Mededeling van het college aan de gemeenteraad ( )

Mededeling van het college aan de gemeenteraad (2011-42)

Onderwerp: Portefeuillehouder: Datum:

Uitkomsten koopstromenonderzoek (consumentenonderzoek) binnenstad Steven Kroon 18 april 2011

Aanleiding voor de mededeling Doetinchem heeft de ambitie haar bovenregionale regionale centrumfunctie op het gebied van detailhandel te versterken. De detailhandelsnota (2006) speelt in op de wensen van de consument en trends en ontwikkelingen en geeft de gemeente een kader om toekomstige plannen voor detailhandel te kunnen onderbouwen. De nota is onder andere gericht op het versterken van het Ei. Het winkelaanbod in het Ei bepaalt het onderscheidende vermogen waaraan Doetinchem zijn centrumpositie in de regio ontleent en daarmee ook de omvang van het verzorgingsgebied (Detailhandelsnota, 2006:20). Om een goed inzicht te krijgen in het consumentengedrag en waar mogelijk de binnenstad als leisure- en koopstad te verbeteren is een koopstromenonderzoek uitgevoerd door Goudappel Coffeng. Het uitvoeren van het koopstromenonderzoek is een actie uit de economische visie 2009. Hierbij stel ik u op de hoogte van de uitkomsten van dit onderzoek. Door de uitvoer van een koopstromenonderzoek wordt de volgende hoofdvraag beantwoord: Voor wie is de binnenstad van Doetinchem het koopcentrum en welke wensen/eisen stelt de bezoeker hieraan? Om het consumentengedrag in beeld te brengen is via een huishoudensonderzoek en een passantenonderzoek in de binnenstad van Doetinchem inzicht verkregen in het consumentengedrag. In totaal zijn 600 huishoudens telefonisch geënquêteerd over hun winkelgedrag. Hierbij zijn 400 huishoudens ondervraagd, verspreid over de gemeente Doetinchem. De overige 200 enquêtes zijn in de gemeenten Montferland, Oude IJsselstreek, Zevenaar en Bronckhorst gehouden, evenredig verdeeld naar de inwonertallen van deze gemeenten. Om het bezoekersprofiel in Doetinchem goed in beeld te brengen zijn 425 geslaagde vragenlijsten in de binnenstad van Doetinchem afgenomen. Op basis van actuele winkelvastgoed informatie is het aanbod in de binnenstad van Doetinchem zichtbaar gemaakt. Dit is afgezet tegen een benchmark van 5 binnensteden met vergelijkbare omvang. Door een confrontatie van vraag en aanbod ontstaat inzicht in het economisch functioneren van de binnenstad van Doetinchem. De resultaten uit het consumentenonderzoek, aanbodsanalyse en de analyse naar het economisch functioneren, resulteren in het toekomstperspectief voor de gemeente Doetinchem.

Inlichtingen bij: B. Teunissen Telefoonnummer: (0314) 377 238 Bijlagen: Eindrapport koopstromenonderzoek Pagina 1 van 5


Kern van de boodschap Voor wie is de binnenstad van Doetinchem het koopcentrum? Meer dan de helft (54%) van de bezoekers in de binnenstad van Doetinchem is afkomstig van buiten de eigen gemeente. 46% van de bezoekers komen uit de gemeente Doetinchem. 29% van de bezoekers komt uit de 4 gemeenten Oude IJsselstreek (11%), Montferland (9%), Bronckhorst (6%) en Zevenaar (3%). Nog eens 23% van de bezoekers komt van verder weg gelegen Nederlandse gemeenten. Daaronder valt de Stadsregio Arnhem Nijmegen (12%). Deze bezoekers zijn vooral afkomstig uit de gemeente Doesburg, Rheden en Rijnwaarden. Tot slot is tijdens het passantenonderzoek een aandeel Duitse consumenten gemeten van 2%. Veruit de belangrijkste bezoekreden is het winkelen/aankopen doen (81%). Voor inwoners uit Doetinchem is de (brom)fiets het meest gebruikte vervoersmiddel. 33% van de gemeentelijke inwoners komt met de auto. De bezoekers van buiten Doetinchem komen voor het overgrote deel met de auto. Een klein deel komt per fiets of met het openbaar vervoer. Al met al is het autogebruik met 59% fors. Circa tweederde van de bezoekers heeft geld besteed aan winkelen. Dit is relatief veel. Het gemiddelde besteed bedrag is € 73,-. Bezoekers van buiten Doetinchem besteden gemiddeld meer. In de horeca heeft 17% iets besteed. Dit is ondanks dat het als bezoekmotief slechts beperkt genoemd is een redelijk aandeel. Het gemiddeld besteed bedrag ligt op € 17,-. 75% van de huishoudens combineert wel eens daghoreca met winkelen. De leeftijdscategorie van bezoekers in de binnenstad van Doetinchem is uiterst verdeeld. In vergelijking met de leeftijdsverdeling van de bevolking is opvallend dat het aantal 65+ers dat de stad bezoekt relatief laag is. Hieruit blijkt dat deze mensen minder mobiel zijn en het winkelgebied bezoeken. Vanuit de regio komen veel 36-50 jarigen winkelen. Het consumentenrapport Het aantal winkels De kwaliteit van de winkels Aanbod aan daghoreca De inrichting en aankleding van het winkelgebied De sfeer/ gezelligheid De veiligheid van de winkelomgeving De bereikbaarheid per auto* Het aantal parkeervoorzieningen voor de auto De kwaliteit van de parkeervoorzieningen Het parkeertarief* De bereikbaarheid per fiets De fietsstallingsmogelijkheden Het aanbod aan activiteiten * *

