Verslag van de openbare vergadering van de raadscommissie Algemene Bestuurlijke en financiële Zaken van 27 februari 2012 Een integrale geluidsopname van deze vergadering van de raadscommissie is te beluisteren op www.papendrecht.nl
Aanwezig: Dhr. A. van der Stelt (voorzitter); De heren A. Stremler, R.A. Groene, F. den Hartog, J.H. Hoogeveen (PAB), A. de Graaf (VVD); de heren E.B.A. Lichtenberg en F. Hoek (CDA); mevrouw M. den Hartog-De Jong en de heer M. Chaïbi (PvdA); de heer A. Rietveld en de heer M.W. Huijzer (ChristenUnie); mevrouw T.C. van Es (D66); de heer R. Lammers (Lijst Lammers); de heer M.C. Hoogland (SGP) en de heer R.V. van Engelen (GroenLinks); Afwezig: heer A.P.M.A.F. Bergmans, griffier; Mede aanwezig: de heer C.J.M. de Bruin, burgemeester en portefeuillehouder, mevrouw J.R. Reuwer-Verheij en de heren R.T.A. Korteland, H.A. Nieuwstraten en C. Koppenol, portefeuillehouders en de heer Van Joolingen, adviseur; De heer M.G.J. Smit, plaatsvervangend griffier; Verslaglegging: CTT; Publieke tribune: ± 8 belangstellenden;
01.
Opening De VOORZITTER opent de vergadering om 20.00 uur met een hartelijk welkom.
02.
Vaststelling van de agenda De agenda wordt conform vastgesteld.
03.
Ter inzage gelegde stukken en mededelingen
A.
De ingekomen stukken (afkomstig van derden) voor kennisgeving aannemen; er zijn geen ingekomen stukken. De ingekomen stukken (afkomstig van derden) in handen te stellen van het college; Een brief van ROM-D d.d. 20 januari 2012 in reactie op de Raadsinformatiebrief van het Drechtstedenbestuur van 12 januari jl.; Een brief van het Drechtstedenbestuur d.d. 30 januari 2012 betreffende het project Noordoevers – ROM-D; Een afschrift van de brief van het Drechtstedenbestuur d.d. 31 januari 2012 aan de Raad van Commissarissen van ROM-D; Een brief van het Drechtstedenbestuur d.d. 13 januari 2012 betreffende het project Noordoevers-ROM-D naar aanleiding van de Drechtstedendinsdag op 07 februari 2012.
B. 1. 2. 3. 4.
Volgens mij is ook relevant dat de schriftelijke vragen en antwoorden zijn verstrekt.
1
De VOORZITTER voegt hieraan toe dat de punten B 1 t/m 4 in de discussie terug zullen komen. C. D.
De ter inzage gelegde stukken (afkomstig van het college van burgemeester en wethouders) voor kennisgeving aannemen: er zijn geen ingekomen stukken. De antwoorden (afkomstig van het college van burgemeester en wethouders) op schriftelijk ingediende vragen ex art. 36 van het Reglement van Orde voor kennisgeving aannemen: er zijn geen ingekomen stukken.
De commissie gaat akkoord met de wijze van afdoening. 04.
Spreekrecht
De VOORZITTER stelt vast dat zich geen insprekers hebben gemeld. 05.
Voorstel voor toekomstontwikkelingen ROM-D/Noordoevers Transformatiezone
De VOORZITTER verwijst naar het toegezonden collegevoorstel en de diverse stukken evenals de beantwoording van de vele schriftelijke vragen. Mevrouw DEN HARTOG dankt voor de toezending van de vele toegezonden stukken en de correcte beantwoording van de vele vragen, maar vraagt door het tijdig toesturen van informatie te voorkomen dat er geen gelegenheid is om het in de fractie te bespreken om tot een zorgvuldige besluitvorming te kunnen komen. Zij verwijst naar de eerdere besluitvorming op 30 juni vorig jaar waarin zonder nadere voorwaarden is ingestemd met een extra garantiestelling van 1 miljoen dat toen niet tot discussie heeft geleid, terwijl het nu veel vragen heeft opgeleverd. Haar fractie benadrukt de ingewikkelde materie waar het om veel geld en veel verantwoordelijkheid gaat en vindt het van belang verantwoordelijkheid te durven en willen nemen op basis van een zakelijke en inhoudelijke afweging en goede en tijdige informatie hiervoor cruciaal is. De PvdA-fractie is van mening dat alleen als men meedraait aan de knoppen invloed kan worden uitgeoefend hetgeen altijd het credo van de PvdA-fractie is geweest. Haar fractie heeft wel gemengde gevoelens over het voorstel om Papendrecht samen met Dordrecht het opdrachtgeverschap te laten vervullen en vindt het positief om gedeelde verantwoordelijkheid te nemen waarbij solidariteit tot uitdrukking komt door een gezamenlijke verantwoordelijkheid, terwijl de continuïteit beter gewaarborgd is voor zo'n langdurig project. BEETJE RARE ZIN. De PvdA-fractie vindt dat een goede informatievoorziening op basis waarvan het project goed gevolgd en gemonitord kan worden, essentieel is om het vertrouwen te kunnen geven en wil derhalve regelmatig en tijdig geïnformeerd worden. Zij vraagt hoe de andere gemeenten er tegenaan kijken als het opdrachtgeverschap deels naar Papendrecht wordt toegetrokken en of Papendrecht nog meer verantwoordelijk is voor het financieel eindresultaat. Zij vervolgt dat het voorgestelde opdrachtgeverschap haaks staat op de bedoeling van de Drechtraad nl. minder bestuurlijke drukte. Ook het voorstel om binnen het weerstandsvermogen maximaal 1,2 miljoen te reserveren oogt op het eerste gezicht als een redelijk voorstel, maar wat te doen als het project ondanks de aansturing van Papendrecht meer financiële draagkracht nodig heeft. Het klinkt goed om een maximum aan te geven, maar in de praktijk zal dit bij een tekort moeten worden heroverwogen. Het voorstel om de Raad van Commissarissen uit te breiden met vertegenwoordigers uit de
