FORUM
ABRAHAMSTRAAT 13, B-9000 GENT WWW.AMATEURKUNSTEN.BE
FORUM
VOOR VOOR
2014
VOOR
VO OR TG AN
GS
RA
PP
OR T
FORUM
EN
UNST K R U E T MA
A
2015
AMATEURKUNSTEN
AMATEURKUNSTEN
INHOUD
1/ FORUM VOOR AMATEURKUNSTEN Strategische doelstelling 1 Het Forum voor Amateurkunsten is een referentie op het vlak van kennis en informatie over amateurkunsten
8
OD 1.1 Het Forum heeft een kennisgestuurde werking en dienstverlening
8
OD 1.2 Het Forum deelt opgedane kennis via interne en externe communicatiekanalen
9
OD 1.3 Het Forum is een professionele organisatie met kwalitatieve werking
14
2/ SECTOR AMATEURKUNSTEN Strategische doelstelling 2 De amateurkunstenorganisaties zijn onderling en samen met het Forum sterke partners voor elkaar
20
OD 2.1 Via het Forum is er gestructureerd overleg tussen de landelijke amateurkunstenorganisaties
20
OD 2.2 Het Forum stelt zich dienstverlenend op ten aanzien van de sector en stimuleert kwaliteitszorg binnen de sector
23
3/ AANVERWANTE SECTOREN Strategische doelstelling 3 De amateurkunstensector is een volwaardige partner in een stevig netwerk van aanverwante sectoren 31 OD 3.1. Het Forum bouwt haar netwerk met aanverwante sectoren verder uit met het oog op samenwerking, kennisdeling en gemeenschappelijke visieontwikkeling
1
31
4/ VISIE, ONDERZOEK & PROMOTIE AMATEURKUNSTEN Strategische doelstelling 4 De amateurkunstensector profileert zich als één herkenbaar en kwalitatief geheel en is bekend bij een zo breed en gediversifieerd mogelijk publiek
46
OD 4.1 Het Forum initieert, analyseert en ontsluit onderzoek omtrent actieve cultuurparticipatie
46
OD 4.2 Het Forum werkt in overleg met de sector aan een gedragen en onderbouwde visie m.b.t. amateurkunsten
50
OD 4.3 Het Forum voert gericht promotie om de sector zoveel mogelijk in de kijker te zetten en bij te dragen tot een kwalitatieve uitstraling van amateurkunsten
51
OD 4.4 Het Forum stimuleert de media om aandacht te hebben voor amateurkunsten
53
OD 4.5 Het Forum organiseert de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten, gekoppeld aan het openingsfeest van de Week van de Amateurkunsten
55
OD 4.6 Het Forum staat jaarlijks in voor de organisatie van een grootschalig publieksgericht evenement: Week van de Amateurkunsten
56
5/ BELEID & BELANGENBEHARTIGING Strategische doelstelling 5 De sector is op de hoogte, anticipeert en reageert op beleidsmaatregelen die amateurkunstenaars aanbelangen
63
OD 5.1 Het Forum volgt het voor amateurkunsten relevante beleid op, gaat in overleg met de overheid en is op de hoogte van het reilen en zeilen in de culturele sector en aanverwante domeinen
63
OD 5.2 Het Forum verdedigt de belangen van haar achterban op verschillende niveaus, o.a. door participatie aan diverse advies- en overlegorganen
67
OD 5.3 Het Forum draagt bij tot een beleid dat verworven competenties erkent en valoriseert
69
OD 5.4 Het Forum stimuleert extra repetitie- en ateliermogelijkheden voor amateurkunstenaars
72
2
OD 5.5 Het Forum onderhoudt een netwerk op lokaal niveau en stimuleert gemeenten om een gevarieerd en degelijk amateurkunstenbeleid te voeren
74
OD 5.6 Het Forum stemt zoveel mogelijk af met provinciale overheden
82
OD 5.7 Het Forum onderneemt samen met actoren uit andere landen acties om amateurkunsten hoger op de Europese agenda te krijgen
83
T1/ DIVERSITEIT Transversale doelstelling 1 Het diversiteitsdenken is inherent aan onze sector ; daarbij neemt het Forum een voorbeeld- en signaalfunctie op
86
T2/ DUURZAAMHEID Transversale doelstelling 2 Het Forum draagt een wezenlijk steentje bij om te komen tot een duurzame en ecologische leefomgeving
3
91
4
INLEIDING
PICASSO
In 2015 zetten we kunsteducatie in jeugd, onderwijs, deeltijds kunstonderwijs,... centraal. De 20ste Week van de Amateurkunsten revolteert en interageert met ‘De kleine artiest’ tegen ‘De Groote Kunst’ van 2014, waarin 100 jaar Eerste Wereldoorlog werd herdacht. De link naar kinderen, jongeren, jeugdwerk, gezinnen, intergenerationeel werk,... trekken we door in vele acties die gepland zijn in 2015. Aandacht voor kunst van jongs af aan, verbindend werken over domeinen heen, afstemming met het DKO, artistiek actief ouder worden,... Eén voor één speerpunten uit ons memorandum ‘De kracht van kunst’, een manifest van ambities waar we met de hele sector amateurkunsten bezield rond werken. Een blik terug, een blik vooruit. Halfweg de lopende beleidsperiode werden de kaarten van het politieke landschap herlegd. In 2014 lanceerden we met ons memorandum ‘De kracht van kunst’ een oproep aan beleidsmakers om te investeren in amateurkunsten. Na een eengemaakte stem over de waarde van cultuur vanuit de culturele bovenbouworganisaties en een breed appel om te kiezen voor kunst, lazen we een nieuw regeerakkoord en een beleidsnota cultuur, waarin ook de sector amateurkunsten niet aan de besparingsmaatregelen ontsnapt. Niettemin zijn er sterke raakvlakken vanuit de sector amateurkunsten met het nieuwe beleidskader. Sectoroverschrijdend denken en doen, de brug slaan tussen amateur- en professionele kunsten, de link met het deeltijdskunstonderwijs, het belang van kunst- en cultuureducatie van jongs af aan, internationale netwerking en samenwerking, aandacht voor etnisch-culturele diversiteit, focus op innovatie en het verwerven van extra inkomsten,... Stuk voor stuk inhoudelijke lijnen die centraal staan in de werking en activiteiten van onze sector.
5
De sector amateurkunsten is vragende partij voor dialoog met beleidsmakers, stakeholders en betrokkenen. We hopen dat de nieuwe beleidsvoerders met ons het gesprek aangaan over de rol en positie van het amateurkunstenveld vandaag. In functie van de opmaak van het beleidsplan 2017-2021 zetten we een planningstraject uit waarin de sector, samenwerkende partners en sectoren, stakeholders en beleidsmakers gevraagd worden mee na te denken en in gesprek te gaan rond de opdrachten en ambities van de amateurkunstensector. Na het grootschalig, representatief onderzoek ‘Amateurkunsten in beeld gebracht’ uit 2009, dat kunstbeoefening in de vrije tijd in kaart bracht, is de sector vragende partij voor vervolgonderzoek. Op korte termijn willen we recent cijfermateriaal uit de participatiesurvey, uit jongeren- en scholenonderzoek,... vanuit het oogpunt actieve cultuurparticipatie bundelen in een onderzoeksrapport. Op langere termijn tasten we de mogelijkheden af voor het hernemen van het representatief onderzoek ‘Amateurkunsten in beeld gebracht’. Het voortgangsrapport 2014-2015 volgt net als andere jaren de structuur van het beleidsplan 2012-2016. Vanaf 1 januari 2015 wordt op het subsidiebedrag van het Forum voor Amateurkunsten zo’n 15% afgehouden. Daar waar acties worden afgebouwd ten gevolge van de opgelegde besparingen, wordt dit in de tekst aangegeven. Om de belangrijke keuzes te maken met betrekking tot de inkrimping van de werking, werd in teamverband en in overleg met het bestuur en de sector een oefening kerntaken uitgevoerd. Een doorlichting van de werking waarin alle activiteiten werden afgewogen aan hun relatie tot onze missie en kernopdrachten, die ons in staat stelde om een aantal lijnen in onze werking te versterken en andere af te bouwen. Dit voor de laatste twee jaren van deze beleidsperiode. Vanaf midden 2015 start het planningsproces voor de beleidsperiode 2017-2021, waar een meer grondige herformulering van de missie en doelstellingen en de hervorming van de werking op langere termijn geagendeerd staat. Achterliggende principes 2015-2016 na oefening kerntaken - versterken van de sector amateurkunsten - zichtbaar maken van de sector amateurkunsten - focus op beleid en belangenbehartiging - verder inzetten op verbindingen met het lokaal en het internationaal niveau - inspireren en stimuleren van de AK-sector rond diversiteit, innovatie, ondernemerschap, duurzaamheid,... - het Forum treedt eerder op als facilitator/initiator/bruggenbouwer dan als organisator/ontwikkelaar/realisator - het Forum heeft niet de opdracht zich rechtstreeks te richten naar het brede publiek (uitgezonderd de Week van de Amateurkunsten) ; eerder focussen op beleid en aanverwante domeinen - overwogen keuze voor 3 prioritaire aanverwante domeinen: DKO, professionele kunsten, kunsteducatie
6
10 strategische doelstellingen 2015-2016 1/ expertise, visieontwikkeling en onderzoek amateurkunsten 2/ uitwisseling, samenwerking en samenhang binnen de amateurkunstensector versterken 3/ bijdragen tot de zichtbaarheid en positieve uitstraling van amateurkunsten - promotie amateurkunsten - Week van de Amateurkunsten & Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten - media 4/ verbindend werken naar aanverwante domeinen - DKO - professionele kunsten - kunst- en cultuureducatie 5/ beleid & belangenbehartiging - relevant beleid opvolgen, standpunt innemen en dialoog aansturen - de belangen van de sector amateurkunsten behartigen - de sector op beleidsvlak versterken en zichtbaar maken 6/ verbindend werken naar het lokaal niveau 7/ naar een nieuwe invulling van bovenlokale ondersteuning voor amateurkunstenaars / heroriëntatie provinciaal niveau 8/ internationale netwerking en samenwerking 9/ diversiteit & participatie 10/ duurzaamheid & transitie
7
Strategische doelstelling 1 Het Forum voor Amateurkunsten is een referentie op het vlak van kennis en informatie over amateurkunsten
OD 1.1. Het Forum heeft een kennisgestuurde werking en dienstverlening 1.1.1 Expertise verzamelen REALISATIE 2014 Het Forum zette verder in op gerichte kennisvergaring ; studiedagen, nieuwsbrieven, gesprekken met partnerorganisaties of overheden, onderzoek, good practices, gespecialiseerde literatuur, knowhow uit verwante beleidsdomeinen, … zijn daarbij belangrijke informatiebakens gebleken. Relevante kennis voor de sector of het brede amateurkunstenveld werd ontsloten via een mix aan communicatiekanalen. ACTIE 2015 Als kennisknooppunt en referentiepunt voor de amateurkunsten gaat het Forum verder op de ingeslagen weg. Op die manier kunnen we de amateurkunstenorganisaties, maar ook beleidsvoerders, opiniemakers en geïnteresseerden informeren over actuele feiten en gegevens. 1.1.2 Kennis opbouwen en delen in netwerken en overlegplatformen REALISATIE 2014 Om aan visieontwikkeling te doen, doet het Forum ondermeer beroep op expertise van deskundigen uit het brede culturele veld. Wij delen op onze beurt heel wat inzichten omtrent kunstbeoefening en kunsteducatie. Diverse overlegplatforms en netwerken zijn hier de ideale voedingsbodem voor. Rond tal van thema’s werd informatie doorgesluisd, werden standpunten ingenomen en werd aan belangenbehartiging gedaan. Via het ISOC en de Verenigde Verenigingen bv. stroomde informatie door naar de sector amateurkunstensector over auteursrecht, (reacties op) beleidsnota’s van diverse domeinen, Gesko-tewerkstelling,... ACTIE 2015 Ook in 2015 zullen via deze overlegplatforms en netwerkkanalen topics als de afbouw van de culturele bevoegdheden van de provincies, de interne staatshervorming, gebruik van gedeelde infrastructuur, intersectoraal werken,... besproken worden. Er wordt verder aan visieontwikkeling gedaan en in overleg met de sector worden standpunten ingenomen.
8
OD 1.2. Het Forum deelt opgedane kennis via interne en externe communicatiekanalen 1.2.1 Informeren en adviseren rond subsidielijnen REALISATIE 2014 Het Forum verleent advies aan kunstbeoefenaars, lokale besturen, provincies,... Indien nodig wordt doorverwezen. Bestaande subsidielijnen werden ontsloten via de website www.amateurkunsten.be/subsidiewijzer. De online informatie werd regelmatig gecontroleerd en geactualiseerd, heel wat gewijzigde en/of nieuwe provinciale subsidiereglementen werden ontsloten op de website. Ook de zoekmogelijkheden voor het vinden van de juiste subsidie werden uitgebreid. Het Forum ging ook proactief op zoek naar nieuwe subsidielijnen en -kanalen om ze via nieuwsbrieven (nieuwsbrief amateurkunsten en sectormailing amateurkunsten) en gerichte mailing te ontsluiten (bv. projectoproep BesteBuren). ACTIE 2015 We houden de subsidiewijzer op onze website up-to-date. We houden de sector ook op de hoogte van (nieuwe) subsidiekanalen via het sectoroverleg en via de nieuwsbrieven (nieuwsbrief amateurkunsten en sectormailing amateurkunsten). (Project)subsidies in het kader van cultuur, creativiteit en innovatie zullen toegevoegd worden op onze website. Verder blijven we actief oproepen om gebruik te maken van de subsidie voor internationale projecten amateurkunsten en besteden we de nodige aandacht aan het nieuwe programma Creative Europe 2014-2020 van de Europese Commissie. 1.2.2 Aanreiken van informatie en achtergrond via artikels en persberichten REALISATIE 2014 In 2014 werden geen uitvoerige kant-en-klare artikels aangereikt aan de amateurkunstenorganisaties. Een gepland artikel met de onderzoeksresultaten rond verenigingsvormen in amateurkunsten kwam er niet door de beslissing om hier niet uitvoerig over te communiceren. Er werd gestart met de tekst rond visieontwikkeling amateurkunsten (dat werd afgetoetst op het DOL van 22 november 2014). Dit traject wordt verder gezet in 2015. We leverden ook de nodige info aan over amateurkunsten en de geplande WAK 2015 voor de jaarkalender ICE (immaterieel cultureel erfgoed) van Tapis Plein vzw. Daarnaast hebben de negen landelijke organisaties via hun communicatiekanalen heel wat berichten overgenomen die de sector aanbelangen. Uit onze communicatiekanalen zoals nieuwsbrieven en website werden bv. de uitreiking Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten, Week van de Amateurkunsten, uitgave ‘Ruimte voor Amateurkunsten’, Amateurkunsten in Van Dale, het memorandum ‘De kracht van kunst’, ‘Hoera, een jubileum!?’ praktijkwijzer voor verenigingen en hun erfgoed ed. overgenomen in de berichtgeving van de amateurkunstenorganisaties.
9
ACTIE 2015 We bekijken of de sector nood heeft aan overkoepelende thema-artikels die opgenomen kunnen worden in diverse tijdschriften of andere communicatiedragers. Voorbeelden van artikels of artikelreeksen zijn: - onderzoeksresultaten rond actieve cultuurparticipatie - visieontwikkeling amateurkunsten, gedeelde definitie - amateurkunsten en erfgoed - amateurkunsten en zakelijke en juridische aspecten: btw, vzw-wetgeving, vrijwilligerswerk, verzekering, SABAM…. 1.2.3 Website www.amateurkunsten.be REALISATIE 2014 De website amateurkunsten.be werd inhoudelijk actueel gehouden met nieuws uit de brede sociaalculturele en kunstensector. We legden hierbij klemtonen die transversaal doorheen onze werking lopen: aandacht voor diversiteit, participatie, ecologie en het internationale perspectief. Op de website kregen ook onderzoek en publicaties van en betreffende de amateurkunstensector een centrale plek. De eigen publicaties uit 2014 (Ruimte voor Amateurkunsten) en de educatieve publicaties van de amateurkunstenorganisaties werden aangevuld. De homepage wil ten allen tijde een beeld geven van de opkomende projecten in de sector. [LQGG
De uitbouw van de website tot kennisdatabank, waar goede praktijkvoorbeelden verzameld worden, gebeurde in beperkte mate omwille van beperkte personeelsbezetting. We werkten ondertussen aan een ‘good practice’ fiche, zodat alle info uniform op de website kan opgenomen worden (cfr. 1.2.8). Ook vormelijk werd verder gewerkt aan een levendige en aantrekkelijke website, door afbeeldingen toe te voegen bij eerdere berichtgeving. Voorts werd de nieuwe events-API van Cultuurnet Vlaanderen werd getest in het kader van de WAK. ACTIE 2015 De inhoud van de website wordt actueel gehouden en aangevuld met relevante items. De homepage blijft het uithangbord van de vele projecten en evenementen die binnen het werkveld georganiseerd worden en verwijst actief door naar de negen amateurkunstenorganisaties en hun dienstverlening. We hanteren een sterkere focus op het aanbod en de activiteiten van de amateurkunstenorganisaties. Komend werkjaar wordt verder gebouwd aan de praktijkenbank. Die praktijkenbank op de website zal stelselmatig gevoed worden met goede en inspirerende praktijkvoorbeelden van binnen en buiten de sector. Via een vernieuwd vast stramien (o.a. standaard fiche na afsluiten
10
van Bijzonder Fonds projecten) worden de praktijkvoorbeelden gedocumenteerd en ontsloten. Via een uitwisseling met CultuurNet Vlaanderen komt er via widget een agenda op de homepage die de belangrijkste publieksactiviteiten uit de sector aankondigt. Er wordt bekeken of alle AK-organisaties correct exporteren naar de UITdatabank en of deze gegevens relevant zijn om een amateurkunsten-kalender aan te maken die alle events uit de amateurkunstensector centraliseert. 1.2.4 Kennisdatabank en CRM REALISATIE 2014 In 2014 werd door de ICT-stafmedewerker een online CRM-tool (customer relationship management) aangemaakt om de bestaande contactgegevens te centraliseren. Er werd beslist in eerste instantie te focussen op contactgegevens en het integreren van de contactgevens met de mailingservice. Er zijn testen gebeurd om deze integratie met de Campaignmonitor API (mailingservice) mogelijk te maken. ACTIE 2015 De functionaliteit van de CRM wordt verder uitgebouwd. Het gaat om de verdere ontwikkeling en in gebruik name van een interne contacdatabank, die ons in staat stelt gerichter te communiceren naar groepen van stakeholders en betrokkenen. De usability van de online CRM-tool wordt gefinetuned naarmate het gebruik van de CRM duidelijk maakt wat de wenselijke aanpassingen zijn bij intensief gebruik. De CRM wordt aangevuld met alle contactgevens uit de bestaande databases (excel-bestanden). Het structureren van deze contactgevens zal worden gestroomlijnd aan de hand van de nog in te voeren gegevens. Na een definitieve structurering van de contactgegevens, wordt de integratie met Campaignmonitor uitgewerkt en wordt gewerkt aan het mogelijkheid tot delen van de contactgegevens binnen de amateurkunstensector. Met betrekking tot intranet en gedeeld documentenbeheer wordt bekeken of verdere stappen nodig zijn. Tegen midden 2015 worden online documenten gedeeld met relevante groepen: DOL, RvB, sector. De sectormailing zorgt voor een goede communicatiedoorstroming naar alle medewerkers actief in de amateurkunstensector en op de website amateurkunsten.be worden voortdurend sectorrelevante documenten aangeboden als download. Het Forum verwerkt en verspreidt vergaarde informatie via berichtgeving, o.m. via de nieuwsbrief amateurkunsten, sectormailing en mailing lokaal beleid. 1.2.5 Nieuwsbrief amateurkunsten REALISATIE 2014 In 2014 werd de (maandelijkse) nieuwsbrief amateurkunsten met vaste regelmaat verzonden naar geïnteresseerden en professionelen uit de amateurkunstensector, naar cultuurprofessionals uit onze aanverwante sectoren en naar individuele kunstenaars. Het lezersbereik van de nieuwsbrief steeg van 322 geadresseerden in december 2013 naar 710 geadresseerden in december 2014, daarmee is onze doelstelling van 20% meer lezersbereik
11
ruim overschreden! Het aantal actieve lezers schommelt per maand, maar ligt gemiddeld op 250 lezers. Intekenen op de nieuwsbrief amateurkunsten kan via de homepage www.amateurkunsten.be. Deze nieuwsbrief wordt ingezet als instrument bij het werken aan een positieve uitstraling van de sector. De sectormailing amateurkunsten is de interne nieuwsbrief, bestemd voor de personeelsleden uit de sector en leden van de Algemene Vergadering. Deze sectormailing werd in de loop van 2014 een negental keer verstuurd. Deze sectormailing heeft gemiddeld 64 % actieve (openen en doorklikken) lezers. Ook werd in juni en november 2014 opnieuw een nieuwsbrief lokaal cultuurbeleid verspreid naar lokale beleidsverantwoordelijken, met als doel op lokaal niveau de nodige bekendheid en aandacht voor de sector amateurkunsten op te wekken (cfr. 5.5 lokaal beleid). Deze nieuwsbrief had telkens bijna 200 actieve ontvangers. ACTIE 2015 We blijven verder inzetten op een goede informatie-ontsluiting via de (maandelijkse) nieuwsbrief amateurkunsten en de sectormailing amateurkunsten. Ook de nieuwsbrief naar lokale beleidsspelers zal blijvend twee keer per jaar verstuurd worden. We pogen verder om enerzijds een nog ruimer doelpubliek van geïnteresseerden te bereiken, en anderzijds om zoveel mogelijk geadresseerden tot actie te laten overgaan (doorklikken, berichten delen…). 1.2.6 Amateurkunstenblog REALISATIE 2014 De amateurkunstenblog werd in 2014 samengevoegd met de WAK-blog en verder uitgebouwd. In de loop van 2014 werden een 55-tal berichten gepost. Vooral de berichten in de aanloop naar en tijdens de WAK kregen een grote zichtbaarheid (220 à 270 pageviews). Er werden nieuwe vrijwillige reporters ingeschakeld die kort en beeldend verslag uitbrachten van diverse activiteiten uit de sector. Tijdens de WAK 2014 zorgden een 10-tal reporters voor verslaggeving. ACTIE 2015 Ten gevolge van de opgelegde besparingen zal de amateurkunstenblog verdwijnen vanaf januari 2015. De online berichten worden gearchiveerd, en zullen niet langer online te lezen zijn. De reporters die dat wensen worden opgenomen in een pool die ook aan de AK’s ter beschikking wordt gesteld. Occasioneel kan nog op vraag van het Forum een reporter worden uitgestuurd, bijvoorbeeld voor een aantal WAK-activiteiten.
12
1.2.7 Facebookpagina amateurkunsten REALISATIE 2014 De Facebookpagina amateurkunsten werd gelanceerd in het voorjaar van 2013 met URL www.Facebook.com/amateurkunsten. Via deze pagina berichten we regelmatig over leuke projecten, oproepen en weetjes uit de sector. We wenden dit kanaal aan om een positieve uitstraling te geven aan de veelheid van initiatieven uit de sector, aan de veelkleurigheid van de activiteiten en het grote enthousiasme dat leeft binnen de sector. Tijdens de WAK en tijdens de Boekenbeurs komt de klemtoon te liggen op de eigen werking. Eind 2013 had de pagina zo’n 320 volgers, eind 2014 staat de teller op meer dan 720 volgers (streefdoel was 500). ACTIE 2015 Het Forum voor Amateurkunsten zet verder in op het gebruik van sociale media. Naast de WAK- en Ooggetuige-pagina’s zetten we blijvend in op onze algemene Facebook-pagina ‘amateurkunsten’. We pogen telkens een beeld te geven van de veelheid, diversiteit en kwaliteit aan activiteiten binnen de sector. Dit is het medium bij uitstek om te informeren en feedback te genereren over sectorgerelateerde activiteiten, gebeurtenissen en relevante onderwerpen. We willen in 2015 niet alleen het aantal volgers verder optrekken naar 1000 à 1500 volgers, maar ook de betrokkenheid van de volgers verhogen, door afgewogen actuele en ‘catchy’ berichten te posten. 1.2.8 Ontwikkelen van online praktijkbank REALISATIE 2014 Op de vernieuwde website (2013) werd onder de tab ‘kennis en expertise’ een rubriek ‘praktijkvoorbeelden’ opgenomen om inspirerende praktijkvoorbeelden te documenteren, te bundelen en te ontsluiten. Rekening houdend met de verhouding personeelsinzet – output, werd in 2014 een beperkt aantal nieuwe voorbeelden rond lokaal amateurkunstenbeleid, innovatieve praktijken, diversiteit,… opgenomen. Om uniformiteit te garanderen, werd werk gemaakt van een standaard ‘good practice’ fiche. In deze eerste fase werd er jammer genoeg maar weinig audiovisueel materiaal online ontsloten. De verzamelde cases werden extra in de kijker gezet via nieuwsbrieven of tijdens overlegmomenten of studiedagen met aanverwante sectoren en partners. I.v.m. de portfolio cultuureducatie van LOCUS en pilootprojecten ter voorbereiding van de hervorming van het deeltijds kunstonderwijs, stelden we vast dat er weinig informatiedoorstroming was van LOCUS naar het Forum toe, ook vanuit de hoek deeltijds kunstonderwijs m.b.t. ‘pilootprojecten’ sijpelden geen concrete projecten door. Hierover werden bijgevolg geen praktijken verzameld op de site, noch werd hierover gecommuniceerd.
13
ACTIE 2015 Het Forum blijft good practices verzamelen en delen. Deze illustreren geleverde inspanningen, brengen trial en error rond projecten in kaart, maken beleid tastbaar en zetten anderen aan om eveneens te experimenteren of te investeren in kunstbeoefening. Om uitvoering te geven aan deze actie worden amateurkunstenorganisaties gestimuleerd om na afloop van een Bijzonder Fondsproject een praktijkfiche in te vullen. Ook steden en gemeenten, praktijken binnen het deeltijds kunstonderwijs, WAK-coördinatoren, collegaorganisaties,… worden opgeroepen om succesfactoren en mogelijke valkuilen van acties in kaart te brengen via het gestandaardiseerd sjabloon. In 2015 willen we minstens vijf good practices online ontsluiten. OD 1.3 Het Forum is een professionele organisatie met een kwalitatieve werking 1.3.1 Het Forum voert een gezond personeelsbeleid 1.3.1.1 Personeelsbeleid en opvolgcyclus medewerkers REALISATIE 2014 Zoals in het beleidsplan opgenomen vonden in mei/juni 2014 evaluatiegesprekken plaats. De directeur voerde evaluatiegesprekken met de medewerkers ; de voorzitter met de directeur. Met één medewerker kon het evaluatiegesprek niet plaatsvinden wegens ziekte van de medewerker ; dit gesprek werd alsnog in december 2014 gerealiseerd. De evaluatiegesprekken gebeurden vertrekkend van zelfevaluatie aan de hand van een leidraad, die vooraf werd bezorgd. Nadien maakte elke medewerker een neerslag van het gesprek, die werd aangevuld met een evaluatie en beoordeling door de leidinggevende. Het schriftelijk verslag van elk gesprek werd ter kennisname ondertekend. Na afloop van alle gesprekken werd (op 14 oktober 2014) formeel verslag uitgebracht aan de Raad van Bestuur m.b.t. de evaluatiegesprekken. In september 2014 werd Karen Vandenberghe aangeworven als tijdelijk projectmedewerker (4/5-tewerkstelling) tot het einde van het jaar. Zij had in eerste instantie de taak een aantal praktische en organisatorische zaken op te nemen, zoals de voorbereidingen van onze stand op de Boekenbeurs ; ze stond ook grotendeels in voor de bemanning van onze stand. Verder nam ze voorbereidende taken op in het kader van de WAK De kleine artiest, en een aantal logistieke en communicatietaken. ACTIE 2015 In april/mei 2015 worden opnieuw opvolggesprekken gehouden met elk van de medewerkers, vertrekkend van hun resultaatsgebieden 2015 om de voortgang, mogelijke opportuniteiten en bedreigingen t.a.v. de realisatie van hun acties te benoemen. Opvolg- en evaluatiegesprekken gebeuren steeds aan de hand van een leidraad die vooraf wordt bezorgd.
14
De taakverdeling 2015 is opgenomen in bijlage. De tewerkstelling van Karen Vandenberghe als projectmedewerker (4/5) wordt verlengd tot eind juni 2015. Zij werkt voornamelijk mee aan de WAK De kleine artiest, en neemt ook de WAK-communicatie, communicatie sociale media en een aantal logistieke taken voor haar rekening. 1.3.1.2 Via het VTO-beleid versterkt het Forum de deskundigheid van haar medewerkers REALISATIE 2014 Binnen de personeelsploeg van het Forum werd aandacht besteed aan VTO-beleid. Op teamoverleg wordt bekeken wie aan welke vormingen of studiedagen deelneemt. Bieke, Elke en Benedikte waren in februari aanwezig op de Dag van de Cultuureducatie rond het thema VERLIES. Benedikte volgde een infosessie van Green Track rond het vergroten van draagvlak en was aanwezig op de ontbijtsessie van BILL omtrent het motiveren van vrijwilligers. In het kader van de internationale werking was Benedikte aanwezig op een infosesie omtrent het nieuwe Creative Europe beleid van de Europese Unie. Sylvia maakte deel uit van de collegagroep interculturaliteit van Demos. Bieke en Elke participeerden in april aan het Cultuurforum 2020 en de Lentetop van het middenveld en in juni waren ze present op de LOCUStoer in De Warande in Turnhout. Bieke woonde ook het sectormoment ‘Kwaliteit in cultuureducatie’ bij. Katrien en Bieke waren aanwezig op de Trefdag voor de Gentse Cultuursector van Circa. Ook nam Katrien deel aan de bruispartij van vitamine C over kunst voor de allerkleinsten. ACTIE 2015 In teamverband worden vormingsbehoeften in kaart gebracht en bekeken wie welke vormingen zal volgen. Ook in de opvolgcyclus medewerkers wordt aandacht gegeven aan de vormingsvragen van medewerkers. In 2015 zullen opnieuw verschillende vormingen worden gevolgd. Elke zal een vorming volgen omtrent timemanagement. Verder zullen we opnieuw aanwezig zijn op de Dag van de Cultuureducatie, het Cultuurforum 2020, de LOCUStoer en andere studiedagen of netwerkmomenten die de cultuursector initieert. Katrien zal in juni een studiedag bijwonen van Lasso over cultuurbeleving bij jongeren en jongvolwassenen. Ook de trefdag voor de Gentse cultuursector staat bij Katrien weer in de agenda, alsook de studiedag ‘Hart voor kunsteducatie’ van Muzes. 1.3.2 Vrijwilligersbeleid REALISATIE 2014 We gingen in gesprek met een consulente van het vrijwilligersloket voor senioren van de Stad Gent voor een kennismakingsgesprek. Er werd gepeild naar mogelijkheden voor het inzetten van een vaste vrijwilliger bij het Forum. We engageerden in 2014 vrijwilligers voor verschillende evenementen en projecten.
15
WAK: - Vrijwilligers hielpen met de verzending van het promotiemateriaal naar alle deelnemende gemeenten. - Er werd een WAK-promoteam samengesteld met vrijwilligers voor het uitdelen van onze WAK-gazet. - We stelden een WAK-reportersploeg samen. Deze groep van een 10-tal vrijwilligers bezocht verschillende activiteiten tijdens de WAK en bracht hiervan verslag uit op de WAK-blog. Ook buiten de periode van de WAK werden de highlights van de werking van de amateurkunstenorganisaties ontsloten via de amateurkunstenblog. ACTIE 2015 Er wordt verder gewerkt aan de uitbouw van een vrijwilligersbeleid. We leggen een bestand aan van vaste vrijwilligers die we kunnen inzetten voor verschillende taken en activiteiten. Ook in 2015 zullen er vrijwilligers ingezet worden tijdens de aanloop naar en tijdens de WAK en voor heel wat praktische taken. We volgen het (eventuele) aanbod op van het vrijwilligersloket voor senioren van de Stad Gent, in functie van het vinden van een vaste vrijwilliger voor de ondersteuning van secretariaatstaken. Het Forum streeft naar duurzame contacten met vrijwilligers d.m.v. persoonlijk contact en een stimuleringsbeleid met onder meer uitnodigingen voor evenementen. 1.3.3 Praktijkstages studenten REALISATIE 2014 Eveline Masquelier, studente sociaal-cultureel werk van Hogeschool Gent liep voor de tweede keer stage bij het Forum voor Amateurkunsten (10 februari t.e.m. 23 mei 2014). Zij werkte voornamelijk mee aan de voorbereidingen van de Week van de Amateurkunsten 2014, de organisatie van het WAK-openingsfeest en de Uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten. Daarnaast liep Hanne Verstraete, van de Arteveldehogeschool Gent, stage bij het Forum. Als studente sociaal werk focust zij vooral op beleidswerk en belangenbehartiging. Gedurende 6 weken observeerde Hanne, voerde ze beperkt vergelijkend onderzoek (identikit, vrijwilligersbeleid, link professionele kunsten, …) en maakte verslag van diverse overlegmomenten (oa. teamvergadering). ACTIE 2015 Het Forum biedt opnieuw de kans aan stagiairs om praktijkervaring op te doen. In 2015 zal Nele Callebaut van de opleiding sociaal-cultureel werk van de Hogeschool Gent haar tweede stage op het Forum lopen van 9 februari 2014 t.e.m. 22 mei 2015. Zij zal voornamelijk meewerken aan de voorbereidingen van de WAK 2015 en de organisatie van het WAK-openingsfeest en de Uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten.
