Socialistisch Links MAANDBLAD VAN DE
W W W
L INKSE S OCIALISTISCHE P ARTIJ
.SOCIALISME.BE
NUMMER
STRIJD
263
SOLIDARITEIT
ZOMER
2007
SOCIALISME
1 €
steunprijs: 2 €
België - Belgique PB 10011 1190 Brussel 19 BC 4383 P2A6269 Afgiftekantoor 1190 Brussel 19 Ver. uitg. Fr. Bliki, Brusselmansln. 11 1140 Brussel
Van bont en blauw naar rooms-blauw
TEGEN DE AANVALLEN VAN RECHTS:
T I E T I R A D I L SO M
DOOR
K A R E L M O RT I E R
et de verkiezingen van 10 juni werd de paarse regering afgestraft. Bij gebrek aan een zichtbaar links en reëel alternatief, konden vooral de rechtse partijen daarvan profiteren. In Vlaanderen werd CD&V-NVA de grootste formatie en scoorde Lijst-Dedecker boven de verwachtingen. Langs Franstalige kant was het vooral Ecolo dat met de stemmen van de PS ging lopen, maar is het wel de liberale MR dat voor het eerst in decennia de grootste formatie wordt. De PS en vooral dan de SP.a liggen in de touwen en likken hun wonden na hun zware verkiezingsnederlaag. Een rooms-blauwe coalitie van liberalen en christen-democraten is in de maak en dit belooft weinig goeds voor de werkende bevolking in ons land. In december 2006 stelde Yves Leterme reeds dat hij een reeks harde aanvallen wil doorvoeren op de sociale zekerheid, wat “desnoods” kan leiden tot “wat onrust” in het najaar. In alle verklaringen voor de verkiezingscampagnes verwees Leterme steevast naar het besparingsbeleid van zijn Nederlandse collega en grote voorbeeld Balkenende. Leterme stelde in bedekte termen dat hij bereid is om een confrontatie aan te gaan met de vakbonden. Het hoeft ons dan ook niet te verbazen dat het patronaat er als de kippen bij was om haar wensen aan de toekomstige regering duidelijk te maken. Paars was reeds een voltreffer voor het patronaat, maar de inhaligheid kent geen grenzen en dus wordt nog meer verwacht van rooms-blauw. De euforie van het patronaat over de vooruitgang van de rechtse partijen, zeker in Vlaanderen, is misplaatst. De overwinningen van Leterme en Dedecker waren in eerste instantie een gevolg van een af keer tegen het beleid van paars. Wat stellen Leterme en Reynders voor als alternatief op paars?
Meer van hetzelfde neoliberale beleid met nog een schepje er bovenop. Sinds de prijsverhogingen bij Electrabel en de af bouw van het aantal postkantoren, weten we allemaal wat de gevolgen zijn van liberaliseringen. Maar wat stellen de politici voor? Juist: nog meer liberaliseringen. Ook onder de kiezers van Leter me en Dedecker zal er een af keer groeien tegenover het beleid dat deze figuren voorstellen. Dedecker zal het voordeel van de oppositie krijgen zodat hij zijn rebelse imago hoog kan houden, maar zijn ultraliberale programma is daarom niet minder asociaal. Zal Leterme er in slagen om het beleid dat tot “wat onrust”
kan leiden, verkocht te krijgen aan de achterban van de christelijke vakbeweging? Op die flank zou Leterme met onder meer een tweede Generatiepact wel eens een gelijkaardig effect kunnen kennen als wat de SP.a overkwam met het Generatiepact: een steeds openlijker breuk tussen vakbondsbasis en partij en een zoektocht naar een alternatief. Nog voor er een nieuwe regering is, blijkt dat er dit jaar reeds 1,2 miljard euro moet worden bespaard en volgend jaar nog eens 2,3 miljard euro. Dat beweert althans de Nationale Bank. Eenmalige maatregelen zullen niet meer volstaan, de kans op harde aanvallen op de verworvenheden van de werkenden en hun gezinnen is
VERKIEZINGEN Het failliet van de hervormingen
P. 3
LIBERALISERINGEN Minder diensten voor meer geld
P. 4
STOP RACISME Alles wat ons verdeelt, verzwakt ons!
P. 11
DOSSIER Ecologie versus kapitalisme
P. 6-7
erg groot. Het is duidelijk wie de rekening zal betalen en wie opnieuw de dans zal ontspringen. Het verzet tegen de komende regering moet vanaf vandaag worden georganiseerd. Het electoraal resultaat van CAP (Comité voor een Andere Politiek) in de verkiezingen was niet goed en zeker geen correcte weerspieling van het potentieel en de dynamiek van CAP. In de komende maanden zal de nood aan een nieuwe brede partij van en voor de werkende bevolking zich steeds opnieuw stellen. Er is vandaag nood aan solidariteit. Solidariteit tussen generaties, solidariteit tussen werkenden en werklozen, tussen Franstaligen en Nederlandstaligen. Bouw daarom mee aan een Andere Politiek.
2
Socialistisch Links
POLITIEK
www.socialisme.be zomer 2007
CAP: lessen trekken uit het verkiezingsresultaat Met 21.252 stemmen voor de Senaat (0,32%) – 8.277 (0,33%) voor het Franstalig kiescollege en 12.938 (0,32%) voor het Nederlandstalig kiescollege - en 20.083 voor de Kamer (0,30%) haalt CAP nauwelijks meer dan LSP in de Europese verkiezingen van 2004 (Toen behaalde LSP in Vlaanderen 14.166 stemmen (0,35%) en in Wallonië 5.675 of 0,23%).
A R T I K E L O P B A S I S VA N E E N V E R K L A R I N G U I T V O E R E N D B E S T U U R VA N LSP/MAS
VA N H E T
Dat is minder dan verhoopt, zeker afgaand op de goede kiescampagne en de respons die we kregen, daar waar we in staat waren ons project uit te leggen. In Vlaanderen behaalde PVDA+ voor de Senaat drie maal zoveel, nl. 34.768. In Wallonië behaalden zowel PTB+ met 20.039 stemmen als de PC met 19.632 stemmen meer dan het dubbele van CAP. Dat CAP in Peer 5,32% behaalt met oud SP.aburgemeester Jules D’Oultremont illustreert het potentieel, maar we zijn er niet in geslaagd dat elders reeds te benutten. Hoe denken we dat te kunnen verklaren en hoe moet het verder? Zowel PC als PVDA draaien al decennia mee, terwijl CAP pas bestaat en bij grote delen van de kiezers een totaal onbekende is. Bovendien werd CAP – voor de PC en de PvdA was dat niet veel beter – volledig geweerd uit de media. In een tijdperk waarin
verkiezingscampagnes vooral via de media worden gevoerd en de klassieke folders en aanplakborden de uitslag slechts marginaal beïnvloeden, is dat een grote handicap. CAP had met een budget van 15.000 euro het laagste budget van alle partijen. De lijst Dedecker besteedde meer dan het dubbele per stem dat het kreeg. POSITIEVE KIESCAMPAGNE NA JAARLANG ONDUIDELIJKHEID
De 3 maanden campagne, waarbij een enorm positieve dynamiek en energie aanwezig was, stonden in schril contrast met de onduidelijkheid die gedurende een jaar heerste over de richting die CAP zou inslaan. De Morgen slaagde er zelfs in een samenwerking tussen Groen en CAP aan te kondigen vooraleer er zelfs maar één contact was geweest.
Verkiezingsmeeting van CAP in Antwerpen met een 60-tal aanwezigen die luisterden naar Jef Sleeckx, Nadine Peeters, Micha Teller en Ludo Mommen
VERWARRING TROEF IN AANLOOP NAAR VERKIEZINGSCAMPAGNE
De drie initiatiefnemers, Georges Debunne, Lode Van Outrive, maar vooral Jef Sleeckx, hebben een sleutelrol gespeeld bij het lanceren van CAP. We zijn hen daar dankbaar voor. Helaas was geen van de drie bereid bij de verkiezingen, voor Jef wegens begrijpelijke familiale redenen, kandidaat te zijn. Veel CAP-leden waren nochtans hier van uitgegaan. Had Jef deelgenomen, dan had de media veel meer aandacht besteed aan CAP en waren we wellicht uitgenodigd voor “Doe-de-stemtest”. Dat zou een forse hulp geweest zijn om ons project en de naam CAP te populariseren. Het is trouwens ook om die reden, de weigering van Jef om kandidaat te zijn in de verkiezingen, dat de PVDA eind vorig jaar weigerde in te gaan op een voorstel voor een kartel PVDA-CAP in Antwerpen. Alsof dat niet volstond, pleitte een kleine minderheid in CAP voor het voorstel van Groen! om als CAPkandidaten een rode band te vormen op de Groen!-lijsten, een voorstel dat met ruime meerderheid (95%) door CAP werd afgewezen, maar tegelijk bijdroeg aan de voortdurende onduidelijkheid, ook al omdat een enkeling die beslissing naast zich neerlegde en toch kandidaat was op een Groen!-lijst. Er werd teveel tijd verspild aan interne discussies, wat de kansen om CAP in te planten, op te bouwen en te profileren ondermijnde. CAP had er van bij het begin voor gekozen een nationale formatie te zijn, waarin iedereen die bereid is zich te verzetten tegen het neoliberalisme welkom is en zijn/haar eigen identiteit kan behouden. Dat was de basis waarop LSP zich in CAP engageerde. “Une Autre Gauche” vertrok van een totaal andere visie: een confederaal model,
Naar een volgende etappe in de opbouw van CAP
Op een positieve en geanimeerde evaluatievergadering besliste het Verkiezingscomité van CAP bijna unaniem over de volgende stappen voor de opbouw van CAP als nieuwe brede partij. Daarmee gaven ze uitdrukking aan de overduidelijke wil van de CAP-leden om na deze verkiezingscampagne direct verder te gaan met de opbouw van deze nieuwe politiek kracht. De kranten stonden nog vol met allerhande beschouwingen over de verkiezingen toen de CAP-bus reeds opdook daar waar werkenden een steuntje konden gebruiken: aan de stakingspiketten van Lanxess in Zwijndrecht, bij Sigma Coatings te Deurne, aan de deuren van de te sluiten GB-vestigingen. Het weekend van 27/28 oktober maakt CAP een nieuwe afspraak met haar leden en sympathisanten. 2 jaar na de betoging tegen het Generatiepact en 1 jaar na onze geboorte organiseert CAP een nieuwe nationale bijeenkomst. Daar moet een verdere stap gezet worden om CAP te laten ontwikkelen tot een nieuwe arbeiderspartij. Daarvoor zijn een beginselverklaring, een duidelijke politiek project, een beter structurering, opbouw van lidmaatschap en infrastructuur noodzakelijk. Een uitgebreid nationaal secretariaat bereidt deze zaken voor en ondertussen worden zowel op lokaal en nationaal vlak verschillende CAP-campagnes en initiatieven gelanceerd. Volg de laatste ontwikkelingen via > WWW.ANDEREPOLITIEK.BE
Een samenvatting van enkele verkiezingsaffiches... (collage door Jon Sneyers).
Bart Vandersteene
LSP WAS ERG TEVREDEN VAN DE ENTHOUSIASTE VERKIEZINGSCAMPAGNE VAN CAP. HET ONTBRAK DE CAMPAGNE VOLGENS ONS WEL AAN CONCRETE INVULLING VAN WAT EEN “ANDERE” POLITIEK BETEKENT. HIERDOOR WAS HET MOEILIJKER OM DE ONBEKENDHEID VAN CAP TE DOORBREKEN.
met 2 verschillende leidingen, en een stel regeltjes die het recht op de eigen identiteit aan banden legden. De onmogelijkheid om samen te werken werd pas vanaf december 2006 voor iedereen duidelijk. Sinds december beweren sommigen dat CAP mislukt is, de interne moeilijkheden werden door concurrenten aangegrepen om CAP voor te stellen als een ruzie makende bende, de Franstalige CAP als een MAS+, etc... Zoals we weten scoren partijen die verscheurd worden door intern getwist doorgaans slecht, zeker als ze in de ogen van de meeste kiezers nog niet eens bestaan. De uitslag voor CAP zal sommige buitenstaanders wellicht sterken in hun miskenning van CAP. Wat ze echter niet zien, is dat deze campagne een vruchtbare basis heeft gelegd voor de creatie van een in de toekomst sterke linkse oppositie. Sommigen pleitten ervoor niet aan deze federale verkiezingen deel te nemen, maar te wachten tot de regio-nale en Europese verkiezingen in 2009. Samen met de meerderheid van CAP vond LSP dat geen goed idee. Nu al ligt het Generatiepact anderhalf jaar achter de rug, de situatie is meer dan rijp voor een nieuwe, brede arbeiderspartij. Bovendien zal de komende regering het neoliberale beleid nog verstrakken, de openbare diensten fors aanpakken en mogelijk het stakingsrecht onder meer via de invoering van een minimumdienst in sommige bedrijven en sectoren verder aan banden leggen. Zorgen dat de naam en het project van CAP tegen dan beter gekend is, was van cruciaal belang. EENHEID DOOR ACTIE
Iedere syndicalist kan in geuren en kleuren beschrijven hoe éénheid gesmeed wordt in actie en zelden bekomen wordt door abstracte discussie. De meerderheid van CAP was ervan
overtuigd dat we geen potten zouden breken in deze verkiezingen, al hadden de meesten, zeker in Vlaanderen, op een betere uitslag gerekend. Dat weegt echter niet op tegen de kameraadschap en de vlotte samenwerking die in de loop van de campagne tot stand kwam tussen mensen die nochtans uit zeer verschillende hoeken komen: ex-SP’ers, ex-Agalev’ers, LSP’ers, politieke onafhankelijken, ACV’ers en ABVV’ers etc... We hebben geen denderende uitslag behaald maar we hebben tijdens de campagne een hechtere éénheid gesmeed en CAP, hoe bescheiden ook, op de politieke kaart gezet. REËLE TEKORTKOMINGEN
We denken dat de slogan “een andere politiek is mogelijk” te vaag was, waardoor veel mogelijke kiezers niet echt wisten waar ze het Comité voor een Andere Politiek moesten situeren. In die zin waren de affiches van PC en die van PVDA veel duidelijker. Tenslotte hebben we steeds weer de noodzaak benadrukt van een kort en bondig tienpuntenprogramma, waarvan de essentie als het ware bij één oogopslag kon worden opgenomen. Helaas bleef het bij het zeer goede, maar voor verkiezingen veel te uitgebreide programma op de website. De Linkse Socialistische Partij is niet tevreden met de uitslag van CAP, wel met het verloop van de campagne en de hechte groep die daarin gesmeed werd. De nood aan een nieuwe, brede arbeiderspartij stelt zich continu. Om daarop in te spelen heeft CAP de eerste fundamenten gelegd. Daarop moeten we nu verder bouwen. We hopen dat in de toekomst meer groepen en individuen hun weg naar CAP zullen vinden en CAP met evenveel ijver zal blijven tussen komen in sociale conflicten als ze eerder deed aan De Post, Volkswagen en Opel.
