Volkshuisvestingsverslag & jaarrekening 2014
Voorwoord Inspelen op verandering was hét thema van 2014. Door de vele wijzigingen in wet- en regelgeving voor de branche en aanpassingen met gevolgen voor andere maatschappelijke organisaties moesten we in 2014 doorlopend inspelen op veranderende omstandigheden. Het “managen van zekerheden” maakte plaats voor het “managen van onzekerheden”. Opgaven anders en efficiënter invullen en hierbij steeds inspelen op de actualiteit lijkt de nieuwe manier van werken. Traditionele zekerheden bleken hierbij soms te wankelen en een nieuwe zekerheid is nog in de maak. Hoe doen we dan zaken en bouwen we aan de toekomst? Om deze vraag adequaat te beantwoorden is het noodzakelijk om in contact te blijven met klanten, samenwerkingspartners en medewerkers. Onzekerheden moeten een plek krijgen en we moeten bestaande afspraken aanpassen; dit vergt moed en creativiteit. Ook bij de landelijke politiek stonden corporaties in 2014 flink in de spotlights. De gesprekken over wat wel en niet kan en mag bij corporaties leidden tot waardevolle discussies. Uit deze discussies kwamen maatregelen die impact hebben op het werkgebied en de werkwijze van corporaties. Corporaties gaan terug naar hun kerntaken; Woonpartners zette in 2014 al stappen in die richting en ongetwijfeld volgt er nog een aantal stappen in 2015. De voorgenomen plannen in 2014 zijn voor een groot deel tot uitvoering gebracht. Ondanks de onzekerheden konden we onze stabiele financiële situatie behouden, waardoor er ook voor de toekomst voldoende ruimte blijft om aan onze volkshuisvestelijke opgaven te voldoen.
Directieteam Woonpartners
1
Inhoud Voorwoord .............................................................................................................................................. 1 1
2
3
4
5
Strategie .......................................................................................................................................... 5 1.1
Ondernemingsplan .................................................................................................................. 5
1.2
Missie....................................................................................................................................... 5
1.3
Visie ......................................................................................................................................... 5
1.4
Onze kernwaarden .................................................................................................................. 6
1.5
Strategische opgaven .............................................................................................................. 7
1.6
Operationele doelstellingen .................................................................................................... 7
1.7
Financiële doelstellingen. ........................................................................................................ 7
Betaalbaar wonen ........................................................................................................................... 8 2.1
Doelgroepen ............................................................................................................................ 8
2.2
Huisvesting bijzondere doelgroepen....................................................................................... 8
2.3
Woonruimtebemiddeling ........................................................................................................ 8
2.4
Verhuringen ............................................................................................................................. 9
2.5
Aantal huurwoningen ............................................................................................................ 10
2.6
Gedifferentieerde woningvoorraad ...................................................................................... 10
2.7
Huurwoningen naar huurprijsklasse ..................................................................................... 10
2.8
Huurderving........................................................................................................................... 10
2.9
Mutaties en mutatiegraad..................................................................................................... 10
2.10
Verkoop en aankoop van bestaande woningen .................................................................... 11
2.11
Jaarlijkse huuraanpassing ...................................................................................................... 11
Woningvoorraad............................................................................................................................ 12 3.1
Nieuwbouw ........................................................................................................................... 12
3.2
Verwerving ............................................................................................................................ 12
3.3
Herhuisvesting ....................................................................................................................... 13
3.4
Strategisch vastgoedbeleid ................................................................................................... 13
Kwaliteit van het bezit ................................................................................................................... 14 4.1
Kwaliteitsbeleid bestaand bezit ............................................................................................ 14
4.2
Onderhoudskosten 2014 ....................................................................................................... 14
Dienstverlening ............................................................................................................................. 16 5.1
KWH-Huurlabel ...................................................................................................................... 16
5.2
Klachten en geschillen ........................................................................................................... 16
5.3
Gezamenlijke Geschillenadviescommissie ............................................................................ 16
5.4
Communicatie ....................................................................................................................... 17
2
6
Maatschappelijk presteren............................................................................................................ 19 6.1
Leefbaarheid in buurten en wijken ....................................................................................... 19
6.2
Wijkplannen en wijkjaarplannen ........................................................................................... 19
6.3
De WP-Servicekaart ............................................................................................................... 20
6.4
Wonen, welzijn en zorg ......................................................................................................... 20
6.5
Huisvesting bijzondere doelgroepen..................................................................................... 21
6.6
Aanpassing woning ................................................................................................................ 21
6.7
Sponsoring ............................................................................................................................. 22
7
Lokale verankering en samenwerking ........................................................................................... 23 7.1
Belanghouders....................................................................................................................... 23
7.2
Prestatieafspraken ................................................................................................................ 23
7.3
Samenwerkingsverbanden .................................................................................................... 24
7.4
Bewonersparticipatie in 2014 ............................................................................................... 24
8
Organisatie .................................................................................................................................... 25 8.1
Organisatiestructuur ............................................................................................................. 25
8.2
Personele bezetting ............................................................................................................... 25
8.3
Ondernemingsraad................................................................................................................ 26
9
Bestuur, toezicht en governance................................................................................................... 27 9.1
Algemeen directeur-bestuurder............................................................................................ 27
9.2
Algemeen directeur-bestuurder a.i. ...................................................................................... 27
9.3
Directieteam (DT) .................................................................................................................. 27
9.4
Werkwijze .............................................................................................................................. 28
9.5
Raad van Toezicht.................................................................................................................. 28
9.6
Jaarstukken 2013 ................................................................................................................... 30
9.7
AedesCode en Governancecode ........................................................................................... 30
9.8
Gedragscode Integriteit en Klokkenluidersregeling .............................................................. 31
9.9
Goedkeuring jaarverslag........................................................................................................ 31
10
Gezonde Financiën .................................................................................................................... 32
10.1
Jaarresultaat .......................................................................................................................... 32
10.2
Toezichthouders .................................................................................................................... 32
10.3
Risicobeheersing.................................................................................................................... 32
10.4
Financiële benchmark ........................................................................................................... 33
10.5
Financiële instrumenten........................................................................................................ 33
10.6
Financieel meerjarenbeeld.................................................................................................... 34
10.7
Stichting Woonpartners en haar verbindingen ..................................................................... 35
10.8
Investeringen ......................................................................................................................... 36 3
10.9 10.10
Financiële kengetallen 2013 .................................................................................................. 36 Onrendabele investeringen ............................................................................................... 36
Bijlagen .................................................................................................................................................. 38 Bijlagen bij hoofdstuk 2 ..................................................................................................................... 38 Bijlagen bij hoofdstuk 3 ..................................................................................................................... 44 Bijlagen bij hoofdstuk 4 ..................................................................................................................... 45 Bijlagen bij hoofdstuk 5 ..................................................................................................................... 46 Bijlagen bij hoofdstuk 6 ..................................................................................................................... 49 Bijlagen bij hoofdstuk 7 ..................................................................................................................... 51 Bijlagen bij hoofdstuk 8 ..................................................................................................................... 52 Bijlagen bij hoofdstuk 9 ..................................................................................................................... 55 Bijlagen bij Hoofdstuk 10................................................................................................................... 59
4
1
Strategie
1.1
Ondernemingsplan
Begin 2014 hebben we ons ondernemingsplan 2012-2016 herzien. De eerder gekozen uitgangspunten waren voor een deel achterhaald door de snelle ontwikkelingen in onze omgeving. De belangrijkste aanpassing is een nog grotere aandacht voor de betaalbaarheid van onze woningvoorraad voor met name mensen met de lagere inkomens. Gezien de toenemende geluiden om terug te gaan naar onze kerntaken en de druk op onze financiële positie, hebben we het ondernemingsplan de titel ‘Anders met minder’ meegegeven.
1.2
Missie
Onze missie luidt: Woonpartners is een maatschappelijke onderneming die zich inzet om de klanten uit onze doelgroepen passende huisvestingsmogelijkheden te bieden in een gewaardeerde leefomgeving in de stad Helmond.
1.3
Visie
Helmond De stad Helmond is ons werkgebied, we voelen ons verbonden met de stad en we leveren graag onze bijdrage aan een aantrekkelijke stad met een goed imago. We kiezen vooral voor de wijken waarin we al bezit hebben. Woonpartners voelt zich mede verantwoordelijk voor voldoende betaalbare, kwalitatief goede woningen in een prettige, veilige woonomgeving. We hebben een sterk netwerk en goede contacten met de gemeente, waardoor we in staat zijn samen met onze partners een breed gedragen integrale (fysiek, sociaal en economisch) wijkaanpak te ontwikkelen.
Gedeelde visie op stad en samenleving De omgeving waarin we werken verandert. We verwachten op langere termijn een krimpende markt in Helmond. Deze ontwikkeling is van groot belang voor de stad en de samenleving. Wij zijn zelfs van mening dat we onze taken in de toekomst alleen goed kunnen blijven uitvoeren als we erin slagen om met maatschappelijke partners te komen tot een gedeelde visie over ‘waar de stad heen moet’. Iedere partij moet volgens ons in dit kader zijn eigen verantwoordelijkheden nemen. Op basis van de gedeelde visie willen we afspraken maken over de kwaliteit van de bestaande wijken (fysiek en sociaal-maatschappelijk).
Betaalbaarheid De corporatie werd altijd gezien als de partij die verantwoordelijk was voor de beschikbaarheid van woningen; de overheid was in beeld als het om betaalbaarheid ging. Gezien de terugtrekkende beweging van de overheid op het gebied van de volkshuisvesting, zoals het afbouwen van de huurtoeslag en het beperken van de toegang tot de sociale huursector voor inkomens boven 34.911 euro, komen de corporaties meer en meer in beeld bij het zorgen voor de betaalbaarheid van de woningen. Blijvende betaalbaarheid, in combinatie met de verhuurdersheffing, is voor ons een grote uitdaging: de overheid staat huurverhogingen boven inflatie toe en biedt daarnaast de mogelijkheid tot extra huurverhogingen voor midden- en hogere inkomens. Op die manier zouden de corporaties het grootste deel van de heffing kunnen verleggen naar de huurders. De afgelopen jaren heeft 5
Woonpartners maximaal gebruik gemaakt van de mogelijkheden die de overheid biedt bij het verhogen van de huur. Recent onderzoek maakt duidelijk dat huurders, door stijgende huur- en energieprijzen en dalende inkomens, een steeds groter deel van het huishoudinkomen uitgeven aan woonlasten. Daarom moeten we telkens afwegen of we maximale huurverhoging voor alle huurders blijven doorvoeren. We voorzien dat onze huurders bij blijvende onverkorte doorvoering in de problemen komen.
Personeel en organisatie Woonpartners heeft de laatste jaren en ook de komende jaren een teruglopend aantal woningen. Daarnaast zien we dat in de nabije toekomst het werkterrein van corporaties wordt beperkt. Dit betekent dat we constant zorgvuldig moeten kijken naar de omvang en inhoud van de werkzaamheden en de omvang en de inrichting van de organisatie. Dat vraagt om expliciete keuzes om richting te bepalen. We bepalen ook nadrukkelijk wat we niet meer doen.
Financiën Woonpartners moet voldoende ruimte houden om in te spelen op de volkshuisvestelijke opgaven in Helmond. Wij verwachten dat de maatregelen van de overheid ertoe leiden dat wij dit moeizaam kunnen realiseren. We vinden het belangrijk dat Woonpartners blijft beschikken over de A-status van het CFV (solvabiliteit) en financiering via het WSW (positieve cash flow).
1.4
Onze kernwaarden
Onze kernwaarden geven richting en invulling aan het ‘gedrag’ van Woonpartners. Onze kernwaarden zijn:
Klantgericht (faciliteren) Woonpartners verplaatst zich in de klant en denkt proactief mee met haar klant. We herkennen en erkennen mensen met dezelfde waarden en identiteit en stemmen onze producten en diensten hierop af.
Maatschappelijk betrokken (duurzaam) Woonpartners is een corporatie die dicht bij haar klanten en midden in de samenleving staat. We realiseren duurzame woningbouw en staan voor duurzaam woningbeheer. Ook gaan we duurzame en gelijkwaardige relaties aan met klanten en belanghouders, nu en in de toekomst.
Bruggenbouwer (ondernemend) Woonpartners zet actief in op samenwerking tussen partijen zonder zelf altijd een leidende rol te spelen. Wij faciliteren de zelfredzame klant en werken in- en extern samen met anderen om de lokale woon- en leefomgeving waar nodig te verbeteren. Woonpartners is een doortastende bruggenbouwer!
Integere partner (transparant) Woonpartners is een integere partner die staat voor een intrinsieke betrouwbaarheid. We zullen ons niet laten beïnvloeden door oneigenlijke zaken. Woonpartners is een solide partner waar men op kan rekenen. Zo geven we onderscheidende kracht aan de kernwaarden van Woonpartners.
6
1.5
Strategische opgaven
Op basis van de ontwikkelingen die we zien en de missie, visie en kernwaarden van Woonpartners hebben we voor de jaren 2014-2015 vier strategische opgaven bepaald: • • • •
1.6
Ons woningaanbod sluit aan bij de huidige en toekomstige mogelijkheden en verwachtingen van onze doelgroepen. De kwaliteit van onze bestaande wijken blijft in stand. We hebben een organisatie die de toekomstige markt aankan. We behouden de financiële ruimte om onze volkshuisvestelijke taak uit te voeren.
Operationele doelstellingen
Enkele van onze operationele doelstellingen in 2014: •
• • •
1.7
Ontwikkelen en herzien van verschillende beleidsterreinen: in het afgelopen jaar is onder andere de wensportefeuille kritisch bekeken. Begin 2015 zal de herziene wensportefeuille worden vastgesteld. Evaluatie en herziening van de participatie: in 2014 zijn de eerste stappen gezet om de participatie door onze klanten te verbreden en te moderniseren. Ontwikkeling van zowel de kennis als de competenties van de medewerkers, zodat de organisatie in staat is ook in de toekomst de volkshuisvestelijke taken uit te voeren. Behouden van het KWH-huurlabel: ook in 2014 heeft Woonpartners het KWH-huurlabel behouden. Dit is voor ons een belangrijke graadmeter voor de klanttevredenheid.
Financiële doelstellingen.
Woonpartners moet voldoende ruimte houden om in te spelen op de volkshuisvestelijke opgaven in Helmond. Door toenemende regelgeving komt de corporatie financieel verder onder druk te staan. We vinden het belangrijk dat Woonpartners blijft voldoen aan de eisen die het CFV en het WSW stellen.
7
2
Betaalbaar wonen
2.1
Doelgroepen
We hebben voor onze vastgoedportefeuille strategische keuzes gemaakt en de gewenste vastgoedportefeuille voor de toekomst bepaald. Ons huurbeleid is primair gericht op het aanbieden van betaalbare woonruimte aan de groep mensen die niet zelf in passende huisvesting kan voorzien. Dit zijn voornamelijk mensen met een inkomen beneden 34.678 euro (de inkomensgrens voor huurwoningen met een huurprijs tot 699,48 euro in 2014). Daarnaast bedienen we bijzondere doelgroepen.
2.2
Huisvesting bijzondere doelgroepen
Met een aantal organisaties en instellingen hebben we taakstellend afspraken over passende woningen voor kandidaten die tot specifieke doelgroepen behoren. Dit zijn bijvoorbeeld mensen die moeten verhuizen vanwege een bijzondere situatie, zoals geplande sloop van hun woning, de behoefte aan een aangepaste woning of een zorgindicatie. De huisvesting van deze doelgroepen is geregeld via de winkelmodule in het woonruimtebemiddelingssysteem Wooniezie. Een vooraf bepaald deel (1 op de 5) van de vrijkomende woningen gaat automatisch naar deze ‘winkel’. Instanties als zorginstellingen kunnen met ‘sleutels’ gebruikmaken van de winkelmodule voor bijzondere doelgroepen. In 2014 verhuurde Woonpartners 37 sociale huurwoningen aan bijzondere doelgroepen.
Aangepaste woningen Woningzoekenden die van Peel 6.1 Zorg en ondersteuning (voorheen Zorgpoort, in het kader van de Wmo) een indicatie hebben om vanwege een lichamelijke beperking te verhuizen naar een gelijkvloerse of rolstoelgeschikte woning, krijgen in Wooniezie voorrang in het aanbodmodel. Zij moeten reageren op woningen met het label ‘nultreden’ of ‘rolstoelgeschikt’. In totaal slaagden in 2014 acht kandidaten met deze indicatie in het vinden van een woning (buiten de winkelmodule). Woningen die ingrijpend zijn aangepast, wijzen we direct toe aan Peel 6.1. Peel 6.1 kan vervolgens een geschikte kandidaat aandragen. Bijlage B2.1 bevat een overzicht met het aantal verhuringen aan bijzondere doelgroepen. Veelal hebben deze woningzoekenden via een ‘sleutel’ binnen de winkelmodule een woning gevonden.
Directe bemiddeling Wanneer de deelnemende corporaties van Wooniezie herstructureringskandidaten via de winkelmodule niet binnen zes maanden kunnen plaatsen, kunnen zij gebruikmaken van ‘Directe bemiddeling’ om met voorrang op alle andere bemiddelingsvormen woningen toe te wijzen. Als het voor de voortgang van de herstructureringsplannen noodzakelijk is, maken we gebruik van deze mogelijkheid. In 2014 heeft Woonpartners vier woningen via de ‘Directe Bemiddeling’ verhuurd aan herstructureringskandidaten.
2.3
Woonruimtebemiddeling
Vrijkomende woningen van Woonpartners en de collega-corporaties woCom en Compaen worden gepubliceerd in Wooniezie. Wooniezie is een online woonruimtebemiddelingssysteem, waarin de woningzoekende zelf kan kiezen via welke module hij reageert op het beschikbare aanbod 8
(combinatiemodel). Er is een optie-, aanbod-, loting- en een direct-te-huurmodule. Afhankelijk van de vooraf bepaalde criteria worden de woningen toegewezen. Voor het optiemodel is de plaats in de wachtrij bepalend; woningzoekenden maken hun voorkeur kenbaar en de corporatie biedt een beschikbare woning aan aan de langst wachtende in het cluster. In 2014 hebben we het aantal complexen dat via het optiemodel werd verhuurd teruggebracht tot één om de doorstroom van de verhuringen te bevorderen. Voor het aanbodmodel geldt dat woningzoekenden actief moeten reageren op het beschikbare woningaanbod. Bij toewijzing geldt ook hier de langste inschrijftijd. De lotingmodule voorziet in een automatische loting onder de mensen die hebben gereageerd, waarbij iedereen evenveel kans heeft. Voor de direct-te-huurmodule geldt dat de woning wordt toegewezen aan diegene die het eerst reageert.
Kengetallen woonruimtebemiddeling In 2014 werd Wooniezie 559.791 keer bezocht door 125.829 unieke bezoekers. Het inschrijven in Wooniezie is nog steeds gratis, waardoor woningzoekenden zich zonder belemmering preventief in kunnen schrijven. Op 31 december 2014 bedroeg het aantal woningzoekenden in Wooniezie: 16.029. In vergelijking tot 2013 is er een stijging te zien. Het aandeel woningzoekenden dat onzelfstandig woont, daalde (naar 42,03 %). Het aantal verhuringen in Helmond steeg met 6,7 %. Het percentage geslaagde woningzoekenden dat binnen één jaar wordt geholpen, nam in 2014 toe tot 23,02 %. Ook het percentage dat langer dan drie jaar wacht op een woning nam toe, tot 40,95 %. Het aantal verhuringen aan eenpersoonshuishoudens steeg wederom. Bijlage B2.2 geeft een overzicht van woningzoekenden en verhuringen in 2014.
2.4
Verhuringen
Het aantal woningen van Woonpartners dat in 2014 via Wooniezie is verhuurd, daalde met 7 % (van 645 in 2013 naar 598 in 2014). Daarnaast verhuurden we via Wooniezie 110 garages/parkeerplaatsen. We beperken ons in deze verslaglegging tot de woningen. Behalve de 598 verhuringen van wooneenheden verhuurden we in totaal 26 woningen tijdelijk. Het gaat hier om tijdelijke verhuringen in: • • • •
het herstructureringsgebied in de Binnenstad; het mogelijk te slopen appartementencomplex aan het Lindberghplein; de te ontduplexen woningen aan de Maaslaan/Molenbeek; Noordende 2/2-a (verhuurd aan statushouders, een groot gezin)
Deze verhuringen lopen niet via Wooniezie, maar tellen in het primaire systeem wel mee als nieuw afgesloten contracten, waardoor er een verschil is tussen de daadwerkelijke verhuringen in Wooniezie en het aantal nieuwe contracten zoals geregistreerd in het primaire systeem van Woonpartners.
Verhuringen 2013 (Aanhangsel E) Bijlage B2.3 bevat de tabel Verhuringen 2013 (Aanhangsel E). Hierin staan 598 verhuringen van 2014 die in Wooniezie hebben plaatsgevonden, onderverdeeld naar het type huishouden, leeftijdsgroep, inkomenscategorie en huurklasse.
9
2.5
Aantal huurwoningen
Woonpartners had per 31 december 2014 in totaal 8.751 verhuureenheden (VHE’s), waarvan 7.453 woongelegenheden. Het totaal aantal woongelegenheden is ten opzichte van 2013 gestegen met 49 woningen. Er werden in 2014 in totaal 32 woningen onttrokken aan de voorraad door sloop, verkoop en samenvoeging. Daarnaast zijn er 19 woningen toegevoegd aan de voorraad in 2014. Bijlage B2.4 bevat een overzicht van de aantallen VHE’s en de wijzigingen in 2014.
2.6
Gedifferentieerde woningvoorraad
We beschikken over een gedifferentieerde woningvoorraad. Ons woningbezit ligt verspreid over zes wijken in Helmond. Ongeveer de helft van ons woningbezit (50,7 %) bestaat uit eengezinswoningen. Het grootste aandeel huurwoningen ligt in de wijk Helmond-Oost (33,2 %). Daarnaast bezit Woonpartners 48 (zorg)woningen in Beek en Donk. Bijlage B2.5 bevat een overzicht van ons bezit, verdeeld over de wijken.
2.7
Huurwoningen naar huurprijsklasse
We baseren onze streefhuren op een voor elke woning gelijk percentage van de WOZ-waarde van die woning (het WOZ-percentage) om te komen tot een marktconform huurprijsbeleid. In 2014 was dat percentage 4,76 %. Ons bezit is voor 96,5 % bereikbaar voor huurtoeslag, met een huurprijs beneden de 699,48 euro. Veruit het grootste deel van dit bezit behoort tot de categorieën ‘goedkoop’ (17,3 %) en ‘betaalbaar 1’ (63,9 %). Bijlage B2.6 bevat een overzicht van de samenstelling van onze voorraad per 31 december 2014.
2.8
Huurderving
We streven ernaar om woningen direct te verhuren nadat het standaard mutatieonderhoud is uitgevoerd. Eventuele leegstand registreren we op de leegstandssoort ‘Frictieleegstand’. Als er bij mutatie meer onderhoud uitgevoerd moet worden, dan is er sprake van ‘Leegstand mutatieonderhoud of renovatie’. 78 % van de leegstand in 2014 had betrekking op bovengenoemde leegstandssoorten.
Leegstand naar aanleiding van sloop De leegstand (zowel in dagen als in euro’s) als gevolg van sloop komt ten laste van de speciale voorziening, leegstand van te koop staande woningen komt ten laste van het verkoopresultaat. In 2014 was de leegstand als gevolg van verkoop 22 %. Huurderving naar aanleiding sloop en herstructurering in het herstructureringsgebied Binnenstad valt onder de WijkOntwikkelingsMaatschappij Helmond Binnenstad bv (WOM) en komt niet ten laste van de exploitatie van de bv Woonpartners. De frictieleegstand van overige sloopprojecten bedroeg 3 %. Bijlage B2.7 bevat een overzicht van de oorzaken van leegstand en de huurderving.
2.9
Mutaties en mutatiegraad
Waar het bij verhuring gaat om een nieuw contract, gaat het bij een mutatie om de beëindiging ervan. De mutatiegraad van woningen daalde in 2014 van 9,34 % in 2013 naar 8,27 %. 10
Het aantal mutaties van woningen is met 81 gedaald. Bijlage B2.8 bevat een overzicht van het totaal aantal beëindigde huurcontracten voor woningen (exclusief bedrijfsruimten, parkeerplaatsen en garages) volgens het automatiseringssysteem Tobias AX.
2.10 Verkoop en aankoop van bestaande woningen Op dit moment hebben we ruim 500 woningen geselecteerd als verkoopwoning. Alle huurders van deze woningen kregen de mogelijkheid om de woning te kopen. Huurders die niet willen kopen, blijven huren. Bij mutatie bieden we deze woningen te koop aan. Voorafgaand aan een verkoop laten we een bodemonderzoek en een bouwtechnische keuring uitvoeren. De koopprijs baseren we op een taxatie die is uitgevoerd door een onafhankelijk taxateur.
Aantal verkochte huurwoningen In 2014 verkochtten we in totaal 25 eenheden. Dit houdt in dat het aantal verkochte woningen ten opzichte van 2013 daalde met 6 woningen. Alle woningen zijn verkocht voor een marktconforme prijs, gebaseerd op de taxatiewaarde of WOZ-waarde. De gemiddelde verkoopprijs van de woningen bedraagt: 133.440 euro. Bijlage B2.9 bevat een overzicht van de verkochte huurwoningen in 2014.
Teruggekochte woning Van 2008 tot en met 2010 boden we bestaande woningen te koop aan met de mogelijkheid om gebruik te maken van het financieringsproduct Slimmer Kopen®. Kopers konden zo kopen met korting tot 25 %. Als kopers van een Slimmer Kopen® woning de woning willen doorverkopen, moeten zij de woning eerst aanbieden aan Woonpartners. De bij de verkoop verleende korting wordt bij terugkoop verrekend in de terugkoopprijs. In 2014 hebben we drie woningen met een Slimmer Kopen® label teruggekocht. Deze woningen hebben we voor een marktconforme prijs doorverkocht. Hierdoor vloeiden de destijds verleende kortingen terug naar Woonpartners.
2.11 Jaarlijkse huuraanpassing Elk jaar verhogen we op 1 juli de huren van woningen, parkeervoorzieningen en commerciële ruimtes. De regering stelt vast met welk percentage de huren maximaal verhoogd mogen worden. Vanaf 1 juli 2014 zijn de percentages voor de maximale huurverhoging hoger dan de inflatie. Dit leidt tot een huurverhoging van 2,5 % (inflatie) en daarbij 0,5 % huurverhoging boven de inflatie. De totale huurverhoging bedroeg daarmee: 3 %.
Huuraanpassing 2014: • • •
De huurverhoging 2014 bedraagt 3 % voor sociale woningen. De huurverhoging voor geliberaliseerde woningen en commerciële ruimtes bedraagt 4 % voor zover geen andere bepalingen in het huurcontract zijn opgenomen. De huurverhoging voor alle overige verhuureenheden (souterrains en parkeergelegenheden) bedraagt 4 % voor zover geen andere bepalingen in het huurcontract zijn opgenomen.
Inkomensafhankelijke huurverhoging (afhankelijk van het huishoudinkomen): •
2,5 % inflatie + 1,5 % huurverhoging boven inflatie + 2,5 % = in totaal 6,5 % voor hogere inkomens (dit zijn huishoudinkomens boven 43.602 euro)
11
3
Woningvoorraad
3.1
Nieuwbouw
Bij het ontwikkelen van nieuwe woningen onderscheiden we drie soorten projecten: • • •
gebiedsgericht (bijvoorbeeld herstructurering van een bestaande wijk) projectgericht zelf projectgericht turn-key
De marktvisie en wijkvisie leiden samen tot keuzes: voor welke doelgroep(en) gaan we bouwen, welk type woning, in welke prijsklasse en nemen we wel of niet koopwoningen mee in het nieuwbouwplan? Op basis van deze uitgangspunten verrichten we op diverse gebieden nader onderzoek, zoals onderzoek naar planologische randvoorwaarden, marktanalyse, financiële haalbaarheid en planning. Projecten nemen we op basis van een startdocument in ontwikkeling. Inhoudelijk moet elk plan voldoen aan het Bouwbesluit en aan het programma van eisen dat Woonpartners per categorie hanteert. Dat betekent: zo veel mogelijk aanpasbaar en toegankelijk bouwen, standaard veilig hang- en sluitwerk volgens de normen van het Politiekeurmerk, rekening houden met aspecten van duurzaamheid, onderhoudsgevoeligheid en energiezuinigheid. Ten slotte gelden de financiële randvoorwaarden die voortkomen uit het financieel beleid en het investeringsbeleid.
Nieuwe woongelegenheden en nieuwbouw in ontwikkeling In 2014 leverden we 19 nieuwe woningen op, verdeeld over de volgende projecten: • •
Weverspoort, Marterstraat (acht semibungalows) Weverspoort, Beelsstraat/Van Hoeckstraat, (elf grondgebonden huurwoningen)
In 2015 zullen we volgens een harde planning 22 sociale huurappartementen opleveren (Binderseind) en 74 woningen in Weverspoort, waaronder 5 grondgebonden huurwoningen in de Wolfstraat (Koningspage), 20 grondgebonden koopwoningen in de Van Liemptstraat (Koningspage), 40 huurappartementen (Weverspark) en 9 huurappartementen aan het Advocaat Botsplein (Heivlinder). In de periode 2016-2017 verwachten we 54 appartementen en 32 studio’s te realiseren in het UWVgebouw. Daarnaast hebben we 19 grondgebonden koopwoningen, 20 huurappartementen en 7 grondgebonden huurwoningen in Weverspoort in voorbereiding. Voor de grondgebonden koopwoningen geldt dat de bouw van start gaat nadat 70 % van de woningen is verkocht. Dit betekent dat we deze woningen mogelijk pas na 2016 opleveren. Alle plannen en ontwikkelingen in Weverspoort zijn te bekijken op www.weverspoort.nl. Bijlage B3.1 geeft weer welke plannen we in uitvoering of in ontwikkeling hebben en wanneer we de projecten verwachten op te leveren. Behalve met deze projecten, zijn we bezig met plannen voor meerdere locaties. De ontwikkeling verkeert echter in een vroeg stadium en daarom hebben we deze nog niet in de planning van op te leveren woningen opgenomen.
3.2
Verwerving
Stichting Woonpartners heeft in 2014 het Poortgebouw aan de Heistraat overgenomen van de Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad b.v.
12
3.3
Herhuisvesting
Bewoners die moeten verhuizen in het kader van bijvoorbeeld herstructurering, maken gebruik van een Sociaal Plan dat de woningcorporaties Compaen, Volksbelang, woCom en Woonpartners, samen met de huurdersbelangenverenigingen opgesteld hebben. In 2014 hadden we te maken met de herhuisvesting in het kader van de volgende projecten: •
•
Weverspoort - In 2010 ontvingen de bewoners van fase 6 (70 woningen in totaal) een sloopbericht. In 2014 verhuisden twee huishoudens vanuit deze fase, met een reguliere overeenkomst, naar een andere passende woning. Drie huishoudens die verbleven in een wisselwoning in fase 6 verhuisden naar een nieuwbouwwoning in Weverspoort. Drie huishoudens die in wisselwoning verbleven in een andere wijk, in afwachting van nieuwbouw in Weverspoort, kozen ervoor om definitief in de wisselwoning te blijven wonen. Met hen sloten we een reguliere overeenkomst. Nog tien huishoudens in fase 6, met een reguliere huurovereenkomst, wachten op passende huisvesting. Nog vier huishoudens in deze fase verblijven in een wisselwoning, in afwachting van nieuwbouw of andere passende huisvesting. Lindberghplein - In januari 2012 ontvingen de bewoners van de 18 appartementen aan het Lindberghplein een sloopbericht, 17 huishoudens verhuisden hetzelfde jaar. In 2013 en 2014 zijn er geen huishoudens verhuisd met een sloopbericht. Er wacht nog één huishouden op passende huisvesting.
Herhuisvesten in het kader van sloop met beperking overlast Nadat huurders hun te slopen woningen verlaten hebben, bepalen we of we de woning tijdelijk verhuren, in bruikleen geven of inzetten als atelierwoning. De laatste optie is pas aan de orde als de woning niet meer bewoonbaar is. Voor bovenstaande projecten zijn alle leeggekomen woningen op een van deze manieren ingevuld tot de woningen definitief worden gesloopt.
3.4
Strategisch vastgoedbeleid
In 2009 stelden we in samenwerking met de STEC groep de wensportefeuille op. Door de veranderende omgevingsfactoren (markt, politiek en organisatie) sluit de wensportefeuille niet meer aan bij de ontwikkelingen die we zien in de branche. Daarom hebben we in 2014 een eerste aanzet gedaan voor een herziening van de wensportefeuille. De eerste aanzet is vooral gericht op het formuleren van de uitgangspunten en de sturingsknoppen. Gelijktijdig onderzochten we de marktontwikkelingen. Dit resulteerde in een marktanalyse. Voor een deel is de marktanalyse gebaseerd op de ontwikkelingen algemeen (bevolking, economie, woningmarkt). Daarnaast voerden we een specifieke marktverkenning uit per sturingsknop. De wensportefeuille geeft alleen richting aan de ontwikkeling van de woningvoorraad van Woonpartners. Overige bedrijfsobjecten en sociale ontwikkelingsrichtingen hebben we buiten de portefeuille gehouden. Hierop ontwikkelen we speciaal beleid. Eind 2014, nadat de marktanalyse gereed was, ging Wijkregie van start met de wijkplannen. Per wijk is er een factsheet opgesteld. De factsheets zeggen iets over de woningvoorraad, de bevolkingsopbouw- c.q. ontwikkeling, leefbaarheid en voorzieningen en markt en aanbod van een wijk. De sheets gebruiken we als input voor het opstellen van de wijkplannen in 2015.
13
4
Kwaliteit van het bezit
4.1
Kwaliteitsbeleid bestaand bezit
In april 2014 zijn we, naar aanleiding van ons nieuwe onderhoudsbeleid, gestart met drie nieuwe aannemers voor de uitvoering van de werkzaamheden in het kader van Dagelijks onderhoud. Deze aannemers hebben we zorgvuldig geselecteerd om vanuit een regierol te komen tot betere service, een hogere klanttevredenheid en een efficiëntere bedrijfsvoering te komen. Ook zijn we gestart met de implementatie van het onderhoudsbeleid. Dit onderhoudsbeleid bevordert een meer directe relatie tussen de kwaliteit van een woning en de huurprijs van een woning. We onderscheiden daarbij onderhoud en kwaliteitsverhogingen.
4.2
Onderhoudskosten 2014
Bij Woonpartners onderscheiden we drie soorten onderhoud: • • •
Reparatieonderhoud - het onderhoud naar aanleiding van reparatieverzoeken. Mutatieonderhoud - het dagelijks onderhoud aan een leeggekomen woning dat nodig is om de verhuurbaarheid van de woning te waarborgen en in sommige gevallen te verbeteren. Planmatig onderhoud - periodiek onderhoud aan woningen volgens een (meerjaren) onderhoudsschema. Onder planmatig onderhoud valt ook het contractueel onderhoud.
Bijlage B4.1 geeft een overzicht van de onderhoudskosten in 2014.
Klachtenonderhoud In de begroting 2014 namen we voor klachtenonderhoud een budget op van 1.224.123 euro. De gerealiseerde uitgaven bedragen: 1.424.908 euro. De realisatiecijfers van het begrotingsjaar 2014 laten een overschrijding zien van het begrotingsbudget. De overschrijding kunnen we onder andere verklaren door een incidentele overschrijding in het eerste kwartaal, toen we nog niet met de nieuwe aannemers werkten.
Mutatieonderhoud Bij mutatieonderhoud onderscheiden we mutatieonderhoud voor rekening van Woonpartners en mutatieonderhoud voor rekening van de vertrokken huurder (ook als gevolg van ontruiming). Bij leeggekomen woningen die in een relatief verouderde staat verkeren, kunnen we besluiten tot extra onderhoud. Het gaat hier om een zogenaamde narenovatie van het binnenonderhoud, vaak bij woningen die bij de grootschalige renovatie van het complex niet mee hebben gedaan. In het budget voor mutatieonderhoud is hier rekening mee gehouden. Tijdens de mutaties verwijderen we ook asbesthoudend materiaal. In de begroting voor 2014 namen we 1.316.876 euro op voor mutatieonderhoud. Hiervan realiseerden we 1.009.938,75 euro daadwerkelijk voor in totaal 616 verhuismutaties. De werkelijke kosten voor mutatieonderhoud lagen in 2014 lager dan de begrote kosten. Doordat we de laatste jaren het binnenonderhoud projectmatig uitvoeren, is de kwaliteit van het interieur gestegen en dit resulteert in lagere mutatiekosten. Er waren weinig narenovaties.
14
Planmatig onderhoud en contractueel onderhoud In 2014 voerden we nagenoeg alle projecten van het planmatig onderhoud en contractueel onderhoud uit volgens de begroting 2014. We voerden ook enkele overloopprojecten van 2013 en enkele begrotingswijzigingen uit. Daarnaast vervielen er enkele projecten. De realisatie bedraagt 4.883.404 euro, circa 93 % van het totale begrotingsbudget. Een deel van de onderschrijding is veroorzaakt door het btw-voordeel op arbeid.
Investeringsbudget Het investeringsbudget in 2014 was 1.004.000 euro. Dit budget was grotendeels bedoeld voor de uitvoering van het energiebesparingsplan. De werkelijke investeringen bedragen 574.201,07 euro. Er is een onderschrijding doordat minder huurders dan verwacht deelnamen aan de diverse projecten en doordat enkele ingrepen niet nodig waren. Bij complex 310, Burgemeester van Houtlaan, voeren we de werkzaamheden in 2015 uit. Een ander deel van het budget was bestemd voor de investering die noodzakelijk is voor de aanleg van scootmobielruimtes. Deze konden we niet allemaal realiseren. Het totaal aantal stallingsplaatsen voor scootmobiels dat we tot nu toe hebben gerealiseerd in heel Helmond is 119. Er volgen er nog ongeveer 50 in 2015.
15
5
Dienstverlening
5.1
KWH-Huurlabel
Woonpartners is sinds 2004 lid van het Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector (KWH) en sinds 2006 labelhouder. Het KWH-Huurlabel is voor ons geen doel, maar een middel om de kwaliteit van onze dienstverlening te monitoren. De meetresultaten helpen ons bij het verbeteren van de dienstverlening waar dat kan of nodig is. Op het moment van het tot stand komen van het jaarverslag zijn de meetresultaten bekend tot en met het derde kwartaal van 2014. De meetresultaten zijn, met uitzondering van het onderdeel Ontevredenheid, hoger dan de norm (7,0). De klantwaardering voor Ontevredenheid was aan het einde van het derde kwartaal beneden de norm van 6,5. Vanaf 2015 gebruiken we signaalmails. We zoeken actief persoonlijk contact met huurders die aangeven niet tevreden te zijn. Hiervan willen we leren en onze werkwijze in de toekomst afstemmen op de ervaringen vanuit dit persoonlijk contact. De resultaten ultimo het derde kwartaal 2014 zijn opgenomen in bijlage B5.1.
5.2
Klachten en geschillen
Onze procedure voor het indienen en behandelen van klachten en geschillen voldoet aan de eisen van het Besluit beheer sociale-huursector (BBSH) en het KWH-Huurlabel. Voor bewoners hebben we alles eenvoudig beschreven in een aparte brochure. Ook via de website kan men informatie opvragen. In de meeste gevallen lukt het ons om samen tot een oplossing te komen als een huurder een klacht heeft. Als huurders niet tevreden zijn over de afhandeling van een klacht, kunnen zij zich wenden tot de Gezamenlijke Geschillenadviescommissie (GGAC).
5.3
Gezamenlijke Geschillenadviescommissie
De Gezamenlijke Geschillenadviescommissie (GGAC) is opgericht door de woningcorporaties Compaen, woCom en Woonpartners, samen met het Platform Helmondse Bewonersorganisaties. De leden zijn onafhankelijk en werken niet bij Woonpartners. Een ambtelijk secretaris ondersteunt de GGAC . Bijlage B5.2 bevat een overzicht van de leden en hun functies binnen de commissie.
Reglement De GGAC werkt volgens een reglement dat voldoet aan de eisen die het Besluit beheer socialehuursector (BBSH) stelt. De GGAC maakt het voor huurders (en bewonerscommissies) mogelijk om geschillen in te dienen over de uitvoering van beleid van de woningcorporaties en draagt bij aan een goede klachtafhandeling en een verbetering van de relatie tussen partijen. Ten slotte levert de GGAC een bijdrage aan de optimalisering van het functioneren van de woningcorporaties door het uitbrengen van onafhankelijke adviezen. Per 1 oktober 2014 geldt een geactualiseerd reglement. De GGAC heeft een aantal bepalingen verduidelijkt en aangescherpt. De belangrijkste wijzigingen zijn: •
Uitbreiding van de begripsomschrijving van de klager: hieronder vallen nu ook woningzoekenden en personen die een dienst of product afnemen, maar (nog) geen huurder zijn.
16
•
De zittingstermijn van de leden van de commissie is gesteld op maximaal 9 jaar: een benoeming voor een periode van 3 jaar met maximaal 2 herbenoemingen.
In 2014 heeft de GGAC vijf keer vergaderd. Alle bijeenkomsten betroffen een hoorzitting naar aanleiding van een geschil, al dan niet vooraf gegaan door een locatiebezoek.
Geschillen in 2014 In 2014 zijn veertien geschillen voor behandeling ingediend. Dit is een aanzienlijke stijging ten opzichte van 2013, toen er acht geschillen voor behandeling zijn ingediend. Concreet was in negen gevallen de klager niet ontvankelijk. Acht keer kwam dat doordat de klachtenprocedure bij de woningcorporatie niet geheel was doorlopen. Deze klagers waren huurders van Woonpartners (zeven keer) en woCom (één keer). In een geval betrof het een klacht van een huurder van een woningcorporatie die niet bij de GGAC is aangesloten. In 2014 hebben de woningcorporaties één keer gebruikgemaakt van de mogelijkheid om te schikken. De GGAC heeft dus uiteindelijk vier geschillen in behandeling genomen. In één geschil heeft de GGAC een tussenadvies uitgebracht en de zaak aangehouden. Partijen proberen in onderling overleg de zaak op te lossen. Als dit niet lukt, zal de GGAC het geschil alsnog verder behandelen. Van de drie afgehandelde geschillen heeft de GGAC er twee deels gegrond en deels niet gegrond bevonden. Eén geschil is door de GGAC niet gegrond geacht. In alle behandelde geschillen was Woonpartners de verwerende partij. Bijlage B5.3 bevat per geschil een korte uiteenzetting van het geschil en de essentie ervan, gevolgd door het advies van de GGAC. De GGAC heeft het afgelopen jaar geen enkele keer naar aanleiding van een geschil een aanvullend advies uitgebracht omtrent het functioneren van de woningcorporaties.
