Facultair magazine voor Geesteswetenschappen Utrecht Jaargang 6|
Eerstejaarsnummer JAARSNUMMER | september 2010 EERSTE
Welkom in Utrecht!
In dit nummer… Utrecht voor beginners Een interview met Yvonne van Rooy Maarten van Rossem is gastcolumnist De man achter Simba
COLOFON
INHOUD
Utrecht voor beginners
Geestdrift is een onafhankelijk magazine voor de faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit Utrecht.
Redactie Annemarije Heijerman, Irene Hofman (beeld redacteur), Mette de Jonge (eindredacteur), Merlijn Kerkhof (hoofdredacteur), Aaron Mirck en Lauren Smits Verder werkten mee Maartje Kloeg en Maarten van Rossem Redactieraad Jorg van Velzen, Karen van Andel, Marieke Winkler, Merel Hurkmans en Rozemarijn Morreau Fotografie Jeroen Berends, Irene Hofman (coverfoto), Joris Jehle en Myrthe Lenselink Vormgeving Gerda Kramer Druk Zalsman, Kampen Adres Drift 8, 3512 BS Utrecht E-mail
[email protected]
04
12
Utrecht voor beginners
3
Wat komt er van alfa’s terecht
4
De Klassieker
5
Perverzen
6
Interview met Yvonne van Rooy de vork in de steel der Geesteswetenschappen Docentencolumn Maarten van Rossem De man achter Simba
7
Als je de UIT loopt, dan ben je een lemming die niets anders doet dan in de weg lopen. Tenminste, dat wordt
10
grofweg door stadsdichter Ingmar Heytze beweerd in zijn dichtbundel Utrecht voor beginners. De UIT maakt je echter nog enigszins wegwijs in Utrecht, Heytze heeft
11 12
daarentegen geen idee waar de lekkerste biertjes, pizza’s, pannenkoeken en pasta’s zijn. Een kort overzicht van de must sees in Utrecht.
van de redactie Als je net begint aan je nieuwe studie krijg je in korte tijd vele indrukken te
verwerken. Er wordt veel informatie aan je opgedrongen tijdens de UIT en de introducties van je opleiding, de faculteit
en je studievereniging. En nu is er weer zoiets dat zich meent te moeten intro-
duceren, namelijk Geestdrift. Wij. Ons.
Het facultair magazine. Zeg maar gerust de allesbinder, maar tegelijk de kers
op de taart die Geesteswetenschappen heet: het magazine van de grootste faculteit van Nederland.
GEESTDRIFT – september 2010 EERSTE JAARSNUMMER
Verder moet je in Utrecht zijn voor de lekkerste broodjes. Bigoli op de Schoutenstraat staat bekend om zijn gezon de, verse broodjes; de absolute luxeproducten. Broodje Ben is gevestigd tegenover de Hema in een witte kraam en is dé budgetvariant voor studenten. Broodje Mario is te vinden op de Oudegracht en op Janskerkhof en staat bekend om de gelijknamige, vullende, Italiaanse bollen die ze serveren. Alle bovenstaande hebben een cultstatus en moeten bezocht zijn voordat je er ook maar over denkt om je scriptie in te leveren.
Studeren is niet alleen het beoefenen van de
wetenschap, maar ook het zelfstandig – dus exorbitant – consumeren. Neem als eerstejaars in elk geval eens ‘de zwarte piste’. Begin bij café Eigen Schuld aan de Nachtegaalstraat (of bij het Wilhelminapark, als je dat aan kan), waarbij je op je terugweg naar de Neude in elke kroeg een drankje drinkt. Rustigere avond in gedach
Door Aaron Mirck
ten? Café België aan de Oudegracht verkoopt meer dan honderd verschillende speciaalbiertjes.
Honger en bijna blut? Ga dan naar de Stairway to
Het bekendst in Utrecht is de Dom, de hoogste kerktoren
Heaven, Mick O’Connels, Havana of Florin. Er worden
Geestdrift verschijnt vier keer per jaar
zou je eens kunnen overwegen om wat op
van Nederland die zelfs vanuit de wijk Overvecht zichtbaar
hier bijna elke dag van de week hoofdmaaltijden verkocht
en wordt gemaakt door studenten. Het
te sturen. Wie weet lezen meer dan 2000
is. De kans is aanwezig dat je aankomend jaar elk kwartier
voor ongeveer vijf euro. Of wat dacht je van onbeperkt
magazine wordt gratis in de gebouwen
(ja, dat is de oplage) mensen je verhaal.
zijn klokken hoort luiden, omdat je college hebt op de
pannenkoeken eten op maandag en dinsdag bij de Oude
van de faculteit en op de Uithof verstrekt.