2
gemeente vindt haar fractie geen goed voorstel, omdat de RvC meer gebaat is met mensen vanuit het bedrijfsleven met aantoonbare ervaring en deskundigheid en samenwerking niet vrijblijvend is. Solidariteit kan niet vrijblijvend zijn als onderlinge concurrentie moet worden voorkomen: door samenwerking kunnen voorzieningen voor de burgers in stand worden gehouden en door regionaal afspraken te maken over voorzieningen kan in de regio ondanks dalende budgetten voor een dekkend en aantrekkelijk voorzieningenaanbod worden gezorgd. Ten aanzien van de unanimiteit vraagt zij of dit voorstel tot stand is gekomen met instemming van het voltallige college. De heer VAN ENGELEN vindt het een positief collegevoorstel, omdat Papendrecht met dit voorstel verder gaat dan andere gemeenten met betrekking tot het solidariteitsprincipe zoals blijkt uit "instemmen met de beslispunten 1 t/m 11 uit bijlage 2 van de raadsinformatiebrief van het project Noordoevers en ROM-D van de DSB. De fractie van GroenLinks stemt in met alle 6 punten, die het college voorlegt waarin de gemeente binnen het weerstandsvermogen 1,2 miljoen reserveert op basis van de netto contante waarde. Ten aanzien van het opdrachtnemerschap wil zijn fractie van het college horen welke expertise het college gaat inzetten. Ten aanzien van de punten 4 en 5, kennisnemen van de beslispunten 12, 13 en 14 wil zijn fractie nog graag discussiëren. Punt 14: het is goed om regionaal zaken op te pakken, maar wat zijn fractie betreft zou het goed kunnen zijn dat het ontwikkelen en financieren misschien een optie is, die Papendrecht niet moet doen. Daarover wil hij graag in een later stadium een discussie voeren en er nu slechts kennis van nemen zoals zowel het DSB als het college stelt. Zijn fractie houdt nu graag alle ruimte over om bijvoorbeeld niet tot een ontwikkelingsmaatschappij te komen, maar tot een acquisitiemaatschappij en alle opties open te houden om met elkaar goed van gedachten te kunnen wisselen. De heer HOOGLAND laat weten dat de SGP-fractie nog geen standpunt ten aanzien van het voorliggend voorstel heeft ingenomen en vervolgt dat dit aanstaande vrijdag in de fractievergadering aan de orde zal zijn. Hij hoopt maandag 5 maart a.s. met een definitief standpunt te komen. Ten aanzien van het voorliggende raadsvoorstel valt hem de positieve houding van Papendrecht op, maar constateert aan de andere kant dat de onderbouwing van het voorstel niet altijd even goed gefundeerd is. Hij is blij met de richting die het college uitgaat en zal komende maandag met argumenten komen waarom de fractie van de SGP voor of tegen is. Inhoudelijk: het college stelt voor om tekorten, c.q. risico's te maximeren op 1,2 miljoen maar heeft het idee dat dat niet goed mogelijk is en vraagt een toelichting van het college. Als het tekort groter wordt hoe gaat het college hiermee om en hoe denkt het college dat andere partijen hierover denken. Hij vervolgt dat burgemeester Brok op 7 februari jl. heeft aangegeven dat sprake is van een packagedeal, dat inhoudt dat het moeilijk is om toe of af te doen aan het voorliggende voorstel. Zijn fractie denkt dat, als nu 'ja' gezegd wordt het niet kan en mag worden gemaximaliseerd. De SGP-fractie ziet er veel meer in om intensief in te zetten op risicobeheersing, beperking van tekorten, een inspanningsverplichting en het leveren van een actieve inbreng aan het inrichten van een risicobeheersingproces en het afdwingen van tijdige informatieverstrekking zodat hierop gestuurd kan worden. Het college als mede-opdrachtnemer: is het wel verstandig om het punt nu in te brengen en wat is de reden dat het college nu pas op dat idee is gekomen. Welke overleggen hebben inmiddels plaatsgevonden binnen Drechtsteden met betrekking tot dit voorstel of is het voorstel dat vorige week donderdag is rondgestuurd de eerste vorm van overleg geweest? Tenslotte vraagt hij het college hoe hard de voorwaarden zijn met betrekking tot het college.
