RIS281880
Gemeente Den Haag
Verslag van de openbare vergadering van de COMMISSIE SAMENLEVING Datum en tijd Donderdagmorgen 12 maart 2015, aanvang 9.00 uur Plaats Raadzaal, Spui 70, Den Haag Aanwezig: de voorzitter: mevrouw J. van Nieuwenhoven de leden: de heer J. Oudshoorn (HSP) en de heer A. Lakerveld (VVD), mevrouw K. Waanders (D66), de heer A. Kajouane (PvdA), de heer L. Kraft Van Ermel (Groep de Mos/OP), de heer M. Okcuoglu (Groep Okcuoglu), de heer T. Çetinkaya (ID), mevrouw I. Vianen (GroenLinks), mevrouw F. Faïd (HSP), de heer B. van Kent (SP), mevrouw D. Koster (CDA), de heren E. van Hees (PVV), L. de Jong (PVV), A. Dubbelaar (Groep de Mos/OP), B. Aydin (PvdA), de heer P. Grinwis (CU/SGP) en F. de Graaf (VVD) de fractievertegenwoordigers: de heren A. Kumar (CU/SGP) en Daniël Scheper (D66) Overige aanwezigen: wethouder Kenniseconomie, Internationaal, Jeugd en Onderwijs (KIJO) mevrouw I. Van Engelshoven en wethouder Sociale zaken, Welzijn, Werkgelegenheid en Sport (SWWS) de heer R. Baldewsingh, wethouder Financiën, Verkeer, Vervoer en Milieu (FVVM) de heer T. de Bruijn --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------A. Opening, mededelingen en vaststelling agenda De voorzitter opent de vergadering. De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------B. Procedurevergadering De lijst ingekomen stukken wordt besproken en vastgesteld (zie bijlage). De termijnplanning wordt besproken en aangepast ten behoeve van de vergadering van 19 maart 2015. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------C. Twee-minuten-debat Hiervan wordt geen gebruik gemaakt. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------D. Rondvraag Van de rondvraag wordt geen gebruik gemaakt. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------E. Advieslijst Raadsvoorstel Verordening individuele studietoeslag (RIS281020) Op verzoek van de HSP zal een tweeminutendebat over het raadsvoorstel worden geagendeerd in de vergadering van 19 maart 2015. Raadsmededeling 2015.069 met de Afdoening van motie rv 103/13 van 27 november 2014 over de voortgang van de individuele studietoeslag (RIS281021) Deze raadsmededeling wordt betrokken bij het raadsvoorstel Verordening individuele studietoeslag op 19 maart 2015. Raadsvoorstel Cliëntenraadstructuur sociaal domein (RIS281024) Op verzoek van de HSP wordt dit raadsvoorstel geagendeerd in de vergadering van 19 maart 2015. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1
F.
Beantwoording Schriftelijke Vragen d.d. 6 januari 2015 inzake grote verschillen ouderbijdrage op middelbare scholen (RIS279346)
De heer Kajouane (PvdA): is blij met de bespreking van de ouderbijdrage. Dit raakt de commissie. Het college moet ervoor zorgen dat alle Hagenaren meedoen, ongeacht de financiële positie van ouders. was echter niet erg tevreden over de beantwoording. Wethouder Van Engelshoven is bekend als een bestuurder die gaat voor goed onderwijs, maar toch straalt uit de beantwoording: ”Daar ga ik niet over”. De opdracht van het college is om kinderen uit minimagezinnen niet uit te sluiten van schoolactiviteiten. wil dat de raad en het college daarvoor gaan in plaats van te verwijzen naar de wettelijke bepalingen. Gesteld wordt dat de kwestie van de ouderbijdrage een aangelegenheid is van ouders, kinderen en hun school. Maar in de praktijk komt het voor dat zij de kinderbijdrage niet kunnen betalen. Het kind wil graag meedoen, maar de ouders kunnen het niet betalen en dan moet het kind op school wachten, terwijl de klas naar bijvoorbeeld Duinrel gaat. Dat is een onwenselijke situatie. ziet hier een rol voor het college weggelegd, ondanks de wettelijke bepalingen. Er ligt een opdracht in het stimuleren dat kinderen meedoen, al dan niet in het kader van het armoedebeleid. vraagt de wethouder of zij bereid is haar standpunt daarover te herzien. vraagt de wethouder om met schoolbesturen te overleggen en te bereiken dat Haagse kinderen niet worden buitengesloten van schoolactiviteiten, ook als dit gaat over de niet verplichte activiteiten. Schoolreisjes zijn belangrijk voor de sociale vaardigheden. Het ontwikkelen van bepaalde competenties is ook belangrijk. wijst erop, dat de school zelf moet bepalen of kwijtschelding wordt verleend of een korting wordt gegeven. wijst op de in het kader van het armoedebeleid bestaande schoolkostenregeling. vindt dat scholen, wanneer een bepaalde schoolactiviteit wordt georganiseerd, verplicht is om onwenselijke situaties te voorkomen en de ouders op de hoogte te stellen van de mogelijkheden om kwijtschelding aan te vragen of om beroep te doen op financiële ondersteuning. De scholen zouden niet zelf mogen bepalen of wel of niet kwijtschelding wordt verleend. vraagt de wethouder de scholen daarop aan te spreken. antwoordt op een interruptie van mevrouw Waanders dat wethouder Van Engelshoven en wethouder Baldewsingh hierin samen zouden kunnen optrekken. wijst in dit verband op de vele moties over ontkokering. Daarbij moet worden samengewerkt. Het gaat niet alleen over armoedebeleid. Scholen hebben ook een verantwoordelijkheid. De wethouder heeft een verantwoordelijkheid ten aanzien van goede communicatie. antwoordt op een vraag van mevrouw Koster, dat scholen kunnen worden aangesproken en gestimuleerd om een en ander rond de ouderbijdrage goed te communiceren en de ouders te wijzen op de mogelijkheden via het armoedebeleid. Er kan een appel worden gedaan op de solidariteit binnen de scholen. Er is natuurlijk diversiteit, maar men kan zich afvragen in of ouders die bijvoorbeeld een bijstandsuitkering hebben hun talentvol kind kunnen inschrijven bij een school dat ook schoolreisjes naar Italië organiseert (kosten € 2.000). In hoeverre is dat een drempel? Mevrouw Koster (CDA): vindt dat goed moet worden gekeken naar de verantwoordelijkheidsverdeling in deze. Het is de onderwijsinspectie die tot taak heeft om te kijken of er op een goede manier met de ouderbijdrage wordt omgegaan op een school en of de hoogte daarvan goed op een website staat of in het schoolplan. vindt het wel een goed idee wanneer de wethouder gesprekken aangaat wanneer er signalen zijn over scholen. wijst er echter op, dat er genoeg armoederegelingen zijn, zoals Stichting Leergeld en de Ooievaarspas.