Op 11 juni stond de solidariteitsbus reeds aan het stakingspiket bij Lanxess Rubber in Zwijndrecht
Socialistisch Links
POLITIEK
www.socialisme.be Zomer 2007
SocialistischLinks Onze mening
Ver.Uitg: Fr. Bliki, Brusselmansln 11, 1140 Brussel
DOOR ANJA DESCHOEMACKER In Vlaanderen heeft CD&V-NVA de verkiezingen gewonnen. De schrijnende nederlaag van de PS heeft in Wallonië en Brussel van de MR de grootste Franstalige partij gemaakt. Rechts heeft overal de sleutels in handen gekregen. Het triomfalisme is momenteel nog dominant aanwezig bij zowel CD&V-leider Leterme als MR-leider Reynders. Splijtzwam tussen beide is de communautaire kwestie. CD&V-NVA heeft verklaard niet in een regering te stappen zonder een vergaande staatshervorming en een splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde in het regeerakkoord. Reynders weet dat geen enkele Franstalige partij daar warm voor loopt. Voor de verkiezingen lieten verschillende bronnen – de Oeso, Voka, Unizo, alle Vlaamse partijen,... – weten dat een regionalisering nodig was om een modernisering van de ar-
beidsmarkt mogelijk te maken. Voka stelde dat die modernisering dringend nodig was (hoewel de Belgische bedrijven ook nu al over een uitstekende concurrentiepositie beschikken en recordwinsten boeken) en dat daarom een regionalisering zich opdrong om er alvast in Vlaanderen mee te beginnen. Het antwoord van de MR was dat die modernisering nu overal mogelijk is, gezien de PS zijn dominante positie (tijdelijk) is kwijtgeraakt. De bazen zullen zeker gebruik maken van de PS-nederlaag om brutaler komaf te maken met een pak rechten en verworvenheden van de arbeidersbeweging: het beknotten van het stakingsrecht in de openbare diensten, het structureel afbouwen van de sociale zekerheid, het verderzetten van de afbouw van de pensioenrechten via een nieuw Generatiepact, enz. Maar ze zullen er rekening mee moeten houden dat de bevolking van België niet rechts heeft gestemd omdat het rechtse programma aantrekke-
Edito
3
Nieuwe regering, geen kans op vooruitgang voor werkenden en armen
lijk zou zijn, maar omdat het feitelijk onmogelijk is “links” te stemmen, bij gebrek aan een waarlijk linkse kracht die bijvoorbeeld de belangen van de stakers tegen het Generatiepact echt verdedigt. Net voor de verkiezingen toonde een hele serie stakingen dat het ongenoegen van de arbeiders-beweging nog steeds sluimert en ieder moment in actie kan uitbreken indien die actie geloofwaardig is en het eisenpakket de moeite om voor te vechten. Zal een regering zonder de PS de ABVV-basis onder controle kunnen houden? Zal de leiding van ACV erin slagen haar basis onder controle te houden eens de CD&V in de regering asociale maatregelen treft? De komende regering zal onstabiel zijn. De eenheid aan de top van de
Belgische politiek om de bevolking te doen opdraaien voor de hoge winsten van de aandeelhouders van de grote bedrijven is echter groot. Hét oppositiethema zal – bij de politieke partijen – het communautaire zijn. We moeten niet verwachten dat SP.a en PS nu ineens het kamp van de werkenden en de armen zullen vervoegen en zich zullen opstellen als haar verdediger, behalve hier en daar met een kleinigheid die weinig kost. Beide partijen zitten immers nog steeds in de regionale deelregeringen en voeren daar een politiek die niet wezenlijk anders is dan die van de federale regering: cadeaus aan de bazen, inleveren voor de rest. Het is waarschijnlijk dat bewegingen zullen opstaan tegen de
besparingsplannen van de volgende regering – hierin zal CAP zich moeten uitbouwen indien het een instrument wil worden voor de politieke heropstanding van de brede massa’s van werkenden en armen. De staatshervorming zal door de regering als een handig excuus achter de hand worden gehouden indien de regering zou vallen over die beweging. Meer dan ooit zal de nood aan eenheid van de arbeidersbeweging in het hele land zich laten voelen indien we het reeds aangekondigde offensief willen afslaan. Een nieuwe nationale politieke uitdrukking opbouwen van die beweging zal zowel een resultaat hiervan als een noodzakelijke voorwaarde hiervoor zijn.
SOCIAAL-DEMOCRATIE NA DE VERKIEZINGSNEDERLAAG
SP.a en PS: het failliet van de hervormingen DOOR ERIC BYL Met een gezamenlijke achteruitgang van 700.000 stemmen is paars de grote verliezer geworden van de stembusslag op 10 juni. De sociaaldemocratie ziet bijna een derde van haar kiezers (maar liefst 500.000) vertrekken. Afgestraft voor het Generatiepact? De verrechtsing van de maatschappij? De steeds groeiende groep armen? De eindeloze reeks schandalen in Charleroi? Er zijn wel 101 goede en minder goede redenen te bedenken. LSP wuift die niet weg, maar we denken dat er een dieper liggende oorzaak aan de basis ligt van die afstraffing. HERVORMINGEN LEIDEN TOT WELVAARTSTAAT
Het is lang geleden dat de arbeidersbeweging door strijd de ongelijkheid in de maatschappij aan banden kon leggen. De 8-urendag in 1922, verplichte patronale bijdragen aan de pensioenen voor arbeiders in ’24 en in ’25 voor bedienden. Jaarlijks betaald verlof in 1936. Op basis van dergelijke ervaringen schreef Rosa Luxemburg eerder reeds dat iedere toegeving aan de arbeidersbeweging onder het kapitalisme onvermijdelijk opnieuw ter discussie staat zodra de krachtsverhoudingen veranderen. De verzwakking van de burgerij na Wereldoorlog II en de radicalisering van de arbeidersbeweging leidden tot een nieuwe reeks hervormingen in ruil voor sociale vrede. Tussen ’44 en ’49 werden maar liefst 7 regeringen gevormd, 5 met de communisten en alle 7 met de socialisten. De bedoeling? Revolutie vermijden door de
arbeidersleiders op te slorpen in het beheer van de kapitalistische maatschappij, in ruil voor een reeks toegevingen. Die waren niet de minste. In ’44 de Besluitwet die patroons en arbeiders verplichtte een deel van het loon te storten aan de Rijksdienst voor Maatschappelijke Zekerheid. In ’45 een belasting van 5% op kapitaalbezit, een algemene loonsverhoging van 20% en de invoering van de indexkoppeling, verplichte paritaire onderhandelingen over lonen en arbeidsomstandigheden met erkenning van de vakbonden op bedrijfs-, sectoraal en nationaal vlak. Dat was de basis voor de welvaartstaat, waarin de overheid de koopkracht stimuleerde om de economie aan te zwengelen. Tussen ’67 en ’77 nam het uurloon in België jaarlijks met gemiddeld 12,7% toe! Er heerste
LÉON CASAERT, DE (VOORMALIGE) BURGEMEESTER VAN CHARLEROI, IS ÉÉN VAN DE VELE PS’ERS IN DEZE STAD DIE IN BESCHULDIGING WERD GESTELD. DE VELE SCHANDALEN IN CHARLEROI TONEN HET FAILLIET VAN DE PS AAN.
een bijna volledige tewerkstelling en een hoge syndicalisatiegraad (in België 90%). Het voedde de gedachte dat men het kapitalisme beetje bij beetje humaner kon maken, een sociaal gelijkere maatschappij. Die illusie werd doorprikt vanaf het begin van de jaren ’70: de markt kon de aanvoer van nieuwe producten niet langer opslorpen, de bedrijfswinsten werden aangetast en herstructureringen en besparingen drongen zich op om het systeem overeind te houden. SOCIALE AFBRAAK BEDREIGT ALLE NAOORLOGSE HERVORMINGEN
Sindsdien werden de sociale voorzieningen ontmanteld, eerst geleidelijk, dan steeds forser. De bedrijfswinsten herstelden, managers werden fabelachtige lonen betaald om de productiekosten te drukken en tegelijk steeg het aantal uitgeslotenen en armen. De hervormers probeerden de pil te verzachten. De PS door gebruik te maken van overheidsinstellingen om het eigen publiek te paaien, zelfs als de wet daarvoor door de vingers gezien moest worden, de SP.a door de sociale afbraak te verpakken op een meer aanvaardbare wijze. Dat wreekt zich. De PS belandt van het ene schandaal in het andere, en de SP.a wordt niet langer gezien als de partij die de sociale afbraak met de f luwelen handschoen doorvoert, maar als diegene die ze mee uitdenkt. Zwakheid zet aan tot agressie. Zo ook het gebrek aan een alternatief vanwege de sociaal-democratie die schoorvoetend buigt voor de winstlogica van rechts omdat ze zelf niet meer gelooft in de haalbaarheid van
Op 10 juni verloor de SP.a 8 tot 9%. Hierdoor verdwijnt de partij naar de oppositie en moeten 300 medewerkers een nieuwe job zoeken.
hervormingen. Resultaat: alle naoorlogse hervormingen staan op de helling. De indexkoppeling wordt uitgehold door de gezondheidsindex en de herziening van de samenstelling van de indexkorf. De loonstijgingen worden fors ingeperkt door de wet op het concurrentievermogen. De sociale zekerheid wordt ondermijnd door fiscale geschenken aan de bedrijven. Het stakingsrecht staat ter discussie met éénzijdige verzoekschriften, dwangsommen en binnenkort de invoering van minimumdiensten. Progressieve belastingen waarbij de hoogste inkomens proportioneel het meest betalen, worden afgebouwd ten voordele van BTW-verhogingen die voor iedereen dezelfde zijn. Het sociaal overleg staat steeds meer ter discussie, zelfs de sociale verkiezingen van volgend jaar komen in het gedrang. WELK ALTERNATIEF?
De sociaal-democratie en de vakbondsleiding willen de strijd hiertegen niet organiseren, omdat ze heel goed beseffen dat de burgerij vandaag veel minder inschikkelijk is dan pakweg 30 jaar geleden. Toen deed ze nog toegevingen, waartoe ze vandaag niet meer bereid is omdat het kapitalisme de onderlinge concurrentie dermate heeft opgedreven dat iedere sociale toegeving door de concurrentie genadeloos afgestraft wordt.
De winsthonger van het kapitalisme leidt vandaag tot sociale, economische en ecologische catastrofes die je niet langer met hervormingen kan bestrijden. Dat is naar ons oordeel de fundamentele oorzaak voor de electorale afstraffing van de sociaaldemocratie, zelfs indien die zich in de toekomst op electoraal vlak, tijdelijk en gedeeltelijk kan herstellen. Het probleem is dat het enig mogelijke alternatief, een socialistische omvorming van de maatschappij, dermate gediscrediteerd werd door de stalinistische karikaturen in het Oosten. En dat voorts het instrument daartoe, revolutie, door sommigen geperverteerd wordt tot een orgie van geweld, met steun aan terrorisme, stadsguerrilla en regelrecht geplunder. Dat allemaal ondermijnt de geloofwaardigheid van het enige alternatief. Voor ons is revolutie geen orgie van geweld, maar een bewuste ingreep van de overgrote meerderheid van de bevolking om zelf het beheer van de maatschappij in handen te nemen. Wij zijn voor het recht van arbeiders om zichzelf, hun gezinnen en gemeenschap, indien nodig te verdedigen, maar verzetten ons tegen iedere vorm van revanchisme en blind geweld. LSP pleit voor een democratisch socialistische maatschappij, waarin de productie gericht is op de behoeften van allen en niet op de winsthonger van een handvol kapitalisten.