Trans of Achter de Dom. Bezoek dan ook het mooiste
Muntkelder voor een tientje?! Ben je zelfs te brak om uit
In het blad vind je interviews, nieuws over
ken in de Geestdrift twee keer zo dik.
plekje van de stad: het Pandhof. Deze romantische
eten te gaan, in afhaalmaaltijden is Utrecht absoluut geen
de faculteit, ingezonden brieven, columns,
binnentuin van de Dom is het makkelijkst te bereiken via
groentje. Go Pasta op de Schoutenstraat, Stamppot to go
puzzels, ruimte voor arbeidsmarktoriënta
24 pagina’s volop ge-nie-ten! De redactie wenst je een waanzinnige
de poort naast het Academiegebouw (Domplein 29) en is
op de Nobelstraat, wok en sushi waar je maar kijkt, plus
tie in de vorm van een interview met afge
introductie en een geweldige studententijd
tot ongeveer vijf uur ’s middags open. Er worden dagelijks
de lekkerste pizza’s bij Arriverderci op de Biltstraat.
studeerde alfa’s en artikelen over alles wat
toe aan deze prachtige universiteit in deze
trouwfoto’s gemaakt, wat maar eens onderstreept dat
mogelijk maar interessant is. Ook biedt
mooie stad. En vergeet niet: de wetenschap
je de Domtuin snel aan je vriendje of vriendinnetje van
nenstal? Neem ze dan mee naar La Place (V&D in Hoog
Geestdrift een podium aan studenten die
is één grote speeltuin, ga op tijd naar bed!
thuis moet laten zien. Neem dan ook de moeite om wat
Catharijne), waar het uitzicht zo adembenemend is dat
te gaan eten bij Le Mignon, tussen de Mariaplaats en de
je ze zonder zorgen gerust kan stellen: pap, mam, m’n studententijd bestaat hooguit voor een derde uit studie.
En het mooiste is: normaal gespro
schrijven: zo kun je in elk nummer proza en poëzie van studenten lezen. Mocht je
Liefs,
Lijnmarkt, en je zit gebakken.
zelf ook een enorm schrijftalent zijn, dan
De redactie
Komen je ouders langs en is je kamer een zwij
3
4
wat komt er van alfa’s terecht? Dylan en Lazlo Tonk
en dit jaar gaan we waarschijnlijk starten met de opnames.” Hoe komen jullie aan opdrachten?
foto: Jeroen Berends
Geestdrift zoekt afgestudeerden op om te laten
zien waar je zoal terecht kunt
komen. Dit keer is
het aan de tweeling Dylan en Lazlo Tonk (28), oprichters en eigenaars van het
bedrijf Dyzlo Film.
Dylan en Lazlo begonnen in 2000 aan de studie Theater-, Film- en Televisiewetenschappen. In
2004, drie jaar voor hun afstuderen, begonnen zij hun eigen bedrijf: Dyzlo Film. Het bedrijf
houdt kantoor in een pand dat vastgeplakt zit aan de UB Binnenstad. Dit is een vertrouwde
omgeving voor de mannen die hier zeven jaar als student hebben rondgelopen. Nu zijn ze geen student meer, maar filmproducent.
Of het nu over film, filosofie, kunst, muziek of literatuur gaat: elk vakgebied
heeft zijn eigen klassiekers waar je als student niet aan kunt ontkomen. Wat zijn de favorieten van de studenten bij Geesteswetenschappen? Geestdrift vroeg
twee studenten naar hun klassieker op het gebied van de beeldende kunsten.
zijn graffitikunst grappig én kritisch is. De thema’s zijn vaak antikapitalistisch en pacifistisch. Met zijn graffiti verpakt hij dit humorvol op allerlei plekken en in allerlei straten verspreid over de hele wereld. Ik vind het interessant dat hij als kunstenaar de omgeving inzet om zijn boodschap uit
Door Annemarije Heijerman
te dragen. Je verwacht al wandelend niet dat het aanwezig is en je wordt verwon
Sophie Hofstee
Caravaggio was met dit schilderij erg con-
Heeft onlangs haar bachelor Theologie
nog steeds als shockerend wordt ervaren?
afgerond, en volgt nu een master
troversieel voor zijn tijd. Denk je dat het Tegenwoordig zijn we in de huidige
derd door de creativiteit en originaliteit. Heeft Banksy volgens jou aanzet gege-
ven tot discussie? Ja absoluut, zo staat de vraag centraal of
“De opdrachten krijgen we via het netwerk dat we
Gemeentepredikant aan de Protestantse
samenleving natuurlijk wat betreft kunst
graffiti vandalisme of kunst is. Bovendien
hebben opgebouwd doordat we tijdens onze stu
Theologische Universiteit
veel meer gewend. Maar ik denk dat de
is Banksy bezig geweest met bewustzijn
die al vaak in opdracht van de Universiteit Utrecht
plasticiteit van dit schilderij nog steeds
creëren over zaken die hij van belang acht.
films maakten. Op een gegeven moment hebben
mensen aan het denken zet. Als kijker word
Wat hij bijvoorbeeld doet is het aanpassen
we gezegd dat we alleen nog films willen maken
je als het ware betrokken bij de handeling
van bestaande kunst, om deze een heel
binnen de thema’s kunst, cultuur en onderwijs.
van Thomas. Voor veel mensen is de vraag
andere lading mee te geven. De maat
Dat vertelt men aan elkaar door. Niet dat we
naar de fysieke opstanding van Christus
schappijkritische werken blijven hangen bij
commerciële projecten per se willen uitsluiten,
nog steeds actueel en net als voor de disci
de mensen. Zelf heeft hij een heel eigen
pelen is het voor ons moeilijk te geloven.
stijl en daarom beschouw ik het als kunst.
maar de maatschappelijke kant trekt ons.”
