Mededeling van het college aan de gemeenteraad

Mededeling van het college aan de gemeenteraad

Onderwerp: Portefeuillehouder: Datum:

Nieuwe koers locatieonderzoek Skaeve Huse Jan Bart Wilschut 27 september 2013

Aanleiding voor de mededeling In de raad van 18 juli hebt u het college uw zienswijzen gegeven op het voorstel voor de locatie Turfweg als voorkeurslocatie voor de huisvesting van daklozen/overlastgevers in het project Skaeve Huse. In de kadernota van 25 april jl. (raadsbesluit) is destijds uitgegaan van een geschatte behoefte van 8-10 units, te realiseren op 1 locatie. U heeft uw zorg geuit over het realiseren van dit (grote) aantal units op 1 locatie. Bovendien heeft u vraagtekens gezet bij de gehanteerde criteria. Wij hebben uw zienswijzen ter harte genomen en op basis hiervan een nieuwe koers bepaald voor de aanpak. In deze mededeling informeren wij u over die nieuwe koers en wij horen graag uw reactie hierop. U heeft ook nog een aantal aanvullende vragen gesteld over de noodzaak van Skaeve Huse, over de toekomstige bewoners en over de mogelijkheid van een tijdelijke locatie. In bijlage 1 geven wij antwoord op deze vragen. Nieuwe koers De nieuwe koers bestaat er uit dat wij: - het aantal units per locatie hebben aangepast. Het college zoekt nu naar 2 locaties voor 5 units. Hiermee blijft het totale aantal van 10 units hetzelfde, wat van belang is omdat de behoefte aan 10 units onveranderd groot is. - Sterker nog dan voorheen, het belang van beheersbaarheid van de locatie voor Skaeve Huse, in de uiteindelijke beoordeling, voorop heeft gezet. De criteria, in volgorde van importantie, zijn als volgt: 1. Bouwkundige criteria: 4-5 units per locatie minimaal 500 m2 per locatie Permanente locatie Afstand ongeveer 75 meter tot woningen of effectieve afscherming Afstand tot eerste leversbehoefte ongeveer 1 kilometer of als alternatief een bushalte in de buurt 2. Zorg- en beheercriteria: Begeleiding Uitgebreide veiligheidsanalyse en beheersplan (gebaseerd op motie Domus) Deze raadscriteria geven de minimale vereisten voor een locatie aan. Op basis hiervan wordt gekeken of een Skaeve Huse project in principe mogelijk is. Als de antwoorden hierop positief zijn volgt aansluitend nog een toets op basis van een aantal wegingsfactoren voor de bestemming van de locatie en voor de omgeving (ruimtelijke bestemming en planologische aspecten, voorzieningen in de omgeving, beschikbaarheid van de Inlichtingen bij: W. Beijer Telefoonnummer: (0314) 399 551 Bijlagen: Overzicht wonen

