UITWERKING TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2000
VAK:
ENGELS
NIVEAU:
VBO-C
EXAMEN:
2000-I
Deze uitwerking wordt ook opgenomen in de Examenbundel Onderwijspers 2001-2002 die in de zomer van 2001 bij ThiemeMeulenhoff zal verschijnen.
De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. ThiemeMeulenhoff is een educatieve uitgeverij waarin alle fondsen van de voormalige uitgeverijen Meulenhoff Educatief, SMD Educatieve Uitgevers en uitgeverij Thieme zijn samengevoegd. De uitgaven die ThiemeMeulenhoff ontwikkelt, richten zich op het totale onderwijsveld: basisonderwijs, voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs & volwasseneneducatie en hoger onderwijs. Copyright © 2001 ThiemeMeulenhoff, Utrecht/Zutphen Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 jº het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.
1.
1 en 4 Als je deze bon aan de ingang laat zien, wordt een kind (onder de 15) begeleid door een volwassene (…) gratis toegelaten. (…) (…) en krijg je een bon voor een hamburger, patates frites en frisdrank.
2.
Marian Howell, Randall Pugmire en Paris Cooks Jr. vinden dat vrouwen soms meer voor hetzelfde product betalen dan mannen. Marian Howell zegt: ‘(…) vrouwen lopen een kans minder eerlijk behandeld te worden dan mannen.’ Randall Pugmire zegt: ‘(…) Over het algemeen wordt er misbruik gemaakt van vrouwen.’ Paris Cooks Jr. zegt: ‘De meeste verkopers zullen proberen vrouwen te belazeren (…).’
3. B Het schijnt dat scholen, om ons nog harder te laten ploeteren, leerlingen omkopen. Een school in Hertford heeft een deal met McDonalds gesloten om Big Macs weg te geven in ruil voor 100% presentie op school. Andere scholen geven bioscoopkaartjes weg. Dit is echt belachelijk. Hoe kunnen wij nog meisjes verleiden om met ons naar de film en de hamburgertent te gaan als de school ons voor is? 4. C Madonna’s krengerigheid is er niet minder op geworden nu ze binnenkort moeder wordt. In het komende nummer van Vogue haalt ze uit naar sterren als Sandra Bullock, Demi Moore, Mick Jagger, ex-echtgenoot Sean Penn en zelfs naar de lievelingsschrijver van Amerika, Norman Mailer. 5. A Er stond een man op de stoep van Marc van Roosmalens opvangcentrum voor mensapen (…) met een blikje waarin een piepklein aapje zat. ‘Zo gauw ik hem zag wist ik dat het een nieuwe soort was. Ik kon mijn opwinding alleen niet laten zien anders had de man hem misschien zelf gehouden.’ 6. C Als uw kind weer hoest of verkouden is zal uw drogist u aanraden welke soort Tixylix (hoestdrank) uw kind nodig heeft. 7. C Geef het horloge een hoop licht en het zal eindeloos blijven lopen. 8. A Bij het oordeel over Interflora staan alleen positieve dingen. Bij British TeleFlower en Marks & Spencer staan negatieve opmerkingen. 9.
10.
Ginny Armstrong, Toby Weston, Rebecca Hill en Ross McLennan dragen alle vier een schooluniform. Alle vier de kinderen zijn vóór het dragen van een schooluniform. ‘I’m not stupid, I’m dyslexic’
11. B Wat wordt er duidelijk over sommige leraren in de eerste alinea (regels 1-10)? Al in de zeventiger jaren is dyslexie (leesblindheid) officieel als probleem erkend en toch weten nog steeds een aantal leraren en onderwijsdeskundigen niet wat het is. Het is misschien makkelijk om mensen die niet kunnen lezen of schrijven uit te lachen maar dyslexie is absoluut geen grapje … A Ze zijn dyslectisch zonder dat ze dat zelf weten. B Ze hebben geen idee hoe ze met dyslexie om moeten gaan. C Ze weigeren leerlingen te geloven die zeggen dat ze dyslectisch zijn.
