Elmer. Jaarverslag Vzw Elmer Jaarverslag

Elmer Jaarverslag 2013 Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 1

Voorstelling Historiek Vanuit de sector van de werkzoekenden en de integratiesector kwamen signalen dat er geen toegang was tot de kinderopvang voor ouders die opleiding wilden volgen, die hun administratie moesten regelen of plots een werkaanbod kregen. In 1997 is Elmer, als project van vzw EVA, opgestart met als doel tegemoet te komen aan de nood aan kinderopvang van deze ouders. Vanuit het idee van de “buurtdiensten” werd deze buurtgerichte dienstverlening gekoppeld aan een opleidingstraject in de kinderzorg voor mensen uit de buurt. Sinds 2004 verwierf Elmer de eerste structurele erkenning van Kind & Gezin voor Elmer Noord en is de werking van Elmer verzelfstandigd in een eigen vzw. De organisatie beschikt over een capaciteit van 137 (sinds oktober 2013: 138) plaatsen verspreid over 3 erkende en gesubsidieerde kinderdagverblijven en 2 lokale diensten buurtgerichte kinderopvang. Deze voorzieningen bevinden zich in Schaarbeek, Anderlecht, St-Jans-Molenbeek en Brussel Centrum. Elmer stelt op continue basis 14 medewerkers te werk in een opleidingstraject.

Missie Elmer wil het welzijn, de maatschappelijke kansen en de participatie van gezinnen en kinderen verhogen door het organiseren van buurtdiensten die Nederlandstalige, laagdrempelige, kwalitatieve kinderopvang aanbieden in Brussel. De werking rond opleiding en tewerkstelling van medewerkers uit kansengroepen maakt hier integraal deel van uit. Respect voor diversiteit en eigenheid en het geloof in de positieve groeikansen van elk individu zijn hierbij belangrijke waarden.

Werking Elmer biedt kinderopvang aan ouders die nood hebben aan occasionele, deeltijdse, voltijdse, kortdurende of urgentie-opvang. Elmer geeft prioriteit aan ouders die opleiding volgen, plots werk gevonden hebben of om sociale, medische of pedagogische redenen nood hebben aan kinderopvang. Daarnaast richt Elmer zich ook naar werkende ouders uit de buurt, met als doel een gezonde sociale mix te bereiken. De begeleiding van de kinderen gebeurt door een gemengd team van gekwalificeerde en (nog) nietgekwalificeerde medewerkers. Deze laatsten volgen de opleiding “Kinderzorg” in het C.V.O., afdeling Tweedekansonderwijs van Anderlecht.

Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 2

Inhoudstafel

Inleiding

4

Kinderen & ouders Cijfers Pedagogische werking Ouderwerking Wijkwerking, netwerkvorming en samenwerkingsverbanden

Omkadering Medewerkers Vorming en opleiding Opleidingstrajecten

5 13 22 31

36 36 38 46

Ondersteuning

48

Preventie

50

Kwaliteit en kwaliteitscontrole

52

Financiële structuur

55

Besluit

56


Inleiding In 2013 hebben we ons gefocust op het consolideren van wat de voorbije jaren is opgebouwd. In minder dan 20 jaar zijn we uitgegroeid tot een organisatie met 4 kinderopvangvestigingen, een gezamenlijke capaciteit van 138 plaatsen en meer dan 70 medewerkers, waarvan continu 14 collega’s in een kwalificerend opleidingstraject. Dit alles is de moeite waard en verdiende onze absolute aandacht en zorg. De ontwikkelingen van buitenaf, zoals het nieuwe decreet voor de opvang van baby’s en peuters, de wijzigingen rond het Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten en een nieuwe Stedenfonds-periode, zorgden voor enige onzekerheid. Om ook in de toekomst sterk te blijven staan dienden we onze kostenstructuur te bekijken, te besparen waar mogelijk en te zoeken naar nieuwe inkomsten. Ook op organisatievlak moesten de nieuwe functies (pedagogisch begeleider en hoofdbegeleider voor een kleine afdeling) verder hun plaats vinden. Uitbreiding en opbouw van nieuwe infrastructuren waren dit jaar bijgevolg geen prioriteit.

Kwantitatief consolideren, kwalitatief verder vooruitgaan was de boodschap. Onze inhoudelijke werking kwam in een stroomversnelling: de komst van een pedagogisch begeleider in elke vestiging heeft voor veel inspiratie en vernieuwing gezorgd. Getuige hiervan de vele getuigenissen en het beeldmateriaal in dit jaarverslag. We zijn er fier op dit te kunnen delen. Bovendien zijn we ervan overtuigd dat we nog maar aan het begin staan!

Veel leesplezier!


1. Kinderen & ouders Cijfers In 2013 werden 347 verschillende kinderen opgevangen in de verschillende vestigingen van Elmer. Dit is een kleine stijging van 4% in vergelijking met 2012. Er werden 29.133 aanwezigheden geteld. Dit zijn er 3176 meer dan in 2012, wat een stijging met ruim 10% betekent. De stijging is vooral toe te schrijven aan de lokale dienst van Elmer Zuid, die in 2013 voor het eerst een volledig jaar operationeel was. Reeds jaren hebben we een erkenning voor urgentie-opvang door het F.C.U.D. (Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten). Met deze aanvullende middelen konden we dan ook in 2013 extra begeleiding inzetten. Dit toont zich in de hogere bezettingsgraden voor Elmer Noord, Elmer Zuid Lokale Dienst en Elmer West. Kind & Gezin voert een voorrangsbeleid voor een aantal doelgroepen. Elke voorziening wordt verwacht te streven naar een bereik van minstens 20% gezinnen uit deze doelgroepen. Voor Elmer situeerden de percentages zich tussen 38 en 63%, omwille van het uitgesproken sociaal opnamebeleid binnen een gezonde sociale mix. Elmer biedt ook buitenschoolse opvang aan voor de jongste kleuters tot 3,5 jaar. Meestal gaat dit over woensdagen en vakantiedagen. We hebben in 2013 52 jonge kleuters opgevangen. Tenslotte voert Elmer ook een actief beleid op vlak van inclusie. In 2013 kwamen 9 kinderen met specifieke zorgbehoeften naar Elmer. Dit is een daling in vergelijking met het vorig jaar. Nochtans doen we grote inspanningen om pro-actief en outreachend te werken. Regelmatig werden kinderen met nood aan specifieke zorgen aangemeld, maar resulteerde dit toch niet in daadwerkelijke opvang. Hieronder een gedetailleerd overzicht van de cijfers :


lu

sie Ge m id d. Ou de rb ijd ra ge

ls

Bu

ite ns ch oo

ng sg r rra

Vo o

In c

oe pe n

d

de n

t in gs gr aa

Be ze t

ez igh e

Aa

nt a

la

lk nt a

an w

in de re n

ite it pa c Aa

Er

ke nd e

ca

2013

28/29

75

6335

102,80%

41%

13

3

7,03 €

Elmer Zuid

36

91

6796

85,80%

59%

19

2

6,81 €

Elmer Zuid LD

17

43

4147

110,8%

63%

3

1

4,59 €

Elmer West

28

67

6386

103,60%

49%

5

1

8,69 €

Elmer in de Stad

28

71

5469

88,70%

38%

12

2

9,68 €

137/138

347

29133

96,60%

49,6%

52

9

Elmer Noord

Totaal

Het is belangrijk jaarlijks te evalueren of de beoogde doelgroep ook daadwerkelijk bereikt werd. Hieronder volgt een kwantitatieve analyse van de verschillende kenmerken die de doelgroep van Elmer kunnen typeren. REDEN VAN OPVANG De reden van opvang is in Elmer bepalend binnen het plaatsingsbeleid. Elmer voert een uitgesproken sociaal beleid, binnen een gezonde sociale mix. Ons beleid bepaalt dat we maximaal 50% van de kinderen opvangen omwille van werk, maximaal 50% omwille van opleiding en maximaal 20% om sociale redenen, zoals acute crisissituatie, draaglastvermindering, solliciteren of sociaal pedagogische redenen. Ook de groep van ouders die plots werk gevonden hebben, wordt als sociale reden gezien, omdat dit een beleid vraagt van kort op de bal spelen om deze ouders een plaats te kunnen bieden.


Net als vorig jaar, waren de groep van de werkende ouders en van de ouders in opleiding in 2013 ongeveer even groot. Beiden vertegenwoordigden een kleine 40%. 23% van de ouders kwam omwille van een sociale reden, waarvan 8% in het kader van plots werk.

GEZINSSITUATIE Net als de vorige jaren, leefde gemiddeld één vierde van de kinderen in een eenoudergezin. Per vestiging schommelde dit cijfer tussen 20 en 32%. Alleenstaande ouders worden door Kind & Gezin sinds enkele jaren als prioritaire doelgroep naar voor geschoven. In Elmer zien we door deze beleidskeuze geen grote stijging, maar eerder een dalende trend. We denken dat dit te maken heeft met het feit dat alle kinderdagverblijven zich nu expliciet richten naar eenoudergezinnen, waardoor dit effect bij Elmer minder speelt, eerder integendeel.

GEZINSINKOMEN In 2013 leefde ruim een kwart van de gezinnen enkel van een vervangingsinkomen of zonder geregeld inkomen. Deze cijfers zijn nagenoeg dezelfde als vorig jaar.


Een andere manier om naar de gezinsinkomens te kijken is de hoogte van de ouderbijdrage. De gemiddelde dagprijs schommelde tussen 4,59€ in Elmer Zuid Lokale Dienst en 9,68€ in Elmer in de Stad. 34% van de ouders in Elmer had een inkomen onder de grens die Kind & Gezin hanteert om lage inkomens te definiëren. Dit is een daling in vergelijking met vorig jaar, waarvoor we niet onmiddellijk een verklaring vinden. Toch blijft dit een hoog percentage en bereiken we nog steeds een grote groep van gezinnen uit de laagste inkomens.

WOONPLAATS


Elmer richt zich prioritair naar gezinnen die in het Brussels Gewest wonen, bij voorkeur in de nabije omgeving van de opvangvestiging. Bijna 2/3de van de gezinnen woonde in 2013 in de gemeente van de opvangplaats. Elmer Zuid, samen met de lokale dienst, liep hierbij voorop met 3/4de van de gezinnen uit de gemeente zelf, de meesten ook van de wijk Kuregem. Daarnaast woonde nog eens 1/5de van de gezinnen in een grensgemeente. Vooral Elmer West, dat op de grens ligt tussen St-Jans-Molenbeek, Brussel en Anderlecht, bereikte een groot aandeel kinderen uit deze grensgemeenten. De kinderen die van buiten Brussel komen, waren kinderen van medewerkers van Elmer of kinderen die verhuisd zijn in de loop van hun verblijf in Elmer.

ORIGINE Het gehanteerde criterium voor origine is de herkomst van de moeder. We blijven een grote diversiteit aan gezinnen bereiken, met als grootste groepen de gezinnen van Afrikaanse en Noord-Afrikaanse origine. Zoals de voorbije jaren blijft de verdeling in de vestigingen zijn eigen accenten hebben, met meer Afrikaanse gezinnen in onze vestigingen in Kuregem, een groter aandeel gezinnen van Noord-Afrikaanse origine in Schaarbeek en Molenbeek en een ruimere aanwezigheid van Belgische gezinnen in Elmer in de Stad. Deze verschillen hebben vooral te maken met de ligging van de vestigingen.


THUISTAAL Het profiel van de gezinnen voor wat betreft taalkennis Nederlands bij de ouders ziet er dit jaar weer grondig anders uit. Mogelijk heeft dit te maken met het feit dat we geen objectief criterium hanteren om deze groepen te bepalen. De cijfers zijn daarom eerder indicatief. In bijna 40% van de gezinnen sprak minstens één van de ouders grondig Nederlands. In 1/3de van de gezinnen sprak minstens één van de ouders beperkt Nederlands. In de andere gezinnen beschikte geen van beide ouders over noties in het Nederlands. In de toekomst zal dit criterium met bewijslast bevraagd worden, naar analogie met de manier van het werken in het Brussels Nederlandstalig onderwijs.

KINDEREN MET SPECIFIEKE ZORGBEHOEFTE Elmer voert een proactief beleid op vlak van de opvang van kinderen met een specifieke zorgbehoefte. De 3 erkende kinderdagverblijven (Elmer Noord, Zuid en Stad) hebben samen een structurele erkenning voor 3 inclusieplaatsen. Elmer West en de lokale dienst van Elmer Zuid vangen kinderen met specifieke zorg op individuele basis op. In de loop van 2013 hebben we 9 kinderen opgevangen in het kader van inclusie, met in totaal 599 aanwezigheden. Dit betekent een vrij sterke daling. Toch zijn onze inspanningen voor deze groep van kinderen en gezinnen niet gedaald. Veel heeft te maken met externe factoren, waar we zelf niet veel invloed op hebben.


