Veiling klokje Magazine van Veiling Haspengouw
t s u e e n f e t s s n r e e w k g i r We l a a a z j w u e een i N g i k k u l e g en
Nummer 4 · December 2010
Verschijnt driemaandelijks (maart, juni, september en december) t V.u. Renaat Kuipers, Tongersesteenweg 152, 3800 Sint-Truiden t Afgiftekantoor Gent X t Erkenningsnummer P109254
Voorwoord
Fair trade, ook voor coöperatieve producenten uit Haspengouw Fair trade, een woord dat vaak gebruikt wordt in middens van de ngo’s, is in feite een begrip met veel inhoud. Als we horen over fair trade, denken we aan Max Havelaar als exponent van de eerlijke prijs die de boer uit het zuidelijk halfrond krijgt voor zijn cacao, koffie of bananen. Dan denken we aan de milieuvriendelijke en veilige productiewijzen. Dan hebben we de faire en eerlijke behandeling van de arbeiders voor ogen. En dan zegt de overgrote meerderheid van de bevolking: fair trade is een goede zaak voor de boeren uit de ontwikkelingslanden. Maar wanneer komt er fair trade voor onze producten en hun inkomens? We horen van onze fruittelers ook vaak dat ze erg veel werk in hun fruit moeten steken, vaak extra milieueisen opgelegd krijgen en ook volgen, hun personeel verlonen op een eerlijke manier, hun seizoenarbeiders huisvesten op een correcte manier. Maar dat de prijs niet volgt zoals dat zou moeten. Niet alleen de handel is hiervan de oorzaak. Ook de overheid, de politiek, heeft als taak om voedselproducenten te helpen en een kader te creëren voor een eerlijke prijs. Hier hebben ook de beroepsverenigingen een zeer belangrijke taak: zij moeten vaker zichzelf overstijgen en afdalen naar het niveau van de voedselproducent, die maar al te vaak alleen komt de staan in zijn struggle for life. Wordt het ook niet tijd om, naast allerlei milieu- en andere eisen, onze fruittelers te benaderen volgens het principe van fair trade? Wanneer komt er een verplichte eerlijke prijs, waarvan zij kunnen leven, voor een eerlijk product, geteeld volgens de eisen van de consument? Meteen hebben we een zeer zinvolle wens gevonden voor het nieuwe jaar. We wensen je gezondheid en succes in je bezigheden. Maar hopelijk wordt 2011 ook het jaar waarin alle overheden, de politieke, economische en professionele overheden, de modus vivendi vinden waarbij fruittelers eindelijk naar waarde geschat worden en hun arbeid beloond wordt naargelang de inspanningen die ze er voor leveren. 2011, het jaar van de fair trade voor boeren uit het noordelijk halfrond? Chris Timmermans Voorzitter Veiling Haspengouw
Inhoud
03
Veiling Haspengouw in de kijker Kanzi® schittert op Voedingssalon
04
Vanuit het beleid Nadenken over de tenderverkoop
06
Commercieel nieuws Goede bodem zorgt voor aanvaardbare prijzen
08
Productienieuws De eisen worden strenger
10
Nieuwe variëteiten Spektakelrijke start Kanzi®verkoop
12
De fruitwetenschapper in beeld Jean Claessen stopt na 50 jaar narijpingstesten
14
Nieuws van bij ons
Colofon Redactie Renaat Kuipers, Etienne Leclere, Filip Vanaken, Jos Meesters, Chris Timmermans, Bart Wijgaerts, Jos Lacroix cv Veiling Haspengouw Tongersesteenweg 152, 3800 Sint-Truiden T 011 67 06 11 F 011 67 27 76 E
[email protected] I www.veilinghaspengouw.be Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Veiling Haspengouw.
2 Veilingklokje December 2010
Veiling Haspengouw in de kijker
150.000 bezoekers overtuigd van de smaak
Veiling Haspengouw en Kanzi® op het Voedingssalon Net als vorig jaar stond Veiling Haspengouw op het Voedingssalon. Onder het waakzame oog van het nieuwe campagnebeeld van de beurs, een trotse kip met mooie gestippelde vlinderdas, stelde het Voedingssalon ook voor het eerst een gastland voor: Vietnam. De Vietnamezen onthulden maar al te graag hun keukengeheimen. Maar ook Veiling Haspengouw onthulde graag zijn geheimen, zijn ‘verborgen schat’, die Kanzi® heet. Als we dan weten dat gratis proeven op het Voedingssalon eerder schaars wordt, dan mogen we gerust stellen dat het merendeel van de 151.512 bezoekers aan onze stand passeerden, en een stukje Kanzi® proefden. En ook kochten, overtuigd als ze waren
na hun eerste ervaring met de appel. Als start voor de verkoop op de Belgische markt van de Kanzi® kan het succes van het Voedingssalon wel tellen. De Belgische appelteelt heeft inderdaad een ander vlaggenschip gekregen. Zo veel werd duidelijk op het Voedingssalon van oktober laatstleden op de Heizelvlakte in Brussel. t
3
Vanuit het beleid
Meer fruit dan verwacht
Nadenken over de tenderverkoop Een tender is een procedure waarbij door middel van inschrijving getracht wordt een bepaalde dienst of product te verkrijgen, die op basis van factorenafweging wordt verleend of verstrekt, meestal via het internet. Factoren zijn vaak prijs en/of kwaliteit. Tenderprincipes worden in verschillende economische processen gebruikt. Tender wordt in het Engels gebruikt voor het Nederlandse begrip aanbesteding.
