzaken zien we tussen de twee groepen toch belangrijke verschillen: bij minderjarigen (6.5% van het totaal) treffen we enkel infectieziekten (meningitis, rubella en otosclerose) en neonatale problemen aan. Bij meerderjarigen (31.6% van het totaal!) worden trauma en medicatie als belangrijke veroorzakers genoemd, naast de infectieziekten (meningitis, rubelle en CMV). Dit verschil kan verklaard worden door het feit dat bij meerderjarigen relatief meer cliënten met een verworven handicap voorkomen.
De erkenning en het begeleidingsaantal Het Besluit op de erkenning en subsidiëring van Thuisbegeleidingsdiensten voorziet dat de erkenning kan worden aangepast indien blijkt dat de dienst minstens twee opeenvolgende jaren ten minste 10 procent minder begeleidingen heeft verricht dan bepaald in de erkenning. Dit betekent dat de dienst gedurende 2 werkjaren niet minder dan 2247 begeleidingen mag presteren. Het totale aantal begeleidingen in het afgelopen jaar bedraagt 3075 terwijl de dienst is erkend voor 2497 begeleidingen. Dit betekent 275 begeleidingen meer dan vorig jaar (2800) en 578 begeleidingen boven het erkenningsaantal. Hierdoor worden 23% meer prestaties verricht dan erkend. De dienst voldoet ruim aan de norm van het erkenningsbesluit. In onderstaande grafiek ziet men de evolutie van het aantal gepresteerde begeleidingen in het laatste decennium. Grafiek 9: aantal gepresteerde begeleidingen vs groepsbegeleidingen 3500 3075
3063 3000 2964 2773
2500 2343
2000
2736
2725
2800
2340
aantal gepresteerde begeleidingen
2013
groepsbegeleidingen
1500 1000 431 500
239
284
244
301
0 ’01
’02
’03
’04
’05
’06
’07
’08
’09
‘10
In totaal werden 431 begeleidingen gepresteerd door middel van groepsbijeenkomsten (oudermodule, oudervergaderingen, gebarencursus, groepssessies doofgeworden personen), een toename met 130 begeleidingen in vergelijking met 2009. Dit kan verklaard worden door de verdere uitbouw van de module ‘spelen met gebaren’ en de opstart van de module ‘visuele communicatie voor doofgeworden volwassenen’.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
36
Aantal gezinnen in begeleiding Tijdens het werkjaar 2010 werden in totaal 181 gezinnen begeleid. Dit is 2 cliënten meer dan in 2009. De stijging kan worden verklaard door de extra toegewezen capaciteit (2 plaatsen). Grafiek 10: aantal gezinnen in begeleiding 185
181
180
177
179
175 175
170
167
165
162
164
160
gezinnen in begeleiding
163
155 150
154 152
145 140 135 ‘01
‘02
‘03
‘04
’05 ’06
‘07
‘08
‘09 ‘ 10
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
37
Analyse van de begeleidingen In totaal zijn 2756 begeleidingen volledig conform de wettelijke richtlijnen, 319 begeleidingen kunnen worden gerecupereerd volgens het artikel 19 van het BVE van 17.12.96. Dit artikel bepaalt dat niet meer dan 20% van de gesubsidieerde begeleidingen (voor de dienst bedraagt dit 499) mogen verstrekt worden aan personen die (nog) niet (helemaal) aan de inschrijvingsvoorwaarden voldoen. De dienst voldoet met 12.7% van het erkenningscijfer aan deze norm. Het percentage begeleidingen onder artikel 19 berekend op het totaal aantal gepresteerde begeleidingen bedraagt slechts 10.37%. Het aantal begeleidingen dat aan het VAPH kan worden aangegeven bedraagt 3057. Grafiek 11: procent begeleidingen onder artikel 19 20 15 10
14,6 11,3
16,1 12,7
11,7
procent begeleidingen onder art. 19
9,9
5 0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Opmerking: het in voege treden van het besluit rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpverlening verhoogt de grens tot 50% van het totaal aantal gesubsidieerde begeleidingen. Aangezien er een marge is van 37.3% zou dit moeten volstaan om het rechtstreeks toegankelijk aanbod te organiseren. De dienst is hier met ingang van 01.01.11 dan ook mee gestart. In 50 gezinnen wachten we (dd. 03.03.2011) nog op de beslissing van de PEC (139 begeleidingen). Bij een groot deel van deze cliënten gaat het om begeleidingen geregistreerd als intakegesprek waarna een wachttijd loopt. Enkele maanden voor de effectieve begeleiding start wordt de aanvraag bij VAPH geregeld. Er was in 2010 1 cliënt die begeleid werd in samenwerking met een andere thuisbegeleidingsdienst, waarbij de andere dienst optrad als hoofddienst (7 begeleidingen). Verder worden 10 cliënten (68 begeleidingen) begeleid in combinatie met een andere voorziening van het Vlaams Agentschap, in casu internaat (6), begeleid wonen (1) en tehuis niet werkenden (3). In totaal 9 cliënten vallen onder de noemer ‘niet-inschrijfbaar’ (totaal van 77 begeleidingen): 7 cliënten voldoen niet aan de leeftijdsvoorwaarden voor inschrijving bij het VAPH (53 begeleidingen) en 2 cliënten voldoen niet aan de nationaliteitsvoorwaarden voor inschrijving bij het VAPH (24 begeleidingen). Daarnaast werd voor 3 cliënten (20 prestaties) geen verlenging aangevraagd, dit betreft follow-up begeleidingen aan lage frequentie bij volwassen cliënten. Bij 1 cliënt werd er door het VAPH geen goedkeuring gegeven, dit voor 8 begeleidingen. Daarnaast konden 18 begeleidingen niet worden ingebracht en dit bij 4 cliënten. Het betreft begeleidingen die vallen onder artikel 19, maar waar meer dan 12 begeleidingen werden gepresteerd.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
38
De begeleidingsnormen Gemiddeld aantal begeleidingen Volgens het besluit op de erkenning en subsidiëring van thuisbegeleidingsdiensten mag voor een thuisbegeleidingsdienst per kalenderjaar het totale aantal begeleidingen gedeeld door het aantal begeleide gezinnen niet meer dan 25 bedragen. Voor 2010 bedraagt het gemiddelde 15.07 voor de totale begeleide populatie. Hierdoor is de dienst volledig in regel met het erkenningsbesluit. Er wordt geen bewust beleid gevoerd met betrekking tot het verhogen of verlagen van de begeleidingsfrequentie ten voordele van bepaalde doelgroepen. De begeleidingsnood, onafhankelijk van de leeftijd van de cliënt, staat voorop en er wordt gestreefd om hier zoveel mogelijk aan tegemoet te komen. Grafiek 12: gemiddelde begeleidingsfrequentie op dienstniveau 17
16,75 16,31
16,5
16,23
16,25
16 15,85 15,5 15 14,5
15,07
gemiddelde begeleidingsfrequentie
14,46 14,26
14 13,5 13 ‘03
‘04
‘05
‘06
‘07
‘08
‘09
‘10
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
39
Aantal begeleidingen per doelgroep In absolute cijfers zien we voor de drie doelgroepen volgende trends en gemiddelden overheen de laatste 5 jaar (zie grafiek hieronder): ·
Vroegbegeleiding (0 tot 6 jaar): we zien een verdere toename (1307 begeleidingen) na een periode van afname. Deze tendens kan worden verklaard door de duidelijke stijging van het aantal kinderen met een SLI-problematiek. Het aantal aanmeldingen voor de groep 0-6 jarigen trekt verder aan tot 36 wat de oplopende tendens bevestigt: (25 in 2009, 18 in 2008, 19 in 2007 en 19 in 2006). Kinderen en jongeren (6 tot 18 jaar): de trend blijft hier behoorlijk stabiel, we komen in 2010 uit op 830 begeleidingen, wat ongeveer het gemiddelde is van de voorbije jaren (808 voor de periode 2006-2010). Het aantal aanmeldingen bij deze doelgroep loopt in dalende lijn. Volwassenen (18 en ouder): we gaan uit van een stabilisatie, er werden 938 begeleidingen verstrekt, het gemiddelde voor de periode 2005-2010 bedraagt 955. De dienst slaagt er in om het aantal volwassen cliënten in begeleiding onder controle te houden, een bewuste keuze om het aantal begeleidingen bij gezinnen met jonge kinderen te vrijwaren.
· ·
Grafiek 13: prestaties per doelgroep 1400 1200 1000 begeleidingen 0-6 jaar
800
begeleidingen 6-18 jaar 600
begeleidingen 18+
400 200 0 2006
2007
2008
2009
2010
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
40
Aantal begeleidingen auditief en SLI Sinds 2010 registreren wij de gepresteerde begeleidingen per doelgroep afzonderlijk. Hierin merken we volgende verschillen op: het zwaartepunt van het aantal gepresteerde begeleidingen bij de doelgroep doof/slechthorend ligt bij de jongste (37.17% van de begeleidingen) en oudste (35.51%) groep. Bij de doelgroep SLI ligt het zwaartepunt bij de groep 6-18 jarigen (48.55%) en de groep 3-6 jarigen (36.57%). Grafiek 14: percentage begeleidingen per doelgroep
48,55
50 45 40
37,17
36,57
35,51
35 30
begeleidingen gehoor
22,96
25
begeleidingen SLI
20 15
11,16
10
4,36
3,72
5 0
0-3 jr
3-6 jr
6-18 jr
18+
De plaats van begeleiding Met betrekking tot de plaats van begeleiding moet volgens het Besluit op de Thuisbegeleidingsdiensten 75% van alle begeleidingssessies in het primaire en/of secundaire opvoedingsmilieu plaatsvinden. De dienst presteerde 78.96% van de begeleidingen aan huis, 2.34% op de dienst, 14.02% begeleidingen onder de vorm van groepscontacten en 4.68% elders. Met deze cijfers voldoet de dienst ook aan het erkenningsbesluit inzake plaats van begeleiding.
