Gemeenteraad
Verslag van de oordeelvormende vergadering op 29 oktober 2015, 20.00 uur in het raadhuis te Ede, raadzaal Aanwezig Voorzitter Griffier College Notulist Pers Publiek
: : : : : : :
Raadsleden/fractievolgers De heer A. Vos de Wael De heer C. de Kam Mevrouw M. Eleveld, de heer L. Meijer, mevrouw W. Vreugdenhil Mevrouw J. Slingerland Aanwezig Aanwezig
OV01. Opening en mededelingen van de voorzitter De voorzitter opent de oordeelvormende raadsvergadering om 20.00 uur. OV02. Bestemmingsplan Haverkamp, inclusief bijbehorende beeldkwaliteitsplan Tegen het bestemmingsplan zijn vier zienswijzen, tegen het beeldkwaliteitsplan zijn geen zienswijzen ingediend. Toelichting Wethouder Vreugdenhil Oordeelvorming raad SGP • De fractie vindt het een mooi bestemmingsplan en zal instemmen. • De technische vraag is gesteld of het mogelijk is om een rotonde te realiseren op de kruising Klompenweg-Westzoom. In het kader van het verkeer- en vervoersplan is afgesproken om te kijken naar de verkeersstroom op de Westzoom. De druk zal toenemen als het gebied van dit bestemmingsplan volgebouwd raakt. CDA • De fractie sluit zich aan bij de opmerkingen van de SGP over snelheid van verkeer en vervoer. • Dit bestemmingsplan is een mooie derde stap in de ontwikkeling van Lunteren in dit gebied. • De fractie zal instemmen met het plan. GemeenteBelangen • De fractie is onder de indruk van de kwaliteit van de beantwoording van de reclamanten. • Het plan klopt op alle gebieden, waarbij alleen de infrastructuur net iets perfecter zou kunnen. • De fractie is van harte akkoord met het plan. PvdA • Het is mooi dat een oplossing gevonden is voor de kerk. • Het heeft lang geduurd, maar het is prima om de voortgang voor de Westzoom op gang te houden. • Twee vragen: hoe houdt de gemeente de balans in stand tussen betaalbare en dure huurwoningen in dit gebied? • Hoe krijgt de duurzaamheidsambitie van de gemeente vorm in dit gebied? GroenLinks/PE • De fractie heeft dezelfde vragen als de PvdA. Burgerbelangen • De fractie is voorstander van beperkte woningbouw in Lunteren. • Het is mooi dat de naam Haverkamp blijft bestaan. • Men ziet liever lokale verbondenheid voor Luntenaren, zodat starters in hun eigen dorp kunnen blijven. • Twistpunt zou de kerk kunnen zijn. Het liefst wil de fractie kerken voor de kerkfunctie behouden. Dit gaat hier echter niet op en men heeft hart voor monumentaal erfgoed.
Gemeenteraad Postbus 9022, 6710 HK EDE. Telefoon (0318) 68 05 32. Bezoekadres: Bergstraat 4, Ede (wijk 1)
Blz. 2
• Mooi dat de boerderij op de Klompenweg 82 blijft en dat twee monumentale bomen blijven bestaan. De boerderij is niet op de lijst met karakteristieke panden te vinden. • De fractie denkt dat men zal instemmen. D66 • De fractie sluit zich aan bij de vragen van de PvdA. • In het beeldplan wordt gesproken over veel mooie bomen. Het is niet zichtbaar hoe ver de bomen van de openbare weg verwijderd zijn. De fractie vraagt aandacht voor mogelijke schade door wortels aan de infrastructuur bij bomen die dicht bij de openbare weg staan. Beantwoording Wethouder Vreugdenhil spreekt complimenten uit aan alle betrokken partijen voor hun medewerking aan dit plan. Ze bedankt de gemeenteraad voor de complimenten en ze zal deze doorgeleiden. Er is hard gewerkt om alle wensen en verlangens in het gebied te honoreren. Over de verkeerssituatie geeft de wethouder aan dat aanleg van een rotonde op de kruising WestzoomKlompenweg technisch mogelijk is indien de gemeenteraad daartoe besluit, voor zover de benodigde grond binnen de grenzen van het gemeentelijk eigendom ligt. Het kan zijn dat hiervoor deels grondverwerving noodzakelijk is. 20% van het gebied is bestemd voor woningen in de categorie betaalbaar. Duurzaamheid is een herhaalde discussie en ze herhaalt dan ook haar eerder gegeven antwoord. Projectontwikkelaars gaan mee in de ontwikkelingen in de markt. Het bouwbesluit wordt steeds strenger en over niet al te lange tijd verlaagt het Rijk de EPC-norm naar 0. De PvdA begrijpt het antwoord, maar vraagt om als gemeente een klein stukje extra te doen en ontwikkelaars te verleiden om zo duurzaam mogelijk te kunnen bouwen. Wethouder Vreugdenhil wijst op de in deze vergadering geagendeerde verordening duurzaamheid. Verdere stimuleringsmaatregelen in de bouw komen aan de orde bij de behandeling van de Woonvisie. Ze stelt de gemeenteraad voor om daar alle wensen en ideeën in te brengen en niet op elk individueel bestemmingsplan in herhaling te blijven vallen. De wethouder vraagt na of de genoemde boerderij toegevoegd kan worden aan de lijst met karakteristieke panden. Ze gaat ervan uit dat wethouder Meijer bij het beheer van grote bomen rekening houdt met de afstand tot de weg in relatie tot de beworteling. De voorzitter concludeert dat het onderwerp doorgeleid kan worden naar de besluitvormende vergadering.