16
Door besparingen en beperkte personeelstijd gaan we in de toekomst omzichtiger om met nieuwe stageaanvragen. Er gebeurt een strenge screening in functie van de interesses en doelstellingen van de student en we beslissen dat max. 1 student tegelijk stage kan lopen bij het Forum. We richten ons ook naar studenten uit andere opleidingen dan SCW: eventmanagement, beleid, communicatie,... In 2016 doorloopt Hanne Verstraete haar 2de stageperiode van februari t.e.m. april. 1.3.4 Het Forum behoudt een financieel gezonde situatie REALISATIE 2014 De directeur houdt contact met het Dagelijks Bestuur voor het voeren van een transparant en gezond financieel beleid. Boekhouding wordt verder gevoerd door boekhoudkantoor Qbus. Er werd regelmatig overleg gepleegd met boekhouder Louis Krijnen, de administratieve medewerker en directeur van het Forum. Het financieel verslag 2014 werd op 9 februari 2015 nagezien door revisor Roger De Nul. Er vond ook een afspraak plaats met penningmeester Rob Van Genechten om de rekeningen te overlopen. De Raad van Bestuur stond verder in voor de opvolging van het financieel beheer van de organisatie, en kreeg daartoe meermaals een tussentijdse stand van zaken om bijsturingen mogelijk te maken. ACTIE 2015 Er wordt een transparante, zorgvuldig bijgehouden boekhouding gevoerd, die aansluit bij het financieel beleid dat wordt uitgezet door het bestuur van het Forum voor Amateurkunsten. Via tussentijdse overzichten wordt de Raad van Bestuur op de hoogte gehouden van de financiële stand van zaken. De controle door de bedrijfsrevisor zal worden gefaciliteerd. De definitieve jaarrekening 2014 en de begroting 2015 worden op 17 maart ter goedkeuring voorgelegd aan de Algemene Vergadering. De actie op sectorniveau rond het verwerven van extra middelen (cfr. 2.2.1) wordt ook doorgetrokken naar het Forum zelf. De tips en informatie vanuit de vorming rond fundraising voor de sector (februari 2015) worden binnengebracht in het teamoverleg. Daar wordt nagedacht op welke manier het Forum eigen inkomsten naar de toekomst toe kan verhogen. Naast inkomsten uit studiedagen (o.a. inspiratiedag amateurkunsten), verkoop van publicaties,... kan fundraising m.b.t. concrete elementen uit het project Match voor de WAK 2016 (cfr. OD 4.6) opgezet worden. Bijvoorbeeld specifiek rond de professionele coaching of residenties voor amateurkunstenaars kan sponsoring worden gezocht. Voor de coproductie met BOZAR rond de WAK 2016 zullen zowiezo extra projectmiddelen worden gezocht, onder meer via het kunstendecreet.
17
1.3.5 Teamoverleg Het Forum plant en evalueert haar werking op geregelde tijdstippen REALISATIE 2014 In teamverband wordt steeds de planning opgemaakt en worden acties, projecten en evenementen geëvalueerd. Daartoe kwam ook in 2014 het team ongeveer wekelijks samen (met uitzondering van vakantieperiodes en piekperiodes i.h.k.v. evenementen). In september 2014 werd in teamverband een planningstweedaagse gehouden in Oostende, in de inspirerende plek/lokalen van Vrijstaat O. Bepaalde aspecten uit onze werking werden doorgelicht, geëvalueerd en bijgestuurd. Naast interne organisatie, evaluatie teamwerking, lokalen en logistiek,... gaven we bijzondere aandacht voor visieontwikkeling amateurkunsten en gebruikte communicatiekanalen. Doordat we ’s avonds met het team iets gingen eten en de pauzes op het strand genomen werden, was deze tweedaagse een combinatie van planningsmeeting en teambuilding. ACTIE 2015 Wekelijks (doorgaans op dinsdagvoormiddag, met uitzondering van vakantieperiodes en piekperiodes i.h.k.v. evenementen) wordt in teamverband gewerkt rond de planning van acties, projecten en evenementen. Ook de evaluatie van de gerealiseerde activiteiten gebeurt in teamoverleg. Op de server staat een document teamagenda, dat door iedereen kan worden aangevuld ; op maandagmorgen stuurt de directeur de teamagenda per e-mail naar de collega’s. Afhankelijk van de agenda wordt bekeken wie het team zal bijwonen ; deeltijdse medewerkers hoeven niet steeds de volledige teamagenda bij te wonen. Evaluatie van specifieke acties of projecten gebeurt tevens in overleg met partners en/of betrokkenen. De evaluatie van de WAK gebeurt in teamverband, in de planningstweedaagse alsook in overleg met de amateurkunstenorganisaties. Het team werkt een voorstel van aanpak voor de meerjarenplanning uit, dat op de Raad van Bestuur van mei 2015 wordt voorgesteld. Voor de opmaak van het beleidsplan 20172021 wordt een proces uitgestippeld waarbij team, Raad van Bestuur, DOL, samenwerkende partners en verwante sectoren mee vorm geven aan de strategische planning op langere termijn. In het najaar van 2015 zal opnieuw een teamtweedaagse worden ingericht met het oog op het evalueren van de werking en het opmaken van het jaarplan 2016. Tegelijk wordt dan het startschot gegeven van het uitvoerend luik van het beleidsplanningsproces en wordt heel wat voorbereidend werk gedaan in functie van de opmaak van het beleidsplan en het betrekken van stakeholders en betrokkenen in het proces. In teamverband wordt ook gewerkt aan een flowchart/werkwijze bij afwezigheid van een medewerker. Dit met het oog op het vlot verdelen, overnemen en opvolgen van taken in geval van korte of langdurige afwezigheid van een collega.
18
1.3.6 Het Forum investeert in een kwalitatieve werkplek REALISATIE 2014 Elke medewerker beschikt over een eigen en voldoende kwalitatieve werkplek. In 2014 werd hiertoe o.a. geïnvesteerd in bijkomende kantoorbenodigdheden (bureaustoelen, bureaulampen,...) en computermateriaal. Ondanks deze investeringen merkten we toch dat de werkplek te klein werd om op een comfortabele, rustige manier te kunnen werken. Dus werd er gezocht naar een iets ruimere werkplek, aangepast aan ons budget. Die plek vonden we, in hetzelfde gebouw. Vzw Jazz en Muziek (Gent Jazz) verhuisde waardoor er burelen vrij kwamen. Er werd contact opgenomen met de Stad Gent en de ruimtes werden aan ons toegewezen. Door de huursubsidie van de Stad Gent blijft de huurprijs van de burelen een stuk onder de marktconforme huurprijzen en dus nog betaalbaar voor het Forum voor Amateurkunsten. Eind 2014 werd de verhuis van de burelen voorbereid, plannen werden gemaakt en materiaal werd aangekocht. ACTIE 2015 In januari 2015 verhuizen we naar onze nieuwe werkplek. Vrijwilligers zullen ons hierbij helpen. Een verhuis brengt heel wat met zich mee, zoals het verhuizen van de server, het installeren van telefoonlijnen, aankoop van benodigdheden en materiaal,… De nieuwe burelen bieden ons de ruimte die we als professionele organisatie nodig hebben: 3 burelen, een bibliotheek, een vergaderruimte, een archief en een polyvalente ruimte (die voornamelijk zal gebruikt worden voor praktische taken, zoals het verpakken van zendingen e.d.).
19
Strategische doelstelling 2 De amateurkunstenorganisaties zijn onderling en samen met het Forum sterke partners voor elkaar
OD 2.1 Via het Forum is er gestructureerd overleg tussen de landelijke amateurkunstenorganisaties 2.1.1 Raad van Bestuur & Algemene Vergadering Forum voor Amateurkunsten REALISATIE 2014 De Raad van Bestuur volgt de werking en activiteiten van het Forum op en voorziet een vertegenwoordiging van de negen amateurkunstenorganisaties en enkele externe deskundigen. In 2014 kwam de Raad van Bestuur samen op 27 februari, 15 mei, 14 oktober en 1 december. De Algemene Vergadering vond plaats op 13 maart en 16 december. In mei en oktober werden de Bijzonder Fonds projecten uit de sector ter goedkeuring voorgelegd. Er werden inspanningen gedaan om de gender- en etnisch-culturele diversiteit in de bestuursorganen van het Forum te versterken. Onder meer via het Minderhedenforum werden nieuwe contacten, vertegenwoordigers van amateurkunstverenigingen of externe deskundigen gezocht. In 2014 werd een nieuwe externe deskundige aangesteld in de Raad van Bestuur, nl. Nerkiz Sahin, en drie externe deskundigen aangetrokken als leden van de Algemene Vergadering, nl. Zineb El Boussaadani, Jamila Amadou en Ruth Muylle. Nieuwe samenstelling Raad van Bestuur en Algemene Vergadering is opgenomen in bijlage. ACTIE 2015 De Raad van Bestuur komt in 2015 samen op 24 februari en 12 mei en komt ook in het najaar van 2015 enkele keren samen. De Algemene Vergadering komt samen op 17 maart en nogmaals in december. In 2015 worden de lopende mandaten ter hernieuwing voorgelegd. De Bijzonder Fonds projecten worden in mei en in oktober ter goedkeuring voorgelegd. Op de Raad van Bestuur van mei zal het bijgewerkte reglement Bijzonder Fonds voor de komende beleidsperiode worden goedgekeurd. Het bestuur zal ook sterk betrokken worden in het planningsproces rond de opmaak van het beleidsplan 2017-2021. 2.1.2 Het Forum overlegt regelmatig met de directeurs van de landelijke erkende organisaties zodat we dezelfde lijn aanhouden REALISATIE 2014 Het Forum coördineert afstemming en samenwerking tussen de landelijk erkende amateurkunstenorganisaties. Het sectoroverleg amateurkunsten of directeurenoverleg (DOL) vond in 2014 op volgende momenten plaats: 30 januari, 27-28 maart, 8 mei, 22 mei, 19 juni, 9 oktober, 23 oktober en 20 november 2014. De bijeenkomst van 11 december werd door staking van de NMBS
20
noodgedwongen verplaatst naar januari 2015. Bij gelegenheid werden medewerkers van het Agentschap of externe experten of vertegenwoordigers uit verwante sectoren uitgenodigd voor bepaalde agendapunten. Op de agenda stonden ondermeer deze items: - interculturaliteit - Week van de Amateurkunsten - invulling openingsevent WAK/ Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten - traject met cultuur- en gemeenschapscentra - werkbezoek aan LKCA Utrecht (Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst) - uitwisseling rond zakelijke en organisatorische aspecten - onderzoek - overview voortgangsrapporten - belangenbehartiging - opvolging memorandum ‘De kracht van kunst’ - besparingen en overheveling provinciale middelen - internationale netwerking en samenwerking - amateurkunsten in de grootsteden, overleg met Circa, Fameus & Zinnema - feedback meeting centrumsteden -… ACTIE 2015 Het sectoroverleg amateurkunsten blijft een centraal platform voor ontmoeting, uitwisseling, doorstroming van informatie (bv. good practices), visieontwikkeling, innemen van gezamenlijke standpunten,... tussen de negen amateurkunstenorganisaties. We werken vraaggestuurd en betrekken deskundigen waar nodig (bv. voor organisatorische of zakelijke aspecten). De beoogde frequentie bedraagt acht bijeenkomsten in 2015. Het DOL komt in de eerste jaarhelft samen op 22 januari, 13 februari, 26 maart, 7 mei, en 18 juni. De agenda 2015-2016 wordt voor de zomer opgemaakt. We verhogen de aandacht voor uitwisseling rond good practices amateurkunsten en voor vraaggericht overleg en deskundige insteek. Waar nodig brengen we een stuk vorming binnen op het DOL, o.a. rond organisatorisch/zakelijke aspecten. Op de agenda in 2015: - uitwisseling kennis, ervaringen & praktijk - link met deeltijds kunstonderwijs - link met professionele kunsten - diversiteit & inclusie - gegevensverzameling - voorbereiding beleidsplanning 2017-2021 - Week van de Amateurkunsten - invulling openingsevent WAK/ Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten - internationale werking & Amateo - werkbezoek van het LKCA 26-27 maart 2015 (Antwerpen) - fondsenwerving - belangenbehartiging
21
- vrijwilligersbeleid - Bijzonder Fonds - ... 2.1.3 Het Forum houdt de vinger aan de pols en detecteert nieuwe behoeften door geregeld 1 op 1 gesprekken te houden. Hieruit vloeien mogelijks nieuwe gezamenlijke acties voort. REALISATIE 2014 Nadat stafmedewerkers Elke en Sylvia een ronde zomergesprekken ondernamen in 2013 bracht directeur Bieke terug zelf een bezoek aan alle 9 amateurkunstenorganisaties om vinger aan de pols te houden. Deze één-op-één gesprekken in september/oktober 2014 vielen rond de tijd waarop de nieuwe beleidsnota cultuur verwacht werd. De rol en positionering van de amateurkunstensector binnen het brede culturele veld bood interessante gespreksstof. Er werd gewerkt met een leidraad, waar de directeurs zelf konden aangeven waarover ze graag van gedachten wilden wisselen. Thema’s: Verder werd ook actief naar feedback gevraagd m.b.t. de werking en activiteiten van het Forum. Alle input uit de gesprekken werd doorgesproken op het team van het Forum ; een verkort verslag werd bezorgd aan en besproken op het DOL. ACTIE 2015 Bij OPENDOEK vond recent een directeurswissel plaats. Er wordt een gesprek gepland met de nieuwe directeur Bart Michiels waarin heel wat achtergrond wordt meegegeven rond de amateurkunstensector en waarin lijnen worden uitgezet voor een vlotte samenwerking. De één-op-één gesprekken zijn zeer tijdsintensief. Niettemin bleken de gesprekken in de afgelopen rondes bijzonder boeiend en bruikbaar om de ambities en verwachtingen van de sector te kennen. Door cruciale, strategische items te agenderen in een face-to-face gesprek, die nadien te bundelen en tot werkbare insteek voor de planning van de eigen werking te vertalen, zijn de één-op-één gesprekken zinvol. Die worden (mogelijks meer gespreid) hernomen na de zomer van 2015. 2.1.4 Personeelstreffen sector amateurkunsten REALISATIE 2014 Op 22 mei 2014 organiseerde het Forum in Antwerpen het jaarlijkse personeelstreffen. Naast een drietal stadsbezoeken (Rubenshuis, Modemuseum of Sint-Andries-kwartier) was er heel wat ruimte om informeel te netwerken. ACTIE 2015 Het personeelstreffen in 2015 zal georganiseerd worden op donderdag 21 mei in Brussel. Alle personeelsleden van de negen organisaties worden uitgenodigd. We combineren via een ‘keuzemenu’ vorming, kunstbeoefening, ervaringsuitwisseling en informele netwerking in één
22
geheel en met aandacht voor ieders interesse. Het programma wordt in het voorjaar concreet uitgewerkt. We versterken het programma met een bevlogen spreker, gevolgd door kleinere workshops. 2.1.5 Onthaalmoment nieuwe medewerkers REALISATIE 2014 Op 2 april (4 deelnemers) en op 18 november (7 deelnemers) organiseerden we in de Abrahamstraat een onthaalmoment voor nieuwe medewerkers uit de sector. Zo konden nieuwe medewerkers zich informeren over de sector, het wettelijke kader, de werking van het Forum en contacten leggen met andere nieuwkomers in de sector. ACTIE 2015 Het onthaalmoment wordt positief geëvalueerd door de deelnemers en zal ook in 2015 twee opnieuw georganiseerd worden. In plaats van twee keer per jaar zal dit één keer per jaar doorgaan, telkens in de maand september vanaf 5 deelnemers. In 2015 is het onthaalmoment gepland op dinsdag 29 september. We blijven sleutelen aan de formule en gebruikte methodieken om er een interactief moment van te maken. 2.1.6. Opmaak identikit (nieuwe actie) ACTIE 2015 Als aanspreekpunt voor de amateurkunsten geeft het Forum vaak op een korte tijdspanne een overzicht van waar de 9 amateurkunstenorganisaties voor staan. Als intern hulpmiddel ontwerpt het Forum de identikit. Deze geeft in één oogopslag de belangrijkste highlights van een organisatie weer. Door de fiches naast elkaar te leggen, krijgen we een doorsnee van de sector. Het sjabloon (uniformiteit) laat wel toe dat elke AK-organisatie eigen accenten, historiek, actuele evoluties en representatieve acties in de kijker kan zetten. Stagiaire Hanne Verstraete maakte het sjabloon op ; in de loop van het voorjaar worden de fiches door de organisaties afgewerkt. OD 2.2 Het Forum stelt zich dienstverlenend op ten aanzien van de sector en stimuleert kwaliteitszorg binnen de sector 2.2.1 Het Forum verstrekt, waar nodig en haalbaar, advies of ondersteuning op maat aan de landelijke amateurkunstenorganisaties (bv. i.h.k.v. doelgroepenwerking, ITbijstand) REALISATIE 2014 Het Forum realiseert ondersteuning op maat en staat in voor advies, begeleiding, inspiratie, assistentie bij partnersearch, bemiddeling, expertise-uitwisseling,… in het kader van het Bijzonder Fonds of bij concrete vragen van de organisaties. In 2014 werkten we onder andere mee aan het project Mia Maakt Scène.
23
M.b.t. ICT bleef het Forum serverruimte ter beschikking stellen voor het hosten van websites van een aantal organisaties. De sites op de tijdelijke server van het Forum werden verplaatst naar een hosting naar keuze van de amateurkunstenorganisaties. Het Forum contacteerde elke organisatie om deze transfers te regelen (eerste kwartaal 2014). De organisaties die te kampen hadden met technische problemen, kregen de nodige ondersteuning. Het Forum nam deel aan het Toekomstberaad van OPENDOEK aangaande hun vormingsbeleid. OPENDOEK kreeg ook gerichte informatie omtrent de wetgeving op overheidsopdrachten. Samen met Vlamo volgden we het hafabra-erfgoedproject van Resonant. ACTIE 2015 Op vraag van Koor&Stem, OPENDOEK, het Centrum voor Beeldexpressie en Vlamo brengen we in 2015 de vier amateurkunstenorganisaties samen die een provinciale werking hebben. Bedoeling is onderling van gedachten te wisselen over deze getrapte organisatiestructuur en expertise te delen rond de eigenheid van het werken met provinciale afdelingen. Deze actie was reeds gepland in 2014 maar kon door langdurige afwezigheid van de betrokken beleidsmedewerker niet worden uitgevoerd. In de oefening kerntaken werd het bieden van ondersteuning op maat ook onder de loepe genomen. Met een team van minder dan 6 VTE is het moeilijk om deze rol over de hele lijn op te nemen. Vragen vanuit de sector kunnen zeer uiteenlopend zijn, en soms ook tijdsintensief. Niettemin blijft ondersteuning op maat mogelijk en belangrijk vanuit onze rol als ondersteuner en vertegenwoordiger van de sector. Toch kiezen we er bij voorkeur voor te investeren in een ondersteuningsaanbod op sectorniveau dat voor alle negen de organisaties zinvol en bruikbaar is, eerder dan maatwerk te voorzien. Hierbij wordt vraaggericht gewerkt en wordt op het DOL gepolst naar de gemeenschappelijke ondersteuningsvragen van de organisaties, bv. zakelijke aspecten, advies m.b.t. fundraising,... Op sectorniveau wordt gereflecteerd en inspiratie geboden over het genereren van eigen/extra middelen. Ook vòòr de besparingen werd hier reeds rond gewerkt in het sectoroverleg ; we brachten destijds in kaart welk percentage eigen opbrengsten werden binnengehaald naast de reguliere subsidie: in meerdere AK’s is sprake van 50% eigen inkomsten. In 2015 gaan we hierop door. We houden vinger aan de pols m.b.t. het verwerven van extra middelen en organiseren een vorming rond fundraising (spreker Ilja De Coster), waarin stilgestaan wordt bij de ‘verkoopbaarheid’ van amateurkunsten en concrete tips en werkwijze worden meegegeven rond het verwerven van sponsoring en giften. Zo leeft in de sector de vraag om praktische zakelijke informatie voor amateurkunstenaars en –verenigingen te bundelen. We plannen in 2015 uitgebreide, diverse informatie te bundelen en online ter beschikking te stellen op amateurkunsten.be. Het gaat om informatie m.b.t. concrete zakelijke aspecten, waar amateurkunstenaars en –verenigingen mee te maken hebben. Zoals basisinfo rond de auteurswet, vrijwilligerswerk, verzekeringen, het organiseren van een evenement, het vinden van geschikte infrastructuur,... Deze informatie vergaren we in samenwerking met de sectororganisaties, die deze informatie kunnen inzetten in hun communicatie naar de achterban. Het Forum bundelt alle informatie
24
en relevante links op amateurkunsten.be. Verwante sectoren zoals jeugd of – erfgoedverenigingen bundelen gelijkaardige informatie op maat van hun achterban. Er wordt ook doorverwezen naar informatiedragers of websites vanuit verwante domeinen. Vanuit het sectoroverleg amateurkunsten worden mogelijkheden tot nauwere samenwerking en uitwisseling tussen de AK’s afgetast. Ook interdisciplinair werken krijgt in de toekomst meer aandacht. Vanaf 2015 gaan we stilaan richting nieuwe beleidsperiode en uiteraard willen we de amateurkunstenorganisaties opnieuw ondersteunen in de komende beleidsplanningscyclus. We zetten hier vooral tools en materiaal in dat voorhanden is en verwijzen door waar nodig (Trendstudie, toolbox Socius, screening cultuureducatie, visienota, externe consultants,…). Op het sectoroverleg van juni 2015 concretiseren we het tijdspad en de wijze van ondersteuning. Intussen kunnen amateurkunstenorganisaties signaleren wat hun behoeften inzake beleidsplanning zijn, zodat het Forum voor Amateurkunsten kan inschatten op welke manier hierop in te spelen. 2.2.2. Het Forum organiseert intervisies en denktanks rond specifieke materies REALISATIE 2014 Intervisie en onderlinge uitwisseling van goede praktijken omtrent het functioneren van de organisatie kunnen steeds, op vraag van één of meerdere van de negen amateurkunstenorganisaties, aan bod komen tijdens het sectoroverleg of op een ander moment. Op deze manier faciliteert het Forum de expertise-uitwisseling tussen de organisaties onderling. Het Forum zette in 2014 actief in op ondersteuning rond diversiteit. In de amateurkunstensector vullen we het begrip diversiteit breed en actief in. Diversiteitsbeleid werd, onder begeleiding van De8, het Antwerpse integratiecentrum, en vertrekkend vanuit ervaringsuitwisseling, geagendeerd op het sectoroverleg amateurkunsten in januari. We leverden nieuwe good practices (rond Turkse volksmuziek en Poetry Slam) uit de sector aan voor het onderzoeksproject DieGem van onder meer de KULeuven en de UA. Het Forum maakte deel uit van de collegagroep interculturaliseren, een kennisdelingstraject op initiatief van de culturele steunpunten. De vragen en praktijken uit de sector werden meegenomen in dit traject. ACTIE 2015 In het voorjaar van 2015 richten we een korte bevraging naar de sector, waarin we peilen naar hun vrijwilligersbeleid en hun noden en vragen naar ondersteuning daaromtrent. Op basis van het resultaat hiervan zal er al dan niet een verder ondersteunings- of vormingstraject rond vrijwilligersbeleid uitgewerkt worden. De eindpublicatie van Mia Maakt Scène (cfr. T1.1.2) wordt voorgesteld op een afsluitende ontmoetings- en inspiratiedag in januari 2015. Amateurkunstenorganisaties kunnen er zich laten inspireren over hoe het Deeltijds Kunstonderwijs, lokaal vrijetijdsbeleid, amateurkunsten en welzijn hun krachten kunnen bundelen om tegemoet te komen aan de dromen en noden van maatschappelijk kwetsbare groepen. Ze kunnen er kennismaken met de ambities en
25
projecten van organisaties die een werking op maat van sociaal kwetsbaren en mensen met een beperking hebben. 2.2.3 Het Forum organiseert studiedagen rond relevante thema’s voor de sector, onder meer voor het belichten van onderzoeksresultaten Het Forum versterkt de deskundigheid van haar medewerkers en die van de sector door vorming 2.2.3.1 Studiedag organisatiemanagement i.s.m. de Ambrassade en Socius REALISATIE 2014 In samenwerking met Socius en de Ambrassade zette het Forum op 16 oktober in Brussel een studiedag op voor medewerkers uit de diverse sectoren. Centraal thema was: kennis- en informatiemanagement. De dag werd bijgewoond door zo’n 60 deelnemers waaronder participanten uit 3 verschillende amateurkunstenorganisaties. Op het programma: - organisatiecultuur en kennisdeling, belang en tips. (Amand De Waele, consultant) - zelfevaluatie KIM (Jon Goubin, Socius) - competentie-management en kennis (Pieter Vleugels, Verso) - inzetten van IT bij kennisdeling in en tussen organisaties (Hugo Callens, Socius) - informatiekritiek. Hoe inkomende omgevingsinformatie inschatten? (Dr. Jacqueline van Leeuwen, FARO) - workshop kennis borgen, technieken om KIM te grijpen, met cases (Jon Goubin, Socius) - praktische tips voor informatiebeheer binnen organisaties (Jan Van Hee, Artevelde Hogeschool) ACTIE 2015 Voor de vierde, en door besparingen voorlopig laatste keer, slaan het Forum, Socius en de Ambrassade de handen in elkaar voor de organisatie van een studiedag rond ‘samenwerken’ – in de brede zin van het woord. Hiermee borduren we verder op de thema’s die vorige jaren aan bod kwamen. Met dit issue spelen we in op een actuele noden. Naast een overview aan soorten samenwerkingen (zowel tussen personen als tussen organisaties), te doorlopen fases en benodigde competenties, verdiepen we in gerichte workshops op bv. internationale samenwerking, werken met freelancers en vrijwilligers, fusies, enz. Het Forum doet inspanningen om meer amateurkunstenorganisaties naar deze studiedag toe te leiden. 2.2.3.2 Studiedag toekomstverkenning met het oog op ondersteuning bij meerjarenplanning i.s.m. Socius en de Ambrassade RESULTAAT 2014 In 2013 gingen het Forum voor Amateurkunsten, Socius en de Ambrassade een partnership aan voor onderzoek rond toekomstverkenning met blik op 2025. In december van datzelfde jaar werden de onderzoeksresultaten aan de betrokken werkvelden voorgesteld. In een
26
interactief vormingsmoment gingen we per sector meteen even aan de slag met het werkmateriaal. Begin 2014 werd het integrale eindrapport met bijhorende prezi-presentaties online geplaatst. ACTIE 2015 Met de nieuwe beleidsplanningscyclus in het vooruitzicht zijn de onderzoeksresultaten en outcome van de gezamenlijke trendstudie zeer bruikbaar. De fiches worden afgedrukt en verspreid onder de amateurkunstenorganisaties. Mogelijks wordt hier opnieuw een intern inoefenmoment aan gekoppeld, op het DOL van juni rond de meerjarenplanning. 2.2.3.3 Het Forum is mede-organisator van de inspiratie- en netwerkdag ‘Over de drempel’ als afsluiter van het project Mia Maakt Scène ACTIE 2015 Op 15 januari 2015 organiseren OPENDOEK, Netwerk tegen Armoede, COMEET, Wijkcentrum De Kring, Kunstacademie Eeklo, Demos en het Forum voor Amateurkunsten de inspiratie- en ontmoetingsdag ‘Over de drempel’ – Aan de slag met sociaal kwetsbaren en mensen met een beperking. Het wordt een ontmoetingsdag voor al wie vanuit de sectoren welzijn, amateurkunsten, deeltijds kunstonderwijs of (boven)lokaal beleid werkt met en voor mensen in armoede of met een beperking. De inspiratiedag brengt enerzijds de ervaringen vanuit het driejarige participatieproject Mia Maakt Scène (cfr. T1.1.2) naar voor. De eindpublicatie van het project wordt er voorgesteld. Daarnaast zullen amateurkunstenorganisaties er zich kunnen laten inspireren over hoe het deeltijds kunstonderwijs, lokaal vrijetijdsbeleid, amateurkunsten en welzijn hun krachten kunnen bundelen om tegemoet te komen aan de noden en verwachtingen van maatschappelijk kwetsbare groepen. Ze kunnen er kennismaken met de ambities en projecten van organisaties die een werking op maat van sociaal kwetsbaren en mensen met een beperking hebben. Op die dag zal het Netwerk Tegen Armoede de ‘Prijs voor de laagste drempel’ uitreiken aan een lokaal bestuur dat inzet op een vrijetijdsbeleid met aandacht voor mensen in armoede. 2.2.3.4 Overige vormingen & studiedagen ACTIE 2014 Op 25 maart 2014 organiseerde het Forum een vorming ‘Competenties voor dummies’ in samenwerking met docent Peter Van Mullem van de Arteveldehogeschool in het kader van Oscar. Diezelfde dag kunnen geïnteresseerde amateurkunstenorganisaties een introductiegesprek over Oscar volgen. OPENDOEK ging hierop in. ACTIE 2015 Zoals steeds staat het Forum open voor vragen van collega-organisaties en verwante sectoren om input te geven rond amateurkunsten op hun studie- of trefdagen.
27
De maandelijkse sectormailing wordt verder aangewend om relevante externe opleidingen, vormingen en workshops te melden aan de sector. Op vraag van de sector kunnen steeds vormingsmomenten ingepland worden, deze worden georganiseerd in samenwerking met gespecialiseerde vormingsaanbieders. Het sectoroverleg en het personeelstreffen zijn ook uitgelezen momenten om korte themasessies aan te bieden. 2.2.4 Het Forum biedt ondersteuning m.b.t. organisatieontwikkeling en integrale kwaliteitszorg RESULTAAT 2014 Kwaliteitszorg kwam verschillende keren aan bod op het sectoroverleg amateurkunsten. Op vraag van de directeurs werd meer ingezet op uitwisseling en het voorzien van input rond personeelsbeleid en andere organisatorische aspecten. Zaken zoals verloning binnen de sector, ondersteuning van medewerkers, VTO-beleid,... werden in groep besproken. Het Forum participeerde op uitnodiging van FARO aan een collegagroep integrale kwaliteitszorg (IKZ). Dit met het oog op uitwisseling rond aanpak en werkwijze rond interne kwaliteitszorg in de collega-steunpunten. Eén van de sessies focuste op ‘kennisdeling’ met collega’s. Het Forum nam eveneens deel aan een werkgroep rond de Wet op de Overheidsopdrachten, samen met Sociare, de Ambrassade en de Verenigde Verenigingen. Daarin werd gewerkt aan modeldocumenten die aan de sector ter beschikking werden gesteld. ACTIE 2015 Het Forum biedt verder ondersteuning en kennisdeling op sectorniveau m.b.t. kwaliteitszorg, voornamelijk verweven in het sectoroverleg. Op het vlak van zakelijke aspecten verzamelen en delen we informatie m.b.t. de Wet op de Overheidsopdrachten, auteursrecht, vzw-wetgeving, verzekeringen, BTW-regels… Ook op vraag van de directeurs kunnen onderwerpen ingepland worden. Ook in 2015 zullen we verder vormingsmogelijkheden op maat van het personeel uit de sector ontsluiten via de sectormailing. We spelen daarnaast in op vormingsbehoeften uit de sector via een eigen aanbod. In 2015 geeft Ilja De Coster (Supporting Fundraising) op een sectorbijeenkomst tips en tricks rond het verwerven van eigen extra inkomsten op maat van de sector.
28
2.2.5 Het Forum volgt op accurate wijze de samenwerkingsprojecten i.h.k.v. het Bijzonder Fonds op REALISATIE 2014 Jaarlijks investeert de Vlaamse Overheid via het Bijzonder Fonds 225.000 euro voor het uitwerken van inhoudelijke samenwerkingsverbanden tussen de amateurkunstenorganisaties onderling en/of partners uit de professionele kunsten, het sociaal-cultureel werk, erfgoed, welzijn, jeugd, onderwijs, enz. Het Forum stimuleert en ondersteunt de opzet van waardevolle samenwerkingsverbanden waarbij expertise, netwerken en doelgroepen worden gedeeld. Aanvraagdossiers voor het jaar 2014 werden bij het Forum ingediend op 1 oktober 2013 of 1 mei 2014. Het Forum volgt de dossiers administratief op en zorgt voor communicatie over de initiatieven en projecten, bv. via een bezoek van een blogreporter, bekendmaking via Facebook en nieuwsbrieven amateurkunsten en lokaal beleid. Indien mogelijk wonen medewerkers van het Forum publieksmomenten van deze projecten bij. Na afronding van een project kan het ook ontsloten worden via de praktijkenbank. Enkele bijzondere projecten van de editie 2014 zijn onder meer: A Voice for Vocal Training, Tanatsfestival, Van Toeten noch Blazen, LAB on tour, BK Poetry Slam, Expeditie Dansand i.h.k.v. Atelier De Stad en Singing Brussels. Stuk voor stuk projecten die vernieuwen -methodisch, inhoudelijk of doelgroepgericht-, en een breed publiek bereiken. Een overzicht van de in 2014 gerealiseerde projecten is opgenomen in bijlage. In het voorjaar van 2014 werd het reglement Bijzonder Fonds vanuit het Forum in overleg met de sector geactualiseerd. Innovatie, samenwerking, interdisciplinaire werking en doelgroepenwerking worden sterker in de picture gezet. Het geactualiseerde reglement trad in werking voor de aanvragen van werkingsjaar 2015 (dus vanaf de aanvraagronde van 1 oktober 2014). Ook de bijhorende documenten (aanvraagformulier, onkostennota, evaluatieverslag…) werden vernieuwd en geactualiseerd. Dit reglement en de formulieren blijven in voege tot eind 2016. In het najaar van 2014 werd vanuit de Raad van Bestuur een werkgroep (samengesteld uit bestuurders, directeurs en externe deskundigen) opgestart die de opdracht kreeg zich te buigen over de toekomst van het Bijzonder Fonds naar de beleidsperiode 2017-2021 toe. Het trekkingsrecht is niet decretaal vastgelegd, maar een beslissing van de Raad van Bestuur. In drie bijeenkomsten werd het huidige systeem kritisch tegen het licht gehouden. Op 1 december werden de resultaten besproken op de Raad van Bestuur. Op basis van de beslissingen van de RvB zal een nieuw reglement Bijzonder Fonds worden opgemaakt, dat medio 2015 voor handen zal zijn. De voornaamste wijzigingen zijn: - benadrukken van de meerwaarde van het project - duiden waarin het innoverend karakter bestaat - tijdig indienen van projecten - uitwisseling m.b.t. gerealiseerde projecten binnen de sector
29
-
leerverslag in de eindevaluatie informatiedoorstroming RvB m.b.t. aanvraag, realisatie en evaluatie van de projecten
ACTIE 2015 In 2015 is door besparingen maar 21.152 euro per organisatie voorzien op het Bijzonder Fonds i.p.v. 25.000 euro. Het Forum volgt het Bijzonder Fonds voor de amateurkunsten verder op. Administratieve last wordt zo veel mogelijk beperkt. Eerder focussen we op het stimuleren van onderlinge samenwerking en samenwerking met verwante sectoren en het actief zoeken naar opportuniteiten. Het Forum faciliteert de praktische aanvraag- en uitbetalingsprocedure. Aanvragen kunnen twee keer per jaar ingediend worden, voor werkingsjaar 2015 is dat op 1 oktober 2014 en 1 mei 2015. Het Forum versterkt in 2015 de expertisedeling en uitwisseling via het delen van leerervaringen op het sectoroverleg en via de praktijkenbank op amateurkunsten.be. Projecten kunnen op vraag van nabij worden opgevolgd. Medewerkers van het Forum wonen regelmatig publieksactiviteiten uit de projecten bij. Er wordt extra ingezet op de zichtbaarheid en bekendmaking van de Bijzonder Fonds projecten. Dit via de online praktijkenbank, de website, facebookpagina en digitale nieuwsbrieven. Ook in het uitwisselingsprogramma met het LKCA en op de inspiratiedag amateurkunsten krijgen de Bijzonder Fonds projecten extra aandacht. Gezien het wegvallen van de amateurkunstenblog zal het Forum zelf geen blogreporters meer op pad sturen ; wel wordt de blogreporterspool ter beschikking gesteld van de amateurkunstenorganisaties. In mei 2015 wordt het vernieuwd reglement Bijzonder Fonds voor de beleidsperiode 20172021 aan de sector overgemaakt. Dit kunnen ze in rekening nemen bij de opmaak van hun meerjarenplanning. Het Agentschap ontvangt jaarlijks een overzicht van de evaluatieverslagen van de projecten.
