Tweede Bestuursrapportage 2015
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 1
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 2 Inleiding ................................................................................................................................................... 3 Samenvatting........................................................................................................................................... 4 Toelichting per programma..................................................................................................................... 5 Bereikbaarheid en openbare ruimte ................................................................................................... 6 Bestuur en dienstverlening ................................................................................................................. 7 Cultuur en ontspanning ....................................................................................................................... 8 Economische ontwikkeling .................................................................................................................. 9 Integrale veiligheid ............................................................................................................................ 10 Sociaal Domein .................................................................................................................................. 10 Onderwijs .......................................................................................................................................... 15 Ruimtelijke ontwikkeling en wonen .................................................................................................. 16 Algemene dekkingsmiddelen ............................................................................................................ 17 Reserves ............................................................................................................................................ 19 Weerstandsvermogen en risicobeheersing........................................................................................... 19 Grondbeleid........................................................................................................................................... 19 Bedrijfsvoering ...................................................................................................................................... 20 Voortgang uitvoeren aanbevelingen Rekenkamercommissie .............................................................. 21 Kredietoverzicht .................................................................................................................................... 24
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 2
Inleiding Met deze tweede bestuursrapportage 2015 informeren we u over de beleidsinhoudelijke en financiële prognose voor het jaar 2015. We gaan hierbij uit van de kaders zoals we die hebben geschetst in de begroting 2015 en de 2015. Deze rapportage is gebaseerd op de financiële gegevens t/m augustus 2015. Vanuit deze gegevens kijken we naar de verwachte baten en lasten per eind 2015. Daar waar nodig vragen we de gemeenteraad op basis van realistisch begroten de begroting voor 2015 bij te stellen. We zijn op de goede weg en zijn ervan overtuigd, dat we steeds beter in staat zijn om de eindejaarsprognose zo reëel mogelijk voor te stellen. Voor nieuw beleid is nog geen ruimte. Alle vrij komende middelen zijn nodig om de resultaten te verbeteren en de reservepositie te versterken. Na vaststelling van de Eerste Bestuursrapportage 2015, samen met de Kadernota 2016, heeft zich een drietal ontwikkelingen voorgedaan die van substantiële invloed zijn op de budgettaire kaders voor 2015. De ontmanteling van Hameland is een ontwikkeling, waarover de gemeenteraad al is geïnformeerd en op 8 juli 2015 een besluit heeft genomen. De overige twee ontwikkelingen zijn de uitvoering van de bijstand en de effecten van de meicirculaire. Deze effecten beïnvloeden de exploitatie 2015 en werken ook in structurele zin door in de begroting 2016 en het meerjarenperspectief 2017-2019. Door deze ontwikkelingen zijn we na de geconfronteerd met een extra nadeel van ongeveer € 0,9 mln. Voor € 0,45 mln. is dit het gevolg van de uitvoering van de bijstand en € 0,45 mln. door de in de meicirculaire gemelde lagere algemene uitkering. In deze bestuursrapportage melden we deze nadelen en geven we aan waar we compensatie voor deze nadelen hebben gevonden. Uitgangspunt van het ingezette traject is en blijft een structureel sluitende begroting en voldoende algemene reserve in 2018. De provincie heeft inmiddels aan de hand van de Eerste Bestuursrapportage 2015 en Kadernota 2016 de Begroting 2015, inclusief bijbehorende begrotingswijzigingen, alsnog goedgekeurd. Het preventief toezicht blijft vooralsnog gehandhaafd. Sociaal Domein In lijn met toezeggingen die we aan de raad hebben gedaan staat deze bestuursrapportage ook in het teken van het verder in beeld brengen van de beleidsmatige en financiële consequenties van de uitvoering van de taken die in het kader van de decentralisaties op het terrein van Zorg, Jeugd en Werk aan ons zijn overgedragen. Wij hebben de afgelopen maanden inzicht gekregen in de cliënten, de benodigde budgetten en de daarmee samenhangende risico’s. We zijn er in geslaagd om alle cliënten die dit nodig hadden de afgelopen acht maanden van ondersteuning en (jeugd)zorg te voorzien.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 3
Samenvatting Na een primitieve begroting 2015 met een nadeel van € 1.573.000 heeft de gemeenteraad besloten om € 12.000 voor het schoolzwemmen en € 35.000 voor frictiekosten Kulturhus beschikbaar te stellen. De Eerste Bestuursrapportage 2015 leverde een voordelige bijstelling van € 109.000 op. Bij de eerste bestuursrapportage zijn € 250.000 extra kosten uitvoering bijstandverlening gemeld en voor € 250.000 extra verhaalopbrengsten opgenomen. Het vervallen van de incidentele aanvullende uitkering (IAU) ter compensatie van de bijstandstekorten in 2014 levert een nadeel op van € 450.000. De meicirculaire maakte duidelijk, dat we € 447.000 minder inkomsten van het rijk ontvangen. We hebben daarnaast geconstateerd, dat we op het gebied van de Wmo maatwerkvoorzieningen (zelfstandig leven en maatschappelijke deelname) rekening moeten houden met een nadeel van € 570.000. Er is gekeken naar maatregelen om een toename van het tekort terug te dringen. Voor een deel kunnen we de nadelen compenseren. De grootste bijdragen komen voort uit verkoop van openbaar groen (€ 100.000) en voordelen met betrekking tot de PGB’s Jeugd en Wmo (€ 570.000) en individuele voorzieningen Jeugd (€ 300.000). Vanuit de uitgangssituatie van een verlies van € 1.511.000 na de Eerste Bestuursrapportage levert deze bestuursrapportage een nadelig resultaat op van € 419.000, waarmee de prognose van het jaarresultaat uit komt op € 1.930.000 nadelig. Vanzelfsprekend kijken we de komende tijd verder naar mogelijkheden om het nadeel terug te brengen. Hierdoor ontstaat volgend prognose:
Bedragen x € 1.000
Programma
Primitieve begroting
Overige begrotings wijzigingen
Eerste bestuurs rapportage 2015
Tweede bestuurs rapportage 2015
Hameland
Prognose 2015
1 - Bereikbaarheid en openbare ruimte
-4.919
-63
252
-4.730
2 - Bestuur en dienstverlening
-2.604
11
-97
-2.690
3 - Cultuur en ontspanning
-2.432
-25
79
-2.378
-26
16
-881
-216
51
-2.597
47
-19.147
4 - Economische ontwikkeling 5 - Integrale veiligheid 6 - Sociaal Domein
-586
-285
-2.432 -18.353
-55
71
7 - Onderwijs
-2.267
-12
-17
-27
-2.323
8 - Ruimtelijke ontwikkeling en wonen
-2.928
-534
-216
-6
-3.684
9 - Algemene dekking
34.458
-35
565
-734
34.254
490
874
25
857
-1.573
-47
109
0
9 - Reserves Totalen
Tweede bestuursrapportage 2015
-857
2.246 -419
-1.930
Pagina 4
Toelichting per programma De meest beïnvloedende resultaten zijn in volgende tabel opgenomen.