4
Socialistisch Links
LIBERALISERING
www.socialisme.be zomer 2007
Liberaliseringen:
Minder diensten voor meer geld I
DOOR SIMON HUPKENS
n 2006 besliste de Europese Commissie dat de postsector in verschillende fasen moest worden geliberaliseerd. Dat heeft geleid tot een reeks herstruc-tureringen en aanpassingen in de Europese postdiensten om zo de aangekondigde concurrentie het hoofd te kunnen bieden. De voorbereiding op een volledige liberalisering heeft reeds geleid tot heel wat prijsverhogingen en een afbouw van het personeelsbestand. Tegen 2011 zouden ook gewone brieven van minder dan 50 gram onderworpen moeten worden aan de logica van de concurrentie. Hierdoor zou De Post als openbare dienst niet langer het enige bedrijf zijn dat post verdeelt. De Europese Commissie probeert ons de liberalisering te verkopen met het argument dat liberaliseren leidt tot lagere prijzen. Dat liberale dogma is nochtans reeds doorprikt in de energiesector. De beloofde prijsdalingen hebben zich daar niet gerealiseerd, integendeel. Ieder gezin zal wel weten dat het bedrag op de energiefacturen
de afgelopen jaren is toegenomen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het aantal “wanbetalers” sterk toeneem: 91.600 gezinnen werden reeds op de zwarte lijst gezet door de energieleveranciers. Zullen we binnenkort hetzelfde zien bij de postdiensten? Als we kijken naar enkele Europese voorbeelden kunnen we dat enkel bevestigen. In Zweden werden de postdiensten reeds volledig geliberaliseerd. Resultaat: de prijzen zijn er quasi verdubbeld voor particuliere gebruikers. Voor een postzegel moet je er nu dubbel zoveel betalen. Staat ons dat ook te wachten in België (beeld je maar eens in dat je voor een gewone brief 0,87 euro moet betalen in plaats van 0,46 euro...). De private bedrijven die post verdelen, blijken zonder uitzondering te werken met bijzonder flexibele en onderbetaalde arbeiders, waaronder heel wat schijnzelfstandigen. In Duitsland deed TNT zelfs een oproep aan kinderen boven de 13 jaar om post te bedelen: 1.000 bussen voor 20 euro. De liberalisering in Duitsland heeft ertoe geleid dat 22.000 jobs verloren gingen bij de vroegere openbare
dienst. Bij de nieuwe postbedrijven kwamen er 13.000 jobs bij, dit is een nettoverlies van 9.000 jobs. 62,3% van de nieuwe jobs zijn “mini-jobs” met een maandelijks inkomen van maximum 400 euro waardoor geen sociale zekerheidsbijdragen verschuldigd zijn. Ondanks de lage lonen en de onderbemanning bij De Post stellen de voorstanders van de liberalisering steevast dat het personeelsbestand moet worden afgebouwd. Ook de dienstverlening heeft hieronder te lijden: het is geen toeval dat 277 postkantoren in dit land worden gesloten en vervangen door postpunten. Waar er reeds een liberalisering is doorgevoerd, komt er een post op twee snelheden: de grote klanten krijgen extra voordelen, de kleine klanten moeten meer betalen voor minder diensten. De post van grote bedrijven wordt sneller behandeld, in landelijke of afgelegen gebieden neemt de dienstverlening af,... Een openbare dienst zou ons allemaal een kwaliteitsvolle dienstverlening moeten aanbieden. Een liberalisering leidt tot het versterken van ongelijkheid.
De Belgische regering stelde dat een liberalisering vanaf 2009 te vroeg zou komen omdat de Belgische Post nog onvoldoende voorbereid is. De datum voor de liberalisering is uitgesteld naar 2011. De voorbereidingen voor de liberalisering wegen echter nu reeds door. Het personeelsbestand wordt verminderd, de dienstverlening aan de bevolking afgebouwd. En dat allemaal om de winsten op te drijven. Wat zal er na een volledige liberalisering overblijven qua dienstverlening door De Post?
Electrabel levert geen energieoplossingen, maar energieproblemen D O O R T H I E R RY P I E R R E T De schrijver van dit artikel kreeg net een brief van Electrabel. De brief had als titel: “Electrabel informeert u over de evolutie van de prijzen en helpt je te besparen”. Wat na deze titel kwam, was echter minder goed nieuws. De brief legde uit dat er een aanhoudende stijging is van de energieprijzen. Daar werd uitdrukkelijk aan toegevoegd dat Electrabel dit tot nu toe niet heeft verhaald op de klanten en dit ook niet zal doen voor
de elektriciteit. Hierna volgt snel een aankondiging van de prijsverhoging van gas onder het excuus dat de gasprijs moet worden aangepast aan de marktvoorwaarden waartegen wordt gewerkt. Uit de brief kunnen we niet opmaken hoe die markten en hun voorwaarden ontwikkelen. We hadden nochtans wel eens willen weten waarom Electrabel net haar prijzen verhoogt op een ogenblik dat de prijzen voor fossiele brandstoffen (waaronder gas) reeds enkele maanden aan het dalen zijn.
Electrabel probeert ons blaasjes wijs te maken als het stelt dat de prijsstijgingen zullen meevallen, of als het stelt dat een prijsstijging noodzakelijk is omwille van de stijgende prijzen op de energiemarkt. De realiteit is dat het bedrijf ons meer wil laten betalen om zo de winsten op te drijven.
Electrabel stelt ons “concrete oplossingen” voor om energie (en dus geld) te besparen. Daartoe stelt het ons een contract “EnergyPlus” voor waarmee 2% kan worden bespaard op gas en elektriciteit. Er wordt ons zelfs de mogelijkheid geboden om onze maandelijkse energieconsumptie te meten met een gratis dienst, de energiemeter. En wie met een domiciliëring betaalt, krijgt nog eens een jaarlijkse vermindering van 10 euro. Hierna volgde een reeks cijfers die ons meer duidelijkheid zouden moeten brengen over de tarieven voor gas en elektriciteit. Daaruit blijkt zeker niet dat we beter minder energie verbruiken. Integendeel, wie minder dan 2000 kW verbruikt per jaar zal 8,53 kW/uur betalen als normaal tarief. Wie meer dan 20.000 kW per jaar verbruikt, betaalt een euro minder: 7,30 kW/uur. Electrabel wil blijkbaar vooral de bedrijven gunstig stemmen, terwijl gewone gezinnen meer moeten betalen. De aankondiging van een prijsstijging voor gas met 20% vanaf 1 september werd snel ingetrokken toen bleek dat dit een storm van ongenoegen veroorzaakte. Jean-Pierre Hansen, topmanager van Electrabel, stelde dat deze 20% enkel betrekking had op de basisprijs. Maar na indexering (waarop of hoe is niet duidelijk) zou de prijsstijging ‘slechts’ 3% bedragen dit jaar. Er was volgens de topman een communicatiefout gebeurd... Hij beloofde bovendien dat de maandelijkse factuur niet zal stijgen tussen september en de jaarlijkse
eindafrekening (over die afrekening zweeg Hansen natuurlijk). Hij beloofde dat de prijsstijging volgend jaar “gematigd” zal zijn (wat hij daar ook onder moge verstaan). Bovendien werd geen enkele garantie gegeven voor de daaropvolgende jaren. In sommige reclames van energieleveranciers wordt elektriciteit wel eens voorgesteld als iets magisch, als een toverkracht. Blijkbaar geldt dit ook voor de aankondigingen van prijsstijgingen. De toverfee Electrabel slaagt er in om een prijsstijging van 20% plots om te toveren in een stijging van 3%. Een stijging van 3% die bovendien met 2% daalt dankzij EnergyPlus. Niets dan goed nieuws dus? Met wiens voeten denkt Electrabel te spelen? De realiteit is dat Electrabel haar prijzen optrekt om meer winsten te kunnen maken voor de aandeelhouders van de multinational Suez waar het deel van uitmaakt. In 2006 maakte Electrabel 2,14 miljard euro winst... Als Electrabel ontkent dat de prijsstijgingen dienen om de winsten op te drijven, dan moet het maar eens haar boekhouding en de samenstelling van haar prijzen publiek bekend maken. LSP eist dat Electrabel onder publieke controle zou worden geplaatst waarbij de gebruikers en het personeel kunnen beslissen. Dat is de enige manier om te komen tot een transparante energiepolitiek waarbij de dienstverlening aan de bevolking centraal staat en waarbij er respect mogelijk is voor het leefmilieu.
DE POST
CAP voert actie in Schaarbeek
De Brusselse afdeling van CAP voert campagne tegen de voorziene sluiting van het postkantoor op het Gemeenteplein van Schaarbeek. Dat postkantoor zou vervangen worden door een postpunt in een GB in de buurt. We hebben een informatiecampagne opgestart door een kleine affiche met een pamflet deur-aan-deur te verspreiden in de wijk en ook nog eens op de markt. De campagne heeft tot resultaat geleid, de klantendienst van De Post werd overspoeld door telefonische oproepen. De campagne zal nu een tweede fase aanvatten: die van de actie. Op 7 juni was er reeds een kleine actie voor het bedreigde postkantoor. Een aantal buurtbewoners kwam ons daarbij ondersteunen. In de buurt wordt niet begrepen dat De Post een kantoor sluit dat zo centraal gelegen is. Heel wat buurtbewoners beschikken over een postrekening en zien er tegenop om een heel eind te moeten stappen om geld van hun rekening te kunnen halen. De meeste aanwezigen op de actie van 7 juni hebben zich opgegeven om mee te werken aan een lokaal actiecomité. Sommige buurtbewoners hebben twijfels of het mogelijk zal zijn om het postkantoor open te houden. Maar zelfs indien de kansen op succes misschien beperkt lijken, moeten we toch minstens proberen om het postkantoor open te houden. De beslissing van Carrefour om 16 GB’s te sluiten, geeft ons extra argumenten. Wat zal er gebeuren met de postpunten in de vestigingen van GB die dicht zullen gaan? Enkel het behoud van een uitgebreid net van postkantoren biedt garanties op een kwaliteitsvolle en toegankelijke dienstverlening voor iedereen.
Socialistisch Links
SYNDICAAL
www.socialisme.be Zomer 2007
5
Aanvallen op stakingsrecht en sociale verkiezingen
Syndicale rechten onder vuur! D O O R G E E RT C O O L
Wat zal een rooms-blauwe regering betekenen voor de arbeiders op de werkvloer? We moeten niet lang zoeken naar een antwoord op die vraag aangezien we reeds de eerste elementen hebben gezien. Zo werd het plaatsvinden van de sociale verkiezingen in 2008 bedreigd door het optreden van de liberalen. Ook zien we dat er steeds driester wordt tekeer gegaan tegen het stakingsrecht.
deze manier hun democratisch recht mogelijk niet kunnen uitoefenen. En dan zijn er ook nog de zowat 405.000 werknemers in bedrijven met tussen de 20 en 50 werknemers. Hoe zal de toekomstige regering de sabotage van de sociale verkiezingen verkocht krijgen in de retoriek over “goed bestuur” en hoe zal Yves Leterme aan het ACV uitleggen dat zijn belofte om een ondernemingsraad af te dwingen in alle bedrijven vanaf 50 werknemers wordt tegengewerkt?
SOCIALE VERKIEZINGEN BEDREIGD
STAKINGSRECHT BEDREIGD
In 2002 kwam er reeds een Europese richtlijn die bepaalde dat werknemers in bedrijven vanaf 50 werknemers toegang moeten hebben tot bepaalde informatie en inspraak. In februari dit jaar velde de Raad van State een arrest waarin het stelde dat de grens van 100 werknemers om een ondernemingsraad te installeren onwettelijk is. Vanaf eind juni dreigt dit land hoge Europese boetes (tot boven de 200.000 euro per dag!) te moeten betalen indien het niets doet aan de vertegenwoordiging van werknemers in kleinere bedrijven. En toch werd onder liberale druk besloten om twee Koninklijke Besluiten rond de sociale verkiezingen tegen te houden. Het patronaat wil niet dat de wet en de Europese richtlijn worden toegepast. Het wil kost wat kost de vakbondsaanwezigheid in KMO’s tegen gaan. Tegelijk zorgt het er voor dat de organisatie van de sociale verkiezingen op zich in het gedrang komt. Het gaat concreet om 5814 ondernemingen, zo’n 125.000 kandidaten en ruim 1,2 miljoen werknemers die op
Niet alleen de sociale verkiezingen worden bedreigd, ook het stakingsrecht ligt onder vuur. Op de aankondiging van een advocaat dat hij een procedure zou voeren tegen 46 personeelsleden van Biac die met een staking de luchthaven plat legden op 13 april, kwam er amper een syndicale reactie. Advocaat Cafmeyer stelde: “Een staking is een drukkingsmiddel dat alleen in uitzonderlijke omstandigheden kan worden gebruikt. Als de aanleiding van een staking niet zwaar genoeg weegt, kan een rechter oordelen dat er misbruik gemaakt is.” Cafmeyer wil in het najaar 46 individuele personeelsleden van Biac voor de rechtbank slepen wegens de staking van 13 april. Indien de 46 worden veroordeeld, zullen de vakbonden ongetwijfeld bijspringen in de betaling van de vergoedingen, maar het is wel bijzonder gevaarlijk dat het collectieve stakingsrecht leidt tot individuele procedures. Hierdoor wordt de verantwoordelijkheid niet langer bij het collectief (de vakbonden) gelegd,
OPEL
Onzekerheid leidt tot acties D
e onzekerheid bij de arbeiders van Opel blijft duren en leidt tot spontane acties. Op 14 juni probeerde de directie te antwoorden op de vele vragen van het personeel rond de verdere afbouw van de drie shiften. Tegen de zomer zal de nachtploeg gehalveerd zijn, nadien volgen de andere ploegen. Nog steeds is niet duidelijk wie kan blijven en wie niet. De directie kon niet antwoorden op de vele vragen. Zo stelt het uitdrukkelijk dat de beslissing over de toekenning van een derde model niet voor 2009 zal worden genomen. Elders spreekt de directie over het feit dat outsourcing op de agenda blijft staan, “ook voor een fabriek van 120.000 wagens”. Blijkbaar wordt enkel van het scenario van 2 modellen uitgegaan en blijft dat derde model bijzonder onzeker. Voor dat derde model zal overigens worden gekeken naar de “voortdu-
rende competitiviteit van de fabriek”. Een weinig verhulde waarschuwing dat stakingen een negatief gevolg zouden kunnen hebben. Op vragen rond de opzegvergoedingen en regelingen inzake brugpensioen blijft de directie zwijgen. De bedoeling van het stilzwijgen van de directie is duidelijk: een aantal arbeiders reeds op voorhand wegjagen omwille van de onzekerheid. Dat is een goedkope manier van afdanken. Het blijft afwachten wat het sociaal overleg over de herstructurering zal geven: wat zal het bedrag van de opzeggingsvergoeding zijn, wat zal de houding van de regering zijn tegenover de verplichte tewerkstelling van bruggepensioneerden,…? De aanhoudende onzekerheid weegt op de arbeiders en leidt tot regelmatige spontane acties.
maar bij individuen. Wie durft dan nog zijn of haar nek uitsteken? Een dergelijke aanval op het stakingsrecht is opzienbarend, maar vooral het gebrek aan stevige reactie ertegen valt op. Nochtans is het beter om nu reeds te reageren en niet te wachten op een eventuele uitspraak in een individuele rechtszaak tegen werknemers. Tegelijk zal er in de komende periode wellicht verder discussie gevoerd worden over het installeren van minimumdiensten bij stakingen. Bij De Lijn werd reeds een CAO ondertekend waarin het principe van minimumdiensten impliciet vervat zit. Daar werd beloofd geen wilde stakingen te houden en bij dergelijke stakingsacties ’s avonds wel een minimumdienst te organiseren voor schoolgaande jongeren en pendelaars. De discussie over de minimumdiensten zal vanuit Frankrijk ook naar ons land komen. Het komt er op neer dat gesteld wordt dat stakingen wel mogen, maar dat tegelijk een aantal diensten moeten worden aangeboden. Kortom: staken mag, maar het mag niemand pijn doen. Natuurlijk zorgen stakingen soms voor “overlast”, maar de maatregelen waartegen worden gestaakt, zorgen voor veel meer overlast. Als dat wordt uitgelegd aan een breder publiek, kan er steun zijn voor stakingen.
