SAMEN BOUWEN AAN DE WEG VAN VERANDERING
Veilingklokje
2. Juni 2015
Magazine van Veiling Haspengouw
Verschijnt driemaandelijks (maart, juni, september en december) • V.U. Marijke Vanderstukken, Tongersesteenweg 152, 3800 SintTruiden • Afgiftekantoor Gent X • Erkenningsnummer P109254
Column
Samen werken aan een krachtige veiling Misschien is nog niet alle stof gaan liggen van de voorbije, soms turbulente maanden. Maar ondanks alles staat Veiling Haspengouw sterker dan ooit. Dat is de vaste overtuiging van de raad van bestuur, die de laatste twaalf weken belangrijke knopen moest doorhakken. In het najaar van 2014 zijn we gestart met het project STAM2020, waarbij STAM staat voor Slagkracht, Teamkracht, Aandacht en Marktkracht. Vorige maand mondde het initiatief uit in een samenwerkingsakkoord tussen Veiling Haspengouw, Univeg en AIF (Boerenbond). Intussen liep er heel wat water door de Cicindria: we namen afscheid van CEO Filip Vanaken, en Marijke Vanderstukken volgde hem op. Dat akkoord werd goedgekeurd en toegelicht. Nu begint de periode van concretisering. In het aangaan van samenwerkingsverbanden is Veiling Haspengouw altijd een voortrekker geweest. Kijk maar naar de samenwerking binnen EFC en de gesprekken binnen het VBT om te komen tot een commercieel platform, waarbij Haspengouw een voortrekkersrol had. Verregaande onderhandelingen met de BFV wezen echter uit dat deze telersvereniging nog niet klaar was voor een intense samenwerking. We zochten dus verticaal en kwamen uit bij Univeg, met de financiële ondersteuning van AIF. Die samenwerking wordt nu gefinaliseerd, waarbij de raad van bestuur de belangen van de veiling en de teler in H-Fruit en H-Ppack zal veiligstellen. Het resultaat moet een toekomstgerichte veiling zijn, met marktconforme prijzen voor de teler, een nieuwe commissiestructuur, een sterk commercieel team, een financieel gezonde coöperatie, een professionele telersbegeleiding en een open communicatie. Met de nieuwe structuur kan de raad van bestuur geen garanties op slagen geven, maar het is onze overtuiging dat we meer kansen hebben dan voorheen met de versterking door een wereldspeler als Univeg. Daarom vragen we ook aan onze telers: laat ons samen de weg op gaan van de verandering, maximaal de kansen grijpend die zich aandienen in Europa en in de wereld. Zo geven we de fruitteelt in Haspengouw en onszelf een mooie, economisch rendabele toekomst.
Ik ben steeds bereikbaar voor alle leden! Luc Bels
[email protected]
2 Veilingklokje Juni 2015
Inhoud
03
Blikvanger STAM2020 wordt concreet
06
Vanuit het beleid De toekomst van de veiling is gevrijwaard
08
Commercieel nieuws Positief kijken naar de nieuwe oogst
11
Productienieuws Aandacht voor de Aziatische vlieg of Suzuki’s vlieg
13
CoöperA(c)TIEF Informatie is kennis en kennis opent markten
14
Nieuws van bij ons
Colofon Redactie Etienne Leclere, Marijke Vanderstukken, Jos Meesters, Luc Bels, Bart Wijgaerts, Jos Lacroix, Patrick D’Espallier cv Veiling Haspengouw Tongersesteenweg 152, 3800 Sint-Truiden T 011 67 06 11 F 011 67 27 76 E
[email protected] I www.veilinghaspengouw.be Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Veiling Haspengouw.
Blikvanger
Marc Rosiers, Marijke Vanderstukken en Francis Kint, de CEO’s van respectievelijk AIF, Veiling Haspengouw en Univeg, informeerden de pers over de intentie tot samenwerking.
De toekomst uitgetekend
STAM2020 wordt concreet De voorbije maanden was Veiling Haspengouw niet uit het nieuws weg te branden, met goede en foute informatie, gewild en ongewild. De tijd van gissen is voorbij. De raad van bestuur en de coöperanten hebben een beslissing genomen over de weg die de coöperatie Veiling Haspengouw wil bewandelen. Dat toekomstverhaal kwam er niet van vandaag op morgen. Het is het resultaat van keihard werken door de raad van bestuur, de directie, het management, de producenten en het personeel. Dankzij de werking van de STAMcafés, de STAMteams, de vele werkgroepen en misschien nog meer de formele en informele gesprekken, ligt een concept voor dat onze veiling, haar producenten en hun producten krachtiger in de markt wil plaatsen. Dat concept houdt in dat Veiling Haspengouw kiest voor een alliantie met Univeg op het niveau van H-Fruit en H-Ppack, waarbij AIF, het
investeringsfonds van de Boerenbond, ook financieel participeert. Misschien een niet voor de hand liggende keuze, maar zeker wel innovatief. Een erg belangrijke dag in het hele vernieuwingsverhaal was 26 mei. Het samenwerkingsakkoord – dat op dit ogenblik nog een intentieverklaring is waarvan de modaliteiten tijdens de komende maanden nog op papier gezet moeten worden – werd aan het personeel voorgesteld en werd ten slotte aan het oordeel van de producenten voor gelegd.