Bedragen x € 1.000 Deelprogramma Bereikbaarheid Openbare ruimte Bestuur Sport Veiligheid Jeugd
Lasten 2015 -28 0 15 -39 72 37 -33 50 -59 -205 -300
Participatie
Baten 2015 12 42 115 0 0 0 30 100
-450 67 -50 -55
WMO
Ruimtelijke ontwikkeling Algemene dekking
96 -59 -80 -94 110 -154 570 -365 234 88 -40 75
3 200
-449 40
Totaal grote mutaties
-35 -6 1.554 1.472
-104 1.619 1.053
Bedrag Toelichting 2015 40 Temporiseren uitgevoerde werken 42 Bate werkzaamheden voor riolering 100 Netto extra opbrengst verkoop openbaar groen 39 Beperken vervangen duikers en onderhoud taluds -72 Wachtgeld en outplacement burgemeester -37 Wachtgeld voormalige wethouders en verzekeringspremies 63 Voordeel BTW sportaccommodaties 50 Herijken kosten monstertruckdrama en bijdrage provincie 59 Vrijval innovatiebudget en overige algemene voorzieningen 205 Herijken kosten PGB Jeugd 300 Individuele voorzieningen natura Jeugd -450 Afboeken vordering i.v.m. IAU 2014 -67 Toename aantal IOAW-gerechtigden, afname aantal bijstandsgerechtigden -50 Minder terugvorderingen bijstand -55 Hogere rijksbijdrage bijstand en lagere vangnetuitkering 2015 -96 Hogere rijksbijdrage WSW aan Hameland door te betalen 59 Bijstelling bedrag voor mantelzorgcompliment 80 Vrijval tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten 94 Diverse niet ingezette algemene voorzieningen WMO -110 Meer kosten huishoudelijke ondersteuning 154 Minder deelname Huishoudelijke Hulptoelage (HHT-regeling) -570 Herijken ondersteuning zelfstandig leven en maatsch. deelname 365 Herijken kosten PGB WMO -231 Bijstelling verliesvoorziening marktplan 112 Toename netto opbrengst verkoop Nortwic-mavo 40 Vrijval post onvoorzien -75 Eerder opgenomen algemene bezuinigingstaakstelling vervalt -449 Effect accres algemene uitkering 40 Meer OZB door hogere waarde objecten 35 Opleidingskosten vanuit transities 3D teveel verhoogd -98 Afwaardering boekwaarde gebouw Nortwic-mavo 65 Overige effecten per saldo * -419
* De overige effecten geven een hoog baten- en lastenbedrag vanwege ontvangen bijdragen, waarvoor even hoge kosten gemaakt worden: een bijdrage riolering aan revitalisering van € 475.000, een bijdrage prestatieafspraken wonen, welzijn en zorg van € 206.000 en een subsidie blauwe en groene diensten van € 523.000 vormen tezamen al € 1,2 mln euro compenserende baten en lasten. Deze effecten worden bij de programma’s toegelicht. Een verdere toelichting op hoofdlijnen (> € 15.000) is hierna opgenomen. In de bovenstaande tabel en de financiële tabellen op volgende pagina’s zijn de getallen als volgt te interpreteren: • Lasten: + is meer lasten (nadeel), - is minder lasten (voordeel) • Baten: + is meer baten (voordeel), - is minder baten (nadeel) • Saldo: + is een voordeel, - is een nadeel In deze bestuursrapportage heeft ook een verschuiving in de toerekening van kapitaallasten plaatsgevonden. Deze verschuiving heeft voor het geheel geen resultaateffect. Daarom wordt daar
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 5
waar een verschuiving is opgetreden volstaan met de opmerking “Toerekening kapitaallasten: voordeel/nadeel € bedrag.”
Bereikbaarheid en openbare ruimte Beleidsontwikkelingen Er zijn geen relevante beleidsontwikkelingen.
Financiële effecten Bedragen x € 1.000 Product/ Deelprogramma
Lasten
Baten
Saldo
Openbaar vervoer Verkeer Wegen Bereikbaarheid Afval Begraafplaatsen Nutsvoorzieningen Plantsoenen Speelvoorzieningen Waterbeheer Openbare ruimte
-31 -5 -25 -61 65 -1 -5 27 -4 -39 43
12
43
0
5
Bereikbaarheid en openbare ruimte
-18
42
67
54
115
65
0
0
1
0
5
115
88
0
4
0
39
180
137
234
252
Toelichting financiële mutaties Openbaar vervoer Door het aantal werken in 2015 te temporiseren (1e bestuursrapportage) zijn er geen adviezen en diensten van derden, werkvoorbereidingen, aangevraagd (voordeel € 18.000). Door herprioritering zijn civiele aanpassingen, zoals drempels in het buitengebied, doorgeschoven naar volgend jaar (voordeel € 10.000). Toerekening kapitaallasten: voordeel lasten € 3.000. Wegen In de begroting 2015 was de bijdrage voor straatreiniging bij riolering wel als last opgenomen, maar de bate bij straatreiniging was niet verwerkt (voordeel € 42.000). Toerekening kapitaallasten: voordeel lasten € 25.000. Afval We hebben meer inkomsten uit reinigingsrecht en afvalstoffenheffing ontvangen dan geraamd (voordeel € 65.000). Dit komt doordat er diverse inbreidingslocaties bij zijn gekomen en meer mutaties door het Gemeentelijk belastingkantoor zijn verwerkt. Er hebben meer inwoners aanspraak gemaakt op het recht op kwijtschelding afvalstoffenheffing (nadeel € 20.000). Het voordelige effect van € 45.000 blijft beschikbaar voor afvaltaken door het toevoegen van dit bedrag aan de voorziening afvalstoffenheffing. Plantsoenen Doordat de omvorming van groen in de Hassinkbrink, mede op verzoek van de wijkraad, in de loop van dit jaar plaats kon vinden (terwijl we met de onderhoudsaannemer in januari al een verplichting waren aangegaan) zijn hiervoor éénmalig extra kosten gemaakt (nadeel € 15.000).
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 6
In 2015 is gestart met de verkoop van openbaar groen. Op dit moment lopen de verkopen zo goed dat er voor dit jaar een extra opbrengst van € 115.000 wordt verwacht. Om dit te realiseren worden er ook extra kosten gemaakt (nadeel € 15.000). Na de Eerste Bestuursrapportage 2015 was de inschatting, dat er voor € 150.000 aan openbaar groen verkocht zou worden met € 25.000 extra kosten. Met de kennis van nu komt de netto opbrengst uit op € 225.000. Toerekening kapitaallasten: voordeel € 3.000. Waterbeheer Onderhoud aan de watergangen wordt grotendeels in eigen beheer uitgevoerd in samenhang met het minimale onderhoud aan de vijvers zowel binnen als buiten de kom. Het vervangen van de duikers en het onderhoud aan de taluds vervalt hiermee. Dit levert een besparing op van € 39.000.
Bestuur en dienstverlening Beleidsontwikkelingen Er zijn geen beleidsontwikkelingen. Het afscheid van de burgemeester als gevolg van het monstertruckdrama is een gebeurtenis met persoonlijke en financiële consequenties.
Financiële effecten Bedragen x € 1.000 Product/ Deelprogramma
Communicatie Gemeentebestuur Verkiezingen Bestuur Publiekszaken Dienstverlening Bestuur en dienstverlening
Lasten
Baten
Saldo
0 109 -14 95 49 49 144
0
0
0
-109
0
14
0
-95
47
-2
47 47
-2 -97
Toelichting financiële mutaties Vanwege het monstertruck-ongeval is de burgemeester afgetreden. De gevolgen zijn dat hij recht heeft op wachtgeld (2015: € 53.000) en recht op begeleiding naar ander werk (€ 19.000). De wethouderswedden zijn op grond van rechtspositie verhoogd (€ 3.000). Daarnaast zijn de wachtgelduitkeringen van de voormalige wethouders toegenomen door wijzigingen in hun primaire inkomens (€ 17.000). Enkele verzekeringspremies zijn gestegen als gevolg van markt- en schadeontwikkeling; de aansprakelijkheidsverzekering met name (€ 11.000). De overige stijging zit in de premies voor arbeidsongeschiktheid en overlijdensrisico (€ 6.000). In 2014 is de wettelijke geldigheidsduur van paspoorten verlengd van 5 naar 10 jaren. Het gemeentelijk legesdeel bleef nagenoeg ongewijzigd en het rijkslegesdeel werd fors verhoogd. Op dit moment zijn de rijksleges een stuk hoger dan de gemeentelijke leges. De verhoging rijksleges (2015: € 52.000) is budgettair neutraal.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 7
Cultuur en ontspanning Beleidsontwikkelingen Er zijn geen relevante beleidsontwikkelingen. Cultuur Wij hebben in het dossier diefstal kunstwerken van de verzekeringsmaatschappij compensatie voor de gestolen bronzen kunstwerken toegezegd gekregen. De te ontvangen verzekeringsuitkering wordt aangewend voor het laten taxeren van het kunstbezit van onze gemeente (door de verzekering opgelegde verplichting) en het beveiligen in combinatie met noodzakelijk onderhoud van de overige kunstwerken. De bijdrage van de stichting Groot Scholtenhagen wordt aangewend voor herstel van het Glazen Bos.
