Toelichting / voorstel van het college aan de gemeenteraad Zaaknummer : 464601 Portefeuillehouder : wethouders F. (Fatih) Özdere en D.A. (Dirk) Heijkoop Onderwerp
: Kaderstelling gebiedsontwikkeling Kinderdijk
Gevraagd besluit (hernieuwd): De gemeenteraad van Molenwaard besluit: 1. de gebiedsontwikkeling in en rondom het Werelderfgoed Kinderdijk te steunen door: a. in te stemmen met het financieel arrangement SWEK, Molenwaard, Alblasserdam als basis voor uitwerkingen en aan te gane overeenkomsten onder de voorwaarde dat de opbrengsten uit het molengebied: - in de eerste plaats bestemd zijn voor het behoud van het cultuurhistorisch erfgoed; - in de tweede plaats aangewend worden voor de verbetering van de leefbaarheid van Kinderdijk e.o.; - in de derde plaats ingezet worden ten dienste van ontwikkeling van recreatie, toerisme, plattelandsontwikkeling en het behoud van cultureel erfgoed lokaal en in de regio; b. de bijdrage van de SWEK aan de gemeente Molenwaard (€ 155.000) te innen via een private overeenkomst en het college opdracht te geven een voorstel te doen voor het intrekken van de verordening vermakelijkhedenretributie; c. een bedrag van € 600.000 voor de uitvoering van de herinrichting van de entreezone ter beschikking te stellen; de jaarlasten van € 40.500 (vergelijkbaar met de huidige gemeentelijke bijdrage aan de SWEK) budgettair neutraal te verwerken in de begroting; 2. de mogelijkheid te scheppen om in Kinderdijk e.o. de leefbaarheid te verbeteren door: a. een bestemmingsreserve te creëren voor leefbaarheid Kinderdijk e.o. ter grootte van € 30.000; b. de kosten hiervan budgettair neutraal te dekken vanuit de bijdrage van de SWEK; c. de ingezette lijn van het betrekken van de Belangenvereniging Leefbaarheid Kinderdijk en de inwoners voort te zetten bij de uitwerking en uitvoering van het visitormanagement en de door de inwoners ingebrachte plannen en ideeën; 3. de huidige garantstelling voor de rekening courant te vervangen door een garantstelling voor een lening met onderpand voor een bedrag van € 1.000.000; 4. de ontwikkeling van toerisme, recreatie, plattelandsvernieuwing en cultureel erfgoed te stimuleren door het college de opdracht te geven: a. een lokale bestemmingsreserve toerisme & recreatie en plattelandsvernieuwing in te stellen met als doel het stimuleren van toerisme, recreatie en plattelandsvernieuwing in Molenwaard; b. een voorstel te doen voor de verhoging van de toeristenbelasting van € 1,00 tot € 2,00 met als doel middelen vrij te maken voor deze lokale bestemmingsreserve; c. met de gemeente Alblasserdam en de SWEK in overleg te treden over de vorming van een regionaal fonds ter bevordering van toerisme, recreatie, cultureel erfgoed e.d. in de meeste ruime zin van het woord. 5. als kaders voor het op te maken bestemmingsplan Kinderdijk te stellen: a. de leefbaarheid moet gegarandeerd worden door een adequate aanpak van het visitormanagement; het plan voor visitormanagement (inclusief parkeervoorzieningen) is een voorwaarde voor het vaststellen van het bestemmingsplan; b. de huidige waarden van cultureel erfgoed en natuur/landschap moeten worden gewaarborgd; c. de noodzakelijke ruimte te bieden die nodig is om de onderdelen vanuit de gebiedsvisie te realiseren; 6. het college opdracht te geven in overleg te treden met de SWEK om te bezien hoe invulling gegeven kan worden aan de gevoelde maatschappelijke behoefte om de identiteit van ons gebied, waaronder de zondagsbeleving, te respecteren.
