Juridische valkuilen van het beginnend ondernemerschap mr. Claudia Lap, notaris 6 maart 2014
Wat komt er vanavond aan bod? Algemene juridische aspecten: naam, kamer van koophandel, belasting Rechtsvormen: eenmanszaak / zzp / v.o.f / coöperatie / B.V. Privésituatie: – samenwonen / trouwen / huwelijksvoorwaarden – faillissement / scheiden / overlijden
Vraag aan jullie: Wie van jullie heeft al een naam bedacht en zich al ingeschreven bij de Kamer van Koophandel?
Hoe gaat de onderneming heten?
Denk op tijd aan handelsnaamonderzoek, merkenrecht, domeinnaam!
De handelsnaam is gekozen, je bent ingeschreven bij de kamer van koophandel, waar moet je nog meer op letten? • Heb je een VAR-verklaring? • Heb je een BTW nummer? • Hoe leg je de administratie vast?
De handelsnaam is gekozen, je bent ingeschreven bij de kamer van koophandel, waar moet je nog meer op letten? • Heb je een goede opdrachtbevestiging? • Heb je algemene voorwaarden en zijn ze gedeponeerd? • Ben je goed verzekerd (aansprakelijkheid, arbeidsongeschiktheid, rechtsbijstand e.d.)?
Volgende keuze: welke rechtsvorm past bij mij? Rechtspersoon of geen rechtspersoon, wat is het verschil?
Geen rechtspersonen: • Eenmanszaak of ZZP’er " een zzp-er is altijd een eenmanszaak, maar een eenmanszaak is niet altijd een zzp-er"
Geen rechtspersoon Eenmanszaak / ZZP-er • • •
Een natuurlijk persoon die voor eigen rekening en risico onderneming drijft. Geen onderscheid tussen ondernemingsvermogen en privé-vermogen. Ondernemer is als persoon zelf aansprakelijk.
Geen rechtspersonen: Personenvennootschappen: • v.o.f. / maatschap / c.v.
Geen rechtspersoon v.o.f./maatschap/c.v. kenmerken: Overeenkomst
• •
tussen de vennoten Geen rechtspersoonlijkheid (kan dus zelf geen drager zijn van rechten en plichten) Enkele wettelijke bepalingen, verder: wat in de overeenkomst is bepaald
Meest voorkomende personenvennootschap: v.o.f. "vennootschap onder firma" Iedere vennoot is hoofdelijk aansprakelijk voor het geheel van alle vennootschapsschulden
Rechtspersonen -
-
“Nieuw” rechtssubject; Zelfstandig drager van rechten en plichten In beginsel alleen rechtspersoon aansprakelijk voor schulden die uit het ondernemen voortvloeien (privé beperkt aansprakelijk) Boek 2 Burgerlijk Wetboek
Rechtspersonen - B.V. / NV Meest populair de B.V.
Meest populair de B.V. – Kapitaal (minimaal € 0,01) dus geen €.18.000,-- meer nodig in geld of in natura. – Bestuur, aandeelhoudersvergadering – Oprichting bij notariële akte, waarin statuten zijn opgenomen. – Inschrijving handelsregister en aandeelhoudersregister – Doel van B.V. in statuten vermeld. – Overdracht aandelen: notariële akte – “Besloten Vennootschap”: blokkeringsregeling (aanbiedingsplicht) – Soorten aandelen (variëren in winstrecht en zeggenschap) Maar..... grote fiscalen verschillen met eenmanszaak!
Vervolg B.V. Aansprakelijkheid aandeelhouders • tot ingebracht bedrag • tot uitgekeerd bedrag als aandeelhouder wist dat vennootschap daarna schulden niet kon voldoen
Vervolg B.V. Aansprakelijkheid bestuur • Onbehoorlijk bestuur • Aantal bijzondere situaties, onder meer: - geen goede administratie - LB of omzetbelasting niet tijdig voldaan - jaarrekening niet tijdig gedeponeerd bij KvK • Voor handelingen tussen oprichting en inschrijving • Tot tekort als bestuurder wist dat vennootschap daarna schulden niet kon voldoen • Onrechtmatige daad
Rechtspersonen • B.V. / NV • Coöperatie • Soort vereniging • Bestuur, ledenvergadering • Tenminste 2 personen • Notariële akte • Inschrijving handelsregister
Rechtspersonen • B.V. / NV • Coöperatie Toepassing coöperatie door ZZP’ers • Schaalvoordelen: gezamenlijke inkoop • Door samenwerking grotere projecten mogelijk • Risico’s delen
Rechtspersonen • B.V. / NV • Coöperatie • Vereniging / Stichting
Vereniging en stichting: in beginsel niet voor commerciële doeleinden.