5.4
Communicatie
We houden huurders, woningzoekenden en andere relaties op de hoogte van het beleid van Woonpartners, diensten en producten, beheer en andere relevante volkshuisvestelijke zaken. Dit doen we onder meer met persberichten, advertorials, brochures, onze website, het bewonersmagazine ‘Woonpartner!’ en digitale nieuwsbrieven voor huurders en voor belanghouders. Ook de wijkkranten benutten we voor voorlichting; de buurtbeheerders hebben hierin een eigen column waarin ze alle wijkbewoners informeren over zaken die zij tegenkomen in de dagelijkse praktijk.
Social media In 2014 besteedden we extra aandacht aan de inzet van social media om bewoners en belanghouders actueel en laagdrempelig te informeren over activiteiten van Woonpartners. We zijn nog lerende in deze nieuwe vormen van communicatie. We streven ernaar om door middel van social media ook een dialoog op gang krijgen. Dus we zenden niet alleen informatie maar we luisteren en reageren ook op vragen die via social media binnenkomen.
Wijkgerichte communicatie Het bewonersblad ‘Woonpartner!’ en digitale nieuwsbrief voor huurders stellen we sinds juli 2014 wijkgericht op. Uit onderzoek onder bewoners in Helmond-Oost en -Noord kwam naar voren dat bewoners graag geïnformeerd willen worden over wat er speelt in hun wijk. Om ook de betrokkenheid bij de wijk te vergroten, hebben we besloten om de communicatie meer op de wijken 17
en hun bewoners te richten. We maken verschillende edities voor vijf wijken (Centrum-Binnenstad, Helmond-Noord, Helmond-Oost, Brouwhuis, Rijpelberg), om huurders gericht te informeren en betrekken bij zaken die voor hen interessant of van belang zijn.
18
6
Maatschappelijk presteren
6.1
Leefbaarheid in buurten en wijken
Jaarlijks neemt Woonpartners een budget in de begroting op voor de bekostiging van activiteiten en voorzieningen in de sfeer van leefbaarheid. We faciliteren en nemen deel aan leefbaarheidsinitiatieven op wijk- en projectniveau.
Budget Omdat het ministerie beperkingen oplegt voor investering in leefbaarheid en omdat wij onze middelen afstemmen op de financiële beperkingen, hebben we in 2014 minder besteed aan leefbaarheid dan de jaren ervoor. In 2014 bedroeg de leefbaarheidsinvestering 189.594 euro. Omdat we leefbaarheid wel van belang vinden, hebben we gezocht naar mogelijkheden om hierin te investeren met minder financiële middelen. Dit realiseerden we door andere partijen bij de initiatieven te betrekken en door bewoners een belangrijke rol te geven in de uitvoering van leefbaarheidsprojecten.
Activiteiten Een greep uit de activiteiten die we in 2014 ondernamen: • • • • • •
• • •
6.2
actieve participatie in het wijkgericht werken van de gemeente; bewonersparticipatie; het treffen van maatregelen bij leegstaande woningen om de situatie leefbaar en beheersbaar te houden; het vergroten van de veiligheid in huis en in de directe woonomgeving; de inzet van een aantal buurtbeheerders; deelname aan diverse activiteiten in het kader van sociaal beheer, zoals activiteiten van het Kernteam woonoverlast, portiekgesprekken, overleg met politie en het Helmond Interventie Team; bestrijden van burenoverlast; deelname (ook financieel) aan festiviteiten op complex-, buurt- en wijkniveau, zoals activiteiten ter promotie van buurt en wijk of acties om zwerfvuil op te ruimen; beloning van goed woongedrag via de WP-Servicekaart.
Wijkplannen en wijkjaarplannen
Om de woonkwaliteit van de bestaande wijken te borgen, ontwikkelen we in 2015 met input van onze partners wijkplannen voor alle zes Helmondse wijken. Deze wijkplannen geven een doorkijk van vijf jaar. De wijken waarin Woonpartners actief is, kennen in grote lijnen geen zorgwekkend karakter. We geven mede daarom de voorkeur aan compacte wijkplannen (maximaal een paar A4-tjes) die de kapstok en het toetsingskader vormen voor het doen en laten op korte termijn. Daardoor kunnen we de wijkplannen ook sneller aanpassen als dat nodig is en beter anticiperen op toekomstige ontwikkelingen.
Interne wijkjaarplannen Ieder jaar maken we op basis van deze kapstok wijkjaarplannen op voor het komende begrotingsjaar voor onze interne organisatie. Hierin zijn de projecten opgenomen waarvoor Woonpartners concreet opdrachtgever is voor het komende begrotingsjaar. Het gaat daarbij om projecten op het terrein van
19
nieuwbouw, planmatig onderhoud en leefbaarheid. In de wijkjaarplannen staat welk bedrag we waarvoor willen investeren in een wijk.
Wijkvisies Voor verschillende wijken zijn er ook wijkvisies. Deze wijkvisies geven een beeld van wat er leeft in de wijk, wat er beter zou kunnen en wat bewoners samen kunnen doen om ervoor te zorgen dat het over twintig jaar nog steeds goed wonen en leven is in de wijk. Het is volgens ons aan de wijkraden van de wijken om deze wijkvisies op te stellen. We leveren uiteraard wel graag een bijdrage aan de wijkvisies, door input te leveren. Deze input bestaat in grote lijnen uit de inbreng van onze wijkplannen.
Wijkactieplannen De wijkraden leggen de concrete acties voor de komende paar jaar vast in zogenaamde Wijkactieplannen, waarbij bewoners en professionals afspraken maken over maatregelen en activiteiten voor de korte termijn. Voor de wijken Helmond-Oost, Helmond-Noord, Rijpelberg, Centrum, Binnenstad en Brouwhuis zijn intussen de Wijkactieplannen vastgesteld.
6.3
De WP-Servicekaart
Met de WP-Servicekaart belonen en stimuleren we goed woongedrag. Huurders kunnen voor een kleine bijdrage per maand (€ 4,42) vrijwillig deelnemen. Eind december 2014 namen ongeveer 3.400 huurders deel, ongeveer 50 % van ons huurderbestand. Het product bevat de volgende elementen: • • •
extra huurdersonderhoud (voor rekening van Woonpartners); een kortingspas voor een aantal winkels en eetgelegenheden in Helmond; een voordelige verhuisservice en de mogelijkheid om de boedelbak van Woonpartners te huren; waardecheques voor deelnemers die voldoen aan een aantal voorwaarden (met betrekking tot goed huurderschap) die te gebruiken zijn bij de aangesloten Helmondse ondernemers. Huurders kunnen de waardecheques ook inzetten om een project in de sfeer van leefbaarheid te bekostigen. Woonpartners kan in dat geval het bedrag dat zij aan waardecheques inleveren verdubbelen.
•
Beloning Rond december 2014 vond voor de tiende keer de beloningsronde plaats, met uitkering van waardecheques voor circa 78.250 euro. De leden van de WP-Servicekaart kunnen de cheques tot en met 31 december 2015 verzilveren.
Evaluatie Eind 2014 evalueerden we de WP-Servicekaart om te bekijken of dit product in zijn huidige vorm nog aansluit bij de wensen van onze klanten. Samen met de Huurders Belangen Vereniging bekijken we of en in welke vorm de WP-Servicekaart blijven inzetten.
6.4
Wonen, welzijn en zorg
Onze doelgroep bestaat voor ruim 15 % uit mensen van 75 jaar of ouder. De categorie 55-plus vormt al meer dan 45 % van onze huurders. Daarnaast hebben we te maken met ontwikkelingen als vergrijzing, extramuralisering en verandering van wet- en regelgeving.
20
In 2014 gaven we op verschillende terreinen vorm aan samenwerking met andere partijen om wonen te verbinden met welzijn en zorg. Dit doen we door het ontwikkelen van specifiek beleid en het realiseren van passende huisvesting en bijbehorende (welzijns- en zorg)voorzieningen, diensten en producten. Behalve om een veilige woning en woonomgeving, gaat het daarbij ook om de aanwezigheid van voorzieningen, zoals een scootmobielstalling.
Samenwerking Woonpartners is betrokken bij meerdere samenwerkingsverbanden die een combinatie van wonen, welzijn en zorg tot stand willen brengen. Hierdoor kunnen bewoners langer zelfstandig blijven wonen in de vertrouwde woning en woonomgeving en de vraag naar zorgvoorzieningen uitstellen. We spelen daarnaast een actieve rol in de gemeentelijke beleidsontwikkeling Wonen-Welzijn-Zorg (WWZ).
Woonservicegebieden Binnen ons bezit hebben we de volgende woonservicegebieden waarin alle primaire voorzieningen zo veel mogelijk geclusterd bij elkaar liggen: Centrum/Binnenstad, Helmond-Oost, Helmond-Noord, Rijpelberg/Brouwhuis. Bij het uitwerken van de wijkvisies en wijkontwikkelingsplannen voor onze wijken zoeken we naar mogelijkheden om de gewenste basisvoorzieningen te helpen realiseren, al dan niet geclusterd. Vanuit financiële afwegingen spelen we sinds 2013 geen rol in het ontwikkelen van maatschappelijk vastgoed.
6.5
Huisvesting bijzondere doelgroepen
Zelfstandig wonen met kwaliteit is ons uitgangspunt voor de huisvesting van senioren, mensen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking en personen die specifieke zorg of begeleiding nodig hebben. We hebben een grote variëteit aan passende woningen aan de doelgroep senioren.
Samenwerking Mensen met een verstandelijke beperking en mensen die gebruikmaken van geestelijke gezondheidszorg, maatschappelijke opvang of verslavingszorg bieden we bij voorkeur een woonsituatie waarin zij optimaal zelfstandig kunnen functioneren, beschermd of begeleid. Op dit specifieke terrein werkt Woonpartners nauw samen met een aantal instellingen, zoals Stichting ORO, Stichting SWZ, Stichting Maatschappelijke Opvang (SMO), de GGZ, Stichting Bijzonder Jeugdwerk Brabant (BJB) en Stichting LAT. Ook voeren we in toenemende mate overleg met andere toetreders in deze markt, zoals Zorggroep Helmond en Atlant Groep. Bijlage B6.1 bevat een toelichting met de verschillende vormen van huisvesting voor bijzondere doelgroepen en de bijbehorende zorg- en welzijnspartners.
Afbouwen specifieke vastgoedportefeuille In het kader van risicomanagement hebben we onze panden voor de huisvesting van bijzondere doelgroepen in 2014 gescreend en gelabeld. Voor een aantal panden geldt een verhoogd risico op leegstand en huurderving. Om die reden besloten we om deze specifieke vastgoedportefeuille af te bouwen.
6.6
Aanpassing woning
Het aantal passende woningen voor mensen met lichamelijke beperkingen in de sfeer van aanpasbaar en toegankelijk wonen, moet worden uitgebreid door middel van nieuwbouw. Gelijktijdig 21
moeten we meerdere pijlen richten op de bestaande voorraad. Aan de groeiende vraag naar aangepaste woningen kunnen we alleen tegemoetkomen als we gelijktijdig meerdere oplossingen aanbieden, zoals:
Woningaanpassing via Wmo Woonpartners probeert de termijn van officiële woningaanpassingen in opdracht van Peel 6.1 Zorg en ondersteuning (voorheen Zorgpoort) verder te versnellen.
Wooniezie Als aanpassing van de woning niet mogelijk of niet wenselijk is vanwege de te hoge kosten, is het verhuisprimaat van toepassing. De belanghebbende verhuist dan naar een woning die wel geschikt is of is aan te passen. In dat geval stellen we een vergoeding voor verhuis- en herinrichtingskosten beschikbaar. De gemeente en de drie corporaties van Wooniezie, waaronder Woonpartners, hebben afspraken over woningen voor deze doelgroep. Als een in het verleden ingrijpend aangepaste woning vrijkomt, is deze beschikbaar voor een kandidaat van Peel 6.1.
6.7
Sponsoring
Op basis van ons sponsorbeleid steunen we activiteiten en instellingen in onze wijken en in de stad Helmond. Hierbij vinden we het bevorderen van de sociale samenhang in de stad en wijk belangrijk. Met een totaalbedrag van 10.569,71 euro hebben we onder andere de volgende initiatieven ondersteund in 2014:
Bijdrage aan het Kasteel van Sinterklaas (Stichting Stadspromotie Helmond) In het Kasteel van Sinterklaas kunnen ruim 20.000 kinderen een bezoek brengen aan het tijdelijke woonverblijf van Sinterklaas en zijn pieten in het kasteel van Helmond. Woonpartners sponsort het evenement en daarmee geven we onze huurders korting op de entreeprijs. Ook stellen wij gratis kaarten beschikbaar voor huurders met een serviceabonnement. Ons belangrijkste doel is de betrokkenheid van de bewoners bij de stad vergroten en op die manier een bijdrage leveren aan een positief stadsimago.
Bijdrage aan Ondernemersvereniging Heistraat Ondernemersvereniging Heistraat wil diverse activiteiten in hart van de Binnenstad mogelijk maken. Met onze donatie willen we onder andere de sociale samenhang in deze herstructureringswijk bevorderen. We hebben in deze wijk de afgelopen jaren veel nieuwe woningen gebouwd en gerenoveerd en er ligt nog een opgave om circa 400 nieuwe huur- en koopwoningen te realiseren.
Bijdrage aan diverse wijkkranten in de wijken van Woonpartners We vinden de informatievoorziening in de wijken belangrijk. We willen bewoners zelf ook regelmatig informeren over wat er speelt in hun wijk. Onze buurtbeheerders plaatsen elke maand een relevant artikel in de wijkkranten. En om de wijkkranten hierin te ondersteunen, geven we een kleine financiële bijdrage.
22
7
Lokale verankering en samenwerking
7.1
Belanghouders
We betrekken onze belanghouders bij voorkeur op voorhand bij ons beleid. In 2014 communiceerden we actief en interactief met volgende externe belanghouders: • • • • • •
Huurders Belangen Vereniging (HBV) Woonpartners en Huurdersraad; bewonerscommissies van ca. 18 complexen/buurten; gemeente Helmond; diverse corporaties: woCom (Helmond/Someren), Volksbelang (Helmond) en Bergopwaarts (Deurne); welzijnspartijen, zoals Stichting Maatschappelijke Opvang (SMO), LEVgroep, stichting Bijzonder Jeugdwerk Brabant (BJB), politie; zorgorganisaties zoals Savant, De Zorgboog, GGZ en ORO.
Bijlage B7.1 geeft een overzicht van de positionering van de belanghouders van Woonpartners en de overlegfrequentie. Daarnaast voeren we uiteraard regelmatig tussentijds overleg met talloze belanghouders over tal van onderwerpen. Ook ontvangen belanghouders ongeveer zes keer per jaar een digitale nieuwsbrief waarin we kort het actuele nieuws weergeven en organiseren we belanghoudersbijeenkomsten. Steeds meer belanghouders en leveranciers volgen Woonpartners op Twitter en Facebook, waar we korte berichten plaatsen over actuele ontwikkelingen.
7.2
Prestatieafspraken
Periodiek wordt de gemeentelijke woonvisie geëvalueerd en geactualiseerd voor de volgende vijf tot zeven jaar. Op basis van de vastgestelde visie spreken de gemeente en de Helmondse corporaties in een convenant af welke prestaties zij in die periode leveren. In januari 2013 ondertekenden de partijen de Prestatieafspraken 2012-2015. Deze afspraken zijn gemaakt binnen de context van de maatregelen en beleidsbeslissingen van de Rijksoverheid die de financiële positie van corporaties onder druk zetten. Ze zijn gebaseerd op de Woonvisie 2012-2020 en de ondernemingsplannen van de corporaties en betreffen de volgende BBSH-prestatievelden: • • • • • •
zorg dragen voor huisvesting van de doelgroep van beleid; bewaken van de kwaliteit van de woongelegenheid; betrekken van bewoners bij het beleid en beheer; voeren van een financieel beleid gericht op de continuïteit van de instelling; bijdrage leveren aan de leefbaarheid van buurt en wijken; invulling geven aan wonen en zorg.
Binnen de prestatieafspraken werken we onder andere aan: • • • • • •
het handhaven van de kernvoorraad; het huisvesten van bijzondere doelgroepen; energiebesparing prioriteit voor investeringen in de doorontwikkeling van Binnenstad en Centrumplan; handhaving van de leefbaarheid in wijken; het zo lang mogelijk zelfstandig laten wonen van mensen.
23
Gedurende het gehele jaar monitoren de betrokken partijen de voortgang en vindt bestuurlijk overleg plaats over eventuele bijstelling. Woonpartners participeert uiteraard in dit overleg met de gemeente en collega-corporaties.
7.3
Samenwerkingsverbanden
In 2014 waren de volgende samenwerkingsverbanden of -relaties voor ons de belangrijkste: • • •
•
•
7.4
Lid van brancheorganisatie Aedes, de vereniging van woningcorporaties; DO, het Directeuren Overleg van de corporaties Woonpartners, woCom, Compaen en Bergopwaarts; Wooniezie, het samenwerkingsverband voor het aanbieden van beschikbare woonruimte van de corporaties Woonpartners, woCom en Compaen, waarin ook de gemeente Helmond participeert; Het Lorentzgenootschap, een overlegorgaan met zorg- en welzijn partijen, zoals De Zorgboog, Savant en Stichting Maatschappelijke Opvang Helmond e.o. (SMO), waarin ontwikkelingen in het maatschappelijk veld worden besproken en antwoorden hierop worden geformuleerd; Buurtbeheer, een structurele voorziening van de gemeente Helmond en de corporaties in het kader van leefbaarheid en wijkbeheer. De gemeente en corporaties zijn deze samenwerking met elkaar aangegaan tot en met 2015
Bewonersparticipatie in 2014
Het betrekken van bewoners bij beleid en beheer is voor ons een vanzelfsprekend prestatieveld. We voeren veelvuldig overleg (minimaal tweemaal per jaar op initiatief van Woonpartners) met meer dan 18 bewonerscommissies en de Huurdersraad en we bieden (financiële) ondersteuning bij hun activiteiten. Op dit onderdeel voldoen we in ruime mate aan de regelgeving zoals opgenomen in het Besluit beheer sociale-huursector (BBSH) en de Wet op het Overleg Huurders/Verhuurder. We scheppen de randvoorwaarden, waardoor de HBV Woonpartners en alle overige georganiseerde bewonersorganisaties binnen Woonpartners zelfstandig en competent kunnen functioneren. Daarbij hoort ook het aanbieden van scholingsprogramma’s en onafhankelijke professionele ondersteuning. Onze bewonersparticipatie en belangenbehartiging vinden plaats op de volgende niveaus: • • •
corporatieniveau wijk-/buurt-/complex-/projectniveau individueel niveau
24
8
Organisatie
8.1
Organisatiestructuur
8.2
Personele bezetting
Bij de reorganisatie in 2013 stelden we een formatieopgave voor het deel exclusief Planning en Intake en detachering vanuit Woonpartners van 70 fte’s per 1 oktober 2014. Op 1 januari 2014 hadden we deze opgave nagenoeg gehaald: 70,22 fte’s. Per 31 december van het verslagjaar was de gerealiseerde formatie 68,35 fte’s. Het werkelijke aantal (inclusief het team Planning en Intake en de medewerkers die vanuit Woonpartners zijn gedetacheerd bij Onderaannemer, Wijkontwikkelingsmaatschappij en Wooniezie) was 75,19 fte.
Arbeidsovereenkomsten In 2014 gaven we een vervolg aan de kwaliteitsslag die Woonpartners wil maken. Daarbij hoorden beëindiging van enkele arbeidsovereenkomsten (zowel voor bepaalde als onbepaalde tijd) en het aantrekken van nieuwe gekwalificeerde medewerkers. De vacatures die in 2014 bestonden, hebben we op tijdelijke basis of op interim-basis ingevuld. Op 31 december 2014 hadden we 85 medewerkers in dienst. De medewerkers die we detacheren bij Onderaannemer, WOM en Wooniezie belasten we volledig door (3,29 fte). Op 1 april 2014 besloten we om het team Planning en Intake weer onder te brengen bij Woonpartners, nadat we een nieuwe overeenkomst aangingen gaan met drie onderaannemers (3,55 fte).
Inhuurkrachten en tijdelijke krachten Om de continuïteit van de organisatie te borgen, hebben we ook in 2014 gebruikgemaakt van inhuurkrachten en tijdelijke krachten. Voor een groot deel had dit ook te maken met vertraging bij veel processen door de implementatie van een nieuw transactiesysteem.
25
Organisatiestructuur In april 2014 is onze organisatiestructuur deels gewijzigd. De directeur-bestuurder nam meer afstand van de organisatie en het directieteam (bestaande uit de manager Klant en Vastgoed en manager Markt en Strategie) is uitgebreid met de manager Finance Planning en Control. Het directieteam werd integraal verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering bij Woonpartners. Ook lag vanaf dat moment de aansturing van Wijkregie en Staf integraal bij het directieteam.
Gemiddelde leeftijd De gemiddelde leeftijd van medewerkers daalde licht als gevolg van het vertrek van een aantal oudere medewerkers. Twee van hen hebben besloten vervroegd gebruik te maken van hun recht op Flexpensioen. Overzichten van medewerkers (naar geslacht, dienstverband en leeftijd) en fte’s zijn opgenomen in bijlagen B8.1 en B8.2.
8.3
Ondernemingsraad
De ondernemingsraad (OR) van Woonpartners gaat voor een transparante organisatie waarbij een duidelijke visie, heldere besluitvorming en draagvlak centraal staan. De OR wil dit bereiken door: • • •
open en transparant te zijn ten opzichte van de achterban en deze op een duidelijke manier te informeren; ervoor te zorgen dat medewerkers bekend zijn met de OR en zijn activiteiten en het vertrouwen hebben van medewerkers in een toegankelijke OR; een actieve opstelling die zich kenmerkt door het nemen van initiatieven en slagvaardig handelen in het belang van de medewerkers en het bedrijf.
De OR bestaat uit vijf leden. Bijlage B8.3 bevat een overzicht van hun functies en zittingstermijnen.
Activiteiten van de ondernemingsraad De samenstelling van de OR bleef in 2014 ongewijzigd. In 2014 heeft de OR negen maal overleg gevoerd met de directeur-bestuurder. Het jaarlijkse overleg met de Raad van Toezicht vond begin 2015 plaats. Wel betrok de Raad van Toezicht de OR bij de keuze van de interim bestuurder en bij het opstellen van het profiel van de nieuwe bestuurder. Er was een evaluatiemoment over de organisatieontwikkeling met de directie. Voordat dit overleg plaatsvond, hield de OR een enquête onder haar leden. De OR neemt verder drie keer per jaar deel aan het regionaal OR-platform Zuid Nederland, georganiseerd door FNV-bouw. Naast de organisatieontwikkeling werden o.a. de volgende onderwerpen besproken: werkkostenregeling, de jaarlijkse evaluatie van het beoordelingssysteem, het uitbesteden van Planning & Intake, ondernemingsplan i.c.m. goed werkgeverschap, collectieve verlofdagen, arbeidsvoorwaarden- en een hernieuwd personeelshandboek.
26
9
Bestuur, toezicht en governance
9.1
Algemeen directeur-bestuurder
Stichting Woonpartners heeft een eenhoofdig bestuur. Tot 1 december 2014 was Ger de Wilde de algemeen directeur-bestuurder. Woonpartners besteedde in 2014 haar middelen uitsluitend in het belang van de volkshuisvesting. Er vonden geen transacties plaats waarbij sprake was van tegenstrijdige belangen van de bestuurder.
Personalia • • •
De heer G.C.H.M. de Wilde, geboren op 26 september 1950; werkzaam bij Woonpartners sinds 1 augustus 2001; per 1 april 2003 voor onbepaalde tijd benoemd in de huidige functie van statutair algemeen directeur-bestuurder; op 1 december 2014 uit dienst getreden, gebruik makend van de vroegpensioenregeling.
•
Verenigbare nevenfuncties Ger de Wilde vervulde een nevenfunctie als lid van het bestuur van de stichting StadswandZuid te Helmond. Deze nevenfunctie is gerelateerd aan Woonpartners, omdat Woonpartners participeert in de herontwikkeling van deze locatie aan de Kasteel Traverse/Zuidende.
9.2
Algemeen directeur-bestuurder a.i.
De Raad van Toezicht koos ervoor om na het vertrek van de algemeen directeur-bestuurder een interim bestuurder aan te stellen voor een periode van maximaal 6 maanden, zodat de Raad van Toezicht een zorgvuldige werving- en selectieprocedure kon starten voor het vinden van een geschikte opvolger.
Personalia • •
De heer B.J.A. Wouters, geboren op 17 april 1951; per 1 december 2014 voor een periode van maximaal 6 maanden, 2 dagen per week benoemd in de huidige functie van statutair algemeen directeur-bestuurder ad interim.
Verenigbare nevenfuncties • • •
9.3
zelfstandig adviseur (Evive Consultancy) voorzitter Stichting Stadsherstel Grave visitator (Raeflex)
Directieteam (DT)
Met ingang van 1 april 2014 hebben we het managen van de integrale bedrijfsvoering opgedragen aan het Directieteam (DT) onder toezicht van de algemeen directeur-bestuurder. De directeurbestuurder blijft integraal verantwoordelijk, binnen de door hem bepaalde beleidsuitgangspunten en binnen de door met de Raad van Toezicht overeengekomen begroting en beleidsplannen. Het DT bestaat uit de manager Markt & Strategie, de manager Klant en Vastgoed en de manager Financiën, Planning & Control. Het DT is belast met de directe en indirecte aansturing van alle medewerkers die in dienst zijn van Stichting Woonpartners.
27
De gegevens omtrent beloning van de algemeen directeur-bestuurder en de DT-leden zijn opgenomen in bijlage B9.1.
9.4
Werkwijze
Het besturen van Woonpartners gebeurt intern vooral in de volgende overlegplatforms:
Intern toezicht door de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht vervult zijn interne toezichthoudende taak onafhankelijk. De directeurbestuurder geeft de randvoorwaarden hiervoor vorm. Hij bereidt de vergaderingen van de Raad van Toezicht voor met de voorzitter. Hij zorgt voor toelevering van de stukken en is verantwoordelijk voor uitvoering van de genomen besluiten, een en ander volgens de bepalingen in de statuten en het bestuursreglement.
Het Directieteam (DT) Het Directieteam overlegt eenmaal per twee weken. Alle onderwerpen die van belang zijn voor de organisatie komen in het DT aan de orde.
Strategisch Overleg (SO) Het Strategisch Overleg (SO) vindt eenmaal per zes weken plaats tussen de algemeen directeurbestuurder en het DT, onder leiding van de algemeen directeur-bestuurder. In het SO komt de taakvervulling van het DT aan de orde in het licht van de volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstellingen van Stichting Woonpartners. De belangen van de in aanmerking komende betrokkenen bij de Stichting worden hierbij afgewogen. Het DT legt hierover in (onder andere) het SO verantwoording af aan de algemeen directeur-bestuurder.
Extern overleg De directeur-bestuurder neemt deel aan diverse periodieke overlegvormen met externe belanghouders. De volgende overlegvormen zijn relevant: • • • •
9.5
overleg met de Huurders Belangen Vereniging (HBV) Woonpartners en de Huurdersraad; Bestuurlijk Overleg (BO) met de gemeente Helmond en bestuurders van de Helmondse corporaties; Directeuren Overleg (DO) met de directeuren van de corporaties Woonpartners, woCom, Bergopwaarts, Volksbelang en Compaen; Commissie Wonen gemeente Helmond.
Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht houdt toezicht op het bestuur van Stichting Woonpartners. Dit interne toezicht betreft alle aspecten van de organisatie. De Raad van Toezicht is samengesteld op basis van een profielschets en bestaat uit vijf leden. De profielschets beschrijft wat de functie van de Raad van Toezicht is, hoe het algemene kwaliteitsprofiel eruitziet en welke specifieke deskundigheden en disciplines in de Raad van Toezicht aanwezig moeten zijn. Deze deskundigheden en disciplines zijn: • • • •
volkshuisvesting en ruimtelijke ordening; projectontwikkeling, bouw en commercieel vastgoed; financieel/economisch; juridisch;
28
• • •
marketing en communicatie; welzijn, zorg en sociale veiligheid; vertegenwoordiging van de huurders.
Mutaties binnen de Raad van Toezicht In 2014 vond er een mutatie binnen de Raad van Toezicht plaats. Op 18 juni 2014 trad de heer Krekels af. De heer Van der Cammen startte – na zijn benoeming op 16 april – op 18 juni 2014 in zijn functie als voorzitter van de Raad van Toezicht. De honorering en vergoeding vinden plaats op basis van de richtlijn van de VTW (de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties). Dit is vastgelegd in het reglement. Er is ook een differentiatie in beloning per functie. Een overzicht met de namen, rooster van aftreden, gegevens omtrent beloning en overige relevante gegevens van de leden van de Raad van Toezicht is opgenomen in bijlage B9.1.
Reglement In het reglement van de Raad van Toezicht is het volgende vastgelegd: de samenstelling, de totstandkoming van benoemingen, de inhoud van taken en taakverdeling, de zaken die niet verenigbaar zijn met het lidmaatschap, de wijze van vergaderen en besluitvorming, de honorering en vergoedingen, de informatievoorziening, de relatie tot de accountant, de bewonersorganisatie en ondernemingsraad, de informele contacten en de externe verantwoording.
Werkwijze De Raad van Toezicht functioneert op basis van de AedesCode en volgt de Governancecode Woningcorporaties. Het werk van de Raad van Toezicht bestaat uit reguliere vergaderingen. Over het algemeen dient de Raad van Toezicht zijn goedkeuring te geven aan de (voorgenomen) bestuursbesluiten. Ook kan de Raad van Toezicht instemmen met de overige zaken die ter verantwoording of ter kennisneming zijn besproken. In bijlage B9.3 staan de belangrijkste onderwerpen die de Raad van Toezicht in 2014 kreeg voorgelegd. De Auditcommissie en Vastgoedcommissie bereiden de besluitvorming van de Raad van Toezicht voor. Bijlage B9.4 geeft inzicht in de samenstelling van deze commissies en de onderwerpen die in 2014 aan de orde waren. In 2014 heeft de Raad van Toezicht een zelfevaluatie uitgevoerd onder begeleiding van een externe adviseur. Hiervan is een rapport opgesteld. Ook namen de leden van de Raad van Toezicht in 2014 deel aan het VTW-congres en workshops. De Raad van Toezicht is via een collectief lidmaatschap lid van de Vereniging van Toezichthouders voor Woningcorporaties (VTW).
Toetsingskader Raad van Toezicht en bestuur Om een oordeel te kunnen vellen over de zaken die in de vergaderingen aan de orde komen, beschikken de Raad van Toezicht en de algemeen directeur-bestuurder over toetsingsinstrumenten en -informatie. De belangrijkste daarvan zijn: • • • •
•
het ondernemingsplan voor de periode 2015-2016; de begroting 2014; de kwartaalrapportages; de bevindingen uit de interne controlerapportages, Managementletter accountant, beoordeling prestaties door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties en CFV en benchmarkgegevens uit de sector; de afspraken van de Raad van Toezicht met de algemeen directeur-bestuurder; 29
• •
•
de gesprekken van de Raad van Toezicht met de accountant en de ondernemingsraad; adviezen van externe deskundigen met betrekking tot strategische ontwikkelingen, financiële risicobeheersing, de maatschappelijke en volkshuisvestelijke functie van Woonpartners en de ontwikkelingen in de branche; algemene informatie, onder andere via VTW en Aedes.
Remuneratie De bezoldiging van de algemeen directeur-bestuurder voldoet aan de door de Commissie Izeboud gestelde kaders. Hierover hebben we volledig openheid van zaken gegeven aan de Rijksoverheid. De bezoldiging voldoet aan de normen die de WNT hanteert. In 2014 was het functioneren van de algemeen directeur naar behoren. Dit deed de Raad van Toezicht besluiten het variabele deel binnen de bezoldiging volledig toe te kennen. De bezoldiging van de nieuwe voorzitter van de Raad van Toezicht is geheel conform de Honoreringscode Commissarissen van de VTW.
9.6
Jaarstukken 2013
In overeenstemming met de statuten is de Raad van Toezicht opdrachtgever van de accountant voor de controle van de jaarrekening. In 2013 kreeg BDO Accountants de opdracht voor controle van de jaarrekening 2013. Woonpartners stelde de jaarrekening en het jaarverslag 2013 (inclusief het volkshuisvestingsverslag) in concept op. Na goedkeuring van deze stukken door de accountant stelde de bestuurder alle stukken vast. In dit verband heeft de Raad van Toezicht zowel schriftelijk als in gesprek met de accountant kennisgenomen van de bevindingen van de accountant naar aanleiding van de integrale controle. Op basis hiervan heeft de Raad van Toezicht het bestuursbesluit tot vaststelling van het jaarverslag en de jaarrekening 2013 goedgekeurd en decharge verleend aan de bestuurder voor het gevoerde beleid.
9.7
AedesCode en Governancecode
Woonpartners onderschrijft de AedesCode. Door zich te binden aan de AedesCode laten corporaties zien waarvoor zij staan, waarop zij aanspreekbaar zijn, dat zij kwaliteit bieden en dat zij zich willen verantwoorden naar de omgeving waarin zij opereren. In de AedesCode die Woonpartners onderschrijft, is ook de Governancecode voor Woningcorporaties verankerd. De toepassing hiervan is voorgeschreven, inclusief het principe ‘pas toe of leg uit’. De Governancecode bevat principes en concrete bepalingen die de organen van de woningcorporaties en hun leden in acht moeten nemen. De principes zijn moderne, breed gedragen, algemene opvattingen over goed governance. De Governancecode richt zich op: 1) 2) 3) 4)
naleving en handhaving van de code; het bestuur; de Raad van Toezicht; de audit van de financiële verslaggeving en de positie van de interne controlfunctie en van de externe accountant; 5) maatschappelijke verantwoording en beleidsbeïnvloeding door belanghebbenden.
30
Woonpartners vindt het vanzelfsprekend om de Governancecode na te leven en zette in 2014 de puntjes op de i. We kunnen dan ook zeggen dat we de code naar letter en geest naleven. De algemeen directeur-bestuurder kende een aanstelling voor onbepaalde tijd, wat in strijd was met de code, maar dit werd door de Raad van Toezicht gerespecteerd. In 2015 treedt een nieuwe algemeen directeur-bestuurder. De algemeen directeur-bestuurder wordt dan conform de Governancecode voor vier jaar aangesteld. In 2015 benoemen we tevens een remuneratiecommissie die onder andere een nadere uitwerking gaat geven aan het bezoldigingsbeleid voor de komende jaren.
9.8
Gedragscode Integriteit en Klokkenluidersregeling
Woonpartners heeft haar integriteitbeleid op hoofdlijnen vastgelegd in een Gedragscode Integriteit. In deze Gedragscode staan richtlijnen voor wat wel en niet kan, zowel binnen als buiten onze organisatie. Deze richtlijnen gelden voor alle medewerkers, directie, bestuur en Raad van Toezicht en voor iedereen die optreedt namens Woonpartners. Onze Gedragscode Integriteit hebben we gepubliceerd op onze website. Onze Klokkenluidersregeling is als aparte paragraaf opgenomen in de Gedragscode Integriteit. In 2014 ontvingen we geen meldingen in het kader van deze regeling. Echter, in 2014 heeft het Meldpunt Integriteit Woningcorporaties een anonieme melding ontvangen over Stichting Woonpartners. De Inspectie heeft hier gericht vragen over gesteld aan de Raad van Toezicht. De Raad beantwoordde deze vragen en op basis van deze toelichting stelde het Meldpunt Integriteit Woningcorporaties vast dat er onvoldoende aanknopingspunten bestonden voor een nader onderzoek. Het meldpunt beschouwde de melding daarmee als afgedaan.
9.9
Goedkeuring jaarverslag
De Raad van Toezicht heeft het uitgebrachte jaarverslag over 2014 behandeld in de vergadering van 10 juni 2015. De Raad van Toezicht waardeert de prestaties van Woonpartners in het verslagjaar: Woonpartners heeft laten zien dat zij is voorbereid op de toekomst en klantgericht te werk gaat. De raad is er trots op dat de dienstverlening van Woonpartners onverminderd hoog is en heeft er veel vertrouwen in dat Woonpartners haar positie in 2015 weet te behouden en te versterken. De Raad van Toezicht volgt de naderende organisatieaanpassingen vol belangstelling en met een kritische blik, zoals het een toezichthoudend orgaan betaamt.
31
10
Gezonde Financiën
10.1 Jaarresultaat In 2014 realiseerde Woonpartners een jaarresultaat van 21,5 miljoen euro. Begroot was een resultaat van 6,4 miljoen euro. Dit verschil wordt veroorzaakt door een hogere waardering van het vastgoed (+ 18 miljoen) en een afwaardering van een ingesloten derivaat van een lening (-/- 2,4 miljoen). De Verhuurdersheffing bedroeg 3,5 miljoen euro in 2014. Dit neemt in 2018 verder toe tot 6 miljoen euro in 2019. De Saneringssteun was 1,5 miljoen euro. Deze heffingen hebben een grote invloed op het vermogen en kasstromen van Woonpartners.
10.2 Toezichthouders Woonpartners heeft als woningcorporatie met verschillende toezichthouders te maken. Dit zijn de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) die namens de minister toezicht houdt, het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW).
ILT Het ILT toets of Woonpartners voldoet op de gebieden rechtmatigheid (voldoen we aan de regels?), integriteit en governance (hoe is het intern toezicht geregeld?). Ook kan het ILT de volkshuisvestelijke prestaties toetsen. Woonpartners ontvangt van het ILT een Oordeelsbrief. In de brief van 2014 vroeg het ILT aandacht voor de grondposities, verantwoording WNT (Wet Normering Topinkomens) en investeringen in het buitenland. Het ILT geeft in haar brief aan dat Woonpartners aan alle vereisten voldoet.
CFV Het CFV vraagt jaarlijks gegevens op via CorpoData. Het CFV beoordeelt Woonpartners op basis van signalen die uit analyse van meerdere onderwerpen naar voren kunnen komen. De beoordeling wordt verwerkt in een Toezichtbrief. Deze wordt jaarlijks verzonden. In de brief die we in 2014 ontvingen, staat dat het CFV een nadere toelichting wil over de verbindingen van Woonpartners en de niet-DAEB investeringen die in de begroting zijn opgenomen. Het CFV vraagt tevens om de toelichting over verbindingen en financiële instrumenten te verbeteren.
WSW Het WSW geeft financiers de garantie dat Woonpartners haar rente- en aflossingsverplichtingen voor de door haar geborgde leningen nakomt. Zo kan Woonpartners met borging goedkoper geld lenen. In 2014 voldeed Woonpartners aan de eisen die het WSW stelt. Het WSW gaf aan dat Woonpartners geborgde leningen kan aantrekken. In 2014 heeft het WSW haar beoordelingssystematiek aangepast. Voortaan wordt een ‘Borgingsplafond’ afgegeven. Woonpartners kan tot dat bedrag geborgde financiering aantrekken. Het WSW gaat corporaties beoordelen op vijf financiële ratio’s en zeven risicogebieden.
10.3 Risicobeheersing In 2014 pakten we het operationeel risicomanagement op. De Interne Auditor heeft voor een aantal processen een audit uitgevoerd. Aan de hand van de uitkomsten uit deze audits stelden we verbeterplannen op. Deze hebben we met de managers en de medewerkers besproken. De maatregelen zijn in 2014 al gedeeltelijk doorgevoerd.
32
Three lines of defence In 2015 rollen we het operationeel risicomanagement verder uit. We introduceren dan ook het model ‘three lines of defence’. Het uitgangspunt van dit model is dat het lijnmanagement (eerste lijn) verantwoordelijk is voor zijn eigen processen. Daarnaast moet er een functie zijn die de eerste lijn ondersteunt, adviseert, coördineert en bewaakt of het management zijn verantwoordelijkheden ook daadwerkelijk neemt. Dit is de tweede lijn. Ook bepaalde beleidsvoorbereidende taken en het organiseren van integrale risico inventarisaties zijn taken van de tweede lijn. Ten slotte is het wenselijk dat er binnen de organisatie een functie bestaat die controleert of het samenspel tussen de eerste en tweede lijn soepel functioneert en daarover een objectief, onafhankelijk oordeel velt met mogelijkheden tot verbetering. Dit is de derde lijn die ingevuld wordt door de Interne Auditor.
10.4 Financiële benchmark Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) berekent in haar Toezichtbrief een aantal ratio’s. Bij de indicatoren rentedekkingsgraad en aflossingsratio scoort Woonpartners volgens de beoordeling door het CFV beter dan de referentiegroep en het landelijk gemiddelde. De rentedekkingsgraad is een indicator die aangeeft of een onderneming aan haar renteverplichtingen kan voldoen. De aflossingsratio geeft aan welk percentage van de leningenportefeuille kan worden afgelost uit de operationele kasstromen. Woonpartners heeft ook minder schuld per woning dan de referentiegroep en het landelijk gemiddelde. Bijlage B10.1 laat zien hoe Woonpartners door het CFV beoordeeld is en hoe enkele indicatoren bij Woonpartners zich verhouden tot die van andere corporaties met een vergelijkbare portefeuille (referentiegroep). In 2015 heeft het Corporatie Benchmark Centrum (CBC) de publicatie Corporatie in perspectief opgesteld. Hiervoor in de plaats komt de Corporatie Benchmark Centrum, waarvan ook wij gebruik gaan maken. In 2014 publiceerde het CBC voor de eerste keer de Aedes benchmark. Hierin zijn de dienstverlening en de lasten bedrijfsvoering van Woonpartners afgezet tegen de resultaten van andere corporaties. Op het gebied van dienstverlening scoorde Woonpartners een A, dit houdt in dat onze corporatie behoort tot de beste corporaties (33 % van de corporaties). Voor de lasten bedrijfsvoering scoorde Woonpartners een C (slechtste: 33 %).