Veiling Haspengouw wil een markt gedreven organisatie zijn, met een gezonde kostenstructuur. De basis van deze strategische heroriëntatie bestaat uit: • een duidelijke scheiding tussen de producentenorganisatie (de telers) en de commerciële structuren (klanten) voor de vermarkting van het fruit zowel als voor diensten als sorteren, verpakken en koelen; • het uitbouwen en versterken van de commerciële activiteiten, met focus op verkoop van fruit zowel als op dienstverlening; • het doorvoeren van een kostenbesparingsprogramma door verbeter technieken te implementeren en een cultuur gedreven door cash- en budgetplanning in te voeren; • een strategische samenwerking die zal leiden tot een versterking van t Veiling Haspengouw.
3
Blikvanger
t
Het personeel was een en al aandacht toen voorzitter Luc Bels en CEO Marijke Vanderstukken de toekomstplannen van ‘hun’ veiling uitvoerig uit de doeken deden.
Wat met Veiling Haspengouw? De coöperatie blijft de regie van het fruitaanbod voeren. Een aanbodmanager is verantwoordelijk voor de volumebundeling en de onderhandeling over de prijs voor de teler met het verkoopsteam. Zijn hoofdopdracht is niet meer of niet minder dan de belangen van de teler verdedigen. Uiteindelijk blijft de teler het laatste woord hebben in het al dan niet in de markt zetten van zijn fruit. Het huidige verkoopsteam krijgt interne versterking terwijl de klantenbasis uitgebreid wordt via de samenwerking met Univeg.
Samenkomsten op 26 mei
De producenten waren massaal aanwezig om te luisteren naar de drie voorzitters – Piet Vanthemsche, Hein Deprez en Luc Bels.
De coöperatie blijft de regie van het fruit aanbod voeren. Een aanbodmanager is verantwoordelijk voor de volumebundeling en de onderhandeling over de prijs voor de teler met het verkoopsteam.
4 Veilingklokje Juni 2015
Op 26 mei kreeg het personeel meer informatie over de heroriëntering van de veiling. ’s Avonds werden de producenten uitvoerig geïnformeerd tijdens een STAMcafé, waarop de drie voorzitters – Piet Vanthemsche van Boerenbond, Hein Deprez van Univeg en Luc Bels van Veiling Haspengouw – tekst en uitleg gaven bij het bereikte principe akkoord. Voorzitter Luc Bels legde deze samenwerking uit met een nieuwe term: een win-win-winsituatie. De alliantie moet de drie partijen versterken. • Voor de coöperanten zijn dat de ontwikkeling en productie van producten met een hoge toegevoegde waarde, een bredere markttoegang en een correctie prijs. • Voor Veiling Haspengouw leidt de alliantie tot een extra toegang tot bijkomende klanten, een versterking van H-Fruit en H-Ppack en de toegang tot een grotere markt- en operationele kennis. • Univeg vergroot zijn toegang tot kwaliteitsvol Belgisch hardfruit, krijgt meer kennis over de fruitteelt en
Blikvanger
geniet van een betere samenwerking met de producenten, die toelaat vlotter in te spelen op de marktvraag. Tot slot kreeg de pers op 27 mei de correcte inhoud van het akkoord toegelicht en uitgelegd voor de drie CEO’s van de betrokken partijen, Marijke Vander stukken (Veiling Haspengouw), Francis Kint (Univeg) en Marc Rosiers (AIF).
Van wind en windmolens 26 mei was uiteraard geen eindpunt, maar het begin van een arbeidsintensief vervolgtraject. De vernieuwing start vandaag, maar het is normaal dat er vandaag concreet nog niets te zien is. De veilingverantwoordelijken hopen dat de eerste initiatieven en resultaten op korte termijn zichtbaar zullen zijn. In eerste instantie moet de samenwerking met Univeg en AIF geformaliseerd worden. Veiling Haspengouw rekent erop dat dit tegen de start van het nieuwe seizoen gerealiseerd is. Zoals van bij de start van het vernieuwingsproces al de gewoonte is, wil de coöperatie wel op een zeer
transparante manier communiceren over de uitvoer van dit versterkingsverhaal. De inspraak van telers en personeels leden blijft maximaal via de STAMcafés, die de komende maanden zeker nog georganiseerd zullen worden. In mei 2007 lanceerde Veiling Haspengouw het project ‘Veiling van morgen’. Toen schreven we: “De grootste doelstelling van deze verandering is en blijft het rendement van de fruittelers van Veiling Haspengouw te verbeteren. Een beter inkomen voor de fruittelers maakt van Veiling Haspengouw een sterkere coöperatie en omgekeerd. Zoveel is duidelijk.” Dat is vandaag niet anders, want op 26 mei zei directeur Marijke Vanderstukken: “Als de wind van de verandering waait, bouwen sommigen muren. Wij bouwen windmolens.” De kracht van die windmolens bestaat erin zo veel en zo goed mogelijk samen te draaien en door samenwerking energie op te wekken. Dat is het doel van STAM2020 waar alle partners hun schouders onder willen zetten. t
Wie is Univeg? De Univeg-groep is een wereldwijde leverancier van verse producten. Ze zijn actief in de sectoren groenten & fruit, bloemen & planten, kant-en-klare salades en transport & logistiek. De Univeggroep beschikt over vestigingen op alle continenten en levert wereldwijd aan klanten. Op dit ogenblik stelt de groep meer dan 5500 mensen tewerk. Het is de strategie van Univeg om een uitgebreid en uitgebalanceerd assortiment van veilige groenten en vruchten van topkwaliteit te leveren aan strategisch uitgekozen winkelketens. Die strategie kunnen ze uitvoeren dankzij hun gedetailleerde kennis van hun klanten (hun strategie op het vlak van groenten en fruit, hun doelen, hun personeel) en dankzij een toenemende controle over de hele waardeketen. U niveg heeft alles in huis om op elk moment te voldoen aan de eisen van winkelketens, hoe streng en verschillend die ook zijn.
Wie is AIF?
