Vereniging tot bevordering, ondersteuning e n instandhouding van landschappelijk en stedelijk schoon
20 14
jaarverslag Vereniging Dorp, Stad en Land
02
jaarverslag 2014
dorp stad & land
inhoud Voorwoord Verslag van de commissie ruimtelijke kwaliteit (welstands- en monumentencommissies) Bestuur Algemene Ledenvergadering Aangesloten gemeenten Leden van de commissies ruimtelijke kwaliteit (welstands- en monumentencommissies) Statistiek Balans Vereniging per 31 december 2014 Staat van baten en lasten Vereniging over 2014 Accountantsverklaring Balans Stichting per 31 december 2014 Staat van baten en lasten Stichting over 2014 Accountantsverklaring
uitgave
Dorp, Stad en Land ontwerp
Smidswater fotografie
Dorp, Stad en Land opmaak en productie
Dorp, Stad en Land
Vereniging Dorp, Stad en Land Groothandelsgebouw Stationsplein 45A Postbus 29129 3001 GC Rotterdam T 010-280 94 45 E
[email protected] I www.dorpstadenland.nl
dorp stad & land
jaarverslag 2014
voorwoord Het jaar 2014 was voor de Vereniging een bijzonder jaar. Een jubileum en een directeurswisseling komen namelijk niet elk jaar voor. Maar toch hebben we 2014, het jaar waarin de Vereniging Dorp, Stad en Land 85 jaar bestond, vrij geruisloos voorbij laten gaan. Echt feestelijk werd het pas aan het einde van het jaar. In 2004 werd, vanwege het toenmalige jubileum (75 jaar), de Algemene Ledenvergadering vervolgd met een feestelijke bijeenkomst in theater Kunstmin te Dordrecht. Dat jaar werd ook de welstandsnota voor gemeenten een verplichting. Hierdoor werd het welstandsbeleid een bewuste keuze voor gemeenteraden. Bijna alle gemeenten in Nederland hebben die keuze destijds gemaakt en bieden daarmee tot aan vandaag de basis voor de commissies ruimtelijke kwaliteit (welstandscommissies) waardoor lokaal en gebiedsgericht geadviseerd kan worden. Vielen de resultaten over 2014 dan tegen? Dat was niet direct het geval. Voor 2014 gold in het algemeen dat het aantal adviesaanvragen / plannen dat aan de verschillende commissies voorgelegd is, niet minder is geworden. Aan het einde van het jaar was zelfs een piek in de hoeveelheid aanvragen te zien, waarschijnlijk te danken aan veranderde wetgeving met betrekking tot de energieprestatie per 1 januari 2015. Stabilisering van de aantallen mag misschien voorzichtig positief uitgelegd worden als een begin van de opleving. Maar voor zowel de Vereniging Dorp, Stad en Land, de Stichting Dorp, Stad en Land en de commissies ruimtelijke kwaliteit veranderde er wel wat. De meest opvallende verandering voor onze Vereniging in dit verslagjaar was de aanstelling van een nieuwe directeur. Tijdens de Algemene Ledenvergadering van 2014 werd aan de leden bekend gemaakt dat per 1 augustus de directeur ir. F.B. (Frans) van den Meiracker zou worden opgevolgd door ir. A.J.B.F. (Ton) Jansen, al jaren als architect-deskundige bij DSL werkzaam. Na zich 25 jaar als directeur te hebben ingezet voor Dorp, Stad en Land is Frans in november 2014 met pensioen gegaan. Tijdens een feestelijke bijeenkomst op 30 oktober 2014 in de Van Nellefabriek in Rotterdam kon iedereen onder het genot van een hapje en een drankje afscheid van Frans nemen. Hoogtepunt van de avond was het verrassingsoptreden van ‘t Zeepaert, het carnavalsorkest waar Frans al 50 jaar deel van uit maakt. Hij blijft nog wel enkele jaren actief als gemandateerde voor de gemeente Sluis.
03
04
jaarverslag 2014
dorp stad & land
Een grote verandering die zijn schaduw al in 2014 vooruit wierp is de Omgevingswet die in 2018 in werking moet treden. De Omgevingswet integreert een groot aantal wetten in één wet, biedt ruimte voor ontwikkeling en geeft waarborgen voor ruimtelijke kwaliteit. Afgelopen jaar werd de eerste concepttekst van de wet gepresenteerd. DSL, als organisatie, ziet deze wet zeker als een verbetering ten opzichte van de huidige redelijk omslachtige omgevingsvergunningprocedure. De impact die deze wet in de toekomst op onze organisatie en onze werkwijze zal hebben is nog niet duidelijk. Maar dat er veel zal gaan veranderen is zeker. Wij blijven goed geïnformeerd en zullen tijdig inspelen op de komende wijzigingen om ook onder de nieuwe wet zo goed mogelijk aan de oorspronkelijke doelstelling van de Vereniging te kunnen blijven voldoen: “het bevorderen, ondersteunen en in stand houden van de schoonheid van Dorp, Stad en Land” Namens alle commissieleden en medewerkers van DSL dank ik onze aangesloten gemeenten voor het vertrouwen dat zij in ons hebben gesteld en voor de gezamenlijke inzet te streven naar goede ruimtelijke kwaliteit van de gebouwde en onbebouwde omgeving. Namens het Bestuur van de Vereniging Dorp, Stad en Land, ir. A.J.B.F. Jansen, directeur
dorp stad & land
jaarverslag 2014
05
Verslag van de commissies ruimtelijke kwaliteit Op vele manieren merken wij dat de samenleving en ook de overheid veranderen. De advisering door een “welstandscommissie” was ooit een verplichting die op een onafhankelijke manier diende te gebeuren. Inmiddels zijn de onafhankelijke adviescommissies al jaren een bewuste keuze van onze aangesloten gemeenten. Maar sinds de invoering van de Kanbepaling is, voor bepaalde plannen, ook een ambtelijke toetsing mogelijk.