30
Strategische doelstelling 3 De amateurkunstensector is een volwaardige partner in een stevig netwerk van aanverwante sectoren
OD 3.1 Het Forum bouwt haar netwerk met aanverwante sectoren verder uit met het oog op samenwerking, kennisdeling en gemeenschappelijke visieontwikkeling Het Forum verdiepte zich de afgelopen jaren in verbindingen met tal van aanverwante sectoren: onderwijs, deeltijds kunstonderwijs, jeugd, welzijn, kunsteducatie, sociaal-cultureel werk, lokaal cultuurbeleid, professionele kunsten en erfgoed. In 2015 kiest het Forum, in het licht van de oefening rond het terugplooien op de kerntaken, volgende domeinen uit als prioritaire sectoren: - deeltijds kunstonderwijs - professionele kunsten - kunsteducatie Deze keuze voor prioritaire verwante sectoren sluit nauw aan met de beleidsprioriteiten die de nieuwe Minister voor Cultuur, Sven Gatz, in zijn beleidsnota naar voor schuift. Het Forum haalt de contacten met deze sectoren nauwer aan en zet in op doelgerichte acties. Verder onderhoudt het Forum haar natuurlijke banden met het naburige sociaal-cultureel volwassenenwerk en circus. 3.1.1 KUNSTEN REALISATIE 2014 Het Forum voor Amateurkunsten was mee partner in de brede campagne ‘Ik Kies voor Kunst’, een initiatief van diverse partners uit het culturele veld dat in de aanloop naar de verkiezingen een krachtig signaal gaf aan het beleid en het brede publiek rond het belang van investeren in kunst en cultuur. Ook het grote cultuurdebat van 25 april in het kader van de WAK-opening werd gelinkt aan de campagne ‘Ik Kies voor Kunst’. Griet Op de Beeck schreef een tekst over de waarde van kunst in de vrije tijd: ‘Het is geen leven zonder’ (cfr. bijlage) en bracht die op dezelfde dag in De Grote Post in Oostende. Met Compagnie Tartaren, winnaar van de 3de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten, werden goede contacten onderhouden in de voorbereiding van de prijsuitreiking. Samenwerking met de professionele kunsten werd via diverse kanalen gezocht, bv. in het kader van de Week van de Amateurkunsten, de Kunstendag voor Kinderen, Klassekunst en andere. Ook met BOZAR werd overlegd over een coproductie van de WAK 2016 (cfr. 4.6). De inspiratiedag voor de WAK 2015 vond plaats donderdag 9 oktober 2014 in Wiels en was een succes. De samenwerking met Wiels verliep vlot. Wiels heeft een sterke buurt- en kinderwerking rond actieve kunstbeoefening en bracht zelf inspirerende praktijken in op de studiedag. We hopen deze vruchtbare samenwerking in de toekomst te kunnen verderzetten.
31
Op vraag van Compagnie Cecilia werd via Koor&Stem en eigen communicatiekanalen mee opgeroepen naar amateurkoorzangers voor de voorstelling ‘Soldaat Facteur & Rachel’, die voor deze theaterproductie in het kader van 100 jaar Eerste Wereldoorlog een koor van een 40-tal amateurzangers op scène bijeenbracht. Een 120-tal koorzangers van over heel Vlaanderen participeerden aan de tournee die van start ging in Mesen op 11 november 2014. ACTIE 2015 In de oefening kerntaken kwamen ook de professionele kunsten als prioritaire verwante sector naar voor. We zorgen er voor dat de professionele kunstenspelers de AK-sector beter leren kennen. We zoeken dialoog en wisselwerking/samenwerking op artistiek vlak over disciplines heen en zorgen voor een vlottere informatiedoorstroming. Er worden regelmatige contacten onderhouden met de steunpunten van de professionele kunsten, die vanaf 1 januari 2015 versmelten tot het nieuwe Kunstenpunt. We gaan het gesprek aan om een goede afstemming tussen amateur- en professionele kunsten te realiseren en toekomstige samenwerkingsverbanden (o.a. WAK 2016) af te tasten. Het sociaal-artistiek werk dat zich binnen het kunstendecreet situeert leunt vaak bijzonder nauw aan bij amateurkunsten en de sociale/inclusie projecten uit onze sector. Er wordt dan ook verder regelmatig contact gelegd ifv het delen van good practices. In 2015 werken we verder in voorbereiding van onze samenwerking met BOZAR en sleutelen samen aan een coproductie rond de WAK 2016. Als apotheose van de WAK 2016 wordt BOZAR een weekend lang ingepalmd door amateurkunsten. Concreet zal dit gaan om het weekend van 7 en 8 mei 2016. Dit apotheoseweekend wordt voorafgegaan door trajecten met professionele coaching voor amateurkunstenaars en -groepen. Voor dit groots opgezet initiatief worden partners gezocht, in Vlaanderen, Wallonië, bij de media,… Het project zal zowel individuele kunstenaars als verenigingen en groepen betrekken en in het licht van ‘match’, het thema van de WAK 2016, kunstenaars aansporen te werken rond ‘cadavre exquis’. In 2016 zou mogelijks een eerste ‘Semaine des Arts Amateurs’ (SAM) plaatsvinden in Wallonië, daarvoor wordt de Franse Gemeenschap aangesproken. 3.1.2 ERFGOED Erfgoed behoort tot het interesseveld van het Forum aangezien actieve kunstbeoefening vaak raakvlakken vertoont met erfgoed. Door besparingen en de daaropvolgende oefening rond onze kerntaken is echter beslist om de komende jaren niet langer actief in te zetten op de toenadering tot de erfgoedsector. Acties die op de plank lagen, werden zo goed mogelijk afgerond. REALISATIE 2014 Het Forum bereidde samen met FARO een inspiratiegids voor waarbij de kruisbestuiving tussen amateurkunsten en erfgoed centraal staat. Hiermee willen we cultuurbeleidscoördinatoren, maar ook erfgoedwerkers en amateurkunstenaars/verenigingen stimuleren
32
elkaar vaker de hand te reiken. Een veldschets en good practices die verzameld werden worden ontsloten op onze website. Het Forum maakte deel uit van de stuurgroep ‘erfgoedzorg in de kunsten’, een project van Packed. Het Forum stimuleerde de opname van een case uit de amateurkunstensector in deze toolbox. Tijdens het Landjuweelfestival organiseerden Het Firmament, het Forum, OPENDOEK en PACKED in NTGent een ontmoetingsmoment in het kader van erfgoedzorg, waar toneelgezelschappen ervaringen konden delen en inspiratie opdoen. Tussen Erfgoeddag en de Week van de Amateurkunsten bestaat een goede wisselwerking. Aangezien beide evenementen in dezelfde periode plaatsvinden, ondersteunen we elkaar in de promotie en communicatie. In 2014 vonden de Week van de Amateurkunsten en de Erfgoeddag elkaar ook concreet in het kader van het project ‘50 jaar migratie’. Vanuit FARO ontstond een samenwerking met het Forum en andere steunpunten, waardoor de sector amateurkunsten betrokken werd bij de publicatie van het boekje ‘Thuis’. Op initiatief van FARO werd een fotowedstrijd opgezet in het kader van ‘50 jaar migratie’, in samenwerking met Centrum voor Beeldexpressie en het Forum voor Amateurkunsten. De prijsuitreiking van de fotowedstrijd werd gecombineerd met een WAK/Erfgoeddagactiviteit in Antwerpen over de Turkse Ebru-kunst op 27 april (Erfgoeddag) in samenwerking met UTV (Unie van Turkse verenigingen), FARO en Fameus. Resonant, het expertisecentrum voor muzikaal erfgoed, lanceerde een online overzicht van het rijke erfgoed van hafabra-verenigingen. Het Forum en Vlamo volgden het traject van deze uitwerking op. Een van de doelstellingen is hafabra als immaterieel erfgoed te laten erkennen. ACTIE 2015 Als amateurkunstensector vinden we het belangrijk dat de erfgoedsector haar rol opneemt als expert en hierbij ook in verwante domeinen aandacht heeft en zorg opneemt voor cultureel erfgoed. In het licht van bovenvermeld inkrimpscenario beperkt het Forum zich tot verbindend werken, doorverwijzing en toeleiding en een goede informatiedoorstroming. Indien zich echt relevante opportuniteiten voordoen, wordt bekeken hoe we hiermee omgaan. In 2015 gaat de samenwerking tussen Erfgoeddag en de Week van de Amateurkunsten verder dan louter promotie en communicatie. We slaan de handen in elkaar, betrekken er de Digitale Week bij en werken een gemeenschappelijke wedstrijd uit onder de titel ‘# opslaan als’. In 2015 plannen Het Firmament, het Forum en PACKED opnieuw een ontmoetingsmoment, ditmaal voor danserfgoed. Danspunt zal daarbij als partner optreden. Erfgoed blijft een van de verwante beleidsdomeinen waarmee samenwerking kan gezocht worden in het kader van het Bijzonder Fonds.
33
3.1.3 CIRCUS REALISATIE 2014 We volgden de activiteiten en communicatie van het Circuscentrum Vlaanderen op. En er werden contacten gelegd met circusorganisaties in het kader van het openingsfeest van de Week van de Amateurkunsten in 2015. ACTIE 2015 Ook in 2015 gaan we verder op hetzelfde elan. We volgen de sector circus verder op en kijken waar afstemming en samenwerking mogelijk is. Hiertoe wordt opnieuw een gesprek met het Circuscentrum gepland. Concreet worden er op het openingsevent van de Week van de Amateurkunsten 2015 in het kader van ‘De kleine artiest’ één of meerdere circusacts geprogrammeerd. Ook het thema van de WAK 2016 ‘Match’ biedt mogelijkheden om de brug te slaan tussen amateurkunsten en circus. 3.1.4 DEELTIJDS KUNSTONDERWIJS REALISATIE 2014 Het Forum was alert voor eventuele verdere ontwikkelingen m.b.t. de hervorming van het DKO, die echter niet meer gerealiseerd werd binnen de lopende legislatuur. Het Forum klopte kort na de aanstelling van de nieuwe Vlaamse Regering aan bij het kabinet van de nieuwe Minister van Onderwijs, Hilde Crevits. Op 4 november gingen Bieke en Elke in gesprek met kersvers kabinetsmedewerker Lies Reynaert. Zij kreeg duiding bij de structuur en het belang van de amateurkunstensector, mogelijke samenwerkingsverbanden en onze ideeën rond een hervorming van het DKO. Katrien maakte verder deel uit van de stuurgroep Dag van het DKO. Daarin wordt o.a. besproken hoe de brug kan gelegd worden tussen de Dag van het DKO en de WAK. Concreet is de stuurgroep, naast de organisatie van de Dag van het DKO 2015, bezig met de voorbereidingen van de Week van de Academies, die in 2016 tijdens de WAK zal plaatsvinden. In het WAK-inspiratieboekje voor ‘De kleine artiest’ kreeg het DKO een centrale plek als mogelijke partner voor lokale WAK-coördinatoren. Verder kregen alle academies in Vlaanderen en Brussel een WAK-pakket, met daarin een WAK-inspiratieboekje, enkele WAKpostkaartjes, de inspiratiebrochure van Lokale Helden en een WAK-affiche. Ook ontvingen alle DKO-academies eenmalig een gepersonaliseerde WAK-nieuwsbrief, dit om hen kennis te laten maken met de WAK en een vooruitblik te werpen op het samenvallen van de WAK en de Week van de Academies in 2016.
34
Verder werden er intense gesprekken gevoerd met het DKO in het kader van Lokale Helden. Op het Forum werden in twee vergaderingen diverse aanspreekfiguren uit het DKO samengeroepen om het concept te te lichten, er werden nieuwsbrieven en oproepen verspreid en ideeën werden gelanceerd… Verschillende academies zullen in 2015 deelnemen aan Lokale Helden, hèt WAK-muziekformat van Poppunt. ACTIE 2015 In het team en in overleg met de sector werd beslist dat er (nog) meer aandacht mag gaan naar de afstemming amateurkunsten en DKO. We beschouwen DKO m.a.w. als een prioritair aanverwant domein. Bij wijze van opfrissing balde de sector haar argumenten en standpunten m.b.t. de (nietgerealiseerde) hervorming van het DKO in een beknopte nota. Bovendien werden extra aandachtspunten meegegeven t.a.v. minister Crevits waarvan we hopen dat ze een plaats kunnen krijgen in het toekomstig beleid. De nota met aanbevelingen wordt in februari overgemaakt aan het kabinet en Departement Onderwijs. Het sectoroverleg van januari (DOL 22/01 ter vervanging van 15/12: stakingsdag) wordt grotendeels gewijd aan de link amateurkunsten en deeltijds kunstonderwijs. De aanpak is de volgende: blikopener door Hans De Volder (VerDi), inspirerend praktijkvoorbeeld (o.v.), toelichting bij recente beleidsbeslissingen -AK als alternatieve leercontext- en toekomstige ontwikkelingen -niveaudecreet- door Jos Thys of Ingrid Leys (Departement Onderwijs), overleg over verdere toenadering DKO en AK -acties en rol van het Forum-. Met de resultaten van bovenstaande bevraging gaat het Forum voor Amateurkunsten verder aan de slag. In eerste instantie mikken we op gestructureerd overleg met VerDi en Codibel. Tijdens deze bijeenkomsten wordt een gezamenlijke strategie bepaald wat betreft timing en acties in 2015 en 2016. Kennisdeling tijdens het werkbezoek van Nederland (26 & 27 maart) en de Amateurkunsten Inspiratiedag (oktober) maken hier alvast deel van uit. Verder voorzien we samenwerking tijdens de Week van de Amateurkunsten, gebruik maken van elkaars communicatiekanalen en het verzamelen van minstens 2 good practices. Dit alles moet toenadering tussen beide aanverwante domeinen bewerkstelligen. Ook in het kader van de WAK ‘De kleine artiest’ zal in 2015 intensief samengewerkt worden met het DKO. Het DKO wordt nauw betrokken bij de WAK 2015, het project Lokale Helden van Poppunt en het openingsevent in Antwerpen. Katrien blijft deel uitmaken van de stuurgroep Dag van het DKO en helpt zo mee de implementatie van de Week van de Academies in de WAK 2016 in goede banen te leiden. Ook het thema ‘Match’ biedt mogelijkheden om de banden met het DKO aan te halen.
35
3.1.5 ONDERWIJS 3.1.5.1 Dagonderwijs REALISATIE 2014 Het Forum voor Amateurkunsten schaarde zich achter de website Cultuurkuur.be. Die wil een brug slaan tussen scholen en kunsteducatieve partners. Het Forum promootte dit platform bij de amateurkunstenorganisaties (7 van de 9 AK’s zijn aangemeld) en ook ons SPEEL*GOED boekje werd bekendgemaakt gemaakt via Cultuurkuur.be. In het kader van de WAK 2015 met als thema ‘De kleine artiest’ gingen we in overleg met CANON Cultuurcel en de redacteurs van het tijdschrift Klasse. Dit mondde vooral uit in promotionele steun via de elektronische nieuwsbrieven. CANON deed ook extra inspanningen om het WAK-inspiratieboekje te verspreiden bij cultuurminnende scholen. ACTIE 2015 Onderwijs is eveneens één van de aanverwante domeinen waar het Forum niet meer actief op zoek gaat naar bindingen. Alles wat verband houdt met ‘kunsteducatie’ vormt hierop echter een uitzondering (cfr. 3.1.6). Het Forum volgt nog tot 2016 via de klankbordgroep verder het onderzoek ‘Cultuur in de Spiegel - Vlaanderen’ op (HIVA en VUB). Dit onderzoeksproject heeft als doel na te gaan of en op welke manier de theorie van prof. Barend van Heusden werkzaam en hanteerbaar is voor het formeel onderwijs in Vlaanderen. Bedoeling is een kader te ontwikkelen voor cultuureducatie, dat geïmplementeerd kan worden in het formele kleuter-, lager en secundair onderwijs. De uitrol van de bevindingen is alvast een aandachtspunt in 2015. De belangrijkste onderzoeksresultaten worden via nieuwsbrieven of mondelinge overdracht meegedeeld aan de sector. Het Forum en de sector blijven pleitbezorger om toenadering tussen het deeltijds kunstonderwijs en dagonderwijs te stimuleren (cfr. niet gerealiseerde hervorming van het DKO waarbij samenwerking tussen beide aanvankelijk een uitgangspunt vormde, maar in een latere fase niet weerhouden werd). Verder onderhouden we onze goede contacten met CANON Cultuurcel i.f.v. de 20ste Week van de Amateurkunsten (promotie, oproepen, …) of kunsteducatieve initiatieven. Tot slot gaan we in op de vraag van de Arteveldehogeschool Gent om tweedejaarsstudenten te laten werken aan een concrete case vanuit het Forum. Enerzijds staan ze stil bij methoden en technieken in het sociaal-cultureel werk, anderzijds bij publiekscommunicatie. De concrete case betreft het samenvoegen van de WAK-inspiratiedag met de trefdag voor centrumsteden. De studenten ontwerpen een aantrekkelijk concept en communicatieplan voor een amateurkunstentrefdag.
36
3.1.5.2 Klassekunst REALISATIE 2014 In het kader van de WAK werd opnieuw de wedstrijd Klassekunst georganiseerd. Op die manier proberen we actief in te zetten op een samenwerking met dagonderwijs. Met deze wedstrijd riepen we scholen en klassen op om te tonen wat ze in petto hebben tijdens de WAK. Er werden tal van mooie projecten ingediend. Een jury met deskundigen (uit het onderwijs, uit kunsteducatieorganisaties en van CANON Cultuurcel) koos diverse projecten uit die beloond werden met een educatief pakket. De communicatie rond deze wedstrijd verliep o.a. via het tijdschrift Klasse, via de nieuwsbrief van CANON Cultuurcel en de nieuwsbrief van Dynamo. ACTIE 2015 In 2015 zal geen wedstrijd Klassekunst plaatsvinden. Door besparingen verdwijnt het tijdschrift Klasse immers als gedrukt communicatiemedium. Bovendien stimuleert het thema ‘De kleine artiest’ an sich kunstprojecten in kleuter-, lagere en middelbare scholen en werd hier in het inspiratieboekje bijzondere aandacht aan besteed. CANON Cultuurcel, Klasse en verschillende kunsteducatieve organisaties scharen zich achter ‘De kleine artiest’ en nemen onze boodschap en oproepen mee in hun communicatie. 3.1.6 KUNST- EN CULTUUREDUCATIE Kunst- en cultuureducatie is een veelomvattend begrip. In de praktijk krijgen kunst- en cultuureducatie toepassing in het (deeltijds) (kunst)onderwijs, sociaal-cultureel volwassenwerk, professionele kunsten, jeugdwerk, lokaal cultuurbeleid, enz. De corebusiness van de amateurkunstensector valt samen met kunsteducatie. Kunsteducatie is een speerpunt in de werking van de verschillende amateurkunstenorganisaties. Het is dan ook evident dat het Forum ruime aandacht besteedt aan dit thema. Kunsteducatie loopt door vele domeinen, en is tevens inherent aan jeugdwerk, onderwijs, deeltijds kunstonderwijs,... De acties die hieronder zijn genoemd, zijn deze die niet werden toegewezen aan één van bovenvermelde domeinen. Om overlap te voorkomen, duiden we hier enkel de acties die nog niet werden benoemd. 3.1.6.1 Kunsteducatie REALISATIE 2014 De aandacht rond het belang van kunsteducatie werd hoog op de (politieke) agenda gehouden. Kunsteducatie was één van de items op het grote cultuurdebat (cfr. WAKopeningsfeest april 2014 Oostende) en is een belangrijk topic in de nota ‘Investeren in amateurkunsten’ (september) en stond ook geagendeerd in onze gesprekken met het kabinet Onderwijs (november) en gesprekspartners binnen het DKO.
37
Het Forum deed de nodige inspanningen om het bestaande kunsteducatieve aanbod uit onze sector breed bekend te maken. Dit door doelgerichte verspreiding van de overzichtsbrochure ‘Kunst Beleven’ maar ook door bekendmaking van het cursusaanbod per kunstdiscipline. Dit ondermeer op de lokale trajectbegeleidingen, overleg met de cultuur- en gemeenschapscentra, contacten met politieke partijen, studenten, enz. In 2014 kregen ondermeer deze vernieuwende initiatieven verhoogde aandacht: ‘Van toeten noch blazen’ (VL), ‘de folkwiki’ (MM), ‘Koorklank’ (K&S), ‘De kunst van het presenteren’ (KW) en het bijgestuurde cursusaanbod van OPENDOEK. Ook het vormingsaanbod van Danspunt en Creatief Schrijven vzw werd regelmatig onder de aandacht gebracht. Tijdens ons studiebezoek aan Nederland (27/28 maart 2014) wisselden we met de medewerkers van het LKCA (Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst) van gedachten omtrent visie en praktijk rond kunsteducatie. Opmerkelijkste vaststellingen: veel aandacht voor ouderen, sterk sociaalgedreven aanpak en beweging richting term actieve cultuurparticipatie i.p.v. amateurkunsten. Drie medewerkers van het Forum voor Amateurkunsten woonden op 4 februari de Dag van Cultuureducatie bij rond het thema VERLIES en blijven zo alert voor de bewegingen in het veld. Het Forum toonde zich bereid om mee uitvoering te geven aan de conceptnota Doorgroeien in Cultuur. De relatie jeugd, onderwijs en cultuur is ook in het amateurkunstenveld van grote waarde. Waar domeinen elkaar raken en kunst ingang vindt in het informele en het formele leren wordt een belangrijke meerwaarde gerealiseerd. De nota Doorgroeien in Cultuur werd met de sector besproken. Via de SARC en de VLOR werden kritische reflecties m.b.t. de nota doorgegeven. De amateurkunstensector is vragende partij voor verdere ambities en een bijhorend beleidskader voor het verbinden van de domeinen cultuur en onderwijs, dat niet louter vrijblijvend is. Het Forum nam deel aan bijeenkomsten van ACCE vanuit het Departement CJSM. We waren ook aanwezig en actief betrokken bij de voorbereiding van het sectormoment 'Kwaliteit in cultuureducatie' op 6 november 2014. Daar stelde de Commissie Groeien in Cultuur haar zelfscan en reflectietoolkit cultuureducatie voor. Elke trok voor de sector Koor&Stem aan als pilot. Zij testten de module ‘samenwerking’ uit en getuigden over hun ervaringen tijdens het sectormoment. LOCUS lanceerde een portfolio over cultuureducatie, waarbij ook amateurkunsten een plaats kregen. In het kader van de WAK 2015 werden contacten aangeknoopt met verschillende partners, zoals CultuurNet, CANON Cultuurcel, de Ambrassade maar ook met verschillende kunsteducatieve organisaties, met als doel acties, projecten en samenwerkingen te realiseren. Voor de opmaak van de inspiratiebrochure van ‘De kleine artiest’ werden de kunsteducatieve organisaties aangeschreven en sommige ook bezocht. Er werd input gevraagd voor de brochure, welke projecten ze graag vermeld wilden zien, en dergelijke.
38
Allerhande projecten en tips van kunsteducatieve organisaties werden opgenomen. De webadressen van de kunsteducatieve organisaties werden ook opgelijst bij de interessante links. Onze publicatie SPEEL*GOED kreeg een nieuw kaftje (aansluitend bij het campagnebeeld van de WAK 2015) en werd verder verspreid via diverse kanalen. Elke gemeentelijke cultuuren jeugdambtenaar kreeg er eentje opgestuurd (samen met ander WAK-promotiemateriaal), het werd verspreid op de WAK-inspiratiedag en het kon aangevraagd worden via de website. Katrien maakte ook deel uit van het platform voor muziekeducatie in Gent. Dit overleg en samenwerkingsverband organiseerde op zaterdag 3 mei 2014 de ‘Dag van de Muziekeducatie’ in de Vlaamse Opera in Gent. Dit event werd als WAK-activiteit opgezet. En er werd ingepikt op het WAK-format ‘Last Post’ (cfr. 4.6 WAK). ACTIE 2015 De amateurkunstenorganisaties zullen gestimuleerd worden om aan de slag te gaan met de reflectietoolkit cultuureducatie van de Commissie Groeien in Cultuur, om de kwaliteit van hun cultuureducatieve werking in kaart te brengen. Dertien oefeningen helpen hen om keuzes te maken en verdere groeipaden uit te tekenen. Het instrument is een aanrader voor wie z’n werking kritisch op de korrel wil nemen, bv. i.f.v. de aankomende beleidsplanningscyclus. Een aantal vaste waarden worden in 2015 hernomen: - Mee bekend maken van het vormings- en kunsteducatief aanbod van elk van de 9 amateurkunstenorganisaties. - Deelname aan de Dag van de Cultuureducatie. Deze vindt plaats in Antwerpen op 20 januari en staat in het teken van de cultuur in een snel veranderende samenleving. - We houden ons beschikbaar voor overheden of collega-organisaties die gezamenlijk actie willen ondernemen omtrent cultuur-/kunsteducatie. - Het Forum gaat in op de uitnodigingen van ACCE om samen na te denken over toekomstig beleid of acties aangaande cultuur- en kunsteducatie. Het SPEEL*GOED boekje wordt nog verder verspreid in het kader van ‘De kleine artiest’. Gemeenten en WAK-coördinatoren kunnen het bestellen, samen met het promotiemateriaal. Ook op het WAK-openingsfeest zal dit boekje verder verspreid worden. Nu de banden met de kunsteducatieve organisaties in het kader van ‘De kleine artiest’ aangehaald werden, zullen we deze verder onderhouden. Zo worden de organisaties uitgenodigd naar de openingsfoor van de WAK, zullen we sommige van hen betrekken bij de organisatie van de WAK 2016 en we blijven hen op de hoogte houden van het reilen en zeilen van onze sector. Voorbereidingen voor het apotheose-event van de WAK 2016 in BOZAR (cfr. 4.6 WAK) worden getroffen. Er worden plannen gesmeed om dit weekend te laten voorafgaan door trajecten met coaching door professionele kunstenaars.
39
3.1.6.2 Expertisenetwerken cultuureducatie (ENCE) REALISATIE 2014 De 7 erkende expertisenetwerken cultuureducatie hebben als doel regionaal cultuur, jeugd en onderwijspartners met elkaar te verbinden. Hoewel amateurkunst daarin een prominente plaats verdient, stond de opvolging van de ENCE’s in 2014 op een laag pitje. Dit had vooral te maken met de moeilijke en minder transparante informatiedoorstroom vanuit de overheid en de ENCE’s zelf over de gezamenlijke koers die ze willen varen. Daarnaast besliste het Forum zelf een stap terug te zetten m.b.t. het ENCE Gent-Eeklo en niet langer lid te zijn van de stuurgroep, maar wel nog van de algemene vergadering of als klankbord aan de zijlijn. In 2014 kreeg het Forum echter geen concrete vragen in die richting. ACTIE 2015 We vingen reeds het signaal op dat de proefperiode van de ENCE’s in augustus 2015 afloopt. Daarna zullen geen financiële middelen meer worden voorzien om de projecten verder te zetten. Sterke netwerken die reeds langer bestonden (Lasso, Magda, KriZoom, …) blijven allicht wel bestaan. Hun werking volgen we verder op via hun nieuwsbrieven. 3.1.7 JEUGD 3.1.7.1 Kinderen, jongeren en amateurkunsten REALISATIE 2014 Vanuit de wetenschap dat kunst beleven en actief beoefenen van jongs af aan de (receptieve en actieve) cultuurparticipatie bevordert op latere leeftijd, ligt er in de jeugdsector een belangrijke partner voor de amateurkunsten. Het Forum onderhield contacten met de Ambrassade (kennismakingsgesprek met nieuwe directeur: 12 februari 2014 ; aanwezig op de voorstelling van het inhoudelijk kompas dat jeugdorganisaties de komende 8 jaar de weg wijst), Formaat, VVJ en andere jeugdpartners. De meest concrete samenwerking ontstond in 2014 met Formaat. - Het Forum en Formaat gingen in gesprek over de deelname van jeugdhuizen aan de Week van de Amateurkunsten. Formaat informeert over de WAK, is bijkomend aanspreekpunt (naast Forum) voor jeugdhuizen die vragen hebben omtrent deelname, Formaat stimuleert en activeert jeugdhuizen en wil de Week van de Amateurkunsten mee op de kaart zetten. - Bovendien is Formaat ook preferentiële partner bij het project Lokale Helden, dat in de schoot van de WAK vorm krijgt. Daarnaast maakte het Forum van de gelegenheid gebruik (WAK-thema: De kleine artiest) om kort de kunsteducatieve werking van de amateurkunstenorganisaties en het Forum voor Amateurkunsten in de kijker te plaatsen. Hiertoe werden we uitgenodigd op de Expertisegroep Cultuureducatie Jeugd. In de toekomst kan hier helaas geen verder gevolg aan worden gegeven aangezien de Ambrassade uit besparingsoverwegingen besliste niet meer expliciet in te zetten op jongeren en cultuur. Een beslissing die wij ten zeerste betreuren.
40
In 2014 werden krijtlijnen uitgezet voor een samenwerking met de jeugdsector voor de Week van de Amateurkunsten 2015 in het kader van ‘De kleine artiest’. Jeugdwerkorganisaties, jeugdhuizen, jeugddiensten werden aangesproken worden om mee te communiceren en te initiëren rond de WAK. Ze ontvingen allemaal een WAK-pakket, met daarin een WAKinspiratieboekje, enkele WAK-postkaartjes, de inspiratiebrochure van Lokale Helden en een WAK-affiche. ACTIE 2015 Aangezien 71% van de 14- tot 17-jarigen in de vrije tijd kunst beoefent, blijft amateurkunsten i.o. een belangrijk topic voor het Agentschap/Departement en kabinet Jeugd. Hierover gaan we in gesprek op 19 januari 2015. We stellen onze sector voor en zoomen in op het begrip en mogelijke initiatieven rond jeugdcultuur. We zijn in overleg met Villanella om, in beperkte mate, deel uit te maken van de undercoverjury van Kunstbende. De Undercoverjury is er om een act een wildcard uit te reiken voor de finale. De act is speciaal, grappig, uitermate creatief en heeft iets wat de andere acts niet hebben. In het kader van de WAK 2015 (De kleine artiest) worden verschillende jeugdwerkorganisaties bij het openingsevent betrokken: Formaat, El Circo Del Fuego, Kras, … werken alvast mee. Ook Cultuurnet springt mee op de kar met Vlieg. Deze laatste samenwerking gaat zelfs verder dan de WAK 2015. Zij zullen vanaf 2015 hun zomers van Vlieg in het teken van de kunsten zetten. Het worden m.a.w. de Kunstenzomers van Vlieg. In 2015 starten ze met de klankenzomer van Vlieg, het startschot wordt genomen op ons openingsevent. Het Forum voor Amateurkunsten is als partner betrokken bij deze kunstenzomers. 3.1.7.2 Jeugdcultuur REALISATIE 2014 Aandacht voor jeugdcultuur bleef een essentieel onderdeel tijdens de trajectbegeleiding lokaal amateurkunstenbeleid. Op verzoek van Meetjesman & Comeet verzorgde het Forum op 6 februari 2014 een inspirerende sessie rond jeugdcultuur/erfgoed/actieve kunstbeoefening als warming-up moment voor de Meetjeslandse gemeenten die intekenden op het project ‘Stroatluêpers’. Stroatluêpers wil jongeren op een participatieve en artistieke manier in contact brengen met het Meetjeslandse dialect. De introductiecursus ‘kunsteducatie/jeugdcultuur/amateurkunsten’ voor jeugdconsulenten is in 2014 niet doorgegaan. Er kwam geen verzoek van VVJ uit. ACTIE 2015 Op 19 januari 2015 stelt het Forum voor Amateurkunsten de sector voor aan de nieuwe kabinetsmedewerker Jeugd, Filip Michiels. Er wordt extra aandacht gevraagd voor het thema
41
jeugdcultuur in de komende beleidsperiode. Cultuur wordt alvast één van de lijnen waarvoor acties worden uitgewerkt in het Jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan. Verder informeert het Forum zich via de resultaten in het JOP (jeugdonderzoeksplatform) over de mate van kunstbeoefening bij jongeren. Met het oog op de Week van de Amateurkunsten (thema 2015 De kleine artiest) continueren we onze contacten met jeugdeducatieve organisaties. In de eerste plaats met Formaat, met anderen indien de focus op kunsteducatie ligt. 3.1.7.3 Bovenlokale projecten artistieke expressie in jeugdhuizen REALISATIE 2014 Op vraag van Formaat (koepelorganisatie jeugdhuizen) stapte het Forum in het najaar 2013 in een samenwerkingsverband met Formaat, Demos, VVJ en LOCUS. Bedoeling was tot een gemeenschappelijke visie te komen omtrent artistieke expressie in jeugdhuizen. Een 35-tal jeugdhuizen kregen immers middelen om hun artistieke werking sterk uit te bouwen. De expertise van bovenvermelde steunpunten moet hen op weg helpen dit op een zo goed mogelijke manier te vertalen naar de realiteit. Gerealiseerde acties 2014 - Vanuit het Forum gaven we feedback en aanvullingen bij het charter dat de visie, finaliteit en engagement van bovengenoemde coalitiepartners omschreef. - Het Forum nam deel aan één van de versterkingssessies (22 april) waarbij beginnende jeugdhuizen tips en informatie verzamelden omtrent de op/doorstart van hun artistiek project. - Het Forum stond mee in voor de communicatie over artistieke projecten in jeugdhuizen over heel Vlaanderen. Dit zowel in de nieuwsbrief amateurkunsten, de sectormailing als de nieuwsbrief gericht op lokale beleidsmakers. - Waar mogelijk trad het Forum op als ‘ambassadeur’ van deze bovenlokale artistiekexpressieve projecten. Ondermeer naar de amateurkunstenorganisaties toe (vnl. KW, CvB, PP), lokale besturen en het brede culturele veld. - Er werden verschillende bovenlokale artistieke projecten opgenomen als ‘good practice’ in het WAK-inspiratieboekje en op de WAK-website. - Er werden kiemen gelegd om 1 of meerdere jeugdhuizen met artistieke werking te betrekken bij het openingsfeest van de WAK in Antwerpen (cfr. 4.6 WAK). ACTIE 2015 De goede contacten met Formaat worden behouden, niet in het minst i.f.v. de Week van de Amateurkunsten met als thema ‘De kleine artiest’. In concreto blijven we Formaat informeren over deadlines, afspraken, weetjes i.v.m. de WAK. Anderzijds houden we ook vinger aan de pols betreffende de bovenlokale artistiek-expressieve projecten in jeugdhuizen. De opgebouwde ervaringen, expertise en bevindingen worden verder gecommuniceerd naar de amateurkunstensector en het lokaal beleid.