Na de klokverkoop, de lotverkoop, de blokverkoop, de administratieve verkoop en de verkoop op stam komt er een nieuwe verkoopsstrategie op ons af: de verkoop volgens het tendersysteem. Het is een vorm van verkoop waarbij voor een afgesproken hoeveelheid en over een langere periode fruit wordt geleverd voor een vastgestelde prijs. Het systeem is nieuw voor de veiling, maar ook voor de telers. Het fenomeen is evenwel de moeite waard om te onderzoeken en op zijn waarde te beoordelen. Vandaar dat er binnen de Raad van Bestuur tal van discussies aan gewijd werden.
Over nadenken We leven op dit ogenblik in een vraagmarkt en dan lijkt het tendersysteem wel interessant voor telers. Toch wil de Raad van Bestuur niet over een nacht ijs gaan en het systeem toetsen aan zijn degelijkheid. In het buitenland heeft men al meer ervaring met de tenderverkoop, en daar wil men zeker zijn oor ook te luisteren leggen. Met andere worden, de Raad van Bestuur is van plan zich ernstig te bezinnen en zich te informeren over dit nieuwe fenomeen in de vermarkting. Naar prijsvorming is het een vrij transparant systeem: het geeft in de verkoop aanleiding tot een vlotte prijsdoorzichtigheid. Maar is dit alles zaligmakend? Alles wat op het eerste zicht goed lijkt, doorstaat niet steeds een tweede beoordeling. Nu we in een vraagmarkt leven, is het systeem wel goed. Maar als we opnieuw in een aanbodsmarkt zouden terechtkomen, dan kan het tenderprincipe minder gunstig uitvallen voor de producent. De cliëntrelatie komt in een ander perspectief te staan en de voeling met de
4 Veilingklokje December 2010
Vanuit het beleid
We leven op dit ogenblik in een vraagmarkt en dan lijkt het tendersysteem wel interessant voor telers. Toch wil de Raad van Bestuur niet over een nacht ijs gaan en het systeem toetsen aan zijn degelijkheid.
consument lijkt verder weg. Met andere woorden, dan bestaat het gevaar dat het systeem leidt tot onderbieding en nietmarktgericht produceren. Voorzichtigheid is hier dus geboden.
Meer en beter De uiteindelijke productie die geoogst werd, lijkt dan toch beter uit te vallen dan de eerste prognoses. Maar ‘beter’ is toch nog steeds 12% minder fruit dat in de bewaarfrigo’s van Veiling Haspengouw steekt. En minder fruit in de bewaarfrigo’s betekent ook een vermindering van de inkomsten. We leven in een toestand waarbij we niet onder de vaststelling uit kunnen dat er toch wat druk ontstaat op de bedrijven die zich bezighouden met sorteren en verpakken. Ook is het spijtig dat de veiling en de bedrijven die verbonden zijn aan de veiling niet meer mee kunnen genieten van de verbetering van de prijzen zoals we die nu meemaken.
Buitenlandse contacten Ondertussen hebben leden van de directie en van de Raad van Bestuur ook een aantal buitenlandse trips ondernomen. PMA Fresh Summit International Convention and Exposition In Orlando (Verenigde Staten, Florida) vond de ‘PMA Fresh Summit International Convention and Exposition’ plaats. Deze beurs is, aangaande uitstraling en invulling, totaal anders dan de Fruit Logistica. Ze is een stuk onpersoonlijker, echt Amerikaans en op de keper beschouwd was de beurs deze keer weinig innoverend, noch qua verpakking noch qua variëteiten. Er werden slechts twee nieuwe appelrassen voorgesteld, waarvan Kanzi® er één was. Er viel ook weinig te
In Orlando (Verenigde Staten, Florida) vond de ‘PMA Fresh Summit International Convention and Exposition’ plaats. Deze beurs was deze keer weinig innoverend, noch qua verpakking noch qua variëteiten.
bespeuren op het vlak van de peren. Wat we er wel leerden, is dat voor wat de perenpubliciteit betreft, de focus volledig op de jeugd gelegd werd. De Amerikanen hebben prachtige tools ontwikkeld om ook het jonge volk aan de peren te krijgen, iets wat ze tot op heden eigenlijk alleen nog met de senioren lukt.
Op Interpoma in Bolzano (Italië) werden we bedolven onder een stortvloed van nieuwe variëteiten.
Interpoma Interpoma in Bolzano (Italië) richt zich dan weer meer op de teelt. Hier werden we bedolven onder een stortvloed van nieuwe variëteiten, en deze toestand is ook niet meer reëel. Hier ziet men tussen de bomen het bos niet meer. Interpoma blijft echter een zeer belangrijke beurs binnen Europa, ook al omdat die voornamelijk een voorbeeldfunctie heeft en mee richting geeft aan de fruitteelt. Prinselijke missie Tenslotte trok een delegatie van Veiling Haspengouw en BFC (Belgian Fruit Company) in het zog van Prins Filip mee op prinselijke missie naar Kiev en Oekraïne. Over deze uitstap naar Oekraïne lees je meer in het commercieel nieuws. t
5
Commercieel nieuws
Kanzi® ligt momenteel in de hele Belgische retail in het schap
Goede bodem zorgt voor aanvaardbare prijzen Net als in de woningbouw, waar een stevig fundament zorgt voor een stabiele bouw, zien we in de fruitteelt dat een stevige bodemkoers van het industriefruit zorgt voor een goede basis om de prijzen van het tafelfruit in gunstige zin te laten evolueren. Goede bodemprijzen hebben echter twee kanten: ze trekken de gewone prijzen aan, maar tonen ook de zwakte van de prijsvorming bij mindere partijen aan.