architectuur/ stedenbouw/ landschap, welstand en monumenten/ cultuurhistorie
Ruimtelijke kwaliteit is een maatschappelijke doelstelling, stellen José van Campen en Sandra van Assem, auteurs van het rapport ‘Q-factor, ruimtelijke kwaliteitsteams in Nederland’ (gepubliceerd op 30 november 2014). Om die doelstelling te bereiken wijzen ze op het belang van professionals met kennis van zaken die samen met bewoners, ontwerpers en andere betrokkenen de ruimtelijke kwaliteit borgen. Onder lokale bestuurders bestaat meestal geen enkele twijfel over het belang van de borging van ruimtelijke kwaliteit in planprocessen. Dorp, Stad en Land ziet het als haar taak om bewustwording van het belang van ruimtelijke kwaliteit uit te dragen. Daarnaast willen we de visievorming ten aanzien van ruimtelijke kwaliteit bij bestuurders stimuleren. En we streven er naar, op basis van de vigerende wet- en regelgeving, eigentijdse en oplossingsgerichte adviezen aan initiatiefnemers te geven. Hierdoor is niet alleen een andere kijk op de huidige werkwijze nodig, maar ook op de manier waarop nut en noodzaak van een goede ruimtelijke kwaliteit uitgedragen worden. In de nieuwe Omgevingswet (vermoedelijke ingangsdatum 2018) zijn de belangrijkste uitgangspunten het bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit. Het bereiken en behouden van een goede omgevingskwaliteit staat in onze ogen gelijk aan de doelstelling van onze Vereniging. Dit alles willen we samen met de bestuurders, burgers en ondernemers van de gemeente bereiken. Niet door alleen te toetsen en vooraf alles vast te leggen, maar juist door mee te denken, te inspireren en/of uit te dagen. Ruimte geven aan initiatieven van burgers en bedrijven, maar met behoud van de waardevolle ruimtelijke kwaliteiten, zodat de gemeente aantrekkelijk is, wordt en blijft.
6
jaarverslag 2014
dorp stad & land
2014 was ook het jaar van de gemeenteraadsverkiezingen. Voor DSL een kans om bij de nieuwe raadsleden haar werkzaamheden onder de aandacht te brengen. Daarnaast is het interessant om kennis te nemen van de collegeprogramma’s die in de loop van het jaar tot stand zijn gekomen. Er blijkt een enorme variëteit aan afspraken binnen gemeentelijke coalities te zijn gemaakt. Van een enkel A4’tje tot volledige boekwerken. Voor DSL is van belang de ambities op het gebied van ruimtelijke kwaliteit voor de komende vier jaar te monitoren. Ook hier blijkt de ene gemeente er kennelijk vanuit te gaan dat ruimtelijke kwaliteit geen bijzondere aandacht vergt, terwijl andere gemeenten hier nadrukkelijk aandacht voor vragen in hun collegeprogramma. Omdat onbekend ook hier onbemind maakt, blijft een goede informatievoorziening aan raadscommissies en gemeenteraden over ons doel en onze werkwijze van groot belang. maatwerk in advies
Het laatste decennium zijn zowel de werkzaamheden, de werkwijze als ook de commissievorm aan verandering onderhevig geweest. Gemeenten vragen hierin maatwerk. Dorp, Stad en Land probeert, in goed overleg met de gemeente, steeds de meest passende manier van werken aan te bieden. De verschillende taken van de commissies ruimtelijke kwaliteit zijn tegenwoordig zeer veelzijdig geworden. Natuurlijk bestaat de hoofdtaak van de commissies nog steeds uit het adviseren over de redelijke eisen van welstand ten aanzien van aanvragen om een omgevingsvergunning voor het bouwen. Wanneer het een geïntegreerde commissie voor welstand en monumenten betreft, komen daar de beoordeling van aanvragen om een omgevingsvergunning voor rijks- en gemeentelijke monumenten bij. Daarnaast aanvragen met betrekking tot het aanwijzen (of het afvoeren) van monumenten. Aanvullend hierop voert de commissie ruimtelijke kwaliteit nog verschillende taken uit. Op verzoek van de gemeente wordt onder meer geadviseerd over aspecten met betrekking tot ruimtelijke kwaliteit en cultuurhistorie van in voorbereiding zijnde bestemmingsplannen en / of daaraan ten grondslag liggende beeldkwaliteitplannen, stedenbouwkundige visies, inrichtingsvoorstellen enz. Ook kunnen aanvragen voor reclames, op grond van de gemeentelijke APV worden beoordeeld. Bij vergunningvrije plannen adviseert de commissie in het geval van excessen: buitensporigheden in het uiterlijk van bouwwerken die ook voor niet-deskundigen evident zijn. Bij dit alles wordt nadrukkelijk aangegeven dat adviezen over de welstandsaspecten steeds dienen te zijn gebaseerd op de in de welstandsnota genoemde welstandscriteria. Vooroverleg
Steeds duidelijker wordt de meerwaarde die zowel de aanvragers, de gemeenten en de commissies ervaren van het vooroverleg. Aanvragers willen het liefst overleg voorafgaand aan de indiening van een omgevingsvergunning. Hierdoor wordt snel duidelijk wat wel en niet passend
dorp stad & land
jaarverslag 2014