42
3.1.8 SOCIAAL-CULTUREEL VOLWASSENENWERK REALISATIE 2014 Met het sociaal-cultureel volwassenenwerk werd opnieuw nauw samengewerkt. Op tal van netwerk- en overlegmomenten wisselt het Forum van gedachten met Socius en FOV. Inhoud en strategieën worden op elkaar afgestemd en waar mogelijk gezamenlijk uitgedragen. Met Socius bundelden we de krachten rond vorming en ondersteuning van achterbanorganisaties (cfr. 2.2.3). Met FOV werd samengewerkt rond belangenbehartiging en de ‘New Deal’-terrasconferentie (cfr. 5.5.4) aangaande de plaats van het middenveld in het lokale beleid en de ‘Adviesversterker’ (cfr. 5.5). In het voorjaar van 2014 maakte de stafmedewerker beleid deel uit van de jury van de Prijs voor het Vrijwilligerswerk, georganiseerd door de Verenigde Verenigingen. Repair Cafés won de prijs. Het aantal dossiers dat rechtstreekse linken toonde met actieve kunstbeoefening was eerder aan de lage kant. Na een positieve evaluatie van de trefdag amateurkunsten en Vormingpluscentra (24 oktober 2013), hielden we de aandacht voor deze sector nog even warm. Om zicht te krijgen op de vruchten van bovengenoemde kennismaking werd ingezet op: - communicatie van de evaluatie - bevraging en communicatie van korte en middellange termijn effecten - in de kijker plaatsen van good practices - het stimuleren van samenwerkingsverbanden (project- en beleidsmatig) Dit alles gebeurde via een doelgerichte nieuwsbrief op 21 mei 2014. 43% van de ontvangers (= 108 lezers) kreeg op die manier een update van realisaties in de betrokken sectoren. Verder woonde de stafmedewerker beleid de studiedag i.h.k.v. de 10de verjaardag van Vormingplus bij. In de 10 korte speeches of acts zaten hier en daar zinvolle linken, bruikbaar voor de amateurkunstensector. Met Wisper hadden we een gesprek rond de opmaak van hun beleidsplan. Het voornemen om daarna verder af te stemmen en Wisper uit te nodigen op een sectoroverleg kwam door tijdsgebrek in 2014 in de koelkast terecht. We zijn er ons zeker van bewust dat er kansen tot uitwisseling bestaan rond kunsteducatie, interdisciplinair werken en innovatie. Op 1 april 2014 sloegen FOV, FARO, het Forum, de Verenigde Verenigingen en de BBL (FFFVB) de handen in elkaar voor het trefmoment de ‘New Deal’ (cfr. 5.5.4). ACTIE 2015 Ook in 2015 zetten we de samenwerking met Socius en FOV verder. Met Socius zetten we opnieuw in op gezamenlijke vorming (cfr. 2.2.3). In wisselwerking met FOV doen we aan belangenbehartiging (bv. overdracht provinciale middelen, impact gemeentefonds, …) (cfr. 5.2).
43
Door het aangekondigde besparingsnieuws en bijgevolg noodgedwongen inkrimpen van taken worden een aantal acties teruggeschroefd of zelfs helemaal losgelaten. Zo zal het Forum niet in overleg gaan met Socius of FOV om een (opvolg)meeting voor Vormingpluscentra en amateurkunstenorganisaties te organiseren in 2015. 3.1.9 WETENSCHAP & INNOVATIE REALISATIE 2014 Het Forum is lid van de Algemene Vergadering van de Sociale Innovatiefabriek (SIF). Op die manier proberen we vinger aan de pols te houden wat reilt en zeilt op vlak van sociale innovatie, interessant voor het amateurkunstenbeleid. Elke woonde in januari de Sociale Innovatiesummit bij en in oktober het groots netwerkmoment ‘Win-finity’. Aanwezigen deelden ervaringen uit en nieuwe toekomstmogelijkheden m.b.t. sociale innovatie en sociaal ondernemerschap werden tegen het licht gehouden. ACTIE 2015 Het Forum zet haar engagement voort als lid van de Algemene Vergadering van de Sociale Innovatiefabriek. In het kielzog daarvan woont de medewerker beleid de voornaamste netwerkmomenten bij en communiceert ze over relevante workshops, initiatieven, vormingen, ed. via de nieuwsbrief. De thema’s herbestemming van kerken of inspelen op gehoorschade bij ouderen kunnen eventueel aan bod komen tijdens een Solution Lab. Dit zijn bijeenkomsten van individuen en organisaties die oplossing zoeken voor prangende maatschappelijk problemen. Verder volgt het Forum met aandacht de verdere ontwikkelingen op omtrent Planidoo. Dit is een innovatief planningsinstrument dat amateurkunstenaars of –verenigingen een digitaal draaiboek in handen geeft dat de organisatie van activiteiten moet vergemakkelijken. De makers ervan krijgen de kans om deze tool voor te stellen op het sectoroverleg amateurkunsten, ze kunnen rekenen op onze kritisch-constructieve feedback en indien gewenst een pool van gebruikers van het eerste uur. 3.1.10 PRIVATE ONDERNEMING REALISATIE 2014 Cera is een coöperatieve, financiële groep/vennootschap die maatschappelijke projecten van velerlei slag ondersteunt. Kunst en cultuur is één van hun peilers. De vraag van Cera om samen met het Forum na te denken over hoe zij voor hun 400.000 vennoten een zinvolle werking kunnen opzetten rond amateurkunsten kreeg positief gevolg. Op 6 mei, 13 juni en 24 oktober werd gezocht naar raakvlakken tussen onze organisaties en achterban. Dit resulteerde in een aantal quick wins zoals bv. de promotie van de Week van de Amateurkunsten en uitwisseling van relevante contactgegevens. Verder werd nagedacht over acties die aansluiten bij de missie, visie en doelstellingen van de eigen organisatie. Deze kiemen worden in 2015 verder uitgewerkt.
44
ACTIE 2015 De verkennende fase van samenwerking is intussen achter de rug. 2015 wordt het jaar van een aantal verdiepende acties. Tot de mogelijkheden behoren bv. een traject/prijs voor amateurkunsten, projectoproepen, gemeenschappelijke vormingsmomenten - rond impact en toekomstgericht beleid van organisaties - of gedeelde inzichten rond infrastructuur.
45
Strategische doelstelling 4 De amateurkunstensector profileert zich als één herkenbaar en kwalitatief geheel en is bekend bij een zo breed en gediversifieerd mogelijk publiek
OD 4.1 Onderzoek en visieontwikkeling amateurkunsten Het Forum initieert, analyseert en ontsluit onderzoek omtrent actieve cultuurparticipatie 4.1.1 Samenwerken met hogescholen, universiteiten & onderzoeksinstellingen rond amateurkunsten REALISATIE 2014 Het Forum verzamelde en bundelde naar jaarlijkse gewoonte (4de keer op rij) thesisonderwerpen uit de sector. Deze werden bezorgd aan de Wetenschapswinkel en een 40-tal onderzoekers uit 8 verschillende universiteiten en hogescholen. Door proactief te handelen willen we thesisstudenten gericht inspireren en streven naar resultaten die er toe doen voor de sector. In 2014 werden onderstaande onderzoeksvragen gelanceerd: - Wat is de invloed van projecten op het re-integratieproces van gedetineerden in de maatschappij? (Creatief Schrijven) - Hoe de muzikanten bereiken waarvoor we wedstrijden organiseren? (Muziekmozaïek) - Ontwikkelen van communicatieplan voor online communicatie over jazzmozaïek (Muziekmozaïek) - Behoeftenonderzoek bij (amateur, semi-professionele) jazz- of folkmuzikanten (Muziekmozaïek) - 8-tal verschillende items m.b.t. muziek maken (Poppunt) - Op welke manier kan OPENDOEK haar cursuswerking op een kwalitatieve manier uitbouwen? (OPENDOEK) - Hoe kan OPENDOEK beantwoorden aan de noden van de lokale amateurtheaterbeoefenaar anno 2020 (OPENDOEK) - Een artistiek ‘verbeterparcours’ met een select gezelschap amateurkunstenaars tijdens de WAK. Wat is de meerwaarde en is dit model extrapoleerbaar naar andere gemeenten? (Forum voor Amateurkunsten) - Hoe kunnen lokale besturen tegemoet komen aan de vraag aan meer of meer aangepaste ruimte voor amateurkunstenaars? (Forum voor Amateurkunsten) Voor enkele onderwerpen werden studenten bereid gevonden deze vraagstelling onder de loepe te nemen. Het Forum zette in 2014 haar schouders onder het onderzoek van Sam Balcaen (student VUB). Hij maakte een eindwerk over de positie van amateurkunsten in diverse politieke partijprogramma’s. Er was een bijeenkomst met de promotor en Sam kwam meerdere keren op gesprek voor bijsturing. Helaas bleek in juni dat Sam geen eindwerk zou indienen.
46
Bijgevolg hebben we ook geen afgerond eindwerk in handen gekregen wat bijzonder jammer is gezien de hoge bruikbaarheidsgraad van z’n werk. Daarnaast fungeerde de stafmedewerker beleid & onderzoek ook als vraagbaken voor Brecht Carette en Annelien Boogaers die een eindwerk schreven over de ondersteuning van lokale amateurkunstenaars en de plaats van amateur- versus professionele kunsten in een cultuurcentrum. Stafmedewerker evenementen en WAK las, beoordeelde en jureerde twee eindwerken. - In het voorjaar voor de Sociale School Heverlee, voor de scriptie van Annelie Boogers “Week van de Amateurkunsten: Een ingekleurde smurf naast Van Gogh. Een spanningsveld tussen enthousiasme en kwaliteit?" - In het najaar voor Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen, Departement Gezondheid & Welzijn – Sociaal Werk, voor het eindwerk van Michiel Gijselinckx "De jeugd van tegenwoordig":!De invloed van de samenleving op het engagement van jongeren.” Het doctoraatswerk van Dries Vanherwegen (UGent) m.b.t. kunsteducatie, amateurkunsten en de relatie tot onderwijs en sociale positie, loopt wat vertraging op. Relevante eindwerken die betrekking hebben op amateurkunsten, een deeldiscipline of flankerende randvoorwaarden zijn online te vinden op www.amateurkunsten.be > kennis en expertise > verhandelingen. In 2014 werden enkele eindwerken toegevoegd. Vanuit Amateo worden pistes verkend voor internationaal vergelijkend onderzoek omtrent actieve cultuurparticipatie (cfr. 5.7). ACTIE 2015 In januari 2015 worden de contacten met de Universiteit Gent – vakgroep Sociologie opnieuw aangehaald. De amateurkunstenorganisaties zijn nl. vragende partij om de mogelijkheden m.b.t. vervolgonderzoek over amateurkunsten af te tasten. Prof. J. Lievens en dr. Jessy Siongers gaven duiding bij weldra te verwachten onderzoeksresultaten (doctoraten, cultuureducatie en cultuurparticipatiesurvey) en de mogelijkheden om onderzoek rond amateurkunsten te continueren. In eerste instantie zal ‘ad hoc’ onderzoek worden aangevraagd bij het kabinet Cultuur. Dit houdt in dat bestaande gegevens m.b.t. actieve kunstbeoefening uit diverse nieuwe datasets samen worden gebracht in één rapport ten behoeve van de sector. Verder signaleert het DOL aan de RvB van het Forum, de wenselijkheid om grootschalig wetenschappelijk onderzoek naar amateurkunsten als ‘Amateurkunsten in beeld gebracht’ tegen 2019 te hernemen. Het Forum zet, i.s.m. de Wetenschapswinkel, haar inspanningen verder om hogescholen en universiteiten op de hoogte te brengen van onderzoeksvragen die leven bij de amateurkunstenorganisaties. We vragen input uit de sector en formuleren zelf cases. De ondersteuning die amateurkunstenaars ervaren door cultuur- en/of gemeenschapscentra kan er één van zijn. Relevante eindwerken krijgen een plaats op de website van het Forum. Net als vorig jaar zal de stafmedewerker beleid een gastcollege brengen aan de VUB voor de eerstejaarsstudenten die de opleiding Agogische Wetenschappen volgen.
47
4.1.2 Opvolgen onderzoek Vlaamse overheid ‘verenigingsvormen in amateurkunsten’ (HIVA KULeuven) REALISATIE 2014 In juni werd het HIVA-onderzoek (o.l.v. Johan Wets) ‘verenigingsvormen binnen amateurkunsten’ opgeleverd. De resultaten ervan werden besproken in het DOL (19 juni). De meningen omtrent de bruikbaarheid van het onderzoek liepen wat uiteen. Er werd gekozen om geen ruime bekendheid aan het onderzoek te geven. Waar relevant worden de resultaten & bevindingen wel meegenomen in de verdere beleidsplanning (zowel op sectorniveau als per organisatie). ACTIE 2015 In 2015 zijn geen concrete acties omtrent bovengenoemd HIVA-onderzoek voorzien. 4.1.3 Toekomstverkenning i.s.m. de Ambrassade en Socius RESULTAAT 2014 Het Forum voor Amateurkunsten, Socius en de Ambrassade besteedden in 2013 samen een studie rond toekomstverkenning uit aan IDEA Consult. Daarbij werd de impact van zes transitiegebieden die de werkvelden de komende jaren zullen beïnvloeden, in kaart gebracht en tastbaar gemaakt. Met de verkregen output gingen we als sector verder aan de slag. In 2014 werden de prezi-presentaties, verslagen, teksten en bijhorende matrixfiches online gezet. Er werd reeds een eerste keer nagedacht over de wijze waarop de toekomstverkenning op een zinvolle manier verder vorm kan krijgen (cfr. DOL 20 november). ACTIE 2015 In 2015 brengt het Forum de verkregen input opnieuw onder de aandacht in aanloop naar de volgende beleidsplanningsperiode. Bovendien wordt verder informatie bijeengesprokkeld die relevant kan zijn voor de amateurkunstenorganisaties. Medio 2015 krijgen de amateurkunstenorganisaties geprinte exemplaren van het werkmateriaal om zelf mee aan de slag te gaan. 4.1.4 Onderzoek naar de waarde van cultuur vanuit het steunpuntenoverleg REALISATIE 2014 Het Forum was partner in een gezamenlijk initiatief van 13 bovenbouworganisaties om ‘De waarde van cultuur’ wetenschappelijk te objectiveren. Initiatief werd genomen vanuit het steunpuntenoverleg, een overlegplatform van steunpunten en intermediaire organisaties uit de culturele bovenbouw. Het Forum investeerde financieel en inhoudelijk in dit onderzoek gerealiseerd door Pascal Gielen en zijn team aan Rijksuniversiteit Groningen. De resultaten van het onderzoek (wetenschappelijk onderzoeksrapport en gepopulariseerde brochure) werden breed gecommuniceerd: via nieuwsbrieven, als onderdeel van het WAK-
48
openingsfeest in Oostende op 25 april 2014 en als gespreksstof in ontmoetingen met diverse politici en beleidsmakers. ACTIE 2015 De onderzoeksfase, nl. het bijeenbrengen, analyseren en synthetiseren van relevante studies is achter de rug. Wanneer dit opportuun is, wordt ‘De waarde van cultuur’ aangehaald als gezagshebbende bron om te blijven investeren in amateurkunsten en cultuur in het algemeen. In 2015 wordt vanuit hetzelfde consortium nog een Engelse vertaling van het onderzoeksrapport gerealiseerd, bruikbaar in onze relaties met Europese partnerorganisaties. Blijkt tevens dat in verschillende Europese landen gelijkaardig onderzoek werd aangevat. 4.1.5 Gegevensverzameling amateurkunsten Het Forum zet als partner van de administratie mee haar schouders onder het uitzetten van de krijtlijnen voor een doeltreffende gegevensverzameling binnen de amateurkunstensector. REALISATIE 2014 De algemene uitgangspunten blijven overeind: gedegen cijfermateriaal is belangrijk met het oog op monitoring, zelfevaluatie en het op de kaart zetten van de sector. Als sector streven we echter naar meer vergelijkbaarheid, een minder arbeidsintensief systeem, pertinente dataverzameling en meer mogelijkheid tot duiding bij de cijfers. Dit vraagt om een herziening van het huidige gegevensverzamelblad. Het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk heeft de leiding in deze heroriëntatie-oefening. Eind 2014 vond een brainstorm plaats met het Forum en het Agentschap. Er werd een haalbaar tijdspad vooropgesteld, dat ruimte geeft aan betrokkenheid vanuit de sector. ACTIE 2015 Op 16 januari en 5 februari steken het Agentschap, de amateurkunstenorganisaties en het Forum de koppen bij elkaar. In de eerste sessie vertrekken we van een blanco blad. Centrale vraag die we ons stellen is: ‘welke gegevens willen we registreren om beleidsmakers en geïnteresseerde burgers zicht te geven op onze sector?’ In een tweede sessie stelt het Agentschap een werkbaar kader voor aan de sector. Dan wordt gezocht naar haalbare methodes om cijfers te verzamelen (gegevensverzameling door de organisaties zelf, thesisonderzoek, wetenschappelijk onderzoek, enz.). Het Agentschap denkt ook na over wat digitaal geregistreerd kan worden en houdt daarbij rekening met haar bevindingen uit vorige denkoefeningen van bv. sociaal-cultureel volwassenenwerk, bibliotheken,… Voor het vervolledigen van deze oefening wordt nog een derde sessie ingelast. In een volgende stap draaien de amateurkunstenorganisaties een aantal maanden proef. Na een terugkommoment met reflecties wordt het systeem verder op punt gezet zodat we bij aanvang van de nieuwe beleidsperiode (2017) vlot kunnen werken met de nieuwe electronische registratiedataset.
49
Naast participatie aan bovenstaand proces, bekijkt het Forum in overleg met de sector hoe zaken als bv. innovatie en kwaliteit in kaart kunnen worden gebracht. Welke methodieken en partnerships zijn hier mogelijk/wenselijk. OD 4.2 Visieontwikkeling amateurkunsten Het Forum werkt in overleg met de sector aan een gedragen en onderbouwde visie m.b.t. amateurkunsten REALISATIE 2014 In haar activiteiten en producten geeft het Forum betekenis aan actieve kunstbeoefening en duidt het de waarde van amateurkunsten. In het najaar van 2014 startte het Forum met de opmaak van een visietekst amateurkunsten. Een eerste denkoefening waarbij de amateurkunstpraktijk op een aantal assen wordt uitgezet werd opgestart op de teamtweedaagse en hernomen op het DOL van november. Dit als insteek voor de visietekst die als doel heeft een heldere definitie te geven van het begrip amateurkunsten, het discours rond amateurkunsten te verrijken en de persoonlijke en maatschappelijke meerwaarde van kunstbeoefening in de vrije tijd te belichten. ACTIE 2015 In 2015 bouwt het Forum, in onderling overleg met de amateurkunstensector, verder aan de opmaak van een uitgewerkte visietekst amateurkunsten. De tekst zal zowel door het Forum als de negen amateurkunstenorganisaties ingezet worden voor diverse doeleinden: als input voor de beïnvloeding van de omschrijving van amateurkunsten in het Van Dale woordenboek, het voeden van een Wikipedia-pagina omtrent amateurkunsten, als insteek voor acties in het kader van EVC-beleid, berichtgeving in de media en meer. Half 2015 zou de tekst rond moeten zijn, zodanig dat die mee de beleidsplanningsprocessen binnen de sector kan voeden.
50
GRIET OP DE BEECK
OD 4.3 Promotie amateurkunsten Het Forum voert gericht promotie om de sector zoveel mogelijk in de kijker te zetten en bij te dragen tot een kwalitatieve uitstraling van amateurkunsten Het Forum speelt in op grootschalige evenementen die zich binnen en buiten de sector aandienen. Zowel via bekendmaking, ondersteuning of het linken van eigen acties aan evenementen. REALISATIE 2014 Het Forum deed de nodige inspanningen om de sector amateurkunsten in diverse omgevingen te vertegenwoordigen. Dit gebeurt onder meer in contacten met verwante sectoren, externe overlegplatformen, collega-groepen, door gastcolleges, op studiedagen, op (sector)evenementen,… Ten behoeve van de uitstraling van de sector was het Forum voor Amateurkunsten aanwezig op diverse publieke evenementen waar (potentieel) geïnteresseerden bereikt kunnen worden. In 2014 was het Forum aanwezig op de Cultuurmarkt in Gent en Antwerpen. In Antwerpen werd er door de bewoners van het HAK een klein event aan de Cultuurmarkt gekoppeld. Vanuit het Forum namen we deel aan de voorbereidende vergaderingen. We volgden de programmatie op, samen met OPENDOEK, Fameus en Koor&Stem en waren ook de dag zelf aanwezig. Op beide Cultuurmarkten (Antwerpen en Gent) focusten we op promotie voor de Week van de Amateurkunsten. De stand bevatte enkel WAK-promotiemateriaal. Daarnaast richtten we een mini-zeefdrukatelier in, waarbij bezoekers hun T-shirt konden laten zeefdrukken, met de 2 verfstrepen uit het campagnebeeld van ‘De kleine artiest’. Voor het vierde jaar op rij was het Forum present op de Boekenbeurs in Antwerpen, waar jaarlijks meer dan 150.000 bezoekers over de vloer komen. In een gezamenlijke stand bundelde het Forum alle publicaties en magazines uit de sector. Met nieuwigheden zoals De Kunst van het Presenteren, de nieuwe Poppuntgids, Poetry Slam, 111 Nieuwe Folkmelodiën, Muziek met maffe materialen,… verdubbelden we de boekenverkoop t.o.v de vorige editie. We verzamelden heel wat contactgegevens van geïnteresseerden in de nieuwsbrieven van de verschillende AK’s. De inrichting van de stand werd in 2014 verder uitgebouwd, er werd extra ingezet op de beleving in de stand. Elke dag werden er activiteiten ingepland (een workshop 'Organiseer je portfolio', voorleessessies door jeugdschrijvers Twiggy Bossuyt en Aag Vernelen, dans met ‘Back into the Woods’ en Vlamo presenteerde de doekoffer voor blaasinstrumenten 'Van Toeten noch Blazen’), die een staalkaart boden van de kwaliteit, maar evenzeer van het enthousiasme en spelplezier dat eigen is aan de sector. Tevens werd er, samen met Productions & Zonen, een ‘VIP-lounge’ ingericht voor amateurkunstenaars, een ideaal gegeven om bezoekers van de beurs te kunnen aanspreken en hun betrokkenheid bij de sector aan te spreken. Op het Boekenverdiep organiseerde het Forum in overleg met enkele amateurkunstenorganisaties diverse workshops rond actuele projecten uit het werkveld. Het beschikbare promotiemateriaal werd verder ingezet om de zichtbaarheid van de sector te verhogen: elke amateurkunstenorganisatie beschikt over een kaartenmolentje met daarin
51
O R G KUNST INSPIRATIEBOEKJE
de voorstellingskaartjes van de negen amateurkunstenorganisaties en het Forum voor Amateurkunsten. Deze molentjes worden nog steeds meegenomen naar grote evenementen, activiteiten, projecten en beurzen. Op die manier wordt de sector amateurkunsten als een meer zichtbare en hechtere sector uitgedragen.
WENDY BECKETT
Het nieuw ontwikkelde promotiemateriaal werd verder ingezet en uitgedeeld op publieksevenementen. De reeks van 20 post- en wenskaarten ontwikkeld in de nieuwe huisstijl van het Forum werd te koop aangeboden op de Boekenbeurs en viel goed in de smaak. Daarnaast werden ook draagtasjes, roll-up banners en spandoeken in de nieuwe amateurkunstenFORUM VOOR huisstijl ingezet op evenementen, beurzen, studiedagen… AMATEURKUNSTEN CENTRUM VOOR BEELDEXPRESSIE, CREATIEF SCHRIJVEN, DANSPUNT, KOOR&STEM, KUNSTWERKT, MUZIEKMOZAÏEK, OPENDOEK, POPPUNT, VLAMO
In een werkgroep promotie amateurkunsten werden (communicatie)medewerkers uit de sector samengebracht die daarbij de formats van de WAK kregen toegelicht. Gezamenlijke promotie van amateurkunsten en onze sector, met het oog op positieve uitstraling en een breed draagvlak, kan pas bereikt worden door een gezamenlijk verhaal te brengen. Er was ook aandacht voor een succesvol gebruik van sociale media. !"#$%&'(%)*+%,-./%&001112
345675281112493:
Een nieuwe algemene voorstellingsfolder voor de sector werd nog niet gerealiseerd in 2014. ACTIE 2015 Het Forum zal opnieuw de nodige inspanningen doen om de amateurkunstenorganisaties goed te vertegenwoordigen en de kwalitatieve uitstraling van de organisaties en de sector in zijn geheel te versterken. Dit gebeurt enerzijds op externe overlegplatformen, tijdens collegagroepen, bij gastcolleges, op studiedagen… Anderzijds voert het Forum een zichtbare aanwezigheidspolitiek op publieke evenementen. We zullen opnieuw zo veel mogelijk aanwezig zijn op sectorevents en belangrijke evenementen en beurzen uit de sector en belendende sectoren. Onze aanwezigheid op het Cultuurforum 2020 levert een bijdrage aan de kwalitatieve uitstraling van de sector. Onze aanwezigheid op de Boekenbeurs en op de Cultuurmarkt van Gent en/of Antwerpen wordt echter stopgezet in 2015. De deelname aan de Boekenbeurs zetten we stop, ondanks een positieve evaluatie in 2014, omwille van financiële redenen. De Boekenbeurs houdt een grote investering in naar personeelsinzet, huur stand, verplaatsing, catering, vrijwilligers... Na verschillende edities hebben we toch te weinig zicht op de outcome en het bereik. De opbrengst van onze aanwezigheid op de Boekenbeurs is moeilijk meetbaar. Idem dito voor onze deelname aan de Cultuurmarkt, al is daar het afbouwen van te investeren tijd de voornaamste reden tot stopzetting. De Cultuurmarkt is eerder interessant voor eerstelijnsaanbod, en de timing ligt veel te vroeg m.b.t. communicatie WAK naar het brede publiek. De uitstraling van amateurkunsten en de veelzijdigheid en kwaliteit ervan in beeld brengen zullen we in eerste instantie op het openingsfeest en tijdens de vele verscheidene activiteiten tijdens de WAK tonen.
52
Het Forum zet promotiemateriaal in om bij te dragen aan een positieve uitstraling van de sector. We laten geen mogelijkheid onbenut om de gemaakte post- en wenskaarten en de katoenen tasjes als promotiemiddel in te zetten voor de amateurkunstensector. De uitrolbare banners zullen worden ingezet op alle publieksevenementen waar we vanuit de sector aanwezig zijn met een stand of als organisator. In de loop van 2015 maakt het Forum, in samenspraak met de negen amateurkunstenorganisaties, ook werk van een algemene voorstellingsfolder en eventueel -filmpje. De nieuwe folder komt er ter vervanging van onze amateurkunsten-‘waaiers’, waarvan de voorraad zo goed als uitgeput is. Zowel de werking van het Forum als de meerwaarde, eigenheid en organisatie van de sector amateurkunsten zullen daarin op een visueel aantrekkelijke manier worden voorgesteld. De nieuwe folder zal zich zowel naar professionelen uit de sector als naar individuele amateurkunstenaars richten. Vanaf het moment dat de folder er is, zal het Forum die mee verspreiden op alle relevante momenten. De werkgroep promotie amateurkunsten (met de communicatiemedewerkers uit de sector) komt in 2015 niet langer afzonderlijk samen. Vergadermomenten worden gekoppeld aan de voorbereiding van de WAK, het openingsevent en andere sectoraangelegenheden. Door deze inhouden te combineren kan de vergadertijd voor de medewerkers uit de sector efficiënt ingeperkt worden. We bekijken of een ruimere bijeenkomst met medewerkers uit de sector – gericht op uitwisseling- haalbaar en wenselijk is. In 2015 zal het Forum voor Amateurkunsten de benefits van een mogelijke samenwerking met Arts Flanders verder nagaan. Een deelname aan dit communicatieplatform kan de zichtbaarheid en uitstraling van de sector amateurkunsten ook internationaal te verhogen. We bekijken de mogelijkheden en de financiële implicaties hiervan in een overleg met de nieuwe directeur van Kunstenpunt. Als we mee in zee gaan komt er in de Arts Flanders nieuwsbrief een aparte rubriek amateurkunsten, die de internationale projecten uit de sector aan een ruim publiek van internationale cultuurpers en –professionals bekend zal maken. In 2015 zal het Forum ook gerichte inspanningen doen om meer aanwezig te zijn in de bestaande communicatiekanalen van organisaties uit verwante sectoren, zoals Socius, FOV, FARO, VVC, VVSG, LOCUS, … OD 4.4 Het Forum stimuleert media om aandacht te hebben voor amateurkunsten REALISATIE 2014 Via gerichte persberichten brachten we de sector zo vaak mogelijk kwalitatief in de media. We bespeelden vooral de pers met de WAK en de uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten. En met resultaat! Zowel de aankondiging van als verslaggeving over de WAK en de amateurkunstenprijs kregen redactionele aandacht via de
53
volgende mediakanalen: VRT-journaal (Last Post), cultuuragenda op ATV en RTV, Radio 2 Avondpost, Xtra Magazine van Het Laatste Nieuws, tijdschriften Woef en Femma, Knack.be, metro.be, deredactie.be, Cobra.be. Het politieke debat, gekoppeld aan het openingsfeest van de WAK, werd live gestreamd via de redactie van de VRT. Daarnaast vond het thema ‘De Groote Kunst’ zijn weg via websites, digitale nieuwsbrieven en Facebookpagina’s van o.a. VVJ, vormingplus Oostende-Westhoek, CC De Grote Post, dienst cultuur Oostende, FARO, Demos, Klasse, Socius, Circuscentrum en uiteraard de negen amateurkunstenorganisaties. Ook Hautekiet, het radioprogramma van Jan Hautekiet op Radio 1, besteedde in mei een aflevering aan het thema ‘amateurkunsten in Vlaanderen’. In 2014 werd het promofilmpje, gemaakt voor de WAK-editie Natuurtalent, aangepast naar de editie De Groote Kunst en ingezet op onze Facebookpagina. Er werd ook volop getwitterd over de Prijsuitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten. Door Canvas en de bedenkers van het project Atelier De Stad werden we uitgenodigd om samen met andere stakeholders en betrokkenen uit de cultuursector na te denken over een nieuw mobiliserend televisieformat. Atelier De Stad van Canvas werd uiteindelijk in diverse steden door de kunstenhuizen getrokken. We volgden de projecten van nabij op, lieten aan de initiatiefnemers weten dat we bereid zijn hun oproepen naar talent mee te verspreiden en communiceerden de projecten mee naar de sector. De geselecteerde projecten kregen ruim aandacht binnen de media (VRT), waarbij ook de amateurkunsten in beeld werden gebracht. Het project werd ook als good practice opgenomen in de lokaal cultuurbeleid en werd door het Forum aangehaald op de meeting met de centrumsteden. Het Forum zette ook de eigen communicatiekanalen in om te rapporteren en informeren over en vanuit volgende samenwerkingsverbanden: het onderzoek ‘De waarde van kunst’, de campagnes ‘Hart boven Hard’ en ‘Ik Kies voor Kunst’ en de bevraging omtrent de intrede van de BBC (beheers- en beleidscyclus). ACTIE 2015 We houden contacten met de VRT warm en trachten vooral de Week van de Amateurkunsten in de media te krijgen. Interessant gegeven is ook dat Minister Gatz ook media onder zijn bevoegdheden heeft. We grijpen de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten, gekoppeld aan de opening van de WAK en gepland op zaterdag 25 april 2015, opnieuw aan als hefboom om de pers te beroeren. Voor het openingsevent in de vorm van een kunstenfoor zal de communicatie in samenwerking met Fameus gebeuren, maar eveneens met Demos ihkv het Enter festival. Ook de samenwerking met WAK Nederland opent nieuwe pistes voor het bereiken van media. Voor Lokale Helden zal de communicatie in samenwerking met Poppunt gebeuren. Alle acties zullen worden gebundeld in een persdossier. Er wordt volop ingezet op onze contacten bij de VRT om de grote activiteiten van het Forum en de negen amateurkunstenorganisaties onder de aandacht te brengen en media-aandacht te verkrijgen voor amateurkunsten. We wenden ons daarvoor tot de Centrale Cultuurcel van de VRT (CCC) om zo veel mogelijk verslaggeving te verkrijgen bij de verschillende zenders (radio en TV) van de openbare omroep over de grote evenementen die gepland worden binnen de amateurkunstensector.