Elk van de 9 kinderen had een eigen problematiek, een eigen gezinssituatie, met een eigen aanpak. Onze bestaande manier van aanpak werd in de loop van het jaar aangepast. We hadden ondervonden dat het belangrijk was om bij elke nieuwe vraag zo snel mogelijk een afspraak met de ouders te maken. Met sommige ouders verliep de samenwerking heel vlot, met andere ouders verliep de communicatie soms stroef. We hebben zo geleerd rekening te houden met ieders gevoeligheden. Een doorgedreven empathische houding helpt om sommige situaties beter te kunnen begrijpen. De begeleidsters ondersteunen in hun dagelijks werk is hier nog belangrijker. Verder hebben we nog een aantal kennismakingsgesprekken met nieuwe ouders gedaan waarvan één verder gegaan is naar een Franstalige kinderopvang en een ander uiteindelijk geen inclusieopvang bleek omdat het kind niet echt extra zorgen nodig had. Twee nieuwe aanmeldingen kondigden zich op het einde van het jaar nog aan; er moest met de ouders een geschikte datum vastgelegd worden voor een eerste kennismaking. Er waren contacten met externen in kader van een pro-actief opnamebeleid: een bezoek aan de Poolster in St-Agatha-Berchem in aanwezigheid van de directeur, de psycholoog en 2 maatschappelijk werkers, een bezoek bij “Zwanger in Brussel” in Molenbeek samen met de vroedvrouwen en een ontmoeting met de coördinator van de Opvoedingswinkel. Na onze positieve evaluatie over de laatste jaren van inclusieopvang en omdat we erin geloven, hebben we het aangedurfd om ons kandidaat te stellen als “Centrum voor inclusie”. Dit brengt dan weer nieuwe uitdagingen voor 2014 mee. Getuigenis Het zijn lange gesprekken met de mama van Y. Alles komt aan bod. Het begint meestal met een kleine vraag zoals mag hij komen tijdens de vakantie , omdat de school gesloten is… Wanneer ik vraag hoe het gaat, begint L. over haar angst om Y naar het speelplein te brengen , ze is bang dat hij gepest zou worden, bang dat ze hem niet accepteren zoals hij is, ze maakt zich zorgen over de toekomst en vraagt zich af of ze wel “het maximum” doet voor Y . We proberen haar oprecht gerust te stellen door te benoemen wat ze allemaal al doet voor haar kind (gebarentaal, kine, zwemmen,...), hoe gelukkig en vrolijk hij eruit ziet, zijn evoluties op alle vlakken, … De mama is dankbaar dat er naar haar wordt geluisterd, en dat ze haar aanpak telkens met ons kan afstemmen. Ze geeft toe dat ze soms angstig is voor de toekomst en vandaar dat ze nood heeft om met iemand te praten ” Tu sais, ça me rassure d’en parler, je sais mieux me concentrer sur le présent et profiter des bons moments avec Y”.


Getuigenis

De ouders van M hebben het niet gemakkelijk. Thuis hebben ze nog twee kinderen met dezelfde ziekte als M. Mama lijkt vaak afwezig en oververmoeid. Wanneer ze M komt afhalen en het rustig is, vraagt T of ze zin heeft in een kopje koffie. Mama zegt tegen T “Het doet goed om even de tijd te nemen”, samen babbelen ze over wat M graag doet en soms is het gewoon babbelen over het mooie weer. We hebben mama ondersteund om in het Nederlandstalige circuit naar een centrum te zoeken. M mag starten in september. Dan zal M meer dan 4 jaar zijn. Mama dacht dat ze voorrang kreeg in het centrum waar de broers gingen, wat niet waar bleek te zijn, met als gevolg dat ze helemaal onderaan stond op de wachtlijst in een andere instelling.

Getuigenis Via de verpleegkundige dienst van het Klein Kasteeltje kregen we een aanmelding van een kindje met een ernstig eetprobleem. Zoals de dokter en de verpleegster ons geïnformeerd hadden, was S een zeer mager kindje dat duidelijk ondergewicht had. Het kind weigerde te eten. We hebben S en zijn mama de tijd en de ruimte gegeven om te kunnen wennen bij ons. Maar heel snel bleek dat het wisselvallige eten het gevolg was van een onderliggend sociaalemotioneel probleem. S klemde zich vast aan een begeleidster en deze mocht S niet loslaten, ook niet wanneer ze met andere kinderen bezig was. S huilde heel de dag door. Wij bespraken dit in de groep en ja de begeleidsters hadden het zeer moeilijk om S te begrijpen. Samen met onze verantwoordelijke preventie hebben we de mama opnieuw uitgenodigd voor een gesprek. Uit het gesprek bleek dat S in een zeer moeilijke situatie leefde waar hij geen eigen plek had om in zijn normale basisbehoefte te voldoen. Zo was zijn nachtrust zeer afhankelijk van de medebewoners van hun wooneenheid. Dat zorgde ervoor dat het welbevinden van het kind de volgende dag steeds zeer wisselvallig was. Vanaf toen was het probleem duidelijk voor ons en hebben we binnen onze werking bekeken wat we nog konden doen om S en zijn mama te helpen: wij hebben meer opvangdagen aan de mama voorgesteld zodat S overdag meer kon rusten. De mama is er direct op ingegaan. Zij kon ook langer blijven tijdens de brengen haalmomenten. Op deze manier hebben we gewerkt aan een vertrouwelijke relatie met S en zijn mama. Het eetprobleem is erg verminderd. Sociaal- emotioneel is S ook heel sterk verbeterd.


Pedagogische werking Doelstellingen Kinderen voelen zich goed in Elmer Kinderen worden begeleid en gestimuleerd in hun ontwikkeling Kinderen worden benaderd als competente, gelijkwaardige individuen Kinderen bouwen een positief zelfbeeld op in Elmer Pedagogische stromingen Piaget – Freinet – Reggio Emilia – Loczy - Koczak Methodieken Maandelijkse werknamiddagen onder pedagogische begeleiding Introductie van de werkvormen Wanda (analyse de pratique), VideoInteractieBegeleiding (VIB) Elmer Vragenboek Aanwezigheid van een pedagogisch begeleider in elke vestiging In 2013 werd de pedagogische werking verder gezet op basis van de herstructurering tijdens het voorbije jaar. Iedere vestiging had de versterking van een pedagogisch begeleider gekregen. Samen met de vestigingsverantwoordelijke werken ze aan een verdere verdieping van de kwaliteit van de opvang. Reflecteren over de pedagogische praktijk werd in elke vestiging een hoofddoelstelling. We zien dit als een proces, waarbij elke begeleider de kans krijgt linken te leggen tussen visie en dagelijks handelen. In de werknamiddagen werd dit opgenomen door middel van het bespreken van foto’s van activiteiten, zodat pedagogisch documenteren leidde tot reflectie. Ook werd met de teams via casusbesprekingen nagedacht over bepaalde aanpakken van kinderen of ouders, al dan niet via de Wanda-methode. Bij de begeleiders in opleiding, en later ook de vaste begeleiders, werd de VIB-methode (video-interactie begeleiding) gebruikt om met hen te werken rond professionele houdingen op de werkvloer. De pedagogisch begeleiders ervaarden dit als een geschikte werkvorm, die heel waarderend werkt en die het inzicht laat komen vanuit de medewerker zelf. In het kader van regelmatige zelfevaluatie deden we aan ZIKO met behulp van filmpjes die door de pedagogisch begeleider werd gemaakt. Telkens werden deze beelden met de teams Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 13

besproken en werd het welbevinden en de betrokkenheid gezamenlijk per kind gescoord. Daaruit kon dan via de aanpakfiche afgeleid worden waar er nog actiepunten waren. Deze werden per team in de werknamiddagen opgevolgd en geëvalueerd. Ook in 2013 werkten we met ZIKO-Vo bij de peuters. Deze observatiewijze wordt ook stilaan geïntroduceerd bij de baby’s. Via de Elmer Vragen Boeken willen we alle begeleidsters meegeven welke visie er in Elmer leeft en hoe je die kan integreren in het dagelijks handelen. Dit jaar werden enkele onderdelen herschreven zodat de doelstellingen nog duidelijker naar voor kwamen. In elke vestiging werden in de loop van het jaar eigen accenten gelegd in de pedagogische werking. Hieronder geven de pedagogisch begeleiders een overzicht per vestiging.

ELMER NOORD Getuigenis van Hada, de pedagogisch begeleider van Elmer Noord Door mijn observatie van de grote leefruimte bij de peutertjes had ik ontdekt dat daar een hoekje was dat niet zo veel gebruikt werd . Ik vond dat er een ruimte ontbrak waar kinderen hun creativiteit kwijt konden. Zo ben ik samen met de begeleidsters beginnen nadenken en hebben we een crearuimte ingericht. Hier staat een schildersezel, een tafel met bakken waar verschillende materialen ingelegd kunnen worden, een kast met verf en ander knutselmateriaal. En dit hoekje wordt ook afgebakend met een hekje zodat kinderen ongestoord kunnen ontdekken en experi menteren. Dit hoekje heeft echt succes en de kinderen gaan er vaak in spelen, we zorgen er wel voor dat er een beurtrol is zodat elk kind die wil hier kan komen spelen. Als pedagogische begeleider sta ik zeer dicht bij de begeleidsters. Doordat ik regelmatig een handje toesteek en aanwezig ben komen begeleidsters gemakkelijk met hun vragen of


bedenkingen bij mij. Zo kan ik ook van dichtbij zien wat er leeft in de groepen. Tijdens de werknamiddagen hebben we ons sterk gefocust op activiteitjes met de kinderen, maar vooral met wat de kinderen bezig houdt, wat hen interesseert. Zo ontdekte Fatiha dat kinderen veel met blazen bezig waren en paste zo haar activiteit aan. Samen bliezen ze belletjes in een potje; Haleh zag tijdens de bewegingsmomenten dat kinderen graag muurtjes maakten en omver duwden en werkte daar rond met verschillende materialen. De begeleidsters stellen het op prijs dat ze geholpen worden door de pedagogisch begeleider met het aanbrengen van materialen of het versieren van het creahoekje volgens thema. Samen nadenken en reflecteren over onze activiteiten. Bij de baby s’ is de eerste verfervaring altijd de moeite : de uitdrukkingen op hun gezichtjes! Ook de reacties van de ouders: mogen ze nu al schilderen, kunnen ze dat al en nog meer van die vragen worden dikwijls gesteld. De begeleidsters zijn dan altijd heel fier dat ze onze visie en werking kunnen uitleggen.

Getuigenis over reflecteren door middel van Video-Interactie Begeleiding Als ik mijn eerste filmpje maakte was Hajat, onze nieuwe – zeer leergierige - BiO (Begeleidster in Opleiding) een beetje onder de indruk : ga je mij filmen?? Ik legde haar uit wat de bedoeling was en ze ging akkoord. Het werd een mooi filmpje en toen we samen de film bespraken, stelde ze zeer snel vast dat het haar iets deed. Ze zag hoe het kind zonder veel woorden in interactie ging met haar en haar relatie met het kind. Zij merkte zelf op dat ze zelf meer mocht spreken met het kind maar ik wees haar ook op de positieve dingen die te zien waren. Hajat vertelde me dat ze het een goede oefening vond om haar zelf nog meer te verbeteren.

ELMER ZUID In Elmer Zuid was het belangrijkste doel van de pedagogisch begeleider in 2013 het ‘waarom’ van onze dagelijkse handelingen in kaart te brengen en het in de beschrijvingen van het Elmer Vragen Boek te integreren. De begeleidsters kregen de mogelijkheid om stil Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 15

te staan bij hun manier van handelen met de kinderen om tot een bewust aanbod te komen. Dit gebeurde via de maandelijkse werknamiddagen of via individuele begeleiding. Het doel was om minstens drie onderwerpen van Elmer Vragen Boek per trimester te bespreken en de doelen ervan in kaart te brengen. Concreet werden zes onderwerpen van Elmer Vragen Boek behandeld, namelijk “samen zingen”, “motorische ontwikkeling stimuleren bij baby’s”, “eetmoment bij peuters”, “verjaardag vieren”, “afscheid nemen voor de schoolgaanden” en ten slotte “ rust en regelmaat”. Een bijkomende thema rond “vrij spel” werd uitgewerkt. Met het “samen zingen” werd intens aan taalstimulering gewerkt met het gebruik van liedjesdozen gevuld met attributen of kaartjes met foto’s of prentjes die aan de liedjes worden gelinkt. Elk kind krijgt mogelijkheid om mee te doen door het kiezen van een attribuut of kaartje. De kinderen vinden het leuk, de peuters vragen vaak naar de liedjesdoos. Het doel van het “verjaardag vieren” is dat het jarige kind extra aandacht krijgt op die dag. Hij/zij doet mee met het versieren van de ruimte of het maken van een cake. Er werd een document met foto’s voor de ouders gemaakt om hun te informeren over onze visie op het vieren van een verjaardag. Bij het aanbod van activiteiten werd aandacht besteed aan het geven van tijd en mogelijkheden aan het kind om te experimenteren, om initiatief te nemen en daarin bevestigd te worden, met als doel het welbevinden en de ontwikkeling van een positief zelfbeeld bij het kind te bevorderen. Hierbij heeft het vormingstraject rond MISC - Mediational Intervention for Sensitizing Caregivers - (zie verder bij Medewerkers) een grote bijdrage geleverd. De vorming heeft een positieve invloed gehad op de houding van de begeleidsters, zo getuigen ze zelf. Ook een mama heeft hierbij een bijdrage geleverd met activiteiten over kunsteducatie aan de kinderen te bieden. De kinderen konden experimenteren met natuurlijke materialen zoals rode bietensap en kurkuma. Tijdens de activiteit werden ze begeleid door zacht gitaarspel. Het werd een goede inspiratie voor de begeleidsters, die gelijkaardige activiteiten aan de kinderen kunnen aanbieden. Voor de 2-jaarlijkse ZIKO werden de kinderen gefilmd. De filmpjes werden bekeken met de begeleidsters en de kinderen werden gescoord op welbevinden en betrokkenheid. De acties


werden geformuleerd waar het nodig was en opgevolgd. Een belangrijke actie uit ZIKO was na te denken over het vrij spel ’s morgens en ‘s avonds. Een doordachte inrichting is een belangrijke voorwaarde voor kwalitatief pedagogisch aanbod. We kregen de gelegenheid hierrond te werken voor de nieuwe lokalen van de lokale dienst. Bij de opstart in 2012 was de peutergroep slechts heel beperkt ingericht. Er werd wel al voorbereidend werk gedaan samen met ABC (Art Basics for Children). Tijdens regelmatig overleg tussen Elmer en ABC werd op zoek gegaan naar een inrichting die diverse spelmogelijkheden kon creëren voor de peuters, waar er ruimte was voor motorisch spel maar waar kinderen zich ook individueel konden bezig houden als ze dat wilden. Daarnaast wilden we ook voldoende opbergmogelijkheden voorzien voor het speelmateriaal. Alles moest een zo natuurlijk mogelijke uitstraling hebben. Om zo’n ideeën tot uitvoering te brengen was ABC de ideale partner. Het resultaat van dit creatieve denkwerk van de mensen van ABC is geïnstalleerd in de loop van oktober 2013. De peuters hebben zeer positief gereageerd op hun nieuwe infrastructuur waar veel ruimte is voor spel en ontdekking.

