‘ ‘t Krantje anno 1995
JAARGANG 10 NUMMER 2, Maart 2005
WOORD VAN DE REDACTEUR BESTUUR Beschermheer: Ambassadeur E.F.Ch. Niehe Voorzitter: Raymond Wasser (9810411175) Secretaris: Daniëlle Suri-Wijlaars (2921 9796) Ambassade liaison: Sharda Ramlakhan (2688 4951) Penningmeester: Ferry Monné (98106 66656) Redacteur Krantje Marc den Hartog (2689 9692) LIDMAATSCHAP Rs 1500 per jaar per volwassene REDACTIE Marc den Hartog
[email protected] (2689 9692)
Beste lezers, Vanaf jonge leeftijd leert de Indiase middenklasse respect aan voor ranglijsten. Scholen leggen grote nadruk op de rangorde in examenscores, sport en wat al niet meer. Dit zet zich voort in de kranten. Het feit dat Jet Airways na de recente marktgang de zevende plaats innam onder luchtvaartmaatschappijen in termen van marktwaarde vermeld op de meeste voorpagina’s. In dezelfde week werd ook het wat deprimerende feit vermeld dat slechts in 7 landen meer biljoenairs (of is dat milliardairs in het Nederlands?) wonen dan in India. Wel, ‘t Krantje volgt s’lands mores en vermeld trots dat het nog steeds de Nederlandstalige publicatie met verreweg de grootste circulatie in India is. Na drie borrels op diverse lokaties is de eerstvolgende activeit van de Nederlandse vereniging een Paasbrunch aan het zwembad van de ambassade, aanvang 3 uur s’middags. Dank aan de leden die hebben geantwoord op de recente enquete waarin meningen werden gevraagd over de viering van koninginnedag. Het animo voor een grootschalig feest was laag, en ook voor een kleiner “Oranjebal” in formele stijl was weinig interesse. Uw bestuur beraadt zich en zal haar best doen toch een geschikte viering te organiseren. Deze editie van ’t Krantje biedt weer een bijzonder aardig aanbod. Naast reguliere columnist Hay Sorée ook een bijdrage van Doris Canter Visscher en een nieuwe les Hindi van Ini Beckman. Veel leesplezier toegewenst... Marc den Hartog
Why Ask Why?
?
In deze rubriek met onbeantwoorbare vragen hebben we deze keer diverse bijdragen van verschillende bronnen. Verdere contributies blijven welkom. • • • •
How do you tell when you are out of invisible ink? If Barbie is such a popular girl, why do you have to buy her friends? What happens if you get half scared to death, twice? Why do psychics have to ask you for your name?
En dan de topper deze maand: •
OK, so what’s the speed of the dark?
AANVANG: 15:00 s’middags
Hay Sorée in India Belevensissen en observaties van India-veteraan Hay Sorée. Deze keer een episode over bureaucratie en een over (onder)handelen. Binnenlandse veiligheid We hadden hem ontslagen, wegens totale incompetentie, met een aardige handdruk, dachten wij. Maar hij zon op wraak. Twee weken later ontvingen we een anonieme brief, die onmiskenbaar zijn stempel droeg in schrift en inhoud. We werden beschuldigd van het financieren van de Sri Lankaanse Tamil Tijgers. Onzinniger kon het niet, alleen al omdat we daar een fors project met de Sri Lankaanse overheid runden. Maar gevaarlijk was het wel. De advokaat had maar een advies: “In de prullenbak ermee”. En dat gebeurde. Hij had er nog aan toegevoegd dat de Indiase overheid zich van anonieme brieven niets aantrok. Maar het liep anders. Dat moet ik even uitleggen. Omdat de overheid in India bang is dat geld uit het buitenland besteed wordt aan bekeringen en terroristen moeten Niet-Gouvernementele Organisaties, ofwel NGO’s, toestemming krijgen van het Indiase Ministerie van Binnenlandse zaken om buitenlandse valuta te ontvangen. Nu hadden wij, zo’n veertien jaar geleden, met geld van de Nederlandse overheid, in Pondicherry, Zuid India een opleidingsproject voor biologische landbouw opgezet. Om althans niet in het begin afhankelijk te zijn van een Indiaas ministerie van landbouw, dat dit soort biologisch denken destijds gewoon koek vond, richtten wij een NGO op en vroegen toestemming voor het ontvangen van Nederlands overheid geld en gingen, rotsvast overtuigd dat dit project noch onder bekeringen, noch onder terroristen zou vallen alvast aan de slag. Maar de goedkeuring werd geweigerd en een lid van de binnenlandse veiligheidsdienst stelde een onderzoek in, omdat de “anonieme” brief wel serieus was genomen. We kregen van hem de mededeling, dat alles in orde was en dat was dat. Maar de goedkeuring kwam mooi niet. Daarom lieten we de NGO maar slapen en richtten een BV op.