2 Inleiding Aanleiding Op 30 juni 2015 kreeg uw raad tijdens het openbare Kinderdijkgesprek een uitgebreid beeld van de gebiedsontwikkeling (zie bijlage 1) in en om het molengebied Kinderdijk. De opvattingen van inwoners over deze ontwikkelingen kwamen tijdens deze avond ruimschoots aan bod. Toen is ook gepresenteerd welke maatregelen er rond het molengebied al zijn ingevoerd of nog worden gerealiseerd om de toeristenstromen in goede banen te leiden, zodanig dat de leefbaarheid van Kinderdijk e.o. daar niet onder lijdt. We constateren dat deze maatregelen, samen te vatten onder de term ‘visitormanagement’, op steun kunnen rekenen bij de bevolking. De SWEK heeft een zogenoemd ‘bidboek’ uitgebracht met een toelichting op de plannen voor de herinrichting van de entreezone van het molengebied Kinderdijk. Diverse (overheids-) partijen is gevraagd een financiële bijdrage te leveren. Aan de gemeente Molenwaard wordt verzocht € 600.000 bij te dragen. Deze bijdrage is onderdeel van een financieel arrangement tussen partijen, waarbij SWEK jaarlijks een vergoeding betaalt als dekking van de jaarlasten. Over dit financieel arrangement is intensief overleg gevoerd tussen de gemeenten Molenwaard en Alblasserdam, de SWEK en de overige partners. De SWEK heeft ook haar meerjarenprognose tot 2025 aangeleverd (zie bijlage 2). Daarin is het meerjarenonderhoudsplan voor onder andere de molens van Werelderfgoed Kinderdijk opgenomen. Eerdergenoemde punten maken dat het moment is aangebroken waarop de raad: a. zich vergewist van de duurzame instandhouding van het Werelderfgoed Kinderdijk; b. zijn goedkeuring kan verlenen aan de inzet die het college wil (laten) plegen op het gebied van het behoud van de leefbaarheid in Kinderdijk e.o.; c. zich uitspreekt over de bijdrage van € 600.000 in relatie tot de financiële vergoeding die Molenwaard van de SWEK krijgt; d. kaders meegeeft voor het opstellen van het bestemmingsplan. Belang Het belang van de gemeente Molenwaard is tweeledig: 1. als eigenaar van de molens van Werelderfgoed Kinderdijk is de gemeente verantwoordelijk voor de instandhouding van het Werelderfgoed; daarnaast heeft de gemeente zich in 2012 garant gesteld voor een lening van de Waterschapsbank aan de SWEK; 2. de gemeente draagt de verantwoordelijkheid voor het waarborgen van de leefbaarheid in Kinderdijk e.o. in relatie tot het groeiende aantal bezoekers aan Werelderfgoed Kinderdijk. De gemeente is daarmee de hoeder van de balans tussen het behoud van het Werelderfgoed Kinderdijk en het behoud van de leefbaarheid in Kinderdijk e.o. De gemeenteraad heeft daarin een kaderstellende rol. Het college geeft uitvoering aan het beleid. De SWEK kan gezien worden als de uitvoerende partij. Centrale vraag Ondersteunt de raad de gebiedsontwikkeling in en rondom het Werelderfgoed Kinderdijk onder de gestelde voorwaarden? Kader - raadsbesluit Nieuw-Lekkerland, d.d. 26 juni 2012 (zie bijlage 3) - programma economische dragers - gebiedsvisie Kinderdijk, november 2013 (zie bijlage 4) - het geldende bestemmingsplan Buitengebied NLL - motie gemeenteraad 23 juni 2015: opbouw bestemmingsreserve retributiegelden (zie bijlage 8) Beoogd maatschappelijk resultaat Met een totaalinvestering van € 6,7 mln (zie bijlage 5) in de herinrichting van het gebied en het visitormanagement wordt als maatschappelijk resultaat beoogd: - garantie behoud cultureel erfgoed; - verbeterde beleving van het Werelderfgoed; - verbetering leefbaarheid en veiligheid, waaronder de parkeersituatie, in Kinderdijk e.o.; - versterken verbinding en identiteit;
3 -
stimulering economie en toerisme; verbeterde duurzaamheid.