3
Visievorming inzake intergemeentelijke samenwerking: de SGP-fractie ziet graag in die gedachtewisseling de financiële en programmatische solidariteit, zoals het DSB die voorstelt, terugkomen. Allereerst moet voor de gemeente duidelijk zijn hoe wordt aangekeken tegen intergemeentelijke samenwerking inclusief de programmatische en financiële solidariteit alvorens hierover in de regio in discussie kan worden gegaan. Met het kennisnemen van de discussiestukken gaat zijn fractie akkoord. Punt 6: het lijkt zijn fractie logisch dat een actieve bijdrage wordt geleverd in de opstelling van het toekomstige beeld van ROM-D en vraagt wat het college bedoelt met dit punt. Tenslotte Lands Banki: vanuit verlengd lokaal bestuur zal hierover van gedachten moeten worden gewisseld. De heer LAMMERS merkt op dat het college een aantal varianten presenteert, die in objectieve zin niet met elkaar vergeleken kunnen worden en een vertekend beeld kan opleveren voor de keuzevarianten die voorliggen. Het college had de keuzevarianten op een eerlijke manier tegenover elkaar moeten zetten en de raad een afweging moeten laten maken. Subjectieve sturing op de voorkeursvariant van het college is uit den boze en grenst, zijns inziens, aan een poging tot doelbewuste misleiding van de raad. Bodemsanering zou noodzakelijk zijn na 100 jaar industriële bedrijvigheid en de kosten zullen veel hoger uitpakken dan nu voorzien. Ten aanzien van het collegevoorstel is hij van mening dat de raad de verantwoordelijkheid toekomt om voor de belangen van de gemeente Papendrecht op te komen. De burgemeester van Zwijndrecht, tevens portefeuillehouder van de DSB, de heer Scholten, sprak op de Drechtstedendinsdag van 7 februari jl. over centralisatie van ambtelijke capaciteit dat hier waarschijnlijk op de achtergrond meespeelt. Het gaat hier niet alleen om een ad-hoc oplossingen voor het project Noordoevers dat gebruikt wordt om de vijf Drechtstedengemeenten nog meer onder regie van de gemeente Dordrecht en het DSB te brengen. De Lijst Lammers is van mening dat instemming met de collegevoorstellen, het DSB en een aantal belangrijke zaken op gespannen voet staan. Deze voorstellen ondermijnen op termijn de zelfstandigheid van Papendrecht, omdat ze de gemeente financieel uithollen. Papendrecht schiet niets op met een verliesgevend vastgoed project buiten haar eigen gemeentegrenzen. Gelet op de voorliggende collegevoorstellen zal de Lijst Lammers serieus overwegen een motie in te dienen op de eerstvolgende raadsvergadering van 5 maart a.s. als het college de voorstellen niet heeft ingetrokken. Voorstel van orde: Mevrouw DEN HARTOG vraagt om de tijd beter in de gaten te houden zodat alle sprekers, die hieraan behoefte hebben aan bod kunnen komen, waarop de VOORZITTER aangeeft in eerste termijn wat meer ruimte te hebben willen bieden in verband met verkenning en het uiten van gevoelens, maar zal in tweede termijn als er politiek gewicht aan toegekend wordt wat minder tijd toekennen. De heer LICHTENBERG sluit zich aan bij de opmerking van mevrouw Den Hartog en complimenteert het college en de ambtelijke organisatie met de uitgebreide professionele wijze waarop stukken en antwoorden naar de commissieleden zijn toegestuurd. Hij geeft aan dat het een voorstel betreft hoe om te gaan met het project Noordoevers. Ten aanzien van het in 2006 door het DSB aangegane convenant vraagt hij een toelichting van het college op welke wijze gemeenteraden in die tijd zijn meegenomen bij de besluitvorming over de Noordoevers. Ten aanzien van het collegevoorstel inzake de betrokkenheid van de deelnemende gemeenten vraagt hij in hoeverre die betrokkenheid nader geduid moet worden in juridische zin. Als besloten zou worden om Noordoevers uit ROM-D te halen wie blijven dan eigenaar van het probleem Noordoevers en welke juridische verantwoordelijkheid gaan de
4
opdrachtnemers er dan in dragen? Met andere woorden: wie gaat de grondexploitatie doen en wie draagt de eindverantwoordelijkheid. Ten aanzien van de visie van het college inzake de toekomstontwikkelingen van ROM-D vraagt hij een reactie van het college. Tenslotte vraagt hij welke belangen er worden gediend voor de Papendrechtse inwoners en de voortzetting van het project Noordoevers/Volgerlanden. De heer STREMLER vindt het een bijzonder ingewikkeld project en merkt ten aanzien van punt 1 t/m 6 op: 1. dat het een logische voortvloeiing is uit de andere punten; 2. hij is blij met een maximering van 1,2 miljoen euro op basis van netto contante waarde. De voorwaarde dat Papendrecht een opdrachtnemerschap vervult ziet zijn fractie als een vooruitgang. Aan de betrokkenheid van Papendrecht is zijn fractie, gezien punt 3 waarin het DSB dit heeft opgepakt, bereid hieraan mee te werken. Door een maximering worden zijns inziens risico's zoveel mogelijk uitgesloten. Van punt 4 neemt zijn fractie kennis evenals van punt 5. Ten aanzien van punt 6 gaat hij er ook van uit dat alle opties open zijn. Ten aanzien van de tekst van het raadsvoorstel pagina 5, programmatische samenhang dat later aan de orde zal komen, merkt hij op dat het een en al Drechtsteden en DSB is wat de klok slaat in het raadsvoorstel en benadrukt dat als dit wordt overgenomen het aan het DSB is, die uit gaat maken hoe men in Papendrecht woont en leeft. Over een gemeenteraad die verantwoordelijk is voor een aantrekkelijk woon- en leefklimaat in Papendrecht leest hij helaas niets in het raadsvoorstel. De fractie van het PAB is van mening dat het voorstel teveel is geschreven vanuit het DSB perspectief en de rol van de gemeenteraad ernstig tekort doet. Voor zijn fractie is richtinggevend dat de gemeenteraad onafhankelijk van goedkeuring van het DSB haar taken kan blijven uitoefenen en haar verantwoordelijkheid kan blijven nemen voor