10.5 Financiële instrumenten Woonpartners heeft een nieuw Treasurystatuut opgesteld. Dit Treasurystatuut voldoet aan de huidige wetgeving. De Raad van Toezicht keurde dit statuut is april 2014 goed. Volgens de stresstest van het CFV hoeft Woonpartners geen liquiditeitsbuffer aan te houden voor de financiële instrumenten.
Financiering De beschikbaarheid van financiering is van cruciaal belang voor onze plannen. Het langlopende deel van de leningen is in 2013 met 10 miljoen euro afgenomen. In 2014 hebben we een lening afgesloten die in maart 2015 wordt gestort. Deze gebruiken we voor de aflossing van een andere lening.
Liquiditeitenbeheer De liquide middelen namen in 2014 met 4,0 miljoen euro toe: van 2,3 miljoen euro per 31-12-2013 naar 6,3 miljoen euro per 31-12-2014. Dit saldo betreft het tegoed op de lopende rekening. Daarnaast had Woonpartners de mogelijkheid om gelden op te nemen tot een bedrag van 5 miljoen euro bij de Rabobank en 8,8 miljoen euro vanuit de nog niet opgenomen roll-over leningen. Het 33
saldo van de liquide middelen blijft binnen de marge die het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) als liquiditeitsgrens aangeeft.
Leningenportefeuille De gemiddeld gewogen rentevoet bedraagt 3,95 % per 31 december 2014. In 2013 was dit 4,47 %. Deze daling kunnen we verklaren doordat de derivaten (swaps) in 2014 afliepen. Deze hadden een hogere rente dan de gemiddelde rente op de leningen.
Derivaten In het nieuwe Treasurystatuut hebben we voor derivaten het volgende opgenomen: Woonpartners trekt enkel nog financiële derivaten aan conform de op dat moment geldende regels. Het aantrekken van financiële derivaten is gericht op het beperken van opwaartse renterisico’s. Het gebruik van gestructureerde derivaten en het schrijven van renteopties worden uitgesloten. Woonpartners zal zich houden aan de beschreven beleidsregels. Indien er updates verschijnen van deze beleidsregels zullen deze automatisch de bestaande vervangen, zodat we altijd voldoen aan de meest actuele eisen. Er zijn in 2014 geen derivaten afgesloten. De derivaten liepen in 2014 af. In de leningenportefeuille van Woonpartners zit één extendible lening. Daarbij heeft ABN-AMRO het recht om in 2017 te kiezen voor een vaste rente (3,9 %) of een variabele rente (3 maand euribor). De restant looptijd vanaf 2017 is tien jaar. Eind december bracht de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ) in haar RJ Uiting 2013-2015 Richtlijn 290 Financiële instrumenten (2013) uit. Conform de richtlijn voor de Jaarverslaglegging moeten we bekijken of de hierin opgesloten derivaat (‘embedded’) apart gewaardeerd moet worden. Wij zijn van mening dat dit voor deze embedded derivaat het geval is. In afwachting van een mogelijke verdere uitwerking van de richtlijn hebben we ervoor gekozen om deze waardering in de toelichting op te nemen. De marktwaarde van deze derivaat bedraagt per 1-1-2014: 1,0 miljoen euro negatief, de waarde per 31 december 2014 bedraagt 3,4 miljoen euro negatief.
10.6 Financieel meerjarenbeeld Bij het opstellen van de begroting 2015 brachten we een nieuw meerjarenperspectief in beeld dat loopt tot 2019, met een doorkijk naar 2024. In dit meerjarenperspectief zijn de Verhuurdersheffing en Saneringssteun verwerkt.
34
Nieuwe Woningwet Per 1 juli 2015 gaat de nieuwe Woningwet in. Deze wet heeft vergaande gevolgen voor Woonpartners. We zijn gestart met een project om de consequenties van deze nieuwe wet in kaart te brengen. Deze nieuwe wet heeft niet alleen financiële gevolgen, maar ook gevolgen op het gebied van werkterrein, toewijzingen, governance, participatie, verslaglegging, enzovoort.
Lasten De onderhoudslasten vormen de grootste uitgavenpost van Woonpartners. Door middel van diverse projecten willen we de hoogte en de planning van deze uitgavenpost nog beter beheersbaar maken. De overige bedrijfslasten volgen we kritisch. Na de reorganisatie zijn deze gedaald. Verdere terugdringing is nodig om ook in de toekomst financieel gezond te blijven.
Financiële sturing Voor de financiële continuïteit is het van belang dat Woonpartners zowel op korte als lange termijn aan haar financiële verplichtingen kan voldoen. Dit betekent dat we steeds moeten kunnen beschikken over voldoende financiële middelen. Zowel het inzicht in de ontwikkeling van de solvabiliteit (bepalend voor de continuïteit op lange termijn) als de fluctuaties van de kasstromen (bepalend voor de continuïteit op korte termijn) zijn daarom van belang. We vinden het belangrijk dat de intern gehanteerde ratio’s aansluiten bij de instrumenten die door de toezichthouders gebruikt worden. Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) hebben hun beoordelingssystematiek aangepast. We hebben daarom de financiële ratio’s op basis van onze prognoses getoetst aan de normen die de toezichthouders hanteren. Woonpartners voldoet aan deze normen.
10.7 Stichting Woonpartners en haar verbindingen Sinds 2003 heeft Woonpartners een nevenstructuur met bv’s. Stichting Woonpartners is 100 % eigenaar/aandeelhouder van Woonpartners Holding bv met de hieraan verbonden werkmaatschappijen. Naast de genoemde Holding bv participeert Stichting Woonpartners ook in andere verbindingen. Een overzicht van de aan de Holding bv verbonden werkmaatschappijen en overige verbindingen is opgenomen in bijlage B10.2.
Bestuur en toezicht De algemeen directeur-bestuurder vormt sinds 1 februari 2008 het eenhoofdige bestuur van alle bv’s. De Raad van Toezicht van Stichting Woonpartners vormt de Raad van Commissarissen van
35
Woonpartners Holding bv. De activiteiten in deze bv’s zijn nog tamelijk beperkt, gezien de omvang en samenstelling van het bezit. Er is geen personeel in dienst en er worden geen vergoedingen aan de bestuurder en leden Raad van Toezicht verstrekt. Werkzaamheden die Stichting Woonpartners uitvoert voor de Woonpartners Holding bv worden doorbelast op basis van werkelijk bestede uren.
Wijkontwikkelingsmaatschappij In 2014 nam Woonpartners de resterende 5 % aandelen in de Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad bv (WOM) over van Woningbouwvereniging Volksbelang. Hiermee werd Woonpartners voor 100 % eigenaar van de WOM.
Verenigingen van Eigenaars Stichting Woonpartners participeert in achttien Verenigingen van Eigenaars (VvE’s). Bij deze VvE’s gaat het in de meeste gevallen om appartementencomplexen met daaronder commerciële ruimtes. Sinds 2004 is er ook een VvE met uitsluitend woningen, namelijk VvE Hindestraat/Bakelsedijk. Enkele VvE’s hebben een relatie met Woonpartners Commerciële Exploitaties bv en Woonpartners Parkeerexploitaties bv.
Verbindingenstatuut In 2013 is een verbindingenstatuut vastgesteld. Mede naar aanleiding van de Herzieningswet zullen we onze strategie met betrekking tot verbindingen heroverwegen. In het organogram in bijlage B10.3 geven we de verbindingen en relaties van Woonpartners weer. In bijlage B10.4 vindt u per verbinding/rechtspersoon de enkelvoudige cijfers per 31 december 2014.
10.8 Investeringen In de meerjarenbegroting 2015-2019 hebben we investeringen in vastgoed voor in totaal 277 woningen ten behoeve van verhuur verwerkt. Een overzicht van de projecten, het aantal woningen en de planning vindt u in bijlage B10.5. Ook zijn er investeringen opgenomen in het bestaand bezit. Deze bedragen voor de komende 5 jaren 26 miljoen euro en bestaan uit levensduurverlengende investeringen en energetische maatregelen.
10.9 Financiële kengetallen 2013 Financiële continuïteit op basis van vennootschappelijke balans en verlies- en winstrekening van Woonpartners 2014 2013 Solvabiliteit 43% 36% Liquiditeit 0,42 0,39
Definities kengetallen: Solvabiliteit: Eigen vermogen 31.12 / Balanstotaal per 31.12 Liquiditeit: Vlottende activa per 31.12 / Kortlopende schulden per 31.12
10.10 Onrendabele investeringen In 2014 is in de jaarrekening een vrijval van de voorziening voor onrendabele investeringen verwerkt van 2,5 miljoen euro. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door oplevering van nieuwbouwprojecten 36
en de gedeeltelijke vrijval van de voorziening voor het project Weverspoort in verband planwijzigingen en aanbestedingsresultaten.
37
Bijlagen Bijlagen bij hoofdstuk 2 B2.1
Aantal verhuringen aan bijzondere doelgroepen
Instelling
Aantal sleutels
Aandeel Woonpartners
Gemeente: COA
40
13
SMO
32
10
GGZ
12
8
ORO
5
1
Zorgpoort
*
0
Herstructurering
**
5
Totaal
52
*Met de Zorgpoort zijn aparte afspraken gemaakt: alle woningen die ingrijpend zijn aangepast worden direct aangeboden aan de Zorgpoort. De Zorgpoort heeft hiervoor geen sleutels nodig. ** Het aantal sleutels voor herstructureringskandidaten is afhankelijk van de daadwerkelijke vraag en wordt vooraf niet vastgesteld.
B2.2
Overzicht van woningzoekenden en verhuringen in 2014
Aandeel woningzoekenden woonachtig Helmond
50,3 %
50,69 %
Aandeel woningzoekenden woonachtig SRE gebied
38,8 %
16,83 %
Aandeel woningzoekenden overig Nederland
9,6 %
10,36 %
Aandeel woningzoekenden buitenland
1,3 %
1,03 %
Aandeel woningzoekenden die onzelfstandig wonen
43,9 %
42,03 %
Aandeel woningzoekenden één- en tweepersoonshuishoudens
81,7 %
82,13 %
Aandeel woningzoekenden met inkomen < € 34.678
85,5 %
87,43 %
Aandeel woningzoekenden met inkomen > € 34.678
14,3 %
12,33 %
Aandeel afgesloten contracten aan woningzoekenden met inkomen < € 34,678
94,9 %
96,38 %
1013
1081
23,8 %
2,69 %
50 %
47,11 %
Aandeel verhuringen via Direct te huur en Loting
32,2 %
29,49 %
Aandeel verhuringen via Winkel en Bemiddeling
15,4 %
23,7 %
Aandeel geslaagde woningzoekenden met inschrijftijd < 1 jaar
22,0 %
23,02 %
Aandeel geslaagde woningzoekenden met inschrijftijd > 3 jaar
38,9 %
40,95 %
2,7
2,9
Aandeel afgesloten contracten aan woningzoekenden < 65 jaar
84,4 %
82,45 %
Aandeel afgesloten contracten aan woningzoekenden > 65 jaar
15,6 %
17,55 %
Aandeel afgesloten contracten aan woningzoekenden tot 25 jaar
11,9 %
20,29 %
Aandeel geslaagde matches aan één of twee pp. huishoudens
85,4 %
83,6 %
Aantal verhuringen in Helmond via Wooniezie Stijging percentage aantal verhuringen via Wooniezie t.o.v. 2013 Aandeel verhuringen via aanbodmodel
Gemiddeld aantal weigeringen
38
B2.3
Tabel Verhuringen 2014 (Aanhangsel E)
In de volgende tabel staan de 598 verhuringen van 2014 die via Wooniezie hebben plaatsgevonden, onderverdeeld naar het type huishouden, leeftijdsgroep, inkomenscategorie en huurklasse. Eenpersoons huishouden LEEFTIJD
JAARINKOMEN
>389,05
<= 389,05
> 556,82
<= 556,82
Totaal
Jonger dan 65 jaar
Tot 21.600
44
155
38
237
Jonger dan 65 jaar
Groter dan 21.600
10
50
11
71
65 jaar en ouder
Tot 21.600
18
3
21
65 jaar en ouder
Groter dan 21.600
4
4
8
54
227
56
337
Rekenhuurprijs
Rekenhuurprijs
Rekenhuurprijs
Totaal
Tweepersoons huishouden
>389,05
<= 389,05
> 596,75
Totaal
LEEFTIJD
JAARINKOMEN
Jonger dan 65 jaar
Tot 29.325
6
82
19
107
Jonger dan 65 jaar
Groter dan 29.325
1
12
12
25
65 jaar en ouder
Tot 29.400
14
4
18
65 jaar en ouder
Groter dan 29.400
1
1
36
151
7
Totaal
Drie- en meerpersoonshuishouden
LEEFTIJD
<= 596,75
Rekenhuurprijs
JAARINKOMEN
Jonger dan 65 jaar
Tot 29.325
65 jaar en ouder
Groter dan 29.325
Totaal
108
Rekenhuurprijs >389,05
<= 389,05
Rekenhuurprijs > 596,75
<= 596,75
Totaal
62
26
88
1
13
7
21
1
75
33
109
39
Zelfstandige woongelegenheid
Sfeerovergang sociaalcomm.
Nieuwbouw
Aankoop
Sloop
Verkopen
Omzetting koop-huur
Samenvoeg en/-splitsen
Overzicht van de aantallen VHE’s en de wijzigingen in 2014 Aantal op 01-01-2014
B2.4
7.173
5
-22
-2
-4
0
19
0
7.169
241
0
0
0
0
0
0
0
241
23
0
0
0
-1
0
0
0
22
2
0
0
0
0
0
0
0
2
1
0
0
0
0
0
0
0
1
25
0
0
0
0
4
0
0
29
21
0
0
0
0
0
0
0
21
Niet woon. – overig_parkeervoorzieningen
1.249
0
0
0
-4
0
21
0
1..266
Totalen
8.735
5
-22
-2
-9
4
40
0
8.751
Onzelfstandige woongelegenheid Niet woon. – maatsch._gezondheid en zorg Niet woon. – maatsch._onderwijs en opvoeding Niet woon. – maatsch._overig Niet woon. – overig_bedrijfsruimten/winkels Niet woon. – overig _overig bezit
40
Duplex benedenwoning
Eindtotaal
Rijpelberg
Oost
Helmond-
Noord
Helmond-
Dierdonk
Brouwhuis
Donk
Binnenstad
Overzicht bezit naar wijk Beek en
B2.5
32
14
46
14
30
16
60
Eindwoning/ Tussenwoning
581
323
Eindwoning/Tussenwoning
11
Duplex bovenwoning
Etagewoning begane grond
15
162
31
18
Hoekwoning
53
32
140
Woning 1e etage, met lift
17
Woning 2e etage, geen lift Woning 2e etage, met lift
13
Woning 3e etage, geen lift Woning 3e etage, met lift
3
1028
551
3495 11
Etagewoning met lift
Woning 1e etage, geen lift
1012
58
201
71
538 18
1
56
65
63
270
17
82
220
106
565
212
51
50
192
114
16
63
106
208
53
44
167
485
58
6
63
100
227
147
54
41
126
371
12
36
48
30
98
207
Woning 4e etage, geen lift
79
378
Woning 4e etage, met lift
74
Woning 5e etage, met lift
35
30
58
123
Woning 6e etage, met lift
9
30
50
89
1571
2477
Eindtotaal
48
5
522
1836
650
41
1
870
7453
B2.6
Samenstelling van de voorraad per 31 december 2014
Verdeling
Aantal
Verhouding in %
Betaalbaar 1
4760
63,9%
Betaalbaar 2
535
7,2%
Duur
613
8,2%
Geliberaliseerd
258
3,5%
Goedkoop
1287
17,3%
Eindtotaal
7453
100,0%
< Aftoppingsgrens
6582
88,3%
Omvang kernvoorraad (huurprijs < € 681,02)
7195
96,5%
Som van netto huur
3.573.029,91
Som van netto VHE-huur
3.996.554,18
Som van maximale huur
5.857.496,25
Som van bruto huur
4.136.046,31
Gemiddelde van netto huur
479,41
Gemiddelde van netto VHE-huur
536,23
Gemiddelde van bruto huur
785,92
Gemiddelde van maximale huur
554,95
Afwijking nette huur t.o.v. maximale huur
61,0%
Toelichting: bedragen per maand
B2.7
Overzicht oorzaken van leegstand en huurderving
Huurderving woningen vanwege leegstand in 2014 Oorzaak leegstand
huurderving
Verdeling in %
Frictie/mutatie
€ 243.734,95
62%
€ 47.977,98
12%
€ 291.712,93
75%
Sloop
€ 12.331,80
3%
Verkoop
€ 87.414,04
22%
€ 391.458,77
100%
Renovatie Ten laste van exploitatie
Totaal
42
B2.8
Totaal aantal beëindigde huurcontracten
De gegevens voor het totaal aantal beëindigde huurcontracten voor woningen (exclusief bedrijfsruimten, parkeerplaatsen en garages) zijn verzameld vanuit het automatiseringssysteem SG Tobias. 1.1.1.1.1
Woningbezit
Totaal
volgens SG
aantal
Regulier
Mutatiegraad
Mutatiegraad
totaal
regulier
Tobias 2008
7597
910
860
11,98 %
11,32 %
2009
7541
676
665
8,96 %
8,82 %
2010
7459
703
616
9,42 %
8,26 %
2011
7389
633
590
8,56 %
7,98 %
2012
7411
606
497
8,18 %
6,71 %
2013
7460
697
X
9,34 %
X
2014
7453
616
X
8,27 %
X
(exclusief sloop, verkoop, ontruimingen / x = gegevens ontbreken in systeem)
De mutatiegraad van woningen is gedaald van 9,34 % in 2013 naar 8,27 % in 2014. Aantal
VHE
Mutatiegraad
Mutatiegraad woningen
616
7453
8,27 %
Overig
133
1564
8,50 %
B2.9
Overzicht verkochte huurwoningen in 2014
Wijk
Straat
Aantal
Wie heeft gekocht
Helmond-Noord
Astronautenlaan
3
Derde(n)
Helmond-Noord
Callistopad
1
Derde(n)
Helmond-Noord
Parmentierstraat
1
Derde(n)
Helmond-Noord
Marslaan
3
Derde(n)
Helmond-Noord
Oberonlaan
1
Derde(n)
Helmond-Noord
Harpstraat
1
Derde(n)
Helmond-Noord
Venuslaan
1
Derde(n)
Helmond-Noord
Harmoniestraat
1
Derde(n)
Helmond-Noord
Basstraat
1
Derde(n)
Helmond-Noord
Baritonstraat
1
Derde(n)
Helmond-Noord
Saxofoonstraat
1
Derde(n)
Binnenstad
Hindestraat
2
Derde(n)
Binnenstad
Hermelijnstraat
2
Derde(n)
Rijpelberg
Twentehof
1
Derde(n)
Rijpelberg
Peelhof
1
Derde(n)
Rijpelberg
Scheerderhof
2
Derde(n)
Rijpelberg
Volderhof
1
Derde(n)
Helmond-Oost
Broekwal
1
Derde(n)
Totaal
25
43
Bijlagen bij hoofdstuk 3 B3.1
Plannen in uitvoering en ontwikkeling
Onderstaande tabel geeft weer welke plannen Woonpartners in uitvoering of in ontwikkeling heeft en wanneer we de projecten verwachten op te leveren. Project/jaar van verwachte
Appartement
Eengezins
Koopwoning
Totaal
oplevering
huur
woning
WP Derden
Huur
Koop
211
39
huur 2014 Weverspoort blok 3
8
Weverspoort blok 7
11
2015-2016 Weverspoort blok 5.2
5
Weverspoort blok 5.3 Weverspoort blok 9
20 40
Weverspoort blok 10 Weverspoort blok 11
19 20*
Weverspoort blok 12
7
Winkelplein
9
Binderseind
25**
UWV-gebouw
86***
Totaal aantal woningen van 2014
180
31
39
t/m 2016 * Weverspoort blok 11 betreft 20 huurappartementen en 3 commerciële ruimten van ca. 100 m2 ** Binderseind betreft 22 appartementen en 3 commerciële ruimtes *** UWV gebouw betreft 54 appartementen en 32 studio’s
Behalve de hierboven genoemde projecten is Woonpartners bezig met plannen voor meerdere locaties. De ontwikkeling is echter in een vroeg stadium en daarom hebben we deze nog niet in de planning van op te leveren woningen opgenomen.
44
Bijlagen bij hoofdstuk 4 B4.1
Onderhoudskosten 2014
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de onderhoudskosten in 2014: Uitputting 2014
Begroting 2014
Verschil
% uitputting
Uitputting 2013
t.o.v. begroting Klachtenonderhoud
1.424.908,15
1.224.123,83
-200.784,59
116 %
1.918.519
Mutatieonderhoud
1.009.938,75
1.316.876,17
306.937,42
77 %
1.029.557
157.405,21
209.318,31
51.913,10
75 %
155.313
2.816.791,98
2.754.331,45
-62.460,53
102 %
5.905.467
698.955,27
1.054.773,97
355,818,70
66 %
1.157.826,23
1.244.576,26
86.750,03
93 %
52.425,80
-
-52.425,80
7.318.251,66
7.804.000,00
485.748,34
Totaal NPO
2.434.847,17
Totaal PO
VvE Panmatig onderhoud Lang cyclisch Contractueel onderhoud Overig onderhoud
94 %
9.008.928
2.541.000,00
96 %
2.948.148
4.830.978,69
5.263.000,00
92 %
6.060.780
Totaal overig
52.425,80
-
Investeringen
574.201,07
1.004.000,00
57 %
7.768.913
45
Bijlagen bij hoofdstuk 5 B5.1
Meetresultaten Klanttevredenheid KWH ultimo derde kwartaal 2014
Ontevredenheid
6,4
Onderhoud
8,4
Reparatie
8,2
Huur opzeggen
8,3
Nieuwe woning
7,6
Woning zoeken
7,7
Contact
7,5
Totaal huurlabel
7,7
5,0
B5.2
5,5
6,0
6,5
7,0
7,5
8,0
8,5
Leden GGAC 2014
Leden •
De heer P. Kerkhofs, kantonrechter
voorzitter
•
De heer F. Soutendijk, voormalig kantonrechter
Plaatsvervangend voorzitter
•
Mevrouw C. van Zon, juriste
lid huurderbelang
•
Mevrouw M. Gringhuis, lid verenigingsraad Woonbond
lid huurderbelang
•
De heer H. Smits, voormalig corporatiedirecteur
lid verhuurderbelang
•
De heer drs. E. Davids, manager algemene zaken bij
plaatsvervangend lid verhuurderbelang
corporatie
Ambtelijk secretaris •
De heer B. Mous, externe organisatie Cluens
Tot 30 juni 2014
•
Mevrouw M. Huisman, Goed Wonen
Per 1 juli 2014
46
9,0
B5.3
Essenties geschillen 2014
Verborgen gebreken en communicatie daarover (deels gegrond, deel niet gegrond) Klager heeft in oktober 2013 een woning geaccepteerd. De woning verkeerde in slechte staat en Woonpartners heeft werkzaamheden laten verrichten om de woning schoon, heel en veilig te kunnen opleveren. Woonpartners heeft klager toegezegd dat eventuele gebreken die na de oplevering naar voren komen door Woonpartners zullen worden hersteld. Tijdens het klussen in de woning constateert klager dergelijke gebreken. Woonpartners onderneemt hierin wel actie, maar ten gevolge van de moeizame en gebrekkige communicatie die hierover plaatsvindt, blijft een aantal gebreken onopgelost en is klager ontevreden over het resultaat.
Omdat de woning door klager is geaccepteerd, zonder noemenswaardige op- of aanmerkingen gaat de GGAC er in beginsel van uit dat de woning correct is opgeleverd. De vraag in deze is, gelet op de door Woonpartners gedane toezegging, of later gemelde reparaties voldoende adequaat zijn opgepakt. De GGAC vindt dat Woonpartners daarin steken heeft laten vallen, met name op het vlak van communicatie. Het contact tussen klager en medewerkers is over en weer niet prettig verlopen. Van Woonpartners mag evenwel worden verlangd dat zij een professionele en klantgerichte houding aanneemt en in deze kan niet worden gezegd dat de handelwijze in aanmerking komt voor de schoonheidsprijs.
De GGAC is van mening dat, omdat klager zelf heeft besloten een schilder in de arm te nemen, zij hiervoor dan ook zelf de kosten dient te dragen. Afgezien van de vraag of Woonpartners gehouden zou zijn deze kosten te vergoeden, dient zij vooreerst op een formeel juiste wijze in gebreke te zijn gesteld alvorens kosten kunnen worden verhaald. Daarvan is niet gebleken. De GGAC heeft zich na de hoorzitting begeven naar het gehuurde en aldaar de in de visie van klager nog bestaande gebreken bezichtigd. De GGAC komt tot het oordeel dat de staat van de woning deugdelijk is, zodat Woonpartners geen nadere werkzaamheden behoeft uit te voeren. Eén reparatie dient door Woonpartners, zoals ook door haar toegezegd, nog te worden uitgevoerd.
Het komt de GGAC meer dan aannemelijk voor dat klager, door de gehele gang van zaken en meer in het bijzonder de gebrekkige communicatie van de kant van Woonpartners, vertraging heeft opgelopen bij het betrekken van de woning, en wel zodanig dat het door de GGAC redelijk wordt bevonden dat door Woonpartners aan klager wordt toegekend een bedrag overeenstemmend met een maandhuur.
Schade t.g.v. renovatie en onjuiste toekenning ongemakkenvergoeding (ongegrond) Na een renovatie van de woning meldt klager in oktober 2013 bij Woonpartners dat schade is ontstaan aan schilderwerk en tegelvloer. Tevens is klager van mening dat de ongemakkenvergoeding in verband met de renovatie onjuist berekend is. Woonpartners onderneemt hierop actie en herstelt dat deel van de klachten dat het gevolg is van de renovatie. Voorts wordt aan klager de berekeningsmethodiek van de ongemakkenvergoeding toegelicht.
Klager volhardt in haar klachten en verzoekt de GGAC het geschil in behandeling te nemen. Klager heeft geen gebruikgemaakt van de mogelijkheden om haar klachten verder mondeling toe te lichten tijdens de hoorzitting.
De GGAC stelt vast dat Woonpartners de klachten van klager op alle punten heeft kunnen weerleggen. Het behoort niet tot de taak van de GGAC om zich uit te spreken over de inhoudelijke kant van het beleid van Woonpartners. De GGAC stelt vast dat de ongemakkenvergoeding voor klager conform het vastgestelde beleid is berekend. Klager is gehouden
47
om de huurpenningen aan Woonpartners te voldoen.
Overlast (deels gegrond, deels niet gegrond) Klager ondervindt overlast van de buren, het betreft zowel overhangend groen, als bedreiging. Klager heeft Woonpartners om hulp gevraagd bij het oplossen van de klachten. Woonpartners beschouwt de zaak als een burenruzie waarin de corporatie geen partij is. Woonpartners adviseert de klager om bij bedreiging aangifte te doen bij de politie en heeft maatschappelijk werk ingeschakeld om te bemiddelen in het conflict.
De GGAC stelt dat een van de hoofdverplichtingen van de verhuurder van woonruimte is het verschaffen van het ongestoord woongenot. De verhuurder is dan ook gehouden om actie te ondernemen als het woongenot wordt aangetast. De GGAC is van mening dat er ten gevolge van de burenruzie wel degelijk sprake lijkt te zijn van aantasting van het woongenot ten gevolge van overlast. Meer in het bijzonder omdat klager aangeeft in ernstige mate te zijn bedreigd. Woonpartner heeft hiernaar geen deugdelijk onderzoek gedaan.
De GGAC concludeert dat met betrekking tot de klacht over het overhangend groen een oplossing is aangeboden. Klager heeft aangegeven hiervan geen gebruik te willen maken. Deze keuze kan Woonpartners niet worden tegengeworpen. De GGAC adviseert het geschil op dit punt ongegrond te verklaren.
Ten aanzien van de klacht dat Woonpartners onvoldoende heeft gedaan om te helpen bij de oplossing van dit conflict concludeert de GGAC dat Woonpartners zich onvoldoende heeft ingespannen om klager ongestoord woongenot te verschaffen. De zaak is bestempeld als burenruzie, zonder dat deugdelijk onderzoek is gedaan naar de feiten. De GGAC adviseert om onderzoek te doen naar de feiten op basis van hoor en wederhoor. Op basis van de uitkomsten hiervan zal Woonpartners ofwel de buren moeten aanspreken op hun gedrag en zo nodig maatregelen nemen, ofwel – indien de buren de beschuldigingen van klager blijven ontkennen – klager ondersteunen bij het doen van aangifte bij de politie voor zover er sprake is van strafbare feiten.
48
Bijlagen bij hoofdstuk 6 B6.1
Vormen van huisvesting voor bijzondere doelgroepen en bijbehorende partners
Huisvesting voor senioren Bij Woonpartners onderscheiden we de volgende woonvormen voor senioren: •
“Verzorgd Wonen”: woonzorgcentrum Rivierenhof (120 appartementen en kleinschalig beschermd wonen met zorg van Savant in Brouwhuis) en woonzorgcentrum Keyserinnedael (25 appartementen die aanleunen tegen het verpleeghuis van De Zorgboog in het Centrum met dezelfde naam).
•
“Geschikt Wonen”: ruim 300 appartementen in geclusterde complexen met voorzieningen. Hiertoe behoren de complexen Brouwhorst, De Kortenaer en Rozenhof, alle met een zogenaamd steunpunt of steunpunt plus.
•
Appartementencomplexen voor senioren (ruim 350 woningen) en ruim 600 verspreid gelegen seniorenwoningen. Van het totaal aantal woongelegenheden kunnen circa 2.500 woningen worden aangemerkt als zogenaamde nultredenwoning.
Vastgoed voor Stichting ORO Stichting ORO biedt professionele totaalzorg aan kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking. Woonpartners verhuurt aan ORO project De Bleek (23 woonplekken aan de Bosscheweg in Beek en Donk), project De Hoge Hees (25 woonplekken aan de Schoolstraat in Beek en Donk), project De Werf (dagbesteding aan de Weth. Heinsbergenplein in Helmond), project van Speijklaan (37 woonplekken en dagbesteding aan de Tjerk Hiddestraat in Helmond) en project Hamsterstraat (23 woonunits met gemeenschappelijke ruimte in Helmond). Ook in de wijken verhuurt Woonpartners woningen aan ORO voor de huisvesting van mensen met woonbegeleiding. In Vossenberg stellen we drie woningen aan ORO ter beschikking voor de tijdelijke huisvesting van een groep jeugdigen.
Vastgoed voor Stichting LAT Aan Stichting LAT, een groep ouders van kinderen met autisme, stelt Woonpartners 10 van de 53 appartementen in het complex aan de Margrietlaan/Bernadettestraat ter beschikking. In overleg met de gemeente, de Huurdersraad en wijkbewoners, is een tweede LAT-project in het complex Reynaerde aan de Burgemeester Van Houtlaan opgenomen. Dit complex biedt in totaal ruimte voor 59 appartementen (30 huur/29 koop). Twaalf van deze appartementen zijn toegewezen aan Stichting LAT hierin te integreren. Vastgoed voor SWZ (Samenwerkende Woon- en Zorgvoorzieningen voor gehandicapten) SWZ biedt professionele totaalzorg aan mensen met een verstandelijke en lichamelijke beperking. Ten behoeve van deze doelgroep verhuren we in complex Keysershof (Centrum) twaalf woonzorgappartementen met 24-uurs begeleiding. Daarnaast is er een ontmoetingsruimte en een leerwerkbedrijf in de vorm van lunchroom “De Keyser”. Onder begeleiding runnen cliënten van SWZ deze lunchroom. In het naastgelegen complex Keyserinnedael huurt SWZ ook ruimten van Woonpartners voor dagopvang en activering.
Vastgoed voor Stichting Maatschappelijke Opvang Helmond e.o. (SMO) SMO biedt maatschappelijke opvang aan mensen in een (dreigende) crisissituatie, dak- en thuislozen en mensen die anderszins een kwetsbare positie in de samenleving hebben. Via de unit Woonbegeleiding zijn circa zestig huishoudens gehuisvest in onze ‘gewone’ woningen, verspreid over de wijken. Via het woonruimtebemiddelingssysteem Wooniezie heeft Stichting Maatschappelijke Opvang Helmond e.o. (SMO) de mogelijkheid om het aantal woningen voor mensen die zelfstandig wonen met woonbegeleiding uit te breiden. 49
Vastgoed voor Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) Voor huisvesting van mensen met een psychiatrische achtergrond biedt Woonpartners woningen aan de regionale GGZinstelling. Specifiek voor groepsbewoning kochten we een tweetal grote nieuwbouwwoningen aan in de buurt Vossenberg. GGZ maakt ook gebruik van de mogelijkheid om via ‘Wooniezie’ het aantal woningen met woonbegeleiding te kunnen uitbreiden. Daarnaast verhuren we een pand aan de Molenstraat 129 aan een woongroep met jongeren met sociaalemotionele problematiek en ADHD.
Vastgoed voor Stichting Bijzonder Jeugdwerk Brabant (BJB) BJB biedt opvang, hulpverlening, training en onderwijs aan jongeren en gezinnen met problemen. Voor de huisvesting van de bijzondere doelgroep stelt Woonpartners een voormalige pastorie aan de Margrietlaan (Helmond-Oost) ter beschikking waarin wonen, leren en welzijn met elkaar worden gecombineerd. Ook maakt BJB gebruik van de mogelijkheid om via ‘Wooniezie’ het aantal woningen met woonbegeleiding te kunnen uitbreiden.
Vastgoed voor Zorggroep Helmond Met Zorggroep Helmond heeft Woonpartners een huurovereenkomst gesloten met ingang van 1 januari 2014 voor het pand aan het Beugelsplein (ca. 15 kamers) voor het opvangen en begeleiden van (jong-) adolescenten die in het verleden binnen de jeugdhulpverlening (vrijwillig, civiel en/of strafrechtelijk) een traject hebben gevolgd.
Vastgoed voor Atlant Groep Medio 2014 is met Atlant Groep een huurovereenkomst gesloten voor een pand aan de Zuid Koninginnewal (ca. 13 kamers) voor de huisvesting van cliënten met een justitieel verleden. Atlant Groep biedt naast huisvesting ook begeleiding en werkgelegenheid voor deze doelgroep.
50
Bijlagen bij hoofdstuk 7 B7.1
Positionering belanghouders en overlegfrequentie (bij benadering)
Naam
Type
Rol
Gemeente
Overheid
Toezicht/faciliterend en
Overleg/jaar 4
partner Bewonerscommissies en
Klant
Informatie/Advies/instemming
Ondernemingsraad
Medewerkers
Advies/instemming
ORO, SMOH, LEVgroep, BJ
Zorg, Welzijn en Veiligheid
Partner/klant
Accountant
Financieel
Advies/Controle
WoCom, Bergopwaarts en
Corporaties in de regio
Partner
Diversen
Advies/levering van diensten
2- 10
Huurdersraad 12 1-4
Brabant, GGZ, De Zorgboog, Savant, SWZ, Atlant Groep, Zorggroep Helmond, Politie 2 10
Volksbelang Makelaars, banken, projectontwikkelaars,
en producten
aannemers, adviseurs e.d.
51
1
Bijlagen bij hoofdstuk 8 B8.1
Aantal medewerkers 31-12-2014
31-12-2013
AANTAL MEDEWERKERS
85
85
92
Vrouwen
46
43
51
Mannen
39
42
41
FULLTIME MEDEWERKERS
54
54
57
Fulltime vrouwen
16
12
16
Fulltime mannen
38
42
41
PARTTIME MEDEWERKERS
31
31
35
Parttime vrouwen
30
31
35
Parttime mannen
1
0
0
GEMIDDELDE LEEFTIJD
45,2
45,3
44,7
Vrouwen
42,5
42,7
42,3
Mannen
47,9
47,9
47,7
GEMIDDELDE DUUR DIENSTVERBAND
13,2
12,8
12,7
Vrouwen
11,6
11,3
10,8
Mannen
15,2
14,3
15,1
52
31-12-2012
B8.2
Aantal fte’s
ONDERDEEL ORGANISATIE
31-12-2014
31-12-2013 Gerealiseerd
DIRECTIE EN
0
1
WIJKMANAGEMENT
2
2
STAF (manager)
1
1
8,71
9,23
1
1
3,45
4,23
1
1
3,31
2,75
1
1
9,32
9,32
1
1
11,23
12,24
Vastgoedbeheer (manager)
1
1
Vastgoedbeheer
9
10
FINANCIËN, P&C (manager)
1
1
Team Planning en Control
6,47
6,47
1
1
6,86
5,86
Totaal gerealiseerd formatie
68,35
71,1
Team Planning en Intake
3,55
Staf
MARKT EN STRATEGIE (manager) Markt en Strategie
KLANT EN VASTGOED (manager) Projecten Klanten (manager) Team Woning Team Klant (teamleider) Team Klant
Team Financiën (teamleider) Team Financiën
Detachering vanuit Woonpartners -
Aannemer
1
-
WOM
1
-
Wooniezie
1,29
Totaal
6,84
Totaal gerealiseerd inclusief team Planning en Intake en detachering vanuit Woonpartners
75,19
53
B8.3
Overzicht ondernemingsraad
De OR is op 31 december 2014 als volgt samengesteld: Naam
Functie
OR-lid sinds
Aftredend in
Paul Geurts
Voorzitter
23-07-2009
2017
Lian van der Linden
Secretaris
08-2006
2015
Kim Verschuren
lid
25-06-2013
2015
Erika van Anen
Lid
07-2012
2017
Huub Niessen
Lid
25-06-2013
2015
54
Bijlagen bij hoofdstuk 9 B9.1
Bezoldiging Bestuur, Raad van Toezicht en enkele andere functionarissen 2014 G.C.H.M. de Wilde
B.J.A. Wouters
Functie(s)
algemeen directeur
algemeen directeur a.i.
Duur dienstverband in 2014
1/1 - 30/11
1/12- 31/12
E.M. Romero Jódar manager Financiën, Planning & Control 1/1 - 31/12
1 nee
1 nee
1 nee
ja
nee
n.v.t.
nee
Directie team
Omvang dienstverband (in fte) Gewezen topfunctionaris?[2] (Fictieve) dienstbetrekking?[3] Zo niet, langer dan 6 maanden binnen 18 maanden werkzaam?
C.J. Huppertz
M.H.A.M. Hoevenaars
manager Klant & Vastgoed
manager Markt & Strategie
1/1 - 31/12
1/1 - 31/12
1 nee
1 nee
ja
ja
ja
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn
13.500
92.581
2.292
-
971
-
26.006
Totaal bezoldiging
220.111
Toepasselijk WNT-maximum[4]
Motivering indien overschrijding: zie
191.813
113.813
13.500 8.467
136.400
overgangsrecht van toepassing
20.262
148.800
valt niet onder WNT gezien periode werkzaam minder dan 6 maanden
n.v.t.
96.730
87.780
1.250
951
20.081
17.571
118.060
106.303
148.800
148.800
n.v.t.
n.v.t.
N.M. Dijkhuizen
G.A.J. van den Heuvel
H.J.M. Smelt
voorzitter 18/06 - 31/12
I.M. StommelsVerrijdt lid 1/1 - 31/12
lid 1/1 - 31/12
lid 1/1 - 31/12
lid 1/1 - 31/12
5.952
7.440
7.440
8.000
8.000
Raad van Toezicht
P.H.J. Krekels
B.I.M. van der Cammen
Functie(s) Duur dienstverband
voorzitter 01/01-18/06
5.297
Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging Toepasselijk WNTmaximum[2] Motivering indien overschrijding: zie
231
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
5.528
5.952
7.440
7.440
5.137 overgangsrech t van toepassing
5.993
7.440
7.440
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
55
8.000
8.000
7.440 7.440 overgangsrech overgangsrech t van t van toepassing toepassing
Lid
Stommels-
1970
Auditcommissie
29-01-
Lid Vastgoed-/
Mw. I.M.
nevenfuncties
Voorzitter
functies /
1961
Woonplaats,
van der
Aftredend
mogelijk?
18-06-2014
Herbenoeming
Lid
aftredend per
Datum (her-)
09-05-
Afgetreden/
Functie
Dhr.B.I.M.
benoeming
Geb. datum
Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2014
Naam
B9.2
Ja
Helmond
X
Nee
Helmond
Audit
18-06-2018
Cammen 23-04-2008
Aftredend
03-04-2013
23-04-2016
-Docent Financieel Management
Verrijdt
Fontys Hogescholen
Dhr. N.M.
13-03-
Lid
08-10-2008
Aftredend
Dijkhuizen
1947
Voorge-
20-11-2013
08-10-2016
Nee
’s-Gravenhage
Vastgoed
-Zelfstandig consultant-Voorzitter
dragen
Stichting Heelweg;
door
-Lid Raad van Toezicht Stichting
huurders
Scholengroep Zuidwest -Secretaris Haagse Kunstkring
Dhr. G.A.J.
14-08-
van den
1952
Lid
26-11-2008
Aftredend
12-12-2012
26-11-2016
Nee
Deurne
Vastgoed
-Zelfstandig projectmanager en
Heuvel
adviseur bouw (Agnito bv te Deurne); -Lid huizencommissie Congregatie H. Geest te Gemert; -Adviseur startende ondernemers; -Bestuurslid Ondernemersvereniging GOED; -Bestuurslid Walsbergse Zangvereniging
De heer
16-07-
Lid
H.J.M.
1978
Voorge-
Smelt
04-04-2012
Aftredend 04-04-2016
Ja
Helmond -Advocaat/Partner AV Advocatuur;
dragen
-Directeur ContractHulp bv;
door
-Penningmeester Wijkraad
huurders
Brandevoort; - Lid Raad van Toezicht Stichting Eerstelijns Diagnostiek Nederland, Blauwestad.