De afgeronde begeleidingen In 36 gezinnen werd de begeleiding afgerond. In 31 gezinnen of 86.17% werd de begeleiding stopgezet omwille doelstelling bereikt (16) of verder geen begeleiding meer gewenst (15). Bij 2 cliënten werd de begeleiding stopgezet wegens verhuis, bij 1 omwille van het overlijden van de cliënt, 2 omwille van een doorverwijzing naar andere VAPH-zorg en bij 1 cliënt bleef het bij een eenmalig contact.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
41
De gezinsvariabelen Wat betreft de gezinssamenstelling bij minderjarigen: in 4 gezinnen worden 2 kinderen met een auditieve handicap uit hetzelfde gezin begeleid. In 89.5% van de gezinnen (totaal van 105) gaat het om twee-oudergezinnen (2009: 92.4%, 2008: 94%, 2007: 96% en 2006: 91%). Hieronder begrijpen we zowel het kerngezin als het nieuw samengestelde gezin. Grafiek 15: percentage twee-oudergezinnen 98 96
96
94
94
92,4
92
percentage tweeoudergezinnen
91 90 89,5 88 86 2006
2007
2008
2009
2010
Het aantal één-ouder gezinnen met enkel moeder bedraagt 10.4% . In totaal 11 gezinnen bestaan uit één ouder. Grafiek 16: percentage eenoudergezinnen 12
10,4
10
9,25
8
7,6
percentage eenoudergezinnen moeder
6,39
6 4
4,04
2 0 2006
2007
2008
2009
2010
In bovenstaande grafieken wordt de maatschappelijke tendens naar steeds meer eenoudergezinnen geïllustreerd. Hierdoor wordt duidelijk dat de dienst ook aan deze invloed niet ontsnapt. In 81 (op de 105) gezinnen zijn er naast het gehoorgestoorde kind nog één (44 gezinnen), twee (15 gezinnen) of meerdere kinderen (21 gezinnen). In het overgrote deel van de gezinnen zijn dus jongere of oudere brussen aanwezig. Vanaf 2002 wordt de leeftijd van de brussen systematisch geregistreerd. Bij de minderjarige cliënten jonger dan 6 jaar en inwonend bij de ouders bedraagt het aantal horende ouders 87.5%.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
42
Grafiek 17: percentage horende ouders bij kinderen -6 jaar 98
97,11
96 94
94,64
92
94,89 94,39
92,59 percentage horende ouders bij -6 jr
90 88 87,5
86 84 82 2005
2006
2007
2008
2009
2010
Er werden 76 meerderjarige personen met een auditieve handicap begeleid, waarvan 50% ongehuwd (38 personen), 30.2% gehuwd (23 personen), 14.4% gescheiden (11 personen) en 5.2% weduwe of weduwnaar (4 personen). Bij de cliënten met partner zien we een verdere terugval van het aantal cliënten met een slechthorende of dove partner tot 53%. Grafiek 18: cliënten met dove of slechthorende partner 80
75 66
60
73
69 57
52
53 procentage cliënten met niet-horende partner
40 20 0
‘04
‘05
‘06
‘07
‘08
‘09
‘10
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
43
Bijkomende ondersteuningsvormen We bespreken het gebruik van bijkomende ondersteuning afzonderlijk voor minderjarige en meerderjarige cliënten. Bij de minderjarige cliënten zien we dat het gebruik van opvang en paramedische ondersteuning het grootst is: ofwel gebeurt dit vanuit een revalidatiecentrum (85%), ofwel vanuit een MPI (37%) ofwel via privé-therapie (2%). Deze tendens blijft gedurende jaren relatief stabiel. Het aandeel kinderen dat opgevangen wordt door een onthaalmoeder of kinderdagverblijf bedraagt 11.4%. In totaal 47% van de kinderen en jongeren volgt buitengewoon onderwijs. Dit percentage neemt toe als gevolg van het hoger aandeel kinderen met een SLI-problematiek in de cijfers. Van alle minderjarigen maakt 16% gebruik van het geïntegreerd onderwijs (het GON). Dit gegeven vertoont overheen de jaren een dalende tendens, zie hiervoor de grafiek hieronder. Grafiek 19: percentage cliënten geïntegreerd in het gewone onderwijs 40
37
37 32
30 26
22
20
percentage cliënten geïntegreerd onderwijs
19 16
10 0 ’04
’05
’06
’07
’08
’09
‘10
Er zijn 1% kinderen die gebruik maken van meer dan één thuisbegeleidingsdienst. Slechts een beperkte groep combineert TB niet met een andere ondersteuning: 5.7% in 2010. Dit aantal is historisch altijd laag geweest: 4.7% in 2009, 5% in 2008, 2006: 6,6% en 2005: 5,6%. Bij de meerderjarige cliënten combineert het grootste deel niet met een andere ondersteuningsvorm: 47%. Een relatief grote groep van 6.57% maakt gebruik van het geïntegreerd onderwijs, dit gaat voornamelijk over de groep jongvolwassen personen. Voor tewerkstelling wordt ook gecombineerd met GTB (gespecialiseerde trajectbepaling en –begeleiding) en Beschutte Werkplaats: respectievelijk 9.21% en 11.8%. Vooral de groep die beroep doet op GTB blijkt sterk toegenomen. Een en ander kan te maken hebben met de huidige neergang in de economische conjunctuur, waardoor kwetsbare groepen zoals personen met een handicap voor hun tewerkstelling sneller beroep gaan doen op gespecialiseerde diensten. Een beperkte groep meerderjarigen vraagt woonondersteuning: Begeleid Wonen, Beschermd Wonen, Tehuis niet werkenden: resp. 0.9%, 0.9% en 4%. Ook paramedische ondersteuning wordt gebruikt, vanuit een revalidatiecentrum: 7.9% (vnl. cliënten met en verworven auditieve handicap). Een groep cliënten combineert met nog een andere ondersteuningsvorm: psychiatrie, GGZ, CAW, dagcentrum, MPI of andere.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
44
Regionale spreiding van de gezinnen Van de 181 cliënten zijn er 159 gezinnen woonachtig in de provincie Oost-Vlaanderen (88%), 11 in West-Vlaanderen, 4 in Antwerpen, 4 in Vlaams-Brabant, 2 in Nederland (Zeeuws-Vlaanderen) en 1 in Henegouwen. Binnen de provincie Oost-Vlaanderen zien we dat de tendens van vorige jaren bevestigd wordt: Gent blijft veruit de belangrijkste zorgregio, met een bijna gelijke verdeling van de koek overheen de andere zorgregio’s. Dit met volgende percentages: Gent 45.28%, Aalst 11.32%, Waasland 10.69%, Dendermonde 12.57%, Meetjesland 11.94% en Oudenaarde 8.17%. De onderlinge verhoudingen wijzigen slechts in beperkte mate. Grafiek 20: geografische spreiding Oost-Vlaanderen
8,17
10,69
45,28
11,32 11,94 12,57
Het aantal gezinnen dat buiten de provincie Oost-Vlaanderen wordt begeleid is gedaald naar 12.1% (ter vergelijking: zie de grafiek) Grafiek 21: percentage cliënten buiten OVL 20 17 15
15
13
14
15
12
10
percentage cliënten buiten OVL
5 0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
Met betrekking tot de begeleiding van gezinnen buiten de provincie gelden formele afspraken met de collega thuisbegeleidingsdiensten. Het uitgangsprincipe is dat enkel cliënten binnen de eigen provincie in begeleiding worden genomen. Binnen het kader van gemaakte afspraken gelden uitzonderingen: wanneer de minderjarige cliënt geografisch dichterbij de dienst van de andere provincie bevindt en/of wanneer het gezin/de cliënt (omwille van voorgeschiedenis of aanwezige deskundigheid) expliciet de voorkeur geeft aan begeleiding door een dienst van de andere provincie.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
45
IV. VERSLAG VANUIT DE GROEPSWERKING 4.1. Bezoekwerking In 2009 werd begonnen met het informeren van de ervaringsdeskundigen in onze pool . Alle kandidaat ervaringsdeskundigen werden aangeschreven. Zij kregen enerzijds informatie over de bezoekwerking zelf en anderzijds werd gevraagd of zij bereid waren tot medewerking en op welke domeinen zij hun ervaring willen delen met anderen. Alle personen die zich bereid toonden tot medewerking werden uitgenodigd voor een informatiemoment. Hier werd gekozen voor huisbezoeken. De kandidaten kregen uitleg over de dienst en over de bezoekwerking in het bijzonder. De kandidaten die hierna nog wilden meewerken, ondertekenden een vrijwilligersovereenkomst. Zij zijn opgenomen in onze pool (contactgegevens, domeinen van deskundigheid, ev. naam van de thuisbegeleid(st)er, …) .Deze informatie is steeds beschikbaar voor het personeel. De verantwoordelijke van de bezoekwerking bevraagt 1 keer in de maand op de personeelsvergadering of er nog mogelijke kandidaten zijn die opgenomen kunnen worden in onze pool. In 2010 kan deze pool nog verder worden uitgebreid. De contacten die plaatsvonden tussen de ervaringsdeskundige en de aanvrager worden opgevolgd. 4.2. Verslag van de initiatieven vanuit het doelgroepteam kinderen 2010: Activiteiten in 2010 Binnen de groepswerking van het kinderteam zet de trend om vanuit een vaste structuur te werken zich verder. Naast de reeds bestaande drie initiatieven: Ouders praten met ouders, Spelen met gebaren en Grootoudernamiddag is er dit jaar een ‘GON’ samenwerking gegroeid. Ook krijgt het groepsaanbod voor de doelgroep SLI een vast aanbod. Voor de coördinatie van elk van deze doelgroepactiviteiten is telkens een andere vaste thuisbegeleidster verantwoordelijk. Opvolging geplande activiteiten: § Ouders praten met ouders : ouderpraatgroep die telkens een ander onderwerp uitwerkt in overleg met en vanuit de vraag van ouders. Dit heeft normaal 2 maal per jaar plaats: in het voorjaar en in het najaar. o Op 18.02.10 werd er een getuigenis gebracht door Bart Verheyden, dove volwassene. We stelden vast dat een getuigenis emoties en vragen kan oproepen bij ouders en zo’n avond vraagt dan ook een goede opvolging door de individuele thuisbegeleider. o Op 23.11.10 werd de geplande vergadering ‘Geef je kind meer zelfvertrouwen’ afgelast wegens te weinig inschrijvingen. §
Spelen met gebaren: gericht naar kinderen, Brussen of andere familieleden tussen 4 en 12 jaar van de doelgroep kinderen gehoor, SLI, en kinderen van dove ouders. o Dit groepsaanbod is uitgegroeid naar een aanbod in samenwerking met de vzw Revalidatiecentrum Sint-Lievenspoort. Dit aanbod krijgt een groeiende belangstelling en wordt door onze cliënten als een succes ervaren. Dit jaar ging het in elke schoolvakantie door uitgenomen het kerstverlof: 16.02.10, 06.04.10, 23.08.10 en 02.11.10. Er werd telkens gewerkt met een thema dat aansluit met de actualiteit van het moment van het jaar.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
46
§
§
§
§
Grootoudernamiddag: gericht naar grootouders van dove/slechthorende kinderen jonger dan 3 jaar. Dit is een aanbod in samenwerking met het Revalidatiecentrum en het Kinderdagverblijf, een traditie van tientallen jaren. Dit heeft één maal per jaar plaats, dit jaar was het gepland op 27.04.10. Door te weinig inschrijvingen kon de namiddag niet doorgaan, maar werd vervangen door individuele gesprekken met ingeschreven grootouders. GON samenwerking/activiteiten o Dit jaar kwam er een concrete samenwerking tot stand met het GON team. We namen deel aan de kindernamiddag op 30/03. De kinderen werkten rond een thema ‘We gaan op berenjacht’, ondertussen kregen de ouders uitleg over ‘Dove Identiteit’. o Op 28/04 had er een ouderavond plaats met getuigenissen van twee moeders en ook een getuigenis opgenomen op DVD. o Op 02/12 was er nog een activiteit gepland maar deze werd verlegd naar het voorjaar van 2011 omwille van de weersomstandigheden. SLI ouderavond o De geplande vergadering op 27/05 rond het item ‘Basisprincipes voor communicatie’ werd afgelast wegens te weinig inschrijvingen. Familiedag: gericht naar ouders en familieleden van dove en slechthorende kinderen en jongeren, alsook naar volwassen cliënten en hun gezin. Dit aanbod heeft als doel om dove en slechthorende kinderen en volwassenen met hun gezin op een informele manier met elkaar in contact te brengen. In 2010 werd gekozen voor een bezoek aan het Boudewijnpark en Dolfinarium te Brugge.
Planning eerste semester 2011: Activiteiten voor dezelfde doelgroepen werden opnieuw gepland (zie ook onze website www.thuisbegeleiding-slp.be). § § § § § § § §
08.03.11: Spelen met gebaren, thema ‘er op uit’ 15.03.11: Ouderavond SLI, thema ‘mijn kind praat niet goed’ 21.03.10: ouderavond dove en slechthorende kinderen, thema ‘identiteitsontwikkeling bij dove en slechthorende kinderen’ 05.04.11: GON-namiddag i.s.m. GON BuBaO Sint-Lievenspoort 12.04.11: Spelen met gebaren 10.05.11: Grootoudernamiddag voor dove en slechthorende kinderen 12.05.11: Ouderavond SLI, thema ‘tips voor ouders’ 09.06.11: Oudernamiddag voor dove en slechthorende kinderen, thema nader te bepalen
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
47
4.3. Verslag van de initiatieven vanuit het doelgroepteam jovo’s 2010: Het doelgroepteam jovo (jongeren en volwassenen) organiseert specifieke groepsactiviteiten en dit voor 3 onderscheiden doelgroepen: jongeren, volwassenen met een verworven doofheid en de groep ‘doof+’ Deze laatste groep omvat personen die naast hun doofheid/slechthorendheid nog een bijkomende (‘+’) problematiek hebben. De aard van deze bijkomende problematiek is doorgaans heel gevarieerd (anderstaligheid, mentale of fysieke beperking, psychiatrische problematiek). Wat de mensen in ‘doof +’ -groep gemeen hebben, is dat ze vaak minder goed aansluiting vinden bij het bestaande aanbod van activiteiten binnen de dovengemeenschap. Voor iedere subgroep binnen de jovo-werking werd een verantwoordelijke medewerker aangeduid. Deze verantwoordelijke staat in voor de concrete organisatie van de activiteiten en voor het leggen en onderhouden van contacten met samenwerkende voorzieningen. Samen met een collega vormt deze verantwoordelijke een vast duo dat instaat voor de activiteiten. Door voor een vast duo te kiezen, kiezen we voor bekende gezichten voor de deelnemers, voor een vinger aan de pols met betrekking tot wat er leeft in de groep en bij de individuele groepsleden. Hier proberen we zoveel mogelijk op in te spelen bij het organiseren van toekomstige activiteiten. Naast het organiseren van de doelgroepspecifieke activiteiten, neemt het jovo-team ook actief deel aan verschillende vormen van overleg: §
§
§
§
Het systematisch overleg met KOC Sint-Gregorius (MPI, afdeling A), werd ook in 2010 verder gezet. Met het regelmatig overleg (3 tot 4 keer per jaar) tussen beide diensten wordt een efficiënte afstemming op elkaars aanbod beoogd, evenals het uitwerken van concrete projecten. Een concreet project dat dit jaar uit deze samenwerking voortvloeide, was de organisatie van de gespreksavond voor ouders en hun tieners ‘SOS puber/ouder in huis!’. De ‘doof+’-groep wordt meer en meer een vaste waarde binnen onze doelgroepwerking. Omwille van het beperkt aantal cliënten dat binnen deze subgroep valt, wordt er heel actief en constructief samengewerkt met andere partners die eveneens met deze doelgroep werken. Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, KOC Sint-Gregorius, Dovencentrum Emmaüs en Klavervier uit Oostkamp zijn de vaste partners. De overlegmomenten richten zich op de organisatie van activiteiten, inhoudelijke reflectie op het aanbod. Voor de organisatie van de dienst-overstijgende groepsactiviteiten wordt er met een beurtsysteem gewerkt. Het Oostvlaams overlegplatform Doven en Slechthorenden legde ook dit jaar een weg af. De vaste partners van dit overleg blijven: Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, UCBO, GTB, Begeleid wonen Wunian, Begeleid wonen Het Bint, Beschermd wonen De Beweging, KOC Sint-Gregorius (MPI en BuSO), Home Emmaüs, Fevlado Passage, PC Sint-Alfons. Vier maal per jaar heeft dit overleg plaats, steeds ter plaatse bij een van de gesprekspartners. Ondanks het feit dat de thema’s die binnen deze werkgroep provincie-overstijgend zijn, werd er bewust gekozen voor het behoud van dit provinciaal overleg. Daarnaast wordt er door verschillende leden van dit overlegplatform deelgenomen aan extra-provinciale overlegmomenten met gelijkende agendapunten. We denken hierbij bijvoorbeeld aan een deelname aan het Westvlaams overlegplatform en aan de Antwerpse netwerktafel georganiseerd door Koca. Inhoudelijk zal het overlegplatform zich in 2011 opslitsen in twee werkgroepen, elk gekoppeld aan een thema: voldoende toegankelijke geestelijke gezondheidszorg en zorgcontinuüm van hulpverlening voor doven en slechthorenden. Deze twee thema’s kwamen uit het overleg naar voor als de belangrijkste en meest prioritaire knelpunten. Vanuit het jovo-team werd de nood aangevoeld om regelmatig een afstemming en terugkoppeling te maken met de therapeuten van het team volwassenen uit het revalidatiecentrum Sint-Lievenspoort. Met het oog op een optimale samenwerking vindt er sinds 2010 twee maal per jaar een overleg plaats met de logopedisten en de psycholoog van het team volwassen.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
48
Activiteiten in 2010: Doelgroep jongeren: Een algemene tendens bij het organiseren van een groepsaanbod voor jongeren is de uitzonderlijk lage opkomst. Dit jaar werden alle activiteiten geannuleerd omwille van te weinig inschrijvingen. De interesses van de jongeren werden in het verleden uitvoerig bevraagd, ook in de individuele gesprekken wordt hiernaar gepolst. Omdat we merken dat de 16+ers elkaar ook ontmoeten zonder georganiseerde activiteiten, wilden we ons in het tweede deel van 2010 voornamelijk richten op jongeren tussen 12 en 16. Ook brussen en horende kinderen van Dove ouders willen we in dit groepsaanbod betrekken. Ondanks de beperkte interesse, blijven we het aanbieden van groepsactiviteiten als een waardevol deel van onze jongerenwerking zien. § 13.04.2010: Spel zonder grenzen voor jongeren tussen 11 en 16 jaar. Geannuleerd wegens te weinig inschrijvingen. §
28.04.2010: SOS puber/ouder in huis: speelse gespreksavond in samenwerking met KOC SintGregorius. Deze avond had als doel om ouders en hun dove/slechthorende puber aan de hand van stellingen en opdrachten uit te nodigen tot dialoog rond leeftijdsrelevante onderwerpen (bijv. relaties, school, vrije tijd,…). Omwille van onvoldoende interesse werd deze avond jammer genoeg geannuleerd.