ELMER WEST In Elmer West werken we volgens de seizoenen en zoeken dan naar subthema’s (bloemen, vogel, sneeuw, boerderijdieren, ei, kip, ….). De thema’s zijn dezelfde voor de baby- en peutergroepen. We kiezen de subthema’s enerzijds zo concreet mogelijk en anderzijds liefst heel dicht bij de leefwereld van de kinderen. Het kinderdagverblijf bevindt zich in Oud-Molenbeek vlak aan het kanaal. We hebben niet zo veel mogelijkheden om de natuur te ontdekken, maar het parkje even verderop is een plek die we doorheen de seizoenen ontdekken en waar we steeds met onze zakken vol schatten weerkeren. Een thema dat dus ieder seizoen terugkomt is de BOOM. Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 17

We vinden het belangrijk om materialen te ontdekken met hun mogelijkheden. Een boom heeft voor de peuters geen geheimen meer. In de bibliotheek zijn we nu op zoek gegaan naar meer ‘wetenschappelijke’ boeken om zo verder met de peuters op onderzoek te gaan en de woordenschat uit te breiden. Enkele impressies:

Herfst

Winter

Lente en zomer Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 18

En intussen zijn we volop aan het documenteren! In 2013 wilden we in Elmer West heel de dag door boekjes kunnen aanbieden. We merkten immers een grote interesse bij de kinderen tijdens het dagelijks leesmoment. Bij de peuters waren de begeleidsters bang dat veel boekjes zouden stukgaan. De pedagogisch begeleider zocht samen met de begeleiders naar niet breekbare boeken. Deze werden verzameld: boekjes van de rommelmarkt, boekjes van thuis van groot geworden kinderen, …. Bij de baby’s liep het introduceren van een continu aanbod van boekjes zeer goed, dagdagelijks worden nu ook zelfleesboekjes aangeboden. Het aanpakken van de polyvalente ruimte stond in de jaardoelen van 2013. Het is een ruimte geworden waar materiaal wordt verzameld in functie van de seizoenen en interesses van de kinderen. De ruimte werd ook geïntroduceerd bij de begeleiders om er hun werkplek van te maken. Er kwam een tafel waar het materiaal voor het 2-wekelijkse thema werd verzameld, zo hoefden ze enkel ’s morgens het materiaal mee te nemen naar hun groep. De ruimte werd door de pedagogische begeleider in orde gehouden om het zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Deze werkplek zal tijdens de kindvrije momenten nog verder uitgebouwd worden, zodat het een plek wordt van en voor de begeleidsters. Bij de peuters werd gewerkt aan het opfrissen en aan het verder structureren van de bestaande hoeken. Het toegankelijk materiaal werd meer en meer in linnen zakken opgeborgen. Dit hielp om de peuters te ondersteunen bij het zelfstandig kiezen op een veilige manier én om de begeleiders te ondersteunen om het aanbod de variëren. Bij de baby’s werd gewerkt aan het gebruik van de ruimte, die regelmatig werd aangepast aan de noden van de groep. In het kader van ZIKO hebben we bij de peuters gekozen voor het moment net na het eten. Aan de hand van de beelden van de kinderen werd vastgesteld dat er ook op die momenten voldoende spelmateriaal moet aangeboden worden. Bij de baby’s werd het fruitmoment en het eetmoment gebruikt om ZIKO-beelden te maken en te bespreken. We hebben beslist


om de inrichting van de eetplaats te veranderen zodat het eetmoment nog beter kan gebeuren volgens onze visie. Er werden stoelen en een tafel weggehaald. Video-Interactiebegeleiding werd in 2013 ook opgestart bij de vaste begeleidsters. De begeleidsters in opleiding werden al eerder met deze methode begeleid. Het werkte zeer waarderend door het samen bespreken en onderzoeken van alle interactiemomenten met het individuele kind.

ELMER IN DE STAD Getuigenis van Hayat, de pedagogisch begeleider van Elmer in de Stad In 2013 hebben wij in Elmer in de Stad vooral gewerkt rond spel en activiteiten. Via activiteitenfiches werd nagedacht over mogelijke thema’s en geschikte materialen. De activiteiten werden tijdens een werknamiddag samen met het team voorbereid. Dit heeft gezorgd dat de begeleidsters veel meer gaan reflecteren over het doel van de activiteiten. We wilden immers voorkomen dat de activiteiten vooral resultaatgericht zouden zijn. Tijdens onze maandelijkse overlegmomenten reflecteerden wij over ons pedagogische handelen. Dit gebeurde via foto’s van activiteiten. Dit jaar heb ik via mijn opleiding (Pedagogie van het Jonge Kind) vooral gewerkt rond documenteren: het uithangen van foto’s in de personeelsruimte voor de begeleidsters en in de gang voor de ouders. We hebben heel positieve reacties ontvangen. Ouders krijgen een beeld van wat zich afspeelt in de leefgroep en de begeleidsters hebben de mogelijkheden om te reflecteren over hun eigen activiteit. Door regelmatig een handje toe te teken in de leefgroep kan ik de begeleidsters beter ondersteunen, in verband met hun eigen pedagogische handelen. Ik sta dan zeer dicht bij de begeleidsters. Ze kunnen gemakkelijk vragen stellen en hun bedenkingen geven. Er kwam ook vragen rond meer bewegen. Zo gingen wij samen bekijken hoe en welke activiteiten we kunnen organiseren om de kinderen te laten bewegen. Buurtsport kwam elke 2 weken om bewegingsspel te geven. Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 20

Wij gingen zelf met de kinderen ook meer bewegen, in de tuin of in het park. Zo zijn we ook gestart met onze eerste analyse van de praktijk (Wanda – analyse de pratique) : vooral deze thema’s kwamen naar boven : wat doen wij bij moeilijk gedrag, zindelijk worden dat niet zo vlot loopt, hoe het slaapmoment organiseren? Ook dit jaar hebben wij rond ZIKO gewerkt. In onze vestiging verliep het vrij spel niet altijd optimaal, kinderen liepen rond en er werd niet echt met de kinderen gespeeld , ook het aanbod van speelgoed verliep niet zo goed. Tijdens de werknamiddag werd samen gezocht naar de beste manier om kinderen te begeleiden tijdens het vrije spel, om “dode momenten” te voorkomen. Dit hebben wij opgelost door gepaste materialen aan te bieden en de ruimte anders te verdelen. We hebben ontdekt dat daardoor minder conflicten ontstonden tussen de kinderen en ze fijn bezig waren terwijl de begeleidster aan het verluieren was. Tijdens de contactdagen ontvangen de begeleidsters de ouders voor een individueel gesprek over hun kind. Dit wordt via een ZIKO-Vo document voorbereid. De begeleidsters hadden nog ondersteuning nodig bij het invullen van dit document, maar het gesprek met de ouders verliep meestal heel vlot. Zo kwamen er ook vragen van de ouders naar boven: rond meertaligheid, rond zindelijkheid. Dit heeft ervoor gezorgd dat we de ouders rond hun opvoedingsvragen beter hebben kunnen ondersteunen.


Ouderwerking Doelstellingen Elmer als opvang met een lage drempel, ten dienste van de ouder Elmer in open communicatie met de ouder Elmer in een vertrouwensrelatie met de ouder om het kind beter te kunnen begeleiden Elmer als ondersteuner van de ouder in zijn rol als opvoeder Methodieken Intake- en wenprocedure Breng- en haalcontacten Formele oudergesprekken Groepsactiviteiten Elmer vindt het belangrijk dat de ouders zich gesteund voelen in hun opvoeding door naar Elmer te komen. De opvang zelf betekent vaak een sterke steun voor ouders. Daarnaast zijn de contacten en gesprekken met begeleiders, verantwoordelijke en andere ouders vaak een belangrijke ondersteuning. We zijn in 2013 verder gegaan met de organisatie van contactdagen met de ouders. Dit gebeurde op basis van observaties die gedocumenteerd werden in het ZIKO-Vo instrument. Iedere 6 maanden organiseerden alle peutergroepen deze oudercontacten. Ouders gaven aan deze gesprekken erg te waarderen en blij te zijn dat de begeleiders hun kind zo goed kenden. Naar de toekomst toe zal dit ook geïntroduceerd worden bij de babygroepen. Getuigenis over ZIKO-Vo De meeste reacties van de ouders na hun oudermoment waren : amai jullie kennen mijn kind goed!!! Ik ben fier op mijn kind! Thuis reageert hij ook zo of zo ken ik mijn kind. En de meeste bijkomende vragen waren hoe is mijn kind met andere kinderen , of hoe gedraagt hij zich? Voor de begeleidsters die voor de eerste keer de ZIKO-Vo gebruikten hebben we samen eerst zo ’n mannetje ingevuld en het gesprek voorbereid. Sommige begeleidsters kenden hun kind goed maar konden het niet zo goed verwoorden. De begeleidsters voelden zich zeer ondersteund daardoor.


De onthaalruimte van het kinderdagverblijf is een fijne ontmoetingsplek voor ouders. Ook de groepsactiviteiten bieden de ouders de kans om elkaar te ontmoeten en beter kennis te maken. Als het ijs tussen ouders gebroken is, kunnen er leuke contacten tot stand komen. Zo zijn er ouders die elkaar in de opvang leren kennen en met elkaar afspreken om buiten de opvanguren een activiteit samen te doen met de kinderen, naar de speel-o-theek of Baboes bezoeken. Ontmoeting is daarom een belangrijke doelstelling voor elke ouderactiviteit. Hieronder volgt een overzicht van de groepsactiviteiten per vestiging:

ELMER N OORD

Datum 12/02/2013

Wie B+P

Thema Carnavalsfeest

Opkomst 25 ouders

05/03/2013

B+P

Oudercafé: Grenzen stellen

10 ouders

28/03/2013

B

Ontbijt

6 ouders

04/04/2013

P

Ontbijt

9 ouders

26/04/2013

B+P

Oudercafé: Zindelijkheid

5 ouders

15/05/2013

B+P

Wandeling

8 ouders

28/05/2013

B+P

Oudercafé: Gezonde voeding

10 ouders

30/08/2013

P

Afscheidsfeest schoolgaanders

5 ouders

17/09/2013

B

Kennismaking en ontmoeting

9 ouders

09/10/2013

B+P

Oudercafé: Slaapmoeilijkheden

1 ouder

06/11/2013

P

Kennismaking en ontmoeting

10 ouders

13/11/2013

B+P

Herfstwandeling

5 ouders

Voor het tweede keer hebben we onze infonamiddag vervangen door een kennismakingsnamiddag, ouders stelden zich aan elkaar voor. De werking werd ook voorgesteld met behulp van foto’s. De sfeer was open. Vanuit ouders kregen we interessante input. Uitslag en acties van de ouderbevraging werden besproken op een ontbijt. Het was een echt interactief moment. Zo hebben we meer info kunnen geven over bepaalde thema’s Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 23

zoals slapen bij de peuters, … We kregen een betere beeld over de verwachtingen van de verschillende ouders. Sommige ouders ervaren moeilijkheden om hun kind in te schrijven in een Nederlandstalige school. Vanuit Elmer helpen we hen door ze te overtuigen om meerdere keuzes aan te duiden en zich eventueel te verplaatsen naar scholen in andere gemeentes waar wel plaats was. Zo konden ze hun kansen vergroten.

