voor de medewerkers van de alliantie voortgezet onderwijs nijmegen en het land van maas en waal

voor de medewerkers van de alliantie voortgezet onderwijs nijmegen en het land van maas en waal

Informatiebulletin 14e jaargang • nummer 2 • december 2015

Gala sluit jubileum af Opperste concentratie bij Nick Steur als hij op het toneel van De Vereeniging op elkaar gestapelde ruwe stenen op een pilaar wil laten balanceren. Nick is de eerste van een reeks oud-leerlingen van de SSgN die nu tot de smaakmakers in de Nederlandse kunsten behoren en daar tijdens de galavoorstelling van de school iets van laten zien en horen. Cabaret, design, performance, mode, film, fotografie en muziek passeren de revue. Het gala sloot de festiviteiten rond het 150-jarig jubileum af. Kijk voor een terugblik en foto’s op www.ssgn.nl. n Foto: Willem Melssen

Verbinding en teamgevoel De afgelopen weken heb ik bijna alle scholen bezocht. In de vorm van het bezoek, in de rondleidingen door de school, gesprekken met docenten en leerlingen, komt steevast iets van het ‘eigene’ van de school terug. Elke school, of soms elke locatie, heeft zijn eigen sfeer en identiteit. Dat is mooi, want dat betekent ook dat er voor leerlingen in onze regio, binnen een breed palet van scholen met goede kwaliteit, veel te kiezen valt. Hoe verschillend de scholen en daarmee mijn kennismakingsgesprekken ook zijn, een paar thema’s komen steevast aan de orde: hoe kiezen (en behouden) we een duidelijk herkenbaar en aantrekkelijk profiel en hoe differentiëren we beter? Die zoektocht naar het antwoord op de vraag hoe je als school (het) verschil kunt maken, is spannend en inspirerend. Ik zie het bijvoorbeeld terug in de opzet van juniorcolleges, huiskamerklassen in het vmbo, in het Technasium, in het nieuwe IBC of de brede vrije ruimte om je ‘eigen’ vakken te kiezen bij het Stedelijk Gymnasium. Natuurlijk speelt daarnaast de inzet van ict op elke school een steeds belangrijkere rol om differentiatie in de lespraktijk ‘handen en voeten’ te geven. Ik merk echter vooral dat de ervaringen en

beelden die mij bijblijven uit de gesprekken altijd draaien om de bevlogenheid van de docenten. Het streven, de creativiteit, om binnen het ‘eigen profiel’ wérkelijk aan te sluiten bij wat de leerling kan. Afgelopen maand heeft de Inspectie de SSgN en de vmbo-afdeling van het Citadel College bezocht. Die inspectiebezoeken zijn sterk van karakter veranderd. Natuurlijk wordt nog getoetst of ons onderwijs aan de gestelde kwaliteitseisen voldoet, maar de Inspectie is ook open over haar indruk van de sfeer op school en ze adviseert over mogelijke verbeteringen. Op beide scholen werden na de lesbezoeken het herkenbare eigen profiel en -vooral- de sterk voelbare verbinding tussen docent en leerling als sterke punten door de inspectie onderstreept. Het teamgevoel om net even die stap verder te zetten. Een prachtig compliment voor beide scholen, dat in het label ‘basisarrangement’ nog niet altijd voldoende tot uitdrukking komt. Dit Alliantiebulletin bevat weer verschillende doorkijkjes naar profilering, differentiatie, bevlogenheid en verbinding. Veel leesplezier gewenst. n Han Elbers, Bestuurder Alliantie VO

Jurybezoek Drie Alliantiescholen hebben de afgelopen periode bezoek gehad van de jury Excellente school: de SSgN (excellente school in 2013 en 2014), het Stedelijk Gymnasium (excellente school in 2012, 2013 en 2014) en het Pax Christi College. De SSgN heeft het predicaat nu voor alle drie de afdelingen aangevraagd. De twee juryleden constateerden dat het beleid in de school consistent is en breed gedragen wordt. Zowel van docenten als leerlingen en management kregen zij hetzelfde verhaal te horen. Ze spraken van ‘een enthousiast team en leuke leerlingen’. Ook rector Ronald van Bruggen van het Stedelijk Gymnasium spreekt van ‘een aangenaam bezoek’. De juryleden kregen een presentatie van de projecten breinleren en didactiek en ict en zeiden onder de indruk te zijn van wat zij gezien en gehoord hadden. Op het Pax toonde de jury zich verrast door enerzijds het huiskamerconcept met groepsleerkracht voor de afdeling vmbobasis en anderzijds internationalisering met zes landen met juist deze groep leerlingen. In januari wordt de uitslag bekendgemaakt en worden de predicaten voor de komende drie jaar uitgereikt. n

