Gemeenteraad
Verslag van de oordeelvormende vergadering op 11 september 2014, 19.00 uur in het raadhuis te Ede Aanwezig Voorzitter Secretaris Portefeuillehouders Notulist Pers Publiek
: : : : : : :
Raadsleden/fractievolgers De heer J. Boot mevrouw S. Bougarfa Wethouder G. Ligtelijn-Bruins en burgemeester C. van der Knaap De heer T. Delfgaauw Aanwezig Aanwezig
OVR1. Opening en mededelingen van de voorzitter De voorzitter opent de oordeelvormende raadsvergadering om 19.00 uur. Er zijn geen mededelingen en geen wijzigingsvoorstellen ten aanzien van de agenda. OVR2. Basisplan preventie en handhaving Ede Drank- en horecawet (kenmerk 16936) De voorzitter geeft aan dat dit plan doel, acties en te behalen resultaten bevat van het preventie- en handhavingsbeleid inzake alcohol. Beslispunt is het vaststellen van dit plan. Oordeelvorming raad SGP: • Dat drank meer kapot maakt dan je lief is, is maar al te waar. • Het alcoholgebruik in keten baart grote zorgen, omdat deze jongeren volgens onderzoek tweeënhalf keer zo veel drinken als andere jongeren. • De fractie heeft begin augustus vragen gesteld naar aanleiding van de verruiming van de openingstijden rond het Museumplein. Gevraagd is wat het advies van FrisValley was in relatie tot het alcoholmatigingsbeleid. Het antwoord was dat niet om advies gevraagd is, omdat het hier lokaal beleid betreft. Wat gebeurt er nu bij Food- en FrisValley gemeentelijk en wat regionaal? • Dient er niet met FrisValley gewerkt te worden aan bewustwording, educatie en effectief beleid? • Er is nog veel te doen aan handhaving. • Wat denkt het college van de aanbeveling om het aantal verkooppunten van alcohol te verminderen? GL/PE: • Dit plan doet goed verslag van datgeen wat er gebeurd is. • Er is duidelijke vooruitgang geboekt ten aanzien van de handhaving, maar gemist wordt wat het toekomstperspectief is op dit terrein. • De verruiming van de openingstijden rond het Museumplein staat haaks op dit plan. CDA: • De doelen worden volledig onderschreven en de handhavingsacties worden ondersteund. • Hoe denkt het college de beschikbaarheid van alcohol voor jongeren onder de achttien jaar te verminderen? • Graag hoort het CDA over een jaar welke resultaten geboekt zijn. BB: • De fractie staat achter dit beleid.
Gemeenteraad Postbus 9022, 6710 HK EDE. Telefoon (0318) 68 05 32. Bezoekadres: Bergstraat 4, Ede (wijk 1)
Blz. 2
• Kanttekening is dat er een focus ligt op de jongeren van 18 tot 24 jaar. Die burgers kunnen zelf nadenken. Welke insteek kiest het college hier? Betutteling moet voorkomen worden. D66: • De landelijke doelen worden ondersteund, maar er worden specifieke lokale doelen gemist. • De verbinding met de Wmo dient gelegd te worden door het opnemen van dit beleid in de gezondheidsnota. • Gemist worden cijfers en feiten, waardoor een betere monitoring zou kunnen plaatsvinden. • Naast een theoretisch kader zijn er praktijkacties nodig. Voorgesteld wordt om bij de uitreiking van het ‘jongerenlintje’ geen alcohol te schenken. • Voert het college gesprekken met sportclubs om bijvoorbeeld tot 20.00 uur geen alcohol te schenken? Burgerbelangen: Wil D66 alcohol in sportkantines verbieden voor mensen vanaf achttien jaar? D66: Het gaat om gedragsbeïnvloeding en een voorbeeldfunctie. Sportverenigingen