Argumentatie Om de centrale vraag te kunnen beantwoorden gaan we in op een aantal deelvragen. Deelvraag 1: Welke bijdrage levert de gebiedsontwikkeling molengebied Kinderdijk aan de instandhouding van het Werelderfgoed? Op welke manier is de instandhouding gewaarborgd? Betere financiële positie SWEK als gevolg van gebiedsontwikkeling De herinrichting van de entreezone en de situering en inrichting van het bezoekerscentrum leiden samen met de al ingezette marketingstrategie ertoe dat een groter aandeel van de bezoekers een kaartje koopt. Bovendien kan door de kwaliteitsverbetering een hogere entreeprijs worden gevraagd. Dit heeft als gevolg dat de inkomsten voor de SWEK toenemen (zie bijlage prognose SWEK 2025). De inkomsten krijgen nog een extra impuls door de autonome stijging van het inkomend toerisme in Nederland. Instandhouding van het Werelderfgoed is geborgd De verbeterde financiële positie heeft als gevolg dat de dekking van de kosten voor beheer en onderhoud van de molens meer dan gewaarborgd is (zie bijlage 2 prognose SWEK 2025). Niet alleen de kosten voor beheer en onderhoud kunnen ruim uit de inkomsten worden gedekt, er is ook ruimte voor de verbetering van de leefbaarheid en het stimuleren van recreatie en toerisme. Wet en regelgeving bieden ook een garantie voor het behoud van het molengebied. De status als beschermd dorpsgezicht, NATURA 2000 gebied en Werelderfgoed heeft als gevolg dat de instandhouding door tal van instanties wordt bewaakt. De belangrijkste zijn: Provincie, RCE (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) en de UNESCO. Deze laatste heeft formeel geen toezichthoudende taak maar toetst wel of een object de status van Werelderfgoed kan behouden. Om de status te behouden is het bijvoorbeeld noodzakelijk dat de UNESCO instemt met de plannen voor bijvoorbeeld de herinrichting van de entreezone. De RCE houdt mede namens de UNESCO-toezicht op onder andere de kwaliteit van de uitgevoerde maatregelen. Niet alleen bij de herinrichting maar ook bij het reguliere onderhoud. Deelvraag 2: Welke bijdrage levert de gebiedsontwikkeling molengebied Kinderdijk aan de leefbaarheid van Kinderdijk? Op welke wijze wordt de bijdrage gewaarborgd? Inbreng bewoners Kinderdijk Bij de voorbereiding van de plannen zijn de Belangenvereniging Leefbaarheid Kinderdijk en de inwoners van Kinderdijk nauw betrokken. Onder andere sprak uw raad diverse malen met bewoners over hun zorgen en wensen met betrekking tot de leefbaarheid. Als aandachtspunten zijn benoemd: - rommelige bebording en bewegwijzering; - ontbreken van openbare toiletten in het dorp Kinderdijk; - onveilige situatie bij de entree bij Windkracht 4 en de versmalling bij de steigers; - overlast van campers; - overlast van paardentram; - verbeteren/vervangen speelvoorzieningen; - onderhoud van bloembakken. Het resultaat van de samenwerking met Belangenvereniging Leefbaarheid Kinderdijk en de bijeenkomsten met inwoners is dat er inzicht is in de wensen van de bewoners. Bij een verdere concretisering en uitvoering van de plannen trekken gemeente en bewoners gezamenlijk op.