Toestemming daarvoor is minder moeilijk en komt van de Reserve Bank of India. Maar tot die tijd moesten de mensen wel worden betaald. Het enige dat erop zat was om met de zakken vol dollars uit Nederland aan te komen. Ik heb de Ambassade toen wel verzocht mij in de gevangenis op te zoeken als er iets mis zou gaan. Dat beloofden ze graag, want verder wisten ze van niks. Het project loopt nog, maar wel in een andere vorm. Halsketting Ze kwam voor het eerst naar India en natuurlijk werd de Taj Mahal, die immense suikertaart in Agra bezocht. Het was geen toeristen seizoen en de talloze handelaartjes in snuisterijen hadden weinig omhanden. Wij boden een welkom mogelijk werkveld. De eersten poeierde ik meteen af, want ik ken die makkers en weet welke ingenieuze marketing technieken ze gebruiken, waarbij hun prijzen geen enkele verhouding tot de werkelijkheid tonen. Maar zij zag een “interessante” halsketting van gedroogde erwten of zo. Hij zag haar blik. Rukte de ketting uit zijn bundel prullaria, hield hem haar voor en offreerde een prijs. Ik geef de bedragen hier nu in Euro, dan hoeven jullie tijdens het lezen niet verder te rekenen. Vijftig Euro, sprak hij, met de uitdrukking van iemand die nooit teveel telt. Dat vond zij zelfs wat hoog en nog voor ik mijn mond had geopend, halveerde hij het bedrag: “O.K., Vijf en Twintig dan”, en aan de zucht van de ernstig teleurgestelde handelaar die door harteloze clienten geforceerd wordt, zware verliezen te accepteren kon niet worden ontsnapt. Hij had haar bijna. “Nee, niet echt goedkoop”, fluisterde ze, want ze kende mij goed en zag aan mijn gezicht, dat ze niet te snel toe moest geven. Het handelaartje, dat mij niet kende, maar sterk was in het interpreteren van gelaatsuitdrukkingen, met name van toeristen, gaf een laatste kans: “Ik doe het
voor jullie, al is het schokkend voor mij. Mijn laatste bod. Tien Euro. Echt mijn laatste. Als dat nu nog niet goed is, loop ik weg”. Dat was natuurlijk waar ik op had gehoopt, maar zij was nu definitief om. “Niet gek”, begon ze. “Daar kun je ze in Nederland niet voor krijgen en hij heeft ook al zo vreselijk veel van de prijs afgedaan”. “Luister”, zei ik. “Ik begrijp dat je hem
graag wilt hebben en je krijgt hem ook. Maar niet hier. Ik weet zeker dat dezelfde in Delhi op de Tibetaanse markt te krijgen zijn voor maximaal vijf euro”. Ze geloofde mij maar half, maar gaf toch toe. De volgende dag zagen wij exact dezelfde kettingen in Delhi: Veertig cent!! Maar toen wilde ze hem niet meer.
Internet Tip Hoe redt U een leven? Een van de meeste nuttige vaardigheden die U kunt hebben in geval van medische ongevallen is Cardio Pulmonary Resuscitation (daar is vast ook wel een Nederlands term voor!). Met wat eenvoudige handelingen kunt U wellicht een mensenleven redden door een hart en longen die zojuist gestopt zijn, weer aan de gang te krijgen. CPR is niet moeilijk, maar helaas hebben nog steeds weinig mensen dat beetje kennis dat nodig is. De oplossing is een Amerikaanse universiteitswebsite: WWW.DEPTS.WASHINGTION.EDU/LEARNCPR Alles staat hier op overzichtelijke wijze opgeschreven met goede illustraties. Aanwijzigingen voor CPR op volwassenen en kinderen (er zijn verschillen). U kunt een kleine set instructies afdrukken om bij U te houden. Zelfs CPR voor hond en kat – voor ieder’s wil dus wat.