OV03. Verordening stimuleringslening duurzaamheid Oordeelvorming raad SGP • Deze verordening is een kleine druppel in de emmer van duurzaamheid, omdat de regeling slechts voor een klein deel van de markt blijkt weggelegd. Een groot deel van de bestaande woningen staan hypothecair onder water, en regelingen voor leningen zijn aangescherpt. • Het is veel reëler om kredietverstrekking te relateren aan de besparingswaarde op de energienota. Voorbeelden van de uitwerking zijn te vinden bij de gemeenten Deventer en Nijkerk. De fractie vraagt de wethouder om op deze basis een voorstel aan de gemeenteraad te doen toekomen. CDA • Op welke wijze draagt de lening concreet bij aan de duurzaamheidsdoelstelling van de gemeente? • Is dit een lonende maatregel? Van 2010-2014 is weinig gebruik gemaakt van de regeling en in de markt zijn andere mogelijkheden om extra te financieren. • Wat dient de outcome (niet output) van de maatregel te zijn en met welke parameters wordt deze gemeten? • Wordt er gekeken naar kredietwaardigheid van de mensen die lenen? In de stukken wordt geen onderpand genoemd. Zit er geen groot risico aan deze leningen? ChristenUnie • De fractie juicht initiatieven in duurzaamheid toe. • Particuliere woningeigenaren vormen een lastige doelgroep. De noodzaak tot energiebesparende maatregelen in met name oudere bestaande bouw is hoog. De fractie vraagt hier om een alerte houding van de wethouder. • Geld lenen kost geld. Bij deze regeling is sprake van een zachte lening, met een rentekorting. De fractie betwijfelt echter of het verstandig is om in economisch mindere tijden het lenen van geld te willen stimuleren. Deze lening kan een complicerende factor zijn bij het afsluiten van andere leningen. De fractie vraagt aandacht voor communicatie over de risico’s van geld lenen. • Is het mogelijk om bij langere terugverdientijden aanvullende eisen te stellen in de vorm van bijvoorbeeld een eigen bijdrage of impact van de maatregel.
Blz. 3
• Er wordt gesproken over een minimale EPC-norm van 0,3 en natuurlijk mag het meer zijn. Maar juist dit is een concrete kans om de ambities van de gemeente om te zetten in daden. EPC zal in de looptijd van deze lening naar 0,2 gaan. De fractie stelt voor om te kiezen voor de voorwaarde van EPC 0 of voor de mogelijkheid tot een hogere lening bij een lagere EPC-waarde. Een andere mogelijkheid is om te kiezen voor een ambitiepercentage ten opzichte van de wettelijke eis. Burgerbelangen wijst erop dat deze regeling de burger de kans geeft om zelf te kiezen voor wat hij wil. Dit in tegenstelling tot veel opgedrongen zaken, zoals windmolens in de gemeente. ChristenUnie is het eens met de keuzevrijheid, maar benadrukt haar pleidooi voor alertheid van de gemeente voor het risico van leningen. SGP wijst erop dat de energiebesparende maatregel ten minste voldoende besparing zou moeten opleveren om de terugbetaling van de lening te kunnen doen. ChristenUnie wijst erop dat investeringen in duurzaamheid vaak een lange terugverdientijd kennen. • Wie toetst op doeltreffendheid en doelmatigheid van de maatregel waarvoor een lening wordt gevraagd? Hier zou de gemeente regie op kunnen voeren. Verminderen van energieverbruik zou hand in hand moeten gaan met verduurzaming van de energielevering. Zij suggereert dat de gemeente focus aanbrengt op de te nemen maatregelen en daar het toe te kennen bedrag op kan afstemmen. • De fractie vraagt om in de tweede helft van 2018 na te denken over een eventueel vervolg op deze lening. VVD • Duurzaamheid staat bij veel gemeenten hoog in het vaandel, ook bij de gemeente Ede. Hoe draagt deze stimuleringsregeling bij aan het ambitieniveau van de gemeente Ede? • De fractie vindt het een gemiste kans om uit te gaan van een EPC-norm van 0,3 bij nieuwbouw. Waarom kiest het college niet voor 0 op de meter? • Kan de hoogte van de lening afhankelijk worden gemaakt van de te behalen EPC-waarde? • Bij de technische vragen heeft de fractie gevraagd naar de criteria. In de beantwoording zijn deze niet duidelijk geworden. GroenLinks/PE vraagt of de VVD voorkeur heeft voor een regeling met EPC-eis van 0 of voor het relateren aan de EPC-waarde. VVD heeft voorkeur voor 0 op de meter, zeker bij nieuwbouw. De hoogte van het maximaal te lenen bedrag zou bij bestaande bouw afhankelijk gemaakt kunnen worden van de te behalen energiebesparing. • Sjoemelen met prestatiewaarden is ook een risico bij stimuleringsregelingen. Welke maatregelen neemt de gemeente Ede om dit risico beheersbaar te houden? • Ondanks alle communicatie over de stimuleringsregeling is het gebruik nog steeds mondjesmaat. Dit onderstreept het belang van intensieve communicatie over de regeling en over toepassingsmogelijkheden. Hoe zet de wethouder hierop in? • De gemeente kan bedrijven actief inschakelen voor ondersteuning bij aanvragen, of hiervoor inwoners een vergoeding geven. De fractie vraagt naar de mening van de wethouder. PvdA • Duurzaamheid is nog geen vanzelfsprekendheid en daarom moet de gemeente daarin investeren. Deze regeling kost geen geld, omdat de winst meteen terugvloeit in de vorm van winst in de samenleving voor het milieu en vermindering van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. • De fractie vraagt of de regeling maximaal gaat om een bedrag van 2,5 miljoen euro of dat het gaat om 2,5 miljoen euro. De fractie ziet graag verhoging van het bedrag, omdat dit de gemeente geen geld kost. Kan het potje groter gemaakt worden, bijvoorbeeld 5 miljoen euro? • Is het haalbaar om de lening te koppelen aan de te behalen duurzaamheidswinst, bijvoorbeeld de winst per 1000 euro? • Huurders worden uitgesloten en dat is vreemd. Het zou niet moeten uitmaken waar de winst behaald wordt. De fractie vraagt om dit mogelijk te maken. • Er wordt gesproken over 2,5% korting op de rente. Het gaat hier waarschijnlijk om 2,5 procentpunten rentekorting. De fractie vraagt om dit te corrigeren. GroenLinks/PE • Het lijkt sympathiek en logisch om iets te doen nu de provinciale regeling verdwijnt. • Wat is de relatie met het uitvoeringsplan duurzaamheid en welk kwalitatief effect kan er voor het duurzaamheidsstreven worden verwacht? • Waarom gaat de lening niet uit van de nulnorm voor de EPC? D66 • De fractie is voor het voorstel.