4 Visitormanagement Als onderdeel van de gebiedsontwikkeling is samen met diverse partijen, waaronder Belangenvereniging Leefbaarheid Kinderdijk, een plan opgesteld voor het visitormanagement (zie bijlage 6). Het plan geeft inzicht in hoe bij toenemende bezoekersaantallen de leefbaarheid van Kinderdijk een impuls kan krijgen. Het plan voorziet in het terugdringen van de verkeersdruk op het dijklint door: a. stimuleren van vervoer over water; b. beperken directe bereikbaarheid voor individueel vervoer per personenauto/camper. Ter illustratie noemen wij: - inrichting van een stop & go zone voor touringcars; - realisatie aanvullende parkeervoorzieningen buiten de site voor auto’s, touringcars en campers; - organiseren vervoer via pendelverkeer tussen de parkeervoorzieningen en de site; - aansluiting vervoersalternatieven op het (verder te ontwikkelen) routenetwerk van de waterbus; - invoering van een realtime informatiesysteem dat verwijst naar en informeert over beschikbare plaatsen; - het organiseren van de handhaving; inmiddels is een handhavingsplan opgesteld met afspraken tussen SWEK, politie en gemeente, gericht op: o goede doorstroming van het verkeer; o het parkeren op de toegestane locaties; o sociale veiligheid (bijvoorbeeld tegengaan zakkenrollerij). Verbinding en identiteit Naast het fysieke aspect van de leefbaarheid speelt ook het maatschappelijke aspect een niet te onderschatten rol. Vele vrijwilligers en ondernemers, zowel uit Kinderdijk als daarbuiten, verbinden zich aan het positieve verhaal van het Werelderfgoed. Door inzet en trots enerzijds en sponsoring en ondernemerschap anderzijds. Onze inwoners zijn trots op het Werelderfgoed en identificeren zich ermee. De investeringen in het Werelderfgoed versterken de positieve uitstraling van het molengebied. Op deze wijze wordt de naamsbekendheid van ons gebied en de gemeente vergroot. Er is bij een belangrijk deel van onze inwoners een behoefte om de identiteit van ons gebied, waaronder de zondagsbeleving, te respecteren. Ons college erkent dit en wil in overleg treden met de SWEK hoe invulling gegeven kan worden aan deze gevoelde maatschappelijke behoefte. Verbetering leefbaarheid in Kinderdijk is geborgd - Bij het in de rapportage visitormanagement uitgewerkte toekomstperspectief 2025 blijft het aantal bezoekers voor de site van het Werelderfgoed Kinderdijk ruim onder het voor de omgeving berekende maximaal beheersbare aantal bezoekers. De toename van dit aantal bezoekers wordt via de uitbreiding van vervoersmogelijkheden over water opgevangen. Dit voorkomt extra verkeerdrukte op het dijklint. - In het financieel arrangement zijn afspraken vastgelegd die het mogelijk maken om de in de rapportage visitormanagement aangegeven maatregelen te realiseren. - Het handhavingsplan en de dalurendienst van de waterbus zijn inmiddels gestart. Het handhavingsplan resulteerde al in een betere doorstroming van het verkeer. En van de waterbus is in de zomermaanden druk gebruik gemaakt. - Er wordt een leefbaarheidsbudget gevormd door middel van het instellen van een bestemmingsreserve voor dit doel. Deelvraag 3: Welke bijdrage levert de gebiedsontwikkeling molengebied Kinderdijk aan economie, recreatie en toerisme lokaal en in de regio? Op welke wijze wordt die bijdrage gewaarborgd? Wat zijn de gevolgen van het arrangement voor de vermakelijkhedenretributie? Incidentele bijdrage Eenmalig wordt er € 6,7 mln. geïnvesteerd in het molengebied Kinderdijk. Voor de uitwerking en de realisatie van de plannen wordt zoveel als mogelijk gebruik gemaakt van lokale en