willen vast wel nadenken over een beleid om voor 20.00 uur geen alcohol te schenken. • Gemist wordt een financiële onderbouwing en een vergelijking met het beleid in andere gemeenten. GB: • De gemeente is op de goede weg. Dat geldt ook voor het ketenbeleid. • De verlenging van de openingstijden is goed. Betutteling moet voorkomen worden. VVD: • Hoe wordt de raad op de hoogte gehouden van de resultaten van dit plan? • Hoe ziet het college de verdeling van de verantwoordelijkheden tussen gemeente en opvoeders? PvdA: • Het gaat vandaag over Nix. Dat is een goed voorbeeld van een effectieve campagne. Deze moet wel gepaard gaan met handhaving. • Klopt het dat de gemeente geen zicht heeft op alle keten? Zo ja, wat wordt daaraan gedaan? • Graag een evaluatie per zes maanden. ChristenUnie: • Het is goed dat de leeftijd opgetrokken is naar achttien jaar vanwege de bescherming van de gezondheid. • De ChristenUnie wil de nadruk leggen op de handhaving. • Ouders zijn eerstverantwoordelijk, maar de overheid dient daarbij te ondersteunen. • De fractie is blij met dit plan en hoopt dat er een effectief alcoholpreventiebeleid gevoerd wordt. • Gemist wordt een doelstelling ten aanzien van het terugdringen van alcohol in het verkeer. Beantwoording Portefeuillehouder Van der Knaap: • Sinds acht jaar werkt de gemeente aan het terugdringen van alcohol, met name onder jongeren. Dit is dan ook geen nieuw beleid, maar hier wordt alles eens op een rijtje gezet. Deze regio is het eerst klaar met planvorming op basis van de nieuwe wetgeving. • De preventiemedewerker, de heer Miedema, heeft het hele buitengebied doorkruist en overal gesprekken gevoerd, waardoor goed zicht is op de aanwezige keten en de bewustwording van het probleem is gegroeid en de situatie is in acht jaar aanzienlijk verbeterd. • De kerken hebben in met name het buitengebied een positieve rol gespeeld. • Het ketenbeleid van Ede wordt elders als voorbeeld genomen. • Als in de omgeving overal de sluitingstijden later worden, dan ligt het voor de hand om dat ook in Ede te doen, omdat men anders ergens anders naartoe gaat. De overgang naar 4 uur ’s morgens is tot op heden probleemloos gegaan. SGP: Waarom zijn de aanbevelingen van FrisValley niet gevolgd? Portefeuillehouder Van der Knaap: De gemeenten voeren op dit punt een eigen beleid. Op veel andere punten, bijvoorbeeld inzake preventie en overleg, wordt goed samengewerkt binnen FrisValley. GL/PE: Het plan spreekt over extra aandacht voor de groep van 18 tot 24 jaar. Die groep krijgt nu extra ruimte door de verruiming van de openingstijden. Portefeuillehouder Van der
Blz. 3
Knaap: Voor deze groep is voorlichting en dialoog meer op zijn plaats dan betuttelende maatregelen. • Er wordt goed gehandhaafd. Daarvoor is behoorlijk wat capaciteit vrijgemaakt. • Een jaarlijkse evaluatie is een goede zaak, maar vaker vraagt verhoudingsgewijs te veel tijd. Maar zegt toch toe dit plan over één jaar te evalueren en de gegevens met de raad te delen. • Sportverenigingen worden nauw beleid bij het beleid betrokken. Ook het gesprek met de ouders loopt beter, maar de eerste verantwoordelijkheid blijft bij hen. • Het drinken van één glaasje bij het uitreiken van de pluim is geen probleem, maar ook hier wordt erop toegezien dat kinderen