Blz. 4
• De fractie is niet voor het opleggen van verplichtingen aan burgers. Wel vraagt men of het mogelijk is om in dit voorstel de hoogte van het bedrag te koppelen aan de ambitie van de aanvrager. Hij wijst er daarbij op dat een EPC-norm van 0,3 een forse investering vraagt voor een gebouw met een energielabel G. • Hij wijst op de risicomarge voor de gemeente. Hij verwacht op grond van het verleden dat het een relatief veilige marge is, maar vraagt daar aandacht voor. Beantwoording Wethouder Meijer geeft aan dat ontzorgen van de burgers het doel is van de stimuleringsregeling duurzaamheid. De regeling moet simpel en eenvoudig zijn, met weinig voorwaarden. Sommige fracties pleiten voor een trits aan voorwaarden. De regeling is niet veel gebruikt. De rente was niet concurrerend en er was sprake van beperkende voorwaarden. In de nieuwe regeling zijn weinig beperkingen en de regeling is helder en duidelijk. In de bestaande bouw is de grootste slag te slaan, geven diverse fracties aan. Er is gezocht naar een maatregel om met deze mensen bezig te gaan. Er is gekozen voor een lening en geen subsidie omdat het gaat over maatregelen die zich terugverdienen. Over de EPC-norm geeft de wethouder aan dat hij naar 0 wil. De gemeenteraad heeft deze eis echter niet gesteld voor nieuwbouw. Het Bouwbesluit zegt nu 0,4. De gemeente wil kiezen voor 0,3, omdat dit laat zien dat de aanvrager al ambitie heeft getoond. Voor een EPC-norm van 0 zijn hogere investeringen nodig, en dus is ook een hogere lening noodzakelijk. GroenLinks/PE wijst erop dat de norm binnen niet al te lange tijd al 0,3 of 0,2 zal zijn. Hij vindt het jammer dat dit niet verder gaat. De fractie mist hoe de wethouder wil kwantificeren. Burgerbelangen wijst erop dat de extra eis de laagdrempeligheid van de regeling verlaagt. GroenLinks/PE wil graag een hoge ambitie. Wethouder Meijer is het eens met beide fracties. De gemeente heeft deze ambitie, maar wil de lat niet zo hoog leggen dat mensen het niet meer zien zitten. Op grond van de wens van de gemeenteraad dat de eis voor de nieuwbouw verandert, is het mogelijk om de regeling aan te passen. Hij zegt toe bij aanpassing van het Bouwbesluit terug te komen bij de gemeenteraad, om als stimulans steeds een extra stap te kunnen blijven vragen. Kwantificeren van de bijdrage aan de duurzaamheid van dit fonds vindt plaats door het aantal leningen bij te houden en te registreren waarvoor ze worden gebruikt. De gemeente heeft inzicht in de woningvoorraad en op het aantal aangeschafte zonnepanelen en de daarmee opgewekte energie, of op de isolatiemaatregelen die zijn genomen. GroenLinks/PE vraagt naar het doel van het college op het aantal 10.000 collectoren. Wethouder Meijer wijst erop dat dit de particuliere woningmarkt betreft. Dit is de markt van de verleiding. Het is niet te zeggen hoeveel dat oplevert. De wethouder wijst op de communicatie, juist op de vindplaatsen van mensen die duurzaamheidsmaatregelen overwegen, bijvoorbeeld bij bijeenkomsten met aannemers en installateurs. ChristenUnie doet de suggestie om in de voorwaarde van de EPC-norm te kiezen voor een percentage ten opzichte van de wettelijke norm zodat de wethouder niet steeds terug hoeft naar de gemeenteraad voor aanpassing van de regeling. Wethouder Meijer kan daarin meegaan. Hij wil de tekst zo helder mogelijk houden en stelt voor om 25% eigen initiatief te vragen ten opzichte van de bestaande norm en wil daarbij aangeven dat de norm op dit moment 0,3 is. PvdA vraagt hoe de gemeente de mensen wil bereiken en activeren die niet van de regeling weten en mogelijk juist daarom niet in actie komen. Wethouder Meijer geeft aan dat het verleiden van mensen die nog niet met duurzaamheid bezig zijn, onderdeel is van het duurzaamheidsprogramma. In de begroting en in het impulsfonds Ede komen programma’s aan de orde om langs deuren te gaan, welke maatregelen mogelijk zijn en dergelijke zaken. De kredietwaardigheid van de mensen wordt nadrukkelijk getoetst bij de uitvoering. SGP vraagt of kredietwaardigheid niet de bottleneck is bij de uitvoering, terwijl maatregelen juist kostenbesparing opleveren. De fractie mist deze koppeling en vraagt of de wethouder bereid is om op zoek te gaan naar alternatieven om hier invulling aan te geven. Wethouder Meijer is daartoe bereid. Hij heeft gesprekken met banken in de regio. Ook banken vragen naar kredietwaardigheid. Dit is een lastig vraagstuk als mensen krap bij kas zitten. De huurders wil de wethouder in de regeling opnemen als doelgroep. Woonstede geeft aan er geen probleem mee te hebben als deze maatregel voor hun huurders geldt. Hij verwerkt dit in de tekst van de regeling. De regeling omvat 2 miljoen euro, geen 2,5 miljoen euro. Het huidige budget is 1 miljoen euro, waarvan 300.000 euro is gebruikt. Als de aanvragen van de nieuwe regeling het niveau van 1,7 miljoen euro bereiken, zegt hij toe terug te keren naar de gemeenteraad om over verhoging te spreken. De maatregelen waarvoor de verordening gebruikt kan worden, staan vermeld in de verordening. VVD vraagt naar de criteria voor toekenning van de lening. Wordt tussentijds getoetst op de besparingen die worden gerealiseerd? Wethouder Meijer zegt dat in de regeling niet veel beperkingen gelden. De lijst van maatregelen staat in de verordening. De gemeente toetst niet of de zonnepanelen werken.