§ §
Tijdens de zomervakantie werd geen jongerenactiviteit georganiseerd. De jongeren werden uitgenodigd om deel te nemen aan de familiedag. Hun opkomst was die dag bijzonder klein. 2.11.2010: “My name is…” Speelse namiddag waarin de jongeren worden uitgenodigd om hun talenten te benutten. Geannuleerd wegens te weinig inschrijvingen.
Doelgroep ‘doof+’: § 6.02.2010: Geleid bezoek aan het museum voor natuurwetenschappen te Brussel, in samenwerking met KOC St. Gregorius, Home Emmaüs en Klavervier (Oostkamp). De opkomst was talrijk, er was veel interesse voor het museum. §
24.04.2010: ‘Golf-namiddag’ te Puyenbroeck in samenwerking met KOC St. Gregorius, Home Emmaüs en Klavervier. Een mooie dag met een goede opkomst.
§
20.11.2010: Volksspelen met pannekoeken: een ontspannende activiteit in samenwerking met KOC Sint-Gregorius en Home Emmaüs. Deze activiteit werd voor de tweede maal georganiseerd en blijkt een succesformule te zijn. De opkomst was groter dan verwacht.
Doelgroep volwassenen met verworven doofheid: Alle hieronder vernoemde gespreksnamiddagen gingen door bij een cliënte thuis. De mensen zijn een hechte groep geworden waar men (h)erkenning bij elkaar vindt. Ook partners van personen met een verworven gehoorverlies zijn welkom. § 11.03.2010: Gespreksnamiddag met verdieping rond de volgende vragen ‘waar haal ik kracht uit? Wat zijn mijn talenten en sterke punten en hoe geeft mij dit voldoening’? § 17.06.2010: Gespreksnamiddag: ‘Het leven zoals het is… DOOF WORDEN’ § 16.09.2010: ‘Omgaan met verlies’ § 23.12.2010: een gezellige kerstbabbel
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
49
Vanuit deze groepsgesprekken ontstond de impuls om het cursusaanbod ‘visuele communicatie’ aan te bieden. Hiervoor werd een een cursus op maat ontwikkeld, gekoppeld aan 7 sessies. Naast het aanleren van dagdagelijkse gebaren, werd ook veel aandacht besteed aan het stimuleren van de lichaamsexpressie. De sessies vonden plaats in het najaar van 2010: op 01.10.10, 14.10.10, 28.10.10, 18.11.10, 25.11.10, 09.12.10 en 16.12.10 Er werd steeds een schrijftolk voorzien. Naast personen met een verworven gehoorverlies, namen ook enkele partners en familieleden deel aan deze lessenreeks. Dit aanbod werd met veel enthousiasme onthaald en geëvalueerd. Planning voor 2011: Jongeren: § 04.01.2011: spaghetti en bowling: in samenwerking met KOC Sint-Gregorius koken enkele jongeren samen spaghetti om nadien te gaan bowlen. § Er wordt nog een tweede vakantieactiviteit gepland in samenwerking met KOC SintGregorius, Afdeling A. Verder wordt er ook bekeken in hoeverre een activiteit kan georganiseerd worden in samenwerking met het revalidatiecentrum Sint-LIevenspoort. Doofgewordenen: § Ook in 2011 worden voor de vaste groepsleden vier bijeenkomsten georganiseerd rond een bepaald gespreksthema dat leeft bij eenieder. De gespreksnamiddagen vinden plaats bij een cliënt thuis, wat bijdraagt tot een gezellige en ongedwongen sfeer. Er wordt steeds gezorgd dat de gesprekken geschrijftolkt worden. § Er wordt initiatief genomen om een nieuwe groep op te starten voor mensen met een verworven gehoorverlies. Mensen die tot deze doelgroep behoren en nog niet behoren tot de bestaande groep zullen uitgenodigd worden voor een kennismaking op 9 mei. § Op vraag van de deelnemers, zal er in september een vervolg gegeven worden aan de cursus ‘visuele communicatie’. Doof +: § 19.03.11: daguitstap in Brugge, georganiseerd door Klavervier § 21.05.11: praatnamiddag, enkel voor de cliënten van de Thuisbegeleidinsgdienst § 08.10.11: daguitstap naar Oostende, in samenwerking met de andere partners 4.5. Doelgroepoverstijgende groepswerking: cursus Vlaamse Gebarentaal ouders en familieleden In 2010 gingen twee cycli door (van jaargangen 2009-2010 en 2010-2011) op de volgende data: Voor jaargang 2009-2010: § § §
13, 20 en 27 januari 3, 10 en 24 februari 3, 10, 17 en 24 maart
Voor jaargang 2010-2011: § § §
13, 20 en 27 oktober 10, 17 en 24 november 1, 8 en 15 december
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
50
V. VERSLAG VAN DE WERKING VAN DE ADVIESCOMMISSIE Het nieuwe besluit van de V.R. van 15.12.2006 legt niet langer de verplichting op dat thuisbegeleidingsdiensten over een commissie van advies dienen te beschikken, met een vooraf bepaalde samenstelling, minimale vergaderfrequentie en opdracht (we verwijzen naar Art. 6,2° van het BVE van 17.12.96). In het kader van een goed kwaliteitsbeleid dient men echter volgens het kwaliteitsdecreet wel te voorzien in mogelijkheden tot collectief overleg. Vandaar werd beslist om deze commissie te behouden, met een vernieuwde samenstelling en nieuwe toewijzing van de mandaten. Aan deze adviescommissie nemen volgende personen deel: Dhr. P. Vandenbossche, Dr. H. Dierckxsens, Dr. D. Verschueren, Mevr. M. Demuynck, Mevr. A. Van Gansberghe, Mevr. A. Vincken, Dhr. L. Pannier, Mevr. M. Van Braeckevelt, Mevr. Kristel Praet, Mevr. Alena Van Hende. Namens de dienst nemen deel: Kelly Bobelijn (kwaliteitscoördinator) en Jan Magry (directeur). Deze vergadering wordt voorgezeten door Dhr. P. Vandenbossche. Opmaak, verdeling en archivering van het verslag gebeurt door Mevr. A. Van Gansberghe. Frequentie van overleg: minstens éénmaal per jaar. In 2010 kwam de adviescommissie bijeen op 26 mei.. We vermelden de belangrijkste punten die werden besproken op dit overleg: 1. Verwelkoming van de leden, het ontslag van Dhr. Pannier als vertegenwoordiger van de volwassenenwerking werd aanvaard. 2. Opvolging van het verslag van 27.05.09: de klachtenprocedure werd in VGT vertaald en op de website geplaatst. 3. Bespreking van het inhoudelijk jaarverslag 2009 met aandacht voor volgende punten: § Opstart nieuwe doelgroep: kinderen met een SLI-problematiek, uitdaging om expertise op te bouwen in deze doelgroep. § Coaching als methodiek van ondersteuning voor alle thuisbegeleiders, naast intervisie. § Deelname van de thuisbegeleidingsdienst in het bredere SLP-overleg (coördinatietafels, beleidsplan SLP) § Realisatie info-folder na doorverwijzing bij Algo i.s.m. CORA TB Vlaanderen, deelname aan uitwerken pakket ‘visueel communiceren’ i.s.m. Fevlado § Deelname aan experiment PGB § Analyse van cijfergegevens met aandacht voor normen opgelegd door het VAPH § Knelpunten: te kleine behuizing, toename weigeringen PEC, stagnatie voortgang operationalisering Integrale Jeugdhulpverlening 4. Collectief overleg betreffende de procedures en documenten uit het kwaliteitshandboek die voor cliënten relevant zijn. Hierbij ging voornamelijk aandacht naar: § Audit en rapport rond de toepassing van het decreet op de rechtspositie van de minderjarige § De bijgestuurde kwaliteitsprocedure ‘collectief overleg’, vervanging van de leden wordt steeds bekeken ifv vertegenwoordiging van de diverse doelgroepen, financieel jaarverslag zal ter inzage beschikbaar zijn. § Afname tevredenheidsmeting bij de doelgroep ouders, bespreking verbeterpunten en bevragen suggesties uit adviescommissie. § Grensoverschrijdend gedrag t.a.v. de medewerker als beleidsplan punt.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
51
VI. BESCHRIJVING VAN DE SAMENWERKING MET ANDERE DIENSTEN De lezer vindt in dit onderdeel een opsomming van initiatieven waarbij de dienst optreedt als partner in overleg met andere diensten. De dienst wordt er vertegenwoordigd door één of meerdere personeelsleden. We geven daarnaast ook een overzicht van gevolgde vormingsinitiatieven, zelf georganiseerde vorming en samenwerkingsverbanden. 6.1 Intern overleg Het intern overleg vindt plaats op diverse niveaus, namelijk: § § § § § § § § § §
de algemene vergadering en raad van bestuur van de vzw thuisbegeleidingsdienst het directie-overleg Sint-Lievenspoort de coördinatievergadering Sint-Lievenspoort de coördinatievergadering tafel baby’s en peuters Sint-Lievenspoort de coördinatievergadering tafel buitencliënten Sint-Lievenspoort de commissie van advies thuisbegeleidingsdienst de personeelsvergadering thuisbegeleidingsdienst de stafvergadering en kwaliteitscommissie thuisbegeleidingsdienst het doelgroepenoverleg thuisbegeleidingsdienst de interne werkgroepen in het kader van het beleidsplan
De Algemene Vergadering thuisbegeleidingsdienst bestaat uit volgende leden: Dhr. Lode Verté (voorzitter), Dhr. Luc Lemmens (ondervoorzitter), Dhr. Johan Vander Biest (secretaris), Dhr. Hans Verpoest, Mevr. Chris Sybers, Mevr. Bie Ranschaert, Dhr. Koen Vanderbeken, Mevr. Katrien Debreuck, Dhr. Geert Van de Vijver en Dhr. Didier Moray. De AV kwam samen op 02.06.10. De Raad van Bestuur thuisbegeleidingsdienst bestaat uit volgende leden: Dhr. Lode Verté (voorzitter), Br. Luc Lemmens (ondervoorzitter) , Dhr. Johan Vander Biest (secretaris), Dhr. Koen Vanderbeken, Mevr. Chris Sybers, Mevr. Bie Ranschaert, Mevr. Katrien Debreuck en Dhr Geert Van de Vijver. De Raad van Bestuur kwam samen op 25.03.10, 02.06.10 en 08.12.10. Het directie-overleg Sint-Lievenspoort, bestaande uit de directies van de vijf betrokken diensten van de campus Sint-Lievenspoort, komt wekelijks samen, telkens op maandag tussen 12u en 14u45. De coördinatievergadering Sint-Lievenspoort, bestaande uit de directies en diensthoofden van de vijf betrokken diensten van de campus Sint-Lievenspoort, komt maandelijks samen, telkens op maandag tussen 10u en 12u. De coördinatievergadering Sint-Lievenspoort tafel baby’s en peuters, bestaande uit directies en diensthoofden van de SLP-organisaties die op de doelgroep baby’s en peuters betrokken zijn, komt tweewekelijks samen, op maandag tussen 10u en 11u. De coördinatievergadering Sint-Lievenspoort tafel buitencliënten, bestaande uit directies en diensthoofden van de SLP-organisaties die bij de doelgroep buitencliënteel betrokken zijn, komt tweewekelijks samen, op maandag tussen 10u en 11u. De adviescommissie thuisbegeleiding komt in punt IV uitgebreid aan bod. De personeelsvergadering thuisbegeleiding gaat wekelijks door op dinsdag, gedurende drie uren en bestaat uit alle medewerkers van de dienst. De stafvergadering/kwaliteitscommissie thuisbegeleiding gaat alternerend twee tot driewekelijks door op dinsdag en bestaat uit de doelgroepcoördinatoren, de kwaliteitscoördinator en de directeur. Het doelgroepenoverleg thuisbegeleiding gaat maandelijks door op dinsdag van 10u tot 12u en bestaat uit de doelgroepcoördinator en de bij de doelgroep betrokken medewerkers. Er wordt onderscheid gemaakt tussen volgende doelgroepen: gehoor kinderen, gehoor jovo’s en SLI. Tot slot zijn op de dienst een aantal werkgroepen actief geweest in het kader van het beleidsplan 2010.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
52
6.2 Extern overleg
§ § § § § § § § § § § §
§ § § § § § § §
Inhoudelijk Commissie Ontwikkeling en Research ten aanzien van personen met een Auditieve Handicap (kern-CORA) op 03.02.10, 09.06.10 en 13.10.10 te Antwerpen CORA-werkgroep thuisbegeleiding, op 24.02.10, 28.04.10, 30.06.10, 13.10.10, 15.12.10 te Antwerpen Overleg tussen de jovo-werking thuisbegeleiding en afdeling A MPI SGI, op 12.01.10, 09.02.10, 02.03.10, 04.06.10, 17.11.10 en 14.12.10 te Gent en te Gentbrugge Overleg met vzw Tanderuis inzake organisatiemodel vroegbegeleiding op 02.09.10 te Gent Blauwdruk In Praktijk (BIP), interne werkgroep pedagogisch beleid Sint-Lievenspoort doelgroep d/sh op 24.03.10, 02.06.10, 22.09.10, 21.10.10 en 17.11.10 te Gent Inhoudelijk overleg SLI-werking, op 18.01.10, 18.03.10, 21.06.10, 30.09.10 en 06.12.10 te TB Jonghelinckshof Antwerpen en te TB KI Woluwe Inhoudelijk provinciaal overlegplatform zorg aan personen met een auditieve handicap OostVlaanderen: 23.02.10, 11.05.10, 14.09.10 en 07.12.10 te Gent Overlegplatform Thuisbegeleidingsdiensten Oost-Vlaanderen, kwaliteitscoördinatoren, op 29.01.10 en 08.10.10 te Wetteren Jaarvergadering Kind & Gezin, 27.05.10 te Brussel Infosessie VAPH ‘de Intersectorale Toegangspoort’, 15.12.10, te Gent Intervisie – overleg trajectbegeleiding Oost-Vlaanderen, trajectbegeleiders Werkgroepen beleidsplan Sint-Lievenspoort: o ‘zorg voor de medewerker’: 06.01.10, 12.02.10, 27.03.10, 05.05.10, 09.06.10, 08.10.10, 17.12.10 o ‘communicatie’: 29.01.10, 12.02.10, 12.03.10, 26.03.10, 23.04.10, 07.05.10, 25.06.10, 10.09.10, 22.10.10, 30.11.10 o ‘PR’: 12.01.10, 02.03.10, 23.03.10, 18.05.10, 22.06.10, 28.09.10, 26.10.10, 09.11.10, 02.12.10 Organisatorisch en beleidsmatig Vlaams Welzijnsverbond Comité Thuisbegeleidingsdiensten op: 12.02.10, 18.06.10, 10.09.10 te Antwerpen Samenwerkingsovereenkomst Thuisbegeleidingsdiensten Vlaanderen (SWOT-V), op 26.02.10, 23.04.10, 22.10.10 te Dilbeek. Provincie Oost-Vlaanderen: provinciaal overlegplatform minderjarigen: op 04.03.10, 03.06.10, 23.09.10, 18.10.10 en 25.11.10 te Gent Provincie Oost-Vlaanderen: provinciaal overlegplatform meerderjarigen: op 29.04.10, 21.06.10, 06.10.10, 07.10.10 en 15.11.10 te Gent Provincie Oost-Vlaanderen: zorgvormenoverleg thuisbegeleiding UB 2010, op 29.11.10 te Gent Provincie Oost-Vlaanderen: zorgvormenoverleg trajectbegeleiding UB 2010, op 25.11.10 te Gent Overlegplatform Thuisbegeleidingsdiensten Oost-Vlaanderen, directies, 07.01.10, 04.02.10, 03.03.10, 21.04.10, 30.04.10, 25.06.10 en 17.09.10 op de respectievelijke diensten. Samenwerkingsovereenkomst Trajectbegeleiding Oost-Vlaanderen op 04.02.10, 20.05.10, 09.09.10 en 26.10.10 te Sint-Amandsberg
