Vastgoedfonds II
Halfjaarverslag 2014 01-01-2014 tot en met 30-06-2014
2
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
algemene
informatie Fonds
Accountant
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V.
Deloitte Accountants B.V.
Gustav Mahlerlaan 10 (HQ 5040)
Orlyplein 10
Postbus 283
Postbus 58110
1000 AE Amsterdam
1040 HC Amsterdam
Beherend vennoot (en Beheerder)
Juridisch adviseur
Real Estate Management B.V.
Loyens & Loeff
Strawinskylaan 835
Fred. Roeskestraat 100
B Toren 8e Etage
Postbus 71170
1077 XX Amsterdam
1008 BD Amsterdam
Bewaarder Stichting Bewaarder MeesPierson Vastgoedfondsen Prins Bernhardplein 200 Postbus 293 1000 AG Amsterdam
Vastgoedbeheerder CBRE Gustav Mahlerlaan 405 Postbus 7971 1008 AD Amsterdam
Fiscaal adviseur PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. Fascinatio Boulevard 350 Postbus 8800 3009 AV Rotterdam
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
INHOUDSOPGAVE Algemene informatie en profiel
2
Verslag van de beherend vennoot
4
Jaarrekening
11
Balans per 30 juni 2014
13
Winst- en verliesrekening over het eerste halfjaar van 2014
14
Kasstroomoverzicht over het eerste halfjaar van 2014
15
Toelichting op de jaarrekening
16
Overige gegevens
25
Verwerking van het resultaat
25
Gebeurtenissen na balansdatum
25
3
4
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
verslag van de
beherend vennoot
Hierbij presenteert de beherend vennoot aan de commanditaire vennoten de financiële rapportage per 30 juni 2014 van MeesPierson Vastgoedfonds II C.V.
Algemeen
Beleggingsdoelstelling
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V. is een commanditaire
Het fonds beoogt een jaarlijks terugkerend direct rendement
vennootschap naar Nederlands recht en is op 3 mei 2005
te genereren voor de participanten. Dit direct rendement
opgericht. Per einde verslagperiode heeft de C.V. één
wordt behaald uit de exploitatie van een winkelcentrum in
beherend vennoot, Real Estate Management B.V. De
Emmen en een winkelcentrum in Dordrecht. Afhankelijk
commanditaire vennoten (hierna ook “participanten”) zijn
van het uiteindelijke verkoopresultaat van de winkelcentra
niet aansprakelijk voor eventuele (exploitatie)verliezen die
kan het (indirect) rendement worden beïnvloed.
hun inleg te boven gaan mits zij geen daden van beheer verrichten.
Doelstelling Het fonds heeft als doel het exploiteren van zijn vermogen, waaronder mede wordt verstaan de rechten op de objecten, alsmede het doen verrichten van al hetgeen daarmee, in de ruimste zin, verband houdt of daaraan bevorderlijk kan zijn.
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
5
financieel verslag
en resultaat van het fonds
6
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
KERNCIJFERS (bedragen in euro’s)
30-06-2014
31-12-2013
Totale activa
32.550.057
32.428.044
Hypothecaire lening
25.629.000
25.900.000
6.234.472
5.927.535
514
514
31.125.000
31.130.000
12.129
11.532
321.250
642.500
Eigen vermogen Aantal participaties Boekwaarde vastgoed Intrinsieke waarde per participatie Uitkering (direct rendement)
Boekwaarde vastgoed Per 30 juni 2014 heeft de beherend vennoot de externe
afneemt dan wel toeneemt. In onderstaande grafiek wordt
taxatie van Cushman & Wakefield per 31 december 2013
het verloop van de intrinsieke waarde per participatie weer
aangehouden. Doordat de huidige huurprijzen onder druk
gegeven.
staan en de kans bestaat op (meer en structurele) leeg stand blijft er sprake van neerwaartse druk op de waarde van de winkelcentra. In het najaar van 2014 zullen de
Vreemd vermogen
winkelcentra opnieuw extern worden getaxeerd. Ten behoeve van de aankoop van de twee winkelcentra zijn bij aanvang van het fonds twee hypothecaire leningen
Eigen vermogen
afgesloten bij Propertize, één voor elk winkelcentrum respectievelijk ter hoogte van 12.900.000 euro (Crabbehof
Het fonds kent 514 participaties, die gezamenlijk 12.850.000
te Dordrecht) en 14.200.000 euro (Angelslo te Emmen).
euro commanditair kapitaal hebben ingebracht. De minimale
Deze langlopende schulden hebben een looptijd van 10 jaar
deelname per participant bedroeg één participatie met een
tot en met 1 juni 2015 waarop in beginsel geen aflossing
uitgifteprijs van 25.000 euro per participatie. De intrinsieke
plaatsvindt.
waarde per participatie bedraagt 12.129 euro per 30 juni 2014 (31 december 2013: 11.532 euro). De intrinsieke waarde
Propertize heeft op 19 juli 2012 de beherend vennoot
wordt sterk beïnvloed door het gebruik van vreemd ver
schriftelijk geïnformeerd over de expiratie van de leningen
mogen in het fonds. Hierdoor treedt het zogenaamde
per 1 juni 2015 en hierbij expliciet gewezen op de ver
“hefboomeffect” op. Dit zorgt ervoor dat bij een financie
plichting tot algehele aflossing van de leningen. Om hieraan
ringspercentage van 75% en een waardedaling of stijging
verantwoord invulling te kunnen geven, is tijdens de
van 10% van het vastgoed het eigen vermogen met 40%
jaarvergaderingen in 2012 en 2013 besloten dat er uit de
GRAFIEK: VERLOOP VAN DE INTRINSIEKE WAARDE PER PARTICIPATIE (bedragen in euro’s) 30.000
Participatiegrootte bij aanvang
25.000 20.000 15.000 10.000
Intrinsieke Waarde Participatie
5.000 0 DEC-05
DEC-06
DEC-07
DEC-08
DEC-09
DEC-10
DEC-11
DEC-12
DEC-13
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
7
GRAFIEK: VERLOOP LOAN-TO-VALUE RATIO (%) 100
Convenant LTV
80 60
Actuele LTV
40 20 0 DEC-05
DEC-06
DEC-07
DEC-08
beschikbare middelen additioneel zal worden afgelost
DEC-09
DEC-10
DEC-11
DEC-12
DEC-13
▶▶ Op de hypothecaire lening ten behoeve van winkelcentrum
op de hypothecaire leningen. Derhalve heeft de behe
Crabbehof in Dordrecht is een convenant van toepassing met
rend vennoot gedurende 2012 en 2013 additionele aflos
een criterium van 80,0% (12.900.000 euro / 17.195.281 euro
singen gedaan op de hypothecaire leningen van in totaal
+ 5%). Per balansdatum bedraagt de loan-to-value ratio
1.200.000 euro.