Financiële effecten Bedragen x € 1.000 Product/ Deelprogramma
Cultuur Kulturhus Cultuur Scholtenhagen Ontspanning Sport algemeen Sportaccommodaties Sport Cultuur en ontspanning
Lasten
Baten
Saldo
89 19 108 1 1 44 -69 -25 84
98
9
0
-19
98 0 0 35 30 65 163
-10 -1
-1 -9 99
90 79
Toelichting financiële mutaties Cultuur Regeling Cultuurarrangement De wijziging betreft een administratieve correctie op inkomsten (€ 41.000) en uitgaven (€ 41.000) over de jaren 2013-2014. Dit heeft geen financiële gevolgen, het betreft een budgettair neutrale mutatie. Kunstwerken De uitkering verzekering kunstwerken inclusief bijdrage Scholtenhagen bedraagt € 57.000. De totale kosten van taxatie, beveiliging, herplaatsing, herstel en onderhoud worden geraamd op € 50.000. Dit leidt tot een incidenteel voordeel van € 7.000. Overig voordeel lasten: € 2.000. Kulturhus Stichting Kulturhus Haaksbergen heeft bezwaar aangetekend tegen het besluit budgetsubsidie 2015. De bezwaarschriftencommissie heeft het college geadviseerd tot een nabetaling van subsidie. Het college heeft dit advies overgenomen en gaat over tot nabetaling van € 19.000. Sport algemeen Actief Betrokken Club Het niet bestede budget 2014 was wel gereserveerd, maar nog niet naar de exploitatie overgeheveld in 2015. Dit is alsnog gedaan. Hierdoor een ophoging van de inkomsten van € 35.000. De hierbij horende uitgaven zijn € 44.000. Incidenteel nadeel over 2015 is € 9.000.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 8
Sportaccommodaties Onderhoud sportvelden In de begroting 2015 is ervan uit gegaan dat BTW-aftrek zou komen te vervallen. Deze regeling blijft echter voorlopig van kracht en dat leidt tot een structureel lagere last en dus voordeel van € 25.000. Een bedrag van € 12.000 voordelig betreft actualisatie verzekeringspremies. Toerekening kapitaallasten: voordeel lasten € 32.000. Bijdragen door derden De te verwachten teruggave BTW over lasten sportaccommodaties bedraagt naar verwachting € 100.000. Hiervan was reeds € 70.000 voorzien. Dit levert een incidenteel voordeel op van € 30.000.
Economische ontwikkeling Beleidsontwikkelingen Er zijn geen relevante beleidsontwikkelingen.
Financiële effecten Bedragen x € 1.000 Product/ Deelprogramma
Markt Detailhandel Economische zaken Revitalisering bedrijventerreinen Economische ontwikkeling Evenementen Recreatie en toerisme VVV Toerisme en recreatie Economische ontwikkeling
Lasten
Baten
Saldo
5 5 -3 475 472 0 2 -4 -2 475
14
9
14
9
0
3
475
0
475 2 0 0 2 491
3 2 -2 4
4 16
Toelichting financiële mutaties
Revitalisering bedrijventerreinen De totale investering voor de revitalisering van bedrijventerrein ’t Varck bedraagt € 1.050.000. In 2014 is al € 60.000 uitgegeven. In 2015 en 2016 bedraagt het budget nog € 990.000. Hiervan is in de begroting al een bedrag van € 515.000 opgenomen. Dit wordt voor € 230.000 gedekt door subsidies en voor € 285.000 uit een bijdrage vanuit de RSFI (Reserve Sociaal Fysieke Infrastructuur). Het resterende budget van € 475.000 is toegevoegd aan het budget van revitalisering bedrijventerreinen; de lasten zijn met dit bedrag verhoogd. Dit wordt gecompenseerd door eenzelfde verhoging van de baten, door bijdragen uit de producten riool en wegen, en zijn via een interne verrekening toegevoegd aan het budget voor revitalisering. De mutaties leiden per saldo niet tot een wijziging van het resultaat.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 9
Integrale veiligheid Beleidsontwikkelingen Er zijn geen relevante beleidsontwikkelingen.
Financiële effecten Bedragen x € 1.000 Product/ Deelprogramma
Handhaving uitvoering Handhaving Rampenbestrijding Veiligheid Integrale veiligheid
Lasten
Baten
Saldo
-1 -1 50 50 49
0 0 100 100 100
1
1 50
50 51
Toelichting financiële mutaties In verband met de afhandeling van het bezwaar op de verleende vergunning voor het evenement op 28 september 2014 is voor de inzet van communicatieadviseurs en de coördinator crisiscommunicatie een aanvullend bedrag nodig van € 31.000. Ter ondersteuning van onze juridische medewerkers is met betrekking tot het bezwaarschrift extra mankracht nodig (€ 9.000). Voor aanvullend juridisch advies is € 10.000 geraamd. De provincie heeft de door haar toegezegde bijdrage van € 100.000 i.v.m. de kosten Monstertruckdrama uitgekeerd.
Sociaal Domein Beleidsontwikkelingen Wmo en Jeugd We hebben een uitvoeringsorganisatie (Noaberpoort en backoffice) neergezet die berekend is op de nieuwe taken Wmo en Jeugd. Dit betekent concreet dat wij inwoners met vragen te woord hebben kunnen staan, de aanvragen die zijn ingediend in behandeling hebben kunnen nemen, keukentafelgesprekken hebben gevoerd, passende ondersteuning hebben geboden en ook de noodzakelijke betalingen hebben kunnen verrichten. Bezwaarschriften Tot nu toe hebben er ca 530 herbeoordelingen huishoudelijke ondersteuning plaatsgevonden en zijn er 27 bezwaarschriften ingediend. Het aantal bezwaarschriften is in vergelijking met het aantal genomen besluiten en in vergelijking met andere gemeenten relatief laag. Deze bezwaarschriften hebben op één na (begeleiding) allemaal betrekking op de huishoudelijke ondersteuning. Twee bezwaarschriften zijn ingetrokken na een gesprek met één van de consulenten Wmo. De overige bezwaarschriften zijn voor advies voorgelegd aan de onafhankelijke commissie bezwaarschriften. Er zijn geen bezwaarschriften of klachten ingediend over besluitvorming of uitvoering van de Jeugdwet. Uitvoering bijstand Bij de controle van de rekening zijn we op problemen bij de uitvoering van de bijstand gestuit. Aan de hand van de bevindingen hebben we intern maatregelen getroffen. We krijgen de in 2014 verantwoorde incidentele aanvullende uitkering niet meer. Dit leidt tot een afboeking in 2015 van deze vordering. Bovendien moeten we rekening houden met extra uitvoeringskosten om de uitvoering weer op orde te krijgen.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 10
Met een actualisatie van de in-, door- en uitstroom in de WWB en de doorrekening daarvan in de begroting hebben we verder invulling gegeven aan de conclusies die naar aanleiding van de deze zomer uitgevoerde onderzoeken zijn getrokken. Aantal WWB-ers In de 1e Bestuursrapportage is rekening gehouden met een vermindering van 20 WWB-ers in 2015, zodat het WWB-bestand zou moeten dalen naar 320 WWB in 2015. Inmiddels is bekend dat het gemiddeld aantal WWB-ers nog iets verder is gedaald en deze daling zet zich voort. Onze verwachting is dat we uitkomen op een gemiddeld aantal WWB-ers over heel 2015 van 318. Onzekere factor hierbij is de verhoogde toestroom van nieuwkomers. Gezien de internationale ontwikkelingen heeft het ministerie aangegeven, dat we rekening moeten houden met een verdere stijging van het aantal nieuwkomers in de komende jaren en daarmee vanuit deze doelgroep een stijgend beroep op de uitkering. Minima Het volledige minimabeleid wordt dit jaar herijkt. In december 2015 leggen wij u daartoe een voorstel voor. Per 2015 geldt er al een nieuwe vorm van de collectieve ziektekostenverzekering. Het aantal collectief verzekerden bedraagt momenteel 590 en is daarmee bijna verdubbeld ten opzichte van de oude regeling (vorig jaar ongeveer 300 verzekerden voor een pakket met minder dekking).