ELMER Z UID EN LOKALE DIENST

Datum 17/012013

Wie B+P (Z)

Thema Ontbijt voor het nieuwe jaar

Opkomst 6 ouders

18/01/2013

B+P (LD)

Ontbijt voor het nieuwe jaar

5 ouders

01/2013

Z + LD

Aanmelden voor de kleuterschool

5 ouders

14/02/2013

Z + LD

Carnaval

23 ouders

28/03/2013

B (LD)

Knutselactiviteit

1 ouder

04/04/2013

B (Z)

Ontbijt

6 ouders

03/05/2013

Z + LD

Speel-o-theek Walala

4 ouders

23/05/2013

Z + LD

Bezoek aan Baboes

4 ouders

31/05/2013

Z + LD

Uitstap naar kinderboerderij ‘t Neerhof

15 ouders

11/06/2013

Z + LD

Oudercafé : Grenzen stellen

afgelast

25/06/2013

B (Z + LD)

Kruiden planten

4 ouders

07-08/2013

P (Z)

Contactdagen

17 ouders

23/08/2013

Z + LD

Tropical Bar

36 ouders

03/10/2013

B+P (LD)

Welkomstkadertje knutselen

3 ouders

08/10/2013

B+P (LD)

Focusgroep ouders ism VBJK

10 ouders

11/2013

P (Z)

Voorleesweek

5 ouders

27/11/2013

B+P (Z)

Info over schoolinschrijvingen

4 ouders

13/12/2013

B+P (LD)

Openingsfeest gebouw lokale dienst

Veel ouders


Dit jaar trokken we met de ouders en kinderen van Elmer Zuid niet naar het Maximiliaanpark, maar namen we de bus richting Neerhof, een jeugd- en gezinsboerderij van de V.G.C. dat erg makkelijk te bereiken is vanuit Elmer Zuid. Het kader van het Neerhof is erg authentiek: historische vierkanthoeve, mesthoop op de koer, stallen en een grote schuur. Er valt heel wat te ontdekken. De medewerkers van het Neerhof zijn enthousiaste vertellers waardoor we veel te weten kwamen over de boerderijdieren. We kregen de

kans om een geit te melken en geitenmelk te proeven. Achteraf zijn er nog een aantal ouders teruggekeerd naar het Neerhof, een bewijs dat deze activiteit het pad naar de boerderij geëffend heeft . Getuigenis over de ouderactiviteit “Welkomstkadertjes maken” Ter voorbereiding van het openingsfeest van de lokale dienst van Elmer Zuid wilden we in het onthaal welkomstkadertjes hangen, zoals die we reeds hadden in het onthaal van Elmer Zuid. We organiseerden 2 knutselvoor middagen voor de ouders. Deze hebben echt goed hun best gedaan om een mooie presentatie van hun land van herkomst te maken. Twee mama’s konden zich zeer moeilijk uitdrukken omdat ze enkel hun moedertaal spraken. De ene heeft de andere geholpen met knippen want ze kon zelf niet goed een schaar hanteren. De mama’s gaven elkaar advies over hoe ze prentjes best zouden plakken. We kregen een mooie reactie van een


mama die zei dat ze echt naar de activiteit had uitgekeken. en heeft afgeteld tot vandaag. Ze was superblij dat ze iets kon maken over haar land. Nu hangen de kadertjes in het onthaal van de lokale dienst.

Fragment uit de Nieuwsbrief van Elmer over het openingsfeest van Elmer Zuid Lokale Dienst We kunnen met een goed gevoel terugblikken op het openingsfeest van onze nieuwe vestiging Elmer Zuid Lokale Dienst. Er waren veel mensen aanwezig, zowel partners als ouders. De sfeer zat goed en de hapjes en drankjes waren een succes. Complimenten en dankbetuigingen kregen we van de Minister Brigitte Grouwels bevoegd voor Welzijn, Gezondheid en Gezin in Brussel. Er was ook een toespraak van Filip Winderickx, afdelingshoofd Kinderopvang van Kind & Gezin, en van onze coördinator Anne Lambrechts. De kunst-educatieve workshop in samenwerking met Dreamlab was een succes. Veel babies hebben meegedaan met hun ouders aan een atelier met verven op basis van groenten en fruit. Het peuteratelier met ABC is heel goed verlopen. Peuters en kleuters, ouders en ook de collega's waren samengekomen om naar de Kamishibai te luisteren en te kijken op het podium. Ze hebben ook genoten van de lichtbak. In het bureau was een schminkstand opgesteld en een atelier met zoutdeeg. Hier hebben ook de ouders mee gedaan. Deze geslaagde avond was alleen maar mogelijk door de inzet van het GANSE Elmer team, waarvoor dank aan iedereen!

ELMER WEST

Datum 25/01/2013

Wie B+P

Thema Nieuwjaarsreceptie

Opkomst 25 ouders Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 26

22/02/2013

B+P

Oudercafé: Grenzen stellen

11 ouders

22/03/2013

P

Peutermassage

8 ouders

29/03/2013

B

Babymassage

6 ouders

19/04/2013

B+P

Oudercafé: Gezonde voeding

12 ouders

02/05/2013

B+P

Bezoek aan kinderboerderij Maximiliaan

29/05/2013

P

Theater Huis van Culturen

Annulatie owv slecht weer 6 ouders

28/06/2013

B+P

Barbeque

38 ouders

27/09/2013

B+P

Oudercafé: Meertaligheid

8 ouders

11/2013

B+P

Voorleesweek

5 ouders

22/11/2013

P

Oudercafé: Naar de kleuterschool

8 ouders

27/11/2013

B+P

Muziek op schoot - bibliotheek

7 ouders

Om de ouders beter te kunnen ondersteunen in de opvoeding van hun kinderen, hebben we onze ouderactiviteiten verrijkt met het organiseren van een aantal pedagogische, educatieve ouderactiviteiten. In samenwerking met Solidariteit voor het Gezin hebben we een aantal oudercafé ’s georganiseerd waaronder ‘Grenzen stellen’, ‘Gezonde voeding’ , ‘Meertaligheid’ en ‘Naar de kleuterschool’. Er was een mooie interactie tussen de verschillende actoren: externe begeleider, ouders en begeleidsters van Elmer. We merkten dat er nood was aan dit soort van activiteiten en de vraag om nog meer oudercafé ‘s te organiseren bleef niet uit. Dus deze oudercafé ‘s worden voortgezet in 2014. Zoals we reeds zeiden is de onthaalruimte een fijne ontmoetingsplek voor ouders. Elmer West heeft hierrond een project uitgewerkt in 2013. Project Onthaal In Elmer west hebben we een ruim onthaal waar elke wand een functie heeft: berichten voor ouders, foto’s van de kinderen over de activiteiten, info over partners uit de buurt , … Toch hadden we het gevoel dat we die grote ruimte beter konden benutten. Met de collega’s hadden we als doel om iets te maken waar de diversiteit van onze gezinnen zichtbaarder zou zijn. We wilden iets dat meteen zou opvallen bij het binnenkomen.


In samenwerking met atelier ABC hebben we een concept bedacht: we zouden een grote plaat hangen die ook de functie zou vervullen van “paravant” tussen de verzorgingstafels en de voordeur. Op dit tussenschot hebben we het logo van de kinderopvang aangebracht. Op elke cirkel schreven we “welkom” in de taal van de nieuwe ouder, met ernaast de naam van het land en eventueel een kleine vlag. Het is de bedoeling om met elke nieuwe ouder naar de wand te kijken en te bevragen of er “een welkom” staat in zijn taal en eventueel de nieuwe taal toe te voegen. Het zal een hulpmiddel zijn om de etnische diversiteit te bespreken met de gezinnen. Voor de externe bezoekers (stagiairs, scholen,...) is het ook interessant om te weten hoe divers we zijn. Het resultaat is erg mooi. Het geeft sfeer in het onthaal. De reacties van ouders zijn positief, ze zijn aangenaam verrast dat we daar zoveel aandacht aan besteden. Het is de bedoeling dat het evolueert naarmate dat er ouders weggaan en anderen komen. Verder hebben we ruimte gecreëerd voor belangrijke info aan de ouders, voor buurtinfo, voor een familiemuur en voor foto’s van kinderen die Elmer verlaten hebben. We zijn fier op het resultaat!


ELMER IN DE S TAD

Datum 11/01/2013

Wie B+P

Thema Nieuwjaarsreceptie

Opkomst 18 ouders

11/02/2013

B

Ontbijt

6 ouders

18/02/2012

P

Ontbijt

12 ouders

07/03/2013

B+P

Oudercafé over peuterpuberteit

9 ouders

25/04/2013

B+P

Vaderontbijt ikv vaderweek

4 ouders

14/05/2013

B+P

Oudercafé over slaapmoeilijkheden

10 ouders

17/05/2013

B+P

Bezoek aan opvoedingswinkel + biomarkt

5 ouders

21/05/2013

P

3 ouders

31/08/2013

P

Bezoek aan het museum voor Natuurwetenschappen Zomerfeest en afscheid schoolgaanders

23 ouders

03/10/2013

B+P

Oudercafé : Grenzen stellen

5 ouders

07/10/2013

B

Ontbijt en ontmoeting

8 ouders

14/10/2013

P

Ontbijt en ontmoeting

13 ouders

22/10/2013

B+P

Focusgroep ouders i.s.m. VBJK

9 ouders

26/10/2013

B+P

Oudercafé : Naar de kleuterschool

8 ouders

Getuigenis i.v.m. oudercafés Ons succes verhaal qua ouderactiviteiten waren de oudercafés: in 2013 hebben we er 4 georganiseerd. De doelstelling was om ouders elkaar te laten ontmoeten, de kans te geven over hun opvoeding te praten en van elkaar te kunnen leren of tips te geven. Ik moet zeggen dat dat ook vrij goed lukt : de ouders hebben iets gemeenschappelijks, namelijk een kind in de opvang en dat is een ijsbreker op zich. Een hele mooie uitwisseling ontstond tussen een Marokkaanse en Belgische mama na een oudercafé over slaapmoeilijkheden. De Belgische mama gaf tips aan de Marokkaanse mama over meer structuur, duidelijkheid en een ritueel. De Marokkaanse mama stond er voor open en heeft de tips opgevolgd en ze spreken nu ook wel eens af om bij Baboes te gaan spelen. Een Afrikaanse mama heeft via een oudercafé andere diensten van Solidariteit voor het Gezin ontdekt. Ze heeft nog een dochter in het lager onderwijs die te maken had met pesten. Solidariteit voor het Gezin heeft haar verder kunnen begeleiden samen met de school en het CLB.


We houden ons niet altijd strikt aan de thema’s: de ouders geven aan welke richting we opgaan naar gelang de reacties of wat er leeft op dat moment. Het is zeker geen infomoment maar een uitwisseling van ervaringen en casussen die besproken worden.

Elmer in de Stad heeft deelgenomen aan het VGC-project rond opvoedingsondersteuning in de kinderopvang. In het kader van dit project werd een focusgroep georganiseerd met een groep ouders en de projectbegeleiders van V.B.J.K.. De bedoeling van deze focusgroep was om een zicht te krijgen op wat ouders denken en voelen in de opvang. Dit gebeurde in de afwezigheid van medewerkers van Elmer, zodat de ouders vrijer zouden zijn om te spreken. Algemeen is het de bedoeling van het project om via participatie de ouderwerking te verdiepen. Getuigenis i.v.m. participatie Na de krokusvakantie vertrok S naar school, na 2 jaar en 2 maanden opvang bij ons in Elmer in de Stad. Aan de ouders werd tijdens een overgangsgesprek naar school meegedeeld dat S in de school vakanties altijd welkom was in de opvang. De ouders vonden het een geweldig idee en stuurden 2 weken voor paasvakantie een email met de vraag of S kon komen in de paasvakantie. Ik schreef hem terug in op de registratielijst en communiceerde aan de begeleidsters dat S zou terugkomen, zijn aandachtsmap legde ik terug in de leefgroep. Dit was de gang van zaken en ik dacht verder nergens meer aan. S. kwam zijn eerste dag terug naar Elmer. ‘s Avonds wanneer de moeder hem kwam halen sprong ze binnen in mijn bureau. Met de vraag of ik even tijd had voor haar. Ze vertelde mij dat zij en S. vanmorgen een niet aangename ervaring hadden beleefd bij hun aankomst. S. had geen kastje met naam en foto in het onthaal en ook niet meer in de leefgroep, ze misten duidelijk het welkomgevoel en de gereserveerde plaats voor zijn persoonlijke spullen. Ze vertelde mij dat ze zich in die 2 jaar altijd gehoord, ondersteund en welkom had gevoeld en dat het nu duidelijk niet het geval was. Ze vond het belangrijk om dit te melden voor onze werking en opvang van buitenschoolse. Ze gaf als suggestie om de kinderen die terugkomen ook effectief een kastje met foto in het onthaal klaar te maken zodat ouder en kind het welkomgevoel daadwerkelijk ervaren. Ik heb de mama hartelijk bedankt voor haar betrokkenheid en participatie, ze zei mij dat ze dat kon doen omdat er een open communicatie cultuur heerst in Elmer en dat ze altijd het gevoel heeft gehad dat we een luisterend oor hebben voor de suggesties van ouders. Ik heb haar ook heel eerlijk gezegd dat ik daar nooit stil bij had gestaan, dat we een procedure hebben bij nieuw ingeschreven kinderen maar niet voor buitenschoolse. Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 30

Vanaf dat moment houden wij in onze werking meer rekening met de jongste kleuters. Zodra ik een telefoon of email ontvang met de vraag naar buitenschoolse opvang, hang ik al direct de foto op een kastje in het onthaal. We hebben voor de leefgroepen bij de peuters extra manden aangekocht die speciaal worden gebruikt tijdens de schoolvakanties voor de persoonlijke spullen van de kleuters. En effectief, ook de andere ouders waren bij terugkomst aangenaam verrast als ze een kastje en foto in het onthaal terugvonden. Wij hebben daar hele mooie en positieve reacties op gehad. We hebben omwille van het slechte weer onze uitstap naar de kinderboerderij moeten annuleren. Waarop een mama het initiatief nam en zei dat er in het Museum voor Natuurwetenschapen een toffe tentoonstelling was voor jonge kinderen met een geluid- en voelparcours. We zijn dan ook met een aantal ouders naar daar gegaan en het was inderdaad aangepast voor onze kinderen. Dit is ook een vorm van ouderparticipatie!