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
53
VII. ACTIVITEITEN IN HET KADER VAN INTERNE KWALITEITSBEWAKING, SUPERVISIE EN GEBRUIKERSEVALUATIE I.
Interne kwaliteitsbewaking
In de volgende punten beschrijven we het concept kwaliteitszorg, de ondernomen stappen naar interne kwaliteitsbewaking in 2007 en de planning met betrekking tot kwaliteitszorg in 2008. 1.1. Inleiding kwaliteitszorg Kwaliteit wordt in het werk “kwaliteitszorg in de voorzieningen voor personen met een handicap” omschreven zoals het decreet dit voorschrijft: “het geheel van eigenschappen en kenmerken van de hulp- en dienstverlening die van belang zijn voor het voldoen van vastgelegde of vanzelfsprekende behoeften”. Vormelijk beschrijft het kwaliteitsdecreet voor dat de voorziening de “organisatorische werking” moet beschrijven in het kwaliteitshandboek. Hierin worden volgende elementen voorzien: “het kwaliteitsbeleid, het kwaliteitssysteem en de kwaliteitsplanning”. Het kwaliteitsbeleid omvat de missie, visie, waarden en objectieven met een geschreven referentiekader dat aantoont hoe we concreet met dit ideeëngoed willen omgaan. Het kwaliteitssysteem omvat verder de organisatiestructuur, een overzicht van overlegorganen, verschillende procedures en alle processen en middelen die nodig zijn voor het implementeren van kwaliteitszorg. De operationalisering van de verantwoorde hulp- en dienstverlening vinden we in 41 sektorspecifieke minimale kwaliteitseisen (S.M.K.’s). Sinds 1998 werd een voorbereidend traject gestart dat sinds 2003 een eerste realisatie vorm kreeg via het kwaliteitshandboek. Er werden uren en middelen vrijgesteld (functie van de kwaliteitscoördinator) om het kwaliteitssysteem continu en flexibel te kunnen aanpassen aan de beleidseisen, aan het praktijkproces en ook omgekeerd. Kwaliteitszorg heeft op de dienst ondertussen een belangrijke plaats ingenomen, die ook door de auditoren positief wordt geëvalueerd.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
54
1.2. Realisaties in 2010 inzake interne kwaliteitsbewaking 1.2.1. Overzicht van corrigerende en preventieve maatregelen Bron: Functioneringsgesprekken Verbeterpunt Administratieve taken worden niet uitgevoerd bij korte of verlengde afwezigheid cliëntenadministratie Informatie omtrent stand van zaken werkgroepen beleidsplan zou beter kunnen uitgewisseld worden.
De activiteiten in samenwerking met andere vzw’s vragen te veel tijd, dit zou efficiënter kunnen. De uitwisseling van doelgroepgebonden informatie kan beter, medewerkers ontwikkelen soms expertise of materiaal dat door een collega niet gekend is. Verslaggeving tijdens de personeelsvergadering verloopt nog niet efficiënt genoeg, te veel tijdverlies bij opstart.
Het aantal PC’s volstaat niet altijd op piekmomenten (dinsdag) Deelname van het aantal medewerkers aan overleg of opleiding kan efficiënter. De veiligheid en preventie t.a.v. GOG bij bepaalde functies op de dienst dient nog beter geregeld te worden. De beschikbare ruimte voor overleg (vergaderruimte tweede verdieping) wordt te beperkt. Er dient uitgekeken te worden naar een ruimere locatie. Het rode boek (registratie verplaatsingen door thuisbegeleiders) wordt onvoldoende gebruikt. De efficiëntie van verslaggeving door de intakers kan beter, eventueel door het gebruik van mini-laptops. De doelgroepvergadering zou frequenter mogen doorgaan.
Het overlopen van de nieuwe gezinnen tijdens de vergadering kan efficiënter. Dit gebeurt momenteel met teveel niet-relevante info en tijdverlies.
Maatregel Er zijn duidelijke afspraken wie welke taak op zich neemt. De desbetreffende personen maken een afspraak met Chantal voor doorgave. Wordt opgevolgd. De kwaco vraagt regelmatiger een stand van zaken van de beleidsplannen op (niet enkel bij het opstellen van de zesmaandelijkse preventieve en corrigerende maatregelen) en geeft dit ook door aan de volledige personeelsgroep. Op het einde van het schooljaar 2010-2011 wordt een evaluatie voorzien. Verder op te volgen. Binnen de doelgroep kinderen wordt hier tijd voor voorzien; binnen de doelgroep jovo moet nog bekeken worden hoe dit in de praktijk kan gebeuren. Verder op te volgen. Vanaf januari werken we met een vaste verslaggever per maand. Deze zorgt ervoor dat de laptop opgestart is en het verslag klaar staat en zorgt voor een uitprint van het vorige verslag voor de intakers. Op de laatste vergadering van de maand wordt verteld wie de verslaggever van de volgende maand is. Er wordt ook een reservepersoon aangeduid voor het geval de verslaggever aanwezig is. Verder op te volgen. De laptops kunnen ook gebruikt worden. Oké. Verder op te volgen De vorming werd als positief ervaren. Dit wordt verder opgenomen binnen de werkgroep GOG van het beleidsplan in 2011. Binnen SLP wordt bekeken welke lokalen wanneer kunnen gebruikt worden. Bij verhuis wordt gekeken naar een ruimere locatie. Jan overlegt met Johan of op een andere, efficiëntere manier kan geregistreerd worden. Verder op te volgen. Er werden 3 minilaptops aangekocht. Oké. Vanaf januari wordt om de 2 maanden een Personeelsvergadering + doelgroepvergadering vervangen door een volledige doelgroepvergadering. Evaluatie bij de volgende preventieve en corrigerende maatregelen (2011). Dit verloopt nu korter en beter. Oké.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
55
Bron: Personeelsoverleg Verbeterpunt Parkingsysteem loopt niet naar behoren
De regeling woon-werkverkeer is niet duidelijk
Werklast: verhouding thuisbegeleiding -werkgroepen andere bijkomende taken
Tolkuren anderstaligen bijna opgebruikt. Hoe pakken we dit aan? Toonmoment op einde van Spelen met gebaren wordt door een ouder als heel waardevol beschouwd. Mogelijk dit elke keer te doen? Laptops zijn onvoldoende betrouwbaar Probleem met server Er blijft twijfel over dat TB niet alles deelt met de rest van het team Een cliënt is niet tevreden over onze doorverwijzing naar GTB We krijgen weinig vragenlijsten ivm de tevredenheidsmeting terug
Een collega heeft een klacht over een studente van de tolkenschool We merken een minder aantal aanmeldingen bij de doelgroep kinderen gehoor
Een collega ondervindt wrevel bij de samenwerking met RC Ter Kouter
Vanuit de sociale dienst wordt niet altijd doorverwezen naar de TB Een gezin stelde de vraag om tijdens de thuisbegeleiding ook zeker aandacht te geven aan de brussen Binnen de TJB zijn afspraken tussen een cliënt en een vrijwilliger aangebracht door TJB misgelopen. De vrijwilliger weigert nu alle contact met TJB.
Evaluatie Er zijn duidelijke afspraken (kalender). Afspraak: indien we merken dat anderen op onze plaats staan, melden aan Jan. Binnen de kwaliteitscommissie herbekijken we de tekst in het vademecum en vragen bijkomende informatie. De aangepaste tekst zal voorgelegd worden tijdens de personeelsvergadering. Na goedkeuring wordt deze nieuwe tekst opgenomen in het vademecum. Bij het opstellen van de jaarplanning zal niet enkel rekening gehouden worden met de werkgroepen binnen het beleidsplan, maar ook tijd voorzien worden voor andere bijkomende taken (bijv. organiseren bloemenverkoop,…). Bij het begin van het jaar wordt vermeld hoeveel tolkuren we hebben en bekijken we waar de noden zijn. Daarnaast zorgen we voor een kleine buffer. Er wordt een gesprekje van 5 minuten voorzien met de ouders. Er komt een uitgebreider verslag met ook aangeleerde gebaren erin op de website. Evaluatie na de volgende Spelen met gebaren. Verder op te volgen. Laptops zijn nu oké. Er werd een nieuwe internetkabel aangelegd. Het probleem is opgelost. We blijven zo veel mogelijk uitgaan van het akkoord van de cliënt mbt info-doorgave. We lichten het team wel in over verandering in frequentie, stop TB,… De dienst werd aangeschreven. Zij stuurden de procedure door. Deze werd naar iedereen van het jovo-team doorgemaild. Binnen de werkgroep “bijsturing van de tevredenheidsmeting” werd de vragenlijst voor ouders herbekeken. We hadden hierbij oog voor de lengte van de vragenlijst, vraagstelling, layout,… We koppelden ook een beloning aan het invullen van de vragenlijst. Bij positief resultaat , met name een hogere respons, zal de vragenlijst voor de volwassenen ook aangepast worden. Dit dient verder opgevolgd te worden. In het RC zijn er ook minder aanmeldingen. De aanmeldingen zouden in golven gebeuren (was ook zo in het verleden). Dit wordt ook besproken tijdens een overlegmoment met RC Deinze. Verder op te volgen. Het gaat blijkbaar niet om een structureel probleem, maar eerder een moeilijkheid bij een bepaalde TC. Indien anderen ook moeilijkheden ervaren, melden. Verder op te volgen. Er wordt reeds op verschillende momenten een oproep gedaan om ook aan TB te denken. We blijven dit ook in de toekomst doen. Dit kan opgenomen binnen de doelstellingen van het OP. We blijven hier aandacht voor hebben. De desbetreffende collega volgt dit verder op.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
56
1.2.2. Evaluatie kwaliteitsplanning 2010 Thema 1. De structuur en middelen zijn aanwezig om een beleid van competentiemanagement te realiseren, deel II
2. De begeleidingscapaciteit bij de werking jovo werd substantieel uitgebreid
3. De organisatie beschikt over tools om met grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van de thuisbegeleider om te gaan.