Financiële effecten Bedragen x € 1.000 Product/ Deelprogramma
Algemene voorziening Jeugd Centra voor Jeugd en Gezin (jeugdgezondheiszorg uniformdeel) Eerstelijnsloket Jeugd Individuele voorzieningen Natura Jeugd PGB Jeugd Jeugd Bijstandsverlening en inkomensvoorziening Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid Re-integratie- en participatievoorzieningen Participatiewet Sociale werkvoorziening Participatie Algemene voorzieningen Wmo Eerstelijnsloket Wmo Maatwerkvoorzieningen Natura materieel Wmo Maatwerkvoorzieningen Natura immaterieel Wmo Openbare gezondheidszorg PGB Wmo Wmo Sociaal domein
Lasten
Baten
Saldo
-59 -10 -3 -300 -205 -577 77 -17 2 96 158 -3 -30 -10 508 -11 -365 89 -330
0 0 0 0 0 0 -555 0 0 0 -555 257 15
59 10 3 300 205
577 -632 17 -2 -96
-713 260 45 10
0 0 0 272 -283
-508 11 365
183 47
Toelichting financiële mutaties Jeugd Algemene voorzieningen jeugd Eind 2014 hebben wij een totale bezuiniging van € 26.000 op de subsidie van Scala Welzijn voor het jaar 2015 doorgevoerd.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 11
Hiervan is een bedrag van € 10.000 ten laste gebracht van het onderdeel jongerenwerk. Deze (structurele) bezuiniging was niet in de begroting 2015 verwerkt, omdat de beschikking met daarin de bezuiniging na vaststelling van de begroting is vastgesteld. Humanitas heeft in 2014 subsidie ontvangen voor het uitvoeren van trajecten Homestart en Begeleide Omgangsregeling. Er zijn echter geen trajecten Homestart uitgevoerd. Wij hebben de subsidie Homestart 2014 van € 9.000 daarom teruggevorderd. Dit is een incidenteel voordeel. Het innovatiebudget Jeugd wordt in 2015 niet ingezet. Dit betekent een incidentele vrijval van € 40.000. Met het betere zicht dat er inmiddels is op de bestedingen en de zorgvragen, zijn wij momenteel bezig met beleidsaanpassingen voor 2016 en verder inzake het voorliggende veld (preventief), het budget wordt daarvoor ingezet (geen structureel voordeel). Individuele voorzieningen Natura Jeugd Wij registreren jeugdzorgcliënten in een registratiesysteem. Wij weten dat, op dit moment, nog niet alle cliënten in ons registratiesysteem zijn opgenomen. De belangrijkste reden hiervoor is dat een aantal zorgaanbieders nog geen cliëntgegevens bij ons heeft aangeleverd. Wij verwachten deze gegevens op korte termijn te ontvangen. Op basis van al wel bekende gegevens (de cliënten die in ons registratiesysteem staan opgenomen, (voorschot)facturen van aanbieders die nog geen cliëntgegevens hebben aangeleverd, omzetverwachtingen van aanbieders, informatie van de regisseurs Jeugd en het resultaat van de uitvraag die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) onder aanbieders van jeugdzorg heeft gedaan) hebben wij een prognose gemaakt van de uitgaven aan jeugdzorg die wij in 2015 in totaal verwachten. In deze prognose hebben wij een risicobuffer van € 565.000 meegenomen. Op basis van deze prognose ramen wij vanaf 2015 een bedrag van € 300.000 af voor individuele voorzieningen natura jeugd. Tegelijkertijd hebben wij, vanwege onzekerheid over de kosten voor jeugdzorg, in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing het risico in verband met ‘Aantallen jeugdhulptrajecten onzeker’ verhoogd met € 140.000 tot in totaal € 280.000. Wij zijn daarbij uitgegaan van een risico van € 400.000 en kans van optreden van 70%. PGB Jeugd Wij maken de Sociale Verzekeringsbank (SVB) elke vier weken een bedrag over waarmee de SVB de persoonsgebonden budgetten kan betalen. Gebleken is dat elke periode van vier weken een ongeveer even groot bedrag wordt overgemaakt aan de SVB. Wij hebben op basis hiervan een prognose van de uitgaven voor persoonsgebonden budgetten voor heel 2015 gemaakt. Bij deze prognose hebben wij rekening gehouden met een bedrag voor onvoorzien. Op basis van deze prognose verwachten wij in 2015 een overschot van afgerond € 205.000. Wij verwachten dat dit een structureel overschot zal zijn. Participatie Bijstandsverlening en inkomensvoorziening Lasten In de berekening van de bijstandsuitgaven gaan we nu uit van gemiddeld 318 WWB-ers over het gehele jaar 2015. Dit is 2 WWB-ers minder, dan waarmee in de 1e bestuursrapportage nog rekening mee is gehouden en dat levert een voordeel op van 2 x € 14.000 = € 28.000. Het aantal mensen met een Ioaw-uitkering is in de loop van dit jaar toegenomen en bedraagt momenteel 25 (stand per juli 2015). De Ioaw is een wettelijke regeling voor mensen die na hun 50-ste werkloos worden en daarna de volledige WW-periode ook al hebben doorlopen. We verwachten, dat deze stijging structureel is, omdat er nagenoeg geen uitstroom richting werk plaatsvindt vanuit de Ioaw. In de begroting waren we uitgegaan van 19 Ioaw-uitkeringen, dit is een structureel nadeel van € 95.000. Het zorginstituut Nederland zal naar verwachting incidenteel € 20.000 extra bij de gemeente in rekening brengen betreffende invorderingskosten en bronheffing voor de zorgverzekeringswet.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 12
Oorzaak is dat na het beëindigen van een uitkering het zorginstituut niet in kennis is gesteld door sociale zaken. Op controle en abonnementskosten wordt een structureel voordeel van € 10.000 gerealiseerd waarmee in totaal per saldo sprake is van een nadeel van € 77.000. Baten De opbrengst van de IAU 2014 moeten we afboeken. De opbrengst was meegenomen in de jaarrekening 2014. Een incidenteel nadeel van € 450.000. Het BUIG-budget voor uitkeringen van het Rijk valt € 205.000 hoger uit en de verwachte vangnetuitkering laat een nadeel zien van € 260.000. In de begroting is rekening gehouden met een bedrag van in totaal € 300.000 voor ontvangsten uit terugvordering. We verwachten hiervan € 250.000 te kunnen realiseren, een incidenteel nadeel van € 50.000. Per saldo een nadeel van € 555.000.
Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid Stadsbank Oost Nederland Uit de voorjaarsnota van de Stadsbank Oost Nederland, die op 18 juni 2015 is ontvangen, blijkt dat de gemeente over 2015 € 21.000 meer dient bij te dragen. Met de voorjaarsnota stelt de Stadsbank de cijfers van de begroting bij, waarbij men bij de voorjaarsnota meer kan uitgaan van de werkelijke kosten. Stijging van de kosten is ook een gevolg van toename van het gebruik van voorzieningen in het kader van schuldhulpverlening. Minima Voor 2015 hadden we totaal € 170.000 geraamd voor de collectieve ziektekostenverzekering. We verwachten in 2015 ongeveer € 40.000 minder uit te gaan geven dan de raming. De andere minimaregeling (verordening minimabeleid) laat een verwachtte overschrijding (nadeel) zien van € 3.000 voor 2015. Sociale Werkvoorziening De aangepaste Hameland-begroting 2015 leidt voor Haaksbergen tot een extra eenmalige last van € 17.000. Ook de Jaarrekening 2014 van Hameland is intussen vastgesteld. Deze laat zien, dat we in 2015 een extra last van € 15.000 moeten verwachten. In onze begroting hebben we een nog niet nader gespecificeerd bedrag van € 50.000, dat kan worden aangewend ter dekking van deze incidentele extra lasten. Uit de meicirculaire blijkt dat de WsW-rijkssubsidie 2015 € 96.000 afwijkt ten opzichte van onze begroting. Dit bedrag wordt één op één doorgesluisd naar Hameland. Een incidenteel nadeel van € 96.000. Wmo Algemene voorzieningen Wmo De (incidentele) inkomsten van € 206.000 voor prestatieafspraken wonen, welzijn en zorg zijn afkomstig van de provincie en deze waren niet begroot. Hier tegen over staat een zelfde bedrag aan uitgaven om uitvoering te geven aan het programma woonservicegebieden (2011-2015). Daarnaast ontvangen wij structureel een bedrag van ongeveer € 50.000 voor de maatschappelijke begeleiding door gemeenten voor inburgeringsplichtige asielgerechtigden (de gemeente ontvangt € 1.000 per asielgerechtigde). Welzijnsorganisatie Scala voert de maatschappelijke begeleiding uit voor de gemeente. De inkomsten zijn even hoog als de uitgaven. Uit de subsidievaststellingen over 2014 zijn ook enkele wijzigingen gekomen. In 2014 zijn 67 uren (€ 5.000) niet ingezet op het onderdeel ouderenwerk en 244 uren (€ 19.000) niet ingezet op het onderdeel participatie. Hiervoor wordt een bedrag van € 24.000 teruggevorderd op het onderdeel participatie.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 13