Door Mette de Jonge
DE klassieker
GEESTDRIFT – september 2010 EERSTE JAARSNUMMER
Waar moet je op letten als je een eigen bedrijf wil opstarten?
“We horen vaak: ‘Een beetje met een camera rondrennen is toch leuk?’, maar de hele
Favoriete klassieker: het schilderij
De ongelovige T homas (1600-01) van Michelangelo da Caravaggio.
Wat maakt dit schilderij voor jou s peciaal?
Thomas wil ‘eerst zien, dan geloven’. Hoe denk jij over deze mentaliteit? Ik leef net als velen ook met deze mentaliteit. Ook ik heb moeite hoe met
Het gaat verder dan het vandalisme dat men met graffiti associeert. Eigenlijk kan er niet meer getwijfeld worden over of Banksy wel of geen kunst is: het ís kunst! Wat is het meest provocerende aan zijn
Het schilderij is voor mij bijzonder
de wonderlijke verhalen over Jezus in de
anders. Alles aanpakken, goed communiceren
omdat Caravaggio dit bekende onder
evangeliën om te gaan. Hoe zouden we
en je aan afspraken houden is essentieel om een
werp op een hele onconventionele manier
die verhalen kunnen geloven zonder dat
werk in jouw ogen? Het feit dat hij ongezien zijn werk in het
netwerk op te bouwen. Zoek daarbij iemand waar
heeft weergegeven. De drie discipelen die
we het zelf hebben gezien? Maar het kan
British Museum in Londen heeft kunnen
mee je het bedrijf kan opstarten of in ieder geval
bij Jezus staan worden door Caravaggio
een bemoediging voor mensen zijn om te
hangen heeft voor veel controverse ge
iemand aan wie je ideeën kan toetsen. Voor ons
voorgesteld als echte mensen van vlees en
lezen in de Bijbel en te zien in dit werk, dat
zorgd. Een leuk detail is dat het museum
als tweeling was dit vanzelfsprekend: je vertrouwt
bloed, het zijn hier geen rustige mannen
zelfs de door Jezus uitgekozen discipelen
dat werk vervolgens heeft opgenomen
elkaar blindelings. Verder hebben we veel advies
met vrome gezichten in mooie kleding
moeite hadden met wie hij was en wat zijn
in de vaste collectie. Hij weet constant te
gevraagd aan anderen, bijvoorbeeld familie met
zoals de discipelen tot dan toe werden
leven, dood en opstanding betekende,
shockeren op zijn manier, zoals met het
een eigen bedrijf. Het starten is trouwens niet het
afgebeeld in de kunst. Theologisch gezien
terwijl zij hem hebben gekend.
afbeelden van twee mannelijke agenten
moeilijkste, zorgen dat je bedrijf na twee of drie
is het schilderij voor mij bijzonder, omdat
die zoenend in elkaar verstrengeld zijn,
jaar nog functioneert, dát valt niet mee.”
Jezus het vreemde verzoek van Thomas
het is een statement tegen de gevestigde
bedrijfsvoering op orde brengen is wel iets
Hoe nuttig was jullie studie Theater-, Film- en Televisiewetenschappen?
om zijn hand in diens zijde te mogen ste ken niet afwijst. In mijn studie zouden we ons dan de vraag stellen wat dit Bijbelge
Paul van Aalten Tweedejaars Kunstgeschiedenis
orde. Zelf vind ik dat het werk van Banksy niet te ver gaat in het shockeren van de maatschappij. Het speelt wellicht ook een rol of je van graffiti houdt als kunstvorm of
“We hebben beiden het traject dramaturgie
deelte zegt over Jezus en zijn verhouding
binnen TFT gevolgd. Dit traject bestaat nu niet
tot de mens. Jezus neemt kennelijk geen
meer. En dat is jammer, want juist hier werd
genoegen met het ongeloof van Thomas,
“Dyzlo Film is een filmproductiebedrijf. We heb
de koppeling tussen praktijk en wetenschap
maar nodigt hem uit zijn hand in zijn zijde
ben twee vaste werknemers, een officemanager
wél gemaakt. Veruit de meeste TFT’ers komen
te steken, zodat hij tot geloof kan komen.
zinnige lading.
en een producent, zij zijn beiden TFT’ers. We
namelijk niet terecht in de wetenschap, maar in
doen veel opdrachtfilms, maar we willen ook
de media- of filmwereld. Daarom zou er meer
Waar moeten wij op letten als we het
aandacht besteed moeten worden aan de
projecten die we zelf geïnitieerd hebben is de
totstandkoming van een product dan aan analyse
schilderij bekijken? Let op de hand van Christus en kijk
Tot slot, heb je zelf wel eens aan graffiti
onze eigen projecten blijven doen. Eén van de documentaire Jan Mesdag zingt Brel (regie: Emma
achteraf. De stage is wel een erg goed onder
ook naar de intens gespannen gezichten
en een gebouw bespuiten met wat vrien
Westermann) die is vertoond op het Nederlands
deel in de studie, daardoor weet je wat je kunt
van de andere discipelen. Ze kijken alsof
den. Daarna heb ik er eigenlijk niets meer
Film Festival 2008. Daarnaast hebben we vorige
verwachten. Het vak filmmaken leer je echter pas
ze ook zoeken naar de bevestiging waar
zomer voor het scenario van Uitgesproken?