Blz. 5
De heer Van Tol zegt dat de toetsing bij SVN plaatsvindt net als normale leningen bij banken. Er wordt gevraagd naar consumptieve leningen en SVN staat onder toezicht van AFM. De gemeente heeft geen invloed op de wijze waarop SVN toetst. De voorzitter concludeert dat het onderwerp doorgeleid kan worden naar de besluitvormende vergadering met de toezeggingen van de wethouder van terugkeer naar de raad bij het behalen van het niveau van 1,7 miljoen euro, het opnemen van huurders in de regeling en onderzoek naar mogelijkheden voor mensen die krap bij kas zitten.
OV04. Afstand doen van het recht van overpad van de overweg Wildzoom op de Valleilijn te Ede Oordeelvorming raad SGP • De fractie heeft bedenkingen bij het laten vervallen van de oversteekplaats. • De veiligheid rond overwegen valt onder verantwoordelijkheid van ProRail en dient geborgd te zijn. Uitstel tot een ongeluk plaatsvindt is niet acceptabel. • De opmerkingen van burger en gebruiker moeten serieus genomen worden. • Is dit de laatste overgang die moet sluiten of volgen er meer? • De cijfermatige inzichten van de gemeente en ProRail stemmen niet overeen. • ProRail besteedt miljoenen euro’s aan het spoor. Behoort een beperkt bedrag voor deze overgang niet tot de mogelijkheden? • De onderbouwing van het afwijzen van de alternatieven door ProRail komt niet overtuigend over. • Geen steun voor het voorstel. CDA • De fractie ziet liefst alle overgangen open op een veilige manier, zonder incidenten. Helaas zijn er te veel bijna-incidenten. • De maatregel van sluiten is rigoureus. Zijn alternatieven mogelijk, bijvoorbeeld een proefperiode na het kappen van een aantal bomen en het plaatsen van een zigzaghek of een te openen hek? Hoe staat het college hierin? • Ziet het college mogelijkheden om met een alternatieve oplossing te komen? • De fractie vraagt om bij eventuele sluiting de toegankelijkheid van het gebied in de toekomst te waarborgen. GemeenteBelangen • Elk mens is verantwoordelijk voor de eigen daden. Gedachteloos wandelen in bos is ontspannend, maar men moet opletten bij gevaren als een onbewaakte overgang. ProRail maakt zich zorgen over de onbewaakte overgang. Er zijn in 6 jaar 15 meldingen gemaakt. Foto 1 laat zien dat aan het zichtbaar houden van waarschuwingen en aan onderhoud veel te verbeteren is. Om budgettaire redenen ambieert ProRail sluiting. • Beveiligen van de overgang blijkt veel minder te kosten dan het eerder door ProRail genoemde bedrag van 1,5 miljoen euro en is waarschijnlijk terug te brengen tot een acceptabel bedrag. • De berekende afstanden tussen beide in de stukken genoemde overgangen kloppen niet. Ze moeten verdubbeld worden, want men loopt van de gesloten naar de beveiligde overweg en na oversteken weer terug om de wandelling voort te kunnen zetten. • De fractie is niet blij met het voorstel, en vraagt de wethouder om nader onderzoek te doen. PvdA • Veiligheid is aanleiding tot dit voorstel. Het veiligst is om alle overgangen te sluiten en overal bruggen of tunnels aan te leggen. Dat gebeurt niet. Deze overgang zou erg onveilig zijn met drie bijna-ongelukken op 18000 treinbewegingen. Overwegen waar dodelijke ongelukken vallen sluiten niet. Het is niet duidelijk wanneer andere maatregelen worden genomen en wanneer sluiting volgt. De fractie vraagt de wethouder om toelichting. • ProRail schetst als tweede mogelijkheid het kappen van bomen. Het aantal en de kosten worden niet inzichtelijk gemaakt. De fractie vraagt om toelichting op dit alternatief en om de redenen waarom hier niet voor wordt gekozen. • Adequate beveiliging kost te veel geld, stelt ProRail. Andere maatregelen zijn niet veilig genoeg, wordt als feit geponeerd. De fractie vraagt hierbij onderbouwing. Wellicht is het mogelijk om verder te experimenteren door bijvoorbeeld zigzaghekken op wat verdere afstand te plaatsen, waardoor het wel veiliger zou kunnen zijn. • De fractie vraagt om deze definitieve stap niet te nemen en om samen met ProRail te kijken naar betere opties, om toch de door iedereen gewenste veiligheid te bereiken. GroenLinks/PE • De betrokken vervoersmaatschappijen geven aan dat afsluiten de beste optie is.