2
De heer Kajouane (PvdA): stelt dat de Onderwijsinspectie inderdaad een eigen verantwoordelijkheid heeft, maar de gemeente gaat over het armoedebeleid en heeft relaties met scholen. wil dat scholen desnoods in samenwerking met de onderwijsinspectie worden gestimuleerd om het verhaal van de ouderbijdrage goed te communiceren. wijst op signalen en onderzoeken van Omroep West, van de SP en van de bonden. Het is geen nieuwe materie. erkent dat uniformiteit ook wenselijk is. wil scholen vragen om de ouderbijdrage te matigen, zodat er geen forse verschillen zijn. vraagt de wethouder te onderzoeken in hoeverre de hoge ouderbijdrage bij sommige scholen een drempel is voor ouders om hun kind daar in te schrijven. vindt dat de verschillende omschrijvingen van de vrijwillige ouderbijdrage het warrig maken. vraagt naar het standpunt van de wethouder over huiswerkbegeleiding die onder verantwoordelijkheid van de school wordt georganiseerd en waar een forse eigen bijdrage voor wordt gevraagd. Is die huiswerkbegeleiding een primaire, aanvullende of verplichte activiteit? Is de gemeente bereid aan een aanvullende activiteit een bijdrage te leveren? De heer Kumar (CU/SGP): vindt de vrijheid van onderwijs zeer belangrijk. heeft de indruk dat de PvdA vandaag de scheiding niet helemaal weet te leggen tussen de verantwoordelijkheid van de school en de verantwoordelijkheid van het college in deze. Scholen hebben de ruimte om een vrijwillige ouderbijdrage te vragen en de medezeggenschapsraad moet daar toestemming voor geven. Dat de bijdrage vrijwillig is, moet altijd vermeld worden in de schoolgids en bij de inspectie. De Onderwijsinspectie ziet daarop toe. Wat de consequenties zijn van het niet betalen moet ook duidelijk worden gecommuniceerd worden. Nu gaat het om deelname aan extra activiteiten die door de school worden gefinancierd. Wanneer het gaat om een bijdrage voor lesmateriaal en dergelijke is de wet daarvoor duidelijk. antwoordt op een vraag van de heer Van Kent over een onderzoek van Omroep West over de “vrijwillige” bijdrage dat de school een bepaalde verantwoordelijkheid heeft en de overheid ook. Dat staat los van de mening of iets een redelijke bijdrage is of niet. Daar kan de Onderwijs inspectie op toe zien. Er zijn in Den Haag diverse tegemoetkomingsregelingen voor minimagezinnen. De bijdrage is vrijwillig. Het is kwalijk wanneer er kinderen worden uitgesloten, maar er zijn genoeg regelingen om daaraan tegemoet te komen. neemt er kennis van dat de heer Van Kent van de SP er grote moeite mee heeft dat scholen leerlingen uitsluiten van toegang tot de mediatheek. Uiterst noodzakelijke lesmaterialen als werkboeken, mediatheken en dergelijke worden aan het begin van het jaar in de begroting aangevraagd. Dat komt uit de lumpsum begroting vanuit het rijk. Voor zaken als schoolreisjes wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd. Daar ligt een scheiding. De heer Oudshoorn (HSP) deelt het standpunt van de heer Kumar niet en merkt op dat samen is afgesproken dat iedereen in de stad gaat meedoen. Het is een mentaliteitskwestie. In de bijstand worden mensen verplicht om mee te doen, maar de kinderen van die mensen worden uitgesloten van meedoen. Het argument dat de Onderwijsinspectie dat het juridisch en formeel moet regelen, is een fout signaal naar de scholen. De heer Kumar (CU/SGP): vindt het belangrijk dat iedereen meedoet in de samenleving. Daarnaast is er sprake van vrijheid van onderwijs. meent dat het armoedebeleid met tegemoetkomingen daar prima op aansluit. Wanneer er signalen zijn waarbij het niet lukt bij scholen, kan het college in contact treden met de scholen. Het geformuleerde beleid is gebaseerd op de contacten met scholen en het bestaande onderwijssysteem. Het belangrijkste is, dat de kinderen op school vooral gewoon goed mee kunnen doen. noemt de Beatrixschool in de Schilderswijk, waar veel activiteiten voor kinderen met de Ooievaarspas goedkoper zijn.
3
Het is belangrijk dat de ouderbijdrage niet wordt gebruikt voor lesmaterialen of andere cruciale noodzakelijkheden binnen lespakketen van scholen. Heeft het college signalen wel opgevangen? Mevrouw Waanders (D66) vraagt of het klopt dat de ouderbijdrage nooit een reden kan zijn waarom een kind niet wordt toegelaten op een school. Het college geeft aan dat er veel regelingen zijn. Scholen hebben zelf ook een spaarplan. De kinderen kunnen zelf vanaf de eerste klas sparen of er zijn fondsen waarin medeklasgenoten sparen voor kinderen, zodat ze mee kunnen naar bepaalde excursies. Is de wethouder KIJO bereid om bij die scholen erop aan te dringen dat alle scholen, voor zover ze dat nog niet hebben, met een dergelijk spaarplan/spaarfonds te komen? Mevrouw Vianen (GroenLinks) zegt dat wanneer een school een ouderbijdrage van € 2.000 euro vraagt, dat dit een groep mensen in de samenleving afschrikt om hun kind op die school te doen. Op die manier worden elitescholen gecreëerd. Mevrouw Waanders (D66) stelt dat het om een vrijwillige bijdrage gaat. Ouders kunnen er ook voor kiezen om het niet te betalen. Dat moet duidelijk worden aangegeven en het is dan aan de Onderwijsinspectie om daar op te letten. Het moet heel duidelijk zijn, dat iedere school toegankelijk is voor elk kind. De heer Van Hees (PVV) is het eigenlijk wel eens met de beantwoording van het college. Wethouder Van Engelshoven wijst er op dat het aan de scholen – en hun medezeggenschapsraden – is om de hoogte van de ouderbijdrage te bepalen. Zij heeft overigens in haar reguliere overleg met de schoolbesturen aandacht voor dit onderwerp en voegt daaraan toe dat zij een signaal afgeeft als zij deze te hoog vindt. Zij zet zich echter af tegen het beeld dat in de discussie wordt geschetst dat ouders af zouden zien van inschrijving bij een school vanwege de bijdrage. De ouderbijdrage is volstrekt vrijwillig. Het college en de scholen zetten in op ouderenbetrokkenheid en medezeggenschap. Zij verdedigt het democratisch systeem binnen de scholen. De inhoud van het onderwijs en van de activiteiten op school zijn de vrijheid in het onderwijs. Voorts wijst zij op de spaarregeling of fonds. De heer Kajouane constateert dat er verschil van inzicht is tussen zijn fractie en de wethouder en wil daar graag later in een ander beraad op terugkomen. De commissie acht de beantwoording van de schriftelijke vragen vooralsnog voldoende besproken. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------G. Brief d.d. 11 november 2014 van wethouder SWWS over Ontwikkelingen rijksbijdrage bijstandsuitkeringen (RIS278141) en een brief d.d. 7 februari 2015 van wethouder Baldewsingh inzake Ontwikkelingen met betrekking tot het Buigbudget (RIS280661) De heer Van Kent (SP): heeft om agendering van dit punt gevraagd, omdat het onderwerp grote gevolgen kan hebben voor de gemeente Den Haag. is benieuwd naar de tussenstand naar aanleiding van het overleg met het rijk. noemt de door D66 en SP in de Tweede Kamer ingediende motie. De staatssecretaris wilde deze niet uitvoeren. Er heeft recent een debat plaatsgevonden en de uitkomst daarvan is dat de staatssecretaris nu voor 2016 bereid is om het verdeelmodel te bezien. Voor 2015 gaat de gemeente het schip in en heeft met een grote tegenvaller te maken. Dat financiële risico bestaat ook voor 2016 en de jaren daarna. vraagt wethouders Baldewsingh en De Bruijn om een tussenstand. Vinden zij voor hun standpunt steun in andere gemeenten? verwijst naar een brief van de G4 en een opinieartikel in De Volkskrant, waarin een oproep aan de staatssecretaris werd gedaan om het verdeelmodel opnieuw aan te passen. leest in de brief van 7 februari 2915 dat het college serieus overweegt (en juridisch heeft laten uitzoeken) of de staat gedaagd kan worden in het kader van het plegen van een onrechtmatige daad. Die dagvaarding zou media februari worden verzonden. Is dat gebeurd?
