Socialistisch Links 1€
nummer 275 juni 2008
maandblad van de Linkse Socialistische Partij w w w. s o c i a l i s m e . b e
s t r i j d s o l i d a r i t e i t s o c i a l i sm e
steun: 2 €
België - Belgique PB 131, 1080 Molenbeek Sainctlette BC 4383 P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, PB 131, 1080 Molenbeek Sainctelette
De rijken worden rijker...
•
• De 30.000 grootste bedrijven in ons land maakten in 2007 77 miljard euro winst, of 7.700 euro per Belg… • De dividenden die door de beursgenoteerde bedrijven aan de aandeelhouders werden uitgedeeld, bedroegen vorig jaar 10,2 miljard euro (+42% tegenover 2006, 50% van de winst werd aan de aandeelhouders gegeven tegenover 33% in het jaar ervoor) • Het gezamenlijke loon van alle topmanagers van de Bel-20 (beursgenoteerde bedrijven) bedroeg in 2007 48,89 miljoen euro... voor slechts 24 personen. • Indien Belgacom-manager Bellens zou afgedankt worden, krijgt hij een opzegvergoeding van 8 miljoen euro, de topman van Delhaize zou 5 miljoen krijgen en die van Dexia 4 miljoen. • Het gezamenlijke loon van de top van de overheidsbedrijven bedroeg in 2007 18,46 miljoen euro voor 42 personen
... En wij betalen de rekening prijzen Tanken is dit jaar reeds 12% duurder geworden, op een jaar tijd werd brood 13% duurder, de prijs van eieren steeg met 25%, die van mazout met 26% en van spaghetti met 25%. Het ziet er niet naar uit dat de prijsstijgingen snel zullen stoppen...
T
erwijl een patroon van een grote Belgische onderneming zowat 50 keer het gemiddelde brutoloon verdient, leeft 15% van de bevolking onder de armoedegrens (van 775 euro per maand).
Werken volstaat niet meer als bescherming: uit een studie van het ABVV bleek dat zowat 20% van de
Volgens een studie van Citibank bespaart 88% van de Belgen op uitgaven. Onder meer op ontspanning (43%), verwarming (43%), kleding (35%), voeding (27% onder Franstaligen en 17% onder Nederlandstaligen) en zelfs op gezondheidszorg (7%)!.
we geven minder uit… werkenden niet meer rond komt met hun loon. Bij 51% is er aan het einde van het loon regelmatig nog een stukje maand over... Een economisch systeem die dit teweeg brengt is niet in het belang van de gewone man/vrouw. Het is een type samenleving waar de belangen van een kleine elite centraal staan. De tra-
Faillissementen De afgelopen periode werd iedereen aangemoedigd om zelf ondernemer te worden en een bedrijfje op te zetten.
Tegelijk wordt sociale dienstverlening beperkt: onderwijs wordt duurder, gezondheidszorg minder toegankelijk.
In de eerste vier maanden van 2008 ging een record aantal familiale of éénpersoonsbedrijven failliet.
ditionele politici verdedigen de belangen van diegenen die profiteren van dit systeem, ze maken dikwijls zelf deel uit van die groep. De werkenden en hun gezinnen hebben nood aan eigen samenlevingsproject waar hun behoeften centraal staan. Dat is de essentie van het socialistisch alternatief die wij verdedigen.
De druk op de werkvloer zorgt ervoor dat 4 op de 10 enorme stress op het werk kent.
gezondheid, onderwijs,…
Voedselcrisis
Zij speculeren. wij betalen de rekening
BHV Een socialistisch standpunt over BHV 3 Koopkracht Krachtsverhouding uitbouwen voor het najaar 5 Bolivia Rechtse oppositie en rijken willen het land verdelen 8 asiel Interview met woordvoerder steuncomité aan ULB: “Pak de multinationals aan, niet hun slachtoffers” 10
> Dossier op pagina’s 6-7
Socialistisch Links
politiek
www.socialisme.be juni 2008
CAP lost verwachtingen niet in
Nieuwe arbeiderspartij blijft nodig
D o o r B a rt V a n d e r s t e e n e
S
tel je voor. Er bestaat een partij die in de hele koopkrachtdiscussie resoluut de kant kiest van de arbeidersklasse en offensief naar buiten komt met eisen voor extra loon en hogere uitkeringen. Stel je voor dat er tijdens de staking van het spoor een partij zou zijn - die een massale campagne kon voeren voor steun aan de stakers - die de leugens van de directie, politici en de media kon ontmaskeren via verkozenen en woordvoerders. Stel je voor dat al die neoliberale prietpraat die vandaag onbeantwoord blijft, tegenwind zou krijgen van een echte arbeiderspartij.
CAP op de VW-betoging eind 2006. Foto: Florian Vallée
E
De mogelijke creatie van zo’n partij was de reden waarom honderden mensen zich op enkele weken tijd aanmeldden bij Jef Sleeckx en het Comité voor een Andere Politiek in de zomer van 2006. “Arbeiderspartij in het najaar” titelden De Standaard en De Morgen. Noël Slangen gaf zo’n partij een potentieel van 10 à 15% op voorwaarde dat het niet zou participeren aan het beleid. De verwachtingen waren terecht hoog gespannen toen namen als oud-SP parlementslid Jef Sleeckx en oud-ABVV-voorzitter Georges Debunne een oproep lanceerden voor een nieuwe politieke beweging die zou deelnemen aan de parlementsverkiezingen van 2007. Helaas is CAP niet in staat gebleken deze verwachtingen in te lossen. CAP werd teveel vastgehouden in talloze discussies, zonder klaarheid te scheppen over welk soort partij het wou creëren. Op die manier bleven velen op hun honger zitten en namen ze een afwachtende houding aan. Noch Sleeckx, noch Debunne bleken bereid en in staat om leiding te geven aan het initiatief. LSP heeft de afgelopen twee jaar veel geïnvesteerd in CAP omdat het een unieke kans bood. Wellicht hebben we ons zelfs te veel en te onvoorwaardelijk geëngageerd in CAP. Te veel omdat we op die manier probeerden de zwaktes van CAP te compenseren door onze inzet en energie. Het ging om zwaktes die uiteindelijk toch de bovenhand zouden halen. Te onvoorwaardelijk omdat we te veel compromissen hebben moeten slui-
ten die de toekomst van het project op de helling plaatsten, zoals rond de nietszeggende slogan “voor een andere politiek”. De slechte verkiezingsuitslag hoefde niet het einde te betekenen van CAP. Het was mogelijk om nog een rol te spelen in het promoten van een nieuwe arbeiderspartij, zoals op de laatste CAP-conferentie werd besloten. Een kleine minderheid, dominant in het nationale secretariaat, heeft echter geweigerd deze beslissing om te zetten in de praktijk. Hierdoor is CAP verworden tot een heel kleine groep met een ideologisch vaag en onduidelijk project. Sinds april hebben de LSP-leden zich teruggetrokken uit de verkozen organen van CAP. Op lokaal vlak blijven we daar waar mogelijk betrokken om activiteiten te organiseren met het oog op een nieuwe arbeiderspartij. Waarheen gaat de PVDA?
De PVDA heeft op een groots opgevatte afsluiter van haar congres de vernieuwde PVDA gelanceerd. Het werd het slotstuk van een omvorming die in de praktijk reeds een tijd bezig was. De PVDA lijkt alles wat naar stalinisme ruikt te hebben verwijderd van haar site, haar krant, haar imago. Helaas heeft ze in één en dezelfde beweging ook alles wat verwijst naar de revolutionaire omvorming van de samenleving en de opbouw van het socialisme naar de vuilbak verwezen. In interviews be-
Jef Sleeckx op een CAP-conferentie. Foto: Florian Vallée weren de nieuwe woordvoerders dat de partij een reformistische partij is geworden en schuwen ze al te radicale woorden, om vooral niemand af te schrikken. Het is het logische gevolg van een partij die aan de lijve ondervindt dat haar stalinistische ideologie geen toekomst meer heeft. Gezien het mislukken van CAP is het niet onmogelijk dat de PVDA, bij gebrek aan iets beter, langzaam aan een zeker electoraal succes kan opbouwen. Dat succes zal volgens ons de tendens richting electoralisme en reformisme echter enkel versterken. Wat met de verkiezingen van 2009?
Voor de verkiezingen van 2009 is de vraag of er ter linkerzijde een geloofwaardige lijst zal zijn, die uitdrukking kan geven aan de verzuchtingen van de werkende klasse.
Deze zijn naar voor gekomen in talloze acties, stakingen en betogingen rond koopkracht. Een duidelijke oproep voor de sterkst mogelijke antineoliberale lijsten zou op heel wat enthousiasme kunnen leiden onder arbeiders en jongeren. Het ziet er echter niet naar uit dat er zo’n oproep zal komen vanuit de beweging. LSP stelt daarom aan de PVDA voor om onze militante krachten te bundelen op gezamenlijke lijsten. Zo’n campagne zou duizenden tot politieke actie kunnen overtuigen. De vraag is echter wat er als resultaat uit zo’n campagne zou komen, of zo’n campagne een organisatorische conclusie zou krijgen in de vorm van een nieuwe brede partij waar het linkse debat vrij gevoerd kan worden. De uitbouw van een nieuwe partij blijft voor de Belgische arbeidersbeweging vooralsnog op het “te doen”lijstje staan.
1 mei. Ongenoegen rond koopkracht heeft geen politieke vertaling
en centraal thema dat op 1 mei naar voor kwam, was de koopkracht. Op de Dag van de Arbeid werd traditioneel in heel het land actie gevoerd door vakbonden, sociaaldemocraten maar ook door linkse socialisten. De koopkracht mocht dan al centraal staan, de uiterst zwakke (federale) oppositie van SP.a en de regeringsverantwoordelijkheid van PS zorgen er mee voor dat dit thema op politiek vlak geen vertaling krijgt. Groeiende kloof tussen rijk en arm
Aangezien er dit jaar sociale verkiezingen waren, werd een goede opkomst verwacht op de traditionele 1 mei optochten. Het tegenvallende weer en de mogelijkheid van een verlengd weekendje uit, zorgden er voor dat het beperkt bleef. Maar uiteraard is er ook een verouderend publiek terwijl 20 jaar sociaal-democratische regeringsdeelname niet
bepaald heeft geleid tot een actieve betrokkenheid van nieuwe lagen bij SP.a en PS. De ABVV-sprekers moesten de koopkracht centraal stellen en verwezen meermaals naar de noodzaak van acties om iets aan de koopkracht te doen. In Sint-Niklaas haalde de ABVV-spreker fors uit naar de groeiende kloof tussen rijk en arm. “We zijn niet op weg naar de 19de eeuw, we zitten er middenin”, stelde hij. In Leuven bracht ABVV-voorzitter De Leeuw de acties aan die gepland waren voor begin juni. Hij stelde ook dat er een loonsverhoging van 10% nodig is de komende jaren. Het thema van de koopkracht was ook aanwezig in de vakbondsdelegaties in andere steden. De Antwerpse BBTK voerde actie tegen de notionele intrestaftrek en vatte het beleid van deze (en de vorige) regering samen: cadeaus voor het patronaat (met o.a. de notionele intrestaftrek), apenootjes voor de gewone werkmens. Ook andere vakbondsdelegaties hadden slogans rond koopkracht.
Welke politieke vertaling?
Een belangrijk probleem bij acties rond koopkracht, is het gebrek aan een politieke vertaling. De grote partijen nemen deel aan het beleid, of staan voor een zwakke oppositie. PS zit in de regering en SP.a kan geen harde oppositie worden verweten. Dat werd nogmaals duidelijk gemaakt door Frank Vandenbroucke, voor wie zelfs een lauwe oppositie te ver gaat. Vandenbroucke (en ook Vande Lanotte en Janssens) wilden een regeringsdeelname van de SP.a, zelfs indien dit in een onstabiele en asociale regering was. Als de andere traditionele partijen over straat rollen van het vechten, wil Vandenbroucke daar middenin liggen. Dat noemt hij “verantwoordelijkheid opnemen”. Die verantwoordelijkheid geldt blijkbaar enkel als het over de nieuwste ronde van de onderhandelingen voor de staatshervorming gaat. Inzake de koopkracht hebben we Vandenbroucke nog niet gehoord.
Vandenbroucke heeft geen probleem met een asociaal beleid, hij is er jarenlang de architect van geweest, eerst op federaal en dan op Vlaams niveau. De pogingen van de SP.a om federaal als een “sociale oppositiepartij” naar voor te komen
zijn hypocriet gezien het beleid van de afgelopen jaren. Wij zijn blijkbaar niet de enigen die dat vinden, ook Vandenbroucke lijkt die mening te zijn toegedaan. Maar dan wel van de andere kant van de barricaden...