een goed woon- en leefklimaat in Papendrecht hetgeen terug te vinden moet zijn in de tekst van het voorstel. Derhalve vindt de fractie van het PAB een tekstaanpassing zeer gewenst. Ten aanzien van punt 1, 2 en 3 Noordoevers vraagt hij het college om helder te maken in hoeverre Papendrecht juridisch aansprakelijk zal zijn voor het geval gekozen wordt voor het stoppen met Noordoevers. Mevrouw VAN ES vraagt ten aanzien van de 6 punten waarop een beslissing wordt gevraagd of vaststelling nu aan de orde is. Ten aanzien van Noordoevers deelt de fractie van D66 de mening dat een verplichting is aangegaan en dat de verantwoordelijkheid moet worden genomen. Zij onderschrijft de vraag van de heer Lichtenberg en de heer Stremler om duidelijk toe te lichten waarom dit goed zou zijn voor Papendrecht. Haar fractie is blij dat een voorziening wordt getroffen in Papendrecht om 100% van het risico af te dekken en niet 50%. De 1,2 miljoen is een reservering voor risico afdekking en geen budget. Voorts vraagt zij of een nieuw businessplan ter goedkeuring aan de raad wordt voorgelegd of aan de Drechtraad. Als de raad het afkeurt dan moet er een uitweg zijn en voorkomen moet worden dat het risicogeld een goedgekeurd budget is om uit te geven. Pagina 3 in het raadsvoorstel vindt haar fractie cruciaal, waarin het college zegt een stap vooruit te willen doen en niet achteruit. De fractie van D66 wil wel de garantie dat als een van de gemeenten afhaakt de Papendrechtse raad zich opnieuw kan beraden en dat vervolgstappen aan de raad worden blijven voorgelegd en de beslissingsbevoegdheid behouden blijft. Zij vraagt of dit gegarandeerd kan worden. Ten aanzien van pagina 2 gelooft haar fractie in de kracht van de Drechtsteden en dat dit besluit genomen is vanuit dat geloof, maar benadrukt dat bij dit soort zaken controle beter is. Het loskoppelen van ROM-D uit het Noordoeversproject was wat D66 betreft niet nodig geweest, aangezien het sowieso een project moet zijn waar zorgvuldig gekeken moet worden naar de haalbaarheid. Economische samenwerking in ROM-D acht haar fractie van belang voor
5
Papendrecht, terwijl de beweging naar meer inmenging van de overheid in plaats van meer op afstand zetten niet zo'n gelukkige beweging is. Ten aanzien van programmatische samenhang en het solidariteitsbegrip en recht doen aan de lokale bevoegdheden en de autonomie van de gemeente vraagt zij een toelichting van het college. De heer RIETVELD geeft aan dat in beslispunt 5 van het DSB wordt gevraagd verantwoordelijkheid te nemen voor de financiële consequenties van het project Noordoevers. De fractie van de CU vraagt zich af of Papendrecht verantwoordelijkheid moet nemen, verantwoordelijk is of dat wordt gemaakt. Kan Papendrecht als aandeelhouder binnen de CV meer aansprakelijk worden gesteld dan het ingebrachte vermogen. Naar aanleiding van punt 4: n.a.v. uit ROM-D stappen is zijn fractie er nog niet van overtuigd voor meer dan twee ton verantwoordelijk te zijn en het er van afhangt waaronder Noordoevers hangt: de Holding, CV, Beheer, NV of Capitol BV en ziet het graag aantoonbaar gemaakt terwijl ROM-D verlaten niet past binnen de visie van Papendrecht op ROM-D. Voorts vraagt hij wanneer Papendrecht verantwoordelijkheid neemt als voor doorontwikkeling van ROM-D wordt gekozen. Van punt 6 van het raadsvoorstel neemt zijn fractie kennis, terwijl op pagina 6 van het raadsvoorstel het standpunt wordt geformuleerd: Papendrecht stemt in met voorstellen over ROM-D: wat wil Papendrecht met ROM-D? De CU-fractie vraagt zich af waarom Papendrecht niet heeft gekozen om destijds ook Fokker in te brengen in ROM-D als Papendrecht een voortrekkersrol wil spelen (punt 3). Dan moet Papendrecht ook regionaal denken. Tenslotte vraagt hij wat gedeeld opdrachtnemerschap betekent voor de ambtelijke capaciteit van Papendrecht. De heer DE GRAAF onderschrijft de woorden van mevrouw Den Hartog en de heer Lichtenberg en complimenteert het college en de ambtelijke organisatie met de uitgebreide informatieverstrekking en de beantwoording van de vele vragen. Hij geeft aan dat het voorliggende voorstel verwijst naar de discussie in de Drechtsteden en de verwoording van haar standpunt. De VVD-fractie onderscheidt drie zaken: * de businesscase Noordoevers grondexploitatie; * de toekomst van ROM-D; * programma afstemming en een visie binnen Papendrecht op regionale samenwerking. Voor zijn fractie is besluitvorming inzake grondexploitatie Noordoevers aan de orde en de seinen op groen houden voor de toekomst van ROM-D en provinciaal geld: een beperkte besluitvorming voor nu. Ten aanzien van het voorstel het vertrouwen in het DSB bestuur tot een goed einde te brengen moet men zich realiseren dat Papendrecht financieel mede verantwoordelijk wordt voor een woningbouwproject niet op Papendrechts grondgebied, maar waarbij het mogelijke verkoopprogramma gevolgen kan hebben voor Papendrecht. Voor wat risicobeheersing betreft wacht zijn fractie de beantwoording van de vragen af. In het project Noordoevers ziet zijn fractie een groot prijsrisico en ziet een verliesbeperking vooral door een juiste expertise. Door een goede doorrekening is het verliesrisico gemaximaliseerd op 1,1 miljoen. De heer HOOGEVEEN merkt ten aanzien van punt 5 op dat de verantwoordelijkheid van de financiële consequenties van een gefaseerde doorontwikkeling van het project Noordoevers en de transformatiezone betekent dat de financiële consequenties niet gemaximaliseerd worden naar 1,2 miljoen. Punt 2 van de gevraagde beslissing houdt in dat maximaal 1,2 miljoen op basis van netto contante waarde wordt gereserveerd. De fractie van het PAB ziet geen relatie van punt 2 naar punt 5 van de gevraagde beslissing en vraagt hoe de maximalisering van een mogelijk verlies moet worden gezien.