Hindi voor beginners Het is makkelijk om jaren in Delhi te wonen en nooit Hindi te spreken behalve zo nu en dan een “tikka” en “Hanji”. Maar zoals een oud gezegde gaat: “Hindi is een makkelijke taal om snel slecht te kunnen spreken”. Met een woordenschat van een paar honderd goed gekozen woorden kom je al een heel eind. Delhi wallahs zijn er niet aan gewend dat buitenlanders de moeite doen om Hindi te spreken en de eerste beloning voor de beginnende spreker is vaak een grote glimlach en wat extra respect. Ini Beckman is zo vriendelijk om U in een aantal afleveringen van ’t Krantje snel wegwijs te maken met Hindi. Hierbij les nummer 3.
Les 3: Voorzetsels Deze keer gaat het over voorzetsels die in het Hindie nazetsels genoemd worden omdat ze het betreffende woord volgen en niet vooraf gaan. Hier komen ze dan: kee saamnee = naast
see doer
= ver van
kee paas
= vlak bij
kee tsjaaroon oor=om ..... heen
kee oepar
= boven
koo
= aan, tot, voor
= onder
par
= op
meen
= in
kee nietsjee
kee bietsj meen= temidden van kee kinaaree
=aan de oever van
aapkaa=jouw, uw; meeraa=mijn; ghar=huis; kaun?=wie?; billie=poes, kat; baag=tuin; peed=boom,skoel=school; baazaar=markt; meez=tafel; nadie=rivier; daftar=kantoor; aam kee peed=mangobomen; abhie=op dit moment, nu; aatie hai= het komt/zij komt; rahtaa hai=hij woont; phal= fruit; pleet=bord, schotel; kalam=pen; De uitspraak van "he" is net als in "He, he!" 1. aapkee ghar kee saamnee kaun rahtaa he? 2. aapkee ghar kee oepar kaun rahtaa he? 3. meeree ghar kee paas baazaar he. 4. aapkee meez kee nietsjee billie he. 5. gharoon kee bietsj meen baag he. 6. meeraa ghar nadie kee kinaaree he. 7. meeraa daftar ghar see deer he. 8. meeraa ghar skoel kee paas he. 9. meereee ghar kee tsjaaroon oor aam kee peed he 10. phal pleet par he aur kalam mez par. 11. abhie aapkoo hindie aatie he. Als u de laatste zin kunt begrijpen, zomaar, vanzelf, dan hebt u hard genoeg gestudeert op alle zinnetjes. Gefeliciteerd!
----------------------
GTST door Doris Canter Visscher
Kenners weten dat GTST niet slaat op de scheiding van huisvuil (dat is GFT), maar op
de tv-serie “Goede Tijden, Slechte Tijden”. Voor sommigen van U is het verblijf in Delhi
c.q. India misschien ook een vorm van GTST...? Afgelopen jaar was ik in de gelegenheid terug te blikken op 30 jaar “kennismaken met India” (men is nooit over dit land uitgeleerd.) In die jaren ben ik x keren (tel kwijt) heen en weer geweest, heb het land afgereisd, en ben als beroeps en vrijwilliger bij ambassadewerk, ontwikkelingsprojecten, organisaties, en individuele activiteiten betrokken geweest. Waren dat ook GTST? Wandelt U mee langs het herinneringslaantje, oordeel zelf, en maak daarbij kennis met een paar aspecten van een “ander’ oud-Delhi(/India). 3-Puntsdoodsgevaar Veertien uur vliegen, vier tussenstops (Milaan, Athene, Karachi, Bombay) – dat was de “rechtstreekse” verbinding (= zonder overstappen) Amsterdam-Delhi in november 1974. Aankomst op het vliegveld waar tegenwoordig Jet Airways en Sahara c.s. landen – zij het dat de ruimte toen de helft kleiner was. Na een hevige brand in de aankomsthal eind 70-er jaren, en de enorme groei van lokale vluchten, is er zo bijgebouwd, dat Indian Airlines zelfs zijn eigen terminal kreeg. Ik voorspel overigens dat men nog veel meer moet bijbouwen vanwege al die goedkope vluchten tegenwoordig. Wie kon toen indenken dat de dhobi en mali hun familie in Assam of Karnataka voor Rs. 500 zouden kunnen bezoeken?! Waar kom je in eerste instantie te logeren als vreemdelinge, die “geen