Appel In september en oktober hebben we relatief goed verkocht. Die niet onaardige prijzen kregen een verlengstuk in de eerste helft van november, maar de tweede helft kenden de appelprijzen een lichte terugval. Niet abnormaal gezien de vaststelling dat de Jonagold iets blutsgevoeliger bleek te zijn omwille van een lagere hardheid. Die hardheid was op zijn beurt het gevolg van een latere pluk. We mogen ervan uitgaan dat momenteel deze latere pluk van de vloer is en dat we nu nog enkel ULO-appelen binnenkrijgen, zodat dit probleem van blutsgevoeligheid ook moet verdwijnen. Het is erg belangrijk vast te stellen dat er momenteel een goede bodem in de
markt zit, een bodem die gevormd wordt door de ruime vraag naar industrieappelen. Dat was vorig jaar wel even anders toen die vraag beduidend minder was, zodat ook de industrieprijs niet veel voorstelde. Als de vraag naar industriefruit op dit peil blijft, dan betekent dit wel dat er druk komt op bepaalde partijen. Het zou kunnen dat mindere partijen niet meer opbrengen na sortering dan de prijs van schilappelen. De laatste week van november krijgen onze appelen een oranje concurrent in de vorm van het sinterklaasfruit, mandarijntjes en clementines. Voor dit segment van het aanbod van de Sint moeten we uiteraard schapruimte afstaan. Of we zouden de Sint ertoe moeten kunnen ver-
Het is erg belangrijk vast te stellen dat er momenteel een goede bodem in de markt zit, een bodem die gevormd wordt door de ruime vraag naar industrieappelen. Dat was vorig jaar wel even anders toen die vraag beduidend minder was, zodat ook de industrieprijs niet veel voorstelde. 6 Veilingklokje December 2010
leiden om van de ‘appeltjes van oranje’ echte appeltjes van bij ons te maken? Een laatste vaststelling in de appelproductie is de grootte van de oogst. Prognosfruit voorspelde een kleinere appeloogst. Na de pluk blijkt, al zijn de Europese cijfers nog niet bekend, dat er in België duidelijk meer geplukt is dan de prognoses van juli lieten vermoeden. Kanzi® Kanzi® ligt momenteel in de hele Belgische retail in het schap. De start van de verkoop in België met het Voedingssalon gebeurde breed en verliep rimpelloos. We kregen zelfs de Europese start van de Kanzi®-verkoop in Brussel. Uiteindelijk blijkt de Kanzi® dit jaar bij de maatsortering ongeveer één maat kleiner te zijn dan vorig jaar. Dat hoeft niet te leiden tot problemen, aangezien we met deze maten een uitweg vonden naar Groot-Brittannië en Scandinavië. Rubens De verkoop van de Rubens kende een goede start. De laatste partijen hadden het evenwel wat moeilijker en gingen minder vlot van de hand. We stellen vast dat het niet eenvoudig is om de continuïteit in de verkoop vast te houden. Blijkt dat de Rubens het, na een goede start, niet zo makkelijk heeft eenmaal de Kanzi® als concurrent op de markt komt. Greenstar® De Greenstar® doet het merkelijk beter dan de voorbije jaren, zeker in de wereld van de versnijderijen van vers fruit. Ook de export naar Rusland kwam al vroeger op gang en verliep een stuk vlotter dan in 2009.
Commercieel nieuws
Junami en Wellant Beide variëteiten liggen momenteel nog niet in de winkelrekken. We verwachten dat ze rond de jaarwisseling op de markt zullen komen.
Conférence De Conférence blijft een vlotte en goede afzet kennen. We spreken hier uiteraard over andere hoeveelheden dan bij de voorgaande variëteiten. Daarom moeten we oog blijven houden voor de kwaliteit van onze aanvoer, zeker bij de peren die later (dus na 17 september 2010) geplukt zijn. Deze peren verliezen sneller hun hardheid, maar dat wisten we reeds. Trouwens, als de producenten onze goede raad zouden gevolgd hebben, dan zouden deze peren geen probleem meer mogen vormen, wegens al geruime tijd verkocht. Belangrijk is toch nog dat we aandacht blijven besteden aan het ononderbroken koelteproces. De koudeketen mag niet onderbroken worden, dus plaats afgewerkte volle paletten opnieuw in de frigo, vermijd het aanleggen van stocks. Het is van groot belang dat we het vertrouwen van de consument blijven houden, en dat streven naar vertrouwen start bij de aflevering van een goed product bij onze klanten.
sep
okt
nov
2010-2011
2009-2010
2008-2009
2007-2008
2006-2007 0,0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5 euro
Figuur 1 Middenprijs appelen in euro
aug
sep
okt
nov
2010-2011
2009-2010
Peer Durondeau Bij de peren horen we veel goed nieuws. De Durondeau-verkoop is bezig aan zijn laatste partijen: begin december waren we ‘leeg’. We stellen hier ook vast dat het prijsbeeld een stuk positiever was dan vorig jaar, een prijsbeeld dat wellicht te danken was aan de betere maat en een betere afzet, zowel op de binnenlandse markt als in Rusland. Doyenné Ook de Doyenné kent een vlotte afzet. Vooral het binnenland is vragende partij en de markt kennende zal de vraag in de loop van december zeker niet dalen.