LSP voert campagne met de eis “Meer koopkracht door meer loon”. Hier op de 1 mei-optocht in Antwerpen. Foto: Geert Cool
Socialistisch Links
politiek
www.socialisme.be juni 2008
SocialistischLinks
Onze mening
V.U.: G. Cool, PB 131 1080 Molenbeek-Sainctelette door
B
ijna een jaar na de verkiezingen blijft de bevolking verstomd toekijken op de politieke vaudeville. In een periode waarin steeds meer mensen er niet meer in slagen hun levensstandaard te behouden, barstte in mei de ruzie rond BHV weer los. Wat is er met het kiesdistrict Brussel-Halle-Vilvoorde dat het zulke emoties doet oplaaien? Het is een symbooldossier, waarin de “grote nationalistische principes” spelen. Het is een reëel bestaande situatie met reële gevolgen als je een verandering in de structuur aanbrengt. Het is een “technische” kwestie, gezien BHV sinds de invoering van provinciale kieskringen een uitzondering is geworden. De huidige opstoot gaat terug op de historische verkiezingsnederlaag van de CVP in 1999. De beleidspartij bij uitstek werd oppositiepartij, met slechts weinig ruimte daartoe. Ze kon zich niet verzetten tegen de neoliberale politiek van paars wegens ongeloofwaardig (behalve om te zeggen dat het niet genoeg was). Ze probeerde, zoals ze dat in het verleden meermaals heeft gedaan, haar
Anja Deschoemacker
De koninklijke familie heeft al een mooie opslag afgedwongen voor 2008. Ze hebben niet gewacht op een nieuwe loonnorm. Ze hebben zichzelf 5% extra toegekend voor 2008 alleen, goed voor een totaal van 13.043 miljoen euro. De verhoging was nodig om de “koopkracht van de koning te handhaven en de gestegen lonen van zijn personeel te betalen”. Als gewone werkenden 1 euro extra per uur vragen, wordt dat in deze kringen “koopkrachthysterie” genoemd.
Liberale hypocrisie Het derde ontslag van Pierre Chevalier uit een topfunctie lijkt het definitieve einde van zijn politieke carrière te betekenen. Na twee ontslagen als staatssecretaris (als SP’er in 1990 en als VLD’er in 2000) volgde nu een “spontaan” ontslag als VN-gezant. Aanleiding was zijn bestuurdersfunctie bij George Forrest International (GFI), berucht van dubieuze praktijken in Congo, en een inverdenkingstelling wegens witwassen, schriftvervalsing en heling. Chevalier maakte duidelijk waar de traditionele politici hun vrienden zoeken: niet onder gewone werkmensen, maar onder dubieuze zakenlui als Forrest die Congo leegplunderen om de eigen zakken te vullen.
Nogmaals crisis over BHV
Een socialistisch standpunt Vlaams nationalistische stemreserve aan te spreken door de verscherping van haar communautaire eisen en het kartel met de NVA. Aan de andere kant van de taalgrens speelt de BHV-carroussel zich af temidden van een machtstrijd tussen PS en MR. Iedereen zal zich nog de triomftocht van MRleider Reynders na 10 juni herinneren, toen zijn partij ondanks stemmenverlies toch groter werd dan de PS, sinds 1987 “incontournable”. De splitsing van BHV zou de MR niet enkel flink wat stemmen doen verliezen, maar het zou ook interne problemen veroorzaken met de FDFgroep. Ook de PS ent zich op het communautaire omdat - na 20 jaar deelname aan neoliberale regeringen - haar geloofwaardigheid op het sociale vlak sterk is ondermijnd. Aan beide zijden van de taalgrens hebben de partijen zich door communautair opbod laten vast rijden. Wie gezien wordt als te toegeeflijk, zal door de anderen worden afgeschilderd als “verrader” van de eigen taalgemeenschap. Anderzijds zal wie door overdreven hardlijnigheid het land in chaos stort door nieuwe verkiezingen uit te lokken,
Edito
Geen loonnorm voor royals
daar ook een electorale prijs voor betalen. De bevolking is het immers beu en dat overal in het land. Er zijn problemen in Brussel-HalleVilvoorde, zoals de enorme prijzen die je er betaalt voor huisvesting of de problemen voor minderheden om diensten in eigen taal te verkrijgen. Er zijn wederzijdse pesterijen maar noch de splitsing van BHV (de optie van de Vlaamse partijen), noch de uitbreiding van Brussel (de optie van de Franstalige partijen) lossen die problemen op. Geen enkele institutionele maatregel zal de Brusselse rand betaalbaar maken, enkel een massale ontwikkeling van sociale huisvesting kan dat. Ondertussen stapelen de voldongen feiten en de verbale provocaties zich op. De enige manier om deze vicieus geworden cirkel te doorbreken, is door de gezamenlijke strijd voor welomschreven rechten voor de volledige werkende bevolking en hun gezinnen, met voorop het recht op werk en diensten in eigen taal. De enige groep in de bevolking die dit probleem kan oplossen – omdat ze de meerderheid van de bevolking niet wil overheersen en dus ook niet hoeft te verdelen – is de arbeiders-
klasse, de grote meerderheid van de inwoners van België die werken of leven van een uitkering. Maar die klasse kan haar kracht om sociale vooruitgang teweeg te brengen enkel ten volle inzetten indien ze verenigd is. Het is vandaar noodzakelijk dat Vlaamse arbeiders zich verzetten tegen de Vlaams-nationalistische asociale politici die beweren in hun naam te spreken. Het is evengoed noodzakelijk dat de Franstalige arbeiders de Vlaamse arbeiders niet vereenzelvigen met de Vlaamse politici en organisaties als Voka of Unizo. De vakbonden spelen daar met hu n standpunt rond de eenheid van het sociale overleg, de sociale zekerheid en de arbeidsmarktpolitiek een belangrijke rol in. Maar voor het uitwerken van een echt onafhankelijk standpunt van de arbeidersbeweging is een arbeiderspartij, waarin een on-
af hankelijk arbeidersstandpunt democratisch kan bepaald worden, noodzakelijk. De reden waarom alle partijen in het land alles communautair bekijken, is omdat geen enkele partij de belangen van de arbeidersklasse verdedigt en ze in tegendeel alle belang hebben bij verdeeldheid onder de werkende bevolking, zeker nu ons door het inzetten van de economische crisis grote aanvallen op de brede bevolking te wachten staan.
Asociaal beleid ondanks al die “ACW’ers” in de regering…
Christelijke arbeidersbeweging moet breken met CD&V
beleidsmakers het ACV op hun weg ontmoeten.” De topman van het ACV e nieuwe regeringsdeel- pleitte voor een tripartite en kreeg die name van CD&V en CDH ook. De oranje en rode stippen sloezorgt voor een groot gen daarom echter niet minder blauw aantal ministers met een ACW- uit. Op Rerum Novarum stelde Jan stempel. Voormalig ACV-top- Renders van het ACW: “De ene wil man Josly Piette was even minis- een communautaire vis. De andere ter van werk, maar ook Vervotte, wil een dikke vis. Wij vinden het zeLeterme en zelfs Schouppe hebben ker zo belangrijk dat er ook een grote een ACW-etiket. Dat een voorma- sociale vis is.” Met al die ACW’ers in lige spoorbaas als Schouppe een de regering zou je de vraag kunnen dergelijk etiket krijgt opgespeld, stellen waarom die sociale vis nog zegt veel over de geringe waarde niet in de pan ligt. ervan. ACW-leden moeten vaststellen dat Vorig jaar in november stelde ACV- de CD&V’ers vooral oog hebben voor voorzitter Luc Cortebeeck: “Als het communautaire en bovendien niet oranje-blauw feitelijk blauw wordt bepaald pleiten voor een sociaal bemet oranje stippen, dan zullen de leid. De hoofdeconome op het kabinet van Leterme is een voormalig topfiguur van de kleine patroonsfederatie VKW. De politieke spelletjes waaraan deze regering deelneemt, zorgden zelfs voor een afkeer bij Josly Piette, op vraag van Cortebeeck nochtans drie maand lang interim-minister. Piette stelde na afloop dat hij “opgelucht” was dat hij mocht vertrekken. Hij voegYves Leterme spreekt bij het ACV. Als het op de eraan toe: “De mensen zijn daden aankomt, rekent hij voor de economische dienst van zijn kabinet op het spuugzat”. Dat klopt, maar de politici Caroline Ven die van de patroonsfederatie die zogezegd de belangen van VKW komt...
D
Door
een
ACV- m i l i ta n t
de christelijke arbeidersbeweging zouden verdedigen, zijn daar even goed verantwoordelijk voor. Net zoals er al enkele jaren geen dagblad meer is dat de belangen van het ACW opneemt (de formele verdwijning van Het Volk was een kroniek van een aangekondigde dood), is het gebrek aan een echte politieke vertegenwoordiging eveneens een feit. Ook daar is het wachten tot de stekker formeel wordt uitgetrokken. De nieuwe hoofdeconome van Leterme, Caroline Ven, maakte meteen na haar aanstelling duidelijk in welke richting ze wil “ koopkrachthysgaan. In een driesterrenrestaurant terie” waarbij “acties voor vertelde ze aan een journalist van meer loon absurd zijn.” Terwijl ACVDe Tijd dat ze voor deze job koos militanten actie voeren voor meer omdat ze “een grote sympathie heeft koopkracht, voeren de “ACW’ers” voor het project van deze regering”. in de regering een beleid van “loonHaar uitdagingen? Tegen half oktober matiging” en “flexibiliteit op de arwil ze een hervormingsprogramma beidsmarkt”. voor het Lissabonproces opmaken. Het ACW moet breken met haar zoDaarnaast wil ze de begrotingsop- genaamde politieke vertegenwoordimaak voorbereiden alsook de sociale gers in CD&V en (in mindere mate) dialoog voor het interprofessionele CDH, net zoals het ABVV moet breakkoord voor 2009-2010. ken met PS en SP.a. De groene en Iets concreter: “Op korte termijn rode werkenden beschikken niet over is het vooral de afweging van koop- een grote politieke partij die hun bekracht versus concurrentiekracht langen verdedigt. We zullen zelf sadie zal meespelen.” En nog concre- men moeten werken aan een eigen ter wordt het als ze uithaalt naar de politieke vertegenwoordiging.
Socialistisch Links
syndicaal
www.socialisme.be juni 2008
SPOORSTAKING Na de stijging van omzet en productiviteit, eist het spoorpersoneel respect A rt i k e l
o p b a s i s va n d e
s ta n d p u n t e n va n l i b r e pa r c o u r s . blogspot.com, actieblad
va n s t r i j db a r e e n k r i t i s c h e va k b o n d s m i l i ta n t e n b i j h e t
E
o p e n b a a r v e rv o e r
nkele weken terug maakte de NMBS-groep haar financiële resultaten bekend. Het geconsolideerde operationele resultaat steeg in 2007 met 13,4% tot bijna 150 miljoen euro. De nettoschuld is vroeger gestabiliseerd dan verwacht en de productiviteit is tussen 2002 en 2007 toegenomen met 32%. 15 euro netto per maand, index inbegrepen
De belofte van een “evenwichtig sociaal akkoord” werd niet nagekomen door de gedelegeerd bestuurder. De belangrijkste problemen uit de eerste onderhandelingsronde bleven: uitbreiding van de taken van de treinbestuurders (zoals locomotief koppelen en ontkoppelen), mogelijk-
heid van een 11-urendienst in internationaal goederenverkeer, aanpassing van de overgangstijden bij het rijdend personeel, beperking van het aantal vrij te kiezen verlofdagen door invoering van collectief verlof, herziening van het reglement over de glijdende uren en herziening van de selectie- en bevorderingsproeven. Ter compensatie was de directie bereid tot een baremaherziening van een luttele 320 euro bruto per jaar (een 15 euro netto per maand) in 2008 en 2009, een bruto-loonsverhoging dus van 640 euro op 2 jaar tijd. Tegelijk wou Marc Descheemaecker, Gedelegeerd Bestuurder en voorzitter van het Directiecomité van NMBS zichzelf voor 2008 een loonsverhoging van 25 à 30.000 euro toekennen. Personeel en reizigers betalen
Bovendien wil de regering tegen 2012 een toename van het reizigersverkeer met 25% t.o.v. 2006. Dat moet zonder personeelsuitbreiding
want het sociaal akkoord legt het gemiddeld effectief vast op 37.000 voltijds equivalenten, of zowat 38.000 werknemers. Ter vergelijking, in 2007 bedroeg het gemiddeld effectief 36.702 voltijds equivalenten. De productiviteit wordt alsmaar opgedreven, de winst neemt toe, maar het personeel moet ervoor opdraaien en wordt, net als de reizigers, geconfronteerd met sterk toegenomen kosten voor basisbehoeften. Alleen wie graag in overjaarse overvolle treinen zit, houdt van forse vertragingen (wegens de krappe dienstfiches) en al eens graag een veiligheidsrisico neemt (diensten van 11u / gebrekkige communicatie) ... aanvaardt dit akkoord. Enkel verzet kan het tij keren
De meeste pendelaars ervaren zelf als werknemer dagelijks de gevolgen van de opgedreven flexibiliteit en verhoogde werkdruk. Het vooruitzicht op een “goed pensioen” is weg sinds het generatiepact, nu komt daar de stijgende levensduurte bovenop. De loonindexatie kan de daling van de koopkracht onvoldoende compenseren. Een inhaalbeweging kan enkel door betekenisvolle looneisen, niet door lastenverlagingen zoals de regering voorstelt, maar door effectieve loonsverhoging. En dan gaat het niet over de 640 euro bruto die de NMBS directie bereid is op twee jaar tijd te geven. Ter vergelijking, 1 euro per uur meer zou in het geval van de NMBS neerkomen op een verhoging van de jaarwedde met 1685 euro. Deze looneisen realiseert men niet door wat stoom af te laten, maar met een democratisch opgesteld actieplan waarbij zoveel mogelijk personeelsleden worden betrokken.
