Verkiezingsmanifest Groene Ruimte voor Provinciale Staten van Zuid-Holland Op de bres voor de kwaliteit van het buitengebied!
Ruimte Landschap Robuust watersysteem Natuur Recreatie om de stad Landbouw
Op de bres voor de kwaliteit van het buitengebied! Woensdag 2 maart 2011 kunnen Zuid-Hollanders hun stem uitbrengen voor Provinciale Staten. Met dit Verkiezingsmanifest willen wij aandacht vragen voor de kwaliteit van de groene ruimte in Zuid-Holland, die onder grote druk staat van verstedelijking en intensief grondgebruik. Wij brengen met dit manifest enkele speerpunten onder uw aandacht voor de komende bestuursperiode. Zuid-Hollands Landschap, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, ANWB, Landschapsbeheer ZuidHolland en Milieufederatie Zuid-Holland zijn allemaal op hun manier actief in het buitengebied. De Provincie Zuid-Holland heeft de afgelopen jaren successen geboekt in haar ambities voor de fysieke inrichting en leefbaarheid van de provincie. Zo zijn er aansprekende resultaten bereikt voor Recreatie om de Stad en de Ecologische Hoofdstructuur. Wij hebben daarin slagvaardig samengewerkt met de Provincie.
Het nieuwe Kabinet wijzigt koers voor het natuur- en recreatiebeleid. Als gevolg hiervan slinkt onder meer de budgettaire ruimte vanuit het Rijk. Dit vergt nieuwe, scherpe en afgewogen keuzes in beleid. Meer dan ooit krijgt de provincie de regie over de inrichting van de fysieke ruimte, van de leefomgeving van de 3,5 miljoen inwoners van Z uid-Holland. Wij willen onderstaande speerpunten in samenwerking met elkaar en met het Provincie bestuur tot een succes maken.
De kern van ons manifest is het verhaal van het Zuid-Hollandse buitengebied, ingeklemd in een metropolitane omgeving:
In het drukke en verstedelijkte Zuid-Holland worden de kwaliteiten van het buitengebied steeds meer op waarde geschat. De vraag aan u en ons is hoe we met elkaar deze waardering betekenisvol gestalte kunnen geven voor de toekomst. Boeren en burgers, inwoners en toeristen genieten van het Zuid-Hollandse landschap met zijn veenweidegebieden, duinen, moeras- en riviergebonden natuur, groene recreatiegebieden en landgoederen. Het buitengebied heeft ook een belangrijke economische betekenis: meer dan ooit is de aanwezigheid van een aantrekkelijk buitengebied bij de steden een vestigingsfactor voor (inter) nationale bedrijven. Natuurgebieden bieden leefruimte aan bijzondere plant- en diersoorten. Land- en tuinbouw en recreatie zijn belangrijke gebruikers van het buitengebied en zijn voor Zuid-Hollandse economische sectoren van belang. Goed waterbeheer is voor vele functies in het buitengebied essentieel. De waarde van het buitengebied voor de stad wordt groter, het buitengebied biedt kostbare waarden voor de stad. Tegelijkertijd staat de kwaliteit van het landelijk gebied onder grote druk. De partners van dit manifest vragen hiervoor in het bijzonder uw aandacht. Forse investeringen van de provincie zijn noodzakelijk voor een aantrekkelijk en toekomstbestendig buitengebied.
Wij verzoeken de politieke partijen in ZuidHolland om zich in de komende bestuurs periode actief in te zetten voor het behoud en de verbetering van de kwaliteit van het buitengebied.
Nu het Rijk bezuinigt en de provincie meer zeggenschap krijgt over de kwaliteit van het buitengebied, vragen wij u om uw verantwoordelijkheid daarvoor ten volle te gaan nemen en de investeringen te doen die nodig zijn.
Ruimte
Landschap
Robuust watersysteem
Natuur
Vorig jaar heeft u de Provinciale Structuurvisie vastgesteld, met de bijbehorende Verordening Ruimte. Wij verzoeken u de hoofdlijnen van het beleid uit die Structuurvisie door te trekken. Zuid-Holland heeft het grootste groentekort van het land en die resterende groene ruimte verdient bescherming tegen verdere verstedelijking en verrommeling. Wij verzoeken u vast te houden aan de bescherming van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS), die ruim tien procent van de oppervlakte van Zuid-Holland zou moeten gaan omvatten, en van andere waardevolle landschappen en recreatiegebieden (RodS). Wees zuinig op de groene ruimte en koppel aan nieuwe economische activiteiten altijd een impuls voor het landschap.