Wijkwerking, netwerkvorming en samenwerkingsverbanden LOKAAL NIVEAU Op lokaal niveau is Elmer steeds op zoek naar mogelijke samenwerking met partners uit de buurt. Dit is uiteraard afhankelijk van de aanwezigheid van dergelijke partners in de omgeving.

Elmer Noord Elmer Noord werkt reeds jaren samen met het A.B.C.-atelier (Art Basics for Children). Elke 2 weken gingen ook in 2013 de oudste peuters zich creatief uitleven in de ruimtes van ABC. Daarnaast werd weer samengewerkt met Buurtsport Brussel. Op 2-wekelijkse basis kwamen begeleiders van deze organisatie naar Elmer om motorische activiteiten te doen met de peuters. Met Hopon, een deelwerking van Solidariteit voor het Gezin, werd samengewerkt rond ouders die het moeilijk hadden. Hun permanentie op woensdag in Ganshoren werd bekend gemaakt. De kinderen van kleuterschool de Buurt en van Sint-Lucas kwamen dit jaar weer op bezoek naar onze leefgroepen. Elmer Noord nam deel aan het overleg van de Brede School rondom deze school. Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 31

Verder deden we vooral aan bekendmaking van activiteiten van de Brede School, van het buurtcentrum Soleil de Nord en van A.B.C..

Elmer Zuid Sinds februari 2013 werden er elke twee weken rugoefeningen georganiseerd voor de begeleidsters. Deze oefeningen werden begeleid door Kamal, een medewerker van Buurtsport en duurden een half uur. Wat aarzelend van start is gegaan, was uitgegroeid tot een aangenaam, inspannend moment onder de begeleidsters. Er werd goed gewerkt en heel wat gelachen, goed voor de teamspirit dus! In de andere vestigingen van Elmer werden reeds oudercafés georganiseerd met Hopon van Solidariteit voor het Gezin, maar deze oudercafés vonden nog niet plaats in Elmer Zuid. In het voorbije jaar werden er 3 bijeenkomsten gepland voor 2014. Veel van de peuters van Elmer Zuid starten hun schoolcarrière in de Voorzienigheidsschool, net achter Elmer. Enkele ouders die reeds kleuters in deze school hebben, hebben via de kinderopvang andere ouders geïnformeerd over de school en hen aangemoedigd om samen in te schrijven. Hierdoor zijn een aantal ouders over de streep gehaald en zullen een achttal peuters in de Voorzienigheidsschool naar de onthaalklas gaan. Er is een ontmoeting geweest met de zorgleerkracht en de kleuterjuf van de Voorzienigheidsschool in het kader van de opvolging van een kindje dat in onze opvang kwam. Voor de begeleidster van Elmer Zuid die tijdens deze ontmoeting aanwezig was, was dit een echte opsteker. De juffen waren vol lof over de Elmertjes die in de onthaalklas zaten, gezien hun zelfstandigheid en hun taalvaardigheid. Ze merkten ook dat de kinderen gewoon waren aan een dagstructuur. In mei en juni hebben de kinderen van Elmer wekelijks een uurtje gebruik kunnen maken van de turnzaal van de Voorzienigheidsschool. Jammer genoeg is de zaal zelden vrij, waardoor we er niet systematisch naartoe kunnen. Toch is dit voor kinderen en begeleidsters een meerwaarde, gezien het beschikbare materiaal en de infrastructuur. De zaal is ook erg gemakkelijk toegankelijk voor Elmer. Samenlevingsopbouw startte samen met C.I.R.E. (Coordination et Initiatives pour et avec Réfugiés et Etrangers) een spaar- en aankoopgroep in Kuregem. Deze groep bracht solidaire gezinnen met een beperkt inkomen die een woning willen kopen samen en bood


de deelnemers de kans om te sparen voor de eerste kosten van de aankoop van een woning. Geïnteresseerde ouders en medewerkers van Elmer Zuid werden uitgenodigd voor een kennismaking bij Samenlevingsopbouw en uiteindelijk is één medewerkster gestart met sparen. Ze zal in de loop van 2015 een woning kunnen kopen.

Elmer West Om onze buurtwerking te stimuleren, hebben we een ouderactiviteit georganiseerd in samenwerking met de bibliotheek van Molenbeek: Muziek op school en in de Bib. We zijn ook naar toneel geweest in het Huis van Cultuur.

Uitstap naar het theater: Een voorstelling voor kinderen vanaf 18m De ouders en kinderen van Elmer West zijn naar het Huis van Culturen gegaan voor een toneelvoorstelling. Het verhaal speelde zich af in een tuin in de lente. De acteurs ontdekten de mogelijkheden van de tuin en ze ontmoetten elkaar. De bomen afgebeeld op de foto’s bestonden uit wollen buizen die tijdens het stuk voor van alles dienden. In het gras waren er verschillende zakjes waar we bolletjes wol vonden. Zowel ouders, kinderen als begeleiding waren onder de indruk van het stuk. Daarna hebben 2 collega’s een workshop gevolgd. Daar hebben we kennis gemaakt met een koffer die geïnspireerd was op het toneelstuk. Verven met pigmenten en eigeel, een bos bouwen met kussens, lakens en wol, liedjes zingen en bewegen, aquarelstenen, vetkrijtjes. Die koffer kregen we te leen!

Elmer in de Stad De begeleiders van Buurtsport zijn elke 2 weken peutergymnastiek komen geven. Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 33

Met de kleuterschool van Sint-Joris waren contacten om de overgang van de kinderopvang naar de school te helpen verkleinen. Verder werden contacten gelegd met organisaties in de buurt, waarmee een samenwerking in de toekomst mogelijk zou kunnen zijn.

REGIO BRUSSEL Elmer West en Elmer in de Stad maakten deel uit van het samenwerkingsverband CKO2 in Brussel. In 2013 werd de begeleiding van de CKO2-werking opgenomen binnen de opdracht van de nieuw opgerichte vzw “Samenwerken aan kinderopvang Brussel”, waar Elmer een bestuursfunctie heeft opgenomen. Er werd intensief gewerkt aan het experiment rond centrale toewijzing van opvangplaatsen. Naar het einde van het jaar toe kwamen we tot de conclusie dat centraal toewijzen van plaatsen niet compatibel was met het centraal registratiesysteem, dat in ontwikkeling is voor Brussel. Uit het experiment werden een aantal belangrijke conclusies meegenomen voor het nieuwe systeem. Cruciaal daarbij was de afspraak dat alle voorzieningen samen één moment van toewijzing van hun plaatsen moeten afspreken, 7 maanden voor de gewenste eerste opvangdag. 2 vestigingen werden in 2013 begeleid door een taalondersteuner van V.G.C. in het kader van het project “Groeien in taal”. In Elmer Zuid is het peuterteam aan de slag gegaan met kamishibai, het materiaal werd aangeboden door het project Groeien in Taal. De kamishibai had veel succes bij de kinderen. Er werd ook extra aandacht geschonken aan taalstimulerende technieken. Zo kregen de begeleidsters tips om het voorlezen en vertellen te verrijken. Elke begeleidster werd gefilmd tijdens een taalstimulerende activiteit. Daarna werd dit individueel besproken volgens de methodiek van Video Interactiebegeleiding. De taalondersteuner had de filmpjes gemonteerd. Dit gaf een heel verrassend en mooi resultaat. Ook in Elmer in de Stad liep een gelijkaardige begeleiding. Elmer in de Stad en de lokale dienst van Elmer Zuid stapten in het project “Kinderopvang en ouders: partners in opvoeding” van V.B.J.K. met de steun van V.G.C.. Elmer Noord engageerde zich voor het project “Gezonde voeding en beweging” van VIGEZ, ook ondersteund door V.G.C.. Voor beide projecten werd ook deelgenomen aan de respectievelijke stuurgroepen. Elmer nam als voorzitter deel aan de Adviesraad Gezin en was lid van het Lokaal Overleg Kinderopvang georganiseerd door de V.G.C. . Deze beide overlegplatformen kwamen in 2013 echter nauwelijks samen, hetgeen we erg betreuren, gezien de vele ontwikkelingen in de sector en de bijzondere plaats die Brussel steeds bekleedt.


Als voorzitter van de Adviesraad Gezin nam de coördinator deel aan de reflectiegroep Stedelijk beleid, dat nauw betrokken was bij de inhoudelijke opbouw van het nieuwe Stedenfonds. Elmer nam het voorzitterschap van de vzw Opvoeden in Brussel verder op. Doel was om de organisatie een stevige basisstructuur te bezorgen en de raad van bestuur verder uit te breiden. Wanneer deze doelen bereikt zijn, zal de fakkel doorgegeven worden. Tenslotte was Elmer betrokken bij de opstart van het project “Kleuterschool in diversiteit” van vzw EVA. Eind 2013 kregen we van het Federaal Impulsfonds voor Migranten het bericht dat een projectleider kon aangeworven worden om het project vorm te geven.

BOVENLOKAAL Elmer bleef ook in 2013 betrokken bij een internationaal project Toddler, met als Belgische partner de Artevelde Hogeschool. Het onderzoek richtte zich op de peuters in de kinderopvang en de jongste kleuters op school. Thema’s waren welbevinden van de kinderen, betrokkenheid van de ouders, meertaligheid, … Dit project resulteerde in 2013 in een internationale studiedag over deze thema’s, waarbij Elmer bezocht werd als good practice. Binnen de pluralistische werkgeversorganisatie P.P.J. was Elmer in 2013 actief lid van de Stuurgroep Kinderopvang. We namen ook deel aan het D.O.K., Denkgroep Occasionele Kinderopvang, het netwerk van de buurt- en nabijheidsdiensten in de kinderopvang in Vlaanderen.


2. Omkadering MEDEWERKERS Elmer is een middelgrote organisatie. Centraal staan de pedagogische eenheden in de vier vestigingen. Hier vormen de vestigingsverantwoordelijken, de begeleiders, de begeleiders in (voor)-opleiding en de logistiek medewerkers de basis van de werking. Deze worden individueel en in groep ondersteund en begeleid door de pedagogisch begeleiders en de pedagogisch coördinator. De ondersteunende diensten, zoals personeelsdienst, preventie, administratie en logistiek zorgen ervoor dat de kernactiviteiten van Elmer optimaal kunnen verlopen. Op 31 december 2013 telde vzw Elmer 71 personeelsleden (60,10 voltijds equivalenten). Dit is een daling in vergelijking met vorig jaar, toe te schrijven aan minder vervangingen en dus een hogere activiteitsgraad. Onderstaand schema geeft bijkomende informatie over de medewerkers: Arbeidsregime Beroepscategorie Woonplaats Contract Activiteitsgraad

35,2% voltijds (daling) 88,7% bedienden 74,6% in Brussels Hoofdstedelijk Gewest 76,06% onbepaalde duur (stijging) 92,20 % actief (stijging)

64,8% deeltijds (stijging) 11,3% arbeiders 25,4% buiten Brussels Hoofdstedelijk Gewest 24,94% bepaalde duur of vervanging (daling) 7,80% non-actief (daling)

Woonplaats In 2013 woonde ongeveer 75% van onze medewerkers in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De instroom van nieuwe medewerkers kwam opnieuw vooral van mensen uit Brussel. De betrokkenheid van deze mensen op de Brusselse gezinnen is vaak groot. Daarin verschilt Elmer van de meeste andere kinderdagverblijven in Brussel.


Diversiteit Elmer streeft er steeds naar gemengde teams samen te stellen om op die manier de drempel naar een grote diversiteit aan ouders en kinderen zo laag mogelijk te houden. Op 31 december 2013 werkten in Elmer medewerkers afkomstig uit 17 verschillende landen: België, Italië, Hongarije, Albanië, Oekraïne, Turkije, Filipijnen, Iran, Marokko, Nigeria, Angola, Congo, Ghana, Kenia, Republiek Guinee, Rwanda en Ivoorkust. Dit betekende een nog grotere diversiteit dan in 2012, wat door de medewerkers wordt gewaardeerd en als ontzettend boeiend en verrijkend wordt ervaren. Leeftijden van de medewerkers

Uit bovenstaande leeftijdsgrafiek blijkt dat de medewerkersploeg van Elmer een heel verspreide curve kent, met de grootste vertegenwoordiging tussen 35 en 50 jaar. Dit is ten opzichte van het vorige jaar al een verschuiving naar rechts van de curve. Leeftijden van de medewerkers zijn heel belangrijk voor een organisatie. De lonen én het aantal vakantiedagen zijn er immers sterk mee verbonden. Hoewel de gemiddelde leeftijd lager dan 45 jaar lag, wordt nu al duidelijk dat we met het opschuiven van deze gemiddelde leeftijd een steeds hoger wordende druk zullen ervaren op deze 2 elementen.