Kunnen de sociale verkiezingen in mei 2008 plaatsvinden? Dat zagen we bijvoorbeeld bij de Poststaking in Gent eind mei. Bij het openbaar vervoer ligt dit meestal gevoeliger. Daar wordt echter geen poging gedaan om het ongenoegen onder het personeel te verbinden met een vaak terecht aanwezig ongenoegen onder de passagiers. Veel treinvertragingen zijn nochtans mee een gevolg van een gebrek aan personeel of onderhoud van materieel. Het is mogelijk om een grote maatschappelijke steun op te bouwen voor stakingsacties. Dat zou de beste verdediging zijn van het stakingsrecht, het zou de discussie over “minimumdiensten” isoleren.
SYNDICAAL OFFENSIEF NODIG!
Er zal een ernstig syndicaal antwoord nodig zijn op de aanvallen. Zowel de sociale verworvenheden als de strijdinstrumenten om deze te verdedigen, worden onder vuur genomen. Het zal slechts mogelijk zijn om onze instrumenten (zoals vakbondsvertegenwoordiging, stakingsrecht,…) te verdedigen als dit gekoppeld wordt aan een inhoudelijk antwoord op de neoliberale maatregelen die ons worden opgelegd. Zo kan een steun onder bredere lagen van de arbeiders en hun gezinnen worden opgebouwd. Dat moet gepaard gaan met een onverzettelijke houding tegen iedere aanval op onze syndicale rechten en vrijheden.
GB sluit 16 vestigingen, 900 personeelsleden waren “te duur”
C
arrefour wil 16 vestigingen van GB sluiten. Reden: de vestigingen zijn niet winstgevend genoeg. Het gaat telkens om vestigingen in eigen beheer. Vestigingen met zelfstandige geranten werken met goedkoper personeel. De directie van Carrefour wil dat natuurlijk veralgemenen en richt daartoe een sociaal bloedbad aan. In de supermarkten in eigen beheer liggen de personeelskosten zowat een kwart hoger door onder meer betere loonsvoorwaarden en ook een ouder personeelsbestand (met een gemiddelde anciënniteit van 17 jaar). De GB’s in eigen beheer tellen samen 5.502 werknemers. 16 van de 78 supermarkten in eigen beheer zijn bedreigd. Het gaat onder meer om de vestigingen Gent-Dampoort, Deurne-Lakborslei, Ekeren, SintNiklaas, Oudenaarde, Dendermonde, Grivegnée, Ukkel-Marlow, Anderlues, La Louvière,... Een zelfstandige die een taverne uitbaat naast de GB in Ekeren stelde: “De meeste klanten van die GB zijn oudere mensen die hier elke dag een brood, wat groenten en een pakje boter kopen. Eigenlijk gebruiken ze die GB als buurtwinkel en dat is voor zo’n groot bedrijf natuurlijk niet rendabel genoeg”. Carrefour wil nagaan of de betrokken winkels kunnen worden overgenomen via franchise. Het doel daarvan is duidelijk: verder werken met lagere lonen, meer interimarbeiders,... In de raad van bestuur van Carrefour Belgium zit onder meer Willy Claes (SP.a). Vroeger stonden “socialisten” aan stakingspiketten en kwamen ze onder de arbeiders, nu zitten ze in de raden van bestuur van de managers en de directie van bedrijven die oudere werknemers te duur vinden en dus de laan uitsturen.
6
Socialistisch Links
DOSSIER
www.socialisme.be zomer 2007
ECOLOGIE VERSUS K
OPKOMEN VOOR HET ENE IS STRIJDE
I
DOSSIER
DOOR
NICOLAS CROES
eder jaar wordt het Amazonewoud (goed voor een derde van de tropische bossen op deze wereld) zo’n 30.000 km² kleiner. Dat is ongeveer de oppervlakte van België. Meer dan 30.000 soorten en planten, waaronder ook medisch erg nuttige planten, worden hierdoor bedreigd. De bedreiging van deze groene long biedt een beeld van de algemene kanker die ons leefmilieu ondermijnt. Daarbovenop zijn er natuurlijk de vele stammen in het Amazonegebied die quasi nooit contact hebben gehad met de moderne wereld en zich bijgevolg soms amper bewust zijn van de gevaren waarmee hun toekomst wordt bedreigd. Dat wordt pas concreet als de bulldozers hun dorpen vernielen. De grotere bezorgdheid voor milieproblemen en klimaatsverandering zorgt ervoor dat het er soms op lijkt dat een groot deel van de werkende bevolking eveneens een bedreigd Amazonedorp vormt. Hebben we dan geen mogelijkheden om de levenskwaliteit op onze planeet te verdedigen? Uit die vraag vloeien er uiteraard nog heel wat andere vragen voort. Voor marxisten kan er misschien nog een bijkomende vraag worden gesteld: moeten we de strijd voor socialisme niet ondergeschikt maken aan een dringender probleem zoals het milieu? Moeten we niet eerst bezorgd zijn om de aarde en dan pas over de manier waarop de samenleving is georganiseerd? Wij menen alvast van niet. De problemen van het milieu en het klimaat zijn geen geïsoleerde fenomenen die los staan van de manier waarop de samenleving is georganiseerd. Wij verschillen van de meest officiële “ecologisten” op dit punt. Veel van deze ecologisten beperken zich tot vaak erg terechte kritieken op specifieke elementen van het kapitalistische uitbuitingssysteem zonder een diepgaandere visie naar
voor te brengen over de oorzaken van deze symptomen. IS ER GEEN VERZOENING MOGELIJK TUSSEN ECOLOGIE EN VOORUITGANG?
De gevolgen van menselijke activiteiten op het milieu zijn natuurlijk geen nieuw fenomeen. Reeds in de Oudheid verschenen er teksten waarin werd ingegaan op de ecologische problemen die bijvoorbeeld werden veroorzaakt door het Romeinse Rijk. Maar op ecologisch vlak was er toch een fundamentele ontwikkeling met de opkomst van de grote kapitalistische industrie. Dit heeft de afgelopen decennia geleid tot het opstapelen van de ecologische problemen. Reeds van bij de opkomst van het kapitalisme hebben wetenschappers gewezen op de mogelijke gevolgen van deze productiewijze op het leefmilieu. Dat is nu in een stroomversnelling gekomen. Eén van de vragen daarbij is of de afbraak van het milieu niet onvermijdelijk verbonden is met de “vooruitgang”. Moeten we de industriele productie op zich verwerpen? Dat soort argumenten komt vaak van lagen in de samenleving die het relatief goed hebben met een hoge levensstandaard. De arbeidersklasse, de werkenden en hun gezinnen, is ook bezorgd om haar levenskwaliteit. Maar die levenskwaliteit wordt op een erg directe manier aangetast door de uitbuiting onder het kapitalistische systeem. Heel wat ecologische bewegingen die de afgelopen decennia zijn ontwikkeld, ontbrak het aan een analyse over de samenleving en de verhoudingen tussen arbeid en kapitaal. Hierdoor werd gezocht naar “mirakel-oplossingen” die tot niets leiden en veelal beperkt blijven tot individuele zaken.
ER ZIJN GEEN INDIVIDUELE OPLOSSINGEN
Een voorbeeld van het zoeken naar schijnoplossingen zien we in het standpunt dat er overbevolking is. Er zouden te veel mensen zijn waardoor de energiereserves en voedselvoorraden onvoldoende zouden zijn en bovendien zou dit een steeds grotere druk op het milieu zetten. De natuur kan zoveel mensen niet aan. Deze analyse wordt meestal gemaakt door Westerse intellectuelen met die opmerking dat de bevolkingsgroei vooral een fenomeen is van de zogenaamde ‘Derde Wereld’ (de ex-koloniale landen). De conclusie is dan ook gemakkelijk gemaakt: laat ons de armste lagen aanpakken want zij vormen de “overschot” van de bevolking. Wij denken dat er geen absolute overbevolking is en denken dat de bevolkingsgroei reeds sterk zou afnemen indien iedereen over een degelijke levensstandaard beschikt (waarbij kindersterfte wordt beperkt en sociale zekerheid geen loutere gezinsaangelegenheid is). Een andere positie die sterk aanwezig was en is in de ecologische beweging, is deze van een terugkeer naar “authentieke” waarden. In de jaren 1970 ging dit gepaard met geitenwollensokken en het idee om op het platteland te gaan leven en daar te voorzien in het eigen levensonderhoud. Vandaag wordt er de voorkeur aan gegeven om eerder bioproducten te kopen. Vanuit een bezorgdheid over wat we eten, wordt de biosector steeds meer big business. Bioproducten kunnen duurder verkocht worden en de winsten kunnen zo worden opgedreven. Bovendien is het niet altijd duidelijk wanneer iets “bio” is en wanneer niet (behalve op het vlak van de prijs natuurlijk, daar merk je het verschil meteen). We verzetten ons ook tegen een blind wantrouwen tegen iedere technologische vooruitgang. Het zijn niet de wetenschappelijke ontwikkelingen op
zich die een probleem vormen, maar wel de wijze waarop deze worden toegepast met het oog op het vergroten van de winsten. Een verzet tegen vooruitgang leidt tot absurde situaties waarbij ook levensreddende mogelijkheden worden verworpen. Nog een theorie die verbonden is met het wantrouwen in vooruitgang is deze van het “duurzame ontgroeien”. Om de grondstoffen niet uit te putten, moeten we met z’n allen minder consumeren. Deze theorie gaat ervan uit dat het beter is om het leefmilieu te verdedigen dan de levensstandaard. Dit leidt tot een “progressieve” invulling van de besparingslogica die de neoliberale regeringen ons opleggen. De verantwoordelijkheid voor de gevolgen van het productiesysteem wordt aldus bij de consumenten gelegd. Wij denken dat het productiesysteem in vraag moet worden gesteld en niet de individuen
die de gevolgen van dit systeem ondergaan. Of zijn diegenen die het slachtoffer zijn van kapitalistische uitbuiting evenzeer verantwoordelijk voor dat kapitalisme als hun uitbuiters? In de traditionele ecologische bewegingen en partijen komen dit soort theorieën vaak voor. In oproepen zoals die van “nationale eenheid voor het klimaat” (voorgesteld door Ecolo) zien we het idee dat de volledige bevolking verantwoordelijk is aangezien zowel bedrijfseigenaars als arbeiders vervuilen. Het zou bijgevolg volstaan om allemaal eens rond de tafel te gaan zitten om tot oplossingen te komen. Daarbij wordt voorbijgegaan aan het feit dat de grootste vervuilers de bedrijven zijn die bovendien ook bepalen wat er wordt geproduceerd en hoe dit gebeurt. Daarbij tellen enkel hun eigen winstbelangen en niet de belangen van de gemeenschap.