Het landschap van Zuid-Holland biedt veel variatie. Het bezit hoge ecologische en cultuurhistorische waarden en is bovenal een collectieve groene long voor de vele stedelijke inwoners. Het landschap verdient bescherming en een actieve, op ontwikkeling gerichte benadering om die kwaliteiten te beschermen en te versterken. Wij roepen u op om een landschapsinvesteringsregeling in het leven te roepen, een fonds dat ook g evoed wordt door de verstedelijkingsopgave en andere economische investeringen, zoals infrastructuur en bedrijvigheid. Investeren in het landschap levert ‘euro’s en geluk’ op, zo heeft het voormalig Ministerie van LNV becijferd. Grijp die kans! Ondersteun ook de vrijwilligers die hierin graag actief zijn.
De Zuid-Hollandse waterschappen werken voortvarend aan de veiligheid tegen overstroming en het verbeteren van de waterkwaliteit; ze voorzien functies als landbouw en natuur ook van voldoende water. Een toekomst bestendig waterbeheer (klimaatverandering!), met herstel van natuurlijke dynamiek en aanpak van verdroging zijn voor ons belangrijke speerpunten. Realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur is essentieel voor het bereiken van de vastgestelde waterdoelen en biedt goede kansen voor klimaatadaptatie. Ook biedt water veel kansen voor recreatief medegebruik.We vragen u om, samen met de waterschappen, voldoende financiële middelen ter beschikking te blijven stellen om een duurzaam en robuust watersysteem te realiseren.
De rijkdom aan plant- en diersoorten (biodiversiteit) neemt in Zuid-Holland nog steeds af. Wij v erzoeken u alles in het werk te stellen om dit proces van de achteruitgang in de komende bestuursperiode te keren. Realisatie van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) is daarvoor cruciaal. Met de realisatie van de EHS neemt de oppervlakte natuur in onze provincie toe van een schamele 6% naar iets meer dan 10%. Dit netwerk van natuurgebieden is van groot belang - ook internationaal - voor de biodiversiteit, te meer om migratie van soorten in tijden van klimaatverandering mogelijk te maken. Met de realisatie van de EHS worden veelal gelijktijdig doelen op het gebied van water, recreatie en landbouwstructuurversterking bereikt.
Het huidige kabinet bezuinigt 60% op het natuurbeleid. Wij verzoeken de Provincie om vast te houden aan de ambities van het concept van de EHS en daar de komende bestuursperiode extra geld voor in te zetten. Ook het naar achteren schuiven van de realisatietermijn schept veel lucht. Zo heeft het Groenfonds becijferd dat het op jaarbasis een bezuiniging van 50% oplevert als de einddatum van de EHS wordt verschoven van 2018 naar 2025. Hoogste prioriteit bij de invulling van de bezuinigingen heeft voor ons dat het beheer van de bestaande natuurgebieden (en recreatiegebieden, zie onder Recreatie) op een behoorlijk peil blijft. Dat is belangrijk voor alle partijen die natuur beheren, zowel terrein beherende organisaties als boeren en andere grondeigenaren.
Als er de komende tijd te weinig geld is om de gehele EHS volgens de oorspronkelijke planning te realiseren, dan verzoeken wij u prioriteit te geven aan de lopende natuurprojecten binnen de Groene Ruggengraat en Deltanatuur. Hier kan natuurontwikkeling gecombineerd worden met allerlei andere doelen, hier is al veel geïnvesteerd is en hier is sprake van internationale verplichtingen. Planologische basisbescherming voor de EHS blijft noodzakelijk om enerzijds in de toekomst de vastgestelde natuurdoelen alsnog te realiseren en om anderzijds aantasting van die gebieden door verstedelijking en dergelijke te voorkomen. Waar geen zicht is op het realiseren van de EHS in 2018, zou passende tijdelijke ontwikkelingsruimte voor agrarische bedrijven geboden kunnen worden.