Wervingsreserve In 2013 zorgden de hoge loonkosten er opnieuw voor dat langdurig afwezige medewerkers in principe pas na de maand gewaarborgd loon konden worden vervangen. Zoals in de voorbije jaren leidde dit tot een hogere werkdruk in de leefgroepen. Bij het vervangen van de zieke collega’s moet elke nieuwe medewerker eerst ingewerkt worden. Dit proces vraagt veel tijd en energie van de pedagogisch begeleiders en de mentoren. Ook van de begeleidsters vraagt dit geduld omdat de werkdruk voor hen niet onmiddellijk verlaagt. In 2013 werkten we daarom bewust zoveel mogelijk met dezelfde personen wanneer vervangingen nodig waren. Deze habitués kenden de werking en konden dus bij elke vervanging meteen meedraaien in de leefgroep. Wanneer de mogelijkheid er was om met hen te werken, werd de werkdruk onmiddellijk significant verlaagd voor de begeleidsters zodat alle aandacht weer kon gaan naar een optimale kwaliteit van de opvang.

VORMING EN OPLEIDING In Elmer is opleiding en permanente vorming steeds aanwezig. Op alle niveaus wordt van de medewerkers verwacht open te staan voor nieuwe ideeën om op die manier de werking voortdurend aan te passen en te verbeteren. Dit zorgt ervoor dat de organisatie dynamisch blijft en verder evolueert. Deze lerende houding is dan ook een kerncompetentie voor Elmer. Opleidingsnoden worden systematisch bevraagd, o.a. via de functionerings- en de evaluatiegesprekken, om het aanbod hierop te kunnen afstemmen. Daarnaast stelt Elmer zich ook beleidsmatig inhoudelijke doelstellingen, die ondersteund worden door het collectieve opleidingsaanbod.

Collectief opleidingsaanbod Elmer organiseert steeds een collectief opleidingsaanbod voor alle medewerkers, in het kader van de beleidsopties die we binnen Elmer willen nemen. In het voorjaar en in het najaar wordt steeds één opleidingsdag georganiseerd, één rond preventie, de andere rond de inhoudelijke werking.


Ook in 2013 vond onze jaarlijkse opleidingsdag rond preventie in april plaats in het jeugdcentrum Aximax van VGC. We konden weer rekenen op ondersteuningssubsidies van deze laatste om een kwalitatieve opleidingsdag te organiseren. Zoals elk jaar gaven enkele lesgevers van Rescue de verplichte “basisopleiding levensreddend handelen”. Voor sommige medewerkers was dit de eerste keer, voor anderen was het vooral een opfrissing. Het toepassen van reanimatie voor baby's en kinderen volgens de richtlijnen in voege sinds maart 2013 was voor iedereen nieuw. Naar aanleiding hiervan werden de oude posters van reanimatie in de leefgroepen vervangen door nieuwe. Een tweede groep nam deel aan een workshop “Opfrissing van de EHBO-koffer”. Deze leerzame workshop werd vlot gebracht aan de hand van foto’s en allerhande EHBO materiaal. Een derde groep kreeg een workshop samengesteld en gegeven door medewerkers van Elmer. Deze workshop handelde over de thema’s “De professionele rol van de kinderbegeleidster” en werd op een ludieke manier gegeven in de vorm van een rollenspel. Hiernaast werden ook werkinstructies rond veiligheid opgefrist. De groep logistiek medewerkers tenslotte kwam samen om bepaalde werkinstructies op te frissen en nieuwe werkinstructies te bespreken. Ze namen ook de handleidingen van verschillende toestellen onder de loupe. Na de middagpauze werd een presentatie gegeven over het gebruik van de stappentellers. De medewerkers werden hierbij aangespoord om meer aan lichaamsbeweging te doen in het kader van het onderhouden van een goede fysieke conditie en rughygiëne. In de namiddag werden vier verschillende bewegingsactiviteiten georganiseerd, waarvan twee actieve en twee rustige: Stretchen en conditietraining, Rope Skipping, Shiatsu en Yoga. Deze activiteiten werden gegeven door externe professionals. De medewerkers


mochten elk kiezen voor één actieve en één rustige bewegingsactiviteit. De diversiteit aan activiteiten werd erg geapprecieerd door iedereen. De opleidingsdag preventie werd uiteindelijk afgesloten met de New Game “De Knoop” waarbij iedereen moest samenwerken om te kunnen winnen. Zoals vorige jaren, konden we rekenen op het enthousiasme van de medewerkers om hiervan een zeer fijn afsluitingsmoment te maken. Uit de evaluaties achteraf bleek dat de medewerkers over het algemeen zeer tevreden waren over het verloop en de inhoud van de dag. De formule waarbij theorie wordt gegeven in de voormiddag en bewegingsactiviteiten worden aangeboden in de namiddag blijft populair bij onze medewerkers.

De collectieve opleidingsdag rond inhoudelijke werking in oktober werd georganiseerd rond de thema’s “Extra taken & verantwoordelijkheden van begeleiders” in de voormiddag en “Creatief omgaan met materialen” in de namiddag. Zoals het jaar ervoor konden we onze opleidingsdag laten doorgaan in het inspirerende ABC-huis aan het Gaucheretplein te Schaarbeek. In de voormiddag werden de workshops gegeven door de pedagogisch begeleiders van Elmer. “Taken van de Verantwoordelijke Foto’s”: In deze workshop werd nagedacht over en geoefend in het maken van goede foto’s. Ook werd uitleg gegeven over het opslaan en bewerken van foto’s op een computer. “Taken van de Verantwoordelijke Speelgoed, Boeken en Muziek”: Hier werden via foto’s van voorwerpen uit de opvang bepaalde onderwerpen besproken zoals hoe best inventariseren, herstellen, wassen, opruimen, enz. Hierbij werd gekeken naar hoe dit werd gedaan per vestiging en werden ideeën uitgewisseld tussen de verschillende vestigingen. “Mentorschap”: In deze workshop werd in kleine groepjes nagedacht over de rol en functie van de mentor binnen onze organisatie. Een aantal specifieke vragen over de omgang met begeleidsters in opleiding, de voorbeeldfunctie, enz. werden in groep besproken. Omwille van het succes van de workshop “Materiaalbeheer” gegeven door een medewerkster van het ABC-huis het voorbije jaar, werd deze workshop opnieuw gegeven. De medewerkers kregen er tips over het verzamelen en beheren van materiaal in functie van activiteiten met de kinderen.


Ook de logistiek medewerkers hadden een eigen boeiende workshop. In eerste instantie maakten ze drie soorten soep voor de viering van de Dag van de Begeleidster op de middag. Ondertussen werden werkinstructies bij koken herhaald en kooktips gedeeld. Daarna werden de nieuwe herfst/ wintermenu’s voor de kinderen voorgesteld en besproken. Voor het tweede jaar op rij werd de Dag van de Begeleidster gevierd tijdens de opleidingsdag. In 2013 werd het gebeuren nog feestelijker gemaakt dan het voorgaande jaar. De medewerkers werden getrakteerd op een royaal zelfgemaakt viergangen menu en bediend door staf- en administratiemedewerkers. Per vestiging kregen ze plaats aan een tafel waarop via een laptop een waarderende presentatie werd afgespeeld over de kwaliteiten van elke medewerker. Deze presentaties werden samengesteld en geanimeerd door de vestigingsverantwoordelijken, pedagogisch begeleiders en administratief medewerkers. In de namiddag werden vier workshops gegeven door medewerkers van het ABC-huis over het creatief omgaan met materialen. Elke workshop vond plaats in een gepaste ruimte waarin inspiratie kon worden opgedaan over het werken met bepaalde soorten materialen of technieken. De workshop “Papier- en huisstijlen” was een pleidooi om bewuster om te gaan met de stijlen die we gebruiken in onze communicatie. De deelnemers konden zelf aan de slag op de computer en met boeken, om een zelfgemaakt sjabloon te creëren. De workshop “Speelgoed en kapstokjes maken” werd gegeven in het indrukwekkende houtatelier. De begeleidsters kregen er een rondleiding met uitleg over verschillende houtbewerkingstechnieken, het gebruik van bepaalde machines, enz. Ze mochten er hun inspiratie ook zoeken in boeken over het onderwerp en in het uitgestald afgewerkt speelgoed. Daarna konden ze zelf een idee uitwerken.


In de workshop “Lichtbak” werd aan de medewerkers het gebruik van de lichtbak uitgelegd. Verschillende ideeën werden gegeven. De medewerkers kregen achteraf de mogelijkheid om zelf een aantal ideeën uit te werken voor hun lichtbak. Tijdens de workshop “Mobielen” werden de medewerkers uitgenodigd om, na een introductie over het gebruiken en maken van mobielen en de materialen die hiervoor gebruikt kunnen worden, zelf een mobiel te creëren voor de eigen leefgroep. De logistiek medewerkers kregen in de namiddag ook een eigen workshop over het thema “Gezonde Voeding”. Deze workshop werd voorbereid en gegeven door stafmedewerkers aan de hand van de nieuwe autocontrolegids van het F.A.V.V..

Vormingstraject M.I.S.C. (Mediational Intervention for Sensitizing Caregivers) Na een incident in Elmer Zuid voelden we de nood om met het team te werken rond “Liefdevol structuur bieden aan kinderen”. We vonden het geschikte aanbod in een traject dat Cesmoo aanbiedt, geïnspireerd op ideeën van Pnina Klein. De pedagogisch coördinator en de vestigingsverantwoordelijke volgden het individuele traject. De medewerkers van Elmer Zuid kregen een collectief opleidingsmoment met een introductie. Daarna werd ermee aan de slag gegaan in de dagelijkse werking.

Individueel opleidingsaanbod Naast het collectief vormingsaanbod worden ook individuele opleidingen gevolgd. Een overzicht: Elmer Noord Datum 21/02/2013 12/12/2013 26/03/2013 18, 25,

Thema Creatief bezig zijn en kleien met peuters Angst en stress Interactief lezen met baby’s

Organisatie VGC VGC VGC Adhesia Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 42

26/03/2013 06/06/2013

Elmer Zuid Datum 28/02, 25/03, 26/04, 27/05, 20/06, 23/09, 17/10 en 14/11/2013 26/03/2013 15/04, 06/05, 03 en 17/07/2013 19/04/2013 30/08 en 24/09/2013 10/10/2013 08/11/2013 Elmer West Datum 10/06/2013 18/06/2013 08/10/2013

Nijverheidshelper Positief en assertief op weg met jezelf en de andere

VCOK

Thema

Organisatie

Leidinggeven in een opvang

VGC

Interactief lezen met baby’s

VGC

Leiden door vragen te stellen

VGC

Communicatie in het team MISC

VGC Albert Janssen

Babysignalen Grenzen leggen, belonen en straffen

VGC VGC

Thema Ontmoetingsatelier Puur in de natuur Spelen met baby’s en kruipers

Organisatie Huis van Culturen VGC VGC

Elmer in de Stad Datum Thema 21/05/2013 Brieldag 08/10/2013 spelen met baby's en kruipers vanuit contact en nabijheid 10/06/2013 Pedagogisch inrichten van de ruimte 19/04/2014 Communicatie in het team 18, 25 en 26/03/2013 Nijverheidshelper 24/06/2013 Kamishibai Staf en administratie Datum Thema

Organisatie CVO VGC VGC VGC Adhesia VGC

Organisatie Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 43

12/12/2012 – 12/03/2013 01/03, 15/03, 29/03 en 19/05/2013 20/03/2013 21/03/2013 28/03/2013 30/03/2013 13/05/2013 11/06/2013 08, 15/07 en 19/09/2013 30/08/2013 24/09/2013

Webleren ACCES 2010

VDAB

Uitzetten van een medewerkersbeleid

Balans

Secura: Pesten op het werk Beweegmaatjes Tewerkstellingsmogelijkheden in PC 331 Hoe sensibiliseringscampagnes opzetten Kiddodag: Horen, doen en denken

VPPA VGC PPJ Prebes VBJK

Studiedag Kleurrijke hulpverlening

BWR

Interne opleiding Word

Emer vzw

MISC Kwetsbaar in de opvang Sept, nov 2013 Interne basisopleiding Word, Excel en Sharepoint 01/10/2013 Meer doen met Nederlands in de communicatie met ouders 08/10, 22/10 MISC – Vormingswerken in Leuven en 19/11/2013 04/10/2013 Studiedag Video-interactie-begeleiding 08, 22/10 en Basiscursus MISC 19/11/2013 24/10/2013 Vorming gebruik stoomoven 07/11/2013 Regelgeving rond overheidsopdrachten 21/11/2013 Vorming Veiligheid voor de hiërarchische lijn 26/11/2013 Autocontrolegids voor de voedselveiligheid in de opvang van baby’s en peuters 02/12/2013 Introductie Centra voor Inclusie 03/12/2013 EHBO

Albert Janssen/ Cesmoo Kind en Gezin Elmer vzw VGC Cesmoo Steunpunt VHT-VIB Cesmoo Miele Procura Tony Devolder FAVV Kind en Gezin IDEWE

We baseren ons voor de individuele opleidingen op de reële opleidingsbehoeften van de medewerkers. Ook in 2013 werden deze bevraagd in formele gesprekken waarna ze werden opgelijst. Op deze manier werd een duidelijk overzicht gemaakt van de noden die beantwoord konden worden met het beschikbare aanbod aan opleidingen. Door het probleem van de betaalbaarheid zijn we in 2013 begonnen met een aantal vormingen zelf intern te geven aan de medewerkers wanneer dit mogelijk was.