4. De wijze van tevredenheidsmeting bij ouders van dove en slechthorende kinderen en jongeren wed geoptimaliseerd
5. Er werd een communicatiecursus samengesteld voor personen met een verworven auditieve beperking
6. Er werd een educatief pakket ten behoeve van de doelgroep jongeren met een auditieve beperking en hun ouders ontwikkeld en aangeboden
7. Het sjabloon ondersteuningsplan kinderen en jovo werd inhoudelijk en vormelijk bijgestuurd
8. De thuisbegeleidingsdienst maakt beter gebruik van alternatieve vormen van fondsenwerving
Evaluatie Een evaluatie wordt pas opgenomen nadat alle definities, niveaus en gedragscriteria voor het competentieprofiel van de thuisbegeleider zijn vastgelegd. Daarna dienen de andere functies nog aan bod te komen. Deze werkgroep dient een vervolg te kennen binnen het beleidsplan 2011. De begeleidingscapaciteit bij de werking jongeren en volwassenen werd substantieel uitgebreid. Alle stappen van dit project werden doorlopen. De begeleidingscapaciteit werd licht opgetrokken. Verdere inspanningen voor de afbouw van de wachtlijst zijn nodig (niet binnen een beleidsplan). Er werden verschillende opleidingen gevolgd. Deze informatie wordt ook doorgegeven aan de volledige personeelsgroep. Het stappenplan dient verder uitgeschreven te worden en er moet nog een visietekst geschreven worden. Dit dient verder opgenomen te worden binnen beleidsplan 2011. Een nieuwe vragenlijst wordt op puntgesteld. Deze zal ter goedkeuring aan de volledige personeelsgroep voorgelegd worden. Daarna zal de vragenlijst bij een steekproef afgenomen worden. De werkgroep zal nog verder lopen tot eind februari 2011. Dit dient niet verder opgenomen te worden binnen het beleidsplan 2011. Er werd een communicatiecursus samengesteld voor personen met een verworven auditieve beperking. Alle stappen van dit project werden doorlopen. Er is een cursuspakket ontwikkeld dat afgestemd is aan de communicatienoden van doof geworden volwassenen en hun omgeving. Dit cursuspakket wordt in het najaar van 2010 aan een groep cursisten aangeboden in de vorm van een afzonderlijke module. Een evaluatie zal plaatsvinden in januari. Doelstellingen werden bereikt. Bij de jongeren werd een bevraging gehouden naar hun interesses/noden in/aan een bijeenkomst. Deze bevraging leverde tot op heden niet veel werkmateriaal op. De werkgroep beslist om het ‘educatieve’ luik van de jongerenwerking even te laten rusten. Er wordt gepoogd om een nieuwe groep te laten groeien, de huidige 1216jarigen. Indien blijkt dat dit een groep is met een sterke cohesie, kan het educatieve luik heropgepakt worden. Dit dient geen plaats meer te hebben binnen het beleidpslan. Het sjabloon werd aangepast. De sleutelvragen dienen nog geëvalueerd te worden én er moet nog een versie voor de kinderen zelf gemaakt worden. Deze werkgroep kent een vervolg in 2011. De eerste contacten werden gelegd. Er dienen verder nieuwe partners gezocht en gecontacteerd te worden. Dit zal opgenomen worden in het ‘jaaractieplan’ en dus niet meer binnen het beleidsplan.
Tussentijdse evaluatie vindt plaats (1 keer per kwartaal) in de kwaliteitscommissie. Hier wordt een volledig overzicht en eindresultaat voorgelegd en besproken.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
57
1.2.3. Tevredenheidmetingen en hieruit voortvloeiende verbeterprojecten Zie voor een samenvatting van het eindverslag onder VII Gebruikersevaluatie. Daar vindt de lezer zowel verbeterpunten als eraan gekoppelde maatregelen Geschreven referentiekader In het voorbije werkjaar werden er geen wijzigingen aangebracht in dit deel. 1.2.4 Evaluatie gebruik website in 2010 De onderstaande cijfers hebben betrekking op de periode 1 januari tot 31 december 2010. In deze periode kreeg de website 3504 bezoekers, wat een kleine daling is in vergelijking met het aantal bezoekers in 2009 (n=3957). In 2010 hadden we echter wel ietwat meer unieke bezoekers dan in 2009: respectievelijk 78,3% - 74.7%. Ook dit jaar kwamen de bezoekers vooral uit België: 3340. Onze website wordt ook nog vanuit andere landen geconsulteerd; 26 landen om precies te zijn. De beste verkeersbronnen om op onze website terecht te komen: Bron www.google.be www.slp-gent.be www.thuisbegeleiding-slp.be www.de-tandem.be www.fevlado.be
Aantal bezoeken 1425 1298 446 50 49
Bezoekerspercentage 40.7% 37.0% 12.7% 1.4% 1.4%
Wanneer we deze gegevens vergelijken met die van 2009 zien we dat www.desocialekaart.be uit het lijstje verdwenen is, www.de-tandem.be een plaatsje naar boven geklommen is en www.fevlado.be aan het lijstje werd toegevoegd. In 2010 kwamen de bezoekers via 59 verschillende bronnen op onze website terecht, wat een sterke toename is in vergelijking met 2009 toen 25 verschillende bronnen werden gebruikt. We kunnen de bronnen nog steeds opdelen in de volgende 3 categorieën: 1. direct verkeer: 446 bezoekers (12.7%) kwamen rechtstreeks op de website terecht. 2. verwijzende sites: 1574 bezoekers (44.9%) kwamen via een verwijzende site op onze website. De belangrijkste sites zijn zoals hoger aangegeven www.slp-gent.be, www.de-tandem.be, www.fevlado.be. 3. zoekmachines: 1484 bezoekers (42.4%) maakten gebruik van een of andere zoekmachine om onze website te bereiken. Zoektermen die gebruikt werden zijn onder andere: “thuisbegeleiding sint lievenspoort”, “thuisbegeleiding gent”, “thuisbegeleidingsdienst sintlievenspoort”, “thuisbegeleiding”, “trajectbegeleiding”. Net zoals in 2009 merken we dat de meeste bezoekers op onze website terecht komen via een verwijzende site, gevolgd door een zoekmachine en pas op de derde plaats rechtstreeks. De bezoekers spendeerden gemiddeld 1min30s op onze website. De gemiddelde tijd per pagina bedraagt 37s. Gemiddeld bekeek men 3,4 pagina’s per bezoek. In totaal werden ze 11967 keer bekeken. Het aantal unieke paginaweergaves bedraagt 8916. De meest bezochte pagina’s: Pagina Openingspagina Vacatures Medewerkers Trajectbegeleiding Links
Aantal weergaves 2905 1551 1075 895 637
Weergavepercentage 24.3% 8.9% 12.9% 7.5% 5.3%
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
58
In vergelijking met vorig jaar merken we enige verschuivingen. Zo sprong ‘medewerkers’ over ‘vacatures’. De ‘Links’ vinden we voor het eerst in de top 5 terug. De nieuwspagina zakte van de 6de naar de 7de plaats: n(2009)=725 versus n(2010)=525. In 2011 is het dan ook belangrijk de nieuwspagina beter bij onze cliënten bekend te maken. Zo blijven ze immers op de hoogte van geplande activiteiten en andere nieuwtjes. 1.3. planning voor 2011 inzake kwaliteitsbewaking geplande periode Januari februari Maart april Mei tot augustus
betrokken delen van het khb
Verantwoordelijke
·
Kelly
· · · · · ·
september
Oktober
November
december
· · · · · · · · · · · ·
Uitbrengen en verdelen van nieuwe versie KHB (versie server TB, server slp, papieren versie Chantal en kwaco-versie) Raad van bestuur Herziening procedures (jaarplanning en audits) Kwaco volgt resultaten op van corrigerende maatregelen na afwijkingen externe audit Mei: adviescommissie Augustus: Corrigerende en preventieve maatregelen opstellen TB 33A Deadline herziening procedures: - 1.2 Beschrijving van het aanbod van de voorziening - 4.6.8 Het implementeren van corrigerende en preventieve maatregelen - 4.6.9 Het selecteren en aanwerven van het personeel - 4.6.10 Het vormen, trainen en opleiden van het personeel - 4.6.15 Het beoordelen van het kwaliteitshandboek door de directeur Bespreking preventieve en corrigerende maatregelen op de staf versus personeelsvergadering raad van bestuur afname tevredenheidsmeting bij volwassen cliënten Interne audit verwerking van tevredenheidsmeting bij volwassen cliënten Kwaco-overleg Aanpassingen na de interne audit Voorbereiden prev en corr maatregelen TB 33 Extra vergadering ter goedkeuring van het kwaliteitshandboek en opstellen van de kwaliteitsplanning (VAPH) (4.6.15) Raad van bestuur Jaarplanning kwaliteit voorbereiden TB 37 Kwaliteitsplanning opstellen TB 35
Jan Proceseigenaars Kelly Jan Kelly
Kelly Kelly Jan Jan Jan Kelly
Jan + projectmedewerker Voorbereiding Kelly Projectmedewerker Kelly Proceseigenaars Kelly Kelly (Jan en maximaal aantal personeelsleden) Jan Kelly Jan
Er zal steeds rekening gehouden worden met extra noden die in de loop van het jaar naar voorkomen. De opvolging van de projecten (beschreven in het beleidsplan dat overgemaakt werd aan het Vlaams Agentschap) gebeurt onder een vast agendapunt in de personeelsvergadering of ten gepaste tijde op de stafvergadering.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
59
II. Supervisie, bijscholing en vorming, cursussen en opleidingen We vermelden de gegevens met betrekking tot gevolgde én verstrekte bijscholingen en vorming. Vervolgens geven we informatie met betrekking tot de wijze waarop supervisie in de dienst wordt gerealiseerd. - In 2010 namen één of meerdere medewerkers deel aan volgende congressen, workshops of studiedagen: Datum opleiding 26.01.10
03.03.10 05.03.10 05.03.10 05.03.10 23.03.10 30.03.10 13.04.10 15.04.10
22.04.10 09.06.10 10.06.10
01.10.10 05.10.10 28.10.10
02.11.10 04.11.10 19.11.10
02.12.10 06.12.10
Thema
Plaats Januari ‘Oorlog in het hoofd, verder SIG, Destelbergen met een gehavend gehoor’ Maart ‘Competent van kop tot teen’ ESF, Brussel
Gevolgd door… Rita Verstraete
‘Werken met kansarme gezinnen’ ‘Mindfulness’ ‘Ontluikende seksualiteit’
Studiedag SLP
Isabelle Cox en Astrid Goossens Mieke Devinck
Studiedag SLP Studiedag SLP
Hilde Baert Vera Hinnion
‘Coaching’ ‘Omgaan met je gehoorverlies’ April ‘Communicatieve ontwikkeling bij jonge kinderen’ ‘Ontwikkelingsdysfasie, theoretisch kader, diagnostiek en behandeling’ ‘Mindfulness op de werkvloer’ Juni ‘Omgaan met verbale agressie’
TABOR, Gent AHOSA, Gent
Alle thuisbegeleiders Fabienne Pombreu
SIG, Heverlee
Kelly Bobelijn, Serena Declercq Kelly Bobelijn en Serena Declercq
SIG, Destelbergen
Tabor, Gent
Isabelle Cox
Unizo, Crime Control unit, Gent SIG, Destelbergen
Fabienne Pombreu en Ine Accou Serena Declercq
‘EPV, lijsten voor Evaluatie van Pragmatische Vaardigheden’ Oktober ‘De positie van de minderjarige Kinderrechtswinkel, Astrid Goossens en Kelly als ouders uit elkaar gaan’ Gent Bobelijn ‘Omgaan met Kristof Vandeputte, Alle thuisbegeleiders grensoverschrijdend gedrag’ interne vorming ‘Video-hometraining en video- Vlaams Steunpunt, Vera Hinnion interactiebegeleiding’ Gent November ‘EPV: lijsten voor Evaluatie van SIG, Destelbergen Kelly Bobelijn Pragmatische Vaardigheden ‘Emotionele problemen bij heel SIG, Destelbergen Lore De Caigny jonge kinderen’ ‘Vier jaar werken met het WVG Vlaanderen, Kelly Bobelijn en Vera decreet rechtspositie: Brussel Hinnion realisaties en aanbevelingen’ December ‘Excel Intermediate’ RealDolmen, De Pinte Chantal De Dobbelaere ‘STOS / DVD’ Revalidatiecentrum Lore De Caigny SLP, Gent
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
60
- in 2010 volgden verschillende medewerkers kort- of langdurende cursussen, trainingen en opleidingen: § Leren visueel communiceren met dove baby’s en peuters, 2 en 9 februari 2010, VUB te Etterbeek, door Ine Accou § Sociale plattegrond Oost-Vlaanderen, 1 en 8 juni 2010, Provincie Oost-Vlaanderen te Gent, door Astrid Goossens § Postgraduaat experiëntiële ontwikkelingsgerichte kinder- en jeugdpsychotherapie, derde opleidingsjaar, te Universiteit Antwerpen, door Frouke Crucke § Opleiding Tolk Vlaamse Gebarentaal, modules , VSPW Gent, door Ine Accou § ‘Omgaan met agressie’, 9, 18 en 25 november 2010, Seinhuis Brussel, door Serena Declercq § ‘Initiatie in het systeemtheoretisch denken’, 19 en 26 november, 3 en 10 december 2010, Interaktie Academie te Antwerpen, door Lore De Caigny § Introduction to Counselling and Sharpening you Counselling Skills’, 14 en 15 december 2010, The Ear Foundation, door Mieke Devinck - De dienst was in 2010 weer actief betrokken in het geven van bijdragen inzake VTO en kwaliteitszorg Datum VTO 29.03.10 30.03.10
29.04.10 13.09.10 13.11.10 15.11.10
29.11.10 08.12.10
Onderwerp ‘Dove ouders in thuisbegeleiding, ervaringen en opvoedingstips’ ‘Identiteit bij dove en slechthorende kinderen en jongeren in het gewone onderwijs’ ‘dove en slechthorende jongeren in het gewone onderwijs’ ‘Thuisbegeleiding in SLP’ ‘Depressie bij dove kinderen en volwassenen ‘Kwetsbaarheden in de communicatieve ontwikkeling bij dove en slechthorende kinderen’ ‘Identiteitsontwikkeling b ij dove en slechthorende kinderen’ ‘Het socio-culturele perspectief op doofheid’
Opdrachtgever en plaats KI Spermalie, Brugge
Gegeven door… Jan Magry
GON BuBaO SLP, Merelbeke
Jan Magry
GON Kasterlinden, Sint-AgathaBerchem Sint-Lievenspoort, Gent De Zeester, Oostende
Jan Magry
Sint-Lievenspoort, Gent
Vera Hinnion en Isabelle Cox
Sint-Lievenspoort, Gent
Jan Magry
KUL Truncus Communis, Leuven
Jan Magry
Jan Magry Jan Magry
- Verder was de dienst met een stand aanwezig op volgende happenings - infobeurzen: § §
05.06.10: Feest Sint-Lievenspoort Gent 25.09.10: Werelddovendag te Brussel
- Er werd in 2009 uitgebreid aandacht besteed aan teambuilding: § § § §
07.01.10: nieuwjaarsreceptie Sint-Lievenspoort 05.03.10: ontspannend namiddaggedeelte pedagogische studiedag Sint-Lievenspoort 19.03.10: personeelsetentje te Gent, met alle thuisbegeleiders 17.08.10: startdag thuisbegeleidingsdienst met ontspannend namiddaggedeelte te Lochristi ten huize van medewerker Fabienne Pombreu
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
61
- Supervisie gebeurt verder nog op andere niveaus: -
-
Supervisie vindt plaats binnen het wekelijkse personeelsoverleg, hier worden de aanmeldingen, nieuwe interne afspraken, enz… besproken. Ook binnen het maandelijkse doelgroepenoverleg waarop ruimte gemaakt wordt voor het bespreken van inhoudelijke thema’s vindt supervisie plaats. De adviescommissie van gebruikers verleent ouders en deskundigen een platform om de werking zowel inhoudelijk als organisatorisch te evalueren en bij te sturen. We verwijzen naar punt 4. Supervisie op het niveau van de inhoudelijke werking komt expliciet aan bod in de opleiding ‘gezinsbegeleiding’ georganiseerd door en voor de diensten thuisbegeleiding in Oost- en West-Vlaanderen.