De drie voorzitters (Luc Bels van VH, Piet Vanthemsche van Boerenbond en Hein Deprez van Univeg) overtuigden de producenten van de voordelen van de samenwerking.
De cvba Agri Investment Fund is de investeringsmaatschappij van de Groep Boerenbond (MRBB). AIF spreidt haar participaties over de relevante afzet kanalen voor agrarische producten en beloftevolle innovatieve ontwikkelingen die de positie van de producenten en hun coöperaties versterken.
5
Blikvanger
Niemand twijfelt eraan dat de werking van de raad van bestuur de voorbije maanden volledig in het teken van de vernieuwingsoperatie van Veiling Haspengouw stond. Andere dossiers moesten wijken voor het antwoord op de t
vraag ‘Welke veiling willen wij
Enkele reacties Marijke Vanderstukken, CEO Veiling Haspengouw: “Deze samenwerking geeft een positief antwoord op de veranderende markt omstandigheden, waar telers en personeel Veiling Haspengouw klaarstomen voor de toekomst.” Luc Bels, voorzitter Veiling Haspengouw: “Al van bij de eerste gesprekken tussen Veiling Haspengouw, Univeg en Boerenbond was duidelijk dat alle drie de partijen zin hadden om een nieuw hoofdstuk te schrijven over het naar de wereldmarkt gaan met ons Haspengouws Fruit. Zo krijgen we een win-win-win voor telers, personeel en H-Fruit.” Francis Kint, CEO Univeg: “Als handels- en distributiebedrijf, is Univeg een belangrijke speler in de import vanuit Europa en de overzeese gebieden. Vandaag is onze belangrijkste doelstelling echter onze competenties nog beter in te zetten voor het lokale product, naar de lokale zowel als de exportmarkt. Een intensere vorm van samenwerking met een productenorganisatie is hierbij misschien vernieuwend, maar ook logisch. Dat we die stap zetten met Veiling Haspengouw stamt voort uit een jarenlange relatie.” Hein Deprez, voorzitter Univeg: “De samenwerking met Veiling Haspengouw past perfect in de twee basisprincipes waarop Univeg gebouwd werd: ten eerste het creëren en organiseren van verticale stromen van de productie naar de markt en vervolgens de combinatie van verschillende stromen in efficiënte platforms voor onze klanten.”
6 Veilingklokje Juni 2015
morgen?’ Het antwoord kwam Marc Rosiers, CEO AIF: “Wij ondersteunen elk samenwerkingsverband dat de positie van de Belgische producent versterkt en een marktgestuurde productie in de hand werkt, bij voorkeur vanuit de coöperatieve gedachte. De creatie van dit platform kan bijdragen tot de diversifiëring van de afzetkanalen. Het platform staat bovendien open voor andere producentenorganisaties die eraan willen deelnemen.” Piet Vanthemsche, voorzitter Boerenbond: “We willen de sterktes van Veiling Haspengouw gebruiken en versterken, de veiling verbinden met de markt door en samen met een sterke commerciële onderneming. De grondslagen van deze verbinding worden vooraf afgesproken, zodat de rol van elke partij duidelijk is en de verbinding gebeurt in harmonie met de Europese regelgeving. Het uitgangspunt hierbij is dat de doelstellingen van alle partijen bereikt worden door een marktgestuurde productie.” •
er eind mei, door de intentieverklaring van Veiling Haspengouw, Univeg en AIF om in een samenwerkingsverband te stappen.
Keerpunt Het is niet de eerste keer dat Veiling Haspengouw zich bezint over haar toekomst. Het is wel de eerste keer dat ideeën en plannen geconcretiseerd worden. Het keerpunt in de hele heroriëntatie van Veiling Haspengouw was de workshop waar directie en raad van bestuur zich bogen over de cruciale vraag ‘Heeft de veiling nog een bestaansreden?’ Het antwoord van de bestuurders was zeer duidelijk: ja. Want een veiling is nog steeds het enige middel om te komen tot een bundeling van het aanbod en tot marktbundeling van al het fruit van de telers. Dat was voor de raad van bestuur een belangrijk signaal om verder te werken aan die vernieuwing. De raad van bestuur maakte ook gebruik van de verwachtingen, de grieven en ergernissen maar ook goede ervaringen – samengebracht tijdens de Thuiscafés, die vorig jaar bij de bestuurders thuis georganiseerd werden – getoetst aan kansen en mogelijkheden binnen de STAMteams, die zich over de strategische prioriteiten zouden buigen. We herhalen deze prioriteiten nog eens: • verhogen van het marktaandeel via conceptrassen en marktsegmentatie; • innovatie en duurzaamheid;
Vanuit het beleid
Een nieuw samenwerkingsakkoord
De toekomst van de veiling is gevrijwaard niet de eenvoudigste opdracht, want de overeenkomst moest de belangen van de telersvereniging en die van de pro ducent veiligstellen. Maar het is gelukt. De samenwerking met Univeg en AIF als financiële partner werd op 26 mei aangekondigd. Hiermee is het werk wel niet af. Integendeel, het begint pas, waarbij we willen benadrukken dat het resultaat enkel mogelijk was door een perfecte synergie tussen de beslissingen van de raad van bestuur en de uitwerking daarvan door de directie.
Veranderen is durven
Tijdens een drukbijgewoonde persconferentie werd de correcte inhoud van de samenwerking met Univeg en AIF als financiële partner aan de media meegedeeld.