Voor h deelhou worden De conc de bedr vooraan gevolg h druk ko steem g op het s bevredi geen pla richting van de m een pro
MARX OPKOM ARBEI OOK O MILIEU
Reeds Marx e problee genover om de s los te z pelijke Engels het in d leving enkel re onmidd Marx e kapitali niet de de ware de aftak kortete minderh delen b control belange hun gez onder m leefmili Marx de land saal geb te stelle
DOSSIER
ENKELE INTERE S SANTE CIJFERS Met dit dossier willen we niet zozeer een technische analyse maken van de ecologische problemen. We denken dat het beter is om een analyse te maken van de wijze waarop ons leefmilieu wordt bedreigd en hoe we daar tegen kunnen ingaan. Daarnaast is het natuurlijk nuttig om in discussies gebruik te maken van een aantal cijfers die een beeld geven van de ernst van de milieuproblematiek. Dat maakt discussies hierover soms concreter. * Op wereldvlak wordt ieder jaar heel wat afval geproduceerd: - 2 MILJARD TON INDUSTRIEEL AFVAL - 350 MILJOEN TON GEVAARLIJK AFVAL - 7.000 TON NUCLEAIR AFVAL (90% van dit afval komt van bedrijven gevestigd in de landen die deel uitmaken van de OESO)
S K A P I TA L I S M E :
IJDEN TEGEN HET ANDERE !
m onderlachtofbuiting oor dat ? che beit soort roepen eid voor Ecolo) dige bengezien beiders olstaan te gaan komen. aan het de bebepalen hoe dit un eigen gen van
7
Voor het patronaat en de aandeelhouders kan alles geofferd worden op het altaar van de winst. De concurrentie en winstjacht van de bedrijven zal door hen steeds vooraan staan, ook indien dit als gevolg heeft dat het milieu onder druk komt te staan. In een systeem gebaseerd op winst en niet op het streven naar de behoeftenbevrediging van de mensen is er geen plaats voor drijfveren in de richting van het algemeen belang van de mensheid en de zorg voor een proper milieu. MARX EN ENGELS. OPKOMEN VOOR DE ARBEIDERS BETEKENT OOK OPKOMEN VOOR HUN MILIEU
Reeds in de 19e eeuw stelden Marx en Engels dat het een vals probleem is om technologie tegenover ecologie te plaatsen of om de strijd voor het leefmilieu los te zien van de maatschappelijke verhoudingen. Friedrich Engels stelde bijvoorbeeld dat het in de natuur van deze samenleving ligt om bij de productie enkel rekening te houden met de onmiddellijk tastbare resultaten. Marx en Engels stelden dat de kapitalistische industrie, en dus niet de industrialisatie op zich, de ware verantwoordelijke is voor de aftakeling van het milieu. De kortetermijn belangen van de minderheid die de productiemiddelen bezit en de samenleving controleert, gaan in tegen de belangen van de arbeiders en hun gezinnen in het algemeen, onder meer op het vlak van ons leefmilieu. Marx nam het voorbeeld van de landbouw (nog voor het massaal gebruik van pesticiden) om te stellen dat de kapitalistische
productie gericht op onmiddellijke winsten, ingaat tegen de logica van de landbouw die moet vertrekken van de permanente behoeften van de menselijke generaties. Marx stelde: “Iedere vooruitgang van de kapitalistische landbouw is niet alleen een vooruitgang in de kunst de arbeiders te beroven, maar tegelijk in de kunst van het beroven van de bodem. Iedere vooruitgang in het vergroten van de vruchtbaarheid van de bodem gedurende een bepaalde tijd is tevens een vooruitgang in het verwoesten van de blijvende bronnen van deze vruchtbaarheid.” (Het Kapitaal, deel 1, hoofdstuk 13) Engels stelde in zijn werk “De dialectiek van de natuur” onder meer dat de mens de natuur niet domineert als een buitenstaander, maar dat iedere controle op de natuur verbonden is aan onze kennis van het functioneren van de natuur. We leren iedere dag meer aspecten van de natuur kennen alsook meer effecten van onze eigen interventies. Engels waarschuwde tegelijk ook dat het voor een oplossing niet volstaat om onze kennis over de natuur uit te breiden, maar dat het kapitalistische productiesysteem en haar sociale ordening moeten worden
omvergeworpen. “De winsten die uit de verkoop worden gehaald zijn de enige en unieke drijfveer van een kapitalist (...) die zich niets aantrekt van wat er nadien met de goederen of de aanschaffer van die goederen gebeurt. Hetzelfde geldt tevens voor de impact op de natuur.” Zowel Marx als Engels stelden dat de industriële samenleving en de natuur niet tegenover elkaar staan. Maar de industriële productie moet bewust georganiseerd worden en gepland in het belang van de meerderheid van de bevolking. Enkel dan kan een einde gemaakt worden aan verspillingen en de winstlogica die zich beperkt tot kortetermijn belangen van een minderheid. Er is nood aan een fundamentele verandering van de samenleving. Pogingen om beperkte veranderingen door te voeren op slechts één terrein, is als het bestrijden van een kanker met aspirines. DE SOVJETUNIE EN CHINA
Als we de noodzaak naar voor brengen om te breken met het kapitalisme om zo de milieuproblemen aan te pakken, komt wel eens het argument dat de vervuiling in de vroegere Sovjetunie en China niet bepaald minnetjes was of is. Tsjernobyl lag uiteindelijk in de Sovjetunie... Het klopt dat de stalinistische bureaucratie in de Sovjetunie amper rekening hield met het leefmilieu. Vandaag leeft een vijfde van de Russische bevolking in ecologisch sterk aangetaste regio’s waar er gezondheidsgevaren zijn. Voor een derde van het Chinese grondgebied is zure regen een realiteit. Wij denken dat het “socialisme” dat in deze landen werd toegepast, slechts een karikatuur was van so-
cialisme. Er was een bureaucratie die over alles besliste, terwijl een geplande economie arbeidersdemocratie nodig heeft zoals een lichaam zuurstof nodig heeft. De dictatuur van de bureaucratie in deze landen heeft niet alleen gevolgen gehad op het vlak van repressie, het heeft ook geleid tot ernstige ecologische schade die voelbaar zal zijn voor de komende generaties. Bovendien heeft de herinvoering van het kapitalisme in Rusland of het versterken van de kapitalistische elementen in China die situatie niet bepaald verbeterd. HET MILIEU REDDEN DOOR COLLECTIEVE STRIJD
De belangen van de meerderheid van de bevolking omvatten ook een veilige leefomgeving. Om de verdediging van de belangen van de meerderheid van de bevolking op te nemen, kunnen we enkel vertrouwen op die bevolking zelf. De arbeidersklasse heeft potentieel heel veel macht omwille van haar rol in het productieproces. Bovendien omvat de arbeidersklasse, indien het er in slaagt de steun te krijgen van kleine boeren en armen, de overgrote meerderheid van de bevolking. Productie naar behoefte, in plaats van naar winst, is enkel mogelijk als dit onder de democratische controle van de bevolking gebeurt. Dat is ook de enige manier om voluit gebruik te maken van de technologische mogelijkheden en die ten dienste te stellen van de behoeften, ook de ecologische behoeften. Alle sociale verworvenheden zijn afgedwongen op basis van collectieve strijd, ook het behoud van onze planeet zal deze weg moeten volgen.
* De toegang tot water zal een belangrijke bron van conflicten worden. Tussen 1960 en 2025 zal de watervoorraad sterk afgenomen zijn, van 3.340 kubieke meter tot 667 per persoon. Dat is ver beneden de alarmerende grens van 2.000 * De woestijnvorming zorgt er elk jaar voor dat zo’n 6 miljoen hectare vruchtbare grond verloren gaat * Per jaar verdwijnen zo’n 6.000 dierstoorten * De ontbossing, een belangrijke oorzaak van het broeikaseffect, zorgt ervoor dat de tropische bossen (waar 70% van de levende wezens zich bevinden) ieder jaar 1,5% tot 2% van hun grondgebied prijsgeven * In Frankrijk wordt 34% van de uitstoot van broeikasgassen veroorzaakt door het verkeer. Maar gewone auto’s vormen slechts een beperkt aandeel in die uitstoot. Wegtransport vormt een belangrijker factor, maar transport over de wegen is momenteel goedkoper dan via het spoor. Wegtransport is verantwoordelijk voor 94% van de uitstoot in het verkeer. * Het poolijs verdwijnt bijzonder snel, sinds de jaren 1960 is 40% van het poolijs verdwenen. Het aantal zware stormen is de afgelopen 30 jaar verdubbeld. * Het Kyoto-protocol omvat geen enkele verplichting voor de ondertekenende landen. De doelstellingen in dat akkoord waren nochtans erg bescheiden... Indien deze doelstellingen zouden worden behaald, dan zou dit slechts goed zijn voor 3% van de inspanning die nodig is om de klimaatsveranderingen effectief te stoppen. Deze doelstellingen zouden slechts leiden tot een vermindering van de temperatuursstijging met 0,6 graden tegenover een verwachte toename met 2 tot 4 graden tegen 2050. Ter vergelijking: in de laatste ijstijd (zo’n 18.000 jaar geleden) lag de temperatuur gemiddeld 4 graden lager dan nu. Twee derden van wat nu Frankrijk is, bevond zich toen onder het ijs. Dat geeft slechts een beeld van de immense veranderingen die ons te wachten staan. * Op de G8-top in juni hebben de wereldleiders afgesproken om de mogelijkheid van een “postKyoto protocol” te bediscussiëren. Daarnaast werd 60 miljard dollar beloofd voor de strijd tegen Aids, TBC,... Die beloften worden zelden nagekomen, tegelijk stegen de militaire uitgaven in 2006 wereldwijd met 29 miljard dollar, op 10 jaar tijd was er een stijging met 37%. De huidige uitgaven komen overeen met 111 euro per mens.
8
Socialistisch Links
INTERNATIONAAL
www.socialisme.be zomer 2007
Een ruk naar rechts in Europa? N
DOOR PETER DELSING
a a r a a n leidi ng va n de presidentsverkiezingen in Frankrijk en de laatste stembusgang in België spreken sommigen over een “rechtse wind die door Europa waait”. Vlaanderen zou “echt rechts zijn”. Die uitspraken werden vooral opgetekend bij de zwaar verliezende SP.a maar ook in de hoek van Groen, dat minder scoorde dan verwacht. Ook in Frankrijk werd dit argument gebruikt na de overwinning van Sarkozy in de presidentsverkiezingen. FAILLIET VAN SOCIAALDEMOCRATIE
Wat betekenen deze uitslagen? Is er effectief minder ruimte voor solidariteit? Wat drukken die overwinningen van openlijk rechtse krachten uit? In Frankrijk, maar ook daarbuiten, is de sociaaldemocratie al een tijdje niet meer de kracht die door gewone arbeiders en jongeren wordt gezien als een actief instrument om hun belangen te verdedigen. In het beste geval is het een soort van “minste kwaad” geworden. Iets wat je in verkiezingen - maar niet meer op straat of in actie - misschien kan gebruiken tegen partijen die nog meer onze lonen willen drukken, diensten willen uitverkopen aan de privé, werklozen willen schorsen,... dan de SP.a, PS, etc. zelf. Begin jaren ’80 beloofde Mitterand
CHINA D
DOOR GILLES SNOECK
e afgelopen weken en maanden werd veel over China gesproken. Zo zagen we tal van verslagen van bezoeken en handelsmissies van onze “vertegenwoordigers” die er ons land gingen verkopen in de hoop investeringen en lucratieve contracten op te rapen. Er is in China een sterke opkomst van de zogenaamde “nieuwe rijken” die hun fortuin verzamelen op basis van de “opening van het land”. China telt vandaag zowat 250.000 miljonairs en ook enkele miljardairs. Het Chinese voorbeeld wordt geregeld aangehaald als argument om met delokalisatie te dreigen. De Chinese arbeiders moeten immers veel meer werken voor een veel lager loon en dat in vaak bijzonder slechte arbeidsomstandigheden. Recent nog was er het schandaal van de “slavenarbeid” in verschillende fabrieken of van de hongerlonen voor jongeren in multinationals als McDonalds (waar soms slechts 0,5 euro per uur wordt betaald). Er is een groeiend ongenoegen in China en dat leidt tot strijd voor een beter leven. VEEL ONRECHTVAARDIGHEDEN
De overheid ging eerder over tot de
in Frankrijk nog om sommige economische activiteiten in handen van de gemeenschap te nemen, zoals verschillende banken en enkele industriele groepen. Hij werd verkozen op een programma dat de grote fortui-nen meer wou belasten ten voordele van gewone werkende mensen. Het was een klassiek programma van reformisme: de idee dat openbare diensten in zekere mate moesten worden beschermd en zelfs uitgebreid, dat een vermogensbelasting voor de elite de rijkdom kon herverdelen ten gunste van de meerderheid die ze tenslotte had gecreëerd,... Met een kapitalisme in crisis (sinds 1974-75) vereiste de logica van de “vrije markt” echter een neoliberaal beleid. De val van de Muur in 1989 versterkte de ruk naar rechts van de sociaaldemocratie in heel Europa. De sociale hervormingen van de naoorlogse periode werden asociale “tegenhervormingen”, in een “modern” sausje. Het leek alsof de markt het enige werkbare systeem was. De val van het stalinisme, een totalitaire misvorming van echt socialisme, werd misbruikt voor een ongezien burgerlijk offensief. KAN EEN NEOLIBERAAL BELEID “LINKS” ZIJN?