Prijsvorming
2008-2009
Goed nieuws van het front van de prijsvorming. Voor de appelen mogen we 2007-2008 spreken van een degelijke prijs die voor november zelfs 70% meer bedraagt dan 2006-2007 die van vorig jaar en het goede prijspeil van 2007 benadert of zelfs evenaart. 0,0 0,2 0,4 0,6 Ook de prijs van de peren doet het goed, met voor november een middenFiguur 2 Middenprijs peren in euro prijs die stijgt met 57%. Als we het topjaar 2008-2009, toen er nagenoeg geen peren waren, buiten beschouwing laten, mogen we stellen dat we tot op heden het beste jaar van de voorbije vijf jaar meemaken en dat is een trend die zich reeds vanaf augustus heeft ingezet en zich elke maand herhaalt. t
0,8
1,0 euro
7
Productienieuws
Plaats fytoaanpak 2010 tegenover residuresultaat
De eisen worden steeds strenger t
Prinselijke missie
Tijdens het lopende seizoen 2010-2011 werden door onze kwaliteits-
In het spoor van Z.K.H. Prins Filip van België trok een delegatie van Veiling Haspengouw en van BFC naar Kiev (Oekraïne) op prinselijke missie. Wie zijn horizonten niet verruimt, maakt ook geen kans op een verruiming van de afzetmarkten. In Kiev kon onze delegatie een aantal dingen vaststellen: t 0FLSB«OFJTHFFOLMFJOMBOEFONFU 55 miljoen inwoners zeker de moeite waard om te prospecteren. t )FUMBOEIFFGUPPLNPHFMJKLIFEFO de economische crisis heeft er hard toegeslagen, maar we stellen vast dat de bevolking en de economie er langzaam maar zeker recht krabbelen. t %FXFTUFSTFSFUBJMIFFGUPPL0FLSB«OF ontdekt en begint her en der op de markt te verschijnen. t 0FLSB«OFJTPPLFFOMBOENFUOPHFSH veel armoede en, in tegenstelling tot die armoede, een klein beetje rijken.
verantwoordelijke reeds 307 stalen genomen voor een residuanalyse.
Nochtans heeft het land ook opportuniteiten, doch er is nog heel wat veldwerk nodig om van deze ex-Sovjetrepubliek een betrouwbare en kredietwaardige partner te maken. De missie onder leiding van Prins Filip was daarom een belangrijke missie en een verrijking om dit mee te maken. t
In het spoor van Prins Filip trok een delegatie van Veiling Haspengouw en van BFC naar Kiev (Oekraïne).
8 Veilingklokje December 2010
Bij appel waren dat 131 stalen en bij peren 176. Er werden voornamelijk analyses gedaan op een brede waaier van actieve stoffen. Er gebeurde evenwel geen analyses op Captan (tot 15 oktober, daarna wel) of op Delan. De resultaten van deze analyses dienen daarom met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden.
Alle stalen beantwoorden aan de Europese en Belgische MRL-wetgeving. Er werd geen enkele niet erkende, of niet meer erkende actieve stof teruggevonden. Alle stalen voldeden aan de wettelijke MRL-vereisten. We dienden dan ook geen meldingen uit te voeren. Wat de analyses op appel betreft, bleken van de 131 geanalyseerde stalen er 13 niet geschikt te zijn voor Rusland: 9 stalen wegens aanwezigheid van Pirimor, 1 wegens Fenoxcarb en 3 ten gevolge van Cyprodinil. De moeilijkste extra-legale eis is de beperking op het maximaal aantal actieve stoffen. Bij het gebruik van twee verschillende afspuitproducten (Bellis en Switch) komt men, dadelijk aan 4 actieve stoffen. Gebuikt men Bellis in het afspuitschema, dan mag men bij de normaal geadviseerde wachttermijn een residu aan pyraclostrobin verwachten dat 40 tot 50% van de MRL is. Bij de peren is de toestand gunstiger. Zes stalen (3% van het totaal) zijn ongeschikt voor de Russische markt. Hier zijn weer Cyprodinil (4), Fenoxycarb (1) en Carbendazim (1) als afbraakproduct van Topsin de oorzaak.
Ook bij peren is de beperking op het maximaal aantal actieve stoffen de moeilijkste extra-legale eis. Het spectrum aan actieve stoffen dat men op peren weervindt, is over het algemeen beperkter dan dit van appelen. Gebuik van Bellis bij de normale wachttermijn geeft ook op peer ongeveer 40-50% van de MRL. Ook het wisselend gebruik van verschillende fruitmotmiddelen brengt het aantal teruggevonden actieve stoffen omhoog. Al bij al waren er ook 222 stalen die beantwoorden aan de strengste eisen. Deze telers hebben geen slechtere bewaring . Zij maken het verschil vooral in de zomer, trachten ziekte-vrij te zijn in juli en gaan bij het afspuiten beredeneerd en doelgericht tewerk.