82,6% (12.071.000 euro / 14.610.000 euro), waarmee de C.V. niet aan het gestelde criterium voldoet.
Ondanks deze additionele aflossingen wordt er als gevolg
▶▶ Op de hypothecaire lening ten behoeve van winkelcentrum
van de waardedaling van het vastgoed, zoals naar voren
Angelslo in Emmen is een convenant van toepassing met
gekomen uit de externe taxatie per 31 december 2013, niet
een criterium van 79,9% (14.200.000 euro / 18.969.479 euro
meer voldaan aan de gestelde financieringsconvenanten.
+ 5%). Per balansdatum bedraagt de loan-to-value ratio
Derhalve is het fonds vanaf 2014 verplicht om 2% af te
82,1% (13.558.000 euro / 16.515.000 euro), waarmee de
lossen op de hypothecaire leningen en daarom is er gedu
C.V. niet aan het gestelde criterium voldoet.
rende de eerste helft van 2014 reeds 271.000 euro voldaan. Naast de loan-to-value ratio geldt een ratio die betrekking Op de hypothecaire leningen zijn financieringsconvenanten
heeft op de huuropbrengsten. Zodra de huuropbrengst daalt
van toepassing. Iedere 2 jaar zal de loan-to-value ratio
tot het niveau waarbij 85% van de huur gelijk is aan de
(lening / boekwaarde) door de financier mogelijk opnieuw
oorspronkelijk afgesloten interest rate swap percentage
worden vastgesteld door middel van hertaxatie. Indien blijkt
(3,49% voor Dordrecht en 3,66% voor Emmen) + 2%
dat de loan-to-value ratio meer dan 5% is toegenomen ten
aflossing geldt dezelfde verplichte aflossingsregeling als
opzichte van de oorspronkelijke loan-to-value ratio (lening /
bij de loan-to-value ratio. Het verloop van de loan-to-value
aankoopprijs) zal een verplichte aflossingsregeling van
ratio is hierboven grafisch weergegeven.
toepassing zijn van 2% van de hoofdsommen.
GRAFIEK: BOEKWAARDE VERSUS VREEMD VERMOGEN (bedragen in euro’s) 45.000.000 40.000.000
Boekwaarde Vastgoed
35.000.000 30.000.000 25.000.000
Hypothecaire lening
20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 0 DEC-05
DEC-06
DEC-07
DEC-08
DEC-09
DEC-10
DEC-11
DEC-12
DEC-13
8
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
Als gevolg van de aflossingen bedraagt de totale lening
Alvorens tot daadwerkelijke verkoop over te gaan, zal de
nog 25.629.000 euro per 30 juni 2014. De huidige rente is
beherend vennoot de participanten informeren. Ongeacht
variabel. De beherend vennoot houdt de rente vooralsnog
of verkoop uiteindelijk al dan niet plaatsvindt, geldt, zoals
‘floating’ en volgt de renteontwikkeling op de voet teneinde
ook medegedeeld tijdens eerdergenoemde jaarvergade
tijdig actie te kunnen ondernemen. In de grafiek onderaan
ring, dat het ingaan van het verkoopproces kosten voor het
de vorige pagina wordt het verloop van de boekwaarde
fonds met zich mee zal brengen.
ten opzichte van het vreemd vermogen weergegeven. Parallel aan het dispositietraject voert de beherend vennoot Zoals verzocht in de jaarvergadering van 2011 heeft de
gesprekken met de huidige financier, Propertize, over voort
beherend vennoot hieronder een overzicht in haar financiële
zetting van de financieringen voor de winkelcentra. Deze
verslaglegging opgenomen waarin het verloop van de
financieringen zullen op 1 juni 2015 aflopen.
waarde van het vastgoed ten opzichte van het eigen- en vreemd vermogen wordt weergegeven vanaf de start van
In de tot nu toe gevoerde gesprekken heeft Propertize
het fonds.
aangegeven niet onwelwillend tegenover voortzetting van de financieringen te staan, evenwel zullen de voorwaarden waaronder voortzetting kan plaatsvinden als gevolg van de
Toekomstscenario
huidige marktomstandigheden sterk wijzigen en daarmee ongunstiger worden. Het rentepercentage (risico-opslag)
Tijdens de jaarvergadering van 2013, die op 27 mei 2014
zal aanzienlijk stijgen en ook zal er zowel eenmalig alsmede
heeft plaatsgevonden, is door de vergadering besloten om
gedurende de looptijd van de herfinanciering aanzienlijk
de (gelijktijdige) verkoopmogelijkheden voor beide winkel
additioneel moeten worden afgelost.
