Diversificatie Innovatie Concentratie
Veilingklokje
1. Maart 2012
Magazine van Veiling Haspengouw
Verschijnt driemaandelijks (maart, juni, september en december) • V.U. Renaat Kuipers, Tongersesteenweg 152, 3800 Sint-Truiden • Afgiftekantoor Gent X • Erkenningsnummer P109254
Column
DI©K
Inhoud
Het jaareinde en het begin van een nieuw jaar zijn traditioneel een periode waar men zichzelf goede voornemens voorhoudt, of anderen tot betere voornemens probeert te verleiden. In dat opzicht was echter de start van 2012 in fruitland enigszins anders dan de voorbije jaren. Niet dat er minder goede voornemens waren, wel omdat ze allemaal dezelfde richting uitgingen. Op de vijfde nieuwjaarsvergadering van Fruitteeltnieuws, het vakblad van de Studiekring Guvelingen, kwam Gerhard Dichgans, veilingbaas in Sud-Tirol (Italië), de modellen en structuren toelichten waarin, in zijn fruitregio, de samenwerking tussen de coöperatieven een feit werd. Hoorden we even later, op de Lichtmisstudiedag, de baas van de Boerenbond, Piet Vanthemsche, geen lans breken voor meer samenwerking in de fruitteelt? Echt nieuws vertelde hij niet, want nog vóór Vanthemsche had de grote baas in Vlaanderen, minister-president Kris Peeters, een oproep gedaan voor een grotere samenwerking in de fruitsector, dit naar aanleiding van de aangekondigde fusie tussen Coöbra en de Mechelse Veilingen. Deze verzuchtingen mogen we dan nog koppelen aan de bezorgdheid van de beroepsorganisaties en van de vakgroep Fruit omtrent de prijsvorming, verwijzend naar het verslag van Jan Prinsen (ex-directeur verse producten bij Colruyt): om de discussie rond afzet op gang te brengen, bracht Prinsen zijn persoonlijke visie en ideeën over de verkoop in de fruitteelt. Hij nam de Jonagold – ons paradepaardje – zorgvuldig onder de loep. Het zijn allemaal signalen die onomwonden zeggen dat we ons moeten herpakken. Veiling Haspengouw en zijn producenten moeten zich dringend DI©K maken. DI©K staat voor Diversificatie, Innovatie en Concentratie. • Ommetsuccestediversifiëren,moetenwemeerdereappelrassen telen, moeten we meer perenrassen telen en in de markt zetten en moeten we de moed hebben ook meer rassen in het kleinfruit aan te planten. • Innovatieuitzichdanweerdoorhetfeitdatwedemoedmoeten hebben om meer en nieuwe variëteiten aan te planten, dat we nieuwe verpakkingen moeten durven proberen en op zoek gaan naar nieuwe afzetmarkten. Maar innoveren wil ook zeggen dat we de stap zetten naar een meer centralistische werking. • Metdeconcentratieindeverkoopvanfruitmoetenwedurven samenwerkingsverbanden afsluiten, niet alleen met andere fruitveilingen of -coöperaties, maar ook met handelaars of retailers en groenteveilingen. In Veiling Haspengouw is de boodschap aangekomen en begrepen: ‘loud and clear’. Chris Timmermans Voorzitter Veiling Haspengouw
2 Veilingklokje Maart 2012
03
Blikvanger Fruit Logistica Berlijn, aanwezigheid is een must
06
Vanuit het beleid Raad van Bestuur maakt zich DI©K
07
Commercieel nieuws Enkel superieure kwaliteit vindt nog een plaats in de handel
09
Productienieuws Oppassen voor drastische wortelsnoei bij peren
11
Global Kanzi® Een efficiënte basis voor functionele samenwerking
12
Kanzi® Europe Het succesverhaal gaat verder
13
Nieuwe variëteiten Toprestaurant ‘Arenberg’ zet groene appel in de kijker
14
De fruitteler in beeld Met de bus naar Zuid-Duitsland
15
Nieuws van bij ons
Colofon Redactie Renaat Kuipers, Etienne Leclere, Filip Vanaken, Jos Meesters, Chris Timmermans, Bart Wijgaerts, Jos Lacroix cv Veiling Haspengouw Tongersesteenweg 152, 3800 SintTruiden T 011 67 06 11 F 011 67 27 76 E
[email protected] I www.veilinghaspengouw.be Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Veiling Haspengouw.
Blikvanger
Fruit Logistica Berlijn blijft trendsetter
Aanwezigheid is een must voor iedereen uit de sector De hele groente- en fruitwereld vloog van 8 tot 10 februari 2012 opnieuw richting Messehalle in Berlijn. Naar jaarlijkse gewoonte vond Fruit Logistica er plaats, de grootste internationale beurs voor aardappelen, groenten en fruit. De beurs trok opnieuw meer dan 56.000 bezoekers uit 139 landen. Het is de eerste keer sinds jaren dat er geen bezoekers record werd geregistreerd. Zouden de sneeuw en het winterweer die Europa in hun ban hielden hiervan de oorzaak zijn? Het aantal expo santen steeg wel, met 3,4% van 2452 naar 2537 uit 84 verschillende landen, samen goed voor een oppervlakte van 112.000 m².
De beurs registreerde een recordaantal exposanten, 2537 in totaal. Ook dit jaar kwamen meer dan 56.000 vakbezoekers uit 139 landen naar Berlijn om het volledige spectrum van producten en diensten over de hele AGF-keten te bekijken.