III. Tevredenheidmeting cliënten In 2010 werden alle kinderen en jongeren tussen 3 en 18 jaar die bij onze thuisbegeleidingsdienst in begeleiding zijn, bevraagd naar hun tevredenheid over het aanbod van de thuisbegeleiding. Elke cliënt die minstens 6 maand in begeleiding is of maximum 1 jaar geleden de thuisbegeleiding heeft stopgezet, werd opgenomen in de respondentgroep. Voor de kinderen tussen 6 en 18 jaar maakten we gebruik van een vragenlijst. Bij de kinderen tussen 3 en 6 jaar en kinderen die nog niet kunnen lezen nam de projectmedewerkster het tevredenheidspel af. Volgende topics werden bevraagd: -
persoonsgegevens
-
algemene tevredenheid over de thuisbegeleidingsdienst
-
inhoud en aard van de begeleiding
-
houding van de begeleider
-
relatie tussen het kind en de thuisbegeleider
Resultaten mbt de algemene tevredenheid Uit deze tevredenheidsmeting komt duidelijk naar voor dat alle leeftijdsgroepen (heel) tevreden zijn over de thuisbegeleiding. Algemeen werd verwoord dat de thuisbegeleider goed met kinderen en jongeren kan praten en dat de thuisbegeleidingsdienst voldoende informatie geeft over hun slechthorendheid, doofheid of problemen met taal. Ook blijkt dat de thuisbegeleider een belangrijke steun is. De meeste kinderen zijn blij als hun thuisbegeleider komt. Ze geven ook aan geen andere thuisbegeleider te willen. De kinderen vinden het belangrijk dat hun broers of zussen en ouders bij de begeleiding betrokken worden maar de mate waarin dit nu gebeurt, vinden zij goed.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
62
De jongste (3-6 jaar) en oudste leeftijdsgroep (12-18 jaar) gaven een uitgesproken positievere mening over het feit dat ze mee mogen denken en kiezen wat ze zullen doen tijdens de begeleiding. De groepsactiviteiten worden door kinderen als leuk bestempeld. Ook de jongeren uiten zich positiever over het groepsaanbod dan in 2007. De afgelopen jaren zien we echter een afname van het aantal deelnemers voor de groepsactiviteiten. We nemen de door hen geformuleerde voorstellen voor de activiteiten mee naar het doelgroepoverleg en zullen hiermee, in de mate van het mogelijke, rekening houden.
Doelgroepspecifieke aandachtspunten -
Doelgroep 6 tot 12 jaar
De vier kinderen die binnen deze leeftijdsgroep deelnamen aan de bevraging, gaven aan dat zij meer wilden betrokken worden in de keuzemogelijkheden binnen de thuisbegeleiding, zij willen meer medezeggenschap. Uiteraard is dit een begrensd gegeven: kinderen kunnen tijdens een begeleiding niet vrijuit kiezen wat ze willen spelen omdat dan bepaalde doelstellingen niet zouden behaald kunnen worden. Toch denken we dat kinderen wel, op momenten dat het kan, moeten kunnen meebepalen wat er gebeurt tijdens de begeleiding en aldus als volwaardig, bekwaam moeten aanzien worden door de thuisbegeleider. Dit zal binnen de dienst opgenomen worden als een specifiek aandachtpunt voor de thuisbegeleiders. Ook stellen we de “sleutelvragen voor de kinderen” op punt. Dit werkinstrument dient om samen met de kinderen en op hun niveau, te zoeken naar doelstellingen binnen de thuisbegeleiding.
-
Doelgroep 12 tot 18 jaar
In vergelijking met 2007, blijkt dat jongeren minder gestoord worden tijdens de begeleiding. Zij geven ook aan dat ze beter weten waar ze terecht kunnen met hun klachten of ontevredenheden over de thuisbegeleiding. Toch melden jongeren dat de thuisbegeleider niet na elke begeleiding de tevredenheid bevraagd. Ook blijkt dat jongeren wensen dat hun thuisbegeleider meer langs komt. We nemen dit mee als aandachtspunten voor de thuisbegeleiders in het jovo-team. Toch dienen hiervoor geen bijkomende documenten opgesteld te worden daar beide zaken deel uit maken van de permanente tevredenheidsbevraging via de follow-upfiches.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
63
-
Doelgroepoverstijgend: groepsactiviteiten
De groepsactiviteiten worden door de kinderen van 6 tot 12 jaar als leuk bestempeld. Ook de jongeren uiten zich positiever over het groepsaanbod dan in 2007. De afgelopen jaren zien we echter een afname van het aantal deelnemers voor de groepsactiviteiten. We nemen de door hen geformuleerde voorstellen voor de groepsactiviteiten mee naar het doelgroepoverleg en zullen hiermee, in de mate van het mogelijke, rekening mee houden.
Opmerking ivm de respons rate 63 kinderen en jongeren werden opgenomen in de respondentgroep. Slechts 18 van hen namen uiteindelijk deel, wat overeenkomt met een respons rate van 28%. Omwille van deze lage respons kozen we ervoor om de gegevens kwalitatief te verwerken. De resultaten dienen met enige voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden. Toch vinden we het van groot belang onze werking kritisch te blijven bevragen bij onze cliënten om van hieruit verbetervoorstellen en aandachtspunten te kunnen formuleren. De lage respons werd grondig besproken tijdens de werkgroep “bijsturing van de tevredenheidsmeting” van het beleidsplan 2010. Hieruit kwamen volgende bedenkingen en voorstellen om de respons rate te kunnen verhogen: -
Invoeren van een sabbatjaar, meer bepaald tussen de bevraging van de ouders van de cliënten en de kinderen en jongeren zelf. Zo doen we niet twee jaar na elkaar een beroep op hetzelfde gezin.
-
Invoeren van een beloningssysteem: dit kan de motivatie om deel te nemen aan de bevraging
verhogen
(bijv.
filmtickets,
boekenbon,…
verloten
onder
een
aantal
respondenten). Uiteraard is het van belang de anonimiteit van de respondenten te blijven garanderen. -
De vragenlijst nog duidelijker, korter en aantrekkelijker maken zodat de cliënten zin hebben de vragenlijst in te vullen en het geen grote inspanning van hen vraagt.
-
De brief met de resultaten nog eenvoudiger en duidelijker opstellen. Hieruit dient naar voor te komen wat we specifiek met de resultaten zullen doen om de werking van onze dienst nog te verbeteren. Het moet dus duidelijk zijn dat we wel degelijk iets doen met de verkregen gegevens.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
64
VIII. ZORGCONSULENTSCHAP (PAB) 8.1. Zorgconsulentschap: de achtergrond Aan een persoon met een handicap die aan de voorwaarden voldoet, kan een Persoonlijk Assistentie Budget (P.A.B.) worden toegekend, dat hem in staat stelt zelfstandig zijn integratie in het maatschappelijke leven te realiseren of te verbeteren. De dienst verkreeg in 2002 van het Vlaams Agentschap een mandaat om, op vraag van de budgethouders, deze persoonlijke assistentie mee te organiseren. De budgethouder geeft aan de zorgconsulent de opdracht hem bij te staan bij het opstellen, uitvoeren en opvolgen van zijn persoonlijk assistentieplan en te begeleiden bij zijn zoektocht naar een persoonlijke assistent. Als zorgconsulent willen we graag mee de zorgvraag verduidelijken op het gebied van: · therapeutisch en pedagogisch of agogische begeleiding · sociaal-emotionele begeleiding · woon- werk- schoolomstandigheden · vrijetijds- en dagbesteding · verzorging en hulpmiddelen. Op basis hiervan kunnen we tot een persoonlijk assistentieplan komen. Hierbij worden de vermelde zorgbehoeften en de mogelijke vormen van hulp hiervoor in kaart gebracht (vaak in de vorm van een weekrooster). Op die manier kan de nodige assistentie worden gepland en wordt gekeken hoe deze het best kan worden gerealiseerd binnen het toegekende persoonlijke assistentiebudget. Dit plan wordt op vraag opgevolgd en indien nodig bijgestuurd. Op vraag van de budgethouder kan een opleiding of adviesverlening aan de persoonlijke assistent voorzien worden. Bemiddelend optreden tussen de budgethouder en de persoonlijke assistent gebeurt op vraag. De dienstverlening van de zorgconsulent naar de budgethouder is omschreven in een contract. Dit contract stipuleert inhouden, modaliteiten en prijzen. Door het ondertekenen van dit contract kan een budgethouder, op eigen vraag, gedurende één jaar gebruik maken van onze dienst tegen de afgesproken prijs. Dit contract is jaarlijks hernieuwbaar. Samen willen we komen tot een ondersteuning op maat met het budget van het PAB met toepassing van de reglementering van het Vlaams Fonds en de Arbeidswetgeving. 8.2. Zorgconsulentschap door Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort We geven een overzicht van het aantal afgesloten contracten en gepresteerde begeleidingen: nr geslacht 1. 2. 3.
V V V
kind / volwassene volwassene volwassene volwassene
handicap Auditief-visueel Auditief-motorisch Auditief-mentaalmotorisch
Datum start 01.12.01 01.10.08 01.01.09
contacten
gepresteerd
13 contacten 23 contacten 11 contacten
18 uren 30 uren 11 uren
contacten
uren
Met 1 cliënt (nr 3) werd de overeenkomst beëindigd wegens het overlijden van de cliënt.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
65
IX. INKOPEN VAN THUISBEGELEIDING MET HET PGB 9.1 Toekenning licentie Op 3 juli 2009 kende het VAPH aan de dienst een licentie toe, lopende van 21 april 2009 tot het einde van het PGB-experiment (eind 2010). Op 17 december 2010 werd meegedeeld dat de Vlaamse Regering het PGB-experiment verlengt tot 31 december 2011. 9.2 De regelgeving Het PGB is een door het VAPH toegekend budget aan de persoon met een handicap, voor de gehele of gedeeltelijke tenlasteneming van de kosten van de ondersteuning en organisatie ervan. Dit kan door het inschakelen van persoonlijk assistenten, het inkopen van zorg in een ambulante dienst of voorziening van het VAPH of andere reguliere diensten of voorzieningen. Het PGB bedoelt aan de persoon met een handicap een grotere keuzevrijheid te verlenen om de eigen ondersteuning te organiseren en financieren. In wezen worden met het PGB (in vergelijking met het PAB) de combinatiemogelijkheden tussen assistentie en zorg in natura sterk verruimd. 9.3 Stand van zaken en reflecties In 2010 werd de cliënt die zich in 2009 aanmeldde verder begeleid. Deze cliënt stelde de vraag om thuisbegeleiding in te kopen met het hem beschikbaar gestelde PGB: nr
geslacht
1.
V
kind / volwassene volwassene
Datum start 01.09.09
contacten
gepresteerd
8 contacten
8 uren
Onze reflecties: · Wij stellen ons de vraag of door het PGB-concept waarbij de zorg in economische termen vertaald wordt, er geen nieuwe stap gezet wordt in de vermarkting van de zorg (in de zin van prijscompetitie en onderlinge concurrentie). Voorzieningen kunnen hierdoor voor de keuze gesteld worden tussen een hogere prijs en hoge kwaliteit van zorg of voor goedkopere zorg met lager gekwalificeerd personeel. Ons standpunt is dat de kwaliteit van leven voor de cliënt centraal moet blijven staan en de prijszetting verantwoord moet gebeuren. Het blijkt dat voorzieningen in de praktijk oneigenlijke prijzen (te laag) hanteren, wat onrealistische verwachtingen schept bij cliënten en op termijn niet houdbaar is. · De kwaliteit van professionele zorg blijft volgens ons van groot belang. De mate waarin de voorziening er in slaagt om tegen een haalbare prijs aan de wensen van de cliënt te voldoen, zal doorslaggevend zijn, zeker voor cliënten die nood hebben aan een aanbod dat verregaand handicapspecifiek uitgebouwd is. Bijgevolg blijft er van de nagestreefde keuzevrijheid voor de cliënt ook niet veel over: er zijn slechts weinig gespecialiseerde aanbieders voor de doelgroep dove en slechthorende cliënten. · Vanuit het perspectief van de cliënt stellen we vast dat het PGB heel wat vaardigheden vraagt om het budget zo doelmatig mogelijk aan te wenden (beheren van het budget, administratie rond PGB, organisatie van de zorg). We vermoeden dat in sommige gevallen de coördinatie en de belangrijkste beslissingen niet door de persoon met een handicap gebeuren maar door het ondersteunend netwerk rond hem. En mogelijk is ook het netwerk niet in staat om dit op te nemen en is er professionele ondersteuning nodig (naar analogie met zorgconsulentschap bij PAB’ers). Voor 2011 zal de dienst zich verder in het experiment blijven engageren.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
66
X. TRAJECTBEGELEIDING 10.1 De erkenning
Aantal begeleidingen volgens erkenning Aard van doelgroep volgens erkenning Werkingsgebied
50 personen met een auditieve handicap Oost-Vlaanderen
De dienst verkreeg vanaf 1 maart 2010 een uitbreiding met 35 trajectbegeleidingen, waardoor de totale erkenning voor trajectbegeleiding 50 prestaties bedraagt. 10.2 De regelgeving Op 20 juni 2008 wijzigde de V.R. het besluit van 17.12.1996 op de erkenning en subsidiëring van thuisbegeleidingsdiensten voor personen met een handicap. Deze wijziging was bedoeld om trajectbegeleiding in te voeren: Art. 19bis:
‘De diensten, die door het agentschap overeenkomstig dit besluit werden erkend als thuisbegeleidingsdiensten, kunnen binnen het aantal begeleidingen waarvoor zij zijn erkend, trajectbegeleiding aanbieden.’