Blz. 6
• Omwonenden hebben hun visie gegeven. Veiligheid is de verantwoordelijkheid van volwassenen, ook die voor hun kinderen en huisdieren. Afsluiten zou een onacceptabele vermindering geven van de toegankelijkheid van het gebied. • Er moet een afweging plaatsvinden tussen veiligheid en risico’s. Het risico zou kunnen verminderen door plaatsing van een zigzaghek of wildafsluithek. Daarvoor hoeven dan niet veel bomen worden gekapt. Het zicht is vrij goed wanneer men uitkijkt. • De waarschuwingen lijken niet realistisch. Mensen zijn dagelijks blootgesteld aan risico’s bij oversteken. • De fractie is het eens met bewoners om de overgang niet af te sluiten en verzoekt het college om alternatieven creatief te onderzoeken. • De fractie vraagt beantwoording van de schriftelijk gestelde vragen. D66 • Er is geen veiliger overweg dan geen overweg. • Er vallen jaarlijks doden op het spoor en iedere machinist heeft een paar doden in zijn carrière. Er zijn incidenten geweest op deze locatie, en gegarandeerd valt er binnen enkele jaren een dode bij deze overgang. • Sluiten dus. Burgerbelangen vraagt of dit komt door de situatie of door gedrag van mensen. D66 geeft aan dat ongelukken alle denkbare oorzaken kunnen hebben. PvdA vindt elk ongeluk er één te veel. Bij de N224 zijn twee dodelijke ongelukken gebeurd in vijf jaar. D66 weet niet of deze overgang op de nominatie staat om te worden vervangen door een brug of tunnel. Veel van deze overwegen moeten verdwijnen omdat ze te gevaarlijk zijn. Het gemeentebestuur onderhandelt over dit soort zaken met ProRail. ChristenUnie • Het gaat over toegankelijkheid ten opzichte van veiligheid. Dan is de keuze snel gemaakt: veiligheid. • De overgang van de N224 is lastig. Bij deze provinciale weg ligt de verantwoordelijkheid bij de provincie. Bij de Wildzoom gaat het over gedrag van mensen. De overweg kan veiliger worden gemaakt, maar 100% veiliger ontstaat als deze sluit. Dan wordt verwezen naar de Doolhoflaan. Daarheen zullen mensen zich verplaatsen. Dodelijke ongelukken blijven, ook al is daar een bewaakte overgang. Deze ongelukken hebben grote impact op nabestaanden en ook op de machinist. • De fractie pleit voor een goede afweging tussen toegankelijkheid versus veiligheid. Burgerbelangen • De fractie vraagt of het college deze overgang voorheen niet als de gevaarlijkste in de gemeente Ede achtte. Deze overgang is niet veiliger gemaakt toen na een dodelijk ongeluk de overgang bij de Doolhoflaan beveiligd is. • De provincie heeft de situatie onderzocht en geconcludeerd dat bij 42 overwegen maatregelen ter beveiliging nodig waren. Deze overgang is destijds niet gevaarlijk geacht. Toen is erop aangedrongen om de overgang open te houden en nu is het niet mogelijk om een middenweg te bespreken. • Heeft de gemeente andere maatregelen dan sluiting onderzocht? Dit blijkt niet uit de stukken, ook de kosten van de alternatieven zijn niet benoemd. Een hek zou een goedkope oplossing kunnen zijn. • De kosten zijn onduidelijk. In de stukken staat een bedrag vermeld van 1,5 miljoen euro, terwijl later is gesproken over 750.000 euro. Hoe hard zijn de cijfers? Wellicht zit daar nog meer ruimte in. • Afsluiten is de enige optie, anders beroept ProRail zich op artikel 21. Dit klinkt als chantage, want andere jaren is dat artikel kennelijk voor lief genomen. • De fractie vraagt om meer informatie. Het stuk is te summier en het schiet inhoudelijk tekort. Beantwoording Wethouder Meijer wijst op de schitterende omgeving van Ede. Bij deze overgang heeft men daarbij te maken met veiligheid, recreanten, financiën en met de nabijheid van een andere overgang. Waarom pas nu? Dit jaar al zijn er vier meldingen. In andere jaren viel het mee. De machinisten hebben beloofd om te gaan tyfoneren wanneer geen maatregelen genomen worden. Hij begrijpt het dilemma. De maatregelen zijn genoemd. Bij een klaphek bestaat het risico dat mensen zich opsluiten op het spoor. Met zigzaghekken heeft ProRail slechte ervaringen. ProRail maakt keuzes, want de organisatie heeft weinig geld. De keuze is gemaakt voor de bewaakte overgang bij de Doolhoflaan. Bij de N224 is sprake van een bewaakte overgang en dat is hier niet het geval. Meer borden ziet men niet meer op den duur en 300 m verderop is er een bewaakte overwegovergang. Om deze reden heeft het college dit voorstel voorgelegd. CDA vraagt of de investering bij de Doolhoflaan betekent dat de overgang in de toekomst geopend blijft, om de toegankelijkheid van het gebied te kunnen waarborgen.
Blz. 7
Wethouder Meijer zegt dat ProRail geen 1,5 miljoen euro heeft geïnvesteerd om de overweg dicht te doen. Burgerbelangen vraagt naar mogelijke maatregelen eerder in het bos, zoals een waarschuwingsbord of een knipperlicht en geluidsinstallatie. Wethouder Meijer zegt dat dit is besproken met ProRail. Borden scheppen een semi-veiligheid. Juist dit landschap leent zich voor onnadenkendheid. Het overleg met ProRail was duidelijk. Bij een investering doet men het niet half. VVD vindt dat mensen verantwoordelijk zijn voor hun eigen daden. Ze hebben verstand. Hij vraagt om medewerking om duidelijker aan te geven door ProRail dat dit een gevaarlijk punt is. Wethouder Meijer zegt dat het niet de intentie is van mensen om gedachteloos rond te lopen. Maar daar in het bos is er plotseling een spoorovergang. Hij zou hem graag openhouden. Niet alle incidenten worden gemeld. ProRail investeert hier echter niet en op 300 meter is een bewaakte overgang. Hem rest geen andere oplossing dan het sluiten van deze overgang. PvdA zegt dat er telkens zaken bijkomen die niet in het stuk staan. Ongelijnde honden kunnen onder bomen door en mountainbikers kunnen tussen de bomen doorslingeren. Dit verplaatst het probleem. Het gaat niet aan om alle alternatieven zonder meer van tafel te vegen. Er is geen onderbouwing van de reden van afwijzen van de alternatieven. Een sluiting is onomkeerbaar. Is de wethouder bereid om met ProRail alternatieven te onderzoeken, inclusief de tweede optie die ProRail zelf aangeeft? Wethouder Meijer zegt dat ProRail niet wil meegaan in het plaatsen van hekken, omdat dit niet werkt. Het is niet de bedoeling om zoveel mogelijk ongelukken te benoemen. Het doel is een veilige oversteek in het gebied. De wethouder kan aangeven hoeveel bomen worden gekapt, maar ProRail geeft aan dat machinisten toch zullen toeteren. Hem rest geen andere oplossing dan sluiten. De