54
Het Forum volgt op of er (thematische) cultuursalons of andere netwerkgelegenheden georganiseerd worden door de VRT, in samenwerking met het Departement Cultuur, Jeugd, Sport en Media en CultuurNet Vlaanderen en zijn desgevallend zeker vragende partij om hieraan mee te werken. We zetten volop in op netwerking tussen de VRT en onze sector. We blijven volop inzetten op zichtbaarheid van de highlights uit de amateurkunsten via de nieuwsbrieven, websites, Facebookpagina’s,… van collega-organisaties en spelers uit aanverwante sectoren. OD 4.5 Het Forum organiseert de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten, gekoppeld aan het openingsfeest van de Week van de Amateurkunsten REALISATIE 2014 In 2014 werd de derde Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten uitgereikt door Minister Joke Schauvliege. Winnaar was Compagnie Tartaren, een buurtgericht sociaal-artistiek theatergezelschap uit Leuven. De uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten 2012-2013 werd opnieuw gekoppeld aan het startevent van de Week van de Amateurkunsten. De prijsuitreiking maakte deel uit van een breder inhoudelijk, artistiek, sfeervol en cross-disciplinair event in De Grote Post in Oostende. In een regie van Handelsreizigers in Ideeën werd een inhoudelijk namiddagprogramma samengesteld, ingeleid door Griet Op de Beeck en gevolgd door artistieke intermezzo’s en een politiek cultuurdebat. Daarna volgde de feestelijke uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten en het startschot van de WAK. De festiviteiten werden opgevolgd door een artistiek parcours doorheen het gebouw, en afgesloten met een feestelijke receptie. Dit startschot van de WAK en de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten konden opnieuw op veel media-aandacht rekenen. ACTIE 2015 De uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten 20132014 wordt ook in 2015 gekoppeld aan het startevent van de WAK. Ditmaal zal het event plaatsvinden in Park Spoor Noord in Antwerpen. In samenwerking met Fameus wordt een feestelijke kunstenfoor georganiseerd, waar tal van artistieke interventies een plek krijgen. De aftrap wordt gegeven met de bekendmaking van de winnaar van Vlaamse Cultuurprijs voor Amateurkunsten door Minister Sven Gatz, die meteen ook de kunstenkermis –geheel in het thema De kleine artiest- officieel opent. Op deze foor zal een zeer diverse staalkaart amateurkunsten te zien zijn. De negen landelijke amateurkunstenorganisaties tonen er de crème de la crème van amateurkunsten in Vlaanderen. Deze programmatie wordt aangevuld door amateurkunstenaars uit de buurt, en breder, uit Antwerpen. Zo werken de lokale academie, lagere scholen uit de buurt, Kras, Enter festival, El circo del fuego, een Antwerpse murga,… mee aan dit openingsfeest van de 20ste Week van de Amateurkunsten. Dit moment zal opnieuw worden aangegrepen als extra kans tot persaandacht voor de kersverse laureaat, de sector en de WAK.
55
OD 4.6 Het Forum staat jaarlijks in voor de organisatie van een grootschalig publieksgericht evenement: Week van de Amateurkunsten REALISATIE 2014 De jaarlijkse Week van de Amateurkunsten is het evenement dat amateurkunsten en amateurkunstenaars in de spotlight zet. In 2014 stond de WAK in het teken van ‘De Groote Kunst’. De inspiratiedag in De Vlaamse Opera inspireerde, samen met het uitgebreide inspiratieboekje, tot een 600-tal activiteiten in meer dan 150 gemeenten. Op vrijdag 25 april vond in De Grote Post in Oostende een groot openingsevent plaats, met de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten en een cultuurdebat met als moderator Jan Hautekiet en kopstukken van de grote politieke partijen in het panel, dit in de aanloop naar de verkiezingen. Met ‘De Groote Kunst’ droeg de amateurkunstensector bij tot de herdenking van 100 jaar Eerste Wereldoorlog. Communicatie en promotie: - Er werd campagnemateriaal ontwikkeld en verspreid. - In 2014 werd een ‘landelijke’ programmabrochure worden uitgebracht, de WAK-gazet. Een heuse krant in een oplage van 20.000 exemplaren die werd verspreid via de deelnemende gemeenten en kunstenaars en via Aeolus in elke gemeente in Vlaanderen en Brussel. - Promotieteam: we werkten met een WAK-promoteam dat op vrijdag 27 april in de grote NMBS-stations de WAK-gazetten uitdeelde aan de pendelaars. - Via een team van vrijwillige WAK-reporters vergaarden we extra informatie over de lokale WAK-activiteiten, zowel in aanloop naar als tijdens de WAK. - Er werd een persdossier aangereikt. - De wedstrijden Klassekunst, Ooggetuige, Collage 14 en de grootste kunstenaar werden wereldkundig gemaakt.
In het kader van de WAK 2014 werden verschillende samenwerkingen aangegaan met diverse partners: Wedstrijd Ooggetuige 2014 Ooggetuige sloot aan op het thema ‘De Groote Kunst’ door amateurfotografen te laten werken rond het woord 'groot'. Wat betekent groot? Waar moet je aan denken? Aan een reus of eerder aan ambities of perspectieven? Tijdens de duur van de wedstrijd, nam professioneel fotograaf Titus Simoens de foto's wekelijks onder de loep. Uit de ruim 200 ingediende foto’s werden door de jury 3 winnende foto’s geselecteerd, die 'XXL' (doeken van 2m op 2m) geprint en tentoongesteld werden in de grote inkomhal van het Centraal Station te Antwerpen.
56
Collage14 Naar aanleiding van de Week van de Amateurkunsten (WAK) nodigden KUNSTWERKT en het Forum voor Amateurkunsten kunstenaars uit om terug te blikken op de Eerste Wereldoorlog, die 100 jaar geleden losbrandde. En dat aan de hand van een originele wedstrijd rond collages. Kan iets vervreemdend ook esthetisch zijn? Hoe kan er schoonheid zitten in gruwel? Rond deze vragen werd de collagewedstrijd opgebouwd. Geen eenvoudige opdracht, maar de meer dan 120 inzendingen getuigden van een heel persoonlijke zoektocht. Met als resultaat: heel uiteenlopende interpretaties van het thema, in een mooie mix van stijlen. Een jury, bestaande uit kunstenaar Jelle Martens, Frederik Van Laere (curator van Cuesta, actuele kunst in Tielt) en Inne Gheeraert van Mu.ZEE, boog zich over de inzendingen en maakte een evenwichtige selectie van 20 collages. Die kregen een plek op een bijzondere tentoonstelling, van 25 april tot 5 mei 2014 in Mu.ZEE te Oostende. Klassekunst In het kader van de WAK werd opnieuw de wedstrijd Klassekunst georganiseerd. Op die manier proberen we actief in te zetten op een samenwerking met het dagonderwijs. Met deze wedstrijd riepen we scholen en klassen op om kunst in hun klas te brengen. Er werden tal van mooie projecten ingediend. Een jury met deskundigen (uit het onderwijs, uit kunsteducatieorganisaties en van CANON Cultuurcel) koos 2 projecten uit die beloond werden met een educatief pakket. De communicatie rond deze wedstrijd verliep o.a. via het tijdschrift Klasse, via de nieuwsbrief van CANON Cultuurcel en de nieuwsbrief van Dynamo. Kristien Druyts van CANON Cultuurcel (dynamo3) was te gast op de WAK-inspiratiedag in oktober (cfr. 4.6 WAK), om de samenwerking met scholen te promoten bij de WAKcoördinatoren. Het Forum voor Amateurkunsten ontwikkelde samen met enkele amateurkunstenorganisaties nieuwe formats voor de WAK:
De Last Post i.s.m. Vlamo Op zaterdag 3 mei (om 16:00, 16:15 en 16:30) werd op zoveel mogelijk plaatsen in Vlaanderen en Brussel tegelijkertijd de Last Post geblazen. Vanop pleinen, kiosken, balkons of daken weerklonk deze artistieke hulde aan de vele duizenden slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog weerklinken. Om mensen even te laten stilstaan, bij oorlog en bij kunst. De Last Post vond plaats in minstens een 50-tal gemeenten over Vlaanderen. Dit format haalde de verschillende VRT-journaals (zowel TV als radio).
57
De Kunstbom i.s.m. KUNSTWERKT We riepen op om op zaterdag 26 april een bombardement van artistieke interventies in de openbare ruimte te houden. Voor De Kunstbom werden straten, pleinen, gevels, vensterbanken, parkjes, fonteinen, voortuinen... veroverd door artistieke ingrepen. Muziek bij de bakker, theater in de etalages, dans op de trappen van het gemeentehuis, poëzie op zitbanken, kunstwerken in bushokjes... Onze oproep werd door een 30-tal gemeenten opgevolgd. De Opsluiting i.s.m. OPENDOEK en Fameus Wat krijg je als je 1 of meerdere theatergroepen 24 uur lang opsluit in een ruimte met enkele decorstukken, spots, wat lijnen tekst en een speelopdracht? In enkele gemeenten werd de uitdaging aangegaan om met weinig middelen iets nieuws te creëren. De Opsluiting vond plaats in Lennik, Middelkerke en Ronse. De WAK 2014 werd onderworpen aan een grondige evaluatie. Zowel in teamverband, met de sector als via een electronische bevraging van lokale WAK-coördinatoren. De voorbereidingen voor de WAK 2015, met als thema ‘De kleine artiest’ werden getroffen. Partners werden gezocht, krijtlijnen voor samenwerkingen werden uitgezet. Zo werden gesprekken gevoerd en plannen gesmeed met Fameus, de Ambrassade, Cultuurnet, Formaat, DKO, verschillende kunsteducatieve organisaties, Klasse, Canon Cultuurcel,… In de zomer van 2014 werd het inspiratieboekje rond ‘De kleine artiest’ geschreven, dat samen met ander WAK-promotiemateriaal eind september/begin oktober verspreid werd naar alle cultuurdiensten en jeugddiensten, alle academies, de vormingpluscentra, de jeugdhuizen, kunsteducatieve organisaties, verschillende scholen,… Op 9 oktober hielden we een WAK-inspiratiedag in Wiels rond het thema van 2015, nl. ‘De kleine artiest’. Het thema werd inhoudelijk en artistiek onder de loep genomen via inspirerende praktijken en twee keynotespeakers en er waren meer dan 70 deelnemers. ACTIE 2015 De WAK bestaat in 2015 20 jaar! In 2015 staat de WAK in het teken van ‘De kleine artiest’, met op 25 april een groot openingsfeest en de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten in Park Spoor Noord in Antwerpen. De WAK 2015 wordt verder voorbereid via contacten met lokale coördinatoren en kunstenaars. Er worden impulsen en inspiratie uitgestuurd via de WAK-nieuwsbrief en de website www.wak.be. WAK Nederland sluit aan bij ons thema. Ook zij zullen werken rond ‘De kleine artiest’. Hierdoor wordt samenwerking en uitwisseling mogelijk. Aanwezigheid en artistieke bijdrage op elkaars openingsfeest alsook worden enkele gezamenlijke wedstrijden georganiseerd. WAK Nederland komt hiervoor in februari op gesprek.
58
Communicatie en promotie: - Er wordt campagnemateriaal ontwikkeld en verspreid. - In 2015 zal opnieuw een ‘landelijke’ brochure worden uitgebracht, het WAK-zakboekje. Het WAK-zakboekje wordt een echt ‘hebbedingetje’, dat creativiteit zal stimuleren bij de lezer. Het zal niet het gehele WAK-programma per gemeente bevatten (daarvoor zal men de online kalender moeten raadplegen), maar creatieve tips en opdrachten en ook vele blanco pagina’s die een artistieke invulling vragen. Het notaboekje zal verspreid worden via de deelnemende gemeenten en kunstenaars en via Aeolus in elke gemeente in Vlaanderen en Brussel. - Promotieteam: we zullen opnieuw werken met een WAK-promoteam dat op in de weken voorafgaand aan de WAK de WAK-zakboekjes zal uitdelen aan de geïnteresseerd publiek. - Via een team van vrijwillige WAK-reporters vergaren we extra beeldmateriaal over de lokale WAK-activiteiten, dat via sociale media verspreid zal worden. - Er wordt een persdossier aangereikt. - De wedstrijden Ooggetuige, Collage Minimal en a paper/a day worden wereldkundig gemaakt. Het WAK-openingsevent wordt opnieuw gekoppeld aan de uitreiking van de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Amateurkunsten (cfr. 4.5). We creëren hiervoor een artistiek en sfeervol event in Park Spoor Noord in Antwerpen. In samenwerking met Fameus wordt een feestelijke kunstenfoor georganiseerd, waar tal van artistieke interventies een plek krijgen. De aftrap wordt gegeven met de bekendmaking van de winnaar van Vlaamse Cultuurprijs voor Amateurkunsten door Minister Sven Gatz, die meteen ook de kunstenkermis –geheel in het thema De kleine artiest- officieel opent. Op deze foor zal een zeer diverse staalkaart amateurkunsten te zien zijn. De negen landelijke amateurkunstenorganisaties tonen er de crème de la crème van amateurkunsten in Vlaanderen. Dit moment zal opnieuw worden aangegrepen als extra kans tot persaandacht voor de kersverse laureaat, de sector en de WAK. Ook in 2015 zoeken we samenwerking met diverse partners in het kader van de WAK: Wedstrijd Ooggetuige 2015 Ooggetuige sluit aan op het thema ‘De kleine artiest’. Er wordt namelijk opgeroepen om je ideale pasfoto te maken… ‘Ben je ook nooit tevreden met je eigen pasfoto? Droom je van een foto waarop je staat zoals jij het wil? Een pasfoto die echt bij jou past, bij wie je bent, wat je leuk vindt, hoe je denkt en wat je doet? Dan is dit je kans! Maak je ideale zelfportret en val in de prijzen.’ De wedstrijd vangt opnieuw voor de Week van de Amateurkunsten aan. Bij de jurering wordt een professionele fotograaf betrokken. Dit jaar is dat Filip Naudts. De ingezonden foto's zullen op groot formaat/doek geprint worden en tentoongesteld worden op de WAKopeningsfoor in Antwerpen. Juryleden: Filip Naudts, Centrum voor Beeldexpressie, Forum voor Amateurkunsten Inzendingen: 1 februari – 1 april 2015 Jury: april 2015 Toonmoment: 25 april 2015
59
Collage Minimal Collage Minimal is een vervolg op Collage 14, een collagewedstrijd van KUNSTWERKT i.s.m. het Forum voor Amateurkunsten. De nadruk ligt op eenvoud, en die kan zich zowel in vorm, materiaalgebruik als beeldtaal uiten. De winnaars worden tentoongesteld in de unieke collageruimte van de Verbeke Foundation van 3 tot 31 mei 2015. Juryleden: Geert Verbeke, KUNSTWERKT, Forum voor Amateurkunsten Inzendingen: 1 februari – 1 april 2015 Jury: april 2015 Toonmoment: 3-31 mei 2015 A paper / a day KUNSTWERKT / KUNSTLETTERS lanceert naar aanleiding van de WAK ‘A paper/ a day’, een online tekendagboek. Dat toont elke dag tussen 1 maart en 1 april 2015 een nieuwe kleine - dagboektekening: een schets op een boodschappenlijstje, een schilderij op een treinticket, een tekening op een tablet,… Iedereen mag tekeningen inzenden. 1 winnaar mag het juli-nummer van KUNSTLETTERS onder handen nemen. Inzendingen: 15 februari – 1 april 2015 Jury: april 2015 Poppunt lanceert in 2015 een nieuw WAK-format: Lokale Helden. Op donderdagavond 30 april 2015, tijdens de WAK, wil Poppunt samen met lokale organisatoren, tous ensemble, overal in Vlaanderen en Brussel lokaal muzikaal talent het nodige spotlicht gunnen. Omdat er onder iedere kerktoren muzikale ontdekkingen huizen. Om dat talent aan te moedigen om te blijven musiceren, het publiek de kans te geven om hun lokale helden te ontdekken en unieke samenwerkingen tussen organisaties, instellingen en podia allerhande te stimuleren. Aan dit format wordt een grootschalige mediacampagne gekoppeld. De WAK 2015 wordt grondig geëvalueerd. Zowel in teamverband, met de sector als via een electronische bevraging van lokale WAK-coördinatoren. WAK 2016 ‘Match’ wordt voorbereid: - Het thema van de WAK 2016 wordt ‘Match’. Over samenwerkingen, nieuwe contacten, over competitie, maar ook over meedoen, dat belangrijker is dan winnen, over de ideale match, over individuen en collectieven, over internationaal en intergenerationeel, over selectie of niet? - Het inspiratieboekje voor de WAK 2016 wordt in de zomer geschreven en in september/oktober verspreid. Ook hier gaan we weer inhoudelijk en inspirerend te werk. - In oktober wordt een amateurkunsten inspiratiedag georganiseerd, waarop de WAK en het thema uitgebreid aan bod zullen komen. - Er worden contacten gelegd en krijtlijnen getrokken voor samenwerkingen en partnerships
60
(CultuurNet, CANON Cultuurcel, DKO, professionele kunsten,...). - De voorbereidingen voor een groots apotheose-weekend in BOZAR worden getroffen: hieronder volgen de plannen. - Er worden contacten onderhouden en plannen gesmeed met Wallonië, om in het licht van ‘Match’ ook daar een WAK op te starten. We proberen de Franstalige Gemeenschap te overtuigen om hun eerste WAK, zijnde de SAM (Semaine des Arts Amateurs) te organiseren. Project WAK / SAM 2016 – BOZAR: Match In de aanloop naar de grote apotheose op 7 en 8 mei 2016 wordt in coproductie met BOZAR een mobiliserend traject opgezet waarbij amateurkunstenaars vanuit diverse uithoeken van het land met elkaar ‘gematcht’ worden en gecoacht worden door professionele kunstenaars. In samenwerking met Amaryllis Jacobs en Véronique Depiesse, die voor VRT de Canvascollectie realiseerden, wordt een concept uitgewerkt. Voor de realisatie van deze productie zullen gesprekken worden aangegaan met het kabinet Cultuur, met de Franse Gemeenschap en de VRT. Het concept zoals het nu op de tafel ligt, kan enkel gerealiseerd worden als de zoektocht naar financiering voldoende slagkracht geeft aan het project. Het programma van de afsluitende happening in BOZAR zou uit drie onderdelen bestaan, nl. de MATCH-tentoonstelling, de MATCH-groepswerken en de MATCH-marathons. Tentoonstelling WAK / SAM nodigt amateurkunstenaars uit werk te maken dat past in het thema ‘Match’. Twee curatoren (professionele kunstenaars, NL + FR-talig) selecteren de boeiendste werken en maken een vrij didactieve thematentoonstelling. Ze delen het thema op in subthema’s als ‘ontmoeting’, ‘vereniging’, ‘confrontatie’,… Ze vertellen een verhaal in hun tentoonstelling a.h.v. werk van amateurkunstenaars, eventueel naast enkele werken van professionele kunstenaars. De tentoonstelling is een collage van beeldend werk, audio-visueel werk en live performances. Groepswerken WAK / SAM wil amateurkunstenaars doen samenwerken o.l.v. professionele kunstenaars of coaches. De deelnemers en hun coaches bundelen de krachten en gaan samen aan de slag. In het kader van het thema ‘MATCH’ maken ze een collectief werk, bestaande uit installaties (beeldend werk, geluidwerk,…), performances (theater, dans, literatuur, performance art, circus,…), projecties (film, animatiefilm, audio-visueel,…),... volgens de principes van het ‘cadavre exquis’1. Afzonderlijke, op zichzelf staande creaties worden telkens samengebracht om een nieuw geheel te vormen dat de delen overtreft, maar niet aantast in hun eigenheid. Om dat te bereiken, wordt een gemeenschappelijk vertrekpunt gekozen. Dat kan een reeks foto’s zijn, een historische figuur, een muziekstuk,… Een groep amateurkunstenaars (8 à 12 personen) of een duo (2 personen) werkt eerst samen. Vervolgens gaat iedereen individueel aan de slag om een eigen deel van het latere gezamenlijke kunstwerk te creëren. Tenslotte
1
Een ‘cadavre exquis’ is een gedicht dat door meerdere dichters is geschreven, zonder dat ze op de hoogte zijn van de delen die door de anderen zijn geschreven. De techniek werd in 1934 ook met tekeningen toegepast door René Magritte en zijn toenmalige entourage. Het ‘cadavre exquis’ van de surrealisten inspireerde vele kunstenaars uit diverse tijden en disciplines en is ook vandaag nog helemaal levend. Vbn. Vincent Dunoyer, choreograaf – Kassys in samenwerking met Nature Theater of Oklahoma (VS), Tim Crouch (UK) en Nicole Beutler (DE/NL), theatergezelschappen – Esther Venrooy en Roel Kerkhofs, geluidskunstenaars – Fischli & Weiss (Die Lauf der Dinge), beeldende kunstenaars.
61
komen alle kunstenaars opnieuw samen om alle individuele delen samen te brengen tot een nieuw geheel. Marathons Ook voor de marathonvoorstellingen willen we werken volgens het principe van ‘le cadavre exquis’. Elke amateurkunstenaar maakt een deel van de voorstelling, dat begint bij het einde (een beeld, een geluid, een foto, een beweging, …) van het vorige deel, zonder echt te weten wat vooraf ging. Maar verder ligt alles open: een dansvoorstelling kan plots een film worden of omgekeerd, na één persoon op scène kan een brass band aandraven, het decor kan veranderen of verdwijnen, een danser kan een installatie in gang zetten, het verhaal kan alle kanten op of er is niet echt een verhaal. De verschillende fragmenten worden geselecteerd en aan elkaar gerijgd door een professionele kunstenaar. Deze regisseur geeft het eindpunt van het ene geselecteerde fragment door aan de maker van het volgende geselecteerde fragment. De regisseur creërt zelf het begin van de marathonvoorstelling.
62
Strategische doelstelling 5 De sector is op de hoogte, anticipeert en reageert op beleidsmaatregelen die amateurkunstenaars aanbelangen
OD 5.1. Beleid Het Forum volgt het voor amateurkunsten relevante beleid op, gaat in overleg met de overheid en is op de hoogte van het reilen en zeilen in de culturele sector en verwante domeinen 5.1.1 Het Forum volgt de relevante Vlaamse regelgeving op REALISATIE 2014 Het Forum zette in 2014 sterk in op overleg met het kabinet Cultuur, het Agentschap SociaalCultureel Werk en het Departement CJSM. In het Regeerakkoord van de Vlaamse regering worden amateurkunsten met naam en toenaam genoemd. Het belang van onze sector wordt erkend: “Vlaanderen is een culturele topregio met een rijk erfgoed, een sterk sociaal-cultureel werk, een uitgebreid amateurkunstennetwerk en authentieke hedendaagse kunst en creatieve industrie als motor van innovatie en gemeenschapsvorming.” … “Cultuur in Vlaanderen wordt niet alleen gemaakt door professionele kunstenaars, maar ook door vele amateurkunstenaars.” … Na de aanstelling van de nieuwe Minister van Cultuur Sven Gatz, ging het Forum voor Amateurkunsten in het gesprek met de Minister en zijn kabinet (augustus/september 2014). Hierbij werd aandacht gevraagd voor de speerpunten uit het memorandum. Op basis van het gesprek kwam de nota ‘Investeren in Amateurkunsten’ tot stand (cfr. bijlage). Die geeft een oplijsting van argumenten om te blijven investeren in onze sector. De nota werd in een gesprek toegelicht aan de raadgever sociaal-cultureel werk en werd als insteek bezorgd voor de opmaak van de beleidsnota Cultuur. Op 23 september werd het Forum samen met enkele andere culturele bovenbouworganisaties uitgenodigd op het kabinet ; de Minister bracht (daags voor de bekendmaking in de pers) de sectoren persoonlijk op de hoogte van de besparingsoperaties die ook de sector amateurkunsten zouden treffen. Vanaf 1 januari 2015 dienen amateurkunstenorganisaties 5% in te leveren ; het Forum en het Bijzonder Fonds 15%. Het Forum stelde de Minister de vraag naar een open dialoog en betrokkenheid in het toekomstig beleid. Ook een persoonlijke ontmoeting met de amateurkunstenorganisaties werd gevraagd. Wat betreft de besparing van 15% op het Bijzonder Fonds kaartte het Forum onmiddellijk bij het kabinet en het Agentschap aan, dat dit om projectmiddelen voor de sector gaat, die nominatum in het decreet worden voorzien en dat een besparing hierop niet kan. Het kabinet volgde onze argumenten, maar een rechtzetting bleek niet mogelijk. Wel
63
werden restmiddelen internationale projecten 2014 verdeeld over de 9 organisaties ter compensatie van de besparing op het Bijzonder Fonds. Via nieuwsbrieven maar ook door persoonlijke contacten (bv. cultuurdebat 25 april) hield het Forum contact met commissieleden cultuur, politieke partijbureau’s en relevante politici. ACTIE 2015 We blijven in nauw contact staan met het kabinet Cultuur, zorgen voor regelmatig overleg met de raadgever sociaal-cultureel werk en vragen een persoonlijk gesprek met Minister Gatz. Het WAK-openingsevent in Antwerpen, waar hij de Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten uitreikt, is een uitgelezen moment om met onze sector kennis te maken. Het is belangrijk dat de Minister weet waar onze sector voor staat en het belang van amateurkunsten waardeert. Bij de hersamenstelling van de Commissie Cultuur bezorgen we aan alle nieuwe commissieleden relevante informatie m.b.t. de amateurkunstensector. Bovendien krijgt het Forum in het voorjaar 2015 de kans om met de Commissie Cultuur kennis te maken en van gedachten te wisselen omtrent amateurkunsten. Aan de hand van cijfers en inzichten willen we de commissieleden blijven voeden en voeling geven met de noden en behoeften binnen onze sector. Een concrete actie is bv. de overheveling van middelen n.a.v. de afslanking van de provincies. Indien opportuun dienen we een parlementaire vraag die betrekking heeft op kunstbeoefening. Verder informeert het Forum zich over de werkzaamheden in de commissie (bv. impact BBC, kennismaking steunpunten en belangenbehartigers, alternatieve leercontext DKO, …) Het Forum volgt de fusie-operatie tussen Agentschap en Departement en informeert de amateurkunstensector. 5.1.2 Overleg met het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk REALISATIE 2014 Het Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen en het Forum spraken in 2013 de intentie uit om regelmatig overleg te hebben. In 2014 gebeurde dit op 17 januari, 10 oktober en 13 november, aangevuld met tussentijds informeel overleg. Tijdens deze ontmoetingsmomenten worden de sector, de werking van het Forum en beleidsevoluties die de amateurkunsten aanbelangen besproken. Bv. speerpunten uit het memorandum, onderzoek verenigingsvormen, indexering van subsidies, besparingen, Vlaamse Cultuurprijs Amateurkunsten, visitaties, highlights uit ons voortgangsrapport, traject met cultuurcentra, gegevensregistratie,… ACTIE 2015 We zetten verder in op een goed formeel contact met het Agentschap/Departement. Het Forum licht haar voortgangsrapport toe en bespreekt actuele thema’s met het Agentschap.
64
Naast deze één-op-één ontmoetingen, nodigt het Forum het Agentschap op gezette tijdstippen uit op het sectoroverleg. Dit bevordert het contact tussen de overheid en de amateurkunstenorganisaties en het Forum. 5.1.3 Het Forum participeert aan het door het Agentschap ingerichte steunpuntenoverleg REALISATIE 2014 Vanuit het Agentschap het steunpuntenoverleg nauwelijks samengeroepen in 2014. De informatiedoorstroming vanuit het Agentschap verliep dus voornamelijk door sectorspecifieke contacten met Sofie Taghon en Bart Van Put (cfr. 5.1.2). De steunpunten en intermediaire organisaties cultuur komen wel op eigen initiatief regelmatig samen (cfr. 5.2.1) ACTIE 2015 Wanneer het Agentschap het steunpuntenoverleg samenroept, zal het Forum actief deelnemen, het gesprek aangaan rond het gevoerde beleid en relevante informatie doorgeven in teamvergaderingen, het sectoroverleg amateurkunsten en bestuursvergaderingen. 5.1.4 Opvolgen wijziging decreet amateurkunsten REALISATIE 2014 De wijziging van het amateurkunstendecreet werd begin 2014 gefinaliseerd. Op 3 februari 2014 verscheen de wijziging in het Belgisch Staatsblad. We namen ook kennis van het bijhorende uitvoeringsbesluit, de memorie van toelichting en een gecoördineerde versie van het decreet. De amateurkunstenorganisaties werden op de hoogte gesteld via de sectormailing en mondelinge communicatie. ACTIE 2015 Deze actief behoeft in 2015 geen verdere opvolging. 5.1.5 Opvolgen interne staatshervorming REALISATIE 2014 Door een interne staatshervorming werden in 2014 provinciale middelen overgeheveld naar het Vlaams bestuursniveau. De Vlaamse overheid voegde onder het waakzame oog van het Forum de bedragen toe aan de structurele subsidie-enveloppes van de betrokken amateurkunstenorganisaties. Deze overdracht verliep zonder grote problemen ; enkel voor het Centrum voor Beeldexpressie bleken de overgedragen bedragen niet overeen te stemmen met de informatie verkregen uit de provinciale werkingen.
65
N.a.v. de hernieuwde rol van de provincies, informeerde het Forum zich bij alle provincies over hun bijgestuurde opdrachten & subsidielijnen ; focus gericht op kwaliteitsbevorderende initiatieven. Dit resulteerde in juni in het dossier ‘Provinciale ondersteuning voor amateurkunsten’. Dit dossier werd breed gecommuniceerd via de website en nieuwsbrief amateurkunsten en lokaal beleid. Een aantal organisaties, waaronder Danspunt, namen deze inhoud over in hun magazine. Het Forum paste haar eigen subsidiewijzer aan waar nodig. Na de samenstelling van een nieuwe Vlaamse regering bleek medio 2014 dat de overheid verder werk wil maken van de afslanking van de provincies. Vanaf 2017 verliezen provinciale overheden hun culturele bevoegdheden. Uit een regeringsmededeling van coördinerend Minister van Binnenlandse Zaken, Liesbeth Homans, bleek dat er in voorbereiding hiervan een transitieplan moet worden opgemaakt. Het Forum voor Amateurkunsten bracht met behulp van de amateurkunstenorganisaties in kaart welke ondersteuningsmechanismen en bijhorende financiële en personele middelen niet verloren mogen gaan. Deze ‘1ste nota m.b.t. heroriëntatie middelen en ondersteuningsmechanismen n.a.v. de afslanking van provincies’ werd met bijhorend overzicht van provinciale middelen ruim verspreid, met het oog op het vrijwaren van deze middelen voor amateurkunsten. De sector gaf ook aan welke toekomstige piste ze wil bewandelen inzake de overheveling van middelen. Eind 2014 werd de nota doorgesproken met het kabinet Cultuur. Ook op lokaal niveau bleef het Forum vinger aan de pols houden. Zo stapte het Forum mee in een ludieke bevraging omtrent de introductie van de BBC wat in juni een krantenartikel opleverde. Begin 2015 leidde dit zelfs tot een parlementaire vraag op de Commissie Cultuur. ACTIE 2015 Ook in 2015 blijft een nauwgezette en correcte overheveling van provinciale taken en middelen een belangrijk punt van opvolging voor onze sector. De (lokale) amateurkunstenaar en de verenigingen mogen niet de dupe worden van deze interne staatshervorming. Om onze vraag naar een oplossing op maat kracht bij te zetten, wordt bovenvermelde nota gericht verspreid. Volgende personen of instanties ontvangen een exemplaar: - Agentschap en Departement Cultuur - Kabinet Binnenlands Bestuur - SARC, ISOC en de Verenigde Verenigingen - Commissieleden Cultuur - Gedeputeerden uit de Provincies - … De nota wordt mondeling toegelicht waar mogelijk. Het Forum is pleitbezorger van een transparant transitieproces met zoveel mogelijk onderling overleg. Het Forum waakt over de overdracht van middelen en bepleit met vuur de belangen van de amateurkunstenaars en -verenigingen. Ze informeert de amateurkunstenorganisaties op gezette tijdstippen en gaat over tot gerichte acties om het belang van complementaire ondersteuningsmechanismen in de verf te zetten.
66
5.1.6 Het Forum volgt de relevante federale regelgeving op en ageert indien nodig REALISATIE 2014 De problematiek rond het leenrecht werd aangekaart als aandachtspunt in het memorandum. De zoektocht naar andere mogelijke pistes die onze amateurkunstenorganisaties toelaten hun decretaal bepaalde opdracht als documentatiecentrum of een bibliotheekfunctie op te nemen zonder dat ze hiervoor aanzienlijke bijdragen dienen te betalen aan beheersvennootschappen, bleef vooralsnog zonder resultaat. ACTIE 2015 Het Forum volgt verder relevante federale wetgeving op. Het kan hierbij gaan om leenrecht, auteurswet, federale bevoegdheden rond arbeid (bv. Sociale Maribel),... Op het ISOC en in overleg met Sociare wordt informatie uitgewisseld m.b.t. voor onze sectoren relevante wetgeving. Vanuit de Verenigde Verenigingen wordt geijverd voor administratieve vereenvoudiging en wordt een nota opgemaakt m.b.t. gemeenschapsdienst, en de gevaren van deze federale regelgeving voor het uithollen van het vrijwilligerswerk. Naar aanleiding van de actie op sectorniveau rond het verwerven van extra inkomsten, wil het Forum de mogelijkheden onderzoeken om op sectorniveau de mogelijkheid tot het uitreiken van fiscale attesten bij giften te verwerven. Reeds enkele AK’s kunnen fiscale attesten afleveren ; de uitbreiding naar alle AK’s inclusief het Forum zal worden bekeken in het najaar van 2015. Hiervoor zal ook overlegd worden met FOV en andere partners. OD 5.2 Belangenbehartiging Het Forum verdedigt de belangen van haar achterban op verschillende niveaus, o.a. door participatie aan diverse advies- en overlegorganen 5.2.1 Het Forum zorgt voor een vertegenwoordiging in zoveel mogelijk relevante advies- en overlegorganen, waaronder SARC en ISOC REALISATIE 2014 Het Forum nam actief deel aan de vergaderingen van de SARC Sectorraad SociaalCultureel Werk, het ISOC (Intersectoraal Overleg Cultuur) en de Verenigde Verenigingen. Het Forum nam ook deel aan diverse overlegorganen en klankbordgroepen zoals de klankbordgroep Cultuur in de Spiegel, de Stuurgroep Dag van het DKO, ACCE,... (cfr. SD3 aanverwante domeinen). In opvolging van de rondgang n.a.v. het memorandum zetten we verder in op de verworven contacten met verschillende politieke partijen. Deze nieuwe contactpersonen kregen onze nieuwsbrief, werden uitgenodigd voor de start van de Week van de Amateurkunsten en kregen bericht omtrent relevante onderzoeken of publicaties (bv. Mia Maakt Scène, Ruimte voor Amateurkunsten).