Internationale tendensen We kunnen niet anders dan vaststellen dat de Duitse manier van de benadering van MRL’s begint over te waaien naar de rest van Europa. Daar zijn de acties van de milieubewegingen niet vreemd aan: de successen die deze milieubewegingen in het verleden oogstten, geeft ze vleugels in hun streven naar een residuarme voedingssector. We stellen dan ook vast dat de sector zich in Duitsland langzaam maar zeker aan
Productienieuws
schap steeds meer ingang vindt bij de bevolking. Ze gaan dus door en hebben een aantal actiepunten voor de toekomst. Zo willen ze de ‘dirty dozen’ aanpakken (slaat evenwel niet op de fruitteelt), gaat hun strijd verder tegen het meervoudig residu en tegen de hormonenverstoorders. Uiteindelijk streven ze naar MRL’s van 0,010 ppm en doen ze daarvoor ernstig lobbywerk in Duitsland zelf en bij het Europees voedselagentschap EFSA. Hun alternatief is niets minder of niets meer dan de bioteelt.
Planning
We staan voor een nieuw seizoen en moeten ons er ook voor klaar maken. Die waakzaamheid moet leiden tot de verlaging van de ziektedruk. Dat kan door de bladvertering te bevorderen.
deze eisen begint aan te passen en de import moet volgen. In Nederland heeft de ganse retail reeds extralegale eisen opgelegd: de onderlinge concurrentie binnen de grootwarenhuissector is er moordend. Men selecteert er meestal op een bepaald percentage van de MRL. In ons land verwachten discounters dat we de normering van het moederhuis volgen.
Voor andere Europese landen verwachten we dat er extralegale eisen zullen komen vanaf het seizoen 2011-2012.
Groene jongens De milieubewegingen waren zelfs spreker op het Interpoma congres in Bolzano (Italië) en vooralsnog zien we geen einde komen aan hun acties. De milieujongens beseffen maar al te goed dat ze succes hebben en dat hun bood-
We staan voor een nieuw seizoen en moeten ons er ook voor klaar maken. Die waakzaamheid moet leiden tot de verlaging van de ziektedruk. Dat kan door de bladvertering te bevorderen, met andere woorden, borstelen, klepelen en zorgen voor een lage schurftdruk. We moeten ook aandacht hebben voor het opruimen van afgevallen fruit en mummies om op die manier de druk op schurft te verlagen, het bacterievuur te vermijden en de fruitmot te verminderen. Ook de afdekking (Nectria) van bladwonden verdient onze aandacht. Kankers moeten we nu in het tussenseizoen verwijderen en we mogen zeker geen rot fruit in de plantages verspreiden want dat is vragen om fruitmot binnen te krijgen. Bij het snoeien moeten we twee dingen voor ogen houden: tijdig snoeien en het snoeihout opruimen. Tenslotte is het noodzakelijk om uw fytoaanpak van 2010 eens te plaatsen tegenover uw residuresultaat. Dan kan elke teler leren op welke manier hij zijn fytoplanning voor 2011 moet maken om probleemloos fruit te plukken en te verkopen vanaf het najaar 2011. t
9
Nieuwe variëteiten
Voor iedere consument een heerlijke Kanzi® van eigen bodem
Kanzi® ieder jaar sterker! Eind september werd de eerste Kanzi® geplukt. Inmiddels is het ®
oogstseizoen 2010 van Kanzi voorbij en ziet de oogst er veelbelovend uit: de typische Kanzi®-gloed, de gepaste roodgroene tint, haar rondingen en de prima maat. De weersomstandigheden zijn voor Kanzi® relatief gunstig geweest. Smaak, aroma en zoet-zuurverhouding zijn optimaal. Vanaf 18 oktober lag Kanzi® dan ook in de supermarkt en groentespeciaalzaak.
In totaal wordt de oogst in Europa geschat op 35.000 ton. Dit is omgerekend 40% in Nederland, 27% in Duitsland, 15% in België, 12% in Italië, 5% in de UK en 1% in Zwitserland. Ondertussen is Kanzi® al 5 jaar op de markt en met
succes. Het basisprincipe van ‘home grown’ gaat nog steeds volledig op. In ieder productieland is er meer dan voldoende ruimte voor de eigen markt. Zo heeft de consument altijd een Kanzi® van eigen bodem.
In totaal wordt de oogst in Europa geschat op 35.000 ton. Dit is omgerekend 40% in Nederland, 27% in Duitsland, 15% in België, 12% in Italië, 5% in de UK en 1% in Zwitserland.
Plukkers uit 9 landen schonken een kist Kanzi®-appels van eigen oogst aan chefculinair Alexandre Masson van het Atomium Restaurant in Brussel.
10 Veilingklokje December 2010
Kwaliteit primeert Ook dit jaar hebben de Kanzi® People de krachten gebundeld om Kanzi® nog steviger in de markt te zetten. “Realistisch en onafhankelijk, maar op originele wijze en met een knipoog”, voegt Urs Luder, ceo van GKE nv toe. Na de succesvolle bijeenkomst tijdens het Kanzi® Europe People Forum tijdens Fruchtwelt op 19 februari heeft het werkteam Productie/Kwaliteit de rode draad van het technische deel verder opgepakt. “Bovenaan de prioriteitenlijst staat de kwaliteit van Kanzi®. Om dit te blijven garanderen is het van absoluut belang informatie uit te wisselen, een kennisplatform te onderhouden met de Kanzi® People en gezamenlijk conclusies te trekken”, aldus Urs.