Fruit Logistica, het toonaangevende evenement voor de internationale handel in verse producten, schept elk jaar hoge verwachtingen bij iedereen die bij deze sector betrokken is. De beurs werd gekenmerkt door de aanwezigheid van de belangrijkste industriële beleids makers en door uitstekende recensies van exposanten en vakbezoekers, die vol lof spraken over de commerciële resultaten bereikt op de tentoonstelling. Het evenement registreerde ook een recordaantal exposanten, 2537 in totaal. Ook dit jaar kwamen meer dan 56.000 vakbezoekers uit 139 landen naar Berlijn om het volledige spectrum van producten en diensten over de hele AGF-keten te bekijken. Ongeveer 80% van de bezoekers kwam van buiten Duitsland. Exposanten en vakbezoekers prezen de uitstekende contacten met groothandelaars en detaillisten, groente- en fruit telers, importeurs en exporteurs. Zo’n 900 vertegenwoordigers van de media uit 50 landen waren geaccrediteerd voor de top van de internationale AGF-branche de vakbeurs. Kortom, een beurs van superlatieven waar geen enkele veiling mag ontbreken. Ook Veiling Haspengouw niet! Volgens Dr. Christian G., Chief Operating Officer bij Messe Berlin GmbH, is Fruit Logistica een klasse apart. “De beurs is het belangrijkste marketingplatform voor het leggen van nieuwe contacten en voor de start van nieuwe relaties. Ondanks de moeilijke economische omstandigheden in veel Europese landen, bleef het evenement op het recordniveau van vorig jaar. Het internationale karakter van de beurs, het wereldwijde marktoverzicht in de tentoonstellingsruimte en de hoge t
3
Blikvanger
Vanwege Veiling Haspengouw was er in Berlijn een opgemerkte aanwezigheid van de veiling zelf en van de dochters. Hierbij was er zowel ruimte voor de export (H-BFC) als voor de verwerking (H-Fresh) en voor ons fruit van superkwaliteit.
t beslissingsbevoegdheid van de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven maken van Fruit Logistica een niet te missen beurs.”
De Haspengouwse deelnemers Vanwege Veiling Haspengouw was er in Berlijn een opgemerkte aanwezigheid van de veiling zelf en van de dochters. Hierbij was er zowel ruimte voor de export (H-BFC) als voor de verwerking (H-Fresh) en voor ons fruit van super kwaliteit. Dat alles werd gepromoot in een stand die, in vergelijking met vorig jaar, vernieuwd werd zodat de gasten zich er nog meer welkom voelden. Het nieuwe standconcept viel zeer in de smaak. Na afloop waren de vertegenwoordigers van Veiling Haspengouw enthousiast over de beurs. Ze hebben er weer drie dagen lang non-stop de contacten met hun bestaande klanten kunnen aanhalen en nieuwe klanten kunnen ontmoeten. Er waren opvallend meer bezoekers uit Rusland en zijn buurlanden aanwezig. Algemeen verwelkomde Fruit Logistica ook minder bezoekers uit Zuid-Europese landen. De toenemende belangstelling voor de beurs Fruit Attraction (Madrid) zou hiervoor wel eens een verklaring kunnen zijn. Ook Aziaten leken minder aanwezig te zijn in Berlijn, wellicht toe
4 Veilingklokje Maart 2012
te schrijven aan de opkomst van zusterbeurs Fruit Logistica Asia.
Zeer tevreden exposanten De belangrijkste doelstellingen van de exposanten op de Fruit Logistica zijn: • de presentatie van hun bedrijven; • het opbouwen van relaties met klanten; • het ontwikkelen van nieuwe bedrijfscontacten; • het verstrekken van informatie aan professionele partners uit de groenteen fruitindustrie. Deze doelstellingen zijn duidelijk bereikt. Een derde van de exposanten hebben in Berlijn innovaties of vernieuwde producten gepresenteerd op hun stand. 88% van de exposanten beoordeelden het commerciële succes van hun aanwezigheid op Fruit Logistica als zeer positief. Hoewel de zakelijke contracten niet steeds de topprioriteit was, is ongeveer 50% van alle exposanten erin geslaagd om nieuwe orders binnen te halen. Ongeveer 85% van de exposanten zegden dat ze een goede post-expositie business verwachtten. 87% van de exposanten rapporteerden een goede of zeer goede algemene indruk van Fruit Logistica dit jaar. De volgende Fruit Logistica vindt plaats in Berlijn van 6 tot 8 februari 2013. •
We vroegen aan enkele deelnemers uit eigen huis wat Fruit Logistica voor hen betekend heeft t Ilse Hayen, directeur EFC: “EFC ge bruikt Fruit Logistica als platform om op een snelle en goedkopere manier (dan ver te reizen) haar intercontinentale partners te ontmoeten. Fruit Logistica vindt plaats vlak voor dat er in het zuide lijk halfrond en de Verenigde Staten opnieuw bomen geproduceerd worden. Dit is dus het moment bij uitstek om nieuwe afspraken te maken en de boom aantallen van Nicoter (TM: Kanzi®) en Nicogreen (TM: Greenstar®) voor ZuidAfrika, Chili, Nieuw-Zeeland, Australië en Noord-Amerika vast te leggen. Eén van de taken van EFC is het verwerven van nieuwe variëteiten voor de drie part ners: Veiling Haspengouw, Fruitmasters en WOG. Daarom moeten we zorgen dat we op de hoogte blijven van de nieuwig heden op de markt, zoals de drie nieuwe conceptappels die gepresenteerd werden op Fruit Logistica: de Joly Red®, de Joya® en de IsaaQ®. Maar ook van de nieuwe variëteiten die uit diverse veredelings programma’s komen.” t Luc Royackers, sales Frutifresh (H-Fresh): “Het is het zesde jaar dat Frutifresh (H-Fresh) deelnam aan deze beurs. Er was veel belangstelling voor de aangekondigde groente- en fruitsushi’s waarmee we deelnamen aan de nieuwe Freshconex-route. Fruit Logistica is voor ons als verwerkend bedrijf de ideale
Blikvanger
gelegenheid om niet alleen nationale klanten te verwelkomen, maar ook nabij gelegen landen als Duitsland, Zwitser land en Frankrijk toonden interesse in het gamma verse fruitsalades of mono vruchten, zowel voor de catering- als voor de retailmarkt. Er werden ook goe de contacten gelegd met logistieke part ners om deze ultraverse fruitsalades tij dig te laten toekomen bij het internationale publiek.” t Rik Gielen, verkoopdienst Veiling Haspengouw: “Ik had de indruk dat er minder volk op de beurs was, maar meer beroepsmensen uit de handel. Fruit Logistica is trouwens elk jaar de ideale gelegenheid om die mensen in levende lijve te ontmoeten die je elke dag aan de telefoon hoort. We werden ook bevestigd in onze wetenschap dat er veel appel ge plant wordt in Wit-Rusland en Oekraïne, en dat die landen op korte termijn wel eens geduchte concurrenten zouden kunnen worden voor de Russische markt. En ten slotte leerde ik er dat we dringend op zoek moeten naar een nieuwe (rode) peer, vooral voor de Europese markt, in een overaanbodsmarkt van Conférence zoals we die nu kennen.” t Bart Wijgaerts, marketing en communicatie Veiling Haspengouw: “Onze beursstand kon op veel bijval rekenen. Hij viel op door zijn frisse kleu ren, en nodigde uit tot een bezoek. Via de verschillende beeldschermen kregen de bezoekers een duidelijk overzicht over de verschillende activiteiten van de coöperatie en haar dochters. Uiteraard kreeg het fruit een prominente plaats en de manier van presentatie door middel van glazen cilinders sprak de mensen aan. De steltenlopers van Kanzi® maak
ten onze stand nog een stuk attractiever, zij betekenden een ontegensprekelijke meerwaarde voor onze stand. Alle rand voorwaarden waren aanwezig om van deze beurs opnieuw een succes te maken.” t Renaat Kuipers, algemeen directeur Veiling Haspengouw: “Wat bracht ik mee van Fruit Logistica? Vooral dat diversifi catie, innovatie en concentratie de enige manier zal zijn om in de toekomst als veilingen en producenten te overleven. We moeten durven toegeven dat kost prijstechnisch het moeilijk is om slimmer en sneller te zijn dan onze rechtstreekse concurrenten. Ik kan daarom maar één raad geven, de grote les van Berlijn: de producent van Veiling Haspengouw moet zich DI©K maken. Niet meer of niet minder!” t Etienne Leclere, commercieel directeur Veiling Haspengouw: “Fruit Logistica 2012 was over het algemeen een goede beurs. De eerste dag, woensdag, was het de ganse dag ongemeen druk. Op de tweede dag hield die drukte aan in de voormiddag, ’s namiddags was het pre cies iets minder druk. Vrijdag vanaf de middag loopt de beurs leeg. Mensen moeten dan blijkbaar hun vluchten halen.