67
Het Forum was actief partner in het overleg met de steunpunten en intermediaire organisaties uit de culturele bovenbouw. Voornaamste realisatie van dit overleg was het onderzoek De waarde van cultuur (cfr. 4.1.4). Voorts werd een dialoogtraject rond interculturaliseren geïnitieerd vanuit Demos (cfr. T1.1.1). Het steunpuntenoverleg maakt uitwisseling van informatie, ervaringen en expertise mogelijk tussen de deelnemende organisaties. Bij het aantreden van de nieuwe Minister van Cultuur werd een gezamenlijke brief bezorgd, waarin steun en betrokkenheid gevraagd wordt bij acties en het uitbouwen van lerende netwerken rond gemeenschappelijke key-items als diversiteit, duurzaamheid en digitalisering. In 2014 gaf het Forum mee vorm aan de conclusies van de Werktank Middenveld van de Verenigde Verenigingen die plaatsvond in augustus 2013. Conclusie was toen dat het middenveld een krachtige actor is in het maatschappelijk debat en dat de samenleving belang heeft bij de rol en functies die het middenveld vervullen. Met de campagne ‘Hart boven Hard’ werd op initiatief van de Verenigde Verenigingen vanuit het middenveld in de aanloop naar de verkiezingen een krachtig signaal gegeven voor een warme samenleving. We leverden ook een financiële bijdrage aan de campagne en maakten ‘Hart boven Hard’ mee bekend in de eigen en aanverwante sectoren. Vanuit het FFFVB (overleg FOV - FARO - FvA - Verenigde Verenigingen - BBL) werd in 2014 de trefdag ‘New Deal’ georganiseerd (cfr. 5.5.4). Verder werd vooral informatie uitgewisseld rond belangenbehartiging m.b.t. het lokaal cultuurbeleid en middenveld en enkele keren een nieuwsbrief opgemaakt gericht naar het lokaal niveau. ACTIE 2015 Het Forum participeert opnieuw aan de vergaderingen van de SARC Sectorraad SociaalCultureel Werk, het ISOC (Intersectoraal Overleg Cultuur) en de Verenigde Verenigingen. Het Forum participeert verder aan tal van advies- en overlegorganen. Dit met het oog op bijdrages tot gemeenschappelijke visie en realisaties, het uitdragen van amateurkunsten en het behartigen van de belangen van de sector. Het overleg met de steunpunten en intermediaire organisaties uit de culturele bovenbouw wordt verder nauw opgevolgd. In 2015 wordt bekeken op welke beleidslijnen en op welke manier verder zal worden samengewerkt. Diversiteit, duurzaamheid en digitalisering zijn belangrijke gemeenschappelijke peilers, ook internationalisering wordt genoemd. Bedoeling is om expertise te delen in lerende netwerken, en om afstemming te realiseren tussen de deelsectoren, bijvoorbeeld in vormingsaanbod. Deelname aan het FFFVB (overleg FOV - FARO - FvA - Verenigde Verenigingen - BBL) wensen we te heroriënteren. Samen met de partners wordt gezocht naar een meer zinvolle constellatie om vanuit Vlaamse spelers contact te leggen en inspirerend te werken naar het lokaal bestuursniveau toe. Een goede verdere informatiedoorstroming naar het lokale niveau is belangrijk ; en we weten graag wat lokaal leeft. De vraag is gesteld aan LOCUS maar aangezien zij zich in een dynamische periode bevinden (t.g.v. fusie) is hier nog geen antwoord op. Tot slot bezint het Forum zich over verdere actieve deelname of bijdrage aan de brunchcauserie geïnitieerd door de Verenigde Verenigingen (cfr. 5.5.4).
68
5.2.2 Het Forum behartigt de belangen van amateurkunstenaars en –verenigingen in gezamenlijke publieksgerichte initiatieven REALISATIE 2014 In de aanloop naar de verkiezingen werd door het brede culturele veld de campagne ‘Ik Kies voor Kunst’ gelanceerd, het Forum was betrokken partij en steunde het pleidooi voor het investeren in kunst en cultuur. Na de aankondiging van de besparingsmaatregelen die de cultuursector hard troffen, zetten we vanuit het Forum voor Amateurkunsten mee de schouders onder het burgerinitiatief ‘Hart boven Hard’, dat voor een warme samenleving en meer solidariteit pleit. ACTIE 2015 We steunen het burgerinitiatief ‘Hart boven Hard’ en nemen deel aan de Grote Parade op 29 maart 2015. OD 5.3 COMPETENTIEBELEID Het Forum draagt bij tot een beleid dat verworven competenties erkent en valoriseert 5.3.1 Herkennen en erkennen van verworven competenties REALISATIE 2014 Het Forum zette verder in op het informeren en sensibiliseren van de AK-sector m.b.t. EVC-beleid. D.w.z. amateurkunstenaars attent maken op de competenties die zij verwerven bij het beoefenen van kunst in de vrije tijd. Als sector willen we mensen attenderen op hun potentieel en kunnen, en mensen die zich (op de arbeidsmarkt) wensen te heroriënteren of een (verkorte) leeropleiding willen starten stimuleren. We volgden verdere ontwikkelingen m.b.t. het EVC-decreet op ; met de regeringswissel gebeurde hier echter weinig rond in 2014. Voorts werd aan visieontwikkeling gedaan m.b.t. het herkennen en erkennen van elders verworven competenties en de rol die we hierin kunnen opnemen binnen de amateurkunstensector. ACTIE 2015 Het Forum zet verder in op de herkenning, erkenning, zichtbaarheid en valorisatie van de vele competenties die duizenden amateurkunstenaars verwerven door hun kunstbeoefening in de vrijetijd. Proactieve acties rond competentiebeleid worden echter afgebouwd, omwille van: te weinig zichtbaar, te grote verscheidenheid in het amateurkunstenveld, VKS-denken sluit niet aan bij visie amateurkunsten, professionele beroepenstructuur versus kunstbeoefening uit goesting/in de vrijetijd. Wel blijft het Forum een groot behartiger van het herkennen en verwerven van competenties. Ontwikkelingen in het EVC-beleid worden opgevolgd, het Forum is bereid hierover in overleg te gaan en insteek aan te leveren vanuit amateurkunsten. Acties vanuit het beleid rond EVC-beleid, zullen vanuit het Forum gecommuniceerd worden
69
naar de sector. EVC-beleid zit voorts voor een stuk verweven in cultuur- en kunsteducatie en in VTO-beleid. Het belang van het (h)erkennen van verworven competenties wordt ook meegenomen in de waarde van amateurkunsten. 5.3.2 Vlaamse Kwalificatiestructuur en opmaak beroepskwalificatieprofiel begeleider kunstbeoefenaar(s) REALISATIE 2014 De evoluties aangaande de Vlaamse Kwalificatiestructuur werden verder opgevolgd. De amateurkunstensector nam zich voor werk te maken van de opmaak van een beroepskwalificatiedossier ‘begeleider kunstbeoefenaar(s)’. Voor het competentieprofiel ‘begeleider kunstbeoefenaar(s)’ werd vanuit het Forum voor Amateurkunsten vanaf maart voorbereidend werk geleverd opdat dit kwalificatiedossier kan worden afgetoetst binnen de eigen sector, alsook bij betrokken belendende sectoren met het oog op het indienen en kwalificeren ervan binnen de VKS-structuur. We volgden ook de evoluties in de aanverwante sectoren, met name SCW en DKO, voor wat betreft de linken met de sector amateurkunsten. In functie van de uitwerking van een dit competentieprofiel werden reeds een aantal stappen ondernomen. Onder meer het opmaken van een visietekst amateurkunsten (cfr. 4.2 visieontwikkeling) in samenwerking met de amateurkunstenorganisaties. Daartoe werd ook een denkoefening georganiseerd op het sectoroverleg. De sector werd bevraagd over bestaande en gewenste opleidingen ‘begeleider kunstbeoefenaar’ en de verwachtingen t.a.v. deze opleidingsverstrekkers. Op die manier kwamen we tot een inventarisatie van welke amateurkunstenorganisatie er met welk soort begeleiders kunstbeoefenaar(s) werkt. Het Forum participeerde, net als Koor&Stem, Muziekmozaïek, Poppunt en Vlamo, aan de ‘Dialoog over Muziekeducatie’. Dit traject, geïnitieerd door het Departement CJSM, o.l.v. onderzoeksgroep Tempera, beoogt een betere voorbereiding van toekomstige cultuureducatoren op de noden van het veld. Als afbakening focuste men voor deze dialoog op formele opleidings- en vormingsinitiatieven voor muziekeducatoren werkend in de vrije tijd. De dialoog beoogt vooral betere afstemming met het hoger muziekonderwijs. Eventuele aanpassingen gesuggereerd uit het werkveld zouden worden verkend. De focus kwam al snel te liggen op het in kaart brengen van muzikaal-artistieke competenties voor cultuureducatoren. Dit mondde uit in een rapport dat in december werd aangekondigd op de Staten Generaal van de Klassieke Muziek. ACTIE 2015 In de doorlichting van onze werking en het definiëren van onze kerntaken werd beslist het beroepskwalificatiedossier ‘begeleider kunstbeoefenaar(s)’ niet uit te werken vanuit het Forum. Argumentatie: het gaat om een zeer complexe en arbeidsintensieve oefening, er is een te grote verscheidenheid aan rollen en functies in het amateurkunstenveld, de opbrengst/gevolgen van kwalificatie en inschaling zijn eerder onduidelijk (wat als het dossier te laag wordt ingeschaald), de druk vanuit de overheid om dossiers in te schalen lijkt met de regeringswissel afgenomen. We wachten de verspreiding van het finaal document uit het traject ‘Dialoog over Muziekeducatie’ af, om hier verdere ruchtbaarheid aan te geven via de klassieke
70
communicatiekanalen. Bij de lancering zal ook bekeken worden hoe de sector hiermee verder aan de slag kan gaan. 5.3.3 Oscar: waarderen van niet-formele leerervaring REALISATIE 2014 Samen met Socius, De Ambrassade, maar ook FARO, de Vlaamse Scholierenkoepel en de Vereniging Vlaamse Jeugddiensten, stimuleerden wij verder het gebruik van Oscar als instrument voor het (h)erkennen van verworven competenties. Het Forum maakt deel uit van de stuurgroep Oscar en de werkgroep communicatie. Op deze manier is er een dichte opvolging van de uitvoering van Oscar. In 2014 maakten we samen met de partners werk van de uitvoering van het Oscarproject fase III, met de steun van de Vlaamse overheid. Deze derde fase omvat drie doelstellingen, namelijk het updaten van de software en het technische platform voor de gebruikers, nieuwe vormgeving van de website en communicatiematerialen, het ontwikkelen van een kwaliteitskader voor EVC en tot slot de verbreding naar de cultuuren gemeenschapscentra en bibliotheken. Het Forum organiseerde op 25 maart een vorming ‘Competenties voor dummies’ ism docent Peter Van Mullem van de Arteveldehogeschool. Danspunt, KUNSTWERKT, OPENDOEK en Vlamo namen hier aan deel. In de voormiddag organiseerden we een introductiegesprek voor medewerkers uit deze organisaties ter kennismaking met Oscar als valideringsinstrument. In de loop van het jaar werden deze organisaties begeleid bij hun instap en implementatie. ACTIE 2015 Na de interne afweging omtrent de kerntaken van het Forum werd beslist om niet langer actief deel uit te maken van de stuurgroep en de werkgroep communicatie van Oscar. Actieve bijdrage in Oscar wordt stopgezet vanaf 2015. Tevens zal er geen tijd meer geïnvesteerd worden in de actieve stimulering van het gebruik van het Oscar-instrument bij de negen amateurkunstenorganisaties. We blijven echter wel de activiteiten van de beide werkgroepen opvolgen via verslagen, en zullen de gebruikelijke communicatiekanalen inzetten om de nodige informatie omtrent het Oscar-instrument te verspreiden. Wanneer de nieuwe website van Oscar gelanceerd wordt in 2015, dan zal het Forum dit mee communiceren.
71
OD 5.4 INFRASTRUCTUURBELEID Het Forum stimuleert extra repetitie- en ateliermogelijkheden voor amateurkunstenaars 5.4.1 Het Forum zet trajecten op rond infrastructuur en pikt in op bestaande initiatieven die focussen op infrastructuur REALISATIE 2014 Wat betreft infrastructuur werd in 2014 hoofdzakelijk ingezet op de realisatie van de publicatie ‘Ruimte voor Amateurkunsten’ (cfr. 5.4.2). Daardoor kwamen andere acties minder aan bod. Zoals het aanvullen van het luik infrastructuur op onze website, meer concrete sensibiliseringsacties naar het lokaal bestuursniveau (behalve een bericht in de mailing lokaal beleid) of een vorming rond infrastructuur in de databank van Adviesversterker (Poppunt nam deze actie wel ten dele op). Ook een insteek rond ontwijding van kerkelijk patrimonium met het oog op een culturele invulling bleef achterwege. Een stuurgroep die verder werkt op het onderzoeksrapport rond Lokale Culturele Infrastructuur (onderzoek op vraag van LOCUS en Agentschap CJSM) is er niet gekomen. Uit telefonische opvolging bleek dat de stuurgroep niet zou worden geïnstalleerd op het einde van de legislatuur Schauvliege. Het is afwachten of Minister Gatz met de bevindingen, ondermeer het oprichten van een expertisepunt/ klankbordgroep rond infrastructuur, aan de slag wil gaan. Indien ja, dan is het Forum bereid haar kennis hierrond te delen. Net voor de jaarwisseling participeerde het Forum aan de Reading Room ‘Tussen Ruimte, Kunst en Kapers’. Wat kunnen we leren van het creatief ondernemerschap in ‘vrijhavens’? Dat is de ondertitel van ‘Tussen Ruimte, Kunst en Kapers’. Maar welke lessen trekken we nu concreet en wie gaat er mee aan de slag? D!mos, LOCUS, De Ambrassade, Vitamine C en het Forum voor Amateurkunsten staken de koppen bijeen en omschreven vier bewegingen in het werkveld waarin ‘vrijhavens’ een belangrijke inspiratiebron kunnen zijn. De bewegingen zijn tendensen, of eerder vragen waarop de bredere cultuur- ‐/kunsten‐/jeugdsector momenteel antwoorden zoekt. Vrijhavens’ zorgen voor een nieuwe mind‐set om tot praktijk‐ en beleidsinnovaties te komen. Op 12 december verzamelden zo’n 30 geïnteresseerden uit het brede werkveld om zich te buigen over deze vragen. ACTIE 2015 Uit de nabespreking van de Reading Room moet nog blijken hoe we samen verder werk maken van de uitdagingen die voor ons liggen. Dan bespreken we de relevantie en bereidheid om een gezamenlijke oriënterende nota op te stellen. Deze nota kan gebruikt worden als richting aangever voor de betrokken organisaties, het Departement CJSM of in gesprekken met verschillende kabinetten.
72
5.4.2 Het Forum werkt samen met de vroegere vzw Repetitieruimtes met het oog op het uitbrengen van een publicatie rond infrastructuur REALISATIE 2014 In juni publiceerde het Forum voor Amateurkunsten de langverwachte publicatie ‘Ruimte voor Amateurkunsten’. Het werd een handleiding waarmee denkers en doeners aan de slag kunnen gaan, plannen kunnen aftoetsen en mee timmeren aan een stevig omkaderend beleid. Het is een betoog om amateurkunstenaars de nodige ruimte te geven om hun artistieke talenten ten volle te ontplooien. De publicatie werd op 1.000 exemplaren gedrukt. Het Forum zette sterk in op de bekendmaking en verspreiding van de pocket. Verwante sectoren, relevante beleidsmakers en collega-organisaties ontvingen een uitgave. Ook de bisschoppenfederatie (i.h.k.v. herbestemming kerken) ontving ‘Ruimte voor Amateurkunsten’ met het verzoek hierover verder in gesprek te gaan. Helaas bleef deze oproep zonder gevolg. In het kader van de trefdag ‘New Deal’ (cfr. 5.5.4 ) i.s.m. FOV en FARO werd wel een werktafel ingericht over de infrastructuurbeleid. Alle aanwezigen ontvingen een exemplaar. ACTIE 2015 Waar opportuun zal de publicatie ‘Ruimte voor Amateurkunsten’ verder onder de aandacht worden gebracht. Gemeenten die intekenen op een trajectbegeleiding krijgen een exemplaar. Deze uitgave is een dankbare ‘kapstok’ om ons infrastructuurbeleid aan op te hangen. 5.4.3 Het Forum onderzoekt de behoefte en de mogelijkheden tot verder beheer van de databanken www.repetitieruimtes.be en www.exporuimtes.be REALISATIE 2014 In 2014 was het Forum stand-by om eventuele problemen of vragen omtrent de databases repetitieruimtes en expositieruimtes op te vangen. In samenspraak met KUNSTWERKT en Poppunt werd beslist om de gegevens van respectievelijke websites repetitieruimtes.be en tentoonstellingsruimtes.be te verhuizen naar de sites van KUNSTWERKT en Poppunt. Dit is afgerond ; de databases wordt nu verder beheerd door Poppunt en KUNSTWERKT. ACTIE 2015 Met enige vertraging zorgen we ervoor dat bezoekers aan de site www.repetitieruimtes.be worden doorverwezen naar de dienstverlening van diverse organisaties. - met vragen i.v.m. het beheer, de bouw, inrichting en promotie van repetitieruimtes voor versterkte muziek kan je terecht op Poppunt - repetitieruimtes promoten kan via de adressengids op Poppunt.be - de gids ‘Bouw je repetitieruimte’ kan besteld worden bij Poppunt - gebruikers en aanbieders die reeds geruime tijd via www.repetitieruimtes.be boekingen deden kunnen hiervoor tijdelijk verder van de vroegere applicatie gebruik maken
73
- verdere vragen i.v.m. het beleid rond infrastructuur op lokaal niveau worden opgenomen door het Forum voor Amateurkunsten - de publicatie ‘Ruimte voor Amateurkunst’ kan worden besteld via
[email protected] - tentoonstellingsruimtes promoten kan via www.KUNSTWERKT.be - voor vragen m.b.t. een specifieke kunstvorm wordt verwezen naar de amateurkunstenorganisaties Deze wegwijzer wordt tevens gecommuniceerd via de nieuwsbrief lokaal cultuurbeleid. Wat betreft de databases rond repetitie- en tentoonstellingsruimtes wordt bekeken hoe we de huidige gebruikers van het online repetitieruimtes-reserveringssysteem een alternatief kunnen aanbieden met de bedoeling deze (gratis) service af te bouwen. OD 5.5 LOKAAL BELEID Het Forum onderhoudt een netwerk op lokaal niveau en stimuleert gemeenten om een gevarieerd en degelijk amateurkunstenbeleid te voeren Het Forum blijft het lokale beleid informeren over het belang van een goed amateurkunstenbeleid 5.5.1 Lokale trajectbegeleiding amateurkunstenbeleid REALISATIE 2014 Omdat amateurkunstenaars in de eerste plaats lokaal actief zijn en ze ‘aan de basis’ een degelijke ondersteuning verdienen, koos het Forum ervoor blijvend in te zetten op de lokale trajectbegeleiding amateurkunstenbeleid. Voor het 6de jaar op rij kregen gemeenten advies inzake hun amateurkunstenbeleid. In 2014 kregen vijf gemeenten begeleiding: Deerlijk, Destelbergen, Herzele en Wevelgem. Ook de Vlaamse Gemeenschapscommissie (hoofdstad Brussel) stelde zich kandidaat voor een grondige screening. Daarmee staat de teller na 6 jaar lokale trajectbegeleiding op 57. De aanpak bleef ongewijzigd: een voorbereidende analyse, intakegesprek, schriftelijk rapport en de mogelijkheid tot verdere opvolging en begeleiding. Van deze laatste optie maakten twee deelnemers gebruik. In Wevelgem begeleidde de stafmedewerker beleid de opstart van een amateurkunstenplatform. Bij de VGC vond een opvolggesprek plaats op 18 november 2014. Op de agenda stond: bespreking van een ontwerpvisie, -SWOT en – actieplan, feedback op de geïntegreerde beleidsplanning en tips en methodieken voor inspraak- en participatietrajecten. Om met het lokale bestuursniveau contact te houden werden dit jaar twee mailings lokaal cultuurbeleid verzonden aan cultuurbeleidscoördinatoren, cultuurfunctionarissen, regionale cultuurprofessionals en schepenen cultuur. Eén in juni en één in november. Zoals aangegeven werden vanuit deze trajectbegeleidingen in 2014 geen nieuwe good practices gebundeld in een fysieke of online publicatie. Wel werden deze op de website amateurkunsten.be geplaatst en eventueel in de nieuwsbrief amateurkunsten gehighlight.
74
Ook werden mondeling goede praktijken uitgewisseld tijdens de trefdag voor centrumsteden (cfr. 5.5.4). ACTIE 2015 In 2015 biedt het Forum opnieuw lokale trajectbegeleiding aan. Gezien de besparingen en heroriëntatie van taken reduceren we het aanbod van 5 naar maximum 3 gemeenten die hierop kunnen intekenen. Wichelen en Sint-Amands zijn alvast kandidaat. De mailing lokaal cultuurbeleid 2x per jaar wordt verder gezet. We denken na over hoe we de mailing nog aantrekkelijker kunnen maken en zo ons bereik kunnen verhogen. Op vraag van de VGC zullen 1 à 2 overlegmomenten plaatsvinden om van gedachten te wisselen en wederzijdse kruisbestuiving te bewerkstelligen. In 2015 zal het Forum een sessie verzorgen waarbij de Brusselse gemeenschapscentra een update krijgen m.b.t. de amateurkunstensector. LOCUS fusioneert met Bibnet. Dit betekent een heroriëntatie in de werking. Het Forum gaat in gesprek met de nieuwe directeur om af te toetsen waar zich zinvolle samenwerkingen kunnen voordoen. Eén van de mogelijkheden is alle partners die raakvlakken hebben met het lokale (LOCUS, Forum, FOV, VVC, VVSG, …) aan tafel brengen voor formeel overleg en toekomstgerichte actie. Andere kansen zijn bv. gegevensregistratie rond amateurkunsten in cultuur- en gemeenschapscentra, spreiding van digitale ‘kunsteducatie’-tools (cfr. vi.be, Azerty, Koorlink, …), vraag om secure monitoring i.v.m. BBC, wetenschappelijk onderzoek, integratie in elkaars communicatie, enz. Het Forum toont zich bereid om gezamenlijke strategieën uit te tekenen. Wanneer nodig gaat het Forum ook allianties aan met de VVSG. Het Forum volgt met aandacht de wendingen n.a.v. het verdwijnen van het decreet lokaal cultuurbeleid waarbij de middelen ongeoormerkt naar het gemeentefonds worden overgedragen. Indien haalbaar werkt een stagiaire één of meerdere good practices uit. Gemeenten worden actief aangesproken om zelf een good practices fiche in te vullen die door het Forum online wordt gedeeld. 5.5.2 Infrastructuur als vast item in de trajectbegeleiding en als aandachtspunt doorheen de werking REALISATIE 2014 Infrastructuur bleef een vast onderdeel van de trajectbegeleiding. Ook op studiedagen (cfr. 5.5.4 New Deal), in contacten met externen (bv. vraag Frank Van Damme van het marketingbureau Commotie), beleidsmakers (bv. nieuwe Minister van Cultuur) en contacten met hogescholen en universiteiten (cfr. onderzoeksvraag naar ruimte voor amateurkunstenaars) bleef infrastructuur een aandachtspunt. Gezien de beslissing niet breed
75
over de van het HIVA-onderzoek naar verenigingsvormen binnen amateurkunsten, te communiceren konden de resultaten omtrent de vragenbatterij rond ruimte, helaas geen aanknopingspunt vormen voor verdere sensibiliseringsacties. De bevraging verschafte ons wel het inzicht dat amateurkunstenaars nog steeds worstelen met de zoektocht naar aangepaste ruimte. Ook in onze communicatie, vooral via de website en de mailing lokaal cultuurbeleid, werd infrastructuur in de kijker geplaatst. Door tijdsgebrek kon echter geen werk worden gemaakt van bijkomende interviews, best practices of modellen die amateurkunstenaars of gemeenten ten goede komen. ACTIE 2015 Het Forum grijpt opportuniteiten aan om de vraag van amateurkunstenaars naar geschikte infrastructuur verder te behartigen. Daarbij vormen de ambities uit het Vlaams regeerakkoord alvast een aanknopingspunt. Zowel Minister van Cultuur Gatz als Minister van Onderwijs Crevits verwijzen in hun beleidsnota’s naar gedeeld infrastructuurgebruik. Via de Verenigde Verenigingen bezorgden we een stevige insteek voor dit vraagstuk. Wanneer de gelegenheid zich voordoet, werpt het Forum zich graag op als stakeholder met kennis van zaken. 5.5.3 Het Forum volgt het pilootproject van Fameus op en tilt het overleg rond lokale werkplaatsen voor amateurkunsten naar het Vlaams niveau REALISATIE 2014 In 2014 kwam Fameus aankloppen bij het Forum met plannen om in Antwerpen een werkplaats/kunstencentrum voor amateurkunsten uit te bouwen. Het gaat om een pilootproject waarbij in de Antwerpse stedelijke context onderzocht wordt wat de mogelijkheden en meerwaarde is van een werkplek voor artistiek gedreven amateurkunstenaars, die er intensieve artistieke coaching kunnen vinden. De plannen die op tafel liggen voorzien in masterclasses, projecten en langdurige trajecten die resulteren in kwalitatieve producten. Een intensieve begeleiding, residenties voor amateurkunstenaars op een vaste plek is vaak een leemte in het huidige culturele veld. Bij de kunstenhuizen, de werkplaatsen, de cultuurcentra,... vinden amateurkunstenaars zeer weinig artistieke ondersteuning ; zeker niet structureel. De landelijke amateurkunstenorganisaties hebben een breed aanbod artistieke en zakelijke ondersteuning, hebben ook een educatief aanbod en tal van projecten waarin amateurkunstenaars artistieke coaching kunnen vinden ; doch intensieve, structureel ingebedde artistieke coaching op een vaste plek behoort niet tot hun aanbod. ACTIE 2015 Vanuit de ervaringen in Antwerpen willen we samen met Fameus, het beleid, de sectoren,... een traject opzetten, waarbij we de vraag naar het implementeren van structurele werkplaatsen voor amateurkunsten onderzoeken. Een dialoog met het beleid en
76
betrokken actoren om op Vlaams niveau te komen tot een model waarin in verschillende steden of regio’s een fysieke werkplaats voor amateurkunstenaars wordt gerealiseerd wordt vast bijzonder boeiend. Het gaat om een beleidskwestie waarin de vraag wordt gesteld op welke manier dergelijke antennes of toegankelijke huizen voor amateurkunstenaars geconcipieerd worden. Deze fungeren tegelijk als toegangspoort naar het aanbod van de amateurkunstenorganisaties, bijvoorbeeld wat betreft zakelijk advies, tips om toe te werken naar een toonmoment, deelname aan wedstrijden, mogelijkheden tot internationale uitwisseling en ondersteuning, educatief aanbod,... Het Forum volgt de stuurgroep rond het Antwerpse pilootproject op, werkt mee rond de bevindingen vanuit het project en stuurt overleg aan om de noden en opportuniteiten naar implementatie in andere steden in kaart te brengen. 5.5.4 Studiedagen m.b.t. lokaal cultuurbeleid REALISATIE 2014 Op 1 april 2014 sloegen FOV, FARO, het Forum, de Verenigde Verenigingen en de BBL (FFFVB) de handen in elkaar voor een trefdag ‘New Deal’ (werktitel terrasconferentie). Dit was een netwerk- en ontmoetingsmoment over de sectoren heen, met presentatie van de bevraging over inspraakmogelijkheden bij de opmaak van de gemeentelijke meerjarenplannen methodieken om verder inspraak te vragen m.b.t. lokale cultuurbeleid. Aanleiding en doel: “De verhouding tussen gemeentebesturen en lokale middenveldorganisaties is in volle verandering. De combinatie van een aantal bestuurlijke veranderingen (BBC en meerjarenplanning) met besparingen heeft de voorbije jaren veel stof doen opwaaien. Toch zien we bij de meeste lokale politici, ambtenaren en middenveldorganisaties veel ambitie om samen te werken om zo het hoofd te bieden aan gemeenschappelijke, maatschappelijke, financiële en demografische uitdagingen. Vanuit het verzameld middenveld willen we deze positieve houding mee ondersteunen! Het doel is om te verkennen waar en hoe deze drie partijen elkaar, op lokaal vlak, kunnen vinden en versterken. Daarbij gaan we de pijnpunten niet uit de weg en gaan we op zoek naar de beste praktijken uit het veld. Onze ambitie? Niets minder dan een New Deal tussen de diverse lokale actoren.” Op het programma: Politieke lunchgesprekken over (1) Lokaal beleid in stedelijke context (2) Lokaal beleid in landelijke gemeenten (3) Omgaan met diversiteit en integratie in de lokale context (4) Participatie aan het lokale beleid (5) Een debat over de toekomst van aangepaste ruimte (6) Lokaal ondersteuningsbeleid (7) Duurzaamheid: think globally, act locally? Het Forum voor Amateurkunsten nam de voorbereiding en verslaggeving van 1 en 5 voor haar rekening.
77
In opvolging van dit trefmoment, werden een aantal bijkomende sporen uitgezet. Ten eerste een helicopteroverleg op 16 juni 2014, in de schoot van de Verenigde Verenigingen. “We gaan op zoek naar randvoorwaarden, aandachtspunten en aanbevelingen om tot een New Deal te komen. Het is de bedoeling om concrete insteken te verzamelen waarmee ‘de Verenigde Verenigingen’ alsook de verschillende sectoren de komende maanden (jaren?) verder aan de slag kunnen.” Kort gesteld resulteerde het helicopteroverleg in een aantal conclusies/krijtlijnen (bv. de gevolgen van BBC voor verenigingen, rol van adviesraden/inspraak, afstemming rol gemeenten & verenigingen…) die via een open brief werden kenbaar gemaakt aan de nieuwe Vlaamse Minister Binnenlands Bestuur, Liesbeth Homans. Om ons standpunt meer kracht bij te zetten, besloten FOV, de Verenigde Verenigingen en het Forum om af te stemmen met een 30-tal gemeenteraadsleden. Aviesraden, verenigingen en gemeenteraadsleden lijken nl. allemaal in hetzelfde ‘schuitje van onmacht’ te zitten. De brunchcauserie ‘Verenigingen en gemeenteraadsleden in meer autonome gemeenten: Wat we samen doen, doen we beter?’ was ingepland in 29 november 2014. Dit bleek echter een minder geschikt moment om de beoogde doelgroep samen te brengen. De causerie werd voorlopig verplaatst naar februari 2015. ACTIE 2015 In 2015 organiseert het Forum zelf geen studiedag voor de doelgroep lokale cultuurbeleidsmakers. Het Forum signaleerde wel aan LOCUS dat we steeds bereid zijn input te brengen op bv. hun LOCUS-tour, collegagroepen, startdagen voor nieuwe cultuurmedewerkers, … De WAK-inspiratiedag (cfr. 4.6 WAK) en de trefdag centrumsteden (cfr. 5.5.8) worden in 2015 geïntegreerd tot een grote trefdag amateurkunsten in de maand oktober. Deze trefdag of inspiratiedag is bedoeld voor professionelen en amateurkunstenaars die (lokaal) met amateurkunsten(beleid) bezig zijn, al dan niet in het kader van de WAK. Ook Circa, Fameus en Zinnema zetten mee de schouders onder deze dag, waarin het delen van interessante praktijken een centrale plek krijgt. Thema’s als verstedelijking, diversiteit en duurzaamheid worden extra belicht. In het kader van deze dag wordt een afzonderlijke sessie/uitwisselingsmoment voor de (centrum)steden ingericht, in opvolging van de trefdag centrumsteden van 2014. 5.5.5 Het Forum werkt mee aan de ‘Adviesversterker’ REALISATIE 2014 Het Forum voor Amateurkunsten maakte deel uit van de stuurgroep die werkt rond de ‘Remediëring van adviesraden’. De databank ‘Adviesversterker’ met inhoudelijke en methodische sessies is hiervan een zichtbaar resultaat.
78
Uit tussentijdse evaluatiemomenten bleek dat gemeenten nog niet massaal intekenen op dit vormingsaanbod. De hoofdreden is het hoge prijskaartje van het modulair traject. Initiatiefnemer de Verenigde Verenigingen kaartte dit aan bij het kabinet Binnenlands Bestuur. Samen met de nieuwe Minister wordt hiervoor een oplossing gezocht. In het licht van bovenstaande, leverde het Forum geen extra inspanningen om meer amateurkunstenorganisaties te motiveren vormingssessies op maat (nl. remediëren van lokale adviesraden) in te voeren. Het Forum zelf bracht wel een sessie in omtrent ‘een blik op de amateurkunstensector’. De Adviesversterker werd mee door het Forum gepromoot naar lokale besturen. Ook onder de bevraging over het gebruik van dit instrument zette Forum afgelopen jaar haar schouders. ACTIE 2015 Door besparingsmaatregelen en het herzien van ieders takenpakket, zal komend jaar in zeer beperkte mate worden ingezet op de Adviesversterker. Op vraag van de stuurgroep willen we mee communiceren. Het Forum volgt de Adviesversterker op vanaf de zijlijn maar participeert niet of veel minder aan de stuurgroepvergaderingen. 5.5.6 Het Forum zet een dialoogtraject op met cultuur- en gemeenschapscentra REALISATIE 2014 In opvolging van een duurzaam traject tussen het Forum en de Vereniging Vlaamse Cultuur- en gemeenschapscentra VVC (cfr. start in 2013) zochten en vonden de cultuur/gemeenschapscentra en de amateurkunstensector meer toenadering tot elkaar. In eerste instantie werden, met behulp van het Agentschap, cijfers verzameld omtrent het aantal speelkansen en overig ondersteuningsmogelijkheden van amateurkunstenaars in CC’s en GC’s. Deze werden gebundeld in een powerpointpresentatie met toelichting. Het Forum voor Amateurkunsten bracht intussen, met medewerking van de negen amateurkunstenorganisaties, in kaart waar knelpunten en verwachtingen liggen t.a.v. de CC’s en GC’s. Deze situeren zich op 5 niveaus: - accommodatie - programmatie - promotie en afstemming - voeling met het lokale - draagkracht De verzamelde input vormde gespreksstof voor een reeks van informatie- en uitwisselingsmomenten. Op 22 mei waren Paul Sergier (VVC) en Andy Vervoort (Agentschap) te gast op ons sectoroverleg. Zij gaven uitleg bij de cijfers en toelichting bij het decreet. Daarna gingen we in gesprek over mogelijke manieren om meer toenadering tussen onze sectoren te bewerkstelligen.