écht als je bezig bent, ook wij leren nog elke dag
alleen Thomas om gevraagd had. Het
de PANN-prijs voor homo-emancipatie gewonnen.
bij.”
licht- en donkergebruik in het schilderij
Wat is Dyzlo Film?
Met dit geld kunnen we de film gaan produceren
draagt bij aan het dramatische effect.
Favoriete klassieker: het werk van
graffitikunstenaar Banksy (identiteit onbekend).
niet. Als graffiti in de eerste instantie door iemand wordt verafschuwd, zal diegene zich ook niet interesseren voor de kunst
gedaan?
Toen ik elf was ging ik spuitbussen kopen
Waarom beschouw jij het werk van Banksy als jouw klassieker?
Wat mij aanspreekt in zijn werk, is dat
mee gedaan. Het lijkt me wel leuk een keertje iets moois te maken! Misschien kom ik in Utrecht wel een keer verrassend uit de hoek binnenkort.
5
perverzen
Ontdekken Laat me dit ontdekken. Neem me mee op avontuur langs verschillende plekken.
GEESTDRIFT – september 2010 EERSTE JAARSNUMMER
7
Dagboek van Yvonne van Rooy
Ik verlang naar die ervaring. Het nieuwe onbekende, jouw toenadering. Geef me vrijheid om me te ontplooien. Spreid mijn wereld en laat me ontdooien. Neem me mee op deze tocht. foto: Joris Jehle
6
Laat me vinden wat ik zocht. De spanning is niet te snijden. Als de tijd rijp is zal jij mij verleiden. Laat me hoogte nemen. Om deze ontgroening te vernemen. Geef me iets om aan vast te houden, met wat speling.
Onze universiteit is een grote organisatie met
zowel nationale als internationale belangen. Het in goede banen leiden van alle verschillende activi-
teiten van de UU vraagt om krachtige bestuurders
Gun me deze beleving.
met kennis van zaken en een groot netwerk. Heb
Gooi me in het diepe.
geven aan de grootste universiteit van Nederland?
Laat me mijzelf verdiepen.
ter van het College van Bestuur Yvonne van Rooy
Een introductie in dit leven…
jij je ooit afgevraagd wat het inhoudt om leiding te Geestdrift wil het graag weten en volgt de voorzitgedurende een normale werkdag.
één om door te geven. Maartje Kloeg Maartje Kloeg (1987) studeert Theater-, Film en Televisiewetenschappen in Utrecht. Zij is eigenlijk een heel keurig en net meisje, maar met een dirty mind. In veel alledaagse dingen ziet zij metaforen voor seks en lust. Zo ontstaat haar inspiratie voor gedichten.
Door Mette de Jonge
8
Dagboek van Yvonne van Rooy
“Deze mail kan gelijk weg. Vast heel interessant, maar daar hebben we toch geen tijd voor”
GEESTDRIFT – september 2010 EERSTE JAARSNUMMER
vervolg
8.45 Werkkamer Yvonne van Rooy
papier verraadt dat het intensief gebruikt wordt.
mevrouw Van Rooy en de heer Stoof. De nieuwe
13.00 E-mails beantwoorden
De werkdag van mevrouw Van Rooy begint zoals
Ze bespreken de koninklijke onderscheidingen.
hoogleraren geven elk een presentatie om te
Om 13.00 heeft Van Rooy tijd om haar email te
elke dag om 8.15. Om 8.45 arriveert Geestdrift
Van Rooy meent dat er vooral op gelet moet wor
laten zien op wat voor vakgebied zij gespeciali
bekijken. Ze krijgt er zo’n zeventig per dag in haar
en heeft ze een kort overleg met de heer Stoof.
den dat er voldoende vrouwen worden voorge
seerd zijn. Het medische vakgebied overheerst,
inbox, ook al filtert de secretaresse de onbelang
Haar secretaresse legt uit dat deze dag een
dragen. Daarna gaat het over het convenant
zelfs de enige hoogleraar van de faculteit Gees
rijkste eruit. Vaak zijn het cc’tjes van de andere
Stukken lezen en
representatief beeld geeft van een normale
tussen de gemeente, de provincie, de HU, de UU
teswetenschappen doet hersenonderzoek naar
bestuursleden om haar op de hoogte te houden.