Belangrijk is dat we op een paar dagen tijd een belangrijk deel van onze voor naamste klanten zien en in een andere sfeer met mekaar kunnen praten. Dat is zeer belangrijk voor de contacten met de buitenlandse klanten, waarvan we de meeste alleen kennen van telefonische gesprekken en waar we geen gezicht kunnen op kleven. Ook collega’s van binnenlandse veilingen en buitenlandse telersverenigingen maken een meer doorzichtig verhaal op commercieel gebied. Wij kunnen ons niet meer per mitteren niet aanwezig te zijn op derge lijke beurzen.” t Jeroen Vlayen, verkoopdienst Veiling Haspengouw: “Ik onthoud van Fruit Logistica vooral de professionele contac ten die we er kunnen onderhouden met onze buitenlandse klanten. Verder vond ik dat er minder ‘toeristen’ waren en dat de bezoekers aan onze stand ook mensen waren met gerichte en concrete vragen. En deze beurs is ook een ideaal moment om ook eens te gaan kijken bij andere exposanten. Want heel wat van onze eindklanten hebben er ook een stand. In die zin is deze beurs er niet alleen een van info geven, maar ook van info ver garen.” •
“Ook landen als Duitsland, Zwitserland en Frankrijk toonden interesse in het gamma verse fruitsalades of monovruchten voor de catering- als voor de retailmarkt.” Luc Royackers, sales Frutifresh (H-Fresh)
5
Vanuit het beleid
Raad van Bestuur maakt zich DI©K
Diversifiëren, innoveren en concentreren Het verschil tussen woorden en daden ligt vaak tussen het ‘denken’
zijn met de manier van telen bij Kanzi® en Greenstar®.
Ordening (GMO) in een win-winsituatie te investeren in samenwerking met de telers. H-Fruit werd ingevuld. Het is belangrijk dat, wanneer men met nieuwe rassen komt en meer en meer evolueert naar een internationale opstelling, de telers op de veiling steun vinden in hun gewijzigd ondernemerschap: zij kunnen nu nog meer rekenen op de steun van Veiling Haspengouw op het vlak van kwaliteitsproductie en kostenbeheersing.
Innovatie
Concentratie
De Raad van Bestuur doet er ook alles aan om in het beleid en bij de beslis singen innovatief uit de hoek te komen. Een grote innovatie voor ons land is de invoer van hagelnetten. In het Veilingklokje van december brachten we hierover een uitgebreide bijdrage. Niet de hagelnetten zijn innovatief, maar wel de manier waarop ze gerealiseerd worden: de Raad van Bestuur heeft namelijk beslist om een gedeelte van de fondsen van de Gemeenschappelijke Markt
Dit is wellicht de meest delicate poot van DI©K. Want om te concentreren in het
en het ‘doen’. De Raad van Bestuur heeft zich unaniem achter de ‘daden’ geschaard en wil dus, na rijp overleg, overgaan naar de fase ‘doen’. Het is namelijk niet meer dan normaal dat je probeert een voorzet in eigen ploeg te verzilveren en dus maakt de Raad van Bestuur van Veiling Haspengouw zich DI©K.
Diversificatie, innovatie en concentratie zijn de drie sleutelwoorden om aan de huidige malaise in de fruitteelt het hoofd te bieden. Samengegoten in het symboolwoord DI©K werkt de Raad van Bestuur onverdroten aan deze drie uitdagingen.
Diversificatie Met het in de markt zetten van Kanzi® en Greenstar® hebben we aangetoond dat diversificatie in de appelteelt niet alleen mogelijk, maar evenzeer belangrijk is. Toegegeven, in België is de overstap in vergelijking met andere landen niet zo uitgebreid, maar er is in ons land nog wel degelijk ruimte voor Greenstar®. Bij de Kanzi® is de club aangekomen in het stadium van ‘gecontroleerde groei’. De ruimte die er nog is voor de aanplant van Greenstar® wordt dagdagelijks bewezen door de populariteit van het ras op de markt van de verse fruitbereidingen, de fruitservice en de restaurants. Toegegeven, Greenstar® is geen retailappel voor de West-Europese markt, maar hij is vast en zeker een groen alternatief voor de Granny Smith voor de verre export zoals Rusland, het Midden-Oosten en het Verre Oosten. Tegen het einde van het jaar voorziet de European Fruit Cooperation (EFC) trouwens de introductie van een nieuwe appel én een nieuwe peer, opgezet volgens een model dat vergelijkbaar zal
6 Veilingklokje Maart 2012
aanbod heb je meerdere partijen nodig. Er lopen op dit ogenblik initiatieven om te kijken of we rond bepaalde variëteiten of met andere partijen, coöperatieve zowel als niet-coöperatieve organisaties, verkoopplatformen kunnen oprichten. De Raad van Bestuur voert in het kader van deze delicate opdracht momenteel de nodige besprekingen en legt de noodzakelijke contacten. •
Een grote innovatie voor ons land is de invoer van hagelnetten.