overgang bij de Doolhoflaan is bewaakt en zal niet sluiten. Hij zal ProRail vragen naar het aantal ongelukken op deze overgang. Gezien de maatregelen, gelooft hij niet dat dit plotseling een heel gevaarlijke overgang zal worden. SGP heeft het idee dat de wethouder voor ProRail werkt. In Lunteren is op de Goorsteeg een beveiligde overweg en tientallen meters verderop bij de manege ook. Niet de gemeente, maar ProRail is verantwoordelijk en moet de doorgang acuut zodanig belemmeren dat mensen deze wel moeten opmerken. Wethouder Meijer heeft driemaal aangegeven dat ProRail geen hekken zal plaatsen. Indertijd was bij ProRail ruimte om bij de manege een overgang te maken. Hij werpt het verwijt dat hij voor ProRail werkt ver van zich af. Hij werkt voor de inwoners van de gemeente Ede en werkt samen voor de beste, veiligste oplossing voor de inwoners van Ede. GemeenteBelangen wil overtuigd worden dat de gemeente iets te gemakkelijk ProRail tegemoetkomt. Een compromis is wellicht om eenmalig een analyse te vragen van de ongelukken bij zigzaghekken. Hij vraagt om de suggestie mee te nemen om meer fracties te kunnen overtuigen. Wethouder Meijer benadrukt dat hij ProRail gevraagd heeft naar de mogelijkheden en andere opties in dit mooie buitengebied van Ede. Natuurlijk heeft hij gezegd dat hij geen afsluiting wil. De treinbewegingen gaan verdubbelen tot een kwartierdienst en op korte afstand is een bewaakte overgang. Alle opties zijn onder de aandacht geweest, om te onderzoeken wat mogelijk is. Connexxion heeft gevraagd om rekening te houden met de passagiers en de machinist. Helaas moet de wethouder ondanks alle afwegingen komen met het bericht dat de overweg moet sluiten. Alle inspanningen en emotie zijn helaas niet terug te vinden in het voorstel. SGP is blij met deze opmerkingen, maar vraagt naar informatie over de discussie rond de financiën. Wethouder Meijer zegt dat een bewaakte overgang tussen 750.000 euro en 1,5 miljoen euro kost. Sluiten van de overgang kost 50.000 euro. Naast ProRail hebben ook de Barrièreclub en de landelijke Fietsersbond aan tafel gezeten. Ook zij hebben akkoord gegeven op het voorstel tot sluiting. De voorzitter concludeert dat de meerderheid instemt met doorgeleiden van het onderwerp naar de besluitvormende vergadering. De fracties GroenLinks/PE en SGP zijn tegen doorgeleiden. De voorzitter schorst de vergadering voor drie minuten en heropent de vergadering.
OV05. Vaststellen Algemene verordening ondergrondse infrastructuren Ede 2015 en bijkomende stukken De voorzitter concludeert dat het onderwerp doorgeleid kan worden naar de besluitvormende vergadering.
OV06. Rapport inventarisatie vervanging/financiering kapitaalgoederen gemeente Ede Oordeelvorming raad SGP • De fractie uit complimenten aan de Rekenkamercommissie voor het rapport.
Blz. 8
• De vervangings- en uitbereidingsinvesteringen in de openbare orde zijn voor een groot deel niet financieel geborgd. Bij het riool zijn het beschikbare en benodigde budget in evenwicht. Heeft de commissie onderzocht of vervanging van het riool tijdig heeft plaatsgevonden? • Er bestaat verschil tussen de technische levensduur en de afschrijvingsduur van het kapitaalgoed. • Is er enig inzicht in het aantal jaren waarin verschuivingen plaatsvinden? De voorzitter wijst erop dat vanmiddag gelegenheid is geweest voor technische vragen. • SGP zegt dat door verschil in technische levensduur en afschrijvingsduur verschuivingen kunnen ontstaan met economische gevolgen. CDA • De fractie herkent zich in de reactie van het college op het rapport, en stelt in deze vergadering geen technische vragen omdat daarvoor voldoende andere mogelijkheden zijn. • De fractie maant het college om nader te informeren over de nader te nemen stappen en de uitwerking daarvan. VVD • Het financieren, onderhouden en vervangen van kapitaalgoederen is vaker discussiepunt in de gemeenteraad vanwege enige willekeur. Soms wordt een investering opgenomen als kosten, soms opgenomen op de balans met afschrijvingen. Door willekeur wordt het begrotingsresultaat enigszins gemanipuleerd. Het is terecht om hiertoe een financieel kader op te stellen. • De fractie ondersteunt de voorgestelde aanpak. • De fractie kan instemmen met het voorstel tot het overnemen van de aanbevelingen en het informeren van de raad in de tweede helft van 2016. ChristenUnie neemt afstand van het woord manipuleren en hij vraagt de VVD om dit ook te doen. Hij vraagt hoe lang de opmerking over het afschrijvingsbeleid teruggaat. VVD wijst op de veranderende wetgeving dit leidt tot meer transparantie en meer consistentie. Het is geen verwijt, maar een constatering en oproep tot verbetering. ChristenUnie wijst erop dat aan de besproken werkwijze jarenlang door de VVD ruimhartig is meegewerkt. VVD adviseert om het woord manipuleren niet te zwaar te nemen. D66 • De fractie bedankt de Rekenkamercommissie voor het rapport. • D66 volgt de redeneerlijnen en conclusies en is tevreden met de conclusies van het college. • Het grote tekort op de vervanging van kapitaalgoederen is al genoemd. • Welke effecten zijn er voor de balans door de effecten van de BBV-aanpassingen, vooral de aanpassingen in het maatschappelijk nut, die geactiveerd dienen te worden? Hij doelt op effecten voor de schuldpositie. Met een weg kan geen schuld afgelost worden. Beantwoording Wethouder Eleveld wijst erop dat het rapport van de Rekenkamercommissie is. Het college zal met de aanbevelingen aan de slag gaan en neemt de vermaning ter harte. Technische vragen beantwoordt de wethouder schriftelijk in samenspraak met de Rekenkamercommissie. PvdA geeft aan dat het college het advies heeft overgenomen om per categorie een onderhoudsplan te maken. Zij vraagt naar het gevaar dat niet naar de reële onderhoudsbehoefte wordt gekeken, maar naar de onderhoudsplanning. De fractie vraagt om periodiek te kijken naar de gesteldheid van de objecten en om dit in het beleid te laten terugkomen. Wethouder Eleveld is deze oproep uit het hart gegrepen. Ze geeft de opmerking mee aan wethouder Weijland van maatschappelijk vastgoed. Op dit moment vindt een meting plaats van de conditie van het maatschappelijk vastgoed als basis voor de onderhoudsplanningen. Ze wil geen onderhoud doen om het onderhoud. Ze controleert of dit in het beleid is verankerd en komt daar schriftelijk op terug. De voorzitter concludeert dat het onderwerp hiermee is afgehandeld.