• rentabiliteit van de bedrijven; • samenwerking; • delen en uitwisselen van essentiële informatie; • bundelen van marktkracht. De doelstellingen die hierbij geformuleerd werden, worden ingevuld en gedragen door het personeel. Het werk binnen deze werkgroepen was niet eenvoudig, want ‘zoveel mensen, zoveel gedachten.’ Uiteindelijk kwam het toch goed, ook al omdat men de betrokkenen meteen ook zelf ambassadeur maakte van de heroriëntatie van de veiling.
Versterking nodig Bij de zoektocht naar welke veiling we willen voor de 21ste eeuw, kwam de raad van bestuur al snel tot de vaststelling
dat deze heroriëntatie niet mogelijk zou zijn zonder versterking. Horizontale gesprekken binnen het VBT om te komen tot een afzetstructuur die de veiling overstijgt, werden in eerste instantie afgeblokt door de verhuis van Veiling Borgloon naar BelOrta. Gesprekken met de BFV leidden ook niet tot de gewenste samenwerking. Wat horizontaal niet lukte, moest dan maar verticaal gebeuren. Veiling Haspengouw startte de gesprekken met één van de commerciële partners, Univeg. Met Univeg had Veiling Haspengouw al langer een goede relatie: ze zijn klant bij H-Fruit en sommige producenten telen exclusief de variëteit Sweet Surprise voor Univeg. De eerste gesprekken waren bemoedigend en dat positieve gevoel werd dan uitgewerkt in een akkoord. Dat was
Elke verandering heeft zijn pijnpunten en dat zal nu niet anders zijn. Maar elke verandering getuigt ook van moed, omdat men zijn eigen systemen onder de loep durft nemen en organisatorische structuren durft aanpassen aan de moderne noden van de professionele fruitteelt en van de verkoop. Deze verandering houdt in dat we: • durven afstappen van oude structuren; • durven veranderen en veranderingen accepteren; • telers meer en beter teelttechnisch begeleiden; • aandacht moeten hebben voor de organisatie van onze producenten; • werken aan een gezonde financiële structuur. •
De betrokkenen werden zelf ambassadeur van de heroriëntatie van de veiling.
7
Commercieel nieuws
Bemoedigend einde van het seizoen
Positief kijken naar de nieuwe oogst Was alles het voorbije seizoen kommer en kwel door de Russische boycot van Westerse landbouwproducten? Dat die een ernstige en negatieve invloed had, staat als een paal boven water. Maar naar het einde van het seizoen toe stellen we toch vast dat actief zoeken naar oplossingen en alternatieve afzetkanalen loont. En dat geeft hoop.
We kunnen op dit ogenblik niet ontevreden zijn over de fruithandel. Met het einde van het seizoen in zicht, stellen we vast dat de appelprijzen een goede inhaalbeweging maakten en dat de peren het nog beter doen.
warmere temperaturen, waar heel het land op zit te wachten. Het is alleszins een opsteker dat we het seizoen goed eindigen. Dat belooft voor het nieuwe seizoen.
Aandacht voor andere spelers Er zijn nog appels, de peren zijn ‘op’ De voorraad op Veiling Haspengouw bedraagt nog zo’n 4000 ton Jonagold en zijn mutanten. Dat is meer dan de voorgaande jaren. Nochtans is de prijs van de appelen de laatste dagen wat gesta biliseerd. Dat mag ons niet in euforie doen vervallen, want vanaf juni wordt veel winkelrekruimte ingenomen door zachtfruit (aardbeien en bessen) en importfruit. Binnenkort komen daar nog de kersen bij. Toch zijn de vooruitzichten niet onaardig, want de markttendens is beter dan het afgelopen jaar. Strak verkopen blijft dus de boodschap. De industrie biedt een goede bodem in de markt, terwijl we deze bodem vorig jaar nu aan het verliezen waren. De laatste peren worden de volgende weken gesorteerd. Tegen einde juni zullen we zo goed als leeg zijn. Peren hebben het de laatste maanden uitstekend gedaan, na de zeer moeilijke start en een vloed van onheilspellende berichten. Al loopt het verbruik toch terug als gevolg van de verhoogde prijzen en de
8 Veilingklokje Juni 2015
We moeten echter oog blijven hebben voor de dynamiek op de appelmarkt. We stellen vast dat de telers uit de Verenigde Staten de markten in Canada en India bewerken met grote hoeveelheden, en dat de Polen hetzelfde doen op de OostEuropese markt. Bij onze versterkte internationale ambities zullen we hier zeker gepast rekening mee houden. De markt van Conference schept geen problemen, aangezien we het productvoordeel hebben dat die Conference enkel in de Lage Landen (Benelux) heel kwaliteitsvol gekweekt kan worden. Binnen die Conferencemarkt – meer bepaald in de Duitse retail – werden de tastings die VLAM organiseerde zeer positief onthaald door de Duitse consumenten. Als grote conference-vermarkter willen we daar nu maximaal op inspelen.
Aardbeien De prijzen van de aardbeien zijn op dit ogenblik behoorlijk tot goed. Wel viel het aanbod in het begin van het seizoen wat tegen, maar dankzij het goede weer en de oogst uit de vollegrond neemt het t
Commercieel nieuws
Het kersenseizoen kondigt zich hoopvol aan. Door het kille voorjaar zullen de kersen wel een paar weken later geoogst worden dan normaal.
9
Productienieuws
We moeten andere afzetkanalen activeren, zeker voor het hardfruit. De volumes die vroeger richting Rusland gingen, moeten we nu elders vermarkten tegen correcte prijzen. t kwantum waarmee we ons klanten kunnen beleveren toe. We stellen ook vast dat onze aardbeien geliefd zijn en dat dit zachtfruit een belangrijk segment in onze omzet blijft. Natuurlijk zijn de weersomstandigheden bij deze teelt in de vollegrond een erg belangrijke factor. Zo zijn we opgelucht dat het aangekondigde onweer van 6 juni de oogst slechts minimaal beïnvloed heeft.