onder de achttien jaar geen alcohol krijgen. D66: Waarom dan nog participeren in FrisValley, als er selectief gebruikgemaakt wordt van de aanbevelingen? Portefeuillehouder Van der Knaap: Ook elders zien jongeren dat ouders drinken. Dat is vrij normaal, zolang het beperkt blijft. Het is zichtbaar dat de gemeenten in deze regio op onderdelen allemaal een eigen beleid voeren, ondanks goede samenwerking op andere punten. De voorzitter constateert dat dit basisplan door kan naar de besluitvormende vergadering. OVR3. Sociaal Domein, themanotitie AWBZ (kenmerk 18431) De voorzitter geeft aan dat de spreektijd beperkt moet worden, omdat het vorige punt veel langer duurde dan gepland. Hij zegt dat in deze notitie de instemming van de raad gevraagd wordt met een aantal denkrichtingen. Ter inleiding geeft hij het woord aan wethouder LigtelijnBruins. Wethouder Ligtelijn-Bruins zegt dat de kanteling een zetje nodig heeft om op tijd rond te komen. Er zijn heel veel beslispunten die voorgelegd worden. De eerste verkenning van de eigen bijdrage is in een aparte memo neergelegd. Zij hoort graag van de raad welke denkrichting ingeslagen moet worden. Daarvoor dienen de bijgeleverde scenario’s, die slechts bedoeld zijn om de discussie richting te geven. Oordeelvorming raad ChristenUnie: • De fractie is positief over het tot nu toe gedane werk. • Hoe realistisch is het om dagbesteding niet te zien als einddoel? Zou een andere oplossing de situatie van een aantal mensen dan niet juist verergeren? • Het is goed dat er verschillende vormen van ondersteuning van de mantelzorg zullen zijn. • Het is goed dat door het pgb de keuzevrijheid gewaarborgd wordt. • Er wordt van uitgegaan dat een derde van de bewoners van beschermde woonvormen zelfstandig kan wonen. Wat gebeurt er als dit, evenals bij dagbesteding en individuele begeleiding, in mindere mate het geval is dan ingeschat wordt? • De eigen bijdrage kan beter niet in dit raadsvoorstel meegenomen worden, omdat het goed zou zijn hierover nog eens een bijeenkomst te beleggen. PvdA: • De fractie is blij met de aangereikte denkrichtingen. Er moet nog wel veel gebeuren om iedereen klaar te maken voor de nieuwe werkwijze. • Ook mantelzorgers en vrijwilligers moeten meegenomen worden in het opleidingstraject. • De communicatie met de zorgvrager en zijn omgeving is van groot belang. • Bij de afwegingen voor de eigen bijdrage dienen ook alle andere lasten ten aanzien van zorg en inkomen in ogenschouw genomen te worden. De scenario’s zouden besproken moeten worden in de raadswerkgroep Sociaal Domein. • Wat betekent het voor een vrijwilliger die te goeder trouw een fout maakt? • Het is goed dat er een link gelegd wordt tussen begeleiding en de huishoudelijke hulp. • Wat doet de wethouder om de diverse groepen die aangewezen kunnen zijn op beschermde woonvormen goed in beeld te houden? GB: • De raad wordt goed meegenomen in het hele traject. • De input van de Wmo-raad is zinnig en wordt onderschreven. Hoe kan het dat de Wmoraad eerst niet alle bijlagen kreeg? • De fractie stemt in met denkrichtingen in deze notitie. D66: • Dit is een heldere notitie. • Wie moet er vooral een zet hebben? Is dat vooral de professional? • De klant dient vooral centraal te staan. Er moet een kanteling naar de klant komen.