In 2015 zijn de middelen voor integrale vroeghulp (€ 3.000), frictiekosten voor de huur Noaberpoort Steunpunt Informele zorg (€ 3.000) en het budget van de meicirculaire voor het Steunpunt Informele Zorg (€ 9.000) niet ingezet. Dit maakt dat in totaal een bedrag van € 15.000 vrijvalt. Tot slot was een bezuiniging van € 16.000 op maatschappelijke participatie (Scala Welzijn) nog niet in de begroting 2015 verwerkt. Een voordeel van € 16.000. In de Wmo 2015 is vastgelegd dat gemeenten vanaf 2015 verantwoordelijk zijn voor de invulling van het mantelzorgcompliment. De gemeente Haaksbergen heeft ten behoeve van het mantelzorgcompliment een bedrag van € 89.000 ontvangen. In 2015 is besloten om de uitvoering van activiteiten ten behoeve van het mantelzorgcompliment neer te leggen bij het Steunpunt Informele Zorg Twente. Voor de uitvoering is een bedrag van € 30.000 beschikbaar gesteld in 2015. Hiermee valt een bedrag van € 59.000 incidenteel vrij. Bij GGZ Mediant is voor € 6.000 minder aan collectieve preventie ingekocht (structureel). Dit komt voort uit een eerdere voorgestelde bezuinigingsmaatregel. De voorbereidingen voor inloop GGZ zijn in volle gang. De openstelling is in het najaar vandaar dat wij hiervoor een bedrag van € 22.000 kunnen laten vrijvallen. De kosten van tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten zijn € 80.000 lager dan begroot omdat maar 30% van de doelgroep gebruik maakt van de collectieve ziektekostenverzekering van Menzis. Wij gaan meer aandacht besteden aan communicatie over deze regeling en wij verwachten dan ook een hoger bereik van de regeling en dus ook hogere kosten in 2016. Met de uitvoering van verslavingsbeleid & maatschappelijke zorg zijn geen zorgkosten gemoeid. Dit betekent een structurele vrijval van € 10.000. Het innovatiebudget Wmo wordt in 2015 niet ingezet. We zijn bezig met planvorming waarvan de uitvoering in 2016 gaat plaats vinden. Dit betekent een incidentele vrijval van € 25.000. Eerstelijnsloket Wmo De tolkvoorziening in de leefsituatie voor mensen met een zintuiglijke beperking valt sinds 1 januari 2015 onder de Wmo. Deze is voor 2015 landelijk ingekocht door de VNG bij Sensoor en de middelen worden direct uit het gemeentefonds gehaald. Het bedrag van € 30.000 valt vrij. De Wmo 2015 kent regresrecht: gemeenten hebben de bevoegdheid om Wmo-kosten als gevolg van een ongeval te verhalen op de wettelijk aansprakelijke persoon. De VNG heeft een overeenkomst gesloten met het Verbond van verzekeraars waarin het regresrecht is afgekocht voor twee jaar. Deze afkoop over het jaar 2015, voor een bedrag van € 0,61 per inwoner, is door de VNG overgemaakt aan de gemeenten. Dit betekent voor de gemeente Haaksbergen baten van € 15.000. Maatwerkvoorzieningen Natura immaterieel Wmo Op Wmo huishoudelijke ondersteuning zijn meer uitgaven gedaan dan begroot. Voor 2015 is op dit product vanwege rijksbezuinigingen en resultaatfinanciering € 400.000 ingeboekt. Deze bezuiniging blijkt niet haalbaar. Dit leidt tot een nadeel van € 110.000 op huishoudelijke ondersteuning. De gemeente Haaksbergen heeft op 18 december 2014 van het rijk voor de jaren 2015 en 2016 jaarlijks € 270.000 toegekend gekregen voor de uitvoering van de Huishoudelijke Hulp Toelage (hierna HHT). De 540 cliënten Wmo kunnen uren hulp bij de zorgaanbieder inkopen voor werkzaamheden die niet meer onder de huishoudelijke ondersteuning vallen. In eerste instantie maakten 132 huishoudens gebruik van de HHT-regeling. Na verlaging van de bijdrage van de cliënt van € 8,75 naar € 5,00 per 1 juli 2015 tot en met december 2015 hebben zich nog ruim 70 mensen meer gemeld voor deelname aan HHT voor gemiddeld 1 uur per week.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 14
Omdat een kleine 40% gebruik maakt van de regeling verwachten wij dat de uitgaven aan HHT € 154.000 lager uitvallen dan de rijksbijdrage. Tot nu toe is er 1 huisverbod opgelegd. Ook het aantal trajecten bemoeizorg is minder dan vooraf begroot. Dit kan per jaar sterk wisselen. Wij verwachten voor deze twee posten samen een vrijval van incidenteel € 18.000. De prognose op basis van maximale benutting van de indicaties op Wmo ondersteuning zelfstandig leven (OZL) en ondersteuning maatschappelijke deelname (OMD) bedraagt voor 2015 € 2,2 mln. In 2015 is € 1.080.000 begroot. Omdat 2015 een overgangsjaar betreft met nog oude indicaties (hogere tarieven en uren) is de verwachting dat de herbeoordelingen leiden tot gemiddeld lagere indicaties, zowel in volume als tarieven. Daarnaast worden niet alle indicaties verzilverd. Incidenteel wordt daarom € 570.000 als nadeel verantwoord. PGB Wmo Net als voor het PGB jeugd wordt ook voor het PGB Wmo elke vier weken een bedrag overgemaakt waarmee de SVB de persoonsgebonden budgetten kan betalen. Gebleken is dat elke periode van vier weken een ongeveer even groot bedrag wordt overgemaakt aan de SVB. Wij hebben op basis hiervan een prognose van de uitgaven voor persoonsgebonden budgetten voor heel 2015 gemaakt. Bij deze prognose hebben wij rekening gehouden met een bedrag voor onvoorzien. Op basis van deze prognose verwachten wij in 2015 een overschot van afgerond € 365.000. Wij verwachten dat dit een structureel overschot zal zijn.
Onderwijs Beleidsontwikkelingen Er zijn geen relevante beleidsontwikkelingen.
Financiële effecten Bedragen x € 1.000 Product/ Deelprogramma
Basisonderwijs openbaar IHP Leerlingenvervoer Lokaal onderwijsbeleid Materiële instandhouding Volwassen/basiseducatie Onderwijs
Lasten
Baten
Saldo
107 15 -95 14 -57 -16
0
-107
0
-15
0
95
14
0
-57
0
-43
-27
Toelichting financiële mutaties Basisonderwijs IHP
Toerekening kapitaallasten: lasten nadeel € 101.000 (zie ook lokaal onderwijsbeleid). Leerlingenvervoer Het aantal kinderen dat in het schooljaar 2015-2016 in aanmerking komt voor een voorziening leerlingenvervoer, is met 10% afgenomen. Dit is van invloed op de kosten van leerlingenvervoer en wordt vanaf het kalenderjaar 2016 zichtbaar. Hoe groot deze invloed zal zijn is nog niet in te schatten. Zoals bekend is het leerlingenvervoer samen met vier gemeenten uit de Achterhoek aanbesteed (Winterswijk, Aalten, Berkelland en Oost-Gelre). Ook in die gemeenten is sprake van een terugloop van het aantal kinderen dat gebruik maakt van het leerlingenvervoer. In de begroting was echter rekening gehouden met een grotere terugloop van aantallen en kosten, waardoor er een overbesteding is van € 15.000.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 15
Lokaal onderwijsbeleid
Toerekening kapitaallasten: lasten voordeel € 91.000 (zie ook basisonderwijs IHP). Volwassen/basiseducatie De Wet Educatie en Beroepsonderwijs is per 1 januari 2015 gewijzigd. Eén van de wijzigingen is dat er met centrumgemeenten wordt gewerkt, voor Haaksbergen betekent dat Enschede. De gemeente Enschede ontvangt voor de Twentse gemeenten het budget en betaalt ook de kosten aan het ROC van Twente. Met het ROC is een overeenkomst afgesloten. De rijksbijdrage van € 57.000 gaat rechtstreeks naar centrumgemeente Enschede. In onze begroting zijn daarom geen baten en lasten meer opgenomen.
Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Beleidsontwikkelingen Marktplan De verkoop van de gronden is binnen een tweetal varianten (met en zonder supermarkt) mogelijk. Op basis van de gevoerde gesprekken met ontwikkelaars/ marktpartijen verwachten wij nog dit jaar of in 2016 overeenkomsten te kunnen sluiten.
RUD Uiterlijk met ingang van de inwerkingtreding van de Omgevingswet (verwachting 1-1-2018) moet de RUD de vorm van een openbaar lichaam hebben. Hierop is op 19 juni 2015 door het bestuur van de RUD opdracht gegeven hiervoor een toekomstscenario uit te werken. De organisatie van de RUD ondersteunende ICS (Informatie-, Coördinatie- en Sturingseenheid) is vanwege de toenemende werkzaamheden per 1 september 2015 van 5,0 fte uitgebreid naar 6,5 fte waardoor de gemeentelijke bijdrage in 2016 toeneemt. Er worden regionaal kwaliteitscriteria opgesteld voor het uitvoeren van de werkzaamheden die vallen onder het zogenaamde basistakenpakket (grotendeels milieu). Per RUD worden deze kwaliteitscriteria in een verordening vastgelegd die daarop één op één door de deelnemende gemeenten moeten worden overgenomen.