De drijfveren van Dirck van Bennekom

‘Belang van leerling staat voorop’ Dirck van Bennekom is sinds dit school­ jaar geen bestuursvoorzitter meer van de Alliantie Voortgezet Onderwijs. In oktober nam hij afscheid, op 1 januari gaat hij écht met pensioen. ‘Een goede leerervaring’, zegt hij met een tikje zelfspot over het hem aangeboden afscheidsprogramma op 7 oktober in De Vereeniging. Niet gewend om zelf totaal geen regie te hebben, was hij nu het ‘object’ van die middag. Die regie had hij de afgelopen dertien jaar vanaf de oprichting van de Alliantie Voortgezet Onderwijs wel. Samen met de rectoren bouwde hij in die periode aan een mooie samenwerking tussen zeven scholen en een geschakeerd onderwijsaanbod in Nijmegen. Met het belang van de leerling voorop. Die middag waren er lovende woorden (Ronald van Bruggen: ‘We hebben al die jaren goud in handen gehad.’ Kees Blom: ‘Vertrouwen is de basis van elk goed bestuur. Het is Dircks verdienste dat dat vertrouwen tussen de rectoren is ontstaan.’). Maar hij laat zich slecht in het zonnetje zetten (‘Bij een afscheid worden vaak alleen de mooie dingen over je gezegd’) en ook in dit afscheidsinterview leidt hij de aandacht weg van zichzelf en stuurt hij in zijn antwoorden meteen naar waar het voor hem altijd om draait: ‘De beste kwaliteit onderwijs voor de leerlingen en hoe we die nog beter kunnen maken.’

Binden en verbinden Hij kan met voldoening terugkijken op wat er is bereikt. ‘Hier staan zeven scholen met elk een eigen profiel, scholen die de kwaliteit op orde hebben, die de voordelen benutten van onder één bestuur vallen, maar ook de eigen ruimte pakken. Regioscholen die verbonden zijn met de regio, stadsscholen met een wat scherpere profilering, maar allemaal professionele scholen met docenten die zelf blijven leren en het beste uit zichzelf en de leerlingen halen. Scholen die binden, zich verbinden met de omgeving en uitdagen.’ Dat is misschien wel de grootste voldoening die hij voelt als hij naar de Alliantiescholen kijkt: dat iedereen, van conciërge tot rector, zijn best doet omdat hij zin heeft in zijn werk en er de zin van inziet. 2

elkaar succes. Ze houden elkaar ook bij de les door steeds na te denken over wat goed is voor de leerling en passend voor ons personeel. Ze vinden het prettig om uit te wisselen, van elkaar te leren, elkaar scherp te houden en als collega mee te denken. Elkaar kennen en zorg te hebben voor elkaar. Daar gaat het eigenlijk weer om binden en verbinden. Ons bestuursconcept werkt ook goed, ook omdat wij altijd denken in scenario’s en van elke oplossing voor een probleem de voor- en nadelen naast elkaar zetten. Er is nooit één zaligmakende oplossing, maar altijd wel een oplossing die op dat moment het beste past. Een deel van ons succes mogen we ook op het conto schrijven van de collega’s van het bestuursbureau. Dienstbaarheid en deskundigheid staan bij hen voorop.’

Zorg en samenwerking ‘Je kunt veel willen en ook als school veel ambities hebben, maar het succes staat of valt met de sfeer op de scholen die de schoolleiding, docenten en ondersteunend personeel met elkaar en de leerlingen en ouders creëren. Het geheim van de Alliantie VO is: binden en verbinden. Collega’s op de scholen weten wat hen bindt en de school verbindt zich met de directe omgeving en samenleving. Onze scholen doen enorm hun best om hun leerlingen op een zo hoog mogelijk niveau af te leveren en hebben tegelijkertijd oog voor het vormende aspect. Het gaat niet alleen om de mooie cijferlijst, maar ook om groei en vorming.’

