Voedselteams en voedselstrategie
Voedselteams in cijfers • • • • •
Voedselteams is een vzw 3 VTE tewerkstelling 200.000 € jaarbudget 120 lokale groepen 85 producenten
doel • • • • • •
Kleinschalige duurzame landbouw Lokale economie stimuleren Via de korte keten en alternatieve bedrijven Consument en producent = samen Kans op handelen Een andere landbouwpolitiek
Voedselteams: de methode • De socio-culturele methode: maakt gebruikt van • Sensibilisering • Educatie • Activering • Gemeenschapsvorming
Een stand houden
Een kookactiviteit
Een bedrijfsbezoek
Een manifestatie
Een werkdag
Een filmavond
Een lezing
De ingrediënten van een voedselteam • • • • • • •
20 gezinnen zijn een groep hebben een depot en een financiële werking hebben een wekelijks afhaalmoment Een jaarvergadering En activiteiten
Het depot van Meldert
Waarom ben je lid van Voedselteams ?
De producenten • Basisvoeding: groenten, fruit, zuivel, vlees, brood • + specialiteiten van streek en seizoen • Totaal 85 waaronder • Kleinschalige bedrijven (65) • Sociale werkplaatsen (13) • Wereldwinkels (7)
Geen label, wel screening
De korte keten • • • • •
Innovatie die niet nieuw is Hoeveverkoop, kramen op markt en weg Maar in verdrukking Daarom herontdekt met nieuwe vormen Zelfpluk, CSA, volkstuinen en collectieve tuinen, Voedselteams, GASAP, AMAP • Internationaal fenomeen
De korte keten wordt erkent • Frankrijk: Plan d’action pour les Circuit Court, 2009, “plan Barnier” • Symposium voor de korte keten in Vlaanderen, 2010, Leuven • Vlaams Plan voor de korte keten, 2011
Korte Keten plan Vlaanderen • • • • •
De korte keten is (5 principes) : Beperkt aantal schakels Betrokkenheid consument – producent Zeggenschap/eigenaarschap bij producent Een lokaal karakter: ingrediënt, product, verkoop • Open venster op de landbouw, de seizoenen, de productie, de distributie …
De korte keten in GLB • Politieke erkeninning zet zich door • Voorstellen voor nieuw GLB bevat korte keten steun • Voorbeeld: ontwikkeling adviessystemen korte keten economie, opzetten producentengroepen, kwaliteitssystemen (labels) … • Grote verhaal blijft de vrije markt: geen productieafspraken of prijzenpolitiek
De flessenhals in de lange keten
Andere concepten voor voedsel • • • • •
Voedselveiligheid: hygiëne en gezonheid Voedselzekerheid: toegang tot voedsel Voedselarmoede: gebrek aan voeding Voedselsoevereiniteit = zeggenschap over voeding via democratie, niet puur markt
Voedselsoevereiniteit en de voorstellen van Nyeleni Europa • Een ander productiemodel: naar ecologische, kleinschalige, diverse, regionale markten • Een andere afzetsysteem voor voeding: decentrale en korte ketens, andere infrastructuur • Waardering voor het boerenambt: inkomen en arbeidsrechten voor arbeiders • Democratisch beheer en toegang tot grond, zaden, water, bossen, visbestanden, … • Een ander beleid:
Een ander beleid • Basis = het recht op voeding • Stabiele en eerlijke prijzen • In voordeel van ecologische en klimaatrechtvaardige werkmethoden • Gericht op méér boeren • Geen speculatie, geen dumping, geen landgrabbing • Coherent en complementair beleid van internationaal tot lokaal
Een lokaal voedselbeleid ? • Spanning verstedelijking en landbouweconomie: niet noodzakelijk negatief • Kans = nieuwe behoeften inzake agrarische producten: verbrede activiteiten via korte keten,zorgdiensten, educatieve diensten, onderhoud, natuurbeheer • Op deze domeinen kan een lokaal beleid invloed hebben • Voorbeelden waar dit gebeurt: eerst grote steden zoals Amsterdam, Toronto, Londen. Later kleiner zoals Utrecht, Amersfoort, Tilburg … • Kansen in Vlaanderen via 13 centrumsteden, centra en hun regio in een rasterstructuur
Proeftuin Amsterdam • Stimuleren van gezonde eetgewoonten • Stimuleren van streek- en seizoensvoeding • Organiseren van duurzame productie, transport, consumptie • Stimulansen voor de lokale markt
In Vlaanderen • Fair Trade Gemeenten: criterium 6 • Klimaatneutrale stad/regio, Donderdag Veggiedag, Thuis in de Stad-oproepen • Fragmentaire acties: boerenmarkt, aankopen voor recepties, info-avond en artikel, middenstandsbeleid, contracten voor onderhoud van bermen en sneeuwruimen, • Soms landbouwraad: sectorbelangen in economische sfeer
Een lokaal voedselbeleid • Voedsel als verbinding voor economie, landbouw, cultuur, ruimtelijke ordening, welzijn, milieu, middenstand en markten … • Nieuw raamwerk voor ingrepen op vlak van productie, transport, bewaring, distributie en consumptie • Naar een voedselplanning gaan: eerst een analyse en profielopmaak, daarna een strategie die ingrijpt op vraag en aanbod
Schema Plantinga
Opmaak Voedseldiagram
Voorbeeld Leuven • Vier clusters: • Aanbod: aandeel landbouwgrond behouden, omschakeling naar bio belonen, omschakeling naar korte keten belonen, grond in gemeentelijk bezit goed bestemmen, landbouwloket instellen + stadsboer als ambassadeur aanduiden, communiceren nav de landbouwtelling
Voorbeeld Leuven • Vraag: een gepast adviesorgaan instellen, subsidiebeleid tav voedselorganisaties met lokale groepen/acties, de veggiedag opnemen, verspilling tegengaan in horeca en distributie, één of meerdere directe verkooppunten organiseren, sociale kruideniersprojecten, aangepaste marktreglementen
Voorbeeld Leuven • Sensibilisering: actief binnen Fair Trade Gemeenten, stimulansen voor moestuinen, vierkante meter tuinen, volkstuinen en collectieve tuinen, schoolprogrammas, Abdij van Park: de gemeenschapsfunctie van oude hoeves waarderen en benutten
Kans: 20% van Leuven is landbouwgrond
Voedselproductie bij woonst, 1925
Landbouwproductie in Vlaanderen