Financiële effecten Bedragen x € 1.000 Product/ Deelprogramma
Plattelandsontwikkeling Plattelandsontwikkeling Bouwgrondexploitatie Ruimtelijke ordening Stedelijke ontwikkeling Vastgoedexploitatie Ruimtelijke ontwikkeling Vergunningen Wonen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen
Tweede bestuursrapportage 2015
Lasten
Baten
Saldo
631 631 257 -19 -15 68 291 -20 -20 902
665
34
665
34
23
-234
2
21 15
202
134
227 4 4 896
-64 24
24 -6
Pagina 16
Toelichting financiële mutaties
Plattelandsontwikkeling Door het binnenhalen van aanvullende subsidies voor het plan van aanpak verkenning Buurserzand en Haaksbergerveen, voor het project uitvoering onderzoek pre-engineering, voor het project procesondersteuning Breedband (samen € 142.000) en voor het project Groene en Blauwe diensten (€ 523.000) is in totaal een extra bedrag van € 665.000 ontvangen. We zetten deze middelen voor € 631.000 weer in voor investeringen in de plattelandsontwikkeling voor de betreffende projecten. Een bedrag van € 34.000 komt ten gunste van het resultaat 2015. Bouwgrondexploitatie De ontwikkeling van het Marktplan is recentelijk herzien. Daarbij zijn de mogelijkheden voor de invulling verruimd. Ook hebben we de grondexploitatie geactualiseerd. Op basis daarvan moeten we de verliesvoorziening voor het Marktplan verhogen, dat leidt tot een stijging van de lasten met € 231.000. Toerekening kapitaallasten: lasten nadeel € 2.000. De resterende stijging van de lasten voor de grondexploitaties van € 23.000 wordt veroorzaakt door het actualiseren van de ramingen voor onroerend zaakbelasting, waterschapslasten en verzekeringen. Deze worden uiteindelijk weer verrekend met de boekwaarde, dit verklaart de stijging van de baten met hetzelfde bedrag. Ruimtelijke ordening Toerekening kapitaallasten: lasten voordeel € 19.000. Stedelijke ontwikkeling Toerekening kapitaallasten: lasten voordeel € 15.000. Vastgoedexploitatie Voor de verkoop van de Nortwic-mavo hadden we oorspronkelijk een netto-opbrengst geraamd van € 100.000. De werkelijke opbrengst is echter € 300.000, de stijging van € 200.000 is in de extra inkomsten verwerkt. Wegvallende inkomsten van onder meer de Ruisschenborg en hogere inkomsten van de voormalige peuterspeelzalen verklaren het resterende verschil. Voor de verkoop van de Nortwic / mavo was oorspronkelijk een netto opbrengst geraamd van € 100.000. De werkelijke opbrengst is echter € 300.000. De stijging van € 200.000 is in de extra inkomsten verwerkt. Vergunningen In de begroting hebben we al rekening gehouden met lagere legesinkomsten. Daarmee dalen in ieder geval in 2015 ook de bijkomende kosten met in totaal € 20.000.
Algemene dekkingsmiddelen Beleidsontwikkelingen De keuze “mensen” in plaats van “stenen” leidt tot de doelstelling om niet-strategisch vastgoed van de hand te doen. Dit resulteert in voordelen door het vervallen van exploitatielasten, maar heeft soms ook als gevolg, dat er extra moet worden afgeschreven op te verkopen vastgoedobjecten. Er kunnen boekwaarderesultaten ontstaan, zowel voordelige als nadelige resultaten.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 17
Financiële effecten Bedragen x € 1.000 Product/ Deelprogramma
Algemene baten en lasten Algemene uitkering gemeentefonds Belastingen/rechten Kostenplaatsen (afdelingen) Leningen en beleggingen Algemene dekking
Lasten
Baten
Saldo
35 0 0 -91 0 -56
-15
-50
-447
-447
31
31
-339
-248
-20
-20
-790
-734
Toelichting financiële mutaties Algemene baten en lasten Het nadeel op lasten betreft het vrijvallen van de algemene taakstelling herstelplan van € 75.000 (nadeel) en het laten vervallen van de post onvoorzien (voordeel € 40.000). De incidentele taakstelling € 100.000 extra subsidiebaten verwerven is voor een bedrag van € 24.000 gerealiseerd. De taakstelling wordt met hetzelfde bedrag verminderd (hier nadeel, voordeel op de programma’s). Voor een verkochte vrachtauto is € 9.000 meer ontvangen, dan waar rekening mee is gehouden. Algemene uitkering gemeentefonds De gevolgen van de meicirculaire zijn verwerkt in deze bestuursrapportage. Voor 2015 wordt de algemene uitkering gekort voor € 447.000. Dit is het gevolg van de lagere rijksuitgaven, die via de accresontwikkeling doorwerken in het gemeentefonds. Belastingen/rechten We ontvangen in 2015 in totaal € 46.000 meer aan OZB dan was begroot. De gemiddelde waarde van alle objecten in Haaksbergen is uiteindelijk iets hoger geworden dan werd geraamd. Ook is er iets minder waarde verminderd als gevolg van ingediende bezwaarschriften. De sluiting van Hotel Scholtenhagen is voornamelijk oorzaak van een lagere opbrengst toeristenbelasting van € 15.000.
Bedragen x € 1.000
Kostenplaatsen (afdelingen) Rubriek
Rente geldleningen Toerekening kaptiaallasten Afschrijvingen Herstel opleidingskosten Materieelbeheer Verzekeringen en belastingen Totalen
Lasten
Baten
Saldo
-104 -78 98 -35 14 14 -91
-104
0
-239
-161 -98 35
4
-10 -14
-339
-248
Rente geldleningen Eind 2014 is er een aantal doorgesluisde leningen aan Domijn overgedragen. Dit heeft tot gevolg dat zowel de renteopbrengsten als de rentekosten dienen te worden verlaagd met € 104.000. Per saldo dus een neutrale post. Toerekening kapitaallasten Er heeft een verschuiving in de toerekening van kapitaallasten plaatsgevonden. Deze verschuiving heeft organisatiebreed geen resultaateffect. Voor huisvesting, I&A en materieelbeheer een
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 18
voordelig effect op lasten van € 78.000. Voor de kostenplaats kapitaallasten is het effect € 239.000 nadelig op de baten. Het saldo van € 161.000 is een voordeel voor de overige programma’s. Afschrijvingen Op de post afschrijvingen is een nadeel van € 98.000 ontstaan vanwege de vervroegde afschrijving van het gebouw “voormalige Nortwic Mavo”. Dit pand is verkocht. Per saldo levert de verkoop een voordeel op. Zie verder programma Ruimtelijke ontwikkeling, onderdeel vastgoedexploitatie. Herstel opleidingskosten Een verhoging van de opleidingskosten vanwege de 3 decentralisaties van € 35.000 bij de 1e bestuursrapportage 2015 was ook in de primitieve begroting al opgenomen. Dit ten onrechte opnieuw verhoogde lastenbedrag wordt nu hersteld en leidt tot een voordeel van € 35.000. Leningen en beleggingen We ontvangen € 20.000 minder aan dividendinkomsten dan was geraamd. Vanwege nieuwe wetgeving keert de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) minder dividend uit.
Reserves Beleidsontwikkelingen Ons doel is om zo snel als mogelijk, maar uiterlijk aan het eind van 2018, een positieve algemene reserve te hebben. Met het besluit tot ontmanteling van het werkvoorzieningsschap Hameland wordt voor de vorming van een verliesvoorziening voor deze ontmanteling een beroep gedaan op de algemene reserve van € 857.000. Na verwerking van het resultaat van deze bestuursrapportage heeft het weer opbouwen van een eigen vermogen als onderdeel van het financieel herstel en in het kader van het financieel toezicht door de provincie prioriteit.
Financiële effecten De nu voorliggende bestuursrapportage heeft een negatief resultaat van € 419.000. Dit saldo komt ten laste van de algemene reserve.
Weerstandsvermogen en risicobeheersing In de Begroting 2016 en meerjarenperspectief 2017-2019 is een actualisatie van de risicoanalyse en weerstandsvermogen opgenomen. De begroting verschijnt gelijktijdig met de Tweede Bestuursrapportage 2015. We verwijzen naar de begroting 2016.
Grondbeleid Voor 2015 is er een actuele ontwikkeling binnen het marktplan. De verkoop van de gronden is binnen een tweetal varianten, met en zonder supermarkt, mogelijk. Op basis van de gevoerde gesprekken met ontwikkelaars/ marktpartijen hebben wij de verwachting in 2016 of nog dit jaar tot contractvorming te kunnen komen. Van “niet in exploitatie” naar “in exploitatie” Het marktplan is nu formeel een “niet in exploitatie genomen grond (NIEGG)”. Op basis van de feitelijke omstandigheden is het Marktplan echter een bouwgrond in exploitatie (BIE). Het aanwijzen van een BIE is een bevoegdheid van de gemeenteraad. We stellen de gemeenteraad daarom voor het Marktplan als een BIE, bouwgrond in exploitatie aan te wijzen.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 19
Bedrijfsvoering Visie op bestuur en organisatie Op 15 januari 2015 hebben we onze visie op bestuur en organisatie met de raadscommissie Bestuur en Middelen besproken. Daarna hebben we onze visie verder uitgewerkt en gelijktijdig ook over de visie gecommuniceerd met de medewerkers, het GO en de OR. We hebben één plan van aanpak voor de uitvoering gemaakt. Binnen dit uitvoeringsplan zijn verschillende trajecten benoemd, die in samenhang met elkaar bijdragen aan de realisatie van onze ambities. Op 21 juli 2015 hebben we de visie en het plan van aanpak voor uitvoering voorlopig vastgesteld. Daarna verzamelen we zoveel mogelijk reacties van alle betrokken partijen. In september willen we de visie definitief vaststellen.