4
-
-
-
merkt op dat een wijziging heeft plaatsgevonden in de regelgeving wanneer de gemeente aanspraak kan maken op extra geld bij tegenvallers. Dat was eerst bij een percentage van 10% tekort en dat is verlaagd naar 7,5% tekort. Het tekort van Den Haag bij dat nieuwe verdeelmodel bedraagt rond 8%. Kan de gemeente op basis daarvan aanspraak maken op extra middelen van het rijk? ziet dat in de brief van november een overzicht wordt gegeven van de tegenvallers die op Den Haag afkomen. Daar wordt de € 51 miljoen verder uitgesplitst in de tegenvaller rond het verdeelmodel van € 27 miljoen; € 14 miljoen komt voort uit volumeontwikkelingen en € 10 miljoen uit een actualisatie 2014. Kan men ervan uitgaan dat de € 24 miljoen kan worden opgevangen binnen het gemeentelijk Haags beleid? Correspondeert dat met de volumeontwikkeling en met de actualisatie 2014? vraagt hoe dekking wordt gevonden voor het bedrag van € 27 miljoen in 2015? Het mag niet binnen de portefeuille Sociale Zaken (armoedebeleid) worden opgevangen.
De heer Grinwis (CU/SGP): bespreekt de tegenvaller van € 27 miljoen op een totaalbudget van € 326 miljoen, een klap van meer dan 8%. Daarmee staat de houdbaarheid van het armoedebeleid van dit college onder druk. De staatssecretaris heeft een begeleidingscommissie ingesteld met vertegenwoordigers uit o.a. gemeenten, waaronder Den Haag. Welke stappen heeft die commissie tot op heden gezet en wat was de inbreng van Den Haag daarbij? noemt de brief van 22 december 2015 waarin de staatssecretaris duidelijk heeft gesteld dat het budget voor 2015 een vaststaand gegeven is. In begrotingstechnische zin is er dus niets veranderd sinds de beschikking van de budgetten op 29 september 2015. informeert naar het vangnet. Het door de staatssecretaris geboden vangnet zal niet leiden tot een oplossing voor Den Haag. Waar gaat het dan wel bij helpen, zeker gelet op het bijgestelde percentage naar 8%? informeert naar de civiele procedure samen met andere gemeenten tegen de Staat der Nederlanden? Hoe heeft het ministerie van Sociale Zaken hierop gereageerd? Gaat de dagvaarding daadwerkelijk eruit? Uit de Kaderbrief van de staatssecretaris van 24 februari 2015 blijkt dat zij onvermurwbaar is als het gaat om 2015, maar ook dat gemeente Arnhem met enig succes aan de bel heeft getrokken door o.a. twee omissies in de technische gegevens te constateren. Is het verdeelmodel voor Den Haag ook zo grondig bekeken? bespreekt de financiële consequenties van het verdeelmodel. De tegenvaller van € 27 miljoen heeft het risico op te lopen naar een structurele tegenvaller € 35 miljoen vanaf 2018. vraagt of wethouder Baldewsingh het bedrag van € 27 miljoen moet dekken via zijn eigen programma of dat het een collegebreed probleem is. Aan welke dekking denkt wethouder De Bruijn? verwijst naar zijn aangehouden motie van 27 november 2014 met het verzoek bij de Voorjaarsnota 2015 met een deugdelijke oplossing te komen, niet zijnde een greep uit de Algemene Reserve. is benieuwd naar de voortgang van de stresstest. Lukt het om deze tegelijk met de Voorjaarsnota eind mei naar de raad te sturen? De heer de Jong (PVV): noemt in het kader van bijstandsuitkeringen de fraudebestrijding, ook bij de voordeur en bij de aanvraag van een uitkering. bespreekt het probleem van de € 51 miljoen en het bedrag van € 27 miljoen in 2015. De G4 is in actie gekomen met als doel een antwoord te krijgen op de vraag hoe het kan dat het budget zo laag is uitgekomen. Bij de Voorjaarsnota worden de financiële gevolgen van de tegenvallende rijksbedragen in beeld gebracht. Bij het Halfjaarbericht en de Begroting 20162019 worden deze effecten van een passende oplossing voorzien. vraagt waarom dit zo laat is? Waarom niet bij de Voorjaarsnota? leest dat de advocaten van de gemeente voldoende aanleiding zien om een civiele procedure te beginnen. Graag een stand van zaken. vraagt of de wethouder kan aangeven wat het positieve effect is van de loonkostensubsidie.
5
De heer Kraft van Ermel (GDM/OPD) sluit aan bij de vragen over de stand van zaken van de civiele procedure. Als een en ander inderdaad onder de rechter is, is het een goede gewoonte dat de politiek in die periode zwijgt. richt zich op het bedrag van € 14 miljoen, dat teruggewonnen zou kunnen worden uit het verschil tussen bijstand en loonkostensubsidie. Dan moeten mensen met een dergelijke subsidie wel daadwerkelijk aan de slag kunnen. Zijn er geen signalen dat bedrijven niet echt zitten te wachten op het in dienst nemen van mensen die een grote afstand hebben tot de arbeidsmarkt? beschrijft het ”worst case” scenario en verwijst in dit verband naar een artikel in het AD van half januari dat er een miljoenengat dreigt in Den Haag. Is dat beeld nog steeds zo somber? De heer Scheper (D66): bedankt het college voor hun inzet. Het is goed dat wethouder Baldewsingh meerdere malen heeft geageerd tegen de gang van zaken van de staatssecretaris. leest dat gekozen is voor de landsadvocaat Pels Rijcken om de gemeente bij te staan, maar dat is ook de landsadvocaat van het rijk. Hoe wordt de onafhankelijke behartiging gegarandeerd? Wethouder Baldewsingh: onderkent de ernst van de situatie en heeft dan ook met wethouder De Bruijn actie ondernomen. Regelmatig vindt overleg met de staatssecretaris plaats, vooral over 2015. Verder buigt een begeleidingscommissie zich over de verbetervoorstellen voor 2016. Daarover zal het college regelmatig rapporteren. De staatssecretaris ziet geen mogelijkheden verandering aan te brengen ten aanzien van 2015. Aan de moties van Van Weyenberg in de Tweede Kamer wordt niet voldaan. Dat heeft geresulteerd in acties van het college. In november 2014 is pro forma bezwaar aangetekend. Dat bezwaar zal op 9 april 2015 in behandeling worden genomen door het ministerie. is voornemens de civiele procedure met andere gemeenten voort te zetten, ondanks het feit dat de staatssecretaris op advies van de VNG een verandering heeft gebracht in het percentage (nu 7,35% voor Den Haag). verwacht eind maart 2015 een brief te verzenden aan de staatssecretaris met een dagvaarding. meldt dat de heer Stibbe advocaat van Den Haag is, die is niet aangesloten bij Pels Rijcken. heeft het verdeelmodel grondig bestudeerd. In de ruwe gegevens is sprake van twee omissies. De gemeenten Haarlemmermeer en Coevorden hebben € 2,5 miljoen te veel ontvangen. Den Haag wordt hiervoor met € 130.000 gecompenseerd. ziet mogelijkheden om het bedrag van € 24 miljoen via het eigen budget van SZW te dekken. Het grootste probleem is het bedrag van € 27 miljoen voor 2015. De bedragen zijn echter nog niet definitief. Die worden achteraf bepaald. zegt dat de loonkostensubsidie aantrekkelijk is voor partners. Het is niet nieuw. Veel ondernemingen zijn bereid daarmee aan de slag te gaan. Na het debat over het 10.000banenplan zal het college dit inzichtelijk maken. Er ligt ook nog een motie op dit vlak. Wethouder De Bruijn: wil niet vooruitlopen over de wijze waarop de gemeente zal omgaan met het verwachte tekort. Het bedrag van € 27 miljoen is een berekening van dit moment op basis van voorlopige budgetten, maar de feitelijke situatie moet nog worden afgewacht. Daarvoor moet de Meicirculaire worden afgewacht. In juni volgt een volgend voorlopig budget en in september wordt het definitieve budget verwacht. Verder loopt de bezwaarprocedure. hanteert twee uitgangspunten. Er is een duidelijke afspraak dat het risico op de bijstand zou worden gedekt uit de algemene middelen. Daarnaast bestaat de afspraak dat structurele financiële problemen structureel moeten worden opgelost. Bepaald moet worden wat de samenstelling is van het uiteindelijke bedrag (welk risicodeel en wat is structureel). deelt mede dat de stresstest in mei 2015 beschikbaar zal zijn. heeft kennisgenomen van de inbreng van CU/SGP. De commissie acht de brief voldoende besproken. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6
H.