Sociale verkiezingen leiden niet tot grote veranderingen. Strijdbare delegees beloond
B
ij de sociale verkiezingen vielen er weinig grote verschuivingen op te merken. Het ABVV wint in Vlaanderen en voornamelijk in de non-profit. Het ACV gaat er op vooruit in de Waalse industrie en in Brussel. Het ACLVB haalt voor het eerst 10% van de stemmen. Alle bonden vonden wel iets positief. De sociale verkiezingen bracht opnieuw een groot aantal werkenden op de been, er was ook een record aantal kandidaten en er waren lijsten in meer bedrijven. Toch daalde de opkomst van 76,5% naar 72,3% (CPBW) en van 75% naar 71% (Ondernemingsraad). Zeker onder jongeren is er een opvallende verdere achteruitgang van de opkomst, voor de vakbondsmilitanten moet dat als een waarschuwing gelden. De komende jaren zal
de nadruk moeten liggen op een grote betrokkenheid van de leden en een uitbouw van een actieve militantenkern. De totale resultaten zijn weinig verrassend. Voor het CPBW (Comité Preventie en Bescherming op het Werk) is er zo goed als een status quo: ACV gaat van 53,8% naar 53,9%, ABVV verliest 0,3% en haalt nog 36% en het ACLVB gaat van 9,9% naar 10,1%. Minieme verschuivingen dus. In de zetelverdeling verliest ACV licht en halen de blauwen iets meer zetels. Voor de OR (Ondernemingsraad) haalt het ABVV 35,7% (-0,1%), het ACV 52,9% (+0,6%) en het ACLVB 9,9% (+0,4%). Van Eetvelt (Unizo) stelde op voorhand dat hij hoopte dat in die bedrijven waar gestaakt werd voor meer loon niet zou gestemd worden voor kandidaten die deze acties ondersteunden of mee organi-
seerden. Deze oproep heeft weinig indruk gemaakt. Daar waar actie werd gevoerd voor meer koopkracht, werden de bonden die als strijdbaar werden gezien beloond. In verschillende bedrijven hoorden we van strijdbare delegees dat hun vakbond en zij persoonlijk een mooi resultaat behaalden. Zeker waar die strijdbare opstelling ook werd geconcretiseerd tijdens acties, werd dit bij de sociale verkiezingen omgezet in stemmenwinst. Alle aandacht kan nu uitgaan naar de actieweek van 9 tot en met 12 juni en de regionale betogingen voor meer koopkracht. Daarin moeten de vakbondsmilitanten opkomen voor een actieve betrokkenheid en democratische inspraak bij het opmaken van een actieplan om de strijd voor meer koopkracht verder te zetten.
Wie steunt de spoorarbeiders? Media, traditonele partijen en werkgevers schreeuwden het van de daken. De treinstaking van 20 mei was schandalig! Open VLD en het VB pleitten voor een minimale dienstverlening, Dedecker sprak over een gijzelingsactie en stelde dat de vakbonden rechtspersoonlijkheid moeten krijgen zodat ze gedwongen kunnen worden een schadevergoeding te betalen. Vervotte en de SP.a waren tegen de minimale dienstverlening, wegens niet haalbaar, maar veroordelen de acties wel. Werkgevers riepen eveneens om een minimale dienstverlening en ook de media schreeuwde moord en brand, met krantenartikels en nieuwsitems gevuld met gestrande reizigers en fileleed door de staking, maar weinig of niets over de eisen van de spoorbonden. Opvallend dat er niemand stelde dat de staking had kunnen vermeden worden, indien er een deftig voorstel van CAO zou voorgelegd zijn, met een reële koopkrachtverhoging, met een verbetering van het statuut van het spoorpersoneel, met punten in die de werkdruk effectief verlagen,... De verantwoordelijkheid voor de staking ligt bij de directie (en haar politieke verantwoordelijken) die enkel vertrekt vanuit een winstlogica en dat ten koste van de stiptheid en de veiligheid van onze treinen. Zowel personeel als reizigers worden gegijzeld door de neoliberale besparingswoede. Om de acties van het spoorpersoneel te versterken, moeten bondgenoten worden gezocht bij de reizigers. Want uiteindelijk zijn die reizigers ook gewoon arbeiders die met dezelfde problemen geconfronteerd worden, die hun koopkracht ook zien dalen en werkdruk zien stijgen. Arbeiders die evengoed al jaren te lijden hebben onder de besparingen op openbare diensten en de liberalisering van o.a. het spoor. Alle kosten moeten zo laag mogelijk en personeel, veiligheid en kwaliteit... dat zijn kosten. En dit alles om de zaken aantrekkelijk te maken voor private investeerders en om dat vrijgekomen geld te kunnen steken in lastenverlagingen... voor o.a. diezelfde private investeerders. Reizigers en personeel hebben dus dezelfde belangen, beide groepen zijn arbeiders die het slachtoffer zijn van een neoliberaal beleid.
█ KORT █ █ █ █ █ █ █ █ Betoging non profit
Op 30 april betoogden ruim 1000 personeelsleden uit de non-profit sector door Brussel. De betoging werd gesteund door alle drie de vakbonden. Het belangrijkste thema voor de betoging was de hoge werkdruk en het tekort aan personeel. Het initiatief voor de betoging kwam van LBC maar werd snel overgenomen door de andere bonden. LSP was aanwezig op deze betoging en hielp er met de verspreiding van het pamflet “Polsslag”, een uitgave van strijdbare militanten in ACV en ABVV. http://polsslagnonprofit. blogspot.com
Na de Vlaamse ambtenaren ook acties van personeel van gemeenten en OCMW’s
Het personeel van de gemeenten en OCMW’s in Vlaanderen dreigt met acties nu het duidelijk wordt dat de regering niet bereid is om tegemoet te komen aan de looneisen die worden gesteld om de koopkracht te behouden. Het personeel wil 1.000 euro extra per jaar, de Vlaamse overheid wil slechts 250 euro op twee jaar tijd geven. Dat zal niet eens volstaan om de duurdere energiefactuur te betalen. De 150.000 personeelsleden werken in 308 gemeenten. De minister speelt in op die grote verspreiding: hij schuift de hete aardappel door naar de lokale besturen om zo de eigen verantwoordelijkheid te ontlopen. Hij dreigt zelfs: “Het lijkt mij moeilijk denkbaar dat alle gemeenten dit zullen kunnen betalen zonder dat zij hun lokale belastingen verhogen.” Dergelijke pogingen om verdeeldheid te zaaien, moeten beantwoord worden met gezamenlijke acties en een duidelijk eisenplatform dat meer middelen van de Vlaamse overheid eist om zo meer koopkracht door meer loon te bekomen.
Socialistisch Links
syndicaal
www.socialisme.be juni 2008
Koopkracht
Krachtsverhouding uitbouwen voor een hete herfst! D o o r G e e rt C o o l De actieweek voor koopkracht van 9 tot en met 12 juni is een goed initiatief. In deze week zijn er provinciale betogingen georganiseerd door de vakbonden. Deze acties worden gezien als een eerste stap die zou worden gevolgd door een nationale betoging in het najaar. Om van een dergelijke betoging een succes te maken, is er nood aan een actieve betrokkenheid van brede lagen en een duidelijk programma.
conforme prijzen aanbiedt. De liberaliseringen en privatiseringen leiden tot minder diensten voor een hogere prijs, waardoor een groter deel uit de boot valt. Een ander deel kan wel genieten van het neoliberalisme. De topmanagers die ieder jaar nieuwe records neerzetten inzake lonen, hebben alleszins niet te klagen. De vijf belang-
winnaars” van de globalisering zijn. Hij stelde ook: “Twintig jaar geleden was het totale vergoedingspakket van een topmanager ongeveer veertigmaal het loon van een gemiddelde werknemer. Vandaag is het gestegen tot 110-maal. Bij ons in Europa is die spanning veel kleiner, maar de jongste vijftien jaar is zij ook hier sterk toegenomen.” Hij riep de topmana-
Meer koopkracht door meer loon
Tegenover de stijgende levensduurte is er nood aan meer loon. De afgelopen jaren was er steeds ruimte voor cadeaus aan het patronaat, onder meer via de notionele intrestaftrek. Maar voor de werkenden was iedere eurocent er één te veel. Om de
Neoliberalisme in vraag gesteld door groeiende kloof
De prijzen zijn de afgelopen maanden toegenomen, dat ontkent bijna niemand meer. Voor 2008 wordt door de banken uitgegaan van een inflatie (stijging van de prijzen) van 3,6% (ING) tot 3,8% (KBC). Om de lonen te laten volgen, zal er meer nodig zijn dan een loonnorm van 5% op twee jaar tijd. Zoniet dreigt een nog grotere collectieve verarming van de werkenden, uitkeringstrekkers,… aangezien een steeds groter deel van het gezinsbudget naar energie en voedsel gaat. Burgerlijke economen stellen dat we zouden moeten “aanvaarden dat ons welvaartspeil vermindert” (econoom van ABN Amro). De afgelopen jaren stelden de traditionele politici dat de bestrijding van armoede belangrijk was en dat dit het best kon door “meer vrije markt”. Verhofstadt schreef bijvoorbeeld in een brief aan de antiglobalisten: “De praktijk leert dat elk procent extra openheid van de economie van een land het inkomen per inwoner van zijn bevolking met 1 procent doet stijgen.” Nochtans is het mee onder het beleid van Verhofstadt dat het aantal armen in ons land is toegenomen tot 15%. Het is de zogenaamd “vrije” markt die er vandaag voor zorgt dat grote bedrijven en speculanten de voedselprijzen opdrijven om hun winsten te vergroten. De liberalisering van de energiemarkt heeft geleid tot hogere prijzen en iedere kritiek hierop wordt door multinational Suez weerlegd met de stelling dat Electrabel markt-
We mogen niet in de val trappen van broekzak-vestzak operaties waarbij we onze loonsverhogingen zelf moeten betalen. Belastingverlagingen op arbeid kunnen sympathiek lijken, maar zorgen ervoor dat er minder gemeenschapsmiddelen zijn waardoor we uiteindelijk meer betalen voor diensten die voorheen door de overheid werden aangeboden. De liberalisering van de energiemarkt zou toch een voldoende waarschuwing moeten vormen: het feit dat de gemeenschap geen controle meer heeft op de sector heeft ertoe geleid dat we meer betalen, terwijl de sector superwinsten boekt. Hierop kan enkel worden geantwoord met de eis van een nationalisering van de energiesector zodat niet de winsten centraal staan, maar de behoeften van de meerderheid van de bevolking. Beweging uitbouwen
rijkste topmanagers in Nederland deden het zelfs nog beter dan hun Belgische collega’s. Met vijf waren ze samen goed voor 131,8 miljoen euro, zowat evenveel als een jaarloon van 4.000 gewone werkenden. In ons land bedroeg een gemiddeld toploon in een Bel-20 bedrijf 2,22 miljoen euro. De Nederlandse cijfers zullen ongetwijfeld aangegrepen worden om ook hier de graaicultuur aan de top verder te versterken. In maart 2007 erkende de liberaal Karel De Gucht reeds dat de aandeelhouders en topmanagers de “grote
gers op om te matigen “om populistische tendensen niet in de kaart te spelen”. En nog: “Men mag nooit uit het oog verliezen dat een markteconomie haar morele en politieke legitimiteit ontleent aan de veronderstelling dat inkomen grosso modo overeenstemt met de bijdrage aan de economie. Die legitimiteit moet gevrijwaard blijven.” Vandaag wordt de legitimiteit van het neoliberalisme steeds meer in vraag gesteld.
prijsstijgingen op te vangen, volstaat de indexering van de lonen niet. De reële koopkracht daalt aangezien de index reeds grotendeels ondermijnd is. Bovenop het herstel van de index zal het nodig zijn om op te komen voor een echte loonsverhoging, 1 euro extra per uur zou een goed vertrekpunt zijn. Dat kan gefinancierd worden door zaken als een vermogensbelasting op de grote fortuinen (bijvoorbeeld boven 1 miljoen euro) en het terugtrekken van de patronale cadeaus zoals de notionele intrestaftrek.