Commercieel nieuws
Jonagoldteelt moet zich herbronnen
Enkel de superieure kwaliteit vindt nog een plaats in de handel scheppen bij de consument, dan zal vlug blijken dat we nog steeds in staat zijn een premium product te verkopen aan een premium prijs. Dat wil niet minder of niet meer zeggen dat we selectiever moeten durven plukken, dat we beter moeten sorteren naar een eindproduct van superieure kwaliteit, dat we misschien wel meer gebruik moeten maken van Smart Fresh. En dat wil zeker zeggen dat we het product van mindere kwaliteit te allen prijze uit de versmarkt moeten houden, want dat kan nooit een concurrent zijn van de goede Jonagold.
De studies liegen er niet om. De appelconsumptie in ons land loopt terug, van 18 kilo per jaar per hoofd naar 15 kilo. Dat is toch bijna 17% minder, en dit terwijl het verbruik van de clubrassen stijgt! Het wordt dus meer dan tijd om zich eens ernstig te bezinnen over de toekomst van onze Jonagold. We zeggen niet dat die geen toekomst meer heeft! We durven wel te opperen dat de aanpak duidelijk anders en beter moet.
De Belg eet minder appelen, net als zijn collega’s-Europeanen. Drie kilo boet de appel in per hoofd en per jaar, en dit in een markt die geen euro minder spendeert aan vers fruit. Een situatie die ons ertoe noopt enkele dwingende vragen te stellen, vragen waarop ook wij niet steeds een sluitend antwoord hebben! • Moeten we de Jonagold en zijn vele mutanten niet in vraag beginnen stellen? • Komt de ongebreidelde diversificatie omwille van de vele mutanten de verkoop van Jonagold wel ten goede? • Wordt de Jonagold niet kapot geconcur-
reerd door zijn eigen nakomelingen? • Is het ras Jonagold eenduidig voor de consument of verliest die het noorden door Jonagold die dan weer rood ge streept is, dan weer helrood en welke schakeringen deze mutanten vertonen? Wij zijn ervan overtuigd dat de Jonagold nog een toekomst heeft, maar…
De consument wil geen mindere kwaliteit De consument wil een appel die herken baar is en van superieure kwaliteit: met andere woorden, de vlag moet de lading dekken. Wanneer we hierin duidelijkheid
Dat impliceert dat we de kwaliteitseisen ook rigoureus moeten toepassen en ge zamenlijk en met onmiddellijke ingang alle mogelijke achterpoortjes moeten sluiten die afbreuk zouden kunnen doen aan deze kwaliteit. Pas dan zullen we een prijs krijgen voor onze Jonagold waarvan we als teler in leven kunnen blijven. Toegegeven, de klimatologische omstandigheden waren dit seizoen niet van die aard dat de kwaliteit superieur was: de late hagel in augustus liet veel schade achter en de kleuring was niet schitterend. Maar durven we ons openlijk ook de vraag stellen of die mindere kwaliteit en deze slechte kleuring ook niet het gevolg zijn van het oude areaal van onze Jonagold? Feit is dat de Pink Lady’s en de Kanzi’s ons op vele markten voorbij snorren. Dat de Kanzi® daarbij is, is voor ons een probleem van min dere orde. Maar dat een Pink Lady knabbelt aan onze Jonagoldmarkt stoort ons wel. Zeker als we weten dat dit gebeurt met verkoopprijzen die enorm verschillen in vergelijking met Jonagold. Met een superieure Jonagold zou dat niet waar zijn! Maar het zijn in elk geval kansen die we laten liggen. t
7
Commercieel nieuws
We moeten onverwijld de kwaliteitseisen ook rigoureus toepassen en gezamenlijk en met onmiddellijke ingang alle mogelijke achterpoortjes sluiten die afbreuk zouden kunnen doen aan deze kwaliteit. t
Crisis is niet de oorzaak
Prijs Doyenné keldert
Het marktaandeel van de clubappel met een gegarandeerde kwaliteit stijgt nog steeds, ondanks de hogere prijs, en het marktaandeel van Jonagold daalt. Dit marktmechanisme kunnen we dus niet toeschrijven aan de financieel-econo mische crisis en de dalende koopkracht, want de consument koopt meer duurdere appelen en minder goedkope. Het enige wat hij vraagt is een eerlijk product, correct gesorteerd in een herkenbaar merk. Daar moeten we samen aan werken.
Voor het tweede jaar op rij stellen we ook vast dat de Doyenné het einde van het seizoen niet haalt: de prijsvorming stuikt in mekaar. Het probleem van de oogst 2011-2012 zou ook wel eens kunnen zijn dat we drie weken vroeger zijn gestart met de pluk en de verkoop, zodat we ook hieruit de mathematische conclusie moeten trekken dat we drie weken eerder moeten stoppen. In elk geval, problemen met inwendig bruin hebben een abrupt einde gesteld aan het Doyennéseizoen.
Groene, harde en dikke peren
Aan deze vaststelling koppelen we echter een stevige waarschuwing richting Conférence. Want de oogst van deze peer is ook drie weken eerder begonnen. Het verhaal van de Doyenné zou ons kunnen leren dat we met de verkoop van Conférence niet ‘sine die’ kunnen doorgaan. Ooit komt ook de dag dat de kwaliteit van onze bewaarde peren niet meer van die aard is dat de verkoop vlot zal gaan. We moeten eerder ‘leeg’ zijn!
We moeten, nu het perenseizoen langzaamaan naar zijn einde toe gaat, ook erg oppassen voor heterogene partijen peren die geel getint zijn. De markt is niet meer geïnteresseerd in kleine peren, de handel in B-peren is niet meer wat het vroeger was. De markt is wel duidelijk vragende partij voor groene, harde en dikke peren. De steeds veranderende markt ligt aan de basis van deze vraag: we moeten met onze peren steeds verder weg, het transport duurt langer en langer. En toch moeten die vruchten na dat transport nog een aanvaardbaar uitstalleven hebben. De hardheid is daarbij primordiaal. En daar nijpt het schoentje steeds meer en meer: de hardheid vermindert. We roepen daarom (nog maar eens) op om de peren tijdig te plukken (we geven de plukdata niet mee als een vrijblijvende leidraad, maar als een dwingende handleiding) en vervolgens deze peren tijdig binnen te brengen en strikt te koelen (en ook hier geven we jaarlijks de parameters mee zoals die door het wetenschappelijk onderzoek vastgesteld worden).