12. A ‘Op mijn tiende liet mijn moeder me op dyslexie testen.’ (alinea 4) Welk effect had de uitslag van de test op Kerry? (…) We gingen naar een onderwijspsycholoog die zei dat er niets mis met me was. Ik voelde me zo hopeloos, het was alsof het ook geen zin meer had om het te proberen. A Ze werd somber omdat ze niet als dyslectisch was erkend. B Ze was bang dat ze het van haar moeder beter zou moeten doen op school. C Ze was blij omdat de test had laten zien dat er niets mis was met haar verstand. 13. C Wat kun je uit alinea 5 afleiden over Kerry’s docenten? Sommige docenten moeten geweten hebben dat ik in de problemen zat. Ik kon geen vragen beantwoorden en ik leverde nooit huiswerk in. En toch zeiden ze nooit iets. Er stond alleen op mijn rapporten ‘Kerry moet beter haar best doen’. A Ze wisten dat ze dyslectisch was maar waren toch boos omdat haar werk zo slecht was. B Ze wisten dat ze dyslectisch was maar maakten duidelijk dat ze haar niet konden helpen. C Het leek alsof ze niet merkten dat haar leerproblemen door dyslexie veroorzaakt werden. D Ze probeerden haar te helpen om te gaan met de dyslexie maar dat had niet veel effect. 14. D Wat waren Kerry’s ervaringen toen ze haar eerste baan kreeg, volgens alinea 6? Mijn eerste baantje was op een kantoor en ik weet werkelijk niet hoe ik dat deed. Ik zat achter de balie en moest de telefoon aannemen maar ik wilde niet dat iemand zag hoe slecht ik schreef dus ik probeerde de berichten uit mijn hoofd te leren. Na een jaar werd ik ontslagen. A Omdat ze schrijven zo moeilijk vond besloot ze de telefoon zoveel mogelijk te gebruiken. B Ze vond het vervelend werk dus ze vertrok na haar proeftijd. C Ze werd ontslagen omdat haar collega’s haar aantekeningen niet konden lezen. D Het was geen geschikte baan voor haar en ze werd ontslagen. 15. E ‘Ik was zo kwaad’ (regels 71-72). Waarom was Kerry zo kwaad? Vorig jaar deed ik met mijn jongere zusje van 15 weer een dyslexietest. Ze had dezelfde problemen als ik en we bleken beiden erg dyslectisch te zijn. Ik kreeg ook te horen dat mijn IQ hoger dan gemiddeld is en dat ik het, als ik de juiste hulp gekregen had, echt heel goed had kunnen doen. Toen ik dat hoorde werd ik zo kwaad. Ik wilde mijn scholen en de psycholoog aanklagen. A B C D E
Omdat haar school haar na de test alleen maar extra leeslessen wilde geven. Omdat de handicap van haar zuster veel eerder werd opgemerkt dan de hare. Omdat niemand ooit wilde geloven dat ze intelligent was. Omdat ze niet wilde accepteren dat ze dyslectisch was. Omdat haar schoolresultaten met de juiste begeleiding veel beter geweest zouden zijn.
16. B Wat wil Kerry duidelijk maken in regels 79-81 (‘It was nothing … for me.’)? Een paar weken geleden heb ik mijn eerste boek uitgelezen. Geen zware pil maar voor mij was dat een hele prestatie. A B C D
Ze Ze Ze Ze
heeft geen problemen met lezen meer. is trots op zichzelf. is onzeker over zichzelf. houdt nog steeds niet van lezen.