6
De VOORZITTER stelt voor de vergadering te schorsen en schorst de vergadering om 21.30 uur voor 15 minuten. Wethouder KORTELAND licht toe dat het college een splitsing heeft gemaakt in Noordoevers, samenhang in de financiën en programma en ROM-D. In commissieverband en in de raad is dit eerder aan de orde geweest. Het laatste besluit dat de raad hierover heeft genomen was vorig jaar: een garantstelling voor ROM-D van 1 miljoen euro dat unaniem besloten is onder de voorwaarde dat sprake zou zijn van een sluitende business case. Er was en is geen sprake van een sluitende business case, terwijl thans ook een nieuw risicoprofiel beschikbaar is en een second opinion van Deloitte over de gekwantificeerde risico's dat uitkomt op 9 miljoen. Echter, Deloitte stelt het indicatief vast op 4,5 miljoen uitgaande van een kans van optreden van 50%. Wat wordt er feitelijk gevraagd? Dat is besluitvorming en instemming over Noordoevers om Noordoevers uit ROM-D te halen en richting te geven hoe met Noordoevers om te gaan en kennis te nemen van een discussiestuk over concretisering van solidariteit in Drechtsteden. Het college wil dat gesprek aangaan, alleen moet het DSB er rekening mee houden dat recht wordt gedaan aan de lokale bevoegdheden van deze gemeente en overdracht van lokale bevoegdheden van het college niet aan de orde is. ROM-D: door Noordoevers uit ROM-D te halen blijft nog een probleem over. Dit is geen letterlijk voorstel van het DSB, maar een aanvulling op de voorstellen van het DSB. In punt 2 en 3 zegt het college: het DSB stelt een garantstelling voor hetgeen betekent dat Papendrecht het risico loopt dat zij daarvoor kunnen worden aangeslagen. Hoe Papendrecht hiermee wil omgaan zonder hierbij de regio en zichzelf te frustreren ligt thans voor en het college is van mening dat dit collegevoorstel beter is voor Papendrecht en voor de regio en dat als Papendrecht risico moet dragen bereid is dat te doen, maar wel grip op de zaak wil door expertise in te zetten. Als Papendrecht risico loopt wil zij ook gedeeld opdrachtnemerschap. Dat betekent samen met Dordrecht verantwoordelijkheid dragen voor de ambtelijke uitvoering van het project. Het bedrag moet wel gemaximaliseerd worden naar 1,2 miljoen in het belang van Papendrecht en de regio. Op basis van vertrouwen en kracht kiest het college voor de oplossing van het probleem en betreft een garantstelling, die ingeboekt wordt en uitgegaan wordt van een pessimistisch scenario, terwijl beleidsmatig alles gedaan wordt om dat te voorkomen. Dat is het voorstel dat vanavond voorligt. De wethouder onderschrijft de opmerking van de heer Van Engelen dat een grens wordt gesteld door te maximaliseren. Het opdrachtgeverschap en de bestuurlijke verantwoordelijkheid komt te liggen bij het DSB voor het dossier Noordoevers en ROM-D. Tenslotte neemt de wethouder kennis van het feit dat de SGP-fractie nog geen standpunt heeft ingenomen. Het college heeft het over uitbreiding van de interpretatie van het besluit dat via het DSB bij de raden terecht is gekomen en het DSB ruimte geeft om de eisen en voorwaarden van het college te accepteren. Dit is het moment waarop de raad iets moet vinden over de besluitvorming van de punten 1 t/m 3. Inzake de uitbreiding van de interpretatie en de informele contacten met leden van het DSB denkt het college en ook de DSB leden dat het met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid zal worden geaccepteerd. De raad geeft het kader mee, maar besluitvorming vindt plaats in het DSB. Het is goed dat het voorliggende voorstel niet verder gaat dan kennis nemen van de maatregelen ter versterking van de sturing van ROM-D. Ten aanzien van betrokkenheid in juridische zin:
7
De heer VAN JOOLINGEN licht toe dat Papendrecht vennoot is in de CV en een vermogen heeft ingebracht van 195.000,- euro. Als Papendrecht eruit wil stappen betekent dat dat zij haar aandelen aan andere partijen moet aanbieden. Daar zijn regelingen voor getroffen. Allereerst zullen de aandelen binnen het gemeentelijk verband moeten worden aangeboden. Als dat niet lukt kan men dat in de provincie Zuid-Holland doen of als variant 195.000,- euro afboeken op het ingebrachte vermogen. Een tweede variant is: er zijn 4742 aandelen met een dito aanschafwaarde: als men eruit stapt en de aandelen afwaardeert tot 0 is men die aandelen kwijt. Juridische consequenties: als men zich terugtrekt is sprake van uittreden uit het traject. Somber scenario is dat de rekening wordt opgemaakt, de eindbalans en men kijkt wat de financiële consequenties voor partijen zijn en vervolgens verhaal moet kunnen organiseren op de vertrekkende partij. De heer LICHTENBERG merkt op in het collegevoorstel te hebben kunnen lezen dat uittreden bij benadering 1,8 miljoen zal kosten en vraagt of dat verwacht kan worden in de worst case scenario. De heer VAN JOOLINGEN benadrukt dat van belang is te weten hoe groot de tekorten exact zijn, terwijl momenteel te weinig gedetailleerde informatie inzake Noordoevers bekend is en het een van de redenen is om een businesscase te maken. Wethouder KORTELAND voegt hieraan toe dat de uitwerking van de business case ook voorzien wordt van een maximalisering van het bedrag. Wat is de rol van Papendrecht met Noordoevers? Dat vastgesteld kan worden dat er al vanaf 2006 betrokkenheid is via de Drechtraad bij het project. De opties voor ROM-D blijven open en men wordt gevraagd hiervan kennis te nemen. De wethouder is het er niet mee eens dat het raadsvoorstel/raadsbesluit een hoog DSB-gehalte zou hebben en verzekert dat het een Papendrechts voorstel is evenals het gevraagde besluit. De uitwerking van de businesscase, een maximalisering van het bedrag en het delen van het opdrachtnemerschap zijn eisen om hierin verder te gaan. Hoofdstuk 2 is het kennisnemen van een notitie. Het college denkt er goed aan te doen daar een voorschot op te nemen door geen overdracht van lokale bevoegdheden aan de regio, maar met expertise mee te denken hoe een probleem beheersbaarder gemaakt kan worden. Of alle gemeenten meedoen hangt af van de besluitvorming. In de raad van Dordrecht is het al aan de orde geweest waar twee moties zijn ingediend. In een van de moties werd gevraagd of het college kan zoeken naar partners die dat ook zouden willen. De heer Sleeking zou hiervoor open staan. Papendrecht is de tweede gemeente, die een besluit gaat nemen op 5 maart a.s. en op 6 maart zal het in Drechtstedendinsdag aan de orde komen. Jaren geleden is al besloten tot een regionale ontwikkelingsmaatschappij en hoe het aandeelhouderschap en het opdrachtgeverschap eruit zou zien. Heeft het college al ideeën over een nieuwe ROM-D? Ja, maar nog niet in een voorstel. Was Papendrecht al verantwoordelijk of wordt zij verantwoordelijk gemaakt, een vraag van de fractie van de CU: volgens het college is het een herbevestiging van wat er al gezamenlijk was. Ten aanzien van Fokker: het is statutair voor ROM-D niet mogelijk om een project als Fokker te kunnen draaien en er was bij ROM-D ook niet de bereidheid om de statuten te veranderen. Het gaat hier niet om vastgoedprojecten, maar om het runnen van grondexploitatie. Door Noordoevers uit ROM-D te halen bestaat ook de mogelijkheid om van ROM-D iets te maken met toekomstperspectief.