8 Veilingklokje Maart 2012
De beste aardbei heet Haspengoud De aardbeien in vollegrond brachten ons vorig seizoen niet wat we ervan verwachtten. Het voorbije seizoen mochten we als ‘minder goed’ omschrijven in ver
gelijking met 2010. Ook hier kan enkel een strenge en doorgedreven kwaliteitscontrole ons redden. We rekenen ook op meer aardbeien, want we stellen vast dat er ook meer aardbeien geplant werden. Dit jaar willen we enkel de betere aardbei onder het keurlabel ‘Haspengoud’ vermarkten, en met de betere aardbei bedoelen we: • een sterke aardbei; • egaal in kleur; • uniform in maatsortering; • mooi gelegd in de punnet. Een en ander houdt in… • dat we meer aandacht moeten besteden aan de kwaliteit en het uitzicht van de aardbeien; • dat we, na een correcte pluk, ook snel overgaan tot koeling; • dat we voldoende zorg besteden aan de etikettering; • dat we het correcte gewicht in de punnets leggen; • dat we zorgen voor een egale kwaliteit in de punnets, met andere woorden dat de kwaliteit van boven in de punnets ook die van onder in de verpakking is; • dat we de consument ook geven waarvoor hij betaalt: hij verdraagt geen gesjoemel en bedrog wordt zo goed als zeker afgestraft door zijn aankoopgedrag. •
Productienieuws
Intensievere residuanalyses bij aardbeien
Oppassen voor drastische wortelsnoei bij peren Peren zorgden het afgelopen bewaarseizoen voor problemen: een drastische wortelsnoei, gecombineerd met een lange droge periode leidde ertoe dat de bomen niet de nodige mineralen konden opnemen met gelere peren bij frigo-inslag als gevolg. Willen we dat probleem oplossen, dan moet het werk nu beginnen. En bij de aardbeien doen we dit seizoen intensievere residuanalyses, een absolute voorwaarde om ook in Duitsland aardbeien te kunnen leveren.
Het is van levensbelang dat ook de aardbeitelers zorgen voor een correcte dagjuiste registratie van hun middelengebruik. De registratie van het middelengebruik in de hardfruitsector is al vrij behoorlijk ingevuld. Niet alleen de registratie, maar ook de analyses van de residu’s zijn be moedigend, zodat we ook goed kunnen werken op veeleisende markten. En dat is een bemoedigende vaststelling waaruit nog maar eens de professionaliteit van onze telers blijkt!
Registratie aardbeien Het is de bedoeling om het komend aardbeienseizoen wekelijks vruchten van deze teelt te analyseren op residu’s. We zijn ervan overtuigd dat onze aardbeien een goede beurt kunnen maken, dat we een product kunnen afleveren dat geschikt is voor veeleisende exportmarkten, die bij een vroeg seizoen zeker
mogelijkheden bieden! Maar dan moeten onze aardbeien beantwoorden aan de extralegale normen van deze markten. We zullen dus ook extra aandacht moeten besteden aan datgene waarmee we onze aardbeien behandelen en meer analyses moeten doen. We willen gaan naar één analyse per week en per teler, omdat aardbeien tussen verschillende oogstmomenten opnieuw behandeld worden. Hierbij is het ook zeer belangrijk dat de producenten wekelijks laten weten waarmee ze hun aardbeien tijdens de pluk behandelen. Concreet: van een staalname van vandaag hebben we pas binnen twee dagen de resultaten van de analyse binnen. Ondertussen kan de plant behandeld zijn, en dat moeten we wel weten om te vermijden dat een verkeerd product op de verkeerde plaats terecht komt. En eenmaal een verkeerd product geleverd, heeft dat een ‘rode kaart’ tot gevolg en kunnen we verdere leveringen aan deze retailer vergeten. Het is dus van levensbelang dat ook de aardbeitelers zorgen voor een correcte dagjuiste registratie van hun middelengebruik.
Problemen nu aanpakken Er zijn nogal wat telers die vorig seizoen problemen hadden met schurft, meeldauw, vlooien, fruitmot of andere problemen. De winter en de lente zijn de ideale tijdstippen om die problemen van vorig jaar op te ruimen en zuiver te starten met een nieuw seizoen. Het is namelijk zo dat men van de producten, waarmee men nu de bomen behandelt, nog weinig terugvindt in het eindproduct. Als men later op het seizoen nog correcties moet uitvoeren, dan zal die behandeling ook zijn weerslag hebben op de residustatus bij de oogst. t
9
Productienieuws
t Hetzelfde geldt ook voor de peren. We hebben het afgelopen seizoen problemen gehad bij de bewaring. Aan de hagel is niks te doen, die komt van boven en enkel hagelnetten kunnen enig soelaas brengen. Maar partijen die deels ‘geel’ uit de frigo komen, daar kunnen we wel aan werken. Dat ‘geel’ heeft niet alleen te maken met het pluktijdstip, maar vaak met problemen van ‘honger en dorst’. De voorbije seizoenen werden gekenmerkt door een vrij lange periode van droogte. En als de boom geen water uit de grond kan betrekken, dan ontbreekt het hem ook aan de nodige meststoffen. Dat is zeker het geval bij wortelgesnoeide bomen die sowieso al minder mineralen kunnen opnemen. Een gebrek aan mineralen kan leiden tot zware onevenwichten. We adviseren dus om erg voorzichtig te zijn met een drastische wortelsnoei, zeker op die percelen waar geen mogelijkheid tot irrigatie is. Want laat dat duidelijk zijn: de bomen hebben water nodig om goed te produceren. Liefst hemelwater, als het niet anders kan via bevloeiing.