Why bands thank heaven for little girls 17. D Gratis optreden op scholen is de nieuwste manier om een trouwe fanclub op te bouwen voor nieuwe popacts. Sinds de tienergroepen Take That en Peter Andre concerten op scholen, gebruikten om hun fanclub op te bouwen zijn optredens op scholen steeds gewoner geworden. 18. E Hij (Neil McCormick) bekende dat de ervaring (op scholen optreden) heel anders was dan welk ander concert hij ook had gegeven. ‘Ik weet niet of ze in de muziek of alleen in ons - we zien er tenslotte goed uit – geïnteresseerd zijn. Ik bedoel, ze schreeuwen al voor we op het podium zijn en de meesten weten niet eens wie we zijn.’ 19. B Wat ik er van kan zeggen is dat het onderwijs erg veranderd is sinds ik op school zat. Tegenwoordig lijkt het over Rap, Reggae en Rock en Roll te gaan in plaats van over lezen, schrijven en rekenen. 20. C ‘Laten we eerlijk zijn, kinderen zijn echt geïnteresseerd in popmuziek (…). Ze worden echt overal blootgesteld aan muziek maar zelden zien ze het live. Dit is dus een manier voor ze om het op het podium te zien.’ 21. A Zo leren ze hoe opwindend en interessant live muziek kan zijn in plaats van iets wat ze uit hun televisie, radio of Walkman horen komen. En het is een tegenwicht voor de gewone muzieklessen die ze misschien wat saai en vervelend vinden. 22. B Aan het eind van het concert stormden de meisjes het toneel op, over elkaar heen klauterend om de groep te kunnen aanraken. Jai kon alleen maar zwakjes zeggen: ‘Jullie moeten eraf.’ ‘Er kneep iemand in mijn bil!’ klaagde de keyboardspeler. Nadat meneer Collinson de orde hersteld had en de zanger zich uit de massa bevrijd had, gingen ze het toneel af. 23. C Voor de platenmaatschappijen zijn optredens op scholen een geweldig marketingmiddel. ‘Het is een fantastische reclame,’ zegt Steve Andrews, wiens bedrijf School Touring Jai’s concerten organiseerde. ‘Je speelt voor kinderen en dat zijn degenen van wie je de belangstelling wilt wekken en die platen moeten kopen. Maar de scholen hebben er ook een hoop voordeel van. En, in tegenstelling tot andere extra schoolactiviteiten, kost dit ze niks.’ 24. B Directrice June Gledhill van de North Manchester Meisjesschool die Jai ook ontving, verwerpt de kritiek dat ze de leerlingen liet gebruiken. ‘We hebben altijd een hoop verschillende artiesten gehad die voor de leerlingen optreden, waaronder dansgezelschappen, toneelgezelschappen en steelbands. 25. A De meisjes van Holly Lodge waren allemaal enthousiast, alhoewel hun commentaar hun muziekleraar misschien verontrust had.
26. B Een blonde zestienjarige die het laatst gezien was op het toneel, rondhangend in de buurt van de keyboardspeler, was bijzonder enthousiast. ‘We hebben toneelstukken gehad en dingen over dat je geen drugs moet gebruiken, maar we hebben nooit zoiets gehad,’ zegt ze lachend. ‘Het is echt goed. En je hebt nog geen les ook!’ Life on the ocean wave 27.
‘The scene is a sun-drenched beach’ (regel 1-2) Matt Seaton is op het strand omdat (regels 6-10): Ik ben niet op vakantie (…). Met een beetje geluk zal ook ik, over maar een paar dagen, een volledig bevoegde, zeer bewonderde en zelfopofferende strandwacht zijn. Matt Seaton is dus op het strand om strandwacht te worden.
28.
Regels 12-16: Omdat ik slagregens en huilende wind verwachtte – het was tenslotte nog april – was ik een beetje verbaasd over de prachtige blauwe luchten en schitterende zon. Het was dus heel mooi weer.
29. B Waarom droeg Matt een ‘wetsuit’ (nauwsluitend rubberen pak) (regels 22-23)? Regels 20-23: De enige manier waarop je het Britse water in kan in deze tijd van het jaar is in een ‘wetsuit’. A De Britse strandwachten moeten speciale kleren aan zodat ze niet verdrinken. B In april is de zee rond Groot-Brittannië te koud om zonder enige bescherming in te zwemmen. C Om herkend te worden moeten de strandwachten in Groot-Brittannië wetsuits aan. 30. B Hoe kijkt Matt terug op zijn zwempartij volgens alinea 4? Regels 41-51: (…) maar de golven die er vanaf de rotsen zo schilderachtig uitzien, werden groter en groter hoe dichterbij ik kwam. Ze waren waarschijnlijk maar een meter hoog, maar als je nog tot je nek in de vorige staat, lijken ze enorm. Je moest er, zo was me verteld, midden in duiken. Tot mijn verbazing was dat eigenlijk heel makkelijk en het werkte. A B C D
Het Het Het Het
kostte veel energie omdat het water zo wild was. ging goed als hij zich hield aan de aanwijzingen die hij had gekregen. was zo moeilijk dat hij vergat wat hij geleerd had. ging goed maar hij was moe geworden van het rennen.