toerist” is? (Ik nam deel aan een gezondheidsproject op het platteland.) Dankzij familie en vrienden - van wie je het, tenslotte, altijd moet hebben; Nederland/India geen verschil - werd het “Hostel for Working Women” van de YWCA in Delhi aan de Ashoka road mijn tehuis. De “Y” was toen het enige opvangcentrum voor jonge meisjes en vrouwen, die vaak afkomstig uit heel verre streken in die grote, boze stad Delhi hun dal/chapati of bordje rijst moesten verdienen. Maar wat voor een centrum was het: een madurodam van Indiase mensen, culturen, talen en keukens. Mijn hoogleraar in Leiden vond dan ook dat ik mijn proefschrift over deze
gemeenschap moest doen. Weinig kon hij vermoeden, dat de groei van de stad zoveel “working women” aantrok dat er diverse proefschriften geschreven zouden kunnen worden. Mede dankzij de komst van een aantal andere hostels verloor de “Y” haar unieke vergaarbak-karakter, maar de band met oude “Y”-ers is gebleven. Het gebouw zelf is intussen behoorlijk opgekrikt, van binnen en van buiten. Wij hadden kamers waarbij de contactdozen niet alleen 3 gaatjes bleken te hebben (zoals ik in mijn eerste brief verwonderd naar huis schreef), maar ook de omhulsels ontbraken en de draden soms geen stekker hadden. 3-Puntsdoodsgevaren dus. De 3 gaatjes zijn gebleven, maar de contactdozen en stekkers zijn nu wel anders. Ofschoon, (en dit is voor nietambassademensen:) als de electricien bij U een lampje komt meten, gebruikt hij ook niet 2 blanke draadjes? Siepie Nu de Metrobouw de binnenstad net zo onprettig maakt als het Haagse Centrum, zult U waarschijnlijk niet zo vaak meer die kant op gaan – als U al ooit voorbij Khanmarket rijdt. Voor ons, “Y”-ers uit de 70-jaren, was het stuk tussen Bengali Market, India Gate en Ashoka Road onze speeltuin. Op zon- en feestdagen – vaste prik - wandelden wij (ja) van Ashoka Road naar India Gate en aten op de terugweg een snack in Bengali Market. Er was nog nauwelijks verkeer; er waren maar 2 soorten auto’s, de dikbuikige Ambassador en de vierkante Fiat, wat scooters en veeeeeel fietsen. In die tijd waren net IBM, Coca Cola en verwanten de deur uitgegooid, dus ieder leefde zonder computers, Mac’s en mobieltjes. Op de ambassade gebruikten we de electrische typemachine met balhoofd. (Wat een leven.) Misschien gebruiken studenten het nog, maar onze generatie had een charmant jargon, dat oud en jong kende. Zo pakten we een “scootie” (: autorickshaw) om naar “SiePie” (Connaught Place) te gaan, aten bij “Kwality” (een van de oudste restaurants in
CP) en belden onze vrienden in “Cal” (tegenwoordig Kolkata). GtSt Wat waren GT en ST? In Zuid-India op ambassademissie kregen wij dosa+idli+koffie voor 90 paisa; de goedkoopste dosa is nu al Rs. 35. In de Punjab op peligrimstocht betaalden wij voor aloo (:aardappel)-parantha 50 paisa; nu kost-ie minstens Rs. 10. Eén dollar gaf Rs.
3,50 (nu: Rs. 44) en een dozijn bananen stond op Rs. 1,50 (nu: Rs. 24). Maar een chowkidar (: waker) ontving toen Rs. 750 tegen Rs. 4500 nu. En India telt in 2004 200 miljoen mensen, die niet meer wakker liggen van wat ze de volgende dag zullen eten, maar hoe ze de aanbetaling voor die 2e auto kunnen doen. Waar zijn echter de tijgers in Ranthambore gebleven? En wie van U kan nog op paard en wagen langs Ganga’s dreven gaan? GTST – U mag het zeggen.
Internet tip – Correctie In het vorige krantje rapporteerden wij over de handige service van Internet Service Provider MTNL. De kosten hiervan zijn niet Rp 10 per minuut zoals bericht, maar honderd maal minder: 10 Paise per minuut.
