Jaarverslag Team Toezicht en Handhaving
2013
April 2014 © Waterschap Reest en Wieden
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
-2-
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Colofon
Organisatie:
Waterschap Reest en Wieden
Auteur:
Team Toezicht en Handhaving Afdeling Waterbeheer
Bezoekadres:
Zomerdijk 8a 7942 JT Meppel
Contactadres:
Postbus 120 7940 AC Meppel 0522-278600
Versie:
1.0 Jaarverslag Team Toezicht en Handhaving 2013
Datum:
April 2014
Colofon
-3-
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Inhoudsopgave
Colofon ....................................................................................................................................................3 Inhoudsopgave .......................................................................................................................................4 1. Algemeen ............................................................................................................................................5 2. Procesvoorwaarden ...........................................................................................................................6 2.1 BORGING VAN MIDDELEN (BOR – ARTIKEL 7.5) ............................................................................6 2.1.1 Formatie ......................................................................................................................6 2.1.2 Functie bevoegdheden, verantwoordelijkheden en scheiding ....................................6 2.1.3 Opleidingen .................................................................................................................7 2.2. BORGING VAN HET CYCLISCHE PROCES (BOR - ARTIKEL 7.7) ......................................................7 2.3. EVALUATIE VAN HET HANDHAVINGSBELEID (BOR - ARTIKEL 7.7 LID 2) ..........................................7 2.4. EVALUATIE VAN DE AFSPRAKEN MET ANDERE OVERHEDEN (BOR - ARTIKEL 7.7 LID 1.C) ................7 3. Producten ............................................................................................................................................8 3.1 TOEZICHT EN HANDHAVING W ATERWET .......................................................................................9 3.1.1 Schouw .......................................................................................................................9 3.1.2 Toezicht primaire en secundaire waterkeringen / kadeschouw ................................10 3.1.3 Keur...........................................................................................................................11 3.1.4 Grondwateronttrekkingen ..........................................................................................12 3.1.5 Oppervlaktewateronttrekkingen ................................................................................13 3.1.6 Oppervlaktewaterlozingen ........................................................................................13 3.1.6 a Bedrijfsmatige lozingen .........................................................................................14 3.1.6 b Rioolwaterzuiveringsinstallaties ............................................................................18 3.1.6 c Biovergisters ..........................................................................................................19 3.2 TOEZICHT EN HANDHAVING ALGEMENE REGELS/BESLUITEN .........................................................20 3.2.1 Activiteitenbesluit ......................................................................................................20 3.2.2 Activiteitenbesluit Agrarisch ......................................................................................20 3.2.2 a Bollenspoelers .......................................................................................................23 3.2.3 Besluit Bodemkwaliteit ..............................................................................................23 3.2.4 Besluit Lozen buiten inrichtingen .............................................................................24 3.2.5 Besluit lozing afvalwater huishoudens ......................................................................24 3.2.7 Toezicht op de Vaarwegen .......................................................................................25 3.3 TOEZICHT INDIRECTE LOZINGEN VOOR PROVINCIES EN GEMEENTEN .............................................32 3.4 KLACHTEN/CALAMITEITEN .........................................................................................................33 3.5 VOORLICHTING .........................................................................................................................35 3.6 HEFFINGEN ..............................................................................................................................35 4. Ontwikkelingen .................................................................................................................................36 4.1 EXTERNE ONTWIKKELINGEN ......................................................................................................36 5. Samenvatting en vooruitblik ...........................................................................................................37 5.1 SAMENVATTING RESULTATEN EN CONCLUSIE .........................................................................37 5.2 VOORUITBLIK 2014 ..............................................................................................................38
Inhoudsopgave
-4-
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
1. Algemeen Met dit jaarverslag geeft het Waterschap Reest en Wieden een weergave van de resultaten van de uitvoering van haar handhavingstaak in het kader van de Waterwet. Alle organisaties met handhavingstaken op het gebied van milieuwetgeving zijn op grond van het Besluit Omgevingsrecht (art. 7.3) verplicht een uitvoeringsprogramma op te stellen. Uitgangspunt voor het jaarverslag is de programmering zoals die is verwoord in het handhavingsuitvoeringsprogramma 2013 (HUP 2013). Dit jaarverslag is geschreven door en voor team Toezicht en Handhaving (TTH) van de afdeling Waterbeheer, voor het bestuur van het waterschap Reest en Wieden, provincie Overijssel en provincie Drenthe en andere belangstellenden. De behaalde resultaten worden gerapporteerd in de vorm van managementrapportages. De managementrapportages zijn intern gericht en vormen de basis voor de bestuurlijke rapportages. Dit jaarverslag heeft tot doel deze informatie op een toegankelijke manier ook beschikbaar te stellen aan andere belangstellenden. Daarnaast dient dit jaarverslag om andere overheden te informeren. In het jaarverslag wordt de uitvoering van de handhavingstaak geëvalueerd op basis van een aantal criteria. Het verslag wordt beoordeeld door de provincie Drenthe. Belangrijke criteria zijn onder andere de resultaten, cijfers over de uitgevoerde controles en de handhavingsacties. Samenwerking Naast de wettelijk taak voor het toezicht op de Waterwet, wordt in het programma ook het toezicht op de indirecte lozers meegenomen. Afspraken hierover zijn in 2010 in dienstverleningsovereenkomsten met de provincies Overijssel, Drenthe en inliggende gemeenten vastgelegd en waren van kracht tot de inwerkingtreding van de Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD). In hoofdstuk 4 Ontwikkelingen wordt nader ingegaan op de samenwerking met de regionale uitvoeringsdiensten.
1. Algemeen
-5-
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
2. Procesvoorwaarden Om de handhavings- en toezichtstaken goed uit te kunnen voeren, dient aan bepaalde organisatorische voorwaarden te worden voldaan. Deze voorwaarden zijn: handhavingsbeleid, afspraken met andere overheden, formatie, opleiding, en financiële middelen. In het HUP 2013 zijn de voorwaarden vastgelegd. Of deze voorwaarden in 2013 op een juiste wijze werden ingevuld en geborgd staat beschreven in dit hoofdstuk. Programmatisch handhaven gaat uit van een herhalend cyclisch proces. Het repeterende karakter maakt het mogelijk om het beleid periodiek te toetsen en zo nodig bij te sturen. Over de voortgang en uitvoering van het HUP wordt drie keer per jaar intern in de managementrapportage gerapporteerd. De controle op de invulling van de organisatorische voorwaarden vindt plaats door te checken of de vastgestelde formatie en het budget toereikend waren om de geprioriteerde taken uit te voeren. Wanneer de geprioriteerde taken niet zijn uitgevoerd volgt er een analyse naar de oorzaak die kan liggen in tussentijds wijzigen van prioriteiten of doelstellingen behorende bij de prioriteiten of een gebrek aan formatie. 2.1 Borging van middelen (BOR – Artikel 7.5) 2.1.1 Formatie In 2013 was de beschikbare formatie van team Toezicht en Handhaving 6,9 fte verdeeld over 8 medewerkers. Een formatieplaats (fte) wordt, na aftrek van uren voor niet beschikbaarheid en improductieve uren, gesteld op circa 1360 uren. Door een flexibele CAO kunnen de werkbare uren per persoon verschillen (koop en verkoop van uren). De bezetting van de beschikbare formatie van het team was in 2013 wisselend. Tot 1 oktober 2013 is een medewerker voor 90 % gedetacheerd geweest bij de provincie Drenthe. De daardoor vrijgekomen uren zijn door een uitzendkracht ingevuld. Vanaf 1 oktober 2013 is deze functie 100 % vacant gesteld en wordt deze weer volledig ingevuld. Gedurende het hele jaar is een medewerker van het team voor 40% uitgeleend aan de afdeling vergunningverlening. Een medewerker is een half jaar, in het kader van persoonlijke ontwikkeling volledig uitgeleend aan een ander team. In deze periode heeft een medewerker van de provincie Drenthe, voor de duur van 6 maanden gewerkt binnen het team. Met behulp van tijdelijke inhuur van een adviesbureau is de uitvoering van agrarische controles in deze periode opgevangen. Daarnaast heeft het team te maken gehad met een langdurig zieke medewerker. Kortom 2013 is binnen het voor team Toezicht en Handhaving een onrustig jaar geweest, waardoor de planning zoals deze is opgenomen in het HUP 2013 niet op alle punten is behaald. 2.1.2 Functie bevoegdheden, verantwoordelijkheden en scheiding De bevoegdheden en verantwoordelijkheden van toezichthouders en handhavers liggen vast in het mandateringsbesluit en het functieboek met de functieprofielen en competentieprofielen. Hierin zijn in 2013 geen wijzigingen geweest.
2. Procesvoorwaarden
-6-
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
2.1.3 Opleidingen Wijzigingen in wet- en regelgeving en de taken en verantwoordelijkheden op het gebied van toezicht en handhaving de afgelopen jaren, hebben nieuwe eisen gesteld aan de toezichthouders en de organisatie waarin zij werken. Dit betekent dat ze controles integraal moeten kunnen uitvoeren waarbij naast de lozingsvoorschriften ook de voorschriften voor onttrekking, heffingen en keurzaken worden gecontroleerd. Jaarlijks wordt er geïnvesteerd in het opleidings- en kennisniveau van de medewerkers binnen het team, door een breed pakket van cursussen en opleidingen aan te bieden. De drie BOA-medewerkers (Buitengewoon Opsporingsambtenaar) hebben de verplichte bijscholingscursus gevolgd. In 2013 is er binnen TTH een start gemaakt met het uitvoeren van EVC- (ErVaringsCertificaat) en EVP- (ErVaringsProfiel)trajecten. De medewerkers binnen het team die regionale uitvoeringstaken namens het waterschap gaan uitvoeren moeten voldoen aan bepaalde competenties. Op basis van een ervaringscertificaat kan worden beoordeeld in hoeverre de medewerker voldoet aan de gestelde competenties voor een RUD. In 2014 wordt dit vervolgd. Aan de hand van de uitkomsten van de ervaringscertificaten zullen de benodigde opleidingen worden aangeboden. Daarnaast worden ook EVP trajecten gevolgd ter ondersteuning van en ter oriëntatie op persoonlijke ontwikkeling en loopbaan. 2.2. Borging van het cyclische proces (BOR - Artikel 7.7) In het handhavingsbeleid ligt vast dat het HUP van het afgelopen jaar wordt geëvalueerd in de vorm van dit jaarverslag. Ter voorbereiding van het nieuwe HUP worden de handhavingsresultaten geëvalueerd en vindt op basis van de resultaten er een prioritering van de werkzaamheden voor het volgende jaar plaats.
2.3. Evaluatie van het handhavingsbeleid (BOR - Artikel 7.7 lid 2) In 2011 is het handhavingsbeleid volledig geactualiseerd. Deze actualisatie is gezamenlijk met de Rijn Oost waterschappen uitgevoerd en heeft geleid tot een volledig nieuw handhavingsbeleidsdocument welke begin 2012 bestuurlijk is vastgesteld. Middels dit jaarverslag wordt het handhavingsbeleid geëvalueerd door toetsing in de praktijk.
2.4. Evaluatie van de afspraken met andere overheden (BOR - Artikel 7.7 lid 1.c) Er wordt op veel fronten samengewerkt met andere overheden. De samenwerking is volop in ontwikkeling. Er is een kennispunt Water ten behoeve van de regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s) opgericht, gezamenlijke controles worden er uitgevoerd, controles worden voor elkaar uitgevoerd, het waterplan Noordwest Overijssel wordt nog steeds zeer succesvol gecontinueerd. In hoofdstuk 3 worden verschillende samenwerkingsvormen nader toegelicht.