september 2013

in de marge locaties in Doetinchem stad, uitgebreide versie Pagina 1 van 8


locatie, beoordeling door burgers op 21 mei, beheersbaarheid, kosten en toegankelijkheid). De wegingsfactoren zijn met name bedoeld om na te gaan welke eventuele consequenties of risico’s zijn verbonden aan een locatie. De uiteindelijke beoordeling door het college gebeurt op basis van de volgende drie criteria: - Beheersbaarheid voor de omgeving - Kwaliteit van de locatie voor de toekomstige bewoners - Realisatiekosten van de locaties. Hernieuwde selectie De wijziging van koers heeft geleid tot een hernieuwde selectie uit de eerder genoemde 9 locaties (zie bijlage 2). Op basis hiervan constateren wij dat er 5 locaties zijn die kunnen passen binnen de nieuwe koers en dus in aanmerking komen voor een aanvullende, uitgebreidere beoordeling, namelijk: o Wielstraat naast nr. 2, o Wijnbergen ‘t Oosten o Turfweg, o Stokhorstweg en o Hoek Bedrijvenweg/Havenstraat. In de onderliggende stukken vindt u de detailinformatie per locatie. Daarbij zal u opvallen dat er locaties tussen zitten die niet direct positief scoren. Desondanks wenst het college deze 5 locaties toch nader te onderzoeken, liever één te veel onderzocht, dan één te weinig. Zorgvuldig proces Voor de aanvullende beoordeling doen wij zowel intern onderzoek (naar procedures, milieu, etc.) als extern onderzoek (naar beheersbaarheid). Wij gaan vroegtijdig in gesprek met alle betrokkenen, waaronder u als raad, de direct betrokkenen/omwonenden van de 5 locaties en de betrokken zorginstellingen. Wij vinden het van groot belang dat de communicatie naar en met de direct betrokkenen/omwonenden zorgvuldig gebeurt. Dit betekent onder meer dat zij worden geïnformeerd voordat de pers wordt geïnformeerd. Om te beginnen worden de direct betrokkenen/omwonenden van de 5 locaties geïnformeerd, direct na de behandeling van deze mededeling in het presidium. Ook worden de direct betrokkenen/omwonenden betrokken bij de beoordeling van de beheersbaarheid van de locatie. Keuze Op basis van de uitkomsten van de aanvullende beoordeling nemen wij een voorgenomen besluit met een keuze voor 2 locaties van elk 5 units. Wij zullen u hierover informeren en in de raad van november kunt u hier uw eventuele zienswijze op geven. Aansluitend neemt het college een besluit.

Inlichtingen bij: W. Beijer Telefoonnummer: (0314) 399 551 Bijlagen: Overzicht wonen

september 2013



Bijlage 1 - Antwoorden op vragen Hierna de antwoorden op een aantal aanvullende vragen die u heeft gesteld: 1. Waarom is er, naast alle bestaande voorzieningen, toch een aanvullende vorm van opvang nodig? 2.Wie zijn de toekomstige klanten? 3. Kan er een tijdelijke voorziening komen? Ad 1: Skaeve Huse als onderdeel van een serie voorzieningen voor moeilijke plaatsbare personen De gemeente Doetinchem heeft als doelstelling ‘Iedereen doet mee’. Dit betekent een samenleving waarin we voor elkaar zorgen en elkaar helpen. Dit betekent ook dat we ons dus realiseren dat er kwestsbare mensen zijn, die niet goed voor zichzelf kunnen zorgen en hierbij geholpen moeten worden. In het programma ‘Ruimte voor elkaar 2010-2014’ heeft u zich in hoofdstuk 3 ‘Zorgen voor meedoen’ onder andere uitgesproken om: “Verder te gaan met de bestrijding van dakloosheid en te zorgen voor goede opvangvoorzieningen. Daklozen zo veel mogelijk te verplichten om iets terug te doen en zich nuttig te maken. En op te treden bij het veroorzaken van overlast.” In 2007 is het Regionaal OGGz-beleidsplan en het Regionaal Kompas bestrijding dakloosheid vastgesteld door alle regionale gemeenten. Dit plan biedt een gezamenlijk en onderling afgestemd lokaal en regionaal beleid voor de OGGz. Bij de OGGz gaat het om beleid en de voorzieningen, die gericht zijn op de groep kwetsbare burgers in onze samenleving. Bij het OGGz-beleidsplan zijn een aantal actieplannen genoemd, waarvan een groot deel inmiddels is uitgevoerd. Voor de maatschappelijke opvangvoorzieningen zijn dat: o Domus in Wehl van het Leger des Heils (augustus 2011 start, 24 plaatsen) o Beschermde woonvoorziening Terborgseweg 63 van Iriszorg (besluit tot medewerking november 2011 door b&w, 33 plaatsen) Bij het besluit van november 2011 is eveneens besloten om de realisering van onconventioneel wonen versneld op te pakken voor een aantal daklozen/overlastgevers waarvoor nog steeds geen oplossing beschikbaar was. Als gevolg hiervan is er nog steeds overlast in het centrum en in woonwijken. Voor de invulling hiervan is het concept Skaeve Huse gekozen. Skaeve Huse zijn (zeer) sobere, kleine (30-40m2) woonunits, bedoeld voor 1 persoonshuishoudens. De keuze van een rustige, prikkelarme locatie is van belang. Met klem willen wij hier benadrukken dat deze wooneenheden zeker geen luxe onderkomens zijn, maar eenvoudige woonvormen, passend bij de betreffende doelgroep. In den lande is op veel plaatsen al (positieve) ervaring met het concept Skaeve Huse, zoals in Kampen, Maastricht, Tilburg, Amsterdam, Arnhem en Nijmegen. Uit de ervaringen blijkt het positieve effect. Het wonen in dit type woning, op een rustige plek en met goede begeleiding, verbetert de situatie van de bewoners aanzienlijk. Er is dan ook nauwelijks overlast in de omgeving. Dit laatste is relevant, gezien de zorg over een mogelijk verplaatsen van problemen. In overleg met Sité Woondiensten, Wonion en de gemeente Oude IJsselstreek heeft in 2012 een eerste uitwerking plaatsgevonden. In overleg met de nieuwe wethouder Wilschut is het proces vervolgens verder vormgegeven. Zo vond in februari 2013 een eerste discussie met de Inlichtingen bij: W. Beijer Telefoonnummer: (0314) 399 551 Bijlagen: Overzicht wonen