Kersen Het kersenseizoen kondigt zich hoopvol aan. Door het kille voorjaar zullen de kersen wel een paar weken later geoogst worden dan normaal. Maar dat zou wel eens goed kunnen uitvallen voor het verbruik. De verwachting is dat we met de start van de zomer ook aan de kersen zullen beginnen, maar het zwaartepunt van de oogst zal zeker in juli vallen.
Nieuwe markten en variëteiten Het is op commercieel vlak belangrijk dat we extra focussen op een aantal prioriteiten. Op de eerste plaats moeten
we andere afzetkanalen activeren, zeker voor het hardfruit. De volumes die vroeger richting Rusland gingen, moeten we nu elders vermarkten tegen correcte prijzen voor onze telers. Het moet gaan om structurele akkoorden gericht op de continuïteit, in plaats van enkel one shots. Duitsland en Canada bieden op dit vlak perspectieven. Toch moeten we alert blijven, want ook andere landen zijn op zoek naar nieuwe afzetmarkten. Wat de Aziatische markt betreft, komen we onder andere de Verenigde Staten en Nederland tegen. Ten tweede blijft het ongemeen belangrijk dat we investeren in nieuwe club variëteiten. De Cepuna is een peer waarin we erg geloven en die de mogelijkheid heeft om een wereldspeler te worden. We raden de telers dan ook aan om Cepuna aan te planten. We zullen immers voldoende aanbod van gevraagd fruit, zoals Cepuna, nodig hebben om de hogere ambities voor VH 2.0 te kunnen waarmaken op commercieel vlak.
Distributiesector beweegt Ook binnen de distributiesector beweegt het een en ander. Er lopen onderhandelingen over een mogelijke fusie tussen de Nederlandse keten Albert Heijn en de Belgische groep Delhaize – een verdere concentratie van het retaillandschap waarop we optimaal moeten inspelen. En dan is er nog de intentie van Lidl om in de volgende vijf jaar vijftig bijkomende winkels te openen met meer vers en meer Belgisch. Dat kunnen we alleen maar toejuichen. Om op deze en andere situaties voor bereid te zijn, willen we op Veiling Haspengouw de marktbenadering twee accenten geven. We moeten namelijk rekening houden met de producent en bijgevolg teler-georiënteerd werken. De teler moet opnieuw het gevoel krijgen dat zijn werk financieel gewaardeerd wordt via eerlijke en marktconforme prijzen. Maar er moet ook aandacht zijn voor de klanten-afnemers van het fruit, die we optimaal moeten kunnen bedienen en tevredenstellen. De dynamiek van beide accenten – aandacht voor de teler en aandacht voor de handel – zal werken als een tandem en versterkend zijn voor onze go-to-market. Tussen beide partijen staat een professionele kwaliteitscontrole, waarvan de neutraliteit bijzonder belangrijk is.
Commerciële uitdagingen
Ook binnen de distributiesector beweegt het een en ander.
10 Veilingklokje Juni 2015
Het is de vaste overtuiging dat zowel het commercieel team als de coöperatie nog meer toekomstgericht moet denken, werken en plannen. De belangrijkste werkpunten in dit verband zijn: • denken en handelen op lange termijn en niet te vlug toegeven aan wat winst op korte termijn;
Productienieuws
Aandacht voor de Aziatische fruitvlieg
• voldoende én gericht investeren in nieuwe variëteiten en in internatio nale afzetkanalen; • blijven investeren in de bundeling van de krachten en het aanbod; • werken aan successieplanning, zorgen voor opvolging en continuïteit op het bedrijf; • een doorgedreven professionalisering, noodzakelijk in een snel veranderende wereld; we moeten mee met de tendensen die zich aandienen; • blijven gaan voor topkwaliteit, geen toegevingen doen op dat vlak, ons blijven onderscheiden als de beste; • innovatief blijven, bijvoorbeeld bij verpakkingen op maat van de afnemers en nieuwe initiatieven nemen om traditioneel zwakkere verkoopsmaanden zoals het eindejaar om te vormen tot de betere; • de promotie van Belgisch fruit, in samenwerking met de retail, blijven verzorgen; • streven naar operational excellence. Onze dienstlevering, wat we doen en maken moet top zijn. We moeten blijven flexibel en professioneel het beste en meest verse fruit aanleveren. Dat is de enige garantie op een goede afzet en degelijke prijzen.
Het nieuwe seizoen De oogst van het najaar ziet er momenteel behoorlijk uit. Het blijft uiteraard ‘hout vasthouden’, want niemand is meer van het weer afhankelijk dan een landbouwer of fruitteler. We verwachten kleinere volumes dan vorig jaar, zeker geen mega-oogst meer en dat zal ook beter zijn voor de prijsvorming. Solide vooruitzichten dus, en dat optimisme voelen we bij de producenten zowel als in de markt. •
Geen fruit achterlaten op velden en in plantages Inheemse schadelijke insecten kunnen we adequaat bestrijden met natuurvriendelijke middelen en natuurlijke vijanden. Dat is wel anders wanneer het gaat om uitheemse insecten. De Drosophyla suzukii oftewel de Aziatische fruitvlieg of Suzuki’s vlieg is zo’n insect waaraan we zeker aandacht moeten besteden. Maar eerst kijken we even naar onze appel- en perenplantages.
De Drosophyla suzukii oftewel de Aziatische fruitvlieg of Suzuki’s vlieg is zo’n insect waaraan we zeker aandacht moeten besteden.