Hollandse prinses De eerste activiteiten van de pr- en marketingcampagne zijn al duidelijk zichtbaar. Zo heeft de Nederlandse prinses Maxima het eerste doosje Kanzi® in ontvangst genomen, was het Europese kick-offevent op 15 oktober in de Europese hoofdstad Brussel een schot in de roos en veroverde de Kanzi® het Voedingssalon. De Kanzi®-plukkers verrasten Brussel op bijzondere wijze. In een bonte parade toornden zij hoog boven het toegestroomde publiek uit. Zelfs het verkeer kwam tot stilstand door de Kanzi®plukkers in hun oogstkostuums en rijkgevulde manden. De stoet plukkers en hun hulpjes, die kruiwagens vol pas geoogste Kanzi®-appels door de straten duwden, trokken naar hartje Brussel voor een spectaculaire presentatie. Tegen het einde verplaatste de parade zich naar het Atomium. Daar schonken
Nieuwe variëteiten
Het Europese kick-offevent op 15 oktober in Brussel was een schot in de roos. De Kanzi®-plukkers verrasten Brussel op bijzondere wijze. De stoet plukkers en hun hulpjes, die kruiwagens vol pas geoogste Kanzi®-appels door de straten duwden, zorgden voor een spectaculaire presentatie.
plukkers uit 9 landen een kist Kanzi®appels van eigen oogst aan chef culinair Alexandre Masson van het Atomium Restaurant. “En dan is dit is pas het begin van de campagne. De voorbereidingen voor diverse proeverijen, evenementen, beurzen, advertenties en (tv)-billboards en pr-acties zijn in volle gang”, vervolgt Urs.
Van boomgaard naar fruitschaal ®
De appel Kanzi maakte in de afgelopen vijf jaar een snelle opmars. De stevige,
sappige appel vindt door zijn bijzondere friszoete smaak steeds vaker de weg naar de fruitschaal. Hoewel de naam Kanzi® exotisch klinkt, komt de appel oorspronkelijk uit Noordwest-Europa. Momenteel wordt hij in West- en ZuidEuropa geteeld. In elk land is de oogst groot genoeg om de inwoners een Kanzi®-appel van eigen bodem te kunnen aanbieden. Kanzi® zet ook wel een stap buiten de deur. In Australië en Noord-Amerika zal volgend jaar de eerste commerciële ver-
koop plaatsvinden binnen eigen land. De testfase in Zuid-Afrika en NieuwZeeland is voorbij en daar zal men voor het eerst dit jaar commercieel gaan aanplanten. De testaanplantingen in Chili zijn nog in volle gang en zien er veelbelovend uit. Kanzi® heeft haar wortels stevig in de aarde. “Vijf jaar nauwe samenwerking heeft wederzijds vertrouwen en respect binnen de Kanzi® People gecreëerd. Een stevige solide basis voor dit seizoen en de komende jaren”, aldus Urs Luder. t
De appel Kanzi® maakte in de afgelopen vijf jaar een snelle opmars. De stevige, sappige appel vindt door zijn bijzondere friszoete smaak steeds vaker de weg naar de fruitschaal.
11
De fruitwetenschapper in beeld
Jean Claessen zet er een punt achter
Meer dan 50 jaar in dienst van de fruitteelt De beleefdheid gebiedt te zwijgen over iemands leeftijd. In het geval van Jean Claessen maken we hier een uitzondering op. Meer dan 76 jaar is hij al. En van die 76 jaar heeft hij er meer dan 50, precies geteld 52 en een half, ten dienste van de fruitteelt en de fruittelers gestaan. Grotendeels was het zijn broodwinning, maar misschien nog meer een passie. Een passie voor fruit, voor de teelt, de kwaliteit en het profijt van de fruittelers.
12 Veilingklokje December 2010
2010 zal het laatste jaar zijn dat Jean Claessen voor de producenten van Veiling Haspengouw de narijpingstesten doet. Jean startte zijn professionele loopbaan in Vilvoorde, in het Rijkslaboratorium voor Plantenfysiologie, meer bepaald bij het Comité voor Bewaring, onder leiding van ingenieur Herregodts. “Tot 15 april 1995 hebben we er samengewerkt aan de ideale
De fruitwetenschapper in beeld
In 1995 vroeg toenmalig voorzitter Romain Bels van Veiling Haspengouw om elke donderdag naar Veiling Haspengouw te komen. “Ge gaat onze telers toch niet in de steek laten”, was zijn doorslaggevend argument.
Nooit vergeet ik… “Ik zal nooit vergeten het moment dat ik door fruitteler Daemen uit Pepingen geroepen werd: er
bewaring van appelen en peren. Maar ook in de begeleiding van fruittelers die zelf koelcellen wilden bouwen. We hielpen ze met de inrichting, de oppervlakte, de inhoud en de inplanting. Nu is dat veel minder. Fruittelers beginnen niet meer zo vlug aan eigen koelcellen, de coöperaties hebben een groot deel daarvan op zich genomen. Zij hebben ook meer mogelijkheden omdat bewaring, sortering, verpakking en uiteindelijk verkoop op eenzelfde locatie kunnen gebeuren. Maar dat wil ook zeggen dat de controle van de kwaliteit van het fruit in de koelcellen nu op de veiling moet gebeuren”, aldus Jean Claessen.
Geen zwart gat Uit zijn actieve carrière in Vilvoorde onthoudt Jean de veelvuldige contacten met honderden telers en zo goed als alle veilingen, groenteveilingen zowel als fruitveilingen. Tot hij op pensioen ging en ook voor Jean het beruchte ‘zwarte gat’ dreigde. Zo ver is het echter niet gekomen. Want in 1995 vroeg toenmalig voorzitter Romain Bels van Veiling Haspengouw aan Jean om elke donderdag naar Veiling Haspengouw te komen. “Ge gaat onze telers toch niet in de steek laten”, was zijn doorslaggevend argument en vanaf 1995 kwam Jean Claessen elke donderdag naar Veiling Haspengouw om de telers met raad en daad bij te staan voor wat hun koelcellen en de bewaring van hun fruit betreft.