werkdag. Er staan zowel interne afspraken als
en het UMCU. De UU wil onder andere een inter
taalbeheersing. Van Rooy vindt van elk betoog
Ook ontvangt ze elke dag twee knipselkranten
een mening vormen
externe afspraken op het programma, zoals het
nationale school realiseren voor de kinderen van
dat het een “fascinating insight” geeft in hun
over de UU en de andere universiteiten in Neder
kennismaken met nieuw benoemde hoogleraren
al haar buitenlandse werknemers, zorgen voor een
vakgebied, maar voegt daar wel gelijk aan toe dat
land. Op een uitnodiging voor een lezing reageert
Rooy doorgaans in
en een lunch met Tweede Kamerlid Ed Anker van
goede tramverbinding naar de Uithof en bovenal
de hoogleraren meer aandacht aan het onderwijs
ze: “Deze mail kan gelijk weg. Vast heel interes
de ChristenUnie. Yvonne van Rooy werkt zo’n
Utrecht als stad van kennis en cultuur profileren.
hadden moeten besteden in hun presentaties.
sant, maar daar hebben we toch geen tijd voor.”
de avonden.
twaalf uur per dag en ook in het weekend is ze
“Jammer dat de gemeente niet overal geld voor
Een cardioloog is als laatste aan de beurt en als
vaak aan het werk. Voor nevenfuncties, zo is ze
heeft”, zegt Van Rooy lachend. Ook interne zaken
daarna een uitgebreide discussie ontstaat, buigt
13.30 Bespreking strategisch plan
bijvoorbeeld kroonlid van de Sociaal Economische
komen aan de orde. Zo gaat de tweemaande
Van Rooy naar voren en zegt: “Time to finish.”
Eens in de vier jaar stelt de UU een strategisch
Raad, werkt ze regelmatig een dag in Den Haag.
lijkse bestuurslunch met decanen, directeuren en
Ook dit agendapunt mag niet meer tijd in beslag
plan op om de grote lijnen en doelen in de gaten
Stukken lezen en een mening vormen doet ze
hoofden stoppen, omdat het teveel tijd vraagt van
nemen dan er voor gereserveerd staat. Na een
te houden. Dit plan en haar vorderingen wor
doorgaans in de avonden.
de betrokkenen. Efficiënt en snel gaat Van Rooy
vriendelijk dankwoord van mevrouw Van Rooy
den elk kwartaal met Van Rooy besproken door
door de punten heen, ook al wordt ze twee keer
verdwijnen zij en de Rector Magnificus weer even
de directeur van de Universitaire Bestuurdienst
gestoord op haar mobiele telefoon.
snel als ze gekomen zijn. De hoogleraren discus
(UBD). In haar kantoor ontvangt ze de directeur
siëren nog even door.
en biedt hem wat te drinken aan, zelf neemt ze een glas water. Geduldig legt Van Rooy mij uit
9.00 Afspraak hoofd griffie
De eerste afspraak van de dag is met Ellen Neslo. Zij is het hoofd van de griffie en bespreekt met
10.00 Kennismaking nieuwbenoemde hoogleraren
mevrouw Van Rooy de lopende zaken. De kamer
De ontvangst van zes hoogleraren in de
heen en weer om de lunch voor mevrouw Van
wat het strategisch plan globaal inhoudt, om zich
van Yvonne van Rooy is netjes, licht en rustig
curatorenkamer in het bestuursgebouw wordt
Rooy en Tweede Kamerlid Ed Anker voor te berei
daarna tot de directeur van het UBD te richten.
ingericht met moderne kunst aan de muur.
door de secretaresse strak geregisseerd. Pas als
den in de kamer van Van Rooy. Deze bestaat uit
Het opgestelde overzicht geeft volgens haar een
Haar bureau is de enige plek die door de stapels
alle hoogleraren gearriveerd zijn, verschijnen
soep, belegde broodjes en een fruitcocktail.
goed beeld van de vorderingen en de acties en
De koffiejuffrouw rijdt ondertussen druk
doet Yvonne van
aandachtspunten voor de komende tijd worden 12.00 Lunch met Ed Anker
Het College van Bestuur
ook besproken. Ook de betrokkenheid van de
Het Tweede Kamerlid van de ChristenUnie komt
U-raad komt aan de orde.
Het College van Bestuur (CvB) van de UU en haar ondersteunde afdelingen zoals het secretariaat, de
net van een kennismaking met het Utrechtse Law
griffie en kabinetszaken houdt kantoor op de vijfde verdieping van het bestuursgebouw op Heidelber
College en ook ’s middags staan er voor hem
15.00 Bezoek onderwijsparade
glaan 8, waar ook de U-raad te vinden is. Het CvB heeft drie leden: Yvonne van Rooy (voorzitter), Hans
activiteiten op het programma om meer te weten
Op de agenda staat een bezoek aan de onder
Stoof (Rector Magnificus en vice-voorzitter), Hans Amman (lid).
te komen over de UU. Anker geeft toe dat de
wijsparade van de UU in het academiegebouw.