7,5 7,4 7,7 7,2 7,4 7,4 6,4 6,3 6,6 5,2 7,9 7,3 7,1

autobereikbaarheid: tijdens het onderzoek vonden wegwerkzaamheden richting en nabij het centrum plaats slechts een derde vindt de parkeertarieven een belemmering voor een (vaker) bezoek



Hoe functioneert de binnenstad? De binnenstad van Doetinchem functioneert bovengemiddeld: • Sterke punten: sfeer, compacte en complete structuur, veel combinatiebezoek horecawinkelen, winkelmotief is leidend, loopafstanden zijn beperkt. • Verbeterpunten: parkeertarieven (achteraf betalen), auto parkeren & afwisseling aanbod, weinig bezoekers komen voor een ander motief dan winkelen. • Kansen: meer bezoekers trekken met andere motieven dan winkelen, de goede ervaring van sfeer/gezelligheid door nog meer in te zetten op beleving (inrichting openbare ruimte) en activiteiten; meer kleine winkels/boetiekjes, beter gebruik maken van ecommerce (het nieuwe winkelen), inzetten op toekomstige senioren die mobieler zijn en meer te besteden hebben, inrichting toespitsen op wensen specifieke doelgroepen (bijvoorbeeld senioren), auto- en fietsbereikbaarheid blijven verbeteren. • Bedreigingen: bevolkingsafname, vergrijzing en ontgroening, ontwikkelingen in concurrerende winkelsteden, minder winkelbestedingen vanwege e-commerce, groeiende mobiliteit en bovenregionale oriëntatie waardoor grotere winkelgebieden eerder in trek komen, veroudering uitstraling, gevels en inrichting. • Totale omzet niet-dagelijks indicatief: 230,3 miljoen euro per jaar. • Omzet per m² niet-dagelijks: € 4.400,- (Arnhem/Nijmegen: € 3.800/€ 3.700). Het toekomstperspectief Trends/ontwikkelingen: • De consument wordt steeds kritischer en de vraag naar beleving neemt toe. De consument dient zich op zijn gemak te voelen in een winkelgebied. • Schaalvergroting van winkelgebieden en winkels vindt plaats. Consumenten bezoeken liever een groter winkelgebied, omdat daar meer keuzemogelijkheden zijn. Door winkels te clusteren is bovendien een combinatiebezoek beter mogelijk. • Aankopen via internet nemen in belang toe. • Een verwachte bevolkingsafname in de Achterhoek. • Door vergrijzing treedt een verandering op in de doelgroepen. Van belang is om in ogenschouw te nemen is dat de toekomstige ouderen ander gedrag vertonen dan de huidige senioren. • Consumenten worden steeds mobieler. Hierdoor bezoekt men niet per definitie het meest nabije winkelcentrum, maar gaat men voor een dagje winkelen naar de aantrekkelijke aankoopplaatsen, zelfs in het buitenland. De beleveniswaarde speelt hierbij een voorname rol. • Toevoegen van winkelmeters bereikt zijn grenzen. De voortdurende toevoeging van winkelmeters heeft op nationaal niveau geleid tot een afname in de gemiddelde vloerproductiviteit. In toekomstige situaties is het vooral van belang huidige winkelgebieden te verbeteren en attractiever te maken. Compacte aantrekkelijke winkelgebieden waar meer te beleven is, dan alleen winkelen, zullen succesvoller zijn dan steeds grotere ‘standaard’ winkelgebieden. Daarom is het van belang om in te zetten op betere winkelmeters in plaats van meer winkelmeters (Nederlandse Raad van Winkelcentra, 2010).