2. Procesvoorwaarden
-7-
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3. Producten Het team Toezicht en Handhaving is geplaatst in de afdeling Waterbeheer. De afdeling Waterbeheer is een onderdeel van de sector Watersysteem. Het team heeft verschillende taken. Deze taken zijn: 1. Het houden van toezicht op en handhaving van: de Waterwet, hier onder vallen vergunningen en meldingen van directe lozingen op oppervlaktewater, schouw watergangen, waterkeringen / kadeschouw, Keur, grondwateronttrekkingen en lozingen, oppervlaktewateronttrekkingen; algemene regels/besluiten, zoals Activiteitenbesluit, Besluit glastuinbouw, Besluit bodemkwaliteit, Besluit lozen buiten inrichtingen, Besluit lozing afvalwater huishouding, scheepsafvalstoffenbesluit, vaarwegbeheer. Het houden van toezicht op: indirecte lozingen op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) welke vallen onder de bevoegdheid van provincies of gemeenten. 2. Afhandeling klachten /calamiteiten met betrekking tot waterkwaliteit. 3. Het geven van voorlichting aan burgers, bedrijven en ingezetenen van het waterschap over allerlei waterzaken. 4. Het geven van adviezen aan Belastingkantoor Lococensus en het uitvoeren van controles in het kader van heffingen. 5. Het participeren in diverse projecten.
Hoofdstuk 3 geeft een terugblik van de werkzaamheden die zijn uitgevoerd in 2013. Daarbij is ook gekeken of de planning die voor 2013 was opgesteld in het handhavingsuitvoeringsprogramma gehaald is.
3. Producten
-8-
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.1 Toezicht en handhaving Waterwet 3.1.1 Schouw In 2013 is het nieuwe schouwbeleid van waterschap Reest en Wieden vastgesteld. Het criterium belanghebbende is niet meer van toepassing. Nu geldt alleen nog het aanvoercriterium en het afvoer criterium van de desbetreffende sloten. Hierdoor zijn het aantal schouwsloten door invoering van het nieuwe beleid met circa 70% is verminderd. Na invoering van het nieuwe beleid is de aanpak van het jaarlijks controleren van de schouwsloten, de schouw, aangepast. Enkel nog medewerkers van de afdeling Waterbeheer controleren in november de schouwsloten die van belang zijn door hun water(af)voerende capaciteit. Begroeiing en slib / bagger is van invloed op die capaciteit. Daarom moeten de eigenaren de schouwsloten regelmatig schoonmaken. Als tijdens de controle blijkt dat de eigenaar niet voldoet aan de eisen, dan ontvangt hij schriftelijk bericht waarin een hersteltermijn genoemd staat. Is het nog niet in orde na afloop van deze termijn, dan worden de kosten van het schoonmaken verhaald op de eigenaar. Tijdens de schouw wordt er gecontroleerd of van de schouwsloten de bodems, de taluds en de duikers zijn schoongemaakt. Vanaf 18 november 2013 zijn de schouwsloten gecontroleerd. Na verzending van de aanschrijving schouw is de schouwtelefoon bemand gedurende 14 dagen van 10.00 tot 12.00 uur door het team Toezicht en Handhaving. Dit geldt ook na de aanschrijving herschouw. Buiten de schouwtelefoon om zijn 104 meldingen ontvangen met betrekking tot de schouw. Al deze meldingen zijn geregistreerd en telefonisch dan wel middels een controle afgehandeld.
Resultaat Schouw
Jaar
Aantal percelen met schouwgebrek
Aantal percelen geschoond voor herschouw
Aantal percelen bestuursdwangaanschrijving
2012
2546
2224
322
2013
2675
2252
423
met
Conclusie
Bij 2675 percelen is een schouwgebrek geconstateerd. Dit zijn ten opzichte van voorgaand jaar 129 meer percelen. Mede gezien het nieuwe schouwbeleid (70% minder schouwsloten) is dit veel. Dit moet waarschijnlijk toegeschreven worden aan de onwetendheid van de ingelanden of schouwsloten wel of niet gehandhaafd bleven. Een volledige evaluatie van de schouw volgt nog medio 2014, zodra de schouw 2013 volledig is afgerond.
Het waterschap heeft de eigenaren van de schouwsloten met een schouwgebrek schriftelijk benaderd. De eigenaren van 2252 percelen hebben de schouwsloten geschoond voor de datum van herschouw.
De eigenaren van 423 percelen hebben een bestuursdwangaanschrijving ontvangen. De vastgestelde herteltermijn was ten tijde van het opstellen jaarverslag nog niet verstreken. Na verwachting zal het aantal sloten dat op kosten van onderhoudsplichtige door het waterschap zal worden opgeschoond minimaal zijn.
3. Producten
-9-
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.1.2 Toezicht primaire en secundaire waterkeringen / kadeschouw Het waterschap is verantwoordelijk voor de veiligheid binnen haar beheersgebied. Om die veiligheid te garanderen moeten de waterkeringen, de dijken, in orde zijn. Binnen Nederland zijn drie (bestuurlijke) typen keringen:
de primaire waterkeringen; de regionale waterkeringen; overige waterkeringen.
De primaire waterkeringen beschermen tegen het buitenwater, het water dat oncontroleerbaar kan stijgen zoals op zee, de grote rivieren, het Markermeer en het IJsselmeer en worden aangewezen door het Rijk. De regionale waterkeringen beschermen ons tegen regionaal water en worden aangewezen door de Provincie. Overige waterkeringen beschermen ons tegen het eigen watersysteem en worden aangewezen door het waterschap. Met een vast team mensen samengesteld uit het team Muskusrattenbestrijding en team Onderhoud infrastructuur wordt de kadeschouw uitgevoerd. In 2013 is 34 kilometer primaire, 32 kilometer regionale en 167 kilometer overige waterkering gecontroleerd. Een medewerker van team handhaving heeft een coördinerende en registrerende taak bij de uitvoering van de kadeschouw. In september 2013 is er een veenbrand geweest in een waterkering in Blankenham. Naar aanleiding daarvan is besloten om naast de geplande controles, de waterkeringen gelegen in de veengebieden ook te controleren. De resultaten van de gedane controles zijn geïnventariseerd. Een deel van de waarnemingen zijn voor uitvoering van het waterschap. In zeven gevallen zijn de landeigenaren aangeschreven voor het herstel van het binnentalud waar de schade door vee en grondwerkzaamheden is ontstaan. Alle waarnemingen zijn of worden hersteld. In 2013 is er als onderdeel van het oÞni waterkering (onderhoud beheerplan natte infrastructuur) een meerjarige planning gemaakt met een zes jarige cyclus. Dit is vastgesteld op basis van normen en typen waterkering. Resultaat Kadeschouw Jaar
2012
Totaal gecontroleerde primaire waterkeringen 34 km
2013
34 km
Totaal gecontroleerde regionale waterkeringen 32 km 32 km
Totaal gecontroleerde overige waterkeringen 83 km 167 km
Aantal aanschrijving voor herstel n.a.v. kadeschouw
9 7
Conclusie Uit gedane controles kan geconstateerd worden dat de staat van de waterkeringen welke zijn gecondoleerd in 2013 binnen het beheersgebied voldeden aan de gestelde eisen.
3. Producten
- 10 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.1.3 Keur Toezicht en handhaving vinden plaats ter controle op de voorwaarden bij verleende vergunningen en ontheffingen op grond van de Keur. In 2013 zijn er door middel van inhuur van een collega handhaver van de provincie Drenthe en de medewerker monstername en toezicht van de afdeling Meten en Realiseren van het waterschap 114 achterstallige controles uitgevoerd voor verleende vergunningen en/of ontheffingen over de jaren 2009, 2010, 2011 en 2012. Daar waar handhavend onduidelijkheid bestond over de uitvoering conform de vergunning heeft overleg plaatsgevonden met collega’s van het team Peilbeheer en Techniek van de afdeling Waterbeheer. Tegelijkertijd zijn de controles van 2013 opgepakt. De controles van de Keur zijn na deze inhaal- en kwaliteitsslag binnen het team toezicht en handhaving weer opgepakt en gecontinueerd. Een vergunninghouder moet de start van zijn werkzaamheden melden, zodat er tijdig een controle kan worden uitgevoerd. Dit is vooral belangrijk bij vergunningen die rechtstreeks van invloed zijn op onze infrastructuur. Zoals bijvoorbeeld bij de aanleg van een dam met duiker. In 2013 zijn op grond van de Keur 192 vergunningen en/of ontheffingen verleend. Controles vinden plaats tijdens of na realisatie van de aangevraagde werkzaamheden. In 2013 waren nog niet alle aangevraagde werken uitgevoerd of in uitvoering. Deze controles worden in 2014 uitgevoerd. In totaal is er 45% gecontroleerd. Aan de hand van de in 2013 uitgevoerde controles zijn geen overtredingen geconstateerd. Naar aanleiding van klachten / meldingen van ingelanden (derden) of uit de buitendienst worden ook controles uitgevoerd. Er wordt waar nodig handhavend opgetreden. Het betreft grotendeels slootdempingen, aanleg van beplanting en afrasteringen en beweiding op het onderhoudspad. De overtredingen kunnen problemen veroorzaken bij de waterbeheersing of ze belemmeren het onderhoud aan de watergangen. Daarom worden deze klachten /meldingen binnen het team toezicht en handhaving direct opgepakt. In 2013 zijn er in totaal 34 meldingen met betrekking tot de Keur binnengekomen en geregistreerd. Alle meldingen zijn gecontroleerd en waar nodig zijn de overtreders schriftelijk gewaarschuwd. Alle overtredingen zijn ongedaan gemaakt. Resultaat controle Keur Jaar
2012
Vergunningen en/of ontheffingen Keur Aantal Aantal verleend gecontroleerd 175 44
Klachten/Meldingen Keur Aantal Toezicht Handhavend controles opgetreden 41 Nee
2013
193
34
87
Nee
Conclusie
In 2013 zijn 144 achterstallige Keurcontroles uitgevoerd naar aanleiding van verleende vergunningen en/of ontheffingen over de jaren 2009 tot en met 2012.
Er is een kwaliteitsslag gemaakt binnen de Keurcontroles.
Er zijn 192 Keurvergunningen en/of ontheffingen verleend. Daarvan is 45% gecontroleerd. Er zijn geen overtredingen geconstateerd. De overige controles worden in afwachting van aanvang werkzaamheden nog uitgevoerd.
Er zijn 34 klachten en meldingen met betrekking op de Keur ontvangen. De overtreders kregen een schriftelijke waarschuwing van het waterschap. Alle overtredingen zijn ongedaan gemaakt.