kennis over het onderwijs veel te wensen over
Dit bezoek wordt uitgesteld omdat er “een
laat in de Tweede Kamer. Van Rooy maakt hier
spoedklus” tussenkomt. Yvonne van Rooy stelt
gebruik van door gedreven en met kennis van
voor om rond half vijf elkaar weer te ontmoeten bij
zaken duidelijk te maken wat belangrijk is voor het
het Academiegebouw, maar helaas hebben redac
hoger onderwijs in het algemeen en de UU in het
teuren van Geestdrift ook andere verplichtingen.
bijzonder.
foto: Joris Jehle
Na een moment van stilte voor het eten pak
Epiloog
ken de aanwezigen hun lepel op om aan hun soep
Via e-mail laat mevrouw van Rooy weten hoe de
te beginnen. Van Rooy begint echter nog niet
rest van haar dag er uit heeft gezien. Ze heeft de
met eten, maar praat door over de UU. Iedereen
bekendmaking van de docent en docente van
legt zijn lepel weer neer en wacht met eten totdat
het jaar nog meegemaakt, beiden van Geestes
mevrouw Van Rooy begint.
wetenschappen. “Terecht dat Wiljan van den
Akker (decaan Geesteswetenschappen red.)
Van Rooy vindt dat er meer onderscheid
moet komen binnen en tussen de Nederlandse
stralend rondliep!”, voegt ze toe. Na de onder
universiteiten en tussen het WO en het HBO.
wijsparade was haar werkdag echter nog niet
Het talent van studenten mag niet verspild worden
beëindigd. Yvonne van Rooy schrijft: “Na de
en daarom moet er voor iedereen een programma
Onderwijsparade weer terug naar het Bestuurs
zijn wat bij hem of haar past. Van Rooy legt in deze
gebouw om de vele mailtjes en post af te doen,
context veel nadruk op de excellente studenten
tot ongeveer half acht. En toen naar huis, begin
en medewerkers. Experimenten als het University
van het weekend, heerlijk zacht weer. Zaterdag
College zijn daar een voorbeeld van. Talent trekt
viooltjes gekocht die nu mijn terras opfleuren.”
talent waardoor de concurrentiepositie van de UU zowel nationaal als internationaal gewaarborgd wordt. Dit betekent ook dat studies met te weinig studenten of specialisaties waarin andere universi teiten beter zijn moeten worden afgestoten.
Yvonne van Rooy 4 juni 1951 Zij wordt in Eindhoven geboren als dochter van Charles van Rooy, o.a. minister van Sociale zaken en later Commissaris van de Koningin in Limburg 1964 – 1970 Gymnasium R.K. “Jeanne d’Arc Lyceum” Maastricht 1971 – 1977 studie Rechten aan de UU 1984 – 1986 lid Europees Parlement CDA 1986 – 1989 staatssecretaris van Economische zaken 1989 – 1990 lid Tweede kamer CDA 1990 – 1994 staatssecretaris van Economische zaken 1994 – 1997 lid Tweede Kamer CDA 1997 – 2004 voorzitter CvB Universiteit van Tilburg 2004 – heden voorzitter CvB Universiteit Utrecht
9
10
DOCENTENCOLUMN
De vork in de steel der Geesteswetenschappen
GEESTDRIFT – september 2010 11 EERSTE JAARSNUMMER
Conclusies na 38 jaar lesgeven
Door Irene Hofman Na mijn gedwongen pensionering heb ik nog twee jaar college gegeven aan histo
Welkom op de faculteit Geesteswetenschappen! Vanaf nu maak je deel uit van de grootste faculteit van de Universiteit Utrecht. Onder de bijna dertigduizend UU-studenten bevinden zich
ongeveer zevenduizend G eesteswetenschappers. Bovendien is Geesteswetenschappen de jongste faculteit binnen de universiteit; pas in 2006 ontstond zij uit een fusie van de faculteiten
Wijsbegeerte, Letteren en Godgeleerdheid. Het reilen en zeilen
binnen deze dynamische vleugel van de UU vergt een extensieve Collectie Nationaal Onderwijsmuseum, Rotterdam
coördinatie. Hoe werkt dat precies en wat heb jij eraan?
rici. Vorig jaar heb ik besloten dat het wel mooi is geweest en dat ik er definitief mee ophoud. Mijn eerste werkgroepje leidde ik in het voorjaar van 1972. In totaal heb ik dus 38 jaar les gegeven. Wat vallen daar voor conclusies uit te trekken? De studenten zijn in die bijna vier decennia niet wezenlijk veranderd, zeker ook niet dommer geworden, zoals oudere docenten nog wel eens denken. Wel is hun taalvaardigheid, in het bijzonder hun spellingsvaardigheid significant minder geworden. Studenten die weten hoe je het voltooid deelwoord moet spellen, zijn zo langzamerhand een kleine minderheid. Is dat erg? Niet wereldschokkend, wel stupide en ergerniswekkend. De studenten zelf kunnen dat overigens helemaal niet helpen, zij zijn het slachtoffer van de eindeloze ‘onderwijs vernieuwing’.