Niet forceren We moeten ook niet proberen de dingen te forceren: een perceel dat minerale tekorten heeft, kan men niet met één toepassing terug in orde krijgen. Meestal is dit een werk van meerdere jaren. Dit betekent dan ook, dat men de oogst die men van een dergelijk perceel binnenhaalt, extra moet in het oog houden. Nochtans is een goede huishouding op het vlak van mineralen, meststoffen en water een noodzakelijkheid om te komen tot dikke, gladde en groene peren. En laat dat nu net die peren zijn die het nog enigszins behoorlijk doen in een kwakkelende perenmarkt.
10 Veilingklokje Maart 2012
Het halen van het GG-certificaat is van uiterst belang voor de Europese markt: elk etiket heeft een GGN-nummer nodig! Geen certificaat is geen GGN-nummer! Je kan ook enkel gecertificeerd worden voor Q&S indien je gecertificeerd bent voor GG. Alle GG-telers worden geregistreerd in de Q&S-database. Dat is van het grootste belang voor de Duitse markt!
Nieuwe versie Globalgap Inschrijving lastenboek nieuwe seizoen: iedereen moet zich inschrijven op Veiling Haspengouw. Het formulier wordt opgestuurd en ter beschikking gesteld op de telersvergadering. Op het extranet vind je de middelenlijsten, de documenten Globalgap en de registratiedocumenten. Let er wel op dat een papieren versie enkel af te halen is op de veiling. Wat de staalname betreft, vanaf het volgend seizoen nemen we een staal van elke partij: dat geldt ook voor het zachtfruit! We vestigen ook de aandacht van de telers op de voorbereiding op de volgende audit voor Globalgap: de normering werd opnieuw gewijzigd! We moeten hierbij vooral aandacht hebben voor het rechtzetten van de tekortkomingen van 2011 (het overzicht volgt verder in dit productienieuws). Het halen van het GG-certificaat is van uiterst belang voor de Europese markt: elk etiket heeft een GGN-nummer nodig! Geen certificaat is geen GGN-nummer! Je kan ook enkel gecertificeerd worden voor Q&S indien je gecertificeerd bent voor GG. Alle GGtelers worden geregistreerd in de Q&Sdatabase. Dat is van het grootste belang voor de Duitse markt! Van Globalgap is een nieuwere versie (nummer 4) beschikbaar. Hiervoor moet voldaan worden aan volgende nieuwe
eisen om een certificaat te behalen: • Schriftelijke risico-inventarisatie voor hygiëne. • Risicobeoordeling voor voedselveiligheid. • Transactiedocumenten bevatten status Globalgap. • Overeenkomst om misbruik van hun GGN door klanten te voorkomen. • Duidelijke identificatie Globalgap en niet-Globalgap. • Hoeveelheden productafval worden geregistreerd. • EHBO: één opgeleide persoon per 50 werknemers. • Beschermkledij voor bezoekers. • Bewijs van residuanalyses op basis van risico-inventarisatie. • Beheerspunten IPM: major must geworden. • Opslag GBM: kalibratie weegschalen. • Risico-inventarisatie kwaliteit water. • Naoogstbehandelingen: drinkwaterkwaliteit.
Belangrijke aandachtspunten na de controles van 2011 De belangrijkste tekortkomingen bij SGScontroles voor 2011 zijn als volgt. Het is van groot belang dat we in eerste instantie werken aan het wegwerken van de tekorten van vorig jaar. Als we die over het hoofd zien en gewoon verder boeren, zou de lijst van 2012 wel eens langer
Global Kanzi®
Global Kanzi® People Conference
kunnen zijn dan de volgende van 2011: • Zelfinspectie checklist is niet altijd ingevuld voor de audit. • Risicoanalyses (veiligheid/hygiëne/ irrigatiewater…) afwezig of niet aangepast aan bedrijfssituatie (enkel generiek document). • EHBO-attest is niet altijd aanwezig. • Onderaannemers: zelfinspectie ontbreekt. Onderaannemers zijn niet altijd BRC/IKKB of GG-PH gecer tificeerd. • Registratie van bemesting is basic. • Registratie van organische meststof: summier. Mestafzetdocument moet nog opgevraagd worden. • Inventaris van de meststoffen is niet gemaakt of niet up-to-date. • Toepassing IPM is niet aantoonbaar op basisregistraties. • Registratie pesticiden is basic (vaste gegevens staan ook niet elders geregistreerd). • Inventaris van pesticides is niet up-to-date. • Identificatie en afvoer NBGM is nog niet zoals het hoort. • Mobiele toiletten zijn veelal nog niet aanwezig of onvoldoende in aantal. • Afval wordt nog dikwijls gedeponeerd in een niet-geïdentificeerde pallox. • Pesticiden nog meestal gestapeld op houten rekken of palletten. • Afgetekende hygiëne-instructies niet direct aanwezig en op te vragen. • Gebruik van food-grade lubrificant bij sorteeractiviteiten is nog niet aantoonbaar. • Registratie van de ongediertebestrijding ontbreekt. • Registratie van chemische naoogst behandeling (dikwijls door een onderaannemer) moet opgevraagd worden en is basic. •
Een efficiënte basis voor functionele samenwerking Op 7 februari 2012 had voor het eerst in de geschiedenis een Global Kanzi® People Conference plaats, een bijeenkomst voor alle Kanzi®partners van de hele wereld, met deelnemers uit Europa, de Verenigde Staten, Chili, Zuid-Afrika, Australië en Nieuw-Zeeland. Doel van deze mondiale samenkomst: de neuzen in dezelfde richting plaatsen en iedereen enthousiasmeren. “We wilden graag dat alle partners mekaar eens zouden leren kennen, niet van brieven of mails, maar daadwerkelijk, zeg maar lijfelijk. Want dat is de eerste voorwaarde om in het grootste vertrouwen te kunnen samenwerken en te komen tot een efficiënte en functionele coöperatie.” Hiermee maakt Urs Luder meteen de doelstelling van deze wereldwijde samenkomst duidelijk.
samenspelen. Deze samenwerking heeft slechts één doel: het rendement dat we aan de telers beloofden ook in de praktijk waar te maken, overal. Kanzi® is en moet een premium product blijven, overal in de wereld”, zegt Urs Luder.