5 regionale partijen. Daarmee krijgt onze lokale en regionale economie en het toerisme een impuls. Structurele bijdrage Als gevolg van deze investeringen en de autonome groei van de bezoekersaantallen neemt de omvang van het te onderhouden areaal toe en zal de dienstverlening aan bezoekers moeten worden uitgebreid. Dit zorgt voor structureel hogere bestedingen door de SWEK. Ook hierbij worden bij voorkeur lokale en regionale partijen ingeschakeld (zoals molenmakers, elektriciens, detailhandel, zzp’ers, leveranciers bedrijfskleding, horeca, leverancier souvenirs). Ondernemers lokaal en in de regio, die inspelen op toenemende bezoekersstromen, hebben zeker profijt van de ontwikkelingen. Om de ontwikkeling te stimuleren zullen met de inkomsten vanuit het Molengebied op lokaal (Molenwaard) bestemmingsreserves en op regionaal niveau een fonds worden ingesteld. Deze middelenzijn bedoeld om, o.a. door middel van cofinanciering: - lokaal de recreatie, het toerisme en de plattelandsvernieuwing te bevorderen (bestemmingsreserve lokaal) . Als gevolg van deze groei ontstaat meer vraag naar onder andere overnachtingsmogelijkheden, horeca en aannemers die restauratiewerkzaamheden uit kunnen voeren. - regionaal de ontwikkeling van toerisme, recreatie en behoud van cultureel erfgoed te bevorderen. Dit via een fonds, waarvoor wij in overleg met Alblasserdam en de SWEK een voorstel voorbereiden op welke wijze wij dit fonds inrichten, beheren en inzetten. Dit maakt onderdeel uit van de uitwerking van het financieel arrangement. Is de bijdrage gewaarborgd? - De lokale reserve voor toerisme & recreatie en plattelandsvernieuwing kan in theorie worden gevuld door de bijdrage van €155.000 van de SWEK. De huidige retributie vloeit echter terug naar de algemene middelen. Het bedrag kan daarom niet volledig worden benut voor reservevorming. We kunnen ons inspannen om de komende jaren in de meerjarenbegroting hiervoor ruimte te maken, dit kost echter tijd. Een alternatief dekkingsmiddel is een verhoging van de toeristenbelasting. Een verhoging van € 1,00 naar € 2,00 levert € 30.000 extra op. Met een toenemend aantal overnachtingen komt ook de beoogde € 35.000 dan in zicht. Het tarief wordt daarmee gelijk aan dat van Alblasserdam. Wij stellen voor om de toeristenbelasting te verhogen om te komen tot deze lokale reserve. - Om het regionale fonds te vullen is in het financieel arrangement opgenomen dat de SWEK voor iedere extra bezoeker boven de 250.000 € 0,75 per bezoeker stort in dit regionale fonds dat dienstbaar is aan recreatie, toerisme en behoud van cultureel erfgoed. Met bovengenoemde maatregelen geven we invulling aan de ‘motie bestemmingsreserve retributiegelden’ van 23 juni 2015. Van vermakelijkhedenretributie naar een private afspraak met SWEK Vermakelijkhedenretributie is niet de meest geëigende vorm om de bijdrage van de SWEK te innen. Het verband tussen de te innen retributie en de bestedingen aan recreatie en toerisme is niet altijd eenduidig aan te tonen. De beoogde bijdrage van de SWEK heeft als retributie te weinig verband met de getroffen voorzieningen die direct een relatie hebben met het molengebied. Bij kleinere exploitanten wegen de opbrengsten niet op tegen de administratieve lasten. Bovendien beperkt de retributieheffing het maken van commerciële afspraken door de SWEK. Wij koersen aan op een private afspraak over de bijdrage van SWEK. Dit biedt voor de gemeente meer vrijheid in de besteding. In een afzonderlijke notitie (zie bijlage 7) vindt u een verder toelichting op dit onderwerp. Deelvraag 4: Kan de raad instemmen met het doneren van een bijdrage van € 600.000 voor de gebiedsontwikkeling in en rondom het Werelderfgoed Kinderdijk in relatie tot de financiële vergoeding die de gemeente Molenwaard hiervoor ontvangt?