Art. 19ter §1:
‘Trajectbegeleiding is een vorm van procesbegeleiding waarbij een persoon en zijn direct betrokkenen actief bijgestaan worden in het verhelderen van hun ondersteuningsbehoeften en in het samenstellen, coördineren en opvolgen van een ondersteuningsplan dat aansluit bij de vastgestelde noden en dat de kwaliteit van leven verbetert.’
Art. 19ter 4:
‘De persoon die trajectbegeleiding verleent moet een bachelor diploma uit een sociaal, paramedische of menswetenschappelijke richting hebben. Hij moet tevens over de competenties beschikken, die nodig zijn om de trajectbegeleiding en de daaruit voortvloeiende activiteiten kwaliteitsvol te kunnen uitvoeren’
Art 19ter §5:
‘De diensten die trajectbegeleiding aanbieden, kunnen trajectbegeleiding onafhankelijk en autonoom ontwikkelen. Ze bepalen zelf op welke wijze ze instaan voor een volledige territoriale dekking’
Art. 19quater §1:
‘In afwijking van artikel 19 van dit besluit kan trajectbegeleiding worden verleend aan personen met een handicap, die beantwoorden aan de definitie van handicap, vermeld in artikel 2§2 van voormeld decreet van 7 mei 2004, zonder dat zij noodzakelijk als zodanig werden erkend door het agentschap’
Art. 19quater §2:
‘In afwijking van de bepalingen van het Besluit van de Vlaamse Regering van 24 juli 1991 betreffende de inschrijving bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap moet de persoon die gebruik wil maken van trajectbegeleiding door een thuisbegeleidingsdienst hiertoe alleen een aanvraag indienen bij de dienst’
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
67
Art 19quinquies:
‘Per persoon bedraagt de maximale duur van trajectbegeleiding maximaal twintig maanden. Het totaal aantal begeleidingen gedeeld door het aantal begeleide personen mag over een periode van twintig maanden niet meer dan twintig bedragen. Een begeleiding duurt minstens een uur. Als een begeleiding of aaneensluitende begeleidingen om inhoudelijke of organisatorische redenen langer duren dan twee uur, geldt dit als twee begeleidingen’.
10.3 Organisatie In Oost-Vlaanderen werd naar aanleiding van deze ontwikkelingen een samenwerkingsverband opgericht, bestaande uit 13 partners (zijnde de 5 thuisbegeleidingsdiensten en 8 diensten voor begeleid wonen). Deze samenwerking werd geformaliseerd met een schriftelijke overeenkomst, welke door de dienst werd ondertekend. Men wil een handicapspecifiek aanbod kunnen garanderen, dat organisatorisch laagdrempelig is. Er werd hiertoe een structuur opgezet bestaande uit een directie-overleg, een intervisie-overleg met trajectbegeleiders en een adviserend overleg met gebruikers en verwijzers. Binnen dit samenwerkingsverband hebben alle partners een erkenning om trajectbegeleidingen te verstrekken. De thuisbegeleidingsdiensten leggen de nadruk op een handicapspecifiek aanbod en provinciale werking.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
68
10.4 Stand van zaken in 2010 Met de huidige erkende capaciteit van 50 prestaties op jaarbasis kan de dienst stap voor stap de nodige ervaring opdoen om trajectbegeleiding voor deze doelgroep zo kwaliteitsvol mogelijk uit te bouwen. De inzet van eigen middelen (zoals in het recente verleden nog gebeurde) is niet langer noodzakelijk. De dienst maakte de keuze om dit urenpakket aan één vaste trajectbegeleider (Astrid Goossens, maatschappelijk assistente) toe te wijzen. Deze keuze heeft als voordeel dat de medewerker in kwestie de nodige caseload krijgt om zich de methodiek van trajectbegeleiding eigen te maken. De intervisiegroep werkte onder impuls van de vragen uit het gebruikersplatform in 2010 een tevredenheidonderzoek uit. Hiervoor is een tevredenheidvragenlijst opgemaakt die bij afsluiting van het traject bezorgd wordt aan de cliënt. Verder is zeker in de eerste helft van het jaar veel tijd gegaan naar het bespreken van de individuele aanmeldingen met als doel in groep te kunnen beslissen of een cliënt objectief in aanmerking komt voor trajectbegeleiding of niet. Omwille van het groot aantal aanmeldingen zijn we in het najaar gekomen tot een aanmeldingsstop. Cliënten werden geregistreerd als zijnde aangemeld maar konden niet langer besproken worden op het overleg en ook niet opgestart worden. Hierdoor kwam ruimte voor het zoeken naar sluitende criteria voor trajectbegeleiding. Aangezien het overlegplatform op dit moment nog uit 13 diensten bestaat, met elk hun eigen werkingsgebied, doelgroep en werking en visie is dit niet zo vanzelfsprekend. Dit wordt ook op het directieniveau verder opgenomen. Verder is er verder aandacht gegaan naar het uitwisselen van methodieken en good-practises. In deelgroepen werd aan de hand van een concrete casus en methodiek intervisie gerealiseerd. De methodiek van trajectbegeleiding werd zo verder uitgediept en ingebed. Cliënten in trajectbegeleiding door vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort: er zijn in de loop van 2010 5 personen aangemeld voor trajectbegeleiding. Hiervan is 1 persoon na negatief advies door de intervisiegroep niet weerhouden. Momenteel zijn er 4 actieve dossiers met als gemeenschappelijke kenmerken: bij aanmelding vermoeden van meervoudige handicap, nood aan vraagverduidelijking en ondersteuning in het uitklaren van de nodige ondersteuning, nood aan ondersteuning binnen een groot aantal levensdomeinen (diagnose, psychosociaal, sociaal netwerkvorming, wonen, vrije tijd, werk, financiën, toekomst,…) en veelal is er sprake van een zeer beperkt of weinig doeltreffend netwerk rond de cliënt. Duidelijk is dat trajectbegeleiding voor deze dossiers een meerwaarde vormt ten aanzien van het gekende aanbod van thuisbegeleiding. De cliënt krijgt een uitgebreid zicht op de eigen mogelijkheden en beperkingen en gaat actief op zoek naar de ondersteuning die een langdurig antwoord biedt, sectoroverschrijdend, en zowel professioneel als niet-professioneel. Verder stond er eind 2010 1 persoon op de wachtlijst. We geven een overzicht van de begeleide cliënten: nr 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
geslacht V V M M M M V M
minderjarig/meerderjarig Meerderjarig Meerderjarig Minderjarig Meerderjarig Meerderjarig Meerderjarig Meerderjarig Meerderjarig Totaal
contacten 7 contacten 23 contacten 6 contacten 1 contact 15 contacten 1 contact 7 contacten 6 contacten 66 contacten
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
69
We stellen ons door dit aantal gepresteerde begeleidingen in regel met de erkenning van 50 begeleidingen op jaarbasis. Het gemiddelde aantal prestaties per cliënt op dienstniveau bedraagt 8.25 waardoor het gemiddelde van 20 niet overschreden wordt. Bekendmaking: de trajectbegeleider zorgt voor de verdere bekendmaking van het aanbod. In dat verband is in 2010 de werking toegelicht voor het GON-team van BuSO Sint-Gregorius. Daarnaast wordt op de website van de dienst de trajectbegeleiding als aanbod duidelijk toegelicht. Voor meer gedetailleerde informatie (aantal aanmeldingen, handicaps, aantal contacten, regionale spreiding, etc.) verwijzen wij naar het afzonderlijk jaarverslag, opgemaakt door het samenwerkingsverband Trajectbegeleiding Oost-Vlaanderen. 10.5 Heden en toekomst rond trajectbegeleiding Anno 2011 stellen we vast dat het uitbreidingsbeleid duidelijk inzet op een versterking van het voortraject. Dit zal gebeuren in twee stappen: een uitbreidingsronde in maart, toegekend aan de huidige initiatiefnemers (waaronder ook onze dienst) en een bijkomende uitbreiding in september die moet leiden tot een anders organiseren van trajectbegeleiding. Het samenwerkingsverband Trajectbegeleiding Oost-Vlaanderen beraadt zich over de te verwachten veranderingen: de erkenning wordt hierdoor fors uitgebreid. Dit juichen wij toe omdat dit aan enkele problemen een oplossing zal bieden: heel wat meer cliënten kunnen hiermee geholpen worden, de kwaliteit van het aanbod kan worden verhoogd door het inhoudelijk overleg van trajectbegeleiders te intensiveren en het organisatieconcept kan op een efficiëntere wijze worden ingevuld. Momenteel wordt de intervisiegroep en het directie-overleg geleid door twee van de deelnemende diensten en is er geen vrijgestelde coördinator. Ook is er geen eigen locatie en betalen de partners de administratieve kracht uit eigen zak. Dit zal in de loop van 2011 organisatorisch anders bekeken worden. Er gaan stemmen op om het samenwerkingsverband trajectbegeleiding uit te bouwen tot een volledig autonoom opererende vzw, met eigen omkadering en met medewerkers die geen banden meer hebben met de huidige diensten begeleid wonen en thuisbegeleiding. De vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort neemt hierin een duidelijk standpunt in: wij wensen geen verdere verzelfstandiging van het samenwerkingsverband, aangezien wij het belang willen onderstrepen van een handicapspecifiek aanbod ten aanzien van de doelgroep dove en slechthorende personen. Enkel wanneer de trajectbegeleider kan functioneren in een omgeving waar de handicapspecifieke knowhow aanwezig is, kan deze deskundigheid bewaard blijven. Om deze reden dient de aanmelding en intake van dove en slechthorende cliënten door onze trajectbegeleider te gebeuren. Wij steunen wel het idee om tot een performant en efficiënt samenwerkingsverband te komen en waar mogelijk de middelen te clusteren: één secretariaat op een centrale locatie en met administratieve omkadering, een coördinator, het tegengaan van versnippering over meerdere medewerkers trajectbegeleiding. De dienst zal, simultaan met de toekenning van de uitbreiding van erkenning in maart 2011, de reconversie van 15 begeleidingen naar thuisbegeleiding aanvragen. Welke richting het samenwerkingsverband uiteindelijk zal uitgaan, wordt bepaald door de beslissingen die de veranderingsmanager hieromtrent zal nemen tegen september 2011. Wij volgen deze evoluties van nabij op.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
70
XI. KNELPUNTEN EN UITDAGINGEN VOOR 2011 We vermelden met dit hoofdstuk ook gewoontegetrouw de voornaamste bekommernissen en uitdagingen waar we met de dienst voor staan. Het besluit op de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpverlening werd goedgekeurd. De thuisbegeleidingsdiensten worden in belangrijke mate door dit besluit gevat, door de aanpassing van het klassieke artikel 19 en het in werking treden van rechtstreeks toegankelijke instapmodules voor minderjarige cliënten. We stellen vast dat de vertaling van dit besluit naar de dagelijkse werking niet evident is aangezien sommige bepalingen voor interpretatie vatbaar zijn. Het VAPH heeft hierin een belangrijke taak: het verduidelijken van de richtlijnen zodat elke thuisbegeleidingsdienst zich in regel kan stellen met dit besluit. Dit gebeurt echter zeer laattijdig: het besluit heeft uitwerking vanaf 1 januari 2010, terwijl de omzendbrief vanuit het VAPH pas in december 2010 werd toegezonden. Wij vragen daarom om meer transparantie en het tijdig bezorgen van informatie. Het indienen van een jaarverslag is voor thuisbegeleidingsdiensten een voorwaarde tot erkenning. Wij houden ons hierbij aan het opgelegde VAPH-model dat echter sinds lang aan revisie toe is. Een aantal cijfergegevens dient niet meer opgevraagd te worden, aangezien deze reeds via de cliëntregistratie worden bezorgd. De thuisbegeleidingsdiensten zijn reeds lang vragende partij om met het VAPH in dialoog te gaan omtrent een herziening van het format voor het jaarverslag. Reeds in 2008 werd een nota opgesteld getiteld: ‘Gegevensbehoeften in het kader van het jaarverslag’ en afgegeven aan de verantwoordelijke voor ambulante diensten bij het VAPH. In dit voorstel wordt het jaarverslag afgeslankt maar verder als een belangrijk communicatiemiddel t.a.v. eigen raad van bestuur, VAPH en derden beschouwd. Tot op heden bleef deze nota onbeantwoord. Wij vragen een spoedig debat terzake. De vernieuwde Intersectorale Toegangspoort is langverwacht. In de Perspectiefnota 2020 besteedt Minister Vandeurzen hier ook uitgebreide aandacht aan. Er wordt verwacht dat door een betere werking van de poort de afstemming tussen vraag en aanbod geoptimaliseerd kan worden. Het grote aantal wachtenden (ook in thuisbegeleiding) wordt ten dele toegeschreven aan het niet helemaal juist functioneren van de toegangspoort. Enig probleem hierbij is dat het concept nog zeer onvoldragen is en heel wat inhoudelijke en technische vragen onbeantwoord blijven. Er is nood aan duidelijkheid maar ook aan voortgang. Het gaat om een noodzakelijke volgende stap na het installeren van de netwerken rechtstreekse hulp, die al veel te lang in de steigers is blijven staan. Er is nog maar eens een nieuwe timing voor implementatie vooropgesteld (2014), we hopen dat men dit voornemen deze keer ook daadwerkelijk zal uitvoeren. We stellen vast dat het eindrapport over het PGB-experiment reeds geconsulteerd kan worden op de website van het VAPH. In het bijhorende persbericht geeft Minister Vandeurzen aan dat het PGBconcept als een verworvenheid mag worden beschouwd. Wij verbazen ons over de snelheid waarmee men tot besluitvorming komt omtrent een experiment dat in werkelijkheid nog doorloopt tot eind 2011. De gebruiker wenst eenvoudige, transparante en flexibele ondersteuning. Wij menen dat thuisbegeleiding als laagdrempelige, flexibele en deels rechtstreeks toegankelijke zorg hier in verregaande mate aan tegemoet komt.