Bij de peren mogen we spreken van een goed behang – ook al zijn er her en der percelen waar de peren vrij spaarzaam verspreid zijn. Op het ogenblik dat we dit Veilingklokje samenstellen, is het nog vroeg om te spreken over dunnen. Na de rui moet de fruitteler oor delen of dunnen nog nodig is, zeker in functie van de maatvorming. Dat neemt niet weg dat het zeker nuttig is om de ‘miserie’ die vaak nog aan de bomen hangt – zoals flessenperen, peren met
windschade en ruwe peren – uit te zuiveren. Daar hebben we in september niks aan. Als we dunnen, moeten die peren er eerst af. Mei was donker en koud, en dat heeft zijn invloed gehad op de celdeling en dus op de groei van de peren. We stellen vast dat de markt gewoon begint te worden aan dikke peren. Willen we onze peren dikker krijgen, dan zal dunnen tijdig en ernstig moeten gebeuren. t
11
Productienieuws
De kersenoogst zal niet al te vroeg starten, maar eerder op een normaal tijdstip. Wanneer wij met ons product op de markt komen, zullen we moeten opboksen tegen de Turkse, Griekse en Oost-Europese kersen.
Bij de appel stelden we in het voorjaar al bij al een goede bloei vast.
t
Goede appelbloei Bij de appel stelden we in het voorjaar al bij al een goede bloei vast. Maar bloei is geen garantie op fruit, want hier en daar valt de zetting tegen, vooral als gevolg van de schrale noordoostenwind. Vooral bij Jonagold en de mutanten stellen we zelfs een grote heterogeniteit vast binnen eenzelfde perceel, namelijk bomen met veel behang en bomen met weinig behang. Hier zal het niet eenvoudig zijn om te werken naar een homogene maat en een eenvormige kwaliteit. Ook bij Kanzi® stelden we een goede bloei vast, maar de zetting was achteraf minder dan de voorgaande jaren. Het gevolg hiervan is dat we dus minder zullen dunnen, waardoor het volume toch op peil blijft. In elk geval staat de fruitteler voor de opdracht om vanaf nu al te werken aan de eindkwaliteit van het fruit dat in september/oktober in de pallox belandt.
12 Veilingklokje Juni 2015
Steenfruit
Aardbeien
Als we langs de kersenplantages wan delen, stellen we vast dat we over het algemeen een goede kersenoogst in het verschiet hebben. Er zijn wel verschillen naargelang van de rassen en dat heeft alles te maken met de omstandigheden van de bloei. Natuurlijk speelt het weer een bijna allesbepalende rol in de kersenoogst. Als de weersomstandigheden meezitten, verwachten we een grote en goede kersenoogst.
De aardbeientelers hebben een relatief goed seizoen gehad, zeker wat de prijs betreft. De variëteit Elsanta heeft ons echter een beetje in de steek gelaten met nogal wat kromme en kleine vruchten. Het aantal vermarktbare kilo’s viel dus tegen, waardoor de financiële opbrengst per hectare ook niet was om over naar huis te schrijven.
De kersenoogst zal niet al te vroeg starten, maar eerder op een normaal tijdstip. Wanneer wij met ons Belgisch product op de markt komen, zullen we moeten opboksen tegen de Turkse en Griekse kersen (die twee weken later zijn dan normaal) en de kersen uit Oost-Europa (die één week tot tien dagen vroeger zijn). Het zou kunnen dat we op de markt moeten drummen om onze plaats te veroveren. We vragen ook aandacht voor de Drosophyla suzukii, de Aziatische fruitvlieg. De soort komt oorspronkelijk voor in Azië, maar in 2008 raakte ze geïntroduceerd in Noord-Amerika en in 2009 in Italië. Sindsdien rukt ze snel op. In 2011 werd deze fruitvlieg voor het eerst waargenomen in België. De soort is een plaaginsect voor de fruitteelt, met name voor de teelt van zachtfruit. Aardbei, framboos, kers en druif zijn bijvoorbeeld erg gevoelig voor deze fruitvlieg. Om te beletten dat ze zich verder verspreidt, is het nodig om alle fruit uit de plantages te verwijderen, want alles wat aan de boom blijft hangen of op de grond ligt, wordt een gigantische kweekvijver voor deze Suzuki’s vlieg. Alle fruitafval moet dus weg!
Ook hier moeten we de producenten waarschuwen voor de Drosophyla suzukii, die maar al te graag haar oog laat vallen op de niet-geoogste aardbeien. We raden dan ook ten stelligste aan om geen vruchten op het veld achter te laten en zo vlug mogelijk af te maaien wanneer de teelt gedaan is.
Documenten Ten slotte lanceren we (nog maar eens) een warme doch dwingende oproep tot alle producenten om hun papierwinkel in orde te brengen. • Neem contact op voor controle, aangezien de documentenmap ‘volledig’ ingevuld moet zijn om te slagen. • De documentenmap is ter beschikking op Veiling Haspengouw. • We doen een oproep om de verzamelaanvraag en voorraden binnen te brengen bij de fieldwerking. Dat is cruciaal voor de coöperatieve bonus! •
We lanceren een warme doch dwingende oproep om je papierwinkel in orde te brengen.
CoöperA(c)TIEF
We kunnen eveneens niet onder de vaststelling uit dat het Indiaverhaal in de prijsvorming een hefboom geweest is.