6 Financieel arrangement De totale investering in de gebiedsontwikkeling bedraagt € 6,7 mln. Van dat bedrag wordt € 4,9 mln. gedekt door de provincie, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en het bedrijfsleven. Voor de resterende € 1,8 mln. is de volgende inbreng gedacht: - het college van Alblasserdam stelt de gemeenteraad van Alblasserdam voor € 400.000 bij te dragen; - ons college stelt uw raad voor een bedrag van € 600.000 ter beschikking te stellen; - de SWEK draagt zelf het resterende deel bij. Onder het gegeven van een Molenwaardse bijdrage van € 600.000 noemen wij enkele andere punten waarover met de SWEK overeenstemming is bereikt: a. in plaats van de retributieheffing (zie onder deelvraag 4 en bijlage 7) komt een jaarlijkse bijdrage van SWEK aan de gemeente Molenwaard ter grootte van € 155.000; b. in dit bedrag zijn ook de oude afspraken met betrekking tot de ijsclub en de steiger verwerkt; c. boven de 250.000 bezoekers vloeit € 0,75 per bezoeker terug in een regionaal fonds van waaruit maatregelen worden ge(co)financierd die dienstbaar zijn aan de ontwikkeling van recreatie, toerisme en het behoud van cultureel erfgoed. Over de inrichting, het beheer en inzet van het fonds vindt nader overleg plaats tussen de gemeenten Molenwaard, Alblasserdam en de SWEK; d. de bestaande garantstelling bij de Waterschapsbank wordt beëindigd; e. de gemeente Molenwaard stelt zich garant voor een bedrag van maximaal € 1 mln. voor een lening van de SWEK bij de Waterschapsbank voor een periode van 20 jaar en vestigt een onderpand ter grootte van dit bedrag op het nieuwe bezoekerscentrum. Tegenover de huidige garantstelling staat geen zekerheid voor de gemeente. Door deze garantstelling te beëindigen, beperken we het risico voor de gemeente. Met de nieuwe garantstelling voor een lening geven we de SWEK de mogelijkheid om kapitaal aan te trekken waarmee ze hun aandeel in het arrangement kunnen realiseren en beperken wij ons risico doordat het gebouw als zekerheid wordt ingebracht. Indicatie besteding bijdrage SWEK aan Molenwaard Wij achten de volgende besteding van de jaarlijkse bijdrage ad € 155.000 denkbaar: - kapitaallasten bijdrage gebiedsontwikkeling; - leefbaarheid Kinderdijk e.o. (lokale bestemmingsreserve); - ambtelijke inzet (beleid, toezicht, uitvoering). Indicatie besteding bijdrage vanuit toeristenbelasting aan lokale reserve toerisme & recreatie en plattelandsvernieuwing Voor de besteding van deze lokale bestemmingsreserve denken wij aan het ondersteunen van de volgende activiteiten: - ondersteunen vrijwilligersactiviteiten en bewonersinitiatieven ten dienste van natuur en landschap; - promotie recreatieve mogelijkheden van Molenwaard; agrarisch natuur en landschapsbeheer; - realisatie wandel-/fietspaden en routes; - herstel landschapselementen; - ontwikkeling streekproducten; - ondersteuning recreatieve evenementen. Indicatie besteding bijdrage SWEK aan regionaal fonds In gezamenlijk overleg met het college van Alblasserdam en de SWEK wordt voor de bijdrage van SWEK in het regionaal fonds gedacht aan de volgende te ondersteunen activiteiten: - ontwikkeling westrand Nieuw-Lekkerland; - transferiumontwikkeling Haven-Zuid (logistiek systeem, koppelen, vervoersmogelijkheden); - toeristische ontwikkeling AV/Waterdriehoek; - behoud molens en historische waterlandschappen in de omgeving; - behoud landschapselementen; - natuurbescherming en duurzame ontwikkeling;
7 -
educatie met betrekking tot erfgoed en watermanagement.