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
71
De belangrijkste bekommernis betreft een mogelijke prijscompetitie in de zorg omwille van het PGB, waarbij voorzieningen gedwongen worden om goedkopere zorg aan te bieden met lager gekwalificeerd personeel. Dit alles komt naar onze mening de kwaliteit van dienstverlening niet ten goede, terwijl dove en slechthorende personen juist nood hebben aan handicapspecifieke zorg van hoge kwaliteit. Voor een gedetailleerd verslag over de actiepunten van het komende jaar verwijzen we de lezer naar de bijlage, waarin het beleidsplan voor 2011 werd opgenomen.
Voor verslag, Jan Magry Directeur 18.03.11
Werkten mee aan dit jaarverslag: Registratie gegevens: alle thuisbegeleiders Databeheer en verslaggeving statistiek: Chantal De Dobbelaere Verslaggeving groepswerking: Vera Hinnion, Frouke Crucke Verslaggeving website: Kelly Bobelijn Verslaggeving kwaliteit: Kelly Bobelijn en Astrid Goossens Overige verslaggeving en eindredactie: Jan Magry
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
72
XII. BIJLAGE: KWALITEITSPLANNING 2011 1. De structuur en middelen zijn aanwezig om een beleid van competentiemanagement te realiseren, deel III Verantwoording: De doelstellingen van dit project werden in de periode 2009-2010 ten dele bereikt: de kerncompetenties werden gedefinieerd, de competentieniveaus werden uitgeschreven en de gedragscriteria werden opgelijst. De functiespecifieke competenties voor de thuisbegeleider dienen nog uitgewerkt te worden. Er is verder ook nood aan een bruikbare evaluatiemethode om in 2011 in gebruik te nemen. Daarnaast is er nood aan een op deze competenties gebaseerde selectiemethode, bruikbaar voor selectiegesprekken. Meetbare doelstellingen: · · ·
De kerncompetenties werden volledig uitgewerkt Er werd een evaluatiemethode uitgewerkt functioneringsgesprekken gebruikt kan worden Er werd een selectiemethode uitgewerkt.
die
vanaf
mei
2011
in
de
Wijze van evalueren: De vorderingen in dit project worden opgevolgd via: - Verslag van elke bijeenkomst van de werkgroep ‘competentiemanagement’. - Verslaggeving stand van zaken in de personeelsvergadering - Opvolging in de kwaliteitscommissie Timing en actieplan: o Uitvoering van het project voorzien in de periode januari – december 2011 1. De gedragscriteria en verwachte competenties werden uitgeschreven tegen midden februari 2011 2. De evaluatiemethode werd uitgewerkt tussen half februari en april 2011 3. De evaluatiemethode werd geïmplementeerd en geëvalueerd tegen eind juni 2011 4. De selectiemethode werd uitgewerkt tussen september en december 2011 Projectverantwoordelijke: Frouke Crucke
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
73
2. De organisatie beschikt over de nodige tools om met grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van de thuisbegeleider om te gaan, deel II Verantwoording: Thuisbegeleiders krijgen steeds meer te maken met (risico’s op) grensoverschrijdend gedrag die naar hen toe gericht wordt. Dit varieert van een latent aanwezige dreiging tot openlijk agressief gedrag door de cliënt. De dienst volgde in de loop van 2010 diverse VTO-momenten om zich beter rond de thematiek te informeren. Thuisbegeleiders hebben echter nog niet de kennis (preventie) en vaardigheden om met agressie om te gaan, aangezien er geen procedures en visie rond dit onderwerp voorhanden zijn. Meetbare doelstellingen: -
-
Er is een visietekst uitgewerkt met algemene principes inzake preventie van GOG door de cliënt. Er is een procedure voorhanden met processtappen in het omgaan met grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van de medewerker, dit zowel in de preventie, het omgaan met, alsook de nazorg Thuisbegeleiders zijn vertrouwd gemaakt met de visie en de procedure en passen deze in de praktijk toe.
Wijze van evalueren: De vorderingen in dit project worden opgevolgd via: - Verslag van elke bijeenkomst van de werkgroep ‘grensoverschrijdend gedrag’. - Verslaggeving stand van zaken in de personeelsvergadering - Opvolging in de kwaliteitscommissie Actieplan: o Uitvoering van het project voorzien in de periode januari – december 2011 1. De procedure in de preventie en het omgaan met grensoverschrijdend gedrag wordt op punt gesteld tussen januari en juni 2011 2. De visietekst met uitgangsprincipes in het omgaan met grensoverschrijdend gedrag wordt uitgeschreven tussen september en december 2011 3. Er wordt een overzicht opgemaakt van de aanwezige literatuur en informatie omtrent het omgaan met grensoverschrijdend gedrag 4. De procedure en visietekst wordt in december 2011 geïmplementeerd Projectverantwoordelijke: Fabienne Pombreu
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
74
3. De sleutelvragen worden op doelmatige wijze gebruikt in functie van de opmaak van het ondersteuningsplan Verantwoording: De sleutelvragen zijn als methodiek nog niet op efficiënte wijze te implementeren, aangezien dit instrument nog te tijdrovend is en geen ruimte laat om met de cliënt tot een goede beeldvorming te komen. Er is een bruikbaar instrument nodig om in overleg met de cliënt de begeleidingsdoelstellingen en begeleidingsfrequentie te bepalen. Meetbare doelstellingen: -
De sleutelvragen werden opgemaakt op maat van de doelgroep kinderen De sleutelvragen werden als methodiek verfijnd en op een doelmatiger wijze bruikbaar gemaakt
Wijze van evalueren: De vorderingen in dit project worden opgevolgd via: - Verslag van elke bijeenkomst van de werkgroep ‘sleutelvragen’. - Verslaggeving stand van zaken in de personeelsvergadering - Opvolging in de kwaliteitscommissie Timing en actieplan: o Uitvoering van het project voorzien in de periode januari tot december 2011 1. De sleutelvragen werden herschreven op maat van de doelgroep kinderen tussen januari en eind april 2011 2. De sleutelvragen werden in doelstellingen omgezet tegen eind mei 2011 3. Het document doelstellingensjabloon werd geïmplementeerd tegen eind juni 2011 4. Het gebruik van deze methodiek werd geëvalueerd december 2011
Projectverantwoordelijke: Vera Hinnion
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
75
4. De methodiek van video-interactie analyse werd bij alle thuisbegeleiders geïmplementeerd
Verantwoording: Thuisbegeleiders hebben nog onvoldoende kennis over en vaardigheden in het gebruik van videointeractie analyse binnen het begeleidingsproces. Bij de dove en slechthorende kinderen, alsook kinderen met een SLI-problematiek speelt de interactie tussen kind en omgeving een cruciale rol in het kader van een harmonieus verlopende algemene ontwikkeling. Video-interactie analyse kan de thuisbegeleider helpen bij het verstrekken van informatie en advies en het bijsturen van interactie-vaardigheden. Meetbare doelstellingen: -
Er is een collectieve vorming rond video-interactie analyse ingericht, gericht naar alle thuisbegeleiders die deze methodiek in de eigen praktijk kunnen aanwenden. Er is een map met informatie en de nodige observatielijsten uitgewerkt en geïmplementeerd.
Wijze van evalueren: Evaluatie van de vorderingen kan via: - Verslag van elke bijeenkomst van de werkgroep ‘video-interactie analyse’. - Verslaggeving stand van zaken in de personeelsvergadering - Opvolging in de kwaliteitscommissie Timing en actieplan: o Uitvoering van het project voorzien in de periode januari tot december 2011 1. De werkgroep brengt in kaart welke informatie reeds op de dienst voorhanden is rond het thema VIA 2. Er wordt een collectieve vorming rond het onderwerp ingericht 3. De map rond het thema ‘video-interactie analyse’ wordt uitgewerkt en in de personeelsgroep voorgesteld 4. De implementatie van de methodiek wordt door de thuisbegeleiders geëvalueerd
Projectverantwoordelijke: Lore De Caigny
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
76
5. De dienst beschikt over ondersteuningsthuisbegeleiding als module
Verantwoording: De thuisbegeleidingsdienst profileert zich in intersectoraal verband als een speler met uitgebreide handicapspecifieke know-how rond de doelgroep kinderen met SLI (Specific Language Impairment) en de doelgroep personen met een auditieve beperking. Andere (reguliere of gespecialiseerde) zorgaanbieders hebben vaak niet de kennis in huis om met cliënten met een communicatieve beperking om te gaan. Er is nood aan een methodiek van expertise-uitwisseling met collega zorgaanbieders, evenals een interne procedure en documenten om dit op een efficiënte wijze te regelen. Meetbare doelstellingen: -
De methodiek van ondersteuningsthuisbegeleiding werd op maat van onze organisatie uitgewerkt en geïmplementeerd De methodiek werd vertaald naar een procedure en documenten voor het kwaliteitshandboek
Wijze van evalueren: De vorderingen in dit project worden opgevolgd via: - Verslag van elke bijeenkomst van de werkgroep ‘ondersteuningsthuisbegeleiding’. - Verslaggeving stand van zaken in de personeelsvergadering - Opvolging in de kwaliteitscommissie Timing en actieplan: o Uitvoering van het project voorzien in de periode april – december 2011 1. De werkgroep vraagt aan andere thuisbegeleidingsdiensten informatie op omtrent deze methodiek: hun concept, evaluatiepunten, suggesties in april 2011 2. De ondersteuningsthuisbegeleiding wordt als methodiek uitgewerkt en als procedure uitgeschreven in mei tot juni 2011 3. De werkgroep ontwikkelt de nodige documenten om deze methodiek in de praktijk te implementeren, juni tot augustus 2011 4. Implementatie en evaluatie van deze methodiek in september tot december 2011 Projectverantwoordelijke: Kelly Bobelijn
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
77
6. Er werd een tweede module ontwikkeld voor de communicatiecursus voor personen met een verworven doofheid Verantwoording: Cliënten met een verworven doofheid hebben de nood om hun communicatievaardigheden met de directe omgeving te verbeteren. In de loop van 2010 werd een eerste module ontwikkeld om de vaardigheden in visuele communicatie bij deze doelgroep te vergroten. De deelnemers hebben deze module verworven en stellen de vraag naar een tweede module, waarin nieuwe vaardigheden en thema’s aan bod komen. Meetbare doelstellingen: -
Er is een cursusbundel met DVD module 2 ontwikkeld communicatiestrategieën aangeleerd worden. Dit pakket is bij deze doelgroep in gebruik genomen en geëvalueerd.
waarin
visuele
Wijze van evalueren: De vorderingen in dit project worden opgevolgd via: - Verslag van elke bijeenkomst van de werkgroep doofgewordenen’. - Verslaggeving stand van zaken in de personeelsvergadering - Opvolging in de kwaliteitscommissie
‘visuele
communicatie
Actieplan: o Uitvoering van het project voorzien in de periode januari – december 2011 1. de werkgroep analyseert in januari – februari 2011 de evaluatie van het aanbod module 1: welke thema’s dienen herhaald te worden? Welke thema’s kunnen nieuw aangeboden worden? In welk concept dient module 2 aangeboden te worden? 2. De werkgroep stelt het nieuwe cursuspakket en DVD samen in de loop van maart tot juni 2011 3. Module 2 wordt aangeboden aan de doelgroep in de loop van september tot december 2011 4. De werkgroep evalueert met de cursisten het aanbod in december 2011
Projectverantwoordelijke: Mieke Devinck
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
78
7. De dienst beschikt over educatief materiaal dat sociaal-emotionele en identiteitsaspecten bij de doelgroep prelinguaal dove volwassenen bespreekbaar maakt Verantwoording: De dienst wordt in zijn werking steeds meer geconfronteerd met prelinguaal dove of slechthorende cliënten die kampen met sociaal-emotioneel welbevinden en vragen hebben rond hun identiteit. Bij deze doelgroep bestaat de behoefte om deze thema’s in groep te behandelen, naast de individuele begeleiding door de thuisbegeleider. Het uitwisselen van ervaringen en groepsleren beschouwen we als een goed middel om het inzicht in zichzelf en ontwikkeling te bevorderen. De dienst beschikt niet over het nodige educatief materiaal om te gebruiken in het kader van een groepsaanbod. Meetbare doelstellingen: -
-
Er is educatief materiaal ontwikkeld dat zich richt op sociaal-emotionele en identiteitsaspecten bij de doelgroep prelinguaal volwassen dove en slechthorende mensen Dit pakket werd aan de doelgroep aangeboden
Wijze van evalueren: De vorderingen in dit project worden opgevolgd via: - Verslag van elke bijeenkomst van de werkgroep ‘gespreksgroep prelinguale dove volwassenen’. - Verslaggeving stand van zaken in de personeelsvergadering - Opvolging in de kwaliteitscommissie Timing en actieplan: o Uitvoering van het project voorzien in de periode januari – december 2011 1. De werkgroep brengt van januari tot maart 2011 de noden van deze doelgroep in kaart: rond welke onderwerpen bestaan er vragen? Op welke manieren wordt de informatie best verstrekt? Hoe maakt men de thema’s bespreekbaar? 2. De werkgroep denkt het concept voor dit groepsaanbod uit in maart tot april 2011 3. De werkgroep ontwikkelt het pakket in april tot juni 2011 4. Het nieuwe pakket wordt aangeboden aan de doelgroep van september tot december 2011
Projectverantwoordelijke: Jan Magry
vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
79
MET DANK AAN:
Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap Provincie Oost-Vlaanderen
Stad Gent Stad Ninove Gemeente Lochristi Stad Oudenaarde Stad Waregem Gemeente Zomergem Baert NV Alle gezinnen die de dienst financieel hebben gesteund
Steunfonds Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort vzw: 446-9616251-05 vzw Thuisbegeleidingsdienst Sint-Lievenspoort, jaarverslag 2010
80