Hele pakket “We hielden het hele pakket in de gaten, we controleerden de kwaliteitsbewaking van het begin van de oogst tot het einde van de ruiming”, vat Jean zijn taak samen. “Zoals elke veiling heeft ook Veiling Haspengouw goede en min-
der goede telers, producenten die trouw aan de plukdata hun oogst binnenhaalden en anderen die daar iets flexibeler mee omsprongen. De beste maatstaf om het goede tijdstip van ruiming en verkoop was toen, en is nu nog steeds, de narijpingstest. Bovendien hielden we ook de frigo’s in de gaten, we kenden het product en waren op de hoogte van de rijpheid en de houdbaarheid. En als er wat scheelde, dan konden we snel de betrokken teler verwittigen om de cel te ruimen. Op dat vlak heb ik steeds gesproken met enig gezag. Het feit dat we het fruit van de producenten van Veiling Haspengouw beheerden alsof het ons eigen fruit betrof, is daar iets vreemd aan”, vertelt Jean Claessen.
scheelde wat aan de peren in de frigo. Toen ik er arriveerde, zag ik dadelijk wat er gebeurd was: zoonlief had aan de thermostaat geprutst en in plaats van hem omhoog te draaien zoals pa vroeg, had hij hem fors naar beneden gezet. Het gevolg was een frigo met 60 ton bevroren peren, zelfs niet meer goed voor siroop”, herinnert Jean Claessen zich nog. Maar vooral de les uit het voorval was belangrijk. “De fruitsector was er zich eindelijk van bewust dat er op geen frank mag gekeken
76 jaar, en nu? Jean Claessen trekt nu een streep onder zijn actieve loopbaan. Komt het zwarte gat er nu aan? “Ik denk van niet”, orakelt Jean. “Ik zal wel een keer meer op ‘voyage’ gaan, maar ik zal het zeker niet laten om fruitbedrijven te bezoeken om bij te blijven met de hedendaagse technologie. Ik ben wel op mijn gemak, in die zin vertrek ik hier met een gerust geweten. De mannen zijn er hier goed mee weg, ze hebben de stiel onder de knie. Met een Patrick Beaujean hier en een Ann Schenk bij het VCTB moeten we zeggen dat de fruittelers van Haspengouw in goede handen zijn”, besluit Jean Claessen. Langs deze weg willen we Jean Claessen van harte bedanken voor hetgeen hij gedurende meer dan 50 jaar heeft betekend voor de fruitteelt in het algemeen en voor de fruittelers van Veiling Haspengouw in het bijzonder. Laat dit meteen een hulde zijn aan zijn puik werk. t
worden als het gaat om meetapparatuur. Er zijn in dat jaar in Vlaanderen massa’s thermostaten op straat gevlogen en vervangen door meters die elk seizoen geijkt moesten worden. Want 0,1 graad mag misschien niet veel lijken, in de fruitteelt is het vaak het verschil tussen centen en… niks meer.”
13
Nieuws van bij ons Personeel
Hartelijk welkom in Veiling Haspengouw We mochten de voorbije maanden weer enkele personeelsleden welkom heten in onze veiling. t Wouter Vanderbruggen (29/01/1983) woont samen met vrouwtje Jennifer en dochtertje Lara (4 jaar) in Landen. Hij kwam de administratie versterken op de dienst facturatie. In het verleden werkte hij bij de firma Mas in Zepperen en momenteel maakt hij zijn opleiding boekhouding af in het avondonderwijs in Leuven. Wouter houdt van fietsen, uit eten gaan en muziek beluisteren.