8
Ten aanzien van de opmerkingen inzake punt 5 van de heer Hoogeveen: het is geciteerd uit de stukken van het DSB. Maximum 1,2 miljoen, dat is de packagedeal van het college. Het business plan is een verantwoordelijkheid van de Drechtraad. Inzake programmatische samenhang wordt geen besluit genomen. Daarover zal de raad in een later stadium een besluit nemen. Raad van Commissarissen: het college is van mening dat een regionale ontwikkelingsmaatschappij een professionele RVC verdient. Tweede termijn De heer DE GRAAF merkt op dat vanaf 2006 vooral over ROM-D met elkaar is gesproken over o.a. de verdeling van verantwoordelijkheid, grip houden op de projecten en het juridisch goed regelen zodat aansprakelijkheid voor verlies beperkt zou zijn tot de financiële inbreng van partijen: wie heeft geld tegoed van Noordoevers waarin dat verlies zit. De VVD-fractie begrijpt dat Papendrecht hoe dan ook het geld kwijt is. Dat betekent dat van belang is het verlies te beperken. Er wordt 1 miljoen, 1,2 miljoen voor uitgetrokken, maar geprobeerd zal worden het verder te beperken. De heer RIETVELD sluit zich aan bij het betoog van de heer De Graaf en vult aan dat voor maximalisering van een mogelijk tekort Papendrecht een eigen kader maakt waarbij 1,2 miljoen de limiet is en ervoor zorgt dat het niet groter wordt: een soort theoretisch maximum. Mevrouw VAN ES merkt op dat, als projecten worden ontwikkeld en het nog slechter met de huizenmarkt gaat dan verwacht en Papendrecht 100% risico heeft genomen en andere gemeenten maar 50%, er eerder een punt zal komen waarop de andere gemeenten zullen zeggen: dit gaat ons boven hetgeen we hadden ingecalculeerd, terwijl stoppen ook geld kost. De D66-fractie wil graag weten wat wel en wat niet aan de gemeenteraden in het vervolgtraject zal worden voorgelegd en wat aan de Drechtraad. Zij heeft begrepen dat de businesscase aan de Drechtraad zal worden voorgelegd. Voorts vraagt zij of het uitgeven van geld tot aan genoemd bedrag ook via de Drechtraad loopt. Ten aanzien van besluitvorming door de andere gemeenteraden wil haar fractie graag weten wat, als een gemeenteraad er niet meer aan wenst mee te werken, dat voor de andere raden betekent. De heer STREMLER vraagt ten aanzien van de juridische aansprakelijkheid van 1,8 miljoen of als Papendrecht nee zegt zij dan juridisch verplicht is om het te betalen en vervolgt dat het voorliggende voorstel beter is dan dat Papendrecht juridisch aansprakelijk zou zijn voor een uittreedsituatie. Dat is aan de bevolking uit te leggen. Het moet duidelijk zijn dat Papendrecht geen andere keuze heeft. Tenslotte vraagt hij een reactie van het college. De heer HOOGEVEEN verwijst naar zijn vraag ten aanzien van de relatie van punt 5 naar punt 2, de gevraagde beslissing en constateert dat Papendrecht een verantwoordelijkheid neemt voor de financiële consequenties. Het Drechtstedenbestuur zou bij het oplopen tot 2,5 miljoen kunnen wijzen op de positieve beslissing en de financiële consequenties. Zij zullen verzoeken ook de rest van het bedrag bij te dragen. Dus, wat is het waard om dat plafond aan te brengen. De heer LICHTENBERG vraagt wat voor belang de Papendrechtse inwoners hebben bij Noordoevers. In het verleden is ooit besloten dat Noordoevers een regionaal project is. Dat betekent dat er regionale belangen in het geding zijn. Ook belangen van inwoners van Papendrecht. Het besluitvormingsproces in 2006: door het
9
DSB is een besluit genomen om een convenant aan te gaan waarbij ook Papendrecht is betrokken. Dat besluit is blijkbaar niet gestoeld op besluiten in de individuele gemeenteraden. Hij vraagt of die constatering juist is en vervolgt dat het goed is om na te gaan waarover wordt besloten. Het college stelt voor bij punt 1 in te stemmen met 1 t/m 11 inclusief punt 5 met dien verstande dat punt 2 en 3, voor Papendrecht tot 1,2 miljoen gemaximaliseerd is. Bij punt 9 gaat het volgens zijn fractie alleen over Noordoevers. Wellicht dat dit in het raadsvoorstel nog kan worden vastgelegd. De heer LAMMERS merkt op dat, als Papendrecht uit Noordoevers of uit ROM-D zou stappen Papendrecht actief blijft participeren in de Drechtsteden. Op het moment dat men akkoord gaat met de uitname van de Noordoevers uit ROMD men als gemeente verantwoordelijk is. Als je dat niet doet ben je alleen aansprakelijk als mede eigenaar: dan geldt de uitleg van de heer Van Joolingen dat dat om en nabij een half miljoen euro zal kosten, maar dat zijn overzienbare kosten in tegenstelling tot de 1,2 miljoen die in het ontwerp raadsvoorstel genoemd wordt. Kiest de raad voor een onzeker scenario zoals door het college wordt voorgesteld. Met andere woorden: Papendrecht verbindt zich aan zogenaamde solidariteit met andere gemeenten op Noordoevers, een verliesgevend project of zegt de raad: we dienen de belangen van Papendrecht en wensen jullie succes met Noordoevers. We bieden onze