Goede balans Als bestuurder heeft hij altijd gezocht naar een goede balans en gewerkt met denken in scenario´s: ‘Er is bij ons een goede balans tussen gemeenschappelijkheid en eigenheid, de verantwoordelijkheid van het bestuur en de “macht” van de rectoren, tussen samenwerken en je eigen keuzes maken, een voortrekkersfunctie hebben en leren van elkaar, ruimte geven en elkaar helpen. Juist doordat scholen de profileringen op elkaar afstemmen voorkom je concurrentie op dezelfde thema´s. Er is collegialiteit. De rectoren willen natuurlijk het beste voor hun scholen, maar ondersteunen ook elkaar en gunnen

Speciale aandacht had Dirck van Bennekom ook voor de leerling in een achterstandssituatie. Binnen de regio is een gezamenlijke zorgstructuur opgezet, waarin het Flex College een onmisbare rol speelt. In dat verband vindt hij het jammer dat het niet mogelijk was om de Technische School Jonkerbosch overeind te houden. ‘Niet alle plannen die we bij de start van de fusie hadden, hebben we waargemaakt, maar we zijn er dichtbij gekomen. Waar ik verder blij mee ben is dat we in onze regio een goede samenwerking hebben opgebouwd tussen alle schoolbesturen. De gezamenlijke recent ontwikkelde visie op het vmbo is daar een mooi voorbeeld van. Ook de samenwerking met de gemeentebesturen mag worden genoemd. Een concreet resultaat daarvan zijn de nieuwe, eigentijdse schoolgebouwen in Beneden Leeuwen, Druten, Wijchen en Nijmegen. Verder kijk ik met het nodige plezier terug op de samenwerking met zowel de raad van toezicht als de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad. Voor beide geldt: constructief, kritisch, zakelijk, maar altijd kijkend naar het belang van de leerling.’ Het is ‘gezond’ dat er nu iemand anders aan het roer zit. Iemand die eigen accenten legt. De organisatie kan daar alleen maar beter van worden. Of zoals hij tijdens zijn afscheid zei: ‘Het onderwijs is een onuitputtelijke bron van kansen en mogelijkheden.’ n informatiebulle tin

‘Eikeltjesbier’ inspireert leerling Dominicus College Chico Arts uit 5havo van het Dominicus College heeft op 25 november in de live-uitzending van Nederland Leest het muziekstuk laten horen waarvoor hij zich heeft laten inspireren door een van de verhalen uit de door schrijver A.L. Snijders samengestelde bundel van deze actie. Met dit muziekstuk won hij de prijs in de categorie muziek. Leerlingen lezen het boek tijdens de lessen Nederlands en mogen één of meerdere verhalen vervolgens op een creatieve manier verwerken. Chico koos het verhaal

Eikeltjesbier van Faberyayo: ‘Ik vind het een erg grappig verhaal en het spreekt tot mijn verbeelding. Aangezien ik meer doe met muziek dan met beeld, besloot ik die verbeelding te stoppen in een muziekstuk. De verbeelding die ik had was een spacy sfeer, doordat, naar mijn idee, de hoofdpersoon gaat blowen en hij daarom een kaboutertje fantaseert. Ik heb dus een spacy liedje gemaakt, dit heb ik willen bereiken door synthesizers en robotstemmen te gebruiken. Deze twee dingen klinken vrij modern en daarom ook al gelijk vrij spacy.’ ‘Chico werkte vele uren aan de muzikale verwerking van dit verhaal’ aldus zijn docente Céline Habes. ‘Na verschillende varianten, toevoegingen en aanpassingen is dit een mooi eindresultaat. Een prachtige prestatie!’ n Chico’s optreden is terug te zien op www.nederlandleest.nl k school k 41:00.

Vriendendag van het Stedelijk Gym Het Stedelijk Gymnasium vierde deze maand de jaarlijkse dag van de vrienden. De goed vertegenwoordigde jaargang 2005 moest het helaas zonder oudmedeleerling Kysia Hekster doen. Zij zou de Nos Iungit-rede houden, maar zegde wegens familieomstandigheden af. De Droomprijs ging naar Juliette Vaessen. Deze prijs helpt leerlingen met een concreet plan een echt grote droom te verwezenlijken. Juliette wil de derde vrouwelijke straaljagerpiloot van Nederland worden. Zij kreeg de prijs uit handen van de winnares van vorig jaar, Tuomi Hoefnagel, die de eerste Nederlandse vrouwelijke astronaut wil worden. n