Brief d.d. 14 januari 2015 van wethouder Baldewsingh (SWWS) inzake Intensiveringen minimabeleid en schuldhulpverlening (RIS280171)
De voorzitter geeft het woord aan de inspreekster, mevrouw Van Veldhoven. Zij spreekt namens de Stichting Papyrus. Deze stichting voorziet in een maatschappelijke behoefte. Stagiairs (es) en vrijwilligers krijgen de kans te helpen en werkervaring op te doen. Zij helpen klanten van de stichting die een probleem hebben bij zaken als echtscheiding, overlijden van dierbaren, baanverlies of problematische schulden. Door het helpen van die klanten krijgen de studenten en vrijwilligers een adequate opleiding in de praktijk. De stichting hanteert een directe aanpak van armoede en van schulden, waarbij in vier weken de problematiek duidelijk is en gestart kan worden met het betalen. Ook het talent van de klant wordt aangewend om zichzelf te helpen en andere klanten te helpen. Er komen ook klanten van de gemeente, namelijk de casemanagers die mensen helpen met een problematische schuld. Deze laatste groep zijn blijkbaar de mensen die buiten het systeem van de gemeente vallen. Dat roept vragen op. In de brief van de wethouder vallen drie punten op. Op pagina 10 en 11 wordt de procedure voor de schuldenaanpak genoemd, het zgn. huishoudboekje-procedure. Dat is een hele lange procedure (drie maanden). De stichting kan dat in vier weken. Uiteindelijk loopt dit op tot acht maanden voordat de klant kan worden toegelaten tot de schuldhulpverlening. Voor sommige mensen hoeft dat dan niet meer, want ze zijn dan al uit hun huis gezet. Mensen met een inkomen boven de 130% worden niet genoemd in de brief. Die vallen buiten de boot, omdat zij op papier een inkomen hebben tussen de € 1.300 en € 2.200 per maand. Bij schulden wordt er beslag gelegd en hebben ze uiteindelijk minder te besteden dan een gezin in de bijstand. Ook hun kinderen vallen dus buiten de boot, omdat ze geen aanspraak kunnen maken op een aantal zaken, maar de ouders wel worden aangeslagen voor de ouderbijdrage. Ze hebben geen Ooievaarspas. Er worden geen mogelijkheden aangegeven om een adempauze te krijgen tussen het tijdstip van de aanmelding van de schuldhulpverlening en de maatregelen die worden uitgevoerd door de deurwaarders. Hierbij springt met name de deurwaarder van de Belastingdienst van de gemeente eruit, omdat die geen enkele rekening houden met de persoonlijke situatie van de mensen met schulden, vooral de mensen die niet in een uitkering zitten. Bij mensen met een uitkering valt geen beslag meer te leggen. De mensen met een baan voor circa € 1.800 hebben wel een probleem. Daar legt de deurwaarder beslag op de auto, waardoor problemen met het werk ontstaan, het contract niet meer wordt verlengd of ontslag volgt. Spreekster vraagt het college en de raad dit op te pakken. Mevrouw Faïd (HSP): bedankt de inspreekster en vraagt de wethouder de door haar gestelde vragen te beantwoorden. complimenteert de wethouder met de intensivering van het minimabeleid en de focus op de schuldhulpverlening. Het is een stevig verhaal. Den Haag doet het goed in vergelijking tot andere steden. In Den Haag groeit 20% van de kinderen op in armoede. Alle kinderen moeten evenveel rechten en kansen krijgen. Ze moeten zich ten volle kunnen ontwikkelen. vraagt de mogelijkheid te onderzoeken om iedereen die in de schuldhulpverlening zit, ongeacht wat het inkomen op papier is, een Ooievaarspas te geven. meent dat mensen voor schoolkosten recht hebben op € 125. is blij met de inzet op ZZP’ers. Hoe ziet dat er nu concreet uit? ZZP’s zijn vaak mensen die ontslagen zijn en gestimuleerd werden een eigen bedrijf te starten. Het aantal opdrachten is echter teruggelopen. Wat betekent dat op het gebied van de armoede? krijgt veel signalen van mensen die één keer hun vaste lasten kunnen betalen, doordat tussen de aanvraag en de toekenning van een bijstandsuitkering teveel tijd zit. Mensen moeten schuld maken en die stapelen zich op. Hoe zit het met de bevoorschotting? vraagt hetzelfde ten aanzien van het UWV. Het UWV hanteert een grote termijn om erover na te denken of je wel of niet in aanmerking komt voor een uitkering. Moet dat niet anders? heeft ook rare verhalen gehoord over de gemeentelijke belastingdienst, zoals over huisdieren die in beslag worden genomen. vraagt naar een overzicht van welke schulden mensen hebben, welke organisatie er eventueel mee bezig is, zodat voorkomen kan worden dat iedereen zomaar beslag kan leggen.
7
-
is blij met de samenwerking met de woningcorporaties, die in een vroeg stadium huisuitzetting proberen te voorkomen. heeft geconstateerd dat 60% van de huurders particulier huurt. Kan er op dat vlak nog wat worden gedaan? informeert naar de in het stuk genoemde niet regelbare schulden. Wat houdt dat in? geeft als voorbeeld de stichting Papyrus die alle schulden wel kunnen regelen en daar gesprekken over voeren. sluit zich aan bij de vraag of de trajecten niet te lang zijn. Na zes maanden kan een rechtbank beslissen dat je op straat komt te staan. Het zou beter zijn alles eerst te stabiliseren, zodat mensen niet nog meer schulden maken, omdat de deurwaarders gewoon blijven aanslaan.
De heer Çetinkaya (ID): is blij met de extra investering in het armoedebeleid. Het bereiken van mensen met een uitkering is over het algemeen niet moeilijk. Deze mensen zitten immers al in de kaartenbak van de gemeente. De grote groep stille armen of werkende armen zijn echter veelal onzichtbaar voor de gemeente. vraagt zich af hoe het zit met het bereik van deze groep. Er wordt al jaren geprobeerd deze groep beter te bereiken, zodat zij gebruik gaan maken van de armoedevoorzieningen. Worden de mensen die geen uitkering ontvangen, maar wel gebruik maken van armoedevoorzieningen geregistreerd? Is dit aantal de laatste jaren toegenomen? Ouders krijgen van de stichting Leergeld een bon voor de Hema/V&D of Bruna om schoolspullen te kopen. Dat kan tegenwoordig ook bij de Action. In hoeverre wordt hierbij samengewerkt? noemt als optie om de solidariteit te vergroten dat Hagenaars de mogelijkheid krijgen om schoolspullen te doneren voor gezinnen die dat niet kunnen betalen. Vorig jaar is er een grote actie geweest binnen de Marokkaanse gemeenschap genaamd ”Elk kind een schooltas”. Daarbij werden duizenden schooltassen ingezameld voor kinderen in Marokko. Dit principe kan ook in samenwerking met bijvoorbeeld de Voedselbank of stichting Leergeld worden georganiseerd voor Haagse kinderen. Mensen zijn erg solidair als het aankomt op kinderen. Op deze manier kunnen vrijgevallen middelen voor andere armoedebestrijdingszaken worden gebruikt. wil als gemeente naar een samenleving toe waar men elkaar helpt. Ondanks dat Den Haag en andere steden een collectieve zorgverzekering kennen voor arme mensen, is er vaak sprake van een onnodig duur pakket. Hoewel het eigen risico is meeverzekerd, is de premie voor mensen die tussen de 110% en 130% van het sociaal minimum verdienen maar liefst € 150 per persoon per maand. Ook al krijgen ze zorgtoeslag, dan is dat toch een onnodig duur pakket. Zo betaalt hij zelf ook maar € 90 voor een basisverzekering. Met het oog op de aflopende zorgcontracten is het misschien een idee om mensen de mogelijkheid te geven het basispakket te kiezen met afkoop van het eigen risico. Zo ontstaat meer maatwerk. antwoordt op een vraag van de heer De Graaf (VVD) of de wethouder activiteiten als schooltassen verzamelen moet gaan organiseren, dat zulks vanuit de wethouder kan worden gevraagd aan de scholen. heeft veel klachten ontvangen van ouderen over de Ooievaarspas. Hoewel de pas voor deze groep automatisch verlengd hoort te worden, is dat in veel gevallen niet gebeurd, waardoor die ouderen in januari geen gebruik konden maken van het gratis reizen. Hoe verloopt die procedure? informeert naar de schuldhulpverlening en de werkdruk van medewerkers van de Gemeentelijke KredietBank. Is de capaciteit toereikend om de toenemende schuldenaren aan te kunnen? Hoe heeft het personeelsbestand zich de afgelopen jaren ontwikkeld? vraagt in hoeverre SZW verantwoordelijk is voor schulden bij Hagenaars. Het komt geregeld voor dat mensen door de bureaucratie bij SZW onnodig lang op een uitkering moeten wachten, waardoor er schulden ontstaan. De incassokosten zijn niet op te brengen en mensen beginnen gelijk met een achterstand, ook nadat zij hun uitkering met terugwerkende kracht hebben ontvangen.