centra nader te onderzoeken. Dit zal een negatieve impact op het rendement tot gevolg De beherend vennoot heeft dit traject inmiddels opgestart
hebben. Het uitkeren van direct rendement is daardoor
en aldus de noodzakelijke voorbereidingen op het gebied
(voorlopig) niet mogelijk. De beherend vennoot zal de
van de vendor due diligence in gang gezet. Nadat alle, voor
beschikbare gelden zo veel als mogelijk aanwenden voor
verkoop benodigde relevante, gegevens zijn verzameld zal
aflossing van de hypothecaire leningen.
vervolgens in combinatie met een daartoe geselecteerde externe partij (makelaar) de markt worden verkend om te bezien of er potentiele gegadigden zijn aan wie de winkel centra (al dan niet in combinatie) voor de meest optimale prijs kunnen worden verkocht. Eind september 2014 zal het object extern worden getaxeerd. WAARDE VASTGOED (bedragen in euro’s)
%
EIGEN VASTGOED (bedragen in euro’s)
VERMOGEN % VREEMD (bedragen in euro’s)
WAARDE % INTRINSIEKE (bedragen in euro’s)
10.429.891
27.100.000
20.292
%
2005
37.250.000
2006
38.883.000
4,38
12.087.193
15.89
27.100.000
0,00
23.516
15,89
2007
38.913.000
0,08
12.158.502
0,59
27.100.000
0,00
23.655
0,59
2008
34.990.000 -10,08
8.171.369 -32,79
27.100.000
0,00
15.898 -32,79
2009
34.990.000
0,00
7.534.232
-7,80
27.100.000
0,00
14.658
-7,80
2010
34.390.000
-1,71
7.400.845
-1,77
27.100.000
0,00
14.399
-1,77
2011
34.380.000
-0,03
7.324.250
-1,03
27.100.000
0,00
14.250
-1,03
2012
33.880.000
-1,45
7.662.024
4,61
26.900.000
-0,74
14.907
4,61
2013
31.130.000
-8,12
5.927.535 -22,64
25.900.000
-3,72
11.532 -22,64
H1 2014
31.125.000
-0,02
6.234.472
25.629.000
-1,05
12.129
5,18
5,18
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
9
Rendement Een belangrijk deel van het geprognosticeerde totaalren
Beschouwd over de periode van aanvang van het fonds
dement op jaarbasis komt voort uit het directe rendement.
(2005) tot en met 30 juni 2014 is er in totaal 59,76% direct
Het indirecte rendement, oftewel de waarde mutatie van
rendement uitgekeerd op basis van de initiële inleg. Het
de participaties, wordt voornamelijk beïnvloed door waarde
verloop hiervan is in onderstaande grafiek weergegeven.
stijgingen of waardedalingen van het vastgoed gedurende de looptijd van het fonds.
Indirect rendement
(waardemutatie van een participatie)
Direct rendement
Het uitgangspunt voor het berekenen van het (indirecte) Het directe rendement over de eerste helft van 2014
rendement op de participaties per einde verslagperiode
bestaat uit een uitkering van in totaal 321.250 euro op fonds
wordt hoofdzakelijk gevormd door de waarde mutatie van
niveau. Per participatie bedraagt de uitkering 625 euro.
het vastgoed in combinatie met de resterende uitstaande
Deze uitkering is eind juni 2014 2013 betaalbaar gesteld.
hypothecaire leningen per einde van het boekjaar. De
Het totale directe rendement over het eerste halfjaar 2014
intrinsieke waarde per participatie per 30 juni 2014
komt hiermee uit op 2,5% op basis van de initiële inleg
bedraagt 12.129 euro (31 december 2013: 11.532 euro
en is conform hetgeen voornemens is geweest tijdens de
per participatie).
jaarvergadering 2013 op 27 mei 2014. Ten opzichte van de huidige intrinsieke waarde bedraagt het rendement over
Amsterdam, augustus 2014
de eerste helft van 2014 5,2%. Real Estate Management B.V. Op grond van de huidige marktomstandigheden verwacht de beherend vennoot dat de directe rendementen in de komende periode (verder) onder druk zullen komen te staan en dat, voor zover er van direct rendement sprake zal zijn, deze zal (moeten) worden aangewend voor ver dere aflossing van de leningen.