56
Audit
B9.3
Belangrijkste gespreksonderwerpen en besluiten
In het volgende overzicht staan de belangrijkste onderwerpen die de Raad van Toezicht in 2014 kreeg voorgelegd. Er zijn besluiten genomen over of op basis van de volgende onderwerpen: Datum
Besluit / Goedkeuring
26.02.14
•
Besluit tot voortgang transformatie UWV – verhuren alle woningen
2015-01
•
Besluit tot aankoop 9 appartementen Winkelplein
•
Besluit tot aankoop aandelen WOM van Volksbelang
16.04.14
•
Besluit tot goedkeuring Treasury Statuut
2014-03
•
Besluit tot aankoop Poortgebouw
•
Vaststelling Kaderbrief 2014
•
Besluit tot ondertekenen opdrachtbevestiging BDO
•
Besluit tot het benoemen van de heer B.I.M. van der Cammen als nieuwe voorzitter RvT
18.06.14
•
Besluit tot goedkeuring Jaarrekening 2013Stg. Woonpartners
2014-04
•
Besluit tot vaststelling Volkshuisvestingsverslag 2013
•
Besluit tot goedkeuring realisatie versus begroting
•
Besluit tot verlenen decharge bestuurder voor het gevoerde beleid
27.08.14
•
Besluit tot goedkeuring Ondernemingsplan 2014-2015
2014.05
•
Goedkeuring wijziging Directiereglement
•
Goedkeuring wijziging reglement Auditcommissie
•
Besluit tot afscheid nemen huidige accountant en opstarten werving nieuwe accountant
29.10.14
•
Voorgenomen besluit benoeming algemeen directeur/bestuurder a.i.
2013.06
•
Besluit tot goedkeuring Begroting 2015 Stichting Woonpartners
•
Goedkeuring aan passing huurprijzen blok 9 Weverspoort
•
Besluit tot benoemen Deloitte als accountant voor accountantscontrole 2014 e.v.
10.12.14
•
Goedkeuring Fasedocument 3-4 blok 10 Weverspoort
2014-08
•
Goedkeuring Fasedocument 3-4 blok 12 Weverspoort
57
B9.4
Audit- en Vastgoedcommissie in 2014
Auditcommissie 2 leden Raad van Toezicht
Vergaderingen 5
Onderwerpen - Management Letter
directeur-bestuurder
- Risicomanagement
manager Financiën, Planning & Control (VZ)
- aanstelling interne auditor
teamleider Planning & Control
- Accountantsverslag 2013
interne auditor
- Jaarrekeningen 2013 Stichting, Holding en WOM - evaluatie accountant - aanbestedingstraject accountant - Begroting 2015 Stichting, Holding & WOM - Auditplan 2014
Vastgoedcommissie 2 leden Raad van Toezicht
Vergaderingen 3
Onderwerpen - Transformatie UWV-gebouw
directeur-bestuurder
- Projectevaluaties
manager Klant & Vastgoed (VZ)
- voorbereiding besluitvorming RvT: aankoop
adviseur Stedelijke Vernieuwing
appartementen Winkelplein, aanpassing huurprijzen blok 9, fasedocumenten 3/4 blok 10 en 12 Weverspoort, Aanbestedingsbeleid - grondposities
58
Bijlagen bij Hoofdstuk 10 B10.1 Indicatoren Woonpartners De volgende tabel laat zien hoe Woonpartners door het CFV beoordeeld is en hoe enkele indicatoren bij Woonpartners zich verhouden tot die van de sector. Woonpartners
sector
2013
2013
Rentedekkingsgraad
2,4
1,8
Aflossingsratio (CFV)
2,1
1,2
25.300
45.000
Nominale waarde leningen per VHE bron: Toezichtbrief CFV 2014
59
B10.2 Stichting Woonpartners en haar verbindingen Coöperatie Smart Finance Oprichting
Doel
Toelichting
29-11-2007
Het verlenen van ondersteuning in de
Woonpartners heeft een bijdrage van 15.000 euro gestort.
(Coöperatie
financieringslasten van particuliere
Reden van oprichting: deelname van drie partijen in het
Smart
kopers van woningen.
product Startersrenteregeling. Naast stichting Woonpartners
Finance BA)
zijn dit de corporaties Trudo uit Eindhoven en Vieya uit
17-12-2007
Uitvoering geven aan de Starters Rente
Dongen. Het betreft een coöperatie met beperkte
(Social
Regeling ®. Deze is van toepassing bij
aansprakelijkheid (beperkt tot de bijdrage).
Finance nv)
verkoopprojecten met door of namens
Risico: laag (beperkt tot bijdrage, er zijn geen garanties
Woonpartners ontwikkelde
verstrekt)
koopwoningen.
Domovisie bv Oprichting
Doel
Toelichting
22-06-2010
Het (doen) aanbrengen en
Woonpartners heeft 50.000 euro aan aandelenkapitaal
onderhouden van
gestort. Vanwege de negatieve resultaten heeft
domoticavoorzieningen in en rond
Woonpartners een voorziening van 50.000 euro getroffen,
woningen voor het meten,
echter Woonpartners heeft zich niet garant gesteld.
programmeren en sturen van functies
Reden van oprichting: deelname van meerdere partijen.
ten behoeve van bewoners en
Woonpartners heeft deze bv samen met de Zorgboog en
dienstverleners. Het beleggen en
stichting Combivisie opgericht.
beheren van vermogen. Woonpartners
Risico: laag (beperkt tot aandelenkapitaal)
bezit 30 % van het gestorte
Woonpartners heeft samen met de andere aandeelhouders
aandelenkapitaal.
besloten om deze bv te liquideren.. Domovisie is in januari 2015 geliquideerd.
Woonwagens en Standplaatsen Beheer bv Oprichting
Doel
Toelichting
19-06-2006
Beheer en exploitatie van de in
Woonpartners heeft 4.500 euro aan aandelenkapitaal
Helmond gelegen subkampjes met de
gestort.
bijbehorende standplaatsen en
Woonpartners heeft een lening verstrekt van 287.500 euro.
woonwagens. Elk van de vier
Schuldrest per 31-12-2014: 260.000 euro. Woonpartners
Helmondse woningcorporaties
staat samen met de andere corporaties garant voor het
participeert voor 25 % in deze Beheer
nakomen van de verplichtingen middels een comfort letter
bv.
(vanwege het negatieve eigen vermogen van 6.590 euro). Risico: beperkt (aandelenkapitaal en lening)
60
Woonpartners Holding bv Woonpartners Holding bv en haar werkmaatschappijen zijn opgericht naar aanleiding van MG 200126 waarin gesteld wordt dat bepaalde ‘nevenactiviteiten’ ondergebracht moeten worden in een verbinding. Woonpartners is in afwachting van invoering van de herziene Woningwet. Dan kan een standpunt ingenomen worden wat de beste strategie is met betrekking tot de verbindingen en de activa die daarin zijn ondergebracht. Oprichting
Doel
Toelichting
Woonpartners
Exploiteren, realiseren en
De activiteiten in de bv’s zijn beperkt. Er zijn op dit
Bijzondere
beheren van bijzondere
moment geen aanvullende investeringen gepland. Dit
Exploitaties bv
registergoederen die indirect
betekent dat ook het risico beperkt is. Financiering van de
samenhangen met de
Holding en de werkmaatschappijen gebeurt door interne
werkzaamheden van Stichting
financiering van de Holding zelf en vanuit de toegelaten
Woonpartners (exploitatie
instelling. In het verleden zijn acties ondernomen om de
WKO installaties).
Holding financieel zelfstandig te kunnen laten
Woonpartners
Exploiteren, realiseren en
functioneren. Op dit moment is er nog geen financiering
Commerciële
beheren van commerciële
vanuit derden aangetrokken, maar dit lijkt op basis van de
Exploitaties bv
ruimten en de daarmee
solvabiliteit en kasstromen wel mogelijk.
30-10-2003
samenhangende werkzaamheden. Woonpartners
Exploiteren, realiseren en
Commercieel
beheren van projecten op het
Vastgoed bv
gebied van woningbouw en andere registergoederen en de daarmee samenhangende
Het eigen vermogen bedraagt per 31 december 2014:: •
Aandelenkapitaal
•
Agio:
•
Overige reserves
-/- € 7.753.629
•
Eigen vermogen:
€ 2.500.000
•
Lening vanuit T.I. (rentedragend):
€ 1.370.000
werkzaamheden. Woonpartners
Exploiteren, realiseren en
Parkeerexploitaties
beheren van
bv
parkeervoorzieningen en de
bv)
daarmee samenhangende werkzaamheden. Het beheer inzake de
Vereniging van
verenigingen van eigenaars en
Eigenaars bv
de daarmee samenhangende werkzaamheden.
Duurzame Energie
Exploiteren, realiseren en
de Eeuwsels bv
beheren van WKO installatie
€ 300.000
(tussen TI en Woonpartners Bijzondere Exploitaties
•
Woonpartners
€ 10.000.000
voor gezamenlijk gebruik. Deze bv is een dochtermaatschappij van Woonpartners Bijzondere Exploitaties bv en is samen met
61
Kortlopende schuld aan T.I.
€ 2.000.000
zorginstelling Savant en Woningbouwvereniging BOW uit Deurne opgericht. De WKO installatie voorziet in de verwarming / koeling van o.a. een Brede School die eigendom is van Woonpartners.
Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad bv (WOM) Woonpartners heeft in 2007 een samenwerkingsovereenkomst met de gemeente Helmond en Woningbouwvereniging Volksbelang gesloten om de wijk Weverspoort te herstructureren. Hierbij werden zo’n 400 woningen gesloopt om plaats te maken voor ongeveer 400 nieuwe woningen. Vanwege fiscale overwegingen heeft Woonpartners besloten om dit onder te brengen in een Wijkontwikkelingsmaatschappij (WOM). Deze heeft zij samen met Woningbouwvereniging Volksbelang opgericht. De WOM is een samenwerkingsverband waarbij private en publieke partijen gronden in kunnen brengen en uitnemen zonder overdrachtsbelasting. Oprichting
Doel
Toelichting
20-12-2007
Ontwikkelen en realiseren van
Woonpartners heeft initieel een lening ad 4.618.000 euro
vervangende nieuwbouw (koop en
verstrekt aan de WOM. Door grondtransacties die al hebben
huur) in het herstructureringsgebied 3e
plaatsgevonden is deze lening nagenoeg afgelost (schuldrest
fase Binnenstad. Stichting
ultimo 2014: 337.000 euro). De transacties tussen de WOM
Woonpartners is vanaf 2014 100%
en de TI worden afgerekend op basis van facturen.
eigenaar. Voor koopprojecten die door de WOM ontwikkeld worden is vastgelegd dat minimaal 70 % van de woningen verkocht moeten zijn alvorens wordt gestart met de bouw. Voor de financiering heeft de WOM een kredietfaciliteit van 5 miljoen euro afgesloten bij de Rabobank. Deze loopt op 1 juli 2015 af. De verwachting is dat deze voor een bedrag van 3 miljoen euro wordt gecontinueerd.
Vereniging van Eigenaars bv Woonpartners maakt deel uit van een zeventiental Vereniging van Eigenaren (VvE’s). Deze verbinding ontstaat van rechtswege. Deze VvE’s zijn te verdelen in drie categorieën: 1.) VvE’s m.b.t. complexen waarin koop- en huur woningen zitten. 2.) VvE’s m.b.t. complexen waarin Woonpartners samen met haar verbindingen zit 3.) VvE’s m.b.t. complexen waarbij de commerciële plintruimtes eigendom zijn van een derde partij.
62
4.) Oprichting
Doel
Toelichting
diverse
Het beheer inzake de verenigingen van
De financiële deelname van de Toegelaten Instelling bestaat
eigenaars en de daarmee
uit bijdrages die zij doet aan de VvE’s. Deze bestaan uit
samenhangende werkzaamheden.
exploitatie-uitgaven en dotaties aan onderhoudsvoorzieningen. In totaal bedragen de onderhoudsvoorzieningen voor de VvE’s per 31 december 2014 ongeveer 860.000 euro.
63
B10.3 Organogram verbindingen
Stichting Woonpartners
Domovisie B.V.
(30% eigenaar)
Woonwagens en standplaatsen Beheer bv (25 % eigenaar)
Holding bv
(100 % eigenaar)
WijkOntwikkelings Maatschappij Helmond Binnenstad bv (100 % eigenaar)
Coöperatie Smart Finance B.A. (33 % aandeel)
VVE Hindestraat (60,4 %) VVE Cascade (47,9 %) VVE De Meulen (69,4 %) VVE Kloosterhof I (70,4 %) VVE Kloosterhof II (80 %) VVE Parkgebouw (67,3 %) VVE De Beurs (76,1 %) VVE Paterslaan (100 %) - VVE L'Étage (Paterslaan) - VVE La Façade (Paterslaan) - VVE parkeergarage Patersln VVE La Place (74, 4 %) VVE Prinzenhof (79,3%) VVE De Librije (73,6%) VVE Residentie Binderen (94,6%) VVE Filmhuis (89,6%) VVE Oude Filmhuis (50%) VVE Keyserinnedael (100%) VVE Hamsterstraat (56,95%) VVE Reynaerde 62,7%)
Social Finance N.V. (Coöperatie 100 % aandeel)
Bijzondere exploitaties bv
Commerciële Exploitaties bv
Commercieel Vastgoed bv
(100 % eigenaar)
(100 % eigenaar)
(100 % eigenaar)
Parkeerexploitaties bv
Vereniging van Eigenaars bv
(100% eigenaar) (100% eigenaar)
Duurzame Energie de Eeuwsels B.V. (24,60 % eigenaar)
De verbindingen met Social Finance N.V. hebben tot doel de Starters Rente Regeling ® uit te voeren bij verkoopprojecten met door Woonpartners ontwikkelde koopwoningen. In de Coöperatie Smart Finance B.A. nemen naast stichting Woonpartners ook Stichting Trudo uit Eindhoven en Vieya Woningcorporatie uit Dongen deel. Social Finance Management bv voert het management van de Naamloze Vennootschap Social Finance. In de Social Finance Management bv nemen naast Finance Ideas Holding bv ook Trudo Holding bv en DWV Beheer bv deel.Domovisie B.V. is in januari 2015 geliquidideerd.
64
B10.4 De enkelvoudige cijfers per 31 december 2013 per verbinding/rechtspersoon Nevenstructuur verbonden
Jaarresultaat
partijen en cijfers 2014
voor belasting
Omzet
Eigen vermogen
Geplaatst
Langlopende
en gestort
schulden
Kortlopende schulden
kapitaal Woonpartners Holding bv
-336.435
38.239
2.546.371
10.000.000
0
2.421.025
-772.463
538.194
-784.836
18.000
1.370.000
617.692
--4.859
0
174.944
18.000
0
308.796
387.130
223.221
3.284.322
18.000
0
150
65.162
108.071
1.765.305
18.000
2.315
10.282
-1.502
0
44.256
18.000
0
3.049
673.282
4.399.397
857.034
18.000
0
3.064.357
Woonpartners Bijzondere Exploitaties bv Woonpartners Commercieel Vastgoed bv Woonpartners Commerciële Exploitaties bv Woonpartners Parkeerexploitaties bv Woonpartners Vereniging van Eigenaars bv Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad bv
B10.5 Investeringen in vastgoed 2014-2018 Omschrijving
Aantal woningen / panden Periode
WOM Blok 5
5
2015
WOM Blok 5.1
3
2015
WOM Blok 9
40
2015
UWV (huur)
48
2016
WOM Blok 11 commerciële ruimte
5
2016
WOM Blok 11
20
2016
WOM Blok 12
5
2016
Binderseind
25
2016
WOM Blok 1
12
2017
WOM Blok 4
8
2017
65
INHOUDSOPGAVE JAARREKENING 2014
Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2014
67
Geconsolideerde winst- en verliesrekening 2014
69
Kasstroomoverzicht geconsolideerd
70
Waarderingsgrondslagen
71
Toelichting geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening 2014
79
Enkelvoudige jaarrekening Enkelvoudige balans per 31 december 2014
103
Enkelvoudige winst- en verliesrekening 2014
105
Algemene grondslagen voor enkelvoudige jaarrekening
106
Toelichting enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening 2014
107
Kasstroomoverzicht enkelvoudig
125
Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
126
Verklaring van bestuur
127
Vaststelling en goedkeuring
128
Overige gegevens
129
66
GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (voor resultaatbestemming) ACT IEF
Toelichting
31.12.2014
31.12.2013
1 1.1 1.2 1.3
310.777.850 5.297.075 2.999.053
285.761.222 5.261.389 3.991.228
319.073.978
295.013.839
52.163.485 521.355 9.611.100
46.822.293 943.211 10.301.101
62.295.940
58.066.605
87.668 6.853.145 253.498 0 158.644
112.460 6.631.415 259.735 33.265 182.669
7.352.955
7.219.544
388.722.873
360.299.988
143.397 1.353.831 0
1.186.111 1.551.103 0
1.497.228
2.737.214
0
45.510
345.519 69.841 0 1.468.386 1.116.247
363.607 77.963 477.752 1.158.042 591.368
2.999.993
2.668.732
7.785.807
3.299.480
12.283.028
8.750.936
401.005.901
369.050.924
VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
1.4 1.5 1.6
Financiële vaste activa Andere deelnemingen Latente belastingvorderingen Leningen u/g Te vorderen BWS-subsidies Overige vorderingen
2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5
Som der vaste activa VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Vastgoed bestemd voor verkoop Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop Overige voorraden
3 3.1 3.2 3.3
Onderhanden projecten
4
Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Vorderingen op overige verbonden partijen Overige vorderingen Overlopende activa
5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.4.a
Liquide middelen
6
Som der vlottende activa
T O T A A L
A C T I V A
67
P A S S I EF
Toelichting
GROEPSVERMOGEN Aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen Overige reserves Onverdeeld resultaat boekjaar
31.12.2013
150.043.591 21.514.626
154.726.638 -22.929.404
171.558.217
131.797.234
0
-3.690
171.558.217
131.793.544
8.875.837 0 1.076.211
14.286.994 297.205 951.868
9.952.048
15.536.067
168.022.643 3.313.084 4.994.172 10.032.112 3.409.464
178.693.161 3.216.365 4.959.368 10.639.612 0
189.771.475
197.508.506
22.794.613 2.488.862 1.116.880 1.002 5.611 401.953 2.915.240
13.146.556 6.485.544 1.727.389 105.445 11.636 0 2.736.237
29.724.161
24.212.807
401.005.901
369.050.924
7 7.1
Aandeel van derden in het groepsvermogen
7.2
VOORZIENINGEN Voorziening onrendabele investering en herstructureringen Voorziening reorganisatiekosten Overige voorzieningen
8 8.1 8.2 8.3
LANGLOPENDE SCHULDEN Schulden/leningen kredietinstellingen Waarborgsommen Vooruitontvangen huur Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Langlopende verplichting derivaten
9 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5
KORTLOPENDE SCHULDEN Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Overige schulden Onderhanden projecten Overlopende passiva
T O T A A L
31.12.2014
10 10.1 10.2 10.4 10.5 10.5 10.6 10.7
P A S S I V A
68
GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2014
Toelichting
2014
2013
45.029.322 1.951.618 0 1.510.762 955.304 916.952
42.876.379 1.525.578 0 2.803.732 867.114 1.537.553
50.363.958
49.610.356
9.839.307 -16.836.709 0 4.537.358 638.655 776.983 7.391.164 13.669.599
9.884.793 21.640.843 0 4.121.224 618.215 765.738 9.128.240 10.925.279
Som der bedrijfslasten
20.016.357
57.084.332
BEDRIJFSRESULTAAT
30.347.601
-7.473.976
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huuropbrengsten Opbrengsten servicecontracten Overheidsbijdragen Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille Wijzigingen in voorraden gereed product en onderhanden projecten Overige bedrijfsopbrengsten
11 12 13 14 15 16
Som der bedrijfsopbrengsten
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen materiële vaste activa en vastgoedportefeuille Overige waardeveranderingen van mat. vaste activa en vastgoedportefeuille Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Overige bedrijfslasten
17 18 19 19 20 21 22
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille
23
1.044.821
-7.004.628
Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten
24 24
194.408 -10.269.141
324.149 -8.849.611
-10.074.733
-8.525.462
21.317.689
-23.004.066
221.730 -24.793
73.950 -2.978
21.514.626
-22.933.094
0
3.690
21.514.626
-22.929.404
Saldo financiële baten en lasten RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTINGEN
25 26
Belastingresultaat uit gewone bedrijfsvoering Resultaat deelnemingen RESULTAAT NA BELASTINGEN
27
Waarvan aandeel van derden RESULTAAT TOEKOMEND AAN DE WONINGCORPORATIE
69
OVERZICHT VAN HET TOTAALRESULTAAT OVER 2014
Geconsolideerd nettoresultaat na belastingen toekomend aan de rechtspersoon Stelselwijziging a.g.v. waardering derivaat Gerealiseerde herwaardering ten laste van het eigen vermogen
2014
2013
21.514.626
-22.929.404
-961.138 19.207.495
0 -37.438.697
Totaal van de rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen van de rechtspersoon als onderdeel van het groepsvermogen
18.246.357
-37.438.697
TOTAALRESULTAAT VAN DE RECHTSPERSOON
39.760.983
-60.368.101
KASSTROOMOVERZICHT per 31-12-2014 2014
2013
47.157.165 129.776 0 2.719.941 50.006.882
43.977.849 183.049 0 1.964.625 46.125.523
-5.906.414 -10.006.546 -14.302.496 -30.215.456
-5.254.974 -8.771.375 -7.928.140 -21.954.489
Kasstroom uit operationele activiteiten Ontvangsten van huurders Ontvangsten van subsidiegevers Ontvangsten van kopers Ontvangsten overig
Betalingen aan werknemers Betalingen aan leveranciers onderhoud Betalingen overig
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
19.791.426
Ontvangen interest Ontvangen dividend Betaalde interest Betaalde winstbelasting
236.472 0 -8.210.697 -23.484 -7.997.709
Kasstroom uit operationele activiteiten (I)
24.171.034 323.458 0 -8.444.535 45.624 -8.075.453
11.793.717
16.095.581
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Investeringen in financiële vaste activa Desinvesteringen in financiële vaste activa
-9.600.307 3.161.650 0 6.237
Kasstroom uit investeringsactiviteiten (II)
-18.789.017 4.499.979 18.096 -1.349.003 -6.432.420
-15.619.945
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden (nieuwe leningen) Aflossing langlopende schulden Mutatie gelieerde partijen
6.000.000 -3.268.251 -747.215
12.370.000 -20.361.448 1.422.580
Kasstroom uit financieringsactiviteiten (III)
1.984.534
-6.568.868
Mutatie liquide middelen (I+II+III)
7.345.831
-6.093.232
Beginstand liquide middelen Mutatie liquide middelen Mutatie liquide middelen VvE's Mutatie kredietfaciliteit WOM Afronding
3.299.480 7.345.831 203.030 -3.062.534 0
8.690.191 -6.093.232
Eindstand liquide middelen
7.785.807
3.299.480
70
702.537 -16
TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING ALGEMEEN
Deze jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014. Alle bedragen luiden in euro’s, tenzij anders vermeld.
Activiteiten De activiteiten van Stichting Woonpartners en haar groepsmaatschappijen, allen statutair gevestigd Kasteel Traverse 1 te Helmond, bestaan voornamelijk uit het verhuren van woonruimte.
Groepsverhoudingen De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van de groepsmaatschappijen. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transacties geëlimineerd. De groepsmaatschappijen zijn integraal geconsolideerd. Een overzicht van de in de consolidatie opgenomen groepsmaatschappijen is opgenomen in onderstaand overzicht. Er is geen aansprakelijkstelling volgens artikel 2:403 afgegeven voor de verschillende groepsmaatschappijen. Naam
Juridische vorm Stichting B.V. B.V. B.V. B.V. B.V. B.V. B.V.
Stichting Woonpartners Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad B.V. Woonpartners Holding B.V. Woonpartners Commerciële Exploitaties B.V. Woonpartners Bijzondere Exploitaties B.V. Woonpartners Commercieel Vastgoed B.V. Woonpartners Parkeerexploitaties B.V. Woonpartners Vereniging van Eigenaars B.V. Naam Woonpartners Holding B.V. Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad B.V. Woonpartners Commerciële Exploitaties B.V. Woonpartners Bijzondere Exploitaties B.V. Woonpartners Commercieel Vastgoed B.V. Woonpartners Parkeerexploitaties B.V. Woonpartners Vereniging van Eigenaars B.V.
Eigen vermogen 2014 2.546.371 857.034 3.284.322 -784.836 174.944 1.765.305 44.256
Belang 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Resultaat 2014 -336.435 673.282 387.130 -772.463 -4.859 65.162 -1.502
Statutaire zetel Helmond Helmond Helmond Helmond Helmond Helmond Helmond Helmond Maatschap. kapitaal 50.000.000 90.000 90.000 90.000 90.000 90.000 90.000
Geplaatst kapitaal 10.000.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000 18.000
De minderheidsbelangen in Woonwagens en Standplaatsen Beheer B.V. (25 %), Domovisie B.V. (33,3%) en de in 2011 opgerichte Duurzame Energie De Eeuwsels B.V. (24,6%) zijn niet meegeconsolideerd. Deze BV's worden aangemerkt als verbonden partij. Woonpartners had tevens een minderheidsbelang van 16,7% in Social Finance Management. Dit aandeel is in 2013 in zijn geheel verkocht. Woonpartners participeert in diverse VVE's voor die delen van de complexen waarvan zij eigenaar is. Het aandeel van Woonpartners is in de consolidatie meegenomen. Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van Stichting Woonpartners zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen en andere rechtspersonen waarop een overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend of waarover de centrale leiding wordt gevoerd. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van Stichting Woonpartners. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen en de andere in de consolidatie betrokken rechtspersonen en vennootschappen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Belangen van derden in het vermogen en in het resultaat van groepsmaatschappijen zijn afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking gebracht. De resultaten van nieuw verworven groepsmaatschappijen en de andere in de consolidatie meegenomen rechtspersonen en vennootschappen worden geconsolideerd vanaf de overnamedatum. Op die datum worden de activa, voorzieningen en schulden gewaardeerd tegen de reële waarden.
ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING De geconsolideerde jaarrekening van Stichting Woonpartners is opgesteld volgens de bepalingen van het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh). In dit besluit wordt voorgeschreven het Burgerlijk Wetboek toe te passen, behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Tevens is deze geconsolideerde jaarrekening opgesteld volgens de door de Raad voor de Jaarverslaggeving uitgegeven Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd volgens het kostprijsmodel. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
71
Stelselwijzigingen Eind december 2013 heeft de Raad voor de Jaarverslaglegging (RJ), in haar RJ Uiting 2013-15, Richtlijn 290 Financiële instrumenten (2013) uitgebracht. Conform de Richtlijn voor de Jaarverslaglegging moet bekeken worden of de in de extendible lening opgesloten derivaat ("embedded") apart gewaardeerd moet worden. In de leningenportefeuille van Woonpartners zit één extendible lening met hoofdsom € 12.500.000, welke als zodanig verwerkt is. De reden waarom de embedded derivaat dient te worden afgescheiden is dat de ABN AMRO het recht heeft om in 2017 te kiezen voor óf een vast rente (3,90%) óf voor een variable rente (3 maands euribor), zij hebben dus een 'optie'. De restant looptijd vanaf 2017 is tien jaren. De marktwaarde van dit derivaat bedraagt per 1-1-2014 € 961.138 negatief, de waarde per 31-12-2014 bedraagt € 3.409.465 negatief. Voor de waardebepaling is uitgegaan van de rente zoals die in het contract is vastgelegd zonder spread. Het toepassen van de nieuwe RJ 290 kwalificeert als een stelselwijziging. Het rechtstreekse effect van de stelselwijziging derivaten op het eigen vermogen ziet er schematisch als volgt uit: 1-1-2014 Eigen vermogen per 1-1-2014 Effect van stelselwijziging Eigen vermogen per 1-1-2014 na stelselwijziging
131.797.234 -961.138 130.836.096
Het eigen vermogen in 2014 muteert in totaliteit met € 3.409.464, namelijk zoals hierboven aangegeven € 961.138 via het eigen vermogen en € 2.448.326 door de verwerking van de mutatie van de reële waarde van het embedded derivaat in het resultaat. Financiële instrumenten Onder de financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. In de toelichting op de onderscheiden posten van de balans wordt de reële waarde van het betreffende instrument toegelicht als die afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de balans is opgenomen wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting op de 'Niet uit de balans blijkende verplichtingen'. Voor de grondslagen van de primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Financiële derivaten waarbij de onderliggende waarde niet beursgenoteerd is worden tegen de kostprijs opgenomen. Indien per balansdatum de reële waarde lager is dan de kostprijs dan wel negatief is, wordt het derivaat ten laste van de winst -en verliesrekening afgewaardeerd naar lagere reële waarde, tenzij kostprijshedge-accounting wordt toegepast. Bij bepaling van de reële waarde wordt rekening gehouden met het effect van de lopende rente.
Indien financiële derivaten echter voor hedge accounting in aanmerking komen en hedge accounting wordt toegepast is de verwerking van deze winst of dit verlies afhankelijk van de aard van de afdekking. Stichting Woonpartners past hedge accounting toe op basis van generieke documentatie. Kostprijshedge-accounting Het effectieve deel van financiële derivaten die zijn toegewezen voor kostprijshedge-accounting, wordt tegen kostprijs gewaardeerd en het ineffectieve deel wordt tegen reële waarde gewaardeerd. De waardeveranderingen van de reële waarde van het ineffectieve deel worden direct in de winst -en verliesrekening verwerkt.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Winstbelastingen, ontvangen interest en ontvangen dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde interest en betaalde dividenden worden eveneens opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. De verkrijgingsprijs van verworven groepsmaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geldmiddelen heeft plaatsgevonden. Hierbij worden geldmiddelen aanwezig in deze groepsmaatschappijen afgetrokken van de aankoopprijs. Transacties waarbij geen ruil van geldmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, worden niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasecontract wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten. De post Overige betalingen bestaat uit de volgende posten: belastingen (m.n. onroerende zaakbelasting), heffingen (verhuurdersheffing en saneringssteun), servicekosten en overige algemene beheerskosten
72
GRONDSLAGEN VOOR DE WAARDERING VAN DE GECONSOLIDEERDE ACTIVA EN PASSIVA ACTIVA 1. Materiële vaste activa en Vastgoedbeleggingen 1.1 Sociaal vastgoed in exploitatie Grondslag sociaal vastgoed in exploitatie geclassificeerd als bedrijfsmiddel: Sociaal vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, het maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. De huurtoeslaggrens is een algemeen huurprijsniveau dat jaarlijks per 1 juli door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wordt vastgesteld. Ultimo 2014 bedraagt deze grens € 699,48 (2013: € 681,02). Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerendgoed dat is verhuurd aan maatschappelijke organisaties, waaronder zorg-, welzijns-, onderwijs- en culturele instellingen en dienstverleners en tevens is vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese Commissie d.d. 15 december 2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten instellingen. Stichting Woonpartners kwalificeert het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel, aangezien Stichting Woonpartners een beleid heeft dat gericht is op het realiseren van de volkshuisvestelijke taken. Het volkshuisvestelijk beleid staat hierbij centraal. Grondslag waardering als bedrijfsmiddel en waardering tegen actuele waarde gebaseerd op bedrijfswaarde: Sociaal vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd tegen de actuele waarde gebaseerd op bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de geprognosticeerde kasstromen van de kasstroomgenererende eenheid uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. De indeling naar kasstroomgenererende eenheid is gedefinieerd op complexniveau.
Stichting Woonpartners kiest voor deze indeling van de kasstroomgenererende eenheden aangezien deze aansluit bij haar interne bedrijfsvoering en hierbij de basis vormt voor haar vastgoedsturing. De reële waarde wordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van de complexen. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouwde veronderstellingen die de beste schatting van de directie weergeven van de economische omstandigheden die van toepassing zullen zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de eind 2014 intern geformaliseerde meerjarenbegroting en bestrijken een periode van vijf jaar, behoudens de verwachte kosten van groot onderhoud, erfpacht en overige contracten met een werkingsduur van meer dan vijf jaar. De kosten van planmatig onderhoud worden gebaseerd op de in de meerjarenonderhoudsbegroting onderkende cycli per component. Voor latere jaren wordt uitgegaan van de verwachte gemiddelde groeivoeten voor inflatie, huurstijging en rente alsmede genormeerde lastenniveaus. Uitgaven na eerste verwerking (de zogeheten na-investeringen) die leiden tot een waardeverhoging van het actief, worden geactiveerd. Uitgaven die betrekking hebben op toekomstige herstructureringen, waarvan de feitelijke verplichtingen dan wel de in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan, worden in de waardering betrokken. Herstructurering onderscheidt zich van renovatie door het verbeteren of vergroten van de oorspronkelijke capaciteit. Periodiek groot onderhoud wordt volgens de componentenbenadering geactiveerd. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan de samenstellende delen. De lasten van onderhoud, niet zijnde periodiek groot onderhoud, waaronder renovatie, onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waardeverhoging van het actief. De lasten van dergelijk onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. Afschrijvingen worden berekend over de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde is gesplitst naar de componenten grond, opstal en overige componenten. Over het aandeel van de grond wordt niet afgeschreven. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur per component en worden berekend op basis van een vast percentage van de bedrijfswaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. De initiële herwaardering van het sociaal vastgoed in exploitatie naar actuele waarde is rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt als 'niet-gerealiseerde herwaarderingsreserve'. De hierop volgende jaarlijkse waardeveranderingen worden als volgt in de jaarrekening verwerkt: • Een waardevermeerdering van een complex onder het sociaal vastgoed wordt in beginsel direct ten gunste van het eigen vermogen gebracht onder de categorie 'niet-gerealiseerde herwaarderingsreserve'. Uitzondering betreft het geval wanneer voor een complex in het verleden een afwaardering ten laste van het resultaat is gebracht. In die situatie worden waardevermeerderingen van ditzelfde complex als positief resultaat in de winst- en verliesrekening verwerkt, voor zover dit een terugname betreft van deze eerdere waardevermindering. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de terugneming nooit hoger is dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het complex zou zijn verantwoord. • Een waardevermindering van een complex onder het sociaal vastgoed wordt in beginsel ten laste van het resultaat gebracht. Indien echter een 'nietgerealiseerde herwaarderingsreserve' voor dit complex gevormd is, wordt de waardevermindering direct ten laste van de 'niet-gerealiseerde herwaarderingsreserve' gebracht tot het bedrag dat met betrekking tot het desbetreffende complex in de 'niet-gerealiseerde herwaarderingsreserve' is opgenomen.
73
1.2 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie betreft complexen in aanbouw ten behoeve van toekomstige verhuurexploitatie. De complexen in aanbouw worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een bijzondere waardevermindering. Voorts wordt rente tijdens de bouw toegerekend. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen. Voor onroerende zaken waarvoor specifieke financiering is aangetrokken, wordt de interestvoet van deze specifieke financiering gehanteerd. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen verkrijgingsprijs en bijkomende kosten. Rentetoerekening vindt eerst plaats nadat ontwikkelactiviteiten zijn gestart. In geval een grondpositie wordt afgewaardeerd vindt waardering plaats tegen gemeentelijke grondprijs of recente taxatiewaarde.
Afschrijving vindt plaats na ingebruikneming van de complexen.
1.3 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van de verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Lease De materiële vaste activa waarvan de woningcorporatie en haar groepsmaatschappijen, krachtens een financiële leaseovereenkomst de economische eigendom heeft, worden geactiveerd. De uit de financiële leaseovereenkomst voortkomende verplichting wordt als schuld verantwoord. De in de toekomstige leasetermijnen begrepen interest wordt gedurende de looptijd van de financiële leaseovereenkomst ten laste van het resultaat gebracht. Leasecontracten waarbij een groot deel van de voor- en nadelen verbonden aan de eigendom niet bij de woningcorporatie ligt, worden verantwoord als operationele lease. Verplichtingen uit hoofde van operationele lease worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winst- en verliesrekening over de looptijd van het contract. Onderhoud Periodiek groot onderhoud wordt volgens de componentenbenadering geactiveerd. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan de samenstellende delen.
1.4 Commercieel vastgoed in exploitatie Het commercieel vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd op basis van actuele waarde. De actuele waarde wordt vastgesteld aan de hand van courante prijzen op een actieve markt voor gelijksoortige onroerende zaken op dezelfde locatie en in dezelfde staat. De taxaties zijn uitgevoerd door een onafhankelijk ter zake kundige taxateur. Deze taxateur is aangesloten bij Stichting Vastgoedcert. Winsten of verliezen, ontstaan door een wijziging in de actuele waarde van het commercieel vastgoed, worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening over de periode waarin de wijziging zich voordoet, onder de categorie “Nietgerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille”. Mutaties in de actuele waarde worden binnen het eigen vermogen afzonderlijk als 'niet-gerealiseerde herwaardering' bijgehouden en in de toelichting op het eigen vermogen vermeld.
1.5 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie als vastgoedbelegging betreft complexen in aanbouw ten behoeve van toekomstige verhuurexploitatie als commercieel vastgoed. De complexen in aanbouw worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs en indien van toepassing verminderd met bijzondere waardeverminderingen. De verkrijgingsprijs bestaat uit materiaalkosten, toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering en toegerekende rente tijdens de bouw onder aftrek van een bijzondere waardevermindering uit hoofde van niet te dekken stichtingskosten. De bijzondere waardevermindering wordt bepaald door het verschil tussen de realiseerbare waarde (taxatiewaarde van het object of DCF van exploitatiekasstromen) en de stichtingskosten. Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen verkrijgingsprijs, bijkomende kosten en indien van toepassing verminderd met bijzondere waardeverminderingen. Rentetoerekening vindt voor het eerst plaats nadat ontwikkelactiviteiten zijn gestart.
1.6 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden die zijn gekwalificeerd als een financieringstransactie worden gewaardeerd op basis van actuele waarde. De actuele waarde wordt vastgesteld aan de hand van courante prijzen op een actieve markt voor gelijksoortige onroerende zaken op dezelfde locatie en in dezelfde staat. Winsten of verliezen ontstaan door een wijziging in de actuele waarde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden worden verantwoord in de winst-enverliesrekening over de periode waarin de wijziging zich voordoet, onder de categorie “Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille”. Mutaties in de actuele waarde worden binnen het eigen vermogen afzonderlijk als 'niet-gerealiseerde herwaardering' bijgehouden en in de toelichting op het eigen vermogen vermeld.
2. Financiële vaste activa 2.1 Andere deelnemingen Andere deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs en indien van toepassing onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen. 2.2 Latente belastingvorderingen Onder de financiële vaste activa zijn actieve belastinglatenties opgenomen, indien en voor zover het waarschijnlijk is dat realisatie van de belastingclaim te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Deze actieve latenties zijn gewaardeerd tegen contante waarde waarbij discontering plaatsvindt tegen de nettorente en hebben overwegend een langlopend karakter. De nettorente bestaat uit de voor stichting Woonpartners geldende rente voor langlopende leningen (3,95%) onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief (25%). De actieve belastinglatentie heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen waardering in de jaarrekening en de fiscale waardering en op de aanwezige compensabele verliezen.
74
De opgenomen latentie heeft betrekking op complexen bestemd voor de verkoop, beleggingen en langlopende schulden. Ultimo 2014 zijn er geen verhuureenheden bestemd voor sloop en herontwikkeling. Voor het overige bezit is niet aan te duiden wat de bestemming zal zijn en is vanuit het oogpunt van voorzichtigheid de latentie op nihil gewaardeerd. De actieve belastinglatentie is gebaseerd op het geldend vennootschapsbelastingtarief en wordt contant gemaakt tegen de netto rente. Onder netto rente wordt verstaan de voor de rechtspersoon geldende rente voor langlopende leningen onder aftrek van belasting op basis van het effectieve belastingtarief. Op iedere balansdatum wordt de boekwaarde van een actieve belastinglatentie opnieuw beoordeeld. 2.3 Leningen u/g De verstrekte leningen (leningen u/g) worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. 2.4 Te vorderen BWS-subsidies De onder de financiële vaste activa opgenomen vordering uit hoofde van binnen het Besluit Woning gebonden Subsidies (BWS) toegezegde bedragen (contante waarde van de uitbetalingen) wordt jaarlijks verminderd met de door de budgethouders beschikbaar gestelde bedragen. De uitbetalingstermijn is afhankelijk gesteld van de disconteringsvoet. Het kortlopende deel van deze post is opgenomen onder de vlottende activa. 2.5 Overige vorderingen De overige financiële vaste activa worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.
3. Voorraden 3.1 Vastgoed bestemd voor verkoop Vastgoed bestemd voor verkoop betreft de voorraad woningen (opgeleverd en nog niet verkocht). Vastgoed bestemd voor verkoop wordt gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden.
De vervaardigingsprijs omvat de bouwkosten, de directe loonkosten en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. De netto-opbrengstwaarde is gebaseerd op een verwachte verkoopprijs, onder aftrek van nog te maken kosten voor voltooiing en verkoop. 3.2 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop betreft het onderhanden werk (onroerende zaken onverkocht in aanbouw bestemd voor de verkoop). Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor de verkoop wordt gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. De vervaardigingsprijs omvat de bouwkosten, de directe loonkosten en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. De netto-opbrengstwaarde is gebaseerd op een verwachte verkoopprijs, onder aftrek van nog te maken kosten voor voltooiing en verkoop. 3.3 Overige voorraden De overige voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. De waardering van de overige voorraden komt tot stand op basis van gewogen gemiddelde prijzen.
4. Onderhanden projecten De onderhanden projecten in opdracht van derden betreft onroerende zaken verkocht in aanbouw en worden gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectkosten vermeerderd met de toegerekende winst en verminderd met verwachte verliezen en gedeclareerde termijnen. Indien het resultaat op een onderhanden project niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat wordt geen winst toegerekend. De projectkosten omvatten de direct op het project betrekking hebbende kosten, de kosten die toerekenbaar zijn aan projectactiviteiten in het algemeen en toewijsbaar zijn aan het project en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend. In de onderhanden projecten zijn tevens begrepen de uit projectontwikkeling voortkomende projecten indien en voor zover voor eenheden van het project voor of tijdens de constructie een onvoorwaardelijke verkoopovereenkomst is afgesloten. Projectopbrengsten en projectkosten uit hoofde van de onderhanden projecten worden als opbrengsten en kosten verwerkt in de winst- en verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties op balansdatum. De mate waarin de prestaties zijn verricht is bepaald op basis van de tot de balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte totale projectkosten. Indien het totaal van alle onderhanden projecten een debetstand vertoont, wordt het totaalsaldo gepresenteerd onder de vlottende activa. Indien het totaal van alle onderhanden projecten een creditsaldo vertoont, wordt het totaalsaldo gepresenteerd onder de kortlopende schulden. In het boekjaar gerealiseerde projectopbrengsten worden als opbrengsten in de winst- en verliesrekening verwerkt in de post mutatie onderhanden projecten zolang het project nog niet is voltooid. Projectkosten zijn verwerkt in de kosten van grond- en hulpstoffen en in de kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten.
5. Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.
6. Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder de kortlopende schulden. De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Indien middelen niet ter vrije beschikking staan, dan wordt hiermee bij de waardering rekening gehouden.