Sindsdien traden de vroegere “linkse partijen” meer en meer toe tot regeringen die een neoliberale politiek voerden. De winsten moesten worden
opgedreven op minder snel groeiende of stilvallende markten, door de lonen te laten zakken, sociale uitgaven te verminderen (pensioen, uitkeringen), zaken als de post, het spoor, telecommunicatie, elektriciteit,... uit te verkopen aan de privé. Armoede en bestaansonzekerheid namen daardoor natuurlijk sterk toe. Meer zelfs: sociaaldemocratische partijen als SP.a en PS gingen zichzelf erin bekwamen om privatiseringen, “opvolging” - lees: jacht - op de werklozen, afschaffing van het recht op brugpensioen, eliteonderwijs,... als iets progressief en zelfs “sociaal” in te kleden. Verzet daartegen, van arbeiders en vakbonden, heette ineens “conservatief”. Tegelijk werd paars in verschillende media voorgesteld als “de meest linkse regering ooit”. Als er zo’n verwarring heerst over wat links en rechts is, als je ziet welk asociaal beleid de “linkse” SP.a maar daarvoor ook de Groenen - in de praktijk brachten,... Hoe kan rechts dan zoveel slechter zijn? De CD&V hield haar programma zo vaag mogelijk, hoewel ze zeker het rechtse en asociale beleid zal verder zetten. Lijst Dedecker werd door veel arbeiders wellicht niet eens gezien als een rechtse lijst. Het was iets waarmee ze de heersende elite een flinke dreun konden verkopen. Misschien nog meer dan met het nog relatief onbekende CAP van Jef Sleeckx. Tegelijk stemde natuurlijk ook een laag van de beter begoeden en middenklasse
op Lijst Dedecker om een snellere sociale afbraak te bekomen. De sterke scores van CD&V en Lijst Dedecker drukten vooral de wil uit om tegen paars te stemmen, tegen de groeiende onzekerheid onder het kapitalisme. Het is geen roep om de lonen nog verder te drukken, nog meer te privatiseren, nog meer sociale ongelijkheid in te voeren. Deze uitslag wijst niet op een stijgende steun voor het neoliberale beleid, zoals de patroons van het VBO lijken te denken. VERWARRING OVER LINKS EN RECHTS
Bij gebrek aan een massaal alternatief - een brede arbeiderspartij - en door het failliet van het reformisme, is er veel verwarring over “links” en “rechts”. Als er geen collectieve
oplossingen worden aangereikt, ook niet door de vakbondstop, dan grijpen mensen noodgedwongen terug naar individuele oplossingen. Dit verklaart mee de score van Sarkozy in Frankrijk. Die bracht de slogan “langer werken voor meer geld” naar voren, gekoppeld aan populistische ideeën rond de strijd tegen criminaliteit. Voor velen was het rechtse origineel - Sarkozy - allicht interessanter dan de slechte kopie: Royal van de PS. De arbeiders en jongeren willen meer sociale zekerheid, niet minder. In de tweede ronde van de Franse parle-mentsverkiezingen werd de partij van Sarkozy reeds (gedeeltelijk) afgestraft wegens het doorvoeren van een asociale BTW-verhoging. Er is een groeiende instabiliteit van dit systeem, wat wijst op de nood om een brede, echt linkse strijdpartij op te zetten.
Groeiende kloof tussen rijk en arm, toename van uitbuiting
verkoop van heel wat staatsbedrijven. Nu worden ook veel gronden verkocht aan buitenlandse bedrijven, vaak zonder zich iets aan te trekken van de dorpen die er reeds eeuwenlang gevestigd zijn. In de aanloop naar de Olympische Spelen van 2008 is de rijstproductie in de provincie van Peking verboden met het excuus dat ieder tekort aan water moet worden vermeden. De “wind van hervormingen” die door China raast, gaat voor de meerderheid van de Chinezen niet
gepaard met een verbetering van de levensstandaard. Slechts een kleine minderheid verrijkt zich op de rug van de meerderheid door onder meer het arbeidsritme op te drijven. Dat gaat gepaard met een soms bijzonder harde politierepressie en een gebrek aan democratische vrijheden. Er zijn vakbonden, maar de officiële vakbond (die verplicht aanwezig is in alle bedrijven waaronder ook multinationals als Walmart die sterk anti-vakbondsgericht zijn) is veelal een instrument
Eind juni werden honderden slavenarbeiders bevrijd in China. Onder hen ook heel wat kinderen die soms voor zo’n 50-100 euro worden verkocht aan fabriekseigenaars. Het regime stelt de strijd tegen de slavenarbeid aan te gaan, maar tegelijk zijn veel slavenfabrieken eigendom van partijfunctionarissen van de “Communistische” Partij.
dat gecontroleerd wordt door de overheid. Om het ongenoegen onder bedwang te houden, zijn er in China onder meer 40.000 “internetagenten” die moeten nagaan welke websites niet door de beugel kunnen. Daartoe werden zelfs akkoorden gesloten met Microsoft en Cisco. Het Chinese regime is bang van het internet als medium waar protestbewegingen uitbreiding kunnen zoeken. Het regime moest overigens toegeven dat er in 2005 87.000 protestacties waren. Bovendien is er een toename van het aantal grote acties. Begin juni waren er in de straten van Zhengzhou confrontaties tussen zo’n 2.000 studenten en de politie na politiegeweld tegen een studente die (zonder toelating) op straat goederen verkocht om rond te kunnen komen en haar studies te betalen. Het feit dat een dergelijk “akkefietje” meteen leidt tot een mobilisatie van deze omvang, is een uitdrukking van de sociale crisis die zich ontwikkelt in China. In mei waren er meer dan 20.000 betogers in Xiamen die protesteerden tegen de bouw van een zwaar vervuilende fabriek in hun stad. In dezelfde maand vielen zo’n 50.000 mensen in verschillende dorpen de burelen van de politie aan. In Yentai, een industrieel stadje in de provincie Shandong betoogden 2.000 gepen-
sioneerde overheidsfunctionarissen en militairen nadat hun pensioen niet was betaald.
NOOD AAN EEN NIEUWE REVOLUTIE
De bureaucratische kaste in China wil het kapitalisme in het land herstellen en zichzelf omvormen tot kapitalistische klasse. Anderzijds wil deze kaste de economische crises en sociale bewegingen vermijden die kunnen gepaard gaan met een te bruuske verandering. Het regime is momenteel in een veranderingsproces. De arbeiders en onderdrukte minderheden in China moeten niets verwachten van het kapitalisme, maar ook niet van het huidige Chinese regime of de traditionele heersers van minderheidsgroepen (zoals de Dalai Lama of andere voorstanders van een terugkeer naar een feodale staat). De elementen van geplande economie die nog aanwezig zijn moeten worden verdedigd en uitgebreid, maar dan op basis van het organiseren van de arbeiders en hun gezinnen om zelf de democratische controle te verwerven over het beheer van de samenleving. >MEER
INFO VIND JE OP DE WEBSITE
WWW.CHINAWORKER.INFO
Socialistisch Links
LSP-MAS
www.socialisme.be Zomer 2007
9
Doe mee met de linkse socialisten in de opbouw van een politiek alternatief De afgelopen maanden heeft LSP/ MAS een enorme inspanning geleverd in de uitbouw van het Comité voor een Andere Politiek (CAP). Ook de komende maanden zullen we dit werk verderzetten, onder meer met een mobilisatie naar een nieuwe nationale bijeenkomst in het weekend van 28 oktober. Doorheen de verkiezingscampagne van CAP zijn we in contact gekomen met bijzonder enthousiaste activisten met diverse achtergronden. We hebben heel wat opgestoken uit die samenwerking. Zelf leverden we met LSP/MAS ook heel wat kandidaten en militanten voor de campagne. Van de 249 CAP-kandidaten op 10 juni waren er 93 leden van LSP/ MAS. Bij de eerste drie kandidaten van alle lijsten, was het aandeel van LSP/MAS-leden procentueel gezien lager (33% tegenover 37%). In één provincie was een lid van onze partij lijsttrekker (Bart Vandersteene in Oost-Vlaanderen). Met LSP/MAS willen we bouwen aan een politiek alternatief dat in staat is om een rol te spelen in het verzet tegen sociale af braak en daarbij de noodzaak van een politiek verlengstuk concreter kan maken. Sinds 1995 stellen we in dit blad dat er nood is aan een nieuwe arbeiderspartij. Uiteraard willen we stappen in die richting actief ondersteunen, vandaar ons blijvend en verregaand engagement in CAP. Het feit dat we de afgelopen jaren de discussie rond een nieuwe arbeiderspartij hebben gevoerd en dit idee vanaf de betoging tegen het Generatiepact op 28 oktober 2005 iets concreter naar voor brachten met een
LSP/MAS
petitie, heeft ongetwijfeld een impact gehad op de totstandkoming van een nog steeds relatief pril initiatief als CAP. Dit toont meteen aan dat de uitbouw van LSP/MAS en die van CAP niet aan elkaar tegengesteld zijn, integendeel. Wij denken dat iedere versterking van LSP/MAS ook een versterking is van CAP. Onder CAP-leden die geen deel uitmaken van LSP/MAS hoorden we de afgelopen weken veel positieve reacties op onze praktische bijdragen, politieke opstelling, enthousiasme,... Een vaak terugkerend element in die positieve commentaren was een bewondering voor de aanwezigheid van enthousiaste jongeren in LSP/ MAS. De afgelopen jaren is het aantal arbeiders en vakbondsmilitanten in onze partij sterk toegenomen, maar tegelijk hebben we geprobeerd onze dynamische jongerenwerking verder uit te bouwen.
Militanten voeren campagne aan een festival. Hier aan Sfinks in Boechout
De Technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale waarde aan werkelijke prijzen van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83. Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Hoewel de arbeiders deze rijkdom produceren, hebben ze niet de minste inspraak in de aanwending ervan. Heel de productie staat in functie van de winsthonger van een handvol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende tegenstellingen. Er is nood aan betaalbare en comfortabele sociale woningen, aan gratis openbaar vervoer, een onderwijs toegankelijk voor iedereen, aan speelterreinen en re-creatiecentra, aan een nationale gezond-heidsdienst die gratis en publiek is. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant uit. Openbare diensten worden gerentabiliseerd en opgesplitst. De winstgevende delen worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang geen sprake meer van diensten. De marktlogica heeft ook in de openbare sector toegeslagen. Voortaan spreekt men van openbare bedrijven in afwachting van de volgende privatisering.
werkloosheids- en ziekteuitkeringen staan op de helling door de uitholling van de sociale zekerheid. LSP/MAS is voor het volledig herstel van de index en een minimumloon van 1250 euro netto, tegen de afbraak van de sociale zekerheid en de uitholling van het arbeidscontract. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiting omdat dit onder het kapitalisme enkel leidt tot werkloosheid en armoede. De enige maatregel die de massale werkloosheid kan oplossen is de onmiddellijke invoering van de 32-urenweek, zonder loonverlies en met evenredige aanwervingen. EEN NIEUWE ARBEIDERSPARTIJ
De vakbondsleidingen hebben de kapitalistische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. Daartegenover stellen wij het strijdsyndicalisme: vechten voor iedere job en het behoud van alle verworvenheden. De arbeidersklasse heeft een partij nodig die deze strategie politiek kan en wil vertalen. Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. Ze moet zich verzetten tegen iedere verdeling van de arbeiders, of het nu is op basis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan het best door op te komen voor volledige gelijke rechten. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imperialisme en vechten tegen de vernietiging van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars
WAAR WIJ VOOR STAAN
32-URENWEEK
In de private sector richt de “vrije” markt een ravage aan. Alle verworvenheden worden afgebroken in naam van de competitiviteit. A rbeidscontracten r uimen plaats voor onderaanneming, uitzendarbeid en andere nepjobs. Een miljoen arbeiders worden regelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van een deel van de arbeiders en hun gezinnen. Pensioenen,
J Zomer van verzet zomer trekken we opnieuw het hele land rond om met jongeO renDeze te discussiëren en steun op te halen voor campagnes tegen racisme, milieuvervuiling,... Daartoe is er onder meer een nieuwe N uitbuiting, sticker van onze anti-racisme campagne Blokbuster. zijn enkele belangrijke afspraken voor onze jongerenwerking G dezeErzomer: E * 4-8 juli: zomerkamp van Internationaal Verzet, Actief Linkse en Blokbuster. Dit zomerkamp is een ideale gelegenheid R Studenten om met jongeren over politiek te discussiëren. Er wordt tevens een gemaakt van campagnes en activiteiten in het afgelopen E evaluatie jaar en er worden plannen gesmeed voor de komende maanden. * Dour en Pukkelpop zijn twee festivals waar we met een N iets grotere groep aanwezig willen zijn. Maar daarnaast zullen we natuurlijk ook naar tal van andere festivals trekken.
N Waarom ik lid werd... ik aan bij LSP of niet?” Die vraag heeft me heel de winter I bezig“Sluitgehouden. Ik was dan wel onder de indruk van de correctheid van de opvattingen van LSP en van de standpunten die ik geduE rende een jaar had gevolgd in Socialistisch Links. Maar daarna ben ik nog enkele maanden naar afdelingsvergaderingen en andere U activiteiten gegaan vooraleer ik een beslissing heb genomen. Lid worden van een revolutionaire partij doe je immers niet het is een engagement. De standpunten van LSP en de W zomaar, tussenkomsten van de leden in bijvoorbeeld de opbouw van CAP L I D
Voor arbeiderseenheid voor socialisme
STOP DE PRIVATISERINGEN
Ook deze zomer zullen we opnieuw in contact komen met heel veel jongeren, onder meer op een reeks festivals. Daar willen we discussiëren over de strijd tegen racisme, milieuvervuiling en kapitalisme. Uiteraard willen we zoveel mogelijk jongeren overtuigen om zelf een actieve rol op te nemen in het verzet tegen het kapitalisme. Dat kan door niet aan de kant te staan, maar zich aan te sluiten bij LSP/MAS. Met een grotere groep jongeren kunnen we bovendien voor een extra dynamiek zorgen in de uitbouw van CAP. We denken dat er zowel nood is aan een bredere formatie (CAP) om strijdbewegingen te versterken, als aan een revolutionaire partij (LSP/ MAS) die loyaal deelneemt aan de CAP-werking en er haar programma verdedigt. Aarzel niet om LSP/MAS te vervoegen en vandaag nog lid te worden!
respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisa-tie van de sleutelsectoren van de economie onder arbeiderscontrole. REVOLUTIE
Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.
S T R I J D F O N D S
hebben bij mij de doorslag gegeven. Revolutie gebaseerd op een bewuste deelname en een collectieve organisatie kan leiden tot een samenleving die een gelijkwaardige levenskwaliteit aanbiedt voor iedereen. Dat is waarom een revolutie nodig is!