GRAFIEK: CUMULATIEF UITGEKEERDE DIRECT RENDEMENT (%) 100
Inleg
80 60 40
Direct Rendement t.o.v. Initiele Inleg
20 0 DEC-05
DEC-06
DEC-07
DEC-08
DEC-09
DEC-10
DEC-11
DEC-12
DEC-13
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
11
jaarrekening
eerste half jaar 2014
12
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
13
balans per 30 juni 2014 (Na winstbestemming) ACTIVA (bedragen in euro’s)
TOELICHTING
30-06-2014
31-12-2013
1
31.125.000
31.130.000
Vorderingen
2
183.772
201.630
Overlopende activa
3
16.182
17.142
Liquide middelen
4
1.225.103
1.079.272
1.425.057
1.298.044
32.550.057
32.428.044
30-06-2014
31-12-2013
5
6.234.472
5.927.535
6
0
25.358.000
7
25.629.000
542.000
29.915
10.301
Vaste activa Onroerend goed Vlottende activa
Totaal Activa
PASSIVA (bedragen in euro’s)
TOELICHTING
Eigen Vermogen Kapitaalrekening Langlopende schulden Langlopende schulden Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Kortlopende leningen Crediteuren Omzetbelasting
8
97.872
96.623
Overlopende passiva
9
558.798
493.585
26.315.585
1.142.509
32.550.057
32.428.044
Totaal Passiva
14
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
winst- en verliesrekening (Over de periode 1 januari 2014 tot en met 30 juni 2014) (Bedragen in euro’s)
TOELICHTING
01.01-30.06.2014
2013
Opbrengsten onroerend goed Huurinkomsten onroerend goed
10
1.363.446
2.812.107
Herwaardering onroerend goed
11
0
-2.740.000
Exploitatiekosten
12
-338.840
-404.370
1.024.606
-332.263
Interest baten en lasten Rentebaten
13
5.079
14.257
Rentelasten
14
-237.253
-475.177
-232.174
-460.920
-164.245
-298.806
-164.245
-298.806
628.187
-1.091.989
Overige kosten Overige kosten
Resultaat boekjaar
14
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
15
kasstroomoverzicht (Over de periode 1 januari 2014 tot en met 30 juni 2014) KASSTROOM UIT OPERATIONELE ACTIVITEITEN (bedragen in euro’s)
01.01-30.06.2014
2013
628.187
-1.091.989
Correctie rentebaten
-5.079
-14.257
Correctie rentelasten
237.253
475.177
0
2.740.000
5.000
10.000
865.361
2.118.931
17.858
-4.413
1.512
40.642
19.614
-22.597
1.249
-2.725
65.342
-39.466
105.575
-28.559
970.936
2.090.372
01.01-30.06.2014
2013
4.527
14.737
Werkelijk betaalde interest
-237.382
-475.649
Aflossing lening
-271.000
-1.000.000
Uitkering participanten
-321.250
-642.500
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
-825.105
-2.103.412
01.01-30.06.2014
2013
Investeringen in materiële vaste activa
0
0
Kasstroom uit beleggingsactiviteiten
0
0
145.831
-13.040
Liquide middelen bij aanvang verslagperiode
1.079.272
1.092.312
Liquide middelen bij einde verslagperiode
1.225.103
1.079.272
145.831
-13.040
Resultaat boekjaar
Correctie herwaardering onroerend goed Correctie huurincentive
Veranderingen in werkkapitaal Vorderingen Overlopende activa Crediteuren Omzetbelasting Overlopende passiva
Kasstroom uit operationele activiteiten
KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN (bedragen in euro’s) Werkelijk ontvangen interest
KASSTROOM UIT BELEGGINGSACTIVITEITEN (bedragen in euro’s)
NETTO KASSTROOM (bedragen in euro’s)
Mutatie geldmiddelen
16
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
toelichting op de
jaarrekening Algemeen De commanditaire vennootschap is opgericht op 3 mei 2005
andere (ongunstigere) voorwaarden en tarieven als gevolg
en heeft als beherend vennoot Real Estate Management
waarvan het rendement op het geïnvesteerde vermogen
B.V. De stichting Bewaarder MeesPierson Vastgoedfondsen
verder onder druk zal komen te staan. De kwestie rondom
treedt op als bewaarder van het fonds.
de herfinanciering is dus zeer bepalend voor de verder te ontwikkelen strategie en daarmee voor het succesvol
De beheerder heeft namens het fonds een overeenkomst
voortbestaan van het fonds. De beherend vennoot zal in
gesloten met Stichting Bewaarder MeesPierson Vastgoed
de komende periode verschillende (toekomst)scenario’s
fondsen, gevestigd te Amsterdam ("de Stichting"). De
uitwerken en hier tijdens de aankomende jaarvergadering
Stichting treedt uitsluitend op als bewaarder van de bezit
nader op ingaan.
tingen (liquide middelen en beleggingen) van het fonds. In de jaarrekening van het fonds zijn de liquide middelen
De ontstane situatie duidt derhalve op het bestaan van
en beleggingen die op naam staan van de Stichting, ver
een onzekerheid van materieel belang op grond waarvan
werkt, aangezien het economisch eigendom hiervan bij
gerede twijfel zou kunnen bestaan over de continuïteit van
het fonds berust en alleen het juridisch eigendom bij de
de vennootschap.
Stichting berust. Gegeven de aflossingen op de lening en de verhuursituatie
Fiscale status
acht de beherend vennoot de kans op herfinanciering niet
De C.V. is een besloten commanditaire vennootschap, die
onmogelijk en derhalve is de jaarrekening op basis van
transparant is voor de heffing van inkomsten- en vennoot
continuïteitsveronderstelling opgesteld.
schapsbelasting. Dit houdt in dat de C.V. zelf niet onder worpen is aan een belasting naar de winst, maar dat belastingheffing plaatsvindt op het niveau van de partici
Grondslag van het kasstroomoverzicht
panten. Zowel de resultaten als het vermogen van de C.V. zullen rechtstreeks worden toegerekend aan de partici
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte
panten naar rato van hun kapitaaldeelname in de C.V.
methode.
Continuïteit Per 1 juni 2015 zal herfinanciering van de leningen dienen plaats te vinden. De beherend vennoot voorziet onder de huidige omstandigheden op zowel de vastgoedmarkt als de financieringsmarkt dat eventuele herfinanciering een uitermate lastig traject zal worden. Banken zijn zeer terug houdend in het verstrekken van (vastgoed)financieringen en zijn druk bezig dan wel voornemens zich uit dit segment terug te trekken. Voor zover al haalbaar zal herfinanciering dan ook uitsluitend gerealiseerd kunnen worden tegen
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
17
laatst gepubliceerde boekwaarde van de specifieke onroe rend goed objecten en worden verantwoord in de periode waarin de verkoop plaatsvindt. Uitgaven in verband met
Algemeen
beleggingen direct in onroerend goed worden als onder
De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van
houdskosten, onderdeel van de exploitatiekosten, direct
Titel 9 Boek 2 BW. De grondslagen die worden toegepast
ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht. Voor
voor de waardering van activa en passiva en resultaat
de bepaling van hetgeen als beleggingen direct in onroe
bepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Voor zover
rend goed wordt opgenomen, is de verkrijging van het
niet anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen
economische eigendom van belang.
tegen nominale waarde.
