Succesvol beginnend ondernemerschap

Succesvol beginnend ondernemerschap Kenmerken van snelgroeiende starters

Succesvolle starters onmisbaar voor dynamische economie Startende bedrijven zorgen voor dynamiek in de economie. Innovatie vindt vaak zijn oorsprong in nieuwe bedrijven en de groei van de werkgelegenheid moet voor een belangrijk deel komen uit jonge, snelgroeiende ondernemingen. Een permanente instroom van nieuwe bedrijven met frisse ideeën en innovatieve concepten stimuleert de onderlinge concurrentie en houdt de bestaande bedrijven scherp.

Groeiende belangstelling voor ondernemerschap De afgelopen jaren is de belangstelling voor het ondernemerschap flink toegenomen (figuur 1). Na een dieptepunt in 2003 met 54.000

Wilt u weten wat voor ondernemer

nieuwe bedrijven is een opgaande lijn ingezet die heeft geresulteerd

u bent?

in 113.500 starters in 2007, een verdubbeling ten opzichte van 2003.

Ga dan naar www.ing.nl/starters en

Vooral in 2007 heeft zich een groeispurt voorgedaan, het aantal nieu-

doe daar de starterstest.

we bedrijven steeg met maar liefst 33,5% ten opzichte van 2006. Deze

180.000

18%

160.000

16%

140.000

14%

120.000

12%

100.000

10%

80.000

8%

60.000

6%

40.000

4%

20.000

2%

0

2000

2001

2002

Aantal startende bedrijven

Bron: KvK * Raming ING Economisch Bureau

WWW.ING.NL

2003

2004

2005

2006

2007

Aandeel startende bedrijven

2008*

2009*

0%

Aandeel startende bedrijven in totaal aantal bedrijven

Startende bedrijven

Figuur 1. Ontwikkeling aantal (linker as) en aandeel (rechter as) startende bedrijven, 2000-2009

stijging is ook terug te zien in het aandeel starters in het totaal aantal bedrijven. Dat is opgelopen van 5,7% in 2003 tot 10,4% in 2007. Met andere woorden, in 2007 was 1 op de 10 ondernemingen een nieuw bedrijf!

Figuur 2. Gemiddelde overlevingskansen startende bedrijven

100%

The survival of the fittest Van het totale aantal bedrijven dat per jaar opgericht wordt, bestaat

80%

na 3½ jaar gemiddeld nog 60%, de zogenoemde overlevers. Na 5½ ondernemingskenmerken die gunstig zijn om snelle groei te realiseren, kan het aantal snelgroeiende starters conservatief geschat worden op 7% tot 10% van het aantal overlevers. Dit komt neer op 4%

Overlevers

jaar is nog 50% actief (figuur 2). Uitgaande van de ondernemers- en

tot 6% van het totale aantal starters dat zich weet te ontwikkelen tot

60%

40%

20%

snelle groeier. Daarbij wordt een snel groeiende starter gedefinieerd als een bedrijf dat:

0%

• in het 1e jaar een omzet realiseert van minimaal €100.000 per werk-

0,5

1,5

3,5

5,5

10,5

17,5

Jaren van bestaan

zame persoon (inclusief de eigenaar); • in het 2e jaar de omzet minimaal verdubbelt met hetzelfde aantal werkzame personen vergeleken met het 1e jaar;

Bron: EIM en KvK, 2007

• na 3 jaar minimaal 5 medewerkers in dienst heeft.

Ondernemingsplan legt noodzakelijke basis Een goed doordacht, uitgewerkt en onderbouwd businessplan is een voorwaarde voor elke start en een essentiële bouwsteen voor overleven en snelle groei. In het plan geeft de potentiële ondernemer aan

Als startende ondernemer is het verstandig

wie hij/zij is, wat hem/of haar beweegt om ondernemer te willen wor-

om zeker de eerste drie jaar opnieuw

den, welke onderneming hij/zij voor ogen heeft en hoe de plannen

een ondernemingsplan te maken. Ook als

gerealiseerd kunnen worden. In dit ‘paspoort tot ondernemerschap’ worden de objectieve en subjectieve ondernemerskenmerken vertaald in en gekoppeld aan de kenmerken van de beoogde onderneming (figuur 4). Ten slotte biedt het plan de mogelijkheid om de behaalde resultaten te vergelijken met de beoogde doelen. Zo kan vastgesteld worden of de onderneming nog op schema ligt en zo nodig moet worden bijgestuurd.