Nane, 43 jaar, Sint-Gillis
Afspraak op de festivals!
Deze zomer zullen we met Blokbuster en Internationaal Verzet campagne voeren op de festivals. Met wat geluk kom ook jij één van onze militanten tegen die je wat steun vraagt in ruil voor een anti-racistische sticker of om een maandelijkse permanente opdracht te nemen. Dat geld hebben we nodig om ons materiaal te produceren en om onze campagnes te financieren. Onze organisatie krijgt geen enkele subsidie. Onze politieke onafhankelijkheid wordt hierdoor gegarandeerd, maar dit betekent ook dat iedere steun belangrijk is voor ons. Iedere euro betekent een stap vooruit in onze strijd. Aarzel dan ook niet om onze militanten aan de festivals uw steun te bezorgen. Als je niet naar een festival trekt of daar onze militanten niet hebt gezien, kan je ons natuurlijk toch steunen. Je kan bijvoorbeeld onze anti-racistische werking ondersteunen door een bijdrage te storten op het rekeningnummer van Blokbuster: 001-2282409-75. Of waarom niet iedere maand een kleine bijdrage storten met een permanente opdracht?
ARBEIDERSDEMOCRATIE
Stéphane Delcros
De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond.
Strijdfonds april - juni 2007: Hieronder vind je de resultaten van de financiële steun die we ophaalden in het tweede kartaal van 2007. Per drie maanden willen we 10.500 euro steun ophalen.
VOOR SOCIALISME EN INTERNATIONALISME
De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van SovjetRusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/MAS maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van de arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.
C O N T A C T
Brussel-W. Brab.: 1.977 Luik-Luxemburg: 1.053 Vlaanderen: 2.525 Henegouwen: 377 Antwerpen: 1.095 Vl. Brab- Limburg: 500 Nationaal: 468
101% 91% 94% 69% 88% 68% 69% 59% 46% 32% 34% 29% 94% 77%
TOTAAL: 7.689 euro
73% 57%
Contactadressen:
Nationaal: PB10011, 1190 Vorst 3. Tel/fax: 02:345 61 81. E-mail: lspmas@skynet. be Aalst:
[email protected], 0477/38 73 26; Antwerpen: antwerpen@lsp-mas. be, 0472/87 05 88; Brugge:
[email protected], Brussel:
[email protected], 0494/25.14.12; Gent: PB 2, 9000 Gent 21, 09/232 13 94,
[email protected]; Hasselt:
[email protected]; Keerbergen:
[email protected]; La Louvière; Leuven:
[email protected], 04949/70 30 73; Lokeren; Luik: liege@lsp-mas. be, 0485/05 86 39; Mechelen:
[email protected], 0476/38 09 17; Mons:
[email protected], 0477/75 21 49; Oostende:
[email protected]; Sint-Niklaas:
[email protected]; Turnhout:
[email protected], 0485/47.46.28; Verviers:
[email protected]; Waver:
[email protected], 072/51.33.47
Socialistisch Links
10 ANTIGLOBALISERING
www.socialisme.be zomer 2007
NA DE G8-TOP IN DUITSLAND
Te g e n k a p i t a l i s m e e n u i t b u i t i n g :
INTERNATIONAAL VERZET! DOOR LIESJE ULBURGHS Begin juni kwamen de leiders van de 8 machtigste landen ter wereld samen in Heiligendamm, Duitsland. Op deze G8-top werden belangrijke thema’s als het klimaatbeleid, armoede, de situatie in Irak,… besproken. Tegen deze bijeenkomst werd massaal actie gevoerd, met op de grootste betoging 80.000 deelnemers. ZIJ ZIJN MET ACHT, WIJ MET MILJARDEN
De antiglobaliseringsbeweging, die haar geboorte vond in de acties tegen de WHO in Seattle in 1999 en haar Europees hoogtepunt kende in de protesten tegen de G8 in Genua en de protesten in Göteborg in 2001, maakte opnieuw furore tijdens de voorbije G8-top. Door middel van directe acties en betogingen uitten talloze actievoerders hun protest. Zo wierpen bij het begin van de top 10.000 activisten blokkades op. Dit leidde tot grote hinder voor de medewerkers van de 8 wereldleiders. De talloze acties en betogingen maakten duidelijk dat de leiders, veilig verborgen en beschermd door maar liefst 16.000 politieagenten en een hek van 11 kilometer, door een groeiende laag van de bevolking niet worden gezien als “hun” vertegenwoordigers. Integendeel. Ze verdedigen een zeer kleine toplaag, de bezitters van de productiemiddelen, die de rest
van de bevolking laat werken voor een schamel loon terwijl zijzelf de winsten opstrijken. Gedreven door hun zoektocht naar steeds meer en meer winst en zo de kapitalistische logica volgend, houden ze de productiekosten – dus ook onze lonen - zo laag mogelijk. RIJKEN WORDEN RIJKER, ARMEN WORDEN ARMER
De helft van de wereldbevolking moet rondkomen met minder dan 1,5 euro per dag. De enorme rijkdom in de wereld wordt niet gebruikt ten goede van de klasse die deze produceert. Dagelijks sterven 30.000 kinderen van honger. De voorbije twintig jaar hebben de armste 5% van de wereld 25% van hun reële inkomen verloren. De rijkste 20% daarentegen kreeg er 12% bij. Ook in België zijn het niet de gewone mensen die beter worden van de economische groei. Arbeidscondities worden afgebroken, de koopkracht daalt. 15% van de Belgen leeft in armoede. Dat dit gevolgen van het kapitalisme zijn, wordt door steeds bredere lagen van de bevolking begrepen. Weinigen hebben nog de illusie dat instellingen als de G8 voor verbetering zullen zorgen. Bush sprak zich al vóór de top uit tegen voorstellen om de klimaatsopwarming tegen te gaan waardoor er geen concrete doelstellingen konden worden vastgelegd. Beloften over armoedebestrijding en de ‘schuldaflossing’ van de Derde
Wereld die tijdens de voorbije top in 2005 werden gemaakt, werden niet ingelost. Er werd dan maar beloofd om ze deze keer wél na te komen. Allemaal niet verbazingwekkend als je de logica kent waarmee de leiders regeren. Op de onderonsjes van de wereldelite wordt vooral onderzocht hoe de ongelijkheid in het belang van het kapitaal het best in stand kan worden gehouden, en hoe dit kan verkocht worden naar de buitenwereld. KAPITALISME IN VRAAG GESTELD
Na de jaren 90 die getekend door de val van de Muur weinig strijd en geloof in een alternatief met zich meedroegen, stelden geradicaliseerde jongeren bij de opkomst van de antiglobaliseringsbeweging het meedogenloze kapitalisme opnieuw in vraag. Verschillende jaren werd er massaal gemobiliseerd naar toppen (van de G8, de WHO, de EU,…) waar een heel gamma van acties en protest tentoongespreid werd. Ondanks de effectieve blokkades en de talrijke directe acties en betogingen worden deze makkelijk genegeerd en wordt er nog steeds geregeerd ten voordele van een klein kliekje rijken. Want de kapitalisten worden niet geraakt daar waar het hen pijn doet. De economische basis van het kapitalisme – de uitbuiting van de arbeidersklasse
– blijft buiten schot. De krachtsverhoudingen moeten begrepen en opgebouwd worden om het kapitalisme omver te kunnen werpen. Jongerenverzet is dikwijls een voorbode van een meer veralgemeende strijd. De opkomst van de antiglobaliseringsbeweging begin jaren 2000 werd in Europa gevolgd door een bredere beweging tegen de gevolgen van het neoliberalisme. De heropleving van de arbeidersbeweging (denk maar de discussies over socialisme in Latijns-Amerika of de bewegingen in Europa de afgelopen maanden met onder meer het verzet tegen het jongerenbanenplan CPE in Frankrijk) vormt dé kans om concrete stappen te zetten in het verenigen van radicaliserende jongeren en de arbeidersbeweging, die de economische macht heeft om een structurele verandering teweeg te brengen. BREDE ORIËNTATIE IS NODIG
De antiglobaliseringsbeweging mag zich niet op zichzelf richten om de reeds overtuigden verder te overtuigen. De afgelopen jaren zagen we een groeiende oriëntatie op diverse sociale fora met workshops en discussies. Dat ging gepaard met vage thema’s en slogans waardoor zelfs de sociaal-democratie (ondanks een verantwoordelijkheid voor het neoliberaal beleid) op veel plaatsen deel kon nemen aan de fora. Er is geen
nood aan vage praatgroepen of aan zogenaamd “radicale” acties (zoals van het Black Block) die afschrikkend werken bij bredere lagen. Er is nood aan een duidelijk anti-kapitalistisch programma dat via concrete actiepunten banden kan smeden tussen arbeiders en jongeren. De aanhoudende aanvallen van de regering Merkel op de lonen en de arbeidsomstandigheden leidden in de aanloop van de G8-top tot een staking bij Deutsche Telekom. Die staking bedreigde zelfs even de organisatie van de G8-top. Jammer genoeg was er geen eenheid tussen het voornamelijk jongerenprotest tegen de G8 en de stakingsacties. Het is nochtans via gezamenlijke acties rond de concrete gevolgen van het neoliberale beleid dat de antiglobaliseringsbeweging een invulling kan geven aan vage slogans (zoals “een andere wereld is mogelijk”) en bovendien de sympathie kan winnen van brede lagen van de arbeiders. Tegen een steeds inhaligere kapitalistische klasse, moeten we onze krachten verenigen, collectief onze rechten en verworvenheden verdedigen, en strijden voor een rechtvaardige wereld waarin geproduceerd wordt voor de behoefte van de meerderheid van de bevolking! > WWW.INTERNATIONAALVERZET.BE
Commercialisering is nefast voor veel artiesten en festivalgangers
V
DOOR TERENCE DEEPIJAN
aak zorgen artiesten voor wat kleur in ons leven, maar voor de artiesten zelf is het niet altijd makkelijk. Zo is er in dit land geen officieel statuut voor artiesten. Een jongere die zich in de artistieke wereld wil begeven, krijgt met een dubbel probleem te maken: het feit dat er geen duidelijk statuut bestaat en een gebrek aan erkenning in de gemeenschap (waar al eens gevraagd wordt naar het “echte beroep”). De commercialisering zorgt ervoor dat het steeds moeilijker is om echt door te breken bij een ruimer publiek. Concertorganisatoren spelen liever op veilig door telkens opnieuw dezelfde topgroepen en topartiesten te laten optreden. Daarbij gaat het vaak om oudere groepen omdat deze een ouder (en dus kapitaalkrachtiger) publiek aantrekken. De Rolling Stones moeten bijgevolg zeker nog niet aan een pensioen denken. Voor kleinere groepjes is het vaak moeilijker. Dat heeft ook gevolgen voor de artiesten zelf die het soms erg moeilijk hebben. Er is wel een zekere bescherming in die zin dat een artiest beroep kan doen op werkloosheidsuitkeringen, maar daar is er uiteraard niet zomaar recht op. Het is moeilijker om aan de bak te komen omdat de greep van de commercie de afgelopen jaren sterk is
toegenomen. We merken het aan de festivals die steeds meer “big business” zijn en waar multinationals als Clear Channel de touwtjes in handen houden. Het resultaat: steeds duurdere prijzen voor de festivals, maar wel met telkens zowat dezelfde headliners. “Alternatieve” festivals worden ofwel opgekocht door multinationals of komen in de problemen als ze de concurrentie moeten aangaan met de duurdere festivals. Dit leidt ertoe dat we meer moeten betalen voor een beperkter aanbod. Wij vinden dat cultuur en muziek geen koopwaar zijn waar enkel de winsten van multinationals van belang zijn. Het recht op ontspanning en de mogelijkheden van artiesten om hun ding te doen, moeten centraal
staan. Dat betekent toegankelijke festivals, ook op het vlak van de inkomprijs! Om onze ontspanningsmogelijkheden te vrijwaren, moeten we ons verzetten tegen de logica van het kapitalistische systeem.
FESTIVALS STEEDS DUURDER - DE CIJFERS
Rock Werchter : Pukkelpop : Dour : Graspop :
1996 : 31 € 2005 : 120 € 2006 : 132 € 2007 : 160 € 1996 : 27 € 2006 : 113 € 2007 : 130 € 2005 : 2006 : 2007 :
67 € 70 € 75 €
2006 : 105 € 2007 : 125 €
Socialistisch Links
ANTI-RACISME
www.socialisme.be Zomer 2007
Standpunt van BLOKBUSTER
B
ij de verkiezingen van 10 juni slaagde het Vlaams Belang er niet in om verder door te breken. In Brussel, Antwerpen, Gent en Mechelen ging de partij zelfs achteruit. Tegelijk waren er ook in Frankrijk parlementsverkiezingen. Daarbij verloor het Front National sterk en hield het slechts zo’n 4% van de stemmen over. Is de anti-racistische strijd gestreden? De anti-fascistische campagne Blokbuster meent van niet.
STOP RACISME!
Alles wat ons verdeelt, verzwakt ons Deze verkiezingsresultaten zijn geen uitdrukking van het feit dat er minder openheid zou zijn voor racistische argumenten. Het betekent ook niet dat het VB haar “plafond” zou hebben bereikt. Bij deze verkiezingen werden een aantal argumenten van het VB overgenomen door anderen en voerde de partij zelf een zachte campagne waardoor het verschil tussen het VB en de andere partijen minder opvallend naar voor kwam. Resultaat: het VB slaagde er amper in om te groeien.