Blz. 4
• Welke gevolgen hebben het scheiden van wonen en zorg en van de voorgestelde kortingen voor mensen? Ook dat moet meegenomen worden in te nog te voeren discussie over de eigen bijdrage. • Om te kunnen participeren moeten ook zaken als een schoon huis en vervoer geborgd worden. • Individueel maatwerk geeft ruimte voor co-creatie tussen klant, vrijwilliger en professional. • Zijn de Wmo-gelden geoormerkt? • Is er een reserve voor meerkosten tijdens deze overgangsperiode? • Welke ruimte is er voor een pgb, bijvoorbeeld voor een beginnend dementerende? • De fractie kan zich vooralsnog niet vinden in de beschreven denkrichtingen. Er is niet sprake van een kanteling, maar van een één op één overzetten van de AWBZ naar de Wmo. VVD: • Deze onderwerpen zijn van groot belang en het is jammer dat de tijd daarvoor zo beperkt is. • De fractie stemt in grote lijnen in met de denkrichtingen, maar steunt niet het beleid ten aanzien van hulp in de huishouding. • Er zitten nu nog geen kaders in, maar de VVD herkent het leveren van maatwerk en de notie dat het budget bepalend is als twee kaders. Is dat correct? • Hopelijk wordt de raad bij de verdere ontwikkelingen en monitoring meegenomen. • De eigen bijdrage is zo belangrijk dat deze apart besproken moet worden. CDA: • De fractie gaat akkoord met de 34 denkrichtingen, hoewel het goed zou zijn de beslispunten terug te brengen tot die punten die relevant zijn voor de kanteling. • De eigen bijdrage dient in een aparte setting besproken te worden. De betreffende memo is onrealistisch en onwerkbaar. Wat gebeurt er elders? Voorgesteld wordt om de punten 25 tot en met 27 niet mee te nemen in dit besluit. GL/PE: • Dit stuk maakt een heldere indruk en de fractie kan grotendeels met de denkrichtingen instemmen, maar er zijn nog veel losse eindjes en onduidelijkheden. Veel zaken zijn abstract verwoord, maar de concretisering voor de cliënt is niet goed voor te stellen. • Er wordt wel erg sterk geleund op mantelzorgers en vrijwilligers. Eigenlijk zou respijtzorg niet nodig moeten zijn. Voorwaarde is dat op de ondersteuning aan de nulde lijn niet bezuinigd wordt. Dat lijkt echter wel het geval. • Ruime verstrekking van het pgb zou wenselijk zijn. Nu wordt voorgesteld om mensen met gebruikelijke zorg geen pgb toe te kennen. Wat is gebruikelijke zorg? • Ten aanzien van beschermd wonen hoopt de fractie dat niet ieder na vijf jaar geïndiceerd gaat worden. • Er wordt expliciet gesproken over reductie van de hulpvraag. Hoe verhoudt dit zich tot maatwerk? Uitgangspunten en doelen lijken elkaar hier te bijten. • De mening van het CDA wordt gevolgd inzake de eigen bijdrage. SGP: • De kanteling is noodzakelijk om de transitie te laten slagen. Op hoofdlijnen gaat de SGP akkoord met de gemaakte keuzes. • Er is waardering voor het zwaar laten wegen van de keuzevrijheid. • Een andere vorm van werken is nodig, maar dit is een proces van kleine, zorgvuldige stappen. Is hiervoor voldoende tijd? • Hoe wordt er met de inwoners gecommuniceerd? Met deze notitie weet de burger nog niet waar hij aan toe is. • Er wordt gekoerst op samenwerking met doelgroepen. Zijn daarin al initiatieven genomen? • Als doel is genoemd mensen te laten doorstromen van de dagbesteding naar beschut werk. Welke resultaten wil het college bereiken? • Het college wil nog meer besparen op het vervoer. Is dat realistisch? • Ten aanzien van de scenario’s is meer inzicht in de effecten nodig. Beantwoording Wethouder Ligtelijn-Bruins: • De scenario’s waren meer bedoeld als achtergrondinformatie. Zij zegt toe om de beslispunten 25 tot en met 27 uit dit voorstel te halen en hierover een aparte bijeenkomst van de werkgroep Sociaal Domein te beleggen.