is binnen het beleid. Dit komt de processnelheid ten goede en kan zorgen voor kostenbesparing. Om dit vooroverleg te stimuleren is tijdens de Algemene Ledenvergadering van de Vereniging Dorp, Stad en Land (19 juni 2014) ingestemd met het voorstel om bij advisering op legesbasis hiervoor geen kosten meer in rekening te brengen. Ook op deze manier draagt Dorp, Stad en Land haar betrokkenheid bij de gebouwde omgeving van de gemeente graag uit. Ook worden de commissies gevraagd inzake ruimtelijke kwaliteit voorlichting te geven aan de gemeenteraad, het college en de burgers van de gemeente. Gemeenten vragen daarnaast steeds vaker aan de commissies om in het voortraject mee te denken over of te reageren op voorstellen en de impact ervan op de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving. Hierdoor kunnen ontwikkelingen aan de hand van een doordacht uitgangspunt opgezet worden. Zo kunnen opdrachtgevers of ontwikkelaars aan de hand van reële aannames plannen gaan opzetten. Bovendien kan voorkomen worden dat tijdens een traject blijkt dat een voorstel niet voldoet aan het ruimtelijke kwaliteitsbeleid van de gemeente. Maatwerk in werkwijze
Naast het leveren van één of meerdere deskundige leden of het verzorgen van een volledige commissie ruimtelijke kwaliteit kent de wet tegenwoordig ook de mogelijkheid om de advisering over te laten aan een stads- (of dorps)bouwmeester waarin de wet voorziet. Het verzorgen van een stadsbouwmeester via Dorp, Stad en Land heeft als voordeel dat er indien nodig voor deskundige vervanging gezorgd zal worden. Ook kan de stadsbouwmeester gebruik maken van de kennis en kunde die bij DSL aanwezig is voor ingewikkelde of bijzondere plannen. Dit komt de kwaliteit van de advisering zeker ten goede. Daarnaast verzorgt Dorp, Stad en Land in enkele gemeenten het extern secretariaat van de (plaatselijke) commissie. Ook hier zorgt de ervaring die de architect-adviseur bij DSL heeft opgedaan ervoor dat de werkzaamheden voortvarend worden uitgevoerd en er nagenoeg geen inwerktijd nodig is. Streven is de vergaderingen soepel te laten verlopen en snel inhoudelijk consistente en begrijpelijke adviezen uit te brengen. Cursus Kan-bepaling
Door de architect-secretarissen van Dorp, Stad en Land zijn in 2014 voor de bij ons aangesloten gemeenten en andere belangstellenden cursussen georganiseerd hoe om te gaan met de mogelijkheden die door wijziging in de wetgeving (zgn. Kan-bepaling) zijn ontstaan. Het gaat met name over de keuze om de kleinere bouwplannen die beoordeeld kunnen worden aan de hand van speciaal opgestelde criteria ambtelijk te laten toetsen. Naast een verhelderend overzicht van de keuzes die hiervoor door de gemeente gemaakt moeten worden, werd uitleg gegeven over de zaken die vooraf geregeld dienen te worden. Te denken valt dan onder
7
8
jaarverslag 2014
dorp stad & land
andere aan het aanpassen van de toetsingscriteria voor kleine veel voorkomende bouwplannen. Het meest opvallende onderdeel van de cursus was de behandeling van casussen uit de praktijk. Hier bleek dat er veel verschil bestaat tussen de wijze waarop door de deelnemende ambtenaren naar zowel de aanvragen als de criteria wordt gekeken. De wens om altijd terug te kunnen vallen op de reguliere commissie, of in ieder geval de mogelijkheid te hebben de gemandateerde van de commissie bij twijfel te kunnen raadplegen, werd hier duidelijk geuit. Wabo Handboek
Een andere in het oog springende gebeurtenis voor de ruimtelijke kwaliteitsbeleving van de gemeente was de aanpassing van het Bor (Besluit omgevingsrecht 2014). Als onderdeel van de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) wordt in het Bor o.a. aangegeven welke bouwvergunningvrije mogelijkheden de burger heeft. Hoewel onzes inziens de vergunningvrije handelingen voor het bouwen voor zowel aanvrager als gemeente voldoende duidelijk waren, zijn er door het rijk ingrijpende aanpassingen voorgesteld. Het uitgangspunt dat hierdoor één en ander eenvoudiger wordt en sneller zal verlopen, moet zich in de praktijk nog gaan bewijzen. Net als bij de invoering van de Wabo zijn ook nu door DSL alle gevolgen van deze wetgeving aan de hand van illustraties en afbeeldingen verduidelijkt in een compact handboek. Dit Wabo Handboek is vanaf begin 2015 voor al onze gemeenten beschikbaar. Maatwerk in Erfgoed en Monumenten
Naast advisering over ruimtelijke kwaliteit bij nieuwbouw en verbouw (‘heden en toekomst’), heeft Dorp, Stad en Land bij erfgoed o.a. de taak te adviseren over de waarden van het verleden. Dat doen wij vanouds door deelname aan lokale monumenten-/erfgoedcommissies of vanuit de groeiende rol van de centrale DSL-erfgoedcommissie. Door het inschakelen van deze commissie wordt door gemeenten voldaan aan de eisen waaraan hun monumentencommissie moet voldoen en zijn zij verzekerd van een deskundig en tijdig advies. Zodra tevens advies van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) wenselijk is, wordt door de centrale erfgoedcommissie waar mogelijk efficiënt samengewerkt met de RCE. Vaak leven er bij gemeenten op het gebied van erfgoed veel vragen. DSL biedt cultuurhistorisch advies aan bij het opstellen of uitbreiden van de gemeentelijke monumentenlijst, ofwel het actualiseren van de monumentenlijst. Daarnaast biedt DSL ook ondersteuning aan bij de uitvoering van gemeentelijk erfgoedbeleid, zoals het begeleiden van het communicatietraject met eigenaren tot en met eventuele juridische procedures. In voorkomende gevallen ondersteunt DSL gemeenten ook inzake erfgoedbeleid, zoals het actualiseren van erfgoed-/monumentenverordeningen etc.