Onroerend goed
Debiteuren en overige activa Debiteuren en overige activa worden gewaardeerd op
Beleggingen direct in onroerend goed betreffen onroerende
nominale waarde onder aftrek van een eventuele voor
zaken die worden aangehouden om huuropbrengsten en/of
ziening voor (mogelijke) oninbaarheid.
waardestijgingen te realiseren. Beleggingen direct in onroe rend goed worden gewaardeerd op reële waarde, gecorri
Liquide middelen
geerd voor eventuele balansposten samenhangend met
Dit betreft liquide middelen, waaronder deposito’s en bank
huurincentives. De reële waarde is de geschatte waarde van
tegoeden.
de beleggingen direct in onroerend goed, bij verkoop aan ter zake goed geïnformeerde, tot een transactie bereid zijnde
Gestort C.V. kapitaal
partijen die onafhankelijk zijn. Bij de bepaling van de reële
Dit betreft het door de participanten van de CV gestorte
waarde wordt onder andere rekening gehouden met verschil
kapitaal.
len tussen markthuur en contractuele huur, resterende loop tijd van de huurcontracten, leegstand en exploitatiekosten.
Herwaarderingsreserve
Ieder onroerend goed object in de beleggingsportefeuille
Waardemutaties ten opzichte van de eerste waardering
van de vennootschap wordt periodiek getaxeerd door een
worden uiteindelijk verantwoord in de herwaarderingsre
interne of externe deskundige. De aankoopkosten worden in
serve, te weten via de winstbestemming.
beginsel verwerkt als onderdeel van de verkrijgingsprijs van de beleggingen direct in onroerend goed. De aankoopkosten
Hypothecaire en overige rentedragende leningen
vormen een onderdeel van de waardeverandering van de
Rentedragende leningen worden bij eerste verwerking
beleggingen direct in onroerend goed bij de eerstvolgende
opgenomen tegen reële waarde verminderd met de
waardering na aankoop.
kosten die samenhangen met het aangaan van de rente dragende leningen. Na de eerste verwerking worden de
Op beleggingen direct in onroerend goed wordt niet
rentedragende leningen verantwoord tegen geamorti
afgeschreven. Winsten of verliezen die voortvloeien uit
seerde kostprijs, waarbij een eventueel verschil tussen
een wijziging in de reële waarde van beleggingen direct
de kostprijs en de af te lossen schuld in de winst- en
in onroerend goed worden opgenomen in de winst- en
verliesrekening over de looptijd van de rentedragende
verliesrekening over de periode waarin zij ontstaan.
lening wordt verantwoord. Rentedragende schulden met een looptijd van meer dan één jaar worden verant
Winsten en verliezen die voortvloeien uit de verkoop van beleggingen direct in onroerend goed worden bepaald als het verschil tussen de netto-opbrengst bij verkoop en de
woord onder de langlopende schulden.
18
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Huurinkomsten onroerend goed
Overige kosten
Huurinkomsten onroerend goed zijn de in de verslagperiode
De overige kosten betreffen onder andere exploitatiekosten
in rekening gebrachte huren gecorrigeerd voor aanpas
die verband houden met het beheer van het onroerend
singen inzake huurvrije perioden, huurkortingen en andere
goed alsmede kosten van externe adviseurs en accoun
huurincentives. Deze worden verdisconteerd over de gehele
tantskosten.
looptijd van het huurcontract waarop zij betrekking hebben. De hieruit voortkomende balansposten worden verant woord onder de lease incentives en zijn onderdeel van de reële waarde van de desbetreffende beleggingen in onroerend goed.
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
19
risicoparagraaf Algemeen De navolgende factoren dienen zorgvuldig in overweging
hebben op de waarde van het onroerend goed, de leeg
te worden genomen bij het beoordelen van een partici
stand, huurprijzen en de mogelijkheid van de huurders om
patie in de C.V. die elk een negatief effect kunnen hebben
aan hun betalingsverplichtingen te voldoen. In geval van
op de resultaten van de C.V. Risico’s zijn inherent aan
toenemende leegstand, en derhalve een lagere vraag naar
iedere belegging in onroerend goed en zijn ook van toe
huurruimtes, komen de huurprijzen onder druk te staan.
passing op de C.V.
Lagere huurprijzen leiden tot een lager exploitatieresultaat van de C.V. en mogelijk tot een lagere verkoopopbrengst
In het algemeen gaat het hierbij om de waardefluctuaties
van de objecten. Het leegstandsrisico is het risico dat een
van het onroerend goed die onder andere het gevolg kunnen
object, na afloop of beëindiging van de overeenkomst met
zijn van een verandering in vraag en aanbod. Vanwege de
een huurder, niet opnieuw verhuurd kan worden. Tevens
relatief lange periode benodigd om onroerend goed te
kan de beheerder genoodzaakt worden, teneinde een
ontwikkelen, het kapitaalintensieve karakter en de lange
nieuwe huurder aan te trekken, huurkorting te geven of
termijn huurcontracten, is het gewoonlijk niet mogelijk om
aanpassingen aan te brengen in het gebouw welke additio
op korte termijn te reageren op schaarste of overschot.
nele kosten voor de C.V. met zich meebrengen.
De waarde bij verkoop van het vastgoed is voor een groot deel afhankelijk van de huur.
Renterisico / Financieringsrisico
Bij verminderde liquiditeit kan de mogelijkheid zich voor doen dat de C.V. niet meer aan haar verplichtingen kan
Voor zover de verplichtingen van het onroerend goed
voldoen en dat de objecten gedwongen moeten worden
van langere aard zijn dan die van het vreemd vermogen
verkocht. Indien de schulden van de C.V. hoger zijn dan de
waarmee dit (gedeeltelijk) is gefinancierd, is een wijziging
verkoopopbrengst van de objecten zal het door de partici
van de rentestand (voor zover niet afgedekt middels
panten ingelegde commanditair kapitaal worden aange
renteswapcontract) van invloed op het exploitatieresultaat
sproken. Het risico bestaat dat de participanten hun vol
van de C.V. alsmede op de marktwaarde van het onroerend
ledige inleg op deze wijze kwijtraken. Reeds door de C.V.
goed en het eigen vermogen van de C.V. Verslechterde
gedane uitkeringen kunnen niet worden teruggevorderd
vermogensverhoudingen inzake o.a. solvabiliteit en loan-
van de participanten.
to-value, kunnen aanleiding zijn tot het opvragen van addi tionele aflossingen, waarna de C.V. verminderd liquide zal
Economie, huurrisico, debiteurenrisico, leegstandsrisico
blijken (zie Algemeen).