Snelle groeiers zijn vaker man, jonger dan 45 jaar en hoger opgeleid, ... Als naar objectieve persoonskenmerken (tabel 1) als geslacht, leeftijd en opleidingsniveau gekeken wordt, dan blijken mannelijke en jongere (< 45 jaar) en hoger opgeleide starters vaker de ambitie te heb-

Kenmerken snelgroeiende starters – 2

uw onderneming zich snel ontwikkelt, is het slim om dit plan er regelmatig bij te pakken. Niet alleen handig voor uzelf, ook uw medewerkers varen zo dezelfde koers. Kijk voor een online format van een ondernemersplan op www.ing.nl/starters.

ben om te groeien met hun bedrijf. Ze besteden meer uren per week aan het bedrijf, vaker meer dan 40 uur en nemen vaker, eerder en meer personeel aan dan de oudere, vrouwelijke of lagergeschoolde

Figuur 3. Gemiddeld aantal jaren branche-ervaring van starters uit 2004 en 2005

startende ondernemers. 25%

16%

... beschikken vaker over branche-ervaring, …

0 jaar 21%

Worden meer subjectieve persoonskenmerken (tabel 1) in beschou-

38%

wing genomen dan blijkt branche-ervaring één van de belangrijkste

1-5 jaar 6-19 jaar 20 jaar

te zijn om snel te groeien als starter. De ondernemer kent de markt, weet waar behoefte aan is en kan daar met een eigen bedrijf op inspelen. Hij/zij weet wie de concurrenten zijn, kent de cultuur en heeft zicht op de mogelijkheden en knelpunten (barrières) in de branche.

Bron: EIM, 2006

… een netwerk met (potentiële) klanten en leveranciers … De kans op snelle groei na de start is hoger als de potentiële ondernemer actieve contacten heeft met (potentiële) klanten, leveranciers en collega-ondernemers, bijvoorbeeld door arbeidsverleden. Hij/zij is

Wist u dat nieuwe klanten voor 70%

daardoor al bekend met de inkoopkanalen, de afzetmarkt en eventu-

voortkomen uit een of andere vorm van

ele mogelijkheden tot samenwerking met andere ondernemers.

netwerken? Over netwerken bestaan echter de nodige misverstanden. Bijvoorbeeld dat het snel nieuwe klanten oplevert. Belangrijk bij netwerken is dat

… en ondernemerservaring. Een starter die al eerder een bedrijf heeft opgericht, weet wat de barrières zijn en hoe deze genomen moeten worden. Als het nieuwe bedrijf in dezelfde branche actief is, dan is ook waardevolle branche-

u niet focust op verkoop, maar op het bouwen van relaties. U kunt daar ook al mee beginnen vóórdat u uw bedrijf start.

ervaring en een netwerk aanwezig. In het geval dat het voormalige bedrijf failliet is gegaan, is het zaak dat de ondernemer bij een nieuwe start weet wat de oorzaken geweest zijn van het faillissement en aan kan tonen hoe dit in de nieuwe onderneming voorkomen wordt. Checklist ondernemerseigenschappen

Snelle groeiers zijn sterk aangetrokken tot het ondernemerschap, ... Potentiële starters die zich sterk aangetrokken voelen tot het ondernemerschap

Een positieve houding vergroot uw kans op groei. Net als de juiste ondernemerseigenschappen. - Bent u besluitvaardig en beschikt u over doorzettingsvermogen?

• zien een onderneming als uitdaging;

- Hoe is uw organisatietalent en hoe zijn

• hebben de wens om eigen baas te zijn; en

uw sociale vaardigheden?

• willen zelf betere diensten of producten leveren aan (een deel van) het klantenbestand van hun huidige werkgever (pullmotieven).


- Heeft u financieel inzicht? Bron: www.dezaak.nl

Deze positieve houding tot ondernemerschap vergroot de kans op snelle groei. Daartegenover staan potentiële starters die naar het ondernemerschap gedreven worden door werkloosheid of door het idee meer geld te kunnen verdienen dan in loondienst (pushmotieven). Deze ‘dwang’ tot ondernemerschap verkleint de kans op snelle groei.