dorp stad & land
jaarverslag 2014
Steeds meer gemeenten sluiten aan bij de trend om cultuurhistorie te verankeren in de ruimtelijke ordening. DSL stelt daarbij desgevraagd een cultuurhistorische waardenkaart op. DSL levert maatwerk: gemeentebrede inventarisaties, advisering inzake (deel)bestemmingsplannen, beeldkwaliteitplannen of individuele waardestellingen. Leegstand in het buitengebied
In 2014 kregen wij diverse signalen / vragen van wethouders van gemeenten met veel buitengebied. Als gevolg van de schaalvergroting en de intensievere landbouw zijn er veel stallen en schuren in het buitengebied overtollig geworden. De demografische krimp in een aantal regio’s vergroot daarnaast het aantal gevallen van leegstand op het platteland. Door deze combinatie van factoren zal voor veel boerderijen, stallen, schuren en andere bouwwerken herbestemming niet eenvoudig zijn. Wanneer ook het beeld en de architectuur van dergelijke bebouwing niet bijzonder te noemen zijn, ligt sloop of leegstand direct op de loer. DSL ziet hier een duidelijke taak voor zich weggelegd om de mogelijkheden te onderzoeken of herbestemming of het selectief amoveren van deze gebouwen kansen heeft. Dit met als doel de karakteristiek en de ruimtelijke kwaliteit van het buitengebied te behouden. Landschap
Opvallend is de algemene aandacht die het landschap sinds een aantal jaren ten dele valt. Wij merkten dat in 2014 onder andere aan het feit dat het aantal verzoeken om landschapsadviezen weer verder is toegenomen. Niet alleen verplichte adviezen, bijvoorbeeld wanneer het bestemmingsplan dit eist, maar ook vrijwillige aanvragen wanneer de gemeente vooraf inzicht wenst over de mogelijke impact die een voorstel of ingreep op het landschap zal hebben. Het aantal landschapsadviseurs waarmee DSL samenwerkt, is de afgelopen tijd daarmee evenredig toegenomen. Om ook deze groep adviseurs elkaar beter te laten leren kennen en om de DSL-werkwijze uit te dragen, is daarvoor in 2014 een bijeenkomst georganiseerd. Ook bij grootschalige ingrepen in het landschap, die soms gemeentegrens- of zelfs provinciegrens overschrijdend zijn, worden landschapsadviezen gevraagd. Ook wordt bij bepaalde aanvragen een landschapsadviseur aan de reguliere commissie toegevoegd. Voorbeelden van dergelijke adviezen in 2014 zijn het overleg over de 380KV masten die TenneT wil gaan plaatsen (o.a. in Zeeland) en het bouwen van een ongelijkvloerse kruising op het platteland (Zoeterwoude). Ook hierbij geldt het devies van DSL dat door vooroverleg zo vroeg mogelijk in het traject de meeste kwaliteitswinst met de minste inspanning is te bereiken. Dit geldt dan zowel voor de procedure, het tijdspad en de kosten.
9
10
jaarverslag 2014
dorp stad & land
bestuur VERSLAG
van het Bestuur van de Vereniging Dorp, Stad en Land, gevestigd te Rotterdam Het Bestuur kwam in 2014 vier keer bijeen waarvan eenmaal tijdens de Algemene Ledenvergadering (ALV) van 19 juni 2014, in het ‘Verhalenhuis Belvédère’ te Rotterdam. Wisselingen in directie en bestuur Het Bestuur heeft zich intensief bezig gehouden met de opvolging van de huidige Raad van Bestuur (directeur) van de Stichting Dorp, Stad en Land en hierin een beslissing genomen. Het bestuur schaarde zich unaniem achter het voorstel om ir. A.J.B.F. (Ton) Jansen met ingang van 1 augustus 2014 te benoemen als opvolger van ir. F.B. van den Meiracker. Dhr. Van den Meiracker is tot eind oktober 2014 aangebleven als adviseur. Dhr. Jansen bekleedt tevens de functie van directeur van de Vereniging Dorp, Stad en Land. Het bestuur van de Vereniging heeft in zijn midden steeds een senior architect met ruime ervaring in de adviescommissies. Omdat het betreffende bestuurslid, ir. H.C. (Hein) de Vries, in 2014 zijn tweede termijn van vier jaar zou beëindigen, diende het bestuur een opvolger aan te wijzen. Door het bestuur is voorgesteld. ir. C.M. (Kees) Rouw aan de leden voor te leggen als opvolger van dhr. De Vries. Tijdens de Algemene Ledenvergadering van 2014 is dhr. Rouw benoemd voor een periode van vier jaar. Het bestuur dankte Hein de Vries voor zijn inzet, kennis en kunde zoals hij die de afgelopen acht jaar aan de Vereniging heeft besteed en verwelkomde Kees Rouw in zijn midden. Tijdens de drukbezochte afscheidsreceptie van Frans van den Meiracker, op 30 oktober 2014, in de sfeervolle Koffiebranderij van de Van Nelle Fabriek te Rotterdam, heeft natuurlijk ook het bestuur acte de présence gegeven. Namens het bestuur sprak mr. C.F. (Kees) Mijs een welgemeend dankwoord uit. Dhr. Mijs heeft tijdens de 25 jaar dat dhr. Van den Meiracker directeur van Dorp, Stad en Land was deel uitgemaakt van het bestuur van de Vereniging. In zijn speech ging hij uitgebreid in op de prettige samenwerking met en de specifieke eigen werkwijze van Frans van den Meiracker in zijn rol als directeur van DSL.