Overige factoren
Veranderingen in algemene economische ontwikkelingen, rentestanden en (verwachte) inflatieniveaus kunnen even
Tenslotte spelen factoren met betrekking tot o.a. btw,
eens de waarde beïnvloeden. Dit betekent dat de waarde
onderhoud en regelgeving een rol van meer of mindere
van het vastgoed in een neergaande conjunctuur kan dalen.
betekenis. De volledige analyse van deze en de aange
Een enerzijds toegenomen risicofactor kan van invloed zijn
haalde risicofactoren is onder hoofdstuk 7 van het pros
op andere risicofactoren. De algemene economische situ
pectus opgenomen.
atie in Nederland kan bijvoorbeeld een negatieve invloed
20
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
toelichting
op de balans 1 ONROEREND GOED (bedragen in euro’s)
30-06-2014
31-12-2013
31.070.000
33.810.000
0
-2.740.000
31.070.000
31.070.000
55.000
60.000
31.125.000
31.130.000
Het verloop van de beleggingen in onroerend goed is als volgt: Stand per einde verslagperiode Herwaardering
Huurincentive Totaal
Per 30 juni 2014 heeft er geen externe taxatie plaatsgevonden. Per 31 december 2013 is een externe taxatie uitgevoerd door Cushman & Wakefield. De berekening van deze taxatie is berekend tegen de marktwaarde (kosten koper) van het object en bepaald op basis van waardebepalingen volgens de kapitalisatiemethode. De gehanteerde parameters ten aanzien van deze methode zijn als volgt: - Bruto aanvangsrendement voor correcties (V.O.N.): 7,44% en 8,08% - Disconteringsvoet: 7,00% - Kosten koper: 7,00% Het bruto aanvangsrendement voor correcties (V.O.N.) is vooral afhankelijk van de marktomstandigheden ten aanzien van rentestand, inflatie en algemene economische ontwikkelingen en object specifieke factoren zoals de lokatie van het object en de technische staat van het object. Een specificatie van de directe vastgoedbeleggingen is hieronder opgenomen: Winkelcentrum Angelslo te Emmen
16.515.000
16.520.000
Winkelcentrum Crabbehof te Dordrecht
14.610.000
14.610.000
31.125.000
31.130.000
De huurincentive heeft betrekking op een huurovereenkomst met huurder C1000 (Angelslo, Emmen) en deze heeft een looptijd tot 31 maart 2020 en wordt pro-rata afgeschreven met een bedrag van EUR 10.000,- per jaar.
2 VORDERINGEN (bedragen in euro’s)
30-06-2014
31-12-2013
Te ontvangen huur en servicekosten
244.344
289.333
Af: voorziening dubieuze debiteuren
-60.572
-87.703
Totaal
183.772
201.630
30-06-2014
31-12-2013
Te ontvangen rente beleggersrekening
3.023
3.575
Te claimen schades
3.532
5.047
Vooruitbetaalde bewaardersfee
2.000
0
Vooruitbetaalde zakelijke lasten
3.501
0
Vooruitbetaalde verzekeringspremies
4.126
8.520
16.182
17.142
De vorderingen per einde verslagperiode hebben een resterende looptijd korter dan een jaar.
3 OVERLOPENDE ACTIVA (bedragen in euro’s)
Totaal
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
4 LIQUIDE MIDDELEN (bedragen in euro’s)
21
30-06-2014
31-12-2013
1.006.662
926.031
218.441
153.241
1.225.103
1.079.272
TOELICHTING
30-06-2014
31-12-2013
Gestort C.V.- kapitaal
5a
12.850.000
12.850.000
Oprichtingskosten
5b
-787.829
-787.829
Algemene reserve
5c
-6.134.636
-4.400.147
Onverdeeld resultaat
5d
306.937
-1.734.489
6.234.472
5.927.535
Beleggersrekening Rekening-courant Totaal Alle liquide middelen staan ter vrije beschikking van de C.V.