Pax richt onderwijs opnieuw in Het Pax Christi College is in verandering. De school bezint zich al langer op een onderwijskundige visie voor de ‘unknown future’. Het onderwijsconcept dat nu wordt gepresenteerd is een laatste logische stap in een groeiproces. Het is tevens de kapstok voor een herinrichting van de gebouwen. ‘Nabijheid’ en ‘verbindingen leggen’ zijn belangrijke elementen van het paspoort voor de toekomst dat het Pax wil zijn. Deel uitmaken van netwerken in de regio die zorgen voor (stage)bedrijven voor leerlingen die hier na hun opleiding blijven. Verbindingen met vervolgonderwijs en met grote (internationale) bedrijven voor de leerlingen die voor studie de regio uit moeten maar terug willen komen. Samen alles doen om de werkgelegenheid in het Land van Maas en Waal te behouden. ‘Ontwikkel, onderzoek, onderneem’ is het motto van het Pax Christi. Het zijn deze elementen waarop de school het onderwijs december 2015

baseert voor een toekomst waarvan niemand precies weet hoe die er uitziet. Uitgewerkt voor het vmbo (zie daarover ook het Alliantiebulletin van afgelopen juni) en voor havo/vwo, waarvoor het ondernemen met onder andere het Econasium de jongste loot aan de stam is. De onderwijskundige visie leidde samen met de demografische ontwikkelingen (vergrijzing en krimp) tot het inzicht het onderwijs te herinrichten en daarmee de gebouwen zo efficiënt mogelijk in te zetten. De horizontale inrichting van het onderwijs maakt plaats voor een verticale richting: binnen hetzelfde gebouw is het mogelijk meer aandacht te hebben voor doorstroming. Bovendien hebben vmbo en h/v ieder hun eigen cultuur, waaraan zo meer tegemoet kan worden gekomen. Het vmbo leerjaar 1 t/m 4 gaat zich concentreren in het hoofdgebouw aan de Mr. Van Coothstraat, waar ook leerlingen uit leerjaar 1 en 2 al praktijkvakken gaan volgen. In wat nu het juniorcollege Druten is worden havo en vwo gehuisvest. Dat gaat Lyceum Druten heten. Het leerplein

wordt verkleind ten gunste van zes extra lokalen. Het gebouw zal eerst vrij vol zijn, maar door de krimp na een paar jaar precies op maat. Het hoofdgebouw houdt ruimte over en daarvoor wordt gedacht aan verhuur aan bijvoorbeeld kinderopvang of mbo. De ligging is gunstig en er kunnen gemakkelijk verdiepingen of gangen worden afgesloten. De grootste winst wordt wellicht behaald in Beneden-Leeuwen door slimme nieuwbouw naast het schoolgebouw. Het juniorcollege blijft daar bestaan en wordt verbonden met het nieuw te bouwen Integraal Kindcentrum (IKC). Daardoor kunnen IKC en Pax samen gebruik maken van de aula, een aantal bestaande lokalen en twee nieuwe praktijklokalen. Daarvan kan ook het regionale activiteitencentrum gebruikmaken. De invoering van de herinrichting is gepland voor augustus 2017. Binnen de school hebben werkgroepen de plannen mee uitgedacht en ontwikkeld, waarmee het draagvlak is vergroot. Ook ouders reageren positief. Voor de zomer wordt het definitieve besluit genomen. n 3

Geschiedenisleraar Martijn Vermeulen wint verkiezing

‘Lesgeven is fantastisch’

Even had hij twijfels. Genomineerd worden voor de titel ‘Beste geschiedenis­ leraar van 2015’ is zeker een compliment van de leerlingen. Maar welke rol zou­ den de kinderen verder spelen in het tra­ ject? Martijn Vermeulen wilde ook in de mediahype die zou volgen zorgvuldig zijn verhaal kunnen vertellen. Hij beschouwt zijn titel als een mooie aanmoedigings­ prijs: ‘De beste bestaat niet.’ Zijn leerlingen van het Pax Christi College in Beneden-Leeuwen waren zo enthousiast dat hij toch niet meer terug had gekund. De verkiezing is een initiatief van het Rijksmuseum en omroep NTR. Met een bus vol leerlingen en collega’s trok hij op 31 oktober naar Amsterdam, waar hij een opdracht kreeg en waar het team van zijn school ook nog de geschiedenisquiz won. ‘Alles klopte die dag. Het was een geweldige sfeer. Mijn opdracht was een opdracht bedenken voor kinderen tijdens een bezoek aan het Rijksmuseum. Na mijn presentatie zei de jury: Je hebt de opdracht veel breder opgepakt door deze in te bedden in een