september 2013



raad en de stad plaats. Hier kwam ondermeer aan de orde over welke overlastgevers we het hebben, waar deze zich nu bevinden en welke mogelijke oplossingen er zijn. Vervolgens is in de raad van 25 april jl. een kaderstellende notitie vastgesteld. Als kader werd gegeven te zoeken naar een locatie voor 8-10 units om in de bestaande behoefte te voorzien. Deze units zijn bestemd voor individuele daklozen en individuele overlastgevers in wijken, in (of rond) de kern Doetinchem. ad 2: De toekomstige klanten, wie zijn dat? Ondanks de beschikbare voorzieningen zijn er nog steeds mensen, die niet in de bestaande voorzieningen passen (beschermd wonen, crisisopvang, nachtopvang, enz. ). Deze mensen veroorzaken wel veel overlast in de stad of in wijken. Skaeve Huse is een speciale woonvorm naar Deens voorbeeld voor een groep mensen met een problematisch sociaal - en/of verslavingsverleden. Kenmerkend voor deze groep bewoners is dat zij moeilijk met anderen kunnen samenwonen. Niet in een zorginstelling, niet in een beschermde woonvoorziening en niet in een normale woonomgeving. Daarvoor is hun gedrag op sociaal en maatschappelijk vlak te onaangepast. Niet uit onwil, maar uit onmacht. Er zijn lijsten met hopeloze uitzettingsgevallen bij corporaties en zorgwekkende zorgmijders die zwerven en die bekend zijn bij het zorgnetwerk van de gemeente. Er is inmiddels een lijst van zo’n 15 personen waar instanties in de gemeente Doetinchem en de Oude IJsselstreek geen raad mee weten. Deze lijst is de basis geweest om te stellen dat een voorziening van 8-10 units nodig is. Overigens is het te gemakkelijk te spreken van twee verschillende doelgroepen: zwervers en overlastgevers in wijken. Er zijn zwervers die onderdak zoeken bij zwakke ‘vrienden’ die in een wijk wonen. Hieruit volgt dan vaak ruzie en overlast. Ook zijn er karakters die weinig sociaal zijn, nog wel een woning hebben, maar zoveel overlast veroorzaken dat ze niet te handhaven zijn. Voor al deze individuen geldt dat maatwerk vereist is. Iriszorg wordt de hoofdaannemer van het project Skaeve Huse. Zij zorgt voor de toewijzing van klanten die door het zorgnetwerk en corporaties worden aangedragen. Hierbij wordt het volgende criterium leidend: Er is geen andere oplossing voor deze persoon beschikbaar. Alle andere vormen van hulpverlening zijn mislukt. Skaeve Huse wordt -zoals gezegd- geen ‘luxe woonplek’ als beloning voor overlastgevers. Samen met instanties die de persoon kennen (wijkagent, sociale dienst, GGZ, Villa Eigen Bedreivigheid, etc.) zal worden beoordeeld of deze persoon overweg kan met de andere bewoners van Skaeve Huse. Dit is een onderdeel van de beheersbaarheid van de woonlocatie. De ervaring elders is dat bewoners zich snel realiseren dat zij hier meer eigen ruimte hebben dan op straat of in een wijk. Onderling ervaart men dan wel overlast van elkaar, maar dat wordt getolereerd uit angst de eigen plek te verliezen. Belangrijk is dat de omgeving geen last heeft van deze locatie en de bewoners, en dat de bewoners met rust gelaten worden. Door het bieden van een permanente vorm van anders wonen, wordt aan de bewoners zo de kans gegeven om (weer) deels de regie over hun eigen leven te vinden.