dorp stad & land
jaarverslag 2014
Mutaties aangesloten gemeenten Het ledenaantal van de Vereniging is eind 2014 iets afgenomen doordat vijf aangesloten gemeenten (Nederlek, Ouderkerk, Vlist, Bergambacht en Schoonhoven) samen per 1 januari 2015 de nieuwe gemeente Krimpenerwaard vormen. Lidgemeente Bernisse vormt met Spijkenisse per 1 januari 2015 de nieuwe gemeente Nissewaard. Doordat enkele leden van de Vereniging hun vergunningverlening en handhaving onderbrengen bij omgevingsdiensten, zorgt dat mogelijk voor nieuwe en efficiëntere werkverbanden. Dorp, Stad en Land volgt deze ontwikkelingen op de voet. Tijdens de Algemene Ledenvergadering 2014 is de in 2013 aangekondigde nieuwe opstelling van leges vastgesteld door de leden. De directeur heeft tijdens de vergadering het voorstel om te komen tot een eenvoudigere legesberekening nogmaals toegelicht. De afgelopen jaren was de berekening van de leges steeds ingewikkelder geworden. Dit kwam onder andere doordat naast vaste kosten er aanvullend kosten voor vooroverleg en administratiekosten werden berekend. De nu vastgestelde legesopzet gaat uit van gratis vooroverleg, geen administratiekosten, een vast bedrag voor kleine plannen en een legesbedrag dat gebaseerd is op een promillage van de aangegeven bouwkosten voor de overige plannen. In de Algemene Ledenvergadering van 2015 zal de directeur de eerste resultaten van deze nieuwe regeling toe kunnen lichten. Samenstelling Bestuur In het verslagjaar 2014 bestond het Bestuur van de Vereniging en Stichting uit: Jaar van aftreden drs. H.J. Lenferink, voorzitter D.B. 2017 mr. C.F. Mijs, secretaris D.B. 2015 dhr. D.C. Hensbroek, penningmeester D.B. 2016 ir. M. Houtman 2016 mr. G.J. de Jager 2017 dhr. J.F. Koen 2017 dhr. J.F. Mulder 2017 ir. C.M. Rouw 2018 dhr. W. Nuis 2014 ir. H.C. de Vries 2014 De samenstelling van het Bestuur onderging in 2014 de navolgende wijzigingen. Dhr. W. Nuis en dhr. ir. H.C. de Vries waren statutair aftredend. Dhr. ir. C.M. Rouw werd in de Algemene Ledenvergadering van DSL in 2014 benoemd voor een periode van vier jaar. Met de toetreding van dit nieuwe lid verkrijgt het Bestuur wederom zijn statutair vereiste aantal leden. Tevens is met het aantreden van het nieuwe lid de verhouding tussen gemeentelijke vertegenwoordigers en de leden uit het maatschappelijk veld weer in balans. De Raad van Bestuur van de Stichting en de directie van de Vereniging werd in het verslagjaar gevormd door dhr. ir. F.B. van den Meiracker tot 1 augustus 2014 en door dhr. ir. A.J.B.F. Jansen vanaf 1 augustus 2014.
11
12
jaarverslag 2014
dorp stad & land
Activiteitenverslag
De doelstelling van de Vereniging is sinds de oprichting in 1929: ‘het bevorderen van de schoonheid en instandhouding van dorp, stad en land’. De advieswerkzaamheden van de Vereniging zijn m.i.v. 1993 ondergebracht in de Stichting Dorp, Stad en Land waarvan de Raad van Toezicht uit dezelfde leden bestaat als het bestuur van de Vereniging Dorp, Stad en Land. In het verslagjaar is in het kader van deze doelstelling het volgende beleid gevoerd. Inzake de Vereniging wordt het algemene beleid van de organisatie in de jaarlijkse Ledenvergadering vastgesteld. De belangrijkste taak voor de Stichting is het adviseren van aangesloten gemeenten en het uitvoeren van opdrachten. Zij realiseert dit door de instelling en organisatie van geïntegreerde commissies die voor de disciplines architectuur, stedenbouw/landschap en cultureel erfgoed/monumenten op onafhankelijke basis adviezen uitbrengen aan gemeenten. De resultaten van deze doelstelling waren in 2014 als volgt. Dorp, Stad en Land is er ook dit jaar weer in geslaagd, ondanks de nog steeds voelbare economisch moeilijke omstandigheden, de advisering aan de aangesloten gemeenten op een kwalitatief hoog niveau te blijven geven. Ook werden op het gebied van erfgoed en ruimtelijke kwaliteit diverse aanvullende werkzaamheden verricht. Dit gebeurde voornamelijk op basis van incidentele opdrachten voor specifieke adviesaanvragen en onderzoeken en voor het opstellen van beleid en beleidsdragers (nota’s ruimtelijke kwaliteit / welstandsnota’s). Daarnaast werden op verzoek van gemeenten landschapsadviezen uitgebracht, met name voor ontwikkelingen in het buitengebied. Enkele adviezen die in dit verband opvielen waren: - Een landschapsadvies van de Commissie ruimtelijke kwaliteit Zeeland voor de gemeenten Schouwen-Duiveland, Tholen en Goeree-Overflakkee voor een windmolenpark nabij de Krammersluizen. Het betrof een advies op een voorontwerp inpassingsplan over de effecten van het beoogde windpark op het landschap en de daaraan gerelateerde zaken. - Vooroverleg van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit Zeeland over de plaatsing van 360KV hoogspanningsmasten. Aparte vermelding verdienen inventarisatie/actualisering van cultuurhistorisch waardevolle panden in diverse gemeenten (Aarle-Rixtel, Bernisse, Leerdam, Strijen en Zoeterwoude), en de ondersteuning van het aanwijzingstraject van gemeentelijke monumenten/beeldbepalende objecten (Teylingen, Vlaardingen).