... hebben duidelijke groeidoelstellingen ... Ambitieuze groeidoelstellingen in termen van omzet en personeelsbestand vergroten de kans op snelle expansie na de start. Het is wel van belang dat deze doelstellingen en de termijnen waarbinnen ze gehaald moeten worden, helder geformuleerd, goed onderbouwd, uitdagend en realistisch zijn.

Probeer bij het bepalen van uw groeidoelstellingen uw visie en missie niet uit het oog te verliezen. Als u bijvoorbeeld de aankomende twee jaar uw omzet wilt verdubbelen, en in uw missie staat dat uw bedrijf in hoge mate klantbetrokken moet zijn, dan is

… en zetten zich volledig in.

het bepalen van enkel een commerciële

Om een snelle groeier te worden, is het noodzakelijk dat de startende

doelstelling niet genoeg. U moet dan ook

ondernemer zich maximaal inzet voor het bedrijf. Hij/zij moet de wil

een organisatiedoelstelling formuleren:

èn de mogelijkheid hebben om meer dan fulltime (40 uur per week) in

uw interne organisatie zal ook moeten

het bedrijf te werken voor het behalen van de groeidoelstellingen.

meegroeien om die betrokkenheid mogelijk te houden.

Positief voor snelle groei zijn voldoende eigen vermogen, … Naast ondernemerskenmerken hebben ook ondernemingskenmerken (tabel 1) invloed op snelle groei. Naarmate de potentiële starter meer eigen vermogen in de onderneming kan inbrengen, neemt de kans op snelle groei zeer sterk toe. Het vergroot namelijk de mogelijkheid om vreemd vermogen aan te trekken. Hoe groter het eigen vermogen, des te eerder zal een bank bereid zijn om krediet te verstrekken. Op

Tip 1: groeifinanciering is lastig als u weinig eigen vermogen heeft. Een oplossing hiervoor zijn leningen en

die manier neemt het startkapitaal toe waardoor het bedrijf van het

kredieten waarop de eerste jaren niet

begin af aan grootschaliger opgezet kan worden. Investeringen kun-

verplicht afgelost hoeft te worden.

nen eerder en met grotere omvang gedaan worden en ook kan meer

Tip 2: eigen vermogen heeft uiteraard

personeel op kortere termijn aangenomen worden.

de voorkeur, omdat u er geen rente over betaalt. Maar werkt u toch met vreemd vermogen, dan is het goed te weten dat

… een teamstart …

betaalde rente over vreemd vermogen in

Als met meerdere partners een bedrijf opgericht wordt, kan dat va-

het algemeen een aftrekpost is. Dat kan

ker op relatief grote schaal dan bij een solostart. De eigenaren kunnen gezamenlijk meer eigen vermogen opbrengen waardoor via een betere kredietpositie meer startkapitaal bijeen kan worden gebracht.


een positief effect op de waarde van uw bedrijf hebben.

Daarnaast kan de nieuwe onderneming beschikken over een uitgebreider netwerk van (potentiële) klanten en leveranciers. Ten slotte kunnen de partners in een teamstart elkaar aanvullen als zij over uiteenlopende en elkaar aanvullende kennis, kwaliteiten en vaardigheden beschikken. Van nul naar één of meerdere werknemers: het lijkt onbegonnen werk

… en personeelsuitbreiding in het 1e jaar.

door de keur aan instanties en alle regels

De kans om snelle groeier te worden neemt toe naarmate tijdig en

en verplichtingen. Laat u het werk uit

voldoende personeel aangetrokken wordt. Is de ambitie om binnen

handen nemen en schakel bijvoorbeeld

een jaar na de start personeel aan te nemen niet aanwezig, dan wordt

een uitzendbureau, een payroll- of

het moeilijker om de benodigde groei te realiseren. In twee jaar tijd

gespecialiseerd administratiebedrijf in.

zullen dan alsnog vijf medewerkers aangetrokken moeten worden om binnen drie jaar na de start een snelle groeier te worden. Deze sterke concentratie van groei in 2 jaar brengt aanmerkelijke risico’s

Meer tips over het aannemen van personeel op www.dezaak.nl

met zich mee.

Overlevingskansen verschillen per sector, ... Ondernemingen in de bouw en de industrie hebben gemiddeld een grotere overlevingskans dan in andere sectoren. In de sectoren transport & communicatie en groot- en detailhandel liggen de overlevingskansen daarentegen voor startende ondernemers het laagst (tabel 1).