Tegen de achtergrond van een economische crisis worden de arbeiders en hun gezinnen hard geraakt. In Spanje dreigen 250.000 jobs in de bouwsector verloren te gaan. In de VS zullen er dit jaar 17% minder oogoperaties zullen zijn, de gebrekkige sociale zekerheid versterkt er de impact van de economische recessie. Het inkomenspercentage dat Amerikanen uitgeven aan voeding en energie is het hoogste cijfer sinds daar cijfers over worden bijgehouden. Het probleem van de stijgende prijzen en de dalende koopkracht raakt iedereen. Om van de acties een succes te maken, is het belangrijk om naar buiten te treden en ook bredere lagen actief te betrekken in het opbouwen van een krachtsverhouding. Om in deze richting te gaan, zou het een goed begin zijn om de evaluaties van de provinciale actiedagen van de vakbonden niet te laten plaatsvinden op een persconferentie op 13 juni maar op intersectoriële (en waarom ook niet vakbondsoverschrijdende) militantenvergaderingen waar tegelijk ook kan gediscussieerd worden over het verderzetten van de campagne naar een nationale actiedag in het najaar.
Steeds meer “working poor ”
H
et verlies aan koop kracht treft niet alleen uitkeringsgerechtigden, ook steeds meer werkenden komen in de problemen en slagen er niet in om rond te komen. Het ABVV deed een studie waaruit blijkt dat zowat 20% van de werkenden niet rondkomen met hun maandloon. De cijfers van het ABVV maken duidelijk dat het probleem van de
dalende koopkracht verregaand is. 15% van de bevolking leeft officieel in armoede en het aantal werkenden dat in armoede leeft, neemt eveneens toe. Zowat 4% van de werkenden vallen onder de armoedegrens voor ons land. Armoede is breder dan een loutere berekening op basis van het maandinkomen. Een groeiend aantal werkenden heeft sowieso problemen om rond te komen. Volgens het ABVV heeft 51% van de werkenden het
moeilijk om iedere maand rond te komen, dat is vooral zo bij werknemers in de openbare sector en de social-profit (55%) en bij de jongeren (55%). 44% stelt dat één loon onvoldoende is om van te leven, 37% slaagt er niet in om te sparen, 18% heeft geen geld voor vakanties,… Deze cijfers maken duidelijk dat de ondermijning van de koopkracht een brede groep van werkenden treft. Armoede is niet langer een probleem van de allerarmsten, het is
steeds meer een dagelijkse realiteit, ook voor wie een job heeft! Zowat 20% valt in de groep “werkende armen” die geen eigen woning kunnen kopen, niet op reis gaan en moeite hebben om vrijetijdsuitgaven te doen. ABVV-voorzitter De Leeuw wil dat daar iets aan wordt gedaan: “We claimen de belastingvermindering die de bedrijven hebben gekregen in het kader van de notionele intrest terug om de koopkracht te herstellen.”
Dat is een terechte eis aangezien de fiscale cadeaus voor de rijksten de gemeenschap heel wat middelen kosten op een ogenblik dat de armste lagen (met inbegrip van veel werkenden) hun koopkracht sterk zien afnemen. De forse uitspraak van De Leeuw is positief, maar het blijft de vraag hoe hij hoopt om dit soort eisen effectief af te dwingen. Een studie zal daarvoor niet volstaan…
Socialistisch Links
dossier
www.socialisme.be juni 2008
E
r ontwikkelt zich een wereldwijde voedselcrisis van formaat met ontstellende gevolgen. “De komende maanden zullen miljoenen mensen de hongersnood sterven” concludeert de Leuvense landbouweconoom Eric Tollens (De Tijd 20/4/08). Hiermee vult hij het rijtje aan van specialisten die de laatste maanden wezen op de immense gevaren van deze crisis. Dit is een crisis die zich niet voordoet als tijdelijk effect van één of andere natuurramp zoals een lokale droogte of overstroming, en waar een grootscheepse humanitaire interventie met voedselhulp de grootste nood eventueel nog kan verhelpen. In deze voedselcrisis zullen miljoenen armen uit de markt “geprijsd” worden. Er is een intense discussie over de oorzaken en hoe deze crisis te lijf te gaan. Een wereldwijde aanpak lijkt ver zoek. Voor de één moet het antwoord gezocht worden in meer “vrijhandel” en is iedere beperking van prijs, controle op export, ... uit den boze. Voor de ander is het redmiddel een beperking en correctie van deze “vrijhandel”. Zeker is dat dit een verhaal is van winnaars en verliezers. Het zijn dezelfde redenen waardoor de bijna één miljard bestaande armen er de komende maanden maar liefst 100 miljoen lotgenoten zullen bij krijgen, die voor een aantal grote agrobedrijven recordwinsten betekenen. Mastodonten als Monsanto, Cargill, Mosaic, Syngenta, Unilever, Nestlé, Wal-mart en andere, ... producenten van genetisch gemodificeerde zaden, landbouwproducten, verwerkers van soja, maïs en graan, meststoffenproducten, ... verhoogden hun winsten soms met 70%! De prijsstijgingen zijn niet alleen rampzalig voor de armen en de middenklassen in de neo-koloniale wereld. Ook hier zijn de gevolgen niet gering. De koopkrachtcrisis doet het budget dat gezinnen besteden aan voeding en energie drastisch stijgen, wat onze levensstandaard, na jaren van neoliberalisme reeds ernstig ingeperkt, nog verder onder druk zet. dossier door Els Deschoemacker
Internationale voedsel- en koopkracht crisis
de één zijn BROOD de ander zijn Doo Wat zijn de oorzaken voor deze “voedsel- en prijzenschok”? Meer vraag...
Verschillende specialisten wijzen op de hogere vraag vanuit de zogenaamde “groei”landen als China, India, Brazilië,... . Deze landen kenden de laatste jaren op basis van de groei van de wereldeconomie economische voorspoed met groeicijfers van 5 tot boven de 10%. Tot midden 2007 was er algemene euforie over deze groei, de ontwikkeling van een “midden”klasse en op termijn de uitroeiing van armoede. Een artikel in The Economist titelde vorige zomer (18/8/07): “Adios to poverty, hola to consumption”. Dit bleek totaal overdreven te zijn. Armoede is ten eerste nooit weggeweest. Ongeveer één op zes mensen wereldwijd bleef afhankelijk van 1 dollar of minder per dag! Zij verliezen nu dagelijks twintig dollarcent, dat is één mond minder in een gezin van vijf (De Morgen 26/4/08). De huidige economische crisis dreigt nu dat aantal te verdubbelen! De laatste 6 maanden zijn er honderd miljoen armen (met minder dan 1 dollar per dag) bijgekomen. (De Morgen 26/4/08). Een echte afzetmarkt werd in die landen nooit echt gecreëerd. De productie, en de daarmee gepaard gaande bonanza op de financiële markten, was altijd gebaseerd op export en dus via goedkope arbeidskrachten en uitbuiting. Een lokale toplaag heeft er zeker van geprofiteerd, maar de ongelijkheid is er meteen ook drastisch toegenomen. ... en beperkt aanbod
Dat is waar. De laatste 20 jaar daalden de investeringen in en de productiviteit van de landbouw drastisch. The Economist (19/4/08) bevestigde
dat “publieke investeringen in de landbouw in de neo-koloniale wereld halveerde tussen 1980 en 2004”. “We betalen de prijs van 15 jaar van verwaarlozing”. Dit was geen verwaarlozing maar een bewuste politiek die vandaag desastreuze gevolgen heeft. Het neoliberalisme maakte van voorheen voedselproducerende landen, voedselimporterende landen en leidde in het algemeen tot onderbenutting van en onderinvesteringen in de landbouw omdat deze niet genoeg rendeerde. De handel in de derde wereldlanden werden onder druk van IMF en Wereldbank “vrijgemaakt” voor import vanuit de VS en Europa, terwijl deze laatsten hun eigen markten bleven afschermen. Resultaat: de lokale voedselproductie werd weggeblazen. De technologische vooruitgang met o.a. betere meststoffen, zaden, ... was enkel toegankelijk (betaalbaar) voor de grote kapitalen terwijl de kleine boeren in de neokoloniale wereld verstoken bleven van deze technieken. Landen die voorheen zelf in hun voedsel konden voorzien, werden afhankelijk van import. Daar betalen ze vandaag de prijs voor. Het dure importvoedsel is onbetaalbaar geworden voor miljoenen, zonder dat er een lokale voedselproductie tegenover staat. Daarbovenop zijn de voedselstocks wereldwijd gedaald tot het absolute minimum en bijgevolg bijzonder aantrekkelijk voor speculanten!
Biobrandstof: een oplossing voor de dure olie of een misdaad tegen de mensheid?
bestaat. Biodiesel is nu lucratiever en trekt kapitalen aan. Maar het creëert nieuwe problemen. De één zijn brood, de ander zijn dood!
De steeds verder stijgende prijzen van energie, de enorme politieke en sociale instabiliteit in de olierijke wereld en de dramatische gevolgen van de opwarming van de aarde, niet enkel en alleen in de neo-koloniale wereld (nooit van doorslaggevend belang geweest voor het kapitalisme wereldwijd), maar ook hier, in de geïndustrialiseerde wereld, heeft de aandacht van regeringen en grote kapitalen gevestigd op “alternatieve” of “groene” vormen van energie. Biodiesel is één van de hypes van vandaag. In de VS maakt voedselproductie plaats voor de productie van biodiesel. In Brazilië is dit al langer
Doorslaggevend element: speculatie
gebruikelijk. Ook Europa zit op deze lijn. Fidel Castro was één van de eersten die de perverse gevolgen van deze politiek aankaartte. Vandaag noemt ook de VN de subsidiëring van biodiesel een “misdaad tegen de mensheid”. Het probleem is dat binnen het kader van het kapitalisme een groene en menselijke oplossing voor de dure, op olie draaiende en energieverslindende economie gewoon niet
Van doorslaggevend belang voor de scherpe prijsstijgingen was de vlucht van kapitaal weg van de huizenmarkt naar de grondstoffenmarkt, van de ene zeepbel naar de andere. Het werd een nieuwe “veilige haven” voor het kapitaal, enkel geïnteresseerd in “maximum return”. Afhankelijk van wie er spreekt, wordt speculatie als meer of minder belangrijk geacht voor de prijzenhausse. Maar kapitaal kruipt daar waar het niet zijn moet en houdt geen rekening met algemene behoeften. Een patroon van ADM (een multinational gespecialiseerd in het verkopen en aanpassen van granen) stelde: “De volatiliteit van de markt voor grondstoffen biedt nooit geziene kansen”. Dat is geen cynisme, het is economie. Markteconomie om exacter te zijn. De recente crisissen van de immobiliënmarkt, de kredietcrisis en de voedselcrisis doet economieën wankelen, creëert instabiliteit en brengt regeringen in gevaar. Van de euforie van begin vorig jaar is nog maar weinig sprake. In de VS, waar de crisis het verst gevorderd is, verliezen mensen hun huis en hun job. Een wereldwijde groeivertraging staat ons allen te wachten. Hoewel miljarden dollars en euros reeds in rook opgingen, gaat de zoektocht naar speculatieve opbrengsten gewoon verder. Olie, goud en grondstoffen zijn het nieuwe speeltje. Investeren in productie, met de recente dalende koopkracht, is irrelevant. De wereldeconomie komt in een neerwaartse spiraal, en wij allen, zullen er de gevolgen van dragen.
De recente crisissen van de immobiliënmarkt, de kredietcrisis en de voedselcrisis doet economieën wankelen, creëert instabiliteit en brengt regeringen in gevaar.
Socialistisch Links
Dossier
www.socialisme.be juni 2008
Is een nieuw mei ’68 vandaag nog mogelijk? door
D
s
OD, Dood!
isissen rkt, n de doet len, it en n in aar.