dorp stad & land
jaarverslag 2014
Algemene Ledenvergadering
De Algemene Ledenvergadering van 19 juni 2014 vond dit jaar plaats in het ‘Verhalenhuis Belvédère’ op ‘De Kaap’ in Rotterdam-Katendrecht. Na ontvangst werd een bijzondere lunch genoten die ter plaatse bereid was en werden de aanwezigen op een beeldende wijze getrakteerd op het verhaal van de locatie en het gebouw. De ledenvergadering werd geleid door de voorzitter van de Vereniging, dhr. drs. H.J. Lenferink. Hij heette alle aanwezigen hartelijk welkom. De notulen van de Algemene Ledenvergadering d.d. 20 juni 2013 werden zonder opmerkingen vastgesteld. Ditzelfde gold ook voor de notulen van de Bijzondere Algemene Ledenvergadering d.d. 12 augustus 2013. Deze bijzondere vergadering was noodzakelijk vanwege de stemming over de statutenwijziging die in de vergadering van 20 juni 2013 was voorgesteld. De vergadering van 20 juni 2013 stemde hier weliswaar mee in maar had daarbij onvoldoende quorum dat hiervoor vereist is. Om die reden werd een Bijzondere Algemene Ledenvergadering uitgeschreven. Een grote meerderheid van de leden heeft daarna door middel van volmacht ingestemd met de voorgestelde statutenwijziging. De penningmeester, de heer D.C. Hensbroek, lichtte vervolgens de jaarcijfers van de Vereniging Dorp, Stad en Land toe. Door de directeur, de heer F.B. van den Meiracker, werden verschillende mededelingen gedaan. Onder andere werd door hem zijn opvolger geïntroduceerd. Ook ging hij in op de door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) voorbereide verruiming van het vergunningvrij bouwen. DSL was hierbij betrokken om de juridische teksten te verduidelijken middels tekeningen waardoor we enkele verschillen en onduidelijkheden uit het wetsvoorstel hebben kunnen halen. De directeur gaf ook de jaarlijkse wisselingen in de samenstelling van de commissies door en informeerde de leden over het gegeven dat in de nieuwe Omgevingswet tot nu toe de term ‘welstand’ niet als zodanig is opgenomen. Noot: inmiddels is in de concept wettekst het begrip ‘goede omgevingskwaliteit’ toegevoegd. In zijn toelichting op het jaarverslag 2013 kwamen aspecten aan de orde als: • De aanhoudende terugloop in adviesaanvragen. De aanpassingen in de werkwijze van de DSL adviescommissies hebben ervoor gezorgd dat er efficiënter vergaderd wordt zonder dat de advieskwaliteit eronder heeft geleden. • De activiteiten t.b.v. monumenteninventarisaties (bv. Bernisse); Cultuurhistorische waardenkaarten (bv. Korendijk); Het project Cultuurhistorie Zeeweringen Zeeland; Inventarisatie door DSL van het erfgoed van de Koude Oorlog in het kader van de erfgoedlijn Atlantikwall van de provincie Zuid-Holland; De ‘Leertafels’ voor de gemeente LeidschendamVoorburg om met de ondernemers tot een breed gedragen reclamebeleid te komen. • De consequenties van planadvisering bij omgevingsdiensten of regionale uitvoeringsdiensten. DSL pleit voor advisering in de gemeente zelf, zodat de voor de kwaliteit van de advisering belangrijke inbreng van gemeentelijke stedenbouwkundigen / afdelingen RO aanwezig is.
13
14
jaarverslag 2014
dorp stad & land
In de loop van het jaar is bestuurslid dhr. W. Nuis vanwege het volmaken van de maximale termijn van 2x4 jaar teruggetreden uit het bestuur. Hetzelfde gold voor de in de vergadering aanwezige dhr. H.C. de Vries. Het bestuur stelde voor dhr. ir. C.M. Rouw te benoemen in het bestuur. De vergadering ging bij acclamatie akkoord met de benoeming van dhr. ir. C.M. Rouw als bestuurslid van de Vereniging Dorp, Stad en Land (dhr. Rouw is daarmee q.q. ook benoemd als lid van de Raad van Toezicht van de Stichting). Ten slotte werd de eerder aangekondigde nieuwe wijze van berekening van de advieskosten nogmaals toegelicht. De vergadering ging akkoord met dit voorstel. Toegezegd werd dat de leden op de hoogte worden gesteld om de wijzigingen in hun legesverordening voor 1 januari 2015 aan te kunnen passen.
dorp stad & land
jaarverslag 2014
15
16
jaarverslag 2014
dorp stad & land
Na de vergadering werd een wandeling gemaakt naar het gebouw “De Rotterdam”, een ontwerp van architect Rem Koolhaas (OMA). De Rotterdam is een echte eyecatcher op de Wilhelminapier, het nieuwe Manhattan aan de Maas. Opgeleverd in november 2013 transformeert het gebouw zich tot een complete stad in de stad: drie transparante torens van 150 meter hoog op een voetstuk waarin restaurants, hotel, parkeren en de entrees zijn ondergebracht. Na een indrukwekkende rondleiding waarin met name de prachtige uitzichten (en helaas nog veel leegstand) opvielen, werd de middag gezamenlijk afgesloten tijdens een borrel.
dorp stad & land
jaarverslag 2014
17
18
jaarverslag 2014
dorp stad & land
aangesloten gemeenten Op 31 december 2014 waren navolgende gemeenten lid van de Vereniging Dorp Stad en Land: Alblasserdam Albrandswaard Alphen a/d Rijn Barendrecht Bergambacht Bergen op Zoom Bernisse Binnenmaas Bodegraven-Reeuwijk Brielle Cromstrijen Goeree-Overflakkee Goes Gorinchem Hardinxveld-Giessendam Hellevoetsluis Hendrik-Ido-Ambacht Hillegom Hulst Kapelle Katwijk Korendijk Krimpen a/d IJssel Lansingerland Leerdam Leiden Leiderdorp Leidschendam-Voorburg Lingewaal Lisse Maassluis Midden-Delfland Molenwaard Nederlek Noord-Beveland Noordwijk Noordwijkerhout Nuenen Oegstgeest Oud-Beijerland Ouderkerk
Papendrecht Pijnacker-Nootdorp Reimerswaal Ridderkerk Schoonhoven Schouwen-Duiveland Sliedrecht Sluis Strijen Teylingen Tholen Vianen Vlaardingen Vlist Waddinxveen Westland Westvoorne Zederik Zuidplas Zwijndrecht
Het ledenbestand van de Vereniging heeft in het verslagjaar navolgende wijzigingen ondergaan. De gemeenten Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude zijn per 1 januari 2014 samengegaan in de nieuwe gemeente Alphen aan den Rijn. De gemeente Zoeterwoude maakt gebruik van de diensten van Dorp, Stad en Land, maar heeft nog geen besluit genomen over een eventueel lidmaatschap. De gemeente Giessenlanden heeft de welstandsnota voor de duur van enkele jaren buiten werking gesteld. Hierdoor is hier geen basis meer voor welstandsadvisering over reguliere aanvragen omgevingsvergunning. Omdat de gemeente voor haar monumentenadvisering onveranderd gebruik maakt van de diensten van de centrale DSL-erfgoedcommissie blijft Giessenlanden lid van de vereniging. De gemeente Terneuzen betrekt DSL bij monumentenadvisering en voor landschapsadviezen.