... leeftijd … Startende ondernemers die jonger zijn dan 30 jaar hebben een iets kleinere kans op overleven dan oudere starters. Zij beschikken vaak over minder branche-ervaring en willen vaker te snel groeien waardoor ze in verhouding minder vaak overleven. Groei is noodzakelijk voor de continuïteit van het bedrijf, aldus onderzoek van EIM.

… en het ambitieniveau van de potentiële ondernemer.

Voor snelle groeiers is het belangrijk om

Naarmate de groeiambities van starters hoger liggen, neemt het risico

door een of meerdere ‘sparringpartners’

toe dat het bedrijf niet overleeft. Voor snelle groei dient de onder-

om u heen te verzamelen, voor die

neming over een gezonde financiële en organisatorische basis te beschikken die vaak pas na enkele jaren wordt bereikt. Daarom verkleinen al te ambitieuze korte termijn groeidoelstellingen voor omzet, personeel en vestigingen de overlevingskansen.


realistisch te blijven. Dat kunt u bereiken

bekende spiegel. Bijvoorbeeld een juridisch adviseur, accountant, coach of zelfs een collega-ondernemer.

Figuur 4. Overzicht starterskenmerken in relatie tot het ondernemersplan

Ondernemerskenmerken - objectief Geslacht

Leeftijd

Opleidingsniveau

Nationaliteit

Ondernemerskenmerken - subjectief

Brancheervaring

Netwerk

Ondernemerservaring

Startmotivatie

Doelstellingen

Ondernemingsplan

Ondernemingskenmerken

Startkapitaal

Teamstart

Personeel in dienst


Rechtsvorm

Sector

Inzet

Tabel 1. Invloed starterskenmerken op kans op overleven en snelle groei Ondernemerskenmerken (objectief)

Overleven

Snelle groei

Geslacht: Man

0

+

Leeftijd: Jonger dan 45 jaar Jonger dan 30 jaar

0 -

+ +

Opleidingsniveau: Hoger opgeleid (HBO en WO)

0

+

Ondernemerskenmerken (subjectief)

Overleven

Snelle groei

Branche-ervaring: Arbeidsverleden in de branche

++

++

Netwerk: Contacten met (potentiële) klanten Contacten met collega-ondernemers

+ +

++ ++

Ondernemerservaring: herstarter

++

++

Pullmotieven: Wens om eigen baas te zijn Uitdaging Vertrekkans bij baas met klantenbestand Vanzelf ingerold

++ + ++ ++

++ ++ ++ nb

Doelstellingen: Investeringsplannen voor het 1e jaar Uitbreiding personeelsbestand binnen 2 jaar Uitbreiding bedrijfspand na het 1e jaar Streven naar omzetvergroting binnen 2-3 jaar Samenwerking met bedrijven Nieuwe vestiging openen binnen 2 jaar Exportmogelijkheden binnen 3-4 jaar

++ -++ -++ ---

++ ++ ++ ++ nb ++ nb

Fulltime ondernemerschap: ≥ 40 uur per week

0

++

Overleven

Snelle groei

Ondernemingskenmerken Startkapitaal (grote omvang): Voldoende eigen vermogen

++

+++

Teamstart:

+

++

Personeel in dienst: Binnen een jaar na de start

0

++

Sectoren: Industrie Bouw Zakelijke dienstverlening Persoonlijke dienstverlening Autosector Horeca Transport en communicatie Groothandel, detailhandel

++ ++ 0 0 0 ----

nb nb nb nb nb nb nb nb

Invloed op kans op overleven en snelle groei: +++ = zeer sterk vergrote kans - = vergrote kans op falen ++ = sterk vergrote kans -- = sterk vergrote kans op falen + = vergrote kans

0 = geen invloed nb = invloed niet bekend


April 2008

Contact: ING Economisch Bureau R. Kuipers Drs. M.J.P.M. Peek (020-5639529) Onderzoekers ING Retail Marketing MKB Drs. W.M. te Brake (020-5639806) Starterscoördinator www.ing.nl/starters

Deze publicatie is opgesteld door ING Economisch Bureau met medewerking van De Zaak, kennisnetwerk voor ondernemers en uitgebracht ter gelegenheid van New Venture, 10 april 2008.

Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De tekst is afgesloten op 31 maart 2008.


Succesvol beginnend ondernemerschap

Recommend Documents