Internationale politieke klasse onder druk door protest en verdeeld over oplossing Massaal voedsel- en koopkrachtprotest ontwikkelde zich het laatste half jaar. In Haïti viel de regering. In vele delen van de wereld waren er voedselrellen en opstanden. In veel landen gingen arbeiders over tot collectieve strijd en werden overwinningen geboekt zoals de ambtenaren in Syrië en Egypte die 25 tot 30% loonsverhoging verkregen. De schrik zit er goed in. Internationale instellingen als de Wereldbank, IMF, VN organiseren bijeenkomsten, discussiëren, ... maar slagen er niet in oplossingen aan te reiken. Enkel protest leidde tot resultaten. Bewegingen, of zelfs maar de schrik voor protest, dwongen regeringen maatregelen te nemen die voordien als ‘not done’ werden beschouwd. Meer dan 30 landen gingen over tot exportbeperkingen, prijscontroles, voedselbonnen en subsidies, pogingen om speculatie tegen te gaan, ... . Maatregelen die tijdelijk en plaatselijk voor oplossingen kunnen zorgen en de onmiddellijke honger kunnen stillen. Fundamenteel is dat de “nadelen” van het neoliberalisme steeds meer onderkend worden. De dominante politiek van de laatste 20 jaar komt onder druk te staan. Onder druk van strijd ontwikkelt een trend naar meer staatsinterventie en protectionisme. Weliswaar zijn er nog steeds liberale gekken die oproepen tot meer vrijhandel, afschaffen van subsidies en handelsbeperkingen, ... en zweren bij de vrije markt. In de voedselcrisis zien ze “opportuniteiten”. Een professor economie op de Harvard universiteit, een voormalig econoom bij het IMF, schrijft: “Hoge prijzen zijn ook zinvol”, en ontwikkelt een pleidooi om te “consuminderen”. Hij stelt dat we ons erbij moeten neerleggen dat
er “in een geglobaliseerde economie schaarste is”. Terwijl wij vechten voor iedere verbetering op korte termijn, moeten we ook wijzen op de beperkingen van dit type van maatregelen en vooral van protectionisme. Prijscontroles zonder controle over de productie en de distributie leiden tot lege rekken in de supermarkten en tot tekorten. Hogere taksen op de multinationals leidt tot vlucht van kapitaal en pro-
ductie. Exportbeperkingen zonder voldoende compensatie kunnen lokale boeren opzetten tegen de lokale bevolking en regering. Het is een onmogelijke spreidstand om tegelijk goed te doen voor de massa armen en arbeiders aan de ene kant en aan de andere kant te proberen om ook de kapitaalbezitters zoet te houden. Een “derde weg” waarin de belangen van arbeid en kapitaal worden verenigd, is een doodlopende straat.
Nicolas Croes J e a n P e lt i e r
en
e media bracht een beeld van mei ’68 alsof het vooral een mobilisatie van studenten was. Nochtans was er wel wat meer aan de hand: 10 miljoen Franse arbeiders (op een totale bevolking van 42 miljoen!) namen deel aan een algemene staking die het land platlegde en die de machthebbers uit evenwicht bracht. Is een dergelijke golf van verzet tegen de gevestigde orde vandaag nog mogelijk? En zou dit er nu wel voor kunnen zorgen dat het systeem wordt omvergeworpen? De afgelopen jaren kwamen de verschillende perioden van economische groei enkel een kleine minderheid ten goede. De meerderheid van de bevolking werd geconfronteerd met massale werkloosheid, het opdrijven van de flexibiliteit op de werkvloer,... Deze situatie wordt er enkel maar erger op en er is geen beterschap in zicht. Vandaag wordt de wereldeconomie geconfronteerd met wat de grootste crisis kan worden sinds 1929 met tegelijk de dreiging van een ecologische catastrofe en sinds kort ook nog een voedselcrisis. Alles is mogelijk... Het is noodzakelijk om het systeem omver te werpen en niet enkel om het wat aan te passen, en ook het potentieel is hiervoor aanwezig. Maar het bewustzijn over de mogelijkheid om dit te bewerkstelligen, wordt nog niet gedragen door brede lagen. De ineenstorting van de Sovjetunie met de val van het stalinisme, de draai naar rechts en bijhorende verburgerlijking van de sociaal-democratie, het ideologisch offensief van de burgerij, haar politici en haar media tegen het idee dat een andere samenleving mogelijk is,... hebben daar allemaal toe bijgedragen. De realiteit van de crisis kan er echter snel voor zorgen dat de ideeën die ons worden opgelegd door de verdedigers van het kapitalisme in vraag worden gesteld. Zonder een duidelijk doel van een geloofwaardig alternatief op het kapitalistisch
systeem, kan de energie van het verzet leiden tot wanhoop. Dat kan onder bepaalde delen van de arbeiders een grotere openheid creëren voor nationalistische, racistische of zelfs neo-fascistische opvattingen en bewegingen. Ten tijde van mei 68 was er een – relatieve – duidelijkheid over de nood aan een socialistisch alternatief, maar de Franse Communistische Partij (PCF) of de sociaal-democratie bij ons hadden de mogelijkheid om strijd af te remmen door haar autoriteit onder de arbeidersklasse te gebruiken. Vandaag hebben die partijen een groot deel van hun autoriteit en hun controle op de arbeiders en jongeren verloren. Hierdoor is er een grotere openheid voor tussenkomsten van revolutionaire krachten, zoals LSP. De universiteiten zijn vandaag ongetwijfeld geen broeihaard van revolte zoals in mei 68, maar de afgelopen maanden zagen we – doorheen de antiglobaliseringsacties, de massale mobilisaties in Frankrijk tegen het jongerenbanenplan CPE in 2005 of tegen de hervormingen in het onderwijs in Griekenland in 2007 – het potentieel van strijdbaarheid onder jongeren. De oorspronkelijke eisen van de studentenbeweging in mei 68 gingen in tegen de moeilijkheden in het onderwijs. Vandaag zijn die eisen nog steeds actueel met de besparingen die het onderwijs hard raken. In Duitsland heeft de oprichting en de ontwikkeling van een nieuwe linkse partij, Die Linke, de politieke agenda omver gewoeld. Het heeft mee bijgedragen aan een ruk naar links, wat onder meer tot uiting kwam in een meeting met 1.600 aanwezigen in Berlijn of een grotere aanwezigheid op meetings die het kapitalisme in vraag stellen. Het werd nog duidelijker met de succesvolle strijdbewegingen voor loonsverhogingen. De arbeidersbeweging moet lessen trekken uit haar ervaringen om de draad op te nemen waar deze in mei 68 bleef liggen. De snelheid waarmee dit kan gebeuren, zou wel eens velen kunnen verbazen...
Food, not profit!
Een socialistisch programma tegenover de kapitalistische “vrije” markt Massaprotest kan tijdelijk regeringen en bedrijven verplichten meer te investeren in voedselvoorziening, publieke diensten, klimaatvriendelijke productie, lonen die de reële kost van het leven volgen,... en dus meer winst af te staan aan de arbeiders en hun gezinnen. Om fundamentele veranderingen te realiseren, zullen we echter het winstsysteem op zich moeten aanpakken. Deze voedselcrisis is niet op te lossen met wat doekjes voor het bloeden. Het heeft een wereldwijde aanpak nodig waarbij alles wat met voedselproductie, planning en distributie te maken heeft onder controle komt van de gemeenschap. Iets wat de arbeidersklasse wereldwijd enkel kan afdwingen door zich te organiseren, door op te komen voor syndicale en politieke rechten en het bouwen van politieke partijen waarmee ze hun belangen kunnen verdedigen. Ook de banken en het hele financiële systeem spelen een grote rol in deze
crisis. Deze nationaliseren en de middelen die vandaag in winsten worden uitgekeerd gebruiken voor algemeen goed zou een enorme injectie kunnen geven aan investeringen in klimaatvriendelijke productie en voor meer efficiënte voedselproductie en planning in het algemeen. Een politiek van nationalisatie werd lang gezien als onhaalbaar. De kredietcrisis maakte daar een einde aan. De afgelopen maanden werden enkele grote banken en financiële instellingen in de VS en in GB genationaliseerd om te voorkomen dat ze failliet zouden gaan en het hele financiële systeem en economie in de problemen zouden brengen. Overal kregen banken garanties dat hun schulden desnoods werden overgenomen door de staat wat de markten aanzette om rustig voort te doen. De gemeenschap zou wel opdraaien voor de fout gelopen speculatie.
Arbeiders en armen wereldwijd krijgen deze garanties niet. Nochtans zijn zij het die de rijkdom produceren. Als grote banken “gered” kunnen worden met publiek geld in het belang van de grote kapitalen, waarom dan geen nationalisaties om iedereen van voldoende en van gevarieerd voedsel te voorzien? Om jobs en inkomens te verzekeren en degelijke uitgebouwde publieke voorzieningen als onderwijs en gezondheidszorg? Deze ideeën zijn niet nieuw. De ervaring van de arbeidersbeweging leert ons dat een programma van nationaliseringen enkel kan leiden tot oplossingen wanneer er tegelijk een democratisch systeem van arbeiderscontrole en beheer georganiseerd wordt. Dit om ervoor te zorgen dat corrupte regeringen en rijke elites niet met de opbrengst gaan lopen. En om voldoende efficiëntie en planning te kunnen garanderen, nationaal en internationaal.
Prijsstijgingen en voedseltekorten kunnen aanzetten tot grote revolutionaire bewegingen waarbij noodzakelijkerwijs, bij gebrek aan een oplossing binnen het winstsysteem zelf, over de grenzen van het kapitalisme gekeken wordt naar een oplossing voor de noden van vandaag en morgen. Zo’n periode is opnieuw aangebroken. Linkse regeringen in de jaren ’70 en vandaag in Latijns Amerika, toonden ons wat mogelijk was als maar een fractie van de rijkdom aangewend wordt voor het gemeenschappelijk belang. Maar dit is nooit voldoende gebleken om armoede en miserie de wereld uit te helpen. De productiemiddelen moeten in handen komen van democratische arbeidersregeringen die rijkdom, techniek en natuur volop kunnen aanwenden in het belang van mens en natuur. De oude slogan, socialisme of barbarij is opnieuw en meer dan ooit actueel.
Socialistisch Links
internationaal
www.socialisme.be mei 1968
Bolivia
Rechtse oppositie en rijken willen het land verdelen Celso Calfullan, Santiago (C h i l i )
H
et minste dat je kon zeggen over het referendum over autonomie in Santa Cruz, Bolivia, is dat het een uniek referendum was. Het werd gecontroleerd door een electorale commissie die was samengesteld door voorstanders van autonomie onder de controle van een privaat bedrijf dat was aangesteld door de voorstanders van autonomie. Er was toezicht door waarnemers die eveneens voor autonomie waren en er was grote aandacht voor het referendum in de media die eveneens voor autonomie was. Je moet niet veel wantrouwen hebben om dit als frauduleus te omschrijven. Het meest onwaarschijnlijke na de hele mediacampagne voor autonomie en de intimidatie met dreigementen om geweld te gebruiken door groepen als de “Unión Juventud Cruceñista” (een groep met fascistische kenmerken), was dat de “democraten” van Santa Cruz er niet in slaagden om hun doel te bereiken. Meer dan 50% van de bevolking stemde tegen autonomie of onthield zich. Toch verklaarden de voorstanders van autonomie dat 85% voor hun voorstel had gestemd. Dit referendum is een eerste stap in een reactionair plan. In juni zullen er nieuwe referenda komen over autonomie in de departementen Tarija, Beni en Pando. Het doel hiervan is het stoppen van de regering Morales en de hervormingen die de regering voorstelt. Santa Cruz en de drie andere departementen zijn goed voor twee der-
den van het grondgebied van Bolivia, een derde van de bevolking en meer dan 50% van het BBP van het land. Eenzelfde plan wordt overwogen door twee andere departementen, Chuquisaca en Cochabamba, die in de voetsporen van de separatisten willen stappen. Ondanks hun controle over de economie en de media, slaagden de voorstanders van autonomie er niet in om een meerderheid van de bevolking in Santa Cruz te overtuigen van hun verdelende en racistische plannen. Het cynisme van deze leiders kent geen grenzen. De prefect van het departement van Santa Cruz bijvoorbeeld, Rubén Costas, stelde dat het referendum over autonomie een antwoord vormde op het centralisme van de regering. De voorstanders van separatisme willen de spanningen opdrijven tot het leidt tot een open confrontatie, wat onvermijdelijk ook gevolgen zou hebben voor andere landen in de regio. Verschillende onderzoekers hebben bevestigd dat het oorspronkelijke idee voor autonomie komt van enkele honderden families die meer dan 25 miljoen hectaren grond bezitten en die ook de landbouwindustrie, binnenlandse handel, banken en media controleren. Deze clans zijn erg machtig en verzetten zich tegen de regering van Morales samen met politici uit vorige regeringen en expresidenten als Gonzalo Sánchez de Lozada, Jorge Quiroga of Jaime Paz Zamora. Deze mensen bezitten vijf keer meer grond dan de twee miljoen kleine boeren of inheemse mensen. Toen Morales aan de macht kwam en hervormingen aankondigde om het land te herverdelen in het voordeel van de inheemse bevolking en de kleine boeren, hebben de grote
families hun macht gebruikt om een politieke beweging op te zetten die het land wil verdelen om zo de maatregelen van de regering tegen te houden. Morales en anderen rond hem vormen jammer genoeg een uitdrukking van de grote tegenstellingen in de regering. De regering moet duidelijker zijn en concrete maatregelen nemen om landhervormingen door te voeren. In de aanloop naar dit referendum had de regering in het offensief moeten gaan en de eerste stappen nemen naar een echte landhervorming. Het had aan de inheemse bevolking en de arme boeren de bedoelingen van de regering moeten uitleggen. De regering maakte een fout door onderhandelingen op te starten met de grootgrondbezitters. De politieke situatie in Bolivia is te complex om onduidelijkheid toe te laten. Het volstaat niet voor de regering om te zeggen dat het referendum illegaal was, de reactionaire oppositie heeft geen boodschap aan legaliteit, democratie of de grondwet als het er op aankomt om haar belangen te verdedigen. Dialoog zal de samenzwering van de rijken niet stoppen. De pogingen van de rijken in Santa Cruz om hun macht te versterken, moeten gestopt worden voor de rechtse oppositie de tijd krijgt om zich te versterken. De eenheid van arbeiders en inheemse bevolkingsgroepen is essentieel om het Bolivaanse proces te verdedigen. We kunnen er niet mee akkoord gaan dat de grond gecentraliseerd in de handen is van een klein aantal families. We gaan er niet mee akkoord dat de meeste bedrijven in handen zijn van een klein aantal kapitalisten. We gaan er ook niet mee
Subtitel
Subtitel akkoord dat de media in de handen is van slechts enkelen. Het land behoort toe aan wie er op werkt, de bedrijven horen toe aan de arbeiders die er produceren. De media moet ten dienste staan van de
volledige bevolking, en niet van een kleine minderheid van rijken. Het is onmogelijk om stappen in deze richting te zetten zonder het te kaderen in een socialistische oplossing. De arbeiders hebben nood aan arbei-
Birma geraakt door cycloon
Rijkdom en privileges gaan voor op hulpverlening
D
Keith Dickinson
e verschrikkelijke gevolgen van de cycloon Nagris die toesloeg in de delta van de rivier Irrawaddy in Birma, hebben velen geschokt. Dat werd versterkt door de totaal onaangepaste reactie van het militaire regime bij het helpen van de slachtoffers. Het aantal doden en de vernielingen zullen wellicht erger zijn dan bij de tsunami in 2004. Er zijn reeds 100.000 dodelijke slachtoffers gevallen en dat kan oplopen tot 1,5 miljoen.