EXTREEM-RECHTS IN DE VERKIEZINGEN
DREIGING BLIJFT
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2006 ging het VB slechts beperkt vooruit in Antwerpen. Velen hoopten toen dat dit het begin van een neergang van de extreem-rechtse partij zou inluiden. Het VB heeft ook bij de verkiezingen van 10 juni slechts beperkt gescoord: 19%, terwijl de partij in 2003 18% en in 2004 24% behaalde. In de provincie Antwerpen gaat één kamerzetel verloren. In Antwerpen stad verloor het VB 2%, in Gent en Mechelen telkens zowat 1% en in Brussel werd het VB zowat gehalveerd. Langs Franstalige kant bleef het FN stabiel op een kleine 6% maar was er geen verdere groei.
Begin juni waren er in Lokeren spanningen nadat een Marokkaanse jongen was neergeschoten. Even nadien werd bekend dat een zwarte man niet werd aangenomen door een werkgever wiens hond “negatief” reageerde op mensen met een zwarte huidskleur. Een veiligheidsbedrijf dat weigerde migranten aan te nemen, gooide het op een akkoord met een geweigerde sollicitant om verdere negatieve publiciteit te vermijden. Er is met andere woorden nog heel wat racisme aanwezig en dat wordt niet verbeterd door de verdeelen-heerspolitiek van de burgerij. Enerzijds stelt de burgerij dat er een
Neo-nazi’s in het VB gebruiken geweld
Op vrijdag 15 juni werden twee Blokbusters fysiek lastig gevallen op de Melkmarkt te Antwerpen. Een groepje neo-nazi’s en VB’ers ging er onder meer aan de haal met een rugzak van één van de aanwezige Blokbusters. De aanvallers hergroepeerden zich in het VB-café “De Leeuw van Vlaanderen”. De dief met de rugzak bevond zich in het private deel van het café, waardoor de politie deze niet kon vatten. Tegenover de criminelen in eigen rangen geldt duidelijk niet het principe van “harde aanpak”. Onder de andere aanvallers bevonden zich verschillende leden van het Vlaams Belang. Het Mortselse gemeenteraadslid Tom Van Grieken was reeds meermaals bij fysiek geweld betrokken. Op het internet heeft Van Grieken een grote mond en beweert hij “desnoods gewapenderhand” de Vlaamse onafhankelijkheid te willen afdwingen. Ook opnieuw van de partij was Yorick Van de Weyer, een 20-jarige neo-nazi die in oktober 2006 nog kandidaat was voor het VB bij de provincie-raadsverkiezingen. Van de Weyer had op 15 juni niet toevallig symbolen van de neo-nazistische groepering Blood&Honour op zijn kledij. De VB-leiding stelde dat neo-nazi’s
11
YORICK VAN DE WEYER. Bij de provincieraadsverkiezingen van oktober 2006 stond Yorick op de 25ste plaats op de provincieraadslijst van het Vlaams Belang. Op 15 juni was deze aanhanger van Blood&Honour betrokken bij een geval van zinloos geweld tegen twee Blokbusters in Antwerpen.
en criminelen niet welkom zouden zijn in de partij, maar daar komt in de praktijk niets van in huis. Zo lang dit niet al te ruim bekend is, blijven gewelddadige neo-nazi’s welkom. Van de Weyer is slechts één voorbeeld van dergelijke neo-nazi’s in het Vlaams Belang. Tegenover het fascistische geweld van figuren zoals Van de Weyer, Van Grieken (of eerder ook Hans Van Themse) is het nodig om ons te organiseren en hun gewelddaden bekend te maken zodat hun maatschappelijk isolement duidelijk wordt. Wij laten ons alvast niet doen en organiseren mee het anti-fascistisch verzet. NO PA SA R A N !
tekort is aan arbeidskrachten om gemakkelijker toegang te krijgen tot goedkope buitenlandse werkkrachten. Ander-zijds blijft de repressie tegen migranten en blijven ze het slachtoffer van huisjesmelkers, illegale arbeid,… Toen bekend werd dat er in Antwerpse Quick-vestigingen illegalen werkten aan 3,3 euro per uur was dat voor weinigen een echte verrassing. Naast de blijvende aanwezigheid van racistische vooroordelen (niet alleen in het VB), kan extreemrechts ook blijven profiteren van de zoektocht naar een alternatief onder brede lagen van de kiezers. De afkeer tegenover de traditionele partijen is groot en dat biedt extreem-rechts mogelijkheden om terug te keren en de zogenaamde electorale “plafonds” opnieuw te doorbreken.
om naar boven terug te vechten tegen wie verantwoordelijkheid heeft voor het neoliberale beleid. Voor dat laatste is het immers noodzakelijk dat we ons organiseren en verenigen, los van af komst of achtergrond. Door samen te bouwen aan een alternatief is het mogelijk om versterkt de strijd aan te gaan tegen sociale afbraak en tegen het neo-liberalisme. Daarom steunt Blokbuster het Comité voor een Andere Politiek
(CAP) dat een stap kan vormen in de creatie van een nieuwe arbeiderspartij. Een dergelijke formatie zal van groot belang zijn in het verzet tegen sociale afbraak. Door uit te gaan van een actief verzet, vormt het bovendien een belangrijke concurrent voor de uitingen van passief ongenoegen bij de verkiezingen. Daar ligt de ware bedreiging voor het VB (maar ook voor populistische krachten). > WWW.BLOKBUSTER.BE
ALTERNATIEF NODIG
Kan het Vlaams Belang op blijvende wijze tegengehouden worden? Is het mogelijk om racisme te doorbreken? Volgens ons wel. Als de zoektocht naar een alternatief beperkt is tot een individueel gegeven, is er ruimte voor racistische argumenten die doorslaggevend zijn. Het is makkelijker om naar beneden te schoppen naar wie het nog slechter heeft, dan
Maart 2007. De anti-fascistische campagne Blokbuster ligt mee aan de basis van een betoging tegen de studentenclub van het Vlaams Belang in Antwerpen. Doe ook mee met het verzet en steun Blokbuster!
Hoofddoekenverbod? Baas over eigen hoofd!
Het platform BOEH! (Baas over eigen hoofd) voert campagne tegen het hoofddoekenverbod dat werd ingesteld in de Antwerpse stadsdiensten. Er was heel wat discussie over het recht om al dan niet een hoofddoek te dragen. Welk standpunt nemen linkse socialisten in bij deze discussie? We vroegen het aan Rukhsana Manzoor, een leidinggevend lid van onze Pakistaanse zusterorganisatie. “Zowel de rechtse politici als de rechtse religieuzen gebruiken het thema van de hoofddoeken voor hun eigen belangen. De enen willen vrouwen verplichten om een hoofddoek te dragen, de anderen willen vrouwen verplichten om er geen te dragen. Socialisten zijn tegen beide posities. Wij verdedigen het recht van iedere vrouw om zelf te kiezen als ze al dan niet een hoofddoek draagt. De overheid en de religieuze rechterzijde hebben niet het recht om zich te bemoeien met het persoonlijke leven van individuen. Iedere vrouw heeft het recht om zelf te kiezen. “De hoofddoek is geen islamitische traditie en ook geen religieuze verplichting. De hoofddoek bestaat al langer dan de islam. De hoofddoek, als kledingstuk dat een deel van het hoofd of het gezicht bedekt, werd voor het eerst zo’n 5000 jaar geleden gedragen. In het voor-islamitische Arabië diende de hoofddoek als bescherming tegen zandstormen in de
woestijn. In zowel het Jodendom als het Christendom werd de hoofddoek ooit geassocieerd met bescheidenheid en ooit ook met rijkdom. De Rajputes, een Hindoe-stam in India, kennen strikte regels rond de hoofddoek en hebben een strikte scheiding tussen mannen en vrouwen. De hoofddoek is een gewoonte die eeuwen ver terug gaat naar de stammensamenlevingen en feodale tradities die nu een onderdeel geworden zijn van religie. “In het midden van de jaren 1700 probeerde Mohamed Ibn Abd al Wahab, een Arabische theoloog, om de islam puur te maken naar zijn eigen opvattingen. Samen met de politieke heersers werden miljarden dollars uitgegeven om de leer van Ibn Wahab onder de moslimbevolking te verspreiden. In die leer is er een discriminatie van vrouwen in het onderwijs, op de werkvloer en in het juridische systeem. Saoedische vrou-
wen mogen niet met de auto rijden en er zijn strikte regels over hoe ze gekleed mogen gaan: met een hoofddoek dat ook het gezicht bedekt en lange kleden. Die gewoonten hebben niets te maken met godsdienst. “Vandaag worden vaak regels opgelegd door de overheid en religieuze leiders. Mannelijke politici en religieuze leiders leggen vrouwen hun regels op. Voor miljoenen moslimvrouwen is dit een abstract discussie omdat ze niet eens voldoende middelen hebben om zich te kleden omdat ze te arm zijn. Het thema van de hoofddoek dient vaak om de aandacht af te leiden van sociale thema’s.” > Dit is een uittreksel uit een langere tekst. Wie deze tekst wil lezen kan terecht op www.marxisme. net of kan een uitgeprinte versie bestellen via de redactie.
Socialistisch Links MAANDBLAD VAN DE
WWW
L INKSE S OCIALISTISCHE P ARTIJ
NUMMER
.SOCIALISME.BE
STRIJD
263
SOLIDARITEIT
ZOMER
1€
2007
SOCIALISME
steunprijs: 2 €
Neem een abonnement
Ben je de propaganda van de traditionele media beu? Wil je wel eens een andere visie lezen? Neem dan een abonnement op dit blad
McJobs, dure festivals, klimaatsveranderingen,...
NO FUTURE ?!? WIJ VECHTEN VOOR IETS BETER! DOOR STÉPHANE RAMQUET Eind jaren 1970 weerklonk onder jongeren de slogan “no future”. De timing was geen toeval: het was in die jaren dat jongeren voor het eerst te maken kregen met het politieke regime dat we nu nog kennen: het tijdperk van het neoliberalisme. De crisisjaren en het verschil met de jaren daarvoor hadden heel wat gevolgen op de toekomstdromen van de jongeren. In bepaalde periodes is de arbeidersbeweging er in geslaagd om toegevingen af te dwingen: sociale zekerheid, studiebeurzen,... De periode van het neoliberalisme wordt gekenmerkt door een frontale aanval van het patronaat tegen de arbeiders en jongeren. De meest kwetsbare lagen worden daarbij het eerst geraakt. Jongeren maken hierdoor nog amper kans op arbeidsovereenkomsten van onbepaalde duur: tijdelijke en flexibele jobs worden de norm. Nog nooit werden zoveel uren interimarbeid gepresteerd. Onzekerheid troef! Studeren wordt een steeds duurdere aangelegenheid en ook ontspannings-mogelijkheden zijn niet voor iedereen toegankelijk. 75% van de studenten ging vorige zomer werken, velen om een deel van hun studies te betalen of om naar een festival te kunnen gaan. Tegelijk zien we dat de multinationals en de grote bedrijven recordwinsten boeken. De hele
logica van dit systeem is er zelfs op gericht: de winsten van een handvol kapitalisten wordt steevast centraal gesteld, ook al gaat dit ten koste van een meerderheid van de bevolking (de slogan van de acties tegen de G8-top was niet voor niets: “zij zijn met acht, wij zijn met miljarden”). Deze kapitalistische logica leidt tot een nooit geziene kloof tussen rijk en arm. Het zijn de arbeiders en de jongeren die er een zware prijs voor betalen. Naast de onmiddellijk voelbare sociale prijs is er ook de ecologische prijs. Om de winsten te verhogen, hebben kapitalisten er geen probleem mee om deze wereld op het pad van de zelfvernietiging te brengen. Tegenover deze logica is verzet nodig. Daarbij moeten we ons de vraag stellen wie verantwoordelijk kan worden geacht voor de vele problemen. Zijn dat de slachtoffers van het huidig beleid? Volgens ons niet. De verantwoordelijkheid ligt bij diegenen die voordeel halen uit het huidig beleid en hun politieke lakeien. Tegenover de toename van nep-jobs voor jongeren, de vernietiging van de planeet,... is het nodig om ons te verzetten. De geschiedenis leert ons dat het nodig is om ons te organiseren en te verenigen in de strijd voor onze toekomst en die van de komende generaties. Heel wat strijdbewegingen in het verleden hebben geleid tot overwinningen. Recent nog
slaagden de Franse jongeren en arbeiders er in om het jongerenbanenplan CPE tegen te houden na een reeks mobilisaties en grootschalige acties. Wij roepen op om samen te strijden en daarmee in te gaan tegen iedere verdeeldheid die ons wordt opgedrongen door het patronaat en haar politieke bondgenoten (verdeeldheid op basis
van sekse, huidskleur, seksuele geaardheid,...). Wij willen ingaan tegen alle vooroordelen op basis van racisme, seksisme,... om samen op te komen voor onze toekomst, een gezonde planeet, degelijke jobs en een kwaliteitsvol onderwijs. Samen kunnen we iets doen tegen het neoliberalisme. Sluit je aan om samen te vechten voor iets beter!
Sluit aan bij LSP/MAS Wil je meer info? Aarzel niet om ons te contacteren: Linkse Socialistische Partij :
Pb 10011, 1190 Vorst 3, tel/fax: 02/345.61.81, website: http://www.socialisme.be Committee for a Workers’ International : http://www.socialistworld.net
Naam:
dit strookje opsturen naar PB 10011, 1190 Vorst 3
Adres:
Tel / E-mail:
O Wil lid worden van de LSP O Wil meer info (een discussie) O Wil uitgenodigd worden voor LSP-activiteiten in mijn buurt O wil een abonnement op Socialistisch Links O gewoon abonnement: 12 Euro /12 nummers O steunabonnement: 25 Euro/ 12 nummers Stort op rekeningnummer 001-3907596-27 van Socialist Press
Steun LSP: stort op 001-2260393-78