75
PASSIVA 7. Groepsvermogen 7.1 en 7.2 Aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen en aandeel derden in het groepsvermogen Het aandeel van derden in het groepsvermogen betreft het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van geconsolideerde maatschappijen. Het aandeel van derden in het resultaat van geconsolideerde maatschappijen wordt in de winst-en-verliesrekening in mindering gebracht op het groepsresultaat. Indien de aan het minderheidsbelang van derden toerekenbare verliezen het minderheidsbelang van derden in het eigen vermogen van de geconsolideerde maatschappijen overtreffen, komt het verschil, alsmede eventuele verdere verliezen, volledig ten laste van stichting Woonpartners, tenzij en voor zover de minderheidsaandeelhouder de verplichting heeft, en in staat is, om die verliezen voor haar rekening te nemen. Als de geconsolideerde maatschappijen vervolgens weer winst maken, komen die winsten volledig ten gunste van stichting Woonpartners totdat de door stichting Woonpartners voor haar rekening genomen verliezen zijn gerecupereerd. 8. Voorzieningen 8.1 Voorziening onrendabele investering en herstructureringen In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens de woningcorporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige stakeholders aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de woningcorporatie rondom projectontwikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de verplichting heeft plaatsgevonden. Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen en herstructureringen worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex waartoe de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het betreffende complex overtreffen, wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte verliezen wordt in dit verband verstaan de netto contante waarde van alle investeringsuitgaven minus de aan deze investering toe te rekenen bedrijfswaarde of actuele waarde. 8.2 Voorziening reorganisatiekosten Deze voorziening heeft betrekking op kosten in verband met de reorganisatie van activiteiten en wordt gevormd indien voor de groep een feitelijke of juridische verplichting is ontstaan. Voor reorganisaties waarvoor per balansdatum een plan is geformaliseerd, maar waarvoor pas na balansdatum hetzij de gerechtvaardigde verwachting is gewekt richting betrokkenen dat de reorganisatie zal worden uitgevoerd, hetzij is gestart met de implementatie van het reorganisatieplan, is een voorziening in de balans opgenomen, maar is de informatie opgenomen in de overige gegevens onder de gebeurtenissen na balansdatum. De voorziening is gewaardeerd tegen de nominale waarde. 8.3 Overige voorzieningen Tenzij anders vermeld, worden de overige voorzieningen gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de betreffende verplichtingen af te wikkelen.
9. Langlopende schulden De langlopende leningen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de nominale waarde, zijnde het ontvangen bedrag, rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de winst-en-verliesrekening wordt verwerkt. De aflossingsverplichting voor het komend jaar is opgenomen onder de kortlopende schulden. Stichting Woonpartners heeft in het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden het woonproduct Slimmer Kopen. Woningen met dit label worden met een bepaalde korting op de marktwaarde verkocht. Als tegenprestatie voor die korting deelt Woonpartners in de (eventuele) toekomstige waardeontwikkeling. Stichting Woonpartners heeft in het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden een terugkooprecht die afhankelijk is van de waardeontwikkeling van de woningen. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd. Indien de verwachting bestaat dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden, is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord. Stichting Woonpartners maakt gebruik van derivaten om het rente- en kasstroomrisico af te dekken. Voor de verwerking, waardering en resultaatbepaling, past stichting Woonpartners met betrekking tot deze derivaten (hedge-instrumenten) kostprijshedge-accounting toe.
10. Kortlopende schulden De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde (indien deze lager is dan de verkrijgings-/vervaardigingsprijs) en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk kan zijn aan de nominale waarde.
76
GRONDSLAGEN VOOR DE BEPALING VAN HET GECONSOLIDEERDE RESULTAAT Algemeen: Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Het resultaat wordt tevens bepaald met inachtneming van de verwerking van ongerealiseerde waardeveranderingen van op actuele waarde gewaardeerde vaste activa en afgeleide financiële instrumenten.
11. Huuropbrengsten De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2014 bedroeg dit maximumpercentage 4,0%. Voor hogere inkomens (dit zijn huishoudinkomens boven € 43.602) bedroeg dit maximum 6,5%. De opbrengsten uit hoofde van huur worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid daar bij tussentijdse beëindiging van het huurcontract geen terugbetalingsverplichting geldt.
12. Opbrengsten servicecontracten Onder deze resultaatpost zijn de van huurders ontvangen voorschotten voor geleverde goederen en diensten verantwoord. Het betreffen bijdragen in diverse servicefondsen, waaronder stookkosten, verlichting achterompaden, gemeenschappelijk energieverbruik, schoonmaak en onderhoud gemeenschappelijke ruimten e.d.
13. Overheidsbijdragen Overheidsbijdragen betreffen de vrijval uit de egalisatierekening rijksbijdragen en overige overheidsbijdragen. De overheidsbijdragen hebben betrekking op specifieke regelingen en worden aangemerkt als zijnde gerealiseerd in het jaar van opeisbaarheid.
14. Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille De post nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de boekwaarde (bestaand bezit) dan wel de vervaardigingsprijs (projecten voor derden). Opbrengsten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte). Mogelijke verliezen op nieuwbouw koopprojecten worden verantwoord zodra deze voorzienbaar zijn. Projectopbrengsten uit hoofde van de onderhanden projecten worden als opbrengsten verwerkt in de winst-en-verliesrekening naar rato van de verrichte prestaties op balansdatum.
15. Wijzigingen in voorraden gereed product en onderhanden projecten Wijzigingen in voorraad gereed product In het boekjaar gerealiseerde wijzigingen in de voorraad gereed product. Onderhanden projecten In het boekjaar gerealiseerde projectopbrengsten worden als opbrengsten in de winst-en-verliesrekening verwerkt in de post mutatie onderhanden projecten zolang het project nog niet is voltooid. Projectkosten zijn verwerkt in de kosten van grond- en hulpstoffen en in de kosten van uitbesteed werk en andere externe kosten.
16. Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder worden onder andere de inschrijfgelden van woningzoekenden, de opbrengsten van overige dienstverlening en incidentele opbrengsten verantwoord.
17. Afschrijvingen materiële vaste activa en vastgoedportefeuille De afschrijvingen (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille worden gebaseerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Afschrijving van het actief vindt plaats tot de restwaarde is bereikt.
De afschrijvingen op sociaal vastgoed in exploitatie worden gebaseerd op de bedrijfswaarde. Binnen de afschrijving op het sociaal vastgoed in exploitatie worden componenten onderkend met een verschillende levensduur. Naast de grond (geen afschrijving) en de opstal worden installaties en inventaris onderkend. Van een afzonderlijke component is sprake indien deze component meer dan 10 procent uitmaakt van de waarde van het actief en/of indien de afschrijvingslast (als gevolg van een afwijkende levensduur van de component ten opzichte van de opstal) meer dan 10% afwijkt van de situatie dat geen component zou zijn onderkend. In 2014 is een andere verwerkingswijze gehanteerd voor de realisatie van de herwaardering als gevolg van afschrijvingen ten opzichte van de vastgestelde jaarrekening 2013. In 2014 is deze realisatie rechtsreeks in het eigen vermogen verwerkt. In de vastgestelde jaarrekening 2013 waren deze in mindering gebracht op de afschrijvingen op de bedrijfswaarde. De cijfers over 2013 zijn hierop aangepast. Hierdoor zijn de afschrijvingen € 4.099.794 hoger dan in de vastgestelde jaarrekening 2013. 18. Overige waardeverandering van materiële vaste activa en vastgoedportefeuille De overige waardeveranderingen worden gevormd door de waardevermindering die is ontstaan door, gedurende het verslagjaar, nieuw aangegane juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot investeringen in nieuwbouw en herstructurering (sloop).
19. Lonen, salarissen en sociale lasten Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden door de werknemers. 20. Pensioenlasten Voor de pensioenregeling van Woonpartners betaalt Woonpartners op verplichte basis premies aan het pensioenfonds. Behalve de betaling van premies heeft Woonpartners geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregeling. Woonpartners heeft in geval van een tekort bij het fonds geen verplichtingen tot het doen van aanvullende bijdragen anders dan toekomstige premies. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien deze tot een terugstorting leiden of tot een vermindering van toekomstige betalingen. De dekkingsgraad van het betrokken bedrijfstakpensioenfonds bedraagt ultimo 2014 volgens opgave van het fonds 114%.
77
21. Onderhoudslasten Onder onderhoudslasten worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Reeds aangegane verplichtingen waarvan de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd op balansdatum worden verwerkt onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen. Het klachten- en mutatieonderhoud wordt onderscheiden in kosten van derden en eigen dienst, alsmede de kosten van het materiaalverbruik. In de winst- en verliesrekening zijn de kosten van de eigen dienst opgenomen bij de kostensoort salarissen en sociale lasten. 22. Overige bedrijfslasten Hieronder worden de overige kosten verantwoord die zijn gemaakt in het kader van de gewone bedrijfsvoering. De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
23. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille betreffen winsten of mogelijke verliezen, die ontstaan door een wijziging in de waarde van de vastgoedbeleggingen in het verslagjaar.
24. Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen. Rentelasten worden geactiveerd voor kwalificerende activa gedurende de periode van vervaardiging van een actief, indien het een aanmerkelijke tijd vergt om het actief gebruiksklaar of verkoopklaar te maken. De te activeren rente wordt berekend op basis van de verschuldigde rente over specifiek voor de vervaardiging opgenomen leningen en van de gewogen rentevoet van leningen die niet specifiek aan de vervaardiging van het actief zijn toe te rekenen, in verhouding tot de uitgaven en periode van vervaardiging.
25. Belasting resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Sinds 1 januari 2008 vallen de woningcorporaties integraal onder de vigerende belastingwetgeving. Eind 2008 is er overeenstemming bereikt tussen Aedes en de belastingdienst betreffende de Vaststellingsovereenkomst 2 (VSO 2). De VSO 1 is eenzijdig in 2008 door de belastingdienst opgezegd. Stichting Woonpartners heeft de VSO 1 en VSO 2 getekend. Stichting Woonpartners heeft op basis van de uitgangspunten van VSO 1 en VSO 2 de fiscale positie ultimo 2014 en het fiscale resultaat 2014 bepaald. Doordat jurisprudentie inzake de uitwerking van VSO 1 en VSO 2 voor woningcorporaties nog ontbreekt, kan de werkelijk te betalen of te verrekenen belasting afwijken van de in de jaarrekening opgenomen schatting.
26. Resultaat deelnemingen Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de woningcorporatie toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij Stichting Woonpartners geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Bij deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. Verwerking hiervan vindt plaats onder de financiële baten en lasten. 27. Aandeel van derden Het aandeel van derden is het resultaat in het boekjaar dat niet toekomt aan Stichting Woonpartners.
GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN HET GECONSOLIDEERDE KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de directe methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen en vlottende effecten. De effecten kunnen worden beschouwd als zeer liquide beleggingen. Winstbelastingen, ontvangen interest, betaalde interest en ontvangen dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. De verkrijgingsprijs van verworven groepsmaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geldmiddelen heeft plaatsgevonden. Hierbij worden geldmiddelen aanwezig in deze groepsmaatschappijen afgetrokken van de aankoopprijs. Transacties waarbij geen ruil van geldmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, worden niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasecontract wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten.
78
TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDENDE POSTEN VAN DE GECONSOLIDEERDE BALANS 1. MATERIËLE VASTE ACTIVA EN VASTGOEDBELEGGINGEN
1.1 Sociaal vastgoed in exploitatie Een overzicht van sociaal vastgoed in exploitatie is hierna opgenomen: Stichting Woonpartners
Totaal
263.084.441 97.931.226 -75.254.445 285.761.222
263.084.441 97.931.226 -75.254.445 285.761.222
2.845.160 -541.188 -9.114.787 -1.049.871 33.075.870 -198.556 25.016.628
2.845.160 -541.188 -9.114.787 -1.049.871 33.075.870 -198.556 25.016.628
264.139.986 131.007.096 -84.369.232 310.777.850
264.139.986 131.007.096 -84.369.232 310.777.850
Wijkontwikkelings maatschappij Helmond Binnenstad B.V.
Stichting Woonpartners
Totaal
1.659.535 0 0 1.659.535
14.270.603 0 -10.668.749 3.601.854
15.930.138 0 -10.668.749 5.261.389
50.954 0 -123.859 -72.905
3.910.471 -2.301.161 -1.500.719 108.591
3.961.425 -2.301.161 -1.624.578 35.686
1.586.630 0 1.586.630
16.680.355 -12.969.910 3.710.445
18.266.985 -12.969.910 5.297.075
Stand per 1 januari 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2014 Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Herclassificatie/herkwalificatie Herwaarderingen Overboekingen Totaal mutaties 2014 Stand per 31 december 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2014
1.2 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Een overzicht van vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie is hierna opgenomen:
Stand per 1 januari 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2014 Mutaties Investeringen Overige waardeveranderingen Overboekingen Totaal mutaties 2014 Stand per 31 december 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2014
Grondposities Woonpartners
Lungendonk UWV gebouw Stationsplein Valkenswaard Dommelseweg
Jaar aankoop 2006 2009 2006
Aanschafwaarde d.d. 31-12-2014 4.403.000 1.250.000 2.506.300
Voorziening d.d. 31-12-2014 -1.535.000 -1.250.000 -2.030.798
Boekwaarde d.d. 31-12-2014 2.868.000 475.502
Opmerking 1) 2) 3)
1) Eigendom van T.I., betreft agrarische grond, terugkooprecht voormalige eigenaren in 2023. Indien de grond woningbouwbestemming krijgt dient een bijbetaling plaats te vinden. Projectontwikkelaar Janssen de Jong participeert in dit project. 2) Eigendom T.I. 3) Eigendom Woonpartners Commercieel Vastgoed B.V.. Op dit moment gemengde bestemming, grondpositie staat te koop.
79
1.3 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Een overzicht van de onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie is hierna opgenomen: Kantoorgebouwen Stand per 1 januari 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2014
Inventaris
Vervoermiddelen
Totaal
4.820.924 -311.801 -2.041.990 2.467.133
6.967.240 -183.690 -5.291.964 1.491.586
484.809 0 -452.300 32.509
12.272.973 -495.491 -7.786.254 3.991.228
0 0 -164.234 -420.000 -584.234
227.541 -87.897 -544.555 0 -404.911
26.500 -13.800 -15.730 0 -3.030
254.041 -101.697 -724.519 -420.000 -992.175
4.089.123 0 -2.206.224 1.882.899
7.030.268 -183.690 -5.759.903 1.086.675
497.509 0 -468.030 29.479
11.616.900 -183.690 -8.434.157 2.999.053
31.12.2014
31.12.2013
Stichting Woonpartners Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad B.V.
2.999.053 0
3.566.364 424.864
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie per balans
2.999.053
3.991.228
Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Herclassificatie/herkwalificatie Totaal mutaties 2014 Stand per 31 december 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2014
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
1.4 Commercieel vastgoed in exploitatie Een overzicht van commercieel vastgoed in exploitatie is hierna opgenomen:
Stand per 1 januari 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2014 Mutaties Investeringen Desinvesteringen Overboekingen Herclassificatie van sociaal VG naar commercieel VG Herwaarderingen Overige waardeverminderingen en terugnemingen daarvan Totaal mutaties 2014 Stand per 31 december 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2014
Stichting Woonpartners
Woonpartners Parkeerexploitaties B.V.
Woonpartners Commerciële Exploitaties B.V.
Woonpartners Bijzondere Exploitaties B.V.
Totaal
44.512.723 747.668 -3.698.596 41.561.795
3.406.254 -732.278 -1.466.976 1.207.000
5.187.186 -2.699.077 -98.034 2.390.075
3.659.575 -491.099 -1.505.053 1.663.423
56.765.738 -3.174.786 -6.768.659 46.822.293
3.846.301 -344.239 -118.427 807.008 1.901.354 0 6.091.997
0 0 0 0 0 -25.681 -25.681
0 0 0 0 0 173.000 173.000
0 0 0 0 -201.234 -696.890 -898.124
3.846.301 -344.239 -118.427 807.008 1.700.120 -549.571 5.341.192
48.703.366 2.649.022 -3.698.596 47.653.792
3.406.254 -732.278 -1.492.657 1.181.319
5.187.186 -2.699.077 74.966 2.563.075
3.659.575 -692.333 -2.201.943 765.299
60.956.381 -1.474.666 -7.318.230 52.163.485
Commercieel vastgoed in exploitatie voor de besloten vennootschappen bestaan uit de volgende complexen: - Woonpartners Commerciële Exploitaties B.V.: commerciële ruimtes in complexen La Facade en L'Étage - Woonpartners Bijzondere Exploitaties B.V.: warmtepompinstallaties - Woonpartners Parkeerexploitaties B.V.: parkeerkelders onder complex Keyserinnedael, complex L'Étage / La Facade en complex Hamsterstraat Woonpartners waardeert het commercieel vastgoed op basis van de taxatiewaarde. De geconsolideerde waarde ultimo 2014 bedraagt: € 52.163.485. Bij waardering op basis van bedrijfswaarde bedraagt het saldo ultimo 2014: € 40.564.301.
80
1.5 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Een overzicht van vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie is hierna opgenomen:
Stichting Woonpartners
Woonpartners Commercieel Vastgoed B.V.
Woonpartners Bijzondere Exploitaties B.V.
Totaal
917.220 0 -449.561 467.659
2.506.300 0 -2.030.748 475.552
581.484 -311.557 -269.927 0
4.005.004 -311.557 -2.750.236 943.211
Mutaties Investeringen Overige waardeveranderingen Overboekingen Herrubricering DAEB / niet-DAEB Totaal mutaties 2014
2.411.090 -569.386 -2.263.624 64 -421.856
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
2.411.090 -569.386 -2.263.624 64 -421.856
Stand per 31 december 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2014
1.064.686 0 -1.018.883 45.803
2.506.300 0 -2.030.748 475.552
581.484 -311.557 -269.927 0
4.152.470 -311.557 -3.319.558 521.355
geen afschrijvingen lineair lineair lineair
50 jaar 15 jaar 15 jaar
Stand per 1 januari 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2014
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie voor de besloten vennootschappen bestaan uit de volgende complexen: - Stichting Woonpartners: diverse projecten Weverspoort - Woonpartners Commercieel Vastgoed B.V.: woningen en parkeervoorzieningen in Valkenswaard De afschrijvingstermijnen en gevolgde systematiek luiden als volgt: Sociaal vastgoed in exploitatie: Grond Casco Installaties Inrichting Over vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie wordt niet afgeschreven. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie: Bedrijfsgebouwen Terreinen Installaties Inventaris Vervoermiddelen
De uitgangspunten voor de bedrijfswaardeberekening van het sociaal vastgoed in exploitatie zijn: Jaarlijkse huurverhogingen (lange termijn) Jaarlijkse huurderving Minimale levensduur Maximale levensduur Disconteringsvoet Moment van discontering
Tabel parameters bedrijfswaarde
2020-e.v.
Periode
Huurstijging in %
Prijsinflatie in %
Stijging loonkosten in %
Stijging kosten onderhoud
Stijging overige var. lasten in %
2015 2016 2017 2018 2019
1,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00%
2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00%
3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00%
3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00%
3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00%
81
lineair geen afschrijvingen lineair lineair lineair
20 jaar 10 jaar 5 - 10 jaar 5 - 8 jaar
2014
2013
2,00% 1,20% 15 jaar 50 jaar 5,25% medionumerando
3,00% 1% 10 jaar 50 jaar 5,25% medionumerando
Exploitatielasten De exploitatielasten per verhuureenheid zijn ontleend aan de begroting van stichting Woonpartners. De exploitatielasten bestaan uit de volgende elementen: · Directe exploitatielasten, onder andere belastingen, verzekeringspremies etc. · Indirecte exploitatielasten welke betrekking hebben op het sociaal vastgoed (geen kosten van projectontwikkelingsactiviteiten). Deze kosten bestaan onder andere uit administratieve lasten, beleid en automatisering. Stichting Woonpartners heeft de totale indirecte exploitatie toegerekend op de verdeelsleutel van het aantal fte’s dat betrekking heeft op sociaal vastgoed. · Heffingen van overheidswege die gekoppeld zijn aan het sociaal vastgoed in exploitatie, welke conform het wettelijk kader zijn geformaliseerd.
Levensduur De gehanteerde uitgangspunten bij de bepaling van de resterende economische levensduur zijn: · Jaarlijks wordt vastgesteld of aanpassing van de levensduurinschatting noodzakelijk is. · Er wordt voor sociale huurwoningen uitgegaan van een weerlegbaar vermoeden dat de resterende economische levensduur maximaal 50 jaar en minimaal 15 jaar bedraagt. · De restantlevensduur wordt echter primair bepaald met inachtneming van de reguliere richtlijnbepalingen inhoudende dat een bijstelling van de gebruiksduur periodiek wordt vastgesteld. Indien de administratieve minimale restantlevensduur korter is/wordt dan 15 jaar, is bijzondere aandacht nodig voor een hernieuwde inschatting van de restantlevensduur. - De voor de bedrijfswaarde gehanteerde levensduur wijkt af van de gehanteerde levensduur voor de bepaling van de boekwaarde (o.b.v. historische kostprijs). Dit wordt veroorzaakt doordat voor de bedrijfswaarde de minimale levensduur wordt begrenst op 15 jaar. De impact hiervan is beperkt. · Het strategisch voorraadbeheer van de corporatie is in principe leidend. Voor maatschappelijk vastgoed kan uitgegaan worden van een kortere maximale resterende economische levensduur (b.v. 30 of 40 jaar) afhankelijk van de inschatting van economische risico’s.
Restwaarde De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt, voor zover er nog geen herbestemming van de grond heeft plaatsgevonden, plaats op basis van de huidige vergelijkbare kavel of vierkantemeterprijs voor een sociale huurwoning. Deze kavelprijs wordt geïndexeerd naar het einde van de levensduur en verminderd met verwachte sloopkosten en kosten van uitplaatsing. Indien feitelijk dan wel in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan die consequenties hebben voor de bestemming van de grond, dan wordt met deze gewijzigde bestemming in de waardering rekening gehouden.
Indeling in kasstroomgenererende eenheden De kasstroomgenererende eenheden zijn bepaald in overeenstemming met het strategisch voorraadbeleid van Stichting Woonpartners. De indeling van het strategische voorraadbeleid is gebaseerd op de indeling van productmarktcombinaties, geografische ligging, woningtype en levensduurinschatting.
In de post sociaal vastgoed in exploitatie zijn 7.182 (31.12.2013: 7.217) verhuureenheden opgenomen. De geschatte waarde gebaseerd op de meest recente WOZ-beschikkingen van deze verhuureenheden bedraagt € 922.437.000
1.6 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
Actuele waarde verhuureenheden 1 januari Waardemutatie Verkopen boekjaar Terugkopen boekjaar Totaal onroerende zaken verkocht onder voorwaarden per balans
31.12.2014 Slimmer kopen
31.12.2013 Slimmer kopen
10.301.101 -384.148 11.022 -316.875 9.611.100
11.162.622 0 -4.171 -857.350 10.301.101
Bij de contracten gebaseerd op het “Slimmer Kopen”-principe geldt dat er sprake is van verleende kortingen tussen 0% en 25%, dit percentage is in aftrek genomen. Daarnaast heeft Stichting Woonpartners een terugkooprecht. Het aandeel van Stichting Woonpartners in de waardeontwikkeling van de woning bedraagt tweemaal de verleende korting in % (overwegend is dit aandeel 50%). De actuele waarde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden is gebaseerd op de waarde van de verkochte woningen in 2014, deze zijn als referentiewoning gebruikt.
82
2. FINANCIËLE VASTE ACTIVA
2.1 Andere deelnemingen
31.12.2014
31.12.2013
Boekwaarde per 1 januari
112.460
165.439
Mutaties: Waardeverminderingen Terugnemingen waardeverminderingen Afronding Totaal andere deelnemingen per balans
-74.792 50.000 87.668
-52.978 0 -1 112.460
Totaal
Het verloop van de individuele andere deelnemingen is als volgt:
Boekwaarde per 1 januari Mutaties: Afboeking aandelenkapitaal Vrijval voorziening Boekwaarde per 31 december
Woonwagens en Standplaatsen Beheer B.V.
Coöp Smart Finance
Domovisie
Duurzame Energie De Eeuwsels B.V.
4.500
15.000
0
92.960
112.460
0 0 4.500
0 0 15.000
-50.000 50.000 0
-24.792 0 68.168
-74.792 50.000 87.668
De vier Helmondse corporaties zijn gezamenlijk eigenaar van de besloten vennootschap Woonwagens en Standplaatsen Beheer B.V.. Deze B.V. is eigenaar van een aantal standplaatsen en woonwagens die vanuit deze B.V. wordt beheerd. De Coöp Smart Finance heeft als doel het verlenen van ondersteuning in de financieringslasten van starters bij de aanschaf van woningen door de leden ontwikkeld/gebouwd door middel van het verstrekken van rentekorting. Dit samen met stichting Trudo en Casade. Domovisie, een samenwerkingsverband met partners zoals de Zorgboog, Savant, Stichting Welzijn ouderen Helmond (SWOH) en de gemeente Helmond, is in 2014 ontbonden. Liquidatie van deze rechtspersoon heeft in januari 2015 plaatsgevonden. Per 26 januari 2015 is de registratie in het handelsregister beëindigd.
2.2 Latente belastingvorderingen
31.12.2014
31.12.2013
Het saldo betreft latente belastingvorderingen die zijn ontstaan uit hoofde van verschillen tussen de waarde van activa en passiva voor de fiscale resultaatbepaling en de waarde in deze jaarrekening. De latentie heeft tevens betrekking op verliescompensatie. De waarderingsverschillen betreffen de waardering van vastgoed dat voor verkoop is gelabeld en de waardering van leningen en derivaten. Per 31 december 2014 bedraagt de latentie op het vastgoed € 6.127.553 (2013: € 5.809.887 m.b.t. Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad B.V.) en op de leningen en derivaten € 725.592 (2013: € 821.528 ). Het verloop van de post latente belastingvordering(en) (exclusief verliescompensatie) is als volgt: 821.528 -141.015 45.079 725.592
965.763 -175.525 31.290 821.528
Boekwaarde per 1 januari Mutaties Boekwaarde per 31 december
5.809.887 317.666 6.127.553
5.452.812 357.075 5.809.887
Totaal latente belastingvorderingen per balans
6.853.145
6.631.415
Boekwaarde per 1 januari Afloop Overige mutaties Boekwaarde per 31 december Het verloop van de post latente belastingvordering verliescompensatie is als volgt:
83
2.3 Leningen u/g
31.12.2014
31.12.2013
253.498 253.498
259.735 259.735
31.12.2014
31.12.2013
Stand per 1 januari Te vorderen BWS-subsidie Bij: kortlopend deel Totaal te vorderen BWS-subsidies per balans
154.919 -121.654 33.265
347.183 -191.623 155.560
Mutaties Bij: toevoeging rente Af: ontvangen BWS-subsidie Overige mutaties Totaal mutaties
5.116 -126.770 0 -121.654
11.338 -191.623 -11.979 -192.264
33.265 -33.265 0
154.919 -121.654 33.265
Het betreft de volgende categorieën leningen: Leningen aan aan stichting Woonpartners gelieerde partijen Totaal leningen u/g per balans Het betreft 2 leningen met een rentepercentage van 4% met een looptijd tot 2038. Het verloop van de post lening u/g is als volgt: Woonwagen en Standplaatsen Beheer B.V. Hoofdsom leningen Bij: verstrekte leningen Af: aflossingen Af: voorziening deelneming Stand per 31 december
259.735 0 -6.237 0 253.498
2.4 Te vorderen BWS-subsidies
Stand per 31 december Te vorderen BWS-subsidie Bij: kortlopend deel Te vorderen BWS-subsidie incl. vlottend deel
Waardering van de te vorderen BWS-subsidies vindt plaats door aan de contante waarde van de subsidie bij aanvang van de exploitatie jaarlijks rente toe te rekenen tegen het subsidierendement, onder aftrek van de te ontvangen bijdrage. Deze bijdrage is vastgesteld op 10,00% van de contante waarde. Het subsidierendement wordt om de tien jaren, per complex, door de gemeente herzien. Dit is over het algemeen tien jaren na oplevering van het complex. In 2013 is het subsidierendement voor complex 377 gewijzigd. Per 01-03-2014 is voor dit complex de laatste termijn vervallen. De post overige mutaties in 2013 bestaat uit correcties naar aanleiding van aanpassing van de intern berekende saldi met de saldi van de gemeente Helmond.
2.5 Overige vorderingen Startersrenteregeling Premiederivaten Totaal overige vorderingen per balans
31.12.2014
31.12.2013
158.644 0 158.644
158.644 24.025 182.669
158.644 0 0 0 158.644
176.740 0 0 -18.096 158.644
Het verloop van de post Startersrenteregeling is als volgt: Stand begin boekjaar Nieuw aangegane regelingen Beëindigde regelingen Toerekening kosten aan exploitatie Stand einde boekjaar
Woonpartners is deelnemer aan de Startersrenteregeling. Bij deze regeling ontvangt een koper 20,00% korting op de maandelijkse hypotheeklasten. Woonpartners waardeert de bijdrage die zij in het kader van deze regeling betaalt tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening i.v.m. het mogelijk niet terugontvangen van de bijdrages. De hoogte van de voorziening wordt bepaald op het verschil tussen de nominale waarde en de contante waarde van de betaalde bijdrages. Bij terugontvangst van de vordering valt de voorziening vrij. Jaarlijks wordt 1/10 deel van de contante waarde van de kosten naar de exploitatie geboekt. Per 31-12-2014 had Woonpartners 8 regelingen afgesloten. In 2014 zijn geen nieuwe regelingen afgesloten. Het verloop van de post premie derivaten is als volgt: Stand begin boekjaar Af: boeking kosten per maand tlv resultaat Stand einde boekjaar
24.025 -24.025 0
66.496 -42.471 24.025
In 2004 is een collar afgesloten. Deze beperkt het risico van een lening die in 2004 is afgesloten. De premie die hiervoor betaald is, wordt over de looptijd van 10 jaren verdeeld (totaal € 168.000). De looptijd is tot en met 1 september 2014. De WOM heeft een cap afgesloten. Bij het aangaan van het contract heeft de WOM een premie betaald van € 114.000. De premie wordt afgeschreven over de looptijd van 5 jaar.
84
3. VOORRADEN 3.1 Vastgoed bestemd voor verkoop Vervaardigingsprijs Af: voorziening voor verwachte verliezen Totaal vastgoed bestemd voor verkoop per balans
31.12.2014
31.12.2013
143.397 0 143.397
1.186.111 0 1.186.111
Dit bedrag heeft in 2014 betrekking op de terugkoop van een woning Verkoop onder Voorwaarden (VoV), welke in 2014 is teruggekocht van huurder en nog niet is doorverkocht. Daarnaast omvat het saldo 4 nog onverkochte parkeerplaatsen van het in 2012 opgeleverde project Vossenberg Blok 3. In 2013 bestaat dit bedrag uit de waarde voor 8 niet verkochte woningen in Vossenberg blok 13. Deze woningen zijn in 2014 in exploitatie genomen en worden verhuurd. De 4 onverkochte parkeerplaatsen van het project Vossenberg blok 3 zijn tevens verantwoord op de voorraad. 3.2 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop Vervaardigingsprijs Af: voorziening voor verwachte verliezen Totaal vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop per balans
31.12.2014
31.12.2013
1.353.831 0 1.353.831
1.551.103 0 1.551.103
31.12.2014
31.12.2013
0 0 0
1.479.604 -1.434.094 45.510
Dit betreft voornamelijk grond voor blokken woningen in de Wijkontwikkelings Maatschappij Helmond Binnenstad b.v..
4. ONDERHANDEN PROJECTEN Onderhanden projecten in opdracht van derden Totaal gedeclareerde termijnen Totaal onderhanden projecten per balans
In 2014 heeft deze post een creditsaldo en wordt daarom verantwoord onder Onderhanden projecten aan de creditzijde van de balans. 5. VORDERINGEN
Huurdebiteuren Gemeenten Vorderingen op overige verbonden partijen Overige vorderingen Overlopende activa Totaal vorderingen per balans
5.1 Huurdebiteuren
31.12.2014 Totaal
> 1 jaar
31.12.2013 Totaal
345.519 69.841 0 1.468.386 1.116.247 2.999.993
0 0 0 0 0 0
363.607 77.963 477.752 1.158.042 591.368 2.668.732
0 0 0 0 0 0
31.12.2014
31.12.2013
650.937 -305.418 345.519
656.602 -292.995 363.607
> 1 jaar
Het saldo huurdebiteuren kan als volgt worden gespecificeerd. Huurdebiteuren Af: voorziening wegens oninbaarheid Totaal huurdebiteuren per balans
Er is een voorziening getroffen voor alle huurcontractgebonden vorderingen waarvoor een schuldregeling is afgesproken of die ouder zijn dan één jaar.
Het verloop van de voorziening wegens oninbaarheid is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Dotatie ten laste van de exploitatie Afgeboekte oninbare posten Boekwaarde per 31 december
1.581.905 359.116 -144.414 1.796.607
1.116.332 536.613 -71.040 1.581.905
Hiervan is verantwoord onder de huurdebiteuren en onder overige debiteuren
305.418 1.491.189 1.796.607
292.995 1.288.910 1.581.905
De post huurdebiteuren omvat de huurachterstand van actieve contracten (inclusief betalingsregelingen). In 2013 is een voorziening getroffen voor alle huurcontractgebonden vorderingen op vertrokken huurders die een schuldregeling hebben of waarvan de vordering meer dan 1 jaar oud is. In 2014 is dezelfde werkwijze gehanteerd. 5.2 Gemeenten
31.12.2014
31.12.2013
69.841 69.841
77.963 77.963
Het saldo gemeenten kan als volgt worden gespecificeerd: Vorderingen op gemeente Helmond Totaal gemeenten per balans
De post vorderingen op gemeenten betreft van gemeenten te ontvangen subsidies en overige vorderingen. Stichting Woonpartners heeft alleen vorderingen op gemeente Helmond. Het openstaande bedrag is lager dan in 2013, dit heeft te maken met het feit dat er in 2014 een aantal subsidieregelingen afliepen.
85
5.3 Vorderingen op overige verbonden partijen
31.12.2014
31.12.2013
0 0
477.752 477.752
31.12.2014
31.12.2013
169.943 557.070 379.703 33.265 220.820 107.585 1.468.386
0 807.676 0 121.654 103.688 125.024 1.158.042
1.712.009 -1.491.189 220.820
1.392.598 -1.288.910 103.688
Het saldo vorderingen op vorderingen op overige verbonden partijen kan als volgt worden gespecificeerd: Rekening courant Woningbouwvereniging Volksbelang Totaal vorderingen op overige verbonden partijen
5.4 Overige vorderingen Het saldo overige vorderingen kan als volgt worden gespecificeerd:
Nog te ontvangen belastingen (BTW) Overige niet huurcontractgebonden vorderingen Nog te ontvangen belastingen (VPB) Te ontvangen BWS-subsidies komend boekjaar Overige debiteuren Door te belasten kosten woonruimteverdeling Totaal overige vorderingen en overlopende activa per balans
De post overige debiteuren is als volgt samengesteld: Overige debiteuren Voorziening dubieuze overige debiteuren Totaal overige debiteuren per balans
In 2013 is een voorziening getroffen voor alle huurcontractgebonden vorderingen op vertrokken huurders die een schuldregeling hebben of waarvan de vordering meer dan 1 jaar oud is. In 2014 is dezelfde werkwijze gehanteerd. 5.4.a Overlopende activa
31.12.2014
31.12.2013
228.807 0 579.135 0 0 308.305 1.116.247
228.807 39.442 0 161.772 130.681 30.666 591.368
31.12.2014
31.12.2013
53 0 7.785.754 7.785.807
54 48.417 3.251.009 3.299.480
Het saldo overlopende activa kan als volgt worden gespecificeerd:
Grond Centrumplan Te ontvangen rente Te ontvangen pro rata Vooruitbetaalde zorgpremie Vooruitbetaalde brandverzekering Overige overlopende activa Totaal overlopende activa per balans
6. LIQUIDE MIDDELEN Kas Postbank Rekening courant banken Totaal liquide middelen per balans De liquide middelen staan in zijn geheel ter vrije beschikking van Woonpartners.
7. GROEPSVERMOGEN 7.1 Aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen De invloed van het cumulatieve effect van de stelselwijziging(en) op het aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen is als volgt weer te geven.
Aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen volgens jaarrekening vorig boekjaar voor stelselwijziging Effect stelselwijziging(en) Aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen volgens jaarrekening vorig boekjaar na stelselwijziging Mutatie herwaardering Subtotaal Resultaat boekjaar Totaal aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen volgens jaarrekening
31.12.2014
31.12.2013
131.797.234 -961.138 130.836.096 19.207.495 150.043.591
192.169.025 0 192.169.025 -37.438.697 154.730.328
21.514.626
-22.933.094
171.558.217
131.797.234
Het effect stelselwijziging heeft betrekking op Richtlijn 290 Financiële instrumenten (2013), welke de Raad voor de Jaarverslaglegging (RJ), in haar RJ Uiting 2013-15, eind december 2013 heeft uitgebracht. Conform de Richtlijn voor de Jaarverslaglegging moet bekeken worden of de in de extendible lening opgesloten derivaat ("embedded") apart gewaardeerd moet worden. In de leningenportefeuille van Woonpartners zit één extendible lening met hoofdsom €12.500.000, welke als zodanig verwerkt is. De marktwaarde van deze derivaat bedraagt per 1-1-2014 € 961.139 negatief. Door Stichting Woonpartners is besloten het gedurende het boekjaar gerealiseerde deel van de herwaardering van materiële vaste activa voortaan direct te verwerken in het eigen vermogen. Tot en met boekjaar 2013 werd deze realisatie jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht. Deze wijziging kwalificeert als een stelselwijziging, wat tot gevolg heeft dat het effect daarvan eveneens is verwerkt in de vergelijkende cijfers over boekjaar 2013. Dit heeft tot gevolg dat het resultaat over boekjaar 2013 na verwerking van deze stelselwijziging met € 4.099.794 is verlaagd. Het gerealiseerde deel van de herwaardering (overige reserves) is met dit bedrag verhoogd. Deze wijziging heeft geen invloed op de omvang van het eigen vermogen per 1 januari 2013.
86
Het aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen is onder te verdelen in gerealiseerd groepsvermogen en niet-gerealiseerd groepsvermogen. Het verloop van het gerealiseerde groepsvermogen is als volgt: 31.12.2014
31.12.2013
6.269.917 4.934.207 538.803 561.295 29.542 -961.138 21.514.626 32.887.252
22.015.230 4.099.794 1.666.204 1.418.093 0 0 -22.929.404 6.269.917
Herwaarderingsreserve sociaal vastgoed in exploitatie
Herwaarderingsreserve commercieel vastgoed in exploitatie
Herwaarderingsreserve onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
Totaal
Boekwaarde per 1 januari 2013 Realisatie door afschrijving Realisatie uit hoofde van verkoop Afname uit hoofde van daling van de bedrijfswaarde Boekwaarde per 31 december 2013
147.005.288 -4.099.794 175.314 -37.734.146 105.346.662
15.287.075 0 0 -1.546.069 13.741.006
7.857.742 0 -121.560 -1.296.533 6.439.649
170.150.105 -4.099.794 53.754 -40.576.748 125.527.317
Boekwaarde per 1 januari 2014 Realisatie door afschrijving Realisatie uit hoofde van verkoop Realisatie uit hoofde van terugkoop Waardemutatie boekjaar Boekwaarde per 31 december 2014
105.346.662 -4.164.181 -770.026 0 19.177.953 119.590.408
13.741.006 0 0 0 -538.803 13.202.203
6.439.649 0 -259.315 -301.980 5.878.354
125.527.317 -4.164.181 -770.026 -259.315 18.337.170 138.670.965
31.12.2014
31.12.2013
-3.690 3.690 0
-33.195 29.505 -3.690
31.12.2014
31.12.2013
0 6.300.203 2.575.634 8.875.837
40.000 9.853.723 4.393.271 14.286.994
40.000 0
2.330.857 779.504
-40.000 0 0
0 -3.070.361 0 40.000
9.853.723 1.073.912
11.524.175 6.102.758
-844.182
0 -6.699.298
Boekwaarde per 1 januari Realisatie herwaardering sociaal vastgoed Realisatie herwaardering commercieel vastgoed Waardemutatie Verkoop onder Voorwaarden Overname aandeel derden Effect stelselwijzigingen Resultaat boekjaar Boekwaarde per 31 december Het verloop van het niet-gerealiseerde groepsvermogen is als volgt:
7.2 Aandeel van derden in het groepsvermogen Het verloop gedurende het boekjaar is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Aandeel derden in het resultaat Totaal aandeel van derden in het groepsvermogen per balans Woonpartners is per 31-12-2014 100% eigenaar van de WOM. In 2013 was er nog een minderheidsbelang. 8. VOORZIENINGEN 8.1 Voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen De post onrendabele investering nieuwbouw bestaat uit de volgende projecten: - Herstructurering Vossenberg - Herstructurering WOM - Onrendabele investering overige nieuwbouw Totaal voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen per balans Het verloop is als volgt: Voorziening herstructurering Vossenberg Boekwaarde per 1 januari Verantwoord onder Materiële vaste activa in ontwikkeling 01/01 Mutaties in het boekjaar: - Dotatie (+) / vrijval (-) boekjaar - Onttrekkingen Verantwoord onder Materiële vaste activa in ontwikkeling 31/12 Boekwaarde per 31 december Voorziening herstructurering WOM Boekwaarde per 1 januari Verantwoord onder Materiële vaste activa in ontwikkeling 01/01 Mutaties in het boekjaar: - Dotatie (+) / vrijval (-) boekjaar - Onttrekkingen - Oplevering Verantwoord onder Materiële vaste activa in ontwikkeling 31/12 Boekwaarde per 31 december
-993.104 -2.790.146 6.300.203
87
-1.073.912 9.853.723
Voorziening onrendabele investeringen overige nieuwbouw Boekwaarde per 1 januari Verantwoord onder Materiële vaste activa in ontwikkeling 01/01 Mutaties in het boekjaar: - Dotatie (+) / vrijval (-) boekjaar - Onttrekkingen Verantwoord onder Materiële vaste activa in ontwikkeling 31/12 Boekwaarde per 31 december
4.393.271 9.236.392
4.323.835 9.182.403
144.678
123.425 0 -9.236.392 4.393.271
-11.198.707 2.575.634
Er is in 2015 een dotatie aan de voorziening voor onrendabele investeringen gedaan van € 944.820 voor het project UWV-gebouw. Voor het project Binderseind is € 800.142 vrijgevallen. 8.2 Voorziening reorganisatiekosten
31.12.2014
31.12.2013
297.205 -38.856 -258.349 0
770.955 141.540 -615.290 297.205
31.12.2014
31.12.2013
860.092 206.119 10.000 0 1.076.211
657.061 244.806 50.000 1 951.868
Het verloop van de post voorziening reorganisatiekosten is als volgt: Boekwaarde per 1 januari - Dotatie (+) / vrijval (-) boekjaar Onttrekkingen Totaal voorziening reorganisatiekosten per balans De voorziening reorganisatiekosten is in 2014 komen te vervallen. Dit in verband met de beëindiging van de reorganisatieperiode.