In twee scenario’s staat beschreven in welke richting de binnenstad zich kan ontwikkelen. Binnen deze scenario’s zijn aanbevelingen opgenomen om specifieke acties uit te voeren. Scenario 1: comfort en ouderen Uit de analyse blijkt dat in de huidige situatie de 65+er uit Doetinchem nog wel het centrum bezoekt, maar dat vanuit de regio dit bezoek opvallend laag is. Hier is dus nog de nodige winst te behalen. Bovendien is de toekomstige senior mobiel en heeft relatief veel te besteden. Om deze vergrijzende doelgroep beter te bereiken, is het noodzakelijk meer comfort te bieden. Concreet betekent dit: • Behoud een compact centrum waar loopafstanden beperkt zijn. • Zorg voor een goede informatievoorziening, met name ook wat betreft de bereikbaarheid richting de binnenstad (parkeerverwijssysteem). • Zorg voor kwalitatief goede parkeervoorzieningen op korte loopafstanden waar ouderen zich prettig bij voelen. • Blijf zorgen voor een ontmoetingsplek, het centrum wordt gewaardeerd om zijn gezelligheid. Het is van groot belang om via daghoreca en evenementen deze centrale ontmoetingsfunctie verder te versterken. • Zorg dat de openbare inrichting geschikt is voor de oudere bezoekers. Denk bijvoorbeeld aan bankjes op maat. De voorzieningen dienen aangepast te worden op de doelgroep. • Houd bij de uitbreidingen te allen tijde rekening met een goed evenwicht in de winkelstructuur. Een routing met trekkers op de koppen zorgt voor een balans in de loopstromen. Scenario 2: emotie en afwisseling Winkelen is onderdeel geworden van de vrijetijdsbeleving. Enerzijds doet de consument doelgerichte aankopen, anderzijds wil de consument een dagje uit beleven. Hier treedt een paradox op. Enerzijds wil de consument aankopen doen bij de bekende landelijke ketens en vergelijkend shoppen. Anderzijds wil de consument ook lekker snuffelen en buiten de winkels om van alles beleven. Dit scenario speelt dan ook in op de consumentenemotie en afwisseling: • Zet in op meer aspecten dan het winkelmotief. De sfeer/gezelligheid scoort goed, nu is het vooral zaak dit zo te houden en nog meer in te zetten op de beleving voor de consument. • Door Doetinchem meer als gezellige stad te profileren kan de consument lager vastgehouden worden. • Zorg voor een afwisselender aanbod. Dit kan zijn door naast winkelfuncties ook overige functies als cultuur, horeca en overig vermaak een betere rol te geven. • Uit de analyse van het Nieuwe Winkelen (via internet) blijkt dat consumenten in winkels kopen vanwege de ervaring en emotie. Van belang is om emotie aan te blijven bieden. Tevens zal meer gebruik gemaakt moeten worden van de aanvullende kracht van internet door ondernemers. • De specifieke activiteiten zoals genoemd in dit scenario zijn in belangrijke mate weggelegd voor het centrummanagement.



Scenario’s en verder Bovenstaande scenario’s geven een beeld voor het toekomstperspectief van Doetinchem. Van belang voor de stad is de regiopositie te behouden, maar wel te blijven onderscheiden van overige winkelgebieden. Dit is mogelijk door bewust in te zetten op specifieke doelgroepen. Naast de genoemde punten in bovengenoemde scenario’s is het essentieel dat randvoorwaarden om prettig te winkelen, zoals veiligheid, parkeren en bereikbaarheid optimaal ingevuld worden. Verdere toelichting Uit het koopstromenonderzoek is naar voren gekomen dat het centrum van Doetinchem een sfeervolle en compacte winkelstad is met een complete aanbodsstructuur. De binnenstad heeft een belangrijke functie voor de inwoners van Doetinchem, maar tevens is het de winkelstad voor vele inwoners in de regio. Het huidige economisch functioneren is bovengemiddeld. De uitkomsten worden integraal onderdeel van de nog op te stellen centrumvisie.


Mededeling van het college aan de gemeenteraad ( )

Recommend Documents