3. Producten
- 11 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.1.4 Grondwateronttrekkingen In de Waterwet zijn algemene regels gesteld aan het gebruik van grondwater. Deze regels zijn uitgewerkt in de Keur. Verantwoordelijk omgaan met grondwater is uitgangspunt van de Waterwet en de Keur. Grondwater aan de bodem onttrekken of infiltreren is verboden zonder vergunning van het Dagelijks Bestuur van het waterschap of soms zelfs van Gedeputeerde Staten van de provincie. Soms volstaat een melding. Bij de beoordeling van ingezonden gegevens ligt de nadruk op het daadwerkelijk melden van onttrekkingen en op de opgave van de hoeveelheid m³ grondwater die onttrokken is na afloop van bronneringswerkzaamheden. Hetzelfde geldt ook bij de locatiebezoeken, bij het afhandelen van klachten en bij het opsporen van illegale activiteiten. Over de geloosde hoeveelheid grondwater moet vanaf 1 oktober 2013 verontreinigsheffing (bij lozing op oppervlaktewater of hemelwaterafvoer) of zuiveringsheffing (bij lozing op riolering) betaald worden. Deze belasting wordt geïnd door het Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococensus-Tricijn.(GBLT) Afvalwaterstromen die niet bemonsterd en geanalyseerd zijn, worden in principe bepaald op klasse 1 van de tabel afvalwater coëfficiënten (Besluit berekening zuiveringsheffing en verontreinigingsheffing inzake bronneringen en saneringen, GBLT). De hoogte van deze heffing is € 61,74 per 1.000 m3. Over de periode 1 oktober 2013 tot 1 januari 2014 zijn er van 7 afgeronde bemalingen meetstaten ter afhandeling verstuurd naar het GBLT. In 2013 is er bij 75 grondwateronttrekkingen één of meerdere malen gecontroleerd. Dit is circa 70% van de gemelde bronneringen. Bij de controles wordt er waar mogelijk geadviseerd om de werkwijze zo aan te passen dat het werk met een minimale onttrekking plaats kan vinden. Verder is er toegezien op het juist plaatsen van de watermeters en de meterstanden ter controle van de later ingezonden meetstaten opgenomen. In een aantal gevallen zijn er geringe overtredingen geconstateerd in de vorm van uitlopen van de periode van de melding, lozen op het riool in plaats van lozen op oppervlaktewater. Voornoemde zaken zijn ter plaatse besproken en gewijzigd of later aangepast in de melding. Op 12 locaties werd een bronnering aangetroffen waar geen melding voor gedaan was. In alle gevallen is dit alsnog geregeld. Zowel de betrokken bedrijven als de verhuurders van de pompen hebben een waarschuwingsbrief ontvangen waarin vermeld staat dat er bij een volgende overtreding bestuursrechtelijk of strafrechtelijk zal worden opgetreden. Overzicht controle Grondwateronttrekkingen Jaar
Aantal meldingen
2012
99
Aantal Vergunningaanvragen 9
2013
110
5
Toezicht Overschrijding debiet / wijze van uitvoering 0
Niet gemelde bronneringen 14
4
12
Handhavend opgetreden Nee Nee
Conclusie
Er zijn 110 meldingen binnengekomen en goedgekeurd. Het aantal meldingen is hoger dan in 2012. Dit aantal is mede te danken aan intensieve veldcontrole en een goede communicatie met de bronneringsbedrijven
Er zijn 5 vergunningsaanvragen binnengekomen.
Op basis van de meldingen van bronneringen zijn er 4 overtredingen geconstateerd. Deze hadden met name te maken met het verschil tussen het opgegeven debiet en de werkelijke onttrekking.
Op 12 locaties zijn bronneringen aangetroffen die niet waren gemeld bij het waterschap.
3. Producten
- 12 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.1.5 Oppervlaktewateronttrekkingen Om akkerbouw- en graslandpercelen te beregenen wordt water onttrokken aan een oppervlaktewaterlichaam. Beregenaars dienen dit te melden. Zonder vergunning mag dat maximaal 100 m3 water per uur zijn. In 2013 zijn er 14 meldingen voor onttrekken oppervlaktewater binnengekomen en goedgekeurd. Ten opzichte van voorgaand jaar is dit aanzienlijk minder. Dit is te verklaren door de weersomstandigheden. Controles vinden enkel plaats naar aanleiding van klachten of nadat een overtreding in het veld ontdekt is. Bij het afhandelen van klachten en het opsporen van illegale activiteiten ligt, net als bij grondwateronttrekking, de nadruk op het daadwerkelijk melden van onttrekkingen. In 2013 waren er géén klachten m.b.t. oppervlaktewateronttrekkingen en zijn er géén overtredingen in het veld geconstateerd. Overzicht meldingen Oppervlaktewaterontrekkingen Jaar 2012 2013
Aantal meldingen 41 14
Aantal klachten / overtredingen 0 0
Conclusie
In 2013 zijner aanzienlijk minder meldingen binnengekomen voor het onttrekken van oppervlaktewater. Dit is te verklaren door de weersomstandigheden.
Ook in 2013 zijn er geen overtredingen geconstateerd.
3.1.6 Oppervlaktewaterlozingen Elk waterschap heeft een vergunningenbestand. Daarin staan de inrichtingen die direct op het oppervlaktewater lozen: de 'directe lozers'. Zij worden periodiek bezocht. De frequentie van het toezicht wordt bepaald met behulp van een prioriteringssystematiek/risicoanalyse. Het aantal controles is afhankelijk van het naleefgedrag. Ook kijkt men naar de soort lozing (direct of indirect), naar de stoffen die geloosd worden, naar de omvang van de lozing en de locatie waar geloosd wordt (ecologische toestand). Het toezicht bestaat uit bedrijfsbezoeken en afvalwaterbemonsteringen. Men controleert aan de hand van de vergunning en checkt op de opgelegde lozingsnormen. Het toezicht bij directe lozingen op de naleving van de wetgeving vindt op verschillende manieren plaats: • • • •
Ad hoc en routinematige bezoeken (controleren en / of het nemen van monsters); Controles in het kader van regionale- en landelijke projecten; Beoordeling van Milieujaarverslagen en het European Pollutant Release Transfer Register (E-PRTR); Handhavingstoetsen en oplevercontroles van nieuwe vergunningen.
De controlefrequentie wordt alleen vastgelegd voor routinematige bezoeken. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in 3 typen controles: • • •
bemonsteringen controlebezoeken administratieve controles
3. Producten
- 13 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.1.6 a Bedrijfsmatige lozingen De planning en uitvoering van de controles op bedrijfsmatige lozingen ( inclusief het toezicht op de indirecte lozingen voor gemeenten en provincies: zie verder hoofdstuk 3.3) is vast gelegd in het Handhavingsuitvoeringsprogramma 2013. Binnen het waterschap Reest en Wieden zijn de volgende categorieën aan bedrijven die op grond van bedrijfsmatige lozingen gecontroleerd worden. • Industriële lozers ( grote bedrijven bijvoorbeeld een zuivelfabriek) • Bedrijven die afvalstoffen opslaan, behandelen of verwerken • Rioolwaterzuiveringsinstallaties • Doelgroep nijverheid • Winningsbedrijven drinkwater • Bedrijven met koelwaterlozingen • Doelgroep agrarisch ( bijvoorbeeld de biovergisters) Binnen het beheersgebied van Reest en Wieden zijn vijf grote industriële bedrijven gevestigd die veel afvalwater lozen. Een grote afvalverwerker (afvalverbrandingsbedrijf) en vier zuivelverwerkingsbedrijven. Toezicht bij de grote industriële bedrijven gaat vaak in samenwerking met het Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) bevoegde gezag. (De provincie is voor deze bedrijven het Wabo bevoegd gezag). Met deze bedrijven is veelvuldig contact. Het toezicht bestaat o.a. uit, controle op analyseresultaten van de bedrijven, eigen bemonsteringen en analyses, adviseren en/of handhaven en overleggen. Daarnaast is het bij dergelijke bedrijven belangrijk inzicht te hebben in de gehanteerde meet- en registratiesystemen. Meet- en registratiesystemen maken vaak onderdeel uit van Kwaliteit Arbo en Milieumanagement-systemen. Deze vorm van toezicht is gericht op het vaststellen hoe bedrijven geborgd hebben dat ze aan vergunningsvoorschriften kunnen voldoen. Daarbij wordt ook vaak gekeken naar bijvoorbeeld onderhoudssystemen. In 2013 is bijna het hele jaar een medewerker uit het team voor negentig procent gedetacheerd geweest bij de provincie Drenthe en is verantwoordelijk voor het toezicht en handhaving van deze bedrijven op zowel de waterschaps- als provinciale aspecten. Op deze wijze vindt het toezicht volledig integraal plaats. In Oktober is het toezicht bij deze bedrijven overgenomen door een andere toezichthouder vanuit het waterschap. Alle geplande controles en monsternames bij deze bedrijven zijn door het waterschap uitgevoerd. Uit de analyseresultaten blijkt dat bij deze vijf bedrijven met enige regelmaat vergunningsvoorschriften worden overschreden. Deze overschrijdingen kwamen voort uit incidenten die tijdens de bedrijfsvoering plaatsvonden of door nieuwe ontwikkelingen c.q. uitbreidingen binnen de bedrijven. Er zijn meermaals contactmomenten, overleggen of correspondentie geweest met de bedrijven. Dit naar aanleiding van constateringen tijdens controles of meldingen van normoverschrijdingen en/of calamiteiten vanuit het bedrijf. Er is in 2013 door het waterschap niet strafrechtelijk of bestuursrechtelijk opgetreden. Systeem Gericht Toezicht (SGT) Bij een grote afvalverwerker is in 2013 een vervolg gegeven aan het project Systeem Gericht Toezicht (SGT). Het waterschap maakt samen met de provincie onderdeel uit van dit project. De afvalverwerker is in 2012 concern breed KAM gecertificeerd. De KAM audits worden nu concern breed(landelijk) gelijktijdig uitgevoerd. Dit geldt vooralsnog niet voor de SGT audits. In 2013 is de waterzuivering van de afvalverwerker ge-audit.