dorp stad & land
jaarverslag 2014
19
leden van de commissies Barth, mw. ir. J.E., architect Bergen AvB, A. van, architect Boer, ir. L. de, architect Boost, mw. ir. I., architect Cornips, ir. C.M., architect Dieleman, ir. A.M., architect-secretaris Douwes, mw. ir. I., architect Haring, mw. ir. J.E.M., architect Hendrikx, ir. M.A.A.B., architect Hertog, ing. P.T. den, monumentendeskundige Jansen, ir. A.J.B.F., architect-secretaris / directeur Janssens ir. J.H.A.J., architect Jütte, ir. T, architect-stedenbouwkundige Kat, ir. H.C.A. de, architect / monumentendeskundige Kloet, ir. P.W.L., architect / monumentendeskundige Kovel, mw. ir. C.M. de, architect-secretaris Lindeloof, ing. A.J.M.M., tuin- en landschapsarchitect Loen, mw. ir. S.S., landschapsarchitect Meiracker, ir. F.B. van den, directeur / architect Nieuwland, ir. W.L.P. van, architect-secretaris, vz monumentencie. Nieuwpoort, ir. W.A., architect Onrust AvB, M.J.J., architect Oosterhuis AvB, M.R., architect-secretaris Raaijmakers BNA, M.P.H., architect, vz monumentencie. Roelofs, ir. J.H.A., architect-secretaris / stadsbouwmeester Rolvink, ir. R., landschapsarchitect Rouw, ir. C.M., architect / monumentendeskundige Ruys, ir. L.C., architect Tegelberg, ir. G.K., architect / voorzitter
Temme, ir. M., architect-secretaris, monumentendeskundige Töns, ir. A.M.G., architect / secretaris Voorhoeve AvB, V.W.B., monumentendeskundige / secr. monumentencie. Voorwinde, mw. ir. W.M., architect Walraad, ir. J.W., monumentendeskundige Witteveen, ir. R.J., architect / stadsbouwmeester De centrale commissie ruimtelijke kwaliteit van DSL kwam in het verslagjaar vier keer bijeen. Tijdens de informatieve, veelal geanimeerde avondbijeenkomsten werden presentaties gegeven, nieuwe ontwikkelingen toegelicht en besproken, en casussen behandeld. Overige vaste medewerkers Dam, mw. L., secretariaat Kruk, B. van der, ondersteuning BeeldBank Montagne, mw. M.L., secretariaat Nobel, mw. F.K., secretariaat Visser, mw. S.D., bureaumanager Projectmedewerkers Sikma, P., MA cultuurhistoricus Snel, D.M., ICT Van der Vlag, mw. I.O., MA historisch geograaf Waal, dr. GM. van der, senior architectuurhistoricus Stagiaires Jong, K. de, Hogeschool Rotterdam, Ruimtelijke Ordening en Planologie Tuithof, P., Hogeschool Utrecht, Ruimtelijke Ordening en Planologie
ir. R. Rolvink
ir. S. Loen
ir. M. Temme
ir. A. de Back
Personalia In het verslagjaar is afscheid genomen van architect-secretaris ir. A. (Aimée) de Back. Zij is naar Bratislava (Slowakije) geëmigreerd. Zij is opgevolgd door ir. M. (Margreet) Temme als architect-secretaris van Zeeland. Dorp, Stad en Land bedankt mevrouw De Back voor haar enthousiaste inzet voor de organisatie. Wegens het toenemen van het aantal landschapsadviesaanvragen, is ons team landschapsarchitecten uitgebreid met ir. S. (Suzanne) Loen en ir. R. (Remco) Rolvink.
20
jaarverslag 2014
dorp stad & land
Vereniging Dorp,Dorp, Stad en Stad Land teen Rotterdam Vereniging Land te Rotterdam
BALANS PER3131 DECEMBER 2014 BALANS PER DECEMBER 2014 (Na resultaatbestemming)
Activa €
31 december 2014 €
€
31 december 2013 €
Vaste activa Financiële vaste activa Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige effecten
310.747 149.608
460.355
310.747 112.435
423.182
Vlottende activa Vorderingen Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige vorderingen
45.482 26.820
110.645 5.972 72.302
116.617
Liquide middelen
1.930.653
1.886.601
Totaal activa
2.463.310
2.426.400
==========
==========
Passiva Eigen vermogen
Vrij besteedbaar vermogen
Overige reserves
Kortlopende schulden Overlopende passiva
Totaal passiva
2.463.310
-
2.463.310
-
2.426.260
140
2.426.260
140
2.463.310
2.426.400
==========
==========
dorp stad & land
jaarverslag 2014
21
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2014 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2014 2014 € Contributies Baten Bruto exploitatieresultaat
2013 €
38.378 38.997 38.378 38.997 -----------------------------------------------------38.997 38.997
Overige bedrijfskosten Beheerslasten
67.187 73.318 67.187 73.318 ------------------------------------------------------
Exploitatieresultaat
-28.809 -34.321 ------------------------------------------------------
Opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Som der financiële baten en lasten Resultaat uit gewone exploitatie Resultaat
Bestemming resultaat: Overige reserve
37.173
-
28.703 27.129 -17 -175 65.859 26.954 -----------------------------------------------------37.050 -7.367 -----------------------------------------------------___________ ___________ 37.050 -7.367 ========== ==========
37.050 37.050 ==========
-7.367 -7.367 ==========
22
jaarverslag 2014
dorp stad & land
CONTROLEVERKLARING DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT CONTROLEVERKLARING VAN VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan het bestuur van Vereniging Dorp, Stad en Land Stationsplein 45 3001 GC ROTTERDAM Bijgesloten samengevatte jaarrekening, bestaande uit de samengevatte balans per 31 december 2014 en de samengevatte staat van baten en lasten, zijn ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van Vereniging Dorp, Stad en Land. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 3 juni 2014. Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan, bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 3 juni 2015. De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek (BW). Het kennisnemen van de samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Vereniging Dorp, Stad en Land. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening op de wijze zoals beschreven in de toelichting bij de samengevatte jaarrekening. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810, "Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten". Oordeel Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in alle van materieel zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening van Vereniging Dorp, Stad en Land en in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de toelichting van de samengevatte jaarrekening. Capelle aan den IJssel, 3 juni 2015 Wolfsbergen Van Haarlem Assurance N.V. Was getekend: Drs. T. Kolen AA Het accountantsrapport betreffende de jaarrekening 2014 van de Vereniging en de Stichting Dorp, Stad en Land ligt ten kantore van de Stichting, Groothandelsgebouw, Stationsplein 45A te Rotterdam ter inzage. Die leden, die toezending van de jaarrekening wensen, kunnen dit schriftelijk aanvragen bij het bureau van de Stichting en de Vereniging.