Vakbeurs
Fruit Logistica komt eraan Van 9 tot 11 februari 2011 is Berlijn weer het toneel voor de grootste fruitbeurs van Europa, Fruit Logistica. Tezelfdertijd vindt ook de beurs Freshconex plaats voor verse convenience met groenten en fruit. Vorig jaar passeerden 54.000 bezoekers uit 125 landen de stands van de exposanten. Veiling Haspengouw mag op dergelijke beurs niet ontbreken en net als de voorbije jaren slaan wij onze tenten op in Berlijn gedurende deze beurs. We hebben met dit doel voor ogen een nieuwe stand laten ontwerpen in de overtuiging op deze manier de producten uit Haspengouw nog meer in de kijker te plaatsen. t
Evenement
t Kris Champagne (26/09/1987) werkt op de IT-afdeling. Hij woont in Kerkom en komt rechtstreeks van de school (Groep T, Xios). Zijn hobby’s zijn muziek, voetbal en postzegels verzamelen. Kris heeft een relatie met Els. t Pieter Vorstermans (28/02/1988) is een geboren en getogen Truienaar. Hij is vijf jaar samen met zijn vriendin. Pieter is de boekhoudkundige dienst komen bemannen. In zijn vrije tijd houdt hij zich vooral bezig met gamen, minivoetbal en leeft hij zich uit op de vele festivals die ons landje rijk is. Hij komt recht van de schoolbanken en die stonden in de PHL in Hasselt. t Joris Gillet (05/07/1983) werkt als ingenieur elektromechanica en elektrotechniek in ondersteuning van technisch directeur Dirk Engelbosch. Ook hij komt van Xios in Diepenbeek en werkte eerder al als elektrotechnicus bij baggerbedrijf Deme (Zwijnaarde). Joris is nog vrijgezel en voetbalt bij Velm VV. Je vindt hem thuis in Gingelom. t
14 Veilingklokje December 2010
Gordel weer groot succes Onze deelname als actieve sponsor aan de Gordel werd opnieuw een groot succes. De koppeling tussen de sportieve prestatie van fietsen of wandelen enerzijds en een gezond stuk fruit anderzijds spreken nog steeds tot de verbeelding. De hosts en de hostesses van Veiling Haspengouw vonden dus probleemloos klanten voor een lekkere appel of peer. Met het goede weer was ook de volkstoeloop erg groot zodat we Veiling Haspengouw, Haspengoud en ons fruit weer eens goed in de kijker gezet hebben. t
Nieuws van bij ons Actie
Infoavond
Producenten schoolden bij Fruit telen is meer dan produceren, het is een constante bijscholing geworden waarbij nieuwe eisen en normeringen vaak op de agenda voor komen. De hardfruittelers van Veiling Haspengouw worden dan ook op regelmatige basis bijeengeroepen om de laatste tendensen te leren kennen, richtlijnen mee naar huis te nemen en mee te debatteren over de manier waarop Veiling Haspengouw werkt. In de loop van november waren de testresultaten waarover u elders in dit Veilingklokje meer kan lezen, het voorwerp tot gesprek, naast traditionele onderwerpen zoals de commercialisering en de werking van de veiling. t
Infrastructuur
All Day Long mobiliseert jeugd De All Day Long-actie van dit jaar probeert de jeugd creatief te laten omgaan met groenten en fruit. Tijdens de les, op de speelplaats, in de cafetaria, tijdens een daguitstap, als hapje op het schoolfeest… noem maar op! Met de All Day Long-scholenwedstrijd belonen we die scholen die kunnen aantonen dat zij deze boodschap begrepen hebben. En wie weet, misschien krijgt jouw school wel de KetnetBand op bezoek! Hoe kan je meedoen? Heel eenvoudig! Organiseer met jouw klas of school één of meerdere activiteit(en) met groenten en fruit in de hoofdrol. Denk bijvoorbeeld aan een vast groenten- en fruitmoment op school, een bezoek aan een veiling of tuinbouwbedrijf, deelname aan de Tutti Frutti-actie, een gezonde picknick… Post deze activiteiten samen met enkele leuke foto’s op de website www.alldaylong.be/scholen. Per trimester selecteren we een winnende school. Op donderdag 23 december, vrijdag 25 maart en vrijdag 24 juni mag telkens één klas zich verwachten aan een spetterende groenten- en fruitshow van de KetnetBand! Het zou wel leuk zijn, als een school uit de fruitstreek eens in de prijzen zou vallen! t
Meiveld kreeg nieuwe voorgevel De voorgevel van de frigoinstallaties aan het Meiveld werd volledig vernieuwd. De gevel werd indertijd nog gebouwd met behulp van eternit, een materiaal dat vandaag de dag niet meer gebruikt wordt wegens mogelijk asbesthoudend. De wand in eternit werd verwijderd en vervangen door een bedekking in staalplaat. Ook de voorgevel (de EFC-gevel) langs de Tongersesteenweg krijgt een nieuwe verflaag. t
15
Nieuws van bij ons Personeel
Bedrijfsbezoek
De Sint op bezoek Het personeel kreeg in het begin van december ook weer bezoek. Misschien niet zozeer het personeel zelf, maar wel de kinderen. De bezoeker was dan ook niemand minder dan Sinterklaas met in zijn camionette (want zoveel cadeaus krijgt hij met zijn paard niet getransporteerd) voor alle kleintjes een fijn cadeau en voor de volwassenen een lekker ontbijt. Hij had ook goed nieuws voor het personeel: er waren dit jaar geen stouteriken bij, of ze hadden tenminste hun euvele daden buiten het gezichtsveld van de Sint en zijn Pieten gepleegd. t
Bezoek uit Zuid-Korea In oktober kreeg onze veiling bezoek uit Zuid-Korea. Een groep van 23 fruittelers van het RARI (Region & Agriculture Research Institute) bracht een bezoek aan Nederland en België in het kader van een studiereis in functie van continue bijscholing. Onze bezoekers waren meloenproducenten en uit de gesprekken bleek dat het werk in Korea toch wel wat anders verliep dan hier. De teelt van meloenen is trouwens ook een andere teelt dan de fruitteelt hier. Ginder wordt bijvoorbeeld dag en nacht gewerkt in shiften. Zij stonden dan weer in bewondering voor ons coöperatief model. t
Actie
70.000 keer dank u! Op dit moment hebben we bijna 70.000 bestellingen binnengekregen. Dat is opnieuw een zeer mooi resultaat. De appelpakketten worden nu naar alle deelnemende scholen over heel Vlaanderen verspreid. Met de opbrengst ervan worden kankerpatiëntjes geholpen om hun ziekte draaglijk te maken. Hartelijk dank aan alle mensen die er ook dit jaar weer voor kozen om kinderen met kanker een hart onder de riem te steken. Eind juni 2011 zullen opnieuw een heleboel kinderen met volle teugen kunnen genieten van een onvergetelijk vakantiekamp! Veiling Haspengouw verleende graag zijn medewerking aan dit initiatief. t
16 Veilingklokje December 2010