79
Op 1 en 21 oktober maakten we de omgekeerde beweging. Het Forum gaf uitleg bij de structuur en werking van de amateurkunstensector, duidde de cijfers en gaf concreet aan waar noden en behoeften van amateurkunsten(organisaties) liggen. De eerste keer voor deden we dit voor de cultuurcentra categorie B&C, de tweede keer voor de gemeenschapscentra. Een derde sessie voor de cultuurcentra A was ingepland in de maand november. De actualiteit (besparingen en de geplande ontmanteling van het decreet lokaal cultuurbeleid) doorkruiste echter de plannen. Zodoende kon het vooropgestelde traject niet zoals voorzien in 2014 worden afgewerkt. ACTIE 2015 In februari zetten we het voorziene traject i.s.m. VVC in principe verder. Dan gaat het Forum nog in overleg met de cultuurcentra categorie A. Daarna willen we even terugblikken op het proces en een evaluatie opzetten in overleg met VVC. Wat hebben we geleerd? Wat moeten we onthouden? Waar kunnen we samen werk van maken? Hoe koppelen we terug naar onze achterban? Bedoeling is een aantal concrete en haalbare verbeteracties uit te werken. Dit kan gaan over informatiedoorstroom, netwerken, een thesisonderzoeksvraag, enz. We hopen dit traject op een gepaste manier te kunnen afronden. Zowel VVC als het Forum moeten financieel middelen inleveren, net als de betrokken sectoren zelf. Hopelijk is er genoeg marge om alsnog te investeren in echte, verdere toenadering tot elkaar. 5.5.7 Overleg grootstedelijke organisaties amateurkunsten REALISATIE 2014 Het Forum zette verder in op overleg met de grootsteden. Opnieuw vonden drie bijeenkomsten plaats met Circa, Fameus en Zinnema met het oog op uitwisseling en afstemming tussen de steden onderling en de amateurkunstensector. Op de agenda stonden bv. Week van de Amateurkunsten, het toewerken naar een gezamenlijk concept tijdens de WAK, beleidsplanning, interne reorganisatie en subsidiereglementen Gent, wissel van gedachten n.a.v. regeerakkoord en reduceren rol van de provincies, enz. Als extra dit jaar organiseerde het Forum voor Amateurkunsten een trefmoment in aanwezigheid van alle centrumsteden (cfr. 5.5.8), waar de drie grootsteden graag aan meewerkten. ACTIE 2015 Het Forum blijft investeren in haar contacten met Circa, Fameus en Zinnema. Naast de courante agendapunten als de WAK, beleidsontwikkelingen en een ‘rondje van de tafel’, wordt in februari bepaald welke accenten we komend jaar willen leggen.
80
5.5.8 Overleg centrumsteden en amateurkunsten REALISATIE 2014 Op 23 oktober organiseerde het Forum in Mechelen een trefdag centrumsteden en amateurkunsten. Hierop waren 43 deelnemers uit alle centrumsteden & Brussel en alle amateurkunstenorganisaties aanwezig (op Aalst en KUNSTWERKT na). Qua algemene tevredenheid scoorde de dag gemiddeld 3,75 op 5. Het trefmoment voldeed volgens de respondenten in hoge mate aan de verwachtingen. De waarde van de dag zat enerzijds in de kennismaking met elkaar en anderzijds de uitwisseling van goede praktijken. Meer interactieve dagen als deze staan op het verlanglijstje van de aanwezigen. Drie weken na de trefdag stonden alle verzamelde verslagen, presentaties van keynotes & trekkers, foto’s & tekeningen en een doorloop van de dag online. Alle (verontschuldigde) deelnemers ontvingen een mail met de link naar deze informatie. ACTIE 2015 In oktober maken we werk van een nieuwe mogelijkheid tot ontmoeting voor de centrumsteden omtrent hun amateurkunstenbeleid. Uit efficiëntieoverwegingen willen we dit moment integreren in de WAK-inspiratiedag, en deze verbreden tot een inspiratiedag amateurkunsten. De verdere invulling van dit gebeuren wordt besproken op het grootstedelijk overleg en met de WAK-collega’s. In 2016 gaan we mogelijks weer voor afzonderlijk trefmoment voor de centrumsteden, waarbij eigen praktijken en ervaringen centraal staan. Dit zal afhangen van de evaluatie en een bevraging van de steden naar hun verwachtingen rond uitwisseling m.b.t. amateurkunsten. Intussen houden we het thema amateurkunsten in stedelijke context warm via de nieuwsbrief lokaal cultuurbeleid. 5.5.9 Overige acties lokaal cultuurbeleid 5.5.9.1 Het Forum werkt samen met CultuurNet Vlaanderen een online tool uit waarmee gemeenten hun amateurkunstenaars kunnen detecteren, informeren en ondersteunen REALISATIE 2014 De idee om een online tool te ontwikkelen, waardoor gemeenten beter zicht zouden krijgen op hun amateurkunstenaars, werd in onderling overleg met CultuurNet in 2013 on hold gezet. De financiële middelen om dit te realiseren zijn immers niet voor handen. Gezien de besparingen is een link tussen lokale amateurkunstenaars of gemeentebesturen en de UiT-id ook niet meteen voor morgen. ACTIE 2015 Deze actie krijgt voorlopig geen verdere opvolging.
81
5.5.9.2 Toneeltgemee REALISATIE 2014 Een indirecte manier om voeling te houden met het lokale cultuurbeleid is de deelname van de stafmedewerker beleid in de jurering voor de prijs Toneeltgemee. Via dit initiatief van OPENDOEK kunnen lokale theatergroepen hun gemeente voordragen als kandidaat voor de begeerde titel. Met Toneeltgemee wil OPENDOEK steden en gemeenten in beeld brengen die op een systematische manier via het gemeentelijk beleid het amateurtheater op een goede manier ondersteunen. Door in deze commissie te zetelen krijgen we zicht op goede praktijken her en der in Vlaanderen. In 2014 zetelde Elke voor het derde jaar op rij in de jury van Toneeltgemee. De winnaar, Torhout, werd tijdens het WAK-openingsfeest in Oostende uitgebreid in de kijker geplaatst. ACTIE 2015 Indien OPENDOEK vragende partij is, zal Elke voor de derde keer in de commissie van Toneeltgemee zetelen. OD 5.6. PROVINCIAAL BELEID Het Forum stemt zoveel mogelijk af met de provinciale overheden REALISATIE 2014 Los van de geplande heroriëntatie van de provincies vanuit de Vlaamse overheid (cfr. 5.1.5) wil het Forum een goede relatie onderhouden met elk van de vijf provincies. Dit om hen te prikkelen zodat amateurkunsten een volwaardige plaats blijven krijgen in het provinciaal beleid. Dit realiseerden we door: - onze provinciale contactpersonen maandelijks de nieuwsbrief amateurkunsten te bezorgen - hen uit te nodigen op relevante studiedagen of netwerkmomenten (bv. openingsfeest WAK) - hen mondeling of mailsgewijs op de hoogte te houden van het reilen en zeilen binnen de amateurkunstensector zodat zij hun beleid konden afstemmen op de sector - beschikbaar te zijn voor vragen of overleg vanuit de provincies ACTIE 2015 De in het regeerakkoord aangekondigde nieuwe staatshervorming holt de culturele bevoegdheden van de provincies verder uit. Een overleg tussen alle provincies en de negen amateurkunstenorganisaties (zoals gepland in 2014) lijkt daarom, voorlopig, weinig zinvol. De provincies bevinden zich in een overgangsfase die onzekerheid met zich meebrengt. Wel zetten we in op één-op-één contacten. We zullen, samen met één of enkele amateurkunstenorganisaties, in gesprek gaan met de gedeputeerden. We willen hen
82
informeren over de waarde van amateurkunsten, wat er op het spel staat voor onze sector, de vraag om amateurkunsten in 2015 en 2016 met zorg te behandelen en hen inlichten over onze toekomstvisie. OD 5.7. INTERNATIONAAL BELEID Het Forum onderneemt samen met actoren uit andere landen acties om amateurkunsten hoger op de Europese agenda te krijgen REALISATIE 2014 Het Forum voor Amateurkunsten is stichtend lid van het netwerk Amateo (European Network for Active Participation in Cultural Activities). Ook in 2014 nam het Forum actief deel aan de bestuursvergaderingen van Amateo, die plaatsvonden in maart in Gent (Forum trad op als gastorganisatie), in mei in Stockholm en in september in Praag. Het Amateo congres van 2014 vond plaats in Stockholm, Zweden met als thema ‘Culture, Health and Well-being’. Negen vertegenwoordigers vanuit de sector en onze contactpersoon op het Agentschap woonden het congres bij. De werking van het secretariaat van Amateo werd vanaf januari 2014 volwaardig opgenomen door de personeelsploeg van het Forum. Het Forum nam ook de trekkersrol op wat betreft de opmaak van een Europees memorandum voor de sector. Dit memorandum werd verspreid naar alle lidorganisaties van Amateo, met de vraag om dit op hun beurt te verzenden naar politieke mandatarissen en contacten nav de Europese verkiezingen. In 2014 werden er drie belangrijke klemtonen gelegd binnen de werking van Amateo: 1/ Verstevigen en verder uitbouwen van het netwerk, onder andere door het aantrekken van nieuwe leden Het Forum zet ook de nodige stappen om de leden van het netwerk verder uit te breiden. In 2014 werd, door de gelegde contacten en informatie-doorstroming, het Slovaakse National centre of culture and further education (Národné osvetové centrum - NOC) ook lid van Amateo. 2) Inzetten op internationaal vergelijkend onderzoek omtrent actieve cultuurparticipatie Op vlak van onderzoek, centraal in de planning binnen Amateo, werden verschillende verdere stappen genomen. Aangezien de financiële middelen van zowel Amateo als van de individuele lidorganisaties ontoereikend zijn om een pan-Europees onderzoek te financieren, werd er verder toenadering gezocht tot het Audiences Europe Network. Het doel was te komen tot gezamenlijk onderzoek naar actieve én receptieve cultuurparticipatie. Amateo tekende een samenwerkingsovereenkomst met AEN waarin desk research en een overzicht trachten te maken van de bevindingen uit reeds bestaand onderzoek met betrekking tot passieve en actieve cultuurparticipatie centraal stond. AEN diende een Europees dossier in dat inspeelt op het gebrek aan data met betrekking tot zowel de receptieve (audience development) als de actieve culturele participatie. Het aanvraagdossier van AEN werd echter niet ontvankelijk verklaard. Tevens werd een onderhoud gevraagd met Karel Bartak van Creative Europe, maar dit werd geweigerd.
83
3/ Inzetten op kennisdeling en leermogelijkheden door verdere uitbouw van een European Week of Amateur Arts We onderhielden contacten met onze collega’s uit Engeland en Nederland m.b.t. een internationale WAK. Er vond een ontmoeting plaats met Tom de Rooij (Nederland) i.f.v. de Nederlandse Week van de Amateurkunsten alsook met Robin Simpson (UK) i.f.v. de Voluntary Arts Week, die mogelijks uitbreiding vindt naar verschillende Europese landen. Er werd beslist om geen gezamenlijk dossier in dienen m.b.t. een internationale WAK. Binnen Vlaanderen werden contacten aangehouden met Creative Europe Desk (o.a. overlegmoment in april) en het Departement om de ontwikkelingen rond het Internationaal Cultuurbeleid van de Vlaamse overheid nauw op te volgen. Het Creative Europe programma 2014-2020 werd binnen de sector amateurkunsten bekendgemaakt. Het Forum voor Amateurkunsten houdt nauwe contacten met het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst LKCA. Met Wies Rosenboom, diensthoofd amateurkunsten, die ook in het bestuur van Amateo zit wordt regelmatig overlegd. In maart 2014 werd vanuit het sectoroverleg amateurkunsten een tweedaags werkbezoek gebracht aan het LKCA in Utrecht. Met de bedoeling de contacten met de Nederlandse amateurkunstenorganisatie aan te halen, uitwisseling te realiseren rond diverse thema’s en een zicht te krijgen op de opdracht en acties die het LKCA opneemt na de recente herstructurering. Het Forum was betrokken in een 3-jarig internationaal project rond amateurkunsten en ouderen. Werktitel luidde ArtAge / Lifestories: The Art of Aging. Betrokken landen waren Nederland, Finland, Duitsland en Spanje. In elk land werd een hogeschool betrokken ; zij wilden studenten inschakelen om met senioren te werken rond actieve kunstbeoefening. Jammer genoeg werd de Erasmus Plus-aanvraag, ingediend vanuit Nederland (Hogeschool van Amsterdam) niet gehonoreerd. Dit project kan dus niet gerealiseerd worden. Wel hielden we goede internationale contacten over met diverse organisaties en hogescholen uit de partnerlanden. In het najaar van 2014 nam Bieke deel aan de 3-landenconferentie rond ouderen en amateurkunsten waarin veldwerkers, beleidsmakers en onderzoekers uit Nederland, Duitsland en België expertise en praktijk konden uitwisselen. Vanuit Vlaanderen was het Departement CJSM inrichtende partner. Marijke Verdoodt riep vooraf betrokkenen en geïnteresseerden samen om te reflecteren over de inhoud van de geslaagde conferentie. ACTIE 2015 Het Forum voor Amateurkunsten neemt een zeer actieve rol op in Amateo, European Network for Active Participation in Cultural Activities. De werking van het secretariaat van Amateo zal volwaardig opgenomen worden door de personeelsploeg van het Forum. Het innen van lidgelden, inhoudelijk opvolgen van de website, bijhouden en updaten van het ledenbestand, de opmaak en verzending van nieuwsbrieven en verzamelen en versturen van bestuursdocumenten zijn taken die worden opgenomen door het Forum. Het Forum neemt in 2015 verder deel aan de bestuursvergaderingen van Amateo. De eerste bestuurdersvergadering van 2015 zal doorgaan in maart te Zagreb.
84
In mei vindt het Amateo congres plaats in Helsinki, Finland waar we opnieuw met een vertegenwoordiging uit Vlaanderen aanwezig zullen zijn. Het thema wordt hoogstwaarschijnlijk ‘The culture of young people’ en belooft alvast inspirerend te zijn voor de praktijk van de amateurkunstenorganisaties in Vlaanderen. We gaven de nodige input voor het internationale congres van Amateo om een aantal kwalitatieve praktijkvoorbeelden uit de Vlaamse sector voor te stellen aan een internationaal publiek. Er wordt verder gewerkt aan de piste om binnen het nieuwe Creative Europe-programma een Europees aanvraagdossier in te dienen in 2016 om Amateo als netwerk uit te bouwen. Uit de contacten met de Creative Europe Desk bleek namelijk dat Amateo een grote kans maakt om ondersteuning te krijgen aangezien de focus ligt op jonge, dynamische netwerken. Het Forum zal een trekkende rol opnemen, maar informatie en ondersteuning van alle bestuursleden van Amateo zal noodzakelijk zijn. Op de bestuursvergadering in maart wordt een uitgetekend tijdspad voorgelegd aan de Raad van Bestuur, waarna verdere afspraken voor samenwerking in aanloop naar de aanvraag kunnen gemaakt worden. Het aanvraagdossier zal bestaan uit drie luiken: - uitbouwen, versterken en professionaliseren van het netwerk - promoten van een Europese Week van de Amateurkunsten in diverse landen, met de focus op uitwisseling - ontwikkelen van Europese onderzoeksmogelijkheden Wat betreft onderzoek blijft het de bedoeling om te komen tot kwantitatief en representatief onderzoek dat vergelijkbare resultaten kan opleveren vanuit verschillende Europese landen. ‘Amateurkunsten in Beeld Gebracht’ blijft het inspirerende voorbeeld om te komen tot panEuropees onderzoek. Om de slaagkansen van een aanvraag te verhogen, zal het Forum in aanloop ervan contact opnemen met diverse organisaties (o.a. Vleva) en vertegenwoordigers van netwerken, zoals Ivo Peeters, voorzitter van het Europees Netwerk van Cultuurcentra (ENCC) dat in de vorige ronde goedkeuring kreeg. We bekijken verder of we via Arts Flanders de sector amateurkunsten mee een plaats kunnen geven op de internationale culturele agenda. In maart 2015 wordt vanuit het sectoroverleg amateurkunsten opnieuw een tweedaags werkbezoek gepland met het LKCA. Dit jaar zal het werkbezoek doorgaan in Antwerpen en ook Fameus, als grootstedelijke organisatie voor amateurkunsten, zal betrokken worden. De bedoeling blijft om de banden met de Nederlandse amateurkunstenorganisatie aan te halen, uitwisseling te realiseren rond diverse thema’s en een zicht te krijgen op de opdracht en acties die het LKCA opneemt met het oog op een vlotte samenwerking. In het kader van de WAK 2015 zal er tevens samengewerkt worden met het LKCA en WAK Nederland. Het doel is om een concrete uitwisseling en internationale mobiliteit van amateurkunstenaars te realiseren.
85
Transversale doelstelling 1 Het diversiteitsdenken is inherent aan onze sector ; daarbij neemt het Forum een voorbeeld- en signaalfunctie op !
TD 1.1 Het Forum neemt een signaal- en brugfunctie op T1.1.1 Brug maken naar specifieke doelgroepen REALISATIE 2014 In de amateurkunstensector vullen we het begrip diversiteit breed in en zetten we actief in op het creëren van kansen voor verschillende doelgroepen: er liepen binnen de sector steeds verschillende projecten voor specifieke kansengroepen: bv. voor mensen in armoede (OPENDOEK), voor mensen met dementie (Koor & Stem), voor gedetineerden (Creatief Schrijven)…. Het Forum trachtte verder uitwerking te geven aan de visie en acties opgenomen in de engagementsverklaring etnisch-culturele diversiteit. We willen met ons diversiteitsbeleid inspireren, netwerken, signaleren, communiceren en ondersteunen. Begin 2014 deelden de stuurgroepleden hun ervaringen over de engagementsverklaring etnisch-culturele diversiteit en bezorgde de stuurgroep een samenvatting van het traject aan het kabinet. Op het DOL van 30 januari besteedden we aandacht aan diversiteitsbeleid in de sector onder begeleiding van het Antwerps Integratiecentrum De8. Focus hierbij lag op diversiteitsbeleid en organisatiecultuur. We werkten verder mee aan het onderzoeksproject DieGem (Diversiteit en Gemeenschapsvorming) van onder meer de KULeuven en de UA. We leverden enkele cases aan voor het onderzoeksproject uit onze sector: o.a. voor Turkse volksmuziek en poetry slam werd een fiche opgemaakt. Tevens namen we deel aan de conferentie ‘Solidariteit in superdiversiteit’ in april te Berchem. Het Forum maakte deel uit van een kennisdelingstraject interculturaliseren, een gezamenlijk initiatief van de culturele steunpunten, waarbij de medewerkers die in de organisaties rond diversiteit werken werden samengebracht. In het late voorjaar van 2014 werd een nota uitgewerkt, ter ondersteuning van het diversiteitsbeleid van de steunpunten. Het Forum nam de vragen en praktijken uit de sector mee in dit traject. Het Forum ging ook samen met het Minderhedenforum actief op zoek naar een duurzaam engagement van enkele nieuwe deskundigen m.b.t. etnisch-culturele diversiteit voor de RvB en AV. Met Nerkiz Sahin, Zineb El Boussadaani en Jamila Amadou konden we drie nieuwe externe deskundigen aantrekken voor de Algemene Vergadering van het Forum. Nerkiz Sahin werd ook aangesteld als bestuurder.
86
In het najaar van 2014 nam het Forum deel aan een Meet & Greet met hoopopgeleide ECM, een initiatief van SFP en KunstZ tijdens het Mestizo Arts Festival. Het Forum houdt continu contact met sleutelfiguren en organisaties uit het etnischcultureel middenveld en met mensen die expertise hebben omtrent diversiteit en kansengroepen. Onze contactenlijst ECM wordt regelmatig aangevuld en staat ter beschikking van de sector. Een kennismaking met het Turkse amateurkunstenplatform Narsanat op 9 januari vormde het startschot van een ontmoetingsronde met de migrantenfederaties. ACTIE 2015 Het Forum onderneemt verder actie om diversiteit onder de aandacht te houden. Ook in 2015 wordt verder gewerkt aan het netwerk van sleutelfiguren en experten omtrent diversiteit en kansengroepen. Het Forum zet in de komende jaren verder in op een ontmoetingsronde met organisaties uit het etnisch-cultureel divers middenveld en gaat hierbij gradueel te werk. We zoeken uitwisseling van informatie en aanpak en gaan na hoe we initiatieven kunnen verbinden en verknopen. Van deze nieuwe contacten en de opportuniteiten die deze ontmoetingen idealiter naar boven brengen kan de sector gebruik maken. Idealiter kunnen we deze ontmoetingen met een sectordelegatie aangaan. Het Forum stimuleert waar mogelijk samenwerkingsverbanden en –projecten, onder meer door amateurkunstenorganisaties in contact te brengen met deskundigen of sleutelfiguren uit de minderhedensector. Het Forum brengt in 2015 de externe deskundigen etnisch-culturele diversiteit uit onze Raad van Bestuur en Algemene Vergadering samen om onze werking rond diversiteit samen door te lichten en te voeden. Er wordt insteek gevraagd rond mogelijke nieuwe initiatieven die het Forum kan nemen om de diversiteit in onze sector de versterken. We blijven good practices terzake verzamelen en delen met partners en de sector, en bieden waar mogelijk projectmatige ondersteuning. Participatie van kansengroepen en etnisch-culturele diversiteit zijn ook kernbegrippen in het reglement van het Bijzonder Fonds en worden ook meegenomen in de trajectbegeleiding lokaal cultuurbeleid. In 2014 volgden we verder de ontwikkeling van het project rond de UiT-pas. We namen de meest recente info ook mee in de communicatiekanalen naar de sector. T1.1.2 Ondersteunen van projecten rond participatie kansengroepen REALISATIE 2014 In 2014 werd er vanuit het Forum intensief meegewerkt aan het project Mia Maakt Scène. We zetelden in de stuurgroep van het project en zorgden voor de kennisdeling rond dit project. In de loop van 2014 werd hard gewerkt aan de opmaak van een eindpublicatie en de aanmaak van een fotoreeks door amateurfotograaf Laurent De Bie.
87
De eindpublicatie van het project werd gecoördineerd door een redactieteam, dat bestond uit verschillende stuurgroepleden, waaronder de stafmedewerker van het Forum. Het Forum faciliteerde het proces en zorgde voor cofinanciering van de eindpublicatie. In die eindpublicatie komen niet enkel een degelijke en grondige omschrijving van de uitgangspunten, het werkproces en de resultaten aan bod, maar is er ook plaats voor een reflectie over de samenwerking en meerwaarde van projecten op het kruispunt tussen sociaal werk en amateurkunsten. Voor de realisatie van de publicatie engageerden we een copywriter, die samen met het redactieteam op zoek ging naar een grondige omschrijving van het werkproces en reflectie over de realisatie en meerwaarde. Om het project in beeld te brengen trokken we een fotograaf aan, via een oproep in samenwerking met het Centrum voor Beeldexpressie. Een jonge amateurfotograaf, Laurent De Bie, volgde en fotografeerde het project een jaar lang, tot november 201. Repetities, vergaderingen, uitstappen en voorstellingen werden in beeld gebracht. Het Forum nam tenslotte ook een actieve rol op in de voorbereiding van de inspiratiedag ter afsluiting van het project (cfr. 2.2.3.3) In 2014 werd samenwerkt met de Unie van Turkse Verenigingen in het kader van WAK, Erfgoeddag en 50 jaar migratie. Samen met FARO en Fameus werd op 27 april 2014 in de Imami-Buhari Camii in Antwerpen een uitwisselingsdag gehouden over de Turkse Ebru-kunst en de immateriële kennis omtrent deze marmertechniek. Amateurkunstenaars konden een workshop volgen en hun eigen werk inzetten. In de loop van de dag werden ook de winnaars bekend gemaakt van de fotowedstrijd van FARO, het Forum en het Centrum voor Beeldexpressie in het kader van 50 jaar migratie. ACTIE 2015 Het Forum werkt volop mee aan de laatste fase van het project Mia Maakt Scène. We communiceren mee de uitnodiging voor de inspiratie- en netwerkdag ter afsluiting van het project en zijn op de dag zelf aanwezig met verschillende collega’s. De eindpublicatie van het project wordt aan het publiek voorgesteld in januari 2015. De deelnemers aan het project zullen een fotoboek ontvangen. Het Forum zal verder instaan voor de verspreiding en verkoop van de eindpublicatie van het project. Het Forum staat in voor advies, begeleiding, inspiratie, assistentie bij partnersearch en bemiddeling, expertise-uitwisseling…voor projecten van de amateurkunstenorganisaties. Om kennis op te bouwen over de participatie van kansengroepen zal het Forum indien mogelijk een relevant project in de amateurkunstensector van nabij volgen en de verworven kennis delen in en buiten de sector. Voor 2015 werd dit nog niet concreet gemaakt. T1.2 Ondersteunen van acties naar jongeren T1.2.1 Betrekken van kinderen en jongeren REALISATIE 2014 Het Forum zette de amateurkunstenorganisaties aan om gebruik te maken van Cultuurkuur. Door het opnemen van hun educatieve aanbod willen we het amateurkunstenaanbod beter
88
bekend maken in de onderwijswereld. Aangezien de WAK 2015 met het thema De kleine artiest de focus o.m. legt op kinderen, jongeren en kunst, werden de kunsteducatieve pakketten en publicaties uit de amateurkunstensector vanaf het najaar 2014 extra in de kijker geplaatst in de inspiratiebrochure, op de WAK-website, op de WAK-inspiratiedag,... ACTIE 2015 We verfijnen de informatie omtrent bestaande communicatiekanalen uit het onderwijslandschap en wenden deze aan in functie van de communicatie van de WAK 2015. We gebruiken de CRM-toepassing om deze gegevens te delen en te verspreiden naar de amateurkunstensector. We stappen mee in een project van de Arteveldehogeschool in Gent. De 2de jaarsstudenten van de afstudeerrichting sociaal-cultureel werk krijgen de opdracht om een concreet project uit het werkveld uit te werken. De bedoeling is dat deze studenten vanuit een bestaand of toekomstig project enerzijds een innovatieve techniek ontwikkelen, anderzijds een communicatieplan uitwerken. We gaan deze samenwerking aan met de ‘amateurkunsten inspiratiedag’, die een samenvoeging moet worden van de WAK-inspiratiedag en de trefdag centrumsteden (cfr. 5.5.4). Katrien zal in de jury zetelen ter beoordeling van de uitgewerkte projecten. T1.2.2 Betrekken van jeugdwerk (jeugdhuizen, jeugdbewegingen, ...) REALISATIE 2014 In aanloop naar de WAK 2015, met als thema De kleine artiest werden inspanningen gedaan worden om jeugdbewegingen en jeugdhuizen te enthousiasmeren om deel te nemen aan de WAK en met kunst aan de slag te gaan. Zo stelde het Forum voor Amateurkunsten onze organisatie uitgebreid voor op initiatieven i.h.k.v. de projecten bovenlokale artistieke expressie jongerenwerking. Samen met Formaat werd nagegaan waar mogelijk bruggen konden worden geslagen tussen jeugdhuiswerk, actieve kunstbeoefening en amateurkunstenorganisaties. Extra aandacht en ondersteuning n.a.v. de Week van de Amateurkunsten 2015 en promotie van het concept Lokale Helden zijn hier voorbeelden van. ACTIE 2015 Het Forum houdt de banden met het jeugdwerk warm. Een gesprek met het kabinet Jeugd zal duidelijk maken waar nieuwe kansen liggen voor invulling van het begrip ‘jeugdcultuur’. Verder nemen we aan dat tal van jeugdhuizen, jeugdbewegingen en scholen mee hun schouders zetten onder de Week van de Amateurkunsten met als thema ‘De kleine artiest’. Ook in het kader van de WAK 2015 wordt de wedstrijd ‘# opslaan als’ uitgewerkt, samen met Erfgoeddag en de Digitale Week. Bij de uitwerking van deze videowedstrijd voor jongeren tussen 18 en 25 jaar wordt de Hogeschool Thomas Moore betrokken. Studenten communicatiemanagement gaan het concept testen bij de doelgroep, handleidingen uitwerken en over de wedstrijd communiceren.
89
T1.2.3 Communicatie naar jongeren REALISATIE 2014 In het kader van de WAK 2015 ‘De kleine artiest’ stelden we begin juli een jongerendenktank samen. Deze denktank bestond uit een aantal jongeren tussen 14 en 25 jaar, die zich bogen over de WAK, met als doel meer jongeren bij de WAK te betrekken. Ze bogen zich over verschillende onderwerpen, zoals ‘Hoe kan de WAK jongeren bereiken?’ en ‘Hoe zouden jongeren de WAK invullen?’. De informatie en inzichten uit deze denktank werden meegenomen in de communicatieplanning van de WAK ‘De kleine artiest’. ACTIE 2015 De WAK 2015 ‘De kleine artiest’ richt zich naar jongeren ; bij de verspreiding van promomateriaal zoals het WAK-zakboekje zal bijzondere aandacht gaan naar jongerenorganisaties. De video wedstrijd ‘# opslaan als’ in samenwerking met Erfgoeddag en de Digitale Week is gericht naar jongeren. T1.3 Het Forum ondersteunt de sector bij een seniorenwerking REALISATIE 2014 Het Forum was partner in de voorbereidende fase van het internationaal project Lifestories: The Art of Aging en was betrokken en aanwezig op de de 3-landenconferentie rond ouderen en amateurkunsten (cfr. 5.7). Tijdens het werkbezoek van de amateurkunstensector aan het LKCA in Nederland was er tijdens één van de sessies expliciete aandacht voor cultuur en senioren. Projecten als Track in Residence en De Stem van ons Geheugen werden er toegelicht. Ook de Nederlandse collega’s gaven voorbeelden van projecten waarbij zij ouderen expliciet bij amateurkunsten betrekken (www.langlevekunst.nl). Vanuit het Forum werd actieve inbreng gegeven voor de website jongenoudingent.be, de website die goede praktijkvoorbeelden van intergenerationeel werken van de stad Gent. Zo prijken o.a. The Big Draw en Track in Residence bij de voorbeeldprojecten. We zorgden mee voor de bekendmaking van de site via onze communicatiekanalen. ACTIE 2015 Het project ‘Life Stories: The Art of Aging’ werd niet weerhouden voor Europese steun via het Erasmus Plus programma. Het Forum onttrok zich uit dit samenwerkingsverband. In 2015 wordt opnieuw een 3-landen conferentie rond ouderen en actieve cultuurparticipatie georganiseerd. Het Forum geeft opnieuw insteek aan het Departement en volgt de voorbereidingen op ; jammer genoeg kunnen we niet aanwezig zijn op de conferentie in mei in Den Haag, wegens overlap met andere activiteiten.
90
Transversale doelstelling 2 Het Forum draagt een wezenlijk steentje bij om te komen tot een duurzame en ecologische leefomgeving !
T2.1 Gebruik van digitale communicatiemiddelen Het Forum stimuleert om zoveel mogelijk zaken digitaal te laten verlopen en neemt hierin een voorbeeldfunctie op REALISATIE 2014 In 2014 werd er verder ingezet op het gebruik van digitale communicatiemiddelen. In het verlengde van de WAK-editie Natuurtalent in 2013 werden voor de WAK de sociale mediakanalen volop benut en werden gedrukte media ten opzichte van vroegere jaren beperkt. WAK-promotie gebeurt via Facebook, Twitter en Pinterest. SPEEL*GOED is actief op Facebook en Pinterest. Naast de WAK-blog, de amateurkunstenblog en de elektronische nieuwsbrief werd een Facebookpagina ‘amateurkunsten’ in het leven geroepen waarop er bericht wordt over sectorgerelateerde items. Door verdere digitalisering van de gevoerde communicatie werd de hoeveelheid drukwerk onder controle gehouden. ACTIE 2015 Het komende jaar zullen we het aantal gedrukte publicaties in frequentie laten dalen en waar mogelijk enkel een digitale versie voorzien (of de gedrukte versie sterk beperken in aantal). We blijven onze digitale/papierloze communicatiekanalen zoals e-mail, digitale nieuwsbrieven, sociale media en website volop inzetten voor informatiedoorstroming. We leggen het ecologische aspect nog nadrukkelijker op aan onze vormgever voor het drukwerk in het kader van de WAK, die vaak rechtstreeks ontwerpen in bestelling doorgeeft aan onze drukker. Ook bij het formaat van drukwerk kiezen we voor de gebruikelijke formaten. T2.2 Aandacht voor ecologie en duurzaamheid Het Forum kiest consequent voor ecologische oplossingen REALISATIE 2014 Al enkele jaren wordt er 100% gerecycleerd papier met FSC-label aangekocht. In de omgang met drukwerk word steeds een ‘groene reflex’ gemaakt: dubbelzijdig printen, vermijden om mails te printen, enz. In de omgang met energie tracht het Forum zuinig te zijn: verwarming op nachttarief, laptops en lichten zoveel mogelijk uit, enz.
91
Eveneens binnen de project- en evenementiële werking vormde ecologie een belangrijk criterium. We zorgden voor vegetarische catering op het openingsfeest van de WAK en kozen daarvoor een locatie die goed bereikbaar is met het openbaar vervoer. Met het thema ‘De Groote Kunst’ kreeg de WAK 2014 een link naar de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Al het promotiemateriaal in het kader van de WAK werd gedrukt op gerecycleerd papier. Al het promomateriaal werd eveneens online aangeboden zodat de gebruiker zelf reflecteert over het al dan niet afprinten ervan. ACTIE 2015 Het Forum is verder lid van Green Track en legt ook voor 2015 een actieplan ecologie op tafel. Green Track is een netwerk van Gentse kunsten- en cultuurorganisaties dat zich samen inzet voor een duurzamere kunsten- en cultuursector. Tijdens bijeenkomsten en vormingsmomenten vergaart het Forum kennis en expertise, die gedeeld worden met de sector. We werken aan de realisatie van de geplande acties uit ons jaaractieplan als lid van Green Track. Het Forum investeert als lid van Green Track in een duurzame organisatieontwikkeling en maakt steeds de ecologische reflex bij het organiseren van evenementen, het uitgeven van publicaties en promomateriaal en in de dagelijkse werking. Een aantal nieuwe acties en accenten zullen toegevoegd worden. Zo trekken we duurzaamheid zoveel mogelijk door in ons aankoopbeleid: we stappen mee in een raamcontract van de stad Gent voor de aankoop van duurzaam bureaumateriaal en zorgen voor duurzame catering voor al onze activiteiten en evenementen. We nemen zo veel mogelijk het openbaar vervoer en organiseren evenementen op vlot bereikbare lokaties. Bij de communicatie van de WAK zullen de tips voor het opzetten van een ecologische activiteit blijvend meegegeven worden. T2.3 Stimuleren amateurkunstensector rond ecologie Het Forum stimuleert de sector om gezamenlijk een visie uit te werken rond duurzaamheid en/of ecologie REALISATIE 2014 Het Forum volgde verschillende werkgroepen en vormingsmomenten van Green Track. We dragen mee het transitieverhaal uit binnen onze sector en binnen de netwerken waarin we actief zijn. ACTIE 2015 Het Forum maakt deel uit van Green Track en volgt interessante inspiratie-, uitwisselings- en vormingsmomenten op die vanuit dit netwerk of vanuit het netwerk Pulse - Transitienetwerk Cultuur in het leven worden geroepen. Relevante info en praktijkvoorbeelden worden ontsloten via sectoroverleg, website en nieuwsbrieven van het Forum.