complete lessenserie! De jury heeft echt een indruk gekregen van hoe ik werk in de praktijk.’ En die praktijk betekent op een bevlogen en meeslepende manier het vak uitdragen, de schoolmuren doorbreken, de lesmethode durven loslaten en samenwerking durven aangaan met organisaties in de wijde regio. Niet alleen als het gaat om het onderwijs. Zo heeft Martijn tien jaar geleden Stadswandeling Nijmegen opgericht, waarbij hij samen met andere jonge historici op basis van onderzoek en interviews over gebeurtenissen historische rondleidingen uitzet. De kinderen betrekt hij bij de samenleving en het actuele debat door ze mee te laten doen in de Toekomstvisie 2030 voor het Land van Maas en Waal en met het Juniorsymposium dat hij als bestuurslid van het Stedelijk 4 & 5 mei Comité jaarlijks samen met Alex van Megen organiseert. Een uniek concept waaraan veertien organisaties bijdragen en waarin inmiddels vier scholen van de Alliantie participeren. De burgemeester van Nijmegen opent ieder jaar het symposium. ‘Je bent zo goed als je laatste les’, zegt Martijn, ‘Ik wil mezelf ontwikkelen en scherpen en ik wil dat kinderen dat ook doen, dat ze kritisch zijn en meedenken. Al zitten er dertig kinderen in de klas, ik betrek ze er allemaal bij. De juryleden vonden het niveau van de les die ze bezochten

Dies Maaswaal College Op 12 november vierde het Maaswaal College de Dies. Berthold Gunster, van oorsprong theaterregisseur, hield een energieke en prikkelende lezing over ‘Omdenken’. Over zijn gedachtengoed schreef hij acht bestsellers. n Foto Marcel Holleboom december 2015

Zie ook http://omdenken.nl.

verrassend hoog en merkten verbaasd op dat ze in 2vwo al bovenbouwstof zagen. Dat verbaast mij dan weer, want je hoort de kinderen vanaf klas 1 te bedienen. Als zij uit de heterogene groepen van de basisschool komen, hebben zij hun plafond nog niet geraakt en met het materiaal dat ik zelf ontwikkel daag ik ze op hun eigen niveau uit.’ Lesgeven is fantastisch, vindt Martijn. ‘De passie daarvoor is bij mij heel sterk.’ Toch is hij tijdelijk, op verzoek van de schoolleiding, een jaar lang afdelingsleider vmbo op het juniorcollege in BenedenLeeuwen. ‘Ik word graag uitgedaagd en het Pax Christi College is een school in ontwikkeling. Ik zou niet ergens kunnen werken waar de boel om me heen stilstaat.’ Naast de prijzen die eraan zijn verbonden brengt de titel Geschiedenisleraar van 2015 veel meer met zich mee. ‘Die eerste week kwamen er wel zestig mails binnen, met verzoeken voor workshops, conferenties, gastcolumns, interviews. Je bent ambassadeur van het vak geworden. Ik richt me vooral op de verzoeken waarin de professionalisering van de geschiedenisdocent centraal staat. Dit podium biedt wel een fantastische kans om het vak uit te dragen.’ n

Joris van Elferen Gouden Docent 2015 De Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging heeft Joris van Elferen van het Mondial College uitgeroepen tot Gouden Docent 2015, een prijs die eens in de drie jaar wordt toegekend aan een scheikundedocent uit het voortgezet onderwijs. De jury complimenteerde Joris met de wijze waarop hij sinds 2008 het vak scheikunde in het leergebied Science heeft geïntegreerd in een door hemzelf ontwikkelde digitale methode met veel aandacht voor differentiatie. Joris heeft www.science-web.nl opgezet, een website die met miljoenen hits per jaar inmiddels grote landelijke bekendheid geniet als bron voor digitaal leermateriaal. Over deze website vertelde hij eerder uitgebreid in het Alliantiebulletin van december 2014, nog te downloaden via www.alliantievo.nl. n 4