OV07. Nota Afschrijvingsbeleid en waardering activa Oordeelvorming raad D66 • De fractie heeft dit onderwerp afgehandeld in de bijdrage bij het vorige agendapunt. SGP • Aanpassing van de nota is gewenst als gevolg van veranderde wetgeving. De riolering wordt lineair afgeschreven in 60 of 20 jaar. Wat zijn de financiële effecten van de aanpassing en wat gaat er gebeuren met de voorziening vervangingsinvestering riolering? • Heeft doorrekening plaatsgevonden, en hoe gaat de gemeente hiermee om? CDA
Blz. 9
• De fractie heeft contact gehad met de ambtelijke organisatie over hoe de gemeente Ede gebruikmaakt van de ruimte die er in de nota is in relatie tot het besluit begroting en verantwoording. • Zij vraagt in het vervolg meer aandacht voor waar de ruimte ligt in het beleid bij een technisch onderwerp als dit. • Mogelijke veranderingen zijn investeringen in maatschappelijk nut en de vraag die ook SGP al stelde. • De fractie vraagt naar de effecten van de nota in relatie tot de begroting. Kan het college deze effecten voor de lange termijn inzichtelijk maken? GemeenteBelangen • Als kernzin noemt de fractie dat het publieke belang van openbare ruimtes beter onderstreept wordt middels afschrijvingstechnieken. Kan de wethouder uitleg geven van deze zin? VVD • Het BBV-proof maken en het waarderen van activa juicht de fractie toe. • Gesproken wordt over annuïtair of lineair afschrijven. De VVD is en blijft voorstander van solide financieel beleid. Nu activeren en afschrijven in plaats van in een keer de investering te nemen, en in plaats van annuïtair lineair afschrijven: betekent twee keer vooruit schuiven. Dit zorgt ervoor dat er geen enkele rem is in het geval van een calamiteit. • Riekt deze aanpak niet naar creatief boekhouden? De fractie vraagt naar de mening van de wethouder. Beantwoording Wethouder Eleveld ontkent dat er sprake is van creatief boekhouden. Juist met deze nota wordt de basis gelegd voor het vormgeven van solide beleid. Het leidt tot een goede grondslag om alle nieuwe investeringen op een goede, gelijke wijze te behandelen. De veranderingen hebben te maken met de BBVrichtlijn die volgend jaar van kracht wordt. Ede loopt een jaar vooruit op wat moet. De keuze voor lineair of annuïtair ligt bij de raad. Het college vindt het belangrijk om de kapitaallasten over de looptijd gelijk te houden. Door de verandering ontstaat in de eerste jaren een positief resultaat en uiteindelijk vindt een kanteling plaats. De plus in het laatste jaar van de begroting is niet structureel. Dat is een terechte opmerking. CDA vraagt om in een memo aan te geven wat exact het effect is waar rekening mee gehouden moet worden in de begroting. Wethouder Eleveld kijkt ze of meer inzicht kan geven. De nota geldt voor alle nieuwe investeringen. Er volgt geen herwaardering met terugwerkende kracht. Bij de technische vraag over de voorziening riool geeft de wethouder aan dat de kosten over de looptijd gelijk blijven. Er vindt een andere verdeling plaats. Het betekent niet dat de reserves aangepast moeten worden, denkt ze. Ze beantwoordt deze vraag verder schriftelijk. De investering in maatschappelijk nut doet het college omdat de commissie BBV dit heeft bedacht. De achterliggende gedachte is dat de investeringen de gemeente ten goede komen. De kosten wil het college uitsmeren over de periode waarin de gemeente nut heeft van de voorzieningen. De BBV wil met de maatregel uniformiteit tussen gemeenten bevorderen. Er zijn consequenties voor de solvabiliteit, afhankelijk van de investeringen. De balans wordt in de toekomst groter, omdat alle nieuwe investeringen worden geactiveerd. De voorzitter concludeert dat het onderwerp doorgeleid kan worden naar de besluitvormende vergadering.
OV08. Invoering precarioheffing Oordeelvorming raad SGP • De SGP vindt het onderzoek naar precarioheffing terecht. • Dit zal echter leiden tot lastenverhoging voor de inwoners. • De fractie vraagt naar de reden dat Vitens vrijgesteld moet worden van de heffing. De fractie waarschuwt voor willekeur en strijdigheid met het gelijkheidsbeginsel. • Graag ontvangt men een voorstel verankering in de verordening, alvorens daarover te besluiten. • Wat gebeurt er als een langlopende procedure wordt gestart met een ongewisse uitkomst? Dan is het wellicht prematuur om de gelden te reserveren in het kader van het investeringsfonds Impuls Ede. • De fractie vraagt om een jaar uitstel voor de besluitvorming over het investeringsfonds. CDA • Dit onderwerp gaat eigenlijk over het investeringsfonds Impuls Ede. De gemeente wil vooroplopen in food en duurzaamheid. • Het raadsvoorstel spreekt wel over meeropbrengsten, maar niet over mogelijke minderopbrengsten.