Vanwaar komen, waar staan we? In eerste instantie kregen de deelnemers een overzicht van waar precies Kanzi® staat: wie zijn de partners, wat werd waar geplant, wanneer en hoeveel wordt er geoogst, welke zijn de basisprincipes van het Kanzi® Concept en de samenwerking van de Kanzi® People. “Dat gaat echter niet zonder te schetsen vanwaar we de voorbije vijf jaar gekomen zijn, hoe we groeiden van een klein ‘ding’ in de lage landen tot de wereldspeler die we vandaag zijn. Het was dan ook belangrijk dat alle continenten of deelnemende landen de kans kregen om zelf een stand van zaken te geven. Uiteindelijk is dergelijke bijeenkomst een opportuniteit om te komen tot een goede samenwerking, sterk vertrouwen en respect voor elkaar, om de verschillende marktblokken mondiaal te laten
Different but… one Uiteraard werd dan ook tijd besteed aan het bespreken van de huidige en het uitdiepen van de toekomstige strategie om mekaar uiteindelijk beter te leren kennen tijdens een informele receptie. Urs Luder concludeert als volgt: “Het is trouwens goed om lokaal sterk te staan, wel met een brede visie. De Kanzi®familie is een globaal concept en dat eist meer dan het kijken naar eigen borst en te redeneren vanuit een men taliteit van ‘Ik hier in Haspengouw’ of ‘Ik hier in Chili’. We are all different, but we have one product: Kanzi®”. •
11
Kanzi® Europe
Kanzi® People Europe Forum 2012
Het succesverhaal gaat verder Op 24 februari verzamelden de Europese Kanzi®-producenten aan de Bodensee in Duitsland. Ze kwamen uit België, Nederland, Duitsland, Zwitserland, Sud-Tirol (Italië) en Groot-Brittannië. Ze lieten zich informeren over de nieuwste marktontwikkelingen en wisselden ervaringen uit over de teelt en de bewaring.
Het was Dietmar Bahler van BayWa AG die de aanwezigen welkom heette en het belang van de club schetste. “Het is duidelijk dat een club als die van Kanzi® op termijn enkel kan functioneren als elke partner niet alleen kijkt naar zijn eigen profijt en interesse, maar enkel als het geheel eenheid vertoont”, was zijn boodschap aan de Kanzi®-telers. Urs Luder gaf uitgebreid tekst en uitleg bij de marktontwikkelingen van Kanzi®. Jos Meesters lichtte de verschillende snoeiwijzen en dunningsexperimenten toe, alsook de werkwijze van de dunningsmiddelen die er op de markt zijn. Hij had het ook over de teelt en de bewaring en de bevindingen van het wetenschappelijk onderzoek terzake. Dr. Roland Weber had het dan over de fysiologie en de bestrijding van kanker op fruitbomen.
“Het is duidelijk dat een club als die van Kanzi® op termijn enkel kan functioneren als elke partner niet alleen kijkt naar zijn eigen profijt en interesse, maar enkel als het geheel eenheid vertoont.” Dietmar Bahler, BayWa AG
Het waren de directeurs Dietmar Bahler (BayWa AG), Stefan Moje, Kees de Kat (Fruitmasters) en Renaat Kuipers (Veiling Haspengouw) die antwoorden leverden op de vragen van de aanwezigen.
12 Veilingklokje Maart 2012
Het waren de directeurs Dietmar Bahler (BayWa AG), Stefan Moje, Kees de Kat (Fruitmasters) en Renaat Kuipers (Veiling Haspengouw) die antwoorden leverden op de vragen van de aanwezigen. “Alles wijst erop dat we de goede weg zijn ingeslagen: de populariteit van Kanzi® stijgt op verscheidene markten
dankzij goede marketingacties”, was de conclusie van Urs Luder. In aansluiting op het Kanzi® People Europe Forum 2012 vond aan de stand van BayWa AG en van de fruitstreek Bodensee een ‘Get Together’ plaats waar producenten mekaar konden ontmoeten en ideeën uitwisselen. •
Nieuwe variëteiten
Greenstar® krijgt erkenning
Toprestaurant ‘Arenberg’ zet groene appel in de kijker In een voormalig Jezuïetenpachthof in Heverlee baten Iris en Lieven
Greenstar®, een niche-appel
Demeestere al sinds 1996 hun eigen restaurant Arenberg uit. Lieven
Greenstar®, een kruising tussen de Delbar Estival en de Granny Smith, heeft een paar unieke eigenschappen. Zo verkleurt het vruchtvlees niet na het aansnijden en is de appel een bron van vitamine C. Deze niche-appel van Veiling Haspengouw heeft zijn afzet gevonden, voornamelijk in de food service, maar ook voor de export is hij zeer gegeerd. De populariteit van het ras op de markt van de verse fruitbereidingen, de fruitservice en de restaurants groeit. Greenstar® is dan wel geen retailappel voor de West-Europese markt, maar hij is vast en zeker een groen alternatief voor de Granny Smith voor de verre export zoals Rusland, het Midden-Oosten en het Verre Oosten. En nu ook in de Vlaamse toprestaurants. Hierop zijn we geen klein beetje fier! •
is meesterkok bij de ‘Orde der 33 Meesterkoks van België’ en lid van de ‘Disciples d’Auguste Escoffier’. De filosofie van het restaurant is het creëren van een keuken die uitmunt in culinaire topkwaliteit.
Vanaf deze week staat de Greenstar®appel er op het menu. “In combinatie met witloofsalade met Achelse Blauwe en krokant van roggebrood, maar ook in de salade van geelvintonijn past de
smaak van Greenstar® perfect”, vindt Lieven Demeestere. Hij kwam in contact met Greenstar® op de groothandelsmarkt in Brussel. “Ook het feit dat de appel niet verkleurt na het aansnijden is mooi meegenomen voor de mise-en-place. De eerste reacties bij de klanten zijn zeer positief”, ervaart Lieven. “Wij blijven experimenteren met deze appel, maar ook met zo veel mogelijk andere Bel gische producten. Duurzaamheid, voedselveiligheid en authenticiteit zijn mede de pijlers van ons restaurant.”