31. B Wat wordt er bedoeld met de uitdrukking ‘ijs-hoofd’ (regel 59)? Regels 52-59: Er is alleen helemaal niets wat je op de kou voorbereidt. Die slaat in je gezicht, doet de huid op je schedel twee maten krimpen in een fractie van een seconde waardoor je hele schedel pijn doet. De surfers gebruiken daar de mooie uitdrukking ‘ijs-hoofd’ voor. A B C D
Hoe je hoofd voelt als je in paniek bent omdat je bijna verdrinkt. je kopje-onder gaat in heel koud water. je een stomme fout bij het surfen hebt gemaakt. je een nog niet warme ‘wetsuit’ aandoet.
32. C Wat zegt Jeremy Griffiths over het leven als strandwacht in alinea 6? Regels 60-70: ‘Mensen denken dat strandwacht een makkelijk baantje is, de hele dag in je hutje zitten en naar de meiden kijken, maar dat is niet zo: je moet de hele theorie kennen. En daarbij is het ook een hele verantwoordelijkheid. Een groot gedeelte van de theorie gaat over de zee: hoe de golven ontstaan, wat de stromingen veroorzaakt en hoe je die herkent.’ A B C D 33.
Als je het goed doet kan het heel rustgevend zijn. Het ene moment is het rustig en dan is het opeens weer erg druk. Er komt meer bij kijken dan de meeste mensen denken. Je moet zo opletten dat je je nooit kunt ontspannen. ‘Rescued’ staat tussen aanhalingstekens omdat het om een oefening gaat en mensen dus niet echt gered worden.
34. A Hoe vond Matt het dat er een eind werd gemaakt aan de bijeenkomst volgens regels 80-89 (‘But … here.’)? Regels 80-87: Maar toen hij omver werd gegooid door een golf en de cursisten zich met moeite uit de golven worstelden, werd er een eind gemaakt aan de bijeenkomst. En hoewel ik stiekem opgelucht was, vroeg ik me af of ik teleurgesteld had moeten kijken (…) A Hij was blij maar liet dat niet merken. B Hij was verdrietig maar besefte dat hij dat niet moest zijn. C Hij vond het jammer dat hij nu zijn vaardigheden niet kon laten zien. 35.
Regels 90-99: Je zult nooit rijk worden van een baan als strandwacht: met overwerk erbij kun je op ongeveer 200 pond per week rekenen, maar vergeet de extraatjes niet – je ziet er prima uit, je bent de hele dag op het strand en je wordt bewonderd door de andere sekse.
36.
4, 5 en 6 worden in de tekst beschreven. (4 in regels 65-70, 5 in regels 33-36 en 6 in regels 74-80). A change of fortune
37.
Alinea 1: ‘Hoe lang voorspel je onze toekomst nu al, Madame Zara?’ vroeg de dominee van de dorpskerk aan Jenny Philips. 2: Jenny Philips is dus Madame Zara.
38. A Wat vond de dominee leuk aan Jenny en Brian Philips, volgens alinea 2? Alinea 2: De dominee grinnikte toen hij aan sommige gekke voorspellingen van Jenny Philips dacht. De komst van een waarzegger had de jaarlijkse kerkbraderie absoluut leven ingeblazen. Hij vond de manier waarop Jenny en haar man Brian hem behandelden ook prettig. Het was een verademing vergeleken bij de stijve ouderwetse formele benadering van de traditionele dorpsbewoners. A B C D
Dat ze hem minder formeel behandelden dan andere mensen. meer werk verrichtten voor de jaarlijkse kerkbraderie dan wie dan ook. beleefder tegen hem waren dan de meeste andere mensen die hij kende. heel vriendelijk waren tegen iedereen in het dorp.