3. Producten
- 14 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Resultaten controles grote bedrijven In 2013 heeft de afvalverwerker in Wijster een plan van aanpak ingediend om de bronnen van chloride en sulfaat, die zij aangeleverd krijgen van een extern bedrijf, in kaart te brengen en deze te reduceren. De vergunningseisen voor chloride en sulfaat zijn in 2013 omgezet in vrachteisen(kg/dag) zodat pieklozingen niet resulteren in overschrijdingen van de vergunning. In 2013 is er meer overleg gekomen tussen de afvalverwerker en het bedrijf dat afvalwater aanlevert. De lozing van de afvalverwerker wordt ook in 2014 goed in de gaten gehouden. Een zuivelbedrijf in Beilen heeft in 2013 de vergunningseis voor fosfaat bijna continu overschreden. Het bedrijf heeft onderzoek gedaan hoe er minder fosfaat geloosd kan worden door bepaalde stromen proceswater af te koppelen. Uit dit onderzoek bleek dat interne procesverbetering dan wel afkoppeling van stromen proceswater niet zouden leiden tot een verlaagde concentratie fosfaten in het afvalwater. Er wordt gekeken naar de mogelijkheden van verruiming van de vergunningseis voor fosfaat, tijdens deze verkenning naar de mogelijkheden op dit gebied worden de fosfaat overschrijdingen toegestaan. Het waterschap heeft het zuivelbedrijf deze verkenningsruimte geboden mede gezien de resultaten van rwzi Beilen waar het afvalwater van het zuivelbedrijf op wordt geloosd. Door de goede werking van rwzi wordt het grootste hoeveel fosfaat uit het afvalwater gehaald en komen deze niet in het milieu terecht. Het bedrijf heeft aangegeven na enkele jaren gedaald te zijn in het aantal te lozen vervuilingseenheden vanaf 2014 weer te zullen gaan stijgen. De stijging komt vooral door uitbreidingen van de productiecapaciteit. Het waterschap heeft veelvuldig contact met dit bedrijf en de lozing van dit zuivelbedrijf zal in 2014 nauwlettend in de gaten gehouden worden. Een bedrijf in Meppel dat zuivel en plantaardige producten verwerkt heeft een lopende last onder dwangsom voor het indirect lozen van dunwater. De dwangsom is in 2013 niet geïnd, het waterschap heeft een signalerende functie en meldt bij de provincie als het bedrijf een overschrijding heeft van de dunwater normen. Onderzoeken naar de mogelijkheid om het condenswater af te koppelen hebben uitgewezen dat het op dit moment niet mogelijk is om het condenswater op het oppervlaktewater te lozen. Het condenswater bevatte op het moment van de monsternames teveel organische vervuiling, het proces zal verder gesaneerd moeten worden. Een zuivelverwerkingsbedrijf in Hoogeveen met twee vestigingen was in 2013 druk bezig met uitbreiding van één van haar vestigingen. In 2013 zijn er weer kleine overschrijdingen geweest, gedeeltelijk ook veroorzaakt door de uitbreidingen. Het bedrijf meldt alle overschrijdingen zeer volledig en tijdig, de overschrijdingen hebben een grote diversiteit aan oorzaken. In totaal zijn er 33 meldingen geweest vanuit de grote bedrijven tijdens of buiten kantooruren naar aanleiding van calamiteiten binnen het bedrijf met als (mogelijk) gevolg dat vergunningsnormen overschreden werden. Geen van de meldingen heeft er toe geleid dat er handhavend opgetreden moest worden door het waterschap
3. Producten
- 15 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Bedrijfscontroles overige bedrijven (niet zijnde grote bedrijven) In het HUP 2013 zijn er 121 bedrijfscontroles ingepland, waarbij bij sommige bedrijven de bezoekfrequentie hoger is dan 1 x per jaar. Niet alle bedrijven worden elk jaar ingepland. Bij een groot deel van deze bedrijven wordt er wel jaarlijks het bedrijfsafvalwater bemonsterd. Ook kan een controle bestaan uit het opvragen van gegevens van het bedrijf. Van de 121 controles zijn er 34 controles ingepland bij de grote bedrijven. Een uitgebreide toelichting op uitgevoerde controles bij de grote bedrijven is beschreven in paragraaf 3.1.6.a. Daarnaast zijn er 14 controles ingepland bij de rioolwaterzuiveringsinstallaties. Een uitgebreide toelichting op uitgevoerde controles rioolzuiveringsinstallaties is beschreven in paragraaf 3.1.6. b. Aan de hand van het HUP 2013 waren er in totaal 73 controles gepland bij de overige bedrijven. In de loop van het jaar 2013 is deze planning bijgesteld. Door vernieuwde inzichten is de planning in 2013 bijgesteld, De redenen hiervoor zijn onder andere beëindiging van bedrijf, faillissement, bedrijf in vergunningstraject voor aanpassing voorzieningen, of door vernieuwde inzichten in bedrijfsvoering wat resulteert in lagere prioritering voor bedrijfscontroles. Na herziening zijn 59 controles overgebleven. Van deze geplande bedrijfscontroles zijn er 31 niet uitgevoerd. Onder deze 31 niet uitgevoerde controles, zijn 6 controles meegeteld waarbij het bedrijf wel is gecontroleerd, maar waarbij de bezoekfrequentie van meer dan één bezoek per jaar niet is behaald. De overige 25 controles zijn niet uitgevoerd. Dit is voor een groot deel te verklaren door wisselde bezetting binnen het team Toezicht en Handhaving. De hoogste prioriteit binnen het team Toezicht en Handhaving is de afhandeling van klachten en calamiteiten. Daardoor was plannen en uitvoeren van reguliere controles lastig. Overzicht controle Bedrijven Jaar
2012
2013
Planning
Realisatie
Percentage behalen planning
20 grote bedrijven 12 rwzi’s 64 overige bedrijven
20 12 55
100% zie verder paragraaf 3.1.6.a 100% zie verder paragraaf 3.1.6.b 86%
96 controles totaal
87
34 grote bedrijven 14 rwzi’s 59 overige bedrijven
34 14 28
107 controles totaal
76
91% 100% zie verder paragraaf 3.1.6.a 100% zie verder paragraaf 3.1.6.b 48% 71%
Monstername De periodieke bemonsteringen bij bedrijfsmatige lozers worden uitgevoerd door de medewerker Monstername van de afdeling Realiseren en Meten van het waterschap Reest en Wieden. Alle analyseresultaten van de uitgevoerde monsternamen zijn beoordeeld. Aan de hand van de analyseresultaten zijn bij 6 overige bedrijven overschrijdingen geconstateerd. De vergunninghouders die de voorschriften van een lozingsvergunning hebben overtreden, hebben een waarschuwingsbrief gekregen om binnen een redelijke termijn alsnog aan de voorschriften te voldoen. In het bemonsteringsprogramma, bijlage 5 van het HUP 2013 zijn 164 steekbemonsteringen en 11 meetweken van bedrijfsmatige lozingen gepland inclusief de bemonsteringen bij de rwzi’s. In 2013 is de planning bijgesteld en zijn er 7 steekmonsters bijgekomen, waardoor het totaal op 171 steekmonsters is gekomen. Hiervan zijn er in 27 niet uitgevoerd, vanwege: ongunstige weersomstandigheden (regenwatermonsters), voorzieningen bij bedrijven nog niet in orde zijn. Alle geplande meetweken zijn uitgevoerd.
3. Producten
- 16 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Overzicht Monstername Jaar
Planning monstername
Realisatie
2012
161 steekmonsters groten en overige bedrijven 31 steekmonsters rwzi’s
140 31
Percentage behalen planning 87% 100%
192 steekmonsters totaal
171
89%
10
10
100%
80 35 29
75% 100% 100%
171 steekmonsters totaal
144
84%
11
11
100%
2013
107 35 29
meetweken steekmonster bij overige bedrijven steekmonsters grote bedrijven steekmonsters rwzi’s .
meetweken bij grote bedrijven
Conclusie
In 2013 is van de totaal geplande controles bij bedrijfsmatige lozers voor 71% uitgevoerd.
Het niet behalen van de planning is voor een groot deel te verklaren door wisselde bezetting binnen het team Toezicht en Handhaving.
De geplande steekmonsters en meetweken bij de grote bedrijven zijn in 2013 volledig uitgevoerd. De totale planning inclusief monstername rwzi’s en overige bedrijven is voor 84% uitgevoerd.
Bij de 5 grote bedrijven zijn aan de hand van analyseresultaten overschrijdingen geconstateerd. Deze overschrijdingen kwamen voort uit incidenten die tijdens de bedrijfsvoering plaatsvonden of door nieuwe ontwikkelingen c.q. uitbreidingen binnen de bedrijven. Het waterschap heeft jaarlijks meerdere contactmomenten met deze bedrijven om gezamenlijk in te spelen op de geconstateerde overtredingen. De constateringen hebben er niet toe geleid dat er door het waterschap handhavend, in de vorm van strafrechtelijk of bestuursrechtelijk opgetreden diende te worden.
Het naleefgedrag van de grote bedrijven is vanwege de specifieke situaties en vergunningsvoorschriften lastig in percentage uit te drukken. Er kan geconcludeerd worden dat er bij de bedrijven, gezien over het jaar 2013 geen grote overschrijdingen hebben plaatsgevonden. De nadruk ligt meer op goede samenwerking en verstandhouding.
Bij 6 overige bedrijven zijn aan de hand van analyseresultaten overschrijdingen geconstateerd. De vergunninghouders die de voorschriften van de lozingsvergunning hebben overtreden, hebben een waarschuwingsbrief ontvangen om binnen een redelijke termijn alsnog aan eisen te voldoen. De constateringen hebben er niet toe geleid dat er door het waterschap handhavend, in de vorm van strafrechtelijk of bestuursrechtelijk opgetreden diende te worden.
3. Producten
- 17 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.1.6 b Rioolwaterzuiveringsinstallaties Het waterschap heeft acht rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s) die beschikken over een Watervergunning voor een oppervlaktewaterlozing. Dit zijn de rwzi’s Echten, Smilde, Westerbork, Beilen, Steenwijk, Vollenhove, Meppel en Dieverbrug. Het toezicht op de watervergunningen vindt plaats door controle op de effluentlozingen van de rwzi’s. Daarnaast vinden er administratieve controles plaats door middel van analyseresultaten van de genomen effluentmonsters bij de rwzi’s. Om belangenverstrengeling te voorkomen worden er elk jaar een aantal rwzi’s gecontroleerd door een toezichthouder van waterschap Groot Salland, Velt en Vecht of Rijn en IJssel. Hierbij wordt gecontroleerd op de administratieve bescheiden, zoals een logboek, en de apparatuur voor het nemen van monsters. Tevens zijn als extra speerpunten meegenomen de natte ijking van elektromagnetische flowmeter (EMF) en interne retourstromen in het zuiveringsproces. Vanuit Reest en Wieden zijn er in 2013 vier rwzi’s gecontroleerd bij waterschap Rijn en IJssel. De rwzi’s Meppel, Beilen, Echten en Dieverbrug zijn in 2013 door waterschap Rijn en IJssel gecontroleerd. Hierbij zijn er een aantal onvolkomenheden geconstateerd die ter plaatse zijn verholpen door bijvoorbeeld het aanpassen van een monsternamepunt. De interne controlefrequentie van rwzi’s is vergeleken met lozingen van bedrijven veel hoger (ongeveer 2 a 4x per maand). Het laboratorium van het Waterschap Groot Salland ( inmiddels heet dit laboratorium Aqualysis waterlaboratorium) verzorgt de uitvoering van de monstername bij de rwzi’s. De analyseresultaten worden digitaal opgestuurd en verder door de handhaver verwerkt. Uit de analyseresultaten van 2013 blijkt dat er geen overtredingen van de lozingseisen zijn waargenomen voor rwzi Steenwijk, Vollenhove, Dieverbrug, Echten, Meppel, Smilde en Westerbork. In 2013 is de slibgisting gerealiseerd bij de rwzi Echten. Tijdens het opstarten van de slibgisting werd afvalwater met een hoge stikstof gehalte geloosd op de rwzi. Dit heeft ervoor gezorgd dat er veel meldingen zijn gedaan door rwzi Echten van een te hoog stikstof-totaal gehalte in het effluent. Door het afvalwater van de slibgisting apart af te voeren naar rwzi Meppel en Steenwijk is het stikstof-totaal gehalte in het effluent weer gedaald. De hoge gehalte aan stikstof totaal heeft niet geleid tot een overschrijding van de lozingseisen. In 2013 zijn er 24 meldingen gedaan die vallen onder meldplicht van ongewone voorvallen en uitzonderlijke omstandigheden die zijn genoemd in de aan de rwzi’s verleende watervergunningen of Wet milieubeheer. Zo zijn er een aantal meldingen gedaan van een drijflaag in een rioolgemaal van het waterschap. In de meeste gevallen is samenwerking gezocht met betreffende gemeenten om gezamenlijk de bedrijven te bezoeken die lozen op het rioolgemaal. Tevens zijn er meerdere werkzaamheden uitgevoerd bij verschillende rwzi’s of is er uitval van machines geweest. Dit heeft een dusdanige impact op de effluentkwaliteit dat dit door de medewerkers van de rwzi’s word gemeld richting team Toezicht en Handhaving. Overzicht controle Rwzi’s Jaar
2012
Aanta l rwzi's 8
2013
8
Aantal controles
Gerealiseerd
31 controles 31 monsters 14 controles 29 monsters
100% 100% 100% 100%
Percentage rwzi’s, dat niet het gehele jaar aan de lozingsvergunning heeft voldaan 3% 0% 0% 0%
Naleefgedrag
97% 100% 100% 100%
Conclusie
In 2013 zijn alle geplande controles en monsternamen uitgevoerd. Er zijn geen overtredingen geconstateerd. In 2013 is de slibgisting bij rwzi Echten gerealiseerd. Dit heeft in het begin voor enkele opstartproblemen gezorgd. Maar door passende maatregelen heeft dit niet geleid tot overschrijding van de lozingseisen.