september 2013



IrisZorg maakt algemene huurafspraken met Sité als eigenaar van de units. Zij stelt ook leefregels op en iedere bewoner krijgt een begeleidingsplan op maat. Toezicht wordt geboden door politie (wijkagent) en een terreinbeheerder houdt zicht op de omgeving. Afspraken over dagbesteding variëren per persoon in overleg met IrisZorg en Villa Eigen Bedreivigheid. Skaeve Huse is geen oplossing voor alle sociale problemen. Niet in aanmerking komen: - minderjarige kinderen - personen met psychotisch of continu agressief gedrag - personen met een indicatie voor gedwongen opname in een GGZ-instelling - verstandelijk gehandicapten met indicatie voor verblijf in een VG-instelling - personen met ernstige somatische problemen: Indicatie voor opname in ziekenhuis of verpleeghuis - personen die veroordeeld zijn tot langdurige detentie - personen die niet bereid zijn om contact te onderhouden met de woonbegeleider of terreinbeheerder ad 3. Tijdelijke voorziening Inmiddels is ook gebleken dat het snel vinden van een tijdelijke oplossing niet aan de orde is. Ook al heeft een locatie de juiste bestemming, dan nog kan het proces van de benodigde bouwvergunning, lang duren. Er valt dan nauwelijks tijdwinst te realiseren.