De coöperatie is nodig
Informatie is kennis en kennis opent markten “De coöperatie is een vorm van zelforganisatie van producenten of verbruikers, gericht op het vergroten van de economische macht en het behalen van schaalvoordeel. Coöperaties hebben een belangrijke rol gespeeld in de economische emancipatie van grote groepen van de bevolking, vooral in de 20ste eeuw. Via de coöperatie konden producenten (vooral boeren) zich verenigen en zo gezamenlijk doelen
voordele van kortstondig genot. In een moeilijk jaar zoals het afgelopen seizoen is die versnippering nog meer voelbaar, ten koste van het gezamenlijk in de markt zetten”, zegt Etienne Leclere, binnen Veiling Haspengouw verantwoordelijk voor de producentenorganisatie.
bereiken die voor elk individu onbereikbaar zouden zijn geweest,
Valse start
vooral op het gebied van aanbod en investeringen.”
We maakten dit seizoen een start mee die we echt als ‘onder het nulpunt’ mogen taxeren, voor appel zowel als peer. Over de oorzaken hiervan, met Rusland en de Oekraïense crisis voorop, hebben we in het verleden al pagina’s volgeschreven. De peren hebben zich behoorlijk vlug hersteld, trokken iets beter aan, maar dat zou vroeger t
Het zijn niet wij die deze definitie opgesteld hebben. Je vindt nog meer info op Wikipedia. Hoe we van deze samen werkingsvorm van de vorige eeuw een modern werkinstrument maken, lees je elders in dit Veilingklokje.
“Het is een feit dat bundeling van het aanbod in de moderne commercialisatie erg belangrijk is – of beter: levensnoodzakelijk! Maar we stellen vast dat de versnippering steeds groter wordt en dat de bundeling wordt afgewezen ten
13
CoöperA(c)TIEF Evenement
Dit rampjaar leerde ons hoe essentieel het is dat we de voorraden bij de producenten kennen. t gebeurd zijn indien de telersverenigingen up-to-date en tijdig de gegevens van oogst en voorraden gekregen hadden. Vanaf midden maart kregen we ook een betere prijs voor de betrouwbare en kwaliteitsvolle appel. Maar dit rampjaar leerde ons dat het essentieel is en blijft dat we tijdig de voorraden kennen die bij de producenten bewaard worden en op de hoogte zijn van de ruimings schema’s. Aan de hand hiervan kunnen we een afzetstrategie bepalen waaruit we een betere prijs kunnen halen.
ducenten in alle vrijheid kunnen deelnemen. Het is de intentie om ook voor de Jonagold-achtige appels een dergelijk afzetplan in het leven te roepen. Want nieuwe markten veroveren is één ding, ze continu beleveren is een ander verhaal. Ook hier huldigen we het principe dat men vrij kan toetreden tot dit afzetplan en dat men de periode van afzet kan kiezen. Nog voor de start van het nieuwe seizoen, begin augustus, zullen de modaliteiten vastgelegd worden.
Markten niet verliezen Vanaf volgend jaar wordt trouwens in het kader van de coöperatieve bonus van de producenten een opgave van de voorraden en een verkoopsplanning gevraagd. Die hebben we als coöperatie nodig om te anticiperen op de vragen van de handel en om met de handel in overleg te treden.
India als voorbeeld We kunnen eveneens niet onder de vaststelling uit dat het Indiaverhaal in de prijsvorming een hefboom geweest is. We weten nu wat de mensen ginds willen – namelijk rode appelen zoals Red Prince, Jonagored en Marnica – en dat in India alle maten in de handel bruikbaar zijn, als de kwaliteit maar top is. Deze export impliceert dat we in de toekomst ook Smartfresh nodig zullen hebben om de verre afstand te overbruggen en het uitstalleven te verbeteren. Het moet zeker een doelstelling zijn om nog meer van deze afzetmarkten te creëren en die markten ook continu te beleveren. Daarvoor hebben we afzetplannen nodig. Voor de Conference bestaat al zo’n afzetplan, waaraan pro-
14 Veilingklokje Juni 2015
Markten veroveren is een zaak, maar het zou gemakkelijk moeten zijn de markten die we hebben niet kwijt te geraken. Door een gebrek aan aanbod zouden we wel eens afzetmarkten kunnen verliezen. We maakten dit seizoen mee dat heel wat peren in palloxen richting Polen verhuisden. Soms was dat lucratiever dan een gesorteerd en verpakt product op de vloer te plaatsen. Nochtans moeten we blijven waarschuwen voor zo’n kortstondig geldgewin, want op korte termijn komt dit als een boemerang terug in ons gezicht. Dat staat in schril contrast met de wetenschap dat wij als coöperatie op de hoogte moeten zijn en blijven van het aanbod, om vanuit dit aanbod onze klanten te beleveren en nieuwe markten te ontdekken. Het staat als een paal boven water dat de export in onze fruitteelt erg belangrijk is en blijft. Als we over de grens durven gaan en handel drijven, spreken we steeds van langetermijnakkoorden en die ga je niet aan als je niet weet wat je kunt aanbieden. Daarom is een coöperatie belangrijk en is het nog belangrijker dat producenten doordrongen zijn van die coöperatieve gedachte. •
Elke deelnemer die vertrok vanuit pcfruit werd versterkt met de vitamines van een lekkere Kanzi®.