3. Producten
- 18 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.1.6 c Biovergisters In het beheersgebied van Reest en Wieden zijn ook een aantal agrarische bedrijven gevestigd met een biovergister. De opslag van de producten die vergist worden moet op een dusdanige manier ingericht zijn dat er geen afspoeling van organische stoffen (perssappen) naar het oppervlaktewater kan plaatsvinden. Deze perssappen bevatten hoge concentraties stikstof, fosfaat en vooral organische stof. Voor de afbraak van organische stof is veel zuurstof nodig. Bij een lozing in het oppervlaktewater wordt daardoor veel zuurstof onttrokken waardoor zuurstof gebrek kan ontstaan met als gevolg vissterfte. In het verleden zijn er problemen geweest bij deze categorie bedrijven met afvoer van het afvalwater. Met name de terreininrichting is moeilijk beheersbaar. De grote hoeveelheden opslag aan ruwvoer kan daarbij voor problemen zorgen. Binnen het beheersgebied van ons waterschap zijn er 4 biovergisters actief Om deze categorie bedrijven goed te adviseren, begeleiden en te controleren is er in 2012 besloten, mede gezien de bezetting van het team Toezicht en Handhaving om deze taak uit te besteden aan een adviesbureau. Het adviesbureau heeft in 2012 voor het waterschap alle biovergisters geïnventariseerd en gecontroleerd. Van deze controles is een rapportage gemaakt over de bedrijfssituatie, de knelpunten, vigerende wetgeving en de oplossingen. Alle bedrijven hebben in 2012 het rapport ontvangen. De rapportage heeft het waterschap in 2013 besproken met de biovergisters. Twee bedrijven hebben naar aanleiding van de rapportage maatregelen moeten te treffen en een plan van aanpak opgesteld om de knelpunten op te lossen. Deze bedrijven voldoen inmiddels weer aan de vigerende wetgeving. Het blijft een categorie bedrijven waar toezicht noodzakelijk is. Gezien de aard en de omvang. In het HUP van 2014 zijn deze bedrijven in het reguliere toezichtsprogramma opgenomen. Aan de hand van de resultaten van de controles in 2013 zijn deze bedrijven geprioriteerd om 2 maal per jaar te controleren. Overzicht controle Biovergister Jaar
Aantal biovergisters
Aantal controles
Percentage biovergisters, dat niet het gehele jaar aan de lozingsvergunning heeft voldaan
Naleefgedrag gezien over het gehele jaar
2012
3 + 1 in oprichting 4
Project adviesbureau 6 inclusief bespreken rapportage
66%
33%
Naleefgedrag na getroffen maatregelen Peildatum 3112-2013 33%
50%
50%
100%
2013
Conclusie
Na inventarisatie en controle zijn knelpunten bij een tweetal biovergisters hersteld. Op peildatum 31 december 2013 voldeden alle biovergisters aan de vigerende wetgeving Toezicht op biovergisters blijft noodzakelijk gezien de aard en omvang. Deze bedrijven zijn in het HUP 2014 opgenomen in het reguliere toezichtsprogramma en zullen 2 maal per jaar worden gecontroleerd.
3. Producten
- 19 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.2 Toezicht en handhaving algemene regels/besluiten 3.2.1 Activiteitenbesluit In het Activiteitenbesluit staan algemene milieuregels voor bedrijven en standaard doelschriften voor lozingen. Het gaat onder andere om bodemsaneringen, koelwater, bronneringen, hemelwater en huishoudelijk afvalwater. Als bedrijven onder het regime van het Activiteitenbesluit vallen, hebben ze vaak geen vergunning nodig voor het oprichten of veranderen van een milieu-inrichting. Er is in 2012 gewerkt aan het integreren van het Besluit landbouw, het Besluit glastuinbouw, het Besluit mestbassins, het Lozingenbesluit open teelt en veehouderij en een deel van het Lozingenbesluit bodembescherming in het Activiteitenbesluit (BARIM en RARIM). Per 1 januari 2013 is het vernieuwde Activiteitenbesluit van kracht geworden. 3.2.2 Activiteitenbesluit Agrarisch Een grote groep bedrijven waar controles uitgevoerd worden zijn de agrarische bedrijven. Deze bedrijven vielen in 2012 nog onder het Lozingenbesluit open teelt en veehouderij (Lotv). Sinds januari 2013 is het Lozingenbesluit open teelt en veehouderij (Lotv) vervallen. Agrarische activiteiten vallen nu onder het Activiteitenbesluit milieubeheer. De regels uit het Lotv zijn grotendeels overgenomen, er zijn echter enkele wijzigingen. Belangrijke wijzigingen die in verband staan met het waterschap zijn de opslag van agrarische bedrijfsstoffen zoals veevoer, vaste mest en bijproducten en het lozen van opgevangen afvalwater. Naar aanleiding van deze wijziging is er door team Toezicht en Handhaving een Agrarische nieuwsbrief opgesteld en verstuurd naar alle belanghebbenden. Meldingen Activiteitenbesluit Agrarisch Via het Omgevingsloket online ( OLO) worden meldingen ingediend bij de gemeente door agrarische bedrijven op grond van het Activiteitenbesluit. Automatisch ontvangt het waterschap een afschrift van deze meldingen. In veel gevallen gaat het om wijziging van de bedrijfsvoering of aanpassing van het bedrijfsterrein. Een groot deel van de meldingen hebben geen betrekking tot de toezichtstaken van het waterschap. Vanuit team Toezicht en Handhaving ontvangen alle aanvragers een algemene brief met daarin een toelichting op de toezichttaken van het waterschap en praktische informatie. Aan de hand van deze brief kunnen de aanvragers desgewenst contact opnemen met het team toezicht en handhaving om advies in te winnen. In 2013 zijn in totaal 144 meldingen ontvangen. Aan de hand van de ontvangen meldingen kan ook vanuit team toezicht en handhaving besloten worden om het bedrijf te bezoeken. In 2013 zijn een tiental bedrijven naar aanleiding van een melding bezocht. Enkele bedrijven zijn in de planning van 2014 opgenomen. Signaaltoezicht agrarische bedrijven Met de gemeente Westerveld en Staphorst zijn afspraken gemaakt om voor elkaar signaaltoezicht uit te voeren bij agrarische bedrijfscontroles. Signaaltoezicht houdt in dat op hoofdlijnen de controle aspecten op gebied van milieu of water voor elkaar uitgevoerd wordt. Hiervoor is een gezamenlijke checklist ontwikkeld. Deze wordt na de controle toegezonden aan het andere bevoegde gezag. Indien er overtredingen zijn treedt het bevoegde gezag op. Hiermee wordt tijd bespaard van de handhavende instantie en van de betreffende ondernemer. Vooral op de kleinere bedrijven waar weinig speelt is dit ideaal. Daarnaast voorkom je dat het bedrijf in korte tijd door verschillende instanties bezocht wordt. In 2013 zijn in totaal 104 bedrijven tussen het waterschap en de gemeente Westerveld over en weer voor elkaar gecontroleerd.
3. Producten
- 20 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Veldcontroles In 2013 zijn ook agrarische veldcontroles uitgevoerd. Het gaat hier om de zogenaamde heterdaad controles en controles op perceelniveau. Bij de heterdaad controles wordt gekeken of gewasbeschermingsmiddelen met de veldspuit worden toegepast conform de voorschriften die het Activiteitenbesluit stelt. Met name wordt gecontroleerd op spuitboomhoogte, windsnelheid, gebruik van de juiste driftarme spuitdoppen, kantdoppen, gebruik volgens wettelijk gebruikers-voorschrift gewasbeschermingsmiddelen en het vullen van de veldspuit. Daarnaast wordt ook het gebruik van de kantstrooivoorziening bij het kunstmeststrooien gecontroleerd. Bij perceelcontroles wordt gekeken naar het zorgvuldig gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, meststoffen, de teeltvrije zone (spuit en mestvrij) en de opslag van vaste mest.
Resultaten veldcontroles heterdaad
Percelencontrole op teeltvrijezone: Totaal 5 percelen gecontroleerd, er zijn geen overtredingen geconstateerd.
Vaste mest opslag: Totaal 28 mestopslagen geconstateerd die niet voldeden aan de gestelde eisen. Waardoor regenwater vermengd met percolaat kan afstromen richting oppervlaktewater. Eigenaren hersteltermijn en hercontrole aangezegd. Na hercontrole geen overtredingen geconstateerd.
Heterdaad spuitcontroles: Totaal 2 gecontroleerd, er zijn geen overtredingen geconstateerd.
Veldcontroles gebruik onkruidbestrijdingsmiddelen door particulieren In 2012 is er veel aandacht besteed op de controle van gebruik onkruidbestrijdingsmiddelen (gewasbeschermingsmiddel) bij bestrijding van onkruid door particulieren. Het doel van deze gerichte controles was om de burgers te informeren over de gevolgen voor het milieu en onze volksgezondheid door (onjuist) gebruik van deze middelen bij onkruidbestrijding. Tevens is er op gewezen dat bepaalde middelen verboden zijn om te gebruiken bij onkruidbestrijding. In 2012 zijn er 106 constateringen geweest van gebruik van onkruidbestrijdingsmiddelen. Waarbij 64 particulieren een waarschuwingsbrief hebben ontvangen. In 2013 zijn deze adressen nogmaals gecontroleerd. Tijdens deze controles zijn geen overtredingen geconstateerd.
3. Producten
- 21 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Reguliere controle agrarische bedrijven Met een controle wordt in de hoofdzaak gekeken of er vanaf het bedrijf (erf) vervuild water in oppervlaktewater (sloot) wordt geloosd. In het bijzonder wordt gelet op de afvoer van mestvocht van de vaste mestopslag, perssappen van de voeropslag en vervuild regenwater van verhardingen (gemorst voer).Tevens wordt gecontroleerd waar het (bedrijfs-)afvalwater geloosd wordt. Hierbij moet gedacht worden aan het huishoudelijke afvalwater, melkspoelwater en het terugspoelwater van de ontijzeringsinstallatie. Daarnaast wordt gecontroleerd of de kunstmeststrooier is voorzien van een kantstrooivoorziening en of de veldspuit voldoet aan de voorschriften (bijvoorbeeld voorzien is van driftarme doppen met bijbehorende kantdoppen). In 2013 zijn in ons beheersgebied door team Toezicht en Handhaving en met behulp van inhuur van een inspecteur van adviesbureau Agrarische bedrijven gecontroleerd op de voor hun geldende voorschriften van het Activiteitenbesluit. In totaal zijn er 272 controles uitgevoerd. Daarnaast in het kader van signaaltoezicht is door de gemeente Westerveld in totaal 74 reguliere controles uitgevoerd. Over het hele jaar genomen zijn er 346 controles uitgevoerd bij de agrarische bedrijven.
Van de totale controles voldeden 145 bedrijven, 49 bedrijven waren gestopt, 121 bedrijven hebben een aandacht brief ontvangen en 31 bedrijven voldeden niet en kregen een hercontrole aangezegd. Na uitgevoerde hercontroles in 2013 voldeden 28 bedrijven aan de gestelde eisen. Eén bedrijf is meerdere malen bezocht en nogmaals een hercontrole aangezegd. Vanwege de noodzakelijke hersteltermijn om geconstateerde overtredingen ongedaan te maken staan de overige aangezegde hercontroles op de planning voor 2014.
14%
9%
Goed 42%
35%
Aandachtsbrief Gestopt Hercontrole
Figuur 1. Agrarische controles 2014
Resultaten reguliere controles Agrarisch Jaar
Aantal controles
Goed
Aandachtsbrief
Gestopt
Hercontrole
2012
116 ( waarvan 29 signaaltoezicht) 346 ( waarvan 74 signaaltoezicht)
69%
9%
13%
9%
42%
35%
14%
9%
2013
Conclusie
In 2013 zijn de geplande uren voor reguliere controle op agrarisch activiteiten mede door inhuur uitgevoerd. Ten opzichte van voorgaand jaar zijn er 230 controles meer uitgevoerd.
Het percentage gestopte bedrijven is ten aanzien van voorgaand jaar gelijk gebleven.
Het percentage bedrijven dat een aandachtsbrief heeft gekregen is ten aanzien van voorgaand jaar gestegen. Dit wordt voor een groot deel veroorzaakt door wijziging van de regelgeving.
Het percentage bedrijven waar een hercontrole is aangezegd is ten opzichte van voorgaand jaar gelijk gebleven.
De uitgevoerde veldcontroles hebben geleid tot 28 hercontroles voor vaste mestopslag. Alle hercontroles zijn uitgevoerd en er zijn geen overtredingen meer geconstateerd.