Vooral de gebieden waar rijst wordt geproduceerd werden geraakt, maar mogelijk zijn de militaire dictators vooral bezorgd voor de beperktere schade aan de olie- en gaswinning in het land. De generaals halen hun financiële middelen uit de winning van het natuurlijk gas en andere grondstoffen. Vorig jaar importeerde buurland Thailand voor 2,7 miljard dollar gas uit Birma, goed voor 45% van de export uit het land. Wereldwijd veroordeelden regeringen het gebrek aan democratie in Birma, maar daarbij staan niet de be-
langen van de bevolking van Birma centraal. Het zijn de pogingen van de generaals van Birma om de invloed en de uitbuiting van de imperialistische machten tegen te houden die het probleem vormen. Het gaat hierbij om een strijd om rijkdom en privileges. Deze regeringen roepen hun eigen arbeiders – die al geraakt worden door de kredietcrisis – op om geld te geven voor de hulpverlening, maar aan de andere kant steunen ze het regime in Birma. Rusland staat in voor nucleaire energie, technologie en wapens. India blijft investeren. Japan heeft een belang van 19,3% in het gasveld van Yetagun en investeert ook in andere projecten. Singapore blijft de favoriete bestemming voor generaals die willen winkelen, medische zorgen genieten of hun kinderen een opleiding laten genieten. Ook de grote bedrijven uit Groot-Brittannië, de VS en Frankrijk investeren in Birma.
Maar de belangrijkste economische steun komt van het Chinese regime dat in Birma een belangrijke bondgenoot ziet wegens de toegang tot de Indische Oceaan. Voor de cycloon stelde de algemeen secretaris van de Birmese vakbondsfederatie: “Toen het regime in 1988 bijna ten val kwam, waren het de oliebedrijven Chevron en Total die het regime hebben gered. Politiek gezien staat het regime er vandaag ook niet goed voor, maar het geld van Chevron en Total zorgt ervoor dat ze verder kunnen.” De bevolking van Birma moet het repressief regime omverwerpen. De bereidheid om te strijden, bleek reeds meermaals. Zo was er vorig jaar nog een beweging tegen de prijsstijgingen. De arbeiders en arme boeren moeten daarbij rekenen op de hulp van arbeiders op internationaal vlak en niet op de “hulp” van kapitalistische regeringen.
Subtitel
Subtitel
Socialistisch Links
partijnieuws
www.socialisme.be mei 1968
40 jaar later...
“Mei 68: een maand van revolutie”, door Clare Doyle
M
ei-juni 1968. Brutale politierepressie tegen studentenbetogingen. Op een paar dagen tijd gingen 10 miljoen franse arbeiders in staking. Fabrieken werden bezet, rode vlaggen gehesen en de Internationale gezongen in de straten van Parijs. Zelfs politie en leger werden gegrepen door de revolutionaire stemming. De toekomst van het Franse kapitalisme hing aan een zijden draadje. Comité’s van arbeiders en studenten discussieerden onophoudelijk wat de volgende stappen moesten zijn, en toch waren de stakingen gedaan na een paar weken en werd de “orde” hersteld.
Hoe kon dat gebeuren? Welke fouten werden gemaakt waardoor het ve r z wa kte systeem niet ten val werd gebracht? Welke lessen kunnen we trekken voor de strijd vandaag? En is het mogel ijk om vandaag gelijkaardige fouten te vermijden? Die vragen, naast andere, vormen de basis voor het 90 pagina’s tellende boek van Clare Doyle die in 1968 zelf in Frankrijk aanwezig was. Ze zag er met eigen ogen hoe de revolutionaire golf een opmars en nadien terug een neergang kende. Vandaag is Clare nog steeds actief als marxist, waardoor haar kijk op de gebeurtenissen van 1968 niet bepaald wordt door nostalgie, maar door de vastberadenheid om de strijd vandaag verder te zetten. Dit boek brengt uiteraard geen zogezegd “neutraal” beeld van de gebeurtenissen van mei 68, het kiest bewust de kant van de arbeiders en de revolutie om de nodige lessen te trekken uit de ervaringen van mei
l i d
68 om deze vandaag te gebruiken in de strijd voor een socialistisch alternatief. Meetings over mei 68 Het thema van mei 68 komt niet enkel aan bod in het boek dat LSP heeft uitgebracht. Er waren ook verschillende activiteiten en bijeenkomsten in de loop van de maand mei. In verschillende steden organiseerden we meetings, afdelingsvergaderingen,... over mei 68. Ondanks de nabijheid van de examens, konden deze activiteiten op heel wat interesse rekenen. De grootste meeting vond plaats in Gent, waar er een 70-tal aanwezigen waren. Er werd onder meer gesproken door een lid van onze Franse zusterorganisatie die reeds in 1968 politiek actief was. Er werden een
Frankrijk 1968. Maand van revolutie. Boek door Clare Doyle. Uitgegeven door LSP en via de redactie verkrijgbaar voor 7 euro
LSP/MAS
Voor arbeiderseenheid Voor socialisme
De technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83. Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeStop de privatiseringen ringen staan op de helling door de uitholling Hoewel de arbeiders deze rijkdom producevan de sociale zekerheid. ren, hebben ze niet de minste inspraak in de LSP/MAS is voor het volledig herstel van aanwending ervan. Heel de productie staat de index en een minimumloon van 1250 euro in functie van de winsthonger van een handnetto, tegen de afbraak van de sociale zekervol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende teheid en de uitholling van het arbeidscontract. genstellingen. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiEr is nood aan betaalbare en comfortabele ting omdat dit onder het kapitalisme enkel sociale woningen, aan gratis openbaar verleidt tot werkloosheid en armoede. voer, aan onderwijs toegankelijk voor iederDe enige maatregel die de massale werkeen, aan speelterreinen en recreatiecentra, loosheid kan oplossen is de onmiddellijke inaan een nationale gezondheidsdienst die gravoering van de 32-urenweek, zonder loonvertis en publiek is. lies en met evenredige aanwervingen. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant Een nieuwe arbeiderspartij uit. Openbare diensten worden gerentabiliDe vakbondsleidingen hebben de kapitalisseerd en opgesplitst. De winstgevende delen tische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. geen sprake meer van diensten. De marktloDaartegenover stellen wij het strijdsyndicagica heeft ook in de openbare sector toegelisme: vechten voor iedere job en het behoud slaan. Voortaan spreekt men van openbare van alle verworvenheden. bedrijven in afwachting van de volgende De arbeidersklasse heeft een partij nodig privatisering. die deze strategie politiek kan en wil vertalen. 32-urenweek Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. In de private sector richt de “vrije” markt Ze moet zich verzetten tegen iedere vereen ravage aan. Alle verworvenheden wordeling van de arbeiders, of het nu is op baden afgebroken in naam van de competitivisis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan teit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor het best door op te komen voor volledige geonderaanneming, uitzendarbeid en andere lijke rechten. nepjobs. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imEen miljoen arbeiders in België wordt reperialisme en vechten tegen de vernietiging gelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars een deel van de arbeiders en hun gezinnen.
waar wij voor staan
n i e u w
respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole.
Arbeidersdemocratie
De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond.
Eerst had ik alleen belangstelling voor CAP (die in aanloop naar 10 juni nauwelijks aandacht kreeg). Toen ik eind 2007 een vergadering bijwoonde, werd ik niet meteen wijzer. Plots kwam een aanwezige, ik dacht eerst van het CAP-bestuur, me LSP voorstellen. Ik vernam algauw enkele marxistische stellingen op de afdelingsvergaderingen van LSP. Een tijdje later hoorde ik op de Nationale Conferentie standpunten innemen, in uiteenlopende (Belgische én internationale) actiedossiers. Steeds werd en wordt uitgegaan van de positie van de arbeider: de gewone werkende mens. Daarmee was mijn dilemma - welk politiek pad te bewandelen? - grotendeels van de baan. Bart M., Antwerpen
1 Mei: ruim 700 exemplaren van dit blad verkocht
m e i
Ons maandblad werd goed onthaald op 1 mei. We verkochten ruim 700 exemplaren op de diverse activiteiten, dat is meer dan vorige jaren (600 in 2006 en 650 in 2007) In West-Vlaanderen gingen er 95 exemplaren van de hand, voornamelijk in Oostende en Brugge. In Oost-Vlaanderen zijn er niet langer optochten in Geraardsbergen en Ninove waar we traditioneel goed verkochten. In Aalst verkochten we 67 exemplaren, maar we trokken ook naar Gent (77 exemplaren), Lokeren, Dendermonde en Sint-Niklaas. In die laatste stad waren er ook militanten uit het Antwerpse aanwezig. In Oost-Vlaanderen kwamen we aan een totaal van 175. In het Antwerpse (68 exemplaren) waren we aanwezig in Antwerpen, Mechelen en Sint-Niklaas. In Vlaams Brabant en Limburg waren we aanwezig in Leuven, Diest en Eksel. Daar kwamen we aan 55 exemplaren. In Brussel waren dat er 138. In de provincies Luik en Henegouwen waren we in Verviers, Luik, Mons en Charleroi. In beide provincies verkochten we samen 169 nummers van Alternative Socialiste.
m e i g r o e t e n
Succesvolle campagne voor meigroeten In het meinummer van dit maandblad verschenen de jaarlijkse meigroeten: strijdbare boodschappen naar aanleiding van 1 mei. Dit bracht 2.800 euro op voor ons strijdfonds. We bedanken iedereen die dit blad via deze weg heeft gesteund! Op de dag dat ons meinummer bij de drukker binnen was, kwam er nog een extra meigroet binnen. Die vind je hieronder.
Voor een openbaar, democratisch en emancipatorisch onderwijs! ACOD-Onderwijs Oost-Vlaanderen
s t r i j d f o n d s
Voor socialisme en internationalisme
De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/MAS maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.
Waarom ik lid werd
1
Revolutie
Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.
c o n t a c t
Steun LSP! Iedere drie maanden willen we 10.500 euro aan financiële steun ophalen. Dat geld hebben we nodig om campagnes te kunnen voeren. In de eerste drie maanden van dit jaar haalden we uiteindelijk bijna 80% van dat streefdoel op. Het tweede kwartaal (april tot en met juni) is goed ingezet met de meigroeten in dit blad. Die waren goed voor ruim 2.600 euro. Een deel daarvan werd reeds in maart betaald en een deel moet nog binnenkomen. Op acties en betogingen halen we ook heel wat steun op. Op een betoging voor asielrecht op 19 april in Luik haalden we bijvoorbeeld 175 euro op! Wil jij ons ook steunen? Stort dan jouw bijdrage op 001-226039378 met vermelding “steun”. Luik-Luxemburg: 905,7 € Brussel-Waals Brab. 789,2 € Vlaanderen: 921,5 € Vl. Brab. - Limburg: 488 € Antwerpen: 293 € Henegouwen: 73 € Nationaal: 0 €
81% 40% 36% 34% 15% 13% 0%
TOTAAL: 3.470,39 €
33%
Contactadressen:
Nationaal: PB131, 1080 Molenbeek-Sainctelette Tel/fax: 02:345 61 81. E-mail:
[email protected] Aalst:
[email protected], 0477/38 73 26; Antwerpen:
[email protected], 0472/87 05 88; Brugge:
[email protected], 0494/82 53 58, Brussel:
[email protected], 0494/08.91.35; Gent: 09/232.13.94, gent@ lsp-mas.be; Hasselt:
[email protected]; Keerbergen: keerbergen@lsp-mas. be; La Louvière; Leuven:
[email protected], 0494/70.30.73; Lokeren; Luik:
[email protected], 0485/05 86 39; Mechelen:
[email protected], 0476/38 09 17; Mons:
[email protected], 0477/75 21 49; Oostende:
[email protected]; Sint-Niklaas:
[email protected]; Turnhout: turnhout@lsp-mas. be, 0485/47.46.28; Verviers:
[email protected]; Waver: wavre@lsp-mas.