aandelen te koop aan. Jullie mogen ze kopen. Wil je het niet, dan hebben we een nieuwe situatie. Dat lijkt onze fractie een betere uitgangspositie dan nu ons ja-woord geven in de verwachting dat het allemaal nog goed zal komen. Het is al 20 jaar een rampzalig project en met ROM-D is het ook al lang niet goed gekomen. De heer HOOGLAND sluit zich ten aanzien van de afgrenzing van 1,2 miljoen aan bij de woorden van de fracties van de ChristenUnie, D66 en het PAB en vervolgt dat het een project is van meerdere gemeenten. Hij is blij met de toelichting van de wethouder over het opdrachtgeverschap en dat de DSB heeft aangegeven dat de kans groot dat de Papendrechtse voorwaarden zullen worden geaccepteerd. Aanstaande maandag wil de fractie van de SGP ook over Lands Banki van gedachten wisselen met de andere fracties. De heer VAN ENGELEN onderschrijft dat het afdwingen van juiste en tijdige informatie van groot belang is om controle uit te kunnen oefenen. Lands Banki: de 6 Drechtsteden besloten om de Lands Banki gelden hiervoor in te zetten en Dordrecht zou dat voorschieten. Maximalisatie vindt zijn fractie wel een fundamenteel punt en betekent dat de discussie hoe Papendrecht in de regio staat niet is afgerond. De fractie van GroenLinks was verbaasd dat de tekst van het coalitieakkoord niet conform de tekst van dit collegevoorstel is waarop de heer Stremler doelde. Ten aanzien van de inbreng van Papendrecht, die ook het opdrachtnemerschap gaat vervullen denkt zijn fractie dat dit punt positief is en een goede inbreng kan hebben, terwijl het project een goede kans van slagen heeft als daarop de Papendrechtse expertise losgelaten wordt. Mevrouw DEN HARTOG vraagt ten aanzien van de Raad van Commissarissen of zij goed begrepen heeft dat gewerkt zal worden met professionals en is van mening dat een fors beroep wordt gedaan op het weerstandsvermogen. Uit de beantwoording van de heer Sleeking in de afgelopen Drechtraad werd gesteld dat het DSB maximalisering niet mogelijk acht, omdat nooit 100% zekerheid gegeven kan worden, terwijl het bedrag over 10 jaar een heel ander bedrag zou zijn en vraagt hoe de andere gemeenten in dit voorstel staan? Voor wat betreft unanimiteit gaat zij er van uit dat het college met een mond spreekt, maar vindt het prettig te weten dat het voltallige college hiertegen ja heeft gezegd. Wethouder KORTELAND bevestigt dat dit een voorstel is van het voltallige college, maar dat de beraadslagingen van het college des colleges zijn. Wat andere raden hiervan vinden is de
10
wethouder niet bekend. Mevrouw DEN HARTOG benadrukt het belang van draagvlak bij het aangaan van een samenwerkingsovereenkomst en de invulling van een opdrachtgeverschap. Wethouder KORTELAND zegt positieve reacties te hebben ontvangen over de wijze waarop Papendrecht haar verantwoordelijkheid wil nemen. Hij vervolgt dat maximalisering van grondexploitatie niet mogelijk is, maar er een grens is aan hetgeen Papendrecht hierin wil steken: 1,2 miljoen euro op basis van hetgeen er in punt 2 wordt vermeld. In het voorstel wordt ook gesproken over de gevolgen voor het weerstandsvermogen waarover in het raadsvoorstel is toegelicht. Mevrouw DEN HARTOG benadrukt het belang dat tijdig en regelmatig wordt gemonitord en per kwartaal inzicht wordt gegeven zodat tijdig bijgestuurd kan worden en dat maximalisering van het bedrag wat haar fractie betreft niet nodig is. Wethouder KORTELAND is van mening dat het een signaal afgeeft dat Papendrecht bereid is hieraan mee te werken, maar er ook een grens is. Het is een voorwaarde, die het college van Papendrecht stelt aan het voorstel dat de DSB voorlegt. Het college legt aan de raad een voorstel voor met het verzoek een kader mee te geven naar het DSB van 1,2 miljoen, de bijdrage die Papendrecht bereid is te leveren. Met de voorwaarde van een gedeeld opdrachtnemerschap en de uitwerking van de businesscase wordt er alles aan gedaan om dat tekort naar beneden te brengen en beheersbaar te maken: het is een regionaal project. Ten aanzien van de opmerkingen van mevrouw Van Es is het mogelijk dat de betreffende gemeenten toe willen naar beëindiging van Noordoevers. Hij benadrukt dat Papendrecht meedenkt met haar expertise in de regio dat past binnen de grenzen van het coalitieakkoord en binnen het collegeprogramma. De heer LAMMERS is van mening dat Papendrecht beter af is als zij Noordoevers als een gelopen race beschouwt. Wethouder KORTELAND geeft aan dat het college van mening is dat dit geen dossier is waarbij het college zo spoedig mogelijk van haar verantwoordelijkheid af wil. De wethouder herinnert eraan dat Papendrecht eerder in lastige situaties en bij bezuinigingsopgaven heeft laten zien hoe moeilijke situaties beheersbaar en 'in control' gebracht kunnen worden. Als regionaal gezamenlijk besloten wordt tot het beëindigen van het project Noordoevers betekent dat een kostenpost van 1,7 miljoen