3. Producten
- 22 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.2.2 a Bollenspoelers Onder het Activiteitenbesluit vallen ook de bollenspoelers. Er wordt gecontroleerd op afspoeling van water afkomstig van het spoelproces, omdat het risico groot is dat daar restanten van gewasbeschermingsmiddelen in worden aangetroffen. In 2013 zijn er dertien bollenspoelers gecontroleerd. Bij één bollenspoeler werd tijdens het controlebezoek geconstateerd dat niet aan het regelgeving werd voldaan. De constatering was van dusdanig geringe aard dat deze voor het komend spoelseizoen zal worden opgelost. Door meer voorlichting en een handhavingsbrief van het waterschap naar de bollenspoelers voor het spoelseizoen is ten opzichte van vorig jaar het naleefgedrag gestegen van 75% naar 92,3%. Resultaat controles Bollenspoelers Totaal
Aantal controles
Gerealiseerd
Naleefgedrag
86%
Percentage, dat niet aan regelgeving heeft voldaan 25%
2012
14
12
2013
13
13
100%
7,7%
92,3%
75%
Conclusie
Alle bollenspoelers zijn gecontroleerd in 2013 Voorlichting vanuit waterschap heeft geleid tot een hoger naleefgedrag bij de bollenspoelers in 2013 ten opzichte van voorgaand jaar.
3.2.3 Besluit Bodemkwaliteit In het Besluit Bodemkwaliteit (BBK) staan de milieu hygiënische randvoorwaarden voor de toepassing van grond en baggerspecie op bodem of waterbodem. Bij de afhandeling van de meldingen ligt de nadruk op het feit, dat de uitvoering van het werk op een milieutechnisch verantwoorde wijze gebeurt. Vanuit vergunningverlening zijn in 2013 geen meldingen binnengekomen vanuit het besluit bodemkwaliteit. Er zijn geen veldcontroles uitgevoerd om niet gemelde toepassingen te achterhalen. Vanuit de samenwerking met de Drentse waterschappen is Reest en Wieden aangewezen om het project BBK te trekken. In 2013 is daarom een project gedraaid vanuit het impuls lokaal bodembeheer (ILB), hierbij werd vanuit de centrale overheid een adviseur aangewezen om de decentrale overheden te ondersteunen in implementatie van het BBK. De vier Drentse waterschappen, Drentse gemeenten en de Provincie Drenthe hebben besloten dit traject samen te doorlopen. In het ILB wordt in werkgroepen onder begeleiding van een adviseur van HaskoningDHV gewerkt aan verschillende onderwerpen zijnde prioritering, tools en netwerk. De werkgroep prioritering werkt aan een gezamenlijke prioritering systematiek voor handhaving BBK. De werkgroep tools kijkt naar hulpmiddelen voor het houden van toezicht in het veld, denk hierbij aan checklists en flow schema’s om snel gevallen te identificeren en daadkrachtig te kunnen optreden. De netwerk groep richt zich op het uitwisselen van kennis tussen de Drentse overheden en het aanleggen van een netwerk tussen deze spelers voor een effectieve uitwisseling van kennis in de toekomt. Na afronding van het ILB project in april 2013 is besloten ook een workshop te organiseren voor de medewerkers van handhaving, onderhoud en vergunningverlening die met het BBK in aanraking kunnen komen. De adviseur van HaskoningDHV, tevens ook projectbegeleider van het ILB, heeft deze workshop in november gegeven. Er is bij de workshop vooral aandacht besteed aan de basiskennis van het BBK en er zijn veel praktijksituaties behandeld.
3. Producten
- 23 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.2.4 Besluit Lozen buiten inrichtingen Het 'Besluit Lozen buiten inrichtingen' regelt een groot aantal lozingen die niet afkomstig zijn van inrichtingen die vallen onder de 'Wet Milieubeheer' en particuliere huishoudens. Onder het Besluit lozen buiten inrichtingen vallen o.a.: alle lozingsroutes (oppervlaktewater, bodem en riolering) niet afkomstig van inrichtingen; overstorten; het baggeren van waterbodems. Nb. Het toepassen van de bagger valt onder het 'Besluit Bodemkwaliteit'. Vaste objecten De regels voor reinigings- en conserverings-werkzaamheden aan vaste objecten die in, boven of dichtbij het oppervlaktewater staan zijn opgenomen in het Activiteitenbesluit en het Besluit Lozen buiten inrichtingen. Bij de afhandeling van dergelijke meldingen ligt de nadruk op het feit dat de uitvoering van het werk op een milieutechnisch verantwoorde wijze gebeurt. En dat zoveel mogelijk wordt voorkomen dat door reinigings- en/of conserveringswerkzaamheden aan het object er verontreiniging ontstaat richting oppervlaktewater. In 2013 zijn er in het kader van Besluit lozen buiten inrichtingen 11 meldingen ontvangen. De melder heeft daarop een brief ontvangen met bijhorende voorschriften ter voorkoming van verontreinigingen van oppervlaktewater, veroorzaakt door reinigings- en conserveringswerkzaamheden aan het vaste object. Tijdens deze werkzaamheden zijn 5 meldingen op locatie gecontroleerd. Hierbij zijn geen overtredingen geconstateerd. Resultaat controle Besluit lozen buiten inrichtingen Vaste objecten
Totaal meldingen
2012 2013
11 11
Aantal controles 5 5
Overtredingen
Naleefgedrag
0 0
100% 100%
3.2.5 Besluit lozing afvalwater huishoudens
Per 1 januari 2008 zijn alle lozingen vanuit particuliere huishoudens geregeld met het Besluit lozing afvalwater huishoudens. Er kunnen een aantal redenen zijn waarom huishoudens niet aan het besluit hoeven te voldoen; • bodemlozing; • ontheffing voor het lozen op oppervlaktewater voor een termijn tot de aanleg van riolering of een zuiveringsvoorziening is gerealiseerd; • waterverbruik van minder dan 35m3 per jaar. Nadat inzichtelijk is gemaakt welke huishoudens niet voldoen aan het besluit en hier ook geen gegronde reden voor hebben kan er handhavend worden opgetreden. In 2013 is er niet actief op dit type lozingen gehandhaafd.
3. Producten
- 24 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.2.7 Toezicht op de Vaarwegen Het waterschap voert samen met andere toezichthoudende organisaties toezicht uit op de naleving van de verschillende wettelijke voorschriften op en rondom het water. Dat is nodig om de leefbaarheid en de veiligheid op en langs vaarwegen zo goed mogelijk te garanderen. Het gaat om de volgende aandachtspunten: • zwerfvuil; • lozen van olie- en bilgewater, sanitair afvalwater van de pleziervaart, lozingen vanuit woonboten en het lekken van milieuschadelijke stoffen; • te snel varen; • illegaal afmeren; • visserijcontrole. • alcoholcontrole op het water. Deelname Waterplan Noordwest Overijssel In 1992 is in Noord- West Overijssel het project “Waterplan” gestart. Dit is een project waarbij zes verschillende handhavende instanties integraal samenwerken op het gebied van handhaving. De deelnemende instanties zijn: • • • • • •
Politie IJsselland Noord Provincie Overijssel Gemeente Steenwijkerland Natuurmonumenten De Wieden Staatsbosbeheer de Weerribben Waterschap Reest en Wieden
De hoofddoelen van het waterplan zijn: • het in stand houden van de veiligheid in het gebied. Door preventief toezicht, waarschuwen voor gevaarlijke situaties op en bij het water en daar waar nodig is repressief optreden; • het zorgdragen voor de leefbaarheid in het gebied door het beperken van overlast en het zichtbaar aanwezig te zijn; • de bescherming van de natuur en het oppervlaktewater in het gebied. Er worden controles uitgevoerd in het gebied Noord West Overijssel, nationaal Park de Wieden Weerribben alsmede aangrenzende wateren Zwartewater, Vollenhovermeer en Zwartemeer De afdeling Waterbeheer van waterschap Reest en Wieden heeft 0,5 fte beschikbaar gesteld om in de periode van 1 mei tot 1 oktober te participeren in dit project. Deze controles en andere werkzaamheden worden zowel overdag als in de avonduren gedaan. Hierbij worden ook kunstwerken (gemalen en stuwen) en zandputten in het gebied van Reest en Wieden bezocht. Binnen het waterplan seizoen 2013 zijn diverse activiteiten aan de orde geweest en ruim 3500 gezamenlijke controles uitgevoerd. Naar aanleiding van deze controles zijn er 230 waarschuwingen gegeven en in 175 gevallen is proces-verbaal (pv) opgemaakt. Er is gecontroleerd en toezicht gehouden op naleving van Scheepvaartvoorschriften voor het recreatieve medegebruik van de vaarwegen en meren. Deze voorschriften staan in het Binnenvaart Politie Reglement en de Scheepvaartverkeerswet. Daarnaast is gecontroleerd op naleving van de voorschriften uit de Waterwet en Keur. Meldingen en klachten die tijdens het waterplan binnen zijn gekomen vanaf het waterschap zijn tijdens het algemene toezicht afgehandeld. Ook zijn meldingen van het Meld en Informatie Centrum van de politie IJsselland (Apeldoorn) afgehandeld.
3. Producten
- 25 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Werkzaamheden waterplan seizoen 2013 Er zijn milieucontroles uitgevoerd op het illegaal storten van vuil in natuurgebieden, talud bespuiting, hanteren van de spuitvrije zone, zoeken naar hennepteelt in natuurgebieden en de controle op langdurige opslag van mest buiten een inrichting in het buitengebied. Er zijn dit seizoen vanuit het waterplan een 11 tal vaste mestopslagen aangetroffen hierop zijn in overleg 4 waarschuwingsbrieven verzonden door het waterschap met het dringende verzoek om de mest te verwijderen of op te slaan volgens wettelijk voorschrift. Hierop is adequaat gereageerd door de veroorzakers, daarom is het bij een waarschuwing gebleven, de 4 vaste mestopslagen lagen allen binnen de beschermingszone van een waterschap sloot.
Er is gecontroleerd op het achterlaten van zwerfvuil bij de diverse afmeerlocaties en natuurparkeerplaatsen. Dit gebeurde tijdens algemene controles met onopvallende autosurviance wanneer er een dubbele bemanning was met regenachtig weer. In totaal zijn 31 afval dumpingen aangetroffen en onderzocht. Waarschijnlijk door de veranderde inzameling is er een stijgende tendens in huisvuil dumpingen in het gebied. Er konden echter geen daders van illegaal storten worden achterhaald. Het afval is door de verschillende instanties opgeruimd.
Tijdens de controles zijn op 23 plaatsen het (oneigenlijk) gebruik van onkruidbestrijdingsmiddelen door particulieren geconstateerd. 21 perceel eigenaren zijn aangeschreven middels waarschuwingsbrief of informatiebrief en hebben de folder “ Zonder is gezonder” ontvangen.
Voor de talud bespuiting zijn 12 pachters en/of agrarische bedrijven aangeschreven. Hiervan zijn 5 waarschuwingsbrieven uitgegaan.
Tijdens de controles zijn ook de waterschapwerken / eigendommen gecontroleerd. Hierbij zijn diverse gebreken en vernielingen geconstateerd. Deze zijn doorgegeven aan de afdeling Waterbeheer of aan andere instanties zoals gemeente of de terreinbeheerder. De gemelde schades zijn meestal binnen enkele dagen gerepareerd. Hierdoor zijn gevaarlijke situaties voorkomen.