Toelichting gezamenlijke gebiedsprioriteiten:
Groene Ruggengraat
Deltanatuur
Bij de Groene Ruggengraat verzoeken wij u het concept overeind te houden, als noodzakelijk onderdeel van een robuust systeem van natte natuurgebieden in het Groene Hart. Specifiek verzoeken wij u voortvarend door te gaan met de binnen de Groene Ruggengraat gelegen EHS-projecten Krimpenerwaard, Meijegras landen, Bodegraven-Noord en de gemaakte afspraken in Venster Bodegraven-Woerden. Reden te meer om deze projecten voortgang te laten vinden is het feit dat er Nota Ruimtegelden voor beschikbaar zijn, niet alleen voor natuur, maar ook voor landbouw, tegengaan bodemdaling en recreatie. Verder is hier sprake van lopende gebiedsprocessen, waarvan het zonde zou zijn als die nu worden stopgezet. Tot slot is de Groene Ruggengraat ook b elangrijk voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat in de Randstad.
Deltanatuur is een integraal gebieds programma dat voorziet in het versterken van de natuurkwaliteiten én de recreatieve mogelijkheden rondom het Haringvliet. Daarnaast dragen de Deltanatuurprojecten in belangrijke mate bij aan de mogelijkheden van waterberging en daarmee de water veiligheid op langere termijn. Wij verzoeken u te blijven inzetten op de natuurontwikkelingsprojecten die onderdeel uitmaken van Deltanatuur, inclusief het Kierbesluit. Gezien de bezuinigingen van het rijk, hebben wij er begrip voor dat natuurontwikkeling in Polder Zuidoord wordt uitgesteld, maar hechten wij aan planologische verankering van de toekomstige natuurfunctie op deze buitendijks gelegen landbouwenclave. Ten aanzien van de Beningerwaard, de Leenherenpolder en de Zuiderdieppolders verzoeken wij u door te gaan met de vergevorderde gebiedsprocessen en voor de Sophiapolder en Crezeepolder te starten met de inrichting (dit toevoegen). Ten aanzien van de te realiseren natuurkwaliteiten verzoeken wij u om vast te houden aan de doelen die de essentie van Deltanatuur vormen: gedeeltelijk herstel van intergetijdenatuur. Deze internationaal unieke natuurwaarden zijn in de voorbije decennia dramatisch afgenomen.
Landbouw De landbouw is een vitale sector in ZuidHolland. Naast ontwikkeling richting wereldmarkt zien we een groei van de productie die op toegevoegde waarde is gericht, zoals biologische landbouw en streekproducten, veelal in verwevenheid met natuur en landschap. Verdere verduurzaming van de landbouw is noodzakelijk, vanuit oogpunt van waterbeheer en klimaatverandering en vanuit water kwaliteit en biodiversiteit. Voorwaarde hiervoor is verschuiving van aandacht van het platte kostprijsdenken in kwaliteitsdenken. Zeker in een dichtbevolkte provincie als Zuid-Holland zijn er voor boeren veel mogelijkheden om
Recreatie om de stad (RodS) De behoefte aan groene recreatiegebieden voor de stedeling neemt verder toe. Zuid-Holland heeft het grootste tekort aan groene recreatiegebieden van het hele land. De Recreatie om de Stad (RODS-)gebieden zijn bedoeld om dit tekort weg te werken. Het nieuwe kabinet zet een dikke streep door de RodS-opgaven, waarmee het evenwicht tussen verstedelijking en groen verder verstoord dreigt te worden. Het is van groot belang dat de provincie, samen met stadsregio’s en gemeenten, hier invulling aan blijft geven. Omdat nu noodgedwongen prioritering van groene ambities aan de orde is, verzoeken wij de provincie er op de eerste plaats zorg voor te dragen dat het beheer van de gerealiseerde RodS-gebieden op een behoorlijk peil blijft. Als gevolg van die keuze gaan wij er vanuit dat de
financiële middelen op korte termijn tekortschieten om de RodS-gebieden verder uit te breiden, met uitzondering van incidentele afronding van al deels gerealiseerde RodSprojecten. Wij vragen de provincie te zoeken naar andere mogelijkheden om recreatieve ambities waar te maken, door het anders invullen van de RodS-gebieden. Bijvoorbeeld door meer recreatieve paden in het bestaande landschap en het realiseren van recreatiemogelijkheden door middel van ‘particulier recreatiebeheer’ door agrariërs. Een voorstel hiervoor wordt in opdracht van Staatssecretaris Bleker uitgewerkt in de Taskforce Multifunctionele Landbouw. Evenals bij de EHS verzoeken wij u de plano logische bescherming voor de RodS-gebieden integraal o vereind te houden.
binnen een integraal duurzaam kader nieuwe marktoriëntaties en kwaliteitsverbeteringen aan te gaan. Met name in het Groene Hart en Delfland liggen daar veel kansen voor de grondgebonden veehouderij. Wij verzoeken u dit proces van verduurzaming te ondersteunen en te stimuleren. Agrariërs rond de steden kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de mogelijkheden voor burgers om van het buitengebied te genieten en kunnen hierdoor ook extra inkomsten genereren door m iddel van verbreding (recreatief aanbod, verkoop van streekproducten e.d.).