Blz. 5
• Dagbesteding is geen einddoel. Het is ook een product op maat. Voor sommigen zal dit de top van hun kunnen zijn en is herindicering overbodig. • Bewoners binnen beschermd wonen krijgen een training met veel stapjes. Sommigen zullen op termijn geheel of grotendeels zelfstandig kunnen wonen, anderen niet. • Ede heeft echt het pgb omarmd om mensen het stuur over hun leven te laten houden. Dat geldt ook voor relatief kleine pgb’s. Toets is wel dat men samen met de gemeente een zorgplan maakt en dat er volgens dit plan gewerkt wordt. • De samenwerking tussen instellingen verloopt goed en geeft alle hoop op het garanderen van de keuzevrijheid. Samen kantelen is echter wel een hele opgave. De kanteling zal niet in januari klaar zijn, maar er zullen wel de eerste stappen genomen zijn. Gaandeweg zal een en ander bijgesteld worden. Een aantal pilots loopt ook gewoon door. • Mantelzorgers en vrijwilligers hebben ondersteuning nodig. Vrijwilligers dienen de rugdekking van de organisatie te hebben. Daar is ook geld voor. • Wat betreft de huishouding ligt er de toezegging dat mensen met een kleine beurs de middelen krijgen om wel HH1 te ontvangen. • De sociale monitor zal veel van de genoemde onderwerpen bevatten. Van alle fracties zal een lid participeren in de monitor die in december gereed moet staan. Er zal tijd nodig zijn om alle aandachtspunten goed uit te werken. Suggesties voor de monitoring zijn welkom. • De vragen van D66 zal zij schriftelijk beantwoorden. De voorzitter vraagt of dit stuk besluitrijp is. De vergadering besluit hiertoe. Alleen D66 wenst de beantwoording van enkele vragen af te wachten. OVR4. Jaarverslag/jaarrekening 2013 Permar (kenmerk 15357) De voorzitter zegt dat ook bij dit punt enkele fracties geen spreektijd hadden aangevraagd. Hij geeft het woord aan de fracties. Oordeelvorming raad D66: • De opdrachten van de gemeenten zijn gedaald. Wat doet Permar daaraan? • Er is geen weerstandsvermogen. Wat is het perspectief? • Kan de wethouder iets zeggen over de Edese werkgelegenheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt? CDA: • Het is positief dat Permar een minimaal positief bedrijfsresultaat weet te halen. • De situatie is echter bepaald niet geruststellend vanwege het ontbreken van weerstandsvermogen. • Het lijkt of er al een voorschot genomen wordt op 2014, als aangegeven wordt dat er meer opdrachten in 2014 zijn van de vijf deelnemende gemeenten. • Is het positief resultaat een normaal resultaat, of komt het tot stand door bijdragen vanwege de transitie? Welke uitgaven zijn er in 2013 voor de transitie gedaan? • Hoe is het negatieve weerstandsvermogen om te buigen? SGP: • Het is goed dat Permar 2013 positief heeft afgesloten, maar heeft Permar een plan bij eventuele tegenvallers? • Het percentage van opdrachten van de gemeenten ligt beneden het landelijk gemiddelde. Wat gaat het college daaraan doen? Vinden de andere fracties ook niet dat de gemeente veel meer opdrachten dient te geven? De raad heeft daar bij herhaling om gevraagd. GL/PE: • De huidige directeur zit hier al sinds 2012 als interim. Waarom is geen sprake van een normaal, veel goedkoper, dienstverband? • De doelstelling om meer mensen extern te plaatsen is helaas niet gehaald. Dit blijkt te maken te hebben met administratieve onvolkomenheden. Dat is niet acceptabel. • Momenteel komen de meeste opdrachten van de gemeenten. Het commerciële team heeft de intentie om meer opdrachten uit de markt te halen. • Graag inzage in de risicoanalyse van het weerstandsvermogen. • Hopelijk lukt het Permar om veel mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werk in de samenleving te verschaffen. (maidenspeech mevrouw Çelik) GB: • De fractie gaat akkoord met jaarverslag en -rekening en ondersteunt de SGP in de oproep om als gemeente(n) meer opdrachten aan Permar te verschaffen.