8
De heer De Jong (PVV): wil mensen in de eerste plaats aanspreken op de eigen verantwoordelijkheid om hun inkomenspositie te verbeteren. Het armoedebeleid dient slechts een vangnet van tijdelijk aard te zijn. Opvallend is dan ook dat vaak wordt gesproken over werkende armen. Dat gaat vaak om mensen die wellicht meer uren zouden kunnen werken of verschillende jobs zouden kunnen oppakken. leest dat de inkomensgrens van verschillende regelingen, in navolging van de Ooievaarspas, nu op 130% van het minimuminkomen is gezet. Welke regelingen betreft dit? Waarom is er niet gekozen voor 110%, zoals ook veel andere gemeenten dat doen? Waarom gebruiken we die overige procenten dan niet om in te zetten voor lastenverlichting, zodat iedereen daar voordeel van heeft. Dat zou de economie in Den Haag kunnen verbeteren en daardoor kunnen banen worden gerealiseerd. De heer Van Kent (SP) vraagt of de heer De Jong zich ervan bewust is, dat een thuiszorgmedewerker, die fulltime werkt, onder die 130% van het minimuminkomen zit. Zou deze thuiszorgmedewerker dan meer uren moeten gaan werken of een baantje erbij moeten nemen? De heer De Jong: stelt voor mensen met een bepaalde lagere inkomenspositie meer aan te spreken op eigen verantwoordelijkheid. vindt dat de beschikbare regelingen bestemd zijn voor mensen die het echt nodig hebben. wijst erop, dat veel maatregelen die door het huidige Kabinet worden genomen ervoor zorgen, dat mensen onnodig in een slechtere inkomenspositie komen. wil echter niet dat zomaar iedereen aanspraak kan maken op de regelingen die juist bedoeld zijn voor de mensen die het echt nodig hebben. Wanneer men inzoomt op de groep werkende armen, blijkt dat vaak te maken te hebben met het aantal uren dat mensen werken, vaak minder dan parttime. Dan is toch het minste dat men kan vragen om wat meer uren te gaan werken, zodat de inkomenspositie verbetert. De heer Van Kent (SP) wijst op bijvoorbeeld de laagste loonschaal in de horeca, in de detailhandel of in de zorg. Iemand die dan fulltime werkt zit onder die 130%. De situatie mag niet zo worden als in de Verenigde Staten, waar het voorkomt dat mensen twee of drie banen moeten hebben om te kunnen bestaan. De heer De Jong wil niet iedereen in Den Haag zomaar een uitkering geven of gebruik laten maken van allerlei inkomstenvoorzieningen of armoedebestrijdingsvoorzieningen. Iemand kan ook worden aangesproken op de eigen verantwoordelijkheid. Er is nu een economische crisis en veel mensen zitten in een vervelende inkomenspositie. Dat neemt niet weg dat men ook in deze tijden, juist om de sociale zekerheid te beschermen van mensen die het echt nodig hebben, ook kritisch moet kijken wie wel en wie niet een uitkering ontvangt. Een Ooievaarspas moet alleen beschikbaar zijn voor mensen die het echt nodig hebben. Op een vraag van mevrouw Vianen antwoordt hij de wethouder gevraagd te hebben waarom er is gekozen voor 130% en waarom er niet is gekozen voor 110% zoals in andere steden. Hij is een voorstander van lastenverlichting waar iedereen in deze stad profijt van heeft. Op een vraag van de heer Çetinkaya (ID) antwoordt hij, dat landelijk en lokaal een bepaald beleid wordt gevoerd waardoor mensen onnodig in een vervelende inkomenspositie geraken. In dit verband noemt hij de WW, het ontslagrecht en de economische crisis in het geheel. Op een interruptie van mevrouw Faid antwoordt hij dat veel andere gemeenten ervoor hebben gekozen om 110% aan te houden. Ook landelijk is in de afgelopen periode van het beleid 110% aangewezen als de grens van de sociale zekerheid voor bepaalde minimavoorzieningen. Waarom kiest de wethouder dan 130%? De PVV kiest ervoor om, bij welke sociale zekerheid dan ook, altijd te kijken naar wat er nodig is en in hoeverre mensen op hun eigen verantwoordelijkheid kunnen worden aangesproken. Vervolgens vraagt hij aandacht voor schuldhulpverlening. De PVV heeft oog voor mensen die in de financiële problemen zijn gekomen. Het landelijke beleid heeft voor veel werklozen gezorgd en voor moeilijke situaties voor mensen. Tegelijkertijd kan de Haagse samenleving niet zomaar constant klaar staan om bijvoorbeeld onverantwoorde schulden die door mensen zelf zijn aangegaan, op te lossen. Een schuldhulpverleningstraject moet een leerzaam traject zijn.