september 2013



Bijlage 2 - Overzicht afweging 9 locaties 1. Penintentiaire Inrichting de Kruisberg De locatie voldoet aan de criteria van de raad en de (hernieuwde) criteria van B&W. De landelijke politiek wil Penitentiaire Inrichting de Kruisberg sluiten. Duidelijkheid hierover is recent gekomen: sluiting 1 januari 2014. Als gevolg hiervan wil de Rijksgebouwendienst (RGD) het hele complex afstoten. Benutting van een (klein) deel voor Skaeve Huse maakt herontwikkeling echter lastig en is daarom niet acceptabel voor de RGD. Alternatief zou kunnen zijn de aankoop van het hele terrein met alle opstallen. Weliswaar is er nog geen prijsbepaling, maar gezien de omvang van het terrein lijkt dit niet realistisch. Conclusie: De locatie valt af omdat gedeeltelijk gebruik van de PI of aankoop niet mogelijk c.q. realistisch zijn. 2. Esbro woning Deze locatie voldoet deels aan de criteria van de raad. Echter, slechts 3- 4 units zouden op de huidige woninglocatie passen. Bij plaatsing van meer units komen deze dichter bij één woning. Vanuit het oogpunt van de toekomstige bewoners van de Skaeve Huse is het wel een goede locatie, want als gevolg van de nieuwe rondweg ligt het in een rustig hoekje van de stad met veel groen op de locatie (prikkelarm). De eenheden kunnen verspreid tussen de bomen geplaatst worden. En de afstand tot noodzakelijke voorzieningen is goed. Ten aanzien van de wegingsfactoren geldt dat er een bouwvergunningsprocedure voor de plaatsing op de woonlocatie gevolgd moet worden. Voor plaatsing in het bosgebied moet een uitgebreide procedure gevolgd worden. Beheersbaarheid is volgens de quick scan het slechtst van de drie eerder door Bureau Beke onderzochte locaties. De locatie is beschikbaar en kent geen boekwaarde, wel een opbrengstpotentie. Geraamde kosten zonder boekwaarde €120.000 voor de woonlocatie; €170.000 voor 10 units. In het oordeel van burgers (tijdens bijeenkomst 21 mei jl.) is dit de locatie met de meeste positieve scores. Conclusie: De locatie voldoet aan de criteria voor 3- 4 units met een risico in de beheersbaarheid. Voor de overige 6-7 units voldoet de locatie niet aan het afstandscriterium. 3. Hoek Bedrijvenweg-Havenstraat De locatie voldoet aan de criteria van de raad. , Vanuit het perspectief van de bewoners van de Skaeve Huse scoort deze locatie goed, hoewel de afstand tot voorzieningen te voet, fors is.De afstand tot andere woningen is gunstig, ook voor 8-10 units. . De locatie is goed beheersbaar. Ten aanzien van de wegingsfactoren is er een probleem met de procedures . Het is namelijk weliswaar mogelijk om -ondanks het huidige beleid- bewoning toe te staan op een industrieterrein, maar er ligt een zware geluidscontour vanuit milieu over de helft van de voorgestelde locatie. Ook voor de rest van het terrein geldt een geluidsbelasting die onvoldoende met maatregelen te compenseren is. Financieel: De inrichtingskosten voor deze locatie zijn het hoogst van allemaal, in verband met de kosten voor sanering van de sterk vervuilde bodem en de hoge boekwaarde van de grond. Conclusie: De locatie heeft een negatief advies vanuit milieuprocedures (geluid en vervuiling) en de zeer hoge (inrichtings)kosten. Inlichtingen bij: W. Beijer Telefoonnummer: (0314) 399 551 Bijlagen: Overzicht wonen

