Advies College van burgemeester en wethouders Datum Versie Naam rapporteur
L. Sakkers
Afdeling - Team
Beleid & Strategie - Team Ruimte
Afgestemd met OR
Team Samenleving, Binnendienst, Vergunningen, bestuurszaken en dienstverlening, handhaving, planning & kwaliteit Niet van toepassing
Behandeling in
NVT
Openbaar
Ja, onder embargo totdat de inwoners zijn geïnformeerd.
Naam en paraaf afdelingsmanager
B.G. Deetman
Naam en paraaf portefeuillehouder
Dhr. J. Brink
Onderwerp: Verzoek COA om medewerking aan tijdelijke vestiging AZC in De Klencke Oosterhesselen
Voorgesteld besluit: 1. onder voorwaarden, medewerking te verlenen aan de tijdelijke vestiging van een AZC op het perceel Witte Zand 18 (De Klencke) in Oosterhesselen; 2. de bijgevoegde antwoordbrief op het verzoek van het COA vast te stellen en te verzenden; 3. de inwoners van Oosterhesselen en de raad te informeren middels bijgevoegde brieven en daarnaast bijgevoegd persbericht te verzenden; 4. Plaatselijk Belang Oosterhesselen uit te nodigen voor een nadere toelichting op het genomen besluit en te betrekken bij het vormgeven van de informatievoorziening aan de inwoners van Oosterhesselen, onder meer ter beantwoording van de nog openstaande vragen. om in overleg te bepalen hoe de nog openstaande B & 5. W d.d. nr.: vragen beantwoord kunnen worden.
Besluit:
Paraaf gemeentesecretaris:
M.N.J. Broers
*15-009056*
Advies b&w gemeente Coevorden Onderwerp Verzoek COA om medewerking aan tijdelijke vestiging AZC in De Klencke Oosterhesselen Besluit 1. onder voorwaarden, medewerking te verlenen aan de tijdelijke vestiging van een AZC op het perceel Witte Zand 18 (De Klencke) in Oosterhesselen; 2. de bijgevoegde antwoordbrief op het verzoek van het COA vast te stellen en te verzenden; 3. de inwoners van Oosterhesselen en de raad te informeren middels bijgevoegde brieven en daarnaast bijgevoegd persbericht te verzenden; 4. Plaatselijk Belang Oosterhesselen uit te nodigen voor een nadere toelichting op het genomen besluit en te betrekken bij het vormgeven van de informatievoorziening aan de inwoners van Oosterhesselen, onder meer ter beantwoording van de nog openstaande vragen. Inleiding Op 22 januari 2015 heeft het COA het formele verzoek bij uw college ingediend om medewerking te verlenen aan de tijdelijke vestiging van een AZC in De Klencke te Oosterhesselen. Concreet houdt het verzoek van het COA in om te starten met een capaciteit van 400 plaatsen en na een halfjaar in een gesprek met de gemeente te kijken of een gefaseerde instroom tot maximaal 700 plaatsen mogelijk is. Het gaat hierbij om een tijdelijke vestiging. Het COA wil het centrum gebruiken voor 5 jaar met de mogelijkheid om (nog) 5 jaar te verlengen. Op 12 en 26 februari 2015 is aan de inwoners van Oosterhesselen en, respectievelijk, de bewoners van woon / zorgcentrum de Etgaarde de gelegenheid geboden om hun gevoelens hierover kenbaar te maken. Vervolgens heeft uw college op 3 maart 2015 haar voorgenomen reactie op het verzoek van het COA voorgelegd aan de raad. Daarbij had een ieder de mogelijkheid om gebruik te maken van het inspreekrecht. Plaatselijk Belang Oosterhesselen, Sociaal Oosterhesselen en twee bewoners van de Klamp hebben hiervan gebruik gemaakt. Alle reacties overziend wordt hierbij voorgesteld de op 24 februari 2015 door het college voorgenomen reactie op het verzoek van het COA op onderdelen aan te passen. Belangrijkste wijziging is dat het aantal asielzoekers naar beneden wordt bijgesteld. Uit de reacties van de inwoners van Oosterhesselen bleek dat zij 700 asielzoekers te veel vinden voor een dorp als Oosterhesselen met circa 1850 inwoners. Echter, om een asielzoekerscentrum op een verantwoorde wijze te kunnen exploiteren stelt het COA een minimum van 400 opvangplaatsen. Alleen dan kan zij de benodigde voorzieningen, zoals 24 uur beveiliging en dergelijke, garanderen. Alle belangen overwegende is besloten het aantal asielzoekers te maximeren op 400, conform de aangenomen motie. Daarnaast zijn ook de andere door de inwoners aangegeven zorgpunten en de punten in de aangenomen moties waar mogelijk verwerkt in de reactie op het verzoek van het COA. De uitdrukkelijke wens is dat een afvaardiging van de inwoners van Oosterhesselen betrokken wordt bij het opstellen van de bestuursovereenkomst, waarin de afspraken tussen het COA en de gemeente concreet worden vastgelegd, en het proces daarna. Argumenten 1.1 Binnen de raad is er voldoende draagvlak om, onder gestelde voorwaarden, medewerking te verlenen aan een tijdelijk AZC in Oosterhesselen. Een raadsmeerderheid kan instemmen met een asielzoekerscentrum in Oosterhesselen, mits het aantal plaatsen beperkt blijft tot 400. Dit aantal wordt in de reactie op het verzoek van het COA dan ook als harde bovengrens gesteld.