Hoe bepaal je de keuze? Welke rechtsvorm het beste bij je past, hangt af van je situatie: Ik start alleen een onderneming Ik ga met iemand samenwerken Mijn echtgenoot/partner werkt mee in de zaak Ik wil met mijn privévermogen niet aansprakelijk zijn Ik wil een financieel en fiscaal zo gunstig mogelijke regeling Ik ga een grote onderneming starten waarvoor geld van derden nodig is Ik vind een professionele uitstraling belangrijk
of
Samenwerken met meer ondernemers in B.V. of v.o.f. of coöperatie. Aandachtspunten: • • • • •
besluitvorming (meerderheid, stemverhouding) inleg en financiering verschillende ambities of belangen werkinzet en nevenactiviteiten concurrentiebeding
Samenwerken met meer ondernemers in B.V. of v.o.f. of coöperatie. Vervolg aandachtspunten: • verkoop eigen aandeel in gezamenlijke onderneming • overlijden, ziekte, arbeidsongeschiktheid van compagnon • ruzie tussen compagnons - wie mag verder? onderneming verdelen? Hoe kom je van elkaar af?
De privézaken van de ondernemer Persoonlijke situatie – risico-analyse “Mij overkomt dat niet”
Vraag aan jullie: Hoe is je gezin samengesteld? Getrouwd? Samenwonend? Alleenstaand? Wie heeft er iets geregeld (contract of testament)?
Welke risico’s loopt mijn gezin? Statistiek:
1 : 300
Welke risico’s loopt mijn gezin? Statistiek:
1:2
Welke risico’s loopt mijn gezin? Statistiek:
1:1
Welke risico’s loopt mijn gezin? Bescherming tegen faillissement • • •
1 : 300
Rechtsvorm Financiering (borgstellingen, hoofdelijke aansprakelijkheid) Huwelijksvoorwaarden
Welke risico’s loopt mijn gezin? Bescherming tegen relatiebreuk • • •
Samenlevingsovereenkomst Huwelijksvoorwaarden Rechtsvorm
1:2
Welke risico’s loopt mijn gezin? Relatiebreuk Gemeenschap van goederen of huwelijksvoorwaarden of samenlevingsovereenkomst? Eerlijk zullen wij alles delen? Of niet?
Welke risico’s loopt mijn gezin? Welke positie heeft de onderneming bij de verdeling? • •
Hangt af van rechtsvorm (wel of geen rechtspersoon) Hangt af van het contract (wel of niet delen) o periodiek verrekenbeding (inkomen) o finaal verrekenbeding (vermogen)
Welke risico’s loopt mijn gezin? Gemeenschap van goederen: Kan ik nog huwelijksvoorwaarden maken? • Spelregels invoering huwelijksvoorwaarden tijdens huwelijk • Verdeling • Vaststellingsovereenkomst
Welke risico’s loopt mijn gezin? Bescherming tegen ouderdom, ziekte, overlijden 1 : 1 • • • •
Verzekeringen Opvolging Testament Levenstestament, volmacht
Welke risico’s loopt mijn gezin? Continuïteit onderneming bij ongeluk of ziekte Bedrijfsvoering ligt stil • Inkomen verzekeren • Onderbewindstelling door rechter of: Alles zelf in de hand nemen: – opvolgend bestuurder (BV) benoemen – volmacht afgeven – levenstestament
Welke risico’s loopt mijn gezin? Continuïteit onderneming na overlijden • • •
Wie zijn de erfgenamen? Wat zegt de wet? Wat regel je in een testament?
Welke risico’s loopt mijn gezin? Testament is maatwerk • • • • • • • •
Positie langstlevende ouder /stiefouder Voogdij voor jonge kinderen Bewind voor jonge erfgenamen Rol kantonrechter Positie van aangetrouwden Executeur Samengesteld gezin Fiscaal gunstige regelingen voor bedrijfsopvolgers
Welke risico’s loopt mijn gezin? Wat gebeurt er als ik schulden nalaat? De erfgenaam erft alle bezittingen en schulden tenzij… • Verwerping • Beneficiaire aanvaarding
Tips! Goede voorbereiding is alles! 1. 2. 3. 4.
Denk goed over de keuze van de naam – vóórdat je begint. Laat je goed adviseren over de keuze van de rechtsvorm - vóórdat je begint. Regel je privé-situatie (huwelijksvoorwaarden, samenwonen, testament e.d.) – vóórdat je begint! Laat je adviseren over (levens)testament – vóórdat ……
Zijn er nog vragen? Bedankt voor jullie aandacht!