5 KAPITAALREKENING (bedragen in euro’s)
Totaal
5a Gestort C.V.- kapitaal Bij het aangaan van de C.V. heeft iedere participant, voor elke participatie die hij neemt, een bedrag van 25.000 euro in contanten in de C.V. gestort. De participant kan niet worden verplicht tot verdere inbreng. Het gestort C.V. vermogen bedraagt 12.850.000 euro, bestaande uit 514 participaties. 30-06-2014
31-12-2013
-95.329
-95.329
-642.500
-642.500
-50.000
-50.000
-787.829
-787.829
30-06-2014
31-12-2013
Stand per aanvang verslagperiode
-4.400.147
-4.737.921
Mutatie boekjaar
-1.734.489
337.774
Stand per einde verslagperiode
-6.134.636
-4.400.147
30-06-2014
31-12-2013
Resultaat
628.187
-1.091.989
Directe uitkering
-321.250
-642.500
Onverdeeld resultaat
306.937
-1.734.489
5b Oprichtingskosten (bedragen in euro’s) De oprichtingskosten zijn als volgt opgebouwd: Initiële kosten Structureringskosten Marketing
5c Algemene reserve (bedragen in euro’s) Het verloop van de algemene reserve is als volgt:
5d Onverdeeld resultaat (bedragen in euro’s) Het onverdeeld resultaat is als volgt opgebouwd:
22
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
6 LANGLOPENDE LENING (bedragen in euro’s)
30-06-2014
31-12-2013
Propertize
0
25.358.000
Totaal
0
25.358.000
Openingsbalans
25.358.000
Verlaging
-271.000
Reclassificatie naar kortlopende lening
-25.087.000
Eindbalans
0
7 KORTLOPENDE LENING (bedragen in euro’s)
30-06-2014
31-12-2013
Resterende hoofdsom
25.629.000
542.000
Totaal
25.629.000
542.000
De kortlopende lening bestaat uit een tweetal hypothecaire geldleningen, één voor elk winkelcentrum, elk met een looptijd van 10 jaar (tot en met 1 juni 2015) waarbij in beginsel geen aflossing plaatsvindt. De rente die betaald moet worden op de leningen wordt per kwartaal vastgesteld op het 3-maands Euribor-rentepercentage, verhoogd met een opslag van 1,05% en een liquiditeitsopslag van 0,5%. Op de hypothecaire leningen zijn financieringconvenanten van toepassing. Iedere 2 jaar zal de loan-to-value ratio (lening / boekwaarde) door de financier mogelijk opnieuw worden vastgesteld door middel van hertaxatie. Indien blijkt dat de loan-to-value ratio meer dan 5% is toegenomen ten opzichte van de oorspronkelijke loan-to-value ratio (lening / aankoopprijs) zal een verplichte aflossingsregeling van toepassing zijn van 2% van de hoofdsommen. - Op de hypothecaire lening van winkelcentrum Crabbehof in Dordrecht is een convenant van toepassing met een criterium van 80,0% (12.900.000 euro / 17.195.281 euro + 5%). Per balansdatum bedraagt de loan-to-value ratio 82,6% (12.071.000 euro / 14.610.000 euro) en wordt er niet voldaan aan dit criterium. - Op de hypothecaire lening van winkelcentrum Angelslo in Emmen is een convenant van toepassing met een criterium van 79,9% (14.200.000 euro / 18.969.479 euro + 5%). Per balansdatum bedraagt de loan-to-value ratio 82,1% (13.558.000 euro / 16.515.000 euro) en wordt er niet voldaan aan dit criterium. Deze verplichte aflossingsregeling geldt ook zodra de huuropbrengst daalt tot het niveau waarbij 85% van de huur gelijk is aan het afgesloten interestrateswappercentage (3,49% respectievelijk 3,66%) + 2% aflossing. Ondanks de additionele aflossingen gedurende 2012, 2013 en 2014 wordt er per einde van de verslagperiode door als gevolg van de waardedaling van het vastgoed, zoals naar voren gekomen uit de externe taxatie per 31 december 2013, niet meer voldaan aan de gestelde financieringsconvenanten. Derhalve is het fonds vanaf 2014 verplicht om 2% af te lossen op de hypothecaire leningen. Gezien algehele aflossing binnen een jaar na balansdatum moet worden gedaan, zijn de hypothecaire leningen volledig onder kortlopend geclasificeerd.
8 OMZETBELASTING (bedragen in euro’s)
30-06-2014
31-12-2013
Aangifte nog te verrekenen
97.872
96.623
Totaal
97.872
96.623
23
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
9 OVERLOPENDE PASSIVA (bedragen in euro’s)
01.01-30.06.2014
2013
310.401
323.671
Te betalen exploitatiekosten
84.466
9.552
Te betalen interest lening
39.704
39.833
Te betalen fondskosten
69.948
60.818
Te betalen fondsbeheerfee
34.262
0
Te betalen vastgoedbeheerfee
21.796
21.369
Te verrekenen servicekosten
-13.260
22.854
Ontvangen waarborgsommen
11.481
15.488
558.798
493.585
Vooruitgefactureerde huur en servicekosten
Totaal
24
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
toelichting op de
winst- en verliesrekening 10 BRUTO HUUROPBRENGSTEN (bedragen in euro’s)
01.01-30.06.2014
2013
Dordrecht
704.998
1.398.962
Emmen
755.484
1.528.034
1.460.482
2.926.996
Dordrecht
-10.984
-13.769
Emmen
-26.440
-42.775
-37.424
-56.544
Dordrecht
-48.708
-58.345
Emmen
-10.904
0
-59.612
-58.345
Dordrecht
645.306
1.326.848
Emmen
718.140
1.485.259
1.363.446
2.812.107
01.01-30.06.2014
2013
Herwaardering
0
-2.740.000
Totaal
0
-2.740.000
01.01-30.06.2014
2013
Vastgoedbeheer
-44.846
-87.671
Zakelijke lasten
-30.692
-74.984
-229.179
-153.634
-5.800
-38.410
0
1.612
-28.323
-51.283
-338.840
-404.370
Theoretische huuropbrengsten
Huurkortingen / Incentives
Leegstand
Bruto huuropbrengsten
Totaal
11 HERWAARDERING ONROEREND GOED (bedragen in euro’s)
12 EXPLOITATIEKOSTEN (bedragen in euro’s)
Onderhoudskosten Verzekeringen Niet-verrekenbare btw Dubieuze debiteuren Totaal Onderhoudskosten In de eerste helft van 2014 heeft 0,1% van de onderhoudskosten betrekking op leegstand, te weten 251 euro.