8.3 Overige voorzieningen Voorziening onderhoud VvE's Voorziening loopbaanontwikkeling (ILOB) Overige voorziening Afronding
De overige voorziening heeft betrekking op de juridische kosten voor de grondsanering bij het Sallandhof in Helmond. Deze voorziening heeft net als de voorziening loopbaanontwikkeling (ILOB) een kortlopend karakter. De voorziening onderhoud VvE's heeft een langlopend karakter. Het verloop van de post voorziening onderhoud VvE's is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Dotaties Totaal voorziening onderhoud VvE's per balans
657.061 203.031 860.092
643.179 13.882 657.061
244.806 0 -38.687 0 206.119
274.659 20.654 -26.613 -23.894 244.806
31.12.2014
31.12.2013
Het verloop van de voorziening loopbaanontwikkeling (ILOB) is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Dotaties Uitgaven Vrijval Totaal voorziening loopbaanontwikkeling per balans
9. LANGLOPENDE SCHULDEN
9.1 Schulden/leningen kredietinstellingen
Het verloop van de post schulden/leningen kredietinstellingen voor leningen van Stichting Woonpartners en haar groepsmaatschappijen is als volgt:
Boekwaarde per 1 januari Kortlopende deel van de langlopende schulden 1-1 Leningenportefeuille per 1-1 Bij: nieuwe leningen / opnames Aflossingen boekjaar Leningenportefeuille per 31-12 Kortlopende deel van de langlopende schulden 31-12 Totaal langlopende schulden/leningen kredietinstellingen per balans
88
178.693.161 3.258.251 181.951.412
188.054.609 3.258.251 191.312.860
6.000.000 -3.268.252
11.000.000 -20.361.448
184.683.160 16.660.517 168.022.643
181.951.412 3.258.251 178.693.161
Rente- en kasstroomrisico Hierna is de leningportefeuille uitgesplitst naar rentepercentage en naar resterende looptijd.
Renteper-centages Roll over 0% - 1% 2% - 3%
Renteherziening€ periode van 1 tot 3 8.200.000 maanden van 3 tot 6 maanden van 6 maanden 10.530.053,35 tot 1jaar
3% - 4%
71.500.000
van 1 tot 5 jaar
4% - 5%
77.600.000
van 5 tot 10 jaar
5% - 6%
16.853.107
> 10 jaar
> 6% Aflossing komend bkj
-16.660.517
Resterende € looptijd < 1 jaar 8.200.000 (kortlopend)
€ 16.200.000
-
van 1 tot 5 jaar
22.500.000
-
van 5 tot 10 jaar
35.500.000
-
van 10 tot 15 jaar
70.600.000
van 15 tot 20 jaar
10.530.053
> 20 jaar
29.353.107
26.000.000 150.483.160 -
-
-16.660.517
-16.660.517 , De bij de toelichting op de kortlopende schulden vermelde zekerheden voor de schulden aan kredietinstellingen (vestiging pandrecht op debiteuren, vorderingen en voorraden) zijn ook op de langlopende leningen verstrekt door kredietinstellingen van toepassing. Het kortlopend deel van de langlopende schulden heeft betrekking op aflossingsverplichting komend boekjaar. Voor 2015 is deze € 16.660.517, waaronder een eindaflossing van twee leningen. WSW-obligoverplichting Per 31 december 2014 heeft Stichting Woonpartners een obligoverplichting jegens WSW ten bedrage van € 6.707.000 (31.12.2013: € 7.111.000) uit hoofde van door WSW verstrekte borgstelling. Het gemiddelde rentepercentage van de leningportefeuille is 3,95% (2013: 4,47%), hierin zijn de derivaten meegenomen. De gemiddelde resterende looptijd is 14 jaren.
9.2 Waarborgsommen Waarborgsommen Rente waarborgsommen Totaal waarborgsommen per balans
9.3 Vooruitontvangen huur Vooruitontvangen huur Totaal vooruitontvangen huur per balans
31.12.2014
31.12.2013
2.324.566 988.518 3.313.084
2.270.828 945.537 3.216.365
31.12.2014
31.12.2013
4.994.172 4.994.172
4.959.368 4.959.368
De vooruitontvangen huren hebben betrekking op de huur voor Brede School Helmond-Noord, deze is voor 50 jaar vooruitontvangen. M.b.t. de schoolwoningen van de Bundertjes (Harmoniestraat) is de huur voor 20 jaar cq. 40 jaar vooruitontvangen .In 2010 zijn hiervoor € 4.417.000 respectievelijk € 526.000 ontvangen. Aan deze bedragen wordt rente toegerekend en er valt een gedeelte vrij dat als huur verantwoord wordt. De mutatie in 2014 heeft betrekking op de vrijval van een deel van de huur inzake de Brede school en de schoolwoningen van de Bundertjes (-/- € 199.000). Aan de andere kant heeft er rente egalisatie plaatsgevonden (+/+ € 235.000).
89
9.4 Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden (VOV) De terugkoopverplichting woningen VOV betreft de terugkoopverplichting van onroerende zaken die onder een regeling Verkoop onder Voorwaarden zijn overgedragen aan derden. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting. Bij de jaarlijkse toetsing van de terugkoopverplichting wordt rekening gehouden met de waardeontwikkelingen van onroerende zaken en specifieke contractvoorwaarden met derden. De samenstelling en het verloop is als volgt:
31.12.2014
31.12.2013
1 januari Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht Vermeerderingen/verminderingen Boekwaarde per 1 januari
11.338.441 -698.829 10.639.612
10.558.516 779.925 11.338.441
-182.500 -425.000 -607.500
0 -698.829 -698.829
10.639.612 -607.500 10.032.112
11.338.441 -698.829 10.639.612
Mutaties Afwaarderingen Verkopen Saldo mutaties 31 december Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht Vermeerderingen/verminderingen Totaal verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden (VOV) per balans
Ultimo 2014 zijn 89 woningen (2013: 93) onder een VOV-regeling overgedragen aan derden. De daarmee samenhangende waardering van de terugkoopverplichting bedraagt € 10.032.112 (2013: € 10.639.612). De afwaardering 2014 heeft voor € 182.500 betrekking op de gemiddelde waardedaling van de overgedragen onroerende zaken en voor € 425.000 op de teruggekochte (en weer marktconform verkochte) woningen 2014. De teruggekochte woning aan Twentehof 6 is voor het aankoopbedrag van € 113.000 overgeboekt naar de voorraad woningen. Deze woning is vervolgens in februari 2015 weer verkocht. In 2014 zijn 3 woningen teruggekocht en vervolgens weer marktconform verkocht. De boekwinst van deze 3 transacties samen bedraagt € 80.000.
9.5 Langlopende verplichting derivaten Waardering extendible lening Totaal langlopende verplichting derivaten
31.12.2014
31.12.2013
3.409.464 3.409.464
0 0
De waardering extendible lening heeft betrekking op de verwerking een embedded derivaat conform richtlijn RJ 290 voor de Raad van Verslaglegging.
10. KORTLOPENDE SCHULDEN
31.12.2014
31.12.2013
10.1 Schulden aan kredietinstellingen 10.2 Schulden aan leveranciers 10.3 Schulden aan groepsmaatschappijen 10.4 Belastingen en premies sociale verzekeringen 10.5 Schulden ter zake van pensioenen 10.5 Overige schulden 10.6 Onderhanden projecten 10.7 Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden per balans
22.794.613 2.488.862 0 1.116.880 1.002 5.611 401.953 2.915.240 29.724.161
13.146.556 6.485.544 0 1.727.389 105.445 11.636 0 2.736.237 24.212.807
10.1 Schulden aan kredietinstellingen
31.12.2014
31.12.2013
Kortlopend deel van de langlopende schulden Rekening courant krediet WOM Overige schulden aan kredietinstellingen (Nog niet vervallen rente van geldleningen en derivaten) Waardering rentederivaat Totaal schulden aan kredietinstellingen per balans
16.660.517 1.857.078 4.277.018 0 22.794.613
3.258.251 4.919.611 4.836.574 132.120 13.146.556
Als zekerheid voor de schulden aan kredietinstellingen is een pandrecht op debiteuren, vorderingen en voorraden gevestigd. Stichting Woonpartners heeft bij de Rabobank een kredietfaciliteit ter grootte van € 5.000.000 (2013: € 5.000.000). Zowel op balansdatum in 2013 als in 2014 is deze faciliteit niet gebruikt. De Wijkontwikkelings Maatschappij heeft een kredietfaciliteit van € 5.000.000. Hiervan was € 1.857.078 opgenomen. De waardering rentederivaat in 2013 betreft de transitorische rente van een swap ter grootte van € 11.000.000, welke op 21-03-2014 contractueel afliep. Na aftrek van de transitorische rente tot en met 31 december 2013 resulteerde een bedrag van € 132.120. 10.2 Schulden aan leveranciers
2.488.862
6.485.544
Door de conversie naar een ander automatiseringspakket zijn er in december 2013 nauwelijks betalingen aan leveranciers gedaan. Dit is in 2014 ingelopen.
10.4 Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffing en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting Vennootschapsbelasting Totaal belastingen en premies sociale verzekeringen per balans Eind 2013 is er aan een tweetal medewerkers een ontslagvergoeding uitbetaald, welke zorgt voor een hogere post loonbelasting.
90
31.12.2014
31.12.2013
140.477 976.403 0 1.116.880
211.039 1.294.276 222.074 1.727.389
10.5 Schulden ter zake van pensioenen en overige schulden
31.12.2014
31.12.2013
1.002 5.611 6.613
105.445 11.636 117.081
31.12.2014
31.12.2013
946.494 -544.541 401.953
0 0 0
De post overige schulden is als volgt samengesteld: Schulden ter zake van pensioenen Nettoloon Totaal schulden ter zake van pensioenen en overige schulden per balans
10.6 Onderhanden projecten De post onderhanden projecten is als volgt samengesteld: Totaal gedeclareerde termijnen Onderhanden projecten in opdracht van derden Totaal onderhanden projecten per balans
In 2013 heeft deze post een debetsaldo en wordt daarom verantwoord onder Onderhanden projecten aan de debetzijde van de balans.
10.7 Overlopende passiva
31.12.2014
31.12.2013
339.897 152.951 0 2.422.392 2.915.240
181.258 164.504 338.584 2.051.891 2.736.237
De post overlopende passiva is als volgt samengesteld: Vooruitontvangen huur Opgebouwde vakantiedagen Nog te betalen servicekosten Diverse nog te betalen posten Totaal overlopende passiva per balans
In de post overlopende passiva per ultimo 2014 zijn onder andere een bijdrage en uitgestelde betalingen voor gronden van de gemeente Helmond verwerkt. Ook is nog een post voor de kosten van de grondsanering Sallandhof hier verantwoord.
91
FINANCIËLE INSTRUMENTEN
Stichting Woonpartners maakte tot september 2014 gebruik van derivaten om het rente -en kasstroomrisico af te dekken. Voor de verwerking, waardering en resultaatbepaling, past Stichting Woonpartners met betrekking tot deze derivaten (hedge-instrumenten) kostprijshedge-accounting toe. Per 1 september 2014 zijn de laatste twee contractueel geëindigd. Per balansdatum heeft Stichting Woonpartners géén losstaande derivatencontracten meer in portefeuille. Wel heeft Stichting Woonpartners te maken met een embedded derivaten (extendible lening), welke verderop zal worden toegelicht. Op dit moment zijn er géén voornemens derivaten te gaan aantrekken. Er is dan ook per balansdatum géén reden om een liquiditeitsbuffer aan te houden, wat Stichting Woonpartners dan ook niet zal doen. Bij eventuele toekomstige derivatencontracten zal dat uiteraard weer wel gedaan worden. Dit om eventuele liquiditeitsverplichtingen ten gevolge van dalende rente in de markt te kunnen voldoen. Interne organisatie Stichting Woonpartners heeft in 2013 het Treasury statuut herzien op basis van de Beleidsrichtlijnen. Dit statuut is op 16 april 2014 door de Raad van Toezicht akkoord bevonden en ondertekend. In het Treasury statuut zijn de randvoorwaarden vastgelegd waarbinnen Stichting Woonpartners mag handelen. Aandachtspunten in dit statuut zijn onder andere regels inzake bevoegdheden, interne controle, verantwoording etc.. Tevens wordt jaarlijks een treasury jaarplan opgesteld, waarin de voornemens van Stichting Woonpartners uiteen worden gezet. Een samenvatting van dit plan is onderdeel van de jaarlijkse begroting, welke formeel wordt goedgekeurd door de Raad van Toezicht. Hiermee wordt een mandaat bekrachtigd waarbinnen de algemeen directeur kan opereren. De activiteiten van Stichting Woonpartners worden bewaakt door de Treasury commissie, welke ongeveer 6 maal per jaar bij elkaar komt. Deze commissie wordt gevormd door Sectormanager Financiën, planning & control, teamleider planning & control, medewerker planning & control en een onafhankelijk extern deskundige welke ondersteund en zorgt voor waarboging van interne professionaliteit. De treasury commissie waarborgt onder andere dat er binnen de interne organisatie voldoende aandacht is voor de inzet en beheer van financiële instrumenten. Tenslotte adviseert de treasury commissie de bestuurder tot te nemen acties op treasury gebied. De derivaten welke Stichting Woonpartners in het verleden in portefeuille had waren volledig dienstbaar aan de volkshuisvestelijke doeleinden en het gebruik was gericht op financiële continuïteit van de organisatie. Met het aantrekken heeft Stichting Woonpartners de risico's op het financieel beleid en beheer beperkt. Ook wanneer Stichting Woonpartners in de toekomst derivaten zal gaan aantrekken zullen deze uitgangspunten nagestreefd worden. Embedded derivaten In de jaarrekening wordt een extendible lening verantwoord, welke Stichting Woonpartners in portefeuille heeft. Deze lening wordt beoordeeld als zijnde embedded derivaat, omdat het contract een optiemoment bevat. Dit betreft een contract welke reeds in 2007 is aangegaan en heeft een looptijd tot 2027. Het optiemoment vindt plaats in 2017. Op dit moment zijn deze leningconstructies niet meer toegestaan en daaraan zal Stichting Woonpartners zich uiteraard in de toekomst aan conformeren. Het lopende contract zal door de Treasury commissie gevolgd worden en zullen de nodige acties worden uitgevoerd. Liquiditeitsrisico Het gaat hierbij om het risico dat over onvoldoende middelen wordt beschikt om aan de directe verplichtingen te kunnen voldoen. Dit geldt voor alle verplichtingen van Stichting Woonpartners en haar tegenpartijen, ongeacht of dit nu crediteuren of financiële instellingen zijn. Investeringen worden alleen dan aangegaan wanneer zeker is dat hiervoor financiële middelen beschikbaar zijn. Daarnaast heeft Stichting Woonpartners op verschillende manieren gewaarborgd dat zij altijd aan haar verplichtingen kan voldoen, waaronder aantrekken van langlopende leningen, zijn kasgeld -en rekeningcourant faciliteiten beschikbaar ter grootte van € 5.000.000. Stichting Woonpartners volgt de beschikbaarheid van liquiditeit op de voet, dit is een vast agendapunt bij de bijeenkomsten van de Treasury commissie. Hierbij wordt in ieder geval telkens voor de komende 6 maanden gekeken of liquiditeit is gewaarborgd. Tevens wordt de vervalkalender van de leningportefeuille constant gemonitord. Doelstellingen risicobeheer In het treasury statuut van Stichting Woonpartners staan de kaders benoemd omtrent het beheersen van risico's. Belangrijke aspecten hierbij zijn • De leden van de treasurycommissie dienen voldoende kennis van zaken te hebben; • Derivaten mogen slechts gebruikt worden om bepaalde risico’s, zoals beleggings-, rente- en financieringsrisico’s af te dekken; • Ten alle tijden worden de richtlijnen en wetgeving gevolgd, welke betrekking hebben op het gebruik en aanschaf van derivaten. • Derivaten moeten voldoen aan de richtlijnen van het WSW en het CFV; • Slechts een beperkt aantal soorten derivaten is toegestaan, dit zijn forward fixeren, CAP/Floor/Collar, Interest Rate Swap (IRS), Swaption; • Financiële derivaten mogen uitsluitend in euro's worden aangetrokken en van financiële instellingen met minimaal een A rating of daarmee vergelijkbare rating; • Derivaten mogen uitsluitend ter hedging van leningen met variabele hoofdsom worden afgesloten, die voor of tegelijk met het moment van afsluiten van het derivaat worden afgesloten. De looptijd mag maximaal 10 jaren bedragen; • Voor het gebruik van derivaten dient te allen tijde en direct (voordat het contract aangegaan wordt) goedkeuring te worden gevraagd aan het bestuur inclusief een motivatie, waarom een derivaat wordt gebruikt; • Derivaten mogen géén toezichtsbelemmerende clausules bevatten.
Hedge strategie Het risico van wijzigingen in de rente afdekken met derivaten. Type hedge Kostprijshedge accounting op basis van individuele leningen. Kostprijshedge accounting wordt toegepast op basis van de aansluiting van de kritische kenmerken van de instrumenten met de financieringen. Deze kenmerken zijn terug te vinden in de originele contracten. Afgedekte positie Per balansdatum lopen er géén derivatencontracten. Het contract van roll over lening met hoofdsom € 11.000.000 loopt nog door tot maart 2015. De onderliggende swap is per 1 september 2014 komen te vervallen. Woonpartners loopt daardoor een potentieel renterisico. Er is echter géén sprake van afdekking van toekomstige leningen. In de Treasury commissie is dit risico besproken en acceptabel bevonden. Reden hiervoor is dat het renterisico binnen de kaders van het treasury statuut blijft. Deze stelt dat het totale renterisico maximaal 15% van de leningenportefeuille mag bedragen. Hedge instrumenten Stichting Woonpartners maakt op dit moment géén gebruik van rentederivaten. Tot voor kort werden rentederivaten gebruikt om de variabiliteit van de toekomstige kasstromen gerelateerd aan rentebetalingen van leningen af te dekken. Op balansdatum loopt er nog één roll over lening, welke op 20 maart 2015 zal worden afgelost. Het renterisco hierop is door de Treasury commissie aanvaardbaar geacht.
92
Accounting Het hedging instrument en de hedged items onderliggend aan de af te dekken rentebetalingen worden, indien van toepassing, tegen kostprijs op de balans opgenomen en gewaardeerd. Hedge ineffectiviteit wordt in de winst -en verliesrekening verwerkt. Per balansdatum heeft Stichting Woonpartners hier niet mee te maken met uitzondering van de extendible lening. Marktrisico Stichting Woonpartners beheerst het marktrisico door spreiding aan te brengen in de portefeuille en limieten in te stellen. De gehele leningenportefeuille is zodanig samengesteld dat bij veranderende interne en externe omstandigheden adequaat opgetreden kan worden. Verder dient iedere transactie bij te dragen aan een evenwichtige leningenportefeuille en wordt marktconformiteit van nieuwe contracten gecontroleerd. Algemeen De belangrijkste financiële risico’s waaraan de groep onderhevig is zijn het marktrisico, valutarisico, het renterisico, het kredietrisico en het liquiditeitsrisico. Het financiële beleid van Stichting Woonpartners is erop gericht om op de korte termijn de effecten van koers- en renteschommelingen op het resultaat te beperken en om op lange termijn de marktwisselkoersen en marktrentes te volgen. Stichting Woonpartners maakt op dit moment géén gebruik van financiële rente instrumenten. Stichting Woonpartners zal met eventuele financiële derivaten in de toekomst geen speculatieve posities innemen.
Valutarisico Stichting Woonpartners voert alleen transacties in euro's (€) uit en loopt geen valutarisico. Renterisico Stichting Woonpartners loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (met name onder financiële vaste activa) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden. Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt Stichting Woonpartners risico ten aanzien van toekomstige kasstromen. Met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt Stichting Woonpartners risico's over de marktwaarde. Voor vorderingen worden geen financiële derivaten ter dekking van het renterisico afgesloten. Voor schulden met variable renteafspraken loopt Stichting Woonpartners risico ten aanzien van toekomstige kasstromen als gevolg van wijziging in de rente. Deze roll over lening eindigt contractueel op 20 maart 2015. De onderliggende swap is per 1 september 2014 komen te vervallen. Woonpartners loopt daardoor een potentieel renterisico, maar er is géén sprake van afdekking van toekomstige leningen. In de Treasury commissie is het renterisico besproken en acceptabel bevonden. Reden hiervoor is dat het renterisico blijft passen binnen de kaders van het Treasury statuut. Deze stelt dat het maximale renterisico 15% van de totale leningenportefeuille mag bedragen.
Kredietrisico Het gaat hierbij om het risico dat financiële instellingen niet aan hun contractuele verplichtingen kunnen voldoen. Door het spreiden van transacties over verschillende financiële instellingen wordt getracht dit risico te beperken. Verder dienen de financiële instellingen te voldoen aan kredietwaardigheidseisen (rating). Dit is opgenomen in het treasury statuut en wordt periodiek gemonitord in de Treasury commissie. Reële waarde per categorie financiële derivaten in 2014: 1e Interest Rate Swap (IRS) De nominale waarde was € 11.000.000. De overeenkomst is geëindigd op 21-03-2014. De marktwaarde van deze Swap is volledig verwerkt in de resultatenrekening in 2013. 2e Interest Rate Swap (IRS) De nominale waarde was € 2.500.000. De overeenkomst is geëindigd op 01-09-2014. Collar (cap en floor) De nominale waarde bedroeg € 6.000.000. De overeenkomst is geëindigd op 01-09-2014. Extendible lening (embedded derivaat) In de leningenportefeuille van Woonpartners zit één extendible lening met hoofdsom € 12.500.000. Dit houdt in dat de ABN AMRO het recht heeft om in 2017 te kiezen voor óf een vast rente (3,90%) óf voor een variable rente (3 maands euribor). De restant looptijd vanaf 2017 is tien jaren. Eind december 2013 heeft de Raad voor de Jaarverslaglegging (RJ), in haar RJ Uiting 2013-15, Richtlijn 290 Financiële instrumenten (2013) uitgebracht. Conform de Richtlijn voor de Jaarverslaglegging moet bekeken worden of de in de extendible lening opgesloten derivaat ("embedded") apart gewaardeerd moet worden. Woonpartners is van mening dat dit voor deze embedded derivaat het geval is. De marktwaarde van deze derivaat bedraagt per 1-1-2014 € 961.139 negatief, de waarde per 31-122014 bedraagt € 3.409.465 negatief. Voor de waardebepaling is uitgegaan van de rente zoals die in het contract is vastgelegd zonder spread.
Cap (WOM) De Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond binnenstad B.V. heeft per balansdatum een cap in portefeuille. Deze heeft een ingangsdatum van 02-02-2011, nominaal bedrag van € 2,5 miljoen en een looptijd van 4 jaren tot 01-07-2015 (gelijk aan de resterende looptijd van de lening), waarbij de Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond binnenstad B.V. het verschil tussen 2,1% en 1-maands Euribor ontvangt indien de 1-maands Euribor hoger is dan 2,1%. De marktwaarde van deze cap bedraagt per 1-1-2014 € 92.000 positief en per 31-12-2014 € 0. Boekwaarde
12.860
Cap WOM De afgesloten contracten betreffen allen derivaten ter afdekking van renterisico's.
93
Nominaal
2.500.000
Marktwaarde
0
NIET IN DE GECONSOLIDEERDE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN
Garanties en borgstelling Per 31 december 2014 zijn door de rechtspersonen die deel uitmaken van de Stichting Woonpartners-groep geen garanties en borgstellingen verstrekt. In verband met het negatieve eigen vermogen van Woonwagens en Standplaatsen B.V. is gesteld dat de aandeelhouders de verplichtingen uit de begroting voor 2015 zullen nakomen als de B.V. hier zelfstandig niet toe in staat is. Fiscale eenheid Voor de BTW en VPB is een fiscale eenheid gevormd. De fiscale eenheid omvat de volgende rechtspersonen: - Stichting Woonpartners - Woonpartners Holding B.V. - Woonpartners Bijzondere Exploitaties B.V. - Woonpartners Commercieel Vastgoed B.V. - Woonpartners Parkeerexploitaties B.V. - Woonpartners Vereniging van Eigenaars B.V. - Woonpartners Commerciële Exploitaties B.V. - Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad B.V. Entiteiten die behoren tot de fiscale eenheid zijn hoofdelijk aansprakelijk voor belastingschulden van de gehele fiscale eenheid. Vennootschapsbelasting Per 1 januari 2008 zijn de activiteiten van de woningcorporaties integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Corporaties zijn sindsdien verplicht over hun integrale activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. Een en ander is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO). In deze VSO zijn specifieke bepalingen opgenomen met betrekking tot de waardering van posten op de fiscale openingsbalans en de wijze van resultaatneming. De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Woonpartners Bijzondere Exploitaties B.V. heeft de exploitatie van warmtepompen beschouwd als een BTW-belaste prestatie. De Belastingdienst stelt dat er geen sprake is van een belaste prestatie. Woonpartners moet dan de teruggevorderde BTW terugbetalen, maar kan ook de afgedragen BTW verrekenen. Dit is in de jaarrekening van de stichting verwerkt. Door een uitspraak van het Europese hof in 2015 zou het kunnen zijn dat deze vordering uiteindelijk vervalt.
Verliescompensatie Op balansdatum is een voorwaardelijk recht op verliescompensatie voor een bedrag van € 705.324 (nominale waarde) niet opgenomen. Deze verliezen zijn alleen verrekenbaar als de totale eenheid Woonpartners Holding B.V. winst behaald. Er is voor dit bedrag geen actieve belastinglatentie opgenomen. Overig Huurverplichtingen Het jaarlijks bedrag van met derden aangegane huurverplichtingen van onroerende zaken is nihil. Erfpachtverplichtingen De jaarlijkse erfpachtverplichting voor terreinen volgens canon is nihil. Aankopen en investeringen Stichting Woonpartners heeft ultimo boekjaar geen verplichtingen openstaan voor de aankoop van onroerend goed. Aangetrokken leningen Stichting Woonpartners heeft in 2014 één nieuwe leningen aangetrokken groot € 15.000.000, welke op 19-03-2015 zal worden gestort. Deze transactie past binnen het nieuw vastgesteld borgingsplafond van het WSW. De looptijd van deze lening is 15 jaar en is afgesloten tegen een rentepercentage van 1,798%. Pensioenverplichtingen De financiële situatie van de Stichting Pensioenfonds Woningcorporaties (SPW) verbetert zich gestaag. De dekkingsgraad was op 31 december 2013 114%, in 2014 is deze niet gewijzigd. In 2015 is de dekkingsgraad gedaald naar 110% per ultimo april 2015. Met ingang van juli 2014 is het herstelplan voor het SPW beëindigd. De Nederlandse Bank beschouwt het herstelplan als beëndigd als een pensioenfonds minimaal 3 kwartalen een dekkingsgraad heeft die hoger is dan de door DNB vereiste dekkingsgraad van 105%. Sinds november 2012 is de dekkingsgraad van SPW 105% of hoger. Het bestuur van SPW heeft besloten om per 1 januari de pensioenen niet te indexeren en de premies te handhaven op het niveau van 2013. WSW-obligoverplichting Per 31 december 2014 heeft Stichting Woonpartners een obligoverplichting jegens WSW ten bedrage van € 6.707.000 (31.12.2013: € 7.111.000) uit hoofde van door WSW verstrekte borgstelling. WSW-volmacht Als onderpand voor de WSW-geborgde leningen is in de dVi 2013 € 970 miljoen aan WOZ-waarde als onderpand ingezet (met peildatum WOZ waarde 1-12013). In 2013 is op verzoek van het WSW een volmacht afgegeven aan het WSW om hypotheekrecht te vestigen op het onderpand, in lijn met artikel 30 van het WSW reglement. Hierdoor kan het WSW bij eventuele niet-nakoming van betalingsverplichtingen door de corporatie direct hypotheekrecht vestigen zonder dat hiertoe vooraf de formele bevestiging benodigd is van bestuur en commissarissen.
94
TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN DE GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING 11. Huuropbrengsten Huuropbrengsten sociaal vastgoed in exploitatie Woningen en woongebouwen Onroerende zaken, niet zijnde woningen Af: huurderving wegens leegstand Af: huurderving wegens oninbaarheid Af: correctie huur voorgaande jaren * Subtotaal huuropbrengsten sociaal vastgoed in exploitatie Huuropbrengsten commercieel vastgoed in exploitatie Woningen en woongebouwen Onroerende zaken, niet zijnde woningen Af: huurderving wegens leegstand Af: huurderving wegens oninbaarheid Subtotaal huuropbrengsten commercieel vastgoed in exploitatie Totaal huuropbrengsten per saldo
2014
2013
40.600.344 1.423.716 42.024.060 -373.309 0 0 41.650.751
37.185.349 2.014.072 39.199.421 -390.320 0 0 38.809.101
2.080.298 1.411.351 3.491.649 -113.078 0 3.378.571
2.682.585 1.532.523 4.215.108 -147.830 0 4.067.278
45.029.322
42.876.379
44.413.444 615.878 45.029.322
42.274.264 602.115 42.876.379
2014
2013
0 1.779.696 1.779.696
52.458 1.308.188 1.360.646
177.033 -5.111
177.033 -12.101
1.951.618
1.525.578
Hierna is een overzicht opgenomen van de huuropbrengsten die in de verschillende gemeenten zijn behaald: Gemeente Helmond Gemeente Laarbeek Totaal huuropbrengsten
12. Opbrengsten servicecontracten De post opbrengsten servicecontracten is als volgt samengesteld: Overige zaken Leveringen en diensten Subtotaal Vergoedingen glas- en rioolfonds Af: Vergoedingsderving Totaal opbrengsten servicecontracten per saldo
De vergoedingen bestaan uit de bijdragen van bewoners in de diverse servicefondsen. Het betreffen bijdragen voor onder andere stookkosten, verlichting achterompaden, gemeenschappelijk energieverbruik, schoonmaak en onderhoud gemeenschappelijke ruimten, ramen wassen, onderhoud groenvoorzieningen, verwarming gemeenschappelijke ruimten, water, warmtepomp en servicekaart. De exploitatie is kostendekkend, eventuele overschotten/tekorten worden met de huurders verrekend. Uitzonderingen op deze verrekening zijn het glas- en rioolfonds en de servicekaart. Eventuele voorschotten/tekorten hierop komen voor rekening van Woonpartners. De vergoedingen voor het glas- en rioolfonds betreffen de bijdragen die de bewoners betalen voor het fonds dat voorziet in glasschades en rioolverstoppingen.
13. Overheidsbijdragen Er zijn door Woonpartners geen overheidsbijdragen ontvangen.
95
14. Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille betreft het resultaat/de opbrengsten uit verkopen van bestaand bezit sociaal en commercieel vastgoed aan derden en de opbrengst uit verkochte nieuwbouwwoningen en is als volgt te specificeren:
Sociaal en commercieel vastgoed in exploitatie Opbrengst verkopen bestaand bezit Af: direct toerekenbare kosten Af: boekwaarde Verkoopresultaat bestaand bezit Mutatie terugkoopverplichting verkoop onder voorwaarden Totaal verkoopresultaat onroerende zaken bestaand bezit sociaal en commercieel vastgoed in exploitatie
2014
2013
2.939.500 -261.764 -1.310.260 1.367.476 143.286 1.510.762
4.035.500 -242.702 -931.925 2.860.873 -188.780 2.672.093
0 0 0 0
1.105.387 -1.039.861 66.113 131.639
1.510.762
2.803.732
2014
2013
414.665 133.046 407.593 955.304
458.646 36.539 371.929 867.114
Verkoopopbrengsten vanuit projecten:
Opbrengst verkopen projecten Af: vervaardigingskosten Bij/af: resultaatneming op projecten Totaal verkoopresultaat projecten nieuwbouw koop Totaal nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille per saldo
15. Wijzigingen in voorraden gereed product en vastgoedportefeuille
Geactiveerde kosten onderhanden projecten Mutatie onderhanden projecten Resultaat onderhanden projecten Totaal wijzigingen in voorraden gereed product en vastgoedportefeuille per saldo
Wijzigingen in voorraden en gereed product en vastgoedportefeuille zijn van toepassing op Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad B.V..
16. Overige bedrijfsopbrengsten Steunpuntbijdragen Vergoeding huurovereenkomsten Overige bedrijfsopbrengsten Totaal overige bedrijfsopbrengsten per saldo
2014
2013
87.581 9.156 820.215 916.952
32.452 13.855 1.491.246 1.537.553
In 2013 is onder de overige opbrengsten de bijdrage die Woonpartners Bijzondere Exploitaties heeft ontvangen voor de WKO-installaties (€ 973.000) verantwoord. Dit betrof een éénmalige bijdrage.
17. Afschrijvingen materiële vaste activa en vastgoedportefeuille Sociaal vastgoed in exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Totaal afschrijvingen op (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille per saldo
96
2014
2013
9.114.787 724.520 9.839.307
8.996.902 887.891 9.884.793
18. Overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille Materiële vaste activa Vastgoedbeleggingen Overige Totaal overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille per saldo
19 en 20. Lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Totaal lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten per saldo
2014
2013
-16.296.481 -540.228 0 -16.836.709
21.297.119 343.724 0 21.640.843
2014
2013
4.537.358 638.655 776.983 5.952.996
4.121.224 618.215 765.738 5.505.177
Het gemiddeld aantal in de groep werkzame werknemers, berekend op fulltimebasis en uitgesplitst naar activiteiten, bedroeg 76.84 (2013: 75.61). Dit aantal is inclusief de doorberekende FTE's (Wooniezie) Geen van de werknemers is buiten Nederland werkzaam.
21. Onderhoudslasten Onderhoudslasten (niet cyclisch) Onderhoudslasten (cyclisch) Totaal onderhoudslasten per saldo
2014
2013
2.493.358 4.897.806 7.391.164
2.702.128 6.426.112 9.128.240
4.683.484 1.048.158 1.445.200 214.322 7.391.164
6.270.090 842.557 1.859.571 156.022 9.128.240
De onderhoudskosten zijn te verdelen in: Planmatig onderhoud Mutatieonderhoud Klachtenonderhoud Overig onderhoud Totaal onderhoudslasten
Het klachten- en mutatieonderhoud zijn gedaald ten opzichte van 2013. De oorzaken hiervan liggen voornamelijk bij het de lagere uitgaven voor planmatig onderhoud. Dit is in lijn der verwachting.
22. Overige bedrijfslasten
2014
2013
Beheerkosten: Algemene kosten Automatiseringskosten Bestuurs- en toezichtskosten Huisvestigingskosten Overige personeelskosten Subtotaal beheerskosten
1.470.894 542.147 81.612 213.595 387.894 2.696.142
1.727.302 484.019 65.932 195.695 387.307 2.860.255
Heffingen: Belastingen Verzekeringen Contributie Overige heffingen Subtotaal heffingen
1.686.275 166.621 56.867 4.979.880 6.889.643
1.642.846 139.098 66.252 1.777.181 3.625.377
Overige bedrijfslasten: Servicekosten Leefbaarheid Dotatie vereniging van eigenaren Afrekening energie wegens verhuizing Dotatie dubieuze debiteuren Dotatie L'Étage Paterslaan Kosten uitbesteed werk derden Diverse bedrijfslasten Subtotaal overige bedrijfslasten
1.830.883 225.236 60.158 70.695 352.307 0 407.593 1.136.942 4.083.814
1.414.469 331.113 62.539 33.038 536.613 270.019 408.468 1.383.388 4.439.647
13.669.599
10.925.279
Totaal overige bedrijfskosten per saldo
De stijging van de overige bedrijfslasten wordt voornamelijk veroorzaakt door de hogere heffingen (+/+ € 3.264.000) en stijging van de servicekosten (+/+ 416.000). Deze stijging wordt deels gecompenseerd met lagere kosten voor uitbesteed werk voor de voorraad woningen in ontwikkeling bij de Wijkontwikkelingsmaatschappij (-/- € 853.000), een lagere dotatie dubieuze debiteuren (-/- € 184.000) en het ontbreken van dotaties aan overige voorzieningen (/- € 270.000) bij de stichting. Ook de uitgaven in het kader van leefbaarheid (-/- € 106.000) en de diverse bedrijfslasten zijn lager (-/- € 246.000).
97
Beheerkosten De algemene kosten dalen in 2014 met € 58.000 ten opzichte van 2013. Deze daling in de kosten wordt vernamelijk veroorzaakt door minder uitgaven voor PR activiteiten/communicatie en lagere kosten voor technische ondersteuning. De toename in de kosten voor automatisering zijn toe te schrijven aan het feit dat 2014 het implementatiejaar van AX was. De overige personeelskosten zijn in 2014 nagenoeg gelijk aan die uit 2013. Binnen de overige personeelskosten is er wel een verschuiving te zien tussen opleidingskosten en toegenomen opleidingskosten (+/+ € 100.000) en lagere overige personeelskosten ten gevolge van een eenmalige dotatie aan de reorganisatievoorziening in 2013. In 2013 werden de opleidingskosten vanuit integraal opleidingsplan reorganisatie t.l.v. de reorganisatievoorziening gebracht, in 2014 kwamen deze t.l.v. de opleidingskosten. Heffingen In 2014 heeft Woonpartners de verhuurdersheffing van € 3.507.000 en de saneringsheffing van € 1.473.000 betaald. In 2013 heeft Woonpartners voor de verhuurdersheffing van € 137.000 en de saneringsheffing van € 1.640.000 betaald. Overige bedrijfslasten De daling ten opzichte van 2013 is te verklaren door het feit dat er enerzijds meer is uitgegeven aan servicekosten en anderzijds een lagere dotatie dubieuze debiteuren en een daling in de diverse bedrijfslasten. De post servicekosten is met € 416.000 toegenomen t.o.v. 2013. Het saldo bestaat voor € 1.473.000 uit verrekenbare lasten met huurders en € 357.000 aan niet verrekenbare kosten. De kosten voor leefbaarheid komen € 106.000 lager uit dan in 2013. De verklaring van deze daling is het bewuster omgaan met de uitgaven op leefbaarheidsprojectenhiervan om zodoende beter grip te krijgen op de ontwikkeling van de bedrijfslasten. Ten opzichte van 2013 is de dotatie dubieuze debiteuren gedaald met € 184.000. Deze lagere dotaties hebben betrekking op de afgenomen schulden van de debiteuren. In 2013 is er € 270.000 gedoteerd aan de overige voorziening voor de dakreparatie van L'Étage. In 2014 is hier niets meer aan gedoteerd. In 2014 bestaan de diverse bedrijfslasten voornamelijk uit de afwaardering van de WOM (€ 468.000), kosten WKO (€ 200.000), kosten L'Étage (€ 119.000), kosten Brede School (€ 62.000) en een afwaardering van de materiële vaste activa ten dienste van exploitatie (€ 88.000). In 2013 waren er eenmalige kosten (€ 583.000) aan voorzieningskosten voor de grondsanering in het Sallandhof, € 184.000 voor afboeking Datawarehouse en deelneming Domovisie (€ 50.000).