Team- en stafdagen Naast de jaarlijkse opleidingsdagen worden ook teamdagen georganiseerd per vestiging om de teamcohesie te optimaliseren. Twee weken voor de teamdagen startten de verwenweken. Tijdens deze weken verwenden de medewerkers elkaar door extra waarderend om te gaan met elkaar. Dit zorgde ervoor dat medewerkers van dezelfde vestiging elkaar anders leerden kennen. In 2013 werden de teamdagen georganiseerd rond het thema “Feedback en samenwerking”. In de voormiddag werd met lesgever Jef Scheerlinck op interactieve wijze geoefend in het geven, ontvangen en aanvaarden van feedback met het doel de samenwerking tussen collega’s te optimaliseren en de teambanden te versterken. In het algemeen werd de samenwerking met deze spreker zeer positief onthaald. In de namiddag konden de teams in elke vestiging kiezen voor een groepsactiviteit waarbij ontspanning en teamcohesie centraal stonden. De teambuilding van staf en administratie vond plaats in de landelijke watermolen van SintGertrudis-Pede. De coördinator gaf in de voormiddag een presentatie in verband met het medewerkersbeleid naar aanleiding van een opleiding die ze hierover volgde bij Balans. Na de uiteenzetting werden de kerncompetenties in Elmer onder de loupe genomen. In kleine groepen werd geantwoord op de vraag: Aan welk gedrag kan je zien dat iemand beschikt over een welbepaalde kerncompetentie, dit in overeenstemming met onze visie en waarden. De groep kon achteraf samen ook per functiedomein sleutelcompetenties toewijzen. Deze denkoefening was een goed voorbeeld van teambuilding. In de namiddag werden creatieve workshops voorgesteld in functie van noden in de leefgroepen. Er werd o.a. gevilt om mobielen te maken maar ook hoezen, schortjes, enz. werden gestikt. Nuttig én plezant!


OPLEIDINGSTRAJECTEN Essentieel in de werking van Elmer is het opleidings- en tewerkstellingsluik. Door de inzet van opeenvolgende statuten kan Elmer een traject aanbieden, waarbij de medewerkers de mogelijkheid krijgen de kwalificerende opleiding ”Kinderzorg” af te werken. Deze kwalificerende opleiding resulteert in een door Kind & Gezin erkend getuigschrift of diploma. Minimaal duurt dit traject 2 jaar. Indien de medewerker eerst een vooropleiding Nederlands nodig heeft, kan dit oplopen tot 3 à 4 jaar. Elmer beschikt over de functie van Pedagogisch begeleider (gescocontract) die de begeleidsters in hun opleidingstraject ondersteunt en begeleidt.

Sinds de start hebben reeds 42 medewerkers hun kwalificatie behaald, waarvan 9 in de loop van het jaar 2013. 28 medewerkers konden in Elmer doorstromen naar een vaste functie van begeleider. In de loop van 2013 volgden in totaal 23 medewerkers de opleiding “Kinderzorg” in het CVO te Anderlecht. Daarvan zijn er 7 gestart in 2013. Eén BiO (begeleider in opleiding) werd via uitstroombegeleiding van Groep Intro georiënteerd naar een functie in de buitenschoolse opvang. Eén begeleidster in opleiding is in de loop van het jaar 2013 uit dienst gegaan omwille van moeilijke familiale omstandigheden. In 2013 mochten we onze BiO’s massaal zien afstuderen: in totaal ontvingen 9 medewerkers hun attest Kinderzorg in het voor- of najaar 2013! Van de 9 afgestudeerden konden er 4 doorstromen naar een vaste functie van begeleidster binnen Elmer. Twee medewerkers konden via een vervangingscontract tijdelijk bij Elmer terecht. Eén BiO besloot haar studies verder te zetten (algemene vakken) om een diploma te behalen. Drie BiO’s konden gebruik maken van een overgangsgesco om hun uitgelopen studietraject af te maken. Twee andere BiO’s startten in het CVO met de vooropleiding “Nederlands in de


kinderopvang”. Wanneer ze het vereiste instapniveau behalen zullen ook zij met de opleiding Kinderzorg kunnen starten.

Opleiding Kinderzorg In 2013 werd meer ingezet in het vormen van mentoren voor een betere uitvoering van hun functie. Een aantal medewerkers volgden een vorming rond mentorschap waarbij ze veel bijleerden over de taken van de mentor. Deze kennis werd via werknamiddagen gedeeld in de teams om het begeleiden van stagiairs en BiO’s te optimaliseren. Bij CVO is een taalcoach aanwezig in functie van de anderstalige BiO’s. Deze geeft één keer per week Nederlandse les, gelinkt aan de opleiding Kinderzorg. Vijf van onze medewerkers volgden deze taalcoaching in 2013. Sinds 2012 worden anderstalige kandidaten voor de functie van Begeleidster in Opleiding voor hun aanwerving getest op hun kennis van het Nederlands in het Huis van het Nederlands. Einddoel is om minimaal richtgraad 2.4. behaald te hebben. Begeleiders in Opleiding die dit niveau niet halen, worden verwacht zich bij te scholen. De evolutie van de niveaus van de BiO’s wordt van nabij opgevolgd.

Stagiairs Zoals vorige jaren begeleidde Elmer ook in 2013 op regelmatige basis stagiairs. Gezien we sterk (over-?) bevraagd worden voor het begeleiden van stagiairs, hebben we per vestiging vastgelegd hoeveel en welke stages op jaarbasis mogelijk zijn. De begeleiding van iemand uit het dagonderwijs vraagt immers een andere aanpak dan uit het volwassenenonderwijs. De scholen waarmee werd samengewerkt, waren Don Bosco in Groot-Bijgaarden (4), het CVO afdeling TKO - richting Kinderzorg in Anderlecht (7), de beroepsverkennende stage van Groep Intro in Anderlecht (5), het Sint-Augustinus Instituut in Aalst (2), de Abdijschool van Zevenkerken in Brugge (8), studenten Bachelor Pedagogie van het Jonge Kind van de Arteveldehogeschool (2), eerstejaarsstudenten Pedagogie van het Jonge Kind van de Erasmus Hogeschool Brussel (2), kijkstage van de VDAB (2), kijkstage van het Sint-Jan Berchmanscollege (7), Solidariteit voor het Gezin (1) . De begeleiding van de stagiairs vraagt een extra inspanning van de teams, de mentoren en de pedagogisch begeleider. Toch vinden we het onze maatschappelijke taak om deze mensen in opleiding een interessante stage-ervaring aan te bieden.


3. Ondersteuning ADMINISTRATIE Het gebruik van het softwareprogramma Winkind verliep vlot, maar lijkt soms niet echt te voldoen aan onze noden. Dit pakket is meer gericht naar reguliere kinderopvang. Naar de toekomst toe zal overwogen worden om over te stappen naar een ander facturatie- en rapportage systeem. Een interne opleiding Word 2010 werd voorzien voor de collega’s die dit nodig hadden. We merkten dat er nood was aan een opfrissing van het basisgebruik hiervan. Via een vragenlijst werd nagegaan in hoeverre het gebruik gekend was en op basis daarvan werd een interne handleiding opgemaakt. Vervolgens werd in kleine groepjes de interne opleiding gegeven. Voor de leden die nood hadden aan basiskennis Excel 2010, werd dit individueel bekeken en uitgelegd. Onze folder was ook toe aan een opfrissing. Hiervoor konden we beroep doen op een mama van een ex-Elmertje, die de nieuwe folder ontworpen heeft. Het resultaat mag gezien worden. Naar het volgend jaar toe, zal ook de website opgefrist worden, gebaseerd op de lay-out van de folder.

INFRASTRUCTUUR Elmer beschikt over 3 gebouwen in eigendom, 1 in erfpacht en 1 gebouw binnen een langlopende, kosteloze huur. Het is onze opdracht en verantwoordelijkheid om deze gebouwen zo goed mogelijk te verzorgen en te onderhouden. In alle vestigingen hebben we in minder of meerdere mate problemen met vocht, of door een externe oorzaak, of door een interne. Deze vragen een intensieve opvolging. Om het werk van de klusjesman te vergemakkelijken, werd een renting aangegaan voor een kleine bestelwagen. Ook werd een garage gevonden, die ook als opslagplaats kan dienen. AANKOPEN Dit jaar werd verder gewerkt aan het verbeteren en verfijnen van de stocklijsten en de buffers. Zo werden de maxima en minima aangepast omdat er nog te veel slapende stocks waren. De buffers werden zo geordend dat het overzichtelijker en praktischer was om de


stock op te nemen. De logistiek medewerkers werd aangeleerd om met de computer te werken zodat zij de stock op de cloud zouden kunnen zetten. Het consequent werken op basis van stocks heeft voor de voeding niet zozeer geleid tot lagere kosten, wel tot tijdswinsten. Voor het onderhoudsmateriaal was er wel een aanzienlijke kostendaling. Ook de stocks van het kantoormateriaal werden nu maandelijks opgemaakt. Dit kwam het aankoopbeleid ten goede: door de nauwe opvolging werden de aankopen beter beheerd en zijn de kosten voor kantoormateriaal gedaald.

VOEDING Omdat in Elmer Zuid de opvangcapaciteit sterk toenam door de opstart van de lokale dienst en er dus voor meer kinderen moest gekookt worden, werd gezocht naar een manier om de kookcapaciteit te vergroten. Er werd gekozen om een stoomoven aan te schaffen. Vooral de babyvoeding werd voortaan gekookt en gestoomd in deze oven. Door het stomen worden ook de vitaminen en de smaak behouden. Verder werden de “lente-zomer”- en de “herfst-winter”menu verfijnd en aangepast waar nodig. Voor de herfst-wintermenu werden receptenfiches aangemaakt waardoor duidelijkheid werd geschapen hoe de gerechten moesten bereid worden. Dit maakte het gemakkelijker indien een minder ervaren persoon moest koken bij plotse afwezigheid van de logistiek medewerker. In 2013 stapten we over naar leidingwater in plaats van flessenwater voor de peuters en de medewerkers. Bij de baby’s werd het flessenwater behouden onder andere voor het klaarmaken van de flessenvoeding. Kind en gezin heeft in samenwerking met het FAVV (Federaal Agentschap voor Voedsel Veiligheid) een aangepaste gids uitgewerkt voor kinderdagverblijven. Op basis hiervan hebben we een aantal nieuwe werkinstructies en registratiefiches geïntroduceerd bij de logistieke medewerksters.

ONDERHOUD Om het werk van de logistieke ploeg te verlichten zijn we erin geslaagd een overeenkomst in het kader van sociale economie op te maken met de OCMW’s van Dilbeek en van Denderleeuw. Zo hebben we onze ploeg kunnen uitbreiden met 2 collega’s in een “art.60 – contract”.


4. Preventie Als organisatie die dagelijks instaat voor het welzijn en de ontwikkeling van jonge kinderen en die tegelijk verantwoordelijk is voor meer dan 50 medewerkers is een structurele werking rond preventie absoluut noodzakelijk. De Verantwoordelijke Preventie staat in voor het preventiebeleid in Elmer, zowel naar de kinderen en ouders als naar de medewerkers. In functie van deze laatste groep neemt ze de taak op van Intern Preventie Adviseur en Vertrouwenspersoon. Er zijn verschillende overlegstructuren aanwezig: het maandelijkse Overleg Preventie, waar het preventiebeleid wordt uitgezet en de Werkgroep Welzijn, waar de concrete preventiemaatregelen worden voorbereid en opgevolgd samen met de vestigingsverantwoordelijken. Een dynamisch jaaractieplan geeft telkens aan wat de algemene acties, de acties per vestiging en de acties per functie zijn. Dit actieplan wordt opgemaakt op basis van een jaarlijkse analyse. Verder is de registratie van (bijna-)ongevallen een goede bron om aan preventie te doen. In het wettelijk verplichte jaarverslag van de interne dienst konden we 2 ongevallen met een tijdelijke ongeschiktheid van 11 dagen inbrengen, wat in verhouding tot het aantal werknemers en aantal gepresteerde uren niet zo slecht is. Daarnaast waren 12 geregistreerde (bijna)ongevallen waaruit dan weer een aantal verbeteracties meegenomen worden. Bij de kinderen werden 25 (bijna-) ongevallen geregistreerd waaronder een aantal snijwondjes, 2 lichte brandwonden, enkele contusio/hematomen en bijtwonden waarvan 4 doorverwezen werden naar een dokter. Ook hier werden verbeteracties geformuleerd en uitgevoerd. Een nieuwe werkinstructie over “hoe de trap opgaan met de peuters” en een aangepaste instructie over “hoe op stap gaan met de kinderen” werden opgesteld en met de begeleidsters besproken. De samenwerking met de Externe Dienst voor Preventie en Bescherming met name Adhesia verliep niet zoals we dat verwachtten, zodat we halverwege het jaar het contract opzegden en beslisten om vanaf volgend jaar met IDEWE in zee te gaan.