dorp stad & land
jaarverslag 2014
23
stichting en Land te Rotterdam Stichting Dorp,Dorp, Stad enStad Land te Rotterdam BALANS PER 31 DECEMBER 2014 BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (Na resultaatbestemming)
Activa €
31 december 2014 €
€
31 december 2013 €
Vaste activa Materiële vaste activa Inventaris en computers
68.924
Financiële vaste activa Overige vorderingen
4.980
68.924
4.980
63.287
11.736
63.287
11.736
Vlottende activa Onderhanden projecten Vorderingen Handelsdebiteuren Overige vorderingen Overlopende activa
6.429 342.224 133.103 96.388 _________
571.715
30.223 363.947 94.388 29.380 _________
1
487.715
Liquide middelen
172.437
97.479
Totaal activa
824.485
690.440
24
jaarverslag 2014
dorp stad & land
stichting Dorp, Stad en Land te Rotterdam BALANS PER 31 DECEMBER 2014 Passiva € Eigen vermogen Vrij besteedbaar vermogen Overige reserves Voorzieningen Overige voorzieningen Langlopende schulden Schulden aan gelieerde instellingen Kortlopende schulden Handelscrediteuren Schulden aan gelieerde instellingen Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende passiva
Totaal passiva
31 december 2014 €
116.025
25.000
310.747
116.025
25.000
310.747
€
31 december 2013 €
53.570
-
310.747
147.176 45.482
51.863 110.645
67.168 112.887
67.007 96.608
372.713
824.485
53.570
-
310.747
326.123
690.440
dorp stad & land
jaarverslag 2014
25
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2014 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2014 2014 €
2013 €
Opbrengsten uit dienstverlening Baten
2.073.645 2.000.855 2.073.645 2.000.855 ===============================
Kosten van uitbesteed werk Activiteitenlasten
528.249 516.612 528.249 516.612 =============================== 1.545.396 1.484.243 ===============================
Bruto exploitatieresultaat Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten Beheerslasten Exploitatieresultaat Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Som der financiële baten en lasten Resultaat uit gewone exploitatie Resultaat
Bestemming resultaat: Overige reserves
1.196.941 1.178.653 15.313 24.276 269.149 316.204 =============================== 1.481.403 1.519.133 63.993 -34.890 =============================== 537 1.228 -2.074 -1.112 -1.537 116 =============================== 62.456 -34.774 =============================== 62.456 -34.774 ===============================
62.455 -34.774 ===============================
26
jaarverslag 2014
dorp stad & land
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan het bestuur van Stichting Dorp, Stad en Land Stationsplein 45 3001 GC ROTTERDAM
Bijgesloten samengevatte jaarrekening, bestaande uit de samengevatte balans per 31 december 2014 en de samengevatte staat van baten en lasten, zijn ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Dorp, Stad en Land. Wij hebben een oordeel met beperking verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 3 juni 2015. Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan, bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 3 juni 2015. De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek (BW). Het kennisnemen van de samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Dorp, Stad en Land. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening op de wijze zoals beschreven in de toelichting bij de samengevatte jaarrekening. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810, "Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten". Oordeel Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in alle van materieel zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Dorp, Stad en Land en in overeenstemming met de wijze zoals beschreven in de toelichting van de samengevatte jaarrekening. Echter de samengevatte jaarrekening omvat een afwijking in dezelfde mate als de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Dorp, Stad en Land per 2014. De afwijking in de gecontroleerde jaarrekening is omschreven in ons oordeel met beperking in onze controleverklaring van 3 juni 2015. Hierin is vermeld dat gegeven de aard van de activiteiten en de omvang van de entiteit de interne organisatie niet op economisch verantwoorde wijze zodanig kan worden ingericht dat door accountantscontrole op rationele wijze de vereiste zekerheid kan worden verkregen over de volledigheid van de in de jaarrekening opgenomen opbrengsten uit dienstverlening en de daarmee rechtstreeks samenhangende posten. Capelle aan den IJssel, 3 juni 2015 Wolfsbergen Van Haarlem Assurance N.V. Was getekend: Drs. T. Kolen AA Het accountantsrapport betreffende de jaarrekening 2014 van de Vereniging en de Stichting Dorp, Stad en Land ligt ten kantore van de Stichting, Groothandelsgebouw, Stationsplein 45A te Rotterdam ter inzage. Die leden, die toezending van de jaarrekening wensen, kunnen dit schriftelijk aanvragen bij het bureau van de Stichting en de Vereniging. 20