Socialistisch Links
10 asiel
www.socialisme.be juni 2008
Pak de multinationals aan, niet hun slachtoffers
ULB. Interview met woordvoerder van steuncomité mensen-zonder-papieren I n t e rv i e w
S
door
Pablo Nyns
inds enige tijd voeren de mensen-zonder-papieren actie aan de ULB in Brussel. Ze kunnen daarbij rekenen op de steun van een groep studenten die zich verenigd hebben in het CAS (Actie- en steuncomité). Het was bij een betoging van de mensen-zonder-papieren met de steun van CAS dat op 29 april vorige week tot een razzia werd overgegaan. We spraken hierover met Jalil, woordvoerder van het steuncomité en lid van de ALS. Aan de ULB ontstond er dit jaar een beweging rond een bezetting door mensen-zonder-papieren. Hoe is deze beweging ontstaan en wat was de rol van ALS?
Subtitel J: “Aanvankelijk besloten de mensen-zonder-papieren van UDEP (Union pour la Défense des sans-papiers) om een gebouw aan de ULB te bezetten om de druk op te voeren bij de regering om duidelijkheid te krijgen voor de situatie van de mensenzonder-papieren.” “De leden van ALS-ULB hebben de mensen-zonder-papieren geholpen om zich te installeren (opkuis van het lokaal, het leggen van contacten met studentengroepen, logistieke steun,…) en we stelden vrij snel dat het nodig was om de studenten te mobiliseren en een democratisch steuncomité op te zetten dat open staat voor iedereen (studenten, personeel, buurtbewoners) om zo de mobilisatie beter te kunnen organiseren.”
Subtitel
Waarom werd de kwestie van de mensen-zonder-papieren opgenomen door ALS? J: “Die mensen-zonder-papieren komen niet zonder redenen naar ons land, ze verlaten niet zomaar hun familie, vrienden of land zonder enige reden. Ze laten alles achter dat hen dierbaar is omdat ze in miserie leven omwille van de politiek van multinationals en westerse regeringen. De landen van de “Derde Wereld” worden verplicht om hun markten te openen voor westerse bedrijven. Die hebben enkel interesse in het opdrijven van hun winsten en spelen een belangrijke rol in het instandhouden van reactionaire regimes in de neokoloniale wereld. De grote machten aarzelen niet om beroep te doen op hun macht om hun economische en politieke dominantie te verzekeren. De verschillende imperialistische interventies van de VS, Europa of China zijn daar voorbeelden van. Er is een politiek van het leegplunderen van de rijkdommen en van extreme uitbuiting van de arbeidskrachten om de belangen van de multinationals te dienen. De lokale bevolking kent daarbij geen sociale bescherming, vaak arbeidsdagen van 18 uur en dat reeds op erg jonge leeftijd. “Wij maken geen onderscheid tussen politieke en economische vluchtelingen, het is de politiek van de kapitalistische mogendheden die zorgen voor de miserie en de bloedige conflicten die mensen ertoe drijven om te vluchten. Met de recente hongerrellen die we zagen in een aantal landen (Ivoorkust, Haïti,…) zien we heel duidelijk hoe het kapitalisme miljoenen mensen in de armoede werpt. De Wereldbank erkent dit trouwens. De prijs van voedselproducten nam sinds midden 2007 toe met zo’n 40% in veel landen. Die prijsverhogingen komen door verschillende redenen, zo wordt soms verwezen naar de biobrandstoffen. Maar de belangrijkste reden voor de recente explosie van de prijzen komt door de speculatie van kapitalisten die voorheen actief waren op de immobiliënmarkt of de aandelenmarkt. Nu richten ze zich op voedselproducten sinds de ontwikkeling van de economische crisis in de VS. De kapitalisten spelen dus met ons voedsel alsof het
een casino is en dat enkel voor hun eigen winsten.”
Wat doet het steuncomité juist? J: “Het eerste doel is om te mobiliseren, waarbij we die mobilisatie proberen te organiseren en tegelijk zorgen voor een mediatieke opvolging. Daarnaast willen we de beweging uitbreiden naar de arbeidersbeweging en ten derde willen we druk zetten op de autoriteiten van de ULB.” Welke acties zijn er al geweest? J: “We hebben een betoging op de campus georganiseerd. Op het hoogtepunt waren er zo’n 400 studenten die mee betoogden en een onderhoud vroegen met de rector. Die weigerde echter om met ons te spreken, waarop de Rooseveltlaan met 150 studenten werd bezet. Hierna volgde de betoging van 29 april met de mensen-zonder-papieren van de Begijnenkerk. Die betoging was toegelaten, maar PS-burgemeester (Thielemans) stuurde toch de politie op ons af om de betogers op te pakken (148 mensen werden opgepakt). Er was een duidelijke poging om de beweging te criminaliseren, zoals wel eens meer gebeurt in dit land.” Betekent dit dat er volgens jou een politieke wil was om de beweging voor regularisatie de kop in te drukken? J: “Het is in het belang van een laag van het Belgische patronaat en dus van haar politici. Het uitwijzingsbeleid leidt ertoe dat tienduizenden personen en dus duizenden families in de illegaliteit worden gedwongen. Ze moeten kleine onderbetaalde jobs aannemen en vallen ten prooi aan huisjesmelkers. De deregulering van de arbeidsmarkt en het repressieve asielbeleid hebben effect. Hele delen van de kapitalistische economie komen zo in de illegaliteit terecht, wat druk zet op de lonen en arbeidsomstandigheden die in de legale sfeer aanwezig zijn. De mensen-zonderpapieren kunnen slechts een overwinning behalen indien ze de steun krijgen van een bredere laag van de bevolking, in het bijzonder onder de georganiseerde arbeidersbeweging. “Het kapitalistisch systeem probeert de bevolking te verdelen op een racistische basis. Dat gebeurt door de noodzaak van een arbeidskaart, loonverschillen, verschillende pensioenstelsels voor een zelfde werk,… Aan de universiteiten worden studenten van buiten de EU ook anders behandeld dan deze vanuit de EU. Het inschrijvingsgeld voor een buitenlandse student aan de ULB kan oplopen tot meer dan 10.000 euro. Vluchtelingen en migranten dienen als zondebokken voor de economische crisis. Het zijn nochtans niet de vluchtelingen en migranten die onze sociale verworvenheden aanpakken (het verdwijnen van goedkope studentenresto’s of publieke huisvesting voor studenten). Het zijn niet zij die overgaan tot massaontslagen, het sluiten van bedrijven,
het privatiseren van de openbare diensten, het verhogen van de pensioenleeftijd of het ondermijnen van de koopkracht.”
Wat gebeurde er na de arrestaties? J: “Er was een bijeenkomst van studenten en vertegenwoordigers van politieke en syndicale groepen. Zo’n 300 mensen k waSubtitel men bijeen in de uren na onze arrestatie en gevangenzetting in het Justitiepaleis. Zij eisten de vrijlating van alle studenten en mensenzonder-papieren. We werden uiteindelijk vrijgelaten, met uitzondering van 13 mensen-zonder-papieren die naar verschillende gesloten centra werden gestuurd om uitgewezen te worden. “De volgende dag betoogden we aan de zetel van de PS tijdens het “Feest van de vooruitgang” dat de PS organiseerde. We trokken ook naar het ABVV-feest op het Rouppeplein om ons verzet te tonen tegenover de repressieve aanpak van de beweging van mensen-zonder-papieren. Op 7 mei betoogden we tegen gesloten centra en voor de regularisatie van alle mensen-zonder-papieren en de onmiddellijke vrijlating van onze 13 opgesloten medebetogers.” Wat denk je van de houding van de PS met het voorstel van een moratorium op uitwijzingen en het criterium van duurzame banden.? J: “ D e z oge naamde duurzame banden als criterium voor r e g u l a r i s a t ie vormen een stap Subtitel voor uit, maar het blijft erg beperkt. Er is nog altijd geen wet die de criteria voor een regularisatie bepaalt. Een onafhankelijke commissie die de regularisatievragen onderzoekt, blijft in het stadium van een project zitten. Er is nog niets gedaan aan de politiek van uitwijzing en opsluiting in gesloten centra (zelfs van kinderen) en nog minder voor een algemene regularisatie van alle mensen-zonder-papieren. Het asieldossier blijft in handen van Annemie Turtelboom (VLD), er valt dus weinig vooruitgang te verwachten. “Op het vlak van een moratorium op uitwijzingen zijn de PS en andere partijen hypocriet. Ze hebben alle-
maal al deel genomen aan de macht, ook de groenen van Ecolo, en hebben dan niets ondernomen tegen de uitwijzingen of voor een algemene regularisatie. Het is enkel op het ogenblik dat de mensen-zonder-papieren zelf actie voeren en in het nieuws komen, dat ze proberen te tonen dat ze toch iets doen. De PS heeft haar houding overigens voldoende duidelijk gemaakt toen het de politie op de mensen-zonder-papieren afstuurde en iedere dialoog weigerde. Het is dan makkelijk om achteraf voor de camera’s grote beloften te doen en intussen niets concreet te veranderen. “Voor ons is het uitwijzen van mensen-zonder-papieren niet socialistisch, de politie erop afsturen bij betogingen al evenmin. Socialisten moeten het niet opnemen voor dic-
tatoriale regimes in het zuiden of de belangen van de kapitalisten verdedigen bij de aanvallen op de sociale verworvenheden van de werkenden. Wij zijn echte socialisten en komen dus op voor arbeiderseenheid van alle arbeiders, met of zonder papieren. We verdedigen de verworvenheden van de werkenden en de noodzaak van een degelijke job voor iedereen. We bestrijden dit systeem omdat het enkel miserie en uitbuiting met zich meebrengt. We komen op voor een socialistische wereld waar er geproduceerd wordt naar de behoeften van de meerderheid en niet de winsten van een minderheid.”
Socialistisch Links
Jongeren 11
www.socialisme.be juni 2008
Charleroi
Verzet tegen poging tot fascistische optocht
O
Door Karim Brikci
p 1 mei is Nation afgegaan als een gieter. Reeds maandenlang probeerde de groep op haar website de antifascisten uit te dagen met de stelling dat het op straat geen enkele oppositie tegenkwam. Er werd begin april op de site van Nation aangekondigd dat er een actie zou komen op 1 mei in Charleroi. De groep had duidelijk een groter zelfvertrouwen en dacht een impact te kunnen hebben, zelfs om de dag van de arbeid te recupereren. Voor het eerst zou Nation ook openlijk mobiliseren, terwijl het voorheen steeds geheimzinnig deed over activiteiten en op haar website de gezichten van haar militanten op foto’s onzichtbaar maakte. Wij hadden mee opgeroepen tot de tegenbetoging die uitging van het ABVV en andere anti-fascistische groepen. Die betoging is goed verlopen met zo’n 300
aanwezigen. Anti-kapitalistische slogans kregen er een goede echo. De politie was in grote getalen aanwezig en zette druk op de betogers. Het politieke establishment wou absoluut vermijden dat de tegenbetoging een strijdbare optocht van jongeren en arbeiders werd. De bijeenkomst van extreem-rechts was verboden door het gemeentebestuur. Wij zijn niet voor een administratief verbod of voor een juridische aanpak van racistische formaties omdat dit soort maatregelen de groei van extreemrechts niet tegen houdt. Bovendien verstopt Nation zich nu achter die maatregel om het eigen falen te verklaren op het terrein. Aangezien het niet lukte om in Charleroi te betogen, trokken ze naar Roux op enkele kilometers van Charleroi. Daar waren er 14 aanwezigen (het zal wellicht symbolisch bedoeld geweest zijn) en vlaggen. Moest er geen administratief verbod gekomen zijn, zou dit op straat opgelegd zijn door de tegenbetogers. Van een groep die zoveel lucht verkoopt op haar site, kon een iets grotere opkomst worden verwacht. De resultaten van de mobilisatie voor de tegenbetoging waren heel goed. Er worden plannen gemaakt om een permanente antifascistische campagne op te zetten met onder meer de vakbonden en anti-neoliberale krachten die de fascisten willen blokkeren bij iedere poging om zich te organiseren. No Pasaran!