De gebruikelijke controles gebeurden ook in 2013: maandelijks bij de slapende baby’s in kader van wiegendoodpreventie, de jaarlijkse controles van de bedjes, de hoge kinderstoelen, de relaxen, de speelterreinen en speeltoestellen. De 2-jaarlijkse evacuatieoefeningen hadden plaats in het voorjaar en net op het einde van het jaar. Er werd in Elmer zuid rond de tafel gezeten met de verschillende buren zijnde de Voorzienigheidschool, buitenschoolse opvang KIK en kinderopvang “les Capucines” betreffende de verzamelplaats in geval van evacuatie. Wat dit jaar bijzonder was, waren de “Weken van de preventie” in het najaar. De verantwoordelijke preventie bracht in elke locatie 4 belangrijke thema’s onder de aandacht: handhygiëne, rughygiëne, brandveiligheid en algemene veiligheid. Het was een manier om onze instructies op te frissen en/of levend te houden. Deze formule zal elk jaar herhaald worden omdat we beseffen dat dit nodig en zinvol is. Op gebied van rugpreventie werd een test gedaan met 2 lage zitjes van Hageland. De reacties waren gemengd. Een vaste rugrubriek in onze Nieuwsbrief toonde goede tips voor het dagelijkse werk van de begeleider. In Elmer Zuid was er een overeenkomst met Buurtsport om rugoefeningen te organiseren met de begeleiders. Nog bijzonder was een opleiding rond veiligheid in de opvang voor de hiërarchische lijn. Het was een vrij theoretische uiteenzetting. We zullen in de toekomst verder opleidingen aanbieden aan de hiërarchische lijn. We werden door het VCK gecontacteerd om een stappenplan bij kindermishandeling uit te testen. Dit gebeurde in Elmer Zuid bij de peuters. Na evaluatie werd het stappenplan aangepast en zal het in de komende maanden geïmplementeerd worden. Al onze teams kregen een presentatie rond grensoverschrijdend gedrag in het kader van het crisisbeleid. De vragen: wat is grensoverschrijdend gedrag, door wie wordt het vertoond, wat moet een begeleidster hiermee? werden hierin beantwoord. Ook dit was een eerste aanzet en wordt volgend jaar verdergezet. Verder was 2013 het jaar van de hinder ( geluid, stof, beginnende brand… ) van de aanpalende werven in Elmer West en Elmer in de Stad.


5. Kwaliteit en kwaliteitscontrole Sinds jaren werkt Elmer systematisch rond de kwaliteit van de dienstverlening. We beschikken over een kwaliteitshandboek, met een aantal procedures (P), waarin verwezen wordt naar een reeks werkinstructies (W), formulieren (F), lijsten (L) en functieomschrijvingen (FO). We werken met een jaarplanning, waarin we oplijsten welke doelen we ons stellen, wie ervoor verantwoordelijk is en wanneer deze zullen uitgevoerd worden. Deze plannen dienen als basis voor de opmaak van de begroting. We doen aan interne controles, zoals bevragingen, observaties en audits met als doel ons systeem en onze dienstverlening continu te verbeteren. De basis van kwaliteitszorg is steeds zoeken naar verbetering. Het kwaliteitssysteem is daarom ook voortdurend in ontwikkeling. Naar aanleiding van overleg, van voorvallen, van opmerkingen door derden, van observaties is het belangrijk steeds wijzigingen aan te brengen in de geschreven documenten. Er wordt voortdurend gewerkt aan de documenten in het kwaliteitshandboek. In de loop van 2013 werd een nieuw sjabloon voor procedures in gebruik genomen. Een aantal bestaande procedures werd opgefrist en upgedatet. Een aantal nieuwe procedures werd uitgewerkt. Verder werden documenten toegevoegd of gewijzigd wanneer dit uit de praktijk nodig bleek. Elmer doet systematisch aan zelfevaluatie op verschillende manieren. Er zijn de kwaliteitscontroles in de vorm van tevredenheidsbevragingen bij de ouders en bij de medewerkers. MEDEWERKERSBEVRAGING In november 2012 werd de laatste personeelsbevraging gelanceerd en door ongeveer 85% van de medewerkers ingevuld. Ze werden aangespoord om op vertrouwelijke wijze hun mening, suggesties en opmerkingen te geven over verschillende thema’s aangaande hun


werksituatie. Dit liet ons toe een beter zicht te krijgen op de sterke en minder sterke punten in de werking van Elmer. In navolging hierop werden begin 2013 specifieke acties en communicaties gepresenteerd en besproken in al onze vestigingen. In maart 2013 startten we met het effectief implementeren van de acties. Sommige acties waren enkel nodig in bepaalde vestigingen. Een aantal acties was dan weer uitgewerkt voor de hele werking. Voorbeelden van acties zijn: een volledig en specifiek onthaal uitwerken voor de logistiek medewerkers, extra focussen op de groepscohesie tijdens de teamdagen, een efficiëntere uurroosterstructuur uitwerken, creëren van een pluimsysteem in het kader van de waarderende benadering naar de medewerkers toe, de acties rond preventie uitbreiden en ze meer zichtbaarheid geven, het creëren van een interne opleiding rond het omgaan met de professionele rol van kinderbegeleidster wanneer het eigen kind naar de kinderopvang komt, enz. Dankzij de openheid waarmee de medewerkers de personeelsbevraging beantwoordden, konden we verder werken aan de positieve evolutie van de werking in Elmer. OUDERBEVRAGING Alle ouders worden systematisch individueel aangesproken, wanneer hun kind 2 maand in een leefgroep verblijft. Hun tevredenheid wordt bevraagd en nieuwe afspraken worden gemaakt. Naast deze individuele gesprekken hebben de ouders eind 2013 terug de kans gekregen om een schriftelijke bevraging in te vullen. Uit ervaring weten we dat het belangrijk is aan ouders vele verschillende mogelijkheden aan te bieden om zaken te communiceren. Deze schriftelijke bevraging was er één van. Om de zaken die uit de bevraging kwamen goed te kunnen kaderen en de juiste acties te plannen, zullen we met het verslag van deze bevraging terug naar de ouders gaan. Op een ouderbijeenkomst zal besproken worden wat het gewicht van bepaalde vragen en opmerkingen was. Deze bijeenkomsten plannen we begin 2014. TEVREDENHEID VAN DE KINDEREN Bij de kinderen zijn observaties rond welbevinden en betrokkenheid instrumenten ter controle. Het ZIKO-instrument is hiertoe heel geschikt. De ZIKO-observaties zijn een belangrijk instrument om onze pedagogische kwaliteit bij te sturen. Ze zijn een bron om dingen in vraag te stellen, maar geven ook bevestiging dat bepaalde acties en afspraken resultaten hebben opgeleverd. De manier van werken met het ZIKO-instrument werd eerder in dit verslag beschreven bij “Pedagogische werking”.


KLACHTENBEHANDELING In de loop van 2013 werden 32 opmerkingen of klachten geregistreerd: 3 in Elmer West, 22 in Elmer Zuid, 3 in Elmer Noord en 4 in Elmer in de Stad. De opmerkingen kwamen van ouders (16) en intern van collega’s (16). Vooral deze laatsten waren dit jaar meer actief in het doorgeven van bemerkingen. De opmerkingen betroffen de infrastructuur en materiaal, het pedagogisch handelen, de communicatie naar ouders, de verzorging. Opmerkingen over de interne werking betroffen de persoonlijke beschermingsmiddelen en de interne werkorganisatie. Bij elke opmerking werd telkens gezocht welke corrigerende maatregel op korte termijn kon genomen worden. Daarnaast werd bekeken of er preventieve acties nodig waren, zodat dergelijke opmerking zich niet meer zou voordoen. Deze werden besproken op het overleg Preventie en de maandelijkse Werkgroep Welzijn. In totaal leidden 7 opmerkingen tot meer duurzame, preventieve acties : • • • • • • •

Aankopen van ander merk van handschoenen en werkschoenen Duidelijk communiceren rond de waarden van Elmer, zowel intern als extern Aanpassen van de werkinstructie rond buiten spelen Aanpassen van het registratieformulier voor opmerkingen en klachten, zodat steeds geregistreerd wordt wanneer en hoe feedback wordt gegeven aan de klager Aanbrengen van een bolle spiegel om een dode hoek in de buitenruimte weg te werken Aanmaken van een lijst met spelmateriaal dat enkel met verhoogd toezicht kan gebruikt worden Bijkomende opleiding en professionalisering rond omgaan met ouders van kinderen met specifieke zorgen.

E XTERNE AUDITS In 2013 hebben we geen inspectie gekregen van de Zorginspectie. We hebben wel een heel jaar gewerkt aan het opvolgen van werkpunten uit de inspecties op het einde van 2012. Zo hebben we werk gemaakt van een nieuwe vorm van functie- en competentieprofielen. Zoals reeds vermeld hebben we ook gewerkt aan nieuwe en vernieuwde procedures. In het kader van voedselveiligheid hebben we 2 onaangekondigde inspecties van het FAVV gekregen.


In Elmer West kregen we een “gunstig rapport met opmerkingen”: we moeten zorgen voor een technische fiche van de middelen die gebruikt worden voor ongediertebestrijding. In Elmer in de Stad kregen we ook een “gunstig rapport met opmerkingen”. Zo hadden we niet voor alle gebruikte materialen in de keuken een conformiteitsattest. Op de medische attesten van de begeleidsters stond niet of ze met voeding in aanraking mochten komen. Bij het volgend medisch onderzoek zal dit voor deze functies nagegaan worden. Voor traceerbaarheid en meldingsplicht was de uitslag gunstig.

6. Financië le structuur Omwille van het financieel verlies vorig jaar, werden in 2013 verschillende acties ondernomen om de kosten onder controle te houden en meer inkomsten te zoeken. Vooreerst werden de medewerkers geïnformeerd over de financiële onzekerheden en werd algemeen gemobiliseerd tot spaarzaam omgaan met de middelen. Om de loonkosten, die ruim 80% van de totale kosten bedroegen, te beheersen werd gewerkt aan een nieuw baremaplan, waarin nauwgezet de CAO-vereisten werden gevolgd. Bij Actiris werd gevraagd naar een hogere premie voor de gesco-contracten. Voor een aantal contracten is dit gelukt. De financiering van de DSP- (doorstromingsprogramma) contracten is even problematisch gebleven. Gelukkig kregen we positief antwoord op een projectvraag in het kader van Samenlevingsinitiatieven van V.G.C.. Deze financiële input zal in 2014 een sterke ondersteuning van het opleidingsluik betekenen. In de loop van het jaar kregen we meer duidelijkheid over de financiële impact van het nieuwe decreet voor de opvang van baby’s en peuters. Dit bleek er minder dramatisch uit te zien dan eerst werd gevreesd. Toch zullen we in de toekomst onze omkadering moeten beperken. Rond de finaliteit van het federale Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten (F.C.U.D.) en de impact op onze organisatie bleef het onduidelijk. Ook van het nieuwe Stedenfonds kregen we in 2013 geen zekerheid voor de komende periode. Het jaar 2013 werd met een licht overschot afgesloten. Hiermee konden we het verlies van vorig jaar aanzuiveren en een kleine toevoeging doen aan het sociaal passief.


Besluit 2013 was het jaar van de consolidatie voor Elmer. We dienden ervoor te zorgen dat we kunnen behouden wat we hebben en dit ook veilig stellen voor de toekomst. 2013 was het jaar van de inhoudelijke verdieping, door de inzet van een pedagogisch begeleider in elke vestiging. Hiervan hebben we in dit jaarverslag getuigenis afgelegd. 2013 was het jaar waarin we stukje bij beetje meer te weten kwamen over de uitvoering van het nieuwe decreet voor de opvang van baby’s en peuters. Het nieuwe decreet zal voor grote veranderingen zorgen in de sector. Van verandering op zich hoeven we niet bang te zijn. Integendeel, verandering betekent dynamiek en mogelijk ook verbetering. Er zijn echter een aantal zaken in het decreet geslopen die niet altijd getuigen van een grote feeling voor en vertrouwen in de sector. Dit is een spijtige zaak. We rekenen er daarom op dat er voldoende klimaat van overleg zal blijven bestaan zodat een aantal zaken kunnen bijgestuurd worden. We zijn hoopvol dat dit overleg er zal zijn. We kregen immers een uitnodiging om deel te nemen aan een multi-actorgroep rond het principe “Reserveren is betalen”, die zal plaatsvinden begin 2014. We willen daar de stem laten horen van de sociaal gerichte kinderdagverblijven, die hun opdracht in de eerste plaats als een maatschappelijke opdracht naar de gezinnen zien. Verder zijn we blij mee te mogen werken aan een pedagogisch raamwerk en meetinstrumenten voor de kwaliteit van de opvang binnen de MeMoQ, een samenwerking tussen de Universiteit Gent en de KU Leuven. Elmer zal hier de vertegenwoordiging van de P.P.J.-leden opnemen. De kinderopvang blijft een boeiende sector om voor te werken! Een sector die ertoe doet!

Wat Elmer tot nu toe gerealiseerd heeft, kon enkel gebeuren met de steun van partners zoals Kind & Gezin, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, Actiris, het Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten, het Impulsfonds voor Migranten, het Stedenfonds, het fond voor Sociale Maribel, de Nationale Loterij, het VIPA, het EFRO en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. We danken hen hiervoor van harte en rekenen erop ook in de toekomst verder samen te werken. Vzw Elmer – Jaarverslag 2013 - 56

Elmer. Jaarverslag Vzw Elmer Jaarverslag

Recommend Documents