N
I
E
U
W
S
F
L
I
T
S !
Jeugdtheatervoorstellingen Mario van Erp 2005-2006 Beste theaterprogrammeur, organisator of belangstellende, Hierbij een overzicht van ons theateraanbod. Onze voorstellingen zijn geschikt voor iedereen vanaf 4 jaar. Ze zijn humoristisch, visueel en muzikaal! Wij spelen onze voorstellingen in schouwburgen, culturele centra, openluchttheaters, grote én kleine zalen, op festivals, scholen en op straat in binnen-en buitenland! (Wij spelen in de NederlandseFranse- Duitse- en Engelse taal) . Korting: Boekt u nu, dan ontvangt u van ons 10% korting op de uitkoopsom van € 750,- (excl. 6% BTW, excl. € 0,35 per km. Eindhoven v.v.) Ons aanbod 2005-2006: De Kleine Prins Flip & Sok Pinokkio Een Sprookje Mikado
Vanaf oktober 2005 naar het originele verhaal van Antoine de SainteExupéry. (i.s.m. kinderboekenschrijver Jacques Vriens). Over vriendschap en fantasie tussen het dikke jongetje Flip en een oude Sok. Gebaseerd op het originele verhaal van Carlo Collodi. Meneer Saaiman op zoek naar zijn prinses door het spelen van Roodkapje, Sneeuwwitje en Repelsteeltje. Hoe kom je van je bult af? Een gebochelde speelt het grote ‘Mikadospel’.
Straattheater: Ruim Baan! De Wolf
Vanaf april 2005 gaat een gesjeesde Verkeersbrigadier de straat op met zijn tot auto omgebouwde winkelwagen. Meneer de Wolf, zéér hongerig, op zoek naar zijn ‘Roodkapje’.
CKV Workshop: ‘Uit het Dagboek van...’ Over de werkwijze, achtergronden en het productieproces van een theatermaker. Wat komt er allemaal bij kijken? Met vriendelijke groet en naar ik hoop, tot ziens in uw instelling, school of op uw festival! Mario van Erp Op onze website www.josefien.nl vindt u uitgebreidere informatie over onze voorstellingen! Wilt u echter direct contact opnemen? Theaterstichting ‘Josefien’ / Mario van Erp Website; www.josefien.nl E-Mail;
[email protected] Telefoon; + 31 6-53230628 +31 40 2121644
CELEBRATE SPRING IN HIMACHAL / DHARAMSALA, HOME OF H.H. DALAI LAMA This trip takes you to the valley of one of the finest Himalayan locations in India. The trees in Kangra valley are in bloom and the snowcapped mountains form a dramatic background. The itinerary is off the 5star circuit and is an inside track for those who are interested to go deeper into the religion , medical science and arts of the Tibetan culture . You will visit selected sites of historical and cultural interest and meet with the local Tibetans . Day -1, Delhi – Pathankot Departure at 9 pm from Old Delhi Railway station by overnight train to Pathankot. Day-2, Pathankot - Dharamsala Arrival 8 am , transfer by car from Pathankot to Dharamsala, where you will stay in Clouds End Villa Cottages, the summer residence of the Raja Of Lambagroan, Kangra. Afternoon program a visit with experienced guide to the famous Norbulingka institute of Tibetan Arts & Crafts , and Nadi village with spectacular view on the Dauladar mountains. Walk through Mcleod Ganj,the Tibetan village and market. Day-3, Dharamsala A guided visit to the Tibetan Medical Centre ,the Library and Archive, The temple of the oracle of HH.Dali Lama and Bhagsu , a little village with Hindu temple and waterfall. Shopping in McLeod Ganj. Day-4, Dharamsala – Delhi Morning program; a visit to the temple of H.H Dalai Lama and Tibet museum before leaving for the train from Pathankot to Delhi. Arrival in Delhi early next morning. TOUR PRICE: Rs. 15.000 Per Couple , includes: 2 nights stay sharing double bedroom/ attached bathroom. Breakfast and dinner in hotel. Service of guide/ accompanying escort. Airconditioned 2nd class sleepers on rail/ (1st class comp. extra costs) Railway transfers as specified. - Surface transportation by non AC car/van. Sightseeing tours and excursions as specified. Contact for more info: Alexandra; 9810933090