Anti-fascisten blokkeren optocht Duitse neo-nazi’s
O
D o o r G e e rt C o o l
p 26 april vond in Stolberg (Aken) een optocht plaats van de neo-nazistische NPD. Deze groep mobiliseerde nationaal voor reeds een derde optocht in Stolberg op enkele weken tijd. Bij zijn eerste optocht slaagde de NPD er in om zo’n 800 rechtse kaalkoppen op de been te krijgen en waren de anti-fascisten in de minderheid. Dat werd nu rechtgezet met een sterke anti-fascistische betoging. De NPD betoogde naar aanleiding van het overlijden van een neo-nazi die omkwam bij een gevecht. Nu wil de NPD het voorstellen alsof de overleden neo-nazi een martelaar was die het slachtoffer werd van geweld. Nochtans zijn het de neo-nazi’s die een golf van
geweld en haat verspreiden in en rond Stolberg, hun lokale uitvalsbasis met onder meer een verkozen gemeenteraadslid. Ondanks de nationale mobilisatie was de NPD met slechts 400 betogers. De tegenbetogers waren met (veel) meer. De betoging begon om 9 u ’s ochtends. Op een zaterdagmorgen is dat geen ideaal uur om een grote groep betogers bijeen te krijgen in een stadje als Stolberg dat net naast Aken ligt. Toch was de opkomst op de betoging heel goed: zo’n 1500 anti-fascisten namen deel aan de optocht, waaronder 25 Blokbusters. Na een kort parkoers trok de betoging in de richting van het eindpunt van de neo-nazi’s. We kwamen tot op zo’n 100 meter van hun betoging en maakten duidelijk dat hun haat niet gewenst was. De NPD’ers moesten uiteindelijk
afdruipen. De anti-fascistische optocht bleef steeds vreedzaam, het was de kracht van ons aantal dat de doorslag gaf in het blokkeren van de neo-nazi’s. Deze betoging was belangrijk als eerste stap van anti-fascistisch verzet. Er zal echter meer nodig zijn om extreem-rechts te verslagen. Daartoe zal de arbeidersbeweging actief in verzet moeten gaan tegen de neoliberale aanvallen op onze levensstandaard. Dat actief verzet zien we vandaag in Europa groeien (met onder meer belangrijke bewegingen in Griekenland en Portugal). Om van dat actief verzet tot overwinningen te komen, zullen we nood hebben aan strijdbare politieke en syndicale organisaties waarin wij zullen pleiten voor een socialistisch programma.
Knuppels voor jongeren, knuffels voor fiscale fraudeurs?
Neen aan de bootcamps! J
ean-Marie Dedecker pleit opnieuw voor de invoering van bootcamps om jongeren te “heropvoeden op basis van orde, tucht en discipline”. Als het gaat over meer repressie,
wordt steevast over jongeren gesproken. Grote fiscale fraudeurs of snelrijders die terreur zaaien op de wegen, dat zijn voor Dedecker en co rolmodellen die alle steun verdienen. De retoriek tegenover die gevaarlijke jongeren neemt weer toe. In ontspanningscentra als Huizingen worden ma ssa al agenten ingezet om jongeren uit het Brusselse weg te houden. De toegangsprijs is er opgedreven van 2 tot 7 euro omdat Brusselse jongeren dat niet kunnen betalen. Niet dat er geen problemen zijn, maar zullen die opgelost worden door die jongeren weg te jagen? Misschien kunnen nog wat mosquito’s worden geïnstalleerd zodat jongeren zeker wegblijven.
Een oplossing die door Peter Geen pamperpedagogen of welVanvelthoven naar voor werd ge- zijnsknuffelaars voor Dedecker. bracht, maar ook door andere recht- Opvoeding gebeurt zoals in de goese politici als Dedecker, is deze van de oude tijd: wie niet braaf is, krijgt de bootcamps. Stuur jongeren naar slaag. En Dedecker himself zal wel een heropvoedingskamp en ze zul- beslissen waar en wanneer dat voor len wel discipline leren. Uiteraard welke misdrijven gepast is en waar geen discipline op het vlak van het er wel kan worden geknuffeld. respecteren van de snelheidsregels Doelwit zijn opnieuw de “lastige op de autosnelwegen of op het vlak jongeren” of zoals Dedecker stelt: van fiscale regels. Daar zijn over- “tuig van de richel, ongeacht hun tredingen immers wel aanvaard- af komst”. Daartegenover is zijn baar voor Dedecker en co. enige antwoord repressie zodat er Dedecker wil heropvoedingskam- angst is voor gezagsdragers. Alsof pen zoals deze worden bediscus- dat een oplossing zal bieden voor sieerd in onder meer Duitsland en de vele problemen onder jongeren Nederland ook bij ons doorvoeren. in bijvoorbeeld Brussel. We kunHij stelt: “Het gaat om heropvoeden, nen natuurlijk de problemen transom het bijbrengen van normen en porteren naar gesloten instellingen waarden op basis van orde, tucht en die dan als dé leerschool bij uitstek discipline en dit onder psychologi- zullen functioneren voor jongeren sche, pedagogische en psychiatri- die uitgroeien tot echte criminelen. sche begeleiding.” En hoe die pe- We kunnen ook proberen om de dagogische begeleiding er dan wel problemen uit de weg te gaan door uitziet, laat Dedecker ook al blijken: de jongeren te verjagen naar an“Dat sommige pamperpedagogen en dere oorden en dan moeten ze daar welzijnsknuffelaars, die de peda- maar zien wat ze ermee doen. Maar gogische tik al een terreuraanslag intussen verandert er niets aan de vinden, het nut van die methode oorzaken van lastig gedrag bij een betwijfelen wordt tegengesproken laag van jongeren. door de realiteit.” Al deze zogenaamde oplossingen vertrekken puur vanuit het stand-
punt dat jongeren een “probleem” vormen. Er wordt nooit nagegaan van waar die problemen komen en hoe daar iets aan kan worden gedaan. Het feit dat er in sommige Brusselse wijken een jongerenwerkloosheid van meer dan 50% is, wordt niet eens in overweging genomen. Als daar niets aan wordt gedaan, zullen de problemen blijven opduiken. Repressie zal niet volstaan om die evolutie tegen te houden. Het kan hoogstens een kleine druppel op een hete plaat vormen, maar dan wel eerder een druppel olie dan water. Zoals een buschauffeur in ons meinummer schreef: “Repressie op de bussen zal die problemen niet wegnemen en zal bijgevolg de agressie niet stoppen. Daarvoor zal er meer nodig zijn: een beleid waarin de jongeren een toekomst hebben die niet bestaat uit miserie en werkloosheid maar uit een degelijke job.” Dat betekent niet dat we voorstellen om probleemjongeren te “pamperen” of te “knuffelen”. Maar wel dat de oorzaken voor de problemen worden aangepakt, in plaats van te leuteren over het aanpakken van de gevolgen.
Socialistisch Links
maandblad van de Linkse Socialistische Partij
nummer
www.socialisme.be
strijd
2008
1€
socialisme
steunprijs:
275
solidariteit
juni
2€
Neem een abonnement
B en
je de propaganda van de
traditionele media beu?
Wil
Neem
dan een abonnement op dit
12 euro op 001-3907596-27.
blad en stort
Actieweek 9-13 juni:
Koopkrachtbeweging breidt uit! “
door
Eric Byl
De acties van een minderheid voor meer loon zijn absurd” aldus Caroline Ven, hoofdeconome van het kabinet Leterme. Die minderheid neemt intussen alsmaar uitbreiding. Wat begon bij de onderaannemers van autoconstructeur Ford, breidde uit naar een tachtigtal bedrijven in sectoren gebonden aan all in akkoorden. Ze werden gevolgd door de Vlaamse ambtenaren, dan de spoormannen, en alweer een aantal bedrijven uit de privésector zoals BASF in Feluy. Intussen dreigt ook het gemeente- en OCMW-personeel met acties. Het patronaat, haar politieke lakeien en haar broodschrijvers proberen die acties te bagatelliseren, toe te schrijven aan een “luidruchtige minderheid”. Die kan echter op steeds meer bijval rekenen. Het spook van de sociale actie is uit de fles! Tot voor een enkele maanden was Caroline Ven directrice van de denktank van de meest rechtse der pat roonsorganisaties, de Vlaamse christelijke Werkgevers (VKW). Tot daar het “ACW-gehalte” van premier Leterme bij het selecteren van diens topambtenaren. Is het vanuit een diep
gezonken christelijk gevoel van naastenliefde of eerder vanuit de patronale reflex “verdelen om te heersen”, aan de lezer om dat te beoordelen. Maar Caroline vindt dat de actievoerders hun eisen moeten inslikken omdat er uitkeringstrekkers zijn die het echt moeilijk hebben. Benieuwd of ze evenveel “naastenliefde” aan de dag zal leggen als de regering er morgen een aantal van hun uitkering berooft. De Leuvense professor en voormalig ultra-liberaal, De Grauwe, oordeelt daar anders over: “Ik kan de stakingen en de looneisen van de vakbonden begrijpen. We komen uit een periode van hoge bedrijfswinsten. De lonen zijn daarop achter gebleven... Ik heb dan ook geen sympathie voor het patronaat: wat ze nu oogsten hebben ze zelf gezaaid. Bovendien is de hebzucht van veel topmanagers hemeltergend.” Maar liefst 1300 € (volgens KBC) zullen de prijsstijgingen een gemiddeld gezin dit jaar kosten. Dat is bovenop de prijsstijgingen van de voorgaande jaren. Het gemiddeld inkomen zou dit jaar naar verluidt toenemen met 1700 €. Hoe het juist zit met de verdeling van die toename, zegt KBC er niet bij. Wellicht zijn daarbij inbegrepen: de “beleggingen” in KBCfondsen die speculeren op de stijging
Wil je meer info? Aarzel niet om ons te contacteren Linkse Socialistische Partij Pb 131, 1080 Molenbeek Sainctelette tel/fax: 02/345.61.81. Redactie: 02/410 44 81 http://www.socialisme.be Committee for a Workers’ International http://www.socialistworld.net
van de voedselprijzen. Feit is dat het aandeel van de lonen in het nationaal inkomen voor het eerst gedaald is tot minder dan 50%, dat het fenomeen “werkende arme” ook in België zijn intrede doet en dat iedereen wel iemand kent die twee of meer jobs uitoefent om de eindjes aan mekaar te knopen. Kortom: het werd hoog tijd om de scheefgetrokken balans recht te trekken. Te lang reeds laten de vakbonden de arbeiders bedrijf per bedrijf strijden, daar waar iedereen nochtans geraakt wordt door een onhoudbaar arbeidsritme, superf lexibele contracten en loonachterstand. De vakbondstop moet niet luisteren naar de oproep van het patronaat om “leiderschap” aan de dag te leggen, maar de basis aan het woord laten zoals in Antwerpen op 2 juni op een open militantenvergadering ter voorbereiding van de provinciale actiedag in het kader van de actieweek van 9 tot 13 juni. Ze zou er bovendien goed aan doen de actieweek niet af te sluiten met een persconferentie, maar met een nationale meeting om de acties te evalueren en een mobilisatiedatum voor het najaar vast te leggen. Enkel op die manier kan men vermijden dat dit niet de zoveelste keer “stoom aflaten” wordt.
LSP wil volgende eisen ter overweging aan de basis voorleggen: - meer koopkracht door meer loon en welvaartsvaste uitkeringen, zodat we niet zelf, via belastingsvermindering, onze opslag betalen - 1€ opslag per uur - Een index die de reële levensduurte compenseert, geen all-in akoorden - Afschaffing van de loonnorm, interprofessionele akkoorden die zoals vroeger geen loonplafond, maar een loonbodem bepalen (een minimum waarop iedereen sowieso recht heeft, zodat ook de zwakkere sectoren mee genieten) - Voor collega’s die buiten het IPA vallen: het doorbreken van alle loonakkoorden langer dan 2 jaar, zoals het akkoord 2005-2010 bij de non-profit - Afschaffing van de BTW op basisnoodzakelijke producten - Een massaal plan van publiek gefinancierde woningbouw
Om dit te betalen: - Harde aanpak van de grote fiscale fraudeurs - Vermogensbelasting op grote fortuinen De jongste maanden hebben we kunnen getuigen welke nefaste gevolgen het heeft om sleutelsectoren als energie en bankwezen over te leveren aan de hebzucht van de privé-sector. Als grote banken zich in moeilijkheden bevinden, mag de overheid plots wel ingrijpen. Voor ons komt de controle in dergelijke sectoren toe aan de gemeenschap. Wij pleiten voor nationalisatie ervan onder democratische controle van de arbeidersbeweging en de gemeenschap in haar geheel.
S l u i t a a n b i j L S P / MA S dit strookje opsturen naar PB 131, 1080 Molenbeek Sainctelette
Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... Tel / E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Steun LSP:
stort op
O Wil lid worden van de LSP O Wil meer info (een discussie)
O Wil uitgenodigd worden voor LSP-activiteiten in mijn buurt O wil een abonnement op Socialistisch Links O gewoon abonnement: 12 Euro /12 nummers O steunabonnement: 25 Euro/ 12 nummers Stort op rekeningnummer 001-3907596-27 van Socialist Press
001-2260393-78
je
wel eens een andere visie lezen?