3. Producten
- 26 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Er is dit jaar een toename geconstateerd van grote Hennep afval dumpingen in het hele waterschap gebied. Het merendeel werd in de watergangen gedumpt op afgelegen plaatsen. In enkele gevallen zijn hierbij gevonden onderdelen overgedragen aan de recherche van de politie IJsselland
Door het vele baggerwerk in ons gebied zijn er dit seizoen veel klachten binnengekomen er is in 8 gevallen door ons onderzoek in gesteld naar aanleiding hiervan heeft de Aannemer baggerwerken in 7 gevallen de schade aangedragen bij zijn verzekering. Er zijn 29 controles uitgevoerd bij baggeraars voor de veiligheid voor de scheepvaart bij uitvoering van baggerwerk. Naar aanleiding van deze controles zijn 8 waarschuwingen gegeven en is er 1 pv opgemaakt in zake scheepvaartverkeerswet.
Vaarcontroles Er zijn vaarwegcontroles uitgevoerd op gevaarlijk vaargedrag, vaarsnelheid overschrijdingen en schade aan de oevers. Op deze punten is gedurende het seizoen stringent gecontroleerd. Hierbij is ook het gebied rondom Steenwijker Aa en nabij bezoekerscentrum de Kluft te Ossenzijl meegenomen. Voor het gevaarlijk en asociaal vaargedrag, niet varen volgens de regelgeving zoals voorgeschreven in het Binnenvaartpolitiereglement waar onder te snel varen in de kleinere vaarwegen binnen ons gebied is 110 keer een proces-verbaal opgemaakt. Er zijn 77 waarschuwingen uitgedeeld voor geringe snelheid overschrijdingen. De hinderlijke golfslag wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door de vele sloepen in ons gebied. Er zijn 80 jeugdige schipper gewaarschuwd voor het niet hebben van de voorgeschreven leeftijd hiervan zijn de meeste ouders op de hoogte gebracht, in 5 gevallen is proces-verbaal opgemaakt, Naar aanleiding hiervan zijn op uitgebreide schaal meerdere keren uitleg gegeven met betrekking tot de gestelde wettelijke voorschriften aan de ouders. Aan hen is ook mede gedeeld in dien zij hun kinderen weer de gelegenheid zouden geven om te varen in een snelle motorboot, een proces-verbaal voor uitlokking het gevolg was.
3. Producten
- 27 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Schade aan oevers wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door motorboten / sloepen met een hoge golfslag. Dit zorgt voor afkalving van de oever, mede door de zuigende werking van de boot wordt de beschoeiingen beschadigd. Er zijn voor hinderlijke golfslag zin 71 waarschuwingen gegeven en is er 2 keer een proces-verbaal opgemaakt. Tijdens het seizoen 2013 is er door alle participanten gecontroleerd op het afmeren waar dit verboden is zoals bijvoorbeeld het afmeren langs oevers. Er is ook gecontroleerd bij de aangewezen 2 x 24 uur ligplaatsen. In totaal zijn er 79 controles uitgevoerd, in de meeste gevallen zijn de schippers gewaarschuwd en zijn deze op tijd vertrokken. Daar waar geen personen aan boord waren, in totaal 27 stuks, zijn de gebruikelijke waarschuwingsbrieven achtergelaten op de vaartuigen. Er hebben zich geen bekeuringswaardige situaties voor gedaan. Hieronder zijn 3 bewoners van motorkruisers die om de 48 uur een ander ligplaats moesten gebruiken in het gebied. Controles Waterwet Er zijn controles uitgevoerd op grond van de Waterwet op lozingen in oppervlaktewater en of hier een ontheffing voor was verleend ook is er gecontroleerd op het gebruik van geïmpregneerd hout bij beschoeiingen. In totaal zijn naar aanleiding van deze controles 5 overtredingen aangetroffen hierbij is het bij een waarschuwing gebleven. In overleg met het team Toezicht en Handhaving zijn bij een aantal olielozingen de inspectieboten ingezet vanuit het waterplan. Bij lichte verontreinigingen is de olie bestreden met daarvoor bestemmende absorptiepoeder. In 2013 is er bij een viertal olielozingen een oliescherm (olieboom) door medewerkers van het waterplan geplaatst. In deze gevallen is het oliescherm door de medewerkers van het waterschap nadien opgeruimd en gereinigd. Als de veroorzaker van de olielozing bekend is, worden de kosten verhaald. Er zijn twaalf onderzoeken geweest op grond van de Waterwet om een overtreder/ veroorzaker te achterhalen. In vijf gevallen is besloten, geen actie te ondernemen. Deze geconstateerde lozingen en of vervuilingen waren in verhouding klein. Bij drie gevallen heeft het waterschap, na overleg met de veroorzaker een nota gestuurd voor de gemaakte opruimingskosten. In geen geval is er een procesverbaal opgemaakt.
3. Producten
- 28 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Controle op de visserij Binnen en buiten het waterplan gebied zijn ook controles op visserij uitgevoerd. Er is gecontroleerd op aanwezigheid van de benodigde vergunningen voor hengelsporters en op de toegelaten aassoorten. Ook het voorhanden hebben van gevangen paling is gecontroleerd, dit is sinds 2012 voor de hengelsport een verboden vissoort. Er zijn in het gebied 290 sportvissers gecontroleerd. Voor het niet in bezit zijn van de vereiste visserijpapieren zijn 7 proces-verbalen opgemaakt. Voor beschadiging en verstoring volgens de Flora en Fauna Wet zijn vissers aangesproken. Tijdens het seizoen hebben er 7 onderzoeken m.b.t. beroepsvissers plaatsgevonden. Er zijn 3 onderzoeken geweest op elektrisch vissen met vergunning. Het ging hierom een ecologisch visstand onderzoek in opdracht van het waterschap. Bij visstroperij zijn alle vistuigen waarvan de eigenaar onbekend is verwijderd en overgedragen voor inbeslagname aan de politie. Voor visstroperij doormiddel van elektrisch vissen is er tegen een beroepsvisser 1 proces-verbaal opgemaakt, deze had geen vergunning voor het betreffendewater ook is boot met aggregaat in beslag genomen en onttrokken aan het verkeer. Controle op grond van Keur Er zijn controles op grond van de Keur uitgevoerd op oneigenlijk gebruik van kades en schouwpaden, het graven binnen de beschermingszone van kades en het zich bevinden binnen de hekwerken rondom en op kunstwerken, stuwen of gemalen van het waterschap. Hierbij zijn enkele vernielingen aan toegangshekken geconstateerd. Dit is in overleg weer gerepareerd door de afdeling Waterbeheer. Controle op het betreden van kades is 19 keer uitgevoerd vooral in de avonduren, naar aanleiding hiervan zij er dit seizoen 7 waarschuwingen gegeven voor het betreden van kades bij 6 gevallen ging het om sportvissers die met hun auto over de zomerkade naar hun vis stek reden, dit is verder afgehandeld door de vergunningverlener van het waterschap in overleg met Rijkswaterstaat, daaruit blijkt dat het verboden blijft. Er is 3 keer proces-verbaal opgemaakt voor het berijden met een motorvoertuig van de kade. Bij enkele gemalen in het gebied zijn een aantal voornamelijk jeugdige vissers gewaarschuwd voor de gevaren van het automatisch op afstand starten van de installaties. Controle op grond van Flora- en Faunawet Verder zijn er controles ten behoeve van de Flora- en faunawet uitgevoerd. Het betrof hier; stroperij van beschermde planten, verbranden van afval zoals riet en snoeihout, spuiten van bestrijdingsmiddelen als onkruidbestrijding, zich bevinden op verboden grond, loslopende honden in natuurgebieden en waterschap kades waar dit verboden is, het gebruik van mest en kunstmest op niet voorgeschreven wijze en mountainbiken op voetpaden in natuurgebied. Deze controles gebeuren in samenwerking met de collega’s van Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer. Hier zijn 16 waarschuwingen gegeven, een achttal excessen (veel plegers) zijn bekeurd.
3. Producten
- 29 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Hulpverlening Tijdens de werkzaamheden binnen het waterplan is hulpverlening gegeven aan:
boten met motor pech, omgeslagen boten, gestrande zeilboten, zinkende plezierjachten; scheepvaartongevallen en de afhandeling van aanvaringen. Hierbij gaat het om redding van personen, bergen van vaartuigen en stoffelijke overschotten en het stabiliseren en vervoer van personen voor ambulance
Ondersteuning van brandweer bij zinkende schepen en scheepsbranden.
Ondersteuning bij zoekacties naar vermiste personen.
Dit seizoen zijn er 51 spoed hulpverleningen op of aan het water geweest. Waarvan één ernstig scheepvaart ongeval. Bij acht schade aanvaringen is bemiddeld tussen de binnen en buitenlandse schippers of de scheepsverhuurder c.q. chartermaatschappij. Gedurende de zomer periode is vanuit het waterplan ondersteuning verleend aan de brandweer, doormiddel van het delen van gebiedskennis. Er zijn aan 11 grondeigenaren en pachters in deze periode waarschuwingen uitgedeeld. In 4 gevallen is er procesverbaal opgemaakt voor het verbranden van rietafval niet conform de gestelde regels in de gemeentelijke vergunning. De verbaliseerden zijn aansprakelijk gesteld voor de ontstane schade.
Ondersteunde werkzaamheden Naast de dagelijkse werkzaamheden binnen het waterplan zijn er in 2013 ondersteunende werkzaamheden verricht bij 14 evenementen op en rondom het water. Een voorbeeld van een dergelijk evenement is de open dag van gemaal A.F. Stroink. Hierbij was ook een collega van de Politie IJsselland aanwezig met de politieboot. Afhandeling klachten Naar aanleiding van klachten door recreatievaarweggebruikers is er op meerdere plaatsen in ons waterschapgebied vaarwegen weer bevaarbaar gemaakt door het verwijderen van begroeiing en ondieptes uit de vaarwegen. Ook dit seizoen was het merkbaar dat er een explosieve plantengroei in ons waterschapgebied voor veel hinder zorgde. Op enkele plaatsen gaf het door geschoten Fonteinkruid en Krabbescheer zoveel problemen dat er schade aan motoren van varend materieel ontstond. In overleg met afdeling Waterbeheer is dit waar het kon adequaat opgelost. Naar aanleiding van schade aanvaringen door obstakels onderwater, zijn er uit de vaarwegen van het waterschap in 2013 drie scheepswrakken verwijderd en afgevoerd naar gemaal A.F. Stroink.
3. Producten
- 30 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Samenwerkingsverband Meppel Ook in 2013 is tijdens het seizoen weer een “Samenwerkingsverband Meppel” geweest. Dit is een samenwerkingsverband tussen de politie Drenthe (Meppel / Westerveld), en de milieu handhavers van de provincie Drenthe, de gemeente Meppel en het waterschap Reest en Wieden. Er werd met een uiteenlopende bezetting gevaren met de toezichtboten vanuit het waterplan. Tijdens deze controles zijn ook de lig en overslag / losplaatsen van de beroepsbinnenvaart vanaf het water gecontroleerd. Naar aanleiding van de constateringen tijdens het samenwerkingsverband zijn in 2012 diverse overtredingen vanaf het water gesignaleerd rondom Meppel. Daarom is er in het seizoen 2013 een vervolg opgekomen met 6 vaarcontroledagen, hierdoor konden er ook in de avonduren controles uitgevoerd worden op het Zwartewater en Meppelerdiep. Naar aanleiding van deze vaarcontroledagen zijn door de milieuhandhavers van de gemeente Meppel en provincie Drenthe een 4 tal bedrijven herbezocht. Tijdens de gezamenlijke controle is er 3 x een proces-verbaal opgemaakt voor overschrijden toegestane maximale vaarsnelheid.
Vanwege het mooie zomerse weer kwam een ander fenomeen opzetten. Er kwamen tijdens de vakantieperiode veel meldingen uit het Drentse gebied van brugspringende jeugd. Dit gaf veel overlast en problemen voor de scheepvaart hiervoor zijn een 35 tal hoofdzakelijk jeugdige personen gewaarschuwd op diverse brug locaties aan de Hoogeveens vaart. Er is gecontroleerd op alle soorten van milieu en waterfeit overtredingen in en rondom de wateren van de gemeente Meppel. Dit is nodig om de leefbaarheid en de veiligheid op en langs het water te garanderen.