Financieel herstelplan Op basis van de Visie op bestuur en organisatie en het Financieel herstelplan gaat de organisatie krimpen. In 2015 hebben we met succes intensief ingezet op het realiseren van de taakstelling voor 2016 van € 0,6 mln. In 2015 zijn ter voorbereiding van de volgende afvloeiingsfase al met enkele medewerkers afvloeiingsafspraken gemaakt. De verwachting is dat krimp van de organisatie grotendeels te bereiken is via natuurlijk verloop en vrijwillige maatwerkafspraken. Wij beseffen dat stimulerende en faciliterende maatregelen nodig zijn. De voorstellen voor dit flankerend beleid worden op korte termijn door het college behandeld. Voor zover hier budgettaire effecten uit voort komen zullen de voorstellen aan de gemeenteraad worden voorgelegd. De vraag die tegelijkertijd bij de behandeling van dit voorstel wordt beantwoord is of het restant van de voorziening voor personeel voldoende is. Op de voorziening personeel van € 500.000 is medio september 2015 een beslag gelegd van € 123.000, € 377.000 is nog niet ingevuld.
Invulling van de personele bezetting en personele kosten in 2015 Bij vertrek van vast personeel dat niet vervallen taken vervult is vaak tijdelijke herbezetting noodzakelijk. De vrijval van salariskosten die als gevolg van vertrek of minder werken gedurende het jaar ontstaat wordt ingezet om kosten van inhuur te kunnen financieren. Medio september 2015 is er sprake van een geprognotiseerde vrijval van salariskosten ten opzichte van de begroting 2015 van circa € 1 mln. Aan detacheringen en andere inkomsten verwachten wij € 120.000 binnen te krijgen boven de begrote detacheringsopbrengsten. Deze middelen worden naar wij verwachten geheel ingezet, mede voor de extra inzet voor de bijstandsadministratie. Daarnaast verwachten we een meevaller in de sociale lasten, met name de pensioenpremies. Hier tegenover staat een niet begrote incidentele loonsverhoging van 0,75% per 1 oktober 2015. Deze is overeengekomen in het onderhandelaarsakkoord (Kabinet-VNG/IPO) Bij de jaarrekening 2014 is een verplichting opgenomen van € 53.000 opgenomen om het bovennormale aantal verlofuren af te kunnen bouwen. Deze is in 2015 volledig ingezet.
Informatisering en automatisering Naast de normale bedrijfsvoering wordt er gewerkt aan diverse investeringsprojecten. Daarnaast zijn er investeringsprojecten in voorbereiding. Vanuit de decentralisaties is de I&A-component van € 90.000 vanuit het sociaal domein overgebracht naar de centrale post I&A. Deze kosten zijn nog niet volledig ingevuld. De verwachting is dat er na uitgaven voor applicatiebeheer en licentiekosten voor nieuwe software voor het sociaal domein een bedrag van ca € 30.000 over zou kunnen blijven, als besloten wordt om de aanschaf en invoering van een regiesysteem voor het 3D-domein uit te stellen naar 2016. Vanwege de onzekerheid is hier nog geen budgetvermindering doorgevoerd.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 20
Voortgang uitvoeren aanbevelingen Rekenkamercommissie Stand van zaken september 2015 Goedkoop is duurkoop (rioolheffingen), september 2014 Het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) is 23 april 2015 geëvalueerd door de raad. In tegenstelling tot de conclusies van het GRP, de evaluatie en de aanbevelingen van de rekenkamercommissie is mede op grond van de financiële situatie van de gemeente inmiddels toch besloten om de tarieven te dempen. Bij de voorbereiding van het GRP 2017 – 2020 nemen wij de aanbevelingen uit het Rkc-rapport opnieuw mee. Beleidsinhoudelijk verwijzen we verder naar het programma Openbare ruimte en bereikbaarheid en naar de paragraaf Lokale heffingen in de begroting. Intern organisatorisch hebben wij een herverdeling van verantwoordelijkheden en bevoegdheden (o.a. voor beleid, uitvoering, budgetten en kredieten) in voorbereiding. Op rolletjes (Wmo-beleid), september 2014 In het nieuwe Wmo beleidsplan (oktober 2014) en uitvoeringsplan (december 2014) is invulling gegeven aan de aanbevelingen. Communicatie met betrokken partijen en inwoners heeft veel aandacht gekregen. Maatschappelijke partners waren in een vroeg stadium betrokken bij de beleidsvorming. De uitvoering in de Noaberpoort is tussentijds geëvalueerd en de punten die hieruit naar voren kwamen, zijn ofwel direct opgepakt, of worden opgepakt bij de aanstaande verhuizing naar het gemeentehuis. Monitoring van de decentralisaties blijft een belangrijk aandachtspunt. Dit gebeurt als vast onderdeel van de planning & control cyclus. Intern organisatorisch hebben we opvolging gegeven aan de aanbevelingen door de bezwaren intensief te volgen en doordat we sinds mei 2015 specifiek de taak belegd hebben om de kwaliteit van beschikkingen te toetsen, mediation toe te passen bij bezwaren, verbetervoorstellen te doen en te implementeren. Tenslotte hebben we risicobeheersing organisatorisch geborgd door vast overleg tussen inhoudelijk en financieel betrokken medewerkers. Het Bos ingestuurd? (rendement rapporten Rkc 2010 – 2012), januari 2014 Vanaf januari 2015 is structureel een contactpersoon Rkc aangewezen. In een volgende voortgangsrapportage komt dit Rkc-rapport niet terug. Het Centrum Centraal, februari 2013 Voor grote, risicovolle projecten op het gebied van grondexploitatie en voor grote investeringswerken is de inhoudelijke en financiële verantwoordelijkheid inmiddels duidelijker belegd bij de projectleider. De projectleider zorgt in samenwerking met de betreffende financiële medewerker voor actueel inzicht in de financiële risico’s en de gevolgen voor het weerstandsvermogen. We verwijzen naar de paragrafen Weerstandsvermogen en risicobeheersing en Grondbeleid in de begroting. Geluk en wijsheid? (juridische kwaliteitszorg), februari 2012 Eind 2014 was het uitvoeringsplan juridische kwaliteitszorg gereed, maar de implementatie is doorgeschoven naar 2016. Bij de betreffende medewerkers had de Nafase van het Monstertruckdrama het afgelopen jaar prioriteit. Onder in de la (rendement rapporten Rkc 2009 – 2010), februari 2012 In samenhang met de aanbevelingen uit het rapport “Het Bos ingestuurd?” is structureel invulling gegeven aan deze aanbevelingen. In een volgende voortgangsrapportage komt dit Rkc-rapport niet terug.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 21
Goede leges, slechte leges (legesbeleid), januari 2011 In 2016 geven we verder uitvoering aan de aanbevelingen uit dit rapport als onderdeel van “traject 6 uitvoering financieel herstelplan”. In 2016 verwachten we beter zicht te hebben op de omvang van de organisatie en de gevolgen daarvan voor de kostentoerekening. Intern organisatorisch stellen we een afdelingsoverstijgend “team leges en heffingen” in. Beleidsinhoudelijk verwijzen we naar de paragraaf Lokale heffingen in de begroting. Beleefd aanbevolen, en dan? (rapporten van derden op effectiviteit onderzocht), 2010 Wij sturen strak op inhuur van derden (nut, noodzaak, kosten-baten). Ook werken we continu aan versterking en verbetering van opdrachtgestuurd (samen)werken, waaronder duidelijke verantwoordelijkheid voor goede opdrachten, aansturing van de ingehuurde derde en bewaking van de financiën. Om de frictie op te vangen tussen afbouw van taken (in het kader van de bezuinigingen) en versterking van kwaliteit (op onderdelen noodzakelijk) is de inhuur (tijdelijk) toegenomen. Op het ergste voorbereid (risicobeleid en risicobeheer) mei 2010 Stille reserves actualiseren we voortdurend. De raad heeft bij het nieuwe risicobeleid in 2012 besloten stille reserves niet mee te nemen bij het bepalen van het weerstandsvermogen. In een volgende voortgangsrapportage zal dit (inmiddels verouderde) Rkc-rapport niet