De werkgroepen zijn in de jaren zestig ingevoerd teneinde het leerproces te
bevorderen met behulp van levendige discussies tussen studenten en docent in kleine kring. Het hoorcollege leent zich daar nu eenmaal niet voor. Ik heb wel eens een enkele werkgroep geleid waarin aardig werd gediscussieerd, maar het betreft dan toch uit zonderingsgevallen, die zich vooral in de jaren zeventig voordeden als gevolg van het toen nog bestaande politieke engagement van de studenten. Meestal functioneren
Het lijkt misschien ver van je bed, maar over
raad, die ervoor kan zorgen dat kwesties op een
de werkgroepen slecht. Dat heeft twee gerelateerde oorzaken. Zeker de helft van de
een aantal maanden rond je je eerste vakken
hoger niveau besproken gaan worden.
studenten bereidt die werkgroepen slecht of helemaal niet voor. De studenten die
alweer af. Wellicht krijg je een enquête onder
De FR heeft een aantal rechten waarmee ze
de opgegeven stof hebben gelezen en daar wel over willen praten worden door de
je neus gedrukt waarin je gevraagd wordt de
invloed kan uitoefenen op het faculteitsbestuur.
meerderheid gezien als ‘uitslovers’. Met subtiele lichaamstaal worden de uitslovers erop
cursus te beoordelen. Die enquêtes gaan uit van
Een van de belangrijkste is het instemmingsrecht.
geattendeerd dat het niet de bedoeling is een geïnteresseerde indruk te maken. Zo zijn
de opleidingscommissie (OC) van jouw studie.
Met name in kwesties wat betreft rechten, plichten
veel werkgroepen eigenlijk zonde van de tijd en inspanning.
De OC bestaat uit studenten en docenten die
en onderwijskwaliteit vraagt het faculteitsbestuur
samen de kwaliteit van de studie bewaken en
om goedkeuring van de FR. Als de faculteitsraad
systematisch verdacht gemaakt door de zogenoemde ‘onderwijsdeskundigen’, die de
adviseren over het onderwijsbeleid. Samen met
een voorstel afkeurt, gaat het niet door. De FR
hoorcolleges zien als autoritair en ouderwets. Het gevolg is dat eindeloos geprobeerd
de enquête-evaluaties belanden de evaluaties
heeft daarin dus het laatste woord en het toch
wordt die weinig effectieve werkgroepen wel effectief te maken door reeksen van
van de docenten over hun vak bij de onderwijs
uitvoeren van een plan door het bestuur na
infantiele toetsen en andere penibele flauwekul uit de toverdoos van de ‘onderwijs
directeur van je opleiding.
afkeuring van de FR is onwettig.
vernieuwing’. Plaatjes, powerpoint, rollenspel – als het maar leuk is!
Maar de opleidingscommissie doet meer.
Zo zie je dat je als student heus niet altijd
Hoorcolleges zijn feitelijk veel effectiever. Die hoorcolleges worden echter al jaren
Het zou veel praktischer zijn om de relatief grote groep weinig geïnteresseerde
Ze controleert bijvoorbeeld ook of de Onderwijs-
aan het kortste eind hoeft te trekken. De OC van
studenten er in de loop van het eerste jaar uit te gooien. Nu ik toch zo zuur bezig ben,
en Examenregeling (OER) wordt nageleefd.
jouw studie en de faculteitsraad staan altijd klaar
moet ik onvermijdelijk ook rapporteren over de miserabele outillage waar de docenten
In de OER staan opleidingsspecifieke richtlijnen
om gegronde klachten in behandeling te nemen.
het mee moeten doen. Daarbij denk ik vooral aan de gebrekkige geluidsinstallaties in
voor eindtermen, exameneisen en de rechten en
Ben je een kritische en ambitieuze student, dan
de diverse zalen. Vrijwel overal ontbreekt een moderne, goed functionerende loop
plichten van studenten en docenten. Met andere
kan je ook zelf onderdeel uitmaken van een van
microfoon. Dat is nu al tientallen jaren zo. Klachten hebben nooit wat geholpen.
woorden: de OER vormt de leidraad onderweg
deze organen. Tegen het eind van ieder college
Dat maakt duidelijk dat de universiteit geen wezenlijke interesse heeft in het onderwijs,
naar het felbegeerde papiertje aan het eind van je
jaar gaan de raden weer op zoek naar een nieuwe
terwijl dat de ware ‘corebusiness’ van het bedrijf is. Dat neemt allemaal niet weg dat ik
studie.
bezetting. Dit betekent naast een leerervaring ook
38 jaar met het grootste genoegen onderwijs heb gegeven, zelfs aan de studenten die
een mooie aanvulling op je cv en een uitgelezen
het niet echt interesseerde.
Tot dusver is het toezicht op je opleiding
goed te overzien, maar het wordt ingewikkelder.
mogelijkheid om te netwerken binnen de UU.