Spelenderwijs werken aan zelfvertrouwen Iedere dag na schooltijd ontvangt NEC leerlingen van Nijmeegse scholen die spelenderwijs werken aan hun zelfvertrouwen of welk leerdoel ze ook maar voor zichzelf stellen. In een spannende ‘wauw’-omgeving, waar ze spelers ontmoeten en op plaatsen komen die normaal gesloten blijven. Playing for Success is een uit Engeland overgewaaide methode waar in Nederland nu tegen de twintig professionele voetbalclubs aan meewerken. Het leercentrum in het Goffertstadion, voor jongens en meisjes van negen tot veertien jaar, bestaat vijf jaar. ‘De eerste drie jaar richtte het programma zich vooral op leerlingen “waar iets mee was”’, vertelt docent Martijn van Bergen, die de groepen begeleidt en daarnaast leerkracht is op de NSV2. ‘Leerlingen met concentratieproblemen of sociaalemotionele problemen. Nu denken we dat voor alle leerlingen die meer zelfvertrouwen of een beter zelfbeeld willen krijgen of beter met elkaar willen leren omgaan, winst is te behalen.’ De groepen zijn maximaal vijftien leerlingen groot, po en vo apart. Negen weken lang, één keer in de week, worden ze bij hun

activiteiten begeleid door drie of vier mensen per groep. Naast de docent ook vrijwilligers en stagiaires vanuit jeugdzorg, pedagogiek of pabo. Ze houden een ‘persconferentie’ met een speler van NEC en krijgen een kijkje in de keuken Leerlingen maken een spandoek tijdens de themales over supporters. van het betaald voetbal, maar leren ook op een speelse manier over communidoor de Alliantie VO, scholengroep Rijk van Nijmegen, Montessori College catie en samenwerking. Aan de hand van Nijmegen, de stichting St. Josephscholen een ‘opstelling’ van hun eigenschappen en stichting Conexus. NEC stelt ruimtes stellen ze zelf het leerdoel op waar ze aan beschikbaar: werkplek, stadion, een eigen werken. Het laatste deel van de middag is loge en de perskamer. Leerlingen kunnen voor reflectie. ‘Het is een leuke ervaring zich aanmelden via de school. Playing for voor ze’, zegt Martijn. ‘Ze doen succeservaSuccess houdt regelmatig presentaties ringen op en we horen ook wel van ouders op scholen. n dat ze hun kind zien veranderen, dat het zekerder is geworden.’ Deelname is gratis. De kosten voor het Informatie bij m.vanbergen@playing project worden gezamenlijk gedragen forsuccess.nl (success dus met dubbel s).

Officiële opening IBC Mondial College Voorzitter van de VO-Raad Paul Rosenmöller interviewt leerlingen van de eerste jaargang van het International Business College, de nieuwe opleiding van het Mondial College voor havisten, over hun ervaringen van de eerste drie maanden.

Ouders, lokale ondernemers, vertegenwoordigers van basisscholen en vervolgonderwijs, collega’s en collega’s van andere Alliantiescholen en de ‘founder’ van het IBC-concept Lenie van der Ham waren getuige van de officiële opening. Het IBC werkt volgens de methode 20-80learning: de leerlingen in 4- en 5havo doen in vier dagen de reguliere opleiding en ontwikkelen op de vijfde dag hun ondernemersvaardigheden. De leerlingen zijn enthousiast en gemotiveerd en haalden in de eerste toetsweek gemiddeld zelfs hogere cijfers dan de ‘reguliere’ leerlingen. n

Foto Quirijn van den Berk

Colofon Redactie Luutje Niemantsverdriet contact: [email protected]

Gezonde school Het Citadel College heeft het landelijke vignet Gezonde School behaald, een erkenning voor scholen die structureel werken aan verbetering van de gezondheid van hun leerlingen en medewerkers. Al bij de start in 2007 is met de ouders afgesproken van het Citadel College een gezonde school te maken. In de schoolkantine worden geen broodjes kroket verkocht, maar tosti's en broodjes gezond. n

Bulletin Dit is het laatste Alliantiebulletin in gedrukte vorm. Communicatie met de scholen vindt voortaan plaats via digitale media en persoonlijk gesprek. n