*15-009056*
2.1 De zorgpunten aangegeven door de inwoners van Oosterhesselen en de door de raad aangenomen moties zijn verwerkt in de voorwaarden, gesteld in de reactie op het verzoek van het COA. Alvorens definitief medewerking te verlenen, worden afspraken tussen de gemeente en het COA vastgelegd in een bestuursovereenkomst. Door de inwoners van Oosterhesselen zijn zorgen geuit aangaande (onder andere) de aantallen, de impact op het dorp, de voorzieningen, de veiligheid en de ruimtelijke inpassing. Deze onderwerpen zijn dan ook expliciet benoemd in de brief aan het COA waarover, in overleg met een afvaardiging van de inwoners, concrete afspraken moeten worden gemaakt in de bestuursovereenkomst. Ook is de voorwaarde gesteld dat er afspraken gemaakt worden op welke wijze de inwoners en omwonenden betrokken worden bij de voorbereiding en de fase daarna. Daarnaast blijkt uit de bevolkingsraadpleging van Sociaal Oosterhesselen dat er de wens bestaat om op deze locatie sociale woningbouw te realiseren. Echter, in de Structuurvisie Coevorden 20122022 en de Doorontwikkeling Woningbouwstrategie d.d. januari 2013 is vastgelegd dat het aantal woningen in Oosterhesselen niet meer wordt uitgebreid. Reden hiervoor is dat er zich tot die tijd geen dergelijke initiatieven hebben voorgedaan en de nieuwe bevolkingsprognoses voor Oosterhesselen in 2012 nog negatiever uitvielen. In de afgelopen jaren is de bevolking van Oosterhesselen ook niet significant gegroeid. Conform de door de raad aangenomen moties is in de reactie op het verzoek van het COA gesteld dat uw college in ieder geval over de hieronder genoemde onderwerpen afspraken met het COA wil maken, die worden vastgelegd in de bestuursovereenkomst. Daarnaast wordt in overleg met een afvaardiging van de inwoners van Oosterhesselen zoveel mogelijk informatie opgehaald, die ook kan worden gebruikt als input voor de afspraken in deze bestuursovereenkomst. De belangrijkste onderwerpen zijn in ieder geval: de wijze waarop het COA zowel in de huidige fase van voorbereiding als in de fase daarna het overleg met een afvaardiging van omwonenden en de overige inwoners van het dorp zal organiseren, met als doel de relatie tussen omwonenden en het AZC goed te laten verlopen. Hierbij denken wij aan het instellen van een overlegcommissie door het COA, die bijvoorbeeld bestaat uit een afvaardiging van de omwonenden, Plaatselijk Belang Oosterhesselen, het lokale management van het AZC en vertegenwoordigers van de gemeente en politie; het aantal op te vangen asielzoekers; het genoemde aantal van (maximaal) 700 asielzoekers vinden wij –gelet op de reacties vanuit de samenleving en de aangenomen motie door de raadvoor een dorp als Oosterhesselen te veel. Daarom stellen wij het maximum op 400 opvangplaatsen; de wijze van een gefaseerde opbouw naar dit maximum in nauw overleg met de hiervoor genoemde overlegcommissie; de wijze van evaluatie op basis waarvan een eventuele verlenging met (nog) 5 jaar plaatsvindt, met concrete afspraken over de te hanteren uitgangspunten en ijkpunten en over de wijze waarop met de resultaten van de evaluatie wordt omgegaan; de vraag welke voorzieningen noodzakelijk zijn om het AZC op een verantwoorde wijze op deze locatie te vestigen, mede in relatie tot de in het dorp aanwezige voorzieningen en de thans in Oosterhesselen, Aalden en Coevorden aanwezige onderwijsvoorzieningen; de wijze waarop de veiligheidssituatie in en buiten het AZC wordt georganiseerd en geborgd; de wijze waarop het traject van vergunningverlening wordt ingericht, de daarbij te hanteren tijdlijnen, de ruimtelijke inpassing en verschijningsvorm ten aanzien van het ontwerp van de nieuwbouw in het landschap en haar omgeving en op welke wijze omwonenden en de overige inwoners van het dorp hierbij worden betrokken. Uitgangspunt is dat zoveel mogelijk bebossing op het perceel gehandhaafd blijft en de groensingel die de begrenzing vormt tussen de naastgelegen woonwijk en het AZC, zoals aangegeven in het bestemmingsplan, intact wordt gelaten. Met andere woorden: streven naar een zo breed mogelijk gedragen bouwplan, dat voldoet aan welstandseisen (beeld, geluid en kwaliteit) en dat zo veel mogelijk past in het landschappelijk karakter van het perceel en van de omgeving;
*15-009056*
de wijze waarop de vestiging van het AZC een bijdrage kan leveren aan versterking van de lokale economie en infrastructuur; de wijze waarop het terrein na het tijdelijk gebruik als AZC wordt opgeleverd; de vergoeding van additionele kosten die de gemeente moet maken als gevolg van de komst van een AZC; garantstelling door het COA aangaande de financiële risico’s in het kader van de te voeren ruimtelijke procedure en afspraken en garanties van het COA over de oplevering van het terrein na beëindiging van het huurcontract.