Blz. 6
• De Permar is een gemeenschappelijke regeling. Het is dus duidelijk hoe het weerstandsvermogen in stand wordt gehouden. ChristenUnie: • De Permar was niet altijd positief in het nieuws, maar het bedrijfsresultaat geeft een positieve ontwikkeling aan. • Het ziekteverzuim is teruggedrongen in 2013, al gaf het laatste kwartaal weer een stijging aan. Dit wordt geweten aan de onrust die deze doelgroep extra kwetsbaar maakt. • De wachtlijst is wel afgenomen, maar is nog steeds veel te lang. • Klopt de indruk dat Permar bij weinig bedrijven binnenkomt? Het is zorgelijk dat de doelstelling ten aanzien van externe plaatsing niet gehaald is. • Graag ziet men tussentijdse cijfers om de ontwikkelingen binnen Permar goed te kunnen volgen. PvdA: • Volgens een landelijke krant komt het werk voor arbeidsgehandicapten nauwelijks van de grond, onder andere door onvoldoende samenwerking tussen gemeenten, WSW en bedrijfsleven. Hoe zit dit hier? • De reorganisatie is grotendeels afgerond. Dat is verheugend, evenals het positieve bedrijfsresultaat. • Het beschut werken is toegenomen en de externe plaatsing is afgenomen. Dat was precies het omgekeerde van de doelstelling. • De werkgevers zijn nodig. Er moet de boer op gegaan worden naar werkgevers. • De Abvakabo schreef het college dat het onacceptabel is dat bijstandsgerechtigden zonder een bijzondere tegenprestatie het werk verdringen van Permar-medewerkers. Wat is het antwoord van het college? BB: Mensen in de WWB krijgen een uitkering. Dat is een tegenprestatie. Verdringing zou het zijn als goedkopere Poolse werknemers de banen innamen. PvdA: Er wordt alleen het standpunt van de Abvakabo aangehaald. Het antwoord, een goede uitleg, kan veel verhalen wegnemen. Bovendien moet het niet zo zijn dat mensen door werk binnen de WSW langer in de bijstand blijven. • De fractie stemt in met het jaarverslag en de jaarrekening. Beantwoording Wethouder Ligtelijn-Bruins: • Er is geen sprake van verdringing vanuit de WWB. WWB’ers met een afstand tot de arbeidsmarkt krijgen alleen maar re-integratieplaatsen, bijvoorbeeld bij Post NL. De brief van de FNV wordt door Permar, die de brief kreeg, beantwoord. Het college is heel alert op het voorkomen van verdringing. • Er zijn geen gelden van de reorganisatie gebruikt binnen de reguliere begroting. Dat geld wordt geheel apart gehouden. • Er zijn minder mensen uitgeplaatst, omdat er ook minder banen waren. • De gemeente heeft geen goede beurt gemaakt in 2013. Alle gemeenten hadden te maken met onzekerheid en bezuinigingen. 2014 ziet er veel beter uit. Ook vanuit Ede wordt nu ruim de norm gehaald van 30% van de schoonmaakactiviteiten. SGP: Is er nu daadwerkelijk sprake van een kentering ten goede? Wethouder Ligtelijn-Bruins: Dat is inderdaad het geval. Ook ten aanzien van de groenvoorziening wordt meer gegund. De verbetering geldt in grote lijnen voor alle vijf gemeenten. • De huidige directeur doet heel goed werk. Jaarlijks wordt zijn inzet geëvalueerd. BB: Wat is het antwoord op de vraag van GroenLinks over de interimkosten? Wethouder Ligtelijn-Bruins: Dit is een zaak van Permar. Overigens valt zijn salaris binnen de reguliere salarisnormen en is er dus geen sprake van verkwisting van gelden. De voorzitter concludeert dat het stuk naar de besluitvormende vergadering kan. Sluiting De voorzitter sluit deze oordeelvormende vergadering om 21.10 uur.