terugkomen. Verbeteren van ons weerstandsvermogen, risicobeleid en –beheer krijgt in 2016 opnieuw aandacht in “traject 7 uitvoering financieel herstelplan”. Verder verwijzen we naar de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. Hameland, 2009 Besloten was al geen verdere uitvoering te geven aan de aanbevelingen. Voor de wijze waarop we in het sociale domein invloed uitoefenen op intergemeentelijke samenwerkings-organen zie programma “Sociaal domein” en paragraaf “Verbonden partijen” in de begroting. In de volgende voortgangsrapportage over aanbevelingen van de Rkc komt dit rapport niet terug. De burger betrokken? (burgerparticipatie), mei 2009 Met de ingezette richting naar versterking van de participatiesamenleving en meer wijkgericht werken (dichtbij de inwoners), trekken we steeds meer samen met de inwoners op. In plaats van aanbodgerichte dienstverlening, is sprake van afstemming tussen inwoners en ambtenaren over de meest optimale oplossing. Dit kan gaan om zorg, maar bijvoorbeeld ook om onderhoud van groen, of speelvoorzieningen. De aanbevelingen uit dit rapport betrekken we verder bij traject 5.1 van de Visie op bestuur en organisatie “Relatie met de samenleving, van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie”. Armoedebeleid (beleid problematische schulden), april 2008 Het beleidsplan integrale schuldhulpverlening 2012-2016 is nog van kracht. De samenwerking met de Stadsbank Enschede, de aanpak en voorlichting heeft in 2015 een impuls gekregen. Het minimabeleid waar armoedebestrijding deel van uitmaakt wordt eind 2015 herijkt. Dit komt tot stand in samenspraak met maatschappelijke partners. Intern organisatorisch werken we aan verbetering van het werkproces, ondermeer om tijdiger de juiste sturingsinformatie beschikbaar te hebben. Wie biedt er minder (aanbestedingsbeleid), januari 2008 Intern organisatorisch hebben we verbeteringen aangebracht om een jaarplanning/kalender te realiseren en piekbelastingen te voorkomen. Verder worden aanbestedingen inmiddels steekproefsgewijs ‘doorgelicht’ binnen het rechtmatigheidskader. Hiermee hebben we aan de aanbevelingen structureel invulling gegeven. Omdat er nieuwe regelgeving komt, gaan we in 2016 het inkoop- en aanbestedingsbeleid opnieuw evalueren en actualiseren. In de volgende voortgangsrapportage over aanbevelingen van de Rkc komt dit rapport niet terug. Starters op de woningmarkt van Haaksbergen (effectiviteit startersbeleid), juli 2008
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 22
Mogelijkheden voor starters is vast onderdeel van de prestatieafspraken met woningbouwcorporaties. In de Veldmaat en St Isidorushoeve zijn recent goede mogelijkheden voor starters gerealiseerd. Beleidsinhoudelijk verwijzen we naar het programma Ruimtelijke ontwikkeling en wonen in de begroting. In de volgende voortgangsrapportage over aanbevelingen van de Rkc komt dit rapport niet terug. Subsidies in de haak? (subsidieproces), 2007 Voorjaar 2015 is het nieuwe subsidiebeleid vastgesteld. De gewijzigde algemene en bijzondere subsidieverordeningen volgen najaar 2015. In het gewijzigde subsidiebeleid komt het instrument subsidieverlening meer tot zijn recht als ondersteuningsmiddel bij het realiseren van maatschappelijke doelen. In 2016 krijgen de intern organisatorische aspecten van het subsidieproces verder aandacht. De treasury-functie (de gemeente als schatbewaarder), 2006 Deze aanbevelingen zijn inmiddels achterhaald. In een volgende voortgangsrapportage zal dit Rkcrapport niet terugkomen. In 2015 krijgt de raad een nieuwe “financiële verordening 212” inclusief de hoofdlijnen van het treasury beleid voorgelegd. Daarna zal het college in een uitvoeringsregeling/mandaatregeling vastleggen welke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden bij wie belegd worden, inclusief scheiding van verantwoordelijkheden/ bevoegdheden. Verder verwijzen we naar de paragraaf Financiering in de begroting.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 23
Kredietoverzicht Onderstaand overzicht geeft de status van de kredieten per 1-9-2015 weer. Kredieten, die al wel gevoteerd zijn door de raad, maar waarvan het jaar van start uitvoering na 2015 ligt, zijn niet meer opgenomen. Deze investeringen zijn opgenomen in de Begroting 2016 en meerjarenperspectief 2017-2019. Bedragen x € 1.000 Jaar Kredietnr. aanOmschrijving krediet vraag 71040571 2008 Vervanging leidingen/riolering 71000025 2010 Verv./renovatie en uitbr. openb.verlichting 2010
restant restant vervaldatum Uitgestelde krediet Mutaties krediet * vervaldatum 1-1-2015 1-9-2015 149 0 149 31-12-2017 26
0
26
31-12-2015
71000066
2011 Aanleg transportriool naar w aterzuivering
175
0
175
31-12-2015
71000067
2011 Aanleg ringleiding Noordsingel 2011 Vervanging persleiding Buurse 2012 Revitalisering openbaar groen (2012) 2013 Restauratie gemeentetoren
175
82
93
31-12-2016
95
0
95
31-12-2017
49
26
23
31-12-2015
10
0
10
31-12-2015
71000068 71000076 71000082
71000084 71000085
2013 Vervanging hard- en software 2013 2013 Vervanging M-W-G-T lijst (2013)
135
135
0
31-12-2015
375
179
196
31-12-2015
71000088
2014 Investeringen N18
104
9
95
31-12-2015
71000089
2014 Gebiedsontw ikkeling centrum 2014 Speelvoorzieningen
485
0
485
31-12-2016
71000090
94
0
94
31-12-2016
50
0
50
31-12-2015
200
0
200
31-12-2015
2014 Materieel (BOR materieelbeheerplan)
27
17
10
31-12-2015
2014 Groenbeheerplan (revitalisering) 2014 Begraafplaats Enschesestr. planvorming 2014 Scootmobielen en rolstoelen 2014 2015 Herschikking schoollocaties
49
8
41
31-12-2015
15
0
15
31-12-2016
22
0
22
31-12-2015
71000091
2014 Renovatie sportvelden De Greune
71000095
2014 Brandveiligheid sporthal de Bouwmeester
71000097
71000099 71000100 71000107 71000112
256
0
256
31-12-2016
2015 Vervanging hard- en software 2015 2015 Scootmobielen en rolstoelen 2015 2015 W egenbeheerplan 2015
267
99
168
31-12-2016
50
0
50
31-12-2016
240
192
48
31-12-2016
150
0
150
31-12-2017
71000117
2015 Omvormen Plantsoenen 2015 2015 Vervanging Riolering 2015
83
83
0
31-12-2016
71000118
2015 Extreme buien 2015-2017
1.000
0
1.000
31-12-2018
71000119
2015 Vervanging W -G-T lijst 2015
60
0
60
31-12-2016
71000120
2015 Klimaatinstallatie Los Hoes
71000162
2015 Huisvesting Noaberpoort (Gemeentehuis) Totaal
71000113 71000114 71000115 71000116
50
0
50
31-12-2016
415
16
399
31-12-2016
4.806
846
3.960
Argumenten waarom latere uitvoering **
31-12-2016 Er dienen nog lichtmasten te w orden vervangen. Vervaldatum met een jaar verlengen. 31-12-2016 W erk heeft nog verplichtingen in de toekomst. Vervaldatum met een jaar verlengen.
Afgerond op vervaldatum. 31-12-2016 Project inmiddels opgestart; begin 2016 afgewikkeld. Vervaldatum met een jaar verlengen. Afgerond op vervaldatum. 31-12-2016 Vervaldatum met een jaar verlengen ivm uitvoering optimalisatieplan BOR. 31-12-2016 Nu het Tracébesluit N18 onherroepelijk is kunnen alle consequenties in beeld w orden gebracht. In 2016 zal dit worden afgerond. Vervaldatum met een jaar verlengen.
31-12-2016 W ordt in 2016 uitgevoerd. Vervaldatum met een jaar verlengen. 31-12-2016 De voorbereiding voor de uit voering van de w erkzaamheden wordt in 2015 afgerond w aardoor de uitvoering in de eerste helft van 2016 zal plaatsvinden. 31-12-2016 Vervaldatum met een jaar verlengen ivm uitvoering optimalisatieplan BOR. 31-12-2016 In uitvoering; vervaldatum met een jaar verlengen.
Afgerond op vervaldatum.
* Een krediet vervalt volgens de financiële verordening twee jaar nadat het krediet is verstrekt. De raad kan hier vanaf wijken. ** Indien de vervaldatum wordt overschreden dient de raad ermee akkoord te gaan dat deze wordt verlengd.
Tweede bestuursrapportage 2015
Pagina 24