Tenslotte is overeengekomen, dat het COA –zolang dit tijdelijk AZC in Oosterhesselen aanwezig isniet meer op zoek naar andere locaties binnen de gemeente Coevorden gaat en ook niet meer zal vragen om uitbreiding van het aantal opvangplaatsen boven hetgeen reeds in voornoemde bestuursovereenkomst wordt afgesproken. 3.1 Aan de inwoners van Oosterhesselen en de raad is toegezegd dat zij goed geïnformeerd worden. Het is van belang dat de communicatie omtrent deze ontwikkeling en besluitvorming zorgvuldig verloopt. Daartoe wordt aan alle inwoners van Oosterhesselen en de raad een brief gestuurd, zodat zij persoonlijk geïnformeerd worden. Daarnaast wordt er ook een persbericht verzonden. 4.1 Plaatselijk Belang Oosterhesselen geeft aan dat het vertrouwen bij de inwoners van Oosterhesselen geschonden is en dat er nog vragen onbeantwoord zijn. Het is belangrijk om de gelegenheid te bieden om de nog aanwezige vragen te beantwoorden. Daarbij is het ook goed om toe te lichten hoe het college tot deze besluitvorming is gekomen en wat de overwegingen zijn geweest. 4.2 Het is van belang dat een afvaardiging van Oosterhesselen betrokken wordt bij de voorbereiding en het verdere proces. Voor het opstellen van de bestuursovereenkomst is het van belang om input te ontvangen vanuit een afvaardiging van de inwoners en omwonenden. En ook in het traject daarna is het van belang om met elkaar in gesprek te blijven. Opmerkingen Procedure omgevingsvergunning Het is van belang dat met het COA wordt afgesproken dat er pas een ontvankelijke omgevingsvergunning aanvraag wordt ingediend als er overeenstemming is over de bestuursovereenkomst. Op de aanvraag om omgevingsvergunning moet immers in beginsel binnen 8 weken zijn beslist, bij gebreke waarvan er sprake is van een vergunning van rechtswege. Indien er nog geen overeenstemming is over de voorwaarden en er wel al een aanvraag om omgevingsvergunning ligt moet deze aanvraag geweigerd worden. Openbaarheid groslijst gemeentelijke locaties Toezegging wethouder In de raadsvergadering heeft wethouder dhr. J. Brink aangegeven dat hij bereid is om openbaarheid te geven aan de percelen op de “groslijst” die in eigendom zijn van de gemeente wanneer de raad daar behoefte aan zou hebben. Op dit moment kan deze toezegging niet waargemaakt worden zonder in strijd met de geheimhoudingsplicht te handelen (strijd met artikel 55 Gemeentewet en artikel 272 Wetboek van Strafrecht). Vanuit de griffie is hierover inmiddels richting raad gecommuniceerd. Opheffing geheimhouding Om openbaarmaking van een gescreende lijst mogelijk te maken zal de gemeenteraad op grond van artikel 55 lid 3 Gemeentewet eerst de geheimhouding voor de gemeentelijke eigendommen moeten opheffen. De motie over het opheffen van geheimhouding voor de gehele lijst is echter afgewezen.