39. B ‘She’d … devil.’ (regels 30-35) Hoe had Jenny op dit commentaar gereageerd? Regels 28-39: Hij (de dominee) zag nu nog voor zich hoe afkeurend de oude mevrouw Atkinson had gekeken. Ze had zelfs tegen Jenny gezegd dat waarzeggen toch verboden moest worden op de kerkbraderie omdat dat het werk van de duivel was. ‘Oh, het is maar een geintje hoor,’ had Jenny haar gerustgesteld, ‘ik zie al zeven jaar alleen mijn eigen weerspiegeling in deze glazen bol.’ A B C D
Ze had gezegd dat mevrouw Atkinson geen kritiek moest hebben op de andere organisatoren van de kerkbraderie. het waarzeggen van Jenny niet zo serieus moest nemen. jaloers was omdat Jenny meer geld ophaalde dan zij. de enige in het dorp was die bezwaar had tegen het waarzeggen van Jenny.
40. B ‘En ze vonden het prachtig.’ (regel 50) Waarom was Jenny’s waarzeggen zo populair in het dorp? Regels 46-50: Jenny verzamelde het hele jaar door roddels zodat ze de dorpelingen een hoop wilde en gekke voorspellingen kon doen. En die vonden dat prachtig. A Zo kregen ze de kans wat vreemde verhalen over andere mensen te horen. B Mensen vonden het heerlijk om de verhalen te horen die Jenny over hun toekomst verzon. C Mensen beseften dat ze veel geld ophaalde voor de kerk. 41.
‘Vreemdelingen waren niet leuk’ (regel 60-61) Waarom niet? Regels 61-64: Bij de plaatselijke bevolking wist Jenny precies hoever ze kon gaan. Bij vreemdelingen wist ze dat absoluut niet.
42. C ‘Dit was niet de bedoeling.’ (regel 82-83) Wat was niet de bedoeling? Regels 76-85: Jenny moest wel in haar glazen bol kijken. En terwijl ze keek, zag ze echt iets en ze werd bang. Ze voelde de kleur uit haar gezicht wegtrekken. Ze deed haar ogen dicht. Dit was niet de bedoeling. Het was allemaal maar een geintje. Visioenen moesten niet echt verschijnen. A B C D
Een klant die Jenny precies vertelde wat hij over zichzelf wilde weten. Een vreemde die Jenny’s toekomst voorspelde in plaats van andersom. Dat Jenny echt beelden zag als ze het over de toekomst van een klant had. Dat iemand Jenny zo onzeker maakte dat ze niet meer wist hoe ze zich moest gedragen.
43. A Welk gevoel kreeg Jenny van het bezoek van de vreemdeling, volgens alinea 8 en 9? Zie uitleg bij vraag 42 en, regels 86-89: ‘Ik wil deze kracht niet,’ fluisterde Jenny. ‘Ik doe dit alleen maar voor de lol. Alsjeblieft! Het spijt me…’ A Ze was echt bang en wist niet wat ze moest doen. B Ze vond het jammer dat ze niet de kans kreeg om hem beter te leren kennen. C Ze was verbaasd maar kalmeerde al gauw.
44. B Welke van de volgende woorden beschrijft de vreemdeling die Jenny opzocht het beste. In regel 66 en 73 staat dat de vreemdeling glimlachte tegen Jenny. In regels 89-91 staat dat de vreemdeling, toen Jenny schrok, zweeg maar bij wijze van excuus zijn handen spreidde en (regels 91-98): Zonder dat Jenny het merkte was ze alleen. In wanhoop rende ze naar Brian die buiten voor de tent zat. ‘Waar is die laatste man heen?’ ‘Ik weet het niet,’ antwoordde hij. ‘Ik moet hem gemist hebben. Rare kerel.’ Hij was A geestig. B geheimzinnig. C onvriendelijk. 45. B Wat kun je uit alinea 10 afleiden over Jenny? Toen Jenny zich omdraaide hoorde ze in de tent het onmiskenbare geluid van brekend glas en ze wist, zonder enige twijfel, dat dit haar laatste optreden met de glazen bol was geweest. A B C D
Vanaf dat moment ging ze alleen nog maar de toekomst voorspellen van mensen die ze kende. wist ze zeker dat ze nooit meer voor waarzegster zou spelen. zou ze mensen hun toekomst zonder haar glazen bol moeten voorspellen. zou ze niet meer aan de kerkbraderie mee kunnen doen.