9
Voorkomen moet worden dat iemand in de toekomst terugvalt. Hoe vaak wordt er gebruik gemaakt van een schuldhulpverleningsregeling? Wat is het terugvalpercentage? Hoeveel tijd zit daartussen? Wat is de effectiviteit van alle minimavoorzieningen? Hoeveel mensen maken er gebruik van, terwijl ze gewoon in de bijstand zitten en hoeveel van hen zitten in een schuldhulpverleningstraject? Wat is het effect van die hulpverlening en hoe leerzaam is dat? De heer Dubbelaar (GDM/OPDH): leest in de brief dat wethouder Baldewsingh in 2015 een aantal intensiveringen wil doorvoeren op het gebied van armoedebestrijding en schuldhulpverlening. vindt dat het armoedebeleid in Den Haag faalt. De instroom van Hagenaars in het sociaal veld is al jaren groter dan de uitstroom. Er komen juist meer mensen in de armoede dan omgedraaid. De aanpak van armoede en het daarop gerichte beleid moet meer gericht zijn op de achterliggende problemen, de oorzaken die ten grondslag liggen aan armoede. Het armoedebeleid van de gemeente Den Haag is vooral gericht op symptoombestrijding. neemt kennis van de interruptie van de heer De Graaf over de economische crisis en de achterliggende cijfers en vindt dat men zich niet mag verschuilen achter de crisis. De armoede groeit. pleit voor het aanstellen van een Taskforce Armoedebestrijding, die onderzoek gaat verrichten en die de raad gevraagd en ongevraagd advies kan geven over oplossingen voor de aanpak van armoede en de armoedebestrijding in Den Haag. Bijna 13% van de bevolking leeft volgens het rapport Armoedesignalement van het Sociaal en Cultureel Planbureau en het Centraal Bureau voor de Statistiek onder de armoedegrens. Tienduizenden Hagenaars weten niet hoe zij maandelijks rond moeten komen. Zij hebben te weinig geld voor voeding, kleding en huur. Met de Schilderswijk en Moerwijk heeft Den Haag enkele van de armste wijken van Nederland. Hoe nobel het uitdelen van de eerste levensbehoeften ook is, het draagt niet bij aan een structurele oplossing. Geef niet alleen vis, maar ook een hengel. is ervan overtuigd dat alle commissieleden van mening zijn dat de armoede moet worden opgelost. Alle politieke partijen hebben ideeën over armoedebestrijding, maar het beleid levert niet het gewenste resultaten op. roept de raad op mee te denken over de uitwerking van de Taskforce Armoedebestrijding. debatteert met mevrouw Koster (CDA) over deze taskforce. Hij heeft nog geen concrete ideeën, maar wijst erop, dat 20% van de huurders in sociale huurwoningen moeite heeft om de huur te betalen. Een vierde van de huiseigenaren heeft moeite om de hypotheek te betalen. De instroom in de WW is toegenomen. De wethouder geeft zelf aan dat de jeugdwerkloosheid prioriteit moet krijgen. De werkloosheid is nog nooit zo hoog geweest. De heer De Graaf (VVD): leest op pagina 1 van de brief: ”Werk en onderwijs blijven de beste weg uit armoede en schulden.” is blij dat de wethouder dat standpunt huldigt en complimenteert hem daarmee. bespreekt de onderwerpen minimabeleid en schuldhulpverlening. Deze onderwerpen kunnen samen, maar dat hoeft niet per se. Iemand kan best een salaris hebben boven de minimagrens, maar toch hoge schulden hebben. Anderzijds is het ook goed mogelijk, dat mensen in een minimasituatie zitten, maar er toch in slagen de eindjes aan elkaar te knopen. ziet dat de passage over schuldhulpverlening ongeveer twee pagina’s bedraagt en de overige pagina’s gaan over het minimabeleid. Dat zegt wellicht iets over de prioritering. is blij met het instrument van schuldhulpverlening. Mensen die in de schulden raken, wordt zo perspectief geboden. Het traject is pittig, maar er is licht aan het eind van de tunnel. De wethouder wil breed inzetten op het toegankelijk houden van de schuldhulpverlening. Wat wordt daar precies mee bedoeld? is verheugd over de inspanningen om huisuitzetting te voorkomen. Daar hoort hij van de woningcorporaties veel positieve geluiden over. Ook de inzet van vrijwilligers kan goed werken, maar hij roept het college op om de inzet van vrijwilligers en maatschappelijke organisaties vooral bij die organisaties en bij de mensen zelf te laten, m.a.w. niet te bureaucratiseren en niet te doen wat de samenleving zelf kan.
10
-
-
-
-
-
-
komt terug op het inzamelen van schooltassen. Dat is een fantastisch en ontroerend initiatief, maar dat soort initiatieven moet vooral bij de samenleving en bij de mensen zelf blijven. De gemeente heeft daarbij alleen een faciliterende rol. Wanneer de wethouder de stichting Leergeld wil vragen die schooltassenactie te organiseren, dient hij de autonomie bij de stichting te laten. is minder somber dan het college over de toekomstige omvang van de problematiek. De positie van minima is sterk afhankelijk van de economische situatie. Gelukkig trekt de economie weer aan. De vrije markt draagt dus ook bij dit probleem bij aan de oplossing. vindt dat het traject voor de schuldhulpverlening er goed uitziet, maar vraagt de wethouder hier nog eens kritisch naar te kijken in verband met de lange duur, waardoor de problematiek aan het begin verergert. mist in dat traject de vrijblijvendheid. Zijn alle stappen verplicht of facultatief? spreekt liever van minimabeleid dan van armoedebeleid. Uitgangspunt is het activeren waar het kan en bescherming bieden waar het moet. Dat klinkt verstandig, maar de brief gaat alleen over bescherming. Waar zijn de maatregelen tot activering? waarschuwt in dit verband op de armoedeval: het salaris stijgt, de extraatjes vallen weg en uiteindelijk blijft er minder over. Wat doet de wethouder om die armoedeval tegen te gaan? Voorkomen moet worden – juist nu de economie aantrekt - dat het minimabeleid de financiële afstand tot de arbeidsmarkt vergroot. leest in de tabel over de middelen voor het minimabeleid, dat Den Haag twee keer zoveel uitgeeft als Rotterdam en Utrecht en meer dan Amsterdam. wil de focus verleggen van uitgaven naar activering (zorgen dat mensen in een baan komen). Onderschrijft de wethouder deze ambitie en wil hij daarover rapporteren?
De heer Aydin (PvdA): deelt het standpunt, dat de beste remedie tegen armoede werk is. ondersteunt echter tegelijkertijd het Haagse armoedebeleid. Op veel terreinen worden goede dingen gedaan. Op sommige punten zou dat slimmer kunnen. De uitvoeringskosten moeten natuurlijk zo minimaal mogelijk zijn. adviseert daarom de Nieuwsbrief te digitaliseren. Wat is het huidige bereik van die Nieuwsbrief onder de doelgroep (dit zijn mensen met een bijstandsuitkering)? leest op pagina 7 over toeslagen en aftrekposten. De wethouder wil houders van een Ooievaarspas gericht adviseren over het recht op toeslagen. Hoe bereikt men de mensen die geen Ooievaarspas hebben? De groep bijstandsgerechtigden zonder Ooievaarspas is makkelijk te bereiken, maar ziet de wethouder kans de groep met een inkomen tot 130% van het minimumloon zonder Ooievaarspas te bereiken? Is het mogelijk de uitkeringsspecificatie via MijnOverheid.nl te verzenden? vraagt in hoeverre kan worden bespaard op energiekosten, niet alleen vanuit duurzaamheidsoogpunt, maar ten behoeve van lastenverlaging van de doelgroep. Mensen met een Ooievaarspas kunnen daarover advies krijgen. Ook zouden in de Nieuwsbrief besparingstips kunnen worden opgenomen. vraagt of er zicht is op de motivatie van mensen die niet meedoen met de collectieve zorgverzekering. leest dat de aanvragers voor inkomensondersteuning een financieel adviesgesprek krijgen bij Sociale Zaken. Het probleem zit echter bij de niet-aanvragers. antwoordt op een interruptie van de PVV over de eigen verantwoordelijkheid van mensen, dat armoede er soms toe leidt dat mensen inert worden en geen oplossing meer zien die er wel is. Armoede doet wat met het welbevinden en de psychologische toestand van mensen. Zij kunnen soms die eigen verantwoordelijkheid niet meer waarmaken. sluit aan bij de vragen over schuldhulpverlening. Hoe kan in een traject eerst stabiliteit worden bereikt voordat het vervolgtraject verder wordt ingezet? noemt in dit verband het deurwaardersbeleid. Er zijn meerdere gevallen bekend van mensen waar zelfs het huisdier in beslag wordt genomen. Mogelijk heeft men daarbij het belang van het dier in het oog. merkt op, dat de Ooievaarspas voor ouderen en jongeren behalve het bibliotheekabonnement enkel kortingen biedt, maar dan is eerst een uitgave nodig.
11
-
Is het een optie om in plaats van kortingen jaarlijks een tegoed op de pas te zetten, dat ingezet kan worden als 100% korting? antwoordt op een vraag van de VVD dat die optie dan volledig budgettair neutraal zou moeten geschieden. Er zijn ook wel gratis activiteiten in de stad. Is daar inzicht in?