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
13 RENTEBATEN (bedragen in euro’s)
01.01-30.06.2014
2013
Bankinterest
5.079
14.257
Totaal
5.079
14.257
01.01-30.06.2014
2013
Interest lening
-237.253
-475.177
Totaal
-237.253
-475.177
01.01-30.06.2014
2013
-2.475
-9.322
Fondsbeheer
-69.436
-141.133
Fondskosten
-92.334
-148.351
-164.245
-298.806
14 RENTELASTEN (bedragen in euro’s)
15 OVERIGE KOSTEN (bedragen in euro’s) Overige kosten
Totaal
Accountantskosten In de fondskosten is een bedrag van 3.840 euro opgenomen ten behoeve van de wettelijke controle 2014 door Deloitte Accountants N.V. (2013: 7.680 euro)
25
26
MeesPierson Vastgoedfonds II C.V., Amsterdam
overige
gegevens PERSONEEL Het fonds had gedurende de verslagperiode en in 2013 geen personeel in dienst.
Verwerking van het resultaat De beherend vennoot stelt voor het onverdeeld resultaat over het boekjaar te verrekenen met de kapitaalrekening
KENGETALLEN Expense ratio
01.01-30.06.2014
2013
8,27%
10,55%
De Total Expense Ratio heeft tot doel het kostenniveau op eenvoudige en vergelijkbare wijze inzichtelijk te maken. Hierbij worden de totale kosten die in de verslagperiode ten laste van het resultaat alsmede ten laste van het eigen vermogen zijn gebracht opgesteld en afgezet tegen de gemiddelde intrinsieke waarde van het fonds. De kosten van transacties in financiele instrumenten en de interestkosten worden buiten beschouwing gelaten. Het gemiddelde eigen vermogen is berekend door het gemiddelde te nemen per 31 december 2013 en 30 juni 2014, waarbij de bedoelde tijd stippen worden gewogen in de verhouding (1:1).
BEHEREND VENNOOT De beherend vennoot brengt, conform prospectus, een beheervergoeding in rekening bij het fonds. De beheervergoeding bedraagt 5% per jaar en wordt per kwartaal berekend op basis van de huuropbrengsten en wordt na afloop van het kwartaal in rekening gebracht. De kosten voor fondsbeheer bedroegen voor het eerste halfjaar van 2014 69.436 euro (2013: 141.133 euro).
BEWAARDER De bewaarder brengt administratiekosten in rekening bij het fonds. De administratiekosten bedragen EUR 15.000,- per jaar.
Amsterdam, augustus 2014 Real Estate Management B.V.
conform artikel 15 van de overeenkomst.
Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich na balansdatum voorts geen gebeurtenissen voorgedaan welke de financiële positie van de vennoot schap beïnvloeden en welke een aanpassing of wijziging van de jaarrekening zouden vragen.
Algemene Disclaimer De in dit document aangeboden informatie is opgesteld door ABN AMRO Bank N.V. en is bedoeld als informatie in algemene zin en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De informatie mag daarom nadrukkelijk niet beschouwd worden als een advies of als een voorstel of aanbod tot 1) het aankopen of verhandelen van financiële instrumenten en/of 2) het afnemen van beleggingsdiensten noch als een beleggingsadvies. Beslissingen op basis van de informatie uit dit document zijn voor uw eigen rekening en risico. De informatie en de voorwaarden die van toepassing zijn op door ABN AMRO aangeboden financiële instrumenten en beleggingsdiensten verleend door ABN AMRO kunt u vinden in de Voorwaarden Effectendienstverlening ABN AMRO en het Informatieblad Effectendienstverlening ABN AMRO die verkrijgbaar zijn via www.abnamro.nl/beleggen. Hoewel ABN AMRO tracht juiste, volledige en actuele informatie uit betrouwbaar geachte bronnen aan te bieden, verstrekt ABN AMRO expliciet noch impliciet enige garantie dat de aangeboden informatie in dit document juist, volledig of actueel is. ABN AMRO aanvaardt geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. De in dit document opgenomen informatie kan worden gewijzigd zonder voorafgaand bericht. ABN AMRO is niet verplicht de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. ABN AMRO en/of haar agenten of onderaannemers aanvaarden geen enkele aansprak elijkheid ten aanzien van enige schade (met inbegrip van gederfde winst), die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie die u in dit document wordt aang eboden of het gebruik daarvan. ABN AMRO, of de rechthebbende, behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten, merkrechten, octrooien en andere intellectuele eigendomsrechten) met betrekking tot alle in dit document aangeboden informatie (waaronder alle teksten, grafisch materiaal en logo’s). Het is niet toegestaan de informatie uit dit document te kopiëren of op enigerlei wijze openbaar te maken, te verspreiden of te vermenigvuldigen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ABN AMRO of rechtmatige toestemming van de rechthebbende. U mag de informatie in dit document wel afdrukken voor uw eigen persoonlijk gebruik. US Person Disclaimer Beleggen ABN AMRO Bank N.V. (“ABN AMRO”) is niet geregistreerd als broker-dealer en invest ment adviser zoals bedoeld in respectievelijk de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934 en de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, noch in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika. Tenzij zich op grond van de hiervoor genoemde wetten een uitzondering voordoet, is de effectendienstverlening van ABN AMRO inclusief (maar niet beperkt tot) de hierin omschreven producten en diensten, alsmede de advisering daaromtrent niet bestemd voor Amerikaanse ingezetenen [“US Persons” in de zin van vorenbedoelde wet- en regelgeving]. Dit document of kopieën daarvan mogen niet worden verzonden of meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan Amerikaanse ingezetenen. Onverminderd het voorgaande is het niet de intentie de in dit document beschreven diensten en/of producten te verkopen of te distribueren of aan te bieden aan personen in landen waar dat ABN AMRO op grond van enig wettelijk voorschrift niet is toegestaan. Een ieder die beschikt over dit document of kopieën daarvan dient zelf na te gaan of er wettelijke beperkingen bestaan tegen de openbaarmaking en verspreiding van dit document en/of het afnemen van de in dit document beschreven diensten en/of producten en zodanige beperkingen in acht te nemen. ABN AMRO is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van diensten en/of producten die in strijd met de hiervoor bedoelde beperkingen zijn afgenomen.