Deelvraag 5: Welke kaders wil de raad aanvullend meegeven voor het opstellen van het bestemmingsplan? Vanwege de natuurwaarden, cultuurhistorische waarden en het Werelderfgoed is het niet wenselijk om ontwikkelingen toe te staan die deze waarden kunnen aantasten. Daarmee is de leefbaarheid van de kern Kinderdijk ook gediend. Toch is het wel noodzakelijk om beperkte ontwikkelingen in het gebied toe te staan om uitvoering te geven aan de gebiedsvisie en daarmee de verwachte groei van het aantal bezoekers op te kunnen vangen zonder overlast te geven voor het dorp Kinderdijk en verdere omgeving. Bovenstaande overwegingen leiden tot de volgende kaders: a. de leefbaarheid wordt gegarandeerd door een adequate aanpak van het visitormanagement (o.a. parkeren); het plan voor visitormanagement is een voorwaarde voor het vaststellen van het bestemmingsplan; b. waarden van cultureel erfgoed en natuur/landschap worden gewaarborgd; c. de noodzakelijke ruimte te bieden die nodig is om de onderdelen vanuit de gebiedsvisie te realiseren (zie bijlage 4). Het opstellen van een bestemmingsplan in dit gebied is zeer complex. Er is bijvoorbeeld aanvullend onderzoek nodig om de effecten van de ontwikkelingen op het gebied in beeld te brengen. Het bestemmingsplan Kinderdijk wordt naar verwachting medio 2016 vastgesteld. Hierdoor kan op tijd worden ingespeeld op de verwachte toename van het aantal bezoekers. Door nu te starten met de eerste stappen in de procedure, is het reëel dat deze doelstelling wordt gehaald. Maatschappelijk draagvlak Tijdens de bijeenkomsten met inwoners die in de eerste helft van dit jaar zijn gehouden hebben we geconstateerd dat er draagvlak is voor de plannen voor het behoud en de verbetering van de kwaliteit/authenticiteit van het molengebied. Ook is er draagvlak voor plannen die leiden tot een toename van de leefbaarheid en veiligheid. Onze inwoners beseffen steeds meer dat het aantal bezoekers de komende jaren autonoom toeneemt en dat deze groei in goede banen moet worden geleid. Inwoners verwachten de alertheid van de gemeente dat als gevolg van de te nemen maatregelen bezoekersaantallen niet extra toenemen. Financiële consequenties Uitgangs- en aandachtspunten Uitgangspunt is dat het voorstel voor de begroting 2016 budgettair neutraal is. Aandachtspunt is dat de huidige inkomsten uit de opbrengsten van de retributie (€ 132.000) terugvloeien naar de algemene middelen en zijn ingezet als algemeen dekkingsmiddel. Op het moment dat de inkomsten uit de retributie worden vervangen door een bijdrage van de SWEK (€ 155.000) betekent dat dus niet dat we deze bijdrage zonder financiële consequenties in zijn geheel in kunnen zetten voor de aan dit voorstel verbonden kosten. De huidige inzet voor bijvoorbeeld ambtelijke uren, leefbaarheid en huidige bijdrage aan de SWEK is in de begroting vanuit de algemene middelen gedekt. De extra inzet als gevolg van dit voorstel kan worden gedekt vanuit: - de extra inkomsten uit de bijdrage van de SWEK (€ 23.000); - het anders aanwenden van huidige middelen binnen de begroting; - de bijdrage door de SWEK aan het regionale fonds van € 0,75 voor iedere bezoeker boven de 250.000. Inkomsten Inkomsten Retributie Bijdrage van SWEK Opbrengst uit verhoging toeristenbelasting Totaal
Huidig € 132.000 €0 € 132.000
Arrangement €0 € 155.000 € 35.000 € 190.000
Saldo
€ 35.000 € 58.000
8 Het positieve saldo van de inkomsten ten opzichte van de begroting 2015 bedraagt € 58.000. Uitgaven In de onderstaande tabel zijn de uitgaven weergegeven die een mutatie ondergaan als gevolg van dit voorstel. Bedragen die niet muteren zoals ambtelijke inzet en budget economie en toerisme zijn niet in de tabel opgenomen. Uitgaven Bestemmingsreserve leefbaarheid Kinderdijk e.o. Leefbaarheidsbudget Handhaving/verkeerstoezicht (BOA’s) Bewegwijzering/verkeersinfo Subtotaal Bestemmingsreserve ontwikkeling toerisme &recreatie en plattelandsvernieuwing lokaal (Molenwaard) Bijdrage reserve R&T en plattelandsvernieuwing Subtotaal Bijdrage aan SWEK Bijdrage vanuit retributie Lasten bijdrage aan gebiedsontwikkeling (€ 600.000) Subtotaal Totaal
Huidig 2.500 1.500 3.000 7.000
Arrangement € 13.000 € 9.500 € 7.500 € 30.000
€ 23.000
€0 €0
€ 35.000 € 35.000
€ 35.000
€ 38.000 €0 € 38.000 € 45.000
€0 € 40.500 € 40.500 € 105.500
€ € € €
Saldo
€ 2.500