Conclusie
Deelname van uit waterschap aan het waterplan Noordwest Overijssel was in 2013 een succes. In 2013 is het convenant van het waterplan weer verlengd met 5 jaar.
3. Producten
- 31 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.3 Toezicht indirecte lozingen voor provincies en gemeenten Sinds de indirecte lozingen met het inwerking treden van de Waterwet overgegaan zijn naar het Wm/Wabo bevoegd gezag heeft het waterschap alleen nog een toezichthoudende en adviserende taak bij deze bedrijven. Deze bevoegdheden houdt het waterschap omdat deze bedrijf indirect op de zuiveringen lozen en mogelijk nadelige gevolgen hierop kunnen hebben. Er zijn dienstverleningsovereenkomsten gesloten met de verschillende gemeenten en de provincies met daarin de gemaakte procesafspraken en de taken die het waterschap blijft uitvoeren. Het team Toezicht en Handhaving blijft toezicht houden op de indirecte lozingen die een grote invloed kunnen hebben op de doelmatige werking van de zuiveringen en de kwaliteit van het ontvangende oppervlaktewater. In 2013 zijn bij een aantal bedrijven die zowel direct als indirect lozen gezamenlijke controles uitgevoerd met gemeente en/of provincie. Daarnaast zijn er diverse contactmomenten geweest met de inwerking dan wel in oprichting zijnde regionale uitvoeringsdiensten. De resultaten van controles zijn meegenomen in het totaal van bedrijfsmatige lozingen zie paragraaf 3.1.6 a.
3. Producten
- 32 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.4 Klachten/calamiteiten Het afhandelen van klachten en meldingen heeft voor team Toezicht en Handhaving de hoogste prioriteit. Daarom neemt men ze zo snel mogelijk in behandeling. Buiten kantoortijden is dit een taak voor de wachtdienst waterkwaliteit. De aard van de klachten en meldingen varieert van een enkele dode vis tot meerdere dode dieren, van lekke persleidingen tot mest- en melklozingen, van een doodgespoten talud tot olieverontreiniging, van overstort tot schouw, van gezonken schepen tot grote branden.
Verder krijgt team Toezicht en Handhaving elk jaar te maken met de zogenaamde zomerplagen: botulisme, blauwalg en (sub)tropische plaagplanten. Dan komen er veel meldingen in een korte periode. In deze gevallen heeft team Toezicht en Handhaving een coördinerende taak. Voorbeelden hiervan zijn: het beoordelen van de ernst van de situatie, het verwijderen van de eerste kadavers, het nemen van monsters, het verstrekken van informatie en het adviseren van het management c.q. bestuur. In 2013 zijn er in totaal 206 meldingen en klachten ontvangen, geregistreerd en afgehandeld. In 2012 was waren dit er 218. Figuur 2 “Meldingen en Klachten 2012 /2013” geeft een overzicht en onderverdeling weer van de meldingen en klachten in 2012 en 2013.
Meldingen en klachten 2013 50 40 30 20 10 0
2013 2012
Figuur 2 Meldingen en Klachten 2012 /2013
3. Producten
- 33 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
Calamiteiten Het team Toezicht en Handhaving heeft onderzoek ingesteld naar de oorzaak van de aangegeven klachten en meldingen. Daar waar overtredingen zijn vastgesteld, is volgens het handhavingsbeleid opgetreden. Botulisme In 2013 is geen botulisme is geconstateerd. Wel is er een kadaver onderzocht, maar er was geen sprake van botulisme. Oefeningen Medewerkers van het team Toezicht en Handhaving alsmede een aantal wachtdienstmedewerkers hebben heeft ten behoeve van een goede calamiteitenbestrijding in 2013 aan meerdere oefeningen met hulpverlengingsdiensten meegedaan.
Conclusie
Totaal zijn er 206 meldingen en/of klachten in de vorm van calamiteiten waterkwaliteit ontvangen. Het aantal meldingen en klachten in 2013 was normaal.
3. Producten
- 34 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
3.5 Voorlichting Behalve toezicht houden en handhaven geeft team Toezicht en Handhaving ook voorlichting. Die is zowel voor mensen van de eigen organisatie als voor mensen van een ander bedrijf of een andere organisatie. Voorlichting kan ook een onderdeel zijn van een bedrijfsbezoek. Een andere mogelijkheid is voorlichting te geven met nieuwsbrieven, folders, persberichten of met het verzorgen van presentaties. In 2013 is het volgende aan voorlichting verricht: het geven van presentaties binnen en buiten de eigen organisatie; uitgebreide voorlichting (nieuwe) schouw aan burgers d.m.v. persberichten en bijeenkomsten; informatieverspreiding zomerplagen richting burgers en organisaties informatieverspreiding gebruik onkruidbestrijdingsmiddelen.
3.6 Heffingen Het waterschap ondersteunt het gemeenschappelijk belastingkantoor Lococensus-Tricijn (GBLT) door een jaarlijkse prognose van de heffingen voor de meetbedrijven te maken en door tabelbedrijven te controleren op de juistheid van de klasse-indeling. Tabelbedrijven Sinds 2010 loopt het tabelbedrijven onderzoek om te komen tot een juiste hoogte van de aanslagen verontreiniging/zuiveringsheffing bij de tabelbedrijven. In 2013 zijn 3 tabelbedrijven onderzocht in het kader van dit onderzoek. Eventuele vervolgbezoeken en/of aanvullende onderzoeken bij bedrijven worden niet meegerekend in dit aantal. Bij 2 bedrijven heeft het waterschap buiten het bemonsteringprogramma om in 2013 gemeten om de geloosde vervuiling vast te stellen. Meetbedrijven Het GBLT vraagt in de tweede helft van elk jaar advies over de definitieve aanslagen voor meetbedrijven van het voorgaande belastingjaar. De aanslagen worden administratief gecontroleerd door de ingevulde formulieren te vergelijken met de gegevens die over het bedrijf bekend zijn. In 2013 zijn er geen bezoeken gebracht aan meetbedrijven om enkel de aanslagen door te spreken, tijdens reguliere controlebezoeken wordt het aspect heffingen wel meegenomen. De door de bedrijven ingevulde aanslagen kwamen dit jaar sterk overeen met de gegevens die bij het waterschap bekend waren.
.
3. Producten
- 35 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
4. Ontwikkelingen 4.1 Externe ontwikkelingen Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s) RUD-vorming in Overijssel In Overijssel zijn de twee afzonderlijke netwerk-RUD’s in de regio’s IJsselland en Twente gestart. De netwerk-RUD is een nieuwe organisatievorm, waarbij medewerkers hun huidige werkplek houden, maar alleen voor bovenlokale en voor specialistische taken werkzaam zullen zijn in de netwerk-RUD. De netwerk-RUD wordt aangestuurd door een nog te vormen centrale sturingseenheid (de informatie, coördinatie en sturingseenheid, de ICS). De organisatie is vormgegeven met een stevige bestuurlijke overeenkomst met alle deelnemende partners en heeft daarmee geen juridische basis. De bevoegde gezagen blijven zelf verantwoordelijk voor de taken die uitgevoerd worden in de netwerk-RUD.
De waterschappen zijn geen deelnemer/eigenaar van de netwerk-RUD maar de samenwerking middels Dienstverleningsovereenkomsten geformaliseerd. In 2013 is het Kennispuntwater officieel van start gegaan. De waterschappen leveren via een kennispunt water hun expertise bij wateradviezen over Wabo-vergunningen (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) aan gemeenten en provincie. Daarnaast houden zij toezicht op lozingen van afvalwater op de riolering van vooral industriële bedrijven. RUD-vorming in Drenthe In Drenthe komt per 1 januari 2014 één RUD met twee locaties, namelijk gevestigd bij de provincie Drenthe en de gemeente Emmen. Daarnaast zullen er bij elke gemeente enkele werkplaatsen beschikbaar zijn. In 2013 is de RUD opgebouwd en is per 1 januari 2014 in werking getreden. In Drenthe worden alle taken uit het basistakenpakket plus bodem bij de RUD weggezet.
4. Ontwikkelingen
- 36 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
5. Samenvatting en vooruitblik 5.1
Samenvatting resultaten en conclusie
Terugkijkend op 2013 kunnen er een aantal conclusies worden getrokken:
2013 was een onrustig jaar wat betreft de bezetting van team Toezicht en Handhaving waardoor de planning zoals deze is opgenomen in het HUP 2013 niet op alle punten is behaald. Het nieuwe schouwbeleid is ingevoerd in 2013. Tegen de verwachting in zijn bij een groot aantal percelen schouwgebreken geconstateerd. Dit moet waarschijnlijk toegeschreven worden aan de onwetendheid van de ingelanden of schouwsloten wel of niet gehandhaafd bleven. Een volledige evaluatie van de schouw volgt nog medio 2014, zodra de schouw 2013 volledig is afgerond. De waterkeringen zijn in 2013 wederom gecontroleerd. In september 2013 is er een veenbrand geweest in een waterkering in Blankenham. Naar aanleiding daarvan is besloten om naast de geplande controles, de waterkeringen gelegen in de veengebieden ook te controleren. Uit gedane controles kan geconstateerd worden dat de staat van de waterkeringen welke zijn gecondoleerd in 2013 binnen het beheersgebied voldeden aan de gestelde eisen. Er is een kwaliteitsslag gemaakt binnen de Keurcontroles.In 2013 zijn 144 achterstallige Keurcontroles uitgevoerd naar aanleiding van verleende vergunningen en/of ontheffingen over de jaren 2009 tot en met 2012. In 2013 zijn er zijn 110 meldingen bronneringen binnengekomen en goedgekeurd. Het aantal meldingen is hoger dan in 2012. Dit aantal is mede te danken aan intensieve veldcontrole en een goede communicatie met de bronneringsbedrijven. In 2013 zijner aanzienlijk minder meldingen binnengekomen voor het onttrekken van oppervlaktewater. Dit is te verklaren door de weersomstandigheden. In 2013 is van de totaal geplande controles bij bedrijfsmatige lozers voor 71% uitgevoerd. Alle bollenspoelers zijn gecontroleerd in 2013. Voorlichting vanuit waterschap heeft geleid tot een hoger naleefgedrag bij de bollenspoelers in 2013 ten opzichte van voorgaand jaar. In 2013 zijn de geplande uren voor reguliere controle op agrarisch activiteiten mede door inhuur uitgevoerd. Ten opzichte van voorgaand jaar zijn er 230 controles meer uitgevoerd. Deelname van uit waterschap aan het waterplan Noord-West Overijssel was in 2013 een succes.
Team Toezicht en Handhaving heeft ondanks de wisselde bezetting in 2013 de dagelijkse reguliere werkzaamheden, waaronder afhandeling van meldingen en klachten correct weten uit te voeren. Ondanks dat niet de planning conform het HUP 2013 volledig is behaald heeft het team Toezicht en Handhaving veel werk verzet.
5. Samenvatting en vooruitblik
- 37 -
Versie1.0 Jaarverslag 2013 Team Toezicht en Handhaving, April 2014
5.2
Vooruitblik 2014
In het Handhavingsuitvoeringsprogramma 2014 zijn alle taken en prioriteiten beschreven. In het HUP 2014 is rekening gehouden met de resultaten van 2013. Belangrijke items/verbeterpunten voor 2014 zijn:
Toezicht op de Keur intensiveren, dit wordt projectmatig uitgevoerd. Bij overtredingen bij de grondwateronttrekkingen handhavend optreden door het inzetten van een bestuurlijke strafbeschikking. Bedrijfscontroles conform planning uitvoeren. Actief en actueel bijhouden van resultaten in overzichten. Ontwikkelen van een mobiele applicatie ten behoeve van handhaving.
5. Samenvatting en vooruitblik
- 38 -