92
Het Forum onderneemt verder ook inspanningen om de amateurkunstenorganisaties uit Antwerpen, die nog geen lid zijn van Green Track Antwerpen (CvB, K&S, CS), te overhalen om bij dit netwerk aan te sluiten. We organiseren jaarlijks een personeelstreffen voor alle medewerkers uit de sector. In 2015 bekijken we zeker of we ook een inhoudelijke sessie kunnen koppelen aan het thema ecologie. We voegen zo vaak als mogelijk een item ‘ecologie’ toe in onze communicatie: in de eerste plaats in de nieuwsbrief amateurkunsten en onze sectormailing amateurkunsten. Ook bij onze mailhandtekening kan (buiten campagnetijd) de mededeling ‘denk aan het milieu, print deze mail niet’ opgenomen worden.
93
BIJLAGE 1 samenstelling Raad van Bestuur & Algemene Vergadering dd. 16/12/2014 Samenstelling Raad van Bestuur Voorzitter: Luk Verschueren (deskundige) Dirk De Corte (deskundige) Alain Delmotte (KUNSTWERKT) Patrick Lenaers (Muziekmozaïek) Nerkiz Sahin (deskundige) Frank Van Damme (Creatief Schrijven) Carl Van Eyndhoven (Koor&Stem) Rob Van Genechten (OPENDOEK) Freddy Van Vlaenderen (Centrum voor Beeldexpressie) Tijs Vastesaeger (Poppunt) Piet Walraevens (Danspunt) Michel Willé (Vlamo) Samenstelling Algemene Vergadering Jamila Amadou Forum voor Amateurkunsten Sofie Brockmans Abrahamstraat 13 9000 Gent Dirk De Corte T 09 235 40 05 E
[email protected] Hilde De Leeuw W www.amateurkunsten.be Koenraad De Meulder Sabine De Ruelle tekst overnemen uit dit document mag – graag met bronvermelAlain Delmotte ding verantwoordelijke uitgever: Luk Verschueren, Abrahamstraat 13, 9000 Gent oktober 2013 Didier Deneuter D/2013/12.904/1 Zineb El Boussaadani Joke Embrechts Karel Geukens Yves Joris Patrick Lenaers Ruth Muylle Luc Nowé Nerkiz Sahin Ton Schipper Frank Van Damme Carl Van Eyndhoven Rob Van Genechten Sara Van Hoezen Paul Van Montfort Freddy Van Vlaenderen Geert Vandenwijngaert Tijs Vastesaeger Filip Verneert Luk Verschueren Piet Walraevens Michel Willé Steven Willems
oktober 2013 vu: Luk Verschueren, Abrahamstraat 13, 9000 Gent grafisch ontwerp: www.janenrandoald.be D/2013/12.904/1
MEMORANDUM AMATEURKUNSTENSECTOR
Forum voor Amateurkunsten Abrahamstraat 13 9000 Gent T 09 235 40 00
[email protected] www.amateurkunsten.be CENTRUM VOOR BEELDEXPRESSIE, CREATIEF SCHRIJVEN, DANSPUNT, KOOR&STEM, KUNSTWERKT, MUZIEKMOZAÏEK, OPENDOEK, POPPUNT, VLAMO
94
FORUM VOOR AMATEURKUNSTEN
:$.BPHPRUDQGXPB9'LQGG
BIJLAGE 2 samenstelling team taakverdeling 2015
95
TAAKVERDELING 2015
BIEKE VANLERBERGHE [100%] directeur
algemeen beleid & organisatiebeheer teamwerking ondersteuning amateurkunstensector belangenbehartiging opvolging advies- & overlegstructuren netwerking & vertegenwoordiging SARC, ISOC, Verenigde Verenigingen, steunpuntenoverleg, Hart Boven Hard, ACCE, ... adviescommissie internationale projecten amateurkunsten internationaal beleid en netwerking opvolging Raad van Bestuur & Algemene Vergadering
ELKE VERHAEGHE [100%] stafmedewerker beleid, onderzoek & belangenbehartiging
opvolging beleid (o.a. interne staatshervorming) belangenbehartiging (provincies, contacten politieke partijen, lokaal cultuurbeleid, memorandum,...) opvolging aanverwante sectoren: lokaal cultuurbeleid, sociaal-cultureel volwassenenwerk (oa. Vormingplus, Wisper,...), DKO, jeugd, kunst- & cultuureducatie (o.a. Cultuur in de Spiegel), innovatie trajectbegeleiding steden & gemeenten infrastructuurbeleid onderzoek (o.a.vervolgonderzoek Amateurkunsten in Beeld) contacten hogescholen, universiteiten opvolging & ondersteuning van de 3 grootstedelijke amateurkunstenspelers & centrumsteden gegevensregistratie amateurkunstensector
FILIP MAES [50%] stafmedewerker ICT
www.amateurkunsten.be (programmatie & design) intranet & CRM www.WAK.be serverbeheer ICT-advies amateurkunstensector
HILDE VAN MALDEREN [50%] administratief medewerker
administratie boekhouding personeelsbeheer lokalen & logistiek (o.a. Berg & Co)
KAREN VANDENBERGHE [80%] tot eind juni 2015 projectmedewerker
ondersteuning WAK communicatie WAK ondersteuning communicatie, invoer CRM facebookpagina WAK facebookpagina amateurkunsten lokalen & logistiek
KATRIEN DE BRUYCKER [80%] stafmedewerker projecten, evenementen & Week van de Amateurkunsten
evenementen promotie amateurkunsten Week van de Amateurkunsten sponsoring & projectsubsidies WAK Europese Week van de Amateurkunsten opvolging aanverwante sectoren: kunst- & cultuureducatie (o.a. Vitamine C), circus speel*goed (linken aan ruimer actiegebied cultuureducatie & finalisering)
BENEDIKTE DE VOS [80%] stafmedewerker communicatie & intern beleid
communicatie: inhoud website, intranet, nieuwsbrieven (nieuwsbrief amateurkunsten, sectormailing, lokaal beleid, Amateo), sociale media,... e-mail adres
[email protected] huisstijl & vormgeving pers & media contacten openbare omroep ondersteuning intern beleid gegevensbeheer & archivering rapportering & planning Agentschap interne kwaliteitszorg studenten & stagiairs vrijwilligersbeleid ecologie & duurzaamheid (Greentrack) subsidiewijzer ondersteuning internationale netwerking en samenwerking: Amateo-secretariaat, Europese subsidie Amateo
SYLVIA MATTHYS [80%] stafmedewerker vorming & ondersteuning amateurkunstensector
opvolging & ondersteuning van de 9 AK’s opvolging sectoroverleg amateurkunsten VTO-beleid vorming amateurkunstensector Bijzonder Fonds (o.a. communicatie projecten) projectwerking amateurkunsten personeelstreffen & onthaalmoment nieuwe medewerkers visie- en expertiseontwikkeling amateurkunsten kwaliteitszorg & tevredenheidsmeting sector competentiebeleid (EVC-beleid) sponsorwerving & projectsubsidies creatief ondernemen opvolging aanverwante sectoren: kunsten (Kunstendag voor Kinderen), erfgoed, diversiteit, participatie van kansengroepen
BIJLAGE 3 memorandum amateurkunstensector 2014 De Kracht van Kunst
96
BIJLAGE 4 cover publicatie Ruimte voor Amateurkunsten
97
BIJLAGE 5 inventaris VTO aanbod 2014-2015
98
Inventaris VTO aanbod 2014-2015 Datering
VTO initiatief
thema
Duurtijd dagdelen
Doelgroep
Toegankelijk
Begeleiding
Aanbieder(s)
Supervisie voor leidinggevenden Versterkingssessie ‘artistieke jeugdhuizen’ Presentatiemoment ‘De waarde van cultuur’
Themanamiddag diversiteit & interculturaliteit Bovenlokale artistieke jeugdhuizen
1
Directeurs AK’s
nee
Deels intern, deels uitbesteed
FvA De8
1
Medewerkers jeugdhuizen
nee
Uitbesteed
Formaat Forum, ea.
Ontsluiting van de onderzoeksresultaten ‘De waarde van cultuur’ Kennisdeling met de Nederlandse collega’s van het LKCA Een zoektocht naar creatieve oplossingen en samenwerkingen als antwoord op veranderende tijden. Diversiteit en verbinden van
0,5
Brede culturele sector
ja
Uitbesteed aan de onderzoekers
13 steunpunten
1,5
Directeurs AK’s Directie en stafmedewerkers LKCA Lokale politici, ambtenaren en het middenveld
nee
Deels intern, deels uitbesteed
LKCA FvA
ja
Vooral intern
FvA, FARO, FOV, de Verenigde Verenigingen, BBL
Brede culturele sector en brede
ja
Deels intern, deels uitbesteed
FARO, Fameus, FvA
2014 Januari 2014
Maart 2014
Maart 2014
Maart 2014
Internationaal werkbezoek Utrecht
April 2014
Trefdag ‘New Deal’. Overheid en middenveld samen sterk
April 2014
WAK/erfgoeddagactiviteit
2
2
April 2014
‘Turkse Ebrukunst’ Ontmoetingsmoment met oog op kennisdeling
April 2014
Openingsevent WAK met o.a. politiek debat
April & november 2014
Onthaalmoment
Mei 2014
Uitwisseling op basis van cijfers en regelgevend kader
Mei 2014
Internationale Conferentie Amateo
Juni 2014
Uitwisseling op basis van onderzoek
sectoren
publiek
Beleid rond bewaring van immaterieel erfgoed, m.n. amateurtheater Politiek debat met focus: de waarde van amateurkunsten AK-sector, -beleid en werking FvA in vogelvlucht Toenadering tussen amateurkunsten & cultuuren gemeenschapscentra Focus: Culture, Health, and Wellbeing
1
Amateurtheatergroepen, geïnteresseerden
ja
Uitbesteed
Het Firmament Packed OPENDOEK, NTGent, FvA
2
Brede culturele sector en brede publiek
ja
Deels intern, deels uitbesteed
FvA 9 AK’s
1 (x2)
Nieuwe medewerkers AKsector Directeurs AK’s
nee
Intern
FvA
nee
Deels intern, deels uitbesteed
FvA VVC Agentschap SCW
ja
Uitbesteed
Amateo, FvA AK’s
Toelichting onderzoeksresultaten ‘verenigingsvormen in amateurkunsten’
0,5
Members Amateo – European Network for Active Participation in Cultural Activities Directeurs AK’s
nee
Intern, op basis van onderzoeksrapport
FvA
1
4
2
Oktober 2014
WAKinspiratiedag
Inhoudelijke en praktische toelichting bij de Week van de Amateurkunsten
2
Oktober 2014
Trefdag centrumsteden
Kennismaking en onderlinge uitwisseling omtrent beleidsthema’s
2
Oktober 2014
Studiedag Kennis- en informatiemanagement
Verschillende aspecten aangaande ‘KIM’
2
November 2014
Workshops i.h.k.v. de Boekenbeurs
Artistieke workshops en lezingen n.a.v. nieuwe publicaties
4
2014 en 2015
Kennisdelingstraject ‘Diegem’
2014 en 2015
Deelname aan klankbordgroepen ‘Cultuur in de Spiegel’
Cases analyseren i.f.v. het onderzoek Over hoe cultuur ingebed kan worden in het onderwijscurriculum
WAKcoördinatoren, deelnemende kunstenaars, geïnteresseerden Cultuurprofessionals uit de 13 centrumsteden, Antwerpen & Brussel, directeurs uit de AK’s Professionals uit jeugdwerk, amateurkunsten en sociaalcultureel volwassenenwerk Bezoekers boekenbeurs
ja
Deels intern, deels uitbesteed
FvA
nee
Deels intern, deels uitbesteed
FvA
ja
Deels uitbesteed, deels door Socius
Socius, De Ambrassade, FvA
ja
Uitbesteed
FvA > AK’s
Participanten onderzoeksgroep Klankbordgroep met afvaardig-ing uit cultuur en onderwijs
nee
2014 & 2015
3
3
nee
Socius, FvA, … Uitbesteed
Canon Cultuurcel, HIVA
2014 en 2015 2014 en 2015
2014 en 2015
Intervisie Greentrack Trajectbegeleiding
Overleg amateurkunsten grootsteden
Duurzaam ecologisch denken Screening van het lokaal amateurkunstenbeleid Uitwisseling over beleid- en praktijkervaring
4
Leden netwerk
nee
uitbesteed
3
Gemeentes
nee
Intern
Greentrack Gent FvA
3
Circa, Fameus, Zinnema
nee
Intern
FvA
OPENDOEK, Netwerk tegen Armoede, FvA, COMEET, Wijkcentrum de Kring, Kunstacademie Eeklo en Demos FvA
2015 Januari 2015
Inspiratie- en ontmoetingsdag
‘Over de drempel’. Aan de slag met sociaal kwetsbare mensen
1
Beleidsmakers, cultuurprofessionals, ervaringsdeskundigen, DKO, welzijn, …
ja
Door medewerkers van de betrokken organisaties
Januari 2015
Intervisie
1
Directeurs AK’s
nee
Februari 2015
Organisatiemanagement
1
Directeurs AK’s
nee
Deels intern, deels uitbesteed Uitbesteed
Maart 2015
Organisatiemanagement
Delen expertise rond DKO Genereren van eigen/extra middelen & fundraising Doorlichten vrijwilligersbeleid
0,5
Directeurs AK’s
nee
Maart 2015
Uitwisslingsbezoek
Kennisdeling met de Nederlandse
1,5
Directeurs AK’s Directie en staf-
nee
4
Intern, op basis van screening door stagiaire Deels intern, deels uitbesteed
FvA
FvA
FvA LKCA
Mei 2015
VlaanderenNederland in Antwerpen Personeelstreffen
Mei 2015
Internationale Conferentie Amateo Helsinki
Oktober 2015
Onthaalmoment
Oktober 2015
Studiedag rond samenwerking
collega’s van het LKCA
medewerkers LKCA
Externe deskundigen
Brede maatschappelijke context, toekomstgericht beleid Focus: jongeren en actieve kunstbeoefening
1
Alle medewerkers AK-sector
nee
Uitbesteed
FvA
4
ja
Uitbesteed
Amateo FvA AK’s
AK-sector, -beleid en werking FvA in vogelvlucht Verschillende aspecten aangaande samenwerking
1 (x2)
Members Amateo – European Network for Active Participation in Cultural Activities Nieuwe medewerkers AKsector Professionals uit jeugdwerk, amateurkunsten en sociaalcultureel volwassenenwerk
nee
Intern
FvA
ja
Deels uitbesteed, deels door initiafnemende organisaties
Socius, De Ambrassade, FvA
2
5
BIJLAGE 6 overzicht Bijzonder Fonds projecten 2014
99
AANVRAGEN BIJZONDER FONDS 2014 / RONDE 1 (ingediend 1 oktober 2013)
1
2
AANVRAGER
PROJECT
TOELICHTING
BUDGET
UITVOERING
Centrum voor Beeldexpressie
GroenGrijs (werktitel)
Reizende tentoonstelling met het thema ‘groen/grijs’, natuurfotografie in de stad. Via stadswandelingen kunnen fotografen stadsgroen ontdekken en in beeld brengen. Partners: Natuurpunt, Natuurpunt Educatie, Bond voor Verantwoorde Natuurfotografie (ov)
9.000 !
wandelingen: maart/april 2014
Bibliotheek De Poort en CvB nodigen maandelijks een BV uit om te vertellen waarmee hij/zij ‘groen’ associeert. Fotografen mogen nadien max. 3 beelden insturen en de BV kiest zijn/haar favorieten die dan één maand geëxposeerd worden in de bibliotheek. In juni worden de foto’s geveild voor een (groen) goed doel. Partners: Bibliotheek De Poort (Berchem), eventueel Academie Berchem en veilinghuis Campo & Campo
3.500 !
Centrum voor Beeldexpressie
The Green Wall
1
totaalbudget: 12.000 !
totaalbudget: 4.000 !
expo: juli 2014 oktober 2013 juni 2014
3
Creatief Schrijven
Sprekende Ezels 2
Zie vorig jaar.
10.000 !
Partners: De Wolven van La Mancha, 30 CC
1/10/201331/8/2014
totaalbudget: 13.178 ! 4
Danspunt
Tanatsfestival 2
Zie vorig jaar. Parners: Muziekmozaïek, Tanats vzw
Danspunt: 5.000 ! Muziekmozaïek: 500 !
14-16 maart 2014 in Malle
totaalbudget: 20.100 ! 5
Danspunt
Tweede fase Platform-K
Zie vorig jaar Partners: Platform-K
5000 !
Januari – december 2014
totaalbudget: 23.980 ! 6
7
Koor&Stem
Koor&Stem
Europees Muziekfestival voor de Jeugd 2
A Voice for Vocal Training (AVfVT)
Het EMJ is een vaste waarde voor jonge muzikanten en zangers. In 2014 is er de 62ste editie, rond vocale muziek. Koor&Stem werkt mee aan het openingsevenement ‘A taste of Neerpelt’ en werkt een traject uit met kinder- en jeugdkoren. Partners: Europees Muziekfestival voor de Jeugd Neerpelt, Koor&Stem Limburg
3.000 !
Hoe kunnen koren, koororganisaties, lagere scholen en lerarenopleidingen de handen in elkaar slaan om van elke school een zingende school te maken? Na
11.000 !
2
mei 2014
totaalbudget: 391.375 !
totaalbudget:
1 juni 2012 31 mei 2015
een onderzoek in 2012 is het in 2013-2014 de beurt aan impulsdagen in alle Vlaamse provincies voor studenten lerarenopleiding en een internationale inspiratiedag. Een interactieve webomgeving moet informeren en het netwerk ondersteunen. In 2014 verschijnt de inspiratiegids ‘Zingen op School’. Partnes: Thomas More Kempen, PXL Hogeschool Lerarenopleiding, Singing Cities Netwerk/Aarya Foundation
35.000 !
In het kader van het Europese project ‘VOICE’ 8
9
10
Muziekmozaïek
OPENDOEK
Vlamo
Ghent Youth Jazz Orchestra (driejarig project)
Zie 2012.
Spots op West 2015
Het wereldtheaterfestival Spots op West 2015 vindt plaats van 3 juli tot 12 juli 2015 in Westouter. Het AITA/IATA Congres zal in 2015 door OPENDOEK worden georganiseerd en geeft een internationaal élan aan het festival. Bijkomend worden 25 jonge theatergroepen uitgenodigd om een voorstelling te presenteren rond het thema ‘On the Run’, dat kadert in de herdenking van 100 jaar ‘Groote Oorlog’ in 2014-2018. Met dit thema wil OPENDOEK focussen op zowel interdisciplinaire voorstellingen als op muziek- en dansoptredens. Partners: AITA/IATA, Amateo, gemeente Heuvelland, regio Westhoek, Theater Malpertuis
2014: 25.000 ! 2015:
Gefaseerd project om blaasmuziek (harmonie, fanfare en brassband) bekend en bemind te maken bij
15.000 !
Van Toeten
14.000 !
Partners: Jeugd & Muziek Gent en een artistieke commissie met leden uit DKO en Conservatorium
3
totaalbudget: 31.250 !
januari 2012 – december 2014
1 oktober 2013 - 31 juli 2015
25.000 ! totaalbudget: 200.790 !
september 2013 - mei
noch Blazen
kinderen. In deze fase wordt een educatief pakket ontwikkeld voor 6- en 7-jarigen, waarbij kennismaking met de instrumenten en hun klank en samenspel voorop staan. Partners: Productiehuis ImpressantPlus, Koninklijke Muziekkapel van de Luchtmacht, Hogeschool Limburg
4
totaalbudget: 25.000 !
2014
AANVRAGEN BIJZONDER FONDS 2014 / ronde 2 (ingediend 1 mei 2014)
1
2
3
4
AANVRAGER
PROJECT
TOELICHTING
BUDGET
UITVOERING
Centrum voor Beeldexpressie
Ciné Public
Met dit kortfilmfestival wil CvB inspelen op noden van getalenteerde niet- en semi-professionele cineasten door hun kortfilms te tonen, gelinkt aan interviews, jurybabbels en een prijsuitreiking. Met een nieuwe partner, op een nieuwe locatie en met uitgepuurde formule en concept kiest CvB voor vernieuwing. Partners: Cinema Zuid
8.000 !
1 juni 2014 (inzendingen) 14 maart 2015 (festival)
Mediareis door Vlaanderen: in elke provincie minstens 1 activiteit rond mediakunst i.s.m. kunstencentra, DKO, scholen en mediakunstenaars. Workshops met focus op technische en/of creatieve aspecten, bv. videomapping, gebruik open source software, … Partners: AGB BUDA, Zebrastraat, OVSG…
4.000 !
Een Poetry Slam is als een boksmatch met woorden. Dichters komen tegen elkaar uit. Aangevuurd door het publiek, dragen ze hun werk voor. Het publiek bepaalt wie naar de volgende ronde gaat en in de laatste ronde beslist de vakjury over de winnaar. Tekst, voordracht en interactie tussen dichter, publiek en jury zijn belangrijk. Het wedstrijdelement drijft de kwaliteit op. Er is aandacht voor diversiteit bij performers en publiek. Partners: Urban Woorden, Wisper
14.500 !
I.h.k.v. Atelier De Stad doet Danspunt een oproep naar voorstellen om creatieve beweging te krijgen in het landschap. Professionele choreografen worden
8.000 !
Centrum voor Beeldexpressie
Creatief Schrijven
Danspunt
LAB on tour
BK Poetry Slam
Atelier De Stad Oostende/ Expeditie
1
totaalbudget 14.000 !
1 tot 30 november 2014
totaalbudget 5.500 !
14 september tot november 2014
totaalbudget 15.898 !
totaalbudget
30 juni tot 2014
6 juli
5
6
7
Danspunt
Danspunt
Koor&Stem
Dansand!
aangespoord de confrontatie met amateurdansers aan te gaan. Het gaat om een collectief avontuur waarbij het artistieke reflecteert op hedendaagse uitdagingen. Partners: Vrijstaat O., VRT - Canvas
57.700 !
Zomeracademie
Zomeracademie is een artistieke werkplaats voor volwassenen die zich een week verdiepen in een bepaalde kunstdiscipline o.l.v. een coach. Onderzoek, experiment en creatie staan centraal. Doelgroep: kunsteducatieve begeleiders, kunstzinnige jeugdwerkers en (amateur)kunstenaars die nieuwe zuurstof en inspiratie willen vinden. Partners: Dharts (Destelheide), De Veerman, CvB, Creatief Schrijven, KUNSTWERKT
Danspunt: 2.000 !
@Interim beoogt een vernieuwende en kwaliteitsvolle dansproductie met focus op uitwisseling tussen professionele en jonge amateurdansers. Daarbij is ook het proces belangrijk (de authentieke danseducatieve aanpak van Passerelle) met de leefwereld van deelnemers als uitgangspunt. Partners: Passerelle vzw, C-Mine Genk
5.000 !
Singing Cities is een Europees samenwerkingsproject waarin Bozar als partner betrokken is. De opzet is vierledig: viering (events waarin burgers samen zingen), transformatie (in kaart brengen zangonderwijs), samenwerking (uitwisseling kennis en ervaring) en promotie (promoten zang en muzikaal erfgoed). Koor&Stem engageert zich voor
11.000 !
@interim (werktitel)
Singing Brussels
2
21 juli tot 2014
27 juli
KUNSTWERKT: 500 ! Creatief Schrijven: 500 ! CvB: 500 ! totaalbudget 51.000 ! juni tot najaar 2014
totaalbudget 8.000 !
totaalbudget 20.700 !
1 januari tot 31 december 2014
de koortrajecten in dit project. Partners: Bozar, A Coeur Joie, The Aaray Foundation 8
KUNSTWERKT
The Big Draw
KUNSTWERKT zet i.s.m. Antwerpse partners in Antwerpen een tweede Vlaamse editie op van het internationaal gekende tekenfestival The Big Draw met als doel iedereen aan het tekenen krijgen. Het Tekenlaboratorium en Studio Verbeeld mikken resp. op kwetsbare doelgroepen en jongeren. Ook interdisciplinariteit krijgt er een plaats. Partners: Fameus, Prospekta, Fiebre
24.500 !
Met Folk Off geeft Muziekmozaïek podiumkansen aan beginnende folkgroepen. Het project krijgt een aparte tent op het festivalterrein van Dranouter met een eigen, unieke programmatie. De selectie gebeurt door een gekwalificeerde jury. Na hun optreden krijgen de bands professioneel advies om hun muzikale carrière verder uit te bouwen. Partners: Dranouter Festival
5.500 !
Tiendaagse Muziekmozaïek
Tijdens de Gentse Feesten organiseert Muziekmozaïek optredens voor amateurbigbands, jazzgroepen en het Nederlandse lied. Het is een wedstrijd (24 groepen) maar speelkansen in professionele omstandigheden en extra’s als jamsessies voor jonge muzikanten zijn minstens even waardevol. Partners: Uitbureau vzw
5.000 !
april 2014
totaalbudget 5.005 !
selecties 21-23 juli 2014 optreden
Play & Produce
Een amateurkunstenevent met landelijke uitstraling in Vooruit dat zich als educatief en cultureel project specifiek richt op vernieuwing, diversiteit, interactie en ontmoeting van dj’s, producers en muzikanten binnen de elektronische muziek. Dit d.m.v. workshops, masterclasses, infosessies,
25.000 !
8 november 2014
Antwerpen
9
10
11
Muziekmozaïek
Muziekmozaïek
Poppunt
Folk Off
3
22 tot 26 oktober 2014
totaalbudget 77.690 !
juni tot augustus 2014
totaalbudget 9.500 !
totaalbudget 55.000 !
gearbeurs en feedback. Partners: Kunstencentrum Vooruit 12
13
Vlamo
Vlamo
Jazz & bigbandwedstrijd
Vlamo zet mee haar schouders onder het project ‘Tiendaagse Muziekmozaïek’ door te participeren aan de wedstrijd voor jazzgroepen en bigbands. Vlamo staat in voor de ondersteuning van de bigbands en een extra optreden voor de winnende band. Partners: Muziekmozaïek
5.000 !
Van Toeten noch Blazen 2
Zie ronde 1 2014. Partners: Impressant Plus, Koninklijke Muziekkapel van de Luchtmacht, Hogeschool Limburg
5000 !
totaalbudget 5.000 !
totaalbudget 30.000 !
4
21-23 juli 2014
juni – december 2014
BIJLAGE 7 campagnebeeld Week van de Amateurkunsten 2014 De Groote Kunst
100
verantwoordelijke uitgever: Luk Verschueren Forum voor Amateurkunsten vzw, Abrahamstraat 13, 9000 Gent grafisch ontwerp: www.janenrandoald.be
BIJLAGE 8
campagnebeeld Week van de Amateurkunsten 2015 De kleine artiest
101
BIJLAGE 9 Column Griet Op de Beeck April 2014
Het is geen leven zonder Ik weet niet hoe dat bij u zit, maar ik vind het spijtig dat dat ook bij het leven hoort: tanken, bv., zeker in de winter als het koud is en je vaststelt dat dat klepje wat ervoor zorgt dat je de hendel niet vast moet blijven houden, wéér kapot is. Of wachten aan de balie van de supermarkt, omdat je alleen dáár de juiste vuilniszakken kan kopen, en niet gewoon in de winkel, samen met je andere boodschappen. En fietsbanden oppompen, overschrijvingen doen, het geluid van stofzuigers verdragen, en de geur, de schotelvod gebruiken, in overvolle treinen reizen en net naast die mijnheer staan die alleen maar oksel was, formulieren invullen en ze op tijd terugsturen, luisteren naar mensen die altijd weten wat ze willen, luisteren naar heilige soorten van zelfgeclaimd groot gelijk, aangetekende zendingen afhalen, hondenstront van schoenen proberen te krijgen, groene thee drinken. Ik bedoel maar: ze doen ons wat aan, in dit leven waar we sowieso al niet zelf om hadden gevraagd en dat ons op het eind ook nog eens fataal wordt. En toch staan we op, alle dagen weer, en doen we aan beginnen. Met de dag, die van alles brengt. Ik vraag mij dat ongeveer elke ochtend af, waarom ik het vandaag zou doen. Waarom ik niet gewoon zou blijven liggen, eigenlijk, voor altijd? Maak vooral zelf de oefening ook eens, maar als ik terugdenk aan pakweg de laatste drie momenten waarop ik intens blij was dat ik mezelf die ochtend GRIET OP DE BEECK
toch weer onder de douche had gejaagd, dan hadden die weinig te maken met het praktische leven dat ik weer eens geregeld had gekregen, of met in mijn eentje iets slims te hebben bedacht, of met de berekening van de erfenis die wat gunstiger uitviel dan verwacht. Het ging over dingen die niet uit te drukken zijn in cijfers of andere meetbare resultaten, het ging om dat wat aan alle simpelste woorden ontsnapt. Om combinaties van getroffen worden, warmte voelen, schoonheid ervaren, nabij zijn, bij iets
of iemand, ontregeld en verward raken en daar opeens iets van helderheid naast kunnen plaatsen, nietsontziend ontroerd zijn, zien en gezien worden, gewoon voor wie en wat je dan allemaal bent, mij verbazen, er zomaar bij mogen blijven terwijl iets ontstaat, daar en dan. Ik bedoel: het ging om kwesties van het hart. En het is net dat hart dat wij verwaarlozen. En dan doel ik niet alleen op politici die met uitgestreken gezichten bepaalde voorstellen introduceren en doen alsof we daar allemaal beter van zullen worden, of industriëlen met een heilig geloof in vooruitgang door louter winstbejag, of op blind en doof geworden geweldplegers ten bate van hun goede zaak. Maar dan heb ik het ook over ons allemaal.
102
Collectief lijken we te hebben afgeleerd om hard naar dat hart te kijken. U denkt misschien van niet. Maar sta er maar eens bij stil. Want dat gebeurt namelijk elke keer als we bang zijn om stil te staan bij dat wat we ten diepste voelen. Elke keer als we ons verstoppen achter volle agenda's, uit schrik voor de stilte, en onszelf wijsmaken dat het almaar druk hebben ook leven is. Als we afwijzen wat we niet kennen, gewoon omdat we het niet kennen. Als we berichten versturen met smiley's omdat we het anders niet durven te zeggen. Als we ons niet afvragen waarom we al zes keer tegen diezelfde muur aan zijn geknald en er gewoon een zevende keer keihard op afstormen. Als we doen alsof we het niet gemerkt hebben. Als we weer ja zeggen terwijl we eigenlijk nee bedoelen, of omgekeerd. Als we stoer proberen de indruk te wekken dat we alles kunnen, altijd, en ook nog alleen. Als we onder matten vegen, weigeren stil te staan, niet echt doordenken, vakkundig wegvluchten. Als we beweren dat we nu eenmaal moeten leren tevreden te zijn met wat is. Als we alles wat ertoe doet almaar verzwijgen voor wat we dan de lieve vrede noemen. Als we liefdeloos omgaan met mensen en dingen, omdat ze dat ook met ons hebben gedaan. Als we niet kunnen geloven dat we het echt wél verdienen. Als we vergeten wat we waard zijn. Als we eigenlijk al lang geleden gestopt zijn met echt te leven en onszelf aanpraten dat het gewoon een kwestie is van doorgaan. En dáár zit voor mij de noodzaak van kunst. Omdat elk boek, elk schilderij, elke voorstelling, elke melodie, elke film, en dus ook elke mens die dat maakt, probeert om ons te raken, te troosten, ontregelen, benevelen, verontrusten, verwarmen, vermurwen, omarmen, ontroeren, confronteren, wakker houden, bij te leren, te herdefiniëren en te doen verlangen. Kunst brengt samen, én werpt je terug op jezelf, en altijd pleegt het een aanslag op onze harten, herinnert het ons eraan dat we dat hebben. En dat nemen we mee, bewust of onbewust, misschien niet elke keer, maar minstens nu en dan, en dat dragen we uit. Ook naar de mensen die niet met ons in dat theater of die cinema zaten, die dat gedicht niet hebben gelezen, die installatie niet hebben gezien, of dat nummer nooit zullen horen. En zo brengt kunst meer hart in een wereld die dat zo goed kan gebruiken. En natuurlijk brengen de kunsten ook economische dynamieken teweeg, en creëren ze werkgelegenheid. En natuurlijk krijgen banken en aanverwanten óók subsidie en zou dat dus al lang geen vies woord meer mogen zijn. Maar laten we weigeren om het daarvan af te laten hangen, van het nut, het geld, de meetbare resultaten. Laten we beseffen dat er veel meer op het spel staat. Laten we nooit vergeten dat alles wat goed is moet komen van mensen die weten dat hun hart klopt en dat durven laten meespelen. Laten we begrijpen dat we ons bed uitkomen, elke ochtend, en doen wat moet gebeuren wil de wereld blijven draaien, omdat het soms zo de moeite wordt, hier te mogen zijn, en wel door dat wat ongrijpbaar blijft. Ik heb dat ooit eens gezegd, ergens: kunst kan misschien niet de wereld redden, maar af en toe wel een mens. Dat ik daar zeker van was. Omdat ik dat zelf al had zien gebeuren. Maar wat is de wereld anders dan een mens en dan nog één en nog één en nog één. Dus in godsnaam laten we ze koesteren: de kunsten, artiesten ‒ groot en klein, ook de vrouw die op de fiets zingt, zo hoog als de vogels kunnen vliegen, en de man die zijn vers geschreven gedicht voorleest aan zijn geliefde. Laten we leven en nooit meer vergeten dat dat meer is en mag zijn dan zomaar doen wat moet gebeuren en dan weer gaan slapen. Voor zo ver we weten hebben we er namelijk maar één, toch? Griet Op de Beeck April 2014
103