euro voor Papendrecht en beëindiging ad 1,8 miljoen euro duurder is dan hetgeen het college voorstelt met een garantstelling van 1,2 miljoen euro. De heer RIETVELD merkt op dat nu gesproken wordt over het opnemen van een bedrag in het weerstandvermogen, waarop de wethouder verduidelijkt dat het gaat om een garantstelling en het opnemen van het verlies in een risicoreserve ten bedrage van 1,2 miljoen euro. Hij benadrukt dat het belang van Papendrecht voorop staat, maar als men samen aan iets begint en het blijkt een financieel drama te willen zoeken naar mogelijkheden om er op de beste manier uit te komen. Daarvoor wil het college haar expertise inbrengen om het tekort te verkleinen. De heer LICHTENBERG vraagt wat de oorspronkelijk inhoudelijke afweging is geweest om het tot een regionaal project te bestempelen en welk inhoudelijk belang de Papendrechtse inwoners hebben bij Noordoevers. Wethouder KORTELAND antwoordt dat Noordoevers in het begin als een winstgevend project
11
is neergezet. Het is besloten in het DSB en voorgelegd aan de Drechtraad. Volgens hem heeft de lokale raad daarin geen besluitvorming gehad en voegt hieraan toe dat de besluitvorming van punt 9 Noordoevers betreft. De heer VAN JOOLINGEN licht toe dat het bij de start van Noordoevers niet ging om woningbouw, maar om de uitplaatsing van werkgelegenheidsprojecten. Daarom is het ondergebracht in ROM-D dat het vehikel is geweest dat boven de gemeente uit de werkgelegenheid, de bedrijfsterreinen moest herstructureren, faciliteren en uitbreiden. Rond 2000 is het altijd vanuit de bedrijfskant geweest, nooit vanuit de woningbouw. Dat was ook het bovenregionale in deze situatie. Wethouder KORTELAND benadrukt dat als een gemeenteraad 'nee' zegt tegen het voorstel alles weer opnieuw begint, want het vraagt de besluitvorming van zes raden. Wat nieuw is aan de situatie is dat besluitvorming over de garantstelling Noordoevers aan de raad is en Papendrecht heeft daaraan voorwaarden verbonden. Volgens mevrouw VAN ES zal de nieuwe businesscase worden voorgelegd aan de Drechtraad en niet aan de gemeenteraden en vraagt of, als aanspraak op het geld wordt gemaakt de besluitvorming aan de gemeenteraden of aan de Drechtraad wordt voorgelegd. Wethouder KORTELAND antwoordt dat inzake de 1,2 miljoen het aan het college is om het al of niet te doen, maar drie gemeenten: Dordrecht, Zwijndrecht en Hendrik Ido Ambacht, het feitelijk nu ontstane verlies moeten nemen ten bedrage van 7 miljoen euro. Dan is het aan de raad om het kader mee te geven. Dat vraagt het college dan ook aan de raad. Als zich dat voordoet wordt de garantstelling ingelost, waarop mevrouw VAN ES vraagt of het dan hier in de raad of in de Drechtraad aan de orde komt en wethouder KORTELAND antwoordt dat de rapportage hiervan in de Drechtraad zal plaatsvinden en in de P&C- producten te zien zijn. De heer VAN JOOLINGEN licht toe dat Papendrecht op de vraag om een garantstelling, in tegenstelling tot de andere gemeenten, wel garant wil staan maar tot maximaal 1 miljoen euro. Dat hebben de andere gemeenten niet gedaan. De toegevoegde waard vanuit Papendrecht is de gemaximaliseerde garantstelling. De heer STREMLER merkt op dat de verdeelsleutel in percentage van kracht blijft. Er is gevraagd om 50% in te boeken, maar dat niet wil zeggen dat het nooit 75% kan worden van het bedrag dat nodig is. In dat geval zullen andere gemeenten nog 25% extra in moeten boeken: andere gemeenten zijn in gelijke mate verplicht hun bijdrage te leveren. Mevrouw VAN ES geeft aan dat dat ook haar vraag is: wordt dan van de 25% extra die hier nog binnen de 100% valt bij de andere gemeenten nog expliciet om een extra bedrag gevraagd, waarop wethouder KORTELAND verzekert dat de raad via planning & control altijd kan zien wat ermee gebeurt. De heer DE GRAAF geeft aan dat de expertise goed ingezet moet worden en suggesties zullen worden meegegeven om dit mee te nemen in de juridische structuur in de doorontwikkeling van ROM-D en na te gaan of al die moeilijke constructies in de toekomst voor de verschillende grondexploitaties wel gewenst zijn en niet simpel gemaakt kunnen worden. De VOORZITTER stelt voor de discussie over dit onderwerp voor dit moment af te ronden en op maandag 5 maart a.s. de discussie voort te zetten.
06. Rondvraag
12
De heer LICHTENBERG merkt op dat hem opgevallen was dat er een draadloos netwerk hangt in het gemeentehuis genaamd "Drechtsteden", een gesloten systeem. Hij suggereert van de wifi-verbinding in het gebouw een open systeem te maken met een andere naam. 07. Sluiting Niets meer aan de orde zijnde, sluit de VOORZITTER daarop om 23.30 uur de vergadering onder dankzegging aan een ieder voor diens inbreng. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de commissie Algemene Bestuurlijke en financiële Zaken op 26 maart 2012, A.P.M.A.F. Bergmans (griffier)
A. van der Stelt (voorzitter)
13