HONORARIUM EXTERNE ACCOUNTANT EN DE ACCOUNTANTORGANISATIE
2014
Deloitte controle
Deloitte overig
BDO controle
BDO overig
Totaal BDO / Deloitte
17.666 17.666
6.232 65.906 72.138
62.127 62.127
21.375 3.630 25.005
86.025 21.375 65.906 3.630 176.936
Controle van de jaarrekening Andere controleopdrachten Fiscale adviesdiensten *) Andere niet-controlediensten *)
Voor de controle van de jaarrekening 2014 is Woonpartners overgestapt naar Deloitte. Deloitte heeft in 2014 een voorschot van € 17.666 in rekening gebracht (inclusief BTW). * Deze kosten zijn verantwoord onder externe ondersteuning (fiscaal advies en overige advieskosten). In 2013 zijn deze kosten niet separaat verantwoord omdat de controle door een andere organisatie werd verricht. De controle werd uitgevoerd door BDO, de fiscale advisering was bij Deloitte ondergebracht. 2013 Controle van de jaarrekening Andere controleopdrachten Fiscale adviesdiensten Andere niet-controlediensten
23. Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Waardemutatie onroerende zaken vastgoedbeleggingen Waardevermeerdering onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Waardevermindering onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Totaal niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille per saldo
98
BDO controle
BDO overig
Totaal BDO
119.135 0 0 0 119.135
0 21.841 5.748 21.623 49.212
119.135 21.841 5.748 21.623 168.347
2014
2013
1.127.322 312.647 -395.148 1.044.821
-6.841.936 478.840 -641.532 -7.004.628
24. Financiële baten en lasten
2014
2013
11.698 5.116 177.594 194.408
55.986 11.338 256.825 324.149
Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rente banken, leningen u/g en overige Rente BWS-subsidies Rente op overige vorderingen Total andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten per saldo
De totale rentebaten zijn in 2014 € 130.000 lager dan in 2013. Dit wordt per saldo veroorzaakt door aantal zaken waaronder lagere rente ontvangst op de spaarrekening (-/- € 35.000). Daarnaast is in 2013 een heffingsrente ontvangen van € 35.000. Tenslotte is de rentetoerekening aan nieuwbouwprojecten in 2014 lager dan in 2013 (-/- € 38.000). De rente, welke wordt ontvangen van banken, is lager dan in 2013. In 2014 is minder rente op de spaarrekening ontvangen (-/- € 35.000), dit omdat het rentepercentage gedaald is en er minder gebruik is gemaakt van de spaarrekening dan in 2013. Rente op overige vorderingen in 2014 heeft voornamelijk te maken met onderstaande zaken: - Rentetoerekening aan nieuwbouwprojecten, welke jaarlijks plaatsvindt (€ 86.000). - Doorbelasting aan Jansen de Jong projectontwikkeling in verband met de grondaankoop Lungendonk (€ 90.000). Rentelasten en soortgelijke kosten Rente leningen onder overheidsgarantie Disagio lening Resultaten derivaten Waardeverandering rentederivaat Waardeverandering extendible lening Overige rentelasten Rente waarborgsommen Totaal rentelasten en soortgelijke kosten per saldo
2014
2013
7.132.358 32.085 156.085 0 2.448.326 385.675 114.612 10.269.141
7.356.021 19.251 856.200 132.120 0 377.677 108.342 8.849.611
De rentelasten op de leningen zijn € 223.000 lager dan in 2013. Dit heeft te maken met renteherziening van 3 annuitaire leningen eind 2013 (1035/1036/1041), waardoor de gemiddelde rente voor deze leningen jaarlijks 2% lager uitkomt. In 2014 zijn de rentelasten voor deze leningen gezamelijk € 210.000 lager. Daarnaast is lening 1065 in maar 2013 afgelost, dit leidt tot een daling van de rentelasten in 2014 van € 69.000. Anderzijds zijn de rentelasten in 2014 hoger door aangaan van lening 1085 in maart 2013, wat een toename van de lasten in 2014 van € 63.000 met zich meebrengt. Het resterende verschil is te verklaren door de daling van de korte rente op de roll over leningen (-/- € 7.000). Het disagio heeft betrekking op nieuw aangetrokken leningen. Gedurende 2008 t/m 2014 is voor in totaal € 93.000.000 aan nieuwe leningen aangetrokken, hierover is disagio afgedragen. De vergoedingsfactor is vastgesteld op 0,000069. Dit betekent dat per 1 miljoen borging € 69 euro per kwartaal aan vergoeding moet worden afgedragen. Deze vergoeding wordt berekend over het actuele schuldrestant op dat moment. De rentelasten op de derivaten zijn € 700.000 lager dan in 2013. Dit heeft te maken met de afloop van alle derivatencontracten in de loop van 2014. Tevens was in de jaarrekening van 2013 reeds de negatieve marktwaarde verantwoord van het SWAP contract van € 11.000.000 dat op 21-3-2014 afliep (rentelasten in 2013 € 737.000, in 2014 nihil). De werkelijke rentelasten in 2014 hebben enerzijds betrekking op 8 maanden rente voor het SWAP contract van € 2.500.000 (€ 90.000 in 2014 t.o.v. € 136.000 in 2013). Anderzijds is er nog voor 8 maanden rente betaald voor de collar met hoofdsom € 6.000.000 (€ 65.000 in 2014 t.o.v. € 99.000 in 2013). In dit bedrag is tevens de premie voor de collar verantwoord, welke nog voor 8 maanden is verantwoord (€ 11.000).
De waardering rentederivaat in 2013 heeft te maken met het feit dat op 21 maart 2014 de SWAP ter grootte van € 11.000.000 bij de ING contractueel afgelopen is. In 2013 was de verwachting dat de lening waarvoor deze derivaat ter afdekking van het renterisico is aangetrokken niet volledig zou worden opgenomen. De negatieve marktwaarde van deze swap was daarom in de jaarrekening 2013 volledig in het resultaat verwerkt. Na aftrek van de transitorische rente tot en met 31 december 2013 resulteerde een bedrag van € 132.120. Volgens richtlijn RJ 290 moet een extendible lening worden gewaardeerd en het resultaat worden verwerkt in de jaarrekening. Deze richtlijn heeft betrekking Financiële instrumenten en meer in het bijzonder de waardering van derivaten die in leningen zitten opgesloten (embedded derivaten), zoals bij een extendible lening. Deze derivaten zijn niet direct zichtbaar in een leningscontract maar hebben wel een soortgelijke werking als een losse derivaat. De overige rentelasten hebben in 2014 voor € 235.000 betrekking op de rente egalisatie van de Brede School (inclusief gymzaal). Hiervoor is eind 2011 huur vooruit ontvangen en hieraan wordt vanaf 2012 jaarlijks rente aan toegerekend. De last in 2013 had tevens betrekking op deze rente egalisatie. Verder is hierin een rentelast van de WOM verantwoord van € 138.000 (2013: € 83.000). 25. Belastingenresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Acute vennootschapsbelasting (lasten) 2008 2013 Latente vennootschapsbelasting (baten) 2013 2014
Totaal belastingenresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening per saldo
99
2014
2013
0 0 0
-83.184 222.074 138.890
0 -221.730 -221.730
-212.840 0 -212.840
-221.730
-73.950
Aansluiting commercieel en fiscaal resultaat: Toekomstige fiscale winsten kunnen niet worden gecompenseerd met in het verleden geleden fiscale verliezen. De effectieve belastingdruk is nihil en kan als volgt worden gespecificeerd: Commercieel resultaat voor vennootschapsbelasting Correcties op bedrijfsopbrengsten: Correctie opbrengst verkopen en fiscaal resultaat projecten Correctie algemene kosten projecten Correctie Mutatie onderhanden projecten Correctie Overige bedrijfsopbrengsten Correcties op Bedrijfslasten: Fiscale afschrijving op BOG Correctie afschrijvingen (geen fiscale kosten) Correctie onderhoud Correctie kosten overige bedrijfslasten Correctie reorganisatie voorziening Correctie waardeveranderingen MVA Overige: Correctie rentelasten Fiscale vrijval disagio leningen o/g Correctie waardeveranderingen Resultaat deelneming Dotatie voorziening onderhoud Afwaardering woningbezit Investeringsregelingen Correctie projectsteun Saneringssteun Gemengdekostenaftrek Herinvesteringsreserve Herbestedingsreserve Verliesverrekening Afronding Belastbaar bedrag Belastingbedrag 20% tot € 200.000 Belastingbedrag 25% over > € 200.000 Totaal
2014 21.292.896
2013 -23.003.354
-1.831.252 0 -3.431.042 -129.434
-2.681.952 200.000 0 -210.899
400.000 -8.909.648 418.938 -479.460 297.205 16.836.709
0 -5.042.116 6.128.630 -101.592 473.750 -21.297.119
2.443.697 -589.274 -1.044.821 24.793 -11.679.921 0 -6.003 0 1.473.287 15.664 -143.158 0 0 -2
0 -732.921 5.184.659 -1.392.258 2.289.321 0 0 0 1.640.138 15.643 -388.140 0 -3.930.185 3
-2.168.314
-3.171.498
0 0 0
40.000 -842.875 -802.875
Woonpartners heeft de fiscale winsten over de jaren 2008 tot en met 2011 kunnen compenseren met de herbestedingsreserve. In 2012 is een onderhoudsvoorziening gevormd waardoor ook in dat jaar de fiscale winsten gecompenseerd konden worden. In de jaarrekening 2013 is compensatie met de onderhoudsvoorziening nog maar gedeeltelijk mogelijk en is derhalve een post voor vennootschapsbelasting opgenomen. Voor het jaar 2013 is nog geen definitieve aanslag opgelegd. In 2014 kunnen de fiscale winsten gecompenseerd worden met de fiscale verliezen uit de WOM en de dotatie aan de fiscale onderhoudsvoorziening.
26. Resultaat deelnemingen Resultaat DEDE B.V. Totaal resultaat deelnemingen per saldo
27. Aandeel van derden Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad B.V. m.b.t. 5% aandeel Woningbouwvereniging Volksbelang Totaal aandeel van derden per saldo
2014
2013
-24.793 -24.793
-2.978 -2.978
2014
2013
0 0
3.690 3.690
OVERIGE TOELICHTINGEN
Bezoldiging van (voormalige) bestuurders en commissarissen Voor de bezoldiging van bestuurders van de woningcorporatie kwam in 2014 een bedrag van € 171.000 (2013: € 178.000) ten laste van de woningcorporatie en haar dochter- of groepsmaatschappijen. In 2014 was de crisisheffing niet van toepassing.
De bezoldiging van bestuurders omvat: • periodiek betaalde beloningen (zoals salarissen, doorbetaling bij vakantie en ziekte, sociale lasten, vakantiegeld, terbeschikkingstelling van auto en presentiegelden); • beloningen betaalbaar op termijn (zoals pensioenlasten, langdurig verlof/sabbaticals, jubileumuitkeringen, arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en beloning in verband met een regeling voor vervroegde uittreding, zoals VUT en prepensioen); • uitkeringen bij beëindiging van het dienstverband; • bonusbetaling; • crisisheffing (16% over het loon uit tegenwoordige dienstbetrekking dat zij in 2013 aan een medewerker hebben betaald, voor zover dat loon hoger was dan € 150.000).
100
De bezoldiging van de bestuurders van de woningcorporatie is als volgt:
Naam Periodiek betaalde beloning Beloningen betaalbaar op termijn Uitkeringen bij beëindiging van het dienstverband Winstdelingen en bonusbetalingen Crisisheffing
Functie Duur van het dienstverband Omvang dienstverband
2014
2013
G.C.H.M. de Wilde 104.338 35.731 0 31.301 0
G.C.H.M. de Wilde 119.350 39.048 0 19.919 0
directeur/ bestuurder Tot 30-11-2014 36 uur per week
directeur/ bestuurder Onbepaalde tijd 36 uur per week
Op het moment dat de bestuurder in dienst trad, is hij/zij ingeschaald op basis van de adviesregeling Arbeidsvoorwaarden Statutair Bestuurder Woningcorporaties (Commissie Izeboud). Wij passen de beloning van de bestuurder gelijk aan met de beloning van de medewerkers. Op 1 december 2014 heeft de heer De Wilde gebruik gemaakt van een vroegpensioenregeling en is hij uit dienst gegaan.
Belastbaar loon Pensioenafdracht Overige vergoedingen
2014
2013
135.639 35.731 0
139.269 39.048 0
De betaling van de bonus aan bestuurder is geheel afhankelijk van het bereiken van bepaalde prestatiedoelstellingen. Deze doelstellingen zijn gebaseerd op relevante groepsdoelstellingen die aan het begin van het boekjaar door de beloningscommissie van de raad van commissarissen voor de bestuurder worden vastgesteld. Na vaststelling van het jaarresultaat vindt de vaststelling van de bonus van de bestuurder plaats, indien de gestelde doelen zijn gerealiseerd. Over het boekjaar 2014 zijn de aan de bestuurder gestelde doelstellingen niet volledig gerealiseerd.
De bezoldiging van de commissarissen van de woningcorporatie is als volgt:
Naam: P.H.J. Krekels B.I.M. v/d Cammen I.M. Stommels G.A.J. v/d Heuvel N.M. Dijkhuizen H.J.M. Smelt Totaal 2014
Jaar: 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013
Bezoldiging als lid van de Raad 5.528 11.250 5.952 0 7.440 7.924 8.000 8.000 7.440 7.860 8.000 8.000 42.360
Naam: P.H.M. Krekels B.I.M. v/d Cammen I.M. Stommels G.A.J. v/d Heuvel N.M. Dijkhuizen H.J.M. Smelt
Bezoldiging als lid van commissies 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal 5.528 11.250 5.952 0 7.440 7.924 8.000 8.000 7.440 7.860 8.000 8.000 42.360
Periode actief: 01-01/18-06 18-06/31-12 01-01/31-12 01-01/31-12 01-01/31-12 01-01/31-12
Totaal (inclusief sociale lasten en BTW) 5.528 14.484 7.202 0 7.440 10.036 9.680 9.680 9.002 9.510 9.680 9.680 48.532
Functie: Voorzitter RvT Voorzitter RvT Lid Rvt Lid Rvt Lid Rvt Lid Rvt
Commissie
Auditcommissie Vastgoedcommissie Vastgoedcommissie Auditcommissie
Bezoldiging Bestuur, Raad van Toezicht en enkele andere functionarissen WNT De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector is met ingang van 1 januari 2013 in werking getreden. Uit hoofde van deze wet is Woonpartners verplicht de bezoldigingen van bestuurders en enkele andere functionarissen te publiceren. G.C.H.M. de Wilde
B.J.A. Wouters
C.J. Huppertz
M.H.A.M. Hoevenaars
directeur / bestuurder
directeur / bestuurder a.i.
manager Klant & Vastgoed
manager Markt & Strategie
01-01/30-11 1,0 191.813 2.292 26.006
1-12/31-12 0,4 13.500 -
01-01/31-12 1,0 96.730 1.250 20.081
01-01/31-12 1,0 87.780 951 17.571
Functie
Duur dienstverband Omvang dienstverband (in fte) Beloning Belastbare vaste en variabele onkosten-vergoeding Beloningen betaalbaar op termijn
€ xxx. 148.800 Het bezoldigingmaximum bedraagt na indexering voor 2014 € xxx De bezoldigingen van de bestuurder en andere functionarissen komen niet boven dit toegestane maximum of vallen binnen de overgangsregeling.
101
E.M. Romero Jodar manager Financiën, Planning & Control 01-01/31-12 1,0 92.581 971 20.262
Stichting Woonpartners Jaarrekening 2014 enkelvoudig
102
ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (voor resultaatbestemming) ACT IVA
31.12.2014
31.12.2013
310.777.850 3.710.445 2.999.053
285.761.222 3.601.854 3.566.364
317.487.348
292.929.440
47.653.792 45.803 9.611.100
41.561.795 467.659 10.301.101
57.310.695
52.330.555
3.422.905 6.853.145 1.623.498 0 158.644
3.119.288 6.631.415 1.629.735 33.265 169.809
12.058.192
11.583.512
386.856.235
356.843.507
143.397 0 0
1.186.111 0 0
143.397
1.186.111
0
0
310.990 69.841 3.056.698 1.011.572 1.116.247
326.219 77.963 2.836.366 673.497 591.368
5.565.348
4.505.413
6.330.716
2.277.832
12.039.461
7.969.356
398.895.696
364.812.863
VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
Vastgoedbeleggingen Commercieel vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
Financiële vaste activa Andere deelnemingen Latente belastingvorderingen Leningen u/g Te vorderen BWS-subsidies Overige vorderingen
Som der vaste activa VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Vastgoed bestemd voor verkoop Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop Overige voorraden
Onderhanden projecten Vorderingen Huurdebiteuren Gemeenten Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige vorderingen Overlopende activa
Liquide middelen
Som der vlottende activa
T OT AAL ACT IVA
103
PASSIVA
EIGEN VERMOGEN Overige reserves Resultaat boekjaar
VOORZIENINGEN Voorziening onrendabele investering en herstructureringen Voorzieningen reorganisatiekosten Overige voorzieningen
LANGLOPENDE SCHULDEN Schulden/leningen kredietinstellingen Waarborgsommen Vooruitontvangen huur Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Langlopende verplichting derivaten
KORTLOPENDE SCHULDEN Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Schulden aan groepsmaatschappijen Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Overige schulden Onderhanden projecten Overlopende passiva
T OT AAL PASSIVA
104
31.12.2014
31.12.2013
150.043.591 21.514.626
154.756.180 -22.929.404
171.558.217
131.826.776
8.875.837 0 216.119
14.286.994 297.205 294.806
9.091.956
14.879.005
168.022.643 3.310.769 4.994.172 10.032.112 3.409.464
178.693.161 3.214.352 4.959.368 10.639.612 0
189.769.160
197.506.493
20.937.535 2.088.690 868.269 1.116.825 1.002 5.611 0 3.458.431
8.226.945 5.961.841 2.009.249 1.725.820 105.445 11.636 0 2.559.653
28.476.363
20.600.589
398.895.696
364.812.863
ENKELVOUDIGE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 2014 2014
2013
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huuropbrengsten Opbrengsten servicecontracten Overheidsbijdragen Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille Overige bedrijfsopbrengsten
44.423.525 1.951.618 0 1.510.762 653.263
42.291.709 1.525.578 0 2.803.732 495.363
Som der bedrijfsopbrengsten
48.539.168
47.116.382
9.834.443 -16.296.481 0 4.295.686 626.392 763.908 7.318.252 12.934.552
9.860.156 21.297.119 0 3.883.851 608.155 754.750 9.008.743 10.001.568
Som der bedrijfslasten
19.476.752
55.414.342
BEDRIJFSRESULTAAT
29.062.416
-8.297.960
1.795.626
-5.184.659
227.288 -10.129.281
351.951 -8.704.097
Saldo financiële baten en lasten
-9.901.993
-8.352.146
RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTINGEN
20.956.049
-21.834.765
221.730 336.847
73.950 -1.168.589
21.514.626
-22.929.404
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen materiële vaste activa en vastgoedportefeuille Overige waardeveranderingen van materiële vaste activa en vastgoedportefeuille Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Onderhoudslasten Overige bedrijfslasten
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten
Belastingresultaat uit gewone bedrijfsvoering Resultaat deelnemingen RESULTAAT NA BELASTINGEN
105
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING Deze jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014. Alle bedragen luiden in euro’s, tenzij anders vermeld.
Activiteiten De activiteiten van Stichting Woonpartners en haar groepsmaatschappijen, allen statutair gevestigd Kasteel Traverse 1 te Helmond, bestaan voornamelijk uit het verhuren van woonruimte.
ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR DE OPSTELLING VAN DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING
De enkelvoudige jaarrekening van Stichting Woonpartners is opgesteld volgens de bepalingen van het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh). In dit besluit wordt voorgeschreven het Burgerlijk Wetboek toe te passen, behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Tevens is deze enkelvoudige jaarrekening opgesteld volgens de door de Raad voor de Jaarverslaggeving uitgegeven Richtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat, alsmede voor de toelichting op de onderscheiden activa en passiva en de resultaten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening. Indien de enkelvoudige cijfers afwijken van de geconsolideerde worden deze specifiek toegelicht in onderstaande enkelvoudige jaarrekening.
Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil. Deze nettovermogenswaarde wordt berekend op basis van de grondslagen van Stichting Woonpartners.
Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer de vennootschap geheel of ten dele instaat voor schulden van de desbetreffende deelneming, respectievelijk de feitelijke verplichting heeft de deelneming (voor haar aandeel) tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening gevormd. Bij het bepalen van de omvang van deze voorziening wordt rekening gehouden met reeds op vorderingen op de deelneming in mindering gebrachte voorzieningen voor oninbaarheid. ALGEMEEN
In 2003 is een holdingstructuur opgezet. Naast Woonpartners Holding B.V. zijn er zes werkmaatschappijen opgericht. De activiteiten in deze B.V.'s zijn tot nu toe vrij beperkt geweest. De balans, W&V rekening en de toelichting die u hieronder aantreft hebben betrekking op stichting Woonpartners. In het hoofdstuk Consolidatie zijn de geconsolideerde cijfers opgenomen, voorzien van een beknopte toelichting met verwijzing naar de toegelaten instelling. Voor zover niet expliciet aangegeven zijn de waarderingsgrondslagen van de geconsolideerde cijfers gelijk aan die van de toegelaten instelling. Voor de consolidatie zijn in de jaarrekening de financiële gegevens van de tot de groep behorende maatschappijen integraal verwerkt. Hierin zijn ook de financiële gegevens van de toegelaten instelling, stichting Woonpartners, verwerkt. Onderlinge verhoudingen en transacties zijn volledig geëlimineerd.
106
TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN DE ENKELVOUDIGE BALANS
MATERIËLE VASTE ACTIVA Een overzicht van de materiële vaste activa is hierna opgenomen:
Woningen en woongebouwen
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie
Totaal
263.084.441 97.931.226 -75.254.445 285.761.222
14.270.603 0 -10.668.749 3.601.854
277.355.044 97.931.226 -85.923.194 289.363.076
2.845.160 -541.188 -9.114.787 0 -1.049.871 33.075.870 -198.556 25.016.628
3.910.471 0 0 -2.301.161 0 0 -1.500.719 108.591
6.755.631 -541.188 -9.114.787 -2.301.161 -1.049.871 33.075.870 -1.699.275 25.125.219
264.139.986 131.007.096 -84.369.232 310.777.850
16.680.355 0 -12.969.910 3.710.445
280.820.341 131.007.096 -97.339.142 314.488.295
Kantoorgebouwen
Inventaris
Vervoermiddelen
Totaal
4.017.138 0 -1.970.005 2.047.133
6.925.745 -183.690 -5.255.333 1.486.722
484.809 0 -452.300 32.509
11.427.692 -183.690 -7.677.638 3.566.364
0 0 -164.234 -164.234
227.541 -87.897 -539.691 -400.047
26.500 -13.800 -15.730 -3.030
254.041 -101.697 -719.655 -567.311
4.017.138 0 -2.134.239 1.882.899
6.988.773 -183.690 -5.718.408 1.086.675
497.509 0 -468.030 29.479
11.503.420 -183.690 -8.320.677 2.999.053
Stand per 1 januari 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2014 Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Overige waardeveranderingen Herclassificatie/herkwalificatie Herwaarderingen Overboekingen Totaal mutaties 2014 Stand per 31 december 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2014
Een overzicht van de onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie is hierna opgenomen:
Stand per 1 januari 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2014 Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Totaal mutaties 2014 Stand per 31 december 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2014
De automatiseringsinvesteringen maken onderdeel uit van de post inventarissen. Per 31 december 2014 bedraagt de boekwaarde van investeringen in software € 988.220.
107
VASTGOEDBELEGGINGEN Een overzicht van de vastgoedbeleggingen is hierna opgenomen:
Stand per 1 januari 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2014 Mutaties Investeringen Desinvesteringen Overige waardeveranderingen Herclassificatie/herkwalificatie Herwaarderingen Overboekingen Herrubricering DAEB / niet-DAEB Totaal mutaties 2014 Stand per 31 december 2014 Cumulatieve verkrijgings- of vervaardigingsprijs Cumulatieve herwaarderingen Cumulatieve waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2014
Woningen en woongebouwen in exploitatie
Woningen en woongebouwen in ontwikkeling
Totaal
44.512.723 747.668 -3.698.596 41.561.795
917.220 0 -449.561 467.659
45.429.943 747.668 -4.148.157 42.029.454
3.846.301 -344.239 0 807.008 1.901.354 -118.427 0 6.091.997
2.411.090 0 -569.386 0 0 -2.263.624 64 -421.856
6.257.391 -344.239 -569.386 807.008 1.901.354 -2.382.051 64 5.670.141
48.703.366 2.649.022 -3.698.596 47.653.792
1.064.686
49.768.052 2.649.022 -4.717.479 47.699.595
-1.018.883 45.803
Woonpartners waardeert het commercieel vastgoed op basis van de taxatiewaarde (ultimo 2014: € 47.653.792). Bij waardering op basis van bedrijfswaarde bedraagt het saldo ultimo 2014: € 33.067.941. De WOZ waarde van het commercieel vastgoed bedraagt ultimo 2014: € 57.933.940 De investeringen 2014 bij woningen en woongebouwen in ontwikkeling betreft project Marterstraat, WOM blok 7 en WOM blok 9. De afschrijvingstermijnen en gevolgde systematiek luiden als volgt: Sociaal vastgoed in exploitatie: Grond Casco Installaties Inrichting
geen afschrijvingen lineair lineair lineair
50 jaar 15 jaar 15 jaar
Over vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie wordt niet afgeschreven. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie: Bedrijfsgebouwen Terreinen Installaties Inventaris Vervoermiddelen
De uitgangspunten voor de bedrijfswaardeberekening van het sociaal vastgoed in exploitatie zijn: Jaarlijkse huurverhogingen (lange termijn) Jaarlijkse huurderving Minimale levensduur Maximale levensduur Disconteringsvoet Moment van discontering
Tabel parameters bedrijfswaarde Periode
Huurstijging in %
Prijsinflatie in %
Stijging loonkosten in %
Stijging kosten onderhoud
Stijging overige var. lasten in %
2015 2016 2017 2018 2019 2020-e.v.
1,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00%
2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00%
3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00%
3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00%
3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00%
108
lineair geen afschrijvingen lineair lineair lineair
20 jaar 10 jaar 5 - 10 jaar 5 - 8 jaar
2014
2013
2,00% 1,2% 15 jaar 50 jaar 5,25% medionumerando
3,00% 1% 10 jaar 50 jaar 5,25% medionumerando
Exploitatielasten De exploitatielasten per verhuureenheid zijn ontleend aan de begroting van stichting Woonpartners. De exploitatielasten bestaan uit de volgende elementen: · Directe exploitatielasten, onder andere belastingen, verzekeringspremies etc. · Indirecte exploitatielasten welke betrekking hebben op het sociaal vastgoed (geen kosten van projectontwikkelingsactiviteiten). Deze kosten bestaan onder andere uit administratieve lasten, beleid en automatisering. Stichting Woonpartners heeft de totale indirecte exploitatie toegerekend op de verdeelsleutel van het aantal fte’s dat betrekking heeft op sociaal vastgoed. · Heffingen van overheidswege die gekoppeld zijn aan het sociaal vastgoed in exploitatie, welke conform het wettelijk kader zijn geformaliseerd.
Levensduur De gehanteerde uitgangspunten bij de bepaling van de resterende economische levensduur zijn: · Bij de geschatte resterende economische levensduur wordt rekening gehouden met marktomstandigheden, het kwaliteitsbeleid van de corporatie en de feitelijke staat van onderhoud. De levensduur vormt de basis voor de looptijd van de verwachte kasstromen. · Jaarlijks wordt vastgesteld of aanpassing van de levensduurinschatting noodzakelijk is. · Er wordt voor sociale huurwoningen uitgegaan van een weerlegbaar vermoeden dat de resterende economische levensduur maximaal 50 jaar en minimaal 10 jaar bedraagt. · De restantlevensduur wordt echter primair bepaald met inachtneming van de reguliere richtlijnbepalingen inhoudende dat een bijstelling van de gebruiksduur periodiek wordt vastgesteld. Indien de administratieve minimale restantlevensduur korter is/wordt dan 10 jaar, is bijzondere aandacht nodig voor een hernieuwde inschatting van de restantlevensduur. · De voor de bedrijfswaarde gehanteerde levensduur wijkt af van de gehanteerde levensduur voor de bepaling van de boekwaarde (o.b.v. historische kostprijs). De impact hiervan is beperkt. · Het strategisch voorraadbeheer van de corporatie is in principe leidend. Voor maatschappelijk vastgoed kan uitgegaan worden van een kortere maximale resterende economische levensduur (b.v. 30 of 40 jaar) afhankelijk van de inschatting van economische risico’s.
Restwaarde De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt, voor zover er nog geen herbestemming van de grond heeft plaatsgevonden, plaats op basis van de huidige vergelijkbare kavel of vierkantemeterprijs voor een sociale huurwoning. Deze kavelprijs wordt geïndexeerd naar het einde van de levensduur en verminderd met verwachte sloopkosten en kosten van uitplaatsing. Indien feitelijk dan wel in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan die consequenties hebben voor de bestemming van de grond, dan wordt met deze gewijzigde bestemming in de waardering rekening gehouden.
Indeling in kasstroomgenererende eenheden De kasstroomgenererende eenheden zijn bepaald in overeenstemming met het strategisch voorraadbeleid van Stichting Woonpartners. De indeling van het strategische voorraadbeleid is gebaseerd op de indeling van productmarktcombinaties, geografische ligging, woningtype en levensduurinschatting.
In de post sociaal vastgoed in exploitatie zijn 7.182 (31.12.2014: 7.217) verhuureenheden opgenomen. De geschatte waarde gebaseerd op de meest recente WOZ-beschikkingen van deze verhuureenheden bedraagt € 922.437.000
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
Actuele waarde verhuureenheden 1 januari Waardemutatie Verkopen boekjaar Terugkopen boekjaar Totaal onroerende zaken verkocht onder voorwaarden per balans
31.12.2014 Slimmer Kopen
31.12.2013 Slimmer Kopen
10.301.101 -384.148 11.022 -316.875 9.611.100
11.162.622 0 -4.171 -857.350 10.301.101
Bij de contracten gebaseerd op het “Slimmer Kopen”-principe geldt dat er sprake is van verleende kortingen tussen 0% en 25%, dit percentage is in aftrek genomen. Daarnaast heeft Stichting Woonpartners een terugkooprecht. Het aandeel van Stichting Woonpartners in de waardeontwikkeling van de woning is 50% in 2014. De actuele waarde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden is gebaseerd op de WOZ-waarde van de woningen waarbij rekening gehouden is met de gemiddelde mutatie van de WOZ-waarde van woningen van Woonpartners over de jaren.
109
FINANCIËLE VASTE ACTIVA
Andere deelnemingen
31.12.2014
31.12.2013
Boekwaarde per 1 januari
3.119.288
4.337.877
Mutaties: Aankopen, verstrekte leningen Verkopen, aflossingen Waardeverminderingen Terugnemingen waardeverminderingen Aandeel resultaat waarin wordt deelgenomen Totaal andere deelnemingen per balans
434.786 0 -468.016 0 336.847 3.422.905
0 0 0 0 -1.218.589 3.119.288
Woonpartners Holding B.V.
Totaal
Het verloop van de individuele andere deelnemingen is als volgt:
Boekwaarde per 1 januari Mutaties: Resultaat boekjaar Aankopen Afwaardering deelneming Boekwaarde per 31 december
Woonwagens en Standplaatsen Beheer B.V.
Coöp Smart Finance
Domovisie
Wijkontwikkelings maatschappij Helmond Binnenstad B.V.
4.500
15.000
0
216.982
2.882.806
3.119.288
0 0 0 4.500
0 0 0 15.000
0 0 0 0
673.282 434.786 -468.016 857.034
-336.435 0 0 2.546.371
336.847 434.786 -468.016 3.422.905
De vier Helmondse corporaties zijn gezamenlijk eigenaar van de besloten vennootschap Woonwagens en Standplaatsen Beheer B.V.. Deze B.V. is eigenaar van een aantal standplaatsen en woonwagens die vanuit deze B.V. wordt beheerd. De Coöp Smart Finance heeft als doel het verlenen van ondersteuning in de financieringslasten van starters bij de aanschaf van woningen door de leden ontwikkeld/gebouwd door middel van het verstrekken van rentekorting. Dit samen met stichting Trudo en Vieya Wooncorporatie uit Dongen. Domovisie, een samenwerkingsverband met partners zoals de Zorgboog, Savant, Stichting Welzijn ouderen Helmond (SWOH) en de gemeente Helmond, is in 2014 ontbonden. Liquidatie van deze rechtspersoon heeft in januari 2015 plaatsgevonden. Per 26 januari 2015 is de registratie in het handelsregister beëindigd. De WOM (Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad B.V.) voert activiteiten uit ten behoeve van stedelijke herstructurering en meer in het bijzonder het uitvoering geven aan het herstructureringsplan 3e fase herontwikkeling binnenstad Helmond. Deze deelneming wordt gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde. Deze nettovermogenswaarde sluit aan met de te verwachten winst die door de WOM in de toekomst gerealiseerd zal worden. Woonpartners heeft in 2014 5% aandelen overgenomen van Volksbelang en is nu enig aandeelhouder.
VLOTTENDE ACTIVA
VORDERINGEN
Huurdebiteuren Gemeenten Vorderingen op groepsmaatschappijen Vorderingen op maatschappijen waarin wordt deelgenomen Latente belastingvordering(en) Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen Overlopende activa Totaal vorderingen per balans
Huurdebiteuren
31.12.2014 Totaal
> 1 jaar
31.12.2013 Totaal
310.990 69.841 3.056.698 1.011.572 1.116.247 5.565.348
-
326.219 77.963 2.836.366 673.497 591.368 4.505.413
> 1 jaar -
31.12.2014
31.12.2013
616.408 -305.418 310.990
619.214 -292.995 326.219
Het saldo huurdebiteuren kan als volgt worden gespecificeerd.
Huurdebiteuren Af: voorziening wegens oninbaarheid Totaal huurdebiteuren per balans
110
Het verloop van de voorziening wegens oninbaarheid is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Dotatie ten laste van de exploitatie Afgeboekte oninbare posten Boekwaarde per 31 december
1.581.905 359.116 -144.414 1.796.607
1.116.332 536.613 -71.040 1.581.905
Hiervan is verantwoord onder de huurdebiteuren en onder overige debiteuren
305.418 1.491.189 1.796.607
292.995 1.288.910 1.581.905
De post huurdebiteuren omvat de huurachterstand van actieve contracten (inclusief betalingsregelingen). In 2013 is een voorziening getroffen voor alle contractgebonden vorderingen op vertrokken huurders die een schuldregeling hebben of waarvan de vordering meer dan 1 jaar oud is. In 2014 is dezelfde werkwijze gehanteerd.
Vorderingen op groepsmaatschappijen
31.12.2014
31.12.2013
2.398.586 301.905 19.084 337.123 3.056.698
2.350.503 471.779 14.084 0 2.836.366
Het saldo vorderingen op groepsmaatschappijen kan als volgt worden gespecificeerd: Woonpartners Holding B.V. Woonpartners Bijzondere Exploitaties B.V. Woonpartners Commercieel Vastgoed B.V. Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad B.V. Totaal vorderingen op groepsmaatschappijen per balans Over de rekening-courantverhoudingen is geen rente in rekening gebracht. Het verloop van de individuele vorderingen op groepsmaatschappijen is als volgt:
Hoofdsom leningen Bij: verstrekte leningen Af: aflossingen Af: voorziening deelneming Stand per 31 december
Woonpartners Holding B.V.
Woonpartners Bijzondere Exploitaties B.V.
Woonpartners Commerciële Exploitaties B.V.
Woonpartners Parkeerexploitaties B.V.
2.350.503 48.083 0 0 2.398.586
471.779 145.438 -315.312 0 301.905
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
Woonpartners Commercieel Vastgoed B.V.
Woonpartners Vereniging Van Eigenaars B.V.
Vereniging van Eigenaars
14.084 5.000 0 0 19.084
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
Hoofdsom leningen Bij: verstrekte leningen Af: aflossingen Af: voorziening deelneming Stand per 31 december
Wijkontwikkelings maatschappij Helmond Binnenstad B.V. 0 983.463 -646.340 0 337.123
Totaal vordering op groepsmaatschappijen 2.836.366 1.181.984 -961.652 0 3.056.698
Woonpartners Holding B.V. heeft in 2010 de schulden van de werkmaatschappijen aan de stichting overgenomen. Deze zijn vervolgens verrekend met de storting op aandelenkapitaal en agio van Woonpartners Holding B.V. door de stichting. De vordering op Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad B.V. is rentedragend.
Overige vorderingen
31.12.2014
31.12.2013
379.703 270.199 33.265 220.820 107.585 1.011.572
0 323.131 121.654 103.688 125.024 673.497
Het saldo overige vorderingen kan als volgt worden gespecificeerd: Nog te ontvangen belastingen (VPB) Overige niet huurcontractgebonden vorderingen Te ontvangen BWS-subsidies komend boekjaar Overige debiteuren Door te belasten kosten woonruimteverdeling Totaal overige vorderingen per balans
111
Overlopende activa
31.12.2014
31.12.2013
228.807 0 0 0 579.135 308.305 1.116.247
228.807 39.442 161.772 130.681 0 30.666 591.368
31.12.2014
31.12.2013
1.712.009 -1.491.189 220.820
1.392.598 -1.288.910 103.688
Het saldo overlopende activa kan als volgt worden gespecificeerd: Grond Centrumplan Te ontvangen rente Vooruitbetaalde zorgpremie Vooruitbetaalde brandverzekering Pro rata regeling Overige overlopende activa Totaal overlopende activa per balans
Overige debiteuren De post overige debiteuren is als volgt samengesteld Overige debiteuren Voorziening dubieuze overige debiteuren Totaal overige debiteuren per balans
De post overige debiteuren bestaat uit vorderingen op vertrokken huurders. In 2013 is een voorziening getroffen voor alle huurcontractgebonden vorderingen op huurders die een schuldregeling hebben of waarvan de vordering meer dan 1 jaar oud is. In 2014 is dezelfde werkwijze gehanteerd. Liquide middelen
31.12.2014
31.12.2013
53 0 6.330.663 6.330.716
54 48.417 2.229.361 2.277.832
De post liquide middelen is als volgt samengesteld: Kas Postbank Rekening courant banken Totaal liquide middelen per balans De liquide middelen staan in zijn geheel ter vrije beschikking van Woonpartners.
112
PASSIVA EIGEN VERMOGEN De invloed van het cumulatieve effect van de stelselwijziging(en) op het aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen is als volgt weer te geven.
Aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen volgens jaarrekening vorig boekjaar voor stelselwijziging Effect stelselwijziging waardering derivaat Aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen volgens jaarrekening vorig boekjaar na stelselwijziging Mutatie herwaardering Subtotaal Resultaat boekjaar Aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen volgens jaarrekening
31.12.2014
31.12.2013
131.826.776 -961.138 130.865.638 19.177.953 150.043.591
192.194.877 0 192.194.877 -37.438.697 154.756.180
21.514.626
-22.929.404
171.558.217
131.826.776
Het aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen is onder te verdelen in gerealiseerd groepsvermogen en niet-gerealiseerd groepsvermogen. Het verloop van het gerealiseerde groepsvermogen is als volgt: 31.12.2014
31.12.2013
6.299.459 4.934.207 538.803 561.295 -961.138 21.514.626 32.887.252
22.044.772 4.099.794 1.666.204 1.418.093 0 -22.929.404 6.299.459
Herwaarderingsreserve sociaal vastgoed in exploitatie
Herwaarderingsreserve commercieel vastgoed in exploitatie
Herwaarderingsreserve onroerende zaken verkocht onder voorwaarden
Totaal
105.346.662 -4.164.181 -770.026 19.177.953 119.590.408
13.741.006 0 0 -538.803 13.202.203
6.439.649 0 -259.315 -301.980 5.878.354
125.527.317 -4.164.181 -1.029.341 18.337.170 138.670.965
31.12.2014
31.12.2013
21.514.626 21.514.626
-22.929.404 -22.929.404
Boekwaarde per 1 januari Realisatie herwaardering sociaal vastgoed Realisatie herwaardering commercieel vastgoed Waardemutatie Verkoop onder Voorwaarden Effect stelselwijzigingen Resultaat boekjaar Boekwaarde per 31 december Het verloop van het niet-gerealiseerde groepsvermogen is als volgt:
Boekwaarde per 1 januari 2014 Realisatie door afschrijving Realisatie uit hoofde van verkoop Waardemutatie boekjaar Boekwaarde per 31 december 2014
RESULTAAT BOEKJAAR
Resultaat boekjaar Resultaat boekjaar
113
VOORZIENINGEN
OVERIGE VOORZIENINGEN Het verloop van de voorzieningen, waaronder loopbaanontwikkeling en voorziening voor grondsanering Sallandhof is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Dotaties Uitgaven Vrijval Totaal voorziening
294.806 0 -45.234 -33.453 216.119
274.659 70.654 -26.613 -23.894 294.806
244.806 0 -38.687 0 206.119
274.659 20.654 -26.613 -23.894 244.806
50.000 0 -6.547 -33.453 10.000
0 50.000 0 0 50.000
Het verloop van de voorziening loopbaanontwikkeling (ILOB) is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Dotaties Uitgaven Vrijval Totaal voorziening loopbaanontwikkeling per balans Het verloop van de voorziening juridische kosten Sallandhof is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Dotaties Uitgaven Vrijval Totaal overige voorziening per balans
De overige voorziening heeft betrekking op de juridische kosten voor de grondsanering bij het Sallandhof in Helmond. Deze voorziening heeft net als de voorziening loopbaanontwikkeling (ILOB) een kortlopend karakter.
LANGLOPENDE SCHULDEN
31.12.2014
31.12.2013
2.322.516 988.253 3.310.769
2.269.128 945.224 3.214.352
Waarborgsommen Waarborgsommen Rente waarborgsommen Totaal waarborgsommen per balans
De hoogte van de waarborgsom bedraagt een maandhuur, afgerond op € 25 naar boven (met een maximum van € 375). Over de waarborgsom van vóór 1993 en de waarborgsommen die overgenomen zijn van woningbouwvereniging De Hoop wordt een rente vergoed van 4,00% per jaar op basis van enkelvoudige interest. Over de waarborgsommen die ontvangen zijn na bovengenoemde data wordt een rente vergoed van 5,00% per jaar op basis van enkelvoudige interest. In 2014 is de rente op waarborgsommen voor nieuwe contracten verlaagd naar 3%. Van de rente van waarborgsommen kan de volgende opstelling worden gegeven: Beginsaldo Reservering in het boekjaar Subtotaal
945.224 114.612 1.059.836
912.603 108.342 1.020.945
Betaald gedurende het boekjaar
-71.583
-75.721
Eindsaldo rente waarborgsommen
988.253
945.224
4.994.172
4.959.368
Vooruitontvangen huur
De vooruitontvangen huren hebben betrekking op de huur voor Brede School Helmond-Noord (€ 4.416.000), deze is voor 50 jaar vooruitontvangen. M.b.t. de schoolwoningen van de Bundertjes (Harmoniestraat) is de huur voor 20 jaar cq. 40 jaar vooruitontvangen (€ 526.000). De mutatie in 2014 heeft betrekking op de vrijval van een deel van de huur inzake de Brede school en de schoolwoningen van de Bundertjes (-/- € 199.000). Aan de andere kant heeft er rente egalisatie plaatsgevonden (+/+ € 235.000).