Blz. 10
• Hoe zeker is het dat Ede in 2015 en 2016 precario kan heffen voor 2,4 en 3,6 miljoen euro? • Hoe gaat het college om met onzekerheid over de inkomsten bij langdurige procedures? • Wat zijn de consequenties als Ede geen of minder precario kan heffen? • De lasten voor inwoners mogen niet stijgen als gevolg van de invoering van de heffing. GemeenteBelangen • Wordt Ede hierin meegezogen met omliggende gemeenten? • De gedachte vloeit voort uit lastenverlaging voor de Edese burger. Maar de kabelaar gaat de kosten doorbelasten. Hoe zijn deze twee zaken met elkaar te rijmen? • Het college zal dat weer compenseren en dat bedrag gaat weer van het investeringsfonds af. VVD • De VVD aarzelt over de invoering van precarioheffing. • Dit is kortetermijndenken. Netbeheerders zullen zich verenigen en tegenmaatregelen treffen. • Een ongewenst neveneffect is dat de heffing glasvezelaanbieders frustreert. • Is er voldoende nagedacht over de frustratie van de innovatie die zo hard nodig is? • Bio-energie De Vallei is alleen actief in Ede. Wat zijn de consequenties van de heffing voor Edese afnemers? • De gemeente zal bij lastenverzwaring in de loop van 2016 met een compensatieregeling komen. Kan de wethouder een indicatie geven van de mogelijke lastenverzwaring? • De fractie vraagt om pas tot invoering over te gaan nadat de compensatieregeling door de gemeenteraad is vastgesteld. D66 • D66 staat nog steeds achter de instemming die de fractie heeft gegeven bij de behandeling van de Perspectiefnota, • Invoering mag niet leiden tot hogere lasten voor de Edese burger in het algemeen. Het amendement van D66 over compensatie van mogelijke lastenverzwaring is aangenomen. • Er is sprake van een grondslagverbreding. De belasting geldt niet alleen voor kabels, maar ook voor waterleiding en deze lasten worden lokaal doorberekend. Om welk bedrag gaat het precies? • De fractie vraagt of punt 2 betekent dat iedere meeropbrengst vanwege de heffing wordt omgezet in lastenverlichting. GroenLinks/PE zegt dat D66 de lastenverlichting al heeft ingevuld door de verlaging van de ozb, waardoor mensen die een duurder huis hebben meer terugkrijgen, terwijl iedereen evenveel lastenverzwaring heeft. Is D66 het daarmee eens? D66 geeft aan dat dit nog niet compleet is. Nu moet ook de doorbelasting op water gecompenseerd worden. Het overgrote deel van de belasting komt uit de ozb. Het is eerlijk dat degene die het meest betaalt, ook het meest terugkrijgt. • Als lasten worden gecompenseerd, is er geen sprake van lastenverzwaring maar van verandering in de belastingmix. D66 vindt het in het kader van duurzaamheid goed dat de consumptie van water en energie wordt afgeremd. Het is een economisch efficiënte belasting. ChristenUnie ziet de prikkel niet. Aanpassing in watergebruik heeft geen effect op de precario. D66 beaamt dit, maar vindt het een efficiënte belasting. • D66 heeft bedenkingen bij het doteren aan het investeringsfonds. Meeropbrengsten wil de fractie in principe vertalen in lastenverlichting. De belasting levert aardig wat op, en de fractie compenseert liever iets te veel dan te weinig. GroenLinks/PE • De fractie vindt de precario iets van vestzak-broekzak en is daar niet op tegen. De gemeente kiest er niet voor om indirect de ozb te verhogen. • Op 9 juli 2015 is de regeling bedacht dat wie rijker is, meer korting krijgt. De fractie begrijpt de redenering van D66 niet. De fractie zou graag samen willen nadenken over een amendement om dit te wijzigen. D66 volgt deze redenering niet. Mensen die veel ozb betalen, betalen relatief veel belasting. Het is logisch om hen het meeste profijt te geven bij een korting. GroenLinks/PE zegt dat kosten die burgers nu meer betalen, niet in dezelfde ratio staan. Beantwoording Wethouder Eleveld zegt dat het college geen mening heeft over precario. Het is echter vreemd als inwoners betalen bij buurgemeenten, en in Ede niet wordt betaald. Onderzoek heeft uitgewezen dat heffing van precario aantrekkelijk kan zijn. Op termijn wordt precarioheffing waarschijnlijk afgeschaft als de belastingherziening terugkeert op de agenda. Om deze reden is ervoor gekozen om de bijdrage te verwerken als een incidentele bijdrage aan het investeringsfonds. Bij de Perspectiefnota is ervoor gekozen om geen precario te heffen bij bedrijven die een-op-een aan Ede doorberekenen. Juridische adviseurs raden echter af om partijen uit te sluiten. De gemeente gaat daarom alle partijen aanschrijven om precario te heffen. Om lastenverzwaring te voorkomen, wil het college met een voorstel voor compensatie komen. Ede wil vanaf 1 juli 2016 precario heffen. De tarieven van de
Blz. 11
exploitanten zullen pas in 2017 stijgen. De insteek is om de verhoging een-op-een voor 100% te compenseren. Dit betekent niet via de ozb, maar wellicht in de vorm van een heffing in plaats van een belasting, voor ieder huis gelijk. D66 zegt dat heffingen meestal kostendekkend zijn. Hij vraagt of deze manier voldoende transparant is. Wethouder Eleveld vindt dit een terecht punt. Hierover wordt verder doorgedacht en uiterlijk bij de begroting 2017 komt het college met een voorstel. Risico’s zitten vooral in de ruimtelijke procedures. Er is jurisprudentie. Het college acht het risico vrij klein dat de precario niet geheven kan worden. Er is een bijdrage van 4 miljoen euro uit de algemene middelen gedaan aan het investeringsfonds. Dit is door het amendement van D66 met 1,5 miljoen euro verminderd. Dit is voor 2016 voldoende. Volgend jaar bij de begroting volgt een voorstel voor het investeringsfonds in de komende jaren. SGP begrijpt dat het niet mogelijk is om partijen uit te sluiten. Wellicht moet beslispunt 5 aangepast worden. Sommige partijen kunnen de heffing niet doorberekenen, zoals de organisatie van het warmtenet. De fractie vraagt hoe de wethouder hiermee denkt om te gaan. Wethouder Eleveld wil geen belemmeringen in duurzaamheid en daarom wordt verder gekeken naar grondslagen om partijen te kunnen uitsluiten of compenseren. In het uiterste geval is compensatie in de vorm van een subsidie mogelijk. De heer Prins geeft aan dat juridische procedures geen opschortende werking hebben bij het heffen van de belasting. Partijen uitsluiten is mogelijk via het profijtbeginsel of op basis van objectieve criteria. Het systeem wordt robuuster als daar terughoudend mee wordt omgegaan. Duurzaamheid is een juridisch slecht gedefinieerd begrip. SGP verwacht dat via de achterkant compenseren ook subjectief is. De heer Prins geeft aan dat over dit onderwerp een andere discussie gevoerd kan worden. De voorzitter concludeert dat het onderwerp doorgeleid kan worden naar de besluitvormende vergadering.
Sluiting De voorzitter sluit de oordeelvormende vergadering om 22.50 uur.