Haspengouwse Gordel De Haspengouwse Gordel is een initiatief van de landelijke gilden van het gewest Sint-Truiden. De startplaats van die gordel ligt elk jaar in een andere afdeling. De afgelopen twintig edities konden bijna 100.000 mensen via uitgestippelde wandel- of fietsroutes één van de mooiste streken van België ontdekken. Ook dit jaar kon je fietsen of wandelen in een landschap met geurige fruitbomen, kleurrijke akkers, pittoreske dorpen, gecreëerd en onderhouden door land- en tuin bouwers. Pcfruit, het wetenschappelijk onderzoekscentrum voor de fruitteelt, was de vertrekplaats. Tussendoor kon je op land- en tuinbouwbedrijven even uitrusten met een hapje en een drankje. De gordel bracht de gordelaars niet alleen langs de plantages van onze producenten; elke deelnemer die vertrok vanuit pcfruit werd versterkt met de vitamines van een lekkere Kanzi®. •
Nieuws van bij ons Evenement
Evenement
Kanzi® ook op ‘Tobasco Ladies Shop & The City Day 2015’ De ‘Tobasco Ladies Shop & The City Day 2015’ zit er weer op. Het was een succesvolle editie, mede dankzij handelaars en Veiling Haspengouw. In elke winkel was er wel iets te beleven. De dames kregen gratis stijl- en kleuradvies. De Grote Markt werd omgetoverd tot een echte lifestyle corner. Meer dan dertig standhouders verwenden de vrouwen. Iedere dame die scande, maakte ook kans op een totale make-over. De verwennerij, het plezier en de feel good tijdens het shoppen stonden dit jaar centraal. Sint-Truiden is die dag hét vrouwenparadijs van Limburg. Op zo’n plek mag Veiling Haspengouw niet ontbreken, want het zijn meestal vrouwen die instaan voor de aankoop van groeten en fruit. Benieuwd wat er volgend jaar gebeurt? Wie weet komt er nu wel weer een BV. De winkels zijn al aan het brainstormen en wij kijken er alvast naar uit, want een markt vol ladies is toch een aanlokkelijk perspectief … •
Bloesemfeesten 65 jaar bloesemzegening In 1950 startte Sint-Truiden met een bloesemzegening met twee doelstellingen. De zegening moest een goede bloei en bijgevolg een nog betere oogst bepleiten bij de hogere instanties en ze markeerde de opening van het toeristisch seizoen. De bloesemfeesten vonden dit jaar dus voor de 65ste maal plaats, in een retrostijl die verwees naar hun geboortejaar. Veiling Haspengouw was prominent aanwezig op de markt voor streek producten, die in en rond het domein Speelhof georganiseerd werd. Duizenden dagjesmensen kwamen genieten van de producten waarin onze fruittelers uiteindelijk de sterkste hand hadden. •
Evenement
‘Dag van de Kers’ in Rijkel op 12 juli
De ‘Tobasco Ladies Shop & The City Day 2015’ zit er weer op. Het was een bijzonder succesvolle editie, mede dankzij handelaars en Veiling Haspengouw.
Op 12 juli vindt in Rijkel, tussen de Tongersesteenweg en het kasteel, de jaarlijkse ‘Dag van de Kers’ plaats. Als onze telling juist is, gebeurt dat voor de 21ste maal. Die namiddag staat de kers centraal in het fructuarium van het kasteel van Rijkel. Er zullen tentoonstellingen zijn, maar ook de gastronomie krijgt veel aandacht. Promotiestands, kinderanimatie, wedstrijden ‘kersenpit spuwen’ of de zwaarste kers ... Om 14 uur start een begeleide fruitwandeling. En natuurlijk is Veiling Haspengouw op deze dag aanwezig om de Haspengouwse kersen te promoten en te koop aan te bieden. De ‘Dag van de Kers’ is een uitstapje richting ZuidLimburg en het landelijke Rijkel meer dan waard. •
15
Nieuws van bij ons Personeel
Riddering
Raf Spiritus, officier bij de Commanderie “De heer Raf Spiritus werd voorgedragen door Veiling Haspengouw. Raf volgde de richting fruitteelt in de Tuinbouwschool Onze-Lieve-Vrouw. Momenteel baat hij samen met zijn echtgenote Vera Vertenten een goed gestructureerd en modern fruitbedrijf uit in Orsmaal. Raf heeft een passie voor de mecha nisatie op fruitbedrijven. Een opvallende hobby is het organiseren van een grootse trekker-trek, waaraan hij zelf deelneemt met zijn fameuze Speed Spirit. Hij organiseert dit evenement jaarlijks ten voordele van dagverblijf ’t Prieeltje, een school voor kinderen met een beperking. Sinds twee jaar is Raf Spiritus bestuurder van Veiling Haspengouw.” Op deze manier werd Raf opgeroepen voor zijn toetreding tot de Keizerlijke Commanderie van de Edele Haspengouwse Fruyteniers en hun Gastronomie. Hij werd geridderd door de grootmaarschalk en gaat voortaan door het leven als ‘officier’. •
Annie Matterne op verdiende rust na 43 jaar trouwe dienst Annie begon op 29 augustus 1972 te werken bij het fruitpakstation Hesbania, dat in 1975 met de ‘Veiling van SintTruiden en omstreken’ fuseerde tot Veiling Haspengouw. Zij heeft in haar carrière de hele technologische revolutie meegemaakt. Van het manueel bonnetjes verwerken tot het digitale tijdperk en het online-gebeuren van vandaag. Annie zal herinnerd worden als iemand die zich steeds heeft ingezet voor alle personeelsleden. Zij was jaren een van de trekkers van de vriendenkring, met het Sinterklaasfeest als een hoogtepunt. We hebben haar op gepaste wijze uit gewuifd en hopen dat ze nog geregeld eens langskomt op Veiling Haspengouw. •
16 Veilingklokje Juni 2015
Raf werd geridderd door de grootmaarschalk.
Personeel
De ooievaar slaat toe Bart Lamens, onze fieldman, woont in Engelmanshoven blijkbaar op zeer vruchtbare bodem. Kaat en Felien hebben er een zusje bij Gitte Lamens, geboren op 5 juni 2015. Met vier vrouwen onder een dak, wat kan een man zich nog meer wensen. Dikke proficiat aan mama Ann en fiere papa Bart. •