114
Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden (VOV)
31.12.2014
31.12.2013
De terugkoopverplichting woningen VOV betreft de terugkoopverplichting van onroerende zaken die onder een regeling Verkoop onder Voorwaarden zijn overgedragen aan derden. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting. Bij de jaarlijkse toetsing van de terugkoopverplichting wordt rekening gehouden met de waardeontwikkelingen van onroerende zaken en specifieke contractvoorwaarden met derden. De samenstelling en het verloop is als volgt: 1 januari Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht Vermeerderingen/verminderingen Boekwaarde per 1 januari Mutaties Afwaarderingen Verkopen Saldo mutaties 31 december Terugkoopverplichting ontstaan bij overdracht Vermeerderingen/verminderingen Totaal verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden (VOV) per balans
11.338.441 -698.829 10.639.612
10.558.516 779.925 11.338.441
-182.500 -425.000 -607.500
0 -698.829 -698.829
10.639.612 -607.500 10.032.112
11.338.441 -698.829 10.639.612
Ultimo 2014 zijn 89 woningen (2013: 93) onder een VOV-regeling overgedragen aan derden. De daarmee samenhangende waardering van de terugkoopverplichting bedraagt € 10.032.112 (2013: € 10.639.612). De afwaardering 2014 heeft voor € 182.500 betrekking op de gemiddelde waardedaling van de overgedragen onroerende zaken en voor € 425.000 op de teruggekochte (en weer marktconform verkochte) woningen 2014. De teruggekochte woning aan Twentehof 6 is voor het aankoopbedrag van € 113.000 overgeboekt naar de voorraad woningen. Deze woning is vervolgens in februari 2015 weer verkocht. KORTLOPENDE SCHULDEN
31.12.2014
31.12.2013
Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Schulden aan groepsmaatschappijen Belastingen en premies sociale verzekeringen Schulden ter zake van pensioenen Overige schulden Onderhanden projecten Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden per balans
20.937.535 2.088.690 868.269 1.116.825 1.002 5.611 0 3.458.431 28.476.363
8.226.945 5.961.841 2.009.249 1.725.820 105.445 11.636 0 2.559.653 20.600.589
Schulden aan kredietinstellingen
31.12.2014
31.12.2013
16.660.517 4.277.018 0 20.937.535
3.258.251 4.836.574 132.120 8.226.945
Aflossingen leningen volgend boekjaar Kortlopend deel van de langlopende schulden Overige schulden aan kredietinstellingen (Nog niet vervallen rente van geldleningen en derivaten) Waardering rentederivaat Totaal schulden aan kredietinstellingen per balans Als zekerheid voor de schulden aan kredietinstellingen is een pandrecht op debiteuren, vorderingen en voorraden gevestigd. Het kortlopend deel van de langlopende schulden heeft betrekking op aflossingsverplichting komend boekjaar. Voor 2015 is deze € 16.660.517, waaronder een eindaflossing van twee leningen. Stichting Woonpartners heeft bij de Rabobank een kredietfaciliteit ter grootte van € 5.000.000 (2013: € 5.000.000). Zowel op balansdatum in 2014 als in 2013 is deze faciliteit niet of minimaal gebruikt. De waardering rentederivaat in 2013 betreft de transitorische rente van een swap ter grootte van € 11.000.000, welke op 21-03-2014 contractueel afloopt. Na aftrek van de transitorische rente tot en met 31 december 2013 resulteert een bedrag van € 132.120. Schulden aan leveranciers
2.088.690
5.961.841
0 0 507.659 321.160 0 39.450 0 0 868.269
0 0 469.661 336.445 0 39.451 0 1.163.692 2.009.249
Schulden aan groepsmaatschappijen De post schulden aan groepsmaatschappijen is als volgt samengesteld: Woonpartners Holding B.V. Woonpartners Bijzondere Exploitaties B.V. Woonpartners Commerciële Exploitaties B.V. Woonpartners Parkeerexploitaties B.V. Woonpartners Commercieel Vastgoed B.V. Woonpartners Vereniging Van Eigenaars B.V. Vereniging van Eigenaars Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad B.V. Totaal schulden aan groepsmaatschappijen per balans
115
Het verloop van de individuele schulden aan groepsmaatschappijen is als volgt:
Woonpartners Holding B.V.
Woonpartners Bijzondere Exploitaties B.V.
Woonpartners Commerciële Exploitaties B.V.
Woonpartners Parkeerexploitaties B.V.
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
469.661 58.810 -20.812 0 507.659
336.445 9.254 -24.539 0 321.160
Woonpartners Commercieel Vastgoed B.V.
Woonpartners Vereniging Van Eigenaars B.V.
Vereniging van Eigenaars
0 0 0 0 0
39.451 0 -1 0 39.450
0 0 0 0 0
Hoofdsom schuld Bij: verstrekte leningen Af: aflossingen Af: voorziening deelneming Stand per 31 december
Hoofdsom schuld Bij: verstrekte leningen Af: aflossingen Af: voorziening deelneming Stand per 31 december
Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffing en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting Vennootschapsbelasting Totaal belastingen en premies sociale verzekeringen per balans
Overige schulden De post overige schulden is als volgt samengesteld: Schulden ter zake van pensioenen Nettoloon Totaal overige schulden per balans
Wijkontwikkelings maatschappij Helmond Binnenstad B.V. 1.163.692 0 -1.163.692 0 0
Totaal schulden aan groepsmaatschappijen 2.009.249 68.064 -1.209.044 0 868.269
31.12.2014
31.12.2013
140.477 976.348 0 1.116.825
211.039 1.292.707 222.074 1.725.820
31.12.2014
31.12.2013
1.002 5.611 6.613
105.445 11.636 117.081
Facturen van SPW (Stichting Pensioenfonds Woningcorporaties) en SVW (Stichting Vutfonds Woningcorporaties) welke in december 2013 wel ontvangen zijn, maar nog niet betaald waren, zijn verantwoord onder de post 'crediteuren'. (€ 89.161). Dit verklaart het verschil in de schulden ter zaken van pensioenen ten opzichte van 2012.
Overlopende passiva
31.12.2014
31.12.2013
339.897 152.951 0 2.965.583 3.458.431
181.258 164.504 338.584 1.875.307 2.559.653
De post overlopende passiva is als volgt samengesteld: Vooruitontvangen huur Opgebouwde vakantiedagen Nog te betalen servicekosten Diverse nog te betalen posten Totaal overlopende passiva per balans
De stijging in de overlopende passiva heeft betrekking op transitorische posten die in de jaarrekening 2014 verwerkt zijn. De stijging wordt veroorzaakt door een tweetal doorbelastingen welke nog moeten plaatsvinden van de WOM aan de stichting. Het gaat hier om doorbelastingen voor de grond van blok 7 en de Tolpost, voor totaal € 773.000.
116
FINANCIELE INSTRUMENTEN Stichting Woonpartners maakte tot september 2014 gebruik van derivaten om het rente -en kasstroomrisico af te dekken. Voor de verwerking, waardering en resultaatbepaling, past Stichting Woonpartners met betrekking tot deze derivaten (hedge-instrumenten) kostprijshedge-accounting toe. Per 1 september 2014 zijn de laatste twee contractueel geëindigd. Per balansdatum heeft Stichting Woonpartners géén losstaande derivatencontracten meer in portefeuille. Wel heeft Stichting Woonpartners te maken met een embedded derivaten (extendible lening), welke verderop zal worden toegelicht. Op dit moment zijn er géén voornemens derivaten te gaan aantrekken. Er is dan ook per balansdatum géén reden om een liquiditeitsbuffer aan te houden, wat Stichting Woonpartners dan ook niet zal doen. Bij eventuele toekomstige derivatencontracten zal dat uiteraard weer wel gedaan worden. Dit om eventuele liquiditeitsverplichtingen ten gevolge van dalende rente in de markt te kunnen voldoen. Interne organisatie Stichting Woonpartners heeft in 2013 het Treasury statuut herzien op basis van de Beleidsrichtlijnen. Dit statuut is op 16 april 2014 door de Raad van Toezicht akkoord bevonden en ondertekend. In het Treasury statuut zijn de randvoorwaarden vastgelegd waarbinnen Stichting Woonpartners mag handelen. Aandachtspunten in dit statuut zijn onder andere regels inzake bevoegdheden, interne controle, verantwoording etc.. Tevens wordt jaarlijks een treasury jaarplan opgesteld, waarin de voornemens van Stichting Woonpartners uiteen worden gezet. Een samenvatting van dit plan is onderdeel van de jaarlijkse begroting, welke formeel wordt goedgekeurd door de Raad van Toezicht. Hiermee wordt een mandaat bekrachtigd waarbinnen de algemeen directeur kan opereren. De activiteiten van Stichting Woonpartners worden bewaakt door de Treasury commissie, welke ongeveer 6 maal per jaar bij elkaar komt. Deze commissie wordt gevormd door Sectormanager Financiën, planning & control, teamleider planning & control, medewerker planning & control en een onafhankelijk extern deskundige welke ondersteund en zorgt voor waarboging van interne professionaliteit. De treasury commissie waarborgt onder andere dat er binnen de interne organisatie voldoende aandacht is voor de inzet en beheer van financiële instrumenten. Tenslotte adviseert de treasury commissie de bestuurder tot te nemen acties op treasury gebied. De derivaten welke Stichting Woonpartners in het verleden in portefeuille had waren volledig dienstbaar aan de volkshuisvestelijke doeleinden en het gebruik was gericht op financiële continuïteit van de organisatie. Met het aantrekken heeft Stichting Woonpartners de risico's op het financieel beleid en beheer beperkt. Ook wanneer Stichting Woonpartners in de toekomst derivaten zal gaan aantrekken zullen deze uitgangspunten nagestreefd worden.
Embedded derivaten In de jaarrekening wordt een extendible lening verantwoord, welke Stichting Woonpartners in portefeuille heeft. Deze lening wordt beoordeeld als zijnde embedded derivaat, omdat het contract een optiemoment bevat. Dit betreft een contract welke reeds in 2007 is aangegaan en heeft een looptijd tot 2027. Het optiemoment vindt plaats in 2017. Op dit moment zijn deze leningconstructies niet meer toegestaan en daaraan zal Stichting Woonpartners zich uiteraard in de toekomst aan coformeren. Het lopende contract zal door de Treasury commissie gevolgd worden en zullen de nodige acties worden uitgevoerd.
Liquiditeitsrisico Het gaat hierbij om het risico dat over onvoldoende middelen wordt beschikt om aan de directe verplichtingen te kunnen voldoen. Dit geldt voor alle verplichtingen van Stichting Woonpartners en haar tegenpartijen, ongeacht of dit nu crediteuren of financiële instellingen zijn. Investeringen worden alleen dan aangegaan wanneer zeker is dat hiervoor financiële middelen beschikbaar zijn. Daarnaast heeft Stichting Woonpartners op verschillende manieren gewaarborgd dat zij altijd aan haar verplichtingen kan voldoen, waaronder aantrekken van langlopende leningen, zijn kasgeld -en rekeningcourant faciliteiten beschikbaar ter grootte van € 5.000.000. Stichting Woonpartners volgt de beschikbaarheid van liquiditeit op de voet, dit is een vast agendapunt bij de bijeenkomsten van de Treasury commissie. Hierbij wordt in ieder geval telkens voor de komende 6 maanden gekeken of liquiditeit is gewaarborgd. Tevens wordt de vervalkalender van de leningportefeuille constant gemonitord. Doelstellingen risicobeheer In het treasury statuut van Stichting Woonpartners staan de kaders benoemd omtrent het beheersen van risico's. Belangrijke aspecten hierbij zijn functiescheiding, risicobeheersing en risicospreiding. De financiële instrumenten dienen te voldoen aan de kaders genoemd in een aanvullende toelichting op statuut. In het vigerende statuut het gebruik van afschermende instrumenten toegestaan ter beheersing van het renterisico op zekere •het Detreasury leden van de treasurycommissie dienenisvoldoende kennis van zaken te hebben; • Derivaten mogen slechts gebruikt worden om bepaalde risico’s, zoals beleggings-, rente- en financieringsrisico’s af te dekken; • Ten alle tijden worden de richtlijnen en wetgeving gevolgd, welke betrekking hebben op het gebruik en aanschaf van derivaten. • Derivaten moeten voldoen aan de richtlijnen van het WSW en het CFV; • Slechts een beperkt aantal soorten derivaten is toegestaan, dit zijn forward fixeren, CAP/Floor/Collar, Interest Rate Swap (IRS), Swaption; • Financiële derivaten mogen uitsluitend in euro's worden aangetrokken en van financiële instellingen met minimaal een A rating of daarmee vergelijkbare rating; • Derivaten mogen uitsluitend ter hedging van leningen met variabele hoofdsom worden afgesloten, die voor of tegelijk met het moment van afsluiten van het derivaat worden afgesloten. De looptijd mag maximaal 10 jaren bedragen; • Voor het gebruik van derivaten dient te allen tijde en direct (voordat het contract aangegaan wordt) goedkeuring te worden gevraagd aan het bestuur inclusief een motivatie, waarom een derivaat wordt gebruikt; • Derivaten mogen géén toezichtsbelemmerende clausules bevatten. Hedge strategie Het risico van wijzigingen in de rente afdekken met derivaten.
117
Type hedge Kostprijshedge accounting op basis van individuele leningen. Kostprijshedge accounting wordt toegepast op basis van de aansluiting van de kritische kenmerken van de instrumenten met de financieringen. Deze kenmerken zijn terug te vinden in de originele contracten. Afgedekte positie Per balansdatum lopen er géén derivatencontracten. Het contract van roll over lening met hoofdsom € 11.000.000 loopt nog door tot maart 2015. De onderliggende swap is per 1 september 2014 komen te vervallen. Woonpartners loopt daardoor een potentieel renterisico. Er is echter géén sprake van afdekking van toekomstige leningen. In de Treasury commissie is dit risico besproken en acceptabel bevonden. Reden hiervoor is dat het renterisico binnen de kaders van het treasury statuut blijft. Deze stelt dat het totale renterisico maximaal 15% van de leningenportefeuille mag bedragen. Hedge instrumenten Stichting Woonpartners maakt op dit moment géén gebruik van rentederivaten. Tot voor kort werden rentederivaten gebruikt om de variabiliteit van de toekomstige kasstromen gerelateerd aan rentebetalingen van leningen af te dekken. Op balansdatum loopt er nog één roll over lening, welke op 20 maart 2015 zal worden afgelost. Het renterisco hierop is door de Treasury commissie aanvaardbaar geacht. Accounting Het hedging instrument en de hedged items onderliggend aan de af te dekken rentebetalingen worden, indien van toepassing, tegen kostprijs op de balans opgenomen en gewaardeerd. Hedge ineffectiviteit wordt in de winst -en verliesrekening verwerkt. Per balansdatum heeft Stichting Woonpartners hier niet mee te maken met uitzondering van de extendible lening. Marktrisico Stichting Woonpartners beheerst het marktrisico door spreiding aan te brengen in de portefeuille en limieten in te stellen. De gehele leningenportefeuille is zodanig samengesteld dat bij veranderende interne en externe omstandigheden adequaat opgetreden kan worden. Verder dient iedere transactie bij te dragen aan een evenwichtige leningenportefeuille en wordt marktconformiteit van nieuwe contracten gecontroleerd. Algemeen De belangrijkste financiële risico’s waaraan de groep onderhevig is zijn het marktrisico, valutarisico, het renterisico, het kredietrisico en het liquiditeitsrisico. Het financiële beleid van Stichting Woonpartners is erop gericht om op de korte termijn de effecten van koers- en renteschommelingen op het resultaat te beperken en om op lange termijn de marktwisselkoersen en marktrentes te volgen. Stichting Woonpartners maakt op dit moment géén gebruik van financiële rente instrumenten. Stichting Woonpartners zal met eventuele financiële derivaten in de toekomst geen speculatieve posities innemen.
Valutarisico Stichting Woonpartners voert alleen transacties in euro's (€) uit en loopt geen valutarisico. Renterisico Stichting Woonpartners loopt renterisico over de rentedragende vorderingen (met name onder financiële vaste activa) en rentedragende langlopende en kortlopende schulden. Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt Stichting Woonpartners risico ten aanzien van toekomstige kasstromen. Met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt Stichting Woonpartners risico's over de marktwaarde. Voor vorderingen worden geen financiële derivaten ter dekking van het renterisico afgesloten. Voor schulden met variable renteafspraken loopt Stichting Woonpartners risico ten aanzien van toekomstige kasstromen als gevolg van wijziging in de rente. Deze roll over lening eindigt contractueel op 20 maart 2015. De onderliggende swap is per 1 september 2014 komen te vervallen. Woonpartners loopt daardoor een potentieel renterisico, maar er is géén sprake van afdekking van toekomstige leningen. In de Treasury commissie is het renterisico besproken en acceptabel bevonden. Reden hiervoor is dat het renterisico blijft passen binnen de kaders van het Treasury statuut. Deze stelt dat het maximale renterisico 15% van de totale leningenportefeuille mag bedragen.
Kredietrisico Het gaat hierbij om het risico dat financiële instellingen niet aan hun contractuele verplichtingen kunnen voldoen. Door het spreiden van transacties over verschillende financiële instellingen wordt getracht dit risico te beperken. Verder dienen de financiële instellingen te voldoen aan kredietwaardigheidseisen (rating). Dit is opgenomen in het treasury statuut en wordt periodiek gemonitord in de Treasury commissie. Reële waarde per categorie financiële derivaten in 2014: 1e Interest Rate Swap (IRS) De nominale waarde was € 11.000.000. De overeenkomst is geëindigd op 21-03-2014. De marktwaarde van deze Swap is volledig verwerkt in de resultatenrekening in 2013. 2e Interest Rate Swap (IRS) De nominale waarde was € 2.500.000. De overeenkomst is geëindigd op 01-09-2014. Collar (cap en floor) De nominale waarde bedroeg € 6.000.000. De overeenkomst is geëindigd op 01-09-2014. Extendible lening (embedded derivaat) In de leningenportefeuille van Woonpartners zit één extendible lening met hoofdsom € 12.500.000. Dit houdt in dat de ABN AMRO het recht heeft om in 2017 te kiezen voor óf een vast rente (3,90%) óf voor een variable rente (3 maands euribor). De restant looptijd vanaf 2017 is tien jaren. Eind december 2013 heeft de Raad voor de Jaarverslaglegging (RJ), in haar RJ Uiting 2013-15, Richtlijn 290 Financiële instrumenten (2013) uitgebracht. Conform de Richtlijn voor de Jaarverslaglegging moet bekeken worden of de in de extendible lening opgesloten derivaat ("embedded") apart gewaardeerd moet worden. Woonpartners is van mening dat dit voor deze embedded derivaat het geval is. In afwachting van een mogelijk verdere uitwerking van de Richtlijn heeft Woonpartners ervoor gekozen om deze waardering in de toelichting op te nemen. De marktwaarde van deze derivaat bedraagt per 1-1-2014 € 961.139 negatief, de waarde per 3112-2014 bedraagt € 3.409.465 negatief. Voor de waardebepaling is uitgegaan van de rente zoals die in het contract is vastgelegd zonder spread.
118
NIET IN DE ENKELVOUDIGE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN Garanties en borgstelling Per 31 december 2014 is door Stichting Woonpartners geen garanties en borgstellingen verstrekt. In verband met het negatieve eigen vermogen van Woonwagens en Standplaatsen B.V. is gesteld dat de aandeelhouders de verplichtingen uit de begroting voor 2015 zullen nakomen als de B.V. hier zelfstandig niet toe in staat is. Fiscale eenheid Voor de BTW en VPB is een fiscale eenheid gevormd. De fiscale eenheid omvat de volgende rechtspersonen: - Stichting Woonpartners - Woonpartners Holding B.V. - Woonpartners Bijzondere Exploitaties B.V. - Woonpartners Commercieel Vastgoed B.V. - Woonpartners Parkeerexploitaties B.V. - Woonpartners Vereniging van Eigenaars B.V. - Woonpartners Commerciële Exploitaties B.V. - Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad B.V. Entiteiten die behoren tot de fiscale eenheid zijn hoofdelijk aansprakelijk voor belastingschulden van de gehele fiscale eenheid. Vennootschapsbelasting Per 1 januari 2008 zijn de activiteiten van de woningcorporaties integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Corporaties zijn sindsdien verplicht over hun integrale activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. Een en ander is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO). In deze VSO zijn specifieke bepalingen opgenomen met betrekking tot de waardering van posten op de fiscale openingsbalans en de wijze van resultaatneming.
De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Overig Huurverplichtingen Het jaarlijks bedrag van met derden aangegane huurverplichtingen van onroerende zaken is nihil. Erfpachtverplichtingen De jaarlijkse erfpachtverplichting voor terreinen volgens canon is nihil. Aankopen en investeringen Stichting Woonpartners heeft ultimo boekjaar geen verplichtingen openstaan voor de aankoop van onroerend goed. Aangetrokken leningen Stichting Woonpartners heeft in 2014 één nieuwe leningen aangetrokken groot € 15.000.000, welke op 19-03-2015 zal worden gestort. Deze transactie past binnen het nieuw vastgesteld borgingsplafond van het WSW. De looptijd van deze lening is 15 jaar en is afgesloten tegen een rentepercentage van 1,798%.
Pensioenverplichtingen De financiële situatie van de Stichting Pensioenfonds Woningcorporaties (SPW) verbetert zich gestaag. De dekkingsgraad was op 31 december 2013 114%, in 2014 is deze niet gewijzigd. In 2015 is de dekkingsgraad gedaald naar 110% per ultimo april 2015. Met ingang van juli 2014 is het herstelplan voor het SPW beëindigd. De Nederlandse Bank beschouwt het herstelplan als beëndigd als een pensioenfonds minimaal 3 kwartalen een dekkingsgraad heeft die hoger is dan de door DNB vereiste dekkingsgraad van 105%. Sinds november 2012 is de dekkingsgraad van SPW 105% of hoger. Het bestuur van SPW heeft besloten om per 1 januari de pensioenen niet te indexeren en de premies te handhaven op het niveau van 2013. WSW-obligoverplichting Per 31 december 2014 heeft Stichting Woonpartners een obligoverplichting jegens WSW ten bedrage van € 6.707.000 (31.12.2013: € 7.111.000) uit hoofde van door WSW verstrekte borgstelling. WSW-volmacht Als onderpand voor de WSW-geborgde leningen is in de dVi 2013 € 970 miljoen aan WOZ-waarde als onderpand ingezet (met peildatum WOZ waarde 1-12013). In 2013 is op verzoek van het WSW een volmacht afgegeven aan het WSW om hypotheekrecht te vestigen op het onderpand, in lijn met artikel 30 van het WSW reglement. Hierdoor kan het WSW bij eventuele niet-nakoming van betalingsverplichtingen door de corporatie direct hypotheekrecht vestigen zonder dat hiertoe vooraf de formele bevestiging benodigd is van bestuur en commissarissen. Bijzondere gebeurtenissen Na balansdatum hebben er geen bijzondere gebeurtenissen plaatsgevonden welke nadere toelichting behoeven.
119
TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN DE ENKELVOUDIGE WINST- EN VERLIESREKENING
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Huuropbrengsten 2014
2013
40.600.344 1.423.716 42.024.060 -373.309 41.650.751
37.185.349 2.014.072 39.199.421 -390.320 38.809.101
2.080.298 766.474 2.846.772 -73.998 2.772.774
2.682.585 908.909 3.591.494 -108.886 3.482.608
44.423.525
42.291.709
43.807.647 615.878 44.423.525
41.689.594 602.115 42.291.709
2014
2013
Overige zaken Leveringen en diensten Subtotaal
0 1.777.940 1.777.940
52.458 1.308.188 1.360.646
Vergoedingen glas- en rioolfonds Af: Vergoedingsderving Totaal opbrengsten servicecontracten per saldo
178.789 -5.111 1.951.618
177.033 -12.101 1.525.578
2014
2013
87.581 9.156 556.526 653.263
32.452 13.855 449.056 495.363
Huuropbrengsten sociaal vastgoed in exploitatie Woningen en woongebouwen Onroerende zaken, niet zijnde woningen Af: huurderving wegens leegstand Subtotaal huuropbrengsten sociaal vastgoed in exploitatie Huuropbrengsten commercieel vastgoed in exploitatie Woningen en woongebouwen Onroerende zaken, niet zijnde woningen Af: huurderving wegens leegstand Subtotaal huuropbrengsten commercieel vastgoed in exploitatie Totaal huuropbrengsten per saldo
Hierna is een overzicht opgenomen van de huuropbrengsten die in de verschillende gemeenten zijn behaald: Helmond Laarbeek Totaal huuropbrengsten
Opbrengsten servicecontracten De post vergoedingen is als volgt samengesteld:
Overige bedrijfsopbrengsten Steunpuntbijdragen Vergoeding huurovereenkomsten Overige bedrijfsopbrengsten Totaal overige bedrijfsopbrengsten per saldo
De overige opbrengsten vertonen een toename van € 158.000. De voornaamste verschillen zitten in de overige opbrengsten, door onder andere vrijval van de voorziening voor bodemsanering Sallandhof. De doorberekende salariskosten worden met ingang van 2013 direct te gunste van de salariskosten geboekt.
120
BEDRIJFSLASTEN
2014
2013
Sociaal vastgoed in exploitatie Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Materiële vaste activa
9.114.787 719.656 9.834.443
8.996.902 863.254 9.860.156
Vrijval overlopende passiefpost inzake (overheids)subsidies Totaal afschrijvingen op (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille per saldo
0 9.834.443
0 9.860.156
Overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille
2014
2013
-13.786.136 -2.510.345 -16.296.481
30.036.954 -8.739.835 21.297.119
Afschrijvingen materiële vaste activa en vastgoedportefeuille
Materiële vaste activa sociaal vastgoed Dotatie / vrijval (-/-) voorzieningen onrendabele investeringen Totaal overige waardeveranderingen van (im)materiële vaste activa en vastgoedportefeuille per saldo
De vrijval 2013 van de voorzieningen onrendabele investeringen heeft voor € 5.900.000 betrekking op de WOM, voor € 3.070.000 op de Vossenberg. Voor € 123.000 is gedoteerd voor overige projecten. De vrijval voorzieningen in 2014 heeft voor € 800.000 betrekking op Binderseind, voor € 2.645.000 op Weverspoort en voor € 9.000 op overige projecten. Hier tegenover staat in 2014 een dotatie voor het project UWV van € 944.000.
Lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten Lonen en salarissen Tijdelijk personeel Sociale lasten Pensioenlasten Totaal lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten per saldo
2014
2013
3.663.662 632.024 626.392 763.908 5.685.986
3.297.270 586.581 608.155 754.750 5.246.756
Het gemiddeld aantal werkzame werknemers, berekend op fulltimebasis bedroeg 75,37 FTE's. Dit aantal is inclusief de doorberekende FTE's aan Wooniezie, WOM en de gemeente. In dit aantal is tevens de Planing en Intake voor dagelijks onderhoud opgenomen. Onderhoudslasten Onderhoudslasten (niet cyclisch) Onderhoudslasten (cyclisch) Totaal onderhoudslasten per saldo
2014
2013
2.434.847 4.883.405 7.318.252
2.682.147 6.326.596 9.008.743
4.673.573 1.009.939 1.424.908 209.832 7.318.252
6.171.468 842.557 1.839.590 155.128 9.008.743
De onderhoudskosten zijn te verdelen in: Planmatig onderhoud Mutatieonderhoud Klachtenonderhoud Overig onderhoud Totaal onderhoudslasten
Onder klachtenonderhoud verstaan we het dagelijks onderhoud aan woningen, nadat een huurder een reparatieverzoek heeft ingediend. Woonpartners verstaat onder mutatieonderhoud het dagelijks onderhoud aan een leeggekomen woning om deze weer in goede staat te kunnen verhuren aan een nieuwe huurder. Planmatig onderhoud heeft betrekking op alle onderhouds- en verbeteringsprojecten die planmatig of projectmatig worden voorbereid en uitgevoerd.
121
Overige bedrijfslasten
2014
2013
Beheerkosten: Algemene kosten Automatiseringskosten Bestuurs- en toezichtskosten Huisvestigingskosten Overige personeelskosten Subtotaal beheerskosten
1.201.869 542.147 81.612 173.668 387.894 2.387.190
1.259.803 481.203 65.932 159.279 387.307 2.353.524
Heffingen: Belastingen Verzekeringen Contributie Overige heffingen (Verhuurdersheffing + Saneringssteun) Subtotaal heffingen
1.667.773 166.621 56.867 4.979.880 6.871.141
1.634.334 139.098 66.252 1.777.181 3.616.865
Overige bedrijfslasten: Servicekosten Leefbaarheid Dotatie vereniging van eigenaren Afrekening energie wegens verhuizing Dotatie dubieuze debiteuren Mutaties overige voorzieningen Diverse bedrijfslasten Subtotaal overige bedrijfslasten
1.830.883 225.236 60.158 70.695 352.307 0 1.136.942 3.676.221
1.414.469 331.113 62.539 33.038 536.613 270.019 1.383.388 4.031.179
12.934.552
10.001.568
Totaal overige bedrijfskosten per saldo
De stijging van de overige bedrijfslasten wordt enerzijds veroorzaakt door de hogere heffingen (+/+ € 3.203.000), en stijging van de servicekosten (+/+ 416.000). Anderzijds wordt de toename beperkt door een lagere dotatie dubieuze debiteuren (-/- € 184.000) en het ontbreken van dotaties aan overige voorzieningen (-/- € 270.000). Ook de uitgaven in het kader van leefbaarheid zijn lager (-/- € 106.000) en de diverse bedrijfslasten zijn lager (-/- € 246.000)
Beheerkosten De algemene kosten dalen in 2014 met € 58.000 ten opzichte van 2013. Deze daling in de kosten wordt vernamelijk veroorzaakt door minder uitgaven voor PR activiteiten/communicatie en lagere kosten voor technische ondersteuning. De toename in de kosten voor automatisering zijn toe te schrijven aan het feit dat 2014 het implementatiejaar van AX was. De overige personeelskosten zijn in 2014 nagenoeg gelijk aan die uit 2013. Binnen de overige personeelskosten is er wel een verschuiving te zien tussen opleidingskosten en toegenomen opleidingskosten (+/+ € 100.000) en lagere overige personeelskosten ten gevolge van een eenmalige dotatie aan de reorganisatievoorziening in 2013. In 2013 werden de opleidingskosten vanuit integraal opleidingsplan reorganisatie t.l.v. de reorganisatievoorziening gebracht, in 2014 kwamen deze t.l.v. de opleidingskosten. Heffingen In 2014 heeft Woonpartners de verhuurdersheffing van € 3.507.000 en de saneringsheffing van € 1.473.000 betaald. In 2013 heeft Woonpartners voor de verhuurdersheffing van € 137.000 en de saneringsheffing van € 1.640.000 betaald. Overige bedrijfslasten De daling ten opzichte van 2013 is te verklaren door het feit dat er enerzijds meer is uitgegeven aan servicekosten en anderzijds een lagere dotatie dubieuze debiteuren en een daling in de diverse bedrijfslasten. De post servicekosten is met € 416.000 toegenomen t.o.v. 2013. Het saldo bestaat voor € 1.473.000 uit verrekenbare lasten met huurders en € 357.000 aan niet verrekenbare kosten. De kosten voor leefbaarheid komen € 106.000 lager uit dan in 2013. De verklaring van deze daling is het bewuster omgaan met de uitgaven op leefbaarheidsprojectenhiervan om zodoende beter grip te krijgen op de ontwikkeling van de bedrijfslasten. Ten opzichte van 2013 is de dotatie dubieuze debiteuren gedaald met € 184.000. Deze lagere dotaties hebben betrekking op de afgenomen schulden van de debiteuren. In 2013 is er € 270.000 gedoteerd aan de overige voorziening voor de dakreparatie van L'Étage. In 2014 is hier niets meer aan gedoteerd. In 2014 bestaan de diverse bedrijfslasten voornamelijk uit de afwaardering van de WOM (€ 468.000), kosten WKO (€ 200.000), kosten L'Étage (€ 119.000), kosten Brede School (€ 62.000) en een afwaardering van de materiële vaste activa ten dienste van exploitatie (€ 88.000). In 2013 waren er eenmalige kosten (€ 583.000) aan voorzieningskosten voor de grondsanering in het Sallandhof, € 184.000 voor afboeking Datawarehouse en deelneming Domovisie (€ 50.000).
122
HONORARIUM EXTERNE ACCOUNTANT EN DE ACCOUNTANTORGANISATIE
2014 Controle van de jaarrekening Andere controleopdrachten Fiscale adviesdiensten Andere niet-controlediensten
Deloitte controle
Deloitte overig
BDO contole
BDO overig
Totaal BDO / Deloitte
17.666 0 0 0 17.666
0 0 65.906 0 65.906
62.127 0 0 0 62.127
0 21.375 0 3.630 25.005
79.793 21.375 65.906 3.630 170.704
* *
Voor de controle van de jaarrekening 2014 is Woonpartners overgestapt naar Deloitte. Deloitte heeft in 2014 een voorschot van € 17.666 in rekening gebracht (inclusief BTW). * Deze kosten zijn verantwoord onder externe ondersteuning (fiscaal advies en overige advieskosten). In 2013 zijn deze kosten niet separaat verantwoord omdat de controle door een andere organisatie werd verricht. De controle werd uitgevoerd door BDO, de fiscale advisering was bij Deloitte ondergebracht.
2013 Controle van de jaarrekening Andere controleopdrachten Fiscale adviesdiensten Andere niet-controlediensten
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille Waardemutatie onroerende zaken vastgoedbeleggingen Waardevermeerdering onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Waardevermindering onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Totaal niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille per saldo
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten
BDO
Overig BDO
Totaal BDO
108.644 0 0 0 108.644
0 21.841 5.748 21.623 49.212
108.644 21.841 5.748 21.623 157.856
2014
2013
1.878.127 312.647 -395.148 1.795.626
-5.021.967 478.840 -641.532 -5.184.659
2014
2013
11.698 5.116 210.474 227.288
55.986 11.338 284.627 351.951
De post rentebaten is als volgt samengesteld: Rente banken, leningen u/g en overige Rente BWS-subsidies Rente op overige vorderingen Totaal rentebaten en soortgelijke opbrengsten per saldo
De totale rentebaten zijn in 2014 € 125.000 lager dan in 2013. Dit wordt per saldo veroorzaakt door aantal zaken waaronder lagere rente ontvangst op de spaarrekening (-/- € 35.000). Daarnaast is in 2013 een heffingsrente ontvangen van € 35.000. Tenslotte is de rentetoerekening aan nieuwbouwprojecten in 2014 lager dan in 2013 (-/- € 38.000). De rente, welke wordt ontvangen van banken, is lager dan in 2013. In 2014 is minder rente op de spaarrekening ontvangen (-/- € 35.000), dit omdat het rentepercentage gedaald is en er minder gebruik is gemaakt van de spaarrekening dan in 2013. Daarnaast is er ruim € 4.000 minder aan creditrente ontvangen op de lopende rekening. Rente op overige vorderingen in 2014 heeft voornamelijk te maken met onderstaande zaken: - Rentetoerekening aan nieuwbouwprojecten, welke jaarlijks plaatsvindt (€ 86.000). - Met ingang van 2013 wordt tevens, conform overeenkomst, rente doorberekend aan Woonpartners Bijzondere Exploitaties B.V. (€ 33.000). - Doorbelasting aan Jansen de Jong projectontwikkeling in verband met de grondaankoop Lungendonk (€ 91.000).
Rentelasten en soortgelijke kosten
2014
2013
7.132.358 32.085 156.085 0 2.448.326 245.815 114.612 10.129.281
7.356.021 19.251 856.200 132.120 0 232.163 108.342 8.704.097
De post rentelasten is als volgt samengesteld: Rente leningen onder overheidsgarantie Disagio lening Rente derivaten Waardering rentederivaat Waardering extendible lening Rente op overige schulden Rente waarborgsommen Totaal rentelasten en soortgelijke kosten per saldo
123
De rentelasten op de leningen zijn € 223.000 lager dan in 2013. Dit heeft te maken met renteherziening van 3 annuitaire leningen eind 2013 (1035/1036/1041), waardoor de gemiddelde rente voor deze leningen jaarlijks 2% lager uitkomt. In 2014 zijn de rentelasten voor deze leningen gezamelijk € 210.000 lager. Daarnaast is lening 1065 in maar 2013 afgelost, dit leidt tot een daling van de rentelasten in 2014 van € 69.000. Anderzijds zijn de rentelasten in 2014 hoger door aangaan van lening 1085 in maart 2013, wat een toename van de lasten in 2014 van € 63.000 met zich meebrengt. Het resterende verschil is te verklaren door de daling van de korte rente op de roll over leningen (-/- € 7.000). Het disagio heeft betrekking op nieuw aangetrokken leningen. Gedurende 2008 t/m 2014 is voor in totaal € 93.000.000 aan nieuwe leningen aangetrokken, hierover is disagio afgedragen. De vergoedingsfactor is vastgesteld op 0,000069. Dit betekent dat per 1 miljoen borging € 69 euro per kwartaal aan vergoeding moet worden afgedragen. Deze vergoeding wordt berekend over het actuele schuldrestant op dat moment. De rentelasten op de derivaten zijn € 700.000 lager dan in 2013. Dit heeft te maken met de afloop van alle derivatencontracten in de loop van 2014. Tevens was in de jaarrekening van 2013 reeds de negatieve marktwaarde verantwoord van het SWAP contract van € 11.000.000 dat op 21-3-2014 afliep (rentelasten in 2013 € 737.000, in 2014 nihil). De werkelijke rentelasten in 2014 hebben enerzijds betrekking op 8 maanden rente voor het SWAP contract van € 2.500.000 (€ 90.000 in 2014 t.o.v. € 136.000 in 2013). Anderzijds is er nog voor 8 maanden rente betaald voor de collar met hoofdsom € 6.000.000 (€ 65.000 in 2014 t.o.v. € 99.000 in 2013). In dit bedrag is tevens de premie voor de collar verantwoord, welke nog voor 8 maanden is verantwoord (€ 11.000).
De waardering rentederivaat in 2013 heeft te maken met het feit dat op 21 maart 2014 de SWAP ter grootte van € 11.000.000 bij de ING contractueel afgelopen is. In 2013 was de verwachting dat de lening waarvoor deze derivaat ter afdekking van het renterisico is aangetrokken niet volledig zou worden opgenomen. De negatieve marktwaarde van deze swap was daarom in de jaarrekening 2013 volledig in het resultaat verwerkt. Na aftrek van de transitorische rente tot en met 31 december 2013 resulteerde een bedrag van € 132.120. Volgens richtlijn RJ 290 moet een extendible lening worden gewaardeerd en het resultaat worden verwerkt in de jaarrekening. Deze richtlijn heeft betrekking Financiële instrumenten en meer in het bijzonder de waardering van derivaten die in leningen zitten opgesloten (embedded derivaten), zoals bij een extendible lening. Deze derivaten zijn niet direct zichtbaar in een leningscontract maar hebben wel een soortgelijke werking als een losse derivaat. De rente op overige schulden heeft in 2014 voor € 235.000 betrekking op de rente egalisatie van de Brede School (inclusief gymzaal). Hiervoor is eind 2011 huur vooruit ontvangen en hieraan wordt vanaf 2012 jaarlijks rente aan toegerekend. De last in 2013 had tevens betrekking op deze rente egalisatie. Belastingen
2014
2013
0 -221.730 -221.730
138.890 -212.840 -73.950
2014
2013
-336.435 673.282 336.847
-1.098.482 -70.107 -1.168.589
De post belastingen is als volgt samengesteld: Belastingen volgens de winst- en verliesrekening Dotatie voorziening voor latente belastingen Totaal belastingen per saldo Resultaat deelnemingen Woonpartners Holding B.V. Wijkontwikkelingsmaatschappij Helmond Binnenstad B.V. Totaal resultaat deelnemingen per saldo
124
KASSTROOMOVERZICHT (enkelvoudig) per 31-12-2014 Kasstroom uit operationele activiteiten Ontvangsten van huurders Ontvangsten van subsidiegevers Ontvangsten overig
Betalingen aan werknemers Betalingen aan leveranciers onderhoud Betalingen overig
46.336.653 129.776 362.159 46.828.588
43.429.722 183.049 857.794 44.470.565
-5.808.007 -10.006.234 -14.623.071 -30.437.312
-5.168.469 -8.766.584 -7.102.062 -21.037.115 16.391.276
Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Ontvangen dividend Betaalde interest Betaalde winstbelasting
236.472 0 -8.083.697 0 -7.847.225
Kasstroom uit operationele activiteiten (I)
23.433.450 323.458 0 -8.324.832 0 -8.001.374
8.544.051
15.432.076
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Investeringen in financiële vaste activa Desinvesteringen in financiële vaste activa
-9.690.400 3.161.650 0 6.237
Kasstroom uit investeringsactiviteiten (II)
-17.526.824 4.445.458 18.096 -1.349.003 -6.522.513
-14.412.273
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden (nieuwe leningen) Aflossing langlopende schulden Mutatie gelieerde partijen
6.000.000 -3.268.251 -700.403
11.000.000 -20.361.448 2.721.309
Kasstroom uit financieringsactiviteiten (III)
2.031.346
-6.640.139
Mutatie liquide middelen (I+II+III)
4.052.884
-5.620.336
Beginstand liquide middelen Mutatie liquide middelen Afronding
2.277.832 4.052.884 0
7.898.184 -5.620.336 -16
Eindstand liquide middelen
6.330.716
2.277.832
125
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
126
Verklaring van bestuur
Het bestuur verklaart dat Stichting Woonpartners gedurende het verslagjaar uitsluitend werkzaam is geweest op het gebied van de volkshuisvesting en dat alle uitgaven ook in het belang van de volkshuisvesting zijn gedaan. Helmond, 30-06-2015 De bestuurder,
P.A.C.T. van Heeswijk Algemeen Directeur
127
Vaststelling en goedkeuring
Na kennis te hebben genomen van de bevindingen van de accountant ondertekent de Algemeen Directeur, in zijn hoedanigheid als bestuurder, de jaarrekening van Stichting Woonpartners over het boekjaar 2014 en besluit deze vast te stellen. Helmond, 30-06-2015 De bestuurder,
P.A.C.T. van Heeswijk Algemeen Directeur
Na kennis te hebben genomen van de bevindingen van de accountant ondertekent de Raad van Toezicht de jaarrekening van Stichting Woonpartners over het boekjaar 2014 en keurt het besluit tot vaststelling door de bestuurder goed. Helmond, 30-06-2015 Raad van Toezicht,
De heer B.I.M. van der Cammen Voorzitter
Mevrouw I.M. Stommels-Verrijdt Lid
De heer H.J.M. Smelt Lid
De heer N.M. Dijkhuizen Lid
De heer G.A.J. van den Heuvel Lid
128
OVERIGE GEGEVENS
Controleverklaring van de onafhankelijk accountant Hiervoor wordt verwezen naar de hierna opgenomen verklaring.
Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat In de statuten van Stichting Woonpartners is geen nadere bepaling omtrent de bestemming van het resultaat opgenomen.
Bestemming van het resultaat over het boekjaar 2013 De jaarrekening 2013 is vastgesteld in de vergadering van de Raad van Toezicht gehouden op 18 juni 2014. De vergadering heeft de bestemming van het resultaat vastgesteld conform het daartoe gedane voorstel.
Voorstel tot bestemming van het resultaat over het boekjaar 2014 Het bestuur stelt met goedkeuring van de Raad van Toezicht voor de winst over het boekjaar 2014 ten bedrage van € 21.514.626 geheel ten gunste van de overige reserves te brengen. Dit voorstel is nog niet in de jaarrekening verwerkt. Gebeurtenissen na balansdatum Na balansdatum hebben er geen bijzondere gebeurtenissen plaatsgevonden welke nadere toelichting behoeven.
129