Verbetering Leefbaarheid De kosten voor het verbeteren van de leefbaarheid nemen toe met € 23.000. De dekking van deze kosten vinden we in de toegenomen inkomsten. Voor de leefbaarheid stellen we een bestemmingsreserve van € 30.000 in. Lokaal stimuleren toerisme & recreatie en plattelandsvernieuwing Om lokaal toerisme, recreatie en plattelandsvernieuwing te stimuleren zal voor de gemeente Molenwaard een reserve toerisme & recreatie en plattelandsvernieuwing worden ingesteld. Hiervoor is jaarlijks vanaf 2017 € 35.000 nodig. De dekking hiervoor kan worden gevonden in de eerdergenoemde verhoging van de toeristenbelasting. Regionale fondsvorming. Het in te stellen regionale fonds zal worden ingezet voor cofinanciering daarmee kan een multipliereffect worden bereikt. Als gevolg daarvan kunnen de investeringen in de stimulering van recreatie en toerisme en het behoud van cultureel erfgoed substantieel groter zijn dan de bijdrage uit dit fonds. De ontwikkeling van dit fonds is weergegeven in de onderstaande tabel. Hierbij is uitgegaan van een groei van 25.000 bezoekers per jaar (behoudend scenario). Ontwikkeling 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
bijdrage SWEK aan regionaal fonds €0 € 18.750 € 37.500 € 56.250 € 75.000 € 93.750 € 112.500 € 131.250 € 150.000
Beschikbaar stellen € 600.000 De jaarlasten over een periode van 20 jaar bedragen € 40.500. De huidige bijdrage aan de SWEK bedraagt € 38.000. Dit bedrag zal nu worden aangewend als dekking voor de jaarlasten. Per saldo nemen de lasten toe met € 2.500. Deze kosten kunnen we binnen het programma economie en toerisme opvangen.
9 Financieringsmodel kosten recreatie en toerisme Als we naar een helder financieringsmodel voor recreatie en toerisme streven is het vanaf 2017 niet meer wenselijk om de bijdrage van de SWEK in meer algemene zin te bestemmen. Door de meerjarenraming geleidelijk vanaf 2017 zodanig aan te passen dat er een evenwicht ontstaat tussen de inkomsten (€ 155.000) en de uitgaven voor recreatie en toerisme kunnen de middelen ingezet worden als dekkingsmiddel voor onder deelvraag 4 genoemde uitgaven. Communicatie van het besluit In de aanloop naar de totstandkoming van dit raadsvoorstel is reeds op diverse manieren communicatie ingezet. Georganiseerde bijeenkomsten voor de diverse doelgroepen hadden naast informatievoorziening vooral ook als doel het krijgen van inzicht in de mening van de inwoners en ondernemers over de toekomstige gebiedsontwikkeling Molengebied Kinderdijk. De samenwerking met de diverse partijen, waaronder Belangenvereniging Leefbaarheid Kinderdijk, stonden hierbij steeds voorop en speelt ook bij de uitvoering van het voorstel een grote rol. Het besluit wordt op de gebruikelijke wijze bekend gemaakt. Ook wordt het besluit gedeeld en besproken met de samenwerkende partijen. Gezien het grote belang van het besluit besteden we op de gemeentepagina in het Kontakt ruimschoots aandacht aan dit besluit. De media ontvangt een persbericht over dit besluit. Realisatie van het besluit Bij conform besluit door de raad richt het college zich op: - het vastleggen van het financieel arrangement in overeenkomsten; - het maken van concrete plannen met de Belangvereniging Leefbaarheid Kinderdijk om de leefbaarheid te bevorderen; - het uitwerking van het verkeer- en vervoerplan; - de opstelling van het bestemmingsplan Kinderdijk; - een raadsvoorstel tot afschaffing van de vermakelijkhedenretributie; - Een raadsvoorstel voor de dekking van de reserve-/fonds vorming. Bijlagen: Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5: Bijlage 6: Bijlage 7: Bijlage 8:
Presentatie Kinderdijkgesprek 30 juni 2015 Meerjarenprognose SWEK 2025 Raadsstukken Kinderdijk 26 juni 2012 Gebiedsvisie Kinderdijk Investeringsoverzicht herinrichting entreezone Plan visitormanagement Werelderfgoed Kinderdijk Notitie inningsvorm bijdrage SWEK Motie gemeenteraad 23 juni 2015: opbouw bestemmingsreserve retributiegelden