De heer Okcuoglu (Groep Okcuoglu): bedankt de inspreekster voor haar belangrijke bijdrage. In het coalitieakkoord is terecht besloten tot versterking van schuldhulpverlening. Het proces wordt anders ingericht om het toegankelijker te maken. Het lijkt erop dat het proces nog steeds lang gaat duren. In de huidige situatie neemt de voorbereiding 120 dagen in en het traject daarna duur drie jaar. Met hoeveel tijd kan dit wordt teruggedrongen? In het eerste deel neemt de schuld alleen maar toe. vraagt aandacht voor preventie in de schuldhulpverlening. De gemeente moet in preventie en nazorg voorzien, zodat mensen niet in de schuldhulpverlening terecht hoeven te komen. merkt op, dat armoede valt en staat met werk en onderwijs. Er wordt in de stukken weinig gesproken over de jeugdwerkloosheid, behalve de aankondiging van het 10.000 banenplan. vindt communicatie bij schuldhulpverlening zeer belangrijk. Die schiet tekort. Welke concrete stappen worden ondernomen om de communicatie en de dienstverlening te verbeteren, zodat de voorzieningen zo optimaal mogelijk op elkaar zijn afgestemd? vraagt speciale aandacht voor ZZP’ers. Die zijn jarenlang de dupe geworden van administratieve handelingen, omdat het bepalen van de inkomenspositie te ingewikkeld is. Werkende armen moeten niet gestraft maar beloond worden. noemt in dit verband een fonds of crowd funding. In de gemeente Deventer zijn de ZZP’ers opgenomen in het beleid. Samen met het Gemeentelijk Regionaal Ondernemers Steunpunt en verschillende ketenpartners een proces ingericht voor het oplossen en beheersbaar maken van schulden bij ondernemers. Wil de wethouder hier onderzoek naar doen en een en ander opnemen in een beleidsprogramma schuldhulpverlening? Mevrouw Koster (CDA): bedankt de inspreekster. Het CDA onderschrijft de doelstelling van de wethouder dat werk en onderwijs de beste route zijn om uit de armoede te komen. Derhalve zou het armoedebeleid in principe tijdelijk moeten zijn vanuit de gedachte dat het beleid activerend moet zijn, zodat mensen de regelingen niet meer nodig hebben. vindt dat het accent van tijdelijkheid en activeren beter in de nota moet terugkomen. ziet graag dat in de nota met het Aanvalsplan 10.000 banen specifiek aandacht wordt besteed aan de groep mensen die nu onder het armoedebeleid vallen. leest dat de regeling categoriale bijzondere bijstand voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten wordt afgeschaft. De wethouder ziet mogelijkheden deze doelgroep extra te ondersteunen, maar in zijn voorbeeld worden alleen alleenstaande ouders genoemd. Graag een toelichting. noemt in het kader van het minimabeleid de armoedeval. Houdt de wethouder in het beleid rekening met de effecten daarvan? vraagt aandacht voor mensen met een lager middeninkomen; die vallen net buiten alle regelingen, maar houden netto zeer weinig over. vindt ten aanzien van schuldhulpverlening preventie belangrijk om te voorkomen dat mensen afglijden naar armoede en schulden. Kan de wethouder de afspraken aangeven die met de verzekeraars zijn gemaakt? Wat is zijn visie op de rol van de particuliere organisaties? noemt in dit verband de levensbeschouwelijke organisaties, zoals de migrantenkerken. Daarvoor is een veel lagere drempel voor mensen om met hun problemen naar toe te gaan dan voor professionele instanties. Wil de wethouder die rol ondersteunen en zo ja, op welke manier? wil graag een grotere rol voor de vrijwilligers, zoals de buddy die al nauwe contacten heeft met mensen. De vrijwilligers kunnen voorlichten over bestaande regelingen of het omgaan met een beperkt huishoudbudget. Als daar scholing voor nodig is, zou de gemeente dat moeten faciliteren. Er zijn natuurlijk budgetcoaches, maar de mensen gaan eerder naar een buddy. Dat werkt ook preventief.
12
De heer Scheper (D66): kan zich uitstekend vinden in het uitgangspunt dat werken en onderwijs de beste weg uit armoede is. Een goed armoedebeleid is gericht op ontwikkeling uit de armoede. Daarin heeft de gemeente een faciliterende rol. is benieuwd naar het 10.000 plan om mensen meer aan het werk te krijgen. Het afgelopen jaar is veel gebeurd op het gebied van de aanpak van armoede. is benieuwd naar de verschillend regelingen op dit gebied en is blij met het “kindpakket”, waardoor kinderen van gezinnen in financiële problemen aansluiting blijven houden met het onderwijs en de mogelijkheid krijgen om aan cultuur en sport te kunnen deelnemen. Dat is voor de fractie een speerpunt. leest dat de extra bijdrage voor het ouderenfonds is gebruikt voor 11.000 ouderen en dat 2.000 kinderen gebruik hebben gemaakt van de winterjassenregeling. Hoeveel budget is over van deze budgetten? stelt vast dat schulden veelvoorkomend zijn bij arme mensen. De aanpak van schulden geeft de betreffende Hagenaar meer lucht om zich te kunnen richten op het vinden of behouden van werk. De intensivering en verbetering van schuldhulpverlening en budgetcoaches is in dit licht de juiste weg. Het tegengaan van uitval in deze trajecten is een aandachtspunt. Tot op heden worden mensen doorgeleid sneller uitvallen wanneer hun administratie nog niet op orde is. Dat is nou net een deel van de problematiek. Het is goed dat zulks wordt aangepakt. is benieuwd of de voorgestelde interventies het beoogde doel hebben en bereiken en vraagt de wethouder om over een half jaar de raad te berichten over de nieuw ingezette produkten (pijler 4, pagina 11). De heer Kumar (CU/SGP): sluit aan bij eerder genoemde punten en bij de door de inspreekster genoemde procestijd. stelt vast dat armoede nog steeds helaas een alledaags onderwerp is, ook in Den Haag. maakt zich daar zorgen over, maar de fractie laat daar tegelijkertijd niet veel over horen. Dat is ook omdat de wethouder een stevig armoedebeleid voert. De inzet is goed. Werk en onderwijs zijn de beste remedie. Hoe verloopt de invulling van de schuldhulpverlening? vraagt aandacht voor de risicogroepen. In de brief van 14 januari worden de bekende groepen genoemd, maar de groepen die net op de rand zitten, worden vaak niet meegerekend. De ZZP’ers worden genoemd, maar ook ten aanzien van de ZMWP’ers (de zelfstandigen met weinig personeel) dient gericht beleid te worden gevoerd. De crisis heeft ook bij hen hard toegeslagen. Ook de traditionele gezinnen (gezinnen met één kostwinner) worden sterk geplaagd. Wat voor beleid voert de wethouder daarvoor? leest in pijler 4 dat de wethouder de zelfredzaamheid wil vergroten en dat men zich richt op de Ooievaarspas-houders, maar het zijn juist de niet-Ooievaarspashouders, die op het randje zitten, moeten worden geadviseerd. vraagt aandacht voor de mensen die in schulden komen door scheiding. Scheiding is een bron van armoede. is benieuwd naar het 10.000 banenplan, met name met het oog op de grote jeugdwerkloosheid. Kunnen budgetcursussen voor jongeren en studenten worden geïmplementeerd in het beleid? sluit aan bij de vraag van het CDA over de rol van levensbeschouwelijke organisaties. vraagt naar aanleiding van de inzet van vrijwilligers en schuldhulpmaatjes naar eventuele andere, nieuwe samenwerkingen? De heer Van Kent (SP): maakt zijn complimenten over het armoedebeleid van dit college. Dat ruimhartige beleid kan op de steun van de SP rekenen. is blij te zien dat een aantal suggesties van de SP in het beleid terugkomen. leest op de website dat kinderen van houders van een Ooievaarspas 50% vergoed krijgen van het lidmaatschap van een sportvereniging. Wordt dat 100% en zo ja, per wanneer? Dan moet de website worden aangepast. is het ermee eens dat werk de weg is uit armoede, maar dan moet dat werk wel fatsoenlijk worden betaald. Juist veel mensen die werken, leven in armoede, doordat ze onder de 130% van het minimumloon zitten.