13
De fruitteler in beeld
Met de bus naar Zuid-Duitsland
Kanzi®, Fruchtwelt en hagelnetten Bijna een volle bus producenten van Veiling Haspengouw trokken in februari een paar dagen naar
1
Zuid-Duitsland. Niet op toeristische uitstap, maar om er de plaatselijke fruitteelt aan een kritisch onderzoek te onderwerpen. Tegelijkertijd werd deelgenomen aan het Kanzi® People Forum, bezocht men de fruitbeurs Fruchtwelt en bekeek men de hagelnetten die daar al helemaal ingeburgerd zijn. Met 49 waren ze, de telers van Veiling Haspengouw die op vrijdag 24 februari om 5 uur ’s morgens paraat stonden om een lange tocht naar Zuid-Duitsland te maken. Na een trip van bijna 9 uur bereikte de groep hotel ‘Seehotel’ in Friedrichs haven en kon men aan het drukke programma beginnen. De eerste stop was de Messe van Friedrichshaven voor de fruitbeurs Fruchtwelt Bodensee, met bijna 20.000 bezoekers toch geen klein evenement. Tijdens deze beurs vond ook de bijeenkomst van Europese Kanzi®-telers plaats, waarover elders in dit Veilingklokje uitvoerig wordt bericht. De volgende dag stonden er in de voormiddag een aantal bedrijfsbezoeken op het programma waarbij vooral de hagelnetten centraal stonden. Roth Hardwig heeft een hardfruit bedrijf en zorgde voor oogstzekerheid door de plaatsing van hagelnetten. Hij gaf tekst en uitleg bij deze investering. Vandaar ging de tocht naar Lanz Roland die een gemengd bedrijf heeft met appel, peer en kers maar ook akkerbouw. Hij heeft een systeem waarbij de kersen niet alleen tegen hagel worden afgedekt, maar ook tegen de kersenvlieg. Na de broodjeslunch keerde de groep terug richting Sint-Truiden. Na afloop was iedereen tevreden over de trip en beoordeelden het initiatief als ‘zeker voor herhaling vatbaar’. Maar blijkbaar was een tweedaagse net iets te heftig en wil men voor een volgende keer onderzoeken of men de reis niet kan uitsmeren over drie dagen om enigszins comfortabel te zijn voor de deelnemers. •
14 Veilingklokje Maart 2012
2
3
4
Nieuws van bij ons Communicatie
1. De 49-koppige groep Haspengouwers met de Duitse Fruitkoningin op de achtergrond op bezoek bij Roth Hartwig. 2. Gezien de erg lange busreis was het de mening van de organisatoren om het initiatief volgende keer uit te smeren over drie dagen. 3. En dat tijdens zo’n reis de boog niet altijd gespannen moet zijn, bewijst deze ontspannen groep op de verbroedering met andere Europese Kanzi®producenten. 4. De groep had erg veel aandacht voor de plaatsing van hagelnetten, een initiatief dat nu in Haspengouw ondersteund wordt door Veiling Haspengouw.
Nieuwe nieuwsbrief Vanaf nu verspreidt Veiling Haspengouw ook een digitale nieuwsbrief, kwestie van ook in te spelen op het digitale tijdperk, vlugger op de bal te kunnen spelen en uiteraard ook om kostenbesparend te werken. Een mailtje naar info@veiling haspengouw.be en je mist niks nieuws meer en je krijgt alle info heet van de naald. Doen dus! •
Marketing
Win een iPad Op internet loopt momenteel een wed strijd ‘Win een iPad’. Surf naar de Face book-pagina van Kanzi®, The Seductive World of Kanzi®, en vertel wat je favoriete plekje is en waarom. En misschien wacht je een leuke beloning: een iPad. Beschrijf jouw meest verleidelijke plek in het kort. Waarom is deze plek zo verlei delijk voor jou? De deadline voor alle inzendingen is 30 april 2012. •
15
Nieuws van bij ons Bedrijfsbezoek
Personeel
Mechels bezoek Geen voetbal deze keer, maar toch jong en gedreven volk: de jonge groentetelers van de Mechelse Veilingen kwamen op bezoek in Veiling Haspengouw. Zij maakten een studiereis in de fruitstreek en bezochten andere veilingen, want ook in Mechelen redeneren ze dat je nooit genoeg kan weten. Dat de Mechelse Veilingen belang hechten aan dergelijke contacten bewijst het feit dat ze vergezeld waren door algemeen directeur Chris De Pooter en commercieel directeur Jos Van Dessel. De Mechelse jongeren kregen in elk geval een hartelijke en open ontvangst in Veiling Haspengouw door algemeen directeur Renaat Kuipers en productiedirecteur Jos Meesters. •
Directie nodigde alle ‘dochters’ uit De Raad van Bestuur en de directie van Veiling Haspengouw nodigde het personeel van alle dochters uit voor een receptie in het Veiling huis. Met wijn, bier, frisdranken en sandwiches werd het nieuwe jaar in Haspengouw ingeluid. Sedert vorig jaar werd de werking van Veiling Haspengouw opgesplitst in verschillende dochteronder nemingen zoals HPpack en HApack voor de inpak van peren en appelen, HCool voor de frigobewaring en HFresh voor de productie van verse fruitproducten. HBFC staat in voor de export en EFC is het Europees samenwerkingsverband waarin Veiling Haspengouw werkt. Voorzitter Chris Timmermans belichtte in zijn toespraak de resultaten van het voorbije jaar, terwijl algemeen directeur Renaat Kuipers de doelstellingen voor 2012 voor zijn rekening nam. Maar het personeel was er vooral om de collega’s een gelukkig nieuw jaar te wensen. Zeker die collega’s die ze nauwelijks zien, gezien de uitgestrektheid van de veilinginfrastructuur. •
Personeel
Infoavond
Telers debatteren Een telersbijeenkomst op Veiling Haspengouw is niet steeds een vergadering met eenrichtingsverkeer. Uiteraard brengt de directie haar nieuws, maar de mondige fruittelers van Haspengouw durven daar kritische noten tegenover plaatsen. Toch ligt de nadruk op de open informatie die producenten er krijgen op het vlak van veiling commissie of de Europese stocks en het Poolse overschot. Com mercieel directeur Etienne Leclere brak hierbij een lans voor een kwalitatief superieure Jonagold om het ras niet uit de handel te laten verdringen. Jos Meesters wees de producenten op de kwaliteits problemen bij peren en Jonagold. •
Hartelijk welkom, Wout Peter Vanschoenbeek en Hilde Van Eester zijn de fiere papa en mama geworden van een tweede zoontje. Wout werd op 6 februari 2012 geboren in Diest. We wensen Hilde en Peter proficiat met hun tweede zoon en broer Senne met een nieuwe speelkameraad. •
16 Veilingklokje Maart 2012