september 2013



4. Wielstraat naast nr 2 De locatie voldoet vooralsnog niet aan de criteria van de raad. De locatie ligt weliswaar mooi beschut aan de rand van de kern Doetinchem, echter bij nader onderzoek bleek de breedte van het perceel niet voldoende te zijn om eenvoudig aan het afstandscriterium te voldoen. De afstand tussen de twee woningen is slechts 100 meter, waardoor een rij van 8-10 units niet past en de plaatsing helemaal achter op het perceel zou moeten. De hoogspanningslijn vormt nog een extra barrière. Voor een mogelijke inpassing van 4-5 units is verder onderzoek nodig. Conclusie: De locatie heeft potentie, maar er is verder onderzoek noodzakelijk om de geschiktheid te kunnen beoordelen. 5. Wijnbergen ‘t Oosten De locatie voldoet aan de criteria van de raad. Vanuit de nieuwe bewoners van de Skaeve Huse gezien is het een mooie locatie, een rustige plek achter een woonwijk. Ten aanzien van de wegingsfactoren geldt dat de locatie op een plek ligt met een woonbestemming voor een nieuwe wijk. Er ligt nog een bouwclaim op de grond, waarover onderhandelingen lopen om deze er af te halen. Als het terrein beschikbaar komt maakt de gewenste afstand tot bebouwing het lastig om de resterende grond een andere (betaalde) functie te geven. Daarmee is over de financiële consequenties nu onvoldoende informatie. Conclusie: De locatie is geschikt, maar pas op termijn beschikbaar en de financiële consequenties zijn nog niet in te schatten. 6. Christoffelstraat (voormalig AZC-terrein) De locatie voldoet aan de criteria van de raad, hoewel ver van voorzieningen. Ten aanzien van de wegingsfactoren is dit een zeer lastige locatie. Het gebied is met provinciale middelen omgezet in een natuurlocatie. Nu al weer bewoning toestaan is nagenoeg niet te verantwoorden naar de provincie toe. Nog los van toezeggingen aan omwonenden om deze locatie niet meer te ontwikkelen, en de noodzakelijke bodemsaneringskosten. Conclusie: Vanuit planologisch perspectief wordt geadviseerd deze locatie niet te ontwikkelen, het risico op falen in de procedures is zeer groot. 7. Turfweg De locatie voldoet aan de criteria van de raad. Door de nieuwe ontsluiting van de Turfweg aan de Normandiëstraat voor de oostelijke randweg, komen de noodzakelijke voorzieningen op een acceptabele afstand te liggen. De locatie biedt voldoende ruimte en ook de minimale afstand tot nabije woningen is voldoende. Een aanvullende afscherming door een wal om het terrein is mogelijk.. Het is een rustige locatie met voldoende mogelijkheden voor 10 units. Ten aanzien van de wegingsfactoren is contact geweest met de afdeling RO van de provincie Gelderland. Indien voldaan wordt aan de zogenaamde duurzaamheidsladder, dan is de locatie procedureel te realiseren. In de quick scan Beheersbaarheid wordt deze locatie als best beheersbaar aangegeven van de drie eerder door Bureau Beke onderzochte locaties. Financieel: de locatie heeft vrijwel geen boekwaarde. Conclusie: De locatie voldoet in alle opzichten aan de criteria en is daarmee een mogelijke locatie voor Skaeve Huse.


september 2013



8. Zelhemse Broek (Boeninkssteeg) De locatie ligt op de grens van de gemeente Doetinchem en Bronckhorst. In de directe omgeving zijn geen voorzieningen, maar ook een bushalte is ver weg. De locatie voldoet daarom niet aan de criteria die de raad gesteld heeft. De locatie is om deze redenen niet verder onderzocht. Conclusie: De locatie voldoet niet aan de criteria van de raad en valt daardoor af. 9.Stokhorstweg (t.o. De Ank) De locatie voldoet aan de criteria van de raad. De locatie Stokhorstweg ligt dicht bij het centrum, maar toch enigszins afgelegen met veel groen. Vanuit de bewoners van de Skaeve Huse een prima plek. Qua oppervlakte is er voldoende ruimte voor 4 units op de huidige parkeerstroken met een verdieping naar achteren. Wel is vanwege het groene karakter en de aanwezige flora en fauna, een zorgvuldige inpassing nodig. Voor meer dan 4 units is de ruimte van het Wedeo-gebouw noodzakelijk en moet er voor hen een andere locatie gevonden worden. Procedureel maakt deze locatie alleen kans als de units tussen de bomen ingepast kunnen worden, waarbij de natuurkwaliteit in stand blijft. De locatie is op het aspect beheersbaarheid niet onderzocht. Maar vanuit de vele sportactiviteiten in de omgeving is het een belangrijke fietsroute voor sport en schoolkinderen. Om te beoordelen of deze locatie geschikt is, is verder planologisch onderzoek en een quick scan beheersbaarheid nodig. Conclusie: De locatie heeft potentie voor de vestiging van zowel een 4-tal, als voor meer units. Echter voor een definitief oordeel is verder onderzoek naar beheersbaarheid en verplaatsing Wedeo noodzakelijk. Bijlage 3 – Document: ‘Overzicht locaties Wonen in de marge in doetinchem stad, uitgebreide versie september 2013’.

1. soort zaak 2. proces 3. klant van zaak

Nieuwe zaak beleid BSN: Geb. datum: Voorletter(s): Achternaam: Adres: Postcode: Woonplaats:


september 2013


Mededeling van het college aan de gemeenteraad

Recommend Documents