Naast de OC’s bestaat er namelijk een faculteits
Voelt een dergelijke functie voor jou te hoog
raad (FR). De OC’s en de FR werken samen via
gegrepen, maar wil je in de toekomst wellicht toch
het Facultair Overlegorgaan (FOO), dat vijf keer
een keer je hart luchten? Dan kun je problemen en
per jaar vergadert. Er worden dan onderwerpen
klachten kwijt aan de studentengeleding van de
besproken als het Bindend studieadvies (BSA),
faculteitsraad:
[email protected].
medezeggenschap door studenten en contacten met studieverenigingen. Bij de vergaderingen zit ook altijd een contactpersoon van de universiteits
Maarten van Rossem Maarten van Rossem (1943) is historicus, Amerikadeskundige en bijzonder hoog leraar Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht.
Piet Hein Snijders (27, student Engelse Taal en Cultuur) sprak als tienjarige de stem in van
Foto: Myrthe Lenselink
Simba in De Leeuwenkoning
De man achter Simba
Door Merlijn Kerkhof
Wie in 1994 op de basisschool zat,
Het succes van de film overtrof iedere
“Mijn vrienden zitten me er nog altijd mee
ongeacht welke klas, kon er niet omheen.
verwachting. Voor Piet Hein was het circus
te fucken. Vaak verlangen mensen ook van
De Disneyfilm De Leeuwenkoning zorgde
een vreemde gewaarwording. “Ik was wel
me dat ik me als Simba bewijs. Dan vragen
voor een ongekende hype. Menigeen zal
populair op school door de film, maar
ze of ik even wil brullen ofzo.”
zich de Panini-plakboeken en de kinder
ik ben nooit naast mijn schoenen gaan
feestjes in thema nog goed herinneren.
lopen. Ik kijk er met gemengde gevoe
kritiek. De manier waarop vrouwen worden
Piet Hein Snijders, inmiddels al enige tijd
lens op terug. Ik ben er gewoon ingerold,
neergezet liegt er niet om. De mannen,
studerend aan de Universiteit Utrecht, had
maar om mij heen werd iedereen gek!”
de koning en diens zoon, lijken de enigen
de eer om de stem van ‘hoofdrolspeler’
Op een gegeven moment werd het hem
te zijn die er toe doen. “Zo heb ik er nooit
Simba in te spreken.
allemaal te veel. “Het laatste interview
naar gekeken, eigenlijk. Nala (het vrien
“Ik was door een nasynchronisatie
Toen de film uitkwam was er ook
dat ik heb gegeven was toen ik elf was.
dinnetje van Simba in de film, red.) is wél
bedrijf gescout bij Hofplein, een jeugd
Ik werd voor van alles gevraagd. Zo was
sterker en dapperder dan Simba. En het
theaterschool in Rotterdam waar ik toneel
ik een keer bij Telekids, dat was echt kut,
gaat natuurlijk ook maar over dieren,”
speelde. Ik had echt geen idee waar het
één grote deceptie! Ik moest daar uren
aldus Piet Hein. “De gelijkenissen met
allemaal over ging: ik werd gewoon naar
zijn voor een kwartiertje televisie. Een keer
Shakespeares Hamlet zijn overduidelijk.”
de studio gestuurd om auditie te doen,”
kwam ik huilend bij mijn moeder en zei ik
De moraal mogen we daarom met een
vertelt hij. “Het ging om het geluid van
dat ik het niet meer wilde. Ze zei toen: nu
korreltje zout nemen.
mijn stem, maar dat wist ik toen niet.
is het klaar. Ze heeft de TV Show voor me
Ik moest een liedje instuderen en in de
afgebeld. Ik kan daarom met enige trots
na De Leeuwenkoning allemaal uitge
studio raakte ik de tekst kwijt.”
zeggen dat ik Ivo Niehe heb afgewezen.”
spookt? “Ik heb veel andere series en films
ingesproken. Ik heb acht jaar over mijn
Piet Hein slaagde voor de auditie,
Nog altijd reageren mensen exta
Piet Hein is nu 27 jaar. Wat heeft hij
terwijl twee van zijn vriendjes werden
tisch als ze horen dat Piet Hein Simba
vwo gedaan. Er waren wat ups en downs.
afgewezen. Tot hij in de studio kwam
‘is’. “Overigens zijn alle keren dat ik zelf
Ik ben na de tsunami in 2004 naar Sri
wist hij niet dat het voor een film van
heb verteld dat ik de stem van Simba heb
Lanka geweest, dat heeft me veranderd.
Disney zou zijn, hij was zich echter al snel
ingesproken op één hand te tellen, het
Binnenkort begin ik aan een master
bewust van de significantie. “Ik had al wel
zijn altijd andere mensen die het voor mij
Vertalen. Ik doe nog veel aan toneel en
een teaser gezien van The Lion King als
zeggen...” Inmiddels heeft hij wel leren
ik zing bij Dekoor, maar ik ambieer geen
voorstukje van Free Willy in de bioscoop.
leven met zijn gekoppelde identiteit.
professionele artistieke carrière.”
Ik zei toen tegen mijn moeder: die film,
Dat moet ook wel, want iedere dag wordt
daar wil ik heen!”
hij nog met zijn verleden geconfronteerd.
EERSTE JAARSNUMMER