Vormgeving en druk Coers & Roest ontwerpers bno _ drukkers Postbus 6618, 6503 GC Nijmegen Telefoon (024) 3790158 E-mail: [email protected]

www.alliantievo.nl 5

informatiebulle tin

nieuwsbrief december 2015

De Academische Opleidingsschool AOS Alliantie VO & Notre Dame

Partners: ILS HAN en Radboud Docenten Academie

Uitwisselen over onderzoek in de school Deelnemers aan de werkconferentie die HAN en RU voor de derde keer organiseerden voor alle AOS’en waar zij partner in zijn, waaronder de AOS Alliantie VO & Notre Dame, luisteren tijdens de plenaire sessie naar dr Quinta Kools, lector professionalisering van leraren en lerarenopleiders van de Fontys Hogeschool in Tilburg. Doel van de jaarlijkse werkconferentie over studentonderzoek, collectief onderzoek door docenten, leerlingonderzoek en leiding geven aan onderzoek in de school, is meer

uitwisseling van de opbrengsten. Dit jaar is gekozen voor een mix van korte en lange sessies over uiteenlopende thema’s als ‘Werken in en met docentontwikkelteams’, ‘Partnerschap tussen scholen en lerarenopleidingen’, ‘De stappen van onderzoekend leren’ of ‘Het logboek als middel om de reflectie van leerlingen onderzoeksgericht te sturen’. De werkconferentie wordt jaarlijks op de eerste vrijdag in november gehouden. n

‘Teach like a champion’ werkt altijd De bedoeling was dat de cursisten het boek ‘Teach like a champion’ pas na afloop van de cursus zouden krijgen. Maar de trainers zwichtten voor de smachtende docenten die niet konden wachten tot ze de literatuur zelf in handen zouden hebben. Zoveel enthousiasme om te leren was bijzonder om mee te maken. Zelf zijn ze er ook razend enthousiast over, de vier docenten van het Maaswaal College die de technieken van de Amerikaanse onderwijsgoeroe Doug Lemov hebben omarmd en uitdragen, eerst binnen hun eigen school, nu ook onder collega-docenten van andere Alliantiescholen, ervaren en onervaren. Lemov is gaan kijken op excellente scholen, waar een kansarme populatie (gemeten naar het aantal gratis verstrekte schoollunches) hoog scoorde en heeft wat de docenten daar deden gevangen in technieken. Vaak zijn die voor de hand liggend, waar je zelf toch niet snel aan denkt, vertellen Grietje van Haren en Jeanne Benschop. Het zit hem vooral in de precisie waarmee hij de stapjes beschrijft, waardoor het altijd werkt, bij ieder vak. De docenten stelden op basis van het boek zelf een training samen van vier bijeenkomsten, die ze in wisselende duo’s geven. 6

Positief Lemovs benadering is positief, gericht op verwachtingen uitspreken en ambities hebben, bijvoorbeeld een goede sfeer in de klas willen bereiken. Lemov beschrijft heel concreet op welke manieren je dat kunt doen, waarbij de techniek altijd ondergeschikt is aan de inhoud. Een ‘eurekamoment’ voor de cursisten is altijd ‘do now’, een heel simpele techniek waarmee je wel de hele klas binnen drie minuten na binnenkomst in het lokaal aan de gang hebt. Hij beschrijft hoe je kunt zorgen voor strakke lesovergangen met zo weinig mogelijk tijdverlies. Bij gymnastiek gaat dat anders dan bij scheikunde, maar de technieken zijn bij alle vakken toepasbaar. Juist omdat de trainers zelf vanuit verschillende disciplines komen, kunnen ze daarover veel uitwisselen.

Discussie Het gaat er in de training niet om er zoveel mogelijk technieken in te stampen waarmee de cursisten kunnen oefenen, benadrukken Grietje en Jeanne. Juist de discussie die loskomt naar aanleiding van filmpjes en rollenspellen is heel waardevol.

Wel zijn het technieken die onmiddellijk toepasbaar zijn. Cursisten die ze in de klas uitproberen en daarvan op de volgende trainingsdag een video durven laten zien, leveren daarmee stof tot overleg met medecursisten. De trainers geven feedback maar beoordelen niet. Zij kijken alleen naar hoe de technieken zijn ingezet. De vier docenten van het Maaswaal College (naast Grietje en Jeanne ook Kersten Verhoeven en Wilbert Ebskamp) hebben op hun eigen school drie groepen van veertien docenten getraind en vier van hen opgeleid tot trainer. Het idee is dat de methode zich als een olievlek uitbreidt. Zelf ontdekken ze iedere keer weer nieuwe dingen en worden ze alleen maar enthousiaster. Ze blijven deze cursus volgende jaren graag aanbieden via de Alliantie VO. n Zie ook de opleidingsbrochure op www.alliantievo.nl

Contact: Sofie Eisenburger Projectleider Opleidingsschool [email protected] www.professioneleopleidingsschool.nl

informatiebulle tin