13
-
Om het aantrekkelijk te maken te gaan werken vanuit een uitkering is juist die verhoging van de grens van 130% zo belangrijk. Wanneer men vanuit een uitkering gaat werken, verliest men alle regelingen en door verhoging naar 130% wordt dat voorkomen. Mensen in de lage loonschalen in de horeca en detailhandel krijgen anders met die armoedeval te maken. heeft in het verleden een suggestie gedaan voor een “slimme” Ooievaarspas, waarbij geautomatiseerd verstrekkingen kunnen worden gedaan. Daardoor worden de uitvoeringskosten verlaagd. Is daar verder onderzoek naar gedaan?
Mevrouw Vianen (GroenLinks): complimenteert het college met het armoedebeleid. Er is flink extra geld voor uitgetrokken. ziet voorstellen van GroenLinks in het beleid terugkomen, zoals het goedkoper maken van de fiets voor kinderen in gezinnen die van een minimuminkomen moeten rondkomen (eigen bijdrage van € 50 naar € 25). geeft in overweging de Ooievaarspas om te zetten in een smartcard met bijvoorbeeld geld voor de Taxibus en/of de pedicure. informeert naar de Ooievaarspas-regeling van mensen met een inkomen van 130% boven het minimumloon en grote schulden. begrijpt dat het traject van schuldhulpverlening te lang duurt. In hoeverre kan dat worden versneld? vraagt hoe wordt omgegaan met de ziektekostenverzekering en de belastingen; deze mogen worden afgeschreven van een rekening, terwijl de schulden oplopen. wijst op een cursus voor deurwaarders over hoe om te gaan met mensen die in paniek raken of suïcidaal worden over de schulden of wanneer er een deurwaarder voor de deur staat. vraagt deze opleiding onder de aandacht te brengen van de deurwaarders. vraagt op scholen en bij de Voedselbank meer bekendheid te geven aan de stichting Leergeld ten behoeve van doorverwijzing. Wethouder Baldewsingh: noemt de crisis waardoor veel mensen in de problemen zijn gekomen. Als beschaafde samenleving dient dan de helpende hand worden geboden. Werk en onderwijs zijn dan de speerpunten. Het werkloosheidspercentage is 17%, het dubbele van het landelijke gemiddelde. zal op korte termijn het Werkgelegenheidsplan (geïntegreerd met economie) aan de commissies Bestuur en Samenleving toezenden. Hierin komen een aantal door de commissie genoemde aspecten terug, alsmede de afdoening van moties. gaat in op de inspraak. Ook mensen met een inkomen boven 130% van het minimumloon kunnen een beroep doen op de schuldhulpverlening in Den Haag. Het starttraject duurt lang, maar dat komt ook door de zorgvuldigheid die wordt betracht. Er komt veel bij kijken en het gaat soms om enorme schulden. Mensen worden ook begeleid met cursussen e.d. Hij zal bezien of een en ander nog efficiënter kan in de tijd. kan echter, ook in juridische zin, niets doen aan de inzet van deurwaarders en de daardoor oplopende kosten. Het gaat dan om deurwaarders van zowel gemeente als andere partijen. Als huisdieren kostbaar zijn, wordt dat ook in ogenschouw genomen. De gemeentelijke deurwaarders hebben echter de opdracht gekregen rekening te houden met sociale en psychische omstandigheden en bijvoorbeeld huisdieren niet zomaar meenemen. licht de termijn toe bij bevoorschotting. Vier weken nadat mensen zich melden voor een uitkering krijgt men een voorschot van 90%. Indien dat niet het geval is, wordt dat met betrokkene besproken. vindt het belangrijk dat aandacht gaat naar ZZP’ers die het moeilijk hebben. noemt in dit verband de belastingpauze voor ZZP’ers met een laag inkomen, de BBZuitkering en de Stichting Samenwerking Sociale Fondsen. merkt op, dat de gegevens uit 2012 laten zien, dat Den Haag 11.900 werkende armen heeft. De helft maakt op dit moment gebruik van meerdere gemeentelijke voorzieningen. Het meest wordt gebruik van vrijstelling van gemeentelijke belastingen, de collectieve ziektekostenverzekering en de Ooievaarspas. De werkende armen zijn dus in beeld. is niet van plan bepaalde acties (zoals de schooltassen verzamelen) te organiseren, maar zal initiatieven daartoe van maatschappelijke organisaties omhelzen.
14
-
-
-
-
-
zal in de voortgangsrapportage minimabeleid terugkomen op de effectiviteit van schuldhulpverlening. Wat betreft ”recidive” is het zo, dat men na afronding van een traject drie jaar lang niet opnieuw aan een dergelijk traject mag deelnemen. Het komt voor dat een schuldhulpverleningstraject voor mensen niet mogelijk is. Dan nog zal de gemeente zich dienstbaar opstellen om die mensen verder te begeleiden (cursus, advies). verwijst in dit verband ook naar de Armoedemonitor en het onderzoek van het NIBUD. is onbekend met capaciteitsproblemen of te hoge werkdruk bij de Gemeentelijke Kredietbank. wil meer mensen – niet alleen in een uitkeringssituatie – de mogelijkheid bieden van voorzieningen in de stad, zoals een Ooievaarspas, de Schoolspulpas, de zorgverzekering. is daarom blij met de verhoging naar 130% van het minimumloon. Amsterdam is naar 120% gegaan. Bij de beoordeling van het recht op bijzondere bijstand wordt in Den Haag rekening gehouden met de kosten dat werken met zich meebrengt, zoals kinderopvang. zegt naar aanleiding van de inbreng over de armoedeval, dat werken moet lonen. Hierover heeft de commissie een brief ontvangen. Uitstroom uit de bijstandsuitkering werkt. is het niet eens met het standpunt van de VVD dat met verhoging naar 130% de grens voor de armoedeval is verlegd. vindt naast bescherming activering belangrijk. Een en ander komt ook terug in het 10.000 banenplan. laat de uitwerking van een Taskforce Armoedebestrijding over aan GDM/OPDH. Den Haag (Sociale Zaken/Werkgelegenheid) beschikt over een goed systeem en over capabele, deskundige en loyale medewerkers, die hard werken aan armoedebestrijding. Aan Delen achter de Duinen doen elk jaar 35 organisaties mee en zij dragen met hun aanbevelingen bij aan een goede uitwerking van het armoedebeleid. merkt op dat het huidige bereik van de Nieuwsbrief 100% is, want deze gaat naar alle bijstandsgerechtigden met de uitkeringsspecificatie. zal maatregelen nemen voor een bredere verspreiding, namelijk door publicatie op denhaag.nl. investeert in vroegsignalering en preventie o.a. door de extra (armoede)maatregelen voor kinderen. komt vòòr de zomer van dit jaar (2015) terug op de interessante ideeën voor een ”slimme” Ooievaarspas en een ”smartcard”. zegt in het kader van energiebesparing, dat mensen met een bijstandsuitkering toegang kunnen krijgen tot Energieadvies door de Ooievaarspas als toegangsdocument te gebruiken. stelt dat mensen vrij zijn om hun eigen zorgverzekering te kiezen. De Haagse collectieve zorgverzekering is een pakket, samengesteld dat veelvoorkomende kosten dekt en risico’s uitsluit. Mensen kunnen ook kiezen voor een collectieve verzekering bij hun werkgever of vakbond. neemt het punt over de kosten voor de woontoeslag op met wethouder Wijsmuller (SWDC), die contact onderhoudt met de woningcorporaties. zegt dat suggesties over verbetering van de communicatie kunnen worden ge-e-maild naar
[email protected]. zal na onderzoek een reactie geven op het (minima/armoede)plan van de gemeente Deventer. komt begin 2016 met een nieuwe Armoedemonitor over het jaar 2015. bespreekt de budgetcursussen “Weet wat je besteedt”, “Goed voor Weinig” en “Post en Administratie”.
De voorzitter concludeert dat het agendapunt voldoende is besproken. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------I. Sluiting De voorzitter sluit om 12.32 uur de vergadering.
De vergadering is terug te zien via Mijn Raad www.denhaag.nl/mijnraad.
15