*15-009056*
Inhoudelijk gezien is opheffing van de geheimhouding van de gemeentelijke percelen verdedigbaar. De eerste weigeringsgrond voor openbaarheid (als eerste kennis kunnen nemen van opname op de lijst) is niet van toepassing. De tweede weigeringsgrond (onevenredige bevoor- of benadeling van bij de aangelegenheid betrokkenen) speelt in veel mindere mate in de afweging op grond van de Wet openbaarheid van bestuur ten opzichte van het belang van openbaarheid daarvan. Als de raad daaraan behoefte heeft kan deze besluiten tot gedeeltelijke opheffing van de geheimhouding, waarna zonder strijd met de wet openbaarmaking van de gescreende lijst kan volgen. Indien gewenst kan uw college daartoe een voorstel doen. Anders ligt het initiatief bij de raad. Gelet op de stemuitslag over bovengenoemde motie wordt voorgesteld het initiatief daartoe eerst bij de raad te laten. Kosten, baten, deking Op basis van het Faciliteitenbesluit opvangcentra kan een gemeente aanspraak maken op de volgende vergoedingen van het COA: - reguliere vergoedingen (wooneenheden en bijdrage per inwoner); - vergoeding voorbereiding / initiële kosten; - vergoeding onderwijshuisvestingskosten. Concrete afspraken hierover moeten worden vastgelegd in een bestuursovereenkomst tussen de gemeente en het COA. Het gaat hierbij hooguit om een vergoeding van werkelijk gemaakte kosten. Aanpak/uitvoering Zodra het besluit genomen is om, onder gestelde voorwaarden, medewerking te verlenen aan de vestiging van een tijdelijk AZC aan Witte Zand 18 in Oosterhesselen, worden de gesprekken met het COA, met als doel te komen tot een bestuursovereenkomst, opgestart. In deze bestuursovereenkomst worden alle afspraken en voorwaarden concreet en bindend tussen het COA en de gemeente vastgelegd. De in de reactie gestelde voorwaarden maken daar dus in ieder geval onderdeel van uit. Voor het maken van deze afspraken is het van belang om ook input te ontvangen vanuit de inwoners van Oosterhesselen. Wellicht kan Plaatselijk Belang Oosterhesselen hier een rol in spelen en/of een andere afvaardiging van het dorp. Pas als er overeenstemming is over de bestuursovereenkomst kan het COA het verzoek om een omgevingsvergunning indienen. Het gebruik van de locatie aan het Witte Zand 18 in Oosterhesselen als AZC is, gelet op de doeleindenomschrijving, in strijd met het ter plaatse geldende bestemmingsplan. Dat betekent dat er niet alleen een omgevingsvergunning voor bouwen nodig is, maar in ieder geval ook een omgevingsvergunning voor planologisch strijdig gebruik. Wellicht is er ook nog een kapvergunning nodig; dat kan pas beoordeeld worden als de aanvraag is ingediend. Omdat het ander gebruik voor ten hoogste 10 jaar is kan hiervoor de reguliere procedure worden toegepast. Dit betekent dat er in beginsel binnen 8 weken op de aanvraag om omgevingsvergunning moet zijn beslist. Tegen het besluit tot vergunningverlening staat bezwaar, beroep en hoger beroep open voor belanghebbenden. De mogelijkheden worden nog bezien om met toepassing van de openbare voorbereidingsprocedure op grond van de Algemene wet bestuursrecht (bekendmaking ontwerp besluit, termijn van 6 weken voor het indienen van zienswijzen) vooraf een inspraakmogelijkheid te creëren. Een omgevingsvergunning voor planologisch strijdig gebruik kan een oorzaak voor planschade zijn. Verzoeken om planschade worden per geval getoetst. Daarom is het van belang om met de initiatiefnemer ook een planschade overeenkomst te sluiten, zodat eventuele planschade verhaald kan worden. Zodra de omgevingsvergunning verleend is kan gestart worden met de bouw- en verbouw van het azc.
*15-009056*
Communicatie Zodra het definitieve collegebesluit is genomen worden de raad en de inwoners van Oosterhesselen geïnformeerd middels een brief en wordt er gelijktijdig een persbericht verstuurd. De wens is om daarna in gesprek te blijven met een afvaardiging van Oosterhesselen; Plaatselijk Belang Oosterhesselen en/of een op te richten bewonerscommissie, zodat zij betrokken kunnen worden bij de op te stellen bestuursovereenkomst met het COA en bij de ruimtelijke inpassing van de nieuwbouw en de fase daarna. Daarvoor zal in eerste instantie contact gezocht worden met Plaatselijk Belang Oosterhesselen. Bijlagen formeel verzoek COA d.d. 22 januari 2015; aangenomen moties; antwoordbrief op het verzoek van het COA; brief aan inwoners Oosterhesselen; brief aan de raad; persbericht.
*15-009056*