Slot Wij hopen dat u de genoemde aandachtspunten voortvarend oppakt. Mocht u hierover met ons willen doorpraten, dan zijn wij hiertoe graag bereid. Centraal contactadres voor dit manifest is Natuurmonumenten Regio Zuid-Holland/Zeeland: Toine Cooijmans, medewerker extern beleid
Provincie, grijp de regie voor de groene ruimte en investeer daarin!
www.zuidhollandslandschap.nl
www.natuurmonumenten.nl
www.staatsbosbeheer.nl
Natuurbescherming is mensenwerk!
Natuurmonumenten is een vereni-
Voor natuur en voor mensen. Dat is
Zeker in het dichtbevolkte Zuid-
ging van meer dan 750.000 leden,
waar Staatsbosbeheer zich voor in-
Holland. Vandaar dat de Stichting
met een gezamenlijk doel: zorgen
zet. In opdracht van de rijksoverheid
Het Zuid-Hollands Landschap zich
voor natuur in Nederland. Daarom
beheren we 260.000 hectare natuur.
dagelijks inspant om de schaarse
verwerven en beheren we natuur-
Dit is een grote verantwoordelijk-
natuur een volwaardige plek op de
gebieden. Dat zijn er inmiddels 355
heid en daar zijn we trots op. We
overvolle kaart te geven. In woord
met een gezamenlijke oppervlakte
kiezen voor duurzaam beheer van
en daad. Waar nodig en mogelijk
van ruim 100.000 hectare. Zo hou-
natuur die meerdere functies ver-
koopt het Zuid-Hollands Landschap
den we Nederland open en groen,
vult. Dat betekent dat we niet alleen
nieuwe natuurgebieden aan. Vervol-
en kunnen we blijven genieten van
aandacht hebben voor natuur maar
gens werkt de stichting met man
de natuur.
ook voor recreatie, landschap en cultuurhistorische waarden.
en macht aan het verhogen van de natuurwaarden.
Zuid-Hollands Landschap, Michiel Houtzagers, directeur
Vereniging Natuurmonumenten, Roline de Wilde, regiodirecteur Zuid-Holland/ Zeeland
Staatsbosbeheer Regio west, Annemiek Roessen, directeur
www.anwb.nl
www.landschapsbeheer
www.milieufederatie.nl
zuidholland.nl
ANWB, Ko Droogers, regiomanager west/ algemeen ledenbelang
Landschapsbeheer Zuid-Holland, Felix Schrandt, directeur
Milieufederatie Zuid-Holland, Rob Schroder, voorzitter
De Koninklijke Nederlandse
Landschapsbeheer Zuid-Holland
Wij zijn een onafhankelijke organisa-
Toeristenbond ANWB is een
werkt aan een natuurrijk, toeganke-
tie die opkomt voor een kwalitatief
vereniging die met een unieke mix
lijk en streekeigen landschap in de
en kwantitatief goed milieu en zet
van beïnvloedende en dienst
provincie Zuid-Holland. Met zorg en
zich in voor duurzame ontwikkeling
verlenende activiteiten de belangen
respect voor haar cultuurhistorie en
en kwaliteitsverbetering van onze
van haar leden behartigt op het
ecologie concentreren wij ons op
leefomgeving. Continue strevend
gebied van mobiliteit, vakantie en
het landschap en de mensen die
naar een evenwicht tussen eco-
vrije tijd. Bij dat werk wil de ANWB
het landschap beleven. We werken
nomische, sociale en ecologische
tevens een bijdrage leveren aan
samen met bewoners, beheer-
belangen. Samen voor een mooi en
een duurzame ontwikkeling van de
ders, eigenaren en gebruikers van
duurzaam Zuid-Holland.
samenleving.
het landschap, waarbij het onze uitdaging is om de belangen van verschillende partijen zo vruchtbaar mogelijk met elkaar te verbinden.
februari 2011
